Vol. 15, No. 2, Autumn & Winter 2023, pp. 151-175
Factors Affecting the Russian Government's Policy towards Russian Islamic Currents
Amir Mohammad Haji-Yousefi 1
Associate Professor of Political Science and International Relations, Department of Regional and Global Politics, Faculty of Economics and
Political Science, Shahid Beheshti University Somayeh Pasandideh
Ph.D. Student in International Relations, Department of Regional and Global Politics, Faculty of Economics and Political Science,
Shahid Beheshti University
(Date received: 12 February 2022- Date approved: 5 September 2022)
Abstract
Introduction: The subject of the current research is to investigate the factors affecting the policy of the Russian government towards Islamic trends in Russia as a group of important minorities in this country between 1991 and 2011. One of the basic issues in multi-ethnic and multicultural societies such as Russia is the method of government policy and its management in dealing with ethnic groups and the culture of minorities. Political management in multicultural countries requires its own abilities, often each country uses its own unique policies and it may be challenging to write a single version for all countries. On the other hand, various political, social, historical, economic, etc. causes lead them to the political methods that govern them.
The multicultural social structure among Western liberal democracies has somehow led to policies that increase the government's capacity to deal effectively and efficiently with ethnic and cultural pluralism within its sovereign borders. However, it is essential to note that policy-making in non- democratic systems such as Russia, which have a multicultural social structure and authoritarian political structure, has been different from the policies of democratic societies.
Research Question: Why has the Russian government's policy towards the Islamic currents in this country fluctuated between control, confrontation, and interaction?
1. E-mail: [email protected] (Corresponding author)
Research Hypothesis: It is hypothesized that the central government of Russia's policy toward Islamic currents due to some internal factors such as the nature of the hybrid authoritarian political system as well as some external factors such as the developments in the Islamic world and the emergence of groups including Taliban, al-Qaeda and ISIS and its security effects on countries such as Russia, which have significant Muslim populations, have fluctuated mainly in the form of control, confrontation, and interaction.
Methodology (and theoretical framework if there are): The method of this research is qualitative with a descriptive-analytical approach, and as test theory research, the description in this research is done using models and theories. The analysis uses the model called "Instrumental multiculturalism in hybrid authoritarian regimes." In this model, multiculturalism in a state that possesses both authoritarian and democratic elements is often instrumental and does not necessarily inherent in the acceptance of this concept and is used as a tool in the hands of the government to maintain cohesion and survival. In hybrid authoritarian regimes that are multicultural, they use multiculturalism as a tool to achieve their various goals. This means that, on the one hand, accepting the multicultural nature of society recognizes the rights of minorities and allows them to operate in the political and social spheres.
On the other hand, relying on its authoritarian nature, it demands the complete loyalty of these groups. In this model, governments do not always adhere to the main features of multiculturalism, such as equality, social justice, self-government and minority rights and other liberal aspects of this theory. They remain within the core components of the concept of multiculturalism only as long as the interests, security, and survival of states are not threatened. Suppose that minorities deviate from the circuit of loyalty to the state. In that case, the authoritarian nature of the state is manifested and some policies of confrontation, exclusion and marginalization or strict control and supervision of the granted democracy emerge. In explaining this model, it should be said that the concept of multiculturalism with ethnic and cultural diversity in a single political society has been accepted as a reality both in terms of positive effects and despite some security threats.
The process of this research was such that the theories of multiculturalism and authoritarianism were studied with a comparative approach, and their main and most prominent features were identified. Then, the components and assumptions of multiculturalism and authoritarianism in Russia were examined and the data obtained from this study led to the formation of the model "instrumental multiculturalism in hybrid
authoritarian regimes". Based on this, the article was analyzed about the fluctuations of the government's policy towards Islamic movements.
Results and Discussion: Russia's hybrid authoritarian political system is a context that intentionally or unintentionally creates an atmosphere of control or instrumentalism of authoritarian or democratic elements in domestic and foreign politics. In other words, the government does not follow a single policy toward different Islamic currents. Instead, various policies based on interaction and tolerance are proposed in line with the interactive policies of the government and what is referred to as the right of self-government and the policies of control or confrontation. In addition, by adopting three parallel policies, the Russian government has pursued the policy of recognizing Islamic currents as the dominant intellectual current of a significant group of Muslims in this country.
Conclusion: The findings of the research show that firstly, the government's policies towards Islamic currents have both internal and external dimensions. Secondly, the government does not follow a single policy towards the Tatar and North Caucasus Islamic currents. Based on what the model of "instrumental multiculturalism in hybrid authoritarian regimes" showed, the government's policy towards the Tatar movement is based on interaction and tolerance, and in this regard, it follows the model of recognizing cultural differences. On the other hand, although the North Caucasus movement was able to gain independent power in the administration of internal and especially military affairs compared to the Tatar movement, it is witnessing more controlling or confrontational policies of the central government. By conducting a study based on the mentioned model, it was concluded that the first policy of the Russian government is interaction and tolerance with Islamic currents. Parallel to that, the policy of confrontation and strong control over radical and independence-seeking currents and the third policy is political participation and instrumental use of Islamic currents.
Keywords: Russia, Russian Islamic Currents, Instrumental Multiculturalism, Control, Confrontation, Interaction.
نایرج ربارب رد هيسور تلود تسايس رب رثؤم لماوع یسور یملاسا ياه
یفسوی یجاح دمحمريما
1
نیب طباور و یسایس مولع رایشناد هقطنم تسایس هورگ ،للملا
،یسایس مولع و داصتقا ۀدکشناد ،یناهج و یا
یتشهب دیهش هاگشناد هدیدنسپ هيمس
نیب طباور یرتکد یوجشناد م تسایس هورگ ،للملا
هقطن
،یناهج و یا ،یسایس مولع و داصتقا ۀدکشناد
یتشهب دیهش هاگشناد
( :تفایرد خیرات :
۲۳ / ۱۱ / ۱۴۰۰ شریذپ خیرات ۱۴
/ ۰6 / ۱۴۰۱ )
هديکچ نایرج ربارب رد هیسور تلود تسایس رب رثؤم لماوع یسررب شهوژپ نیا عوضوم یسور یملاسا یاه
هب تیلقا زا یهورگ ناونع رد روشک نیا رد تیمها اب یاه
لاس یاه ۱۹۹۱ ات ۲۰۲۱ راتشون نیا رد .تسا
هب د نایرج ربارب رد هیسور تلود تسایس ارچ هک میتسه شسرپ نیا خساپ لابن نیا رد یملاسا یاه
روشک یم حرطم هیضرف نیا خساپ رد ؟تسا هدوب ناسون رد لماعت و لباقت ،لرتنک نایم تسایس هک دوش
نایرج لابق رد هیسور یزکرم تلود لاسا یاه
هب یم یسایس ماظن تیهام دننام یلخاد لماوع یخرب لیلد
،نابلاط ندمآرب هلمج زا ملاسا ناهج تلاوحت دننام یجراخ لماوع یخرب و یدیربیه یارگرادتقا ،دنراد ناملسم هجوت لباق تیعمج هک هیسور دننام ییاهروشک رب نآ یتینما یاهریثأت و شعاد و هدعاقلا هب رتشیب و لباقت ،لرتنک لکش شهوژپ ۀرمز رد شهوژپ نیا شور .تسا هدوب ناسون رد لماعت
یفیک یاه
یفیصوت درکیور اب -
هب و تسا یلیلحت ار فیصوت ،هیرظن و لدم زا هدافتسا اب امزآ ۀیرظن یشهوژپ ناونع
یم ماجنا گنهرفدنچ لدم زا و میهد میژر رد یرازبا ییارگ
لیلحت ماجنا یارب یدیربیه یارگرادتقا یاه
دافتسا یم ه هتفای .مینک یم ناشن شهوژپ یاه تسایس هک دهد
نایرج هب تبسن تلود یاه مه یملاسا یاه
هبنج زا مه و یلخاد یایاوز و داعبا زا نایرج ربارب رد تلود نینچمه .تسا هجوت لباق ینوریب یاه
یاه
یمن یوریپ یدحاو تسایس زا فلتخم یملاسا تسایس و دنک
لهاست و لماعت رب ینتبم ییاه تهج رد
تسایس هب هچنآ و تلود یلماعت یاه یم دای نآ زا ینادرگدوخ قح ناونع
تسایس نینچمه دوش یاه
یم ارجا یلباقت ای یلرتنک .دوش
:یلصا ناگژاو نایرج ،لباقت ،لماعت
گنهرفددنچ ،یسور یملاسا یاه ،هیدسور تدلود ،یرازدبا یدیارگ
.لرتنک
:لوئسم ۀدنسیون .1
همدقم مه نایاپ اب نامز
،متسیب نرق نتفای دهادش ناهج
نادیاپ هدب یورودش دادحتا نتفادی زا یدکی ناودنع
گرزب تموکح نیرت زا ار نآ ردب ینتبم یسایس راتخاس و یموق عونت ،ناسانشراک .دوب خیرات یاه
یم یوروش داحتا یشاپورف لیلاد هلمج دنناد
هدن یورودش دادحتا یدشاپورف زا سپ زورما.
