This research aimed to investigate the participation and factors affecting it for developing urban agriculture in Tehran city

(1)

Research Paper

Behavior assessment of Tehran citizens to participate in urban agriculture the Case of District 22 of Tehran city

Hassan Sadighi a

, , Enayat Abbasi a

Sadat HosseiniMofrad a

Sedigheh

a. Department of Agricultural Extension and Education, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran

A B S T R A C T A R T I C L E I N F O

Today, human food supply sources are threatened by various factors, such as the reduction of arable and fertile land on a local scale, the increasing dependence on fossil fuels for the production, processing and transportation of food on a global scale. Rethinking the process of production to consumption and self-sufficiency in meeting urban needs are among the solutions that emerge in the form of a new type of agriculture called urban agriculture. This research aimed to investigate the participation and factors affecting it for developing urban agriculture in Tehran city. The research was descriptive and correlational which was conducted through a survey method.

Questionnaire was the main tool for data gathering which was validated using some agricultural extension and education experts’

points of view. Cronbach's alpha for different parts of the questionnaire was calculaed and were acceptable. According to the findings, all the variables, except the subjective norm, have an average more than moderate. The results of the correlation between the variables indicate that there is a positive and significant relationship between all variables and citizens’ behavior to participate in urban agriculture. According to the findings, among the studied variables, perceived behavioral control has the highest correlation and total causal effect, and then the intention has the highest total causal effect on citizens' behavior to participate in urban agriculture. According to the results, practical suggestions have been presented for extension and development of urban agriculture in Tehran city.

Keywords:

Food Security,

Urban Environment Management,

Intention to Urban Agriculture,

Behavioral Assessment.

Received:

27 August 2022

Received in revised form:

6 November 2022 Accepted:

25 January 2023 pp.85-100

 . Corresponding author (Email: enayat.abbasi@modares.ac.ir)

Citation: HosseiniMofrad, S.S., Abbasi, E., & Sadighi, H. (2022). Behavior assessment of Tehran citizens to participate in urban agriculture the Case of District 22 of Tehran city. Journal of Geographical Urban Planning Research, 10 (4), 82-100.

http://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2023.343169.1699

(2)

Journal of Geographical Urban Planning Research, 10 (4), 2022

Extended Abstarct Introduction

With its relatively large geographical area and high population, Tehran faces challenges that require complete and comprehensive planning for development and management of the city.

Air and noise pollution, land use changes and unauthorized construction, structural challenges and wrong policies in the field of urban land transfer, increasing the amount of runoff from municipal waste and increasing the volume of municipal wastewater has endangered the health and quality of life of citizens in this metropolis.

In order to provide a suitable solution to face the problems created in Tehran, the idea of urban agriculture as a suitable and sustainable strategy, can be used in various economic, environmental and social fields.

Urban agriculture in general is the production of edible and non-edible plants and horticultural and livestock products in the city and its suburbs. The overall goal of urban agriculture is to respect the potential for healthy living and nature in the city, and to achieve this goal, three goals are pursued: improving and protecting the ecological structure of the land, recreating social participation, and the urban economy.

District 22 is known as one of the 22 districts as a tourism hub and area of sustainable urban development and has been selected as a pilot area for urban agriculture due to its open spaces and numerous forest parks. Then, this research aimed to investigate the participation and factors affecting it for developing urban agriculture in this district.

Methodology

This descriptive and correlational research was conducted through a survey method.

The statistical population consisted of all citizens in district 22 of Tehran Municipality (N~ 560000). Using the Krejcie and Morgan’s table and simple random sampling method 384 people were selected as sample (n = 384) and finally 300 questionnaires were collected and analyzed.

Questionnaire was the main tool for data gathering, which was validated using some

agricultural extension and education experts’ points of view. Cronbach's alpha for different sections of the questionnaire was calculated between 0.84 and 0.92.

Behavior, intention, attitude, subjective norms and perceived behavioral control are the main components of the questionnaire which have been measured based on the Ajzen’s theory of planned behavior. The collected data were analyzed using SPSS software version 26. The statistics used in the descriptive statistics section are: central dispersion index (mean, frequency, percentage, minimum and maximum) and dispersion indices (standard deviation and coefficient of variation). In the inferential statistics section, according to the type of the data, Pearson and Spearman correlation coefficients and in order to investigate the direct and indirect effects of the studied independent variables on the dependent variable, path analysis technique was used.

Results and discussion

Regarding the level of familiarity with urban agriculture, about 17% of citizens stated that they are familiar and 83% stated that they are not familiar with this type of agriculture. Comparison of information sources of familiarity with urban agriculture indicates that from viewpoints of the first group familiarity with people who had experience in urban agriculture and watching TV programs mentioned as the first and second priorities of their familiarity with this type of agriculture. The second group mentioned watching TV and questions from those who have experience in this type of agriculture as their sources of information for familiarity with urban agriculture.

The mean of the main variables (behavior, intention, attitude, subjective norms and perceived behavioral control) indicates that except for subjective norms, all other variables have a mean more the average (3).

