The Rule of Law and Capacity-Building in the Practice of Ad -hoc International Criminal
Tribunals
(Type of Paper: Research Article)
Sayyed Mohammad Hashemi1*, Vahid Salehi2
Abstract
The Ad hoc international criminal tribunals, namely the ICTY and ICTR, take precedence over domestic courts in the territories of states subject to their jurisdiction. The obligation of these states to abide by the statutes and decisions of the ad hoc tribunals on the one hand, and the need to strengthen their judicial and legal systems based on the so-called completion strategy on the other, have given a local face to the administration of justice in these post-conflict territories. It highlights coherent national reconciliation plans for capacity-building in these tribunals. Accordingly, the ad hoc tribunals have implemented capacity-building programs (such as workshops, training of law enforcement forces, etc.) in order to strengthen national legal systems for the realization of transitional justice. However, the tribunals have faced challenges such as prejudiced judges and prosecutors, which have hampered the effectiveness of the capacity-building programs in meeting the criteria for the rule of law within these territories.
Keyword
the rule of law principle, transitional justice, ad hoc international criminal tribunals, international crimes, capacity-building.
________________________________________________________________
1.Prof. Department of Public Law. Faculty of Law.Islamic Azad University.Branch (south tehran) Retired Prof. Department of Public Law. Faculty ofLaw.University of Shahid Beheshti. Tehran. Iran (Corresponding Author). Email:[email protected]
2. Ph.D. in Public Law. Department of Law. Islamic Azad University.United Arab Emirate(UAE) Branch (Dubai). Email:[email protected]
Rceeived: November 23, 2019 – Acepted: June 28, 2020
This is an Open Access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution 4.0 International, which permits others to download this work, share it with others and Adapt the material for any purpose.
نوناق تیمکاح لصا و
تیفرظ یور رد یزاس
ۀ هاگداد یاه
نیب یرفیک یصاصتخا یللملا
م عون(
یملع :هلاق )یشهوژپ _
یمشاه دمحم دیس
1
،*
یحلاص دیحو
2
هدیکچ
نیب یرفیک مکاحم یصاصتخا یللملا
( و قباس یولاسگوی ادناور
) م اریا جیب یگدییسر رد ، یبایکترا
نیب یللملا نیمزرس یلخاد مکاحم جب تبسن ، دنراد قوفت ناشتیحلاص تحت یاه
. یدینبیاپ ترورض
و جمانساسا تاررقم جب اهروشک نیا و یل و لری ریی زا روکویم مکایحم یگدیسر دعاوق
تییوقت
نیب مکاحم یلیمکت دربهار یانبم رب ورملق ود نیا ینوناق و ییاضق متسیس روکویم یللملا
لری زا
،رگید هرهچ و یلحم یا جقطنم
تلادیع یاریاا جب یا یلایقتنا
نییا رد نیمزریس یایه زا هدرکراویگ
یم مصاخت .دهد
،رما نیا جمانرب جسنم یاه ییلم یتیشآ م
تیییرر تیها رد ییور رد یزایس
ة نییا
یم نایامن ار یصاصتخا مکاحم .دزاس
،انبم نیا رب روکویم مکایحم
ایب هریهب نامزایس زا یرییگ یایه
نیب یاهروشک یلخاد یاهداهن و یللملا هدشدای
جمانرب بلاق رد ، مجسنم یاه
تییرر جب یزاس ناونع
یلاقتنا تلادع دنیاری یتیهام را با (
هاگآراک و ییایضق ،ییسیلپ یایهورین شزومآ ،یشزومآ یقویقح
روکوم یاهروشک )...و
اگ اظن تیوقت رد یمهم یاه یاه
اهروشک نیا ینوناق و ییاضق جتشادرب
دینا .
نیب مکاحم دنچره یللملا
ریسم نیا رد هدشدای شلاچ اب
ییاه دننام ناتسداد و تاضق بصعت ایه
...و
بور اهروشک نیا رد ج
ثأت ،دندوب ور ی
ر جمانرب تییرر یاه مأیت رد یزایس
ی ن و ریصانع ایهرایعم
ی یصا
خاد رد نوناق تیمکاح نیا
مزرس ی ن اه راکنا ریوپان .تسا
ناگژاودیلک
م ارا ،نوناق تیمکاح صا نیب
تییرر ،یللملا یلاقتنا تلادع ،یزاس
نیب یرفیک مکاحم ، ییللملا
یصاصتخا .
________________________________________________________________
1 . مومع قوقح هورگ وعدم داتسا ی
،
،قوقح هدکشناد
،بونا نارهت دحاو ملاسا دازآ هاگشناد
ی
،
،نارهت ا ی نار داتیسا(
جتسشنزاب دکشناد یمومع قوقح هورگ ، یتشهب دیهش هاگشناد ،قوقح ة
، )لوئسم ةدنسیون( ناریا ،نارهت .
Email: [email protected]
2 شناد. جتخومآ رتکد ی صصخت ی مومع قوقح ی
، مومع قوقح هورگ ی
، ملایسا دازآ هاگیشناد ،تارایما دحاو ی
، یبد ی
،
دحتم تاراما ة
برع ی . Email: [email protected]
:تیایرد خیرات 02
/ 09 / 1398 - :شریوپ خیرات 08
/ 04 / 1399
همدقم
نوناق تیمکاح یساسا قوقح تاعوضوم زا1
یایهداهن و تایماقم امت نآ قباطم جک تسا نیون
یقوقح تاررقم و دعاوق عبات یسایس دنا
آ بوچراچ رد ا و یی
ن اه ی و صاخ دیچیپ ة پ ی ش بی ین ی
هدش نوناق رد
، دازآ و قوقح دیدحت قح ی
ایه ی دینرادن ار نادنورهیش (
اایح ی هداز و ایکمه
،نار
1196 : 172 .) رد زونه جک تسا یموهفم نوناق تیمکاح یب
تیش جیب نآ زا ییفیرعت عباینم ر یمع
جصخشم و رصانع ات تسا هدش شلات ًایرص و هدماین اه
ی تییمکاح یصا .دویش نیییبت نآ صا
نوناق
، م مه ی دناوت ور و یلکش طیارش رب رران ی
ج ا ی س ،نیناویق یاوتحم رب رران مه و ی
تیسا ایه و
طخ شم ی اه دشاب (
،یعراز 1387 : 84 ) .