ادهنت
مچرپ لقتسم ییاهروشک رد ار دوخ یلم یاه
هتشارفارب هقطنم نیا نویساردف ۀرتسگ رد هکلب ،دنا
هب هیسور یوروش داحتا یلصا ثراو ناونع ۱6۰
دیادش و ددنام یقادب زدین یمودق تیلقا و هورگ
للاقتسا و هیزجت ناتساد هک دیوگب دناوتن ینشور هب یسک زونه هدب رودشک ندیا ادخ رد یبلط
.ریخ ای تسا هدیسر نایاپ ف نآ یمسر مان هک هیسور ا را ناودنع ادب روشک نیا رد و تسا هیسور نویسارد
ادطخ۱
یم لک تیعمج اب ،دوش ۱۴6،7۴8،5۹۰
دوددح هدک تدسایند تدیعمجرپ رودشک نیدمهن رفن 8۱
یم لیکشت سور موق ار روشک نیا مدرم زا دصرد .دنهد
گرزب اهراتات۲
ندیا یمودق تدیلقا نیرت
ر ماوقا رگید نایم رد ناملسم تیعمج نیرتشیب و روشک هداد لیکشت ا
یلدصا .دنا تدیعمج نیردت
هورگ رد هیسور ناملسم یموق یاه
« راتات » ،ناتسراتات یروهمج نکاس
« ریقشاب » یرودهمج نکاس
،ناتسریقشاب
« ییایتشوگنیا و ینچچ »
نیدنچمه ،ایتشوگنیا و نچچ یروهمج نکاس
« یناتدسغاد »
.دنتسه ناتسغاد یروهمج نکاس وقدنچ عماوج رد یساسا لئاسم زا یکی ۀدعماج ددننام یگنهرفددنچ و یتیم
ۀویدش ،هیدسور
هورگ اب لماعت رد نآ تیریدم و تلود تسایس تیلقا گنهرف و یموق یاه
تیریددم .تدسا اده
زا روددشک ردده ددلغا و دراد زاددین یددصاخ تددیارد و تراددهم ییاهروددشک نیددنچ رد یددسایس تسایس هبرصحنم یاه یم هرهب دوخ درف
هب دیاش و درب او ۀخدسن ناوتب یتخس
ۀدمه یاردب یددح
نیدنچ ،یداصتقا و یخیرات ،یعامتجا ،یسایس فلتخم لیلاد و للع ،ییوس زا .تشون اهروشک هب ار ییاهروشک
طخ یوس یشم
نآ رد مکاح یسایس یاه یدم شیدپ اده
یعادمتجا راتخادس .دردب
یسارکومد لاربیل نایم رد یگنهرفدنچ هب یبرغ یاه
تدسایس هب رجنم یعون یراذدگ
هددش ییاده
هک تسا یاهزرم لخاد رد یگنهرف و یموق رثکت اب دمآراک و رثؤم دروخرب یارب تلود تیفرظ
یم شیازفا ار دوخ یتیمکاح تسایس هکنیا هجوت نایاش .دهد
ماظن رد یراذگ هیدسور ددننام ییاه
تدسایس ادب ددنرادروخرب ارگرادتقا یسایس تخاس و یگنهرفدنچ یعامتجا تخاس زا هک یاده
وافتم کیتارکومد عماوج .تسا هدوب ت
نادیرج ردبارب رد هیدسور تدلود تسایس رب رثؤم لماوع یسررب شهوژپ نیا عوضوم یاده
هب یسور یملاسا تیلقا زا یهورگ ناونع
لادس رد رودشک ندیا رد تیمها اب یاه یاده
۱۹۹۱ ادت
1. РФ
۲ . یناهج رامآ تیاس زا هتفرگرب Worldometer
.
۲۰۲۱ هب راتشون نیا رد .تسا رد هیدسور تدلود تسایس ارچ هک میتسه شسرپ نیا خساپ لابند
نایرج ربارب رد ؟تدسا هدودب نادسون رد لدماعت و لباقت ،لرتنک نایم روشک نیا رد یملاسا یاه
یم حرطم هیضرف نیا خساپ نایرج ربارب رد هیسور یزکرم تلود تسایس هک دوش
یملادسا یاده
هب روشک نیا رد و یددیربیه یارگراددتقا یدسایس مادظن تیهام دننام یلخاد لماوع یخرب لیلد
حت دننام یجراخ لماوع یخرب و هددعاقلا ،نادبلاط نددمآرب و لاوز هدلمج زا ملاسا ناهج تلاو
،ددنراد ناملدسم هجوت لباق تیعمج هک هیسور دننام ییاهروشک رب نآ یتینما یاهریثأت و شعاد هب رتشیب .تسا هدوب ناسون رد لماعت و لباقت ،لرتنک لکش شهوژدپ زا شهوژدپ نیا شور
یاده
یفیصوت درکیور اب یفیک -
ب و تسا یلیلحت ه
و لددم زا هدافتدسا ادب ادمزآ هیرظن یشهوژپ ناونع
یم ماجنا ار فیصوت ،هیرظن ددهد
(
Seyed Emami, 2008: 151
و ) گنهرفددنچ لددم زا یدیارگ
میژر رد یرازبا یددیربیه یارگرادتقا یاه
تدلود تدسایس یدیارچ و یگنودگچ لدیلحت یاردب
نایرج ربارب رد هیسور یم هدافتسا روشک نیا یملاسا یاه
.دنک
شهوژپ ۀنيشيپ یمن ار ناناملسم و ملاسا هب و هیسور تلاوحت خیرات زا ناوت
اددج روادنهپ روشک نیا ۀدنیآ هژیو
هن نونکا مه هیسور رد ملاسا ،لیلد نیمه هب .درک شهوژدپ لکش رد اهنت
هدکلب ،کدیمداکآ یاده
هب هب ار یدایز ۀقلاع و هجوت یعامتجا و یسایس راذگریثأت لماع ناونع ج دوخ یوس
و هدردک ل
.تدسا هددش ماجنا ناناملسم و ملاسا عوضوم دروم رد یددعتم تاعلاطم هدک یلیادسم زا یدکی
یسایس نادنمشیدنا هجوت دروم -
ییاددج لصا ،تفرگ رارق هیسور یبهذم زا تدسایس یریذدپان
هعومجم ،ساسا نیمه رب .دوب هذم شهوژپ و تاعلاطم زا یا
ملاسا شقن ۀنیمز رد یملع یاه
هب ناونع حاص زا یرامش هجوت دروم هک دش ماجنا دیدج ۀیسور رد یسایس لماع کی و نارظن
( لامج .تفرگ رارق هصرع نیا ناگبخن ۱۹۹۴
ۀلاقم )
« یدبلاقنا یژولوئت »
زا یدکی هدک هتدشون ار
ورعم شهوژپ عوضوم نیمه رد .تسا راثآ نیا نیرت مادظن ردب ملادسا ریثأدت ۀنیمز رد زین ییاه
ج ،دیدج ۀیسور یسایس هعما
یدسررب ۀدنیمز رد یتادعلاطم و روشک نیا رد ملاسا یسایس یسانش
مادجنا یدبرغ یاهرودشک رب ملاسا ریثأت نینچمه و یملاسا یاهروشک رد یبهذم و یتلود عفانم یم هک تسا هدش سانشرس زا یکی اتک هب ناوت
ملاسا نیرت ( وکنشلاام هیسور ناسانش
۲۰۰7 اب )
ناونع
« ملاسا هیسور رد ۲۰۲۰
» ا ( رتناه .درک هراش ۲۰۰۴
ناودنع ادب یباتک )
« هیدسور رد ملادسا
تسایس یتینما و یتیوه یاه »
هب .تسا ۀتشون یم رظن
تیعدضو لدیلحت ، اتک یلصا ده دسر
طدباور و یدلخاد طیاردش لودحت رد ملاسا لماع ریثأت یبایزرا ،هیسور ناناملسم و ملاسا ینونک تهج نییعت ،هیسور یجراخ لمتحم یریگ
ماج رت ناناملدسم تیعضو و هیسور رد تموکح و هع
تسا هیسور ینوگرگد لاح رد هعماج رد
.
