عﻮﺿﻮﻣ
» ﺖﺸﮔزﺎﺑ «
و
» ﻨﯿﮑﺳ ﮥ « وا ِﯽﺣور تﺎﯿﺣ رد نﺎﺴﻧا
،نآﺮـﻗ و سﺪﻘﻣ بﺎـﺘﮐ رد یرﺎﺘﺴﺟ ﻪﺳ ﺮﺑ ﺪﯿﮐﺄﺗ ﺎﺑ
» ﯽﻨﯾد ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ
«
شﻮﺧ ﻞﻀﻔﻟاﻮﺑا
1ﺶﻨﻣ
:ﻪﻟﺎﻘﻣ ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ) 8/
6/
1400 ـ :ﻪﻟﺎﻘﻣ شﺮﯾﺬﭘ ﺦﯾرﺎﺗ 27
/ 11 / 1400 (
هﺪﯿﮑﭼ
» طﻮﺒﻫ « ﺎﯾ
» جاﺮﺧا « ﺮﮐ رد ﺮﺸﺑ یاﺮﺑ ار ﯽﺗﺎﯿﺣ ،ﺖﺸﻬﺑ زا نﺎﺴﻧا ۀ
،ﺖـﺳا هدز ﻢـﻗر ﯽﮐﺎﺧ
اﻮﻧا ﺎﺑ ﻪﺘﺨﯿﻣآ نآ ﻦﻃﺎﺑ و ﺮﻫﺎﻇ ﻪﮐ ﯽﻣارآﺎﻧ ع
ﯽﻣارآﺎﻧ ؛ﺖﺳﺎﻫ نﺎـﺴﻧا ﻪـﺑ هراﻮـﻤﻫ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
ﯽﻣ دﺰﺷﻮﮔ ﺮﮐ یور ﺮﺑ یو ﯽﯾﺎﻬﻧ یاﻮﺜﻣ و اوﺄﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
ۀ رد ﻪﮐ ﺖﺳوا ﺮﺑ و ﺖﺴﯿﻧ ﯽﮐﺎﺧ
ﺸﯾﺪﻧا ﮥ ﺖـﻤﺣر و ﻪﻨﯿﮑﺳ ِمﻼﺴﻟاراد و دﺎﻌﻣ یﻮﺳ ﻪﺑ دﻮﺧ ﺖﺸﮔزﺎﺑ یاﺮﺑ ﯽﻨﻣا هار کراﺪﺗ
دز ﻢـﻗر ار لوﺰـﻧ و طﻮﺒﻫ نآ ،نﺎﺴﻧا یاﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﯾاﺪﺧ .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﻬﻟا ﺰـﯿﻧ ار ﯽﺘـﺸﮔزﺎﺑ هار ،ه
ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻢﯿﺳﺮﺗ ﻮﻤﻫ یاﺮﺑ هﺪـﺷ نﺎـﯿﺑ ﯽـﻬﻟا نﺎﯾدا نﺎﺑز رد ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫ
هژاوﺪـﯿﻠﮐ ،ﺖـﻤﺣر و ﻪﻨﯿﮑـﺳ و مﻼـﺳ و ﻢﻠِﺳ ،نﺎﻣا و ﻦﻣا .ﺖﺳا و ﻢﯿﻫﺎـﻔﻣ یاﺮـﺑ ﻲﯾﺎـﻫ
ﺪﺸﻤﮔ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ۀ
و ،ﺮﺸﺑ
» ﺔﻨﯾﺪﻣ ،ﺖﯾﺎﻬﻧ رد و ﻪﮑﻣ و ﻢﯿﻠﺷروا ﯽﺒﻨﻟا
« ﺮﺒﻣﺎـﯿﭘ ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ ﺎﺑ
(ص)ﺖﻤﺣر -
ﮐ ﻪ
» ﻦﯿﻤﻟﺎﻌﻠﻟ ﺔﻤﺣر «
ﻞـﻣاﻮﻋ زا ﺮـﯿﻬﻄﺗ و ﻪـﯿﮐﺰﺗ و مﻼـﺳا و ﻦـﻣا ﻊﺒﻨﻣ و
ﺖـﺳا هﺪﺷ هداد ترﺎﺸﺑ یو ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻦﯿﺸﯿﭘ ناﺮﺒﻣﺎﯿﭘ نﺎﯿﺑ رد و ﺖﺳا ﯽﻣارآﺎﻧ و ﯽﮔدﻮﻟآ -
بﺎﺑ ﻦﯾا رد یزرﺎﺑ زﻮﻣر و ﻊﺿاﻮﻣ درﻮﻣ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﯽﻘﯿﺒﻄﺗ و ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ .ﺪﻧا
ص)مﺮـﮐا ﺮﺒﻣﺎـﯿﭘ زرﺎـﺑ ﺶﻘﻧ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ار هرﺎﺷا رد ﺶـﻣارآ و ﻪﻨﯿﮑـﺳ هار ﻢﯿـﺳﺮﺗ رد ار (
ﺐﻟﺎﻗ ﯽﻣ یوﺎﮐاو یﻮﻨﻌﻣ و ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ ،ﯽﻤﺴﺟ ،ﯽﺣور ﻒﻠﺘﺨﻣ یﺎﻫ .ﺪﻨﮐ
:یﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو
ّما ﺔﻨﯾﺪﻣ و یﺮﻘﻟا .نﺎﺴﻧا ﺖﺸﮔزﺎﺑ و طﻮﺒﻫ ؛مﻼﺳ و ﻦﻣا و ﻪﻨﯿﮑﺳ ؛ﻢﯿﻠﺷروا ؛ﯽﺒﻨﻟا
1 ؛ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﺚﯾﺪﺣ و نآﺮﻗ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ رﺎﯿﺸﻧاد .
Email: [email protected]
نﺎﯾدا ن و
لﺎﺳ هﺎﺠﻨﭘ مرﺎﻬﭼو ۀرﺎﻤﺷ ، مود ، نﺎﺘﺴﻣز و ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
ﺺﺻ 349 - 325 (ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﻪﻟﺎﻘﻣ)
Religions and Mysticism
Vol. 54, No. 2, Autumn & Winter 2021/2022 DOI: 10.22059/jrm.2022.328571.630237
1 . ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﺪﻤﻋ ﺐﺒﺳ و ﻪﺸﯾر ،ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ هﺎﮕﻧ زا ۀ
ﻠﺌﺴﻣ حﺮﻃ ﮥ
ﺴﻧا زﺎﯿﻧ ،ﺖﺸﮔزﺎﺑ یﺮﻃﺎـﺧ ﻖﻠﻌﺗ و نﺎ
زا ﺪﻌﺑ وا ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻨﮕﻨﺗ ﺰﯿﻧ و دراد ﯽﺘﺴﻫ أﺪﺒﻣ ﻪﺑ دﻮﺧ تﺮﻄﻓ قﺎﻤﻋا رد وا ﻪﮐ ﺖﺳا
»
ِطﻮﺒﻫ «
ﻪـﮐ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ نﺎﻤﻫ ؛ﺖﺳا هدﺮﮐ کاردا ﺶﯾﻮﺧ دﻮﺟو رد هﺮﺴﮑﯾ ار نآ ،ﯽﮔﺪﻧز ﻦﯾا ﻪﺑ دﻮﺧ :ﺖﺳا هدﺮﮐ یروآدﺎﯾ ﺎﻫرﺎﺑ ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ
»
َنﻮُﻌِﺟاَر ِﻪْﯿَﻟِإ ﺎﱠﻧِإَو ِﻪﱠﻠِﻟ ﺎﱠﻧِإ
« ﻟا]
ﺒ هﺮﻘ : 156
؛[
»
َنﻮُﻌِﺟاَر ﺎَﻨْﯿَﻟِإ ﱞﻞُﮐ
« :ءﺎﯿﺒﻧﻻا]
93 .[
»
َﻟِإ اوﱡدُر َو ﯽ
َنوُﺮَﺘْﻔَﯾ اﻮُﻧﺎَﮐ ﺎَﻣ ْﻢُﻬْﻨَﻋ ﱠﻞَﺿَو ِّﻖَﺤْﻟا ُﻢُﻫﻻْﻮَﻣ ِﻪﱠﻠﻟا
« :ﺲﻧﻮﯾ]
30 .[
نﻮﭽﻤﻫ ﯽﺗﺎﯾآ ﻪﺑ نوﺰﻓا ﯽﻌّﺳﻮﺗ ﺎﺑ ﺮﮔا
» ﺎَﻬﯿِّﻟَﻮُﻣ َﻮُﻫ ٌﺔَﻬْﺟِو ﱟﻞُﮑِﻟَو
« ﻟا]
هﺮﻘﺒ : 148 ،ﻢﯾﺮﮕﻨﺑ ،[
ﻮﺿﻮﻣ ﯽﻣ ﺮﺘﻬﺑ ار ﺖﺸﮔزﺎﺑ ع ﻪﻨُﮐ رد ﻪﮐ دراد ﯽﻤﯿﻈﻨﺗ نآ ﻪﺑ هرﺎﺷا ،نآﺮﻗ ترﺎﺒﻋ ﻦﯾا .ﻢﯿﺑﺎﯾ
ﻠﺒﻗ یﻮﺳ ﻪﺑ لﺎﺒﻘﺘﺳا و لﺎﺒﻗا و ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻘﻧ یدﻮﺟﻮﻣ ﺮﻫ ﮥ
هاﺮـﮐا ﺎـﯾ عﻮﻃ زا غرﺎﻓ ،ار ﯽﯾﺎﻬﻧ
.ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻢﯿﺳﺮﺗ یو یاﺮﺑ ،وا
ﯽﻣ ﯽﺑﻮﺧ ﻪﺑ :ﺖﺳا ﯽﻨﯿﻣﺎﻀﻣ ﻦﯿﻨﭼ زا نﻮﺤﺸﻣ ﺰﯿﻧ ﯽﺳرﺎﻓ ﯽﻧﺎﻓﺮﻋ بدا ﻢﯿﻧاد
ﮐﺮﻫ ] ﺶﯾﻮﺧ ﻞﺻو رﺎﮔزور ﺪﯾﻮﺟزﺎﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﻞﺻا زا ﺪﻧﺎﻣ رود ﻮﮐ ﯽﺴ 41
.[لوا ﺮﺘﻓد ،
ﺮﮕﻨﮐ ز ار ﻮﺗ ۀ
ﯽﻣ شﺮﻋ ﺖﺳا هدﺎﺘﻓا ﻪﭼ ﻪﮕﯾﺎﺟ ﻦﯾا رد ﻪﮐ ﺖﻤﻧاﺪﻧ ﺮﯿﻔﺻ ﺪﻨﻧز
شﻮﺧ ﻦﻣ ﻮﭼ یاﺰﺳ ﻪﻧ ﻦﻤﭼ ﻦﯿﻨﭼ ﻢﻨﻤﭼ نآ غﺮﻣ ﻪﮐ ناﻮﺿر ﻦﺸﻠﮔ ﻪﺑ مور ﺖﺳا ﯽﻧﺎﺤﻟا
] 16 لﺰﻏ ، یﺎﻫ 38 و 354 .[
» ﺸﮔزﺎﺑ و دﺎﻌﻣ ﺖ
«
مﺎـﻈﻧ زا یرﺎﯿـﺴﺑ و ﯽـﻬﻟا نﺎـﯾدا مﺎـﻤﺗ ﯽﺳﺎﺳا و ﻢﻬﻣ عﻮﺿﻮﻣ یﺎـﻫ
رﻮﻄﺳا ه ﺪـﯾﺎﺑ و ﺖـﺳا هﺪﺷ اﺪﺟ ﻲﯾﺎﺟ زا ﯽﻣدآ ،نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ﻪﮐ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ؛ﺖﺳا یﺮﺸﺑ یا
نﺎﻤﻫ ﻪﺑ ﻢﻫ ﻪﮐ ﺮﺘﻬﺑ ﻪﭼ و ددﺮﮔزﺎﺑ ﺎﺟ ﻦﯿﻤﻫ رد و نﻮﻨﮐا
ﻪـﭼﺮﻫ أﺪـﺒﻣ نآ ﻪـﺑ ار دﻮـﺧ ﺎﺟ
ﮏﯾدﺰﻧ ﺎﺗ ﺪﻨﯾﺰﮔﺮﺑ دﻮﺧ ياﺮﺑ ار ﻲﯾاوﺄﻣ و دزﺎﺳ ﺮﺗ ﮏﯾدﺰﻧ
و ﻲﯾﺎـﻬﻧ لﺂـﻣ و بﺂﻣ ﻪﺑ هار ﻦﯾﺮﺗ
ﯽﯾﺎﻏ دﻮﺼﻘﻣ و ﺪﺼﻘﻣ -
ﻤﻫ ﺎﺑ ﮥ بﺎﺑ ﻦﯾا رد ﺮﯿﺑﺎﻌﺗ تﺎﻓﻼﺘﺧا -
زا ﯽـﮑﯾ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا ؛ﺪﺷﺎﺑ
ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﻞﻣاﻮﻋ
» ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ ﯽﻨﯾد یﺎﻫ «
نﺎﮑﻣ ؛ﺖﺳا ﮏﯾدﺰﻧ ﻪﮐ ﯽﯾﺎﻫ
و أﺪـﺒﻣ ﺎﺑ ار ﺖﺒﺴﻧ ﻦﯾﺮﺗ
ﮑﻧ ﺰﯿﻧ] ﺪﻨﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد وا ﺮﻈﻧﺪﻣ ﺖﻫاﺰﻧ و ﺖﯿﺳﺪﻗ ﺰﯿﻧ ـ
: 34 ﺺﺻ ، 8 - 9 و 38 .[
2 ﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ ،ﻢﯿﻠﺷروا ﻪﺑ عﻮﺟر . ﮥ
ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ضوﺮﻔﻣ هﺎﮕﺘﺸﮔزﺎﺑ
ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ زا ﯽﮑﯾ ﻢﯿﻠﺷروا ﺮﻬﺷ ﺪﯿﻣا ناﺪﺑ نﺎﻣز رﺬﮔ رد ﻪﮐ هدﻮﺑ ﻻﺎﺑ ﻦﺨﺳ رد ضوﺮﻔﻣ یﺎﻫ
.ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑ ﻦـﯾا .ﺖـﺳا هدرﻮـﺧ هﺮـﮔ ناﺮﺒﻣﺎﯿﭘ و نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ ﺦﯾرﺎﺗ ﺎﺑ ﻢﯿﻠﺷروا نﺎﺘﺳاد
زرﺎﺑ ﯽﺗرﻮﺻ ﻪﺑ ،ﻢﯾﺪﻗ ﯽﺤﯿﺴﻣ تﺎﯿﻬﻟا رد ﺮﻬﺷ
» اﺪﺧ ﺮﻬﺷ «
و ﺪﺷ هﺪﯿﻣﺎﻧ
» ﺖـﺸﮔزﺎﺑ «
نآ ﻪـﺑ
رﺎﺷا ﺮﺑ ﺎﻨﺑ ۀ
ﯽﻨﺑ نﺎﺘﺳاد ﻦﯿﻟوا ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ تﺎﻘﯿﺒﻄﺗ و نآﺮﻗ رﻮـﺳ رد ﻞﯿﺋاﺮﺳا
ۀ تﺎـﯾآ زا هﺮـﻘﺑ
40 ] داد ﻞﮑﺷ ار ﺪﻌﺑ ﻪﺑ 4
ج ، 1 ﺺﺻ ، 495 - 496 ﯽـﺧﺮﺑ دﻮـﺟو ﺎـﺑ ار ﯽﺨﯾرﺎـﺗ ﻞﯿﺼﻔﺗ] ؛[
ـﮑﻧ ﺖـﺳا ﻊﺑﺎـﻨﻣ ﺢﯾﺮﺼﺗ و ﺚﺤﺑ درﻮﻣ ﻪﮐ نﺎﻣز ﻖﺑﺎﻄﺗ تﺎﻣﺎﻬﺑا ـ
: 50 ﺺـﺻ ، 124 - 121 .[
ﻦـﯾا ﺎـﻣا ،ﺪﺷﺎﺑ ﺖﯾﻮﻨﻌﻣ و ﺖﻧﺎﯾد ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ و ،نﻮﮑﺳ و مﻼﺳ و ﻢﻠِﺳ ﺮﻬﺷ ﻢﯿﻠﺷروا دﻮﺑ راﺮﻗ .ﺖﻓﺎﯾ ﻪﻧﻮﮔﺮﮔد ﯽﺘﺷﻮﻧﺮﺳ ﻦﯿﻣزﺮﺳ
2 . 1 ﻢﯿﻠﺷروا مﺎﻧ .