The results showed that there were positive and significant relationship between all main variables. According to the findings, among the studied variables, perceived behavioral control has the highest correlation and total causal effect, and then the intention has the highest total causal

(3)

effect on citizens' behavior to participate in urban agriculture.

Conclusion

Despite the role of attitude and perceived behavioral control, the role of citizens' subjective norms in motivating them to engage in urban agriculture is low evaluated. This means that the role of both citizen’s past experiences and those around them in motivating them to engage in urban agriculture are small. The perceived behavior control variable has the greatest causal effect on the citizens' motivation to participate in urban agriculture. According to the Ajzen's theory of planned behavior perceived behavioral control consists of three sub-components: self-efficacy, facilitation and access to resources. In fact, citizens decide on the actual behavior according to their abilities and self-reliance, as well as the available conditions and available facilities. According to the

information obtained from the study area, it is suggested that in order to develop urban agriculture in District 22 and to stimulate the intention of the citizens to participate in doing urban agriculture, the conditions for access to facilities and resources should be provided.

Funding

There is no funding support.

Authors’ Contribution

All of the authors approved thecontent of the manuscript and agreed on all aspects of the work.

Conflict of Interest

Authors declared no conflict of interest.

Acknowledgments

We are grateful to all the scientific consultants of this paper.

(4)

هلاقم یشهوژپ

یجنس راتفر نادنورهش

نارهت ی یارب یرهش یزرواشک ماجنا رد تکراشم

هعلاطم دروم

ی هقطنم : 22

نارهت رهش

یدص هق تاداسلا ینیسح درفم - ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ

یسابع تیانع -1

ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ

یقیدص نسح -

ناریا ،نارهت ،سردم تیبرت هاگشناد ،یزرواشک شزومآ و جیورت هورگ

هلاقم تاعلاطا دیکچ

ه

ناگژاو یدیلک :

تینما

،ییاذغ تیریدم

طیحم تسیز

،یرهش لیامت هب

یزرواشک

،یرهش راتفر

،یجنس

یزرواشک یرهش .

خیرات تفایرد :

05 / 06 / 1401

خیرات یرگنزاب :

15 / 08 / 1401

خیرات شریذپ :

05 / 11 / 1401

.صص 100 - 85 هزورما

عبانم نیمأت هدننک یاذغ رشب طسوت اوع لم ینوگانوگ زا لیبق شهاک نیمز یاه لباق

تشک و زیخلصاح رد سایقم

،یلحم یگتسباو نوزفازور هب تخوس یاه یلیسف یارب

،دیلوت

یروآرف و لمح لقنو داوم ییاذغ رد سایقم یناهج دروم دیدهت هتفرگرارق تسا . یشیدنازاب رد

دنور دیلوت هب فرصم و ییافکدوخ رد عفر یاهزاین یرهش هلمجزا ر ها لح ییاه تسا هک رد

بلاق عون یدیدج زا یزرواشک هب مان یزرواشک یرهش روهظ یم دبای . فده زا نیا هعلاطم

یسررب تکراشم و لماوع راذگریثأت رب نآ رد تهج هعسوت یزرواشک یرهش رد رهش نارهت

دوب . نیا شهوژپ زا عون یفیصوت ـ یگتسبمه دوب و هب شور یشیامیپ ماجنا هدش تسا . یارب

ج عم یروآ هداد اه زا همانشسرپ ققحم هتخاس هدافتسا دش . یهورگ زا ناسانشراک یرادرهش

نارهت و یدادعت زا یاضعا تئیه یملع جیورت و شزومآ یزرواشک ییاور همانشسرپ ار دییأت

دندرک . بیرض ییایاپ یارب شخب یاه نوگانوگ همانشسرپ اب ماجنا نومزآ یگنهاشیپ هبساحم

و رادقم لباق لوبق هب تسد دمآ . رب ساسا هتفای یاه

،قیقحت نیگنایم همه اهریغتم هب زج

راجنه ینهذ رتلااب زا دح طسوتم یم دشاب . جیاتن یگتسبمه نیب

اهریغتم یکاح زا نآ تسا

هک نیب همه اهریغتم اب راتفر نادنورهش یارب

ماجنا یزرواشک یرهش هطبار تبثم و

ینعم یراد دوجو دراد . زا نایم یاهریغتم ب یسرر

،هدش لرتنک راتفر کاردا هدش یاراد نیرتشیب

یگتسبمه و رثا یلع

،لک و نآزادعب لیامت یاراد نیرتشیب رثا یلع لک رب راتفر نادنورهش

یارب تکراشم رد یزرواشک یرهش یم دشاب . اب هجوت هب جیاتن

،قیقحت ییاهداهنشیپ یدربراک

رد یاتسار جیورت و هعسوت یزرواشک یرهش رد رهش ارهت ن هئارا دش تسا .

.

1 . هدنسیون سم وئ ل

enayat.abbasi@modares.ac.ir Email:

:دانتسا سح ین ی درفم

، دص ی هق تاداسلا

؛ سابع ی

، انع ی ت و دص یق ی

، نسح . ( 1401 .) جنس راتفر ی نارهت نادنورهش ی

ارب ی زرواشک ماجنا رد تکراشم ی

رهش ی هعلاطم دروم ی هقطنم : 22 نارهت رهش هلجم .

شهوژپ یاه یایفارغج همانرب یزیر یرهش 10 ، ( 4 ،) 100 - 85 .

http://doi.org/10.22059/JURBANGEO.2023.343169.1699

(5)

همدقم پ نرق دنچ ات ی

ش گدنز ی گدنز لباقم رد رهش رد ی

اتسور یی هدیدپ یا دج و صاخ ی

د دوب . عمج تبسن ی

ت اهاتسور هب رهش

و مک هطبار یا ب لداعتم ی ن حم و ناسنا ی

ط بط یع ی پ ی شنومار تشاد دوجو (

،ناراکمه و یقرش 1395

: 119 ).

شرازگ قبط

( دحتم للم نامزاس 2020

لاس رد ناهج تیعمج ) 2050

هب 3 / 9 رفن درایلیم یم

دسر هک 66 دصرد نآ اه نیشنرهش

درک دنهاوخ یگدنز رهش رد رفن هس ،رفن راهچ ره زا و دوب دنهاوخ (

United Nations, 2020

.) هزورما شخب یزرواشک

یمن دناوت مدق یاه بسانتم و یلداعتم اپ هب یاپ دشر تیعمج درادرب و تیلاعف ییاه ک ه یارب عفر یگنهامهان نیا ماجنا

یم دوش رد رادیاپان ندومن اهرهش مهس هدمع یا دراد . نیا عضو ثعاب هدش ات یرایسب زا نانکاس اهرهش لابند هب هار

یرگید یارب تسد هب ندروآ داوم ییاذغ .دنشاب یشیدنازاب دنور رد

دیلوت هب فرصم و عفر رد ییافکدوخ یاهزاین

یرهش

یکی زا هار لح ه یا حرطم هدش یلحم یزرواشک زا یدیدج عون بلاق رد هک تسا لکش هب

روهظ یرهش یزرواشک یم

دبای

( سح ینی درفم ، 1400 یزرواشک .) یرهش

یتصرف یارب داجیا کی ریثأت تبثم رد ماظن ییاذغ ناهج و دیلوت داوم ییاذغ

تیفیکاب رد لصاوف تسا کیدزن و

راکهار یدیدج یارب هلباقم اب تلاکشم تسیز

یطیحم

،

،یداصتقا و

یعامتجا اهرهش

.تسا نامزاس رابوراوخ )وئاف( یناهج مه

یکی زا هار یاه رثؤم رد شنکاو هب تیعمج شیازفا نانیشنرهش

هب هژیو رد

یاهروشک لاحرد

هعسوت ار یرهش یزرواشک یم

دناد (

FAO, 2007

)

.

هدیدپ شنرهش ین ی ا رد ی نار نچ زا مه ی ن تلاوحت ی ن ادج ی تس بانم دورو . دج ع

ی د شان دمآرد ی

و زکرمت و تفن شورف زا

هیامرس یراذگ اهرهش رد نآ ی

گرزب

، هب هژیو رد نلاک رهش نارهت پ ندش هتسسگ بجوم ی

دنو ناگرا ی ک و اهاتسور و اهرهش

رخت ی ب اتسور داصتقا یی

تسا هدیدرگ

،ناراکمه و ینیکشم(

1392:188 ).

اپ نارهت ی تخت و گرزب نیرت ا رهش ی نار

، ی ک ی زا

20 لاک ن رهش تسا ناهج گرزب .

فارغج هرتسگ اب نارهت یا

یی ز ًاتبسن ی دا عمج و ی ت یلااب اب دوخ شلاچ ییاه تسا هجاوم

ن هک ی دنمزا همانرب یزیر ارب عماج و لماک ی

دم و هعسوت ی

ر ی ت تسا رهش (

Firoozpour et al., 2021: 203

).

هب روظنم

هراچ یشیدنا و هئارا لاضعم اب ههجاوم یارب بسانم یراکهار زا هک ،نارهت رهش ت

کی وس اب هلباقم لیسناتپ شلاچ

یاه

هدشداجیا دشاب هتشاد ار

، دنور رگید یوس زا و هعسوت

،دیامن لیهست ار یرهش رادیاپ هدیا

یرهش یزرواشک هب

ناونع کی

،رادیاپ و بسانم دربهار یم

دناوت رد هنیمز یاه یداصتقا فلتخم ،

تسیز یطیحم هب یعامتجا و هعسوت

رادیاپ تیریدم و

دنک کمک یرهش (

سح ینی درفم ، 1400 .) یزرواشک یرهش

هب تروص یلک ترابع تسا زا دیلوت ناهایگ یکاروخ و

یکاروخریغ و

تلاوصحم یغاب

و یماد رد لخاد رهش و قطانم هیشاح نآ (

Zezza & Tasciotti., 2010: 270

.)

یزرواشک نآ نوماریپ و رهش رد یفلتخم عاونا رد یرهش

لباق ارجا س رد و دنراد یفلتخم دیاوف مادک ره هک ت سایقم

یاه

دنتسه راذگریثأت یتوافتم .

هب یلکروط

، گرزب ات کچوک سایقم زا یرهش یزرواشک قیداصم ترابع

دنا :زا هچغاب یاه

یگناخ سایقم رد هک هتخیوآ یزرواشک و ینکلاب یزرواشک ،یگناخ لباق

ارجا .دنتسه زبس ماب و زبس راوید ، هچغاب

یاه

هش ماجنا یلحم سایقم رد هک یر یم

دنریگ و هناخلگ اه و هعرزم یاه ارجا رهش حطس رد هک یدومع یم

دنوش (

Golden,

.)2013

فده یلک یرهش یزرواشک مارتحا

هب لیسناتپ یگدنز ملاس و تعیبط رهش رد تسا و یارب ندیسر هب نیا روظنم هس

:فده دوبهب و تظافح راتخاس یکیژولوکا

،نیمزرس فآزاب

ینیر

،یعامتجا تکراشم و

داصتقا یرهش لابند یم دوش ( و یونثم

،ناراکمه 1391 : 7 .) ندش یتایلمع زا شیپ .تسا یصاخ تامازلتسا و تادیهمت ذاختا مزلتسم یرهش یزرواشک یارجا

حرط اه و هژورپ اه هب روظنم نتشادرب نایم زا و عناوم ییاسانش نآ

اه و هرهب یریگ زا حیحص لیسناتپ

یاه جوم یتسیاب دو

تیمها زا هک یرهش یزرواشک ماجنا تامازلتسا زا یکی .دوش مهارف مزلا یاهرتسب هژیو

یا لیامت تسا رادروخرب

(6)

سح ین ی درفم ناراکمه و /

جنس راتفر ی نارهت نادنورهش ی

ارب ی زرواشک ماجنا رد تکراشم ی

رهش ی ...

87

یارجا رد تکراشم هب نادنورهش حرط

اه اب یراکمه و نامزاس

یاه یاراد صاخ راتفر کی هب لیامت .تسا یلوتم

هفلؤم یاه اب روما یارجا رد تکراشم یارب ؛تسا یفلتخم یفاک شناد زا نادنورهش یتسی

هرابرد و دنشاب رادروخرب عوضوم

ضرف .دنشاب هتشاد راک تلوهس و یتخس نازیم زا یحیحص کرد نینچمه رب

نیا تسا هک اب صاصتخا هجدوب

و عبانم رد

سرتسد و نینچمه ندناجنگ

یزرواشک یرهش

رد حرط اه و همانرب یاه ینارمع رد تسایس یراذگ یاه هقطنم یا و تح ی

یلم یارب نیمأت تینما ییاذغ و دیلوت یاذغ ملاس و نینچمه ناماس یهد هب ندنارذگ تاقوا تغارف تکراشم بلج زین و

نادنورهش هب

ناونع مهم نیرت ناوتب هناوتشپ ماگ

یدنلب هب یوس هعسوت رادیاپ یرهش رد ره هس دعب

،یداصتقا یعامتجا

و

تسیز یطیحم تشادرب .

ت نازیم یسررب نیاربانب یرهش یزرواشک رد تکراشم یارب هقطنم نیا نادنورهش راتفر و لیام

هب ناونع تسخن ماگ

یم دناوت .دروآ مهارف رگید قطانم و هقطنم نیا رد یزرواشک عون نیا هعسوت یارب ار هنیمز هقطنم رد دنچ ره