ایق تییمکاح جیکنیا جب جاوت اب یصرع دراو دیس و تییرگ فیضن ییلخاد قویقح رد ادیتبا ،نون
ة
نیب یللملا ش د ( ااح ی هداز و اکمه
،نار 1396 : 172 ) جب و نییب یاهداهن شقن یافیا را با ناونع ییللملا
نیب یرفیک مکاحم جلما زا یصاصتخا یللملا
ی(
ولاسگو ی ادناور و قباس جیب )
تییر رایک ،
نییازا ور زلا
تسا م نیا وهفم ،ادتبا نیب داعبا دس و یسررب یلخاد قوقح رد مه
.دوش جعلاطم نآ یللملا
بت نام مه ین یمدرم اظن رد ،نوناق تیمکاح صا ،یهاگدید زا یی
ن دننک ة یتموکح تردق
دازآ و قوقح رانک رد ی
اه ی جب ،تسا ینوریب وحن
ی تردق نیب یضراعت ،یراوجمه نیا رد رگا جک
ب ،دیآ شیپ ،یمدرم یدازآ و تموکح یساسا قوقح یقطنم فیرعت جب تیانع ا
( و تردیق مییظنت
یدازآ نیمضت )
یرظن یانبم رب ة
« قوی روتسد ی
» دویب دیهاوخ ،ریشب قویقح یریترب ،یگود نوئل
(
،یمشاه 1392 : 334 )
،ناتساب رصع رد . فسلای
ة باثم و وهفم جب ار نوناق ،نانوی ة
یاریب یرا یبا
م تموکح تردق لرتنک ی
دنتشادنپ صا نیاربانب و
رد یمهم شقن ،نآ دربراک و نوناق تیمکاح
افیا نادنورهش قوقح جب یدعتم نادنمتردق باقم م
ی درک ایضی نینچ رد نوناق تیمکاح . یی
جیب
یسایس و یقوقح تایبدا دراو نیداینب یموهفم ناونع ش
د (
،رتسای 1394 : 67 ).
ب قوقح دراو یلخاد قوقح زا ،نوناق تیمکاح وهفم دننامه ،نوناق تیمکاح ی
ن لملا هدیش
ب قوقح راتخاس ندوب یقیا جب جاوت اب و تسا ی
ن لملا جک و ناعضاو تلود نآ ناعبات
،دنتیسه اه
ینوگرگد شوختسد بوچراچ نیا رد نآ وهفم ش
ماگنه ،تسا هد ی
جک یب قوقح رد ی
ن یلملا زا ،
م نایم جب نخس ،نوناق تیمکاح ی
آی د ، نیب تیمکاح روظنم
،تسا دعاوق یللملا نیب دعاوق
یللملا
جتخانش یقوقح یلک لوصا ،هرمآ دعاوق ،لرع ،هدهاعم ماش تیسا ندیمتم یلم طیسوت هدیش
2
( ااح ی هداز و اکمه
،نار 1396 : 176 ) .
دازآ و قوقح تیاعر ی
اه ی اضق للاقتسا ،داریا یی
تییاعر ورگ رد
« نونایق تییمکاح یصا »
جفلؤم و رصانع ققحت .تسا اه
ی میضت ،جیعماا ریی رد نونایق تییمکاح صا ی
ن دیننک ة قویقح
________________________________________________________________
1. Rule of law
2 . ارب ی علاطم ة ب ی رتش .ر
،نمتلآ :ک 1387
: ش 11 - 13 ..
جلما زا نیداینب دازآ
ی اه ی جب ،تسا درم یقوقح و یسایس ،یدری یم ییلک روی
ی ناویت تیفگ
درم ققحت رلااس
ی تسا یسارکومد یساسا نکر جک
، رارقتسا ورگ رد
« نونایق تییمکاح یصا »
ا رد جک ،تسا ی
ن جب نآ یاراا و جعماا رد نوناق ،تروص بوچراچ ناونع
ی تلود ری یاقب ،مکحم
رد م نیمضت ار نآ یراوتسا و روشک ی
نک د ، نیازا ور و عیماوا رد نوناق تیمکاح دواو ویشک
ر اه
قوی تیمها هداعلا
ا ی .دراد
صرع رد ة نیب نآ ناعبات جک یللملا بلغا
تلود اه تسه دن نیب دعاوق یاراا ، یدینبیاپ و یللملا
تلود دعاوق نآ جب اه
، مضت ی ن دننک ة رارقتسا
« تیمکاح صا نوناق
» رد ریه و تیسا جیصرع نییا
بحاص و نانارمکح یطخت جنیآ صنم
ب صرع نا ة نیب دعاوق زا اهروشک رد تردق یللملا
جن اهنت حلص
یم رارق دیدهت ضرعم رد ار یناها تینما و جکلب ،دهد
م ی دناوت ایهنآ یریفیک تیلوئسم تاباوم
بکترم و نای اخ تازاجم و جمکاحم ،بیقعت تیلباق و دروآ مهاری ار ا
م ارا ن نیب میقر ار ییللملا
نیا رد .دن ب جنیمز
اهراکوزاس ی
اضق یی نیب جیمانعطق زا جتیساخرب ییللملا ایه
ی تیینما یارویش
نیب یرفیک مکاحم جلما زا دحتم لم نامزاس ییصاصتخا یللملا
( ادیناور و قبایس یولایسگوی )
جتشاد یساسا شقن ری رد مکاحم نیا درکلمع .دنا
ا ساسا باوم جب دوخ فیارو یاراا دنی جمان
ایه
و دعاوق و ا سب شقن ،ج وبرم تاررقم
ی جفلؤم و رصانع رارقتسا رد ی اه
ی رد نونایق تیمکاح صا
خاد صرع ین و روکوم یاهروشک ة
نیب جب ؛تسا جتشاد یللملا وحن
ی یمکاحم ییتح جیک ة
دارییا
بنا ،ادناور و قباس یولاسگوی یاهروشک ی اخ ة
ناریگشیپ ة نییب حطس رد اع لایصا و ییللملا
ش وی ة بحاص ینارمکح نآ رد یتآ نابصنم
اهروشک و جتیشاد نونایق تییمکاح یصا جب یدنبیاپ
ناحلسم تامصاخم زا یشان یناسنا عیاجی زورب ظاحل جب ،انبم نیا رب .تسا ة
و یلخاد نییب ییللملا
هد یادتبا رد ة
1990 و قباس یولاسگوی نیمزرس ود رد جلصای زا ناشن جک ادناور
گ یی ر ی و دارییا
تلود اه ی (
ًاتدمع بحاص و نانارمکح نابصنم
) نیمزرس و اهرایعم زا روکوم یاه جفلؤم
اه ی صا
بایجم دیحتم لم نامزاس تینما یاروش ،تشاد نوناق تیمکاح ،دیش
قیب زا جلیصاح زاویا
،دحتم لم نامزاس روشنم ییصاصتخا یریفیک مکایحم یسأت ،جمانعطق رودص اب
( یولایسگوی
1قباس و دناور )1
دن ب مقر ار و جیمکاحم ،بییقعت نایکما ندیمآ مهاریی اب ات
و نایی اخ تازایجم
________________________________________________________________
1 . قبایس یولایسگوی یللملا نیب یرفیک ناوید International Criminal Tribunal for Former yugoslavia
ICTY( )
ب ج لابند ثداوح ی هد رد جک ة 1990 قطنم رد ة روشک و ناکلاب ی
ولاسگو ی ب ،قباس ج پ عوقو ی
،تسو مز ی جین ا ی اریب ی
امزآ ی ش نچمه و دواوم دعاوق ی
ن یرر رحم ی ت مکاح ی ت صرع رد نآ ة ب ی ن للملا ی ب ج لاس رد .دمآ دواو 1992
اهروشک
، ا عوضوم ی اج د ی ر ب هاگداد ی ن للملا ی ارب ی مکاحم ة داریا ی ار انا لوئسم جک ی
تا لع ی ج انا و حلیص یی
تا
لع ی ج رشب ی ت رد ی ولاسگو ی دندوب قباس
، رطم رک انع اب و دند یی ت شرا یگ جیب ایه
ی دع یی هد یقن صویصخ رد
ب قوقح ی ن للملا ی نب قوقح( جناتسودرشب ی
ا د ی ن و )رشب ن ی زاسکاپ ی مویق ی
، اهراتیشک ی یعما ی
، رایباا ویک ی
فنع جب زواجت ،داریا و
. ی جب جک ..
