http://www.jccs.ir DOI: 10.22083/jccs.2019.192152.2850
هعماج لیلحت نامتفگ رظنم زا یرذآ موق رولکلوف نامتفگ یتخانش
یداقتنا یسانش
هدازاباب لوسر ،
1بیبح هلا یناجنز
،
2فیس فیس هلا یهللا
3
هدیکچ شیپ هلاقم هعماج لیلحت هب ور یداـقتنا نامتفگ لیلحت رظنم زا ناریا رد یرذآ موق رولکلوف نامتفگ یتخانش
یم ناتساد قیقحت نیا .دزادرپ برض و اه
لثملا ناـمتفگ لـیلحت درـکیور ساـسا رـب ار یرذآ موـق نابز یاه
،فیـصوت حطس رد فلاکرف نمرون یداقتنا هلئـسم قـیقحت نـیا رد .تـسا هدرـک یواـکاو نیـیبت و ریـسفت
ناتساد هک تسا نیا یساسا برض و اه
لثملا نامتفگ هچ یاراد یرذآ موق رولکلوف یاه و تـسا هدوـب ییاه
هنیمز ،طیارش لکش یاه
نامتفگ نآ یریگ هـیرظن زا نیـیبت و لـیلحت یارـب ؟تـسا هدوـب هـچ اـه
لـیلحت یاـه
نامتفگ یاه فوم و وئلاکلا ه
فلاکرف نمرون یداقتنا لیلحت ۀیرظن ، زـتریگ دروفیلک گنهرف ریسفت ۀیرظن و
هب فلاکرـف یداـقتنا ناـمتفگ لـیلحت درـکیور زا و تـسا هدـش هدافتـسا یموـهفم و یرظن بوچراچ ناونع
هب هداد و هدوـب یـفیک قـیقحت عون .تسا هدش هتفرگ هرهب قیقحت شور ناونع هـس لماـش یـسرربدروم یاـه
یس و ناتساد برض
و هـنایماع ناتـساد هـنومن ود راصتخا تهج هب هک تسا یرذآ یکرت کیرولکلوف لثملا
برض هد هداد و نوـتم .تـسا هدش نامتفگ لیلحت هلاقم نیا رد لثملا عـبنم هـس زا یـفیک قـیقحت نـیا یاـه
هـتفای .تـسا هدـش باـختنا دـنمفده ۀویـش هـب یرذآ موـق کـیرولکلوف بوتکم دوـجو رگناـیب قـیقحت یاه
ـمتفگ ،داــقتنا ناـیب یارـب یرازــبا یرذآ موـق روـلکلوف ناـبز و تــسا هدوـب مدرـم و تــسایس نیـب یلباـقت نا
.تسا هدوب یعامتجا عاضوا و تسایس دقن و ضارتعا هژاو یدیلک یاه فلاکرف نمرون ،نامتفگ ۀیرظن ،یرذآ موق ،نامتفگ ،رولکلوف
:تفایرد خیرات 09
/ 04 / 98 :شریذپ خیرات
21 / 08 / 98
1 هعماج یرتکد یوجشناد . هاگشناد ،یگنهرف یسانش
نارهت تاقیقحت و مولع دحاو یملاسا دازآ ناریا ،
gmail.com
@ babazadeh.890
2 داتسا . هعماج یملاسا دازآ هاگشناد یعامتجا مولع هدکشناد یسانش نارهت تاقیقحت و مولع دحاو
، ناریا
هدنسیون(
)لوئسم ha _ [email protected]
3 داتسا . هعماج یعامتجا مولع هدکشناد یسانش نارهت تاقیقحت و مولع دحاو یملاسا دازآ هاگشناد
ناریا ،
Rped _ [email protected]
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
همدقم نییعت شقن رولکلوف هدننک
لکش رد یا ماع شرگن و شنیب ،راکفا یریگ
ۀ یگنوگچ و دراد مدرم
و دیلوت ،شنیرفآ هژیو تیمها زا نآ شرتسگ
.تسا رادروخرب یا هب هجوت اب هماع تایبدا
یناکم و ینامز یریگارف و یگدرتسگ مهم ،شا
و هداس یاهرواب ساکعنا یارب رتسب نیرت
عماج و گنهرف هنافلکتمریغ ۀ
،یدارم( تسا هدوب یناسنا 1394
: 84 ).
یم یلک هاگن رد ناوت
« ثاریم هعومجم ار هماع گنهرف و رولکلوف
،موق کی یونعم یاه
،یلقع زا معا
،یکاردا یقوذ
ًلاومعم هک تسناد یفطاع ای هب
یم لقتنم یهافش تروص دوش
»
،بوجحم(
1387 : 36 ).
یاراد و دراد ناجیابرذآ یگنهرف تفاب و تایبدا گنهرف رد هشیر یرذآ موق رولکلوف نوگانوگ ییانعم یاهراتخاس تسا
یتشرس یاراد نآ یاوتحم رد و بلاق ،لکش رد هک
تنس اب نانچ و تسا یکیتکلاید هن هک تسا هدروخ دنویپ نآ هتشذگ و یراس و یراج یاه
اهنت
پ و یتنس گنهرف شی
یم سکعنم ار نآ یخیرات دنک
؛ یم هکلب راتخاس لماک قادصم ار نآ ناوت
هروطسا ناهج و یموق تلاصا و تبلاص ،نیدامن ،یا ب
نآ لماک مهف و تفرگ رظن رد موق نیا ینی
تسد ریسم زا دهاوخ رسیم نآ رد هتفهن میهافم و ینابز لاکشا ینتمانیب یسررب و ریسفت هب یزای
دش . نامتفگ دجاو رولکلوف تسا
و هارمه راتفگ و تلامج تاملک شنیچ اب هکنآ نامتفگ رد
،تسا ۀنیمزرد هک دراد دوجو ینوگانوگ رصانع ف و یعامتجا
یم روهظ یگنهر هب و دبای
لیلد
هرواحم نابز حطس رد هکنیا یم هضرع مدرم مومع یا
هب ،دوش بادآ ،یگنهرف لپ هلزنم ،موسرو
هشیدنا و اهرواب لسن ریاس و نارگید هب ار اه
یم لقتنم اه دنک
،یدابق(
1385 : 25 عقاورد .)
