یسررب اقم
ی هس ا ی شور اه ی لیلحت یناوارف
و ه ی ورد لقا ی م ی
( لیس رثکادح یبد دروآرب یارب علاطم
ۀ :یدروم وح
ۀز زیخبآ )یرایتخب
؛دبنگریشب دمحم
،یرادزیخبآ یسدنهم و مولع یرتکد یوجشناد ۀدکشناد
،یعیبط عبانم ناریا ،نارهت هاگشناد
مدقم اضریلع
*این ؛
ایحا هورگ رایشناد ء
،یناتسهوک و کشخ قطانم ۀدکشناد
ناریا ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم
؛یدوراگیس یقیلخ مارهش ایحا هورگ رایشناد
ء ،یناتسهوک و کشخ قطانم ۀدکشناد
ناریا ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم
؛یودهم دمحم ایحا هورگ داتسا
ء ،یناتسهوک و کشخ قطانم ۀدکشناد
ناریا ،نارهت هاگشناد ،یعیبط عبانم
؛هکاپ لئوناما ،هعسوت و قیقحت شخب
هسنارف ،لبونرگ ،EDF
؛گنلا لشیم مولع یلم زکرم ،کیلوردیه و یژولوردیه شخب
حم ی ط ی IRSTEA( هسنارف ،نویل ،)
هدیکچ شور
اه معا لیس رثکادح یبد نیمخت یارب یدایز ی زا
شور اه ی لیلحت یناوارف دراد دوجو و
ۀعلاطم رطخ هزاس اه ییبآ ی یینتبم ریب
لحت ی ل یناوارف لیس
،
ًابلاغ تبسن عیزوت و تادهاشم هب یرامآ
بختنم دراد تیساسح هیک
یعاب زوریب ییحارر رد ایطخ یم
ی دویش . زا
اجنآ یی هک شراب اه یلصا لماع نیگنس ی س
ی ل اه و دنتسه هداد اه هب تبسن شراب ی هداد
اه نایرج ی لور یاراد هرود
یرتیشیب یرایمآ
،دنتسه رامآ زا قیقحت نیا رد ور نیا زا تدمزارد
هاگتسیا رد شراب یاه
ناراب جنس ی ۀزوح زیخبآ کی رد یرایتخب ۀرود
۶۶ و هلاس رامآ
زور رثکادح یبد ا
رد هن کی ۀرود ۵۸ هلاس .دش هدافتسا نیا رد
قیقحت هنازور جوا یبد و رثکادح یبد زا هدافتیسا ایب
شور ایه ی ه یی ورد
لقا ی م ی هژرگآ سکدارگ و
دش دروآرب . سپس زا لصاح جیاتن بش
ی ه زاس ی درکیور رب ینتبم میلقا وردیه
ی رد ۀرود تشگزاب یلتخم یاه
شور اب رامآ لومعم یاه ی
و لبمگ هتفای میمعت یدح ریداقم عیزوت (
)GEV .دش هسیاقم
دننام یفاضا تاعلارا زا هدافتسا هک داد ناشن جیاتن هداد
اه ی شراب رب هولاع هداد اه ی بآ جنس ی رد شور اه ی یاهدروآرب یمیلقا وردیه
هب تبسن یرتهب شور
اه ی یناوارف لیلحت دهد یم هئارا
، هک لیلد نیا هب رایعم هس ره
یبایزرا ر ی یش ۀ م یی گنا ی ن ریض ،ایطخ تایعبرم ی
ب
شن - لکتاس ی رض و ی ب لک ی –گن اتپوگ ییاراک شور اه ی ه ی ورد لقا ی م ی اب هسیاقم رد ار زوت
ی ع اه ی هیتفای میمعت یدح ریداقم و لبمگ
أت یی د م ی دنک . اهنرد ی ت یعمجت عیزوت عبات لیدبت بد
ی اه ی هب هنازور رثکادح بد
ی اه ی
ِمجح هب جوا تبسن زا هدافتسا اب جوا زا جرختسم
۲۶ لیس یتعاس هعقاو یرایتخب جنپ گنت یجنسبآ هاگتسیا رد هدیدرگ تبث
.دش ماجنا
ناگژاو دیلک :
،رثکادح یبد ،لیس یناوارف لیلحت
شور ه ی ورد لقا ی م ی
، ،مجح هب جوا تبسن ۀزوح
یرایتخب زیخبآ
سامت هرامش :لوئسم هدنسیون * :
9۸91۵14413۸1 +
Email: a.moghaddamnia@ut.ac.ir
رات خی رد تفای : 23 / 03 / 1397
رات خی وصت بی : 06 / 06 / 1397
ص ۶1۲ - ۵9۵
م م ،یرادزیخبآ و عتر هلج
هرود ،ناریا یعیبر عبانم 71
هرامش ، 3 ، زییاپ
1397 ۵9۶
1 . همدقم
هب روظنم یحارر هزاس ایه یکیلوردییه و یرادزییخبآ ی ریب
ور ،هیناخدور ای ههاربآ کی ی یس دروآریب
ی ل رثکادیح ندروم یی زا
تسا دروآرب شیب و بد
شیازفا هب رجنم حرر ی ۀینیزه
هزایس و
نآ دروآرب مک زین
ببس دیدهت رد نکایس تیعمج و هزاس ریبارب
و لیس رطخ رد
اهن ی ت یلایم تارایسخ و یناج تافلت هب رجنم
یدایز م ی دوش . شور اه ی ینوگانوگ رثکادیح ییبد دروآرب یارب
هدافتسا م ی دوش تایعلارا و رامآ هب هجوت اب هک لیباق
سرتیسد ،
و روییشک رییه رد صاییخ ریارییش و حرییر داییطتقا ،داییعبا ، ویین رد دوجوم یاهدرادناتسا ۀبیساحم
لییس رثکادیح ییبد درویم
هدافتسا رارق م ی گ ی دنر . شور ایه ی ایم رویشک رد هیک یلوادیتم
دروآریب یارب هدافتیسا لییس رثکادیح ییبد
یم ی دنویش لمایش
شور اه ی ر ،یبرجت و رثکادیح شور و لییس یناوارف لیلحت ش
بلایس لمتحم م ی دیشاب نییا زا کیی ریه دربرایک و بایختنا .