راش مومع راکیا ی ب ادقا رب ی ن للملا ی رجنم دش
، ارویش ی نما یی ت یلم نامزایس
تخا اب ات تشاد نآ رب ار دحتم ی
تارا ( دحتم لم نامزاس روشنم جلصاح جیب
ههییو دایم ة 39 دیحتم یلم رویشنم
نبم ی ا رب ی جکن عضو ی ت رد ی ولاسگو ی دهت قباس ی د لع ی ج نما و حلص ی ت ب ی ن یللملا ی م جیب ،تیسا یمانعطق بیاو
ة
نابکترم م ارا نیب ( یللملا سن شک ،ی م ارا و تیرشب جیلع م ارا
نیا رد )یگنا مزریس
ی ن ایه ،
نیب تینما و حلص ،تسا نوناق تیمکاح صا رارقتسا لوصحم جک یلخاد و یللملا
مأت ی ن .دوش
نیب یرفیک مکاحم ار رد یصاصتخا یللملا
نیزاویم قیب ،دویخ ییتات فیایرو ایجنا یاتس
جمانساسا و اه و یگدیسر دعاوق لدا
ة و یرترب جب جاوت اب و ج وبرم تابثا جیب یگدیسر رد تیولوا
نیب م ارا و اهروشک نیا یلخاد مکاحم جب تبسن یللملا
و نونایق جیب عویار تروریض و مکایحم
رد نایشتیحلاص تیحت یاهروشک یلخاد ییاضق یاهداهن هریهب
زا یرییگ یرر
یی ت ایه ییایضق ی
یلم یتشآ و قایو داجیا ،یلحم تازاجم یاراا،
،اه هولاع قویقح دانسا ،ییرع قوقح جب رسمت رب
نیب رشب اظن کرتشم یقوقح یلک لوصا ،تادهاعم ،یللملا اهروشک یلخاد یاه
و جقبایس هدیعاق
اب،دوخ هدافتسا و ناوت زا نامزاس تاناکما
نیب یاه د یاهداهن و یللملا یولاسگوی یاهروشک یلخا
و قباس ادناور
، ادقا یاه جمانرب بلاق رد ار یریطخ تیییرر یایه
یزایس و ایهرایعم رارقتیسا رد2
جفلؤم اه ی هداد اجنا نوناق تیمکاح صا .دنا
ةلما زا نیا ادقا اه نامزایس یرایکمه اب جک ایه
ی
رامش ة 25،827 م ی 1993 ) وصت اب ی ب مانساسا ة ک هاگداد ی رف ی ب ی ن للملا ی ی ولاسگو ی سأت ،قباس ی ار نآ میقر
ا جک دن ب ی ن اروش ادقا ی نما ی ت م ار ی ناوت ی ر قوی تکرح ب و هداعلا ی قلت جقباس ی رک .د ا رد ی ن صوصخ ک.ر :
M. Cherif Bassiouni, "From Versailles to Rwanda in Seventy-five Years: the Need to Establish a Permanent International Criminal Court", HHRJ, Vol. 10 (1997) pp. 11 – 62.
M. Cherif Bassiouni, The Statute of the International Criminal Court and Related Instruments Legislative History,1994-2000, New York,
M Cherif Bassiouni," Transnational Publishers, 2001 and M.Cherif Bassiouni,The Time Has Come for an International Criminal Court", NICLR, Vol.1, pp.143-194.
1 . ک جب جاوت اب ی
ن ة لبق ی
، لمع ی تا یلات ی وا ی جنا وست و ی ج وتوه طسوت باسح ی
اه دش زاغآ
، جب ویحن ی ویتوه جیک ی ایه
ادناور رد اع تق جب ادقا رک
زا رتمک رد و دند 100
ب ،زور ی ش جیک رفن را ه دصتشه زا بیلغا
یسنوت ویق زا ی
رامش و دندوب ی
وتوه زا ی اه ی م ی جنا نانز ،ناکدوک زا معا ور و
اع تق ،ناگدروخلاس ش
،دند سن شک ی عایضوا و
فسا اروش جک دش باوم ادناور روشک راب ی
نما ی ت م نامزاس
،دحتم ل رد 8 ربماوین 1994 یمانعطق رودیص ایب ة
995 عضو ی ت ا رد دواوم ی ن دهت ار روشک ی
د ی لع ی ج نما و حلص ی ت ب ی ن للملا ی لاعا ریک یسأت جیب ادیقا و هد ی
ک هاگداد ی رف ی ب ی ن ملا لل ی ادناور International Criminal Tribunal for Rwanda (ICTY) نک
د لصا لده . ی ا یی ن
مکحم ة ک ی رف ی دروم ی ا و صاصتخ ی
، قعت ی ب بکترم تازاجم ا
ن سن جب شک ی د و ی رگ قن ایه ی قویقح شحایی
ناتسودرشب ة ب ی ن للملا ی اسمه روشک و ادناور رد ی
ج .دوب
مانساسا ة ا ی ن رد جمکحم 34
جب هدام مض ناونع ی م ة مانعطق ة وصت جب روکوم ی
ب اروش ی نما ی ت سر ی د هاگداد رقم .
اپ ،اشورآ رهش رد ی
تخت نا نات ی ا دش هداد رارق ا رد .
ی ن جب صوصخ لک رو ی ک.ر :
Boed. Roman," The United Nations International Criminal Tribunal for Rwanda: Its Establishment, Work and Impact on International Perspectives", Central European Review Criminal Justice of International Affairs, Vol 17, winter 2001/2002, pp.60-63.
- پ ی لک ی
، ک ی ت ،سا 1384 : 415 - 414 .
- ک ی ت ی اچ ی اس ر ی
، 1382 : 46 .
- م ی قداصدمحمر ی
، 1377 : 21 - 20 .
- م ی دمحمر قداص ی
، 1377 : 161 . 2. Capacity-Building
نیب و یللملا
،ینوناق یاهداهن و یسیلپ ،ییاضق
روشک یلخاد یرادا جیتیریوپ ترویص روکوم یاه
تسا
، جمانرب یاه شزومآ ی
، اقترا ی تراهم اه ی اضق یی
، لمع ی برجت و ی ایس و تایضق جیب تبسن ی
ر
تاماقم تسا لوئسم (
Norma et al., 2013: 152
.)