ﺸﯾر زا ﻪﯿﻟوا يﺮﺛا ﺄ
ﻪﺘﺷﻮﻧ رد ار مﺎﻧ ﻦﯾا ﻠﺴﻠﺳ نﺎﻣز يﺎﻫ
ﮥ ﻨﻋاﺮﻓ ﻢﻫدزاود ﮥ
ﻞﮑـﺷ ﻪـﺑ ﺮـﺼﻣ
(ʼwšʼm)
ﻲﻣ رد ﺎﻫﺪﻌﺑ ﺮﻬﺷ ﻦﯾا مﺎﻧ .ﺪﯾد ناﻮﺗ ﻲﺨﯾرﺎـﺗ ﻊـﺿﻮﻣ رد هﺪـﺷ ﻒـﺸﮐ تﺎﺑﻮﺘﮑﻣ
(El-Amaran)
ﻲﻧﺎـﻌﻨﮐ ﻞﮑـﺷ ﻪـﺑ دﻼﯿـﻣ زا ﺶﯿـﭘ هدرﺎﻬﭼ نﺮﻗ رد ،
(Urusalim)
ﻮـﻧ زا ،
مﺎﻧ ﻦﯾا ﺖﺴﺨﻧ ﺶﺨﺑ .ﺪﺷ رﺎﮑﺷآ
(uru)
مود ﺶـﺨﺑ و ﺖـﺳا ﺮﻬﺷ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ
(šlm)
نﺎـﻤﻫ
ﻪﺸﯾر
ـﺸﯾر ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ .ﺖـﺳا ﺢﻠﺻ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ و ﻢﻠﺳ زا زوﺮﻣا ﻲﺑﺮﻋ رد ﻪﮐ ﺖﺳا يا ﮥ
رﻮـﺑﺰﻣ
ﻲﻣ ﻧاﻮﺗ ﺪﻧواﺪﺧ ﻲﻧﺎﺘﺳﺎﺑ مﺎﻧ ﻪﺑ هرﺎﺷا ياراد ﺪ
(šlm)
نآ لﺎﻤﻌﺘﺳا ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﻬﮐ نﻮﺘﻣ رد ار
ﺖﯾرﺎﮔوا )
Ugarit
( ﯽﻣ مﺎﻧ ﺮﻬﺷ ﻦﯾا ياﺮﺑ .ﺖﻓﺎﯾ ناﻮﺗ ،سِﺪـﻘَﻣ ،سﺪﻗ نﻮﭽﻤﻫ يﺮﮕﯾد يﺎﻫ
ﺖﯿﺒﻟا .دﻮـﺑ ﺰﯿﻧ ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ِنﻮﯿﻬﺻ ،دواد ﺮﻬﺷ ،ﻢﯿﻠﺷروا ،سﱠﺪﻘﻤﻟا
»
ﻲﺘﻣﻼـﺳ ِثاﺮـﯿﻣ ﺎـﯾ ﺮﻬـﺷ «
] 46 ص ، 118 ﺰﯿﻧ و [
» ﺢﻠﺻ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺮﻫﺎﻇ «
دﻮـﺑ مﺎـﻧ ﻦـﯾا یاﺮﺑ رﻮﮐﺬﻣ تﺎﻓداﺮﻣ ﺮﮕﯾد زا
] 51 ص ، 224 ﺮﺘﺸﯿﭘ ﺮﻬﺷ ﻦﯾا ﺮﯿﺧا ﻊﺒﻨﻣ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ .[
» ﻢﻟﺎﺳ «
(Salem)
ﻲـﻣ هﺪـﻧاﻮﺧ رد و ﺪـﺷ
ﻦﻬﮐ سﺎﺳا ﺮﺑ نآ ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ ﻢﯾﺪﻗ نارﺎﮔزور ﻢﻬﻣ یﺎﻫﺮﻬﺷ یﺎﻫﻮﮕﻟا
»
ّبر ﺖﯿﺑ « ﻪـﺘﻓﺮﮔ یﺎﺟ
ﮑﻧ ﺰﯿﻧ] دﻮﺑ ـ
: 35 ، ﺎﯿﻣرا 7 : 1 - 4 و 12 .[
ﺸﯾر ﮥ ا ﺮﻬﺷ ﻪﺑ ار ﻢﯿﻠﺷرو
» ﻪﻤﯿﺧ
« هﺪﻧﺎـﺳر يا تﺎـﺠﻧ زا ﺲـﭘ ﻲـﺳﻮﻣ تﺮـﻀﺣ ﻪـﮐ ﺪـﻧا
ﻲﻨﺑ لﻼﺧ رد رﺎﮔدروﺮﭘ ﺮﻣا ﻪﺑ نﺎﯾﺮﺼﻣ ﻲﮔدﺮﺑ زا ﻞﯿﺋاﺮﺳا
» ﻪﯿﺗ « ﻞﻬﭼ ﻟﺎـﺳ ﮥ نﺎـﺑﺎﯿﺑ رد نﺎـﻧآ
ﻦﯾا .دﺮﮐ ﺎﭘﺮﺑ
» ﻪﻤﯿﺧ « ﺖﻧﻮﮑﺳ ﻞﺤﻣ دﻮﺑ راﺮﻗ
» هﻮﻬﯾ « نﻮﮑﺳ و
ﻲـﻨﺑ ﻪـﺑ وا ﻲـﺸﺨﺑ ﻞﯿﺋاﺮـﺳا
نﻮﭼ ﻲﻨﯾوﺎﻨﻋ ﺎﺑ ﻪﻤﯿﺧ ﻦﯾا زا .ﺪﺷﺎﺑ
» ﻤﯿﺧ ﮥ ا عﺎﻤﺘﺟ
« ،
» ﺖﻋﺎﻤﺟ ردﺎﭼ
« ،
» ﻦﮑﺴﻣ « و
» ـﻤﯿﺧ ﮥ
تدﺎﻬﺷ « ] ﺖﺳا هﺪﺷ دﺎﯾ 46
ﺺﺻ ، 361 - 362 و 931 ﺖﮐﺮﺣ مﺎﮕﻨﻫ ،تارﻮﺗ ﻦﺨﺳ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ .[
ﻲﻨﺑ ،نﺎﻌﻨﮐ ضرا يﻮﺳ ﻪﺑ ﻞﯿﺋاﺮﺳا
» ﻲﻨﺑ ﻪﺑ :ﺖﻔﮔ هدﺮﮐ اﺪﻧ ار ﻲﺳﻮﻣ ﺪﻧواﺪﺧ ...ﻮـﮕﺑ ﻞﯿﺋاﺮﺳا
مﻮﺷ ﻦﮐﺎﺳ نﺎﺸﯾا نﺎﯿﻣ رد ﺎﺗ ﺪﻧزﺎﺴﺑ ﻦﻣ ياﺮﺑ ﻲﺳِﺪﻘَﻣ و ﻲﻣﺎﻘﻣ ] «
35 وﺮـﺧ ، ج 25 : 1 - 8 .[
ﻦﺘﺷاﺮﻓاﺮﺑ
» ﻪﻤﯿﺧ « يﺎﻨﺑ ﺲﭙﺳ و ﻪﯿﺗ رد
» ﻞﮑﯿﻫ « ﺖﻧﻮﮑـﺳ و ﺖﻣﺎﻗا ﺰﻣر ،سﺪﻗ رد
» هﻮـﻬﯾ «
ﻲﻨﺑ نﺎﯿﻣ رد لاﺰﻧا ﺰﻣر و ﻞﯿﺋاﺮﺳا
» ﻪﻨﯿﮑﺳ «
ـﺸﯾر رد هرﺎـﺷا ﻦـﯾا .ﺪـﺷ هدﺮﻤـﺷ نﺎـﺸﯾا ﺮﺑ ﮥ
ﻞﻌﻓ .ﺖﺳا ﻪﺘﻔﻬﻧ ﺰﯿﻧ ﻪﻤﯿﺧ مﺎﻧ ِﻲﻧﺎﻧﻮﯾ ﺲﭙﺳ و يﺮﺒﻋ
» ﻦَﮑَﺳ « لدﺎﻌﻣ ﻲﺑﺮﻋ رد
» ﻦَﮑـﺷ « رد
ﻔﻟ و ﺖﺳا يﺮﺒﻋ ] ﺖﺳا هﺪﺷ ﻖﺘﺸﻣ نآ زا يﺮﺒﻋ ﺖﻐﻟ رد ﻪﻤﯿﺧ ﻆ
11 ص ، 7 .[
ﺮﺠﺣ ود ﻪﺑ ﻞﺧاد زا ﻪﻤﯿﺧ ۀ
سﺪُﻗ سّﺪـﻘﻣ نﺎـﮑﻣ ﺎـﯾ سﺪـُﻗ و سَﺪﻗا نﺎﮑﻣ ﺎﯾ ساﺪﻗَﻻا
ﯽﻣ ﻢﯿﺴﻘﺗ سﺪُﻗ ﻪﺑ دورو .ﺪﺷ
ﮏـﯾ ﻢـﻫ نآ نﺎـﻨﻫﺎﮐ ﺲﯿﺋر یاﺮﺑ ﺰﺟ ساﺪﻗَﻻا لﺎـﺳ رد رﺎـﺑ
] دﻮﺑ عﻮﻨﻤﻣ 39
ﺺﺻ ، 145 - 146 ـﺳد ﻦﺘﺧﺎﺳﺮﺑ زا یزرﺎﺑ ﯽﻠﺠﺗ دﻮﺧ ﻦﯾا ؛[
تﺎﻔﯾﺮـﺸﺗ هﺎﮕﺘ
ﺘـﺴﻫ ﻦـﯾا ندﺎﺘﻓا رود و ﻦﯾد دﻮﺼﻘﻣ و اﻮﺘﺤﻣ زا هﺪﺷ ﯽﻟﺎﺧ ﮥ
دﺮﮐرﺎـﮐ زا ﯽـﻨﯾد ﺖـﯾﺰﮐﺮﻣ
.دﻮﺑ نﺎﻣدﺮﻣ ﻊﺟﺮﻣ و ﺄﺠﻠﻣ ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻪﺑ نآ ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ
2 . 2 ﻢﯿﻠﺷروا رد هﺎﮕﺸﺘﺳﺮﭘ یﺎﻨﺑ .
