هسسؤم ناور سانش ی و مولع برت ی ت ی Institute of Psychology and Educational Sciences
هدکشناد ناور سانش ی و مولع برت ی ت ی Faculty of Psychology and Educational Sciences
هاگشناد نارهت University of Tehran
(DOI): 10.22059/japr.2022.330055.643980
طبار ۀ تراهم اه ی نابز ی اهدرکراک اب ی
ارجا یی شناد رد سآ اب نازومآ
ی ب
اونش یی نوزلح تشاک هدش
Relationship Between Language Skills and Executive Functions in Hearing Impaired Students with Cochlear Implants
Zahra Samadi *یدمص ارهز
Fatemeh Nikkhoo **وخکین همطاف
Mehdi Dastjerdi Kazemi ***یمظاکیدرجتسدیدهم
Zahra Ahmadi ****یدمحا ارهز
Abstract
This study aimed to determine the relationship between language and executive functions skills in cochlear implanted students with hearing impairment.The statistical population of the research consists of all students with cochlear implanted hearing impairment studying in regular and exceptional schools in Tehran, with an age range of 7 to 11 years. 58 subjects (30 girls and 28 boys) were selected and evaluated by available sampling method among students with cochlear implanted hearing impairment studying in regular schools (29 people) and exceptional schools (29 people) in the academic year 2018-2019. Executive functions and language skills were assessed with the BRIEF Questionnaire (BRIEF) and Test Of Language Development- Primary:3 (TOLD-P3) in respect. Data analysis using Pearson's correlation test shows a significant positive relationship at P ≥ 0.01 level between language skills with planning components (r=0.646), working memory (r=0.676), inhibition (r=0.617) and total executive functions (r=0.699) of students with cochlear implanted hearing impairment were analyzed with SPSS software version 26.Based on the investigations carried out in this research, it can be reported that language skills have a significant correlation with the components of executive functions. Considering the role of language and executive functions in behavior management, it is necessary to emphasize on an early intervention program to improve these skills in children with hearing impairment.
Keywords: Language Skills, Executive Functions, Hearing Impaired Students with Cochlear Implants.
کچ ی هد عت ،رضاح شهوژپ زا فده یی
ن طبار ۀ تراهم اه ی نابز ی ااهدرکراک اب ی
ارجا یی شناد رد اسآ اب نازومآ ی ب اوواش یی .دواب وداش نونازح اشاک
دربراک رضاح شهوژپ ی
گتسبمه عون زا و ی
عماج .دوب ۀ رامآ ی شهوژپ
شناد ار سآ اب نازومآ ی ب اووش یی نونزح شاک صحت هب لوغشم ودش ی
ل
داع سرادم رد ی
ثتسا و او یی وماد اب ،نارهت رهش ۀ
وس ی 11 - 7 اشت ی ل
م ی دنداد . 58 ندومزآ ی ( 30 و راتخد 28 اش هاب راسپ ی و ۀ هانومن گ ای ر ی
م زا سرتسدرد ی
نا شناد سآ اب نازومآ ی ب اووش یی نونازح اشاک وداش
صحت هب لوغشم ی
ل داع سرادم رد ی
( 29 اوثتسا سرادم و رفن یی
( 29
ااصحت لاااس رد راافن یز
ی 1399 - 1398 را و واااختنا ز اای با ی .دندااش
ترااهم اااه ی اااهدرکراک ی ارجا یای نااابز و ی هااب ترت ای ب اااب زا ودافتااسا
ماوااشسرپ ۀ رب اای (ف BRIEF نااابز دااشر نواامزآ و ) (
TOLD-P3 )
سررب ی زحت .دندش ی ل وداد هب اه گتاسبمه نوامزآ امک ی
پ ی نواسر ااب
خسن زا ودافتسا ۀ
26 مرن رانفا اتن . فرگ ماجناSPSS ی
ج نااشن داوهد ۀ
طبار ۀ اداوعم بثم ر حطس رد 01 /
≥0 ابP ی ن ترااهم ااه ی ناابز ی ااب
هفلؤم اه ی همانرب ر ی ن ی ( 646 / 0
= ظفاح ، r ۀ ( لاعف 676 / 0
= رادزااب ، r ی
( 617 / 0
= ااهدرکراک لک و r ی
ارجا یای ( 699 / 0
= شاناد r ااب نازوامآ
ااسآ ی ب اووااش یی نوناازح ااشاک ااسررب ساااسارب .دوااب ودااش
ی اااه ی
تروص ا رد هتفرگ ی ن م ،شهوژپ ی ناوت اهم درک شرانگ تر
ااه ی ناابز ی
هفلؤم اب اه ی اهدرکراک ی ارجا یی گتسبمه ی راداوعم ی هب هجوت اب .دنراد
اهدرکراک و نابز شقن ی
ارجا یی دم رد ی ر ی ککت ،رااتفر ای د امانرب راب ۀ
هزخادم ا ی هب ماگوهدوز ا دوبهب روظوم ی ن تراهم اسآ اب ناکدوک رد اه ی
ب
اووش یی رورض ی . سا
هژاو اااه ی لک اای د ی : تراااهم اااه ی نااابز ی
، اااهدرکراک ی ارجا یاای
،
شناد سآ اب نازومآ ی ب اووش یی نونزح شاک .ودش
ساوشراک*
ی ناور دشرا ساوش ی ئاوثتسا ناکدوک شزومآ و ی
ناور ود شناد،
ساوش ی برت موزع و یت ی
، ئابطابط هملاع واگشناد ی
، ا ،نارهت ی نار
ون**
ی هدنس لوئسم : داتسا ی را ناور وورگ ساوش ی ئاوثتسا ناکدوک شزومآ و ی
، ناور ود شناد ساوش ی برت موزع و یت ی
، ئابطابط هملاع واگشناد ی
، ا ،نارهت ی نار
*
شناد**
ی را ناور وورگ ساوش ی ئاوثتسا ناکدوک شزومآ و ی
، اور ود شناد ن ساوش ی برت موزع و یت ی
، ئابطابط هملاع واگشناد ی
، ا ،نارهت ی نار
*
**
ساوشراک*
ی ناور دشرا ساوش ی ئاوثتسا ناکدوک شزومآ و ی
ناور ود شناد،
ساوش ی برت موزع و یت ی
، ئابطابط هملاع واگشناد ی
، ا ،نارهت ی نار
Email: [email protected] یشهوژپ یمزع :هلاقم عون
Received: 4 Sep 2021 Accepted: 20 Nov 2021 00/08/29:شریذپ 00/06/13 :تفایرد
همدقم
ییاووش مهم رت نی و زصا ی نیرت سح زایندروم یارب یریگدای نابز و یرارقرب طابترا . سا شخب ودمع یا زایدومناوت کدوک
رد دشر
،راتفگ نابز و تراهم اه ی یتخاوش طبترم اب
،نآ رد لاس اه ی نیتسخن یگدنز ل ش
م ی دریگ و رد نیا
،نایم ییاووش شقن رایسب یمهم رد لما ت یعیبط نیا تراهم اه افیا م ی دوک
،شار(
2003 .