اراک جب جاوت اب یی
و شخبرثا ی ادقا یاه تییرر یزاس نیب مکاحم نیا جب ،یللملا
و را با ناونع
لاقتنا تلادع دنیاری رد ی
وقت ی ت و مکاح صا رارقتسا ی
ت نیمزرس رد نوناق روکوم یاه
، ترورض
و جعلاطم سررب ی نآ تیمها اح .تسا
تیییرر ةییواز زا نوناق تیمکاح رارقتسا یسررب و جعلاطم جب جک یشهوهپ تایبدا رد یزایس
نیب مکاحم درکلمع مشچ جب ،دشاب جتخادرپ اهروشک نیا رد روکوم یللملا
یمن ی درویخ ینب ، نیاربا
و یینیع یایهدومن ناییم راداینعم و قییثو یدینویپ داجیا .تسا دیدا یشهوهپ ،ور شیپ ةلاقم جمانرب مها سوملم تییرر یاه
نیب یرفیک مکاحم یزاس تییمکاح رارقتیسا و یصاصتخا یللملا
نیب و یلم معا (نوناق ریضاح شهوهیپ یروآون ،ادناور و قباس یولاسگوی نیمزرس ود رد )یللملا
بوسحم م ی دوش .
ضری ةی ا ی ن جلاقم جک تسا نیا ک مکاحم
ی رف ی نیب یصاصتخا یللملا ی
اریاا ایب ی جیمانرب یایه
تییرر جب یزاس ناونع را با ری یا دن هام ی ت ی لاقتنا تلادع ی
تموکح رد ایه
ی راویگ زا یپ ،
شیقن
ا ییسب یی رد وقت ییی ت و نب رییصانع رارقتییسا ییی
دا ی ن و یاییصخ مکاح ییصا
ییی ت ا رد نوناییق ییی
ن
نیمزرس یاه تشاد ج ا رب .دنا ی ن اب انبم ی د د ی د ادقا جک یاه تییرر ا یزاس ی ن یش جچ جب مکاحم ی
هو
و حطس جچ رد ی
ا رد ی ن را گرب اهروشک ش
هد و شلاچ جچ اب ؟تسا هدوب جااوم ییاه
زا اجنآ یی تییرر جک یزاس
، لمع اگ ی ک مکاحم ی رف ی نیب صاصتخا یللملا ی
سم رد ی ر تلادیع قیقحت
اح رارقتسا جب رجنم یلاقتنا نوناق تیمک
نیمزرس رد حلاص تحت یاه
ی ت اهنآ ی(
ولاسگو ی و قباس ادیناور )
م بوسحم ی
وش د ا رد ، ی ن
،شهوهپ جب ادتبا
،راصتخا بت جب یی ن لخاد وهفم ی
و نیب مکاح یصا ییللملا یی
ت
و نوناق و رصانع جفلؤم اه ی جتخادرپ نآ هدش
و لاقتنا تلادع جمادا رد ی
جب تلادیع قیقحت راکوزاس ناونع و
ییرر ت یزاس جب را با ناونع یلاقتنا تلادع لده نوناک رد
رد ور ةی سررب روکوم مکاحم ی
تیسا هدش و
رد
اهن ی ت تن ی جج گ ی ر جحورطم ةیضری یانبم رب ی صاح
.دش دهاوخ
نوناق تیمکاح لصا 1 . نوناق تیمکاح لصا موهفم
یناسنا عماوا جاوت دروم زابرید زا جک تسا یساسا میهافم زا نوناق تیمکاح .تیسا جتیرگ رارق
لاطصا
« نوناق تیمکاح »
هد ود رد جک ة
ریخا ةدس بریغ نادنمشیدنا و نارادمتسایس ،متسیب
لوغشم دوخ جب ار رک
،د یلمع عونتم دربراک و ثحب دروم یلیلحت و یشزرا میهافم ریاس نوچمه
دعاق ری ،نوناق تیمکاح .تسا هدوب یقوقح و ة
جب جک تسا قوقح رد یلک ریی تروص
« یصا
»
سایسارب یتمویکح تامیمصت ،روکوم صا باوم جب .تسا جتیرگ رارق اهروشک و عماوا لوبقم جتخانش لوصا دش
ة م تاختا یقوقح ی
وش دن شوختسد هراومه ،رشب قوقح ینلاو نارود دنچره ،
تکن نکل ،تسا هدوب نوناق جب شیارگ رد تارییغت ة
دنا بسح ،نوناق أشنم ،تیمها اح ی
جش ایه و
ارگ ی ش اه ی خم ین اع یانعم یاراد نوناق تیمکاح لاح ره جب .تسا فلت ا
تیمکاح صا ،تس
اصخ رب متشم نوناق ی
دودیحم جیک تسا یمهم ی
ت ایه یی ویحن جیب ار ة
و یینارمکح دریکلمع
تلود م لامعا یسایس تردق درکراک یگنوگچ و اه ی
دنک هراپ . ا ی ایصخ نییا زا ی
یشیر ة نیهک
دم نارود جب طوبرم رگید یخرب و دنراد ینونک و نر
ا
1.دن
لااب هاگیاا و تیمها زا جفسلای رظنم زا نوناق تیمکاح وهفم یی
.تیسا رادروخرب ،نوی لایا
هدریک ریطم ار نونایق تیموکح وطسرا و داریا نیرتهب تموکح رد ریگا وطیسرا هاگدیید زا .دینا
جعماا یا دشاب مکاح نوناق و یعما تموکح ،
، م اراا رترید داسی ی
دویش . وطیسرا ةیشیدنا یی
رد
هدس یاه 17 و 18 کش أشنم یدلایم گ
ی ر ی تلود اه ی جیب نوناق تیمکاح ثحب و نردم ناوینع
دش رطم یقوقح شزرا ری
،رتسای(
1394 : 213 .)
هدع ا ی رظن زا ی ج نازادرپ رضاح رصع
، موهفم رتشیب ار نوناق تیمکاح ی
م یقلت یسایس ی
دننک
ری ،نوناق تیمکاح جک دندقتعم و ا
دنی ی یسایس یتات م ریبعت
ی دوش تیموکح دایجیا رد جیچرگا .
نوناق
، یسایس و یعامتاا ،یداصتقا یاهورین یخد
دنا
.(Tomanoha, 2004: 38)
هراپ ا ی بحاص زا نارظن
، جیب ،نوناق تموکح زا ناوینع
« قیلطم یریشب رییخ
2» یم این ی دینرب
Thompson, 1975: 266)
) هدع و ا ی نآ ربیل ،نویچمه ییسایس و یتدیقع میهافم اب ار و میسیلا
م طبترم یسارکومد ی
دنناد (
Carothers, 2006: 4
) رظندیم شهوهیپ نیا رد جچنآ ،تروص ره جب .
یقوقح وهفم ،تیرگ دهاوخ رارق
« نوناق تیمکاح صا
» تییمکاح دییدا ویهفم عدبم .تسا
نوناق
« یسیاد
3» یو جیک یبایتک نایمه رد ار نونایق تییمکاح لاطیصا یسیاد ،عقاو رد .تسا
ملراپ تیمکاح درک ه یروئت ار نا
، دومن ناونع .
تسین هداس روکوم لاطصا جمارت ،
رراین جکارچ
ریبعت جب ای یسیلگنا ندمت زا یناشن رب
« یوکوت
» زا ریتاری یریما و ناتیسلگنا تیلم یبلق تداع
جلسلس نوچمه ،یقوقح یاهداهن زا یشان بتارم
« نوناق تیمکاح
» ریبعت جب یویسناری رد .تیسا4
مانساسا ة پورا یاروش ا
( 1946 ) دهاعم رد و ة
اپورا یی رشب قوقح (
1950 ) جب روکوم صا زا ناونع
________________________________________________________________
1 . ب ج لکرو ی .ر :ک
- عراز ی ، 1380 : 52 .