ﻪـﻧﺎﺧ ﻪـﮐ ﻢﺘـﺷاد هدارا ﻦﻣ مﺮﺴﭘ يا ﻪﮐ ﺖﻔﮔ نﺎﻤﯿﻠﺳ ﻪﺑ دواد ،ﻢﯾﺪﻗ ﺪﻬﻋ ﻦﺨﺳ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ يا
ﯿﻠﺷروا رد ﯽﻠﮑﯿﻫ]
ﻢﺳا ياﺮﺑ [ﻢ
» هﻮﻬﯾ « وا و ﺪـﺷ لزﺎـﻧ ﻦﻣ ﺮﺑ ﺪﻧواﺪﺧ مﻼﮐ ﻦﮑﻟ .ﻢﯾﺎﻤﻧ ﺎﻨﺑ
نﻮﭼ :ﺖﻔﮔ اﺮﻣ ﻪﺘﺨﯾر رﺎﯿﺴﺑ نﻮﺧ ﻪﮐ
ﮓﻨﺟ و يا هدﺮﮐ ﻢﯿﻈﻋ يﺎﻫ
ﻪـﻧﺎﺧ ﺲـﭘ ،يا ياﺮـﺑ يا
ﺪـﻫاﻮﺧ ﻲـﻣارآ دﺮـﻣ ﻪﮐ ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﻟﻮﺘﻣ ﻮﺗ ياﺮﺑ يﺮﺴﭘ ﮏﻨﯾا .دﺮﮐ ﻲﻫاﻮﺨﻧ ﺎﻨﺑ ﻦﻣ ﻢﺳا زا ﺶﻧﺎﻨﻤﺷد ﻊﯿﻤﺟ زا ار وا ﻦﻣ ﻪﮐ اﺮﯾز ،دﻮﺑ
نﻮـﭼ ،ﺪﯿـﺸﺨﺑ ﻢﻫاﻮـﺧ ﻲﻣارآ ،فﺮﻃ ﺮﻫ ﻪـﮐ
دﻮـﻣﺮﻓ ﻢﻫاﻮـﺧ ﺎـﻄﻋ ﺖـﺣار و ﻲﺘﻣﻼﺳ ار ﻞﯿﺋاﺮﺳا وا مﺎﯾا رد و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ نﺎﻤﯿﻠﺳ وا ﻢﺳا ] 35 ، مﺎﯾا ﺦﯾراﻮﺗ 22
: 1 - 11 .[
ﺸﯾر ﺪﻧﻮﯿﭘ ﮥ
مﺎﻧ .ﮏـﻧ ﺰـﯿﻧ] ﺖـﺳا رﺎﮑﺷآ ﺖﺷﺬﮔ ﻪﮐ ﯽﺣﺮﺷ ﻪﺑ ﻢﯿﻠﺷروا و نﺎﻤﯿﻠﺳ یﺎﻫ
35 ، نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ 22
: 7 - 10 ؛ 11 ص ، 71 ﻫ ﺎﺠﻨﯾا رد و [ رد هﻮـﻬﯾ ﺖـﻣﺎﻗا ﺰـﻣر نﺎﻨﭽﻤﻫ ﻞﮑﯿ
ﻲﻣ اﺮﺤﺻ رد ّبر ﻪﻤﯿﺧ نآ ﻞَﺜﻣ و مﻮﻗ نﺎﯿﻣ و ددﺮﮔ
ﻲﻣ يﺮﻬﺷ ار ﻢﯿﻠﺷروا هﻮﻬﯾ ﻪـﮐ ﺪﻧاﻮﺧ
] دراﺬـﮕﺑ نآ رد ار دﻮـﺧ ﻢـﺳا ﺎــﺗ ﺖـﺳا هﺪـﯾﺰﮔﺮﺑ دﻮـﺧ ياﺮـﺑ 35
، نﺎﻫﺎــﺷدﺎﭘ 12
: 36 [ و
» ﻦﮑﺴﻣ « ﯾﺎﻣ و ﮥ
» نﻮﮑﺳ « ﻲﻨﺑ ﺖﺳا ترﻮﺻ ﻦﯿﻤﻫ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ .دﻮﺷ ﻞﯿﺋاﺮﺳا دواد ﺮـﯿﻣاﺰﻣ رد ﻪﮐ
،
نﻮﭽﻤﻫ يﺮﯿﺑﺎﻌﺗ ﺎﺑ نآ زا
» ﺪﻧواﺪﺧ هﻮﮐ «
و
»
وا سﺪـﻗ نﺎـﮑﻣ ] «
35 ﺮـﯿﻣاﺰﻣ ، 24
: 3 ؛[
» ﺮﻬـﺷ
وا سّﺪﻘﻣ هﻮﮐ و ﺎﻣ ياﺪﺧ «
و
» ﯾﺮﻗ ﮥ ﻢﯿﻈﻋ هﺎﺷدﺎﭘ ] «
35 ﺮـﯿﻣاﺰﻣ ، 48
: 2 - 4
ﻲـﻣ دﺎـﯾ [ دﻮـﺷ
] 11 ص ، 71 .[
ﻔﺷﺎﮑﻣ رد ﮥ
زا ﻦﺨﺳ ﻪﮑﻧآ زا ﺲﭘ ،ﺎﻨﺣﻮﯾ
» ﻞﺑﺎﺑ ﻲﯾﺎﻬﻧ يدﻮﺑﺎﻧ «
ﺦﻠﺗ و ﻪﺘﺨﺳ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ و
ﻲﻣ نآ ﺨﺳ ،دور ﺮـﺑ راﺮﻘﺘـﺳا ياﺮـﺑ ﻲﻧﺎﻤـﺳآ ِﻢﯿﻠﺷروا لوﺰﻧ و نﺎﻄﯿﺷ ﺮﺑ اﺪﺧ يزوﺮﯿﭘ زا ﻦ
ﯽﻣ ﻦﯿﻣز يور ﺪﯾآ
] 35 ، ﺎﻨﺣﻮﯾ 21 : 1 - 12 ﻢﯿﻠـﺷروا ِﻲﻟﺎـﻌﺘﻣ ترﻮـﺻ ﻲﻧﺎﻤـﺳآ ﻢﯿﻠـﺷروا .[
رود ﮏـﯾ ياﺮـﺑ ﻲﯾﺎـﻬﻧ ﻲﺳﺮﺑﺎﺴﺣ زا ﺲﭘ و نﺎﻣﺰﻟاﺮﺧآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻲﻨﯿﻣز ۀ
تﺎـﯿﺣ ﻦﯾﻮـﻧ
دﻮﺑ رﺮﻘﻣ .ﺪﯿﺸﺧرد ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻧﺎﺑر رﻮﻧ ﻮﺗﺮﭘ رد ﻲﻧﺎﺴﻧا رد و اﺪـﺧ مﻮـﻗ ،دواد ِﻢﯿﻠﺷروا رد ﻪﮐ
ﻠﯿـﺳو ﻪـﺑ ﻪـﮐ اﺪـﺧ مﻮـﻗ ،ﻲﻧﺎﻤﺳآ ِﻢﯿﻠﺷروا ﮥ
هﺪـﺷ دازآ ﺢﯿـﺴﻣ ﻲـﺴﯿﻋ ] ﺪـﻨَﯾﺰِﺑ ،ﺪـﻧا
18 ،
ﺺﺻ 206 - 208 ؛ 17 ص ، 122 ؛ 44 ﺺﺻ ، 46 - 47 [ . ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ار ﻲﻧﺎﻤـﺳآ ﻢﯿﻠـﺷروا ،ﺲﻟﻮﭘ
ﻲﻣ راﺮﻗ ﻲﻨﯿﻣز ﻢﯿﻠﺷروا ﻞﺑﺎﻘﻣ ] ﺪﻫد
35 ، ﺳر ﻪﻟﺎ نﺎـﯿﻃﻼﻏ ﻪﺑ 4
: 24 - [27 لاﺰـﻧا عﻮـﺿﻮﻣ .
» ﯿﮑﺳ ﻪﻨ « ﻲﻨﺑ ﺮﺑ رﻮﺳ رد ﻲﻧادﺮﮔﺮﺳ و ﻪﯿﺗ رﺎﺘﻓﺮﮔ ِﻞﯿﺋاﺮﺳا ۀ
نﺎﺘـﺳاد نﺎـﯿﺑ ﻦﻤـﺿ ﺰـﯿﻧ هﺮﻘﺑ
» تﻮﺑﺎﺗ « ﯽﻣ راﺮﻗ هرﺎﺷا درﻮﻣ ﻲﻨﺑ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ؛دﺮﯿﮔ
ﺖﺳاﻮﺧرد ﻲﺳﻮﻣ زا ﺲﭘ ِﺮﺒﻣﺎﯿﭘ زا ﻞﯿﺋاﺮﺳا
» ﮏِﻠَﻣ
« ﻲﻣ ي ار دﻮـﺧ لاﻮـﻣا و رﺎـﯾد ﺪـﻨﻧاﻮﺘﺑ ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻧزادﺮﭙﺑ رﺎﮑﯿﭘ ﻪﺑ وا یﺮﺒﻫر ﺎﺑ ﻪﮐ ﺪﻨﻨﮐ
] ﺪﻧﺮﯿﮔ ﺲﭘزﺎﺑ 1
:هﺮﻘﺒﻟا ، 246 - 248 .[
ار نﺎﺴﻧا ،دﻮﺧ رﻮﻀﺣ و ﺖﻧﻮﮑﺳ ﺎﺑ ﺎﺗ دﺮﮐ هدارا ﺪﻧواﺪﺧ ،ﻲﺤﯿﺴﻣ نﺎﻤﻠﮑﺘﻣ ﻦﺨﺳ ﺮﺑ ﺎﻨﺑ
دزﺎـﺳ ﻞـﺧاد دﻮـﺧ مﻮﻗ رد ﻮﻧ زا نآ زا ﻲﺷﺎﻧ ﻲﯾاﺪﺟ و ﻪﯿﻟوا هﺎﻨﮔ زا ﺲﭘ ]
55 ص ، 6 [ هار و
» ﺖﺸﮔزﺎﺑ « .ﺪﻨﮐ ﻞﯿﻬﺴﺗ وا ﺮﺑ ار
2 . 3
» . رﻮﻀﺣ « ﻢﯿﻠﺷروا رد
ﻪﺑ ﻢﯿﻠﺷروا و سﺪﻘﻣ يﺮﻬﺷ نﺎﺳ
ﻮـﻠﻤﻣ نﺎﻣز رﺬﮔرد يﺪﯿﺣﻮﺗ گرﺰﺑ نﺎﯾدا ﺮﻈﻧ رد مﺮﺘﺤﻣ
هﺎﮕﺗرﺎﯾز ،ﺎﻫﺎﺴﯿﻠﮐ ،ﺎﻫﺮﯾد زا
ـﮑﻧ] ﺪـﯾدﺮﮔ نﻮﮔﺎـﻧﻮﮔ نﺎـﯾدا ِﺪﺑﺎﻌﻣ و ﺪﺟﺎﺴﻣ ،ﺎﻫ ـ
: 56 و 58 ،
ﺺﺻ 469 - 474 [
،ﺎﻨﺣﻮﯾ ﻞﯿﺠﻧا ﺐﺴﺣ ﺮﺑ
» سﺪُﻗ « يﺎـﯿﺤﯾ .دراد راﺮـﻗ ﻲـﺴﯿﻋ تﺮـﻀﺣ يﺎـﻫرﺎﮐ ﺖﯾﺰﮐﺮﻣ رد
ﻘﻄﻨﻣ رد هﺪﻨﻫدﺪﯿﻤﻌﺗ ﮥ
سﺪﻗ لﺎﻤﺷ رد ﻊﻗاو ،ﻞﯿﻠﺟ
ﻲـﻣ ﻲـﺴﯿﻋ نﺪـﻣآ ﺮـﺸﺒﻣ ، ﻲـﺴﯿﻋ .دﻮـﺷ
ﻲﻣ مﺎﺠﻧا سﺪﻗ زا ار دﻮﺧ ﻲﻨﻠﻋ راﺪﯾد ﻦﯿﻟوا ﻲﻣ دﺮﻃ ﻞﮑﯿﻫ زا ار نﺎﻓاّﺮﺻ نآ ﻲﻃ ﻪﮐ ﺪﻫد
.ﺪـﻨﮐ
ﻲﻣ سﺪﻗ ﻪﺑ رﺎﺑ ﻦﯿﻣود ياﺮﺑ وا ﻲﻣﺮﺑ ﻪّﺟﺎﺤﻣ ﻪﺑ يو ﺎﺑ يدﻮﻬﯾ نﺎﯾاﻮﺸﯿﭘ نآ ﻲﻃ ﻪﮐ ﺪﯾآ
.ﺪـﻧﺰﯿﺧ
ﺸﻗﺎﻨﻣ ،ﻦﯾﺮﺧآ و ﻦﯿﻣﻮﺳ راﺪﯾد رد و ﮥ
ﺑ دﻮﻬﯾ نﺎﯾاﻮﺸﯿﭘ و وا نﺎﯿﻣ ﻲﻣ جوا ﻪ
ﺮـﺠﻨﻣ ﺮﻣا ﻦﯾا و ﺪﺳر
و يﺮﯿﮕﺘﺳد ﻪﺑ
» ﺐﻠَﺻ « ﻲﻣ ارﺎﺼﻧ و دﻮﻬﯾ ﻢﻋز ﻪﺑ وا
ﻲـﻣ ﻦـﻓد ﻲﺴﯿﻋ نآ زا ﺲﭘ و ددﺮﮔ و دﻮـﺷ
ﻲﻣﺮﺑ ﺶﯾﻮﺧ ﺮﺒﻗ زا زور ﻪﺳ زا ﺲﭘ ﻲﻣ ﻲﻧﺎﻤﺳآ جاﺮﻌﻣ ﻪﺑ و دﺰﯿﺧ
ﯽـﺴﯿﻋ تﺮـﻀﺣ ﻪﻬﺟاﻮﻣ .دور
ﯽﮔدﻮﻟآ عاﻮﻧا زا ﺪﺒﻌﻣ ﺮﯿﻬﻄﺗ ﺖﻬﺟ رد ﯽﺸﺷﻮﮐ ،ناﺮﮔادﻮﺳ و نﺎﻓاّﺮﺻ ﺎﺑ (ع) یﺎﻫ
نﺎـﻬﻨﭘ و اﺪـﯿﭘ
: ـﮑﻧ] دﻮﺑ ﻦﯾد مﺎﻧ ﻪﺑ ًﺎﻀﻌﺑ و 53
ﺺﺻ ، 499 ـ 510 [.
