يسررب زا یدادعت یاهرهمرثا
يناویح هرود
ی يملایازاغآ طوحم
ه ی نارهت ناتسا ،اوشیپ نیلافس
يضترم یراصح
*
شناد رای ناتساب هورگ یسانش
هاگشناد رنه ناهفصا
( زا ص 13 ات 28 )
خیرات تفایرد هلاقم : 28 / 01 / 95 ؛ خیرات شریذپ عطق ي : 10 / 08 / 96
هدیکچ هتفای ب یگنهرف یاه ه
مآ تسد طوحم شواک زا هد ه
نیلافس ثعاب ناتساب یتاعلاطا کناب شیازفا ارود یسانش
زاغآ ن زکرمت اب یخیرات
رب یرنه ،یداصتقا تراظن دعب
، یگنهرف و هب هرود نیا ینییآ یملایازاغآ هژیو
هدش تسا
؛ هرود
ّنف رد تفرشیپ دهاش ام هک یا یروا
هب نآ رنه و عیانص زا یرایسب رد
ُم رد هژیو ه یزاسره میتس
. مهم شقن یزاسدنتسم شهوژپ نیا فده نیرت هیام
یمجح یاه یناویح
رهمرثا یاه ب ه تسد هب هطوحم نیا زا هدمآ رنه زا یشخب ناونع
سرهم رد و یزا شقن قلخ شور و کبس ییاسانش نآ یپ
هیام اه
رب رهم یور یاه دروم هعلاطم .تسا مهم شسرپ نیرت نیا هب شهوژپ نیا رد اه
یم بیترت شاب
دن : هنوگ قن یاه ش هیام ةنحص اب یاه
؟تسیچ یناویح ا دربراک عاونا
؟تسیچ اهرهمرث مادک بلاق رد
زا کی کبس یم رارق هرود نیا یرنه یاه ریگ
ن د
؟ شقن هیام رد اه
یناوخزاب رد هطوحم نیا عامتجا رود
ه ی ینامز دروم هعلاطم هب لقتسم زکرم کی تروص یم یکمک هچ
؟دننک اهرهمرثا
، ای و یتداراو
زکرم نیا یموب دنتسه
؟ یا رد تاعلاطا یروآدرگ شور هب قیقحت ن
ویش ه ی
ِلماش ،ینادیم تبث ،هدهاشم
و هقبط ،طبض رد و یدنب
ِلماش ،یدانسا ةلحرم یقیبطت ةعلاطم
هسیاقم و یا هنومن فلتخم یاه تسا
. دروم یاهرهمرثا اب هعلاطم
هجوت هنوگ هب فلتخم یاه
شقن قلخ و راک کبس هیام
هبنج رد زیامت ثعاب اه گنهرف ریاس اب یگنهرف یاه
مه یاه دوخ قفا تازیامت نیا .تسا هدش نیع رد
هب یرنه تاهباشت نیب اب هژیو
نیرهنلا
، دوخ ببس یزاسرهم صاخ کبس ش
.تسا هد یگنهرف هرود -
هعومجم یاهرهمرثا یخیرات ،
هیاپ نیتسخن یرنه یاه
و زاغآ یشراگن عماج ه ی یرهش لااب حطس اب .تسا ناتساب ناریا رد هتفرشیپ و
شقن زا یشخب هیام
زین و اه
ناشدربراک زا ناشن
هدافتسا و تخاس ی
یم هطوحم نیا رد رهم دشاب
.
هژاو یاه دیلک ی : رهمرثا
، یامش ل
،نیلافس ،یرنه کبس ،یسانش زاغآ
ملایا ی
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ ـــ
* همانایار ی هدنسیون mhessari@aui.ac.ir:
1 . همدقم کرادم ساسارب رشتنم
هدش میدق ، ی نیرت اهرهم رهم عون زا هک سم
یپماتسا ای حط دنتسه
، زا فلتخم یاهروشک
قرش ناتساب ةرود ، یگنسون و
زا روشک یزورما یاه هیکرت
دننام نیطسلف و ناریا ،قارع هب
هدمآ تسد دنا
؛ سنج
زا اهرهم رتشیب لگ
؛تسا گنس دننام هیلوا داوم ریاس زا یلو هدش هتخاس مه
حطسم یاهرهم شقن .دنا
شیپ زا تسا یسدنه یخیرات
von Wickede 1990: 38; Rashad 1990; Broman-Morales 1990(
اب .)
دیدج عون دهاش یرشب عماوج هبرجت بسک و نامز تشذگ ی
اهرهم زا رهشزاغآ ةرود رد
ینیشن رانک رد
هنومن دق یاه یپماتسا ای حطسم ینعی ،نآ یمی میتسه
هناوتسا رهم هک .تسا یردنلیس ای یا
یگژیو زا مهم یاه
رهم هناوتسا یا یم ناوت زا هدرتسگ حطس رت
یارب شقن داجیا فلتخم یاه
و تعرس و یتحار رد
مومورهم رک
،ند
عادبا .درب مان هناوتسا یاهرهم
یم ار یا ناوت
مه نامز ناریا هب نیب و ناتساب شراگنزاغآ نامز رد نیرهنلا
، رد
دودح ةرازه ةنایم دلایم زا شیپ مراهچ
بستنم دومن
(Pittman, 1995)
ا.
ماجن ورهم موم ار هولاع تراظن رب ،
یم ناوت رد أت دیی شزرا هب ندیشخب تیمسر و یراذگ تلاماعم
،
،یناگرزاب و دتسوداد نامرف
اه یرادا ی -
یلام و
و یقوقح یتح نوتم
یسامح ، ،یبدا یبهذم ،ینییآ و
یتیکلام رد
.تفرگ رظن شقن ریسفت
هیام ی هتفای یاه
قرش یرنه رد ناتساب
تحت ادتبا أت
ریث تایرظن
ِه
،تروفکنارف یرن تراگتروم ناوتنآ
ُپ تیدا و ادار
دوب
Frankfort 1939; Moortgart 1940; Porada 1965(
و)
ور دنور اب هب هخاش دشر یملع یاه
ناسنا دننام یسانش
،یگنهرف دنیارف نیا
شقن لیلحت رد هیام
هبنج دهاش ام و هتشاذگ ریثأت اه هعماج یاه
یداصتقا ،یسانش و
انف یرو شقن لیلحت و هیزجت رد هیام
میتسه اه ار یبتک تادنتسم هک دنتسه زین یهورگ نینچمه .
لیلحت رد
یم هدافتسا شوقن
دننک ، دنچره نابز رد زین ناسانش ریسافت نیا هب صوصخ نیا
کوکشم یم
دنرگن
؛ ام هکارچ
رد طقف صوصخ ریواصت
م ع دود ی
، نتم بترم یاه .میراد رایتخا رد ط
نیا رد شهوژپ یاهرایعم زا ات مینآرب
هتخانش رابرد هدش کبس ة
لیامش ،یسانش یسانش
نآ موهفم و دربراک ، اه
رد قرش یاهرهم صوصخ
ناتساب هرهب
درب هب نخس ،ه نایم
میروآ
؛ اهرایعم نیا هناوتسا یاهرهم یناوخزاب صوصخرد
یا تسا یمیدق نونکات هک نیرت
نآ رظن فلاخرب اه هک ماع
دندقتعم ب زا
نی ب نیرهنلا ه
تسد بونج زا ،هدمآ فرش هپت زا ناریا برغ
دابآ ، رد دودح
شیپ لاس 5700 تسا هدش هتخانش
( Pittman 1995: 1593-1595 )
اهرایعم نیا .
