(1)The Strategies of Iranian University Sports Key Actors on the Covid-19 Pandemic with Mactor Method Mohammad Hassan Ferdowsi1 , Javad Shahvali Kohshouri2 1

(1)

The Strategies of Iranian University Sports Key Actors on the Covid-19 Pandemic with Mactor Method

Mohammad Hassan Ferdowsi¹ , Javad Shahvali Kohshouri²^

1. Department of Sport management, Payame noor University, Tehran, Iran. E-mail: [email protected]

2. Corresponding Author, Department of Sport management, Islamic Azad University, Mobarakeh, Iran. E-mail: [email protected]

Article Info ABSTRACT

Article type:

Research Article

Article history:

Received:

29 July 2021 Received in revised form:

23 August 2021 Accepted:

2 September 2021 Published online:

16 November 2022

Keywords:

Covid-19, futures studies, Key Actors, Strategy, University Sports

Introduction: The outbreak of Covid-19 pandemic, in the form of a wild card, has led sports authorities in the world to face with the most critical conditions.

Methods: Since college sports have multiple trustees, key actors and beneficiaries, this study aimed to investigate the extent of the susceptibility and effectiveness of the key actors on each other, as well as identifying the position of each actor towards the goals related to the Covid-19 pandemic.MACTOR futures studies software, was used to achieve the objective of the present research, appropriate scenarios and strategies were reported. To do this, 12 sports management experts were selected purposefully, they completed the actor-actor and actor-goal matrices.

Results: The findings of the present study revealed that, there is the greatest convergence towards the set goals between FISU, MSRT, and MSY.

Conclusion: Finally, it was suggested to create virtual platforms as basic solutions, for motor habituation behaviors as well as the use of relatively new podcast technology for sustainable physical activity and development through sports education during the Covid-19 pandemic period for students as practical strategies.

Cite this article: Ferdowsi, M.H., & Shahvali Kohshouri, J. (2022). The Strategies of Iranian University Sports Key Actors on the Covid-19 Pandemic with Mactor Metho, Sport Management Journal, 14 (3), 293-310.

DOI:http://doi/10.22059/JSM.2021.327563.2773

(2)

ExtendedAbstract

Introduction

The effect of the coronavirus on the lifestyle of different communities was so great that it could cause a break in sports and its holding. The covid-19 pandemic is the first global experience to shut down sports for several months without war.

Although after a short break holding sports leagues in different fields continued, the existence of different mutations of this virus and its unknown symptoms and effects still prevented the opening of educational places such as universities. It has faced many problems. One of the types of sports that the coronavirus pandemic has left many effects on its implementation process is the university sports, which has faced very serious challenges due to the closure of universities and the holding classes virtually and subsequently the absence of students in universities. In this regard, policy-making through foresight, which is considered and emphasized both theoretically and from a practical point of view, can be a step towards the development of university sports and a way out of the complex conditions created by the Covid-19 pandemic. Based on this, it was felt necessary to conduct research with one of the new, systematic and comprehensive methods of futurology, called the analysis of key players, which deals with policy making in the issue of the Covid-19 pandemic in university sports.

Therefore, the main goal of this research was to determine the degree of influence and effectiveness of the key players of university sports on each other, as well as to identify the position of each player in relation to the goals during the Covid- 19 pandemic.

Methods

This research is descriptive-analytical in nature; from the point of view of the research method, it is a combination; from the

perspective of the dominant, critical paradigm; from the perspective of strategy, case study; from the point of view of data collection, it is field and library, and from the point of view of the data collection tool, it is an interview, the review of available sources and documents, and also a questionnaire. All these stages and steps were taken using Mactor software. This software is used to measure the balance of power between actors and multiple stakeholders in a problem and to check their convergence or divergence to achieve the intended goals. The statistical population of this research were 12 sports management experts with executive experience in university sports who were selected in a completely targeted manner and completed the actor-actress and actor-goals matrix.

Results

The World Health Organization (WHO) had the highest direct and indirect influence among the key players of Iranian university sports in the issue of Covid-19 with 93 influences on other actors. It was also found that the National University Sports Federation (IUSF) had the highest level of direct and indirect dependence with 95 influences. The findings showed that first, the World Health Organization (WHO) and then the National Center for Combating the coronavirus (NCVH) had the maximum direct and indirect effects (through an intermediary actor) on other key actors. The Intercollegiate Sports Federation (IUSF) also had the least direct and indirect effect. Therefore, in terms of intensity, the World Health Organization (WHO) was the most competitive key player in Iranian university sports in the issue of Covid-19. The findings showed that reaching the goal of increasing the credibility of the sports movement in universities in a pandemic by health organizations is unlikely. It was also found that only two ministries of science and the “Ministry of Sports and Youth

“can achieve all the goals.

Figure 1.

Histogram of the maximum competitiveness of the key players of the key players of University sports

(3)

Conclusion

The findings showed that a very important goal, including the expansion of sports training infrastructure in the virtual space, is not considered by all activists. Considering the current situation of the epidemic, especially after the discovery of the mutated type of this virus and the deterioration of the situation and many uncertainties regarding the end of this situation and the return to a normal routine, it is a bit strange not to pay attention to this very important goal. Considering the current dire situation of mutated viruses and their entry into Iran, which has reduced the possibility of resuming university classes, especially sports practical courses and holding sports events in universities, to zero, the development and expansion of sports education infrastructure on the web or during the widespread outbreak of the mutated virus of Covid-19, virtual space should be one of the main priorities of the key players of university sports in Iran. It is suggested that the “Ministry of Science” make a policy based on the development and expansion of the virtual education infrastructure of sports and other wonders.

Ethical Considerations Compliance with ethical guidelines:

Funding: The research was done without using financial resources.

Authors’ contribution: The authors have contributed equally.

Conflict of interest: The authors have no conflicts of interest.

Acknowledgments: This research was done with the guidance of distinguished professors and the cooperation of research participants.