و تسا مدرم هرمزور یگدنز و گنهرف زا یشخب یامنزاب رولکلوف یژولوئدیا اب هشیمه
یاه
هرود ره رد مکاح نامتفگ .تسا هارمه صاخ ،گنهرف نوچ ینوگانوگ لماوع زا رثأتم یا
ویش و یتموکح لکش ،یخیرات هتشذگ ،یژولوئدیا ،داصتقا ۀ
نامتفگ نیا .تسا یگدنز ار دوخ اه
برض ،یهافش تایبدا هلمجزا هعماج نآ گنهرف نوگانوگ داعبا رد لثملا
اه
، ناتساد اه
،
یم ناشن ... و تاداقتعا و اهرواب و یقیسوم .دهد
،ندوب یخیرات نیع رد کیرولکلوف رصانع
هشیدنا نایب یارب یعامتجا نابز هب لیدبت یموق یاه
هدش دنا
،یدابق(
1385 : 25 .) رولکلوف رد
نامتفگ نامتفگ نیا هک تسا حرطم یفلتخم یاه یگنهرف ،یعامتجا یخیرات ظاحلزا اه
لباق روصت یم و دنتسه تخانش و هراگنا اهنآ لیلحت و تخانش اب ناوت
یعامتجا یگدنز یاه
،رکفت زرط هب و درک ادیپ ار هعماج نآ نامدرم فلتخم لئاسم نوماریپ رد مدرم راکفا و روعش
،یعامتجا درب یپ یگنهرف و یسایس
. یم شخب و رولکلوف نامتفگ تفگ ناوت نآ فلتخم یاه
ناتساد(
برض و اه لثملا
هنیمز و رتسب اب هراومه دوخ راودا رد )اه یعامتجا و یسایس یاه
هطبار و هدوب ریگرد نامتفگ یسررب و لیلحت اب هک تسا هتشاد اهنآ اب گنتاگنت یا
رد دوجوم یاه
یم نآ هنیمز ،طیارش ناوت لکش و داجیا رب راذگرثا لماوع و للع ،اه
و یسررب ار اهنآ یریگ
❖ لاستسیب مکی و هرامش ،مهاجنپ ،ناتسبات 1399
❖ لاستسیب مکی وهرامش ، مهاجنپ ،ناتسبات 1399
هعلاطم هب هچنآ .درک ونع
یلصا هلئسم نا نیا
یم یقلت شهوژپ هک تسا نیا زا ترابع دوش
برض لثملا ناتساد و اه نامتفگ هچ یاراد یرذآ موق کیرولکلوف یاه
ییاه دنتسه و اهرتسب و
هنیمز لکش رب راذگرثا یاه
؟تسا هدوب هچ اهنآ داجیا و یریگ رد دیدج یاهدرکیور زا یکی
نامتفگ یسررب و لیلحت رد دوجوم یاه
،یبدا راثآ
،یهافش و بوتکم تایبدا لیلحت درکیور
.تسا یداقتنا نامتفگ بحاص
رب تفایهر نیا نارظن نآ
نتم لیلحت رد هک دنا نوزفا یبدا یاه
هبنج رب
،یناگژاو و یروص یاه
،یگنهرف نوگانوگ لماوع .دنراد شقن یسایس و یعامتجا
هدیدپ نامتفگ م دیلوت طابترا رثا رد هک تسا ینابز یا
ی .تسا نآ تیعقوم زا رثأتم نآ عون و دوش
لیلحت فلاخرب نامتفگ لیلحت رد نابز یتنس یاه
،نتم لیلحت ناسانش رگید
اهنت رصانع اب
لیکشت یوغل هب هلمج ۀدنهد
یلصا ناونع نیمز ینعی انعم حیرشت یانبم نیرت
ۀ مه ای نتم تفاب
نتم زا نوریب لماوع هب نآ زا رتارف هکلب ،میرادن راکورس
،یتیعقوم تفاب ینعی و یگنهرف
،فلاکرف( میراد هجوت ... و یعامتجا 1379
: 8 ).
نیا وحن یسررب هب لیلحت هنوگ ۀ
نامزاس یهد
شیدنا ه یم نتم رد هدنیوگ ای هدنسیون .دزادرپ
یداقتنا نامتفگ لیلحت رد دندقتعم نارگشهوژپ
هشیدنا یرکف هاگدید بسحرب هدنیوگ ای هدنسیون ـ
یعامتجا اب شا یاهراتخاس و ناگژاو
هژیو یروتسد یم لکش یا
یم دوجو هب نتم رد یرادم نامتفگ یاهراتخاس و دریگ .دیآ
یسررب اب
هیلا رادم نامتفگ یاهراتخاس یم نییعت نتم یگدیشوپ و تحارص نازیم و ینابز هتفهن یاه
دوش
لگاقآ و یمسای(
،هداز 1395 : 185 .) طبار هب تسا مزلا اجنیا رد ۀ
زین راتفگ و نتم ،نامتفگ نیب
.دوش هراشا طبار یسررب هچرگا یداقتنا نامتفگ لیلحت
ۀ
،نابز تردق
، رد نامتفگ و یژولوئدیا
یم دوخ تسخن تیولوا ار یسایس و یعامتجا فلتخم لئاسم و نوتم
،دناد زا هدافتسا اب اما
،تفایهر نیا رولکلوف ،یهافش تایبدا زا معا نوتم ریاس
یم مه ار وت
نا .داد رارق لیلحت دروم
رولکلوف
، ناسنا تمدخ رد نآ رد هدش دیلوت راتفگ و نوتم هبلا رد و هدوب اه
،تارابع یلا
،ینوریب لماوع اب رتشیب دوخ راتفگ و تلامج .دراد طابترا ... و یسایس و یعامتجا
رازبا نابز
،یرارقرب یارب یمهم هاگدید باتزاب و ظفح
.تسا یعامتجا و یسایس یاه ار ینتم چیه
یمن هاگدید زا یراع هک تفای ناوت یصخش یاه
، .دشاب ... و هدنسیون تیعقاو هک نانچمه
یب و یثنخ نامتفگ .درادن دوجو بان یعامتجا نامتفگ اب ام و درادن دوجو زین فرط
ای اه
نتم
،یصاخ حانج ای صخش هب هتسباو یاه وربور ... و صاخ گنهرف و صاخ یژولوئدیا
میتسه هب(
مار
،روپ 1379 : 50 .) هیزجت رد نتم هچنآ نوتم لیلحتو
یم لیکشت ار اه
،دهد
یژولوئدیا ناهج و اه
ینیب هب ار ضحم یربخ هک درادن دوجو ینتم چیه و تساهنآ رب مکاح یاه
،دهدب مدرم تهج یگمه هکلب
دنتسه یریسفت و یکیژولوئدیا راب یاراد و راد لگاقآ(
،هداز
1385 : 183 - 182 ).
فلاکرف نمرون یداهنشیپ یوگلا زا هدافتسا اب راتشون نیا رد (
1995 )
برض زا دروم هد لثملا
ناتساد زا دروم ود و اه هدش لیلحت و یسررب یرذآ موق کیرولکلوف یاه
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
برض باختنا رد .تسا لثملا
ناتساد و اه هنومن تسا هدش یعس اه
لیلحت و باختنا ییاه
ت یلحم شیوگ و نابز رد هک دنوش یگژیو زا یرذآ یکر
و ندوب جیار ،نتشاد تیمومع یاه
.دشاب رادروخرب دربراک و هدافتسا یگدرتسگ نیا فده .تـسا نارـیا رد یرذآ موـق )روـلکلوف( ناـمتفگ لـیلحت قـیقحت
برـض لثملا و اه
ناتساد هب هنایماع یاه یـم بوـسحم روـلکلوف زا یشخب ناونع
.دنوـش یداـقتنا لـیلحت زا فدـه
نامتفگ برض لثملا ناتساد و اه
،اه ناـمتفگ تخانـش و یـسررب رد دوـجوم یاـه
اـهنآ تخانـش ،
ــم یــسایس ،یعاــمتجا طیارــش و اهرتــسب ؤ
لکــش رــب رث ناــمتفگ یرــیگ
یاــه برــض لثملا و اه
ناتساد یاه یرذآ موق کیرولکلوف تسا
. زج فده ئ
،ییاسانش زین قیقحت ی فیصوت
، و ریـسفت
نامتفگ یساسا میهافم نییبت وم یاه
ج دو ناتساد رد برض و اه
لثملا لیلحت میهافم ساسا رب اه
فلاکرف نامتفگ تسا
.