شور اه ، یاراد دودحم ی ت اه تیقد شهایک عاب هک دنتسه یی
لیس رثکادح یبد دروآرب رد هبساحم هدش
تیهج هب هکنیا ای و
،حرییر یییبد هییب نایینیمرا بیرییض لاییمعا اییب هزاییس یرادیییاپ زه ی هن ایه ار یداییز ی یاریب
ادیحا هزایس رظندرویم لییمحت
م ی دننک و تنرد ی هج حرر رظندروم یتاررایخم راچد یم
ی دویش .
لومرف اه ی برجت ی هیب لکرویر یایهرتماراپ ناییم ار ییطباور ی
اییب یییمیلقا و یفارگویییزیف یییبد
رارییقرب لیییس ییم
ی نک یین د رد .
شور اه هیقطنم کیی رد ،ییبرجت ی ریاریش ایب
یکیژولوردییه
،نییگمه ییس ی ل اییه ی رثکادییح هدهاییشم
ا رد ی ای هاگتییس اییه ی
بآ جنس ی هیب هجوت اب تحایسم
ۀزویح زییخبآ نآ ایه هبیساحم
م ی دوش شوپ ینحنم کی و طاقن نیا یارب یمیسرت1
هب ناوینع
ییلااب دح رثکادح لیس
هداد شزارب م
ی دوش . زا اعم یی ب ریباور
برجت تیدودحم ی هب
گراک ی ر ی نآ تساه ریه هیک ینعم نیا هب .
یبرجت لومرف یارب
هقطنم ا ریگید قراینم یارب و هدوب صاخ ی
اب دی اب تحا ی طا ناینچ هدافتسا تروص رد .دوش هتفرگ راک هب هیچ
یارب ۀقطنم دروم رظن یایطخ ایب تسا نکمم ،ددرگن یجنساو
بی ش دروآرب مأوت [ ددرگ زا لقن هب 1۵
].
رامآ زا هدافتسا اب هدهاشم
نتفای و هاگتسیا کی رد هدش
1-Envelope Curve
ریب یرتهب شزارب هک بسانم یرامآ عیزوت هداد
ایه هتیشاد
،دشاب م ی ناویت هرود ایب ییبد ایی یگدینراب تیشگزاب
ایه ی
.دروآ تیسد هیب ییناوارف لییلحت شور اب ار لتخم شور
لحت ی ل ناوارف تاعلارا ریسفت زا ی س
ی ل اه یاریب یخیرایت ی
و نیمخت پ
ی ش ب ی ن ی ور ی اهداد هدافتیسا هدینیآ ی یم
ی دینک .
دوجوم تاعلارا رگا نلاور
ی تدیم و لیباق دایمتعا ،دنیشاب
مخت ی ن اه یشخب تیاضر ی م
ی دینهد ؛ رایمآ ،لیمع رد ایما
نلاور ی تدم یاریب لییس نیمخت دیاب بلغا و درادن دوجو
هرود ایه تیشگزاب ی ب
لویر زا رتیشی ۀرود
دویجوم یرایمآ
هیک دیندقتعم ایه تیسیژولوردیه زا ییضعب .دریگ تروص م ی ناوت نآ تدیم لویر ریبارب ود ایت ریقف ار دوجوم رامآ
.داد رسب هنافسأتم
ک رتیشیب رد یاهرویش
لایحرد هعیسوت ،
لور نیگنایم ۀرود
رامآ ی هیب تیسا نکمم 30
میه لایس
،دسرن لاحرد ی هک یناوارف لیلحت یارب لیس
نی دینمزا 100
یبد رامآ رتشیب ای لاس تسا
[ 1۲ ].
ی ک ی زا بیاعم شور لحت ی ل ناوارف رد هیک تیسا نییا ی
لوییر دراوییم رتییشیب ۀرود
یراییمآ هداد اییه ی هاییتوک لیییس
م ی دشاب هکنیا ای و هداد
اه دنرادن ار مزلا ییاتسیا (
لیلد هب
ثأت ی ر هضوح رب ناسنا رد ریییغت و
،دویخ ییکیزیف رییحم
و میییلقا رییییغت و )...
نییینچمه هداد
اییه رییعم هییروبرم ی
هداد اه ی .دنتسین لیس ارچ
لیس هک اه هب گرزب و دیدش ی
تازیهجت دوبمک ،بسانم تاناکما دوبن لثم لتخم لیلاد لیاسو و هزادنا
گ ی ر رییسم یرود ،بریجم یناسنا یورین ،ی
هب رور ی هک هاگتسیا هب ندیسر ات رظندروم
تیفا بآ حطس
م ی دنک و هزادنا گ ی ر ی تروص یقیقد ییمن
درییگ نییا رد و
اب دراوم هدافتسا زا ۀطبار یبد - و یکیلوردییه رباور ،لشا
یبد ینحنم دادتما و لیس بآ غاد ،عطقم حطس هبساحم -
لشا نورب ی با ی هبساحم و م
ی دویش بیجوم ویضوم نییا .
رد تقد شهاک و اطخ شیازفا هدش دروآرب لیس
م ی دویش .
تابساحم تقد رد
شور لیلحت هیقطنم ا لویر هیب ی ۀرود
رامآ دهاشم تخاونکی ریارش ،یتا بآ
اوهو تایطخشم و یی
رایمآ و دراد یگتیسب هضوح یکیزیف نلاویر
ی تدیم یاریب
یمازلا تابساحم [ تسا
10 ]
.
هییب روییظنم ۀبییساحم
زا هدافتییسا اییب یییحارر یییبد
سررب ی اقم ی هس ا ی شور اه ی لحت ی ل ناوارف ی ه و ی ورد لقا ی م ی ارب ۵97 ...ی
نایرج و لیس ارگوردیه هیضوح
ا ی شور زا شکاریم رد
سکدارگ هدافتسا1
دش ریز رد شراب تاعلارا زا هدافتسا و
هضوح ایه ی ایب یایهدروآرب یاریب یلتخم ۀرود
تیشگزاب
زا رتشیب 100
هیصوت لاس [ دش
۸ ].