.ﺪـﻧﺎﻣ ﺎـﻫدﺎﯾ رد نﺎـﻨﭽﻤﻫ نوﺮـﻗ لﻮﻃ رد ،ﺪﺷ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد ﻢﯿﻠﺷروا یاﺮﺑ ﻪﮐ ﯽﺸﻘﻧ رد وﺮﺴﺧﺮﺻﺎﻧ ،ﻪﻣﺎﻧﺮﻔـﺳ
هﺪـﯾد حﺮـﺷ مﺎـﮕﻨﻫ
ﺖـﯿﺑ رد دﻮـﺧ يﺎـﻫ زا ﻲﻫﻮـﺒﻧا زا سﺪـﻘﻤﻟا
هﺎﮕﺸﺘﺳﺮﭘ دﺎﯾ نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ و نﺎﯿﺤﯿﺴﻣ ،نﺎﯾدﻮﻬﯾ ﻪﺑ طﻮﺑﺮﻣ يﺎﻫ
ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻲـﻣ و
:ﺪـﺴﯾﻮﻧ
» و
بﺎﺑ ار نآ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﮕﯾد يرد ﺪﺠﺴﻣ يﺎﻨﻬﭘ رد ،رد ﻦـﯾا ﻪـﮐ ﺪﻨﯾﻮﮔ ﻦﯿﻨﭼ و ﺪﻨﯾﻮﮔ ﻪّﻄﺤﻟا
ﻲﻨﺑ ﻞﺟو ﺰﻋ ياﺪﺧ ﻪﮐ ﺖﺳا نآ :ﻲﻟﺎﻌﺗ ﻪﻟﻮﻗ ﺪﺠﺴﻣ ﻪﺑ ﻦﺘﻓر رد دﻮﻣﺮﻓ رد ﻦﯾﺪﺑ ار ﻞﯿﺋاﺮﺳا
ْداَو اًﺪَﻏَر ْﻢُﺘْﺌِﺷ ُﺚْﯿَﺣ ﺎَﻬْﻨِﻣ اﻮُﻠُﮑَﻓ َﺔَﯾْﺮَﻘْﻟا ِهِﺬَﻫ اﻮُﻠُﺧْدا» اﻮـُﻟﻮُﻗَو اًﺪﱠﺠـُﺳ َبﺎـَﺒْﻟا اﻮُﻠُﺧ
ْﻢُﮐﺎَﯾﺎَﻄَﺧ ْﻢُﮑَﻟ ْﺮِﻔْﻐَﻧ ٌﺔﱠﻄِﺣ
« :هﺮﻘﺒﻟا]
58 نآ و ﺖﺳا ﺮﮕﯾد يرد و [ ار
» بﺎﺑ ﻪﻨﯿﮑﺴﻟا « ﺪـﻨﯾﻮﮔ
باﺮﺤﻣ ﺎﺑ ﺖﺳا يﺪﺠﺴﻣ نآ ﺰﯿﻠﻫد رد و رد ﻲـﺴﮐ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻪﺘﺴﺑ ﺶﻟوا رد و رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫ
ـﻗ رد ﻲﻟﺎﻌﺗ و کرﺎﺒﺗ دﺰﯾا ﻪﮐ ﻪﻨﯿﮑﺳ تﻮﺑﺎﺗ ﺪﻨﯾﻮﮔ ؛ﺪﺷ ناﻮﺘﻧ ﺎـﺠﻧآ ،ﺖـﺳا هدﺮـﮐ دﺎـﯾ نآﺮ
يﺪﻨﺘﻓﺮﮔﺮﺑ نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا هدﺎﻬﻧ ] «
43 ص ، 39 .[
رﺎﺑرد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ یو ۀ
ﯽﻨﻌﯾ ﺎﻣ ﻦﺨﺳ عﻮﺿﻮﻣ زا یﺮﮕﯾد ﺶﺨﺑ
»
نﺎـﻣدﺮﻣ ﺖـﺸﮔزﺎﺑ «
ﻪـﺑ
ﻲﻣ رﺎﯾد ﻦﯾا :ﺪﯾاﺰﻓا
...»
راﻮـﻤﻫ ﻢﯿﻈﻋ ،ﺖﺳا گرﺰﺑ ﻲﯾاﺮﺤﺻ ،يرﺬﮕﺑ ﻊﻣﺎﺟ [ﺪﺠﺴﻣ] زا نﻮﭼ
نآ و هﺮﻫﺎﺳ ار نآ ﺖﻣﺎﯿﻗ ﺖﺷد ﻪﮐ ﺪﻨﯾﻮﮔ و ﺪﻨﯾﻮﮔ1
ﺪـﻫاﻮﺧ ﺎﺠﻧآ مدﺮﻣ ﺮﺸﺣ و دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
هﺪﻣآ ﺎﺠﻧاﺪﺑ ﻢﻟﺎﻋ فاﺮﻃا زا رﺎﯿﺴﺑ ﻖﻠﺧ ﺐﺒﺳ ﻦﯾﺪﺑ .دﻮﺑ ﺮﻬـﺷ نآ رد ﺎـﺗ ﻪﺘﺧﺎـﺳ مﺎﻘﻣ و ﺪﻧا
ﺪﻋو نﻮﭼ و ﺪﻨﺑﺎﯾ تﺎﻓو ۀ
ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﺮـﺿﺎﺣ هﺎـﮔدﺎﻌﯿﻣ ﻪﺑ ﺪﺳر رد ﻲﻟﺎﻌﺗ و ﻪﻧﺎﺤﺒﺳ ﻖﺣ ] «
43 ،
ص 29 [.
يداو ،هﺮﻫﺎﺳ ﺖﺷد ﻦﯾا و ﻊﻣﺎﺟ نﺎﯿﻣ
ﻮـﭽﻤﻫ يداو نآ و فرژ ﻢﯿـﻈﻋ ﺖـﺳا يا ن
ﻦـﯾا ﺮـﺑ ﻪـﮐ ﺐـﻘﻟ ﻦـﯾا ﻪﮐ مﺪﯿﺳﺮﭘ .ﺖﺳا ﻢﻨﻬﺟ يداو نآ ﻪﮐ دﻮﺑ هاﻮﻓا رد و ،ﺖﺳا قﺪﻨﺧ
ﻲـﺿر بﺎـﻄﺧ ﺮـﻤﻋ ،ﺖﻓﻼﺧ رﺎﮔزور ﻪﺑ ﺪﻨﺘﻔﮔ ،ﺖﺳا هدﺎﻬﻧ ﻊﺿﻮﻣ ﺖـﺷد نآ ﺮـﺑ ﻪـﻨﻋ ﷲ
ماﻮﻋ مدﺮﻣ و ﺖﺳا ﻢﻨﻬﺟ يداو ﻦﯾا ﺖﻔﮔ ﺖﺴﯾﺮﮕﻧ يداو ناﺪﺑ نﻮﭼ و دﺰﺑ هﺎﮔﺮﮑﺸﻟ هﺮﻫﺎﺳ
ـﺷ يداو نآ ﺮـﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺲﮐﺮﻫ ﺪﻨﯾﻮﮔ ﻦﯿﻨﭼ ﺎـﺠﻧآ زا اﺪـﺻ ﻪـﮐ دﻮﻨـﺷ نﺎـﯿﺧزود زاوآ ،دﻮ
ﻲﻣﺮﺑ ] مﺪﯿﻨﺸﻧ يﺰﯿﭼ ﺎﻣا ،مﺪﺷ ﺎﺠﻧآ ﻦﻣ .ﺪﯾآ 43
ص ، 30 نارﺎـﮔزور لﻮـﻃ رد ﻦﯿـﻨﭽﻤﻫ .[
ياﺮﺑ ﺎﭘورا زا يدﺎﯾز ناﺮﺋاز ﻪﺘﺷﺬﮔ
» ﺖﺸﮔزﺎﺑ « ﺖﯿﺑ تروﺎﺠﻣ و ﻦﯿﻣزﺮـﺳ ﻦـﯾا ﻪـﺑ سﺪـﻘﻤﻟا
ﻲﻣ ﻪﮐ ﺪﻧﺪﻣآ
نآ ﺮـﮐذ ناﻮـﺗ
ﻪﺘـﺷﺬﮔ زا ار ﺎـﻫ نﻮـﭽﻤﻫ ﻲﻌﺑﺎـﻨﻣ رد نﻮﻨﮐﺎـﺗ ﺎـﻫ
ﺎﻧﺮﻔـﺳ ﻣ ﮥ
،وﺮﺴﺧﺮﺻﺎﻧ ناﺪﻠﺒﻟا حﻮﺘﻓ
] 15 ج ، 1 ص ، 140 ،[
ناﺪﻠﺒﻟا ﻢﺠﻌﻣ ]
48 ج ، 5 ﺺﺻ ، 166 - 171 [
راﺪـﻣﺎﻧ نﺎﮔﺪﻨﺴﯾﻮﻧ ﻪﻠﻤﺟ زا ﺮﺑﻮﻠﻓ و لاوﺮﻧ ،ﻦﯿﺗرﺎﻣﻻ ،نﺎﯾﺮﺑﻮﺗﺎﺷ ﺰﯿﻧ ﺮﺧﺄﺘﻣ نوﺮﻗ رد .ﺖﻓﺎﯾ ﻪﺴﻧاﺮﻓ ﻪـﺑ ار ﺮﻬﺷ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ دﻮﺧ تﺎﻘﻠﻌﺗ و تﻼﻣﺄﺗ و هﺪﻣآ ﻢﯿﻠﺷروا ﻦﯿﻣزﺮﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺪﻧا
هﺪﯿﺸﮐ ﺮﯾﺮﺤﺗ ﮏﻠﺳ ] ﺪﻧا
ـﮑﻧ : 13 .[بﺎﺘﮐ ﺮﺳاﺮﺳ ،
.ﺖـﺳا ﻪـﺘﻓر ﻦﺨـﺳ ﻲﺤﯿـﺴﻣ و يدﻮﻬﯾ تﺎﯿﺑدا رد ،ﻢﯿﻠﺷروا زا ﺖﻣﺎﯿﻗ عﻮﻗو عﻮﺿﻮﻣ زا ﺖﺷادﺮﺑ و تﻼﯾوﺄﺗ عاﻮﻧا ـﻟﺰﻨﻣ ﻪﺑ ار ﻢﯿﻠﺷروا رد ﺢﯿﺴﻣ گﺮﻣ و ﻲﮔﺪﻧز ،یﺮﻨﻫ يﺎﻫ
ﮥ ﺰـﮐﺮﻣ
هدﺮﻤﺷ نﺎﻬﺟ ﻲﺨﯾرﺎﺗ ﻞﻣﺎﮑﺗ ﻪﻧﻮﻤﻧ] ﺪﻧا
ﮑﻧ ار ﺎﻫ ـ : 36 ﺺﺻ ، 15 - 52 ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻦﯾا فﺪﻫ .[
ﺎﻫ
1 ﻤﻠﮐ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ . ﮥ
رﻮﺳ ة ﺎﻧ :تﺎﻋز ) ُﺔَﻔِﺟاﱠﺮﻟا ُﻒُﺟْﺮَﺗ َمْﻮَﯾ 6
( ...
ِةَﺮِﻫﺎﱠﺴﻟﺎِﺑ ْﻢُﻫ اَذِﺈَﻓ ]
ﻟا :تﺎﻋزﺎﻨ 6 16 ـ [.
ﺗ مﺎـﮕﻨﻫ ﻲﻫﺎـﮔ و دﻮﺑ ﺐﯿﻠﺻ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺢﯿﺴﻣ ﻲﺴﯿﻋ تدﺎﻬﺷ ﺎﺑ ﺖﯾﺮﺸﺑ ﻲﻣﺎﻤﺗ ﻲﯾﺎﻫر ﻦﯿﻤﻀ
ﻤﻫ زا ،ﺢﯿﺴﻣ ﻲﺴﯿﻋ ﺰﯿﺧﺎﺘﺳر و نﺪﺷ بﻮﻠﺼﻣ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﮥ
ﻲﻣ ﻪﺘﺳاﻮﺧ رﺎﻀﺣ ناﻮـﻨﻋ ﻪـﺑ ﺪﺷ
هرﺎﭘ رد .ﺪﻨﻫد ﻲﻫاﻮﮔ ﺖﯾﺮﺸﺑ ﻲﻣﺎﻤﺗ نﺎﮔﺪﻨﯾﺎﻤﻧ ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻦﯾا زا يا
زا ﺦﯾرﺎـﺗ لﻮﻃ نﺎﺘﺳاد ﺎﻫ
ﺖﺸﻬﺑ رد نﺎﮕﺘﺷﺮﻓ زا ﻲﮑﯾ ﻦﯾزﺎﻏآ هﺎﻨﮔ ﻤﮑﺤﻣ ﻲﯾﺎﭘﺮﺑ ﺎﺗ ﻲﻬﻟا
ﮥ نﺎـﻬﺟ ﻦﯾا نﺎﯾﺎﭘ رد ﻲﻬﻟا
ﻲﻣرد ﺶﯾﺎﻤﻧ ﻪﺑ ﺪﻣآ
] 36 ص ، 70 .[
2 . 4 ﻢﯿﻠﺷروا ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ .
ﻪﮐ سﺪﻘﻣ ﺮﻬﺷ ﮏﯾ ِنﺎﻣرآ زا ﺰﯿﻧ ﺮﮕﯾد ﯽﻠﮑﺷ ﻪﺑ ﻢﯿﻠﺷروا
» و ﻦـﻣا یاوﺄـﻣ و سﺎـﻧ ﻊـﺟﺮﻣ
ﻲﻬﻟا نﺎﻣا «
:دﺎﺘﻓا رود ،ﺪﺷﺎﺑ
» ﺘﺷﻮﻧ ﻪﺑ ﮥ ﺎﻫرﺎﺘﺸﮐ ،تارﻮﺗ ی
ـﻌﻤﺟ ﯽ ﺎـﺑ ﺎﻫﺮﻬـﺷ نﺪﻧازﻮـﺳ و
و مﺎﻬﻟا نﺎﻣﺮﻓ
» هﻮﻬﯾ « اﺪﺧ ی
اد ﻪـﮐ هدﻮـﺑ ﻢﯿﻠـﺷروا نﺎﻤﺘﺧﺎـﺳ ﻪﻨﯿﻣز و ﻞﯿﺋاﺮﺳا و
نآ د رد ار
ﻪﯾﺎﭘ دود و ﺶﺗآ و رﺎﺘﺸﮐ نﺎﯿﻣ راﺬﮔ
ی نﺎﻤﯿﻠﺳ نﺎﻣز رد و دﺮﮐ
، و ﺪـﯾدﺮﮔ ﻪﺘـﺳارآ و ﻞـﻣﺎﮐ
نآ نﺎﯾدﻮﻬﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ ار
ﺪﺒﻌﻣ ی ﻣﻮﻗ ﯽ
، اﺪﺧ ﻞﺤﻣ ی
دﻮﺧ ، نﺎﻨﻫﺎﮐ ﺰﮐﺮﻣ
، ﺢﺑﺬﻣ
، و تارﻮـﺨﺑ
رد ﻢﯾﺮﺤﺗ و ﻞﯿﻠﺤﺗ ﻊﺟﺮﻣ و ﺎﻫدود آ و ﺪﻧدروآ
ﯾ ﻧﺎﮕﻤﻫ ﻦﯿ ﯽ
ﺪـﻧدﺮﮐ ﺦـﺴﻣ نآ رد ار ﻢﯿﻫاﺮـﺑا
] 30 ج ، 1 ص ، 243 .[
ﮓﻨﺟ نﺎﻤﯿﻠﺳ نﺎﻣز رد و ﺖـﯿﻨﻣا و ﻪـﺘﻓر نﺎـﯿﻣ زا ﺖـﺷاد ﻪﻣادا دواد نﺎﻣز ﺎﺗ ﻪﮐ ﻲﯾﺎﻫ
ﺠﯿﺘﻧ رد ترﺪﻗ و ﮏﻠﻣ ﻦﯾا .دﻮﺑ راﺮﻗﺮﺑ ﺢﻠﺻ ﮥ
ﺖﻤﮑﺣ و ﻲﺳﻮﻣ نﺎﻨﯿﺸﻧﺎﺟ ﺶﺷﻮﮐ و ﻢﯿﻟﺎﻌﺗ
ِداد و لﺪﻋ و ﺮﯿﺑﺪﺗ و اد
و ﯾا .دﻮﺑ نﺎﻤﯿﻠﺳ و د ﻒـﺋاﻮﻃ ﺐـﻟﺎﺟ ،رﺎـﮐ و لﺪـﻋ و ﻦـﻣا ﻂﯿﺤﻣ ﻦ
ﺑ .ﺪﯾدﺮﮔ نﺎﺸﻣﺎﻫوا و ﺪﯾﺎﻘﻋ ﺎﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻪ
تﺎﻤـﺴﻠﻃ و هﺪﺒﻌﺷ و ﺮﺤﺳ تﺎﻓاﺮﺧ و مﺎﻫوا ﺞﯾرﺪﺗ
ﻲﻨﺑ نﺎﯿﻣ رد
ﺖـﯿﻠﻣ زا ﻪـﮐ ﺶﯾاﺮـﺴﻣﺮﺣ نﺎـﻧز نﺎـﯿﻣ و نﺎﻤﯿﻠـﺳ رﺎﺑرد رد و ﻞﯿﺋاﺮﺳا يﺎـﻫ
ﻲـﺑ ﺖﻨﻄﻠـﺳ و ترﺪﻗ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ﺪﺷ ﻊﯾﺎﺷ ،ﺪﻨﺘﺷاد ﺖﺑﺎﻗر ﻢﻫ ﺎﺑ و ﺪﻧدﻮﺑ ﻒﻠﺘﺨﻣ و ﺪـﻨﻧﺎﻣ
ﻲﺑ ﻘﺑﺎﺳ ﮥ ﻦـﺟ تﺎـﻨﯿﻘﻠﺗ و نﺎﻤﯿﻠﺳ يﺮﺣﺎﺳ و ﺮﺘﺸﮕﻧا و ﻢﺴﻠﻃ ﺐﺒﺴﻣ و لﻮﻠﻌﻣ ار نﺎﻤﯿﻠﺳ
ﻲﻣ ﺪﻨﺘـﺷاﺪﻨﭘ ]
30 ج ، 1 ﺺـﺻ ، 426 - 428
ـﮑﻧ ﺰـﯿﻧ ار ﯽﺤﯿـﺴﻣ ﯽﺨﯾرﺎـﺗ ﺖـﯾاور] [ ـ
: 50 ،
ﺺﺻ 205 - 222 .[
ﺖﯿﺻو زا ﻢﺠﻨﭘ ﻞﺼﻓ رد یدورﺎﮔ هژور ﻪﭽﻧآ ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ ﻣﺎﻧ
ﮥ دﻮـﺧ ﯽﻔﺴﻠﻓ
ﯽﻣ
و ﺖـﺷﺬﮔﺮﺳ ﻦـﯾا زا ﻊﯾﺮـﺳ یﺮﯿـﺳ ،ﺪﯾﻮﮔ ] ﺖـﺳا ﺖـﺷﻮﻧﺮﺳ
37 ﺺـﺻ ، 176 - 163 .[
ﺖﺳد ﻪﺑ ﺖﺳد رد ﻢﯿﻠﺷروا نﺪﺷ
،ﻪﯿﻨﻄﻨﻄـﺴﻗ ﺎـﺑ هاﺮـﻤﻫ ،ﯽﺤﯿـﺴﻣ ﺪـﻬﻋ رد و دﻮـﺧ یﺎﻫ
ﻒﻘﺳا رﺎﻬﭼ زا ﯽﮑﯾ ترﻮﺻ ﻪﺑ ﻪﯿﮐﺎﻄﻧا و ﻪﯾرﺪﻨﮑﺳا ﺲـﭘ و ﺪﻣآرد ﺲﮐوﺪﺗرا یﺎﺴﯿﻠﮐ ﻦﯿﺸﻧ
و دﻮـﮐر نارود دراو ﺮـﮕﯾد ﺮﻬـﺷ ﻪـﺳ نآ زا ﺶﯿﺑ و ﺶﯿﭘ زا ﺶﯿﺑ یدﻼﯿﻣ ﻢﻫدﺰﻧﺎﭘ نﺮﻗ زا طﺎﻄﺤﻧا ] ﺪﺷ دﻮﺧ 40
ص ، 26 .[
2 . 5 رﺎﺑرد نآﺮﻗ ﻦﺨﺳ . ۀ
ﻢﯿﻠﺷروا
هدﺮـﺸﻓ ﺮـﮐذ ،نآﺮـﻗ ياﺪـﺘﺑا رد اّﻮـﺣ و مدآ نﺎﺘـﺳاد ﺮـﮐذ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﺷور ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا زا يا
رﻮﺳ ود ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ رد .ﺖﺳا يﺮﺸﺑ ﻊﻣاﻮﺟ و ﺮﺸﺑ ﺖﺷﻮﻧﺮﺳ ۀ
ار اﻮـﺣ و مدآ نﺎﺘﺳاد ،گرﺰﺑ
نﺎﺘـﺳاد ﺮﮐذ ﺎﺑ ﺲﭙﺳ ؛ﺪﻧراد دﻮﺧ ياﺪﺘﺑا رد
أر رد و ﺮـﮕﯾد ﻲﯾﺎـﻫ نآ س
نﺎﺘـﺳاد ،ﺎـﻫ يﺎـﻫ
ﻲﻨﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نآ ِﻞﯿﺼﻔﺗ ﻪﺑ ﻞﯿﺋاﺮﺳا .ﺪﻧا
رﻮﺳ ﻦﯾﺪﻨﭼ ﺎﻀﻗ زا ۀ
نﺎﺘﺳاد ﻞﯿﺼﻔﺗ ﻪﮐ نآﺮﻗ يﺎﻫ
» طﻮـﺒﻫ « و
» ﻪـﯿﺗ « ﻲـﻨﺑ ار ﻞﯿﺋاﺮـﺳا
ﻪﺘﻔﮔزﺎﺑ ﻪﺘﺧادﺮﭘ نﺎﯿﻣدآ و مدآ طﻮﺒﻫ نﺎﺘﺳاد نﺎﯿﺑ ﻪﺑ ﺮﺘﺸﯿﭘ ،ﺪﻧا هرﻮﺳ ﺮﯿﻈﻧ) ﺪﻧا
،هﺮـﻘﺑ يﺎﻫ
ﮑﻧ ار ﺐﻠﻄﻣ ﻦﯾا ﻞﯿﺼﻔﺗ] (ﻪﻃ و فاﺮﻋا ـ
: 29
، ج 6 ﺺﺻ ، 126 - 128 ؛ 4 ج ، 8 ﺺـﺻ ، 324 -
325 ﻲﻣ نﺎﺸﻧ تﺎﯾآ ﻦﯾا رد ﺮﺑﺪﺗ .[
ﻲﻨﺑ نﺎﺘﺳاد ﻲﯾﻮﮔ ﻪﮐ ﺪﻫد زا ﻲﻧﺎـﯿﺑ و ﻞﯿـﺼﻔﺗ ﻞﯿﺋاﺮﺳا
ﻲﯾﻮﮔ و ﺖﺳاّﻮﺣ و مدآ ﻞﻤﺠﻣ نﺎﺘﺳاد
» طﻮﺒﻫ « و
» ﻪـﯿﺗ « ﻲـﻨﺑ بﺎـﺑ يﻮﺠﺘـﺴﺟ و ﻞﯿﺋاﺮـﺳا
ﻪﻟﺎﺒﻧد ﻲﻧﺎﺘﺳاد ،ﺶﻣارآ و شزﺮﻣآ ﻪّﻄﺣ ﻪـﺑ ﻦﺘﻓﺎـﯾ ﻪـﺟﻮﺗ نﺎﺘـﺳاد ﻦـﯾا لﺂـﻣ و ﺖـﺳا راد
ﭘ .ﺖﺳا ﻦﯿﺴﭘاو ﺖﻌﯾﺮﺷ و (ص)ﺮﺒﻣﺎﯿ
رﻮﺳ ﻪﺑ ۀ ﻪﮐ ﺎﺠﻧآ ،ﻢﯾﺮﮕﻨﺑ هﺮﻘﺑ رد شﺮـﺴﻤﻫ و مدآ رﻮﻀﺣ عﻮﺿﻮﻣ زا ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ
» غﺎـﺑ «
ﻪﺑ
» ﺖﻧﻮﮑﺳ « ﻲﻣ ﺮﯿﺒﻌﺗ :ﺪﻨﮐ
ِهِﺬـَﻫ ﺎـَﺑَﺮْﻘَﺗ ﻻَو ﺎَﻤُﺘْﺌِﺷ ُﺚْﯿَﺣ اًﺪَﻏَر ﺎَﻬْﻨِﻣ ﻼُﮐَو َﺔﱠﻨَﺠْﻟا َﮏُﺟْوَزَو َﺖْﻧَأ ْﻦُﮑْﺳا ُمَدآ ﺎَﯾ ﺎَﻨْﻠُﻗَو
َﺮَﺠﱠﺸﻟا
َﻦﯿِﻤِﻟﺎﱠﻈﻟا َﻦِﻣ ﺎَﻧﻮُﮑَﺘَﻓ َة ﻟا]
هﺮﻘﺒ : 35 .[
ﻲﻨﺑ نﺎﺘﺳاد رد ﻪﯾآ ﻲﻃ ﻞﯿﺋاﺮﺳا
ﻪـﺑ ﺮـﻣا نﺎـﻧآ ،ﺖـﺳا ﻪﺑﺎـﺸﻣ يرﺎﺘﺧﺎـﺳ ياراد ﻪـﮐ يا
» لﻮﺧد « ﻪﯾﺮﻗ رد ﻲﻣ ﺖﺳا ﻢﯿﻠﺷروا نﺎﻤﻫ ﻪﮐ
نﺎﺘـﺳاد رد ﻪـﯾآ ود ﻦﯾا ﺖﻫﺎﺒﺷ .ﺪﻧﻮﺷ يﺎـﻫ
ﻲﻨﺑ و اّﻮﺣ و مدآ ] ﺖﺳا رﺎﮑﺷآ ﻞﯿﺋاﺮﺳا
31 ج ، 1 ﺺﺻ ، 166 - 167 :[
ِإَو اﻮُﻟﻮُﻗَو اًﺪﱠﺠُﺳ َبﺎَﺒْﻟا اﻮُﻠُﺧْداَو اًﺪَﻏَر ْﻢُﺘْﺌِﺷ ُﺚْﯿَﺣ ﺎَﻬْﻨِﻣ اﻮُﻠُﮑَﻓ َﺔَﯾْﺮَﻘْﻟا ِهِﺬَﻫ اﻮُﻠُﺧْدا ﺎَﻨْﻠُﻗ ْذ
َﻦﯿِﻨِﺴْﺤُﻤْﻟا ُﺪﯾِﺰَﻨَﺳَو ْﻢُﮐﺎَﯾﺎَﻄَﺧ ْﻢُﮑَﻟ ْﺮِﻔْﻐَﻧ ٌﺔﱠﻄِﺣ ﻟا]
هﺮﻘﺒ : 58 .[
ﻪـﯾآ رد ﺎﻣا
رﻮـﺳ رد ﺮـﮕﯾد يا ۀ
ﺎﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا زا ،فاﺮﻋا ناﻮﻨﻋ
» نﻮﮑﺳ و ﺖﻧﻮﮑﺳ «
ﻲﻣ دﺎﯾ :دﻮﺷ
ٌﺔﱠﻄِﺣ اﻮُﻟﻮُﻗَو ْﻢُﺘْﺌِﺷ ُﺚْﯿَﺣ ﺎَﻬْﻨِﻣ اﻮُﻠُﮐَو َﺔَﯾْﺮَﻘْﻟا ِهِﺬَﻫ اﻮُﻨُﮑْﺳا ُﻢُﻬَﻟ َﻞﯿِﻗ ْذِإَو َبﺎـَﺒْﻟا اﻮُﻠُﺧْداَو
َﻦﯿِﻨِﺴْﺤُﻤْﻟا ُﺪﯾِﺰَﻨَﺳ ْﻢُﮑِﺗﺎَﺌﯿِﻄَﺧ ْﻢُﮑَﻟ ْﺮِﻔْﻐَﻧ اًﺪﱠﺠُﺳ :فاﺮﻋﻻا]
161 .[
ﻢﯿﻠﺷروا ﻪﺑ لﻮﺧد ﺮﻣا ﺖـﺳد زا ﺶـﻣارآ و نﻮﮑـﺳ ﻦﺘﻓﺎـﯾزﺎﺑ یاﺮـﺑ یﺰﻣر ،
؛دﻮـﺑ ﻪـﺘﻓر
ﻲﻨﺑ ﺪﻨﭼﺮﻫ نﺎﺸﻧ دﻮﺧ ﻞﻤﻋ ﺎﺑ ﺖﯾﺎﻬﻧ رد ﻞﯿﺋاﺮﺳا
ﻲـﻤﻧ ﻦﯿﻨﭼ ﻪﮐ ﺪﻧداد ﻦـﺷور .ﺪﻨﺘـﺳاﻮﺧ
ﻦﺨﺳ ﻪﮐ ﺖﺳا زا ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ
» ﺖﻧﻮﮑﺳ
« زا ﻊﺘﻤﺗ و ﻲﻧاﻮﯿﺣ ﻲﮔﺪﻧز ﮏﯾ فﺮِﺻ يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﻪﻧ ،
» ءﺎﻣ « و
» ﻲﻋﺮﻣ
1« ﻪﻣﺪﻘﻣ ﻪﮐ ،ﺮﻤﻋ مﺎﯾا نارﺬﮔ و ﺮﻣ ياﺮﺑ يا
ﻪﻠﺣ ﻢـﻬﻣ يا
ﯽـﻨﻌﯾ ﺮـﺗ ﺖﺧﺎﻨـﺷ
.دﻮﺑ يﺪﺑا تﺎﯿﺣ و اﺪﺧ ﯾآ رد ﻪﮐ ﺖﺳا ﻢﻬﻣ ﺰﯿﻧ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا
ﮥ 58 زا ﻦﺨﺳ ،هﺮﻘﺑ
» بﺎﺑ « ﺮـﺛا ﺎﺑ
تﺎﺠﻧ ﻲﻨﺑ .ﺖﺳا نآ ﻲﺸﺨﺑ زا نﺪﻣآرد ﻪﺑ ﺮﻣا ﻞﯿﺋاﺮﺳا
» بﺎﺑ « ﺎـﺗ ﺪﻧﺪـﺷ هرﺎﺷا درﻮﻣ
» و بﺂـﻣ
بﺎﺘﻣ « رﺎﺑرد .دﻮﺷ هﺪﯿﺸﺨﺑ ناﺪﺑ نﺎﺸﯾﺎﻫﺎﻄﺧ و ﺪﺷﺎﺑ نﺎﺸﯾا ۀ
زا داﺮـﻣ
» بﺎـﺑ « آ رد ـﯾ ﮥ ،ﻻﺎـﺑ
ﻪﺑ يﺪﻧواﺪﺧ ﺖﯾﺎﻨﻋ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﺮﮐذ ناﺮﺴﻔﻣ يﻮﺳ زا ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يارآ
» بﺎﺑ « ـﯾآ رد رﻮﮐﺬﻣ ﮥ
هرﻮﺳ رد ﻪﺑﺎﺸﻣ تﺎﯾآ ﺮﮕﯾد و ﻻﺎﺑ نآ ﺖﯿﻤﻫا فاﺮﻋا و ءﺎﺴﻧ يﺎﻫ
ﻲـﻣ نﺎﺸﻧ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار .ﺪـﻫد
،ﻦﯿﺸﯿﭘ ﯽﻨﯾد هﺎﮕﯾﺎﺟ ﺐﺒﺳ ﻪﺑ ﻪﮐ دﻮﺑ يﺮﻬﺷ نﺎﻤﻫ ﻦﯾا
» اﺪﺧ ﺮﻬﺷ «
ـﮑﻧ] دﻮﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﺐﻘﻟ ـ
:
24 ص ، 164 [ .