22 رهش

نارهت دوجو قطانم ریاس دننامه زین نامتخاس

یاه یگدنز و هبترمدنلب نامتراپآ

ینیشن ناکما یریذپ یزرواشک ماجنا

رارق ریثأت تحت ار یرهش یم

دهد یلو ، هجوت اب هقطنم نیا هک هب هب

ناونع و یرگشدرگ بطق یرهش رادیاپ هعسوت هقطنم

هتخانش هدش دوج اب و ندوب اراد

یخرب نینچمه و زاب یاهاضف کراپ

یاه ددعتم یلگنج یم

دناوت هب ناونع تولیاپ هقطنم

رواشک یارجا باختنا یرهش یز

دوش . هب هجوت اب هچنآ

لیامت هک تسا لاؤس نیا هب خساپ یپ رد رضاح قیقحت دش هتفگ

هقطنم نادنورهش 22

ریثأت نآ رب یلماوع هچ و تسا نازیم هچ هب یرهش یزرواشک ماجنا یارب یم

دنرذگ

؟

ینابم یرظن راتفر شجنس یارب یروئت

یاه راتفر یروئت هک دراد دوجو یفلتخم رب

همان یزیر هدش و نیرتربتعم زا یکی نزیآ

نیرتدربراکرپ نآ

اه ( رادومن هب هجوت اب .تسا 1

راتفر ) لیامت ،1

شرگن ،2

ینهذ یاهراجنه ،3

راتفر لرتنک و 4

کاردا

5هدش

هفلؤم یاه یلصا هیرظن نیا .دنتسه

رد نیا یروئت ، شرگن لماش هس هفلؤم یراگزاس

،6

کاردا زا تلوهس و 7

کاردا زا یدنمدوس تسا8

. شهوژپ نیا رد

درف رواب ،تلوهس زا کاردا .تسا یرهش یزرواشک ماجنا اب درف یراتفر و ینهذ یاهرواب قباطت نازیم ،یراگزاس زا روظنم هب تبسن هجرد یزرواشک ماجنا تلوهس و یتخس هعلاطم نیا رد هک دراد ار نآ ماجنا دصق هک تسا یلمع یناسآ و یتخس

.تسا رظندم درف یارب یرهش شیارگ داجیا بجوم )یرهش یزرواشک اجنیا رد( لمع کی یایازم و یدنمدوس کرد

درف رد لمع نآ ماجنا هب تبسن لیامت و تبثم یم

ددرگ . رب نایفارطا ریثأت و نیشیپ تایبرجت زا هتفرگرب ینهذ یاهراجنه

تسا درف یرهش یزرواشک هب تبسن درف نهذ رد هک ییاهراجنه شهوژپ نیا رد .

لکش هتفرگ و ای تبثم یاهدروخزاب

تسا هدومن تفایرد نایانشآ و ناتسود قیرط زا هک یفنم

، رظندم یم دشاب . هجرد لرتنک یراتفر هدش کرد رب

ساسا

یدمآراکدوخ و 9

دوجو عبانم و تلایهست لکش

یم دریگ سرتسد رد عبانم دوجو و هدش لیهست طیارش ،یدمآراکدوخ .

عومجمرد کرد یراتفر لرتنک

هدش ار درف یم دنزاس رد . هنیمز درف هک نازیم ره هب یرهش یزرواشک رتدمآراک دوخ

و دشاب

1 . Behavior 2 . Intention 3 . Attitude

4 . Subjective Norms

5 . Perceived Behavioral Control 6 . Adaptability

7 .Perceived Ease of Use 8 . Perceived Usefulness 9 . Self- Efficacy

(7)

دیامن کاردا هدش لیهست یرهش یزرواشک ماجنا و روما رد تکراشم یارب ار عبانم هب یسرتسد زین و طیارش نامه هب

هزادنا یم دناوت هش یزرواشک ماجنا تمس هب ار نآ و دشاب هتشاد شیوخ راتفر رب یرتشیب لرتنک .دیامن تیاده یر

رد ک

،ل

شرگن تبسن هب راجنه ،راتفر نهذ

ی و اردا ک درف زا ک

،یراتفر لرتن رجنم

هب لکش یریگ لیامت راتفر ی درف یم دوش .

شرگن و راجنه نهذ ی بولطم رت و رد ک ک لرتن بی رتش رب ارجا ی ک

،را هب لامتحا دایز

، دصق درف ار هب ارجا ی کی راتفر رد

خساپ هب کی نی ار زا یمرب دزیگنا (

Ajzen, 2006

) اب نادنورهش تکراشم شهوژپ نیا رد )یعقاو راتفر( راتفر زا روظنم .

رگید و یرادرهش نامزاس

اه نآ زا جراخ ای لزنم یاضف رد یرهش یزرواشک ماجنا نینچمه و رما یلوتم یاهداهن و

یم دشاب .

لکش 1 . بوچراچ رظن ی شهوژپ : روئت ی زجت ی ه راتفر همانرب یزیر هدش ، :عبنم ( Ajzen, 2006 )

شور شهوژپ

شور ظاحل هب نیا ،یسانش

هدید( یمیاداراپ رظنم زا شهوژپ

،)ینام زا شهوژپ عون یاه

یمک

، زا و شهوژپ حرط رظن

نازیم لرتنک اهریغتم زا عون ظاحلزا و یشیامزآریغ فده

زا عون شهوژپ یاه نیا زا لصاح جیاتن اریز ،تسا یدربراک

همانرب یارب هعلاطم ر

تسایس و نازی لباق یرهش ناراذگ

.تسا هدافتسا ظاحلزا

یگنوگچ لیلحت شهوژپ نیا ،تاعلاطا زا

هطبار ـ یّلع و یگتسبمه ـ یفیصوت عون یم یا

هنومن فیصوت هب اریز ،تسا یفیصوت .دشاب یاهریغتم و هعلاطمدروم یاه

یم قیقحت قیقحت مهم یاهریغتم نیب یگتسبمه اریز ،تسا یگتسبمه .دزادرپ

زا نینچمه قیقحت .تسا هدرک یسررب ار

هطبار ـ یلع عون لیامت رب لقتسم یاهریغتم میقتسمریغ و میقتسم تارثا یسررب هب ریسم لیلحت بلاق رد اریز ،تسا یا