هیسور رد ملاسا عوضوم هجوت لباق راثآ رگید زا اتک
( فیتنلایس ۲۰۰8
) ۀتشون
« رد ملاسا
ۀیسور رصاعم » اتک نیا .تسا 575
هحفص هدب تدسخن هدک تدسا یلدصا شدخب ود لماش یا
عوضوم میسقت نوچ ییاه قطانم یدنب
ناملسم میسقت و نیشن هتسد ،یرادا یدنب
نایرج یدنب و اه
شبنج ،ردگید شدخب رد .تدسا هدتخادرپ ناناملسم خیرات و اهداهن ،زکارم ،یملاسا فلتخم یاه و نادنمدشیدنا ادب هبحادصم .تسا هدش یسررب هیسور یایفارغج رد ناملسم تیعمج یگدنکارپ
عامتجا تایئزج هب نتخادرپ ،هیسور ناملسم ناربهر و ناناملدسم یگددنز یسایس و یگنهرف ،ی
هعماج ۀئارا نآ زا قیقد یسانش
.تسا اتک نیا ۀتسجرب طاقن زا اه
( زوریاف ۲۰۱۲
اتک )
« هیسور رد ملاسا »
،هیدسور رد ملاسا خیرات فطع طاقن دروم رد ار
کدی هدب رتشیب اتک نیا .تسا هتشون هیسور نویساردف یتیلمدنچ تلود رد نآ شقن و تیمها م هتشون راثآ رتشیب دننام زین اتک نیا .دراد تهابش ییایفارغج و یخیرات عجر ملاسا ۀرابرد هدش
عودضوم هدب رتمک و هتخادرپ هیسور رد نانامسم یگدنز و یخیرات ،یفسلف ثحابم هب هیسور رد نایرج طباور نآ نایم مکاح طباور و یزکرم تلود و یملاسا یاه
هب .تسا هدرک هجوت اه هولادع
یم ( انیکلز نوچ یرگید دارفا هب ناوت ۲۰۰۰
اتک هک )
« رد :یلامدش زادقفق رد یملادسا شبدنج
تسج شنکاو ،یدازآ و ادخ یوجو یلامش زاقفق رد هیسور یورشیپ هب نایفوص یاه
» ۀتدشون ار
ۀقلح ریثأت عوضوم اب و
« یدنبشقن یفوص »
لامدش مدردم یدسایس و یبهذم ،یعامتجا یگدنز رب
هب ،زاقفق نچچ ۀژیو یناتسغاد و اه
.تسا هدرک هراشا مهدزون نرق تسخن ۀمین رد اه
یم یناریا نارگشهوژپ راثآ نایم رد هب ناوت
( یریاشع ۱۳85
وا اتک و )
« هیدسور رد ملاسا »
ۀچخیرات هب اتک نیا رد یریاشع .درک هراشا ۀرود ،یوروش داحتا نارود رد ملاسا
و یشاپورف
رگ لیلاد ،ناناملسم تیعضو ،هیسور رد ناملدسم ماودقا دیکرت و ملادسا هدب ماودقا ردگید شیا
یتفم هاگدید ،هیسور ردب هرادبود یروردم ،نادنز شدشوپ ،ملادسا دروم رد هیسور ناناملسم یاه
ۀرابرد یتاعلاطا و یوروش رد ناناملسم عاضوا میدق
ۀخسن نیرت .تسا هتخادرپ نآرق
نیدنچمه
( یدمحماقآ ۱۳۹8
اتک )
« ن :نآ ناناملسم و هیسور هدنیآ هب یهاگ
» و هیدسور رد ملاسا ۀنیمز رد
یم یدمحماقآ .تسا هتشون ار روشک نیا ناناملسم فدلتخم طیاردش و لدماوع یسررب اب دهاوخ
یگژیو ،تیعمج شرتسگ ۀنیمز رد رتدسب رد دودجوم یاد ف ،یخیرادت تلاودحت ،یتیمودق یاه
ا ار هیسور ناناملسم ۀدنیآ ،رصاعم یایند طیارش زین و هیسور ۀعماج .ددنک یدسررب هاگدید نیا ز
( ییابیرف ۱۳۹8 ) اتک رد
« ردیخا نردق کدی رد زادقفق ناناملدسم و ملاسا
» و ملادسا خیرادت هدب
ندیا ناناملدسم عادضوا اب تلاوحت نیا نایم طابترا و هتخادرپ ریخا نرق کی رد زاقفق ناناملسم یم نایب ار هقطنم یسایس تلاوحت ریس ،یلک ثحابم وا .دنک
- یس ،یعامتجا ،یگنهرف تلاوحت ر
هار و یملاسا تیوه دیدج عناوم نورب یاهراک
و یدسررب شدخب بندپ رد ار عدناوم نیا زا تفر
.تسا هدرک لیلحت
ناکما هک هیسور نویساردف و ملاسا عوضوم اب یددعتم عبانم ۀرابرد شهوژپ تایبدا یسررب کت هب نتخادرپ نآ کت
یم ناشن ،تسین راتشون نیا رد اه
،تسخن هک دهد نارگلیلحت زا یرایسب
هدیا کیژولوئدیا هیجوت ۀلئسم هب ار دوخ تاعلاطم یوروش داحتا ۀرود سانشرس لآ
یبهذم یاه
یدگژیو تخاندش ،ملادسا هار ۀعدسوت و شیاددیپ پادخ یاده
رددظن زا ملادسا یدسایس یادهراک
شور شهوژدپ ندیا دنور هچرگا .دنداد پاصتخا ینینل د یسکرام یسانش یور ادب اده
نددمآراک
سن هزات ناج سور نارگشهوژپ دیدج ل شهوژپ نیا رتشیب ،تفرگ یا
زا ارادخ تارادشتنا و اه
هفرح ۀدودحم ملادسا یدسایس میهادفم زا یتدسرد رد هدک ددش ماجنا یملاسا نارگشهوژپ یا
هب هب و دماین تسد نایرج اب هیسور تلود دروخرب یگنوگچ نآ عبت
و روشک نیا رد یملاسا یاه
طیحم رد نآ یاهدمایپ نیب
شدقن ات تسا یرورض نیاربانب .تسین یعقاو یبایزرا لباق زین للملا
نایرج ریذپانراکنا ردب و دودش هتخانش هیسور دیدج تردق یتلود عفانم راتخاس رد یملاسا یاه
یدسررب رودشک ندیا ۀددنیآ و هتشذگ ،یجراخ و یلخاد تسایس ینونک تیعضو ،تیهام ساسا هب عبانم نیا یسررب زا .دوش یم تسد
اتک رتشیب هک دیآ هلاقم ،اه
مادجنا تادعلاطم و اه رد هددش
تدیوه ،هیدسور رد ملاسا خیرات دروم رد و هتشاد یفیصوت و یخیرات درکیور رتشیب ،هزوح نیا هزومآ و یفسلف میهافم ،یملاسا هداد و ییایفارغج یگدنکارپ ،ینید یاه
تیعدضو زا یرادمآ یاه
ناملسم یحاون و ناناملسم قیقحت نیشن
هدرک هعلاطم رتمک اما ،دنا هدعماج دردکیور اب یا
یدسانش
هیرظن زا هدافتسا اب و یسایس طدباور و یدسایس مودلع یاه
نیدب هدعلاطم ار عودضوم ندیا لدلملا
هدرک .دنا گنهرفدنچ لدم میژر رد يرازبا ییارگ
يدیربيه يارگرادتقا ياه
گنهرفدنچ ۀیرظن رد هفلؤم ییارگ
هب دننام ییاه تیمسر
تخانش تملاسم لماعت ،ن و یردبارب ،زدیمآ
هب و لباقت ،درط نینچمه و تکراشم ،ینادرگدوخ قوقح ،یعامتجا تلادع هیشاح
دودجو نددنار
یم هک دراد تسایس یخرب یگنوگچ فیصوت رد دناوت
یاد ف زا هدک ییاهرودشک رد یموق یاه
ا زا یکی .دشاب لمع یامنهار دنرادروخرب یتیموقدنچ و یبهذمدنچ ،یگنهرفدنچ مهم یاهداقتن
یموقددنچ و یبهذدمدنچ ،یگنهرفدنچ یا ف زا هک ییاهروشک ۀمه هک تسا نیا هیرظن نیا هب ناددیم رد یددتح ار یگنهرفدددنچ و رددثکتم راتخاددس و دنتددسین یددسارکومد لارددبیل ،دددنرادروخرب یم زین هیسور دننام تارکومدریغ ییاهوشک تسج ناوت
.درک وجو
شزرا هب رص یدنبیاپ یگنهرف یاه
گنهرفددنچ یژولوئددیا زا یشخب هک فلتخم یدیارگ
یدم نادشن تادعلاطم و تدسا ییارگراددتقا یارب گرزب یدیدهت تسا رادثآ ییارگراددتقا ددهد
یدم لیددعت ار دصعت و تیدعبت زا یدشان یعادمتجا یاهددیدهت ( ددنک
Cohrs and Stelzl,
2010:694
یدیربیه موهفم نیاربانب .)