نارگشهوژپ بیلاق رد
هژورپ ا ی اپورا لک رد شور
ایه ی ار لییس دروآریب یلتخم
یسررب دروم دندادرارق
، تایعلارا ریب هولاع قیقحت نیا رد
بآ جنس ی جیایتن و دیش هدافتیسا زیین شرایب تایعلارا زا
رد لیس رثکادح یبد دروآرب ۀرود
تشگزاب اه ی و یلتخم
ۀسیاقم نآ اب س ی ل اه ی شرایب تاعلارا زا هدافتسا یخیرات
ار أت یی د [ دندرک 1 ].
هسنارف رد ود تایعلارا زا هدافتیسا ایب
رد لیس یناوارف لیلحت ،ریخا نرق هضوح
ا ی کیی بلاق رد
یسررب هژورپ دیش
بآ ایفترا زا هدافتیسا ، ویقو ییر رد
س ی ل اه ی لایس زا یخیرایت 1۶44
دیعب هیب هیناخدور رد
و
زا هدافتسا اب یبد هب نآ لیدبت لدم
اه ی یکیلوردیه ماجنا
دش لیس عیاقو تیعطق مدع شهاک و بث
ت هدش هدافتسا اب
ییایهن دروآریب تییعطق مدع شهاک ببس تاعلارا نیا زا دریکیور زا هدافتیسا ایب رثکادح یبد ه
یی ورد لقا ی یم ی دیش
[ 11 ].
ناققحم لدیم کیی و ییناوارف لیلحت شور ه
یی ورد
لقا ی م ی ار هب روظنم ۀسیاقم لییس رثکادیح یبد یاهدروآرب
رد هضوح ا ی هسنارف رد دروم
سررب ی دیندادرارق نییا هیب و
شور هک دندیسر هجیتن ه
ی ورد لقا ی م ی زا هدافتسا لیلد هب
تاییعلارا ییس
ی ل اییه ی زییین و یخیراییت هداد
اییه ی ،شراییب
هب تبسن رتشیب نانیمرا اب ییاهدروآرب شور
اه ی لییلحت
یناوارف [ دراد 7 ].
یسررب جیاتن شور
اه ی و یناوارف لیلحت
لدم زاس ی زا یکایح لییس رثکادیح یبد باناور شراب نآ
تییسا هییک یراییمآ عیییزوت بییسانمان باییختنا لیییلد هییب
،
زا ییناوارف لییلحت یاهدروآرب لدیم
زایس ی کیژولوردییه ی
رتشیب تسا
،
ًاصوطخ رد ۀرود تشگزاب اه ی زا رتیشیب ۲00
هک لاس دح رد لاتخا نیا 4
/ 30 دصرد م ی [ دشاب 14 ].
ینویییسرگر یییناوارف لیییلحت و دیییربیه شور زا هدافتییسا دروآرب یارب ادح یبد
لیس رثک رد
ۀرود تشگزاب اه ی لتخم ،
هب طوبرم دروآرب رد یبسن یاطخ نیرتمک هک داد ناشن ۀرود
تشگزاب ۵0 هیچره و تیسا لاس ۀرود
دویش داییز تیشگزاب و تیفای دهاوخ شیازفا زین یبسن یاطخ
رد اهن یی ت هیب زایین
رب هولاع یفاضا تاعلارا هداد
اه ی بآ جنس ی رب یارب آ یاهدرو
اب ۀرود یرورض رتلااب تشگزاب [ تسا
4 ].
رثکادیح ییبد دروآرب هیظحل
ا ی رد هزویح ایه ی زییخبآ
زا هدافتسا اب کچوک شور
اه ی و هیضوح حطیس رب ینتبم
شور اه ی رب ینتبم یفارگویزیف
زا یکایح ا
یی ن تیسا هیک
شور اه ی حطس رب ینتبم هیضوح
ایب یلتخم قراینم رد
هضوح ناسکی یکیزیف ریارش
، دینرادن ییسوسحم توافت
،
رد تروص ی هک شور رد مود
لیماع شرایب ، ۀدیمع
توایفت
ای هدشداج اهدروآرب رد
ی لتخم قرانم [ تسا
17 ].
دینچ لییس رثکادیح ییبد دروآرب یارب یقیقحت رد نی
لیمتحم لییس رثکادح و یناوارف لیلحت ،یبرجت شور
، ایب
هسیاقم سکدارگ شور دش
یاریب شراب تاعلارا هب زاین و
عقاو هنانیب رد ایهدروآرب ندویب رت ۀرود
تیشگزاب ایه
ی لاایب
یرورض دش رکذ و
زین تن ی هج گ یی ر ی هیک دیش یایهدروآرب
سکدارگ م
ی دناوت ینیزگیایج یاریب
شور یس رثکادیح ی
ل
لمتحم دشاب [ 1۵
1 ].