(4)

دربهار دیووک یمدناپ ةلئسم رد ناریا یهاگشناد شزرو یدیلک نارگیزاب یاه

- 19 کم شور اب روت

یسودرف نسحدمحم ، 1

یلوهش داوج هوک

2یروش



1 هورگ . يشزرو تيريدم ،

هاگشناد رون مایپ ، ،نارهت :همانايار .ناريا mh.[email protected]

2 ؤسم هدنسيون . هورگ ،لو

يشزرو تيريدم

، هاگشناد هکرابم ،يملاسا دازآ :همانايار .ناريا ،

[email protected]

هلاقم تاعلاطا هدیکچ

:هلاقم عون يشهوژپ هلاقم

رات ی خ رد ی تفا : 7 / 5 / 1400

:یرگنزاب خیرات 1

/ 6 / 1400

رات ی خ ذپ ی شر 11 : / 6 / 1400

رات ی خ راشتنا : 25 / 8 / 1401

دیلک هژاو :اه

هدنيآ

،يهوژپ زاب نارگي لک

،یدی ،دربهار

ديووک - 19

، يهاگشناد شزرو :همدقم

همه انورک ديدج سوريو يناهج یریگ ديووک(

- 19

،نآ عویش و ) بلاق رد

کي يتفگش زاس ينارحب زا يکي ، ت

نير

پ ار طيارش شی لوتم یور ایند رد شزرو نای اد رارق

تسا هد .

:شهوژپ شور اجنآ زا

یذ و یدیلک نارگيزاب ،نایلوتم یاراد ،يهاگشناد شزرو هک نيا رد ،تسا یددعتم ناعفن

مرن زا هدافتسا اب شهوژپ هدنيآ رازفا

يهوژپ کم نینچمه و رگيدکي رب یدیلک نارگيزاب یريذپریثأت و یراذگریثأت نازیم ،روت

ه ةلئسم رد ،فادها هب تبسن نارگيزاب زا کيره عضوم يياسانش هم

ديووک یریگ -

19 دربهار و اهويرانس و يسررب یاه

.دش هئارا بسانم 12

سيرتام ،دندوب هدش باختنا دنمفده ًلاماک هک يشزرو تيريدم ناگربخ زا رفن رگيزاب یاه

رگيزاب–

رگيزاب و .دندرک لیمکت ار فادها–

:اه هتفای ییعت فادها هب تبسن ييارگمه نيرتشیب ،هلئسم نيا رد هک دش صخش

ن نیب نویساردف نیب ،هدش يللملا

شزرو .دراد دوجو ناناوج و شزرو ترازو و یروانف و مولع ترازو ،يهاگشناد یاه

:یریگ هجیتن مرفتلپ داجيا

تداع یاهراتفر یزاجم یاه ديدج ًاتبسن یروانف زا نتفرگ هرهب نینچمه و يتکرح زاس

تسکداپ تیلاعف یارب اه مآ قيرط زا هعسوت و رادياپ يندب

ديووک يمدناپ نارود رد ،شزرو شزو -

19 نايوجشناد یارب

هب دربهار ناونع .دش داهنشیپ ،یدربراک یاه

دانتسا دمحم ،يسودرف :

؛نسح يلوهش و هوک ( داوج ،یروش 1401

دربهار .) ديووک يمدناپ ةلئسم رد ناريا يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب یاه -

19 کم شور اب .روت

هيرشن يشزرو تيريدم ،

( 3 ) 14 ، 293 - 310 .

2021.327563.2773

JSM.

/ 10.22059 DOI:http://doi/

.يتسردنت و يشزرو مولع هدکشناد ،نارهت هاگشناد :رشان .ناگدنسيون©

(5)

یاهدربهار نارگیزاب

یدیلک و شزر یهاگشناد ناریا

یمودناپ ةلئسم رد دیووک

- 19 ب کم شور ا روت

...

297

همدقم ديووک

1- 19 انورک راعتسم مان اب يسفنت تلاکشم هک تسا يسوريو یرامیب2

داح يم داجيا ربماسد زا .دراد یدايز رایسب تيارس تردق و دنک

2019 هب کي ناونع پا

3يمدی زا روبع اب و تفاي شرتسگ ،نیچ ناهوو رد نیب یاهزرم

يللملا لاس لياوا رد ، 2020

تشادهب نامزاس یوس زا

يناهج هب4

يمدناپ کي ناونع همه(5

ند اي یریگ یریگای

و يفرعم )6

و يمومع تشادهب یرارطضا تیعض ملاعا

استيداف( دش ،ناراکمه و7

2021 .) رد لاس ود ،هتشذگ نيا همه رب يبرخم راثآ یریگ هبنج

یاه هتشاد ناهج رسارس رد دارفا یداصتقا و يعامتجا ،يحور ،يمسج

،تقیقح(

1400 و ) زا يکي ينارحب نيرت یور شیپ ار طيارش و ناراذگتسایس

ایند رد تملاس نایلوتم داد رارق

،یردیح( تسا ه 1399

) . پيرز

واروگ و

8 ( 2022 همه یایند رد دندقتعم ) یارب ينئمطم یويرانس چیه ،نیچ هاوخ دشاب روحم اکيرمآ هاوخ ،یریگ

يمن هديدپ نيا ناياپ ناوت

همانرب چیه ،يتسه ناهج قرش ات برغ زا دندوب رواب نيا رب اهنآ .دوب روصتم نيا رد ار يناهج تملاس دناوتب و دشاب تیعطق یاراد هک یا

همه .درادن دوجو ،دنک نیمضت یریگ سربماچ

(9

2023 هصرع ار يناهج تملاس ،) يب دادعت اب هدیچیپ یا

یذ یرامش اب و عفن

يم نارگيز دناد

يم هنوگچ هک دنمهفب ات دننک شلات دياب ،دوخ صاخ عبانم و فادها ،گنهرف اب مادک ره هک هب دنناوت