- ملام کرم ی ر ی
، 1382 : 4 .
- ملاسا ی و ی ،دنمور 1390 : 8 و 9 .
- اب اب یی م ؤ نمت ی
، 1387 : 18 - 17 . 2. Unqualified human good
3. Dicey 4. L`Etat de droit
ا لا و نیداینب لوصا زا یکی یمه یارب روآ
ة تیلود دایی ،ایه تیسا هدیش (
،ریلوز 1380 : 120 ) زا .
لوقم جس رد نوناق تیمکاح یسیاد هاگدید ة
اویق یریسدوخ جن و نوناق یرترب (
نونایق دویاو ایی
یساسا ) ، یواست ق ربارب رد نونا ( نانارمکح دننام داریا )
مکاحم اع تیحلاص تحت نتشاد رارق و
دنتسه نوناق تیامح عبنم نیرتهب جک (
یم اریاا و خیشم یهایگداد طیسوت نیدایهن قوقح ی
دنوش ،) م یاا ی گ ی در -199)
,184
-198 Diecy, 1972: 183
) .
« روتسیپ انیرتاک »
رظن ی ج زادرپ پ
زا تسا دقتعم ،صوصخ نیا رد ،یسیاد زا اجنآ
ی ی ری نونایق تیمکاح جک ا
ییمکت لایح رد دینی
،تسا نیازا ور جب دازآ و یسارکومد ،حلص اب هارمه یرشب تابلاطم زا یکی ناونع ی
، و هدویب رطم
و درادن جمتاخ جک تسا ینایرا جتسویپ
جیب عماوا یمامت .تسا ماکت لاح رد راکوزایس
زایین ی
دنراد جک شب قوقح نوچمه یساسا یعامتاا تابلاطم ر
و د ششوپ ار تینما و حلص دنه
فعض و
نیا رد عماوا جنیمز
تسا نوناق تیمکاح دع زا یکاح ،
.(Pistor, 1999: 4)
جتفگ دراوم ظاحل جب جیب ،نوناق تیمکاح وهفم زا یدحاو فیرعت زونه ،هدش
و هدیماین یمع
رظن یعاسم ًایرص ی
ج نازادرپ جصخشم و رصانع نییبت رب اه
ی ب نآ ج .تسا جتیر راک نییا رصانع مها
ترابع ،عیدب صا و تییافیش ،نیناویق تیمومع ،یقوقح تیعطق :زا دنا
.نونایق ریبارب رد یوایست
جک تسا حضاورپ یاصخ
نوناق تیمکاح ،
هدرتسگ درمشرب رصانع زا رت ة
گربرد ای تسا نآ ی
دنر ة
دنشاب اع دیاب نیناوق :تسا یبق نیا زا یدراوم ؛
2 . هدینیآ جیب لویطعم دییاب نیناوق و حیریص ،
دنشاب نشور ؛
3 . جب دیاب نیناوق دنشاب تباث یبسن رو
؛ 4 . جب دیاب نیناوق جنوگ
ا ی جیک دنوش میظنت
جمانرب هدنیآ یارب دنناوتب نادنورهش ر
ی ی دننک ؛ 5 . ،ناعبات جیب رد دییاب ییتلود تایماقم صویصخ
دنشاب وگخساپ نوناق باقم
؛ 6 . یب قویقح و یرطی لوصا رب قبطنم دیاب نیناوق دنیشاب ییع
؛ 7 .
وق للاقتسا ة
اضق ی نیمضت دیاب جی دوش
؛ 8 . هاگداد اضق یسررب رایتخا زا دیاب اه یی
ویق تابویصم یا
دنشاب رادروخرب جننقم و جیرجم ؛
9 . هاگداد جیب دییاب اه دنیشاب سرتیسد رد تلوهیس
؛ 10 . تلادیع
جب دیاب یرفیک دوش اراا رثؤم تروص
( ااح ی هداز ،ناراکمه و 1398
: 432 ).
2 . فم صرع رد نوناق تیمکاح لصا ورملق و موه ة
نیب یللملا
نامه جنوگ
،دش جتفگ جک نوناق تیمکاح
یلم قوقح زا اهروشک
قوقح دراو بی
ن لملا و تسا هدش
عب نیازا .تسا هدوب هارمه یتلاوحت اب ًا ةیصرع رد روکوم صا ورملق و وهفم ندرک خشم ور
نیب نیب دعاوق تخانش و یسررب ،یللملا ملا
یقوقح یلک لوصا و هرمآ دعاوق ،لرع ،تادهاعم( یلل
اظن لوبقم ار )ناها ةدمع یقوقح یاه
م ی دبل .
د قوقح ر بی ن لملا دواو اهروشک یلخاد قوقح وهفم جب یراوگنوناق ، ریب ریما نیا جک درادن
یم نآ دعاوق تییافش دع یا یا
طسب جک تسا رکت نایاش .د ا شرتسگ و
ی ن قوقح جب رو
ًلاومعم
زا ر ی ق و تادهاعم داقعنا ین
اس ی ر لکش عبانم ی
ب قوقح ی ن لملا و تح ی رن قوقح تروص1
م ی
وپ ی در نیازا . اهروشک یلم قوقح دننامه دعاوق وضو ور صرع رد
نییب ة ،ییللملا رود جیب نیهت زا
.تسا هزورما لاح نیا اب تیمکاح
نیب یللملا نونایق نونایق ییلخاد تییمکاح یاریب ار یدراویم ،
یوجت م ی دنک نیب یتادهاعم و ییرع قوقح ةعسوت ججیتن رد . تیامح ،یللملا
قویقح زا نیدایینب
تردق زا رتاری ،رشب تلود
اه جب ،تسا جتیرگ رارق جیب دارییا قوقح جک یوحن
ویحن ا ی ی هدین ا عبایت ی
نیب دعاوق ةلخادم و تیامح ،تسا یللملا
جب و ی هه یایهداهن جیک مصاخت زا هدرکراوگ یاهروشک رد
یلم فیعض رد و دنا ای ن جنوگ نیب دعاوق تیمکاح صا تیمها اهروشک یللملا
ًلاماک تیسا نشور
(
(Owada, 2009: 203-204
نانع ییوک . -
دحتم لم نامزاس دیقی ک ریبد -
ویهفم صوصخ رد
مصاخت لاح رد عماوا رد نوناق تیمکاح و
گ را نیب تیمکاح ترورض و مصاخت زا هدرک ییللملا
نایب نوناق م
ی راد د
« : یینارمکح یصا جیب نآ و تسا دحتم لم نامزاس بلق رد نوناق تیمکاح
قلا ا م ی دوش یتلود زا معا( صاخشا ،اهداهن ،داریا ةمه نآ رد جک یصوصخ و
دویخ جیلما زا )ی
ریشب قویقح یاهراجنه و اهرایعم اب اهنآ تقباطم و نیناوق ربارب یاراا ،عضو لابق رد دیاب تلود بی ن لملا دنشاب وگخساپ ، (
S/616/2004: Para.6
رد جیک دیحتم یلم نامزایس لادیها زا یکی .)