رد نیا شهوژپ زا دعب
،تخانش ریسفت
یعوضوم بیکرت رهمرثا
یمجح رتشیب هک اه یروناج لاکشا هب و
یم
،دنشاب ساسارب دربراک
مومورهم ناش رارق یبایزرا دروم ، یم
دنریگ . رد تیاهن
، لیامش یفرعم زا دعب بیکرت و کبس ،یسانش
،یدنب طابترا
یعامتجا هاگیاج اب نآ تسایس شخب رد تردق رظن زا هچ
یداصتقا هچ و یتموکح و یراذگ نآ بحاص
رد
هرود یملایازاغآ هپت
رنه خیرات زا یشخب ناونع هب نیلافس ناتساب ناریا
یم هتخادرپ .دوش
2 . شسرپ و قیقحت شور
شهوژپ نیا رد
، هد اب رهمرثا شقن
یام ة طوحم شواک زا هک یناویح ة
نیلافس اوشیپ ناتسرهش ی
نارهت ناتسا
هدش تفای دنا
، یفیصوت شور اب -
رارق یسررب دروم ،یلیلحت یم
نریگ د . لات شور نیا رد یم ش
دوش هنومن یاه
رهمرثا یمجح ةنحص اب
یناویح یلصا هب
ونع نا تفای کی ة یگنهرف رود یرنه ـ
ة زاغآ یشراگن و
هلحرم
زاغآ یملایا و کی رد رگید ماگ رد ةعلاطم
یقیبطت یرنه یبایزرا دروم
.دنریگ رارق یگنهرفـ هاگدید زا نیاربانب
خیرات یسررب رنه یرنه
اسرهم ز ،ی شقن رهمرثا لاکشا کبس ،هیام رارق یبایزرا دروم ناشدربراک رانک رد اه
یم دریگ
، لک بیکرت سپس ی
لاکشا یخرب رد رهمرثا زا
هنومن هب اه ا راتخاس تخانش روظنم دروم یعامتج
یم رارق شاکنک گ
ری .د یا رد تاعلاطا یروآدرگ شور هب قیقحت ن
ویش ة
،ینادیم تبث ،هدهاشم :لماش
و ،طبض
هقبط ب ةلحرم رد و یدن علاطم :لماش ،یدانسا
ة هنومن یقیبطت فلتخم یاه
تسا مهم . نیرت رد فده شهوژپ
رضاح شقن زا یشخب ندومن دنتسم هیام
یمجح یاه و
رنه یفرعم هنوگ یزاسرهم
یمجح یاه یاهرهمرثا
روم هعومجم د
مهم .تسا هعلاطم شهوژپ نیا رد شسرپ نیرت
شقن قلخ عون تخانش هیام
،اه کبس و دربراک
رد اهرهمرثا ةرود
دروم یگنهرف و هعلاطم
صخشم ندرک ب ریغ ای یمو وب یموب
شقن ند هیام
یور رب یمجح یاه
اهرهمرثا تسا
.
3 . نیلافس يملایازاغآ قفا و
هپت لامش رد نیلافس دراد رارق نارهت ناتسا بونج و اوشیپ رهش قرش
. دودح رد هطوحم نیا تعسو راتکه 20
و هتشاد اب ییایفارغج تیعقوم ً
70 َ
˚19 ضرع35 و یلامش ً
87 َ
˚43 لوط51 یقرش
، رد عافترا یرتم1006
زا
ایرد حطس تسا هدش عقاو
نیمز رظن زا . طوحم یسانش
ة س یناتساب هپت زا یشخب یور رب لصا رد نیلاف
یاه
هتفرگرارق هقطنم یعیبط تسا
هیلا زا یراثآ و سولوه هرود یاه
.دراد دوخ رد ار نیشیپ ن تمسق رد هطوحم
تشد یقرش زیخلصاح
اتساب تاعلاطم رظن زا هک درادرارق نیمارو ن
انش یس زوح رد ة یگنهرف ناریا تلاف زکرم
یم یاج دریگ
( هشقن 1 .)
هشقن 1 : يیایفارغج تیعقوم ةطوحم
هطوحم و نیلافس مه یاه
يگنهرف قفا ناریا رد
یگنوگچ رظنم زا یملایازاغآ یگنهرف هرود ماظن
شیپ یدنچ ات ،یراتشون
، هتفای ب یاه ه تشد زا هدمآ تسد
بونج زرم ات ناشوش نیمزرس و یقرش
ناریا برغ عفترم یاه یم لماش ار
دش هک رد دودح لاس5000
شیپ
هب هدمآ دوجو مه و
ةرود اب نامز تدمج
رصن
کورا(
3
و )
هلسلس میدق لوا نیب رد تسا نیرهنلا
(Ameit 1979) .
صخاش یدام یانبم نیرت رود
ة یگنهرف یم ار یملایازاغآ
ناوت یسرباسح و شجنس یاهرازبا هب طوبرم
رادا تیریدم ی
لگ لکش رد هتشون
یملایازاغآ یاه تسناد
. نیتسخن یارب یملایازاغآ مان لیاش ناسنو طسوت راب
رب هرود نیا ساسارب ادتبا وا .دش هتشاذگ
یلگ حول ود شوش زا ناگرومد طسوت هفوشکم
، لاس رد 1900
یدلایم جنپ و ،زین دعب لاس رامش
هب ار هباشم نوتم زا یریثک ناونع
نوتم زاغآ یملایا دومن حرطم رگید یهورگ .
زین رب هقبط ساسا شوش یدنب
، شوش ار نآ 3
هداهن مان نا
د
(Scheil 1905; Amiet1972; Potts 1999:74)
.
یارب عماوج یتلایا - یتیلاو یتسیاب ،یملایازاغآ تسد
مک هس ای حطس هبتر
رد تفرگ رظن
؛ تسخن
، یاراد
میمصت بتارم یریگ
اظن م دندوب دنم مود ؛
، ت تح هدبز یتیمکاح تردق عماوج
ای حطس کی ةبتر
نامزاس یهد
یم دندش و تیاهن رد عماوج نیا دوخ
ود حطس زین
هلسلس حوطس یاراد تردق
ندوب نینچ یگدیچیپ و دوجو .د
میمصت و تیاده هیلوا تاعلاطا لئاسم اب یبتارم شیازفا .تسا طابترا رد یریگ
اظن م یدنم لوط رد یعامتجا
نامز
)هعسوت(
و نآ عونت رد اه طقن ره ة ضورفم
، هب مه تروص زاین اب نامز
،تاعلاطا شزادرپ فلتخم یاه
میمصت یم طبترم تامیمصت یارجا و یریگ وش
د
(Johnson 1973)
هب .
