https://jis.ut.ac.ir/
The Safavid Food Rituals and Courtier Repast through the Visual and Written Documents
Mitra Zeinali Aslani1 | Fahimeh Zarezadeh2 | Samira Royan3 1. Master of Islamic Art, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
Email: [email protected]
2. Corresponding Author, Assistant Professor of Islamic Art, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran. Email: [email protected]
3. Assistant Professor of Painting, Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.
Email: [email protected]
Article Info. Abstract Received:
2022/02/06 Accepted:
2023/01/10
Nutrition is one of the basic human needs for life, but the rules related to the preparation and consumption of food in different societies have been accompanied by rituals and ceremonies that have turned it from a natural need into a cultural construct. Food and rituals related to it have been represented in various ways in written and visual documents left over from many ages and can be read as a special symbolic system. Based on this, the present research tries to answer this question by collecting data from paintings and travelogues of the Safavid era that refer to food and ceremonies related to it. What is the meaning of Safavid era travelogues and travelogues? Based on this, while describing the rituals related to eating in the Safavid court as a symbolic system, the implicit meanings of these representations have been pointed out. The result is that there is a significant correspondence between the visual and written documents studied about the food customs of the Safavids; However, according to their own characteristics, each media has placed more emphasis on a part of court food rituals. The formal form and decorations of the dishes and arrangement of the spaces in the pictures and cooking steps, the way of using the food and the feelings of the guests in facing the rituals of the readers are expressed in the travelogues with more precision and detailed details.
Nevertheless, the implicit meanings that are inferred from both groups emphasize the wealth, generosity, and power of the ruling class, as well as the manners, clothing, and aesthetic views of Iranians through the types of foods, the way the choirs are built. And the arrangement of the space.
Keywords:
Safavid, Food Rituals, Court Tablecloth, Miniatures, Travelogues, Cultural Semiotic.
How To Cite:Zeinaliaslani, Mitra; Zarezadeh, Fahimeh; Royan, Samira (2023). The Safavid Food Rituals and Courtier Repast through the Visual and Written Documents. Journal of Iranian Studies, 12(2), 183-206.
Publisher: University of Tehran Press.
Print ISSN: 2252-0643
Online ISSN: 2676-4601
10.22059/jis.2022.338667.1087 doi Research Paper
Vol. 12, No. 2, Autumn & Winter 2022-2023, 183-206
اوخ و کاروخ تافیرشت شناوخ یراتشون و یریوصت نوتم للاخ زا یوفص یرابرد ن
ینلاصا یلنیز ارتیم
|1
عراز همیهف
2هداز
|
نایور اریمس
3
1 یملاسا رنه دشرا یسانشراک هاگشناد ،
سردم تیبرت ،
،نارهت ناریا :همانایار . [email protected]
2 . لوئسم ۀدنسیون یملاسا رنه رایداتسا ؛
هاگشناد ، سردم تیبرت
، ت
،ناره ناریا :همانایار . [email protected]
3
،نارهت هاگشناد ،یسایس مولع و قوقح ۀدکشناد ،یسایس مولع هورگ رایشناد .
،نارهت ناریا :همانایار . [email protected]
4 . یشاقن رایداتسا هاگشناد ،
سردم تیبرت ،
،نارهت ناریا :همانایار . [email protected]
م تاعلاطا هلاق
هدیکچ
رات ی خ رد ی تفا :
17 / 11 / 1401
رات ی خ ذپ ی شر :
20 / 10 / 1401 د رن نارورو ررصم و هیهت اب طبترم دعاوق یلو ،تسا تایح یارب ناسنا یساسا یاهزاین زا هیذغت
نییآ نانچ اب فلتخم عماوج توارسرب کی هب یعیبط زاین کی زا ار نآ هک هدش هارمه یتافیرشت و اه
هتواس لدبم یگنهرف سا
نییآ و ناروو .ت هبلا رد نوگانوگ یاحنا هب ،نآ هب هتسباو یاه
دانرسا یلا
یاجرب یرادید و یراتشون هب و هتفای دومنزاب یدامتم راصعا زا هدنام
هناشن ماظن کی ۀباثم ،،ارو یا
یم هدناوو هداد یروآدرگ اب ات هدمآرب ددصرد رضاح شهوژپ ،ساسا نیمه رب .دنوش هرارگن زا اه
و اره
س همانرف دهد خساپ شسرپ نیدب ،دنراد عاجرا نآ اب طبترم مسارم و ناروو هب هک یوفص رصع یاه
ناوو و ناروو تافیرشت ییامنزاب هک هراگن رد یرابرد ییارآ
همانرفرس و اه هرچ یوفرص ررصع یاره
نییآ فیصوت نمض ،ساسا نیا رب .دراد رب رد ییانعم هب یوفص رابرد رد ندروو اب طبترم یاه
ع ناون
هناشن ماظن کی تللاد هب ،یا
ییامنزاب نیا ینمض یاه هدش هراشا اه
یناورخمه هرکنآ هرهیتن .ترسا
؛دراد دورجو نایوفرص ییاذرغ بادآ باب رد هعلاطم دروم یراتشون و یریوصت دانسا نایم یریگمشچ یگژیو رووارف هب هناسر ره نکیل نییآ زا یشخب رب دوو یاه
دریکیت یراربرد نارورو یاه یرترشیب
هتشاد هراگن رد اهاضف قیسنت و ورظ تانیئ ت و یروص مرف .دنا داوم دربراک ۀوحن ،خبط لحارم و اه
ناوو تافیرشت اب ههجاوم رد نانامهیم تاساسحا و ییاذغ همانرفرس رد اره
تاریئ ج و ترقد ارب ،اره
هنازادرپ یر هدش نایب یرت رگ ود ره زا هک ینمض یناعم ،نیادوجواب .دنا
یم طابنتسا هو ررب دریکیت ،دوش
هرقبط تردق و تواخس ،تورث ییاربیز هاگدرید و شرشوپ و بادآ رین و مکارح ۀ
ناریناریا یتوانرش
هب هطساو ناروو عون ۀ هوحن و اه
ناوو ییاپرب ۀ .تساضف نامدیچ و اه
هژاو اه یدیلک ی :
ناوو ،ناروو ،یوفص هراررگن ،یرارربرد ،ارره
همانرفررررررس ،ارررررره
هناشن نش .یگنهرف یسا
:هلاقم نیا هب دانتسا ،ینلاصا یلنیز
ارتیم عراز ؛ اریمس ،نایور ؛همیهف ،هداز (
1402 .) یرابرد ناوو و ناروو تافیرشت شناوو
یراتشون و یریوصت نوتم للاو زا یوفص شهوژپ ۀمانلصف .