۱ندش ومد ،یلاربیل رصانع یکرت و هنایارگرادتقا و کیتارک
1. Hybridization
یم هجیتن هب رجنم دناوت یتدساک ثحب زا روبع یارب سانم یهار و رتهب یا
تدسکش و اده یاده
گنهرفدنچ یضرف گنهرفدنچ ،ییوس زا .دشاب ییارگ
هب ییارگ یدشم طدخ ،هفدسلف کدی ناودنع
یتیادضران تیریددم یاردب تارکودمد یجنایم لصا کی و یمومع طیدحم رد یمودق یاده
یاده
دتقا یم هتفریذپ هتفرشیپ یارگرا یتایلمع هب و دوش
توادفت و لماعت ،نامتفگ دننام یمیهافم ندش
یدم یدطیحم نینچ رد ( دزادردپ
Dhont and Others, 2011: 527
تدهج کدی .) یدسایس یردیگ
حیجرت زا یبیکرت لماش زیامتم یهاگدید یدیربیه مادظن شلات ،زورما هب ات و تسا اه
یدمک ددنم
تسم نتخادرپ یارب تهج هنوگچ مدرم هک هلئسم نیا هب میق
یریگ دیکرت ار دودخ یدسایس یاه
یادهوگلا هدک تدسا سخدشم .تدسا هددش ماجنا ،دنسرب دوخ ولطم یسایس ماظن هب ات دننک یدیربیه اریز ،دراد دوجو اهروشک و قطانم رد نویسادیربیه زا یفلتخم تدهج کی ندرک
یردیگ
دم هتفرگ رظن رد هیلادنچ و یدعبدنچ یسایس ی
یددیربیه .دودش اردیز ،تدسا یددعبدنچ ندردک
تهج هشیمه یریگ
یم رب رد ار کیتارکومدریغ و کیتارکومد یاه اردیز ،تدسا هدیلادنچ و دریگ
حطس رد هک تسا یسایس متسیس یعون ( تسا توافتم یلمع و یعازتنا یاه
Shin, 2014: 10
.)
رد ار دودخ رمع رتشیب یدادبتسااسپ و یدادبتسا عماوج نادنورهش هدنایارگرادتقا تدیمکاح
هدنارذگ در رد ار نادنورهدش نیا زا یرایسب ،ینلاوط تدم یارب یطیحم نینچ رد یگدنز و دنا
شنکاو ،هجیتن رد .تسا هدرک مگردرس یسارکومد لماک شریذپ ای ییارگرادتقا لماک نآ یاه
اده
هب دادبتسا و یسارکومد هب میژر ناونع
مع یسایس یاهدنیارف و یعازتنا یاه توادفتم دلغا یدل
حطس هب اهنت میژر رییغت ،لاح نیا اب .تسا یسارکومد نازیم ای اه
یم طوبرم یگنهرف یزاس دودش
رد .تدسا یدادع نادنورهدش نایم رد ییارگرادتقا اب تفلاخم و یسارکومد زا تیامح لماش هک نورب یارب ،هجیتن ناونع اب یلدم هلئسم نیا زا تفر
« گنهرفددنچ ر رد یرازدبا یدیارگ
مدیژ یاده
یدیربیه یارگرادتقا »
یم هئارا تدسایس ییارچ و یگنوگچ ۀعلاطم هب ، یترت نیا هب .مینک ییاده
یم هشیر هک میزادرپ تدلود رد رثکتم یتیعضو زا هتفرگ
مده هدک تدسا یدبیکرت ییاده مده نادمز
مدیژر زا یهودبنا .دنتسه تارکومد مه و ارگرادتقا هدب هدک یددیربیه یاده
کدی ناودنع
« ۀدقطنم
تسکاخ یر » یسارکومد نایم میژر و لاربیل یاه
نادیاپ ادب هدک ارگراددتقا یاده مودس اودم نتفادی
ۀهد رد یسارکومد ۱۹۹۰
یدفیک ردظن زا رگیددکی ادب ادهنت هن ،دندش رادیدپ یبرغریغ ناهج رد ،
یسارکومد اب هکلب ،دنراد توافت دنتسه توافتم زین یبرغ یاه
مدیژر ندیا.
یدسارکومد اده یاده
دنتسین هدروخ تسکش میژر هکلب ،
هدب هدک دنتسه ییاه یدم حیجردت هدناهاگآ ،لدماک رودط
ددنهد
یاردب یبسانم رازبا میژر یلصا نارگیزاب ، یترت نیا هب اریز ،دننک ظفح ار دوخ مهبم تیصخش هتفای دوخ موادت میژر نینچ رد .دنا
تلود ییاه هب اه
زا ، وکردس رازدبا زا میقتدسم ۀدافتسا یاج
هزادنا زا شیب یسارکومد تیریدم
یدم هردهب دیدش یلرتنک یاهرازبا و هدش ( ددنرب
Gilbert and
Mohseni, 2011: 278
.)
گنهرفدنچ ،دراد رادیتخا رد ار کیتارکومد رصانع و هنایارگرادتقا رصانع هک یتلود رد ییارگ
هدب و تسین موهفم نیا یتاذ شریذپ رد یترورض و هتشاد یرازبا ۀبنج رتشیب رد یرازدبا ناودنع
تلود تسد یم هدافتسا نآ زا اقب و ماجسنا یارب
میژر رد .دوش هدک یددیربیه یارگراددتقا یاه
ددده هددب یبایتددسد یارددب دددنراد یگنهرفدددنچ یتیهاددم تددسایس زا دوددخ فددلتخم یادده
گنهرفدنچ یم یرازبا ۀدافتسا ییارگ
هدعماج یگنهرفدنچ تیهام شریذپ اب هک انعم نیا هب ،دننک
تیلقا قوقح هب نآ شریذپ و سر اه
نآ هب و هدیشخب تیم و یدسایس ۀدصرع رد تیلاعف ۀزاجا اه
هورگ نیا لماک یرادافو دوخ ۀنایارگرادتقا تیهام رب هیکت اب نینچمه .تسا هداد ار یعامتجا اده
یم لط ار .دنک
لکش 1 گنهرفدنچ لدم ) يرازبا ییارگ
Source: Authors
نایرج هيسور رد یملاسا ياه ج ،لکشت هب حلاطصا رد نایرج یم هتفگ ینیعم یعامتجا هورگ ای تیعم
ینادبم رب هولاع هک دوش
هشیدنا و یرکف ددشاب رادرودخرب زدین نآ ادب طبتردم یعامتجا ۀژیو راتفر یعون زا سخشم یا
(
Khosropanah, 2009: 9
.) نایرج یم ار عماوج رد دوجوم یرکف یاه و هجندس سادسا رب ناوت
شور زا هدافتسا اب و فلتخم یاهوگلا وگ یاه
ده ،اهرواب دننام ینوگان شزرا و اه
نازدیم ،اده
هرهب لکش یگنوگچ ، رتشم عفن و یدنم تیلاعف وچراچ ،یریگ
و ردصانع ردگید و طباور ،اه
نب هیام هتسد اه هتسد یلصا داینب و رایعم ،ساسا نیا رب .درک یدنب نایرج یدنب
نیا رد یرکف یاه
نایرج .تسا ملاسا نید لماع راتشون ملاسا یاه
یم میسقت یلک ۀتسد ود هب هیسور رد ی :دنودش
یدم هدقطنم نیا نیرید یملاسا تنس و گنهرف ثراو ار دوخ هک یتنس ملاسا ثاردیم هدک ددنناد
نآ ناملسم دادجا مان هب هیسور رد هک یطارفا ملاسا و تساه
« هزیتدس ملادسا هدنایوج
۱» هتخاندش
یم نآ نتم رد .دوش نایرج اه
یم ار یرتدرخ یاه شرب ناوت
هب .درم یتندس ملادسا نادیرج ،ینادیب
تنس نایرج یرکف یا ف رد هیسور یم یاج ملاسا ناهج رد مکاح ییارگ
یطارفا ملاسا و دریگ
( تسا ناهج رد یملاسا ییارگداینب نایرج زا هتفرگ تأشن زین
122 - 121 , 2011:
Шогенов
.)
ت تعلط راب نیلوا ار هیسور ناناملسم تایبدا رد یتنس ملاسا حلاطصا اا
مدظعا یتفم ،نیدلا
ۀهد لیاوا رد ۱۹۹۰
تیعقاو هب خساپ رد سدپ یا ف و هیسور تابث هک درک حرطم یدیدج یاه
یم دیدهت ار یوروش داحتا زا نادیم رد و شیدپ نردق کدی رد ددیاب ار نادیرج ندیا ۀدشیر .درک
« مسیمیدق اه » تسج ،دندوب راتات ناناملسم رتشیب هک هک مسیمیدق یژولوئدیا .درک وجو
رگنایامن
تنس ناهج هباشم زین تسا یراتات ییارگ نایرج رتشیب رد مکاح ینیب
تنس یرکف یاه رد یدیارگ
شزرا ۀتفاینرییغت لکش ظفح و سیدقت هب وطعم و تسا ملاسا ناهج ،یدقلاخا و یدنید یاده
ۀعسوت یخیرات ریس رد هک تسا یعامتجا یاهداهن و هعماج تیعضو هددش مادجنا رادتات ۀعماج
ت .تسا نتم ییانعم لیلح یم ناشن عوضوم نیا رد یسور یاه
هک دهد
« یتندس ملاسا »
رادهچ رد
هب یساسا یانعم و رد یدم ار یتندس ملادسا زا لوا رد :تسا هتفر راک
یدسور ملادسا ناودت
مرادهچ رد و )یراتات ملاسا ای( یلم ملاسا موس رد هنایماع ملاسا نآ زا مود رد تسناد ا راعتم یتنس ملاسا تدسناد یتندس ملاسا نایرج نتم رد دیاب ار وصت نایرج نینچمه .تس
Прозоров, 2012: 72-74( .)
ادب و تدسا یدسایس د یدنید شردگن ادب ینایرج هیسور رد یملاسا یلصا نایرج نیمود اما هزیتس ای یطارفا ملاسا ناونع یم هتخانش هنایوج
رد ددیاب ار نآ مدئلاع و راثآ همه زا شیب و دوش
فق یحاون تسج یلامش زاق .درک وجو
طارفا هدب هک یملاسا ییارگ ادب هناحلدسم تنودشخ ناودنع
یم هتخانش یبهذم ۀزیگنا حلاطصا اب ًلاومعم هیسور رد ،دوش
« )یرگیفلدس( هیفلدس ادی تدیباهو »
یم سخشم یروهمج رد ملاسا دشر یوروش داحتا یشاپورف زا دعب .دوش
یلامدش زادقفق یاده
غ ۀقطنم .تفای یفلتخم لاکشا ینیدریغ زاقفق ر
رد ادما ،تدشاد یردتمک ذودفن ملاسا و دوب رت
هب تیعضو زاقفق یقرش تمسق یوق تیعقوم زا ملاسا و دوب توافتم لماک روط
رادرودخرب یرت
رد یملادسا یادیحا یاردب یبودلطم طیاردش ،هقطنم نیا رد وصت ذوفن اب نایرج رب هولاع .دوب .دش داجیا ناتسغاد و شوگنیا ،نچچ یلو
نیا زا :تدفرگ ترودص تهج ود زا یملاسا یایحا
کی هدسردم رد هدردک لیدصحت تیرثکا هک یلحم نابیطخ و نویناحور ،ناظعاو وس زدکارم و اده
هب عورش هک هنایمرواخ رد هدید شزومآ یلحم ناناوج رگید یوس زا و دندوب روشک نیمه ینید نآ اب تباقر وم ریسفت تسبراک یارب ناناوج نیا شلات .دندرک اه
زاقفق رد ملاسا زا دوخ رظن در
دراد هدمادا فدلتخم لاکدشا هب زورما هب ات و تفرگ رارق یلحم یبهذم تنس اب دا ت رد یلامش
1. Воинствующий ислам (Voinstvuyushchiy islam)
Ярлыкапов, 2016:115( هزومآ .)
لیدصحت ینید یاه گدنر هدنایمرواخ نادگدرک
رایدسب ییودبو
هب و تشاد یسایس هدچراپکی یارب شلات اب تعرس
ادب یدلحم یدسایس متدسیس رد نددش کدمک
ترددق ۀندب رد ذوفن هب عورش یلحم ناگبخن اب یمسرریغ طابترا یرارقرب و یبزح یاهراتخاس .درک هخسن هکنیا هجوت نایاش هدب هدک یدطارفا ملاسا نایرج یفلس و یباهو یاه
زا لودمعم رودط
یم دراو اراخ یلم تاساسحا رب یدایز ریثأت ،دنوش
هیزجت و هنایارگ دت .دنتدشاد هقطنم رد هنابلط
ا
ملاسا حرط کی هب نامز تشذگ اب ایرکچیا نچچ ینیدریغ یروهمج هک ییاج و لاکیدار یارگ
هدیا ینیمزرس لادس رد ماجنارس .دش لیدبت حلسم داهج ماجنا یارب لآ
۲۰۰7 اردمع ودکد ، زا۱
لکش نچچ ینادیم ناهدنامرف یریگ
« زاقفق یملاسا تراما »
هب نونکا و درک ملاعا ار کدی ناودنع
رورت ۀکبش هدرتسگ یراکمه ینیمزریز یتسی
نیمخت ربانب و دراد شعاد اب یا ناتدسغاد زا اهنت اه
زا شیب ۲ ( دنددش هدنایمرواخ یاهروشک ۀناور گنج یارب ورین رفن رازه
Ярлыкапов, 2016:
.)119
هورگ یسور گنهرف رد طارفا ناونع اب هک ار ییاه
مسیلاکیدار ای )ییارگداهج( یسایس ییارگ
کیژولوئدیا یم سخشم
یم ،دنوش هتدسد یدطارفا ملادسا نایرج نتم رد ناوت
ندیا .دردک یددنب
هورگ هب اه ملاسا حرط یارجا رد یعون یادنعم هدب و ددنراد شدقن یلامدش زاقفق یوردنت ییارگ
هب نآ رتشیب تفرشیپ و یملاسا تلود کی داجیا و هیسور زا هقطنم نیا یجیردت ندشادج یوس
ناملسم قطانم سا اگلو نیشن
:دنراد حرط نیا اب یتوافتم طابترا فلتخم قطانم ،ساسا نیا رب .ت
هب )نچچ اب هارمه( ناتسغاد ونیدرادباک ،حردط ندیا یلصا ۀتسه ناونع
- هردق و ادیراکلاب یادچ
-
هب سکرچ هب ،ناتسراتات و مود ۀقلح ناونع
یم هدید ینوماریپ ۀقطنم ناونع ( دنوش
Ярлыкапов,
2016: 120
.)
تلود تسايس یگنوگچ نایرج هب تبسن هيسور
یملاسا ياه
مهم و تسا هتخیمآرد تیموق ۀلئسم اب یدایز دح ات هیسور رد ملاسا نایرج نیرت
یملادسا یاده
تنس ینعی یسور مدهم زا هتدسویپ زدین یلامدش زادقفق ای یطارفا ملاسا و یراتات ای ییارگ
نیردت
بانب .دنتسه روشک نیا یجراخ و یلخاد ۀصرع رد راذگریثأت رصانع رد هک یتسایس تخانش نیار
نایرج نیا هب تبسن هیسور یم هتفرگ شیپ رد اه
یدم هیسور ۀزوح نارگشهوژپ یارب دوش ددناوت
ناونع اب دش اارختسا هک یلدم یانبم رب شخب نیا رد .دشاب هتشاد تیمها
« گنهرفددنچ یدیارگ
میژر رد یرازبا یدیربیه یارگرادتقا یاه
» هبنج یترت هب رادخ و یلخاد یاه
تدسایس یج یاده
نایرج ربارب رد تلود یلرتنک و یلباقت ،یلماعت یدم یدسررب ار یدسور یملادسا یاه
رد و میدنک
یم خساپ راتشون شسرپ هب لدم نیا کمک هب تیاهن .میهد
1. Doku Khamatovich Umarov
هبنج )فلا تسايس یلخاد ياه
نایرج ربارب رد تلود یملاسا ياه
هدب یراتات یملاسا نایرج یلک درکیور یتندس نادیرج کدی ناودنع
رد ناتدسراتات یرودهمج رد
تسایس اب یگنهامه مسجت لاربیل داصتقا و شزومآ یاقترا دننام یدراوم و تلود ینیدریغ یاه
نامه ،لیلد نیمه هب .تسا هتفای لدم هک هنوگ
« گنهرفدنچ یارگراددتقا مدیژر رد یرازدبا ییارگ
یدیربیه » یم فیصوت دی رد یرادتات یملادسا نادیرج هب تبسن تلود تسایس دنک
تیعدضو ک
مه یرکف نایرج نیا یلحم نارادفرط و دراد رارق یلماعت پاخ یادنبریز ،تسایس نیا اب یوس
شزرا و ندمت اب ار راتات تیوه یبهذم شندم زا ار یرادتات نادیرج و هدز ددنویپ ییادپورا یاه
هب یلامش زاقفق ملاسا یم ادج یدج تروص
تدسایس تدهج رد هیدسور یزدکرم تدلود .ددننک
،دوخ یلماعت شقن رد ار یراتات نایرج
هب یسایس یهد هب لماک تروص
یدم تیمدسر ردب .ددسانش
زا لمع رد مه و ملاک رد مه زین یراتات یملاسا نایرج ،ساسا نیا رصانع
رد شیودخ یتیوده
هب یزکرم تلود اب وخ طباور یرارقرب یم هدافتسا دوخ دوس
ملادسا یژولوئددیا عقاو رد .دننک
حلاصا اپورا ملاسا( هتفای رتدسب ،هتدسب شدقن یرادتات یملادسا نادیرج یمودمع راکفا رب هک )یی
نیب و یلم ۀشقن یور رب ناتسراتات یروهمج یبایاج یارب ار یبسانم تدسا هدردک دادجیا یللملا
(
Marlene, 2016: 37
)
.
گنهرفدنچ لیلحت حوطس زا یکی هب ییارگ
یگددنز رد لدیلحت حطدس ،تدیعقاو کدی ناونع
( تسا هنازور
Ivison, 2015: 22-27
نادیرج هدب تبدسن تدلود تدسایس رد ار مودهفم ندیا و )
یم یلامش زاقفق یملاسا زدکرمتم یلامش زاقفق یملاسا نایرج هچرگا ،رضاح لاح رد .دید ناوت
نآ یاهرایتخا ،دشاب رادافو نیلمرک هب یظفل رظن زا تسا نکمم نچچ رد هدب تدسا دوددحم اه
نآ هب هچنآ رد لرتنک
« یلحم روما »
یم هتفگ نیا .دوش نادشن ردیخا ۀدهد ود یدکی ۀبرجت هک هنوگ
هدئارا لددم سادسا رب یملاسا نایرج نیا ربارب رد تلود تسایس تسا هداد ،لدماعت نادیم هددش
تدلود هدب تبدسن یزادقفق یملاسا نایرج نارادفرط هزادنا ره و هدوب ناسون رد لباقت و لرتنک همانرب و نیتوپ ریمیدلاو سخش و یزکرم ب یرادافو شیاه
یزدکرم تلود زا دنهد ناشن یرتشی
.تشاد دنهاوخ یرتشیب للاقتسا وکسم رد هب زا سپ نیتوپ تسد
یدمن ییادهنت هدب هیدسور شدترا هدک تفایرد تردق ندروآ ردب ددناوت
یم نچچ نارحب و دنک هبلغ یتسیرورت یاهدیدهت هدرتدسگ یتسیرورت رازراک هب دناوت
زدین یردت
باقت تسایس رد نیاربانب دوش لیدبت تدفرگ شیدپ رد لهادست هار و دردک رظنددیدجت دودخ یل
(Baev,2005:123).
لابند ،یلمع نیزگیاج اهنت هک تفایرد وا دده اب یسایس ریسم کی ندرک
یموب نیب ریغ ای یزاس یللملا
ندچچ رد هیدسور نابیتدشپ یتیادمح هاگیاپ داجیا و یریگرد یزاس
تیلقا هکنیا دوجو اب .تسا ب ۀعماج زا یشخب یلم یاه
گرز دنتسه رت تدسین انعم نیا هب مهزاب ،
هدبنج زا ید عب تدلاح ندیا رد .دننک رظن رص شیوخ ینادرگدوخ قوقح یخرب زا هک یاده
هورگ ۀدهع رب اهرایتخا یم راذگاو تیلقا یاه
نیتودپ یوس زا هناهاگآ هک دوب یتسایس نیا و دوش
نایرج ربارب رد ناملسم قطانم یخرب یملاسا یاه
هب هیسور نیشن .دش هتفرگ راک
، دیترت ندیا هب
رد یملادسا نادیرج ناوردیپ ینادرگدودخ قوقح یخرب نداد و لباقت تسایس رد رییغت اب تلود ( دناوخارف شمارآ هب ار یلامش زاقفق
Russell, 2007: 59
.)
نامه گنهرف دنچ لدم رد هک روط مدیژر میدتفگ یرازدبا ییارگ
یددیربیه یارگراددتقا یاده
یم حیجرت هب دنهد
اج یتدسایس ندیا و ددننک هدافتسا دیدش یلرتنک یاهرازبا زا یمئاد وکرس ی
تدلود نآ ۀدجیتن رد و ددش مکادح هیدسور رد هرادبود نلادسب یتسیرورت دادیور زا دعب هک دوب تدلود هدب راددتقا و ترددق زکرمت و تفرگ شیپ رد هنارادتقم و یلباقت یتسایس هرابود یزکرم یایحا و تردق زکرمت نیا .تشگزاب
« یدومع تردق »
هدب هک یدسایس گدنهرف رد یتندس رودط
نآ ناربهر و ناناملسم یمسر یاهداهن دوب مکاح هیسور یدازآ دوددح و داد رارق ریثأت رد ار اه
نایرج ناربهر یراتخمدوخ و سیدئر سخش طسوت یملاسا یلصا یاه
ددش سخدشم رودهمج
(
Bobrovnikov, 2017: 150
.)
هب لرتنک ای لباقت تسایس ،یلک روط شلادچ ردب هدبلغ یاردب نیتودپ ریمیدلاو ۀدارا و تلود
نایرج للاقتسا و یملاسا یلاکیدار یاه ماددقا هدب یدادیز یگتدسباو ناملدسم ماودقا یبلط
یاده
وکرس .تدشاد ترددق یارگراددتقا یاهراتخاس لیمحت و تردق زکرمت ،یماظن یورین ،هنارگ
ماددقا نیدنچ هدک تسا نیا رب ضرف ًلاومعم وکردس یاده
هدنارگ هدب یا ییادیوپ شهادک یادج
یم شیازفا ار راشف و تلود هب تبسن یگناگیب ساسحا ،مسیلاکیدار درودم رد دهاودش اما ،دهد
مودمع دزدن تدسناوت نیتوپ ریمیدلاو یربهر اب هیسور تلود اریز .تسا ولهپ ود و مهبم هیسور ک مارآادن قطادنم هدب ار یلوبق لباق تینما و تابث ماجنارس هک دنک اعدا مدرم و هددنادرگزاب رودش
نایرج تدسا هدردک مهاردف یزاسزاب یارب ار طیارش و هدروآرد لرتنک هب ار یطارفا یملاسا یاه
(
Dannreuther and March, 2008: 112
تدسایس نینچ ،هجیتن رد .) نادیم زوردما هدب ادت ییاده
نایرج للاقتسا رب ینبم یرتمک رایسب یسایس یاهراظتنا هتسجرب یملاسا یاه ادی یهاودخ
یدتح
یم مشچ هب یسایس رتشیب تردق یراذگاو ادب زدین ناملدسم ناردبهر .دروخ
« یدودمع ترددق »
نآ یراگزادس مزلتدسم هدک ددنراد لدماک یگنهامه دوجوم تدیولوا ادب اده
ردبارب رد یدلم یاده
هب تیمسر .تسا نتخانش
مه تردق اب نامز قودش و رودش هیدسور مدردم نادیم رد ،نیتودپ ردیمیدلاو نوزفازور نتفای
یلم نطو و هنایارگ .ددندوبن ینثتدسم نآ زا زدین ناملدسم مدردم هدک تفرگ لکش یدیدش یتسرپ
هدب روشک یبهذمدنچ و یموقدنچ تیهام رب مامت تیساسح اب هیسور تلود یژولوئددیا ناودنع
هددب و تددشاد دددیکأت یمددسر یددم یددقلت هیددسور تددلود ناگدنزاددس زا ار ناناملددسم هژددیو
درددک
Сченснович, 2021: 10( یا رب .)
،ساسا ن تدسایس زا دمع هب نیتوپ تلود
یدب یاده و یدفرط
یب .تفرگ هلصاف ، هذم هب نیستلی نارود یهجوت ۀدنایارگرادتقا تیهام رب هیکت اب هیسور تلود
نایرج لماک یرادافو دوخ یم لط ار یملاسا یاه
درودم رودحم زا اوردخ ترودص رد و درک
نایرج هب تبسن تلود دییأت للاقتسا و یطارفا یاه
رد ار ذدح ای لباقت ،لرتنک تسایس ، لط
یم شیپ دریگ
Идрисов, 2007( .)
تسایس هب تیمسر نادیرج لاق رد ناناملسم نتخانش طدسوت رثؤدم و لقتدسم یردکف یاده
ملاسا بیورت رد هیسور تلود هب روشک نیا رظن دروم
هدنایم تروص یدب ،ور
تدیقفوم کدش یاده
.تسا هتشاد هارمه هب ار دوخ حطس زا یکی
گنهرفددنچ رد هدجوت درودم یاه ،یدیارگ
تدفایهر
تسایس هب یانعم هب تلود ۀناراذگ شدقن و تکراشم یارب یلمع راکوزاس یعون نتفرگراک
یدهد
تیلقا هب میمصت رد اه تسایس و یزادرپریبدت ،یریگ
هصرع رد یراذگ .تسا فلتخم یاه
یدکی
نیا وچراچ رد تلود تسایس یگنوگچ زا فیصوت لباق دراوم زا ۀدشقانم هدب هرادشا هدیرظن
هرهب اب هک تسا نیارکوا و هیسور تیفرظ زا یدنم
نایرج ۀژیو یاه زادقفق و یراتات یملاسا یاه
شقن و یلامش نایرج نیا هب قیقد یهد
ده مه اه و هدردب شیدپ ار هیدسور یزکرم تلود یاه
نایرج نیا ناوریپ مه یدم ظدفح تدلود زا یوردیپ روحم رد ار یرکف یاه
ددنک (
Aitamurto,
2016:192
.) لاس ۲۰۱۴ شریذدپ یاردب هدمیرک یادهراتات ندرکدعاقتم شلاچ اب هیسور تلود هک ینامز
حلص هتسویپ زیمآ هبور همیرک یزاس
هطساو شقن ساسح ۀفیظو ،دندوب هدش ور زا یدگنهرف یرگ
.دش راذگاو یراتات یملاسا نایرج هب نیلمرک یوس هب رد لماع ود
ایدسب تسایس نیا نتفرگراک ر
نوخ یاهدنویپ رب دیکأت یکی :دوب مهم ۀلدصاف دودجو ادب رادتات ناملدسم هوردگ ود نیدب رودحم
نآ ینیمزرس هدب و یگنهرفدنچ یگدنز تبثم ۀبرجت یرگید و اه
هتخاندش تیمدسر نادیرج ۀددش
هب یراتات تفگ راتساوخ نیلمرک .هیسور نویساردف زا یشخب ناونع یادهراتات ادب یقفاوت یوگو
ت و دوب همیرک ( ددنک راذدگاو یرادتات یملادسا نایرج هب ار هطساو شقن هک داد حیجر
Yatsyk,
.)2015
و ینابیتدشپ یاردب یلامدش زادقفق نایرج زا یزکرم تلود نارحب نیا رد ،رگید یوس زا هب یماظن تیامح زا اریدق ،ضوع رد .درب هرهب یماظن تیامح یازا رد یدسایس رازدبا ناودنع
هب و رتشیب یایازم خرب هژیو
( درک هلماعم وکسم اب و درب هرهب رتشیب ینادرگدوخ قوقح ی
Smith,
2014: 363
.) هتکن رگید زا گنهرفدنچ رد ینوناک یاه
نیدب ات تسا یعامتجا تلادع ،ییارگ ناودتب هلیدسو
هورگ یارب تیلقا و اه
ادما .دردک نیمأدت ار تیادضر و یردبارب زا ینازیم ،هعماج رد دوجوم یاه
نامه دم رد هک روط گنهرفدنچ ل
هدب ،میدتفگ یرازدبا ییارگ یدم ردظن
یارگراددتقا تدلود ددسر
یمن یلو ،دراد رارصا دوخ ناملسم نادنورهش قلطم یرادافو ترورض رب هیسور یدیربیه دناوت
یمن مه دیاش و هتساوخ ۀمه دهاوخ
نایرج یتح یداصتقا و یسایس یاه لدتعم یاه
نادیم رد رت
ار یراتات نایرج دننام یناناملسم شیپ یتیعمج یاهرییغت هب هجوت اب .دزاس هدروآرب
لادس ات ،ور
۲۰5۰ رد یتیعمج شلاچ نیا و دنشاب هتشاد یریگمشچ تیعمج شیازفا تسا نکمم ناناملسم
هدنیزگ ردب نیدنچمه و هیدسور یلخاد تیعضو رب مسیرورت دیدهت دننام رگید لماوع رانک یاده
نایم رد نآ یجراخ تسایس ریثأت تدمدنلب و تدم
( تشاذگ دهاوخ
Marlene, 2016: 30
.)