لیبمگ لوادیتم عییزوت ود زا قییقحت نیا رد و۲
عییزوت
هتفای میمعت یدح ریداقم (
GEV3
تایعلاطم بیلغا رد هک )
یارب دروآرب یدح ریداقم
،دراد دربراک دیش هدافتسا
. ایب ایما
هکنیا هب هجوت لیس هک
اه لیلاد هب گرزب و دیدش ی ی
رد هک
ایب یایهدروآرب یاریب مزلا تحیص و تییافک دیش ریکذ لااب هرود اه ی دنرادن ار یبرجت عیزوت زا رتشیب تشگزاب هدافتیسا ،
شراب تاعلارا زا هیک تیسا ییایهراکهار زا یکی
یم ی دیناوت
لاکشم ت دوبمک زا یشان هداد
اه لور اب ۀرود یرامآ بسانم
رد بییسانم عیییزوت باییختنا زا یییشان یلاییمتحا یاییطخ و شور اه ی یلویبق لیباق رادیقم هیب ار لییس ییناوارف لیلحت
شهاییک [ دییهد ۶ ] . زا ا ییی ن ور قیییقحت نیییا رد ود زا
شور
دارگ ک هژریگآ و س تایعلارا ریب هولایع هیک1
بآ جنیس ی زا
یاریب زیین شراب تاعلارا لدیم
زایس ی و نوریب یی با ی لییس
1-Gradex
2-Gumbel
3- Generalized extreme value distribution
م م ،یرادزیخبآ و عتر هلج
هرود ،ناریا یعیبر عبانم 71
هرامش ، 3 ، زییاپ
1397 ۵9۸
رثکادح رهب ه م ی گ ی دنر
، نییا .دیش هدافتیسا شور
ایه دیننام
شور اه ی هیک تایضورفم یرسکی هب هجوت اب یناوارف لیلحت
هب رور یصاطتخا هب
شراب ایه ی دیدیش طویبرم یم ی دنویش
،
ییم ی دییناوت اییب لیییس رثکادییح یییبد هرود
تییشگزاب اییه
ی
هدافتسادروم یحارر رد
هزاس اه ی رادزیخبآ یکیلوردییه و ی
یامن دروآرب ار ن
د . نانیمرا دودح رگید ماگ رد مخت
ی ن ایه ایب
هرود تشگزاب ایه ی هژریگآ شور رد یلتخم زا هدافتیسا ایب
رولیت یرس رسب .دیش هبیساحم۲
دروآریب ناینیمرا دودیح
زوت ی ع اه ی هتفای میمعت یدح ریداقم و لبمگ زا هدافتیسا ایب
یزیب درکیور زا3
روآون ی اه ی قیقحت نیا تسا
هک یم ی دیناوت
سانشراک هب نا
باختنا رد شور
اه ی هدشرکذ کمک
دیامن .
2 . شور سانش ی
1.2 ۀقطنم یفرعم . هعلاطمدروم
زوح ۀ زیخبآ ناخدور ۀ یرایتخب رد
بونج برغ روشک و
رد دودحم ۀ تایطتخم ییاییفارغج
1۵′
4۸ ֯
′ ایت
֯۲0 ۵0
یقرش لور
′و
֯ 30 3۲ ایت 30′
33 ֯
رد و یلامیش ریع ترواییجم
ناتییسا اییه ی ،ناهفییصا ،یرایییتخب و لاییحمراهچ
تحاییسم اییب ناتییسزوخ و ناتییسرل ۶390
ک ی عییبرمرتمول
هیتفرگرارق تیسا
. هیضوح نییا رد
دودیحم ۀ ۀزویح زییخبآ
هناخدور زد عقاو تسا هیک دویخ ز ی هیعومجمر ا
ی زا ۀزویح
زیخبآ هیجرد مود هیناخدور نورایک
گرزیب و هزویح زییخبآ
هجرد ی ک لخ ی ج سراف یم ی دیشاب . نییا تاییصوطخ ییخرب
رد هضوح لودج
( 1 ) هئارا هدش تسا
، نینچمه ( لکیش
1 )
تیییعقوم ۀیییقطنم
هیییعلاطمدروم اریییمه هیییب
ه تییییعقوم
ای هاگتس اه ی ناراب جنس ی و بآ جنس ی ناشن ار م ی دهد .
رامآ زا قیقحت نیا رد ۀنازور
جنیپ گینت هاگتیسیا یبد
ناتسزوخ قرب و بآ تکرش هب قلعتم یرایتخب ایفترا ایب
۶00 رد و ایرد حطس زا رتم ۀرود
یرامآ لایس ایه ی 19۵۵
اییت ۲013 دییش هدافتییسا
، نییینچمه هداد
اییه ی شراییب
هدافتسادروم سایقم رد قیقحت نیا رد
هنازور هیب طوبرم و
1۶ هاگتسیا ناراب جنس ی و ییسانشاوه نامزایس هیب قلعتم
هک تسا ورین ترازو ( لودیج
۲ ) لویر و تایطخشم ۀرود
یرامآ ای تس هاگ اه ی دروم هدافتسا ناشن ار م ی دهد .
لودج 1 . تاصخشم ف
یفارگویزی هو
یمیلقاوردی قطنم
ۀ تاعلاطم
*ی
1 2 3
یفارگ ویزیف بآ
اوهو
( تحاسم ک ی عبرمرتمول ) ۶390
شراب نیگنایم ۀنایلاس
هضوح ( م ی ل ی رتم ) 14
/ 7۵۸
رسوتم افترا (
)ایرد حطس زا رتم ۲۲9۵
یامد نیگنایم نمهب
هام ۲۸
/ 10
افترا نیرتشیب (
)ایرد حطس زا رتم 4049
هامدادرم یامد نیگنایم 43
/ 3۸
افترا نیرتمک (
)ایرد حطس زا رتم 394
یربراک ضارا ی ( )دصرد
یژولوردیه تیعضو عترم
۵3
هنایلاس باناور نیگنایم (
م ی ل ی رتم ) 710
کنت و مکارتم ،هوبنا لگنج لماش لگنج اونا ۶
/ 34