هب يبایتسد یارب گنهامه تروص

همه ةنیمز رد بسانم تيولوا اب رادياپ و هنلاداع فادها ديووک یریگ

- 19 .دننک کمک ، فاطعنا هب ،نارحب نيا لح هب کمک

يتراظن یريذپ

ب رلتيرت( نارگيزا ،ناراکمه و10

2022 تیل و اتورتلاگ ،سايد( تشادهب متسیس يهدنامزاس و )

11زدنم ، 2022 هدش رجنم ناهج رسارس رد )

.تسا يمدناپ یراتفر تارییغت اه و

هصرع يمامت رد ار یدايز يعامتجا هب اه

يم دوجو دنروآ یزورون(

،ينیسحدیس 1400

) شزرو ، هب زین ناونع

ييادج يشخب ن

،يعامتجا يگدنز ريذپا انثتسم هدعاق نيا زا

تسین ترلوف و نامود ،سورد(

12 ، 2021 ) يلوهش . هوک یرظن و یرکسع ،یروش

( 1401 ) هب سوريوانورک يمدناپ زا يتفگش کي ناونع

13زاس هک عوقو لامتحا نآ

رایسب مک

،دوب دايز یراذگرثا يلو ی

یور مامت متسیس و اه

هدرب مان ،درک داجيا شزرو نایلوتم .دنا

و نامود ،سورد( درک داجيا هفقو نآ زین یرازگرب و شزرو رد هک دوب دايز نانچ فلتخم عماوج يگدنز کبس رب سوريوانورک ریثأت ،ترلوف 2021 .) همه یرامیب ديووک یریگ

19 نیلوا ، م نيدنچ تدم هب ار شزرو ،گنج نودب هک تسا يناهج ةبرجت يکروه( درک لیطعت ،ها

14 ،

2021 .) هفقو زا سپ دنچره گیل یرازگرب ،هاتوک یا

هتشر رد يشزرو یاه شهج دوجو اما ،تفاي همادا فلتخم یاه

سوريو نيا فلتخم یاه

ناکم ندش زاب نانچمه ،نآ ةتخانشان راثآ و مئلاع و هاگشناد لثم يشزومآ یاه

هبور یدايز تلاکشم اب ار اه يکي .تسا هدرک ور

عاونا زا

هب نآ یارجا دنور رد یرایسب تاریثأت ،انورک يمدناپ هک شزرو تسا هتشاذگ یاج

هب هک تسا يهاگشناد شزرو ، هاگشناد ندش لیطعت تلع

اه

1. Covid-19

2. Corona

3. Epidemic

4. World Health Organization

5. Pandemic

6. Epidemic or globalization

7 Fadista

8. Zirpe & Gurav

9. Chambers

10. Treitler

11. Dias, GoulartRosa & LeiteMendes

12. Drewes, Daumann & Follert

13. Wild card

14. Horky

(6)

298

م زییاپ ،موس ةرامش ،مهدراهچ ةرود ،یشزرو تیرید 1401

سلاک یرازگرب و هب اه

شادن روضح ًابقاعتم و یزاجم تروص هاگشناد رد نايوجشناد نت

شلاچ اب ،اه هبور یدج رایسب یاه

.تسا هدش ور قباطم

شرازگ اب زا شیب ،وکسنوي تراظن زا يشان یاه 160

زا شیب هک دندرک ارجا ار یرسارس تلایطعت روشک 90

ييوجشناد تیعمج زا دصرد

کانتجاک و يتوسایب ،ایباه( تسا هداد رارق ریثأت تحت ار ناهج ،1

2021 .) جاور جيار ،يکینورتکلا شزومآ یرامیب يط يشزومآ ةویش نيرت

همه ديووک یریگ -

19 مک رب ار نآ يفنم تاریثأت یدايز تاعلاطم هک تسا هدناسر تابثا هب ،نايوجشناد تملاس رب اوزنا و يکرحت

دنا ،نلاسرا(

کاتيآ و موردلیي ،2

2022 يتوسایب و ويوایچسا ،پیلف ؛ ،3

2020 ید ؛ اريویلوا ،ناراکمه و4

2020 يب .) هار زا يکي نامگ نورب یاه

نيا زا تفر

راکهار ةئارا ،لکشم هاگشناد رد شزرو و يندب تیلاعف ةعسوت و

شهج طيارش رد اه ديووک موادم یاه

- 19 .تسا

حلاطصا

« يهاگشناد شزرو

» اعف حيرفت و شزرو عاونا یارب ل

هاگشناد رد وم تکراشم زا ،اه

ق نامزاس يحيرفت شزرو ،ت ات هتفرگ هتفاي

م هدافتسا ،ييوجشناد شزرو يمسر تاقباسم ي

دوش دراد هراشا لاعف حيرفت و شزرو هب و .

تشیب رذگهر نيا زا هاگشناد ر

شزومآ ساسارب اه

هدرتسگ یاهرتسب ،ناگيار ا

ی لاعف یارب ار تی

یاه م مهارف نايوجشناد يشزرو ي

ویل و نیک( دننک ،5

2020 .) هاگشناد رد شزرو ًلاامتحا اه

نامزاس دنيارف یداهن لکش نيرخآ همانرب و هتفاي

یزير ةدش تیبرت مهارف ار لاعف و ملاس يگدنز یارب يمئاد تاداع دشر ناکما هک تسا يندب

يم ( دنک يلوهش هوک ،یروش 1399 .) نيازا هب و ریخا لاس ود طيارش هب هجوت اب ور شهج عون روهظ اب هک یدايز تلاکشم صوصخ

نيا ةتفاي

هب سوريو مدع ،تسا هدمآ دوجو

تیعطق ديووک دروم رد هک يناوارف یاه -

19 يناوتان و دراد دوجو نیب یاه

شیپ رد يللملا قیقد نامز ينیب

یراذگتسایس هب ،رتشیب هچره ييارگمه اب و دنهدن تسد زا ار نامز نيا زا شیب دياب يهاگشناد شزرو نایلوتم ،یداع تیعضو هب تشگزاب ديووک يمدناپ ةلئسم ةنیمز رد -