یسانشناریا یاه ،
12 ( 2 ،) 183 - 206 .
:رشان .نارهت هاگشناد تاراشتنا ۀسسؤم
یملع ۀلاقم -
یشهوژپ ۀرود
12 ۀرامش ، 2 ناتسمز و زییاپ ، 1401
، 183 - 206
همدقم مهم ناروو عاونا درکراک نیرت مارمت رد داررفا نکیل ،تسا ندب یعیبط دشر یارب زاین دروم یذغم داوم نیمیت ،اه
هناشن زا یماظن و هدرکن هدنسب هیضق نیدب عماوج ط دح زا شیب یاه
هترشادنپ یرعیب و هریهت درنیارف دراو ار هدرش
هدرک اذغ ندروو و نرادت نایم ندش لئاق یامت اب یدوهس نازرف .دنا
« هیذغت » هرب و یرعیبط زارین کری ناورنع
« ناروو » هب یم نایب ،یگنهرف رادیدپ کی ناونع اذغ هک دراد
مارظن کری ،نادرب هترسباو وتافیررشت و ندرورو
هناشن امدرم هکنیا ؛تسا یا یم هچ ن
یم هنوگچ ،دنروو یم ار ى یچ هچ ىتیعقوم هچ رد ،دنروو
هرچ رد و درنروو
یمن ىتیعقوم تیعقوم رد ار اذغ یم ای هرفس ،دنروو
یرم نیی رت هرنوگچ توارفتم ىاره اری نارورو هرچ و درننک
ناروو نآ ىعامتجا تل نم و نیش ،ىیاه یم دیلوتزاب ار اه
رف تریلاعف کری دورجو رب یگمه ،دنک رارب ارب ىرگنه
یرم هحرص ىرگید زا دوو ۀدننک یامتم و یتیوه و ییانعم ییاوتحم ،یدوهرس( درنراذگ
1388 : 231 ؛) نیاربارنب
هناشن ماظن تیمها کی زا یگنهرف تا یامت نداد ناشن لیلد هب لصا رد اذغ یا
رد دومنزارب هرب لریامت و ورس
هصرع نادنچ ؛تسوسرگید زا یریوصت و ینابز یاه علاطم هک
هناشن دومنزاب ۀ هرب نارورو تافیررشت و بادآ یاه
هتشرانیب تاعوضوم زا یکی هزوح نارگشهوژپ هجوتدروم یا
هدش لدب رنه و خیرات و یعامتجا مولع یاه .تسا
هب هتسباو مسارم و تافیرشت و ناروو هک تسا مهم نیا نییبت ،رضاح شهوژپ ۀلئسم ،ساسا نیا رب صع یراتشون و یریوصت نوتم رد نآ هدش ییامنزاب هنوگچ یوفص ر
ییامنزاب نیا و تسا ماظن هب هنوگچ اه
یم تللاد نایوفص یعامتجا و یگنهرف تا یامت دانرسا ررب قیقدرت ارب ور شیرپ شهوژپ ناگدنراگن .دننک
یاجرب روصم هراگن نیا هک دنتفای تسد هتکن نیدب ،یوفص رصع زا هدنام
ثحب دوجواب اه ۀراربرد هرک ییاه
یاپ تبسن یدنب هن ،دراد دوجو ینیع تایعقاو هب ناش هرعلاطم درورم عوضوم لوح ییامنزاب ۀدعاق نیا زا اهنت
هدوبن ینثتسم مسهت رثکادح اب هکلب ،دنا
هنحص هب یشخب شناوو تهج ار یبسانم لمحم ،یرابرد م ب یاه
نییآ هدروآ مهاررف نیمزررس نریا رنهرف رد نادب هتسباو تافیرشت و ناروو یاه ا
،ررگید ررط زا .درن
هدس یخیرات بوتکم دانسا رب اکنک عبارنم نادرقف هرچرگا هک داد ناشن مه یرهه مهدزای ات مهن یاه
تنطلرس زارغآ رد ناحایرس و ناریفرس ددرعت نتفاری ینو ف لیلد هب ،دراد دوجو باب نیا رد یمومع خیرات نآ ییاذغ ماظن هب هجوت رد یفرگش یشراگن ییامنزاب ،نایوفص روص اه
یم ت همانرفس و دریذپ زا ورلمم اره
را گ یم باب نیا رد ییاه سویرائلوا ،ینیراتنک ،اوریوگیف ،یرراک ،رفپمک ،ندراش ،هینروات ،هلاولاد .دنوش
هک دنتسه حایس نافلؤم نیا و ج
« تافیررشت و بادآ ۀراربرد لرصفم یحررش ،نارشتافیلیت و اهراترشون رد
