Administrative and Ethnic Federalism: A
Comparative Study of the Federal Systems of Iraq and Germany
(Type of Paper: Research Article)
Farnaz Manoui1, Ilkhan Shamsborhan2*, Ebrahim Mousazadeh3
Abstract
Federalism is a special way of organizing the state, which distributes and fragments political power within a country. In Germany, we have seen administrative federalism, which has three distinct characteristics: first, that legislation is done at the federal level and implementation at the state level; second that this form of federalism is cooperative; third that the states participate in the federal legislative process as well as the administration of the federal government. Conversely, in Iraq the dominant discourse of dictatorship and lack of political, economic, social and cultural background have prevented the establishment of a stable federal system.
The experience of Iraq after the fall of Saddam Hussein shows that what is called federalism is a continuation of conflict in the three ethnic and religious sections of Iraqi society. The present study aims to examine administrative and ethnic federalism in Iraq and Germany with a comparative view and has concluded that the failure of federalism in Iraq and its success in Germany is directly related to the level of economic development, and the political culture of these two countries. The study’s findings indicate that federalism is of no value per se. It is merely a tool that might have different effects from one country to another.
Keywords
structure of the state, federal government, administrative federalism, ethnic federalism, , Germany, Iraq.
___________________________________________________________________
1. Ph.D. student in Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran.
Email: [email protected]
2. MA. In Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran (Corresponding Author). Email : [email protected]
3. Associate Prof, Department of Public Law, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran, Tehran, Iran. Email: [email protected]
Received: Mey 3, 2020 - Accepted: January 25, 2021
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
ف مسیلارد یموق و یرادا
؛ سیاقم ة یقیبطت ماظن
اه ی ناملآ و قارع لاردف
یملع :هلاقم عون(
)یشهوژپ _
یئونم زانرف ناهرب سمش ناخلیا ،1
2
یسوم میهاربا ،* 3هداز
هدیکچ
اردف لی مس اهروشک یخرب رد تردق یهدنامزاس زا یصاخ ةویش ، تس
هک بجوم زوت ی ع و نکشرس
تردق تخاس رد
نورد نآ روشک اه م ی دوش . رد ناملآ دهاش زا یعون لاردف ی مکس رادا ی دوکب ا کی م
هک اراد ی هس و ی گژ ی صاخ تسا : لوا ا ی هنن راذگنوناق ی رد حطس لاردف و ارجا رد حطکس ا کی تلا ی
ماجنا م ی ریگ د
؛ مود
، مه ی هنارا ندوب ا ی لنش زا لاردف ی مس و رد اهن ی ت ارجا یی ندوب نآ
، ب ر سنع
رد قارع نامتفگ طلسم کنهرف د ی روتاکتن ککرمت ،ی و
یاهرتکسب نادکقف س
ی کسا ی
، داکصتقا ی
،
عامتجا ی و گنهرف ی مزلا
، هتسناوتن تسا ماض ققحت لاردف مسی رد ا کی روکشک کشاب د . ازا کی ور
برجت ة قارع سپ زا ثعب میژر ناشن
م ی دهد هکک هکچنآ روکشک نآ یکساسا نوناکق رد لاردف
ی مکس
دناوخ م ی دوش
، مادا ة شنمشک داعبا رد
موق یگنهرف و ی عماج
ة قارع تکسا . رکب کمه ی اکسا
شهوژپ
،رضاح ققحت نا یم لاردف
ی مس روشک ود یا رد ار
اب هاکگن ی بطت ی کق ی
، کسررب ی درکک و
تن ی هج هتفرگ تسا هک مدع قفوم ی ت ماکظن لاردف ی مکس رد رکع قا و قفوم کی ت نآ رد ناکملآ کطبار ة
قتسم ی م ی اب م ی نا نهرف س ی سا ی و عامتجا ی و حطکس هعکسوت کی گتفا ی اهروکشک دراد
کیا رکب ؛
مسیلاردف اسا ف
ی هسفن و درادن شزرا راکوزاس
یقلت دنمشزرا ی من
ی دوش هنلب ، هب باثم یرا کبا ة
دنک داجیا توافتم یراثآ تسا نمم رگید یروشک هب یروشک زا هک تسا .
ناگژاودیلک
،تلود راتخاس تلود
لاردف
، ،ناملآ قارع .یموق مسیلاردف ،یرادا مسیلاردف ،
___________________________________________________________________
1 یمومع قوقح یرتکد یوجشناد .
، دنشناد ة قوقح و مولع س ی سا ی
، اگشناد نارهت .ناریا ،نارهت ، Email: [email protected]
2 . شناد
،یمومع قوقح دشرا یسانشراک ةتخومآ دنکشناد
ة قوکقح و موکلع س ی سا ی اگکشناد،
ارکهت ن نارکیا ،نارکهت ،
لوئسم ةدنسیون( Email: [email protected] .)
3 . شناد ی را ورگ قوقح مومع ی
، دنشناد ة قوقح و مولع س ی سا ی
، اگشناد نارهت .ناریا ،نارهت ، Email: [email protected]
رات :تفایرد خی 14
/ 02 / 1399 - :شریذپ خیرات 06
/ 11 / 1399
همدقم
لاردف ی مس هب ناونع ی ن ی زا شور اه ی رادا ة عماوج هب و ی ژ رد عماوج رثنتم اکب وکنت موکق ی
، کلم ی
،
گنهرف ی و نابز ی حرطم م ی دوش . اب ا ی لاح رارقتسا و داهن ی هن ندش نآ نو فا رکب ق کی دو ی هکک زا
حم ی ط رات ی خ ی و ی ژ و تائاضتقا صاخ
س ی سا ی
، داصتقا ی و گنهرف ی نآ عماوج شن أ ت م ی گ کی در و
اعر ی ت نآ قفوم ی ت نچ ی ماظن ی ار یپ رد
،دراد اب دودحم ی ت اکه و عکناوم کناوارف ی هکبور تکسور .