یم رظن دسر رود رد ة یملایازاغآ دعب و
زاغآ تلاایا نآ زآ یملایا و یملایا
یدایز یراکمه اب
مه د ا تش عماوج نیا و دن سم ماظن اب
ناهج اب لقت ینیب
هقطنم خ صاخ یا صت زا یرایسب و کرتشم تایبدا ،دو
وا لقتسم یرنه ری
، هب دندوب هدمآ دوجو
( ،یربکا
یراصح 1384 ،ناراکمه و یراصح ؛ 1391
)
هیاسمه رد .
ی ،یملایازاغآ تایلاو و تلاایا یبرغ ینعی
نیب نیرهنلا
،یبونج هبنج یداقتعا یاه -
یداصتقا مه و
نینچ اسم ئ وکا ل دش ثعاب متسیس ات
لکش زاغآ نامه زا ،یریگ
تلود رهشـ هخاش تروص هب هدش هخاش
لیکشت
(دوش
Nissen, 1988 .)
مهم زا نیرت هتفای رود نیا صخاش یاه ة
یگنهرف ، هب یلافس هن هبل یاه تخیراو ة دنلب
، لافس ینادلگ یاه ،لکش
هتسد فورظ یغامد
هدنرپ(
یا
،یشناب ینیس ،)
لافس ود گنر و دنچ گنر
حول(
2
تفای )
ه یتیریدم یاه و
یداصتقا
عاونا دننام لااک
ناشن رثا ،یلگ پملپ عاونا ،یلگ تکاپ ، لگ و رهم
ون هتش یم درک هراشا ناوت هصخاش نینچ .
ییاه
هاگرارقتسا زا یفلتخم یاه
دننام آ لپورک هیلا شوش لوا ی
ب 14 -
(16
LeBrun 1971
لت ،)
رسگ ای ( ریضق )
(Caldwell 1968; Whitcomb 1971)
نایلم ، ( ناتساب ناشنا
()
Sumner 1974and 1986; Nicholas 1990
،)
ییحی
( (Lamberg-Karlovsky 1971; Damerow and Englund 1989
هتخوسرهش ،
( Tosi 1983
کلیس ،)
( Ghirshman 1938
شیورد یلق ) کلرس(
1390
یکبزا و ) دیجم(
هداز 1379
ب)
ه سا هدمآ تسد صوصخ رد .ت
نایب دیاب نیدوگ رهم زا یشخب طقف هک درک
رثا و یاهرهم نیدوگ 5 یملایازاغآ قفا رد خیرات
تسا هدش یراذگ
( Young 1986:217
نیلافس رد شواک .)
زا 1385 یسمش ات رد نونک 6
لصف یراصح یضترم یتسرپرس هب
هتفرگ ماجنا تسا
( ،ناراکمه و یراصح 1386
؛ یراصح 1394
؛ Hessari 2011 .)
رد و رهمرثا ،رهم صوصخ هتفای
یگنهرف یاه
،یملایازاغآ یاهراک هب
هب دیدج تبسن خیرات
یرنه تید و نم
نمتیپ عوضوم رد لیامش
ناریا یاهرهم یسانش نیب و
نیرهنلا یم
ناوت درک هراشا
Pittman 1995; 1997; (
2006; Dittmann1986
. )
خیرات هب هجوت اب قلطم یراذگ
هدش ماجنا هتفای ،
یاه یملایازاغآ قفا حم نیا
،هطو
نیبام یخیرات ات 5200
شیپ لاس 4800
، یم ناشن ار دهد
. نینچمه هجوت اب اهرهمرثا نیا
هب شواک اه
، رد
یتراظن یتیریدم یاضف اهلااک یدورو
ب زیررود لحم هن و ه
.تسا هدمآ تسد
4 . یاهرهمرثا و رهم هناوتسا
یا شهوژپ دروم
رد رود ة نیداینب رییغت دهاش ینیشنرهش اسرهم کبس رد
یز شقن و هیام نآ یاه میتسه . هرود نیا رد
، عارتخا
ب یرازبا ه مان تم ة درگ بجوم ح کبس رد رییغت یم اهرهم یور رب ریوصت یکاک
و دوش مه یفرعم نامز
ویش ة
هتم ا رهم و یا هناوتس
هدوبن یفداصت ًلاامتحا یا
؛ ارچ هک
ّنف ا یرو خرچ
، هنیمز ره زاس تسا هدوب ود .
یاهرهم
هناوتسا هپت یا س ا نیلاف و هدوب رمرم و مرن کهآ گنس سنج ز هب
روظنم نامسیر روبع ب
یار ای و ندرک نازیوآ
ندنارذگ لیهست یارب بوچ
ندناطلغ رد
، هب خاروس تروص راد
یم هتخاس دش
ه ا .دن اهرهم نیا ب
ه شوقن اب ییابیز
،یسدنه هدنک یناویح و یهایگ
و هدش یراک نآ لخاد زا نامسیر ندنارذگ یارب
ب ه روط یدومع هدش خاروس ا
دن
Wartke1997:54-57(
رهم هزادنا.)
هناوتسا یاه هپت یا
نیب نیلافس کی
ات جنپ یتناس غتم رتم یم ری .دشاب شخب
زا یرگید نف
ا یرو تیریدم
، رثا اهرهم تس
؛ راثآ نیا رهم
ًامومع رب پملپ یور یلگ
)مومورهم(
رب و لگ یور هتشون اه
یم هدهاشم وش
د تسا یلمع و
ّلاد ب هلومحم تحص و تملاس نیمضت ر هک یدانسا و اه
ناگدنیامن ای نابحاص
نآ یور رب ،اه نسا
،دا و مومورهم ایشا
ی یلگ طسوت رهم هطوبرم یاه یم
یم ار اهرهم دربراک .دندناطلغ ناوت
هب
هتسد ود
« رهم لااک » و
« رهم مایپ
» میسقت رک د
؛ ورهم ایشا ندرک موم ء
هرهب دروم یاهاضف و یرادرب
نوچ
شوپرد هلول ،فورظ یاه لدع ،هسیک ،هرمخ فورظ یاه
و رد هبعج رابنا
رهم ار اه یم لااک
و دنمان دهاوش
عمج هب یراد لااک دننام لاع رقن و نوتژ ای ناشن
ی عمج م یموهفم و یراد لگ یور رب
هتشون اه یم مایپرهم ار .دنمان
عومجم ة دروم رد ار دربراک ودره هعلاطم یم رب
ریگ .د
5 . امش لی رثا يناویح يمجح يسانش اهرهم
رد شخب نیا
، اهرهمرثا ساسا رب شهوژپ ی ای لیامش
شقن هیام یمجح یاه یم یفرعم یناویح
وش دن نیا رد .
هنحص تکرح رثکا هک دومن نایب دیاب صوصخ رهمرثا یور رب اه
اه رظن رد یتسیاب هک تسا تسار هب پچ زا
شقن هک تفرگ یم پچ هب تسار رهم یور رب اه
ب شقن ،اهرهم ندناطلغ هب هجوت اب و دشا هنحص سکعرب اه
.تسا یلصا
5
، 1 . رهمرثا 1
، شقن اب ندیهج واگ یور رب ریش
هاگراک زا رثا نیا 2
،هطوحم یدورو لرتنک یاضف ، ب
ه سا هدمآ تسد .ت
هعطق گنر هوهق
هک تسا نشور یا
لسنام لودج ساسا رب
7.5YR-5/4 brown
نآ داعبا .تسا 16
× یم 37 یل رتم .تسا ود لماش یلصا هنحص
اپ رد ؛تسا شخب هنحص نیی
، راهچ ناویح ییاپ
هدوب واگ ًلاامتحا هک تسا هب شرس هک
یگتسکش لیلد ،رهمرثا
تشپ رد .درادن دوجو ناویح
، ةخاش گرب شش اب یهایگ
، ود گرب راهچ و واگ ندب تمس رد گرب
تمس رد
هتفرگ رارق هخاش رگید ح ندب تمس هب هایگ نیا هک
مخ ناوی لاح رد یریش ناویح نیا ندب یلااب رد ،هدش
ندیهج رب تسا ناویح ندب یور .