تسا هدش هراشا نادب نامزاس نیا روشنم ةمدقم
« طیارش داجیا ارتحا و تلادع ظفح یارب زلا
زا یشان تاما لا جب جماندهع
اه قوقح عبانم ریاس و بی
ن لملا تسا
» . زا نونایق تییمکاح عویضوم
لاس 2006 ل تساوخرد جب ی
نتخ شا ات ی ن و تیمک راک روتسد رد ری کم ة
یمویمع عیمجم میشش
سلا رد یمومع عمجم .تیرگ رارق دحتم لم نامزاس ة
تصش یلم ایظن و ک ریبد ،دوخ مهنو
اری ار دحتم جب ات دناوخ
لاعی رد ار نوناق تیمکاح مظنم تروص ی
ت اه ی راریق جیظحلام دروم دوخ
دنهد ( ااح ی هداز ،ناراکمه و 1398
: 433 ) .
عمجم یمومع دحتم لم نامزاس لاس رد دوخ ةیملاعا ی
2012 نمیض جیاوت یصا جیب
نیب و یلم رظنم زا نوناق تیمکاح ،یللملا
وقت رب یی ت نآ ةعیسوت و کأت
یی د یم ی ینک د بیاوم جیب .
،تینما و حلص و جعسوت ،رشب قوقح تیروحم اب نوناق تیمکاح صا روکوم ةیملاعا رظندم
راریق
تسا جتیرگ
G A/2012: 41)
.)
یلاقتنا تلادع 1 . یلاقتنا تلادع تیمها و موهفم
گربرد یلایقتنا تلادع وهفم ی
دینر ة ةرتیسگ شور زا یعییسو ایه
تیسا یی صویصخ رد
یاهرویشک
،بوکرس و مصاخت زا هدرکراوگ جب
روظنم دیدش و یدا قن جب بسانم خساپ نامزاس
ی تیا قویقح ة
________________________________________________________________
1. Soft law
نا تلادع .تسین نآ جب رداق ،یلم یداع ییاضق اظن جک رشب ناربا و ییوگخساپ رد جشیر یلاقت
ب ی
تلادع جب ار نادنورهش تمارک و دراد ناینابرق جب تبسن ی رظن رد ناسنا ری ناونع
م ی گ ی در . نامزایس
لاقتنا تلادع ،دحتم لم ی
وهفم جب ار ةنماد
هدرتسگ ا ی ری زا یا اهدن اهراکوزاس و ی
شلایت اب طبترم
ی ر ارب جعماا ی هدافتساءوس اب هرزابم اه
ی یسگ درت ة جیب ،جتیشوگ م ا رویظنم
ی ناین وگخیساپ زا یی
،
تسد و تلادع ققحت ی
با ی تشآ جب ی لم ی
، یرعم ی م ی دنک (
S/616/2004: para.8
.)
یلاقتنا تلادع جب
باثم زا یشان ةتشوگ یاهدمایپ اب جلباقم یارب یتیامح رتچ ة گرد
ی ر ی ایه دیدیش ی
راتیر ای ژر ی م اه ا هدش رادروخرب یناها تیمها زا ،رگبوکرس ی تس
Buckley et al., 2014: 1)
.)
ور ی درک لاقتنا تلادع جب تبسن بسانم ی
نتبم ی قع رب ی د ة ساسا ی ناها رشب قوقح جب ی
تیسا
نیب رشب قوقح رب و نبم جناتسودرشب قوقح و یللملا
ی تلود زا تساوخرد رب ،فیقوت تها رد اه
سرزاب ی
، مرت ،تازاجم ی
م گولا و ی ر ی هدافتساءوس زا کت اه
ی ج دراد متسر(
ی
، 1380 : 82 .) ازا یی ن ور
جب گراک ی ر جردنم یتیامح بناوا یمامت ی دانسا رد
نیب جقطنم و یللملا زا میعا( یرشب قوقح یا
یگنهری و یعامتاا ،یداصتقا ،یندم ،یسایس قوقح ناسنا
اه یریما ،یلایقتنا تلادع دنیاری رد )
جب .تسا یهیدب رو
لومعم جب دها اب تلادع رارقتسا ةویش نیا یریگراک دایمتعا ةدایعا ییلک لا
و
تشآ ییب ایب هزرابم ،نوناق تیمکاح صا جب ارتحا ،جنلاداع ةمکاحم جب یبایتسد ،یلم ی ،یریفیک
و جتشوگ عیاقو رارکت زا یریگولا و حلص یهست یعبت عنم نآ دیننام
ترویص ،جییتآ رد یم
ی
گ ی در جیب جیک یلایقتنا تلادیع دنیاری رد . یش
ی هو ایه ییبیکرت و ییایضقریغ ،ییایضق ی و ییایضق(
ةمه ،دراد لامعا تیلباق )ییاضقریغ م راوگ دنیاری نارا گراک
ی اب ی تس و دنریگ رارق تروشم دروم
طخ ققحت و یحار رد شم
ی اه ی یصرع رد تلادیع جیب طوبرم ة
دیننک تکریش یلایقتنا تلادیع
متسر(
ی
، 1380 : 105 - 100 .) تلادع ددیصرد ،عیماوا و نایینابرق تیساوخ اب گنهامه یلاقتنا
جب رمک م داهنشیپ دوخ اما ،تساهنآ تراسخ ناربا ی
دنک م .دشاب نیا زا شیب ی یچ جک ی
ناوت
صاخ لده جک تفگ جیب ایت تسا عماوا نآ رد ایوپ یاهورین ندروآرد تکرح جب یلاقتنا تلادع
قن اب دنک رمک نانآ اه
ی رشب قوقح دیدش نیشیپ
دنوش جااوم
،دننک هزرابم نآ اب و جب
یوحن
نآ زا دنناوتب جک یم روهرون یسارکومد تمس جب جک یریسم لو رد پ
ی دور
، دینور شییپ جیب
،نازاه(
2006 : 2 .) یلاقتنا تلادع ،
ییم رداق ار عماوا ایب جیک تیقیقح نییا جیب جیاوت ایب دزایس
شلاچ اه ی تخس جااوم ا دن
، آرد کرحت جب دنی
.دننک تیلاعی و تیمها اجنیا رد
« تییرر یزایس »
جب یلایقتنا تلادیع را با ناونع ناییامن ،دراد راریق ،دینیاری نییا لدیه نونایک رد جیک
یم ی دویش .