شخب ی زا ا ی عناوم زا و ی گژ ی اه ی دوخ لاردف ی مس هب ناونع لح حلص مآ کی ربارباکن ی اکه ی کلم ی رد
نورد ی ک روشک و ی تفا ار لح اه ی تارکومد ی ک ارب ی دعت ی ل نآ همشچرس م
ی گ کی در . کشخب ی زا
ای اهرا با رب اپ ةی مهافت و اضر ی ت و زا رط ی ق ی ک نوناق ساسا ی گارف ی ر بعت ی ه دش تکسا هکک رد
ه ی چ مادک تلود کرم ی و لحم ی قح ضرعت هب ح ی ط ة قوقح و حلاص ی ت اه ی د ی رگ ی ار درادن . اکب
ای لاح اک درکر لاردف ی مس اب هجوت هب پ ی ش مز ی هن اه و تامدقم دوکخ و کنچمه ی کجرد ة هعکسوت
ی گتفا ی
،اهروشک توافتم دهاوخ دوب . ازا ی ور ارب ی مهف وپ یا یی لاردف ی مس رد زوح ة عکماوج دروکم
ثحب اب ی د هب هس لا ی ه ی ا رصنع هجوت تشاد : تنس لاردف ی
،مس با حا گارف ی ر عیزوت و حلاص ی ت اکه
ون هب هجوت اب .مسیلاردف
هب روخارف حرط
،هلئسم م ی ناوت شکسرپ اکه یی ار حرکطم درکک . شکسرپ لکصا ی وکطعم هکب
اگتساخ اه ی یارب دعاسم لنش
گ ی ر ی لاردف ی مس تسا . آی ا لنکش گ کی ر ی و موادکت وکگلا ی لاردکف
بی رتش رد ی گچراپن ی موق ی و گنهرف ی عماوج دننام_ ناملآ هتفهن_ تسا کی ا رد یاکمتم ندوکب و
اهداضت ی موق _ی دننام _قارع
؟ دب ی ترت ی ب راتخاس هلاقم ن ی لوح دنچ روحم لباق لنش گ کی ر ی
تسا . ثحب لوا ر ی ش ة لنش گ ی ر ی لاردف ی مس رد عماوج قارع و ناملآ تسا هک رد لوا ی اب هجوت هب
عضو ی ت موق ی و گنهرف ی
،نآ فعض با کحا و مدکع رثنت یکیارگ نآ رد ،هتکشذگ م
کی نا عکسوت ة
داصتقا ی و گتسباو ی تلود کرم ی هب اهدمآرد ی تفن ی
، مدع تنکس راکت ی خ ی و هاکگآ ی کعمج ی و
تلاضعم س ی سا ی
،نآ لاردف ی مس م ی دناوت لماع نما ی ت از ی ا نما ی ت ادز یی رد قارع دشاب هک کضرف ةی
ای
،هلاقم لوح روحم نما ی ت ادز ندوب نآ تسا و ب ر سنع رد
،ناملآ قفوم ی ت ماظن لاردف کنتبم ی
رب موادت رات ی خ ی و ناوتشپ ة وق ی رظن ی و ع لم ی نآ ضورفم م ی دوش . ثکحابم دکعب ی ن کی ب ی رتکش
رظان رب
« ک ی ف ی ت اه ی ارجا یی
» تسا ، یارب اریز داهن
ی هن زاس ی هب دیاب هعماج ره رد نآ ر
ی هش اکه ی
هجوت عماوج نآ یخیرات و یگنهرف و یموق رک
د
، هب هنوگ ا ی هک مدع عسوت ة کنهرف تارکومد کی ک
ارب ی سدنهم ی س ی سا ی لاردف ی
،مس نآ ار اب تسنش اوم هج م ی دزاس ( ،دکمحا 2013 : 22 - 21 ) هکک
رد لماع یمه قارع
و رد نامز نونک ی دراد دوجو مه (
،دولوم 2009 : 113 )،
هککارچ لاردف ی مکس
دروآرب سارکومد ی دش تلود - تلم و هب صوصخ م لتسم رثنت ب ح ارگ یی عقاو ی و هن طقف زوت ی ع
تخا ی تارا م ی نا تلود کرم ی و لحم تسا ی . اربانب ی رد قارع مدع عسوت ة کنهرف تارکومد کی
،ک
ًافرص هب مدع کرمت رجنم ش د تسا ،ینبنعلا(
2010 : 49 )،
لاحرد ی هک هب ،ناملآ رد دکنویپ لیلد
اکب مسیلاردف ندروخ ر
ی هکش اکه ی و هکعماج کیا یخیراکت ارگرثنت
یکی زا یلماکک فکیرعت ،یکب ح
.تسا دوجوم مسیلاردف ازا
ی ور هب روط صوصخ رد صخشم یبعت و مسیلاردف ون
ة راکوزاکس یاه
، ادها یا هب لین یارب نآ اب طبترم .تسا هتفرگن ماجنا یلقتسم قیقحت
شهوژکپ کیا هکس رد
هب ،مسیلاردف اونا یسررب زا سپ و شخب عیزوت وضوم رب کرمت اب صوصخ
حلاص ی ت اه
، شور اب
یفیصوت ب ه فیعضت و مسیلاردف شقن لابند اهداهن
ی یلحم قارع رد و سنعرب کفا و تیوقت شیا
تکراشم اهداهن
هب یلحم ی مسیلاردف رد یلحم با حا صوصخ
ناملآ .تسا
عاونا ماظن اه لاردف ی
کی رد سقت ی م دنب ی م ی ناوت هب اونا مسیلاردف اهروشک رد
راشا درک و اسارب هننیا مکسیلاردف
هب لیلد للاقتسا بلط ی و یراتخمدوخ لماک
لقا ی ت اه (
،یموق
،ینابز یگنهرف و )...
ای یا داکج دکنویپ
و یگتسبمه رد
یع للاقتسا یبسن هب تلود اه ی یلحم لنش هتفرگ ،تسا ار نآ هب ود ون موق
یرادا و هنایارگ مسیلاردف .درک میسقت
یموق رب یراتخمدوخ لماک
لقا ی ت اه ی کی هعماج کأت کی د
دراد و یتح نمم تسا رد دنیآ هب تمس ا تنا لماک ینیمزرکس و
دکیلوت تکیوه کب ی کللملا ی
لقتسم یارب نآ لقا ی ت اه شیپ دور . رد یا ون یرود مسیلاردف زا
لاتخا و شنت اکه ی یکلخاد
مهم رت ی ده ار لینشت م ی دهد . مسیلاردف لباقم رد یرادا
رب یراکتخمدوخ یبکسن
یاهدکحاو
یع رد یلحم س
ی تسا اه ی یلم نهامه کأت
ی د یم دنک و هب ماجسنا یلم و یتیوکه هکجوت دراد
،ییاضر(
1394 : 20۷ ماظن رد یاربانب .) ود لاردف
ون لاردف متسیس یرادا و یموق
دراد دوکجو
هک رد ون تسخن
، رتشیب ونت یموق ،یداژن و
ینابز کی روشک هک هب تاکفلاتخا یکلخاد
رکجنم
دش و للاقتسا بلط ی رد لابق نآ ورگ اه ماجنا هتفرگ دروم ،تسا ثحب
رارق م ی گ ی در و وکن مود
نآ
ًاقیقد سنعرب ون لوا لمع درک و اب داجیا تکمونح یرکتهب ویتاردکف
وکن تیریدکم یارکب
س ی تسا اه ی دوجوم رد لخاد کی روشک ار داجیا م ی دنک هب . یروط هک مض یاکطعا دودکحم ا ی
زا تارایتخا ةرادا
یسایس هب روشک تمونح اه ی یلحم تدحو و تکحت ار مزلا یگچراکپنی ککی
تلم و تمونح مهارف دحاو م
ی دروآ ر(
،ییاض 1394 : 206 ).
1 . مسیلاردف ؛قارع یموق
هب لد ی ل ونت موق ی
، نابز ی و گنهرف ی
، فرظ ی ت وقلاب ا یارب ی وقو لاتخا اه و شنکت اکه ی موکق ی
رد دمع ة عماوج دوجو دراد
، اما روهظ و زورب تاعزانم موق ی
، نابز ی و گنهرف ی هب لماوع ی نوچمه
هام ی ت تلود اه و براجت رات ی خ ی گتسب ی دراد . از مهم رت ی راکوزاکس اکه یی هکک تکلود اکه ارکب ی
دم ی ر ی ت ونت موق ی
، نابز ی و گنهرف ی دافتسا م ی ،دکننک لاردف ی مکس تکسا ،یدکمحمرون(
139۵ :
19 .) عقاو رد یسایس راتخاس یحارط مسیلاردف عماج
زا یشخب عیزوت یانبم رب ونتم و رثنتم ة
تردق هب روظنم نایم تاشقانم لح ای
تلا اه ی کرم تلود و وکنت نایم یتسی مه ای
ورکگ اکه ی
.تسا یموقدنچ و یبهذم هب
قع ی د ة وئمرب لامتحا وقو ا ن رد ماظن اه ی لاردف یموق هب بکتارم
رتمک زا ماظن اه ی د ی روتاتن ی تسا
، ز ی ار اکضعا ی کمه ة ورکگ اکه ی فکلتخم موکق ی تکصرف اکه ی
بی رتش ی دنراد اکت رد لا کی ه اکه ی فکلتخم تکلود تکراکشم هتکشاد
دنکشاب
Bermeo, 2002: 9)
.)