یبد هنایلاس رثکادح نیگنایم ۲4
هتعاس ( بعکمرتم )هیناث رد 0۸
/ ۸01 بی
نور گدز ی یگنس ۶۵
/ ۲
نایرج رثکادح ۀنازور
هدهاشم هدش ( بعکمرتم )هیناث رد 3191
یزرواشک 0۶
/ 9
نایرج رثکادح ۀنلااس
هدهاشم هدش تشهبیدرا
حوطس اب قرانم غ
ی لباقر ذوفن ۶۵
/ 0
بآ نادنب اه 04
/ 0
رتفد* تاعلاطم همانرب ر ی ز ی عبانم بآ دس
،یرایتخب تکرش عسوت ۀ بآ و یورین ناریا
1 - Agregee
2 - Taylor series
3-Bayesian approach
سررب ی اقم ی هس ا ی شور اه ی لحت ی ل ناوارف ی ه و ی ورد لقا ی م ی ارب ۵99 ...ی
لکش 1 . عقوم ی ت زوح ۀ خبآ ی ز تخب ی را ی رد ا ی نار و عقوم ی ت ا هاگتسی یاه ناراب جنس ی و ه ی رتمورد ی
لودج 2 . تاصخشم ا هاگتسی یاه ناراب جنس ی قطنم ۀ تاعلاطم ی
هاگتسیا دک هاگتسیا یلوتم
هاگتسیا مان ییایفارغج لور
ییایفارغج رع افترا
لاس اه ی
رامآ ی یاهزور دادعت
رامآ نودب دقاف دصرد
رامآ
۲1۲۸9 ورین ترازو
روشک ۶1
/ 4۸ 13
/ 33 770
47 ۲۲۶۸
۲4 / 13
۲1۲۸۵ ورین ترازو
پس ی تشدد زاز ۸۸
/ 4۸ ۲1
/ 33 970
4۶ ۲1۵4
۸1 / 1۲
۲1۲93 ورین ترازو
یرایتخب جنپ گنت 7۶
/ 4۸ 93
/ 3۲ ۵40
4۶ 1994
۸۶ / 11
۲1۲73 ورین ترازو
نادنمک 41
/ 49 3
/ 33 1930
4۶ 4331
77 / ۲۵
۲1400 ورین ترازو
مظاک دابآ ۶۶
/ 49 1۵
/ 33 ۲000
33 3117
۸۵ / ۲۵
۲19۶۸ ورین ترازو
هناکس ۶0
/ 49 0۸
/ 33 17۵0
3۲ ۲9۸3
۵1 / ۲۵
۲140۲ ورین ترازو
هرهف درز ۸0
/ 49 01
/ 33 ۲39۲
31 ۲7۸1
۵۶ / ۲4
۲143۵ ورین ترازو
یکرت بآ 94
/ 49 3۶
/ 3۲ 171۲
۲۸ 107۶
۵۲ / 10
407۸۲ یسانشاوه نامزاس
مرخ دابآ ۲۸
/ 4۸ 43
/ 33 1147
۶۶ ۶0
۲۵ / 0
407۸3 یسانشاوه نامزاس
زردوگیلا 7
/ 49 4
/ 33 ۲0۲۲
31 37
33 / 0
99417 یسانشاوه نامزاس
ناگیاپلگ ۲۸
/ ۵0 47
/ 33 1۸70
۲۲ 0
0
407۸7 یسانشاوه نامزاس
ناراد 37
/ ۵0 97
/ 3۲ ۲۲90
۲۵ 0
0
4079۸ یسانشاوه نامزاس
درکرهش ۸۵
/ ۵0 ۲۸
/ 3۲ ۲04۸
۵۸ 3۵
1۶ / 0
994۵۵ یسانشاوه نامزاس
هذیا ۸7
/ 49 ۸۵
/ 31 7۶7
۲1 0
0
40۸1۲ یسانشاوه نامزاس
لسدجسم ی نام ۲۸
/ 49 93
/ 31 ۵
/ 3۲0 3۲ ۶7
۵۸ / 0
4079۵ یسانشاوه نامزاس
زد هاگدورف ف لو 3۸
/ 4۸ 4
/ 3۲ 143
۵1 1۵70
4۵ / ۸
م م ،یرادزیخبآ و عتر هلج
هرود ،ناریا یعیبر عبانم 71
هرامش ، 3 ، زییاپ
1397 ۶00
2.2 . قیقحت شور
نیا رد هعلاطم زوت ی ع اه ی دیح ریداقم و لبمگ ی
مییمعت
هتفای ( )GEV
یریس زا شور
ایه ی شور و ییناوارف لییلحت
زا هژرگآ و سکدارگ شور
اه ی وردیه ا یمیلق یبد دروآرب رد
هنلااس رثکادح یاریب
هرود تیشگزاب ایه
ی هیسیاقم یلتخم
دندش . نیا یارب روظنم
، یحم زا ی ر هیمانرب
RStudio3.4.2
و
ن وJBay
ی ز تسب ۀ
ArcMap10.3
رس زا ی هیمانرب ایه ی
GIS
.دش هدافتسا نینچمه
رامآ رب هولاع ۵۸
لاس رثکادیح ییبد
۲4 ۀتعاییس جنییپ گیینت هاگتییسیا ،
زا راییمآ شراییب ۶۶ لاییس ه
تبث هدش رد ای هاگتس اه ی نوماریپ و لخاد ۀضوح
یراییتخب
دش هدافتسا ییطخ نوییسرگر شور ایب یزاسزاب زا سپ هک
هناگدنچ زا هدافتیسا اب و
ۀیمانرب هتیشون هدیش رییحم رد
R
دییجاو ۀیییاپ دندییش یلوییبق لییباق برتییشم یناییمز شور .
هناگدنچ نویسرگر
، یایهریغتم نیب یگتسبمه یپ
ی ش ب ی ین ی
رد هک هدننک اجنیا
ای هاگتس اه ی رامآ یاراد یم
ی دنیشاب رد ار
رظن م ی گ ی در ریغتم ره رثا و پی
ش ب ی ن ی ار ماگنه ی هیک ریایس
ذح اهریغتم م
ی دنوش ییسررب یم ی دینک . هیب ترایبع د ی ریگ
ریغتم کی زا یطخ نویسرگر پی
ش ب ی ن ی یارب ایی و حییضوت
ییپ ی ش ب ی یین ی هدافتییسا اییساپ یاییهریغتم جیاییتن ییم
ی دیینک ،
لاییحرد ی هییک ریییغتم دیینچ اییی ود زا هییناگدنچ نویییسرگر
پی ش ب ی ن ی یارب پی ش ب ی ن ی هدافتسا جیاتن م
ی [ دنک 9 ].
اهنرد ی ت شور زا هدافتیسا ایب علیضدنچ
ی ایه ی نیسیت
شراب رسوتم ۀقطنم
یتاعلاطم هبساحم
دیدرگ .