عاونا( تقو یتیمکاح هاگراب ناروو ناروو تایفیک و
هرئارا )طبتررم لغارشم و هدافترسادروم وررظ ،اره
یم دنهد » یلکوت(
،هداز 1393 : 129 نیترسخن یاررب ارت درش لرصاح تروررض ،ساسا نیا رب .) نیرنچ رارب
حرطم تافیصوت هدش
و یرطو خرسن ریوارصت رد قریقحت ارب نیاربارنب ؛دورش یرسررب روکذرم دانسا رد یا
همانرفس رصع هب طوبرم یاه هنومن ،یوفص
تافیررشت ییارمنزاب رد ار یفیرصوت حورضو نیرتشیب هک ییاه
نآ ینتم و یرصب شناوو ًاتعیبط .دندش شنی گ ،دنتشاد یرابرد ناوو و ناروو ارت درش درهاوو ببس ،اه
هرصخشم زا یرورب ًاریناث و دریآ تسد هب نایوفص ییاذغ ماظن زا رژ یتوانش ًلاوا هبررصحنم یاره
دررف
تسیز عامتجا .دوش نایع ناوا نآ رد نایناریا یگنهرف
شهوژپ ۀنیشیپ شهوژرپ و هدش هعلاطم نآ ۀرابرد ترثک هب هک تسا یتاعوضوم و ج ،یوفص نهرف و یرگراگن رنه رد ییاره
نآ باب هتفرگ ماهنا اه شهوژپ ؛تسا
تهج و تیاده رد هچرگا هک ییاه شخب یهد
یرملع شناورو نیا زا ییاه
ه راذگریثیت رایسب نیااب ،دنتس
ییاذرغ رنهرف یواکاو هک هدش هتوادرپ یدراوم زا هتسد نآ یفرعم هب ًافرص لاح
هتشاد رظن رد ار یوفص رصع یلکوت دمحم ۀلاقم ،عوضوم نیا ،وصورد .دنا
بادآ یاوتحم و اضف فیصوت( هداز
،یوفص ۀرود ییاذغ 1393
نایاپ و ) مرو دیعس ۀمان بادآ و هیذغا( لد
ع ییاذرغ مورسرو ،یوفرص دره
1395 هرب )
هنوگ میررم .دنتسه هرود نآ مدرم هیذغت تیعضو فصو رد یبلاطم یواح ،ناشوپمه یا مره نیرسحریم تادارس
کت رب یحرش نآ مارن و اهاذغ کت
( دورو بارتک رد اره
یوفرص ۀرود ی پرشآ تاحلاطرصا و اهاذرغ رنهرف
)
هتشون نایاپ رد یدنکناو یبوو هنیمس .تسا همان
یریوصت نهرف( ا ،رارجاق و یوفرص ۀرود رد یناریا ناروو
1391 رارگزور یاذغ یریوصت باتزاب دادتما رد راجاق راگزور یاذغ یریوصت باتزاب هک هتفای تسد ههیتن نیدب )
یم هدهاشم هرود ود نیا رد توافت زا هچنآ و هدوب یوفص ارسهم .دراد نارود نآ یگنهرف تلاوحت رد هشیر ،دوش
ضوم نیا باب رد مه یتارب ،رارجاق و یوفرص ۀرود رد هیذغت و ناروو یسررب( شیوو ۀلاسر رد عو
1393 ناریب )
هرهب تابجوم ناوا نیا رد اهاذغ رثکت هک هتشاد نآ و هدروآ مهاررف ار ناریا هفرم رشق و یتنطلس ۀقبط یدنم
اره
ارسا تمس هب ار تئشن ییاذغ یاهوگلا هکنآ نمض .دوب هداد قوس ییارگ
ینید لوصا زا هتفرگ دراورم رتشیب رد
یم ارجا تیدج اب یخیرات ۀرود ود نیا تبسانم و دندش
ریثیرت یفررصم یاهاذرغ عورن رد یرلم و یبهذرم یاره
یم یسوم میهاربا .دنتشاذگ ۀلاقم رد روپ
« رارجاق ر یوفص نارود رد ناریا مدرم ییاذغ نهرف اب نید تابسانم »
هزومآ یورب هک هدرک جاتنتسا و هتشاگن یعیش یاه
تبسانم رد هصاو ، هرارپ ،یبهذرم ینامز یاه
یارهراتفر زا یا
هیذغت تسد ای هداد لکش ار مدرم یا هرب ،ارهراتفر نریا رد ار یرنیعم تارمیظنت ،تاهج یورب زا مک
رد ،ورصو
هدش بجوم ،اهرذن و یمومع ماعطا مسارم ناورنع ارب تسه یرگید ۀلاقم ،هنیمز نیمه رد .تسا
« ررب یدرمآرد
هناشن یسانش نید رظنم زا نآ هب طوبرم بادآ و اذغ »