بیسآ ییاووش ار 1
جی نیرت بیسآ یسح نارود یکدوک سا
،کرک(
رگلااگ و
،نمزک 2015 و م ی ببس دناوت
تک یاهریخ ناربج ریذپان رد تراهم اه ی ینابز نابز(2
یتفایرد و
، ینایب
،یطابترا یعامتجا -
،یناجیه یتخاوش و
یزیصحت دوش
،نتن(
،یفیر
،نسینوت دئوس و
،کرید 2015
؛
،لوه 2010 .
نابز زا ییوس جیتن ۀ در زمع یلاع رشق نغم ناسنا و زا یوس
،رگید یرانبا یارب لما ت نآ و لرتوک راتفر
دوخ و یرگید سا ( نسح وداز و ن ی وخ
، 1396 . ی ستوگیو
، 3
1962 هب لقن زا رزیم و
،نهوک 2002 رب نیا
رواب سا هک نابز یشقن نیدایوب رد ل ش گ یری یاهدویارف یلاع
نهذ دراد و هب ترابع رگید رانبا ی یگوهرف
و یعامتجا یارب طابترا اب نارگید . سا رد یرظن ۀ ی ستوگیو راتفگ
ینورد نیرخآ زحرم ۀ دشر نابز سا هک
کدوک زا قیرط ملاک را شآان ینورد(
هب را فا و راتفر شیوخ هج م ی دهد و شقن یتایح رد دشر
یاهدویارف ناور
اوش یتخ حطس لااب دونام ملاک ر فت ی
،
، خاوشارف یمیظوتدوخ
و یاهدرکراک ییارجا
دراد 4
،ییارما(
1396 . نیوچمه واگدید یزکراب ( 1997 یوبم رب ه ویا موهفم
« راتفگ ینورد ی ستوگیو
» ظفاح(
ۀ
لاعف یملاک ی ی زا م ؤ هفل اه ی یزصا یاهدرکراک ییارجا
یم رامش هب دیآ
، م ؤ دی نیمه . سا رب ا نی ساسا
ودافتسا زا راتفگ ینورد شقن یمهم رد لح هزئسم
، میظوت
،راتفر نیودت نیناوق ، همانرب ر ینی و ک را ک یاهدر
ییارجا افیا م ی دوک
،پاشیب(
نشین و
،نوسرتیپ 2014
؛ یرتسا ین و
،نارا مه 2020
.
ک شا نونزح ینامرد5
درادناتسا یارب ک دو ک نا اب بیسآ ییاووش سح ی - بصع ی دش ی د هب لااب سا ( گناژ
و نارا مه
، 2019 و شقن م ؤ یرث رد دوبهب تراهم اه ی ینابز دارفا اب بیسآ ییاووش دراد
،ردلوه(
،زدلوویر
سواهردناس و
،دروفیگ 2018 . اب نیا
،لاح دوجو اب ثکت ری شاک نونزح ییاووش رب کاردا یرادیوش و
،راتفگ
یناکدوک هک یمورحم زا
سح ییاووش ار رد ورود اه ی ییادتبا ساسح دشر نغم هبرجت ودرک دنا
، یتلا شم رد
یخرب تراهم یاه یبصع - یتخاوش زا هزمج یاهدرکراک ییارجا
ناشن م ی دوهد رگربنورک(
و
،نارا مه 2013
؛
،رگربنورک وذ
و
،ینوسیپ 2020 .
یاهدرکراک ییارجا
هب یهورگ زا ییاهدویارف قلاطا
م ی دوش هک هب ام وزاجا م ی دوهد هب یز ش فاطعنا ذپ ری
هب طیحم خساپ میهد و هناهاگآ و دومفده هب ر ف و لمع میزادرپب و ساسا اناوت یی ییاه دونام هزئسم لح و
ر فت فاطعنا ذپ یم ووسحم ری دنوش
گارک(
و
،رومزیگ 2014 . یاهدرکراک ییارجا
یحلاطصا یزک
و
1. hearing impairment 2. language skills 3. Vygotsky
4. executive functions 5. cochlear implant
دنریگربرد ۀ هفلؤم اه یی سا هک رد نیع نیامت اب
،رگید ی یوگلا یکرتشم ار ل ش م ی دوهد نمدیرف(
و
،هکایم
2017 . مهم رت نی نیا اهدرکراک ار
یم ناوت رد هس وورگ یزک اناوت یی یاه یلاع نهذ لماش ظفاح ۀ
1لاعف
،
یرادزاب و2
همانرب ر
3ینی هتسد یدوب درک هک رد یگدنز و ماجنا فیلا ت یریگدای و شوک اه ی یشوه هب ناسنا
مک م ی دوک
،ودانیزع(
رش یفی
،یدمآرد
،یدمحملادبع ییاضر
و درجتسد ی
،یمظاک 1398 .