ﻮﺳ رۀ نﺎﯿﺑ زا ﺲﭘ ءاﺮﺳا ﻲﺼﻗأ ﺪﺠﺴﻣ ﻪﺑ ماﺮﺤﻟاﺪﺠﺴﻣ زا ناﺮﺒﻣﺎﯿﭘ ﻢﺗﺎﺧ ياﺮﺳا و ﺮﯿﺳ
ﻲﻣ ﯾﻮﮔ ﺪ ﺮﻬﺑ ﻪﮐ ۀ ﻲﻨﺑ رﻮﻧ و يﺪﻫ ِتارﻮﺗ زا ﻞﯿﺋاﺮﺳا ﻟا]
:هﺪﺋﺎﻤ 44
،[
» و ﻲﻧﻮـﻋﺮﻓ دﺎـﺴﻓ و ّﻮﻠﻋ
ﻲﻧورﺎﻗ « دﻮﺑ
2، ﯽﻫﺎﺒﺗ و دﺎﺴﻓ ﯽﻧوﺰﻓ ﺎﺗ ﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ
» رود و ﺎﺼﻗا ﺪﺠﺴﻣ «
ﺖـﺧﺎﺗ نﺎـﮑﻣ ﻪـﺑ و
ﯽﺑ يﺎﻫزﺎﺗ ماﻮﻗا نﺎﻣا
نﻮﺧ لﺪﺑ ﺰﯾر دﻮﺷ
: ﻲِﻟوُأ ﺎَﻨَﻟ اًدﺎَﺒِﻋ ْﻢُﮑْﯿَﻠَﻋ ﺎَﻨْﺜَﻌَﺑ ﺎَﻤُﻫﻻوُأ ُﺪْﻋَو َءﺎَﺟ اَذِﺈَﻓ
) ﻻﻮُﻌْﻔَﻣ اًﺪْﻋَو َنﺎَﮐَو ِرﺎَﯾِّﺪﻟا َلﻼِﺧ اﻮُﺳﺎَﺠَﻓ ٍﺪﯾِﺪَﺷ ٍسْﺄَﺑ 5
اوُءﻮـُﺴَﯿِﻟ ِةَﺮِﺧﻵا ُﺪْﻋَو َءﺎَﺟ اَذِﺈَﻓ...(
ﺎَﻤَﮐ َﺪِﺠْﺴَﻤْﻟا اﻮُﻠُﺧْﺪَﯿِﻟَو ْﻢُﮑَﻫﻮُﺟُو اًﺮﯿِﺒْﺘَﺗ اْﻮَﻠَﻋ ﺎَﻣ اوُﺮِّﺒَﺘُﯿِﻟَو ٍةﱠﺮَﻣ َلﱠوَأ ُهﻮُﻠَﺧَد
:ءاﺮـﺳﻻا]
7 - 5 .[
رﺎﺑرد ﺰﯿﻧ ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ ﻦﺨﺳ ۀ
ﻲـﮔﮋﯾو ﻲـﺧﺮﺑ ،نﺎﻤﯿﻠﺳ ﮏﻠُﻣ
قرﺎـﺧ و بﻮـﺧ يﺎـﻫ ار هدﺎـﻌﻟا
ﻲﻣﺮﺑ ﺪﺷ وا ﺐﯿﺼﻧ ،نﺎﻤﯿﻠﺳ يﺎﻋد زا ﻪﮐ درﺎﻤﺷ :
ﻲِﻐَﺒْﻨَﯾ ﻻ ﺎًﮑْﻠُﻣ ﻲِﻟ ْﺐَﻫَو ﻲِﻟ ْﺮِﻔْﻏا ِّبَر َلﺎَﻗ
َﺣﻷ ) ُبﺎﱠﻫَﻮْﻟا َﺖْﻧَأ َﮏﱠﻧِإ يِﺪْﻌَﺑ ْﻦِﻣ ٍﺪ 35
( َبﺎـَﺻَأ ُﺚْﯿَﺣ ًءﺎَﺧُر ِهِﺮْﻣَﺄِﺑ يِﺮْﺠَﺗ َﺢﯾِّﺮﻟا ُﻪَﻟ ﺎَﻧْﺮﱠﺨَﺴَﻓ
) 36 ( ) ٍصاﱠﻮَﻏَو ٍءﺎﱠﻨَﺑ ﱠﻞُﮐ َﻦﯿِﻃﺎَﯿﱠﺸﻟاَو 37
( ِدﺎَﻔْﺻﻷا ﻲِﻓ َﻦﯿِﻧﱠﺮَﻘُﻣ َﻦﯾِﺮَﺧآَو :ص]
38 - 35 ﻦﯾا .[
ﻲﮔﮋﯾو د و بﻮﺧ تﺎﮑﻧ ﻲﺧﺮﺑ يوﺎﺣ ﺎﻫ ﺖﺳر
نآ زا ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﺎﻣا ،ﺪﻧا ﻞﻤﻌﻟارﻮﺘـﺳد و ﺖﻤﮑﺣ ﺎﻫ
ﻲﭘ ياﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ نﺪﻨﮑﻓا ﻲﻤﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻬﺟ يا
نآ زا ؛ﺪﯾآ :ﺄﺒـﺳ تﺎـﯾآ رد ﻪﭽﻧآ ﺖﺳا ﻪﻠﻤﺟ
14 - 10 ﻲﻣ ﻢﯿﻨﯿﺑ ] ﻨﭽﻤﻫ ﯿ ﻦ ـﮑﻧ ـ : 1 ،ا ﻻ ﺎـﯿﺒﻧ :ء 82 - 78 ؛ ﻟا ﻞـﻤﻨ : 44 - 15 [.
ـﺸﯾر تارﻮـﺗ ﮥ
ﻲﻣ ﻲﻬﻟا قﺎﺜﯿﻣ و ﺪﻬﻋ ﻦﺘﻓر ﺖﺳد زا ار يﺰﯿﭼ ﻦﯿﻨﭼ ﺪﻧاﻮﺧ
] 35
، نﺎﻫﺎﺷدﺎﭘ 11
: 11 - 14 ؛
ﺎﯿﻣرا 11 : 1 - 7 [.
ﺖﺨﺳ ﻦﺨﺳ هرﺎﺑ ﻦﯾا رد ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ ﯽﻣ ﺮﮐذ ﻢﯿﻠﺷروا ﺖﺒﻗﺎﻋ نﺎﯿﺑ رد ﺰﯿﻧ ار یﺮﺗ
؛ﺪـﻨﮐ
ﻮﯿــﺷ و ﻪــﻨﯾﺪﻣ ﺮــﺑاﺮﺑ رد ﻢﯿﻠــﺷروا ندﺮــﮐ ﻢــَﻠﻋ دﺪــﺻ رد ﻪــﻨﯾﺪﻣ دﻮــﻬﯾ ﻪــﮐ ﯽﻧﺎــﻣز نآ ۀ
ﺖﻣﻮﮑﺣ :ﺪﻧﺪﻣآﺮﺑ (ص) ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ یراد
1.
] :ﻪﻃ زا ﻪﺘﻓﺮﮔﺮﺑ 54
و ﻟا :تﺎﻋزﺎﻨ 33 قﺎﯿﺳ رد ﯽﻨﺑ و نﻮﻋﺮﻓ ﺎﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ یﺎﻫ ﻞﯿﺋاﺮﺳا
[. [.83 و4:ﺺﺼﻘﻟا. ـﮑﻧ ]2.
َﻠَﻋ ُﻦﯿِﻃﺎَﯿﱠﺸﻟا ﻮُﻠْﺘَﺗ ﺎَﻣ اﻮُﻌَﺒﱠﺗاَو ﯽ
َﻦﯿِﻃﺎَﯿـﱠﺸﻟا ﱠﻦـِﮑَﻟَو ُنﺎَﻤْﯿَﻠـُﺳ َﺮـَﻔَﮐ ﺎَﻣَو َنﺎَﻤْﯿَﻠُﺳ ِﮏْﻠُﻣ
َﻠَﻋ َلِﺰْﻧُأ ﺎَﻣَو َﺮْﺤِّﺴﻟا َسﺎﱠﻨﻟا َنﻮُﻤِّﻠَﻌُﯾ اوُﺮَﻔَﮐ ﯽ
ِنﺎـَﻤِّﻠَﻌُﯾ ﺎـَﻣَو َتوُرﺎَﻣَو َتوُرﺎَﻫ َﻞِﺑﺎَﺒِﺑ ِﻦْﯿَﮑَﻠَﻤْﻟا
ﱠﺘَﺣ ٍﺪَﺣَأ ْﻦِﻣ ﯽ
ْﮑَﺗ ﻼَﻓ ٌﺔَﻨْﺘِﻓ ُﻦْﺤَﻧ ﺎَﻤﱠﻧِإ ﻻﻮُﻘَﯾ ِءْﺮـَﻤْﻟا َﻦْﯿـَﺑ ِﻪِﺑ َنﻮُﻗِّﺮَﻔُﯾ ﺎَﻣ ﺎَﻤُﻬْﻨِﻣ َنﻮُﻤﱠﻠَﻌَﺘَﯿَﻓ ْﺮُﻔ
َو ْﻢُﻬُﻌَﻔْﻨـَﯾ ﻻَو ْﻢُﻫﱡﺮُﻀَﯾ ﺎَﻣ َنﻮُﻤﱠﻠَﻌَﺘَﯾَو ِﻪﱠﻠﻟا ِنْذِﺈِﺑ ﻻِإ ٍﺪَﺣَأ ْﻦِﻣ ِﻪِﺑ َﻦﯾِّرﺎَﻀِﺑ ْﻢُﻫ ﺎَﻣَو ِﻪِﺟْوَزَو ْﺪـَﻘَﻟ
ِﻣ ِةَﺮِﺧﻵا ﻲِﻓ ُﻪَﻟ ﺎَﻣ ُهاَﺮَﺘْﺷا ِﻦَﻤَﻟ اﻮُﻤِﻠَﻋ َنﻮُﻤَﻠْﻌَﯾ اﻮُﻧﺎَﮐ ْﻮَﻟ ْﻢُﻬَﺴُﻔْﻧَأ ِﻪِﺑ اْوَﺮَﺷ ﺎَﻣ َﺲْﺌِﺒَﻟَو ٍقﻼَﺧ ْﻦ
:هﺮﻘﺒﻟا]
102 ﮑﻧ] [ ـ : 31 ج ، 1 ﺺﺻ ، 245 - 248 .[
3
ّما . ،یﺮﻘﻟا
» بﺎﺘﻣ و بﺂﻣ ،بﺎﺜﻣ «
نﺎﻣدﺮﻣ
رﻮﺳ رد یﺮﺑﺪﺗ ۀ
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ ﻪﻤﯿﻧ ود ياراد ار هرﻮﺳ ﻦﯾا ﻲﯾﻮﮔ ،هﺮﻘﺑ ﻤﯿﻧ :ﺪﻫد
ﮥ ﻪـﮐ ﺖـﺴﺨﻧ
نﺎﺘﺳاد زا هﺪﻨﮐآ ﻫ يﺎﻫ
ﻲﻨﺑ ﻲﮕﺘﺸﮔﺮﺳ و ﻪﯿﺗ ،نﺎﺴﻧا طﻮﺒ مﺎﺠﻧاﺮـﺳ و جﺎﺠﻟ ،دﺎﻨﻋ ،ﻞﯿﺋاﺮﺳا
ﻤﯿﻧ و ﺖﺳا نﺎﺸﯾا ﺦﺴﻣ ﮥ
،مﺎﯿـﺻ ،دﺎـﻬﺟ ،ﺞـﺣ و ﻪـﻠﺒﻗ ﻪـﺑ طﻮـﺑﺮﻣ تﺎـﯾآ یوﺎـﺣ ﻪﮐ مود
ﺖﯾآ ،قﺎﻔﻧا ،تﺎﺟﺎﻨﻣ و ﻪـﻤﯿﻧ ود ﻦـﯾا ﻪـﭽﻧآ .ﺖـﺳا ﻲﻣﻼـﺳا ﺖﯿﻧﺪﻣ مﺎﮑﺣا ﺮﮕﯾد و ﯽﺳﺮﮑﻟا
ود ﻦﯾا ﻲﯾﻮﮔ
» ﻢﯿﻠﻗا « ﻲﻣ اﺪﺟ ﻢﻫ زا ار عﻮﺿﻮﻣ ،ﺪﻨﮐ
» ﺎﻣا ﺖﻣ « نآ طﺎـﺒﺗرا و ﻢﯿﻫاﺮﺑا تﺮﻀﺣ
ﺖﯿﺑ ﺎﺑ ﻪﻠﺒﻗ و ماﺮﺤﻟا ﷲ ﺮﯿﺧذ ﻪﮐ ﺖﺳا يا
ۀ و ﺖﻟﺎـﺳر و تﻮـﺒﻧ هﺎﮕﺘـﺳد زا ﻪـﻠﺣﺮﻣ ﻦﯾﺮﺧآ
:ﺖﺳا ﺖﻣﺎﻣا