یهارشناهج یرلع ،ی یرشم یحادرم داورج( شنارفلؤم هک
،اینولیئافار لزوگ ،راشفا 1395
هتشاد نایب ) هرنیمز نیررتهب زا یرکی اذرغ ۀرفرس و اذغ یناریا نهرف رد دنا
یاره
یم بوسحم ینید میهافم لاقتنا هدش
هجوت نادب هچنآ عومهم رد و نیادوجواب .تسا شهوژرپ یامت هجو و هدشن
هنومن ریاس زا رضاح یفرعم یاه
یرسررب ده اب یراتشون عبانم اب قیبطت رد یریوصت عبانم هب دانتسا ،تسا هدش
هصخشم .تسا یوفص رصع رد ناروو ییامنزاب ینمض یناعم و یگنهرف یاه
شور یسانش لحت ر یفیرصوت ور هرب هرک تسا یفیک تاعلاطم ۀرمز رد رضاح شهوژپ هرتفریذپ ترورص یرلی
.ترسا
هداد هناخباتک ربتعم یریوصت و یراتشون عبانم هب هعجارم اب یدانسا ۀویش هب شهوژپ یاه یکینورتکلا و یا
( یوفص رصع ناریا ار شهوژپ ییایفارغج و ینامز ۀدودحم .دندش یروآدرگ 907
ر 1148 لیکرشت )یررمق
یم هراگن هب وطعم یرامآ ۀعماج و دهد نادنمرنه یاه
را گ و بارب رد یتاراشا هک تسا یناحایس یاه
ناوو و ناروو تافیرشت هتشاد یرابرد یاه
نآ عومهم زا .دنا دومنزارب رد تاهبارشت یرورب هب هجوت اب ،اه
هناشن نآ رب لیلحت و هی هت یفیک ور هب ات دش شنی گ یرامآ ۀنومن ،یفداصت تروص هب ،اه ترورص اه
اد لیلحت یرظن درکیور .دریذپ هد
هناشن رب ینتبم ین اه .تسا یگنهرف یسانش
هناشن رواب نیا زرا رد یعیبط یچ چیه هک یتوانش
هنارشن ساسا ،درادن دوجو ام یاه یرگنهرف یرسانش
نایب ضرف .تسا ۀطرساو هرب ار تریعقاو نارسنا هرک تسانعم نیدب هکلب ،تسین تیعقاو راکنا یانعم هب هدش
هناشن یم اه هب رداق و دسانش هناشن ماظن هک تسا ی یچ نآ ندید
،رلدرنچ( درشاب هدرک مهارف ار نآ ناکما یا
1387 : 312 نیدب .) هدش هداد ناشن ای هتفگ ،او نامز کی رد هچنآ بیترت و هترشاد ندش نایب زرا ،تسا
هناشن رظن نیا زا هیوناث و ینمض یناعم ،هیلوا و حیرص یانعم زا رتارف هراومه اه
ب هک دنراد یا زرا رگنای
یاه
هعماج یگنهرف /یعامتجا هدرک دیلوت ار هناشن هک تسا یا
نریا عورضوم ارب طاربترا رد و( هرنومن یاررب ؛تسا
ییامنزاب ینیریش رظ کی )شهوژپ مه یلو تسا ینیریش رظ کی طقف لوا حطس رد هراگن رد هدش
نامز
نیریش و یداش ۀناشن ه .تسا دنیاشوو قافتا کی ۀطساو هب یماک
یرم رظ عون نینچم نارشن درناوت
ۀدرنهد
نآ نیاربانب ؛دشاب شکلام ۀقیلس و هافر و یعامتجا ۀقبط رارهظا یرگنهرف تارعلاطم ناتاحفرصختم هرک هنوگ
هتشاد یم هتواس دارفا یعمج و ینهذ تایح نایرج رد هک تسا یگنهرف ر یعامتجا ۀزاس کی اذغ دنا و دورش
نآ قابطنا تابجوم طیحم اب اه
شتسیز یم مهارف ار نا یم لیهست و دروآ
ًافررص هکنآ زا رتارف اذغ ،عقاو رد .دنک
هدام هزاس ،رظن باحصا نیا داقتعا هب انب ،دشاب یتسیز زاین کی عفر یارب یا یم رامش هب یا
یرم هک دیآ درناوت
زرا و شخبانعم نهرف زا یهجو شیامن تیلباق تیوه و نیرفآ
شاد رب رد ار عامتجا کی زاس ارریز ؛دشاب هت
هئشن شنامدرم مهف رد ،نارگید و هاقناو یرگسع( تسا یگنهرف ًلاماک یا
1396 : 131 رد رین نریزور لاب .)