لاردف ی مس قارع ین زا ون موق ی تکسا . هکتبلا ا کی س ی متکس زا تکمونح لاردکف
رد که ی چ کی ک زا
ماظن اه ی لاردف هقباس هتشادن تسا ،یدمحمرون(
139۵ : 1۸۷ اب .) هجوت هب ونت یموق و یبهذم
و انش اه ی یعامتجا دوجوم
رد قارع زا اگدید مسیلاردف ،ناقفاوم ویش یرترثؤم
یارکب ا ةراد
روشک قارع یقلت م ی دش . رد لباقم نآ
،نافلاخم مسیلاردف
ار مدقم ة جت ةی قارکع کم ی دنتکسناد .
عضاوم هس رگشنک یلصا نادیم تردق تبسن هکب لکصا مکسیلاردف ار
هکب کیا بکیترت کم ی ناوکت
عمج دنب ی درک : 1 عضاوم . اهدرک : دج ی رت ی عفادم مسیلاردف رد
یب ورگ اه ی فکلتخم یکقارع
اهدرک دوب دن . مسیلاردف اهدرک ار
ما ی شخبد رت ی انبم یارب حلص و ةدنیآ یسارکومد رد
قارع کم ی
دنتسناد . مهم رت ی لیلاد اهنآ حرش یا هب ار م
ی ناوت عمج دنب ی رک :د فکلا ) ییاکهر زا یلایتکسا
یراصحنا رگید ماوقا
رب اهدرک رد دصنی لاس ب ،هتکشذگ )
یکتیعمج ککرمت ،اکهدرک
) دوکجو
عبانم ینغ یتفن رد شخب یشندرک هکب
صوکصخ د ،،وککرک
) شیا کفا راکبتعا و نزو یکسایس
اهدرک اب لینشت تمونح یمیلقا . یا لیلاد ببس دش ات 92 دصرد اهدرک رد همه سرپ ی نوناکق
یساسا هب یراتخمدوخ رد
بلاق تمونح هقطنم ا ی یأر تبثم دنهد . هب مغر لاتخا یاه یکب ح
رد ناتسدرک ةمه
ورگ اه و تانایرج رب رس یا وضوم مکه قع کی د ؛دکندوب 2 . عکضاوم نایعیکش :
نایعیش تیعضو ینیبانیب مکه .دنتکشاد یکسارکومد
یکتیرثکا و
ککرمت یکسایس تردکق مکه و
مسیلاردف م
ی تسناوت هب دوس اهنآ دشاب . اهنآ مه هب لیلد تشاد تیرثکا یکتیعمج و
کین ککرمت
ناشتیعمج رد
بونج قارع و دوجو عبانم ینغ یتفن دننامه اهدرک ره ود هنی گ ار م ی دنتکسناوت
یسررب و باختنا دننک . هچرگا ةزادنا هب اهنآ اهدرک
رب دناجنگ ندش مسیلاردف رد
نوناق یکساسا
رارصا دنتشادن . 3 عضاوم . نس ی اه :
ًاتدعاق تخسرس رت ی فلاخم ،مکسیلاردف ورکگ
اکه ی ینکس رد
قارع دندوب . ده اهنآ زا
مسیلاردف ار
هب هیشاح ندنار س ن ی اه و فیعضت اکهنآ یکقلت کم ی دکندرک
،
هکارچ دمع ة عبانم یتفن رد قطانم یشندرک و
بونج قارع رارکق هکتفرگ تکسا . کیا دوکجو اکب
ورگ اه ی ینس یعس دندرک اب د ی اگد اه ی عقاو بی هنان رد تارکاذم تکرش دننک و زا رکط رکگید
اب مدع تفلاخم دیدش لباقم رد تساوخ
اهدرک رد دنیآ اب تیامح ک اهدر زا نزو تردق یکسایس
نایعیش دنهانب و ناشمهس ار
رد بسک تردق شیا فا دنهد . مهم رت ی لیلاد اهنآ یارب تفلاخم
اب مسیلاردف ةبلغ
نهرف یعیش رد روشک و یاهدمایپ یفنم
نآ اب هجوت هکب یاکیفارغج یکسایس
هقطنم و ینارگن زا فیعضت قارع و رطخ ةکی جت نآ ،یکفجن( دوکب 139۵
: 160 اکب .) کیا دوکجو
قارع ریسافت هک
رتشیپ بحاص _تلود روشک داس ( کت تخاس ) نوکنکا ،دوب و
اکب نوناکق یکساسا
دیدج رد لاس 200۵ هب تاجتشون رد طقف و کی
_تلود روشک لاردف لیدبت دش .
2 . مسیلاردف ؛ناملآ یرادا
مسیلاردف ماظن رد یرادا
، سقت ی م دنب ی و تارایتخا حلاص
ی ت اه هن اسارب تمکسق اکه ی م فکلتخ
ون یانبم رب هنلب ،تلود فیاظو ای تسایس حلاص
ی ت اه ماجنا م ی ذپ ی در . تمونح اه ی ا ی تلا اه زا
مان هب یناگرا قیرط
« یاروش ای تلا اه » لنکش و یناوکق یودت رد ا یرکیگ
د ا ةر حطکس رد لاردکف
.دنراد تکرش یرسارس تلود
اه ی میمصت یور دنرداق رط کی زا یتلایا اه
و تهج گ کی ر ی اکه ی
هم ییعت ریثأت ی کرم تلود م رگید رط زا و دنراذگب دننک
، میمصت یا یارب اه
مدرم بناج زا
ای تلا اه ی هب و ناشدوخ رط زا ژیو
أر ی ناگدنهد تاباختنا رد
م ؤ ذخا ة یسایس .دنوش تساجنیا
نانچ یتلایا تسایس و یلاردف تسایس هک مهرد
یم دینت دوخ بلغا هک دنوش
تلود اه ی یتلایا
و پ ناملرا اه ی ین یتلایا هب
ناسآ ی یمن کفح ار شیوکخ لکماک للاقتکسا هکک دکنهد ناشن دنناوت
رک د .دنا عون ادتبا نامه زا ناملآ رد یتسیلاردف لدم ی
« مسیلاردف هب
مه پ ی هتسو دکحتم و
» دوکب
.تسا دم یا ل
« لکخاد مسیلاردف یروکشک
1» کین یکم دکیمان دوکش
. راتخاکس ناکملآ خیراکت رد
یتسیلاردف ب
ه باثم ة ا با یر .دکش دکی گرب یکلم و یسایس داحتا هب یبایتسد یارب هکب
روکط لاکثم
ای تلا اه م ی دنناوت کنیمز رد ینیناوکق عکضو اکب هکک دکنهاوخب لاردکف ناملراپ ای ی کرم تلود زا ة
ناسمه تابجوم ینیعم یب ییارگمه و یزاس
اهنآ مهارف ار نک د ناج . تراویتسا لکیم
( 1۸۷3 -
1۸06 د لاردف ماظن ) ناملآ ر
ار ینواعت - یرادا م ی تسناد . نعم یا هب ا
مه هک تلود اکه ی یتلاکیا
ی کرم لاردف تلود رد زا
قیرط ناگرا ( ناشکرتشم لاردف یاروش سلجم
) دایز تردق ی
و دنراد
قیرط زا لاردف تلود مه حلاص
ی ت اه ی ز رد یداکیز تردق زا یراذگنوناق و ییارجا دای ای
تکلا اکه
.تسا رادروخرب ل یا زا
ظاح ناملآ ربارب رد یلباقم ةطقن تلود
- .تسا قارع لاردف روشک
مسیلاردف یاهرتسب
علاطم ة بطت ی ق ی لئاسم ناملآ اب هسیاقم رد قارع
، رتهب زا ره اج ی د ی رگ ی هناسفا زادرکپ ی راکبرد ة
شقن لاردف ی مس رد سارکومد ی زاس ی و لح لئاسم موق ی نودب دوجو اهرتسب ی مزلا ار لامرب کم ی
دنک . سنعرب او عق ی ت تدحو نابلط ة لاردف ی مس هک رد ناملآ هب لنش قفوم دوخ لمع ی دش
،تسا
هک تسا یلنش هب اهدحاو
ی ادکج زا ،مکه مکهرد مآ ی هکتخ دکنا اکت روکشک و تکنلمم ر کب رکت و
ی هچراپن رت ی ار هب دوجو دنروآ . اب رد دوجوم مسیلاردف رد قیقدت ناملآ
م ی بی ن ی م هک مه ة
،اهدحاو
دوخ ار ج یئ زا تلم ملآ نا م ی
؛دنناد سپ لاردف ی مس هن اهنت فان ی تلم ی هچراپن ن ی
،تس هکنلب هکب
رتهب ی هجو رد وقت ی ت نب ی اهدا ی لم ی م ی
،دشوک ز ی ار اگتساخ ا ی داج
،نآ هکب مکه پ ی تکسو دوکب
تسا و هن زا مه تسسگ .