بی رتش شهوژپ اه ی ماجنا ب ودش ی رگنا عض در زمع ی
ف سآ اب ناکدوک ی
ب اووش یی اهدرکراک رد ی
ارجا یی
،نلوپ و نمفاک ،ناهلااه( سا 2018
،نارا مه و رگربنورک ؛ 2013
ه ؛ ی امرتو ی
،ر 2013 ،نارا مه و رئب ؛
2014 ا ،لاه ؛ ی تسگ ی
، ل و دزفتروب ی
وز ترام ی
،ن 2018 رئب . و ( نارا مه 2014
شهوژپ رد ی
سررب هب ی
اهدرکراک ی ارجا یی نونزح شاک ناکدوک ودش
6 - 2 ا هب و دوتخادرپ هلاس ی
ن تن ی هج سد ی دوتفا اقم رد هک ی هس
رادزاب رد اووش ناکدوک اب ی
، عانتنا کرد ی
ظفاح و ۀ لاعف
، عض در زمع ی
ف رت ی شهوژپ رد .دوتشاد ی
دی رگ
( نابتشد 1397 هب اقم ی س ۀ اهدرکراک ی ارجا یی رادزاب ی
،خساپ همانرب ر ی ن ی و فاطعنا ذپ ی ر ی تخاوش ی رد 70
شناد زومآ شاک نونزح ودش و نودب شاک نونزح 15 - 7 اتن . خادرپ لاس ی
ج وگ یا ی ا ی ن هک سا هت ن
م ی نا اهدرکراک ی ارجا یی شناد رد نازومآ سآ اب ی ب اووش یی نونزح شاک توافت نونزح شاک نودب و ودش
وچمه .دراد دوجو ی
ن ه شهوژپ رد ی
امرتو ی ر ( 2013 راتفر تلا شم ی
شناد سآ اب نازومآ ی
ب اووش یی شاک
نونزح اراد و ودش ی
رابرد عمس ۀ
اهدرکراک ی ارجا یی سررب ی اتن .دش ی ج م ناشن ی دهد رقت ی
ًاب مامت رد ی
هفلؤم اه ی هدرکراک ا ی ارجا یی شناد سآ اب نازومآ ی
ب اووش یی اقم رد ی هس شناد اب سآ اب نازومآ ی
ب اووش یی
،اووش
راتفر تلا شم تارمن ی
شناد .دندوب راداوعم و لااب سآ اب نازومآ
ی ب اووش یی داع سرادم رد ی
اقم رد ی هس اب
شناد سآ اب نازومآ ی
ب اووش یی سرادم اوثتسا یی
، مامت رد ی هفلؤم اه ی اهدرکراک ی ارجا یی تارمن رتهب ی بسک
دندرک . یرتسا ین و
نارا مه ( 2020 اب یسررب لماوع رثؤم رب م ؤ هفل اه ی یاهدرکراک ییارجا
فاطعنا(
،یریذپ
یرادزاب و ظفاح ۀ لاعف یرادید - ییاضف رد ناکدوک شیپ یناتسبد شاک نونزح ودش هب نیا هجیتن سد
دوتفای هک طبار ۀ یراداوعم نیب
تراهم اه ی
،یرادیوش ینابز
و یاهدرکراک ییارجا
دوجو دراد و تراهم اه ی
ینابز شقن م ؤ یرث رد میظوت راتفر و یریگوزج زا
خساپ اه ی یشنا ت راد ن .د هتفای یاه دوجوم رد مز هوی یاه
موزع
،یتخاوش یزومآداوس و
دشر یناجیه یعامتجا یکاح زا نآ سا هک بیسآ اووش یی رب رتشیب رف ا ییاهدوی
هک یارب خاوش رثؤم و یزماعت ناهج یرورض دوتسه ، زا هزمج تراهم یاه ینابز و یاهدرکراک ییارجا
ثکت ری
م ی دراذگ . رتشیب جیاتن ب ه سد ودمآ زا شهوژپ اه ی ددعتم ناشن دوهد ۀ ثکت یریذپری دشر
یاهدرکراک ییارجا
زا
دشر نابز سا ؛ نیدب وعم ا هک تراهم اه ی ینابز ی ی زا لماوع رثؤم رب دشر یاهدرکراک ییارجا
سا ؛ یارب
لاثم رد شهوژپ
،نهوک
،یبوزیو
،نروبزیو نونرو نناگیف و رزب ( 2014 هب یسررب طبار ۀ یاهدامن یطابترا هیلوا
ناکدوک رد(
15 یگهام ودیجوس
، دش تراهم اه ی ینابز هیلوا رد(
2 و 3 یگلاس ودیجوس دش اب یاهدرکراک
1. working memory 2. inhibition 3. planning
ییارجا ( رد 4 یگلاس ودیجوس دش هتخادرپ ودش . سا هتفای اه ناشن یم دهد تراهم اه ی ینابز یلوا ۀ
،ناکدوک
یاهدرکراک ییارجا
دعب نآ ی اه ار پ شی یویب م ی یوعی ؛دوک تراهم
اه ی یلوا ۀ ینابز مه ثکت ری میقتسم و مه
میقتسمریغ رب
یاهدرکراک ارجا
یی یدعب ناکدوک .دنراد نیوچمه طابترا
تراهم اه ی ینابز اب یاهدرکراک
ییارجا رد شهوژپ اه ی
،رلوم
،سو ج یکورب و وزلاز ( 2009 و
،چوگ
،ملوه شن و گویووسا ( 2013 شرانگ
ودش و هب نیا هیضرف ودیماجنا سا هک دافتسا ۀ ناکدوک زا نابز ن مم سا در زمع نآ اه ار رد هفلؤم اه ی
طوبرم هب یاهدرکراک ییارجا
لیهست .دوک اب هجوت هب ه ویا دشر نابز ببس لیهست لاقتنا برجت ه یاه دارفا
م ی دوش
، هب نآ اه مک م ی دوک نودب برجت ۀ میقتسم و اب ودافتسا زا میهافم رد روما فزتخم هزخادم دووک هک
نیا عوضوم ببس دشر و لوحت یاهدویارف یتخاوش
حطس رتلااب دونام یاهدرکراک ییارجا
م ی دوش . ساسارب
شهوژپ
،چوگ
،نوسپمات
،شن گویووسا و
ملوه ( 2016 دشر یاهدرکراک ییارجا
و تراهم اه ی نابز ی رد
لاس اه ی نیزاغآ هسردم رد 4 ، 5 و 6 یگلاس یبایزرا .دش جیاتن یبایزرا ناشن داد یعون طبار ۀ مه ینامز یوق
نایم تراهم اه ی ینابز و یاهدرکراک ییارجا
دوجو اد در و یناکدوک هک
صقن ای بیسآ وژیو ینابز
،دوتشاد
صقن رادیاپ رد یاهدرکراک ییارجا
ناشن .دنداد
،رگربنورک نوسلاک
، گویوه و ینوسیپ ( 2014 هب یسررب
یاهدرکراک ییارجا
و تراهم یاه ینابز ناکدوک شاک نونزح ودش رد هسیاقم اب نلااسمه ووش
ا .دوتخادرپ
وورگ شاک نونزح ودش رد ظفاح ۀ لاعف ملاک ی
، ناور ی راتفگ
، یرادزاب - نکرمت و تراهم اه ی ینابز - یراتفگ
رمن ۀ رتمک ی زا وورگ اووش دوتفرگ . د ر ناکدوک شاک نونزح ودش نین فرظ ی ظفاح ۀ ملاک لاعف ی
و یناور
راتفگ طابترا1
وعم ا یراد اب کاردا راتفگ و تارمن یزک نابز شاد . لاه نارا مه و (
2018 اب یسررب ناکدوک
یاراد بیسآ ییاووش ( هک عمس و شاک نونزح دوتشاد هجیتن هک دوتفرگ تراهم
اه ی ینابز رد نابز وراشا و
نابز یراتفگ یارب دشر یاهدرکراک ییارجا
ملاس یرورض . سا رد یشهوژپ هباشم
، گویتوب و نارا مه
( 2017 ناشن
،دنداد ناکدوک شاک نونزح ودش و یاراد عمس رد همانرب ر ینی
،
،یرادزاب ظفاح ۀ لاعف و
لاقتنا یتخاوش در زمع 2
اپ نیی یرت رد هسیاقم اب ناکدوک اووش دوتشاد نیوچمه . هجیتن
دوتفرگ تراهم اه ی
ینابز شقن دعت لی یگدووک رد لوحت اهدرکراک ی ارجا یی
،دراد اما یوگلا سو عم دوهشم سین . ینوسیپ و
زریگ ( 2000 یگتسبمه یتبثم
نایم ظفاح ۀ لاعف وزادنا(
یریگ ودش اب فیلا ت یاوخارف میقتسم و سو عم اب
تراهم اه ی ینابز ناکدوک شاک نونزح ودش .دوتفای
شهوژپ
،رگربنورک وذ
و ینوسیپ ( 2020 رد نیا وزوح ناشن یم دهد تراهم اه ی ینابز هب اهوت پ شی یویب
وماد ۀ هظفاح لاعف یاهدرکراک ییارجا
یم .دنزادرپ رد
،لباقم اهدرکراک ی ییارجا یرادزاب(
و ظفاح ۀ لاعف
فرشیپ یدعب تراهم ه ا ی ینابز رد ناکدوک شاک نونزح ودش ار پ شی یویب م ی .دووک عقاورد یاهدرکراک
ارجا یی و تراهم اه ی ینابز ن مم سا رد لماعت لباقتم دشر دووک و تاریثکت ی ی رب یرگید ن مم سا اب
شذگ نامز رییغت .دوک اب هجوت هب یمها دشر تراهم اه ی ینابز و یاهدرکراک ییارجا
و نین تاقیقحت دودعم
یزخاد رد نیا وزوح و رظن هب یمها یاهدرکراک ییارجا
رد دشر تراهم اه ی یراتفر و یطابترا ، فده
1. fluency–speed 2. cognitive shifting
شهوژپ رضاح نییعت طبار ۀ تراهم اه ی ینابز اب م ؤ هفل اه ی درکراک ییارجا همانرب
،ینیر ظفاح ۀ لاعف و یرادزاب
رد شناد نازومآ اب سآ بی ییاووش شاک نونزح دش ۀ یسراف نابز لوغشم هب لیصحت رد سرادم رود ۀ ییادتبا
یداع و ییاوثتسا سا ودوب .