ۀلاقم
« ام یگدنز رد اذغ یناعم »
یم هتفای یندروو داوم زا رتشیب ییاهدرکراک اذغ :دیوگ رره هرب نورچ ،ترسا
یم ناکما یعامتجا زارسب ار یتا یامت دوو یارب ات دهد
یعارمتجا یاهدرنویپ و د ناررگید ارب لرماعت رد ار ا
،نارگید و ریهدادو( دنک راکشآ 1394
: 108 یسوم میهاربا داقتعا هب انب .) ( روپ
1390 : 114 رد یترسیاب هرک ر )
شهوژپ هیذغت یاهراتفر روحم لوح یاه فصو و رگشرا گ عبانم هب یا
نآ و درک عوجر هدننک را گ( اه
یاه
شم و یخیرات ور مرهم لورصا زا یکی ار )نارظان میقتسم تادها
یرم ررظن هرب ر ترسناد یتوانرش درسر
هناشن .دشاب یوفص رصع یرابرد ناوو و ناروو تافیرشت شناوو یارب یبسانم ور ،یگنهرف یسانش
هتفای شهوژپ یاه ناوو ییاپرب و نتسارآ ببس هب یتافیرشت و ییاذغ بادآ نآ لابند هب و یرابرد ی پشآ خیرارت ،ناریا رد اه
هنیرید نانچ ،دراد یا نآ حرش هک
یم ار اه نییآ رکذ رد ناوت نشج و اه
ینامهم و اه تفایض و اه
ۀرود زا اره
نترسارآ ،یروواذغ یاهرا با ندرک وقنم دندقتعم ناوروم بلغا .داد رارق هقادم دروم زورما هب ات ناتساب رک طاسب زرط و نتشادهگن ه یکاپ ،ناوو عمج و ند
ئارح هشیمه ،یرابرد ر یتافیرشت یدنور رد نآ یروآ
هدوب تیمها هدرعو زا یرایرسب یرناریا نادررمتلود اریز ؛تسا
،یجرارو نارنامهم ارب ار دورو ییاذرغ یاره
یم رص امکح و نادنمرنه ،نارواگنج و نارادرس ،ناریزو و ناگدا هاش یعمج ندروو اذغ ندراش .دندرک
ریا کین لئاصو زا ار یم رکذتم یلک روط هب و هتشادنپ ناینا
نآ ۀناو رد :دوش اه
ه ن گ ان رص ما ه
ماش ای را
ىور هب گمه و تسا زاب نا ح
نارکون یت ى
سا هک ب ه یم هاگن ار ا ناسک ای دنتشاد
ى نآ رد هک ه
ن گ هرب ما
روط غ رتمری بق م دراو هدزرس و ى
یورشوو هب ،دندش ى
مرگ و ذپ ى یاری ى یم ناوخمه و نیاربارنب ؛دندرش
هربو ناوو ۀرانک رد و دنتشاد روضح تمدو هب رهام ناراکتمدو زا یهوبنا و نا پشآ نیرت هرلمج ،اره
ییاره
یم یراووذاش و یذوب ذاش و داب اراوگ دننام ،یرتشوش ماما( دنوش هتخیگنارب ندروو هب ناگمه ات دنتشاگن
1347 : 115 ابرد ناوو تافیرشت رنه تفرشیپ تسا دقتعم یرتشوش ماما .) :ترسا لماع ود هب هتسباو ،یر
ییاربیز قوذ ررگا لارح .یترشیعم هارگزارت ندورب لاارب یرگید و یندروو داوم ندوب مهارف یکی و ییورج
لامج یرب ،دورش همیمض نیشیپ لماع ود هب و دشاب جیار ین یتسرپ ناورو و ی پرشآ ررنه کرش
و یریارآ
یم دیدپ دوز یلیو نآ تافیرشت یم دشر و دیآ
ۀدر رد و دنک یمرد ابیز یاهرنه زا یکی
:نامه( دیآ 99
.)
ینابیترشپ ارب هرک ترلود ارریز ؛دورب هرتفای ققحت لماوع نیا ،یوفص رصع رابرد رد ،یخیرات دانسا هاوگ هب هلیبق یاهورین هرلگ هرب ،دورب هدیسر تردق هب یا
،ترشاد ینایارش هرجوت شیورو دارصتقا رد یزروارشک و یراد
هب یروط مهم زا یکی هک عف نیرت
تیلا یداصتقا یاه ندرنارچ قریرط زا یرساسا یاهزاین نیمیت و یگراکنابش ، ا
همر هدمع تمسق هک دوب اه نآ هب یماد تادیلوت زا یا
نارعذا هرارب نیرمه رد سویرارئلوا .ترشاد ،ارصتوا اه
یم ترشیب زا غلاا و رطارق و برسا و رترش ین و هجوج و غرم و رتوبک دننام رویط ماسقا و عاونا دراد ماد نیر
ییاره
یم رورپ نایناریا هک دندوب لاس نیزاغآ نامه زا مه یزرواشک .دنداد
رد برسانم ترسایس لیلد هب تلود یاه
تلایهست و یزرواشک یضارا ناکلام و ناناقهد ربارب نآ هب یهد
یفارک ییافوکرش و درشر ،ترینما یرارقرب و اه
نآ ،تشاد ای میقتسم ر تارداص زا یمهم شخب هک نانچ
تادریلوت و دورب طاربترا رد هصرع نیا اب ر میقتسمریغ
هورگ زا معا ر نآ یفیص ،تاهی بس ،تلاغ یاه
یم لماش ار ر رابکشو ،هویم ،تاج نریارد ندرارش .دش
هرب هرارب
هکبش عیرس دشر یم هراشا اه یراک یزاسزاب و یرایبآ یاه
یرم نایب و دنک ،بآ تیادره و ارشتکا نرف رد :دراد
یمدرم چیه یمن نایناریا یاپ هب ناهج رد
یم نینچمه .دنسر نارریا رد یزروارشک تلاورصحم رترشیب :درسیون
یم تشادرب هویم مامت ناریا رد .دنوش
یرم ترشک میرادن هک یتلاوصحم یتح و میراد اپورا رد ام هک ییاه .دنورش
ه یدعاسم طیارش رد هک ییاپورا نازرواشک زا یناریا نازرواشک راک لصاح ین نیمز و دنتس
لرصاح یاه ی ریو
تریلاعف شیا رفا ببرس یرادرماد و یزرواشک قنور نیمه نیاربانب ؛تسا رتشیب ،دنراد قرنور و ینارگرزاب یاره
هب ،دندش یجراو و یلواد تراهت یوحن
هرفس رس رب تمعن روفو ناشتاریثیت هک ناوو و اه
و لرود شیا رفا و اره
یپ رد مدرم و تلود یارب ار یتشیعم جرو ،یمساقدمحم( تشاد
1393 .)
ترلود یگچراپکی و کرمت ،تسایس لها هاگدید زا هتبلا و یداصتقا تردق نینچ ۀیاس رد تسا یهیدب هرنیمز مارمت رد یرناوارف تادیلوت و دریگب قنور اهرنه عیمج دش ثعاب یوفص ،دورش مارهنا یررنه یاره
ییاجات رد ینیرز گرب و دندرک شیاتس ار رصع نیا رنه یورب هک یرم نارریا نهرف
ررنه عبطلارب .درنناد
و م رب سلاهم و هناهاش تاعوضوم یلهت رد و درک دشر ین نادب هتسباو ییاذغ بادآ و یرابرد تافیرشت هراوید رب راکش و مزر ترامع یاه
نریا رد .تفای دومنزاب یتنطلس ۀناخباتک روصم خسن رد ای یتموکح یاه
یم نادنمرنه ،ریسم ولج هن ات دنشوک
ه شیپزا ییاه نییعت
نارسنا زا ار دوو توانش هکلب ،هدش طیرحم یاره
یگدنز ،یبحم( دنشخب مسهت ناش 1390
: 55 ر 56 عقاو یدرکیور نیاربانب ؛) ،ننس و بادآ دیلوتزاب زا هنایارگ
هب یمرب ار ،یرابرد ناوو تافیرشت هژیو عقاو هتبلا هک ؛دننی گ
ترینیع یارنعم هب هن ییارگ رن و یریارگ
هرب ه
عقاو یانعم هراگن تبسن روظنم هکلب ،یداقتنا ییارگ
نآ یاه هرب راربرد یاهدادریور ارب اه دنرس کری ۀرباثم
مدرم نامه .تسا هناراگن ( رابارگ لا ،یملاسا رنه سانشرس خروم هک هنوگ
1390 : 77
« ) غاب ریواصت یاره
غاب زا رثیتم ار تاره بتکم یرگراگن رد هوکشاب تختیاپ للهم یاه
یم نایرومیت درناد
» یرم سرپ ، ناورت
ناوو نیا ریواصت زا هترسد نآ رورظنم نیدب .تسناد تیعقاو زا یباتزاب مه ار یوفص رابرد رد هوکشاب یاه
هراگن هب هک ییاه نآ رد ییاذغ بادآ شیامن یعون
یم هدید اه هارگراک تلاورصحم نیرنچمه و دوش
یاره
هنومن ،دنتسه یتنطلس م زا شهوژپ نیا یاه
هناشن ییامنزاب رظن و تخپ ، ورظ ،دارفا ،اضف نوچمه ییاه
هدوب یراتشون دانسا رد تلاوقم نیمه تافیصوت اب قیبطت رد )اذغ وروس( ییاریذپ هراگن رد هن دنچره ؛دنا
اره
یمن ،یوفص رابرد ناگدننکدیدزاب تافیصوت رد هن و هناشن نیا ناوت
.تسناد مه زا ا هم ار اه
1 اضف .
زا یکی هناشن نیلوا ناوو تافیرشت یاه
هراگن رد هک یرابرد ییارآ هرب اره
یرم هدرید حورضو رد نآ ررکذ و دورش
همانرفس ( ندراش .تساضف شیارآ ۀوحن ،هدمآ مه اه 1336
: 3 / 236 نیا فیصوت رد ) هترشاگن اهارضف هرنوگ
:ترسا
« یلاق ،ضوح ارطا رد نارگ رایسب تفبرز یمشیربا یاه
نتسشن یارب ییاهب هدرش هدراذگ
گر رب رلاارت .ترسا
یم هدهاشم وگراهچ ضوح کی نآ نایم رد هک ییاریذپ ارب ،تسا ندیهج رد شنایم رد بآ ۀراوف راهچ و دوش
رف شلابزان رودارود و هدش ورفم یلاع تفبرز یاه هدش هداهن یفیرظ و سیفن یاه
ررط راهچ رد .تسا
قوف ییلاطم رمهم هاگتسد راهچ مه ضوح داعلا
ارضف و هتوارس هدنکارپ ار وو یوب ات هدش هداد رارق گر ب ه
دنیامن نیگآرطع ار .»