.تسا هتخادرپ یرهش یزرواشک رد تکراشم یارب نادنورهش هقطنم نادنورهش شهوژپ نیا یرامآ هعماج 22

دادعت هب نارهت رهش 560000

لاس رد رفن 1400

یم هب هجوت اب ،دنشاب

نیا هقطنم هک 22

هب یرادرهش باختنا یرهش یزرواشک ماجنا یارب )هنومن هقطنم( تولیاپ هقطنم ناونع

،تسا هدش

هنومن باختنا هقطنم نیا زا رظندروم یاه هدش

.دنا یارب نییعت مجح هنومن زا هعماج

،یرامآ زا لودج یسجرک و ناگروم

(

Krejcie & Morgan, 1970: 609

)،

هدافتسا دش و مجح هنومن 384 رفن دروآرب دیدرگ ( 384 ) n=

و تیاهنرد دادعت 300

همانشسرپ عمج

یروآ و لیلحت تشگزاب خرن( دش 78

)دصرد . همانشسرپ عیزوت یارب هلحرم نیا رد ،اه

5 کرهش هلحم

اردص کرهش و کیپملا هدکهد کرهش ،دازآ ورس کرهش ،ناتسلگ کرهش ،فیرش هقطنم رد عقاو

22 هب نارهت یرادرهش

(8)

رهش ی ...

89

.دندش باختنا هداس یفداصت شور هب روبزم قطانم

هنوگ ششوپ ار هعلاطمدروم هدودحم فلتخم طاقن هک دندش باختنا یا

هلحم .دنهد باختنا هنومن مجح و بختنم یاه

( هرامش لودج رد هلحم ره زا هدش 1

.تسا هدش هدروآ )

لودج 1 هلحم . مجح و بختنم یاه هنومن

ریغتم ریغتم حوطس

عیزوت همانشسرپ هدش

)ربتعم( دصرد

هلحم فیرش

ناتسلگ دازآ ورس کیپملا هدکهد اردص 75

62 67 47 49 25

7 / 20

3 / 22

7 / 15

3 / 16

لک 300

100

رب یا هقطنم نادنورهش لیامت شجنس 22

اتفر هیزجت یروئت زا سابتقا اب دوب رضاح هعلاطم فده هک نارهت یرادرهش ر

همانرب یزیر

1هدش نزجآ (

2006 Ajzen,

) و هب زا نادنورهش تارظن شجنس روظنم همانشسرپ

تخاس ققحم هک دش هدافتسا

ییاور نآ و نارهت یرادرهش زبس یاضف ناسانشراک طسوت ناصصختم

جیورت و شزومآ و یزرواشک ییایاپ

نآ اب هدافتسا

تفرگ رارق دییأت دروم خابنورک یافلآ هبساحم زا ودج(

ل 2 ) . عمج زا سپ هداد یروآ

،اه هب تاعلاطا تسد

لیمکت زا هدمآ

همانشسرپ مرن زا هدافتسا اب ،اه

یرامآ رازفا هخسن SPSS

26 هیزجت هرامآ .دش لیلحتو رامآ تمسق رد هدافتسادروم یاه

ترابع یفیصوت صخاش و )هنیشیب و هنیمک ،دصرد ،یناوارف ،نیگنایم( یزکرم شنکارپ صخاش :زا دنا

اه یگدنکارپ ی

هداد عون اب بسانتم زین یطابنتسا رامآ تمسق رد .)تارییغت بیرض و رایعم فارحنا(

و نوسریپ یگتسبمه بیارض زا ،اه

هب نینچمه و نمریپسا زا هتسباو ریغتم رب هعلاطمدروم لقتسم یاهریغتم میقتسمریغ و میقتسم تارثا یسررب روظنم

.دیدرگ هدافتسا ریسم لیلحت کینکت

لودج 2 . دادعت وگ ی ه اه و رادقم خابنورک افلآ ارب ی شخب اه ی فلتخم همانشسرپ

ریغتم هیوگ دادعت

اه افلآ خابنورک

شرگن 15

89 / 0

ینهذ یاهراجنه 10

85 / 0

کاردا راتفر لرتنک هدش

19 92

/ 0

لیامت 13

90 / 0

راتفر 3

84 / 0

لک 69

88 / 0

هدودحم هعلاطمدروم

هقطنم 22 هت رهش برغ لامش رد نار

عقاو هدش هقطنم اب قرش زا ؛تسا 5

هقطنم اب بونج زا و 21

هطاحا هدش لمتشم و

رب 4 و هیحان 12 .تسا هلحم یلیصفت حرط رد هقطنم نیا

هب ناونع نارهت یرگشدرگ بطق حرطم

هدش یاهزاین عفر اب ات

دروآ مهارف نادنورهش یارب ار یرتهب یگدنز حطس نارهت رهش یهافر هقطنم یرادرهش(

22 ، 1401 ) یرایسب تامادقا .