شور عماج ۀ
،یرامآ هنومن و شور یارجا شهوژپ
نیا شهوژپ ظاحل هب
،فده یدربراک و
زا ظاحل شور قیقحت دروم ودافتسا زا عون یگتسبمه . سا
عماج ۀ
یرامآ شهوژپ ار شناد نازومآ اب بیسآ ییاووش شاک نونزح دش ۀ لوغشم هب لیصحت رد سرادم یداع و
ییاوثتسا رهش نارهت رد لاس یزیصحت 1399 - 1398
، اب وماد ۀ یوس 11 - 7 لاس لی شت م ی دوهد . 58 یندومزآ
هب ویش ۀ هنومن گ یری رد سرتسد زا نایم شناد نازومآ اب بیسآ ییاووش شاک نونزح ودش لوغشم هب لیصحت
رد سرادم یداع ( 29 رفن و سرادم ییاوثتسا ( 29 رفن واختنا و یبایزرا دندش . زا هزمج کلام اه ی دورو هب
شهوژپ نیا دوب هک ی لاس زا ماجنا لمع شاک نونزح ییاووش ندومزآ ی اه هتشذگ دشاب و کرش دووک ناگ
تامدخ ناوت شخب ی جیار رد نکارم شاک نونزح ییاووش ار هزصافلاب سپ
زا لمع شاک نونزح و فایرد
نتورپ عورش ودرک .دوشاب نتشاد تلا شم ینامسج
و یتخاوش نین کلام جورخ رد رظن هتفرگ .دش
هب روظوم ماجنا نیا
،شهوژپ سپ
زا بسک یفرعم همان زا د شناد ناور ۀ اوش یس و موزع یتیبرت واگشناد
هملاع
،ییابطابط اب
یگوهامه رادا
ۀ لک شزومآ و شرورپ و یریدم شزومآ و شرورپ ییاوثتسا رهش نارهت
یوبم رب دورو هب سرادم و یارجا نومزآ و هماوشسرپ اه
یاهزوجم مزلا
بسک .دش سرهف شناد نازومآ اب
بیسآ ییاووش شاک نونزح ودش زا شزومآ و شرورپ ییاوثتسا هک رد سرادم یداع و ییاوثتسا لوغشم هب
لیصحت
،دندوب دش فایرد .
نیدب بیترت هب سرادم ژیو ۀ نایاووشان
، لادع
،زورمین هچغاب ناب 1 و هچغاب ناب 2
و سرادم یداع قطوم ۀ 1 سردم(
ۀ هنازرف 2
، 4 سرادم(
ماما
،یویمخ
،هیکنت گوهرف و دیهش
، یتشهب 5
سرادم(
یادهش
،رادساپ هجاوخ
،نیدلاریصن
،داعیم یزار و
، لاصو 6 سردم(
ۀ
، یبولادن 7
سردم(
ۀ دیهش
ن ی ور
، 8 سرادم(
نامیا و
، رح 10 ( سردم ۀ شیاتس
، نیون 11 سرادم(
هشیدنا و
، للاقتسا 12
سردم(
ۀ
، نامزس 13 سرادم(
ازریم چوک ناخ و عارز راک و 14 ( سردم ۀ فارش هعجارم .دش دعب زا ه نآ
سررب ی یاه مزلا نتشاد یارب کلام
اه ی دورو شناد نازومآ اب یسآ ب اووش یی شاک نونزح ودش تروص
فرگ
، ساسارب یگوهامه یزبق
اب سرادم هب روظوم روضح نیدلاو و شناد زومآ دروم رظن رد هسردم یارب
یسررب تراهم اه ی
،ینابز شش ودرخ نومزآ
،یزصا نومزآ دشر
1نابز TOLD-P3 رماکوین(
و
،لیماه
1997 یارب شناد نازومآ اب بیسآ اووش یی شاک نونزح ودش هب تروص یدارفنا ارجا .دش نیوچمه ساسارب
یگوهامه یزبق
رد یتاسزج یدارفنا اب روضح ناردام و سپ زا بزج
، یاضر حیضوت فادها شهوژپ و وحن ۀ
خساپ ییوگ هب هماوشسرپ
، ماوشسرپ ۀ یاهدرکراک ییارجا
فیرب
،ایویج(
، ییو سا یاگ
و
،یسرووک 2000
رد
1. testof language development-primary: 3
ناشرایتخا رارق
فرگ ات اب قد نآ ار لیم ت .دووک
رازبا شجنس
مانشسرپ ۀ
یاهدرکراک ارجا
1
یی
( BRIEF )رد شهوژپ
،رضاح هب روظوم شجوس هفلؤم
اه ی ظفاح ۀ لاعف
،
،یرادزاب همانرب
ر ینی و رمن ۀ یزک
یاهدرکراک ییارجا
زا ماوشسرپ ۀ یاهدرکراک ارجا
یی BRIEF ایویج(
و
،نارا مه 2000
ودافتسا .دش نیا
هماوشسرپ زا
نومزآ اه ی ربتعم و نئمطم رد طیح ۀ شجوس یاهدرکراک ییارجا
یم ووسحم دوش
و رد نایم
رگید هماوشسرپ اه
ی شجوس یاهدرکراک ییارجا
شزرا یناوارف اریز ؛دراد راتفر
دارفا رد یگدنز یعقاو ار
یبایزرا یم .دوک ماوشسرپ ۀ روکذم یاراد مرف دلاو و مزعم سا و شه ودرخ سایقم ار یبایزرا یم دوک هک
ترابع دنا :زا
،یرادزاب هجوت
،یلاقتنا لرتوک
،ناجیه
،یرگزاغآ ظفاح
ۀ لاعف
، همانرب ر ینی
،یدربهار تریدم
نامز و .تراظن نیا شه ودرخ سایقم رد راهچ سایقم زک ی رت لماش میظوت یراتفر یرادزاب(
و
نامزاس هد ی
، میظوت ه یناجی ( لرتوک یناجیه و
هجوت
، یلاقتنا خاوشارف
،یرگزاغآ(