هعماج نییبت و لیلحت تیمها یـم ار یرذآ موـق رولکلوف نامتفگ یتخانش
دروـم دـنچ رد ناوـت
:درک نایب ریز فلا
)
ًلاوا یرـکف تلاوـحت زا یتمـسق اـب ار اـم یرذآ موـق روـلکلوف یملع هعلاطم
تشونرس و فلتخم عطاقم رد هعماج ماع هقبط یـم انـشآ یعامتجا و یخیرات زاس
دـنک
؛
ًاـیناث اـب
م یواکاو ؤ
هفل لیکشت یاه هـن یـلیلحت و یفیـصوت شور اب یرذآ موق رولکلوف نامتفگ هدنهد
اهنت
یم ار مدرم و هعماج ماع درکیور یژولوئدیا هکلب ،درک کرد ناوت
یم زین ار نآ رد هتفهن یاه ناوـت
یم هعلاطم نیا ًاثلاث .داد رارق یسرربدروم تسایس نیودت و هیهت رد دناوت
یگنهرف یاه هـطبار رد
اب همانرب ،ماوقا تیساسح تخانش و یزیر
یرگنشور هئارا و یعامتجا و یگنهرف یاه یموـق یاه
انرب و نلاوئسم یگنهرف و هم
.دریگ رارق هدافتسادروم یگنهرف نازیر
برض( رولکلوف تیمها هب هجوت اب لثملا
ناتساد و اه هب )اه
نیمز ناونع ۀ
بـسانم یارـب هـعلاطم و
،نامتفگ لیلحت رد
نیا هلاقم یم شلات س هب ات دوش
ؤ :دوش هداد خساپ ریز تلاا
نامتفگ مادک دوجو فرعم یرذآ موق رولکلوف یژولوئدیا و اه
ییاه
؟تسا هـنیمز و ـم یاـه ؤ رـب رث
لکش نامتفگ یریگ
؟تسا هدوب هچنآ رد دوجوم یاه
قیقحت هنیشیپ نیا قیقحت
، یم یرذآ موق هماع گنهرف و رولکلوف نامتفگ یسررب هب دزادرپ
. شهوژـپ هزوـح نیا
یـسررب هـب هجوت اب و تساپون هصرع کی ماجنا یاه
ماجنا عوـضوم نـیا اـب یـقیقحت هدـش هدـشن
نیازا .تسا یم شلات شخب نیا رد ور
عوـضوم نـیا اب طبترم هک یتاقیقحت زا دروم دنچ هب دوش
ماجنا هدش .دوش رصتخم هراشا ،دنا
ناونعاب یقیقحت
« کرت موق نایم رد رولکلوف نامتفگ یعامتجا لیلحت نمکرـت نابز
» هـب ناونع
( لاس رد یرتکد هلاسر 1385
ماجنا یدابق طسوت ) یگژیو لـیلحت هـب نآ رد هـک تـسا هدش
یاـه
❖ لاستسیب مکی و هرامش ،مهاجنپ ،ناتسبات 1399
❖ لاستسیب مکی وهرامش ، مهاجنپ ،ناتسبات 1399
ناـمتفگ لـیلحت عوـضوم اـب یقیقحت .تسا هدش هتخادرپ نمکرت موق رولکلوف رب مکاح ینامتفگ م گنهآ و یقیسوم هرق ینهی
1غاب یراـنا یلانیز دمحم طسوت (
1388 مدرـم روـلکلوف رـصانع زا )
روشک ماجنا ناجیابرذآ قیقحت نیا رد .تسا هدش
، رعش ـ هرق گنهآ ـقطنم رد هـک غاب
ۀ ناـجیابرذآ
هب گنهآ هعومجم زا گنهآ کی ناونع هتفرگرارق هعلاطمدروم ،تسا یمیدق و یمدرم یاه
.تـسا
جیاتن اقتنا نامتفگ لیلحت صخشم ید
گنهآ رعش نیا یم ناـیب
دـنک میلوگوـس یـنهیم رعـش هـک
2
هرق )رادتسود و قشاع(
یناـمتفگ و ییاـنعم راب یاراد ناجیابرذآ مدرم رولکلوف و گنهرف رد غاب
نلاسرا .تسا یعامتجا و یسایس ازریم
ئ ی ( یحلاف یداهدمحم و 1395
) هـلاقم رد ناونعاـب یا
« ییاقشق یهافش تایبدا رد نانز هاگیاج ،
گ رظنم زا یلیلحت ف
ناـمت یـسررب هـب یداـقتنا یـسانش
ییاقشق موق یهافش تایبدا رد نانز هاگیاج
»
،یتزع هرهز .تسا هتخادرپ و سوـط یاـناد میرـم
( یحارص نیمادمحم 1396
) هلاقم رد یا هب برض رد نز هاگیاج نامتفگ لیلحت لثملا
یکرت یاه
هتخادرپ متفگ لیلحت بوچراچ رد هلاقم نآ رد و دنا هـب فلاکرـف یوـگلا ساـسا رـب و یداقتنا نا
برض رد نز هاگیاج ریسفت و لیلحت لثملا
هتخادرپ یکرت یاه هـمطاف طـسوت یرـگید قیقحت .دنا
،یداــبآ کــبیا گــیب لــیلخ
،هداز ناــیچهلاک هــمطاف و هــنگنز یــمیحر میهارــبا (
1397 ناونعاــب )
« هنارت ناگژاو نامتفگ یداقتنا لیلحت اگنا هیاپ رب یشزاون یاه
فلاکرـف هر »
ماجنا تـسا هدـش رد .
قــیقحت نــیا هناــشن قــیرط زا
نتــم رد دوــجوم یاه و
ناــمتفگ یداــقتنا لــیلحت هــیرظن ساــسا رــب
یفیـصوت یدرکیور اب یناگژاو فیصوت حطس رد فلاکرف ـ
یـلیلحت هـنارت ناـگژاو یـشزاون یاه
یواکاو لیلحت و تسا هدش .
یرظن ینابم شهوژپ
،یعامتجا راتخاس اب نامتفگ ناـمتفگ .تـسه یلباـقتم طاـبترا یاراد یـگنهرف و یـسایس تـفاب
حلاطصا کی هک تسا نابز زا یماظن یم حیضوت ار صاخ یسانش
ار شـناد صاخ لاکشا و دهد
یم یراذگدک ماظن هب هراشا یارب بلغا و دنک
کی رد هک اهنآ یعادت یاهدرکراک و شناد یاه نامز
ماج دارـفا و مدرـم زا یصاخ هعومجم نیب صاخ راـکب و هدافتـسادروم ،دراد هرطیـس و هـبلغ هـع
یم هتفرگ هـبلا و ناـبز رد ناـمتفگ .دوش
تراـبع یلا یـم لکـش نآ میهاـفم و تلاـمج ،اـه
درـیگ
،نیاتــشنکتیو(
1387 : 44 هــب روــلکلوف ) یگژیو زا یرادروــخرب لــیلد
تلــصخ ،هداــس ناــیب یاــه
ینوگرگد هب هجوت و ندوب ماع و یریگارف ن و قیاقح میسرت و اه
یبوـخ رازـبا ،هعماج مدرم شرگ
و روـلکلوف نیـنچمه .تـسا مدرـم هـماع ناـبز رد اهنآ باتزاب و یعامتجا تابسانم لیلحت یارب یدج گنهرف سوملم و نیرت
بلاق و رصانع نیرت اـب یـگتخیمآرد تـهج زا ار ینایب و ینابز یاه
1. Gharabag 2. Sovgolom
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
هــعماج کــی یــگنهرف و یعاــمتجا فــلتخم داــعبا هــک دراد
رد یعاــمتجا یاهراتخاــس و نیــیعت
لکش یـمن ار یراـتفگ و نتـم چیـه .دراد یـساسا شـقن نآ هـب یـهد زا یراـع هـک درـک ادـیپ ناوـت
هاگدید هدنیوگ یصخش یاه ای
...و هدنسیون دوـجو باـن یعاـمتجا تـیعقاو هـک ناـنچمه .دـشاب
یب نامتفگ ،درادن نامتفگ اـب و درادـن روـهظ و دوـجو ناـکما زـین یثنخ و فرط
یاـهراتفگ اـی اـه
هتسباو بـیکرت و هـتخیمآ تـسا نـکمم زـین اـهنآ صاـخ یژولوئدـیا و هورگ ،بزح ای صخش هب
یـمن ار یراتفگ و نتم چیه فیرعت و فیصوت نیا اب .دوش هـک تـفای ناوـت
اـهنت رـبخ اـی دادـیور
دـنک ءاـقلا دوخ نابطاخم یارب ار یضحم
؛ یریـسفت و یکیژولوئدـیا ماـیپ یاراد اـهنآ هـمه هـکلب
نامتفگ هک دنتسه وم یاه
یـملاک لماعت .دنراد هارمه هب دوخ اب ار رصانع نیا اهنآ رد دوج
، کـی
ویش ۀ یـم ناـشن اهراتخاـس یور رـب ار دوـخ تارـثا و تـسا یعامتجا شنک ار اـهنآ یـتح و دـهد
یم دیلوتزاب ( زندـیگ هاگدید رد یراتخاس یگناگود موهفم روآدای عوضوم نیا .دنک
1981 تـسا )
یم هک شنک دیوگ یم دیلوت مه اه
شنک و لامعا دیلوتزاب هب مه و دنوش یعاـمتجا و یناـسنا یاه
یم کمک .دراد هراشا عوضوم نیا هب مه یدیلاه .دننک
« شنک اب مدرم هزور رـه دوخ رادانعم یاه
یم شیامن هب ار یعامتجا راتخاس هاگیاپ ،دنراذگ
شقن و اه یـم تـیبثت ار دوـخ یاه
ماـظن و دـننک
م داینب ار کرتشم یشناد و یشزرا ی
دنهن
» ،فلاکرف(
1995 ،یدـیلاه زا لـقن هب 1978
: 2 رد .)