رهم یور رب هنحص تهج
، یور رب هکارچ ،دشاب هدوب تسار هب پچ یتسیاب
میتسه پچ هب تسار تکرح دهاش ،رهمرثا
ریوصت(
1
رثا ).
رهم اد سا یگدییاس یار .ت
یاهرایش عون هب هجوت اب
رد نآ دربراک ،رثا تشپ تمسق
رهم و هسیک موم یم داهنشیپ
وش .د هنومن ی رد شقن نیا نایلم
Sumner (
1974: Fig.5, k
، )
نیب زین و شوش ب نیرهنلا
ه تسا هدمآ تسد
( (Amiet 1980: fig 527; 530 (
ریوصت 2 .)
ریوصت 1 هرامش حرط و رهمرثا : 1
ریوصت 2 شوش ،رهمرثا حرط : Amiet 1980: fig 530 (
)
5
، 2 . مرثا ره 2
، اب يبیکرت کیسلاک هنحص دبعم يلامتحا یاضف و ریش
رثا نیا هاگراک زا 2
ب ه .تسا هدمآ تسد نیا
رثا رب رهم ر یو کجیب کی هب کجیب دوخ هک تسا
کی ناونع
عمج دنس
؛تسا یراد هعطق گنر
زمرق هب لیام یدوخن هدوب
هک لسنام لودج ساسا رب
5YR-5/6 yellowish
نآ داعبا .تسا red 57
× یلیم60 رتم .تسا هنحص رهمرثا نیا یور رب یددعتم یاه
یم هدید دوش
. رهمرثا نیا
هنحص کیسلاک یا لماش
یبیکرت زا
.تسا لادریش و ریش شقن رهمرثا شقن نییاپ رد
، لای ریش کی راد
هب هداتسیا تروص یم هدهاشم
دوش
ًلاامتحا هک تشپ رگید یناویح
نآ رس اب هلیسو یا هیبش هب لیم کی ة ا رادناتس د
تسد رد
، شخب نیا یلااب .دراد رارق هنحص
یا نادشتآ کی زا هنوراو
)؟(
تسا هدهاشم لباق .
نآ رانک رد هب
رظن
یم دسر ف ینییآ یرامعم یاض )؟(
یم هدید ةشوگ رد .دوش
رگید
، ریش ی تسا هک مد نآ ندب یور رب و هتشگرب
هدش مخ ،تسا
رد و هبور یور مس یناویح یاپ نآ ود و راد
یعلض راهچ یم هدید ،
دوش . رثا یناسنا تشگنا
هب مومورهم تمسق رد نآ دربراک ،رثا تشپ یاهرایش عون هب هجوت اب .تسا هدهاشم لباق رثا حطس یور رب یبوخ
رد یم داهنشیپ وش
.د ناسنا ریش و ریش هنومن یا یور رب
هنومن رد کجیب ن زاغآ هرود فلتخم یاه
هب یملایا دننام
(شوش
Amiet 1980
، )
نایلم
(Sumner 1974; 1976)
هتخوسرهش و
(Pittman 2006)
ب ه تسا هدمآ تسد .
ریوصت 3 هرامش حرط و رهمرثا : 2
ریوصت 4 : ( ،شوش رهمرثا حرط Amiet 1980: fig 526
)
5
، 3 . رهمرثا 3 شقن اب واگ کت خاش
؟ ناسنا و واگ
هاگراک زا رثا نیا 2
ب ه هدمآ تسد هعطق گنر .تسا
ی و هریت یرتسکاخ نآ لسنام لودج ساسا رب
5YR-
3/1 very dark gray
نآ داعبا .تسا 15
× یلیم43 رتم ص رد .تسا هب نآ رس هک واگ کی شقن یلصا هنح
تلع
زا رهمرثا یگتسکش نیب
هتفر هدش شقن ، .تسا
هتسکش تمسق یولج رد دش
ة .دراد رارق یهایگ گرب یایاقب ،رس
رس تشپ رد
ًلاامتحا واگ واگ کی لکش زا یتمسق
درم تسا هدهاشم لباق .
واگ ریش ای درم نییاپ زا درم
رد ،هنت
مین لکش هب هتسشن تلاح لااب زا و خر
هبور زا هنت هب ور
تسا هدش هدیشک ریوصت .
رب هنحص تهج ،رهم یور
هرامش رهمرثا دننام یتسیاب 1
دشاب
ریوصت(
5
تشپ یاهرایش عون هب هجوت اب ).
مومورهم تمسق رد نآ دربراک ،رثا
هسیک یم داهنشیپ وش
.د نومن ه هب واگ شقن مد ییاهتنا تمسق ،تکرح عون صوصخ
ناویح یولج هایگ و
(Amiet, 1980: Figs, 526-527)
هب واگ هنحص و هارمه
واگ ای ریش درم
هب واگ فیدر تروص
ریوصت(
6
و )فلا
یبیکرت دوجوم رد
هتسشن تلاح مین زا
خر
وصت(
ری 6
هک )ب
لااب هنت نآ هبور زا ور هدش هدیشک ریوصت هب
،
یوصت(
ر 6
نانچ )ج
یم یعادت ار رهمرثا نیا هک دنک
ب شوش زا ه
تسا هدمآ تسد
( 559, 60, 81 Amiet 1890: Figs,
.)
نومن اب واگ ییاهتنا تمسق ه
ی هپت یملایازاغآ نایلم
شخب
( ABC Sumner 1976: Fig.4, c; Fig.5, k
و )
ین ییحی لباق ز تسا هسیاقم
( Pittman 2001: Fig 10.6 .)
ریوصت 5 هرامش حرط و رهمرثا : 2
ریوصت 6 ج
ریوصت 6 ب
ریوصت 6 فلا
ریوصت 6 فلا - ج شوش ،رهمرثا حرط : Amiet1980: fig, 560(
)
5
، 4 . رهمرثا 4
، اب ن واگ شق کت خاش
هاگراک زا رثا نیا 2
ب ه مآ تسد کجیب کی یوررب رهم .تسا هد هک هدش برض
هب عمج دنس کی ناونع یراد
هعطق گنر ؛تسا و هایس
لسنام لودج ساسا رب
10 YR-2/1 black
نآ داعبا .تسا 48
× یلیم 43 رتم .تسا
ةنحص شقن یلصا
، اپراهچ یناویح ،
هب لامتحا واگ کت خاش مد اب ، ی هک ثلثم یاهتنا ی
دراد و کی یم هدید اپ دوش
تسین صخشم رس و .
شقن رس یور یخاش اما
نیمه و هدش رام هب هیبش یطوطخ ناویح یاپ نییاپ رد روط
هب اما دراد دوجو گنر یگریت تلع
ا رث وقن رهم هب ش .دنتسین صخشم لماک روط زا یکچوک تمسق رد
رثا رهم
یرولب بوسر یم هدید لکش
.دوش هجوت اب شپ یاهرایش عون هب
تمسق رد نآ دربراک ،رثا ت ورهم
هبعج موم
یم داهنشیپ .ددرگ
هرامش رهمرثا دننام یتسیاب ،رهم یور رب هنحص تهج 1
دشاب
ریوصت(
7
.)
زا یکی واگ شقن
ناوارف یرت هرهم رد شوقن ن اناویح اب هارمه ای کت تسا نکمم هک تسا
.دشاب ناهایگ ای ت شوش زا یرهمرثا
ا هب هبیش ریوصت نی
ب ه تسا هدمآ تسد
( Amiet 1980: fig.518 ریوصت ؛
8
نومن اب واگ ییاهتنا تمسق ).
ه ی
هپت یملایازاغآ و نایلم
تسا هسیاقم لباق زین ییحی
( Pittman 2001: Fig 10.6 .)
ریوصت 7 هرامش رهمرثا : 4
ریوصت 8 شوش رهمرثا حرط : (
Amiet 1980: fig 518 )
5،5 . رهمرثا 5 اب واگ شقن ت ک خاش زب و
هاگراک زا رثا نیا 2
ب ه رب هک رهم .تسا هدمآ تسد کجیب کی یور
تسا هدش برض هعطق گنر ؛
هوهق و یا
لسنام لودج ساسا رب
7.5YR-5/4 brown
نآ داعبا .تسا 35
× یلیم39 رتم هنحص .تسا ود رد تاناویح فیدر
؛تسا فیدر رد
نییاپ فیدر رثا
رهم واگ رس کت خاش اب یناویح لااب فیدر رد .تسا زب هب هیبش یندب
یرگید و
راهچ یناویح مه زاب تسا رس نودب اما اپ
هرامش رهمرثا دننام یتسیاب ،رهم یور رب هنحص تهج . 1
دشاب
ریوصت(
9
رثا .)
بوسر رهم تسا هتفرگ
و تمسق رد نآ دربراک ،رثا تشپ یاهرایش عون هب هجوت اب م ورهم
مو هسیک
یم داهنشیپ وش
.د
ریوصت 9 هرامش رهمرثا : 5
5
، 6 . رهمرثا 6
، شقن اب زب کت خاش هتسشن
هاگراک زا رثا نیا 2
ب ه مآ تسد تسا هد و
کجیب کی یوررب هدش برض
هعطق گنر ؛تسا هوهق
و یا ساسا رب
لسنام لودج
7.5YR-6/4 light brown
نآ داعبا .تسا 36
× یلیم57 رتم .تسا صا ةنحص یل
، کت زب کی خاش
.تسا هتسشن گرب هس اب یهایگ هخاش
یعادت هک سوتول ةدننک
یم هدهاشم زب زیز رد تسا یشنماخه یاه .دوش
ود رد ینحنم طخ نیفرط
نییاپ و هایگ هایگ
هدش میسرت یبوخ هب رس .تسا
زب تمس هب بقع
گرب هتش و کی
رس یور خاش دراد
تسا هدش مسر صخشمان یطوطخ نآ رانک رد هک .
،رثا تشپ یاهرایش عون هب هجوت اب
تمسق رد نآ دربراک موم ورهم
یم داهنشیپ رد وش
.د توماش رثا نیا رد یهایگ هب رهم
.تسا هتفر راک تلاح
کت زب بقع هب هتشگرب خاش
هب یاهرهمرثا اب تسد
هدمآ شوش زا
Amiet 1980:Fig. 531( ریوصت()
11
، )
هپت نایلم
Sumner 1976: Fig.4, d(
و)
ییحی لباق تسا هسیاقم
Pittman, 2001,: Fig 10.27( .)
ریوصت 10 هرامش رهمرثا : 6
ریوصت 11 شوش ،رهمرثا حرط : (
Amiet 1980: fig 531 )
7،5 . رهمرثا 7
، شقن اب زب
هاگراک زا رثا نیا 2
ب ه مآ تسد کجیب کی یوررب رهم .تسا هد .تسا هدش برض
هعطق گنر هوهق
و یا رب
لسنام لودج ساسا
5YR-5/4 reddish brown
نآ داعبا .تسا 35
× 37 یلیم رتم ةنحص .تسا یلصا
، یزب رس
مشچ اب هریاد یاه گرزب یکی هک خاش ود و یا
تسا یرگید زا رت .
لگ رپراهچ تزر
ًلاامتحا و لماک تمسق
ناویح کی ییاهتنا هب نآ مد هک
،تسا صیخشت لباق یبوخ ج تمسق رد
زب یول دوجو دراد . یاهتنا شخب رد
نحص ة لگ گرب زین یلصا یم هدهاشم
دوش هرامش رهمرثا دننام یتسیاب ،رهم یور رب هنحص تهج . 1
دشاب
ریوصت(
12
تمسق رد نآ دربراک ،رثا تشپ یاهرایش عون هب هجوت اب ).
موم ورهم یم داهنشیپ هسیک
وش .د
ت ریوص 12 حرط : و ش ،رهمرثا هرام 7
8،5 . رثا رهم 8
، شقن اب ناتسهوک هب موسوم
رب رهمرثا نیا لگ کی یور
تشون ة هرامش هاگراک زا و تسا یملایا زاغآ 3
ب ه .تسا هدمآ تسد لگ گنر
هتشون
مرک رب و ساسا لودج لسنام
5YR-5/6 yellowish red
نحص .تسا ة
یلصا
، تسا ناتسهوک هب موسوم شقن
Pittman 2006(
د و)
ناتسهوک شقن رانک ر ب ود
ز اد دوجو در هک ، هب لگ یگتسکش لیلد مود زب هتشون
هدش وحم
.تسا رد زب یلاح رس هک ش یاپ ود یور رب و هتشگرب بقع هب بقع
دوخ هدش دنلب
، ولج یاهاپ ار
هب تروص
ناتسهوک یور رب تکرح هداد رارق
تسا
ریوصت(
13
هیبش ).
هب شوش زا ریوصت نیا
Amiet 1980: pl38, Fig.I( )
ریوصت(
14
ت و)
هپ
(ییحی
Pittman 2001: Fig 10.27
ب)
ه .تسا هدمآ تسد
ریوصت 13 هرامش رهمرثا : 8
ریوصت 14 شوش ،رهمرثا حرط : (Amiet 1980: pl38, Fig.I)
9،5 . رهمرثا 9 شقن اب هتسشن زب
هاگراک زا رثا نیا 6
فلا ب ه .تسا هدمآ تسد رثا
هعطق ود لماش رهم هدوب
هب هک سچ مه یب هد دنا . گنر هعطق
و یرتسکاخ لسنام لودج ساسا رب
10YR-4/2 dark grayish brown
نآ داعبا .تسا 23
× یلیم42 رتم .تسا
ةنحص یلصا یپ یاهزب لماش رد
مه یپ ،تسا مخ یاهاپ اب هدی
تلاح هک ندب ریز هب نتسشن
دنراد
، هاتوک مد
رد اهزب زن دراد رارق یلبق زب رس کید
، خاش دیشک یاه ة
دنلب جاوم و
شوگ ک خاش ریز رد کچو اه
یدنمرنه اب
هدش میسرت مامت دنا
. رثا نیا یور و لماک زب کی رهم
مین شقن ولج رد نآ فرط ود نت
ة زب و رس رگید فرط و
رگید زب یاپ کی ی
تسا هدش شقن هرامش رهمرثا دننام یتسیاب ،رهم یور رب هنحص تهج .