هک هتفرگ تروص مهم نیا هب لین یارب هژورپ

ییاه یادهش یعونصم هچایرد ،نارهت راشبآ ریظن جیلخ

سراف روحم ،

زا یخرب ناریا نادرمناوج ناتسوب و غابراهچ مهم

نیرت نآ اه یم دشاب . زا یکی مهم نیرت یگژیو یاه ،هقطنم نیا بآ

یاوهو

1 . Theory of Planned Behavior (TPB)

(9)

کاپ رت یاس هب تبسن نآ ،قطانم ر

لیلد هب بلاغ داب شزو تهج یم

دشاب دوجو . یسرتسد یاه رگید زا زین ددعتم

یگژیو یاه .تسا هقطنم دوجو

هرد دور اه لثم هرد دور و نک هرد دور دروآدرو نینچمه و کراپ ،رگتیچ یلگنج کراپ

کراپ و نک نامتل یلگنج کراپ ،دروآدرو یلگنج هرد شوگرخ

ارجا یارب ار یبسانم هنیمز نیا رد یرهش یزرواشک ی

تسا هدروآ مهارف هقطنم هقطنم یرادرهش(

22 ، 1401 .) مغریلع دوجو لیسناتپ یاه هوقلاب رد یزرواشک زونه هقطنم نیا

یرهش یحرط بلاق رد ماظن

دنم هقطنم نیا رد هدشنارجا

زا دوخ هناخ یاضف رد تسا نکمم نادنورهش هک دنچ ره ،تسا

دقا ... و نکلاب ،هچغاب لیبق .دنشاب هدرک هایگ و لگ شرورپ ای تخرد تشاک هب ما

لکش 2 تیعقوم . هدودحم هعلاطمدروم

هتفای اه لیلحت جیاتن هداد

اه ،هک داد ناشن تکراشم شهوژپ نیا رد یربارب تبسن هب ًابیرقت نادرم و نانز

هتشاد دنا . هب هنوگ یا هک

150 رفن زا تکراشم ناگدننک ( 3 / 50 نز )دصرد و

148 رفن ( نانآ 7 / 49 .دندوب درم )دصرد ینس نیگنایم

خساپ نایوگ

01 / 37 لاس رثکادح اب 79

و لقادح 17 لاس دوب . 89 ( رفن 7 / 29 زا )دصرد خساپ

نایوگ تلایصحت یاراد قوف

ملپید رتمک و

،نآ زا 132 ( رفن 44 )دصرد تلایصحت یسانشراک

و 79 ( رفن 3 / 26 ) زا رتلااب تلایصحت یسانشراک

.دنتشاد لغش 6 / 54

دصرد زا تکراشم ناگدننک دازآ

، 3 / 27 یتلود دصرد و

1 / 18 .دوب یتلودریغ دصرد نکسم تیعضو اب هطبار رد

، تاعلاطا

هب تسد هدمآ ،هک تسا نآ زا یکاح 7

/ 51 تیعمج زا دصرد هعلاطمدروم

و کلام 3 / 48 رجأتسم دصرد هدوب

دنا تاعلاطا .

عمج یروآ هدش ناشن ینوکسم لزنم عون اب هطبار رد یم

دهد ،هک 3 / 87 و ینامتراپآ لزانم رد نایوگخساپ دصرد 7

/ 12

هتفای زین دلوت لحم رظن زا .دنتشاد تنوکس ییلایو لزانم رد نانآ دصرد اهنت هک داد ناشن هعلاطم یاه

23 لداعم رفن 7

/ 7

( هعلاطم تحت دارفا ریاس و اتسور دلوتم هعماج لک زا دصرد 276

رهش دلوتم )رفن هدوب

دنا .

رد لاؤس هب خساپ

"

؟دیتسه انشآ یرهش یزرواشک اب ایآ

"

.دندش هتسد ود نادنورهش هتسد

خساپ هک دندوب یناسک لوا

نآ اه .دوب تبثم قوف لاؤس هب نادنورهش نیا دادعت

49 .دوب رفن شسرپ زا یناسک هک هبرجت ماجنا یزرواشک یرهش

ار

دنراد هدهاشم ، همانرب

یاه فا هتشذگ تایبرجت و ینویزیولت دار

مهم نیرت یزرواشک هنیمز رد دارفا نیا تاعلاطا بسک عبانم

.دوب یرهش هتسد

مود ینادنورهش دندوب

هک هب

"لاؤس ایآ اب یزرواشک یرهش

انشآ

؟دیتسه

"

خساپ یفنم دنداد . نیا دادعت

(10)

رهش ی ...