___________________________________________________________________
1.IntrastaatlicherFöderalismus
1 قارع .
موق ی ت ار م ی ناوت هب هنوگ اه ی فلتخم رعت ی ف درک . ورگ اکه ی موکق ی ورکگ اکه ی ناکسنا
،ی د ارا ی
اهرواب ی نهذ ی هب دادجا
،رتشم کی و دوکب ک
کنومن ة عاکمتجا ی امت ی ی هکتفا و اپ کی راد تکسا هکک
ر ی هش اه ی دوخ ار رد هتشذگ ا ی روطسا ا ی روصت م ی دنک . اربانب ی مهم رت ی صوصخ ی تا ی ک موکق
ار م ی ناوت تشاد ن ی ناکا
،رتشم کعقاو ی
، ماکن ،،رتکشم مزرکس
ی و ناکبز ،،رتکشم اهاکضف
ی
،رتشم ز ی تس ی
، شزرا اه ی
،رتشم و ...
تسناد ظاحل زا و تبسانم یمه هب . هبنج
اه یلیلحت ی
،ثحب نامز ی هک ی ک روشک ی هچراپن اسارب نامتفگ موق ارگ ی
،هنا قح نادرگدوخ ی هب ی ک هکقطنم
داد ی ا هب لاردف ی مس موق ی ت دهد
، نآ قطنم ة موق
ِی نادرگدوکخ کی
ا اهدکحاو ی س ی کسا ی لاردکف
موق ی
، هب رورم نامز رد تهج راتخمدوخ ی
لماک تکرح یم دننک و هکب نآ تکسد کم ی ی دکنبا . زا
یفرط اهدحاو ی لاردف اب ی د اراد ی داصتقا روحمدوخ دنشاب
و ره دحاو اب ی د دناوتب روکما داکصتقا ی
دوخ ار هب بوخ ی پ ی ش دربب یاربانب . لئسم
صیصخت ة حلاکص
ی ت اکه تکیمها ، و
کی ژ ا یناوکق رد ی
.دراد لاردف یاهروشک یساسا اسا نوناق
صف رد قارع یس لو
ددعتم و هب ژیو شخب اه ی مراکهچ و
مجنپ ، حلاص ی ت اه و تاراکیتخا تکلود
ی ککرم و قطاکنم یلاردکف ار حیرکشت درکک تکسا . کیا
حلاص ی ت اه هب هس شکخب و میکسقت ککینفت
دکش تکسا : رد ةداکم 110 نوناکق یکساسا قارکع
حلاص ی ت اه ی تلود رد ،ی کرم ةدام
114 حلاص ی ت اه ی و ،رتشم رد
دام ة 11۵ نوناق یکساسا
ره رایتخا و یتیحلاص ار
هک رد ود ةتسد لبق هب نآ راشا دشن قلعتم ،تسا هب
قطانم یلاردکف
و ناتسا اه ی یهدنامزاس دشن
رد بلاق هقطنم یلاردف م ی دناد و رد ماقم ضراعت یناوق لاردکف و
هقطنم ا رد ی یاتسار حلاص ی ت اه ی
،،رتشم تیولوا
اب ار یناوق هکقطنم ا ی کم ی دکناد . رد ا ی اکجن
.تسا تیمها ئاح هتنن دنچ شخب
ریخا ةدام 11۵ یایوگ یا بلطم تسا هکک هکچنانچ تکلود
ی کرم و یلحم ینوناق ار رد ةزوح
،رتشم هب بیوصت رد ،دنناسرب تلاح
ضراکعت کیا ، یناوکق
نوناق یلحم قطانم رب نوناق لاردف تیولوا دهاوخ تشاد و یارکب تکلود ی ککرم رد نآ هکقطنم
مزلا ابتلاا تسا . اما ییاج هک یرادقم ماهبا رد کینفت تیحلاص دید
م ی دوش
، طوبرم هب عباکنم
تفن و زاگ و ارختسا و
رهب یرادرب زا یا عبانم و تیاهن رد صیصخت
و عیزوت دمآرد لکصاح زا
شورف تساهنآ . ةدام 111 نوناق یساسا هلصافلاب سپ زا ةدام 110 هک حلاص ی ت اکه ی یراکصحنا
لود ت ی کرم ار نایب درک و شیپ زا ةئارا حلاص ی ت اه ی تفن ،،رتشم و
زاگ قارع ار قکلعتم هکب
یمامت مدرم یا روشک رد ةمه قطانم و ناتسا اکه کمرب ی درامکش و رد دکنب 1 ةداکم 112 تکلود
ی کرم هب ارمه ناتسا اه و قطانم لوت ی دننکد تیریدم ، تفن
و زاگ ارختسا دش زا م کی ناد اکه ی
یلعف ار ب ا دهعت هب هننیا یاهدمآرد لصاح
زا تفن و زاگ ار هنافکصنم و
اکب هکجوت هکب یگدکنکارپ
تیعمج رد رسارس یا روشک و صیصخت یمهس
رد کی ةرود یعم یارب قطانم تراکسخ د کی د
رد میژر یشیپ و ین یقطانم هک دعب زا نآ بیسآ د ی د دنا هب کش ی و ا ی هکک ةعکسوت نزاوکتم رد
روشک رارقرب
،دوش رب ع ده دراد و میظنت یا روما ار هب بیوصت ینوناق رد یا زوح لوکوم کم ی
دنک . رد لاح رضاح دنچ وضوم چیکه هکننآ تکسخن :دراد دوکجو ینوناکق
یارکب یهدناماکس هکب
تیعضو تیریدم تفن و زاگ یا روشک هب بیوصت تکسا دیکسرن .
رد ةکیروف 200۷ ککی ةکحیلا
ینوناق رد یاروش ناریزو قارع بیوصت و عب اهد رد لیروآ نامه لاس رظندیدجت و
هب سلجم کیا
روشک میدقت
،دش اما ه ی چ اگ هب بیوصت دیسرن . رد لاس 2011 ةحیلا یرگید هب یاروش نارکیزو
لاسرا دش هک مه نونکا رد تسد یسررب تسا و تانن ةتسجرب نآ لماش دراوم لیذ تسا :
1 لینشت . کی
یاروش تفن و زاگ لاردف هب ناونع داهن یلصا رظان رب شخب تفن و زاکگ قارکع
لنشتم زا نواعم طوبرم ة تسخن زو ی ر دنچ ، سیئر ،ریزو کناب
ککی ،ی کرم رکیزو
زا رکه
هقطنم و کی دنیامن زا ره ناتسا و دنچ وضع رگید یا .داهن ینچمه رد
ةنیمز داکقعنا
ارختسا ، اشتکا ،اهدادرارق و
لحارم فلتخم رهب یرادرب زا تفن و زاگ یا روشک ا مادق
هب رواشم و ییامنهار دهاوخ
درک . ینچمه رد
یا هکحیلا لینکشت تکرکش یکلم تکفن
قارع مه پ ی ش بی ن ی دش تسا .