19 يفنم تاریثأت و نآ شهج و تیلاعف رب هک یا

ب یاه .دنزادرپب ،تسا هتشاذگ یاج رب نايوجشناد يند

ديووک سوريو عویش زا شیپ ات -

19 همانرب هدمع شناد يشزرو یاه

هب اکيرمآ رد نايوجشناد و نازومآ نيلانآ تروص

طقف ، یاهروتکاف رب

رنچسوب و موئاد( دوب زکرمتم یروئت تاعوضوم و تملاس اب طبترم ينامسج يگدامآ ،6

2012 زا شیپ نینچمه .) هديدپ نيا عوقو

نمجنا

شزومآ یارب ار )یروضح و نيلانآ( يبیکرت و نيلانآ ،یروضح شور هس اکيرمآ تملاس و يندب تیبرت نيا .دوب هدرک هئارا يندب تیبرت

هب يندب تیبرت شزومآ تسا دقتعم نمجنا تروص

يمن يبیکرت و نيلانآ شزومآ نيزگياج دناوت

ققحم يسرد ةمانرب فادها و دشاب یروضح

نيازا ،دوش یروضح شزومآ ور

هاگشناد و سرادم ،تاکن نيا هب هجوت اب .تسا يمازلا هرهب ماگنه فلتخم یاه

شور زا یریگ یاه

اي يبیکرت

شناد ،نيدلاو ،ناداتسا اب دياب نيلانآ یذ رياس و نازومآ

تکراشم و تروشم ناعفن لمعلاروتسد رد .دننک

يم دیکأت نمجنا نيا یاه هک دوش

هتشذگ زا

،شناد زا هک تسا ينامسج داوس اب دارفا ةعسوت يندب تیبرت فده ،هئارا شور هبدامتعا و تراهم

لوط رد ات دنشاب رادروخرب سفن

پیش اکيرمآ( دنربب تذل ملاس يندب تیلاعف زا رمع ،7

2018 .)

هدنيآ قيرط زا یراذگتسایس هب مادقا هنیمز نيا رد یراگن

نمرانب( یرظن ظاحل هب مه هک8

،9

20 20 يل( یدربراک رظنم زا مه و ) ينیگيو

10 ،

2020 يم ،تسا دیکأت و هجوت دروم ) هب يماگ دناوت

نورب و يهاگشناد شزرو ةعسوت یوس هدیچیپ طيارش زا تفر

ديووک يمدناپ هک یا -

19

شور زا يکي اب يشهوژپ ماجنا ترورض ساسا نيا رب .دشاب ،تسا هدرک داجيا دنيآ ملع عماج و يمتسیس ،ديدج یاه

ه لیلحت مان هب يهوژپ

1. Habea, Biasutti & Kajtnac

2. Arslan, Yıldırım & Aytac

3. Philippe, Schiavio & Biasutti

4. De Oliveira

5. Qin & Liu

6. Daum & Buschner

7 . America S. H. A. P. E

8. Futurism

9. Bannerman

10. Li Vigni

(7)

دیووک یمودناپ ةلئسم رد -

19 م شور اب ک ... روت

299

ديووک يمدناپ ةلئسم رد یراذگتسایس هب هک یدیلک نارگيزاب -

19 لیلحت اي نارگيزاب لیلحت .دش ساسحا ،دزادرپب يهاگشناد شزرو رد

یذ هورگ اي دارفا نآ کمک هب هک تسا یدنيارف ،ناعفن اي دربهار ،تیلاعف ،هلئسم ،عوضوم کي رب ار ریثأت و ذوفن نيرتشیب هک يياه

میمصت یریگ

يم يياسانش ،دنراد دنوش

يلوهش(

هوک ،یروش 1399 ) ،تسا توافتم رگيدکي اب فلتخم نارگيزاب یاهدربهار و فادها هک تشاد هجوت دياب .

نيازا

،تسین هزوح نيا رد فلتخم نارگيزاب نایم لماعت موهفم هب ًامازلا يهاگشناد شزرو هب طوبرم لئاسم دروم رد فلتخم فادها ذاختا ور يم اهنآ نیب تباقر زورب بجوم فلتخم نارگيزاب توافتم فادها عقاوم زا یرایسب رد اريز یروط ،دوش

هب توافتم فادها نيا هک مه یاج

،ييازفا

يم یراگزاسان ببس يصوصخ اي يتلود فلتخم نارگيزاب يعامتجا و یداصتقا ،يسایس فلتخم طيارش هب هتسب روشک کي رد هک اجنآ زا .دوش

تاریثأت هب ،فلتخم نارگيزاب نایم تردق ،دنراد فادها رب يتوافتم هب لومعم روط

هب نياربانب .تسا هدشن عيزوت نزاوتم تروص لیلحت روظنم

هدنيآ و ديووک عویش نارحب ةرود رد ناريا يهاگشناد شزرو ةنیمز رد لئاسم يهوژپ -

19 نوزفا دياب تيولوا فادها و تاعوضوم يياسانش رب

،راد

لک نارگيزاب تيوه روبزم نارگيزاب هکنيا هب هجوت اب .دنوش يياسانش ،هلوقم نيا رب رثؤم یدی

،يتلود یاهداهن تسا نکمم ،دنراد يفلتخم یاه

نامزاس مدرم یاه تکرش يتح اي داهن

نيا هب دياب نياربانب .دنشاب رادروخرب تردق و ریثأت توافتم حوطس زا هک دریگبرب رد ار يصوصخ یاه

ک تشاد هجوت مهم تیفرظ ،نارگيزاب ةمه ه

نارحب نینچ یارب و دنرادن فادها دربشیپ یارب يناسکي یاه يم ذاختا يتوافتم عضاوم يياه

.دننک

يم ناشن ریخا دهاوش اهنت دياش و ثحب نیلوا ،تسا هدشن هدهاشم شزرو رد درکيور نيا اب یدايز تاعلاطم ناريا رد نونکات هک دهد