هـب قــیقحت نـیا ،یرذآ موــق روـلکلوف ناــمتفگ لـیلحت رد یرــظن بوچراـچ کــی باـختنا روــظنم
یـم اـهنآ ناـیم زا هـک تـسا هـتفرگرارق هعلاطمدروم نامتفگ لیلحت فلتخم تایرظن هـس هـب ناوـت
.درک هراشا هنیمز نیا رد یساسا هیرظن تفگ تفایهر فوم و وئلاکلا ینام
وئلاکلا وتسنرا هفوم لاتنش و 1
(2
1985 ) همه هب ار ینامتفگ هیرظن ،وکوف هیرظن زا هدافتسا اب
یم و هداد میمعت یسایس و یعامتجا روما و تاعوضوم هیرظن نیا زا هدافتسا اب دنشوک
هدیدپ .دنیامن لیلحت ار یعامتجا یاه
« هک تسا نیا هیرظن نیا تاضورفم زا یکی ،ناهج
هلوقم رذگ زا اهنت و تسا هدیچیپ و هدنکارپ یدنب
یم کرد ام ینامتفگ یاه و وئلاکلا هیرظن .دوش
تخاس یرظن تنس رد هشیر هفوم و مسیسکرام ینعی ارگ
هتشر نابز .دراد یسانش هیرظن قباطم
زوح لک ،اهنآ ۀ
هب عامتجا هکبش هباثم
رف زا یا ا یلوت ینعم نآ رد هک تسا توافتم یاهدنی د
یم هدیدپ و لمع ره دندقتعم هفوم و وئلاکلا .دوش لباق و ندش رادانعم یارب یا
دیاب ندش مهف
دریگ رارق ینامتفگ ماظن نورد رد
» ،یرهچونم(
1387 : 106 ).
ار نامتفگ زین هفوم و وئلاکلا
یم هدیچیپ یتیلک لصفم ینعی نامتفگ کی هلکشتم رصانع نآ رد هک دنناد
و لاد ،ینومژه ،یدنب
1. Ernesto Luclao 2. Shental Mooffe
❖ لاستسیب مکی و هرامش ،مهاجنپ ،ناتسبات 1399
❖ لاستسیب مکی وهرامش ، مهاجنپ ،ناتسبات 1399
م افیا یراتخاس یشقن اهنآ نایم طباور و لولد ء
یم لصفم .دننک هب هفوم و وئلاکلا رظنزا یدنب
هطبار یرارقرب هب رجنم هک یلمع ره
،ددرگ هفلؤم ود نایم یا هب
یروط طبار یرارقرب نیا اب هک ۀ
تیوه و ینعم دبای رییغت ناش
، یم قلاطا
،سپیلیف و نسنگوی( دوش 1389
: 56 لولدم و لاد .)
لاد .تسا هفوم و وئلاکلا رظنزا نامتفگ ره رد هدمع میهافم زا زین
،صاخشا اه
،میهافم
بوچراچ رد هک دنتسه یعازتنا ای یقیقح یاهدامن و تارابع یانعم رب صاخ ینامتفگ یاه
یصاخ .دنراد تللاد م
لولد هناشن اه
،نآ ندید اب هک دنتسه ییاه لاد
یم انعم ام یارب اه .دوش
نیدب بیترت یم هدناوخ لولدم ،دراد تللاد نآ رب لاد کی هک یقادصم و ینعم ینسحم( دوش
،یزیربت 1395 : 192 ).
یریسفت هیرظن زتریگ دروفیلگ (1
1973 ) مدرم زا هئارا زا ،روهشم و هتسجرب ناسانش یرـکف هاگدید نیا ناگدنهد
شهوژپ رد ،یلیلحت و رد اهانعم ماظن ینعی نیدامن رصنع رب دوخ یاه
رـییغت ،گـنهرفاب طاـبترا
ت گنهرف هعلاطم و یگنهرف أ
( زتریگ دروفیلک .تسا هتشاد دیک 1973
یم ) زا وا هـک ییانعم دیوگ
یمرب گنهرف مـه ،یتخانـش هناـشن تـسا یموـهفم ساسا رد دنیزگ
أر هـک تـسا رـبو سکاـم اـب ی
یم هکبـش رد هدـینت تـسا یناوـیح ناـسنا دـیوگ دوـخ هـک اـهانعم زا ییاـه
وا اب ار اـهنآ تـسا هـتف
،ناولهپ(
1388 : 122 ).
یم زتریگ هکبش نامه ار گنهرف وا دیوگ یم اه
هـب تـسا دـقتعم و دـناد
هیزجت دیابن ببس نیمه هـب هـک درـک ضرـف یـبرجت و یهاگـشیامزآ یـشناد و مـلع ار نآ لیلحتو
یمرب دوــخ نیناوــق لاــبند هکبــش ار نآ دــیاب هــکلب ،دــیآ
رد و ریــسفت رــب یــنتبم تــفرگ رــظن رد یا
تسج هلـصافلاب هـتبلا و حیـضوت و تـسا حرش ،تسا نآ لابند هب وا دوخ هک هچنآ و انعم یوجو
یـم تـسا حیـضوت و حرـش دـنمزاین زـین حیـضوت و حرـش نیـمه دـیوگ (
ناوـلهپ
، 1388 : 122 )
« گ هیزجت شور زتریگ دروفیل هـسیاقم نتـم لـیلحت ۀنیمزرد یبدا دقن شور اب ار گنهرف لیلحتو
یم یم و دنک نامه دیوگ
س یـم یعـس نتم کی اب طابترا رد هک نا ار نآ ییاـنعم یاهراتخاـس میـنک
هنیمز و میشکرب موق ،میـنک صخـشم ار شتیمها و انعم ،یعامتجا یاه
یـم مـه راـگن کـی دـشوک
دهد ناماسورس ار تئارق و شناوخ زا یلکش و دناوخب ار نتم
» ( ناولهپ ، 1388 : 123 ـ 122 .)
1. Gliford Geertz
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
نامتفگ یداقتنا لیلحت هیرظن لیلحت نامتفگ یداقتنا هر1
یتفای نیب هتشر نآ نوگاـنوگ بـناوج و ناـمتفگ هعلاطم هب هک تسا یا
یم هب ار نابز تفایهر نیا .دزادرپ یم یعامتجا هیور زا یلکش هلزنم
فرـص ار دوـخ هـجوت و دـنیب
هویش ندرک راکشآ یـم یـسایس و یعاـمتجا هطلس یاه
یـم هدـید راـتفگ و نتـم رد هـک دـنک دوـش
« یلعف زکرمت نابز رد هشیر نامتفگ و نابز رب یداقتنا لیلحت
هـب هـک دراد یداقتنا یسانش رد هژـیو
ههد رخاوا 1970
دـمآ دـیدپ ایلارتـسا و اـیناتیرب رد یدلایـم
» ،یناـقرف(
1390 : 135 درـکیور .)