ظفاح ۀ لاعف
،
همانرب ر ینی و لرتوک و سایقم یزک یاهدرکراک ییارجا
هک یمامت قم سای اه ار ربرد م ی دریگ
، یسررب م ی دوش
یوسیمم(
و
، یوناویس 2013
. خسن ۀ نیدلاو نیا هماوشسرپ اب
86 ورانگ هک ساسارب سایقم تر یل
( ه چی قو
= 1
، یهاگ تاقوا = 2 و
=هشیمه 3 ورمن راذگ ی م ی دوش
، واختنا رایسب یبوزطم یارب نیا شهوژپ
دوب اریز ؛ اب یاشفا رتشیب و یهاگآ نونفا رت زا راتفر
،کدوک رگنایب راتفر یعقاو شناد زومآ اب بیسآ ییاووش
شاک نونزح ودش رد طیحم هناخ .دوب یاوبم رب یگوهامه
یزبق رد یتاسزج یدارفنا اب روضح ی ی زا نیدلاو و
سپ زا بزج
، یاضر حیضوت فادها شهوژپ و وحن ۀ خساپ
،ییوگ ماوشسرپ ۀ دروم رظن رد ناشرایتخا رارق
فرگ ات اب قد نآ ار لیم ت .دووک ایویج و نارا مه ( 2000 یارب نیا
،رانبا بیارض یافلآ خابنورک ار رد
هوماد ا ی زا 80 ات 98 دصرد و یگتسبمه هخسن
دلاو و مزعم ار 32 دصرد شرانگ دندرک هک نیا جیاتن ناشن
م ی دهد ماوشسرپ روکذم ۀ ییایاپ
یرتهب اب هسیاقم رد هماوشسرپ
اه ی رگید دراد . رد شهوژپ
،یدمحملادبع
،ودانیزع
،یریدغ ط بی یل و یحتف ( 1395 ییاور و رابتعا هماوشسرپ ودیجوس
دش هک بیرض ییایاپ نومزآ - زاب
نومزآ م ؤ هفل اه ی ماوشسرپ ۀ یاهدرکراک ارجا
یی رد فلؤم ۀ یرادزاب 85 / 0 ، ظفاح ۀ لاعف 77 / 0 همانرب ، ر ینی
86 / 0 و رمن ۀ یزک یاهدرکراک ییارجا
93 / 0 هب سد .دمآ یافلآ خابنورک هبساحم ودش یارب نیا هماوشسرپ زا
68 / 0 ات 86 / 0 سا هک لااب ب ندو یناسمه ینورد ۀمه ودرخ قم سای یاه هماوشسرپ یم ناشن ار
دهد . یندعم
( 1396 رد یشهوژپ اب
یسررب ناکدوک یاراد بیسآ ییاووش اب شاک نونزح و نودب ،نآ نانیم ییایاپ
نومزآزاب ودرخ
سایقم یاه ظفاح ۀ
،لاعف
،یرادزاب همانرب ر ینی و سایقم رمن ۀ لک ار هب
،بیترت 71 / 0
، 90 / 0
،
79 / 0 و 82 / 0 شرانگ ودرک . سا نیوچمه بیرض
یناسمه ینورد ملاعا ودش یارب ودرخ سایقم یاه نیا
هماوشسرپ 94
/ 0 و سایقم رمن ۀ لک 98 / 0 سا .
1. Behavior Rating Inventory of Executive Function (BRIEF(
نابز دشر نومزآ -
و شیاری
1
موس
( TOLD-P3 )نومزآ دشر نابز ی ی زا ار جی نیرت و عماج رت نی نومزآ اه رد ۀراب شجوس لوحت ینابز ناکدوک سا . خسن ۀ
هیلوا نومزآ دشر نابز ار رماکوین و لیماه رد لاس 1997 یدلایم یارب یبایزرا دشر نابز ناکدوک
یسیزگنا نابز 4 - 0 ( 4 لاس مامت ات 11 - 8 ( 8 لاس و 11 وام رد ا یرمآ یحارط .دندرک رد لاس 1380 نین
نسح وداز و ییاویم رد ی وورگ 1235 یرفن ( 609 رتخد و 626 رسپ رد رهش نارهت ار هماوشسرپ نیا
یبایراجوه دندرک
. ساسا نومزآ دشر
،نابز لدم ی یدعبود سا هک رد ی دعب نآ ماظن اه ی نابز یتخاوش اب
م ؤ هفل اه ی شوگ ندرک
، یتفایرد(
نامزاس هد ی ( کرت یبی - هطساو ا ی و بحص ندرک ینایب(
رارق دراد و رد دعب
شرگید تاصتخم نابز
یتخاوش اب م ؤ هفل اه ی
،یساوشاوعم وحن
و جاو ساوش یم ودهاشم ی دوش
. نیا نومزآ
لماش 9 ودرخ نومزآ شش(
ودرخ نومزآ زصا ی و هس ودرخ نومزآ زیم ت ی . سا ودرخ نومزآ یاه یزصا
ترابع :زا دنا ناگژاو یریوصت ( 30
، هیوگ ناگژاو یطبر ( 30
، هیوگ ناگژاو یهافش ( 28
، هیوگ کرد یروتسد
( 25
، هیوگ دیزقت هزمج ( 30 هیوگ و لیم ت یروتسد ( 28 هیوگ هک هب بیترت و هب لابند مه هب تدم 30 هقیقد
یارب ره درف رد یطیحم مارآ و یراع زا ادصورس رد نیا شهوژپ ارجا دش دن . شور ورمن راذگ ی هب نیا بیترت
سا هک رد ره ودرخ نومزآ هب یازا ره خساپ
،حیحص رمن ۀ 1 و یارب ره خساپ طزغ رمن ۀ 0 رظنرد هتفرگ
م ی دوش . نیوچمه رد
نیا شهوژپ زا عومجم تارمن ب ه سد ودمآ زا شش ودرخ نومزآ
،یزصا رمن ۀ تراهم
یراتفگ یارب یسررب تراهم یاه ینابز شناد نازومآ ب ه سد م ی دیآ .
نیا تارمن مهم رت نی تاعلاطا طوبرم
هب در زمع دوک ک دوتسه ؛ اریز زا لیزحت نآ اه م ی ناوت هب صیخشت
توق و فعض یاه ناکدوک رد تراهم اه ی ینابز سد . فای وچمه نی اپ ییای و ییاور نومزآ ار رماکوین و
لیماه ( 1997 دییکت ودرک دنا . نسح وداز و ییاویم ( 1388 اپ ییای ا ی ن نومزآ ار اب ودافتسا زا شور ناسمه ی
نورد ی رض ی ب افلآ ک ی خابنور رد ودرخ نومزآ اه و نتشادرظنرد مرن
اه ی وس ی زا 74 / 0 ات 96 / 0 غتم ی ر ب ه سد
آ ودرو دنا و اب ودافتسا زا شور نومزآ -
،نومزآزاب اپ
یا یی ار ارب ی مامت ودرخ نومزآ اه زا 82 / 0 ات 88 / 0 شرانگ
دندرک . رابتعا اوتحم یی اوبم(
ی قطوم وگ ی هی اه و شور ک سلا ی
، رابتعا لام ک و زاس ۀ ا ی ن نومزآ کت دیی دش .
نیوچمه یارب اور یی نآ هب مک ارض ی ب گتسبمه ی بی ن دوچ ودرخ نومزآ ا ی ن نواامزآ و نومزآ اه ی کلام
،
یبیارض دونام 57
، 71
، 42 و 70 دصرد ار شرانگ .دندرک
شور هیزجت و لیلحت تاعلاطا
وداد اه اب ودافتسا زا نومزآ یگتسبمه نوسریپ
و مرن رانفا Spss خسن ۀ 26 هینجت و لیزحت دندش .
هتفای اه
کرش ناگدووک نیا
،شهوژپ 58
شناد زومآ اب سآ بی اووش یی شاک نونزح ودش 11 - 7 هلاس ( 30
،رتخد 28
1. Test Of Language Development-Primary3 (TOLD-P3)
رسپ لوغشم هب لیصحت رد سرادم رود ۀ ییادتبا یداع و ییاوثتسا دندوب . نس صیخشت بیسآ
ییاووش یمامت
کرش ناگدووک لبق زا 24 یگهام ودوب و ات 5 یگلاس حت لمع شاک نونزح ییاووش رارق هتفرگ دندوب و زا
نامز ودافتسا زا نتورپ رد نآ اه 12 وام هتشذگ .دوب رض ی ب شوه ی شناد نازومآ اب سآ بی ییاووش رد دودحم ۀ
بط یع ی رارق شاد و دلاو ی ن مه ۀ نآ اه اووش دندوب .
رد لودج 1 هصخاش یاه یفیصوت نیگنایم
و فارحنا درادناتسا تارمن
شناد نازومآ اب بیسآ ییاووش
شاک نونزح دش ۀ لوغشم هب لیصحت رد سرادم یداع و ییاوثتسا ساسارب
یاهریغتم شهوژپ
رد نومزآ
دشر نابز و ماوشسرپ ۀ فیرب ناشن وداد ودش . سا ساسارب لودج 1 ، نیب نیگنایم م ؤ هفل یاه شهوژپ رد
شناد نازومآ اب سآ بی ییاووش شاک نونزح دش ۀ لوغشم هب لیصحت رد سرادم یداع و ییاوثتسا توافت دوجو
شاد ، اما یارب یسررب یراداوعم یرامآ
نیا رادقم توافت زا شور یاه یرامآ یطابوتسا بساوم
ودافتسا .دش
لودج 1 . هصخاش اه ی صوت ی ف ی م(
ی گنا ی ن و فارحنا درادناتسا ) غتم ی اهر ی شهوژپ
انثتسا یی داع
ی
هفلؤم م
ی گنا ی ن فارحنا درادناتسا م
ی گنا ی ن فارحنا درادناتسا
تراهم یاه ینابز 00
/ 50 15
/ 15 51
/ 79 69
/ 27
ۀظفاح لاعف 82
/ 23 11
/ 4 41
/ 27 15
/ 3
یرادزاب 68
/ 29 49
/ 5 75
/ 34 67
/ 4
همانرب ر ی ز 59 ی
/ 30 10
/ 4 48
/ 36 08
/ 5
رمن ۀ لک اهدرکراک ی ارجا یی 10 / 84 93
/ 11 66
/ 98 03
/ 12
هب روظوم یسررب لامرن ندوب عیزوت اهریغتم زا نومزآ زیووریپاش ودافتسا 1
دش هک جیاتن نآ یارب ۀمه
یاهریغتم شهوژپ
هب ی فت وورگ یسررب ودش . سا اب هجوت هب لودج 2 زا اجنآ هک رادقم حطس وعم ا راد ی
یارب یمامت یاهریغتم شهوژپ
رد وورگ شناد نازومآ اب سآ ی ب ییاووش شاک نونزح دش ۀ لوغشم هب لیصحت
رد سرادم یداع و ییاوثتسا گرنب رت زا 05 / 0 رظنرد هتفرگ ودش
، سا ضرف رفص و تنرد ی هج لامرن ندوب
عیزوت نیا هفلؤم اه اب حطس ناویمطا 95 دصرد دییکت .دش نامه روط هک رد لودج 2 یم ودهاشم
،دوش ۀمه
هفلؤم یاه شهوژپ عیزوت
لامرن دوتشاد . هب روظوم یسررب ریداقم ترپ وریغتمدوچ نین
زا رامآ ۀ لصاوف
ما ونلااه ب سی ودافتسا دش . نیا ورامآ زصاف ۀ ریغتمدوچ ۀ نیب ره درف و نیگنایم یریغتمدوچ وورگ
ار وزادنا یریگ
یم دوک . ره دروم اب ودافتسا زا عیزوت روذجم یخ اب حطس یافلآ قیقد 001 / 0 یبایزرا یم دوش . یدراوم ار هک
هب نیا هناتسآ یم دوسر ، یم ناوت ریداقم ترپ وریغتمدوچ رظنرد
فرگ . رادقم ینارحب یخ ود اب 4 جرد ۀ یدازآ
( دادعت هفلؤم یاه شیپ نیب رد حطس 001 / 0 ربارب اب 467 / 18 دوب نیوچمه . چیه
مادک زا ریداقم زا نیا دح
زواجت ودر ن دوب دن و ریداقم ودهاشم ودش رتمک زا رادقم ینارحب .دوب
1. shapoir-wilk test
ضورفم ۀ للاقتسا اهاطخ ن نی اب ودافتسا زا رامآ ۀ برود نی نوستاو سررب ی .دش رادقم ا نی ورامآ 89 / 1 شرانگ
ودش سا
؛ ارباوب نی م ی ناوت تن هجی فرگ ب نی اهاطخ ی لدم گتسبمه ی دوجو درادن و اهاطخ م لقتس زا
رگید ی دوتسه . ضورفم ۀ مه یطخ هناگدوچ نین اب ودافتسا زا ورامآ یاه لماع مروت سنایراو و1
سنارزت یسررب2
دندش ؛ هجیتنرد یگتسبمه ناگدوچ
ۀ یطخ نیب یاهریغتم لقتسم
فای دشن ( ریداقم سنارزت 01 / 0 ای رتمک و
ریداقم لماع مروت سنایراو گرنب رت زا 10 ناشن دوهد ۀ مه یطخ هناگدوچ . سا سپ زا یسررب رامآ یفیصوت و
هضورفم یاه دروم
،زاین زا شور یاه یرامآ نویسرگر وریغتمدوچ
یارب یسررب هیضرف یاه شهوژپ ودافتسا
.دش هب روظوم یسررب راداوعم ی لدم سرگر ینوی زا جیاتن لیزحت سنایراو ودافتسا .دش اتن جی لصاح یراداوعم
لک لدم ار اب 99 دصرد مطا ناوی ( 01 /
≥0 P اب 234 / 17
= F(4, 53)
.دندرک دییکت سپ
زا یسررب صلاخ ۀ لدم
ینویسرگر و
یراداوعم لدم
بیارض نویسرگر ودشدرادناتسا
و ودشندرادناتسا یاهریغتم
لدم یسررب دش دن .