1 دشاب
ریوصت(
15 ).
بوسر رهمرثا تشپ .تسا هتفرگ
هجوت اب تمسق رد نآ دربراک ،رثا تشپ یاهرایش عون هب
موم ورهم هسیک
یم داهنشیپ وش
.د هیبش هب شوش زا شقن نیا
(Amiet 1980: Pl 32, Fig.511) ریوصت(
16
و )
ییحی هپت زا
هب تسا هدمآ تسد
( Pittman 2001: Fig 10.38 .)
ریوصت 15 هرامش رهمرثا : 9
ریوصت 16 شوش ،رهمرثا حرط : (Amiet 1980: Pl 32, Fig.511)
10،5 . رهمرثا 10 شقن اب زب
هاگراک زا رثا نیا 1
ب ه ررب رهم .تسا هدمآ تسد کجیب کی یو
هدش برض هعطق گنر ؛تسا
مرک ب و ساسا ر
لسنام لودج
5YR-5/4 reddish brown
نآ داعبا .تسا 35
× 37 یلیم رتم ةنحص .تسا یلصا
، اب یزب رس
مشچ یاه تسا درگ و تشرد ود و
گرزب یکی هک خاش و تسا یرگید زا رت
زب فارطا رد ثلثم
رد هلصاف اب ییاه
ناویح رس فارطا هدش شقن
دنا
، هک هدرک داجیا زب رس رود رد ار باق تلاح .دنا
ر زا ثلثم ود أ
و رس کیدزن س
خاش تشپ رد ات ود هدش مسر مه زا هلصاف اب اه
ثلثم زا یکی طقف ،دنا قن رگید و تسا لماک اه
هب شو لیلد
دنتسین لماک یگتسکش هرامش رهمرثا دننام یتسیاب ،رهم یور رب هنحص تهج .
1 دشاب
ریوصت(
17
هب هجوت اب ).
تمسق رد نآ دربراک ،رثا تشپ یاهرایش عون ورهم
موم یم داهنشیپ هسیک وش
.د زا یرثا نینچ هباشم نایلم
شخب ABC ( Sumner 1976; Fig. 4.b
پت و)
ه هدش هتخانش ییحی
( دنا
Pittman 2001: Fig 10.38 .)
ریوصت 17 هرامش رهمرثا : 10
ریوصت 18 هپت ،رهمرثا : يیحی
( Pittman 2001: Fig. 10.38 )
6 . رنه کبس ی
علاطم و ة يقیبطت هعومجم
لیامش رانک رد هک تسا نیا یرنه کبس زا روظنم ب یسانش
یار شقن توافت تخانش قلخ یاه
یور رب هدش
اهرهمرثا و رهم مادقا
وش .د بیکرت رب یهاگآ رانک رد تخانش نیا هنحص یلک
رجنم ،اه شور تخانش هب
قلخ یاه
رب شقن یم رهم یور
ددرگ . ات نونک راهچ باعل ،کیسلاک زیامتم کبس هدنک و یخرچ شرب ،راد
یارب یراک
هناوتسا یاهرهم رود یا
ة دروم تسا هدش داهنشیپ هعلاطم
( Pittman 1997: 139
. )
ربانب رنه کبس نیا ی
، لماش
شقن قلخ شور شقن عون و رهم یور رب هیام
شقن یاراد کیسلاک یرنه کبس .تسا هیام هیام
یناویح یاه
هبرگ ،واگ ،ریش دننام صاخ مولعمان نایاپراهچ و ناناس
؛تسا هنحص هدش شقن یعیبط ًلاماک هک یناویح یاه دنا
.
هنومن یلو اه
ی یناویح ی زین
راد دوجو ن
یناسنا تلاح رد هک د -
یح یناو یم هدید وش
ن هنحص ؛د یبیکرت یاه
لاب تاناویح و واگریش و درمریش /راد
هناسفا هگن ،تردق زا یدامن هک یا هدنراد
ی و رادنامک ،زادناریت ،ناتسهوک
هب ار شراگن
هدناشک ریوصت دنا
. رد شقن تسار تمسق هرامش رهمرثا هیام
3 ار یبیکرت هنحص عون نیا زا یشخب
یم هدهاشم ه ؛مینک
هرامش رهمرثا نینچم 8
لگ کی یور رب هک هب موسوم هنحص ،زب شقن رانک رد تسا هتشون
لباق ناتسهوک .تسا صیخشت
هنحص اه ی ا ی ن تکرح ،مکارتم کبس عون راد
و اب ئزج ی تا هدوب شقن و ام ی ه اب
سو ی هل ا ی تسا هدش هدنک هنکسا دننام یتیسلک ای و مرن کهآ گنس ًلاومعم کبس نیا یاهرهم سنج .
تسا
هنومن یلو هب زین مرن زبس گنس بلاج یاه
راک تسا هتفر
(Pittman 2006: 29)
؛ هرامش یاهرهمرثا 1
، 2 ، 3 ، 5
و 8 رب یم رارق کیسلاک کبس هورگ رد ساسا نیا .دنریگ
کبس صوصخ رد باعل
راد
، مهم رت ی ن و ی گژ ی شقن
تسا نوباص گنس یور رب باعل کبس صوصخ رد
مهم ،راد رت ی ن و ی گژ ی قن ور رب ش ی
نوباص گنس
تسا(
ی تا ی ت ی ا
رولک ی ت
نیا )
تسا هک نآ شقن قلخ زا دعب تخس و هداد ترارح ار
یم دننک شقن . هیام کبس نیا یاه
، هورگ یاه
روشاه رصنع هک دنتسه یروشاه
، یسدنه مرف کی هب لیدبت شقن و هدش
دنچ یاه یبیکرت هک یرصنع
زا
یلکش و یسدنه هدش
دنا ، .تسا هداد لیکشت تیپ
چیه هک تسا دقتعم یرامآ ةعلاطم ساسارب نم یاهرهم زا کی
لگ یور رب کبس نیا هب فورظ و رد مومورهم یارب اهرهم نیا و تسا هدشن هدناطلغ هتشون
هتفر راک دنا
( Pittman 2006: 30
باعل کبس عون زا .)