رم ،نونکات هنیمز نيا رد لیلحت ةعلاطم هب طوب

يلوهش هوک ( یروش 1399 ) هک دوب ناريا يتیبرت شزرو رد یدیلک نارگيزاب لیلحت فده اب

داد ناشن تنواعم ،ناريا يتیبرت شزرو رد رگيزاب نيرتراذگریثأت

تملاس و تیبرت يندب ترازو و شزومآ ،مولع رياس رد اما .تسا شرورپ

دوجو لیلحت عون نيا صوصخ رد یدايز تاعلاطم شهوژپ نيا ةلمج زا ،دراد

يم اه یوتف تاقیقحت هب ناوت ( ناراکمه و1

2021 صوصخ رد )

یذ یراکمه زاوران وزيرک ،سنوت یزرواشک رد ناعفن

( ناراکمه و2

2021 هعسوت ييارگمه دروم رد ) هژورپ ناگدنهد

،ایناپسا رد ينامتخاس یاه

لناد کم و سر نینچمه

3 ( 2017 وین تملاس نارگيزاب صوصخ رد ) .درک هراشا ،اهنآ تلاماعت و دنليز

همه نامز رد يهاگشناد شزرو تیعضو صوصخ رد هناقلاخ يشهوژپ ماجنا ديووک یریگ

- 19 هب ، مرن ةلیسو هدنيآ صاخ یاهرازفا

،يهوژپ

يم یروآون هنومن نيا زا دناوت .دشاب اه

هب يم رظن يلامتحا جياتن دسر يم شهوژپ نيا

يز ًاتبسن نایلوتم طسوت دناوت يهاگشناد شزرو دا

د ر

تیبرت لک ةرادا دننام ،ناريا ،مولع ترازو يندب

زکارم شزرو و تیبرت يندب هاگشناد رياس اه

و نویساردف يلم

شزرو یاه يهاگشناد هدافتسا ،

نک هدافتسا ،انورک يمدناپ نارود رد يهاگشناد شزرو رد یراذگتسایس تهج رد ،نآ يلامتحا جياتن زا و دوش نيازا .دن

ه ور نيا يلصا فد

نییعت شهوژپ اسانش نینچمه و رگيدکي رب يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب یريذپریثأت و یراذگریثأت نازیم

نارگيزاب زا کيره عضوم يي

ديووک يمدناپ ةلئسم رد ،فادها هب تبسن -

19 ا .تس

شور شهوژپ یسانش

رظنم زا ،شهوژپ نيا تیهام

يفیصوت ، يلیلحت–

، يبیکرت ،شهوژپ ماجنا ةویش رظنم زا

، اح مياداراپ رظنم زا یداقتنا ،مک

، ،دربهار رظنم زا

علاطم ة یدروم

، ةطیح رظنم زا عمج

یروآ هداد اه و ينادیم ، هناخباتک

یا وآدرگ رازبا رظنم زا و هداد یر

بانم يسررب ،هبحاصم ،اه و ع

دوجوم دانسا

.تسا همانشسرپ و

1. Fetoui

2. Cerezo-Narváez

3.Rees & MacDonell

(8)

300

پسارپلا درکيور بوچراچ رد

1ویتک هعومجم هک شور زا یا

هدنيآ فلتخم یاه شور زا يکي ،تسا يهوژپ

لیلحت عماج و يمتسیس یاه

کم شور نيا .تسا هدش هئارا نارگيزاب

2روت هدنيآ و دراد مان سروب سیسنارف و هدوگ لکيام ،یوسنارف ماگشیپ ناهوژپ

يفرعم ار نآ3

هدرک .دنا کم شور اب نارگيزاب لیلحت ماگ هس زا روت

هب مه ةتسویپ اسانش نارگيزاب ذوفن نییعت ،اهنآ يلصا فادها فيرعت و یدیلک نارگيزاب يي

.تسا هدش لیکشت فده کي اب هطبار رد رگيزاب ره عضوم ةبساحم و فیصوت و رگيدکي رب ماگ و لحارم نيا مامت مرن زا هدافتسا اب اه

کم رازفا يم ماجنا روت مرن نيا .دريذپ

و نارگيزاب نایم تردق ةنزاوم شجنس یارب رازفا یذ

ناعفن

دراد دربراک رظندم فادها هب يبایتسد یارب اهنآ ييارگاو اي ييارگمه يسررب و هلئسم رد ددعتم يلوهش(

هوک ،یروش 1399 يلوهش ؛ هوک یروش ،

1400 ) شهوژپ یرامآ ةعماج . 12

يشزرو تيريدم ناگربخ زا رفن دوب يهاگشناد شزرو رد ييارجا راک ةقباس اب

لودج( دن 1

هب هک ) تروص

سيرتام و دندش باختنا دنمفده ًلاماک رگيزاب یاه

رگيزاب و رگيزاب– درک لیمکت ار فادها–

.دن

لودج 1 تیعمج تاصخشم . شقن و یتخانش

تکراشم یاه ننک

ناگد

رایداتسا رایشناد داتسا لاس20 یلااب تیریدم یاهفرح یاهشقن

P01  يناتسا تأیه ریبد

P02  ^ نویساردف سیئر

P03  لکريدم

P04  ^ يهاگشناد شزرو رد تيريدم

P05  ^ يهاگشناد شزرو رد تيريدم

P06  يناتسا تأیه سیئر

P07  تأیه سیئربيان

P09  ^ ريزو رواشم

P10  يهاگشناد شزرو رد تيريدم

P12  لکريدم رواشم

نز درم لاس45 ات35 لاس55 ات46 لاس55 زا رتلااب

4

رفن رفن8 رفن2 رفن4 رفن6

،ناگربخ زا میقتسم لاؤس اب هک دوب تروص نيا هب راک ةویش لوتم

يمدناپ ةلئسم رد يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب نامه اي يلصا نای