نامه درویم رد یلم نامزاس ک ریبد شرا گ رد جکرو تییمکاح
یلایقتنا تلادیع و نونایق رد
:تسا هدمآ مصاخت زا هدرکراوگ عماوا سآ عماوا جب رمک ی
ب د ی هد ددجم رارقتسا یارب گنا زا نوناق تیمکاح
جصرع رد ا ی جیاو جک
صخشم ة نآ و یاهداهن ی
نار هدش عبانم ، اپ ی نا ی جتیا
، یسآ تیعما و کدنا تینما ی
ب د یی هد هدینکارپ و
رو بلغا و ریخ راک ری ،تسا ی
جف ا ی تقا و دویبمک نارا یه جیب جیاوت لتسم راک نیا .تساسری
دارا نادقی جک تسا یتساک ة
ایضق شیخب رد ینامزایس للاقتیسا نادقی ،تاحلاصا یارب یسایس یی
،
خاد تییرر نادقی یمسر ارتحا دع ،تلود جب یمومع دامتعا دع ،یلام و یدام عبانم نادقی ،یل
مومع جمه زا و رشب قوقح جب ی
رت جلما زا تینما و حلص دع ( تساهنآ
(Titie, 2002: 192
.
2 . یلاقتنا تلادع ورملق
ع ورملق یلاقتنا تلاد گربرد
ی دنر یهاگن ة عقاو بی جنان شلاچ جب تسا ییاه جیک
رکرویگ عیماوا زا هد
مصاخت جبور نآ اب ، هدش ور
دنا جب . یرو جک مز ی جن اه
،یسایس ی رات
ی خ ی گنهری و ی ا صاخ ی ن جینوگ
عماوا جب ادقا دع و جناهب و روع ناونع
،صوصخ نیا رد قلت
ی من ی دنوش نوناق تیمکاح صا و
تسا جتیرگ رارق مسیناکم نیا لادها نوناک رد (
Crocker, 2012: 43
) . زایس تیینما یاروش نام
دحتم لم داجیا اب
نیب یصاصتخا مکاحم یللملا
قیقحت یاتیسار رد ادیناور و قبایس یولایسگوی
لاقتنا تلادع
،ی اگ .تسا جتشادرب یمهم نیب یرفیک مکاحم
ییللملا ،روکویم جیب ناوینع زا ییکی
اهراکوزایس نیرتهب ی
ری ا لایقتنا تلادیع دینی ی
عقاو ریییغت رد یی
ت ایه ی ییسایس رد یعایمتاا و
تلود اه ی پ زا عینش م ارا عوقو ،
م بوسحم تیمها اح ی
دنوش
.(Humphrey, 2003: 500)
هاگدید زا
« اتونرازاک
1» ری مکاحم نیا ا
جیب ار نونایق تییمکاح صا یدنمنوناق دنی ریییغت رویظنم
نیمزرس رد جتشوگ دینیآ و لایح عیفن جیب و روکوم یاه
ة تیلود ایه ی یجنا رقتیسم ا
ییم دیهد
(
Czarnota, 2019: 46
.) ب ا ا نی یعم لاح ا هنآ تیقیوم ر ا
جیب )مکایحم(
س ی تیسا ایه یعایمتاا ی
یگتسب و دراد رد اهنآ درکلمع عقاو
ی ت اه ی س ی تسا اه ی اضق یی یلجت م ی ی دیبا رد . مکایحم عیقاو
نیب هراشا دروم یللملا ار یدراوم
م لامعا ی دیننک یسر رد دییاب جیک ی
گد ی ایه ی اهرویشک ییلخاد
جب تیمکاح رارقتسا روظنم تلادع و نوناق
ب ،حلص و ج رایک ( دینور -500 (Humphrey, 2003: 499
.
رد یلاقتنا تلادع ورملق هاگداد درکلمع
اه ی نییب یرفیک رد ،ثیحب درویم ییللملا
عیضو ی ت ایه ی
کش گ ی ر ی
« تیمکاح ییلات ا
2» و
« دییدا تییمکاح
3» مزریس رد ی ن ایه ی یحت ت نآ تیحلایص
ایامن ،مکاحم ن
م ی دوش
(Humphrey, 2003: 498)
« . لات ا تییمکاح ییی
» جیک تیسا یتیعیضو ،
هدیشاپ مه زا روشک جت و
ی ج تسا هدش اکح و
جیمادا رگیدیکی ایب ار یتیسی مه )ناربهر(
یم ی
دنهد یسایس تردق ، سقت
ی م .تیسا فیعیض یندم یاهداهن و هدش ،تیلاح نییا رد
ایی تیییاعم
نوناق نادقی زا ،تینوصم یلم تیمکاح و
،هدشدودحم یشان
یم ی ویش د
« . دییدا تییمکاح »
جیب
یتیعضو هراشا ک دراد ج ر زا قی مییژر ،جتیشوگ رد یی اریا ییسایس تیسکش ری ای ینیشناا
دیدا
، م اریا لابق رد یتیلوئسم عینیش
جتیشوگ سایسحا یمن
ی دینک (
Osiel, 1997: 174
.) رد
شک یاهرو نییب یریفیک هایگداد ،قبایس یولایسگوی یشاپوری زا جتساخرب ایب یولایسگوی ییللملا
________________________________________________________________
1. Czarnota
2. Fractured sovereignty 3. New sovereignty
عضو ی ت اه ی
« ییلات ا تیمکاح »
و
« ح دییدا تیمکا »
رد .دیش جیااوم
« نیویگزره و ینیسوب
»
)BiH)
تیعضو
« ییلات ا تیمکاح »
لخادم زا یادا و دوب رارقرب ة
نیب ییللملا
، ییلخاد یایهداهن
دع ی هد ا ی جب ین نایگرا ،روکوم یاهداهن .دندمآ دواو ایه
ی ایضق ،ییسایس یی
ییسیلپ یایهورین و
را ششوپ یارب یرفیک قوقح و دندش یزاسزاب ا
ب جیلع م ییحان نییا رد تیریش ج
.تییای جعیسوت
نو یا یقوقح یاهرایعم لامعا یلک قیاوت بوچراچ جب جاوت اب ،نیا رب (
ینوناق ) و یلایقتنا تلادع
کش یاهداهن اپورا نویسناونک قیر زا جتیرگ
یی لخادم ،رشب قوقح ة
نیب روسیم یللملا یش
رد .د
یحان رد درکلمع نیا ، باقم ة
تیعضو اب یتاورک
« لود ت دیدا » بور ج ور دش . جیب یروشک یاهداهن
قاب و ینابرق تیعما و دندوب هدنام یقاب توق ی
دنام ه ک ا رد .دندوب هدش لوح ای جارخا ، ورحم ًلام
نیب یرفیک هاگداد ،ادناور نیبایم تیعیضو اب ،ادناور یللملا
« یییلات ا تیلود »
و
« دییدا تیلود »
جب .دوب جااوم یتلود یاهداهن یشاپوری مغر
، بنا لاقتنا یزایسزاب جیب زایین ،اهنآ گرم و تیعما هو
ناگرا اه ی صاختم جلیبق ود اوقا زا ینوناق م
جب جیحان نآ رد م ساسحا وضو
ی دش تیعضو جتبلا .
بیقعت جب جک هدشداجیا دیدا تیمکاح
« اهوتوه » بایکترا ظایحل جب
« تیریشب جییلع م اریا »
و
« یگنا م ارا »
حم ود ره رد مکا
نیب و یلخاد ریجنم ییللملا
یش د ییخرب ریظنم زا ،
« ایهوتوه »
ق تیمکاح صا یزوریپ نونا
م بوسحم ی
دش
Humphrey, 2003: 501)
.)