نیرنچ زا یرنیع و لرماک دومنزارب ارت درندوب ددرصرد نوچ ین نارگراگن ،ساسا نیمه رب
کچوک تاحفص رسارس ،دنشاب هتشاد ییاهاضف ترامع ۀراوید عیسو ۀنهپ ای شیوو راثآ ۀزادنا
هررکیپ اب ار اه و اره
یئ ت ررپ بادآ نریا تاریئ ج و )یمیلرسا و ییاتو و یسدنه وقن ۀدنوشرارکت یاهدحاو زا یلکشتم حوطس( تان
هدرک هلرسلس و یزاوتم حوطس یحارط اب نینچمه .دنا یررصب درید نارکما ،یرنورب و یرنورد یاهارضف برتارم
دوجو هب ار یرتشیب هدروآ
یتافیررشت درنور نیا رد ار مکارت قطنم دنناوتب ات دنا ۀرامرش ریورصت .درنهد نارشن
1 ،
هراگن ۀعومهم ترامع ولج ۀنحص رب کرمت اب ییاه
ییارضف قیرسنت نریا یایوگ حوضو هب هک دنتسه اه رد .درنا
ناوید نایم هناو
وررفم نیرمز یور هرمه نآ رودارود هرک لیطتسم عبرم لکش هب یا یرم هدرش
رد و دنترسشن
یهاشنهاش تخت رب هاش ،علاضا زا یکی یاهتنا سورلج داررفا ریارس نتسشن حطس زا رتلااب هلپ کی اب یناکم ای
یم رد سرک رره یرتقو دوب مسر هک نادنچ ؛دشاب هتشاد رظن ریز ار نانامهم و ناوعدم مامت دناوتب اهنآ زا ات درک
یم دوب هدش ررقم شیارب هک ییاج هرفرس شلبارقم رد ،تسشن
نرهپ یراورن لکرش هرب یمرشیربا ۀرچراپ زا یا
یم ارتسگ ارب ار ییاریوپ ییورس زا نارگرارگن ،ییاهاضف نینچ رد ییاریذپ ماهنا یارب .دریگ ماهنا ییاریذپ ات دندن
ه یر هب هجوت و ناگدنزاون میسرت یراک
یم ناشن وقن تایئ ج و اه یارهروحم دربرارک ارب رگید یوس زا و دنداد
نآ یقلات رد تی کرم داهیا و یضرع و یلوط بسانم بآ نایم رد و اه
هرارگن یارهامن تابرسانت یارنبم ررب اره
هدرک یعس ،اهرداک ییلاط نیرمه رد .درنروآرد ریورصت هرب ار )اذرغ ورس( ییاریذپ یارب مارآ و بولطم ییاضف دنا
غاب ۀطوحم رد ییاریذپ یاضف میسرت زا نارگراگن ،،وصو هدنامن لوفغم اه
ارریز ؛دنا
« یرناریا رنهرف رد غارب
هب ناونع لماک راتواس کی هطبار رگنایب ،
هناشن و یعیبط و یگنهرف رتسب نایم نتاگنت یا و ندورمن راگزاس زا یا
تسا تعیبط اب ناسنا یاهزاین ندرک وسمه »
مدقم و یناهارف یناقشاو(
،روپ 1392 : 314 ۀرامش ریوصت .) 2
رد ارب
یاج ؛تسا م ب و مزر ۀلوقم ود هاگدنویپ رد مهم نیا یایوگ ،هراگن راهچ نتشاد رب یتافیررشت ارب ناهارشداپ هک ی
یم ماهنا ار یراکش ،لصفم رد یکرشوک هرب ندیشخب مسهت ای همیو نتشاد اپ رب اب تفارظ هب نادنمرنه .دنداد
سپ هدرک یعادت ار ییاضف ،هنیمز هرب و درنراد ناریب ار یعیبط یرتسب رد نایناریا ییاذغ نهرف موادت و اقب ات دنا
ماظتنا ببس ع زا ،نادب یشخب
هتسج هرهب یرامعم و هایگ و بآ رصان ،غارب یعارفتنا ای یعیبط درکراک زا غراف ات دنا
کرچوک هرکنیا نمرض .دنهد ناشن رصع نآ نامدرم یبرهت شناد زا تقیقح نرد لحم ار نآ تاریئ ج نیررت
هنحص مامت رد و هداد رارق رظن رد مه ار یرابرد ناوو تافیرشت وررفم ار اضف ،اه
میرس وررظ ارب هدرش و نی
یکاروو زا ولمم نیرز هدومنزاب هاشداپ لباقم رد نوگانوگ یاه
نیارد .دنا ( لبایرد هراب 1351
: 61 یم ) :دسیون
« نرم
همه رد یم اذغ نآ رد هک یقاتا نآ نیمز مدید ،مدوب نامهم هاشداپ ۀرفس رس رب هک یعقوم یتح و اج اری درندروو
هاگودرا رد یتح همیو نیمز ،اه
رداچ و اه یلاق اب اه نریا هرب دورو زا شیرپ و دورب هدرش هدیرشوپ یلاع رایسب یاه
قاتا یم ،اهرداچ ای اه شفک تسیاب
دروآرد ار اه .»