ديووک - 19 بو هب هعجارم اب سپس .دندش يياسانش تياس

و اه اپ هاگي یاه علاطا ناسر تسایس ،رگيزاب ره ي مادقا ،اهنآ یدیلوت یاوتحم و اه

یاه

ماجنا رگ تف ه ديووک يمدناپ ةلئسم صوصخ رد اهنآ ةرشتنم رابخا نینچمه و -

19 و دش دصر ساسارب

ره یارب فده کي ،نارگشهوژپ ،نآ

فادها .دندرک فيرعت رگيزاب صخشم

هدش لودج( دندمآرد يلعف لکش هب و تفرگ رارق ثحب دروم ناگربخ اب هبحاصم رد 2

نيدب .) تروص

يهاگشناد شزرو رگيزاب ره يلصا فده رگيزاب سيرتام ادتبا دعب ةلحرم رد .دش صخشم ،هلئسم نيا رد

رگيزاب– ناگربخ زا و تفرگ لکش4

هب ات دش تساوخرد ةرمن ،لماع ره هب ،نوتس رب رطس ریثأت تروص

1 ات 4 رگيزاب سيرتام نآ زا سپ ؛دنهد صاصتخا فادها–

دش لیکشت5

و

ًاددجم هرمن نوتس رب رطس ریثأت اب لماع ره هب ات دش تساوخرد ناگربخ زا ةنماد رد یا

4 - ات 4 .دنهد صاصتخا +

1. Laprospective

2. MACTOR

3. Michael Godet & Francis Bourse

4. Actor-Actor

5. Actor-Goals

(9)

19 م شور اب ک ... روت

301

هتفای شهوژپ یاه مرن اب هژورپ عورش یارب رازفا

کم روت مرن رد فادها و نارگيزاب دياب ادتبا .دنوش فيرعت رازفا

ساسارب فادها و یدیلک نارگيزاب ،ناگربخ رظن

ديووک يمدناپ ةلئسم رد يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب يلصا -

19 هب لودج تروص 1

.دندش فيرعت

لودج 2 دیووک یمدناپ ةلئسم رد یهاگشناد شزرو یلصا فادها و یدیلک نارگیزاب . -

9 1

یدیلک نارگیزاب یلصا فادها

WHO)يناهج تشادهب نامزاس(

لاعف تی ندب ي نايوجشناد یاتسار رد اب هلباقم ب یرامی ریغ یاه

رادریگاو

FISU)يهاگشناد یاهشزرو يللملانیب نویساردف(

عسوت ة يمدناپ رد شزومآ قيرط زا يهاگشناد شزرو

AUSF)يهاگشناد یاهشزرو ييایسآ نویساردف(

هاگشناد رد شزرو شبنج رابتعا شيازفا يمدناپ رد اه

IUSF)يهاگشناد یاهشزرو يلم نویساردف(

پ نارود رد يشزرو یاهداديور یرازگرب ديدج یاهراکهار يمدنا

MSRT)مولع ترازو(

تخاسريز شرتسگ یزاجم یاضف رد شزرو شزومآ یاه

MSY)ناناوج و شزرو ترازو(

مادام يندب تیلاعف ندرک هنيداهن يمدناپ رد رمعلا

NCVH)انورکسوريو اب هلباقم يلم داتس(

میمصت و ينارمکح ک رب ينتبم یریگ

نلا هداد اهداديور دروم رد اه

سيرتام

MDII1

ریثأت میقتسم اي )هطساو رگيزاب کي قيرط زا( میقتسمریغ حطس

کي نیب نارگيزاب ار

نییعت يم .دنک دربراک نيا

،سيرتام لماک ديد یرت رد دروم یزاب یاه تباقر کي( تسا رگيزاب

يم اب دناوت یراذگریثأت زا

قيرط کي رگيزاب دادعت ،هطساو باختنا

یاه

یرگيد ار شهاک .)دهد لودج 3 تاریثأت سيرتام میقتسم

و میقتسمریغ نیب

ديووک ةلئسم رد ناريا يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب -

19

يم ناشن ار .دهد

ود صخاش زا

MDII

هبساحم يم :دوش

نازیم - ریثأت میقتسم و میقتسمریغ ره

رگيزاب

Ii )

، اب عمج یدنب فيدر اه و(

نازیم - يگتسباو میقتسم

و میقتسمریغ ره

رگيزاب

Di )

، اب عمج ندرک نوتس اه .(

لودج 3 سیرتام . تاریثأت

میقتسم و میقتسمریغ نیب

یدیلک نارگیزاب

يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب نیب میقتسمریغ و میقتسم ریثأت نازیم نيرتشیب ديووک ةلئسم رد ناريا

- 19 يناهج تشادهب نامزاس ار

( اب )WHO

93 نازیم نيرتشیب دش صخشم نینچمه .دراد نارگيزاب رگيد رب ریثأت يگتسباو

میقتسم و يلم نویساردف ار میقتسمریغ

شزرو ( يهاگشناد یاه اب )IUSF

95 ريداقم نيا .تساراد ریثأت ناشن

ةدنهد ریثأت میقتسم و میقتسمریغ نیب

نارگيزاب .دنتسه هچره رادقم

گرزب رت

،دشاب رگيزاب یور یرگيد ریثأت یرتشیب دهاوخ تشاد

.