لحت ی یم نامتفگ ل ور زا دشوک
ی رهاظ راثآ ی راتخاس ،راتشون و راتفگ لوت
ـی ـطبار و د ۀ ـلك ی ار نآ
ا اب .دنك هعلاطم ی
قحت ،نف ن ی
ب ق ی رتش رد هعماج بلاق سانش
ی ـسررب راتـشون و راـتفگ ی
یـم .دوـش
یم راکب هنوگچ نابز هک تسا نیا نآ نارگلیلحت هغدغد و نامتفگ لیلحت نارـگلیلحت زکرمت .دور
هدـیدپ فیـصوت و نیـیبت اـب هک تسا عوضوم نیا یور رب شور هـب اـه
هخـسن هـچ فـلتخم یاـه
یصاخ یم دیلوت انعم ای تیوه ،ناهج زا ره باختنا اب .دوش
شور نتـشاذگ راـنک و نییبت شور
یم تسد هب یزیچ هچ ،رگید یـم تسد زا یزیچ هچ و دیآ
یـلپر( دور
، 1390 : 27 فلاکرـف .)
2
( 1995 ) کیاد نو و (3
2008 هیرظن ود )
،یداـقتنا لـیلحت هیرظن هصرع رد حرطم زادرپ لوـصا
قتنا نامتفگ لیلحت یلصا هب ار یدا
نیا یم هصلاخ بیترت دننک
:
1 یمرب ار گنهرف و هعماج ،نامتفگ . دزاس
؛
2 دراد کیژولوئدیا یدرکراک نامتفگ .
؛
3 تسا یخیرات نامتفگ .
؛
4 تسه هطساواب ،هعماج و نتم نایم طابترا .
؛
5 تسا ینییبت و یفیصوت ،نامتفگ لیلحت .
؛
6 ،یناقرف( تسا یعامتجا شنک زا یلکش نامتفگ . 1390
: 136 ).
هیرظن یهافـش ملاـک و راتشون ،نوتم رب مکاح نامتفگ لیلحت رد هک فلاکرف یداقتنا لیلحت
یم رارق هدافتسادروم هـیرظن زا ،دریگ
زوـح رد مجـسنم یاه ۀ
رـصانع یاـهدرکراک و ناـبز لـیلحت
هــنیمز هــب نآ رد هــتفهن یا یــم رامــش
دور . رــکیور نــیا د
،فیــصوت حطــس هــس زا نیــیبت و ریــسفت
لیکشت .تسا هدش نابز
تـسا کیژولوئدـیا راـب یاراد حوطـس نـیا زا کـیره رد لـگ اـقآ(
،هداز
1385 : 129 - 128 ).
1. Critical Discourse Analaises 2. Fairclugh
3. Van Dijk
❖ لاستسیب مکی و هرامش ،مهاجنپ ،ناتسبات 1399
❖ لاستسیب مکی وهرامش ، مهاجنپ ،ناتسبات 1399
فلاکرف یداقتنا لیلحت درکیور و قیقحت یرظن بوچراچ تیصخش زا یکی فلاکرف نمرون .تسا یداقتنا نامتفگ لیلحت ۀنیمزرد هتسجرب یاه
وا رـظن رد
ریاــس راــنک رد هــک تــسا یدرــکیور یداــقتنا ناــمتفگ لــیلحت هویــش
اــه
، تارــییغت یــسررب یارــب
یــم هــتفرگ راــکب یــگنهرف و یعاــمتجا هطلــس و رامعتــسا اــب زیتــس رد هــک تــسا یــعجرم و دوــش
یـم رارق هدافتسادروم .درـیگ
طـباور دروـم رد یهاـگآ داـجیا هـب کـمک ار درـکیور نـیا فدـه وا
،ناـبز رب زکرمت داجیا قیرط زا هک تسناد یرامثتسا و یعامتجا ت ار طـباور نـیا
یـم فـیرع دـنک
،فلاکرف(
1995 : 14 ).
مـه هـب هـعومجم ار نآ ناـمتفگ زا یموـهفم یـفیرعت هـئارا اـب فلاکرـف
هتسویپ یم نتم و ینامتفگ رادرک ،یعامتجا لمع ای رادرک رصنع هس زا یا فلاکرـف رـظنزا .دـناد
هب نتم ـج یزـیچ نتـم رـظنم نـیا زا .تسا راتشون و راتفگ لماش نامتفگ رصانع زا یکی ناونع ز
تــسین راتــشون اــی راــتفگ کــی لــیلحت و فیــصوت
،یزــیربت ینــسحم(
1395 : 193 )؛
ناــگژاو
اـنعم یاراد ار نآ و دـنراد شود رـب ار راـتفگ و نتـم کـی کیژولوئدـیا راـب هـک دنتـسه یرصانع یم .دننک نامه
،دارفا یارب مان زا هدافتسا و باختنا هک هنوگ
،لامعا و اهزیچ شرـگن زا یساکعنا
هدنسیون هژیو یم هک تسا
ناـگژاو و تاـغل دربراک ،باختنا .دشاب هتشاد تبثم ای یفنم راب دناوت
برض رد صاخ لثملا
،تاـقافتا هـب تبسن مدرم شرگن و هاگدید باتزاب ،اه هدـیدپ
،عاـضوا ،اـه
.تسا نانآ راکفا و یعامتجا لئاسم یم صخشم یناگژاو هیلا لیلحت
دوـجو یناـگژاو ایآ هک دنک
ا( یاراد هـک دنراد هـطبار و یـبرجت شزر
،یا مه
،ینیـشناج و یـیآ مه
،ییاـنعم
،ییاـنعم لومـش
ناراــکمه و یداــبآ کبیا(؟دــشاب نتــم رد هراعتــسا و )ییاــنعم داــضت ،
1397 : 100 .) فلاکرــف
یمن تسا دقتعم یگژیو قیرط زا ناوت
ت هب ًامیقتسم نتم یروص یاه أ
هدولاـش رب یراتخاس تاریث
.تفای تسد هعماج یوس ره زا شیب هطبار نیا
اب نامتفگ ـ تـسا نآ زا یـئزج نتـم هـک ـ
رارـقرب
یــم دوــش
،کــیجات(
1378 : 26 ).
یــم ریــسفت )راتــشون و راــتفگ( نتــم هــک یناــمز رادرــک ،ددرــگ
یم حرطم ینامتفگ
،دوش و راـتفگ( نتـم هـک یناـمز .تـسا نتم ریسفت نامه ینامتفگ رادرک اذل
نیمز هب عوجر اب )راتشون ۀ
عامتجا ی یم نییبت شا
،دوش یعاـمتجا رادرک ینعی ،نامتفگ رگید ءزج
یم حرطم هشیدنا ماظن کی نامتفگ رظنم نیا زا .ددرگ
یا و ءازجا یاراد ماظن نیا .تسا یرکف و
یـم لیکـشت ار نامتفگ رگیدکی اب اهنآ هطبار هک تسا یرصانع
،یزـیربت ینـسحم( دـهد 1395
:
193 ــس هــس رد ار ناــمتفگ لــیلحت فلاکرــف .)