2 . یتیریدم هک رد ةدام 112 هب نآ راشا دش ،تکسا یتکراکشم تکسا
هکب کیا یکنعم هکک
قطانم و ناتسا اه ی ارختسا دننک هب ارمه تلود ی ککرم قباکطم نوناکق یکساسا کیا
عبانم ار تیریدم دنهاوخ درک .
3 . یمه تیریدم
،یکارتشا رد
صوصخ م ی ناد اه ی یتفن و یزاگ یلعف تسا و رد صوکصخ
ینیدایم هک اهدعب فشک م ی دنوش
، ماهبا دوجو دراد و مولعم تسین دیق یکلعف رد دکنب 1
ةدام 112 هب هچ لیلد
؟تسا رثا یا دیق بجوم یاکعدا یدکعب قطاکنم و ناتکسا اکه رد
صوصخ تیریدم یدایم و عبانم نآ رد دنیآ دهاوخ یتیعضو ،دوب هکک
رد لاکح رکضاح
مه ریگنابیرگ قارع
دش تسا .
4 . و رد رخآ اب دوبن ینوناق یارب ارجا و یهدنامزاس لصا
112 یدهعت هک قطانم و ناتسا اکه
و تلود یارب ی کرم عیزوت
دمآرد لصاح زا شورف یا عبانم هک مهم رکت ی شکخب کیا
دام راد تسا رد .تسا دنام تونسم ،د لاح
رضاح یا نانما دراد دوکجو هکک
ناکملراپ
یلحم میلقا ناتسدرک اب
عضو نوناق رد یا زوح و اب یا هک للادتسا مهکس
دوکخ ار زا
تیریدم یکارتشا عبانم تفن و زاگ یمأت م ی دنک
، رد لمع عضو نوناکق لاردکف ار راکچد
ماهبا و ا ی دار دنک و تبسن هب مهکس دوکخ ناکق نو بوکصم ناکملراپ ناتکسدرک رکب
نوناکق
یلامتحا لاردف تیولوا و مدقت دبای .
رتهب م ی دوب هک عبانم تفن و زاگ قارع رد تیریدم یراصحنا تلود
لاردف رارکق کم ی تکفرگ و
دمآرد لصاح زا شورف یا عبانم هب تبسن تیعمج صیصخت ادیپ
م ی درک .
رد همادا داوم نوناق یکساسا ةداکم ،قارکع 113
راکثآ و کاکما ،یناتکساب زاکس
اکه ی ،یکگنهرف
هخسن اه ی یطخ و هنس اه ی اب تمدق دایز ار جنگ اکه ی یکلم هتکسناد هکک تکسا تکحت
تیحلاکص
تاماقم لاردف و تکراشم قطانم و ناتسا اه تیریدم م ی دنوش و ةوحن ةرادا یا جنگ اکه ی یکلم هکب
بیوصت نوناق لوکوم دش تسا . ای هنوگ هک تسادیپ تیحلاص تلود
کرم ی رکب جنکگ اکه ی یکلم
قارع رد ره یلنش و تساجرباپ قطانم
و ناتسا اه طقف رد تیریدم یا راثآ و اهانب تکراشم .دنراد
2 ناملآ لاردف یروهمج .
ری هش اه ی لاردف ی مس ناملآ هب نورق طسو ی مرب ی ددرگ
، ی نع ی هب نامز ی هک روکتارپما ی مور رد اکپورا ی
کرم ی لنش تفرگ . رد نامز نوئلپان ن ی لنش تسس ی زا ماکظن لاردکف ی اکپورا رد دوکجو تکشاد و
سپس ورف شاپ ی د . سپس رد تارکاذم و ی
، لنش دج ی د ی زا ساردفنک ی نو لنش کم ی گ کی در هکک هکب
ساردفنک ی نو ناملآ ورعم تسا هک زا لاس 1۸16 ات 1۸66 رارقرب دوب . سپکس رد رود ة ب ی ،رامکس
ار ی ش دج ی د ناملآ لنش تفرگ هک رد نآ اروش ی لاردف سب ی را وق ی دوجو تکشاد . رد لاکس 1914
نج ناهج ی لوا زاغآ دش و هب لابند آ ن رد لاس 1919 نوناق ساسا ی دج ی د ناکملآ ودکت ی دکش و
ماظن لاردف ی هب لنش مجسنم رت ی لنش تفرگ . رد رود ة روهمج ی او ی رام ن ی ماظن لاردکف ی عکض ی ف ی
مکاح دوب
، اما رد لاس 1933 و یپ رد تردق گ ی ر ی ه ی
،رلت ماظن لاردکف ی ا ز مکه تکسسگ . ماجنارکس
سپ زا تسنش ناملآ و رد لاس 1949 نوناق ساسا ی رد لصا 20
، لنش لاردف ار هکب ناوکنع لنکش
غت یی ذپانر ی ر ماظن تمونح ی ناملآ عت یی درک و ی ک ق ی د گنادواج ی ن ی هکب نآ هفاکضا کم ی کنک د هکک
تح ی اب تشاد موسود ارآ رد سلجم لاردف ن ی من ی ناوت لصا لاردکف ار غت کیی ر داد . ارباکنب ی ماکظن
لاردف ی مس زورما ة
،ناملآ دنچره زا اهراوآ ی نج ناهج ی مود ب ی نور دمآ
، اکما هکمادا دکنهد ة ناکمه
تنس رات ی خ ی لاردف ی مس رد ا ی روشک دوب تسا . اربانب ی ی ک س ی متس لاردف نمم تسا اکب هکجوت
هب تاکارتشا و
عفانم
،رتشم دوجوم م ی نا لم ی ت اه و ا ماوق
،نوگانوگ لنکش گ کی در هکن اکب نت کی ه رکب
لاتخا اه و قارتفا
؛اه ی نع ی اب نت ی ه رب وجو کرتشم ی هک رد م ی نا دنچ ورگ م ی ی
،دبا تلود لاردکف
ار لنش دنهد و رد تن ی هج هب تدحو ب ی رتش ی تسد ی دنبا . لاردف ی مس نآ هنوگ هکک رد ناکملآ اکنبم ی
لمع رارق هتفرگ
، بتنم داحتا و رنه ی هناگ
ِندرک هناگدنچ اه دوب تسا . هکب ،رکگید تراکبع حور
ا کی
لاردف ی مس داحتا رد گناگدنچ ی ی ا تدحو رد ترثک تسا ،روظنم یا هب لین یارب . رد
نوناق کساسا ی
1949 روهمج ی لاردف
،ناملآ دراوم فلتخم حلاص ی ت اه و تخا ی تارا هب روط قد ی ق ی صخکشم دکش
تسا . هب بجوم لصا 30 نوناق ساسا ی روهمج ی لاردف ناملآ حلاص ی ت مات و کماک ل ارکب ی اهردکنل
هب مسر ی ت هتخانش دش تسا :
« لامعا تردق و ماجنا اظو ی ف تلود هب دهع ة تساهردنل رگم
ا ی هکنن
نوناق ساسا ی لاخ نآ ار رصت ی ح و ی ا تاررقم صوصخم ی ار پ ی ش بی ن ی درک دشاب .»
اکما حلاکص ی ت
مات اهردنل زا رط ی ق لصا 31 نوناق ساسا ی هک ررقم م ی دراد :
« نوناق لاردف رکب نوناکق اهردکنل ذکفان
دهاوخ دوب .»
هب روط لک ی رد ا ی اجن هس تلاح دوجو دراد : فلا ) حلاص ی ت راصحنا ی تکلود لاردکف رد
تاعوضوم مکاح
ی ت رد دام ة ۷3 نوناق ساسا ی صخکشم دکش
تکسا ، دکننام روکما جراکخ ی
، ، اکفد
عبات ی
،ت دازآ ی تفر
،دمآو لوپ و ...
؛ ب ) راذگنوناق ی
،رتشم هک رد نآ اهردکنل اکت کتقو ی لاکص ح ی ت
دنراد هک تلود لاردف زا قح راذگنوناق ی دوخ ارب ی خساپ هب ن ی زا ی دننام ا ی داج تدحو داصتقا ی کی ا
اضق یی ی ا ی ناسن ندرک ارش ی ط گدنز ی دافتسا دننن . رد تروص دوجو داضت م ی نا ود ،نوناکق نوناکق
لاردف ضقان نوناق ردنل دهاوخ دوب
؛ ) هب روظنم ا ی داج تدحو رد راذگنوناق ی
،،رتشم ود
تل نوناق
لصا ی ی ا بوچراچ نآ
ار هت ی ه و وصت ی ب م ی دکنک . اهردکنل طکقف ئ ج کی تا نآ ار وکصت ی ب کم ی دکننک
( ع ی دمحم ی
، 1391 : ۵1 .) ارباکنب ی اکهنت روکما کسب ی را مکهم رد حلاکص ی ت تکلود لاردکف تکسا .
حلاص ی ت اه ی راصحنا ی تلود لاردف هک تکسرهف نآ
رد نوناکق کساسا ی رککذ دکش تکسا
، بکلغا
ترابع دنا زا : س ی تسا جراخ ی
، روما عافد ی
، روما لوکپ ی و لاکم ی
، عبات کی
،ت ،ترجاکهم روکما
ککرمگ ی
،
،تاطابترا
،تسپ
،تارباخم لمح
،لقنو ار هآ و پاوه ی ام یی
،لاردف کلپ ی
،س زراکبم اکب رورت ی مکس و ...
( دام ة ۷3 نوناق ساسا ی .) تسرهف حلاص ی ت اه ی تکراشم ی ن ی هک 26 دروم تسا
، رد نوناق کساسا ی
رکذ دش تسا هک بلغا ترابع دنا زا : قوقح ندم ی
، قوقح ک ی رف ی
، قوقح
،راک راذکگنوناق ی رد روکما
داصتقا ی و روما مادختسا مومع ی . ای اهن حلاص ی ت اه یی تسا هک تلود لاردف و تلود اه ی ا کی تلا ی رد
نآ رش ی ک ا دن و ره ی ک م ی دنناوت رابرد ة اهنآ نوناق عضو دننک . رد ا ی زوکح ،اکه اهردکنل کم ی دکنناوت
نوناق راذگ ی دننک
، هب طرش ا ی هنن سلجم لاردف رد نآ دراوم نوناق عضو درنن دکشاب ( داکم ة ۷4 .) اکب
هجوت هب لصا رترب ی مظن قوقح ی
،لاردف رد تروص مادقا سلجم
،لاردف نوناق عضو دش رکب نوناکق
ای تلا ی رترب ی دهاوخ تشاد . هب روط لومعم رد زوح ة حلاص ی ت اه ی تکراشم ی ن ی زا هب رانمه ی م کی نا
تلود کرم ی و اهردنل دوجو دراد . رد ا ی دراوم تلود لاردف رد تروص ترورکض هکلخادم درکک و
لوصا لک ی عوضوم ی ار عت یی و وصت ی ب و اهردنل ش ی و اه ی ارجا ی ع ی ن ی نآ ار صخشم کم ی دکننک .
نایاش رکذ تسا هک رد ا ی زوح تبقارم رب ارکجا ی نوناکق اکب تکساهردنل (
کسابع ی
، 139۷ : ۷3 .)
س ی متس تاردف ی و رد ناملآ ا ی هنوگ هدنامزاس ی دش هک رد ا ی روشک حلاص ی ت اه ب ی تلود لاردکف
و ا ی تلا اه هن اسارب مز ی هن اه ی س ی سا ی و اب اظو ی ف تلود ی
، هنلب اسارب ون ا ی تخا ی تارا کسقت ی م
دش تسا . رد ب ی رتش دراوم حطس لاردف ناوق ی ار عضو م ی دنک
، اما ارجا ی اهنآ رد زوکح ة تخا کی تارا
ای لا ت تساه . هتبلا اهردنل تخا ی تارا سو ی ع ی ارب ی ثأت ی راذگر ی رب اوتحم ی ناوق ی دنراد و رد کسب ی را ی
دراوم راذگنوناق ی تح ی رد مز ی هن اه ی س ی سا ی هکک ًاراکصحنا رد زوکح ة حلاکص ی ت تکلود و ناکملراپ
لاردف تسا لاثم یارب ، ناوق
ی عبات ی ت ی ا ترجاهم ، نودب تقفاوم رثکا ی ت ا ی تکلا اکه کنمم ن ی تکس
( تش مورو و اتش ی
،تراهن 200۵ : 4 .)
عاونا ناملآ و قارع یاهروشک رد مسیلاردف
زا دوخ ده هب انب مسیلاردف اهراکوزاس
رهب یتوافتم ی م
ی گ ی در مسیلاردف . یموکق
اکب قارکع رد
و نآ یلاردف دحاو اهنت هب یتینما و یماظن تارایتخا هب حیرصت یاطعا
تیحلاص یراذکگنوناق
رد
سلجم صوصخ لاردف
وت طس سلجم روکشک کیا رد مکسیلاردف ادکها اب نهامه ،ناگدنیامن
ین ناملآ رد .تسا م شقن
ؤ رث تلود اه ی
،ی کرم تلود یراذگتسایس رد یتلایا با کحا تکیلاعف
هقطنم ا ی و لاردف تلود یب یلام طباور و تلود
اه ی تکیقفوم رد یداکیز رایکسب شکقن ،یتلاکیا
رد یرادا لاردف متسیس .دراد روشک یا
1 قارع .
کرم ی ت ادز یی
، نادرگدوخ ی و تمونح اه ی لحم ی رد ک اهروش ی هعزانماسپ دننام
قارع کم ی دکناوت
ببس غت یی ر رد اظو ی ف زا اهدروخرب و
شنت هب وس ی رکاذم و هناچ نز ی ارب ی لح لکصفو تاکعزانم
دوش . کرم ی ت ادز یی بجوم شرتسگ رادتقا تلود کرم ی رد زوح اه ی هکعزانم و قطاکنم ی کم ی
دوش هک
ًلابق ذوفن رتمک ی هتشاد تسا یعیمکس( دکشاب دکش حیرصت نآ لاخ رهاظ هب دنچره ،
،ینایک و یناهفصا 1393
: 34 .) کینفت ، زوح یا رد یاربانب حلاص
ی ت اه یرتکشیب تقد اب دیاب
.دریگ تروص 1 . 1 تارایتخا یاطعا . یلاردفارف
هب1
قارع رد یلاردف قطانم
اسارب دنب 2 ةدام 121
، رد ص ترو ضقانت یب نوناق لاردف و نوناق هقطنم ا ی رد یعوضوم هک
راخ زا تیحلاص تلود
لاردف تلود ،تسا هقطنم
ا ی نانما حلاصا نآ نوناق ار رد ةقطنم دوکخ
دراد .
ًلاوصا ینچ یرایتخا رد _تلود اهروشک ی لاردف یارکب تلااکیا اکی قطاکنم دوکجو ،درادکن
لاحرد ی هک نوناق یساسا لاردف قارع ینچ ینانما ار یارب قطانم یلاردف هب تیمکسر هتخانکش
تککسا . یککنچمه اککسارب
دککنب 4 ةداککم 121 هککب قطاککنم زاککجا داد دککش اککت تککسا رد
راککنک
هناخترافس اه
ی تلود قارع رتافد یگدنیامن سیسأت
دننک و رد رومأم ی ت اکه ی ککیتاملپید قارکع
تهج ةعسوت یگنهرف و یعامتجا دوخ
روضح هتشاد رایتخا ؛دنشاب مک
ای دیاش ب ی هقباکس ا ی هکک
هب قطانم یلاردف رد قارع اطعا دش تسا . رد یاتسار یمه دنب زا نوناق یساسا قارع رد لاکس
2006 ةرادا طباور ةجراخ میلقا ناتسدرک قارع
داجیا دش . نونکاکت و لاخرکب رهاکظ
داکم هکک
ةزاجا سیسأت رتفد یگدنیامن میلقا
رد هناخترافس اکه
ی تکلود قارکع رد ترس رکسا ناکهج ار داد
دودح ،تسا ۵0
رتافد ،یرگلوسنک
،هناخترافس یگدنیامن
نامزاس اکه ی کب ی کللملا ی و ...