1. Matrix of Direct and Indirect Influences

(10)

302

رثکادح مارگوتسیه تباقر

نارگيزاب یريذپ

MMDII

زا رادرب رثکادح تباقر یريذپ

MMDII

داجيا يم رادرب تیهام هک اجنآ زا و دوش

رثکادح تباقر یريذپ

MMDII

ساسارب عمج اب و تسا عمج رگلمع أت

ث نوتس و اهرطس ری نازیم ،اه

ثأت تباقر و یراذگری يم ار یريذپ

دجنس

رثکادح مارگوتسیه و تباقر

نارگيزاب یريذپ

MMDII

زین ساسارب يم داجيا نآ عمج تیهام ،دوش

يم ثرا هب زین ار نآ یريذپ يتقو سپ .درب

تباقر رثکادح زا تبحص يم یريذپ

هعومجم ادتبا ،دوش ثأت

هب رگيزاب کي هک یری نآ زا سپ و دراد رگيد رگيزاب کي رب میقتسم تروص

هعومجم ثأت هب رگيزاب کي هک يتاری تروص

غ هب و میقتسمری يم يصاخ رگيزاب رب نارگيزاب رگيد روضح ةطساو

يم هبساحم ،دراذگ و دوش

نآ نیگنایم صخشم

دننک رثکادح ة تباقر

ذپ ندرک عمج .تسا رگيزاب کي یري ثأت

تاری قتسم و می غ نتفرگ نیگنایم ،تياهن رد و میقتسمری

ار مرن رازفا کم روت ساسارب متيروگلا يم ماجنا دوخ صاخ یاه مرن نيا ربراک و دهد

رد يفرصت و لخد چیه رازفا جورخ

ي لکش .درادن اه 1

،

رثکادح مارگوتسیه تباقر

ناپ ةلئسم رد يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب یدیلک نارگيزاب یريذپ ديووک يمد

- 19 يم ناشن ار .دهد

لکش 1 . مارگوتسیه رثکادح

تباقر یریذپ یهاگشناد شزرو یدیلک نارگیزاب یدیلک نارگیزاب

هتفاي يم ناشن اه ( يناهج تشادهب نامزاس ادتبا هک دهد

( انورک سوريو اب هلباقم يلم داتس نآ زا سپ و )WHO

رثکادح ،)NCVH

زا( میقتسمریغ و میقتسم تاریثأت ( يهاگشناد شزرو نویساردف .دنراد یدیلک نارگيزاب رگيد رب ار )هطساو رگيزاب کي قيرط

زین )IUSF

تباقر ،يناهج تشادهب نامزاس ،زین تدش ظاحل زا نياربانب .دراد ار میقتسمریغ و میقتسم رثا نيرتمک شزرو یدیلک رگيزاب نيرتريذپ

ديووک ةلئسم رد ناريا يهاگشناد -

19 .تسا

سيرتام زاب نارگي - فادها ( هداس

،)1MAO

يگتسياش ره

رگيزاب ار تبسن هب ره فده ناشن يم

،لمتحمریغ ،لمتحم( دهد يثنخ

اي

يب دراد رارق کي حطس رد و )توافت لودج.

4 ديووک يمدناپ ةلئسم رد يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب نایم ةداس طابترا سيرتام -

19 و

يم ناشن ار ناشفادها .دهد

(11)

19 م شور اب ک ... روت

303

دج لو 4 . سیرتام نایم ةداس طابترا فادها و نارگیزاب

:-1 ؛لمتحمریغ 1

لمتحم : تسا

هک رگيزاب هب فده دسرب . 0 : رگيزاب درکلمع يثنخ .دراد

هتفاي يم ناشن اه هاگشناد رد شزرو شبنج رابتعا شيازفا فده هب ندیسر هک دهد

نامزاس طسوت يمدناپ رد اه ،يتشادهب یاه

لمتحمریغ

شزرو ترازو و مولع ةناخترازو ود اهنت هک دش صخشم نینچمه .تسا يم ،ناناوج و

.دنباي تسد فادها مامت هب دنناوت

نآ فادها هب تبسن رگيزاب یاهدمایپ مارگوتسیه ناشن

هب عقاو رد .تسا نارگيزاب فادها تیعضو ةدنهد يم ناشن يلک تروص

هک دهد

هزادنا هچ ات نارگيزاب ةمه فلاخم اي قفاوم ،فده کي اب

.دنا لکش 2 ، ناريا يهاگشناد شزرو فادها هب تبسن رگيزاب یاهدمایپ مارگوتسیه

ديووک يمدناپ ةلئسم رد -

19 ار يم ناشن .دهد هب ،فادها رتشیب هک داد ناشن جياتن فادها يلو ،دنراد رارق نارگيزاب دیيأت دروم لماک روط

ز شرتسگ ،شزرو شبنج رابتعا شيازفا تخاسري

میمصت و ينارمکح و اه نلاک رب ينتبم یریگ

هداد ،يشزرو نکاما و اهداديور دروم رد اه

.دنتسین نارگيزاب يخرب دیيأت دروم

لکش 2 . مارگوتسیه فادها هب تبسن رگیزاب یاهدمایپ

رادومن ييارگمه نیب

،نارگيزاب نارگيزاب

ار اب هجوت هب ييارگمه اهنآ

ناشن يم

؛دهد ينعي هچره نارگيزاب هب رگيدکي کيدزن رت

،دنشاب

ييارگمه اهنآ

رتديدش يم .دوش لکش 3 رادومن ييارگمه نیب

یدیلک نارگيزاب ار

يم ناشن .دهد

(12)

304

لکش 3 . رادومن ییارگمه نیب یدیلک نارگیزاب

شزرو يناهج نویساردف نیب ييارگمه نيرتشیب ،هلئسم نيا رد دش صخشم ،يهاگشناد یاه

شزرو ترازو و مولع ترازو ناناوج و

.دراد دوجو ةشقن رد ،نارگيزاب و فادها طابترا يم صخشم يبوخ هب فادها و نارگيزاب زا مادک ره هلصاف و طابترا

لکش .دوش 4

ةشقن ، فادها طابترا

لک نارگيزاب و یدی

يم ناشن ار شزرو يناهج نویساردف هک دش صخشم .دهد

يهاگشناد یاه طوبرم فادها هب يناهج تشادهب نامزاس و

تیلاعف هب مادام و رادياپ يندب یاه ديووک يمدناپ نارود رد اهداديور یرازگرب ديدج لدم نینچمه ،شزرو شزومآ قيرط زا هعسوت و رمعلا

-

19 کيدزن رایسب ، .دنا

لکش 4 ةشقن . یدیلک نارگیزاب و فادها طابترا

(13)