،فیــصوت حط یــم یــسررب نیــیبت و ریــسفت
دــنک
،فلاکرف(
1995 : 57 ) هتـسباو نآ هـب هـک دراد یـتیلک لوا هـجرد رد نتـم تـسا رواـب نیا رب یو
هعومجم نتم رد .تسا طبترـم رگیدـکی هـب هـکنیا رـب هولاع هک تسه رصانع زا یا
لک ،دـنا یـتی ار
یم یم نامتفگ نآ هب هک دنزاس .دـنیوگ
مجم هـب ناـمتفگ اـی نتـم هـعو
یـکتم یـنوریب لـماوع زا یا
.تسا رف رد لماوع نیا ا
رف رد مه و نتم دیلوت دنی ا
م نتم ریسفت دنی ؤ
.دنرث رف ا ریـسفت و دیلوت دنی
هیوسود شنک و لماعت یاراد نتم رثأتم ار رگیدمه هجیتنرد و دنا
یم .دنزاس رـب هولاـع یـنتم رـه
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
رف و نتم تفاب ا
ریـسفت دـنی تم یعاـمتجا طیارـش زا نتـم
أ تـسارث ریـسفت و دـیلوت نآ رد نتـم هـک
یم دوش . ت یگنهرف و یعامتجا تفاب أ
رف و نتم تفاب هب تبسن رتشیب یریث ا
نآ ریـسفت و دیلوت دنی
داــبق( .دراد ی
، لــگ اــقآ
،هداز
،پــسد 1383 : 158 )
،نیارباــنب ؛ رــظنزا ناــمتفگ لــیلحت حوطــس
اــبع فلاکرــف ر
:زا تــسا ت لوا حطــس
، هب ناــمتفگ )فیــصوت هــلحرم( ،نتــم هــباثم
مود حطــس
،
هب نامتفگ رف نیب لماعت هباثم
ا نلاک حطس هک موس حطس ،)ریسفت هلحرم( نتم ریسفت و دیلوت دنی
هب ناــمتفگ ،تــسا .)نیــیبت هــلحرم( تــسا هــنیمز هــباثم
هــلوقم لــیلحت هــب فیــصوت هــلحرم یاــه
نابز یم هنیمز شقن زا غراف نامتفگ یسانش .دزادرپ
هدنور نیب دوجوم طباور هب ریسفت هلحرم ییا
یم یم نامتفگ کرد و دیلوت ثعاب هک دزادرپ اـب ناـمتفگ تبـسن و نتـم دیلوت هنیمز شناد و دوش
نییبت هلحرم .تسا یعامتجا یاهراتخاس زین
هب ار نامتفگ زج ناونع
ئ یعاـمتجا هزرابم دنور زا ی
یم یسررب تردق تابسانم فرظ رد .دنک
قیقحت شور ا یانبم رب شهوژپ نی شور
1یفیک یداـقتنا نامتفگ لیلحت شور و ماجنا فلاکرـف2
.تـسا هدـش
لمع ی عمج تا ویش هب تاعلاطا یروآ ۀ
هناخباتک تـهج لوا تـسد عبانم هب هک تسا یدانسا و یا
به هداد ندروآ تسد هویـش .تـسا هدـش عوـجر یرذآ موـق هـماع گـنهرف و رولکلوف ۀنیمزرد ییاه
هداد لیلحت اه
، .تـسا یفیصوت و یلیلحت هویش هب هداد هـکاجنآزا
نتـم عوـن زا قـیقحت نـیا یاـه
هرازگ ،تلامج( لیلحت یارب نیاربانب ،تسه باتک نوـتم زا هـک )ناـگژاو و اه
کـیرولکلوف یاـه
،تسا هدش باختنا لحت شور زا
ی داقتنا نامتفگ ل ی
قیقحت نیا رد .تسا هدش هدافتسا فلاکرف
هناخباتک هعلاطم قیرط زا هنومن ،یدانسا و یا
هب قـیقحت یارب زایندروم کیرولکلوف یاه تروـص
هنومن .تسا هدش باختنا دنمفده یاه
« هنومن شور رد ًاتدمع دنمفده یریگ هدافتـسا یـفیک یاه
یم ترابع و دنوش رب ینتبم صاخ ییاهدحاو شنیزگ زا دنا
هـب خـساپ اـب طبترـم صاـخ فادـها
لاؤس هـنومن رد .قـیقحت صاـخ یاه یگژیو قـقحم دـنمفده یریگ
ار هـقلاعدروم تـیعمج یاـه
یم ادــیپ ار تاــصخشم نــیا یاراد دارــفا و هتخاــس صخــشم دــنک
» روپدــمحم(
، 1390 : 32 .)
هداد هداد لماش قیقحت یاه هرازگ( نتم یاه
دنتـسه )ناـگژاو و تلاـمج ،اه .
هـنومن دادـعت ه
ا و
تم و هـنایماع ناتـساد هـنومن هـس لماـش یرذآ موـق کـیرولکلوف رـصانع زا هدش باختنا ن و
یـس
برض ود ،قـیقحت نـیا رد راـصتخا یارـب هک تسا هدوب لثملا نتـم هـنومن
هد و هـنایماع ناتـساد
برض هنومن باختنا لیلحت یارب لثملا
هدـش هداد .دنا باتک و عباـنم زا اـه روـلکلوف لـیبدرا :یاـه
ــلکنروا ر ی ( لاثم لــیبدرا روــلکلوف زا ییاــه رــسن ،هدازلاوــم زاــنهم ،یدــیمح رــکاذ هــمیحر( )
نی
1. Qualitative Method 2. Critical Discourse Analysis
❖ لاستسیب مکی و هرامش ،مهاجنپ ،ناتسبات 1399
❖ لاستسیب مکی وهرامش ، مهاجنپ ،ناتسبات 1399
،ناردارب زانهش ،نایداشرا 1394
) اـضریلع( ناـجیابرذآ یهافـش تاـیبدا رد تبحم و هسامح و
،قــحیذ 1394 رلا لــیغان و ) (
ناتــساد اه ) لع سوریــس ،رفرهپــس نــسح(
ی رــبکا ،هداز 1387 )
عمج .تسا هدش باختنا و یروآ
هداد لیلحت اه
هداد نامتفگ لیلحت یداـقتنا نامتفگ لیلحت شور زا هدافتسا اب یرذآ موق کیرولکلوف نوتم و اه
فلاکرف
،فیصوت حطس هس رد سفت
نییبت و ری ماجنا
رـصانع لماـش شـخب ود رد هک تسا هدش
ناتساد کیرولکلوف برض و هنایماع یاه
لثملا مـهم تاکن لیذ تمسق رد .تسا هدش لیلحت اه
.تسا هدش هدروآ لیلحت نیا هصلاخ و یبن قاچاق هنایماع یسامح ناتساد
1
یبن قاچاق ناتساد هصلاخ
« یبن » ناقهد هداز یم یناـپوچ هـب نیکلام و ءاینغا دزن هب هک دوب مانمگ و ریقف یا تـخادرپ
. یزور
هقرج شردپ مشخ
« یشیک یلع
» هلعش نانچ بابرا نیمز رد یراگیب و اوران یمتس هب ، رو
هک دش
یم جوا نانچ ناخ بضغ ،یرباربان و ملظ هب ضارتعا رد همین نت هک دریگ
نیـمز شـقن ار وا ناج
یم ،تخــس یماــقتنا هــمهاو زا و هتــساخرب ضارــتعا هــب تنوــشخ اــب یــبن هــک تــساجنیا و دــنک
هــب ار شهاــگداز شرداــم .دوــب هدرــک کرــت رابجا
« لزوــگ »2
هــینما دــیدهت دروــم .دوــب هــتفرگرارق اه
ناناقهد یم یهد رد ار یهاگ زا ره وا و دندوب هتفریذپ دوخ نایم رد ار وا وا ناـشن و ماـن و دـنام
هاـگن یـفخم نایتموکح زا یم هتـشاد
نیدب و دـش ناـس
« یـبن قاـچاق »
ییاـهوزرآ و لاـمآ مـسجت
لد رد هک دوب هدیدرگ نامدرم یاه
، یم نشور و نازوس اما ؛دش
«
3رجه » ریـش یـبن قاچاق رسمه
یب ینز کاب هب تـشگرس یـبن قاـچاق شوداـشود و بـسا نـیز یور هب رابت و لیا زا رود ۀ
ناراـید
من یرـگ هرـیچ ناوـت وا رـب مـصخ یتقو ،یبن قاچاق هزرابم ریس رد .دوب هدش ی