لودج 2 . اتن ی ج نومزآ پاش ی وور ی کل هب روظنم سررب ی لامرن ندوب زوت ی ع غتم ی اهر
هورگ سرادم
انثتسا یی سرادم
داع ی
هفلؤم ورامآ
راداوعم ی تن ی هج ورامآ راداوعم ی تن ی هج
تراهم یاه ینابز 917
/ 0 087 / 0 لامرن 925 / 0 126 / 0 لامرن
ۀظفاح لاعف 984
/ 0 973 / 0 لامرن 909 / 0 060 / 0 لامرن
یرادزاب 963
/ 0 597 / 0 لامرن 930 / 0 153 / 0 لامرن
همانرب ر ی ز ی 947
/ 0 322 / 0 لامرن 954 / 0 438 / 0 لامرن
رمن ۀ لک اهدرکراک ی ارجا یی 917 / 0 088 / 0 لامرن 905 / 0 050 / 0 لامرن
لودج 3 . صلاخ ۀ لدم ینویسرگر و
بیارض هدشدرادناتسا و
غ درادناتساری نویسرگر
ریغتم R
R2 یاطخ درادناتسا یرادانعم β
ظفاح ۀ لاعف 708 / 0 501 / 0 52
/ 0 377
/ 0 001 / 0
رادزاب ی 76
/ 0 140
/ 0 047 / 0
همانرب ر ی ز ی 80
/ 1 247
/ 0 011 / 0
اب هجوت هب جیاتن لودج 3 یم ناوت هجیتن فرگ هفلؤم یاه یاهدرکراک ییارجا
عومجمرد 501
/ 0 دصرد زا
تارییغت تراهم یاه ینابز ار شیپ یویب یم وک و .د نیوچمه ارض
بی سرگر نوی ناشن یم دهد ظفاح ۀ لاعف
001] / 0
= ( ,P 341 / 0
β[= ، یرادزاب 001]
/ 0
= ( ,P 341 / 0
β[= و همانرب ر ی ن ی 001] / 0
= ( ,P 341 / 0
β[= اب
95 دصرد ناویمطا طبار ۀ یراداوعم ( 05 / P≤0 اب تراهم یاه ینابز راد ن .د
1. variance inflation factor 2. tolerance
ثحب و تن ی هج گ ی ر ی
فده زا شهوژپ رضاح نییعت طبار ۀ تراهم یاه ینابز اب م ؤ هفل یاه یاهدرکراک ییارجا
شناد نازومآ اب سآ بی
ییاووش شاک نونزح دش ۀ لوغشم هب لیصحت رد سرادم ییادتبا یداع و ییاوثتسا سا . اتن ی ج لیزحت یاه
یرامآ ناشن یم نایم دهد تراهم
اه ی ینابز اب یاهدرکراک ییارجا
رد نیا وورگ شناد نازومآ طبار ۀ یراداوعم
دوجو .دراد ا ی ن ی هتفا اب اتن ی ج شهوژپ ک و نه و نارا مه ( 2014 دراد ییوسمه .
دب ی ن تروص هک ا ی ن شهوژپ
نین ثکت ی ر تراهم اه ی نابز ی رب اهدرکراک ی ارجا یی ار کت یی د یم
؛دوک اب ا ی ن توافت هک علاطم ۀ نآ اه ور ی ناکدوک
داع ی ماجنا ودش .دوب نیوچمه رد
شهوژپ اه ی رلوم نارا مه و (
2009 و چوگ نارا مه و (
2013 شرانگ
ودش سا دشر تراهم اه ی ینابز ببس لیهست لاقتنا برجت ه یاه دارفا م ی دوش و هب نآ اه مک م ی دوک نودب
برجت ۀ میقتسم و اب ودافتسا زا میهافم رد روما فزتخم هزخادم دووک هک نیا عوضوم ببس دشر و لوحت
یاهدویارف یتخاوش
حطس رتلااب دونام ظفاح ۀ لاعف م ی دوش . رد جیاتن شهوژپ چوگ نارا مه و (
2016 شرانگ
،دش طبار ۀ مه نامز ی وق ی نایم تراهم اه ی نابز ی اب یاهدرکراک ییارجا
دوجو شاد یتقو یوعی ؛ ناکدوک
ی هک
صقن ی ا سآ ی ب ژیو ۀ نابز ی اد دوتش
، صقن اپ ی راد رد یاهدرکراک ییارجا
ار ناشن م ی دوهد . نیوچمه ی هتفا اه ی
شهوژپ اه ی لاه نارا مه و (
2018 و گویتوب و نارا مه ( 2017 هب جیاتن یهباشم سد دوتفای هک
تراهم اه ی ینابز رد نابز وراشا و نابز یراتفگ یارب دشر یاهدرکراک همانرب
ر ی ن ی
،
،یرادزاب ظفاح ۀ لاعف و
لاقتنا یتخاوش ملاس رد ناکدوک اب بیسآ ییاووش یرورض سا . عقاورد تراهم اه ی نابز ی دیزک یزصا
یاهدرکراک ییارجا
سا هن س علاب . ینوسیپ و زریگ ( 2000 یگتسبمه یتبثم
نیب ظفاح ۀ لاعف اب
تراهم اه ی ینابز ناکدوک شاک نونزح ودش .دوتفای زا رگید یوس شهوژپ
،رگربنورک وذ
و ینوسیپ ( 2020
طباور لباقتم ریغتم همانرب ینیر و یرادزاب اب تراهم یاه ینابز ار ناشن م ی دهد هک اب ی هتفا اه ی شهوژپ رضاح
یناوخمه .دراد
اب هجوت هب تاقیقحت
،دوجوم یهیدب سا تراهم اه ی ینابز اب یاهدرکراک ییارجا
رد ناکدوک اب شاک
نونزح ودش و وورگ اه ی رگید ناکدوک طبترم .دوتسه اب هجوت هب بت یی ن اه ی تروص هتفرگ و نین ۀویشیپ شهوژپ
م ی ناوت هجیتن فرگ رد طبار ۀ پی چ ی ود ا ی هک نایم تراهم اه ی ینابز اب یاهدرکراک ییارجا
رد ناکدوک شاک
نونزح ودش دوجو دراد رتشیب ، جیاتن
ب ه سد ودمآ زا شهوژپ اه ی ددعتم ناشن دوهد ۀ ثکت ی ذپر ی ر ی دشر