3.2 . شور اه ی یناوارف لیلحت
1.3.2 . لبمگ عیزوت
عیزوت نیا ریدایقم عییزوت لامتحا یروئت و رامآ رد هک
هدیییمان کییی ویین هییتفای میییمعت یدییح ییم
ی دوییش
، یارییب
لدم زاس ی عییزوت ( رثکادیح یایضف )لقادیح
هینومن ا ی زا
هداد اه سا هدافت م ی دوش عیزوت نیا . یارب
ۀبساحم رثکادیح
طس زارت لییس رثکادیح ایی هناخدور کی رد بآ ح کیی رد
ۀزوح رثکادیح رامآ هک زیخبآ اد
هد ایه ی رد نآ لایس ایه ی
دشاب دوجوم هتشذگ
، هدافتسا م ی دوش نینچمه و م
ی دناوت
یارب هلزلز اه ای و س ی ل اه ی یعیبر یایلاب ریاس ای و گرزب ییایناوت .دویش هدافتسا
هیب گرایک ی ر ی یاریب لیبمگ عییزوت
یدیح ریدایقم یرویئت هیب یدیح ریدایقم عییزوت نیمخت مرب ی ددرگ عیزوت هک یدراوم رد و هداد
اه ی عیزوت زا هنومن
دیینک تیییعبت ییاییمن اییی و لاییمرن
، زا یلوییبق لییباق جیاییتن
نآ یاهدروآرب هدهاشم
هدش [ تسا ۵ ].
یعمجت عیزوت عبات
1
( )CDF
عیزوت نیا هب
تروص :تسا ریز
( 1
𝐹(𝑥) = exp{−exp[−(𝑥 − 𝑥0)/𝑎]} )
هیییک رد نآ
𝑥0= 𝑥̅ − 0.45𝑠𝑥:
𝑎 = 0.78𝑠𝑥 ،
𝑥̅ ، و
Sx
هب ترت ی ب م ی گنا ی ن و ان ارح عم ی را هداد اه م ی دشاب .
2.3.2 . دح ریداقم عیزوت ی
هتفای میمعت (
)GEV
یاریب درادناتسا شور کی عیزوت نیا لدیم
زایس ی جوا
لیس یارب رس ی اه ی رثکادح ( هنلااس
AMS2
نینچمه و)
رس ی اه ی موادت ئزج (ی
PDS3
.تسا ) ۀعیسوت شور ایه ی
غ ی عطقر ی رد هزوح اه ی تاییصوطخ ییسررب یاریب زییخبآ
لیس جوا یبد زا
ادها ک رامآ لا یاریب کیس لیح
لئایسم
دیح ریدایقم عیزوت .تسا یدح ریداقم یروئت هب طوبرم ی
هتفای میمعت هب
رور هدرتسگ ا ی یارب لدم زاس ی جوا عییزوت
ساییقم رد ایی و صویطخب هیضوح کیی ریاریش رد لیس هقطنم ا ی راک هب هتفرگ هدش [ تسا ۵ ، 13 و 1۶ ].
زوت ی ع داقم ی ر دح ی معت ی م ی هتفا لکش هداس دش ۀ هیس
زوت ی ع داقم ی ر دیح ی د ی ریگ لمایش زوت یی ع زوت ،لیبمگ یی
ع
رف ییچ
4ت و و ی لوییب تییسا۵
هییک عباییت زوت ییی ع ییعمجت ی نآ
هب تروص ز ی ر تسا :
( ۲
𝐹(𝑥) = exp{−[1 + 𝛾 (𝑥−𝜇 )
𝜎 )]−1𝛾}
هک رد نآ :
رتمارایییپ نایییکم
،γ=
لکیییش رتمارایییپ وμ=
رتمارایییپ
سایقم م𝜎 =
ی دنشاب .
1 - Cumulative distribution function
2-Annual maximum series
3- Partial duration series
4-
Frechet
5-Weibull
سررب ی اقم ی هس ا ی شور اه ی لحت ی ل ناوارف ی ه و ی ورد لقا ی م ی ارب ۶01 ...ی
3.3.2 . شور اه ی یمیلقا وردیه
لور دراوم رتشیب رد هکنیا هب هجوت اب ۀرود
یرامآ هداد اه ی
هاتوک لیس م
ی دشاب هکنیا ای و هداد
ایه دینرادن ار مزلا ییاتیسیا
،
شور اه ی لحت ی ل ناوارف هرود رد ی تشگزاب
اه ی عییزوت زا رتشیب
یبرجت هداد اه ی هدهاشم ا ی
، نانیمرا زا لباق
هیظحلام ا ی یاریب
دنتیسین رادروخرب لیس رثکادح یبد نیمخت .
ییلو شور ایه ی
و یگدینراب رایمآ کیمک هیب ییمیلقا وردیه و بلاییس
ۀیبرجت
بییاعم یدودیح ایت یسانشراک شور
ایه ی ار ییناوارف لییلحت
رررب م ی دننک . شور اه ی یگدنراب نتفرگ رظن رد نمض روبزم
رد هنازور رثکادح یبد ندومن ظاحل و ۀضوح
هیعلاطمدروم ایب و
و یضایر رباور زا هدافتسا زوت
ی ع اه ی ،یرامآ بد ی ایه ی رثکادیح
لیس هرود اب تشگزاب اه ی هبساحم ار لتخم م
ی دیننک تییزم .
نیییا شور اییه یییبد رایینک رد یگدیینراب زا هدافتییسا ییم
ی دییشاب
،
هب رور ی هیک جیایتن ،تابیساحم هیب ندییشخب تعریس نمیض
هب تسد هدمآ ار م ی ناوت رد حارر ی اه لامعا [ دومن 1۵ ].
4.3.2 . لدم ( سکدارگ
Gradex
1)
توییلگ ریسوت راب نیلوا سکدارگ لدم دینابود و۲
زا3
وردیه و ناسردم تیسیژول
شیخب یایه ۀیتیمک
یاهدیس
گرزب بییش ییایمن عییزوت هژاو زا و دییدرگ هیئارا هسنارف
شراب هب لدم نیا .تسا هدش قتشم هداد
ایه ی و یگدینراب
دراد زاییین باییناور عیییزوت کییی شور نیییا رد
اییمن رییب یی
هداد اه ی ار بلاییس رطخ رثکادح هک یلوطف هنازور شراب
داجیا هضوح رد م
ی دننک هداد شزارب ، یم
ی دویش رتمارایپ و
نامه هک سکدارگ ش
ی ب رخ تسا لبمگ رادومن رد ییامن
بسحرب م
ی ل ی رتم رد ۲4 تسد هب تعاس م
ی آ ی د .