دـبای هـئطوت اـب یا
نامزاـس هتفای
« رــجه » و نارومأــم .دــنزادنا ماد رد ار یــبن قاــچاق اـت دــندوب هــتخادنا نادــنز رد ار
هینما دافتسا اب اه مـصخ هـنیک .دـندوب هدرـک رـجه تـیثیح یدـعت ،یـبن باـیغ رد و تـصرف زا ه
ِراّکم نز .دنیوجب دوس یبن لتق یارب نز کی بیرف و رکم زا ات دش ثعاب ،نمشد
« نیسح هاش
»
تارهاوج و اهلاط لذب و عیمطت اب ار یبن نارای زا یکی ،
لوگ ناـمهیم یـبن هک یزور و دندوب هدز
،دوب نانآ یاعدا
رازآ تیذا و فرط زا بذاک نتـشیوخ هـب یـبن
هدرـک نـیا اـب نیـسح هاـش و دوـب
ک یاعدا ـ هنپ ،بذ ـنا ی تنم ـ بن رظ ـ هـب و دوب هدنام ی ـبن قاـچاق دورو ضحم
ـ ـه دروـم ی ـ
گـنفت فد
1. Gochaq Nabi 2. Gozal 3. Hajar
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
هلولگ و هتفرگرارق نیسح هاش شلد رب قیمع و یراک نانچ اه
هدرک رثا و هـتفای یلاجم اهنت هک دوب
ود یا :دوب هتفگ نخس نینچ کاخ هک نم ؟ارم یتشک هچ یارب درمان یا ،تس
....مدوـب وت یاپ ا
ی
لگوس نیرتابیز یا .رجه ی
( رادتسود .؟دنتـشک ار تراـی هـک ییاجک .راید ) ار وـت یـبن
تـبرغ رد
.دنتـشک سرداــیرف و دوــب راـبت و لــیا ییادــف هـک ار یــبن .دنتــشک ار یـبن ،ناراــی یا ،ناــمدرم یا
،قحیذ( .ناگراچیب 1391
: 37 )
یلحت ناتساد نامتفگ ل یبن قاچاق
فیصوت حطس رد
ناتساد یبن فیصوت حطس رد
، ناتـساد تلاـمج .تـسا یـسایس و یخیراـت دادـیور کـی حرـش
هدمآ درـفم صخش موس لعف اب هک دنتسه یربخ تلامج و ییاور ًارثکا .دـنا
یگژیو زا نـیا یاـه
یم نآ همادا رد هک تسا یلعف و لعاف دوجو تلامج دـیآ
. تاـملک هـتفرراکب ناـگژاو و و حیرـص
ب ی هدرپ هرواـحم لکـش و دنتـسه مه ظاـحلزا .دـنراد یا
یم ییاـنعم داـضت و ییاـنعم تـفگ ناوـت
تاملک ناگژاو و بابرا ،قوشعم ،قشاع ،نطو و تبرغ ،ناقهد ،ناخ ،بابرا ،لادوئف و کلام
،هـلیح و رکم ،مزر و بسا ،نز ریش و نز ،تیعر و تموکح ،مولظم و یماح ،ناخ و ،ناتـسود
تریغ و سرت و نانئاخ هک
ناتساد نیا رد هب
تارک نتـشاد رـظنزا تـسا هـتفرگرارق هدافتـسادروم
هبنج( کیژولوئدیا راب و انعم یم نایب ار هدنسیون و هدنیوگ یراعتسا یاه
مه لباقم رد )دنک هدوـب
هـناگود ناـمتفگ ،ناـگژاو نـیا دربراک .دنتسه ییانعم داضت و لباقت رد و رد ار یا
لکـش ناتـساد
.تسا هداد مه ناتساد نتم رد
مه ،ینیشن ولوئدیا ظاحل هب تاملک ییانعم داضت و ییآ
ژ حرط کی
تسا هدیشخب ناتساد هب یصاخ دوجو روآدای عوضوم نیا و
تسا ناتساد زاغآ رد لباقت نامتفگ
هداوناـخ نـیا شلات و دراد رارق یبن قاچاق هداوناخ مطلاترپ یگدنز نامتفگ ربارب رد هک ار
یارـب
یم یعادت یناماسبان نیا زا زیرگ روـلکلوف رد ناـبز کیژولوئدـیا راتخاـس روآدای تاملک نیا .دنک
ــشم تردــق عــضوم زا ناــشن و تــسا هــعماج ا
لاــعفا .دراد نآ نیکر ی
،ندــش دــیدهت نوــچمه هــب
،نتساخرب ضارتعا
،ندیشک ریجنز و لغ ییوراـیور زا ناـشن ... و ندش نیمز شقن ،ندرک مزر
عضوم و تردق تسا حرطم یعامتجا تساوخ و هبلاطم یژولوئدیا اهنآ یارو رد هک تسا هدش
.
مه مه و داضتم تاملک دوجو و ینیشن انعم
هب هلسلس دوجو رد دارـفا یعاـمتجا تاـقبط و بتارم
نامز رد اهنآ یتسدارف و یتسدورف ،هعماج ناکم و اه
توافتم یاه هراشا
یم .دنک
ریسفت حطس رد ناتساد لیلحت تیـصخش و شقن یافیا اب یبن قاچاق ناتساد یزادرپ
کرتـشم عورـش )یـبن قاـچاق( نآ یلـصا
یم دوــش . ناــقهد یــبن یرباربان اــب هزراــبم یارــب هــک تــسا یرــیقف هداز
یتاــقبط و یعاــمتجا یاــه
لیمحت تیعـضو ناتـساد عورـش .تـسا هتـساخرب هزراـبم هـب دوـخ ناـمز یناـقهد هعماج رب هدش
داوناخ کی یعامتجا یگدنز یم حرـش نآ تاـییزج اـب ار یناـقهد ه
زا یـبن قاـچاق ناتـساد .دـهد
❖ لاستسیب مکی و هرامش ،مهاجنپ ،ناتسبات 1399
❖ لاستسیب مکی وهرامش ، مهاجنپ ،ناتسبات 1399
یم تــیاکح یــصاخ یعاــمتجا هــنیمز هــعماج .دــنک
َا اــب ناــخ و باــبرا ،دادبتــسا هــک یا و لاــمع
تسایس زا یلدـم هـئارا ناتـساد فدـه .تسا هدروآ هوتس هب ار هعماج نآ مدرم یگدنز ،دوخ یاه
اد کـی بـلاق رد ار نآ هک تسا یمدرم هزرابم تاـیبدا و روـلکلوف رد یـسامح عوـضوم اـب ناتـس
و هدیدمتـس مدرـم نایم هب ناتساد یلصا نامرهق یبن قاچاق .تسا هداد یاج ناجیابرذآ یهافش نامزاـس و یربهر هب اهنآ نایم رد نتفرگ رارق اب و دوب هدمآ ییاتسور یهاوـخداد و ضارـتعا یهد
یمدرم اهرفس .دوب هتخادرپ ی
تاهد هب وا ،
هب یگدیسر ،ییاتـسور رـیقف مدرـم و تـیعر رابوراک
یراــی ندرک باــبرا ،ناــخ هــیلع هزراــبم یهدــنامرف و یرود ،تــبرغ لــمحت و اــهنآ هــب و
هاگتــسد
قـلخ یـمدرم یزراـبم وا زا و دوب هدیشخب وا هب ار یموق و یعامتجا نامرهق کی هاگیاج یسایس شم .دوب هدرک ا
ـقهد هـقبط هدـنیامن )یـبن قاـچاق( ،ناتـساد یلصا نیکر هـینما و ینا
اه و نارومأـم
هـئارا نآ راتخاـس یارو رد ار یـسایس و یعاـمتجا ماـیپ کـی هـک دنتـسه مکاـح یـسایس هاگتسد م ی دنیامن هـب ار یهاوخ ملظت و ضارتعا هک یمایپ . نیداـینب ماـظن کیژولوئدـیا هـشیلک کـی ناونع
یعامتجا تخانش یم حرطم
.دـنک هـب ترابع ی رگید عوـضوم نـیا یـنهذ دومنزاـب
یاـضعا کرتـشم
یم نایب ار هعماج تسدورف و نییاپ هقبط رد هـعماج دارـفا یـنهذ یاـهدومنزاب هـجیتنرد هـک دـنک
هورگ شرـگن ،هلمجزا نآ راتخاس مح ،ترـیغ ،تابـصعت ،یعاـمتجا یاـه
تـی و هـب یموـق سـح
یسایس و یعامتجا لئاسم دوب هتفرگ لکش
و شکمشک دوجو باتزاب ناتساد تاملک و تارابع .