یاهدرکراک ییارجا
زا دشر نابز سا ؛ نیدب وعم ا هک تراهم اه ی ینابز ی ی زا یزماوع سا هک رب دشر
یاهدرکراک ییارجا
ناکدوک شاک نونزح ودش ، هب وژیو یاهدرکراک همانرب
،ینیر ظفاح ۀ لاعف و یرادزاب رثؤم
. سا نیوچمه اب
هجوت هب ت ک دیک ی ستوگیو و
یزکراب رب یمها و شقن راتفگ ینورد هب رظن م ی دسر خکت ی ر رد
تراهم اه ی ینابز ثکت ی ر یرتشیب رب یاهدرکراک ییارجا
ناکدوک اب بیسآ ییاووش هتشاد .دشاب م ی ناوت فگ
ای ن اقن ی ص رد تراهم اه ی نابز ی ضوت ی ح ی ارب ی هنوگره توافت عامتجا ی ی ا تخاوش ی ی فا ودش رد نیا دارفا
سا . عقاورد فعض ای یسرتسد نتشادن هب ادص رد رود ۀ ساسح دشر نغم وولاع رب یراذگرثا رب
تراهم اه ی
،ینابز رب نامزاس یهد یبصع و متسیس ینغم زا هزمج یاهدرکراک ییارجا
ظفاح(
ۀ
،لاعف یرادزاب و
همانرب ینیر ثکت ی راذگر سا . نیوچمه یاهدمایپ
یتخاوش سآ ی ب ییاووش رد نارود
،یکدوک ن مم سا رتارف
زا تراهم اه ی ینابز هب وزوح اه ی زک ی رت زا هزمج اهدرکراک ی ییارجا شرتسگ دبای
،رگربنورک(
پ ی نوس ی
،
وه ی گو و
،نوسلاک 2013
؛
،رگربنورک وذ
و پ ی نوس ی
، 2020 . رد هتفای یاه شهوژپ رضاح نین یجیاتن هباشم
شهوژپ یاه نیشیپ لصاح دش هک یروئت راتفگ ینورد نایب ودش زا فرط یزکراب ( 1997 و
،ی ستوگیو
1962 هب لقن زا رزیم و
،نهوک 2002 رهم ت ک یدیی رب حص یاهدادنورب هب
سد ودمآ . سا رد وورگ
یسررب ودش نین خکت ی ر رد دشر نابز و هب یوریپ زا نآ تلا شم رد
راتفگ ینورد هب تلا شم دوجوم
رد
یاهدرکراک ییارجا
هب ، وژیو ظفاح ۀ
،لاعف یرادزاب و همانرب ینیر رجوم ودش . سا
زا دودحم ی اه ی نیا شهوژپ م ی ناوت هب یراوشد رد یسرتسد هب
دارفا و ندوبدودحم وورگ
هنومن هب
شناد نازومآ اب بیسآ اووش یی شاک نونزح ودش وراشا درک هک م ی دناوت میمعت جیاتن رضاح ار هب ریاس
شناد نازومآ راچد دیدرت دوک . نیوچمه نیا
شهوژپ اهوت هس وزوح زا یاهدرکراک ییارجا
ار یسررب ودرک
؛ سا نیارباوب داهوشیپ م ی دوش رد تاقیقحت یتآ
ریاس یاهدرکراک ییارجا
نین یسررب دنوش . شهوژپ رضاح هب
عت یی ن طبار ۀ تراهم اه ی ینابز اب یاهدرکراک ییارجا
رد شناد نازومآ اب سآ ی ب ییاووش شاک نونزح ودش
هتخادرپ سا هک هیصوت م ی دوش نیا وزاس اه ای اهریغتم رد وورگ اه ی رگید ناکدوک نین یسررب دوش اب. هجوت
هب یدودحم یاه
وراشا
،ودش پ ی داهوش م ی دوش رد تاقیقحت تآ ی اب شور لوط ی طباور م ی نا تراهم اه ی نابز ی اب
اهدرکراک ی ارجا یی لابند وش ن د ات هج گ ی ر ی ا ی ن طباور صخشم دوش . نیوچمه اب هجوت هب شقن اهدرکراک ی
ییارجا رد یرادزاب و یریدم راتفر و نین دوجو دهاوش یشهوژپ یوبم
رب عویش رتشیب تلا شم یراتفر
رد
دارفا اب بیسآ ییاووش داهوشیپ م ی دوش همانرب اه ی هزخادم اب فده دوبهب م ؤ هفل اه ی درکراک ییارجا اب ت ک دیک رب
یرادزاب راتفر و میظوت یناجیه رظندم رارق ب .دنریگ
عبانم
،ییارما .ک ( 1396 . شزارب شقن هطساو ا ی راتفگ اب دوخ رد پ شی یاویب یمیظوتدواخ یرااتفر
سااسارب داشر ناابز و
یگتسبلد نمیا رد ناکدوک شاک نونزح دش ۀ .ییاووش ماوزصف ناور ۀ اوش یس دارفا ییاوثتسا 7. ( 25 ، 141 - 121 .
نسح وداز
،
،.س و
،ییاویم .ا ( 1388 . قابطنا و یبایراجوه نومزآ
دشر نابز یارب ناکدوک سراف ی نابز .ینارهت ماوزاصف ۀ
شهوژپ رد طیح ۀ ناکدوک ییاوثتسا 1. ( 1 ، 51 - 35 .
نسح وداز
،
،.س و
،ییاویم .ا ( 1380 . قابطنا و راجوه یبای نومزآ دشر نابز TOLD-P:3 ارب
ی ناکدوک اسراف ی ناابز
نارهت ی شخب(
مود ماوزصف . ۀ شهوژپ رد طیح ۀ ناکدوک .ییاوثتسا 1 ( 2
، 134 - 119 .
نسح وداز
،
،.س و ن ی وخ
، .ف ( 1396 ناوت. شخب ی نلااسدرخ اووشان
. :نارهت .دومجرا
،نابتشد .س ( 1397 . سیاقم ۀ یاهدرکراک ییارجا
یرادزاب
،خساپ همانرب ر ینی و فاطعنا ذپ یری یتخاوش رد شناد نازومآ
یاراد بیسآ ییاووش اب و نودب شاک .نونزح نایاپ مان ۀ یساوشراک دشرا
دشرا شزوامآ و ناور اساوش ی نااکدوک