رد میکلقا
داجیا یساسا نوناق اما ،تسا دش هب
رظن م ی دسر کیا حیرکصت ار درادکن . رد راکنک کیا و قکفاوم
یوجت نوناق
،یساسا 14 رتفد یگدنیامن میلقا
رد یاهروشک فلتخم
سیسأت دش تسا هک رکیز
رظن طباور ةرادا هجراخ
میلقا تیلاعف م ی دکنک . اکب دوکجو کیا تاراکیتخا دکیاب
ناکعذا درکک هکک
مسیلاردف قارع
اب بیوصت نوناق یساسا نآ رتشیب هب تمس راتخاس ینیمزرس لاردکفنک
تککرح
___________________________________________________________________
1. Trans-federal powers
درک تسا ات ماظن یلاردف کیسلاک . یرخآ و زا مهم رت ی حلاص ی ت اه ی دشاطعا ة یلاردکفارف اکی
ژیو هب میلقا هب( ناتسدرک
،)قارع یلاردف ةقطنم اهنت ناونع رایتخا
تشاد یاهورین رتارف یماظن
ریاس و سیلپ زا یاهورین
یتینما و ...
تسا . یا تیحلاص رد
دنب ۵ ةدام 121 حیرصت دش تسا .
ترازو نامزاس ،هگرمشیپ تاعلاطا
میلقا و1
ریاس یاهورین یماظن ناتسدرک اسارب
یا کیتخا را
ینوناق هتخانش تیمسر هب دش
دنا . یاهورین یماظن میلقا طقف لماکش یاکهورین یکنیمز
تکسا و
حلاس اه ی کبس رد رایتخا دراد . یا رایتخا مه هچرگا ب ی هقباس
،تسا
ًلامع و اب موجه یاکهورین
شعاد رد لاس 2013 و فعض و رارف شترا لاردف دربراکک ،قارع و
تکیمها یاکهورین ةگرمکشیپ
میلقا د ر تظافح زا یا هقطنم و یتح قطانم
،قارع رگید یقطنم
و هنادنمشوه هب
رظن م ی دسر .
1 . 2 مهبم متسیس . راذگنوناق
ی
لوصا مکاح رب ماکظن ،لاردکف للاقتکسا و
تکراکشم .تکسا
اکسارب لکصا
للاقتکسا اهدکحاو
ی
نشت ی ل دنهد ة تلود لاردف زا للاقتسا و ینادرگدوخ رد
ةرادا روما و دکنرادروخرب رب
اکسا لکصا
یمامت تکراشم یا
اهدحاو رد ةرادا روما رد حطکس نلاکک کین تکراکشم کم
ی ک دکنن و یکعراز(
ییاضر ، داز 1390 : 291 لاح .) دیاب دید یا ود لصا مهم ات هچ زادکنا رد تکلود لاردکف قارکع
تیاعر دش تسا . یارب سیسأت کی تلود لاردف لقادح هب دوجو ود تلایا زاین
،تسا لاحرد ی هک
رد قارع رد لاح رضاح اهنت میلقا ناتسدرک تسا
هک هب ناونع کی دکحاو لاردکف لینکشت دکش
تسا . یا وضوم رد ناهج ب ی هقباس لصا .تسا تکراشم
یبم کیرشت تردق یب تلود لاردف
و تلاایا
،تسا لاحرد ی هک رد قارع رد عقاو میسقت تردق یب تلود لاردف و تلود میلقا تروکص
هتفرگ تسا و اتسا ن اه ی یا روشک نانچمه هب باثم ة اهدحاو ی تلود هکچراپنی رادا
کم ی دنوکش .
ةدام 4۸ نوناق یساسا ملاعا م ی دنک هک ةوق ةننقم لاردف لنشتم زا سلجم ناگدنیامن و
سلجم
لاردف و تسا ةدام 6۵ حیرصت م ی دنک هکک سکلجم لاردکف کم ی اب ی تکس زا ناگدکنیامن قطاکنم
و
ناتسا اه یی هک رد بلاق قطانم س یهدنامزا دشن
دنا
، لینشت دوش و هکک ینوناق بوکصم
موکسود
ناگدنیامن سلجم
،دشاب تسخن ةوحن
رادا و راک یا سلجم ار ییعت کم ی دکنک . دوکجو سکلجم
مود هب ناونع سلجم لنشتم ،لاردف زا
ناگدنیامن ا
ی تلاا و اهدحاو ی لاردف زا و ی گژ ی اه ی یلکصا
تلود اه ی لاردف تسا . رد قارع مه یا وضوم پ ی ش بی ن ی دش
،تسا اما ماکهبا یاکه یداکیز رد
صوصخ دوخ لصا حرطم دهاوخ دش . صخشم تسین ارکچ سکلجم لاردکف کیا روکشک دکیاب زا
ناگدنیامن ناتسا
اه ی نامزاس هد ی دشن رد بلاق ککی هکقطنم مکه لینکشت دوکش هککارچ کیا
ناتسا اه اهدحاو ی تلود ةچراپنی قارع بوسحم م ی دنوش و اب یا مادقا کنوگ ه ا ی طلاتکخا ماکظن
یلاردف و مدع کرمت یلحم دید م ی دوش هک رایسب لباق لمأت تسا . ةتنن یرگید هک دیاب راکشا
___________________________________________________________________
1 . هئ هموجن ین یشیاسائ هه یمیر .ناتسدروک
درک یاطعا تیحلاص یراذگنوناق
رد صوصخ سلجم لاردکف طکسوت سکلجم ناگدکنیامن .تکسا
ًلاوصا تاررقم طوبرم هب سلاجم ای لقادح لوصا یلک طوبرم هب سلاکجم طکسوت نوناکق یکساسا
خشم ص م ی دوش و یاطعا بیوصت نوناق ینی زا سلاجم یرگید هب لباق
افد هب رکظن کمن ی دکسر .
ةمه هچنآ صوصخ رد سلجم
مود ینعی سلجم لاردف هتفگ
،دش ینامز تیمها تشاد هکک کیا
سلجم لینشت م ی دش
، نل نونکات ینچ یسلجم رد قارع داجیا دشن و کیا هلئکسم مکه هکب
ماظن تلاضعم لاردف
قارع و فا ن دش ،یدارم و یعاس( تسا 1390
: 4۵ .) هب رظن کم ی دکسر کیا
لئسم هک دشاب هتنن یا دجاو ه س
ی تسا اه تکراکشم ی دوکجو قارکع ناتکسدرک رد یبکسن ةکنوگ
،تسا دش یقلت نآ فیعضت یارب یهار ًافرص مسیلاردف و هتشادن هکارچ
نردکم یاکهرا با یزاکس
نفنا مسیلاردف و دنتسه دوخ ار یادتبا رد زونه رد روکشک کیا رد یکقطنم یدرکبهار نودب ،ا
.درک دهاوخ دیدشت ار تاعزانم لامتحا دوخ ریسم
2 ناملآ .