بایخ یتقو هک تسا نیا سکدارگ شور یلصا هیضرف هب زادنا ۀ یفاک هب یسو ی هل ،دویش ابیشا شرایب دیعب
زا ا یی ن
شراب لامتحا عیزوت عبات اب یبد لامتحا عیزوت عبات هناتسآ یزاوم لبمگ مارگاید رد م
ی دوش تیسار ریخ نیا بیش و
هب ناونع هتفرگ رظن رد شراب سکدارگ م
ی دوش [ ۲ و 3 ].
گ شور لحارم هب سکدار
حرش :تسا ریز
باختنا
ۀیاپ هب هجوت اب ینامز هداد
اه ی لیس و شراب
رد شراییییب سکدارییییگ هبییییساحم
ۀیییییاپ ۀرود صخشم
هدش هب نآ لیدبت و بیعکمرتم
هییناث ریب
قباطم ۀطبار ریز
: = سکدارگ ناث رب بعکمرتم( شراب
ی ه )
سکدارگ{
( شراب م ی ل ی رتم
×) تحاسم هضوح ( ک ی عبرمرتمول ÷})
{ ۶ / 3 × اپ ی ه نامز ی هداد اه ی })تعاس( شراب
هب ییامن عیزوت شزارب
هداد ایه ی یح ییبد رثکاد و
اب یبد ندرک صخشم ۀرود
رد صخیشم تشگزاب
ۀطقن هناتسآ نیا هک ۀرود ایب ریبارب تیشگزاب ۀرود
هیضوح ابیشا ببیس هیک تیسا یشراب تشگزاب م ی دوش
1.
۲ 3
رد یبد یباینورب
ۀرود تشگزاب اه ی زا رتشیب ۀرود
تشگزاب ۀطقن
هناتسآ زا هدافتسا اب ۀطبار
( 3 )
( 3
𝑄𝑣(𝑇) = 𝑄𝑣(𝑇𝑔) + 𝑎𝑝ln (𝑇 )
𝑇𝑔)
اهنرد ی ت یزاویم هیطبار ندیش ریتهب یارب ندویب
عبایت
یزوت لامتحا ع شراب و یبد
،
4گنلا [ 7 ]،
( هطبار 4 ) یارب ار
یباینورب :درک داهنشیپ سکدارگ شور
( 4
𝑄𝑣(𝑇) = 𝑄𝑣(𝑇𝑔) + 𝑎𝑝ln [1 +𝑎𝑎𝑞𝑔 )
𝑝
𝑇−𝑇𝑔 𝑇𝑔 ]
رد هک :نآ
𝑄𝑣(𝑇)
رد رثکادییح یییبد : ۀرود
دروییم تییشگزاب رییظن
( م رت )هیناث رد بعکم
Qv(Tg)
: رد ییییبد ۀرود
تیییشگزاب ۀیییطقن
هناتیییسآ
( بعکمرتم )هیناث رد
ap
: سکدارگ دبت
ی ل دش ۀ ( شراب بعکمرتم )هیناث رد
Tg
: ۀرود رد یبد تشگزاب ۀطقن
)لاس( هناتسآ
aqg
: شزارب عیزوت رد سایقم رتماراپ هداد
هدش ییبد هب
رثکادح م ی دشاب .
1-
Gradient of the exponential distribution
2-Guillot
3-Duband
4 - Lang
م م ،یرادزیخبآ و عتر هلج
هرود ،ناریا یعیبر عبانم 71
هرامش ، 3 ، زییاپ
1397 ۶0۲
5.3.2 . هژرگآ شور (
Agregee
)
شور نیا مرف
هعسوت ی تفا ۀ رد هیک تسا سکدارگ شور
شراب تاعلارا رب هولاع نآ
، یاریب زیین نایرج تاعلارا زا
رد لیس ارگوردیه نیمخت ۀرود
تیشگزاب ایه
ی یلتخم
هدافتسا م ی دوش . شور نیا رد
، رد ییبد دروآریب ریب هولایع
هرود تشگزاب اه ی توافتم م ی ناوت ریداقم نانیمرا دودح
.دومن هبساحم زین ار یدروآرب شور دیننام زیین شور نییا
یتایضرف یاراد سکدارگ ریز حرش هب
[ تسا 7 ]:
یناوارف عیزوت ینحنم
ییایمن عییزوت کی زا شراب
یوریپ دنک .
کیدزن ابشا ریارش هب هضوح یتقو
م ی دوش ریه ،
راب مجح رد شیازفا رادقم نامز رد ش
ایب ریبارب d
رد یبد رد شیازفا رادقم نامه تدم
نامز هبایشم
تسا . یعونیطم ارگوردیه صوطخ رد هیضرف نیموس
تسا لیس جوا یبد اب هک زا هدافتسا اب
( هیطبار 7 )
لییس هناتسآ و زا هدافتیسا ایب
هیطبار ( ۸ ) هییجوت
م ی دوش .
لومرف اه ی :تسا ریز بیترت هب تایضرف نیا یضایر
( ۵
𝑎𝑝(𝑇) =(𝑇+𝐾𝑎𝑒𝑇 )
𝑝)𝑇 > 𝑇𝑔
( ۶
𝑎𝑞(𝑇) =𝑎𝑝(𝑇).𝑇 )
(𝑇+𝐾𝑞)𝑇 > 𝑇𝑔
( 7 )
𝐹(𝑄𝐼𝑋) = ∬ 𝑓(𝑉𝐶𝑋𝑑, 𝑅𝑋𝑑). 𝑑(𝑉𝐶𝑋𝑑). 𝑑(𝑅𝑋𝑑) 𝑅𝑋𝑑 = 𝑄𝐼𝑋
𝑉𝐶𝑋𝑑
( ۸ )
𝐹(𝑄𝐶𝑋𝑑) =
∬ 𝑓(𝑉𝐶𝑋𝑑, 𝐶𝑋𝑑). 𝑑( 𝑉𝐶𝑋𝑑). 𝑑(𝐶𝑋𝑑). 𝑑(𝐶𝑋𝑑)
𝐶𝑋𝑑 = log(𝑉𝐶𝑋𝑑 𝑄𝐶𝑋𝑑)
:نآ رد هک
𝑎𝑝(𝑇) 𝑎𝑞(𝑇) و
شراب عیزوت سگدارگ و
ییبد عییزوت
اب روحم رد یمتیراگل سایقم ۀرود
تشگزاب زا هیک دنتسه
ر و ( ربا ۵ ) و ( ۶ ) تیسد هیب یم
ی آ ی دین ییبد عییزوت عبایت و
F(VCXd) ( ریباور زا هدافتیسا ایب هک
7 ( و ) ۸ تیسد هیب )
م ی آ ی د . ۀطبار ( ۵ ) گ شراب سکدار
𝑎𝑝(𝑇)
زا هدافتیسا اب ار
ae
و
تاضورفم هب هجوت اب ( لکش
۲ ) عبات و ۀرود نییب تیشگزاب
apg
و
ae
دیلوت یم .دنک
ۀطبار ( 7 ) عبات جوا ییبد عییزوت (
) QIX
و ییبد ۀیطقن
هناتسآ ( )QCXd
عییزوت کی زا هدافتسا اب ار هیلمجود
ا ی زا
ییبد مجح (
)VCXd
میجح هیب جوا تبیسن و (
)RXd
ایی
( )CXd
دوجو هب م
ی دروآ .