اقبط داضت یم ناشن ار هتسب و یدادبتسا هعماج کی رد یت
داـجیا اـب یسایس ماظن عون نیا .دنهد
هشیدنا دشر و رظنراهظا تردق ،یعامتجا هتسب و قانتخا یاضف مدرم یاه
هـب ندیسر و هنارلااس
نامرآ قح و یمدرم یاه ناسنا زا ار هنابلط
یداـع مدرـم و اه دوـب هـتفرگ
تمدـخ یارـب ار مدرـم و
همه ب هبناج مکاح یسایس هاگتسد ه و
هطلس تحت نآ ندوب
هدروآرد دوب هب یبن . حلصم کی ناونع
صاـخ و ماـع هرهـش ییاتسور هعماج نایشروش ربهر و یعامتجا دوـب هدـش
نورد هـب دورو اـب و
هاگآ و مدرم و ناـناقهد هدوـت یموـمع بلاـقنا و شروـش ،ضارـتعا یارـب ار هـنیمز ،اـهنآ یزاـس
تموکح ماظن هیلع ناییاتسور تموکح و ی
هدامآ یلحم یاه دوب هدرک
.
د تلادع یژولوئدیا هک تسا صاخ ههرب نیا ر حرطم یبن یتسیلانویسان سح اب مأوت هناهاوخ
هدش هیاپ و هتفر ار یسایس تموکح یاه تشحو و سرت راچد هتفر
دوب هدرک هاگتسد هک ییاج ات
یناقهد شبنج راهم یارب نآ یتینما نارومأم و هعماج یسایس تـسد یـبن
هب راک دوـب هدـش هـطقن .
یــبن ماــیق توــق ،
هــیکت تلادــع یورــین رب دــنیآرف اــب هــک تــسا یناــقهد هــقبط هدــید متــس و هاوخ
هاگآ هنیمز ،یسایس هاگتسد هنلاداعان و هنایارگرامثتسا هرهچ نتخاس لأم رب و ناناقهد یزاس یاه
همه مهارف ار یعامتجا ضارتعا ندش یریگ دوب هدرک
هب هنوگ ک یا ریثأـت هـنیمز یبن قاچاق شبنج ه
مایق یضعب رب یروـهمج ،نارـیا هطورشم نارود یاه
نرـق رـخاوا رد قباـس یوروـش زاـقفق یاـه
❖ لاس هرامش ، مکی و تسیبمهاجنپ ،ناتسبات 1399
مایق یخرب و هدزون دروآ دوجو هب ار قباس ینامثع تلود ِناهاوخ تسیلانویسان یاه
دوب ه هطقن و
ماهلا تکرح شخب شبنج و یمدرم یاه
دش نآ عوقو زا دعب یعامتجا یاه ه
.دوب
نییبت حطس رد ناتساد لیلحت و مــلظ و متــسیب نرــق لــیاوا رد ناــجیابرذآ رد رازــت نارود زا رثأــتم یــسایس و یعاــمتجا طیارــش یم لاـمعا یـسایس تـموکح عوـن نیا قیرط زا هشیپ ناقهد مدرم رب هک یملظت یناماـسبان و دـش
رـیز و مود و لوا یناـهج گـنج زا یـشان یتـسدگنت و رـقف ،یعامتجا عاضوا تاـقبط ندـنام اـپ
یب رــثا رد هــعماج نییاــپ لکــش هــب هــک دــندوب یلماوــع هــلمجزا ،هــعماج ناــمکاح یهجوــت
یریگ
ضارتعا تسایس هیلع یمدرم یاه طیارـش نـیا اـب .دوـب هدز نـماد هـعماج نامکاح یاه
، شبـنج
یغای .تـفرگرب رد ار زاـقفق یاروام و ناوجخن ،وکاب ،هجنگ تایلاو و تفرگ تردق و ورین یرگ
م(
،یدر 1387 : 48 نیا ناتساد هئارا هویش .) اقلا هنوگ
ء یم هـینما روـج و مـلظ هـک دنک مـلظت و اه
عیـسو دـعب رد ار یـمدرم تاـضارتعا شرتـسگ هنیمز ناقهد هقبط و مدرم یهاوخ هدرـک مهارـف رت
هب یــبن قاــچاق ناتــساد .دوــب و یخیراــت یدادــخر و کــیرولکلوف ،یهافــش ناتــساد کــی هــلزنم
یاراد ،یعامتجا یم هراـشا لـیذ دراوـم رد اـهنآ مـها هـب هـک تـسا یـفلتخم ینامتفگ داعبا
:دوـش
تسخن - بادآ لماح ،ناتساد تلامج و تاملک :یگنهرف و یعامتجا نامتفگ اـهرواب ،موـسرو
هــنیمز و ناــشن یرذآ موــق یعاــمتجا لئاــسم اــب ار اــهنآ طاــبترا و اــهراجنه ،هــعماج یتاــقبط یاه
یم یاهاتسور مدرم یهارمه .دهد ،وا یعاـمتجا تمواقم و ضارتعا نایرج رد یبن اب هدید متس
شنک رد نز ندوــب شوداـشود دـهعت رگناــیب ،نادرـم اــب یعاــمتجا یاـه
تیلوئــسم و کــی رد نز
ار یرذآ گنهرف و طیحم تسا
. مود - ناـمرآ نامتفگ یب ،ضیـعبت اـب هزراـبم ،یهاوخ
و یتلادـع
:یعامتجا یرباربان هـقبط و تـسدورف هـقبط ود لباقت
تلاـمج ماـمت رد هـعماج یـسایس مکاـح
موس .تسا دوهشم ناتساد -
هروطسا نامتفگ هـب یـبن قاـچاق کیرولکلوف تیاکح :یزاس
ناونع
لکش ناتساد ،هعماج نییاپ هقبط زا هداز زرواشک کی هـعماج کـی رد یعامتجا شبنج کی یریگ
یم لقن ار یدادبتسا اـب شبـنج نـیا رد هـعماج یـعقاو و ینیع یاضف هک دنک
ماـگمه و هارـمه وا
یم یرذآ موــق قــلخ هدوــت ناــمرهق هــب ،یدادبتــسا یاــضف اــب دوــخ هزراــبم رد یــبن قاــچاق .دوــش
لیدبت هتـشک تـلود لاـمع طـسوت ،ینلاوـط هزراـبم کـی زا سـپ اهدـنفرت و هـلیح عاونا اب و هدش
یم هب یبن اما دوش برذآ رولکلوف رد یمدرم تازرابم هروطسا کی هب ،ناتساد نامرهق ناونع
ناـجیا
یم لیدبت .دوش
( نیلگ یراس یاراس ناتساد هصلاخ ینارون سورع
)
یم یگدنز رانلگ و ناطلس مان هب جوز ود ناغم تشد نیمزرس رد هک دوب نیا رانلگ یوزرآ .دندرک
اراس .دندوب هتشاذگ یاراس ار رتخد مسا ،وا دلوت اب .دروآ ایند هب یرتخد ی
،هام ینعی