تیفرظ یزاس
یلاقتنا تلادع رازبا ،
،دحتم لم نامزاس ةعسوت ةمانرب
« تییرر یزاس » جب ار ینلاوی یدینیاری ناوینع ریب متیشم ،تدیم
یت یمامت ( ناعفن
جناخترازو اه نامزایس ،ییلحم تایماقم ، یایه
غ ی یتلودر ،ی جییرح ا ،جیعماا یایضعا ،ی
تلاکیشم ایب جلباقم لده اب اهنآ یاهدادعتسا تیوقت و شرورپ ،تیبرت یاتسار رد )هریغ و نایهاگشناد جب طوبرم س
ی تسا اه شور و اه ییرعم اهنآ یزاسزاب و عیر و جتشوگ رد جعسوت ی م
ی دنک
1.
تییرر وهفم هزورما رب یزاس
بوچراچ اه ینامزاس ی و
ی هه ا لاد ی زایین جب جاوت اب جک دراد تل
بلاق رد اهروشک جمانرب
اه و هژورپ اه اراا مجسنم ی م
ی وش د
2.
جب رو یلک م ی ناوت تفگ تییرر یزاس ، جیمانرب ا ی ویس زا مجیسنم تیسا ی
ناکم ی میس ایه ی
نیب ارب یللملا ی اهروشک ی سآ ی ب د ی هد جب روظنم وقت ی ت اظن لم یاه ی ا و ی اف ی قایبطنا رد تلادع
رادناتسا اب اهد
ی نیب .یللملا
1 . تیفرظ هب یزاس باثم
ة تلادع یوگلا کی یناهج روحم
نیب جچ ،جمصاخم ری لو رد جچنآ یم خر ،یلخاد جچ و یللملا
،دهد جب رو جب دودحم میقتسم
ت یاهزرم ی
طبر من ی دوش ،ینایها حطس رد و جقطنم حطس رد ، خاد رد ار دوخ رثا ،تامصاخم .
________________________________________________________________
1. http://en.m.wikipedia.org/wiki/capacity-building.
2. http://www.coastalwiki.org/wiki/The_Capacity_Building_Concept{accessed on1-5-2020}.
ناشن م ی دنهد
1. د ک ریبد مدقم ر
ة م نایب دوخ شرا گ ی
دراد ،ییسارکومد و حلیص ،تلادیع جک
جب جک دنتسه یتاما لا یم تییوقت ار رگیدکی ، باقتم رو
ی دیننک عیماوا رد جیس ریه دربیشیپ و
تسا یرورض ،مصاخت زا هدرکروگ
(SG, 2004)
رد ار ایپرید و رادییاپ حلیص نیینچمه ، ک ریبد .
م ققحم یتروص ی
دناد ای ناینیم ا دریم جک ایضران جیب دینب
ی ت ی ایه قییر زا ناینآ تلاکیشم و
ح ،عورشم یاهراتخاس تملاسم صیو
مآ ی للاتخا اه جیب تلادع یافیا و خیساپ ،جنافیصنم ویحن
م هداد ی دوش
.2) (SG, 2004:para
ازا . ی ن ور جب یم ریظن ی دیسر جیب ییسارکومد ،شور ریی ناوینع
اب یتایانم شزرا
اه ی عماا ة درادن رظندروم
، ا ظیاح جکلب شزر
ایه ی شزرا و ییلم ایه
ی نیدایینب
نیب رارقتسا و تسا یللملا تیمکاح
م اود ار نوناق ی
دشخب
، یمیهایفم ،ترویص ود ریه رد ارییز
و تلادع ،رادیاپ حلص نوچمه تیمکاح
شور قیر زا ،نوناق یم ارایک و شخبریثا ،ایهداهن و اه
ی
دنوش ییاضق داهن ،نایم نیا رد . جب
،یلایقتنا تلادیع دنور رد صوصخ یریگید دایهن ریه زا شییب
یلجت م ی ی دبا
(SG, 2004: para.35)
. مکاح ریب ینتبم اظن ره یداهن کرم رد یی
ت ویق ،نونایق ة
ییاضق ج دراد رارق یمکحتسم جب و تسا قتسم جک
مأت ،دنمناوت ییاک دح ی
ن هدش و یلایم ظاحل زا
شزومآ و هدش یهجت مأیت دینیاری رد ار رشب قوقح دناوتب ات هدید
ی ن ،تلادیع تییامح و نیمیضت
نک د
Diamond et al., 2004: para. 53)
.) مهتیم و ینابرق قوقح تیاعر و نتخانش تیمسر جب و
هورگ اه یی یشاپوری و جمصاخم زا جمه زا شیب جک تییمکاح
هدیش رثأیتم ،نونایق دینا
( جیلما زا
لقا ،نانز ،ناکدوک ی
ت اه ناگراوآ و ناینادنز ، نیب یاهرایعم اب قباطم )
وریض ،ییللملا تکرایشم تر
نیب و یلحم ییاضق یاهداهن ناریبا ،جنافیصنم ییسرداد نیمیضت( صایخ ریبادت تاختا و یللملا
)تاراسخ جب
زا تییامح رویظنم ار ایهنآ
یم ی دیبل
al., 2004: para.54) Diamond et
رو .) ی یف ة
امن جب لم نامزاس ی
گدن ی عماا زا ة نیب رومأم رد جک تسا نآ یللملا ی
ت اه ی نارگیشنک جیب ،دوخ
لم ی وقت ،ناینآ شزومآ و ناناتسداد و تاضق باختنا رد یی
ت نونایک ایه ی تیییرر و لایکو یزایس
عماا ة ندم ی جب ایضق شخب رب تراظن روظنم یی
شلایت ینک د (
Diamond et al., 2004: para.13
)
تییرر ،یزاس جب ناونع تییمکاح صا رارقتسا رد یلاقتنا تلادع را با و روحم تلادع یوگلا ری
رگ رد ،نوناق و اهراجنه اب قابطنا و
اهدرادناتسا و رشب قوقح ی
تساوخ اه زا هدرکراویگ ةعماا ی
.تسا مصاخت نیدب
ببس ش زا داقتنا اب ک ریبد جک تسا ی
هو اه ی محت یی هدیش جیعماا یویس زا
نیب یللملا یعماا زا ،ییقیقح طیارش اب بسانتمان بلغا و ة
نییب یم ییللملا ی
دیهاوخ یاینبم جیک
ین یار ار دوخ تدعاسم تفگ و
و دیهد راریق جعماا توافتم وطس اب وگ
(SG, 2004: para.15)
.
جک تسا یهیدب ری نیا رد
آ یعماا ،ییایضق شیخب تایماقم دیننام ،ییلم نارا گراک ،دنی ة
،یندیم
جیرح یاهداهن ا
ی هورگ و یتنس ناربهر ، اه
ی لقا ،ناینز دیننام یدیلک یی
ت ایه هاینپ و هراوآ دارییا ،
،نایوا دیاب اد روضح دنشاب جتش
Krygier, 2001: 13)
).
________________________________________________________________
1. Breaking the Conflict Trap: Civil War and Development Policy. Conference, Paris, France, May 14, 2003, available at: http://web.worldbank.org/website/external/news.