دنچ شقن اب راد یسدنه یرصنع
هنومن ، ییاه هپت زا هب نیلافس تسد
تسا هدمآ
( Hessari 2011
هب رهمرثا دروم کی)
یم رظن قلعتم دیآ نامه ؛تسا یخرچ حلطصم کبس هب
روط هک
ن زا نآ ای و شرب شور زا تسا صخشم شما شقن قلخ یارب تسا یزودلگ هب موسوم هچ
.تسا هدش هدافتسا
شقن رتشیب هیام
تسا یسدنه اه
؛ هنومن یلو کبس نیا رد زین ناناسواگ و زب ،هایگ لکش هب ردان یاه
یاج
یم دنریگ
؛ هرامش رهمرثا 4
یم .دریگ رارق کبس نیا رد دناوت رهمرثا
یاه 4
، 9 و 10 شقن داجیا عون هب هجوت اب
ب هک ه تروص تسا هدش قلخ یراون
، یم داهنشیپ یشرب کبس رد طایتحا اب .دوش
رام شقن دوجو )؟(
رهمرثا رد
ةرامش 4 یم دناوت زا یگژیو رگید هنومن یاه
دشاب نیلافس یاه هکارچ ،
هورگ ریاس رد ردان رایسب اه
.تسا
7 . و ثحب عمج یدنب
رد اهرهمرثا ی فرعم ی طوحم زا هدش ة
لافس ی ن
، هنحص عاونا اه
ی قلخ
،هدش هولاع تراظن ةبنج نتشاد رب ی
و
دم ی ر یت ی
، ز و رکفت زا ناشن ی
سانشاب ی نآ قلخ رد دنمرنه تساه
. راثآ قلخ نیا هنوگ رد یرنه
فلتخم یاه
راک کبس شقن قلخ و
هیام اه
، ع رد ی ن رنه تاهباشت ،ی
ب هبنج رد زیامت ثعا یگنهرف یاه
و لقتسم کبس ،
لیامش یموب یسانش گنهرف ریاس اب
مه یاه دوخ قفا هب
نیب رد هژیو نیرهنلا
ش هد ا
(تس
Amiet 1972; Roach
2008: 283-88
ا.)
هنحص نی همادا یزاس
ی هنحص زاس رد شوقن ی لحرم رد .تسا رنه خیرات
ة هرود زا شیپ ی
ن ینیشنرهش هنومن هچنآ ،یراتشون هناوتشپ شوق
هب ار شیاه ناتساد رد لاثم روط
یسامح یاه -
رایتخا رد یبدا
میراد شوقن هک تسانعم نیدب نیا .تسا هدوبن ، هب هک ،ناشدربراک لیلحت قیرط زا
ای درفنم شوقن تروص
یعمج هدش شقن عوضوم ساسارب ،دنا
نیبام کی ت دروم رگید یم رارق ریسف
ریسفت نیا رد .دنریگ
، هنومن زا ام اه
ی ی
اب هشیر ی مه زا ای و ناسکی یتنس قفا
یم یگنهرف یاه ا ناوت
اتسار نیمه رد .مینک هدافتس
، ةرود ینلاوط
ارف هنیراپ ةرازه ات یگنس رییغت مامت اب دلایم زا شیپ مجنپ
یگنسون ةرود رد یتح هک یتا ههلا روضح دهاش
یاه
تسه فلتخم
( می
Muscarella 1995: 984-85
،)
اما دهاش
ًابیرقت دنور کی شوقن داجیا رتشیب هک ناسکی
تسا یسدنه یم ،
.میشاب د ر رازه ة 5 دلایم زا شیپ
، یددعتم یناویح نایادخ ار
رهمرثا و اهرهم رد اه
هدهاشم
یم مینک
، یلو رود رد ة شراگنزاغآ قرش عماوج
تسا ناتساب هک
رد ار یناویح نایادخ جوا رس دامن
تاناویح رو
واگ و لادریش رانک رد یم درم
ب عقاو یزاسریوصت تنس نیا رد .مینی هنحص هنایارگ
هورگ ود هب لصا رد اه
تیعقاو خشت لباق یعازتنا و یعیبط هنایارگ ی
ص زا و دنتسه نیا
لیامش ور قرش رد ار رهم شوقن یسانش
،ناتساب
رد ریوصت کبس /تنس مان هب هرود نیا عقاو یزاس
هقبط هنایارگ یم یدنب
دنیامن
( Amiet 1997: 83-84 .)
مادا رد ه هعماج تفرشیپ ی
ماظن یاهراتخاس اب نیشنرهش م
یعامتجا دن
، و هعماج تفرشیپ هب هجوت اب
هخاش ةرود رد نآ یاه شهوژپ دروم ینامز
یم ، ناوت زا عقاو کبس ناسنا یارگ
هنایارگ
( یبدا - )یگنهرف
رد .درب مان
یاتسار نیمه هعماج کبس و تنس
، لبمس دهاش فم یخرب هک میتسه یریوصت یاه
یها یخرب و یداصتقا م
ینییآ دنراد
Amiet 1980: 78(
ةرود نیا .)
یگنهرف - یم هک یخیرات ناوت
ار نآ هیاپ نیتسخن یاه
رد یندمت
هتفرشیپ و لااب حطس ناریا
وخ صتخم شراگن متسیس عادبا رد ،دومن یفرعم ناتساب
( د
Englund 2004
و )
هتفای ةژیو یاه یرنه
هب هناوتسا یاهرهم دننام
(یا
Collon 1987
، )
همسجم یکاکح یابیز یاه هدش
و و تانییزت
هزیوآ هرقن و یراکلاط یرنه یاه ،یراک
هدش هتخانش دنتسه
. رد صوصخ رهمرثا دربراک
م دروم یاه هعلاط
یم عون ود هب ناوت رهمرثا
ی ورهم لحم رد هک موم
هدش دنا ک هراشا ، ،تسخن :در
هنومن مومورهم یاه رد
ب یدورو
هک عمج و یرادرابنا زا ناشن یراد
تسا لحم نآ رد د و
،مو مومورهم ییاه
هک رد نآ لحم زا یلو هدش ادیپ
ای مومورهم پملپ
یاه یاهلااک یتادراو
هک نآ موم و رهم اه
لحم رد تفایرد
هتسکش هدش تسا دراد تیاکح ، .
ن کی رگنایب دوخ مومورهم نیا شخب رد یتراظن دربراک عو
یراجت یم .دشاب
عون شقن رتشیب هیام
هب یاه ریوصت هدش هدیشک
، تعیبط اب یخرب هک ؛تسا هنایارگ هبنج یناویح بیکرت
یم ادیپ ینییآ .دننک
رد ناوتب دیاش ار هرود نیا رهم رنه رد ینییآ رکفت رولبت ومن
هن یزاسریوصت عقاو
یارگ
یناویح - ینییآ
، شقن اناویح یعیبط تیعقاو رد هک یت خاش دقاف
هدوب ریوصت رد یلو یزاس
هرود نیا شقن رد
ناویح خاش راد رد ةنحص یلصا هدش قلخ درک هدهاشم ،دنا
( Amiet1997: 84 )
زا .