َﺖْﯿَﺒْﻟا ﺎَﻨْﻠَﻌَﺟ ْذِإَو ﺎًﻨْﻣَأ َو ِسﺎﱠﻨﻠِﻟ ًﺔَﺑﺎَﺜَﻣ
ﻠَﺼُﻣ َﻢﯿِﻫاَﺮْﺑِإ ِمﺎَﻘَﻣ ْﻦِﻣ اوُﺬِﺨﱠﺗا َو ﯽ
ـَﻟِإ ﺎَﻧْﺪـِﻬَﻋَو ﯽ
َﻢﯿِﻫاَﺮْﺑِإ ) ِدﻮُﺠـﱡﺴﻟا ِﻊﱠﮐﱡﺮﻟاَو َﻦﯿِﻔِﮐﺎَﻌْﻟاَو َﻦﯿِﻔِﺋﺎﱠﻄﻠِﻟ َﻲِﺘْﯿَﺑ اَﺮِّﻬَﻃ ْنَأ َﻞﯿِﻋﺎَﻤْﺳِإَو 125
َلﺎـَﻗ ْذِإَو (
اًﺪَﻠَﺑ اَﺬَﻫ ْﻞَﻌْﺟا ِّبَر ُﻢﯿِﻫاَﺮْﺑِإ ﺎًﻨِﻣآ
ِمْﻮـَﯿْﻟاَو ِﻪـﱠﻠﻟﺎِﺑ ْﻢُﻬْﻨـِﻣ َﻦـَﻣآ ْﻦَﻣ ِتاَﺮَﻤﱠﺜﻟا َﻦِﻣ ُﻪَﻠْﻫَأ ْقُزْراَو
َﻨﱠﺑَر...ِﺮِﺧﻵا َﺔـَﻤْﮑِﺤْﻟاَو َبﺎـَﺘِﮑْﻟا ُﻢـُﻬُﻤِّﻠَﻌُﯾَو َﮏـِﺗﺎَﯾآ ْﻢِﻬْﯿَﻠَﻋ ﻮُﻠْﺘَﯾ ْﻢُﻬْﻨِﻣ ﻻﻮُﺳَر ْﻢِﻬﯿِﻓ ْﺚَﻌْﺑاَو ﺎ
ُﻢﯿِﮑَﺤْﻟا ُﺰﯾِﺰَﻌْﻟا َﺖْﻧَأ َﮏﱠﻧِإ ْﻢِﻬﯿِّﮐَﺰُﯾَو :هﺮﻘﺒﻟا]
129 - 125 .[
»
،ﻪﺑﺎﺜﻣ ﻦﻣآ و ﻦﻣا «
ﻨﯾﺮﯾد نﺎﻣرآ ﻖﻘﺤﺗ ،ﺖﯿﺑ ندﻮﺑ ﮥ
ﺮـﺸﺑ
، ﻲﻧﺎـﻣا و ﻦـﻣا ﻦﺘﻓﺎـﯾ ياﺮـﺑ
او ياﺮﺑ يﺪﻧواﺪﺧ نﺎﻣﺮﻓ ﻂﺧ و ﻲﻌﻗ
ﺮـﺸﺑ ﺖـﺸﮔزﺎﺑ .ﺖـﺳا
رﻮـﺳ رد ۀ نﺎﺘـﺳاد ﺮـﮐذ هﺮـﻘﺑ
ﺪﻘﻣ ،ﻢﯿﻫاﺮﺑا ﻪﻣ
نﺎﺘﺳاد ﺮﮐذ ﺮﺑ يا
» ﻪﻠﺒﻗ « ﻲﻣ حﺮﻃ ﻢﯿﻫاﺮﺑا نﺎﺘﺳاد .ﺖﺳا زا ﺲـﭘ ﺎـﺗ ،دﻮـﺷ
عﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ ﻦﺨﺳ ﺖﺑﻮﻧ ،نآ
» ﻪﻠﺒﻗ « زا ﻦﺘـﻔﮔ ﻦﺨـﺳ ياﺮـﺑ ﺰـﯿﻧ ﻪـﻠﺒﻗ عﻮﺿﻮﻣ حﺮﻃ و ﺪﺳﺮﺑ
هدﺎﺘﺳﺮﻓ ﻦﯾﺮﺧآ ﻠﺒﻗ نآ رﺎﻨﮐ ﻪﮐ ﺖﺳا يا
:ﺪﻨﮐ مﻼﻋا ار دﻮﺧ تﻮﻋد ﺪﯾﺎﺑ ،ﻪ
َﺮُﻘْﻟا ﱠمُأ َرِﺬْﻨُﺘِﻟ ﺎﯿِﺑَﺮَﻋ ﺎًﻧآْﺮُﻗ َﮏْﯿَﻟِإ ﺎَﻨْﯿَﺣْوَأ َﮏِﻟَﺬَﮐَو ی
ﺎَﻬَﻟْﻮَﺣ ْﻦَﻣَو :يرﻮﺸﻟا]
7 .[
ﻦﯾا
»
ّما يﺮﻘﻟا « و سﺪﻘﻣ ِﺮﻬﺷردﺎﻣ
» ﻧﺎﺧ ﻦﯿﻟوا ﮥ
ﻲﻧﺎﮕﻤﻫ « ناراﺰـﻫ ،نآ حﺮـﻃ ﻪـﮐ ﺖـﺳا
ﯽﺘﻌﻨـﺻ ،یدﺎـﻣ مﻮـﻬﻔﻣ ﻪﺑ ﺮﺸﺑ ندﺮﺑ ﻲﭘ زا ﺶﯿﭘ لﺎﺳ
،ﻞـﭘوﺮﺘﻣ ﮏـﯿﻧﻮﻣِﮋﻫ و یﺮﺛﺎـﮑﺗ ،
1
ﻪﺑ ﻲﻧﺎﻧﻮﯾ ﺲﯿﻠﭘوﺮﺘﻣ زا ذﻮﺧﺄﻣ ] ﺮﻬـﺷردﺎﻣ يﺎﻨﻌﻣ
52 ص ، 615 ،[ ﻞـﯿﻠﺧ ﻢﯿﻫاﺮـﺑا يﻮـﺳ زا
ﺨﺴﻧ نآ رﺎﻨﮐ زا ﺎﺗ ﺪﺷ اﺮﺟا ﮥ
» ﻄﻘﻧ و نﺎﯿﻧﺎﻬﺟ ﺪﺷر ﮥ
ـﻤﻫ ﻊـﻤﺟ ﮥ
ـﻠﺋﺎﻋ ﻪـﮑﻠﺑ ،نﺎﻧﺎﻤﻠـﺴﻣ ﮥ
ﺪﻧﺎﺳﺮﺑ ،ﺪﻨﺳﺮﺑ ﺪﯾﺎﺑ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ار ﺖﯾﺮﺸﺑ ،يﺮﺸﺑ ] «
6 ص ، 3 .[
،ﻒﻠﺘﺨﻣ تﺎﯾآ رد ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ
ﻲـﻣ ﻲـﻬﻟا ﻦـﻣآ مﺮـﺣ و ﻦﯿﻣا و ﻦﻣآ ﺪﻠﺑ ار ﻪﮑﻣ رد و درﺎﻤـﺷ
ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﺿاﻮﻣ
، هرﻮﺳ تﺎﯾآ ﺎﺗ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﮑﻣ ﺪﻬﻋ ﻦﯾزﺎﻏآ ِتﺎﯾآ زا تﺎﻋﻮـﺿﻮﻣ ياراد و ﻲﻧﺪـﻣ يﺎﻫ
ﻲﺘﯿﻨﻣا و ﻲﻣﺎﻈﻧ هرﻮﺳ ﺪﻨﻧﺎﻣ–
ﻪﺑﻮﺗ و لﺎﻔﻧا يﺎﻫ -
» ﺖﯿﻨﻣا « ﻲﻣ نﺎﺸﻧﺮﻃﺎﺧ ار ﻪﮑﻣ :دزﺎﺳ
) ِﺖْﯿَﺒْﻟا اَﺬَﻫ ﱠبَر اوُﺪُﺒْﻌَﯿْﻠَﻓ 3
ﱠﻟا ( ٍعﻮُﺟ ْﻦِﻣ ْﻢُﻬَﻤَﻌْﻃَأ يِﺬ
ْﻢُﻬَﻨَﻣآَو
ٍفْﻮَﺧ ْﻦِﻣ :ﺶﯾﺮﻘﻟا]
3 و 4 .[
) ِنﻮُﺘْﯾﱠﺰﻟاَو ِﻦﯿِّﺘﻟاَو 1
) َﻦﯿِﻨﯿِﺳ ِرﻮُﻃَو(
2
ِﻦﯿِﻣﻷا ِﺪَﻠَﺒْﻟا اَﺬَﻫَو(
:ﻦﯿﺘﻟا]
1 - 3 [.
رﻮﺳ رد ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ ۀ
نﺪﻤﺗ دوﺮﻓ و زاﺮﻓ زا ﺎﻫرﺎﺑ مور ﺐـﻟﺎﻏ ﺲﭙﺳ و بﻮﻠﻐﻣ عﻮﺿﻮﻣ زا و ﺎﻫ
ﻨﻤﺗرﺪﻗ نﺎﯿﻣور نﺪﺷ
ﻲـﻣ ﻦﺨـﺳ ﺪ
رﻮـﺳ رد و ﺪـﯾﻮﮔ ۀ
رﻮـﺳ ﻲـﻨﻌﯾ نآ روﺎـﺠﻣ ۀ
زا تﻮـﺒﮑﻨﻋ
ﺾﯿﻀﺣ و
ﻲﻣ ﻦﺨﺳ ﻲﻧﺎﺴﮐ ﻒﻌﺿ و ﺪـﻨﺘﻓﺮﮔ ﺶﯾﻮـﺧ يﺎـﯿﻟوا ار اﺪـﺧ ﺮﯿﻏ ﻪﮐ ﺪﯾﻮﮔ
» ـﻧﺎﺧ ﮥ «
ﺖﺴﺳ ار نﺎﺸﯾا
، ﻪﺑ ﻧﺎﺧ نﺎﺳ ﮥ ﻲﻣ تﻮﺒﮑﻨﻋ نآﺮـﻗ ﻦﺨـﺳ رد ﻪـﻧﺎﺧ ﻪـﮐ ﺖـﺳا ﻦـﺷور .درﺎﻤﺷ
ﻲﻤﻧ ﻲﺼﺨﺷ لﺰﻨﻣ ﻪﺑ دوﺪﺤﻣ ﻌﺳ و ﺪﻧﺎﻣ
ﮥ ﻧﺎﺧ ،نآ ﻲﻣﻮﻬﻔﻣ ﮥ
ﻫﺮﻓ و ﺮﮑﻓ ﺰـﯿﻧ ار ﺖﺳﺎﯿﺳ و ﮓﻨ
ﻲﻣ ﺮﺑ رد رﻮﺳ ﻦﯿﻤﻫ رد نآﺮﻗ .دﺮﯿﮔ
ۀ ﺮﯿﺧا نﺎﻨﭽﻤﻫ زا ﺪﻨﻠﺑ ﻲﻧﺎﯿﺑ ﺎﺑ
» ﺖﯿﻨﻣا « ﻲﻣ ﻪﮑﻣ :ﺪﯾﻮﮔ
ْﻢَﻟَوَأ ـﱠﻠﻟا ِﺔَﻤْﻌِﻨِﺑَو َنﻮُﻨِﻣْﺆُﯾ ِﻞِﻃﺎَﺒْﻟﺎِﺒَﻓَأ ْﻢِﻬِﻟْﻮَﺣ ْﻦِﻣ ُسﺎﱠﻨﻟا ُﻒﱠﻄَﺨَﺘُﯾَو ﺎًﻨِﻣآ ﺎًﻣَﺮَﺣ ﺎَﻨْﻠَﻌَﺟ ﺎﱠﻧَأ اْوَﺮَﯾ ِﻪ
َنوُﺮُﻔْﮑَﯾ ﻌﻟا]
:تﻮﺒﮑﻨ 67 ،[
ﻲﻣ ﺢﯾﺮﺼﺗ ﻪﮑﻣ فاﺮﻃا دﻼﺑ ﻲﻨﻣاﺎﻧ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ و رﻮـﺳ رد ﻦﯿﻨﭽﻤﻫ .ﺪﻨﮐ
ۀ
رﻮﺳ ﻲﻨﻌﯾ تﻮﺒﮑﻨﻋ زا ﻞﺒﻗ ۀ
هﺪﻬﻋ ﻪﮐ ﺺﺼﻗ ﺖﺳا ﻲﺳﻮﻣ نﺎﺘﺳاد ﻞﯿﺼﻔﺗ راد
- وا ﺶـﺷﻮﮐ ﺎﻣ و
1 . ﺎﻫرﻮﺸﮐ ی ﺘﻌﻨﺻ ﯽ ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﮐ صﻮﺼﺧ ی
ﺑﺮﻏ ﯽ ﻤﻫ سأر رد و ﺔ
نآ ﺮﻣآ ﺎﻫ ﮑﯾ
،ﺎ ﻓ ﯽﻣﻮﻧﻮﯾﺰﯿ ار نﺎﻬﺟ
نﻮﮔﺮﮔد هدﺮﮐ ﻋ ؛ﺪﻧا ﯽﺘﯿﻨﯿ ﺪﺟ ﺪﯾ هداد ﻪﺋارا ﺪﻧا
، ﺘﺧادﺮﭘ و ﻪﺘﺧﺎﺳ ﺔ
ﺷﺎﻣ ﻦﯿ ﺖﻟﺎﺣ عﻮﻧ ﺮﻫ بﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ .
ﺎﺘﺳور ﯽﯾ ﺮﻬﺷ ﺖﻟﺎﺣ عﻮﻧ ﺮﻫ و ی
ﻧﺎﺘﺳﺮﻬﺷ و ﯽ
ﺖﺸﭘ ار ﻟﺎﻋ ،ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺮﺳ ﯽ
ﻦﯾﺮﺗ ﺎﻬﻧ و ﯽﯾ ﻦﯾﺮﺗ دﻮﺧ ﻞﮑﺷ
را ا رد هﺪﯾ لآ هﺪﻨﮔ نﺎﻤﻫ ﻪﮐ نﺪﻤﺗ هﺪﻨﮔ و ﺮﻬﺷ
ﺪﺷﺎﺑ رﻮﺸﮐ
، ﻠﺠﺘﻣ ﯽ ا و .ﺖﺳا هدﺮﮐ ﻦﯾ
» هﺪﻨﮔ و ﺮﻬﺷ
هﺪﻨﮔ رﻮﺸﮐ
«،
ﺘﺣا جﺎﯿ ﻪﺑ ﻞﻣﺎﮐ ﮏﯾ ﺪﻣ ﺖﯾﺮﯾ ﺗاﺮﮐورﻮﺑ ﮏﯿ و ﮏﯾ و نﺎﻣزﺎﺳ مرﻮﻔﯿﻧﻮﯾ
ﻋﺎﻤﺘﺟا ﯽ ﻪﮐ دراد
ﺷﺎﻣ ﮏﻤﮐ نوﺪﺑ ﻦﯿ
یﺎﻫ ﻤﻧ ﺖﺳد ﻪﺑ ﺰﮔﺮﻫ رﻮﺟاورﻮﺟ ﯽ
ﺪﻨﯾآ . ﯽﻨﻌﯾ ﺷﺎﻣ ﻦﯿ ﺷﺎﻣِﺮﻬﺷ و
،ﯽﻨﯿ ﺎﻬﻧ ﯽﯾ
ﻦﯾﺮﺗ ﺔﻌﻄﻗ .[109-108ﺺﺻ ،14] ﺖﺳا ﻪﺘﺷاﺬﮔ نﺎﯿﻨﺑ بﺮﻏ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻧﺪﻤﺗ ﻞﮑﺷ ﻲﯾﺎﻘﯿﺳﻮﻣ
نﺎﻤﺳآ شاﺮﺧ
، ﺮﺛا ﺮﺘﻨﭘرﺎﮐ ﻪﻧﺎﺸﻧ يﺎﻫ ﻲﺑﻮﺧ ﻦﯾارد ﻪﻨﯿﻣز ﻪﺑ ﺖﺳد ﻲﻣ ﺪﻫد . ﻦﯾا ﻪﻌﻄﻗ ﻪﮐ ﺎﺑ نﺎﯿﺑ لﺎﺠﻨﺟ
و ﺮﺳ و ياﺪﺻ باﺮﻄﺿاﺮﭘ و
نﺎﺠﯿﻫ ﮏﯾ ﺮﻬﺷ گرﺰﺑ و هرﺎﺷا يا ﻪﺑ دﻮﺧ نﺎﻤﺳآ شاﺮﺧ زﺎﻏآ ﻲﻣ
،ددﺮﮔ
ﻲﮑﯾ زا يﺎﻫﺮﻬﺷ گرﺰﺑ ﺎﮑﯾﺮﻣآ و
ًﻻﻮﺻا يﺎﮑﯾﺮﻣآ ﻠﭘوﺮﺘﻣ ﻣ ار ﻦﺘﯿ ﻲﻣ ﻢﺴﺠ دزﺎﺳ . يور ﺲﯾرﺎﻫ
، زﺎﺴﮕﻨﻫآ
ﺮﮕﯾد ﻲﯾﺎﮑﯾﺮﻣآ رد ﻦﯾا ﻪﻨﯿﻣز ﻲﻣ ﺪﺴﯾﻮﻧ :
» ﻦﯾا يﻻﻮﯿﻫ ﻢﯿﻈﻋ و کﺎﻨﺘﺸﺣو ﺎﻣ
،ﻢﯿﺘﺴﯿﻧ ﺎﻣ نآ ار ﻢﯿﺘﺧﺎﺳ
. 304-156ﺺﺻ ،21 ]«ﻢﯾﺪﺷﻢﯿﻠﺴﺗوﻢﯿﺘﻓﺎﯾﺮﯿﻘﺣوﮏﭼﻮﮐنآﻲﻧﺎﺴﻧاﺮﯿﻏﻢﺘﯾرﺮﺑاﺮﺑرداردﻮﺧﺎﻣ
و [.202 -201ﺺﺻ ،27] ؛[ 308-304
ﻤﯿﺧ يﺎﻨﺑ ياﺮﺑ ار ﮥ
رد ﻲـﻬﻟا مﻼـﺴﻟاراد يﺎـﻨﺑ ياﺮﺑ ار وا مﺎﮐﺎﻧ حﺮﻃ ﺲﭙﺳ و نﺎﺑﺎﯿﺑ رد عﺎﻤﺘﺟا
ﻢﯾﺪﯾد ﻢﯿﻠﺷروا -
ﻲﺤﯾﺮﺼﺗ ﯽﻣ ﻲﻌﯾﺮﻘﺗ ﯽﺸﺳﺮﭘ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ ﻻﺎﺑ ﻦﺨﺳ ﺲﻨﺟ زا
:دروآ
َﺪُﻬْﻟا ِﻊِﺒﱠﺘَﻧ ْنِإ اﻮُﻟﺎَﻗَو ی
َﺒْﺠُﯾ ﺎًﻨِﻣآ ﺎًﻣَﺮَﺣ ْﻢُﻬَﻟ ْﻦِّﮑَﻤُﻧ ْﻢَﻟَوَأ ﺎَﻨِﺿْرَأ ْﻦِﻣ ْﻒﱠﻄَﺨَﺘُﻧ َﮏَﻌَﻣ ﯽ
ِﻪـْﯿَﻟِإ
َنﻮُﻤَﻠْﻌَﯾ ﻻ ْﻢُﻫَﺮَﺜْﮐَأ ﱠﻦِﮑَﻟَو ﺎﱠﻧُﺪَﻟ ْﻦِﻣ ﺎًﻗْزِر ٍءْﻲَﺷ ِّﻞُﮐ ُتاَﺮَﻤَﺛ :ﺺﺼﻘﻟا]
57 .[
ﻦﯾا
» ﻒﻄﺧ « ژاوﺪﯿﻠﮐ ﻪﮐ ۀ
هﺮﻄﯿﺳ ﻲﻨﻣاﺎﻧ نﺎﯿﺑ ياﺮﺑ تﺎﯾآ ﻦﯾا رد ﻢﯾﺮﮐ نآﺮﻗ ﺮﺳ ﺮﺑ ﺪﻨﻣ
رﻮﺳ رد ،ﺖﺳا ﺮﮕﯾد دﻼﺑ و يﺮُﻗ ۀ
ـﻟﻮﻘﻣ ﻪـﮐ لﺎﻔﻧا ﮥ
رﺎﯿـﺴﺑ نآ رد ﯽﻣﺎـﻈﻧ دﺎـﻬﺟ و ﺖـﯿﻨﻣا
ﻲﻣ هﺪﯾد ﺰﯿﻧ ﺖﺳا ﺺﺧﺎﺷ :دﻮﺷ
ِضْرﻷا ﻲِﻓ َنﻮُﻔَﻌْﻀَﺘْﺴُﻣ ٌﻞﯿِﻠَﻗ ْﻢُﺘْﻧَأ ْذِإ اوُﺮُﮐْذاَو ْﻢُﮐاَوﺂـَﻓ ُسﺎـﱠﻨﻟا ُﻢُﮑَﻔﱠﻄَﺨَﺘَﯾ ْنَأ َنﻮُﻓﺎَﺨَﺗ
ِهِﺮْﺼَﻨِﺑ ْﻢُﮐَﺪﱠﯾَأَو :لﺎﻔﻧﻻا]
26 .[
رﻮﺳ ﻦﯿﻤﻫ یﺎﻀﻓ رد ۀ
ﺮﺒﻣﺎـﯿﭘ رﻮـﻀﺣ ﻦـﻤُﯾ ﻪﺑ ﺖﯿﻨﻣا و ﺖﻤﺣر ترﺎﺸﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺮﯿﺧا
ﻲـﻣ هداد نﺎـﻧآ ﻪـﺑ ﻲﻣﻼـﺳا ﺖﻣا نﺎﯿﻣ رد (ص)مﺮﮐا یﻮـﺳ ﻪـﺑ نﺪـﻣآ ﻪـﺑ نﺎـﻨﯾا و دﻮـﺷ
ﻦﺘﻓﺎﯾ یاﺮﺑ (ص)ﺮﺒﻣﺎﯿﭘ
» ﯿﺣ تﺎ « ﯽﻣ هﺪﻧاﻮﺧاﺮﻓ یﻮﻨﻌﻣ ﺖـﻨﻤﯿﻣ زا هﺪـﻣآﺮﺑ ﺖـﯿﻨﻣا و ﺪﻧﻮﺷ
ﯽﻣ دﺰﺷﻮﮔ نﺎﺸﯾا ﻪﺑ ﺰﯿﻧ يﻮﺒﻧ رﻮﻀﺣ :دﻮﺷ
) ْﻢُﮑﯿـِﯿْﺤُﯾ ﺎَﻤِﻟ ْﻢُﮐﺎَﻋَد اَذِإ ِلﻮُﺳﱠﺮﻠِﻟَو ِﻪﱠﻠِﻟ اﻮُﺒﯿِﺠَﺘْﺳا اﻮُﻨَﻣآ َﻦﯾِﺬﱠﻟا ﺎَﻬﱡﯾَأﺎَﯾ 24
اﻮُﻟﺎـَﻗ ْذِإَو...(
ْﻦِﻣ ﱠﻖَﺤْﻟا َﻮُﻫ اَﺬَﻫ َنﺎَﮐ ْنِإ ﱠﻢُﻬﱠﻠﻟا ٍباَﺬـَﻌِﺑ ﺎـَﻨِﺘْﺋا ِوَأ ِءﺎَﻤﱠﺴﻟا َﻦِﻣ ًةَرﺎَﺠِﺣ ﺎَﻨْﯿَﻠَﻋ ْﺮِﻄْﻣَﺄَﻓ َكِﺪْﻨِﻋ
) ٍﻢﯿِﻟَأ 32
َنوُﺮِﻔْﻐَﺘـْﺴَﯾ ْﻢـُﻫَو ْﻢُﻬَﺑِّﺬـَﻌُﻣ ُﻪـﱠﻠﻟا َنﺎـَﮐ ﺎَﻣَو ْﻢِﻬﯿِﻓ َﺖْﻧَأَو ْﻢُﻬَﺑِّﺬَﻌُﯿِﻟ ُﻪﱠﻠﻟا َنﺎَﮐ ﺎَﻣَو (
:لﺎﻔﻧﻻا]
24 و 33 ـ 32 [
رﻮﺳ ۀ و رﺪﺑ ﮓﻨﺟ ﻪﺑ ﺮﻇﺎﻧ لﺎﻔﻧا هرﻮـﺳ ﻦـﯾا ﻦﺨﺳ .ﺖﺳا نآ رد نﺎﻧﺎﻤﻠﺴﻣ ﺮﻔﻇ و ﺮﺼﻧ
رﻮﺳ ﻪﺑ ۀ ﻲﻣ ﻞﺼﺘﻣ ﻪﺑﻮﺗ نآ رد و دﻮﺷ
، لﻮـﺳر دﻮـﺟو رد ﻲـﻬﻟا نﺎـﻤﯾا و نﺎـﻣا يﻼـﻋا ﺪﺣ
ﻲﻣ ﻲﻠﺠﺘﻣ ﺖﻤﺣر .ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﻔﮔ ﻦﺨﺳ ﻲﺗآ رﻮﻄﺳ رد عﻮﺿﻮﻣ ﻦﯾا زا .ددﺮﮔ
ﻪﮐ ﻢﯾﺮﺒﻧ دﺎﯾ زا
» ﺖﯿﻨﻣا «
ﺖـﺳا ﺖـﯿﺑ ﻦـﯾا يﺎـّﻨﺑ و ﻲـﻬﻟا ﻞﯿﻠﺧ يﺎﻫﺎﻋد ﻪﻠﻤﺟ زا ﺖﯿﺑ
] :ﻢﯿﻫاﺮﺑا 37 - 35 ؛[
:هﺮﻘﺑ رد ار نآ ﺖﺑﺎﺠﺘﺳا ﻪﮐ ﻲﯾﺎﻋد 125
ﻪـﮐ ﻲﻣﻼـﺳ و ﻦـﻣا .ﻢﯾﺪـﯾد
ﻲﻣ ﻦﺨﺳ نآ زا ﻪﮑﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻞﯾذ ﺪﻧواﺪﺧ و اوﺄـﻣ و مﻼﺴﻟاراد ﻪﺑ دورو ياﺮﺑ يﺪﯿﻬﻤﺗ ،ﺪﯾﻮﮔ
:ﺖﺳوا نﺎﮔﺪﻨﺑ ﻲﯾﺎﻬﻧ ياﻮﺜﻣ
َﻟِإ ﻮُﻋْﺪَﯾ ُﻪﱠﻠﻟاَو ﯽ
ِمﻼﱠﺴﻟا ِراَد
ـَﻟِإ ُءﺎـَﺸَﯾ ْﻦـَﻣ يِﺪْﻬَﯾَو ﯽ
ٍطاَﺮـِﺻ
ٍﻢﯿِﻘَﺘْﺴُﻣ :ﺲﻧﻮﯾ]
25 :مﺎﻌﻧﻻا ؛ 82
و 127 [.
4 ﻨﯾﺪﻣ یﻮﺳ ﻪﺑ . ﮥ
ﯽﺒﻨﻟا
زاﺮـﺣا رد (ص)ﻢﺗﺎـﺧ ﺎـﺗ ﻞـﯿﻠﺧ زا ﻦﻬﮐ ﯽﻧﺎﻣز روآدﺎﯾ ،ﻪﮑﻣ ﺮﻬﺷ ،ﺖﺷﺬﮔ ﻪﭽﻧآ ﻪﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ
