ییوراد ناهایگ دایدزا و کیناگرا تشک یلم شیامه نیموس هیمورا(
- هامریت 1397 )
7
هایگ روذب ینز هناوج رب یکیرات و رون طیارش رد دیسا کیلربیج و کیرتین میساتپ رثا نایب خلت
(Sophora alopecuroides L.)
1
،هدازیلعرون ارهز*
یلقناخ روپهاش2
ناریا ،نارهت ،دهاش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،ینابغاب مولع هورگ ،دشرا یسانشراک یوجشناد1
ناریا ،نارهت ،دهاش هاگشناد ،یزرواشک هدکشناد ،ینابغاب مولع هورگ رایداتسا2
:لوئسم هدنسیون*
هدیکچ ب ظنم ه هار حطس دحاو رد ناهایگ دیلوت شیازفا رو دراد دوجو یفلتخم یاه
. رذب گنیمیارپ کی
شور
تسا هنیزه مک و هداس یارب هک
هفلؤم ءاقترا ییاه
تعرس شیازفا هلمج زا هناوج
،ینز و دوش یم هدرب راک هب
ببس یم درکلمع شیازفا ذب .دوش
هک یرو دوخ رتسب رد نتفرگ رارق زا شیپ
یم گنیمیارپ دنوش
ظاحل
رییغت راچد ییایمیشویب و یکیژولویزیف یتا
یم نآ زا لصاح هایگ رد هک دوش اه
یم هدید .دوش
نم نیا هب روظ
اب یفداصت لاماک حرط بلاق رد یشیامزآ 6
تارتین میساتپ ،رطقم بآ لماش رامیت
mg/l
1/
0 تارتین میساتپ ،
mg/l
3 /0 تظلغ اب دیسا کیلربیج ، 200
، 400 و 600 ابmg/l
3 ماجنا ییانشور و یکیرات طیارش ود رد رارکت
.دش دیرلکوپیه رد ندش رامیت زا لبق روذب 2
صخاش قیقحت نیا رد.دندش ینوفعدض دصرد ییاهن دصرد یاه
هناوج زور نیرخآ و ینز هناوج زور نیلوا ،رت نزو و کشخ نزو نازیم ،ینز هناوج تعرس بیرض ،ینز هناوج دروم ینز هناوج صخاش و ینز یریگ هزادنا تافص رب ییانشور ریثات هک داد ناشن جیاتن .تفرگ رارق یسررب
رب نیلربج رامیت و .تسا هتشاد بولطم رثا ینز هناوج تعرس بیرضزج هب هدش بیرضو کشخ نزو تافص
نیلربج بیترت هب و تسا هتشاد تبثم ریثات ینز هناوج صخاش و رت نزو،ینز هناوج تعرس 200mg/l
نیلربج و
400mg/l
میساتپ تارتین رامیت رد ییاهن ینز هناوج دصرد .دندوب رامیت نیرتهب 3
/0 و .دوب نازیم نیرتشیب
میساتپ تارتین رامیت زد ینز هناوج زور نیلوا 3
/0 اهرامیت یمامت رد ینز هناوج زور نیرخآ و دش هدهاشم
.دوب ناسکی یدیلک تاملک :
لربج ،نایب هخلت ،ینز هناوج ،تارتین میساتپ .نی
همدقم نایب خلت (Sophora alopecuroides L.) یم راهب رد هک تسا هلاسدنچ یهایگ
و تسا میخض نآ ی هقاس دیور
هقاس و گرب ات نآ عافترا .تسا کرک زا هدیشوپ نآ ی
۸0 یم رتم یتناس یاراد ،یا هناش اه گرب دسر
12 - 7 هچگرب تفج
یم درگ اهتنا رد و یضیب ،زارد ،نهپ زبس لگ .دشاب
زا یهورگ لکش هب و مرک هب لیام دیفس یاه ۸0
- ۶0 تمسق رد لگ
هخاش ییاهتنا لوط هب رادکرک ماین هویم .دراد هدنهدلگ ی
10 - 7 یوتحم ،هدیمخ شیب و مک ،رتم یتناس 7
- 3 و هناد
هرادج پ ریثکت ییاوه یاه هقاس قیرط زا رتشیب نایب خلت .تسا هدش هدرشف یتخس هب اه هناد لصاف دح رد نآ ی ی
اد
یم ،ییازریم( .دنک 13۸9
هب صخشم یبآ لیسناتپ اب لولحم کی رد تشک ی هلحرم زا لبق روذب نداد رارق گنیمیارپ .)
یم ینز هناوج زا لبق لحارم یخرب ماجنا و بآ بذج روظنم هچهایگ رتعیرس جورخ ثعاب گنیمیارپ .دشاب
شیازفا ،اه
ییوراد ناهایگ دایدزا و کیناگرا تشک یلم شیامه نیموس هیمورا(
- هامریت 1397 )
8
کلمع یفیک و یمک شیازفا و ینز هناوج تعرس و دصرد یم در
دوش (
Musa et al, 2001
.) بذج تلع هب هدش رامیت روذب
یم زاغآ رتدوز ار دوخ مسیلوباتم بآ رتعیرس یم یتخاونکی شیازفا و رتشیب ینز هناوج ثعاب عوضوم نیا و دننک
-
.دوش
(Rowse, 1995)
اس و هشیر لوط ،ینز هناوج تعرس و دصرد رب فلتخم یاه رامیت رثا یسررب قیقحت نیا زا فده ق
ه
هچهایگ گشخ و رت نزو و یم نایب خلت هایگ ی
.دشاب
شور و داوم اه
دیرلکوپیه رد روذب ادتبا شیامزآ ماجنا یارب 2
زا دعب دش هدوزفا نآ هب نیئوت رطق دنچ و دش ینوفعدض دصرد
تشذگ 1۵ یط هقیقد 3
تدم هب و دندش هداد وشوتسش رطقم بآ اب هلحرم 30
دندش هدادرارق لکلا رد هیناث اددجم سپس
تدم هب روذب .دش هداد وشوتسش رطقم بآ اب 2۴
میساتپ ،رطقم بآ یاهرامیت رد تعاس 1/
0 و 3/
0 اب دیسا کیلربیج و
یاه تظلغ 200
، ۴00 و ۶00 یرتپ ره رد روکذم نامز تشذگ زا دعب .دندش هداد رارق 10
اب رذب ددع 3
تشک رارکت
ی یامد رد یکیرات و رون طیارش ود رد و دیدرگ .تفرگ رارق ناسک
ثحب و جیاتن لامتحا حطسرد ینز هناوج رب رون رثا 1
رد هعلاطم دروم تافص رب رون رثا نیگنایم هسیاقم و دش دراد ینعم دصرد
لودج(نایب هخلترذب ینز هناوج 1
یم ناشن ) (ییاهن ینز هناوج دصرد هک دهد
و دراد ار رادقم نیرتشیب یکیرات رد )Fgp
یانشور رد تافص هیقب هسیاقم و تشاد راد ینعم ریثات مه هدافتسا دروم یاهرامیت رثا .دندرک ادیپ ار رادقم نیرتلااب ی
نیگنایم لودج(اه 2 (کشخ نزو تافص هک داد ناشن ) (ینز هناوج تعرس بیرضو )WD
(رت نزو،)CVG
صخاش و )WF
(ینز هناوج نیلربج بیترت هب و دنتفرگرارق نیلربج رامیت ریثات تحت و )GR
200 و نیلربج ۴00 .دندوب رامیت نیرتهب
(ییاهن ینز هناوج دصرد میساتپ تارتین رامیت رد )FGP
3/
0 (ینز هناوج زور نیلوا و .دوب نازیم نیرتشیب رامیت زد )FDG
میساتپ تارتین 3/
0 (ینز هناوج زور نیرخآ و دش هدهاشم اهرامیت لباقتم رثا رد .دوب ناسکی اهرامیت یمامت رد )LDG
لکش 1 دش هدهاشم رثا هب هجوت اب .درادن دوجو یتوافت ینز هناوج ییاهن دصرد رب رامیت شیپ فلتخم یاهتظلغ نیب هک
لکش رد اهرامیت لباقتم 2
و 3 نیلربج و ییانشور رامیت هب طوبرم رت نزو و ینز هناوج نازیم نیرتشیب ۴00
رد و .تسا
لکش ۴ و یکیرات رامیت هب ینز هناوج تعرس بیرض نازیم نیرتشیب نیلربج
200 .تسا طوبرم
ییوراد ناهایگ دایدزا و کیناگرا تشک یلم شیامه نیموس هیمورا(
- هامریت 1397 )
9
لودج 1 - نایب هخلترذب ینز هناوج رد تافص رب رون رثا نیگنایم هسیاقم
رون GR LDG WF WD FDG
CVG FGP
دحاو زور
مرگیلیم مرگیلیم
زور
- دصرد -
ییانشور a (a1) 11
/2 a 07
/0 a ۶3 /0 a 00 /۸ a 1۶ / 1۶ b ۴۸ / 20 a 11 /2
یکیرات (a2) 3۸ b /1 b 0۵
/0 ۵۸ b /0 b 9۴ /۶ b 0۴ / 9 a ۴9 / 2۸ b 3۸ /1
نیگنایم ینعم توافت نکناد نومزآ ساسا رب ،نوتس ره رد کرتشم فورح یاراد یاه .دنرادن یراد
لودج 2 - نایب هخلترذب ینز هناوج رد تافص رب رامیت رثا نیگنایم هسیاقم
رامیت GR LDG WF WD FDG
CVG FGP
زور دحاو
زور مرگیلیم مرگیلیم -
دصرد -
Cotrol ( B1
) ۸3ab /1 077ab
/0 ۶۸b /0 ۶۶a
/7 b 0۸ / 13 ۸3ab /1 1۸d
/ 19
GA200 ( B2
) ۶۶ab /1 ۸1a 0/
0 ۵۶cd /0 a ۶۶ /۶ 0۶ab / 1۴ ۶۶ab /1 19a / 31
GA400 ( B3
) 1۶3b /1 b 07۶ /0 ۸1a /0 a ۸3 /7 ۶7 a / 1۴ 1۶b /1 2۸c / 22
GA600 ( B4
) ۸3ab /1 0۵۴c /0 ۵9c /0 33a /۸ 31ab / 13 ۸3ab /1 ۶۵b / 2۶
KN0/1 ( B5
) ۵0ab /1 0۵۶c /0 ۵1ed /0 ۸3a /7 ۵2c / 10 ۵0ab
/1 1۸cd
/ 21
KN0/3 ( B6
) ۵0a /2 0۴۴d /0 ۴۸e /0 ۵0a /۶ c 9۸ /9 ۵0a
/2 ۸1b
/ 2۵
نیگنایم ینعم توافت نکناد نومزآ ساسا رب ،نوتس ره رد کرتشم فورح یاراد یاه .دنرادن یراد
abc
ab ab
c a
ababab ababab bc
0 20 40 60 80 100
a1 a2
دصردFgp
Fgpرب اهرامیت شیپ و رون لباقتم رثاB1 B2 B 3 -1لکش
bc a bc
de a
d b
e
e de de e
0 0.2 0.4 0.6 0.8 1
a1 a2
لکش 3 ت نزو رب اهرامیت شیپ و رون لباقتم رثا- ر
B1 B2 B 3
bc
d a
e a
d b
d c
d
d e
0 5 10 15 20 25
a1 a2
GR
GRرب اهرامیت شیپ و رون لباقتم رثاB1 B2 B 3 -2لکش
d d d
a
d c
cd
b
d cd
d
b
0 10 20 30 40 50
a1 a2
cvg
cvg رب اهرامیت شیپ و رون لباقتم رثا-۴ لکش
B1 B2 B 3
ییوراد ناهایگ دایدزا و کیناگرا تشک یلم شیامه نیموس هیمورا(
- هامریت 1397 )
10
نیلربیج ار یم ناوت زا نیرتمهم لماوع
کرحم هناوج ینز زا،تسناد اجنآ
هک رد لوط ۀرود
،یهدامرس رذب
تحت
هعومجمریثأت یا
زا اهدنیارف رارق دراد هک دنیارب نآ اه رد لوط نامز رجنم هب هناوج ینز دهاوخ دش و طقف یشخب زا
اهدنیارف اب شهاک تظلغ هدنرادزاب اه و شیازفا رحم
،اهک هناوج ینز ار اقلا یم دنک .
،نیاربانب نیلربیج ار
هب ناونع لماع
کرحم و یکمک رد هناوج ینز رذب یم ناوت هدافتسا درک
Nasiri and Isvand, 2002)
.) نومروه نیلربیج رد غ تظل
200ppm
به روط ینعم یراد ثعاب هناوج ینز رذب لزک هایگ هدش
تسا رب ساسا جیاتن نیا
،قیقحت رثا کیلربیجدیسا
150 ppm
و
300 ppm
رد حطس دصرد 5
رد ةمه لماع یاه هناوج ینز ینعم راد تسا کشخ نزو تافص رد هدمآ تسدب جیاتن اب هک
هناوج صخاش و رت نزو،ینز هناوج تعرس بیرضو نیلربج ریثات تحت بیترت هب هک ینز
200 نیلربج و mg/l
۴00mg/l
دراد تقباطم ،دندوب رامیت نیرتهب
Nasiri and Babakhanloo, 2003)
) . میساتپ تارتین یکیلوباتم یاهدنیآرف هب خساپ رد
ددرگ نینج شیور عورش ثعاب و هدش نیسکا زتنسویب ثعاب تسا نکمم بیکرت نیا .تسا دیفم ،روذب (
khan et al.,
هناوج رب میساتپ تارتین دننام ییایمیش یاه کرحم تبثم رثا لیلاد زا یکی .)1999
اعت هب لیلد هب ًلاامتحا روذب ینز لد
( دیسا کیزیسبآ دننام دشر هدنرادزاب داوم شهاک و رذب رد ینومروه تبسن ندیسر ) ABA
تسا و یطولب ریپ یمساق(
،ناراکمه 2007
ریمد .) و رتنودناو ( 1999 شرازگ) دنداد هک لاامتحا تارتین میساتپ عنام عمجت یاهنوی یمس نینجرد
ددرگیم شهاک رد رثؤم لماع کی ناونع هب و دزاس یم فرطرب یکیرات رد ار رون هب دنمزاین روذب باوخ ،میساتپ تارتین.
وش یم هتخانش ینز هناوج شیازفا و یرون زاین میت شیامزآ نیا هدمآ تسدب جیاتن اب هک د
میساتپ تارتین را
mg/l
3 /0
.تشاد ییاهن ینز هناوج دصرد ربار ریثات نازیم نیرتشیب عبانم -
،یطولب ریپ یمساق .ا
، م ،رورپ لگ
، یدرکهد . .ر ،
دیون و ع ، . 13۸۶ تسکش رد فلتخم یاهرامیت رثا یسررب .
هناوج کیرحت و باوخ .یرایتخب و لاحم راهچ ةقطنم ییوراد هایگ هنوگ جنپ ینز
( هرامش .یگدنزاس .شهوژپ هلجم 7۴
:)
ص 192 - 1۸۶ . ،م ،ییازریم 13۸9
یبورکیم دیلوت . یسانشراک همان نایاپ .نایب خلت زره فلع یور نآ رثا یبایزرا و NLP
.نیسح ماما هاگشناد ،نارهت ،دمحم یلع ،یفیطل.دشرا
- Demir, I. and Van de Venter, H. A. 1999. The effect of priming treatments on the performance of watermelon (Citrullus lanatus (Thunb.) Matsum. and Nakai) seeds under temperature and osmotic stress. Seed Science and technology, 27(3), 871-875.
- Khan, J., Rauf, M. A., Ali, Z. and Khattack, M. S. 1999. Different stratification techniques on seed germination of pistachio cv. Wild. Pakistan Journal of Biological Sciences (Pakistan).
- Musa, A. M., Harris, D., Johansen, C. and Kumar, J. V. D. K. 2001. Short duration chickpea to replace fallow after aman rice: the role of on-farm seed priming in the High Barind Tract of Bangladesh. Experimental Agriculture, 37(4), 509-521.
- Nasiri, M. and Isvand, H. 2002. Effects of sulfuric acid on seed dormancy breaking and germination of Carob tree and Silk tree.
- Nasiri, M., Babakhanloo, P. and Maddah-Arefi, H. 2003. Seed germination in Kozal (Diplotaenia damavandica Mozaffarian, Hedge & Lamond). Iranian Journal of RangelandsForests Plant Breeding and Genetic Research, 11(2):256 -275.
- Rowse, H. R. 1996. Drum priming-a non-osmotic method of priming seeds. Seed Science and Technology (Switzerland).