ae
شراب سکدارگ رادقم : یتقو
ی هیک ۀرود هیب تیشگزاب
تمس ب ی اهن ی ت لیم م ی دنک و:
( 9 )
𝐾𝑝= ( 𝑎𝑒
𝑎𝑝𝑔−1) . 𝑇𝑔و𝐾𝑞= (𝑎𝑝𝑔
𝑎𝑞𝑔−1). 𝑇𝑔
م ی دشاب . هس یاراد هژرگآ لدم جیاتن هدودحم
حریش هب
لیذ م ی دشاب :
ۀدودحم لباق
هدهایشم هیب هتیسباو هدودیحم نییا هیک
هداد اه ی تایقوا ییخرب و یبد و شراب هداد
ایه ی یخیرایت
تسا لیس
، هتبلا تروصرد ی هک هتیشاد دوجو یخیرات عیاقو
( دشاب
𝑇 < 𝑇𝑔
.)
ۀدودحم مود
ۀدودحم تیحت رتیشیب هیک تیسا یدیح
.تسا شراب عیاقو لرتنک ۀدودییحم موییس
ۀدودییحم ود نیییب
ۀدودییحم مود و لوا
م ی دشاب تحت و .تسا یبد و شراب لرتنک
ندش صخشم اب ریداقم
هیلک یاهرتماراپ هژریگآ لدیم
م ی ناوت زا هدافتسا اب ۀطبار
( 10 ) ، ییبد ریداقم یاریب
ۀرود
تشگزاب اه ی رظندروم ار
هبساحم دومن :
( 10 )
Q(T) = Q(Tg) +kae
p−kq. (kp. logTT+kp
g+kp− kp. logTT+kq
g+kq)
رد تروص ی هک شزارب عیزوت هداد
هدیش کیی شرایب ریب
نیینچمه و دیشاب لیبمگ ایی ییامن عیزوت T ≥Tg
،دیشاب
( ۀطبار 10 ) هب تروص ( ۀطبار 11 دوب دهاوخ ) [
۸ ]:
( 11
𝑄(𝑇) = 𝑄(𝑇𝑔) + 𝑎𝑝. ln [1 + (𝑎𝑎𝑞𝑔 )
𝑝) .𝑇−𝑇𝑇 𝑔
𝑔 ]
سررب ی اقم ی هس ا ی شور اه ی لحت ی ل ناوارف ی ه و ی ورد لقا ی م ی ارب ۶03 ...ی
هب ( ۀیطبار سایسا ریب هک لیلد نیا 1
،) ترویصرد ی هیک
ۀرود رد شراب سکدارگ تشگزاب
اه توافتم ی ربارب و تباث
اب
ap
هاگنآ ،دشاب
=0 𝐾𝑝
.دوب دهاوخ
( لکش 1 ) هژرگآ شور فلتخم یاهرتماراپ یمیسرت شیامن :
زا یکی لئاسم ،حریر ییبد دروآریب رد مهم ًایصوطخ
رد
هزاس اه ی ییایهدروآرب زا نانیمرا ،گرزب یاهدس دننام یبآ
رد هک تسا ۀرود
تشگزاب اه ی لااب نا مایج یم ی دویش تییزم .
ت رد هژرگآ شور یع
ی نانیمرا دودح ن 9۵
سایسا ریب دصرد
هس ۀیضرف هئارا هدش ریز حرش هب [ تسا
7 ]:
ۀیضرف
ندوب لامرن کیسلاک هداد
اه
تباث
ندوب شراب سکدارگ
( 1۲ )
𝑃𝑟𝑜𝑏 [𝑄̂(𝑇) − 𝑢0.95. √𝑉𝑎𝑟 (𝑄̂(𝑇)) < 𝑄(𝑇) <
𝑄̂(𝑇) + 𝑢0.95. √𝑉𝑎𝑟 (𝑄̂(𝑇))] = 0.95
هرود یاریب رویلیت یریس سایسا رب سنایراو رسب
تشگزاب اه ی زا رتمک و رتشیب ۀطقن
هناتسآ قباطم
ر رباو ( 13 ) ( و 14 )،
رگا
T>Tg
:دشاب (
13
VarQ̂(T)≈NFaq2.[1+ Log2(NF )
NY.Tg)]
+𝑎𝑃2.[ 1
√NR(log(1+∝)- ∝ 1+∝) + 1
√NF. ∝ 1+∝]2 +2. ap.aq
√NF.NR.[ (log(1+∝)- ∝
1+∝) .√1+Log2(NF NY. Tg)
+√NR NF. ∝
1+∝. log (NF NY.Tg)]
و
T<Tgرگا :دشاب
( 14
VarQ̂(T)≈NFaq2.[1+ Log2(NYNF.T)]( 1 ) )
:نآ رد هک
aq
( یبد سگدارگ : بعکمرتم
)هیناث رد
:NF
دادعت س ی ل اه ی یر رد هداتفا قافتا لاسNY
Tg
ۀرود: تشگزاب ۀطقن
هناتسآ
ap
سکدارگ : ( شراب
بعکمرتم )هیناث رد
:NR
دادعت لاس اه ی یاضف هنومن ا ی هداد اه ی شراب