نیا هعومجم یاهرهمرثا ور
هب هک کت تروص هنومن زین و خاش
هب هک ییاه ،دنتسه لادریش تروص
ةبنج ییادخ /یناهیک یکیزیفاتم -
ینییآ
روصتم یم دوش . و یرامعم یاهاضف شخب رد اهرهمرثا دربراک یخرب
زا شقن هیام اه هباشم هنومن هک نآ
اه رد
هتخانش زکارم ریاس هدش
رد رود ة یملایازاغآ ب
ه ،تسا هدماین تسد م
ی ناوت د طایتحا اب
، و تخاس زا یناشن
هدافتسا زا نآ هب اه رد یصاصتخا تروص ج
ةعما آ نیا یملایازاغ هطوحم
یگنهرف هزوح نیا ای دشاب
نیا هکارچ ؛
هنومن رب یاه هتخانش یملایازاغآ زکارم ریاس یاهرهمرثا یور ب زونه هدش
ه تسا هدماین تسد
؛ هعماج یا رد هک
هبنج هتفرشیپ راتخاس یاراد یرنه و ینییآ ،یتراظن ،یداصتقا یاه یا
.تسا هدوب
8 . هجیتن
راثآ یفرعم رهم زا هدش
هپت نیلافس
، ةرود زا یگنهرف - یملایازاغآ یخیرات دنتسه
. اهرهمرثا ار
زا دربراک رظن
،اهرثا تشپ مرف ساسارب یتراظن شخب رد
- ین و یداصتقا ناکم ز
هریخذ یاه ی
ینییآ مسارم ماجنا ای و هقوذآ
یتسیاب س رد هعومجم نیا .تفرگ رظنرد کب
ه ا هتخانش یرنه ی هقبط هرود نیا هدش
یدنب دش دن ن . شق هیام ه یا
یناویح رد تنس تعیبط هنایارگ
، ناشن دنهد ة تعیبط طیحم ، و تسیز تاداقتعا ای
یفسلف - هرود نیا ینییآ
دنتسه .
عبانم ربکا ی
، نسح
؛ ضترم ی راصح ی ( 1384 ) ،
« ناریا و قرش لاصتا هقلح زا لبق موس و مراهج هرازه رد برغ
دلایم
» یناریا تاعلاطم، ،
مراهچ لاس
، هرامش 8 صص ، 1 - 15 .
راصح ی
، یضترم
؛ ربکا نسح ی
( 1386 ،)
« تامدقم شرازگ ی
ناتساب هطوحم شواک ی
لافس ی ن پ ی اوش
» ، رد
شرازگ اه ی ناتساب سانش ی
، دلج 7
، مهن تلااقم هعومجم ی
ن امهدرگ یی سانش ناتساب هنلااس ی
ا ی نار
، هاگشهوژپ
م نامزاس ی
ثار گنهرف ی
، انص ی ع تسد ی رگشدرگ و ی
، ناتساب هدکشهوژپ سانش
ی
، صص 131 - 165 .
صح را ی
، ضترم ی ( 1394 ،)
« لاغش هطوحم شواک موس لصف ی
، پ ی اوش نارهت ناتسا
» ، مح رد ی هد ،کبوچ
شرازگ اه ی مهدراهچ ی
ن امهدرگ یی سانش ناتساب هنلااس ی
ا ی نار ، پ ژ و م هاگشه ی
ثار گنهرف ی رگشدرگ و ی
،
صص 123 - 127 .
راصح ی
، ضترم ی
؛ لع دمحا ی ی را ی
، شرف ی د ا ی ناور ی دق ی م ( 1391 ،)
« شاکنک ی م و شقن رب عقو
ی ت تلود
اهرهش ی ا لاردف ی ملا ی بآ تراجت رب ی
لخ ی ج سراف
»
، تلااقم هعومجم ،دمحاروپ دمحا و وجمان سابع رد
متشه ی ن امه ی ش لم ی لخ ی ج سراف هاگشناد داهج ، ی
صص ، 247 - 263 .
،کلرس س ی کما ( 1390 ،) ناتساب سانش ی و رات ی خ مق ، م لک هرادا ی
ثار گنهرف ی رگشدرگ و ی
مق ناتسا
، مق .
جم ی د هداز
، ی فسو ( 1379
؟ ) تسخن ی ن مود و ی ن رفح لصف ی
تا ناتساب تخانش ی کبزا هطوحم رد ی
غلابجواس :
( 1377 - 1378 ناتساب هدکشهوژپ ،) سانش
ی
، شرازگ هلسلس اه
ی تامدقم ی
، روشک یگنهرف ثاریم نامزاس .
Amiet, 1972. Glyptique susienne, des origines à l’époque des Perses Achéménides (MDP 42), 2 Vols., Paris.
ــــــــــــ,1980.La glyptique Mésopotamienne Archaique. Paris.
ــــــــــــ, P. 1997. Zur ikonographie der siegel und ihrer interpretation in: E. Klengel-Brandt (ed.), Mit Sieben Siegeln versehen. Mainz, pp. 82-91.
Broman-Morales, V 1990. Figurines and other clay objects from Sarab and Cayönü.
Oriental Institute Communications 25.
Caldwell, J., 1968. Ghazir, Tell-I, Reallexikon der Assyriologie und vorderasiatischen Archäologie, Band III, 1957-71. Berlin. 348ff.
Collon, D., 1987. First impressions: cylinder seals in the Ancient Near East. Chicago, The University of Chicago Press and London. British Museum Publications Ltd.
Damerow, P. and Englund, R., 1989. The Proto-Elamite texts from Tepe Yahya, American School of Prehistoric Research Bulletin 39. Cambridge.
Dittmann, R., 1986. Seals, sealings and tablets, thoughts on the changing pattern of administrative control to the proto_Elamite from the Late Uruk to the Proto-Elamite period at Susa, in: U. Finkbeiner and W,. Röl (eds.), Gamdat Nasr: Period or Regional Style, Wiesbaden, pp. 171–198.
Englund, R.K., 2004 . The state of decipherment of Proto-Elamite, in: Stephen Houston, (ed.), the first writing: script invention as history and process, Cambridge, UK: Cambridge University Press pp. 100–149.
Englund, R., 1998 Texts from the Late Uruk period, in : Bauer, J & Englund, R., (eds.), Mesopatamien, Späturuk- Zeit und frühdynastische Zeit. Universitätsverlag Freiburg Schweiz, 15-233.
Frankfort, H., 1939. Cylinder seals, a documentary essay on the art and religion of the Ancient Near East. London.
Ghirshman, R., 1938. FouillesdeSialkprèsdeKashan 1933, 1934, 1937, Volume I, Geuthner, Paris.
Hessari, M., 2011. New evidence of the emergence of complex societies on the Central Iranian Plateau, Iranian Journal of Archaeological Studies, vol. 2: 35-48.
Johansen,G.A., Local exchange end early state development in Southwestern Iran, University of Michigan Museum of Anthropology, Anthropological papers 51, Michigan.
Lamberg-Karlovsky, Carl C., 1971. The Proto-Elamite settlement at Tepe Yahya, Iran 9, 87- 96.
Le Brun, A., RecherchesstratigraphiquesáĺacropoledeSusa(1969-71), 1971DAFI.1.
Moortgart, A., 1940. Vorderasiatische Rollsiegel. Berlin.
Munsell, A. H., 2000. Munsell soil color charts. Grand Rapids, MI.
Muscarella, O.W., 1995. Art and archaeology of Western Iran in prehistory, in: J., Sasson (ed.), civilizations of the Ancient Near East, Vol. 2, New York, pp. 981-999.
Nicholas, Ilene M., 1990. The Proto-Elamite settlement at TUV, MER 1, University Museum Monograph 69, University of Pennsylvania, Philadelphia.
Nissen, H. J., 1988.The early history of the ancient Near East, 9000-2000 B.C., Chicago.