و یوکق یتلاکیا سلاکجم ،اهردکنل رد لاکعف با کحا دنمتردق راکوزاس هس اب ،ناملآ رد مسیلاردف حلاص ی ت اه هب یتکراشم یلام ی ،روکشک یا رد مسیلاردف ده اب قبطنم ار دوخ درکراک یتسرد
ت .تسا درک میظن
2 . 1 . لکش گ ی ر اهردنل رد یوق بازحا ی
ماظن رد لاردف
، هقطنم با حا تبسن هب یرتشیب تردق یا
ماظن اه ی دنراد کرمتم ،
هکارچ رد ا ی
ماظن تلایا ایقم ارآ تیرثکا ،لام کسا ی
ت
Scharpf, 1995: 32)
.) م ناکملآ رد یکقفت
زا لاکس
196۵ ادتبا رد حطس ا ی تلا اه هب ب ح س سو ی لا مد و تارک
،ناملآ ب ح مد و تارک سم ی ح ی ناملآ و
ب ح سوس ی لا سم ی ح ی و نچمه ی با حا ل ی لارب زاجا لاعف ی ت دنداد . اربانب ی با کحا س ی کسا ی
شیپ زا نشت ی ل روهمج ی لاردف ناملآ رد نب ی راذگنا ی مد و سارک ی و اکنب ی اکهداهن ی س ی کسا ی رد
ناملآ تکرش رک دند . اطعا ی زاجا ة لاعف ی ت ددجم هب با حا و نکشت ی ل با کحا دج کی د رد حطکس
ای تلا اه ببس دش هک س ی متس با حا ن ی زا لاردف ی مس ثأت ی ر ذپ ی در . ارب ی هنومن رد لاس اه ی تسخن
نشت ی ل روهمج ی لاردف ناملآ با حا ی دوجو دنتشاد هک ارگ ی ش اکه ی هکقطنم ا ی وکق ی دنتکشاد .
اضم رب ا ی با حا رسارس ی دق ی م ی ن ی دوخ ار اسارب لوصا لاردف ی تس ی هدنامزاس ی دندرک و
هخاش اه ی ا ی تلا ی نب ی دا دنداهن . ب اربان ی راتخاس با کحا س ی کسا ی ناکملآ اکمن ی ش دکنهد ة س ی متکس
تاردف ی و داحتا رد ا ی روشک تسا . با حا زا رط ی ق هدنامزاس ی تاردف ی و و کسقت ی م هکب هخاکش اکه ی
ای تلا ی رتهب و رترثؤم م ی دنناوت عفادم عفانم ا ی تلا طوبرم ة دوخ نشاب ؛د مه رد تازرابم تاکباختنا ی
،
مه د ر ناملراپ و مه رد لباقم ناگرا اه ی کرم ی ب ح . قبط قع ی د ا رگید ی
، با حا س ی کسا ی رد
اهروشک ی لاردف راچد شقن اه ی وناث ی و حوطس عرف ی دکش و ب ی رتکش رکب س ی متکس ککمک اکه ی
ضوعلاب و تاساسحا لحم
ی راوتسا م ی وش ن د
.(Manfered, 2010: 11)
ف لارد ی مس ملآ رد یرادا نا
هک هب تکراشم ز ی دا تلود اه ی ا ی تلا ی رد س ی راذگتسا ی رد حطس لاردف ن ی زا
،دراد گنا ی ا ی ار ارب ی
با حا لاردف ا ی داج م ی دنک ات پ ی اهدنو ی ی چراپن ة دوخ ار اب اهردنل هعسوت دنهد . هب یترابع ن ی زا هب
رانمه ی نورد ب ح ی رد س ی راذگتسا ی اه ی لاردف ی مس داحتا هب با حا ی هچراپن رجنم م ی دوش هک اب
جرد ة لااب یی زا گنهامه ی و رانمه ی لاعف ی ت م ی دننک (
Sturm, 2018 : 44
.) لاردف ی مکس داکحتا و
ما لا داهن ی هن دش ة نآ ارب ی رانمه ی ب ی تلود لاردف و ا ی تلا ی تبسن هکب کصخت ی ص عباکنم ثأکت ی ر
ی چراپن ة ب ی رتش ی ارب ی با حا رب دنور تردق تلود لاردف تسا درک داجیا .
عض ی ف رت ی با کحا
ین رد ناملآ اب عسوت ة اپ ی اگ اه ی تردق هقطنم ا ی لداعت نامزاس ی تردق ار غت یی ر داد دنا . اهردنل
هب و ی ژ رد نامزاس ب ح کرم ی ثأت ی دنراذگر . ارب ی اه بکس لایکسوس و تارکوکمد
،)SPD)
حطکس
لحم ی ی ا هقطنم ا ی ب کح ثأت ی راذکگر تکسا (
Poguntke, 1993: 141
د .) ر لوکط کهد ة 19۵0 و
1960
، با حا ردنل ذوفن ز ی دا ی د دنتشا . نچمه ی لایسوس ب ح تارکومد
رد راتخاکس نامزاکس ی
راخ زا
،ناملراپ وضع ی ت و مأت ی لام ی ب ح اه ی لاردف و اهدحاو ی کعرف ی نآ ار اد تکش
152-
155) (Chandler, 1987:
ناملآ رد رانمه ی نورد ب ح ی شان ی زا دوجو سم ی ر ی ی هچراپن تسا هک
دنل اهر و زاس نام اه ی لاردف ار هب مه پ ی دنو م ی دکهد (
108 Davis, 1998:
.) تدکحو س ی کسا ی اکب
هاگآ ی زا رط ی ق تاحلاصا 19۵۸
و زا رط ی ق دوجو ناگرا اه یی دننام اروش ی ب ح (
Parteirat
)،
هک
ظو ی ف ة گنهامه ی س ی تسا ب ی تمونح اه یلحم ی و
س ی تسا اه ی لاردف ار رب دهع
،تشاد وقت ی ت
دش (
Poguntke ,1992: 350
.) نآ زا سپ س
ی متس ا ح ا ب ناملآ زا لاس 19۸3 و هب و ی ژ سکپ زا
داحتا غت یی ر درک و یلحم با حا هعسوت
ادیپ درک دکنا
.(Watts, 1960: 14)
یارباکنب لاردف ی مکس
شقن دمع ا ی رد ح ی تا س ی سا ی ناملآ دراد و زا طلست ی ک ب ح رب تردق س ی کسا ی ا کی روکشک
گولج ی ر ی م ی نک د . رد عقاو ب ح ی هک رد ناملراپ لاردف رد لقا ی ت رارق دراد
، مه ی هش تردکق ار رد
دنچ ا ی تلا رد تخا ی را دراد و م ی دناوت رد نآ ا ی تلا اه تخا ی تارا راذگنوناق ی و ارجا یی دوخ ار لامعا
نک د . اربانب ی مه ی هش مزلا تسا م ی نا تکلود ککرم ی و ا ی تکلا اکه ارکب ی رادا ة روکما گنهاکمه ی و
رانمه ی دوجو ابع( دشاب هتشاد ،یس
139۷ : ۷۵ .) ازا ی ور دودکح اکت ناکملآ رد داکحتا مسیلاردف
تحت یدایز ثأت
ی ر شقن با حا روشک یا رد سا
.ت
2 . 2 . یتلایا سلاجم و تارسدنوب ةدرتسگ تارایتخا
ولمم هشیمه ناملآ یتسیلاردف خیرات زا
رانمه ی اه ی نتاگنت نایم
و ی کرم تلود تلود
اکه ی
یلحم .تسا دوب ًاساسا
رانمه ی اه ی و ی ککرم تکلود تکلود
اکه ی و وکضع یکلحم یکنچمه و
یرانمه یب تلود اه ی هقطنم یلصا ء ج یا ماظن وجو یرت
تکسا ناکملآ یتکسیلاردف .
کیا رد
متسیس راذگنوناق ،ی تلود اه ی کهد رکخاوا زا ناکملآ .دنراد تکرش لاردف یاروش قیرط زا وضع ة