19 م شور اب ک ... روت

305

و ثحب تن ی هج گ ی ر ی

دربهار ةئارا ،شهوژپ نيا فده ديووک يمدناپ ةلئسم رد ناريا يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب یارب يياه

- 19 کم شور اب .دوب روت

نامه هدوگ هکروط (1

1991 کم ،تشاد ناعذا ) روت

هیبش رازبا همانرب یزاس یزير

.تسا یدربهار نوزفا ساسا نيا رب

زا نارگيزاب لیلحت رب

تباقر یاهرظنم دربهار ،ويرانس نییبت و فادها اب طابترا ،ييارگاو ،ييارگمه ،یريذپ

نامز رد هاگشناد رد شزرو و يندب تیلاعف یارب يياه

همه يم هئارا یریگ نيدب .دوش

هب یارب روظنم خ رظن زا هدافتسا اب ،شور نيا یریگراک

یذ ،یدیلک نارگيزاب ،يشزرو تيريدم ناگرب و ناعفن

ديووک عویش نارحب رد اهنآ زا کيره فادها و ناريا يهاگشناد شزرو ةزوح ناراذگریثأت -

19 .دش نییعت و يياسانش

هتفاي تخاسريز شرتسگ دننام يمهم رایسب فده هک داد ناشن اه نارگيزاب ةمه هجوت دروم ،یزاجم یاضف رد شزرو شزومآ یاه

هب ،يمدناپ يلعف طيارش هب هجوت اب .تسین شهج عون فشک زا سپ صوصخ

میخو و سوريو نيا ةتفاي مدع و عاضوا ندش رت

تیعطق یاه

يب ،دراد دوجو ،لومعم لاور هب تشگزاب و عاضوا نيا ناياپ صوصخ رد هک یرایسب هب بیجع يمک ،مهم رایسب فده نيا هب يهجوت

رظن

يم و یرظن نيا زا شیپ .دسر يلوهش

هوک ( یروش 1401 بلاق رد شزرو شزومآ قيرط زا ،دنتشاد نایب ) هنيداهن یاتسار رد ،فلتخم یاه

یزاس

تیلاعف رد تکراشم يم ،يندب یاه

ثحبم و تشادرب هعماج دارفا يتسردنت و تملاس ةنیمز رد گرزب يماگ ناوت

« شزرو هب اضاقت سح داجيا

یروانف رب ينتبم نيون یاه

» ندرک هئارا ار هتفاي زا تمسق نيا ریسفت رد .د

يم اه سوريو نلاوج و یراج میخو عضو هب هجوت اب تفگ ناوت یاه

شهج سلاک یریگرس زا لامتحا هک ،ناريا هب نآ دورو و هتفاي هب ،هاگشناد یاه

يشزرو یاهداديور یرازگرب و يشزرو يلمع سورد صوصخ

هاگشناد رد ار رتسگ و هعسوت ،تسا هدیناسر رفص هب ،اه

تخاسريز ش نیلوا ءزج دياب ،یزاجم یاضف اي بو رتسب رد شزرو شزومآ یاه

تيولوا شهج سوريو ةدرتسگ عویش نارود رد ،ناريا رد يهاگشناد شزرو یدیلک نارگيزاب یاه ديووک ةتفاي

- 19 شیپ .دشاب يم داهن دوش

تخاسريز شرتسگ و هعسوت یانبم رب ،مولع ترازو و شزرو یزاجم شزومآ یاه

گش رگيد يتف .دننک یراذگتسایس ،اهزاس

شزرو يناهج نویساردف لماش رضاح شهوژپ یدیلک رگيزاب ود تیلاعف فده رد يناهج تشادهب نامزاس و يهاگشناد یاه

يندب یاه

مادام و رادياپ ریخا ةهد يط روظنم نیمه هب .دنتشاد رظن کارتشا رمعلا

اقترا عوضوم ی

و تملاس تیلاعف

يترورض هب ،نايوجشناد ينامسج

رد همانرب یاه سوت رادياپ ةع هاگشناد

اه ليدبت هدش .تسا

2وتاس ( ناراکمه و 2021

شزومآ هک دندقتعم ) هب ،يلاع

لابند یارب دارفا ةعسوت

.تسا عامتجا و يگدنز رد زاین دروم تیفیک هب يبایتسد يم يهاگشناد شزرو یايازم زا

ک رد اضاقت داجيا هب ناوت و شزومآ یارب لاس ل

يه و ول( موادم تکراشم ،3

2021 لب( دشر و يمسج تملاس ،) ،ناراکمه و4

2016 نوسنیبار و یودوگ( يتکرح ةعسوت ،) ،5

2015 دشر ،)

يناور - ید و هتوک ،ناچارتسا( يعامتجا

6نیک ، 2009 رنرب( شزرو رد عونتم تکراشم و ) ،ناراکمه و7

2016 .درک هراشا ) فادها لوحت ریس

و همانرب یاه يشزرو نارگشنک تیبرت تمس هب ،ایند رد يشزرو هتفاي قوس

ثحب يشزرو نارگشنک ؛تسا تیبرت

يندب نیب رد رادياپ

اب ار نايوجشناد تيامح

یاه رد ،تلود يلام هاگشناد

اه هنيداهن تخاس یارب و ه دوبهب تیفیک رد شزرو شزومآ هاگشناد

اه ، هدکشناد یاه مولع

لدب هدنهدداي ينامزاس هب يشزرو هدش

دنا . ساسارب یریگداي و يهدداي لصا هاشریم ،يعراز(

تقایل و یرفعج ،راد

1395 ،) سا نادات و شزرو

یاضعا تارادا تیبرت يندب هاگشناد اه موکحم موادم یریگداي هب ، دنا

. همه نارود رد تاطابترا و تاعلاطا یروانف تسبراک شقن ،انورک یریگ

1. Godet

2. Sato

3. Luo & Hi

4. Bell

5. Goodway & Robinson

6. Strachan, Cote & Deakin

7. Brenner