91

نادنورهش 251

.دوب رفن هدهاشم همانرب یاه ینویزیولت رهش یزرواشک ماجنا هبرجت هک یناسک زا شسرپ ، و دنراد ار ی

طبترم یاهروشورب و هوزج هعلاطم هلمجزا

یرهش یزرواشک هنیمز رد تاعلاطا بسک یارب دارفا نیا یحیجرت عبانم

یم دشاب . جیاتن هبتر یدنب هیوگ یاه شرگن نادنورهش یرهش یزرواشک ماجنا هب تبسن

داد ناشن

" هیوگ رد ناهایگ تشاک

تسا دنمشزرا رایسب ینوکسم یاهاضف

"

رد بتر ه و ،لوا

" هیوگ هب یگداس یم مناوت رد تکرش یارب ار مدازآ تقو

سلاک رازگرب تلاحم یارس رد هک یشزومآ یاه یم

دوش نامز اب ، سلاک اه منک گنهامه

"

رد هبتر لودج( دراد رارق رخآ

3 .) تبثم شرگن رگناشن جیاتن نیا ناشلزنم یاضف رد ناهایگ یرادهگن و تشاک هب تبسن نادنورهش

یم شاب د .

لودج 3 . هبتر دنب ی وگ ی ه اه ی شرگن نادنورهش تبسن

هب ماجنا زرواشک ی رهش ی ( n=300 )

هیوگ اه نیگنایم

فارحنا * رایعم بیرض

تارییغت ریز رد هبتر

هفلؤم هبتر

لک

یدنمدوس زا کاردا

تشاک ناهایگ رد یاهاضف ینوکسم رایسب دنمشزرا .تسا 46

/ 4 74 / 0 165 / 0 1 1

یاضف رد هایگ تشاک سح نامتخاس

لد یگتسب و قلعت رطاخ هب ارم

لحم یگدنز ما یم رتشیب 46 .دنک

/ 4 86 / 0 192 / 0 2 3

،طایح( لزنم یاضف رد هچغاب داجیا تشپ

ماب

، داجیا بجوم )نکلاب

هزیگنا مه رانک رد تغارف تاقوا ندنارذگ تهج هداوناخ یاضعا یارب

یم دوش . 34

/ 4 89 / 0 205 / 0 3 4

رهش یزرواشک ماجنا ی

یم دناوت لزنم یاضف ندش ابیز هب

.دنک کمک )عمتجم/نامتراپآ(

44 / 4 93 / 0 209 / 0 4 5

تشاک اب یزبس اه لزنم رد یکاروخ یم

مناوت هب تملاس هداوناخ ما

.منک کمک 23

/ 4 01 / 1 238 / 0 5 6

هب هطساو نامتخاس یاضف رد ناهایگ تشاک یم

مناوت یدیفم راک

.مهد ماجنا 04

/ 4 99 / 245 0 / 6 0

7

رد یزرواشک ماجنا عمتجم

اه و نامتراپآ یاه تیوقت بجوم ینوکسم

یم یعامتجا طباور و یگیاسمه تاطابترا .دوش

92 / 3 03 / 1 262 / 7 0

8

27 / 4 92 / 0 216 / 0

یراگزاس

شرورپ لگ یاه و نم تایحور اب لزنم رد و نادلگ رد یتنیز

هداوناخ ما .تسا راگزاس 43

/ 4 75 / 0 169 / 0 1 2

نا اب کراپ رد یرهش یزرواشک ماج هیحور

یلماعت و یتکراشم

.تسا راگزاس نادنورهش 83

/ 3 02 / 1 266 / 0 2 9

شرورپ یزبس اه رد دوجوم یلاخ یاهاضف اب یکاروخ هلحم

راگزاس ام 64 .تسا

/ 3 03 / 1 282 / 0 3 10

رد دوجوم یاهاضف و طیارش اب هویم ناتخرد تشاک هلحم

ام

.دراد یگنهامه 61

/ 3 11 / 1 307 / 4 0

13

87 / 3 97 / 0 256 / 0

تلوهس زا کاردا

شرورپ یزبس اه راک لزنم رد یکاروخ هداس

یا .تسا 52

/ 3 03 / 1 292 / 0 1 11

هیهت تشاک یارب هدامآ تشک یاهرتسب یزبس

اه راک هداس یا .تسا 30

/ 3 1 303 / 0 2 12

شرورپ لگ یاه راک لزنم رد یتنیز هداس

یا .تسا 48

/ 3 09 / 1 313 / 0 3 14

هب یگداس یم مناوت سلاک رد تکرش یارب ار مدازآ تقو یشزومآ یاه

رازگرب تلاحم یارس رد هک یم

دوش نامز اب ، سلاک اه .منک گنهامه 89

/ 2 22 / 1 422 / 0 4 15

29 / 3 08 / 1 332 / 0

لک 90

/ 3 98 / 0 258 / 0

* ا نیب نیگنایم شجنس هماد 1

( مک یلیخ ات ) 5 ( دایز یلیخ ) یم دشاب .

رد هنیمز اهراجنه ی نهذ ی زرواشک ماجنا هب تبسن نادنورهش ی

رهش ی

" هیوگ ریاس و مناتسود و هداوناخ رظن هب نم

هچ هک دروم نیا رد دارفا مهد ماجنا راک

، یم تیمها

"مهد رد هبتر لوا تفرگ رارق نادنورهش رظن زا تیمها زا ناشن نیا و