شیپرد اب هیسور یزکرم تلود طخ نتفرگ
هدب یشم تیمدسر نادیرج نتخاندش یملادسا یاده
هب تیلقا و ماوقا زا یهجوت لباق هورگ رب مکاح یرکف نایرج کی ناونع ،روشک نیا ناملسم یاه
هدرک داجیا یزاوم تسایس هس عومجم رد دب لهادست و لماعت لوا تسایس :تسا
نادیرج ا یاده
نادیرج هدب تبدسن لردتنک و لدباقت رد مود تدسایس ،نآ تازاوم هب و یملاسا و یدطارفا یاده
للاقتسا نادیرج زا یرازدبا ۀدافتسا لاق رد یرگید تسایس .دراد رارق لط زدین یملادسا یاده
هبنج رد رتشیب هک دراد دوجو یدم اددیپ دومن یجراخ یاه
هدب و تکرادشم ردب و ددنک یریگرادک
تیفرظ نایرج دزن هتفهن یاه یملاسا یاه
نیب ۀصرع رد دردبهار یاتدسار رد یدللملا
نلادک یاده
دراد رارق هیسور (
Dannreuther and Others, 2008: 126
.)
هبنج )ب تسايس یجراخ ياه
نایرج ربارب رد تلود یملاسا ياه
نایرج هب طوبرم یلخاد لئاسم یرتشیب یسایس تیمها ،هیسور یارب یملاسا یاه
راکفا اما ،دراد
نایرج رب مکاح یمومع هدب ملادسا ناهج یمومع تیعضو ریثأت رد روشک نیا یملاسا یاه
هژدیو
یمن زگره و دراد رارق یبرع راهب یاهدمایپ هک یلیلاد زا یکی ،هنومن یارب .دش ادج نآ زا ناوت
هیامرس هیسور تلود مادجنا هیروس رد دسا راشب میژر زا تیامح رد یدایز یراذگ
یدنارگن ،داد
شندکاو و یتیاضران اوم زا نادیرج یلادمتحا یاده
دودب رودشک لدخاد فدلتخم یملادسا یاده
(
Curanovic, 2012: 249
) .
نایرج زا یرازبا ۀدافتسا تسایس هب یملاسا یاه
رودشک ندیا رد راذگرثا یرکف نایرج ناونع
ده هب یبایتسد یارب شور زا یسایس یاه
یس رد هک تسا هیسور یمیدق یاه تسا
یلخاد یاه
( تدسا هددش هدهادشم اهراب یجراخ و
Curanovic, 2013: 75-76
.) قطادنم ردیخا ۀدهد ود رد
ناملسم هب و یجراخ یملاسا زکارم دشر دهاش هیسور نیشن .دودب هدنایمرواخ زا هژیو
نیدمه هدب
لاحرد یاهدنور زا یرایسب ،لیلد زدین هیدسور ناناملدسم نادیم رد ریزگادن هنایمرواخ رد هعسوت
م یم سکعن .دوش
نایرج هب دیاب لیلد نیمه هب سدپ رد هیدسور رد یملادسا یاه
رد هدچنآ ۀدنیمز
یم خر هنایمرواخ ۀقطنم هب هاگدید نیا .تسیرگن ،دهد
اهددنیارف رتهب رد ناکما یسوسحم روط
نایرج نایم رد یرکف تلاوحت و یدم مهارف ییاهدنور اب هسیاقم رد ار هیسور یملاسا یاه
ددنک
اهج رد هک یم رع ن
لادح رد یملادسا کدییازوم رد ددیلک یدادیز ددح ادت هنایمرواخ .مینیب
یطارفا دننام هیسور ییادیپ یسایس و یرگ
نادیرج یدخرب ندش یکیژولوئددیا تاحلادصا ادی اده
نایرج یخرب ،یدسایس یگتفدشآ ادی لودحت هدنوگره ،ساسا نیا رب .دراد تسد رد ار رگید یاه
ایمرواخ رد یبهذم و یکیژولوئدیا هب هن
نادیرج ردب میقتسم تروص ریثأدت هیدسور یملادسا یاده
یم .دراذگ نایرج هزورما ،فلتخم لیلاد هب ار هیدسور رد ناناملسم دوجو لک رد و یملاسا یاه
یم هب ناوت تدسایس رد راذدگرثا یوردین و تردقرپ یبلا هورگ ناونع .تدسناد یجرادخ یراذدگ
تایلمع دخرب ار هیروس رد هیسور ییاوه یورین یاه لاتدئا ،هدنایمرواخ نارگیزادب ی
« د هعیدش
سکدترا » هورگ هیلع هخادش زا روشک ناناملسم تیرثکا هک هیسور یارب .دندناوخ ینس یاه
یاده
هشقانم و انرطخ یریوصت نینچ لیمحت ،دنتسه تنس لها فلتخم .تسا زیگنارب
،لادح نیا اب
رد تنس لها ناعفادم شقن یافیا یارب هلجع رد یزاین چیه تلود نادشن دوخ زا ناهج رسارس
نادهج یندسریغ یادهورین ادب هدطبار رد هددشداجیا دادمتعا نادیز هب ار مادقا نیا و تسا هدادن یم تسناد
Ярлыкапов, 2016: 121( ).
هصرع زا یکی شقن یاه
نایرج نتشاد نامزادس ادب روشک نیا طباور رد هیسور یملاسا یاه
یم نایامن یملاسا یراکمه آ نایم سامت .دوش
ن لئادسم زا یدکی هدب یگدیسر یارب شلات زا اه
ثدحب لدماعت نیا .دش لیدبت یناهج لئاسم ۀرابرد ثحب هب و دش زاغآ هیسور یلخاد و زدیگنارب
نیدب و یلخاد تیهام هلمج زا یدایز لماوع ریثأت رد و دوبن ضراعت نودب راردق هیدسور یدللملا
نایرج .تسا هتفرگ هب دندرک شلات یسور یملاسا یاه
ساو و هیدسور نایتفم یاروش زکرم ود ۀط
هب هیسور ناناملسم یزکرم ۀرادا ،ددننک لدمع ملاسا ناهج و هیسور یراکمه یارب یلاناک ناونع
هب اما تسایس رب مکاح ۀنایارگرادتقا یا ف اریز .دندشن قفوم لماک تروص لمع رد هیسور یاه
نایرج یراکمه هدردک دوددحم ار ملادسا نادهج اب یسور یملاسا یاه
( تدسا
, 2020:
Косач
.)100
هب ار نامزاس نیا دراد لیامت هیسور یب یدحتم ناونع
شزرا ادب هزرادبم رد طرش و دیق و اده
لدم لیمحت کیتارکومد ۀعسوت یاه هاگددید لاتدخا ندیا هدک یلادح رد .ددنیبب ارادخ زا هدش
لماعت یارب یشلاچ نانچمه ا یملادسا یراکمه نامزاس و هیسور نایم هبناجود یاه
ربادنب .تدس
گنهرفددنچ لددم رد هچنآ تدلود یاردب کدیتارکومد ردصانع ،میدیدسر نآ هدب یرازدبا یدیارگ
مودهفم ندیا یدتاذ شریذپ رد یترورض و هتشاد یرازبا ۀبنج رتشیب هیسور یدیربیه یارگرادتقا هب و تسین هب تلود تسد رد یرازبا ناونع
یدم هدافتدسا نآ زا ادقب و ماجسنا ظفح روظنم .دودش
ه هیسور هب زگر نورد )یتادعلاطا و یدگنهرف ،یدادصتقا( یدسایسریغ یادهداهن رد لدماک رودط
ریثأدت زا هیدسور ینارگن ،هلئسم نیا یلصا لیلد .تسا هدرکن تکراشم یملاسا یراکمه نامزاس یفادضا یلادناک نامزادس ندیا هک تسا نارگن وکسم و هدوب هیسور ناناملسم ۀعماج رب داهن نیا تیعضو ندش یسایس یارب .دشاب روشک نیا ناناملسم
نایرج شقن نایب رد ،لاح ره هب لدماعت و یراکمه تسایس یاتسار رد یسور یملاسا یاه
زا یهجودت رودخرد تدیعمج هیدسور تدفگ ددیاب ملادسا نادهج رد یملاسا یاهداهن اب هیسور یدم لیددبت یگنهرفدنچ یروشک هب ار روشک نیا ،یعقاو یانعم هب هک دراد ناناملسم دب و ددنک
ر
هدب نیدنچمه .دراد دیکأت یملاسا یراکمه نامزاس دننام یداهن اب هیسور لماعت ترورض ،رهادظ
نایرج هب یلم حطس رد یملاسا یاه هیشاح تبسن
یقاب یا ادما ،دنرادن یلقتسم یاهرایتخا و هدنام