ررب هولارع ،هوکرشاب یاهارضف نیا یریوصت و یملاک فیصوت
یرم راکرشآ ار یوفص رصع رد یروواذغ یاضف نامدیچ ۀوحن لوا حطس رد هکنیا نارشن ،دزارس
توررث ۀدرنهد
ا گرب ترارمع و اهرهرش یداربآ و تافیررشت نیا ناگدننکر ناگدنرسیون درننامه ،نارگرارگن .ترسا نارریا یاره
همانرفس هدرکن هدنسب اهاذغ روص فیصوت هب ،اه نییآ هکلب ،دنا
هرناهب ار ناروو هب طوبرم یاه نارشن یاررب یا
ترامع نداد نارگ تاجوسنم و رفاو تانیئ ت اب هوکشاب یاه
غاب و اهب ه یندرید نآ ۀرمه و برسرس یا هرک ییاره
یم ناشن دناوت هداد رارق دشاب صخشم یعامتجا ۀقبط کی ۀدنهد
.دنا
ۀرامش ریوصت 1
. ناوید یاضف قیسنت هناو
ترامع نوردنا و اه ( یرابرد ناوو ییاپرب یارب اه
هب رورس سلهم :تسار
،دا هب هب بوسنم ،دنقرمس هب رومیت تعجارم تبسانم نرفظ
یرومیت ۀما ،
935 ۀرامش ،ناتسلگ خاک ،یرمق 708
زا یگرب :پچ ؛
همانهاش هاش ی ، یربت ،یبسامهط 930
ۀرامش ،ناریا رصاعم یاهرنه ۀزوم ،یرمق
V-171
)
ۀرامش ریوصت 2
غاب یاضف رد یرابرد ناوو تافیرشت هب ندیشخب مسهت. رد نایناریا ییاذغ نهرف موادت و اقب یارب اه
عیبط یرتسب ( ی
،ازریم میهاربا ناوید زا یگرب :تسار 960
ۀرامش ،رییرف یرلاگ ،یرمق
R. 1576-78 CE
یکلا دلج :پچ ؛
،عقرم کی 937 / 938 )هسنارف یلم ۀناخباتک ،یرمق
2 فورظ .
هراگن یورب رد هنحص هب طوبرم یاه
ناوو تافیرشت هک م ب یاه یرم شیامن ار ییارآ
شیارمن ررب دریکیت ،درنهد
هب ورظ فو هتفریذپ ماهنا رو هراگن رد ورظ نیا ییامنزاب .تسا
زا مره و تریعقاو ارب نارشتبسن ارحل هب مه اه
یدربراک تیمها رظنم عرقاو نارگرارگن هرجوت دروم ،ییاذغ بادآ هب ندیشخب هوکش و یرابرد تافیرشت رد ناش
( یرتشوش ماما .دش 1347
: 108 یم هراب نیا رد ) :دسیون
« کاروو هک ینیمزرس رد نیا یندیشون و ی
و ناواررف همه
هنوگ ییابیز میو شنامدرم داهن رد و دشاب نوگ ییابیز و یتسود
هولج یسانش ررتهب یاررب ًاملسم ،دنایامنب هژیو یا
ناروو رنه نتواس ناوو رتشیب هچره ندرک ابیرف و ی پ
م ب رد اه یرم عاررتوا یرایرسب یارهرا با ،اره دندرش
.»
یب یوفص رابرد رد کش هب هک ناحایس را گ بسحرب مه
وررظ یدارم زرا یرتح و درکرارک هرب برتارم
هدرک هراشا یروواذغ ییابیز مرف و هدافتسا ۀوحن و عون ،دنا
نآ ،دوب رظندم رایسب ورظ ۀناسانش نارنچ
یرتح هرک
یم توعد ینامهم هب ار هاشداپ ،یصخش یتقو ار رابرد یروواذغ ورظ لمح ۀنی ه دوب ری گان ،درک
نارکم هرب
یم ییاشامت یمسارم هب لیدبت دوو نیا و دنک توادرپ رظندروم یم هراشا مسارم نیا زا یکی هب ندراش .دش
درنک
یم و :دیوگ هریش رط هب نم لمح تافیرشت یاشامت یارب ،دشاب ینویامه ۀناورادبآ نامه هک هناو
وررظ لقنو
هریش .مدرک باتش یتنطلس یچ
طع و فطل لامک اب یشاب و سیرفن وررظ مامت ۀدهاشم و روظنم ماهنا رد تفو
درک تدعاسم نم هب مزلا را با ،ندرارش(
1336 : 3 / 111 .) قرشاق ترسد نیدرنچ مارج ،یلارع رایرسب یاره
،اره
یماجریز باقشب ،اه ینیس ،اه
لطس ،اه هزوک ،اه یرطب و بآ یاه رره مرشچ و درندوب بارن یلارط زا یرگمه اه
یم هریو ار یناسنا واس
هتسد یاراد ورظ نیا زا یورب .دنت و زرا و درندوب نارشندیراورم اری ناشنرهاوج یاه
هرامش اه لباقریغ ی .دنتشاد یندرکرواب و روصت
،ورصخم هرک یلارع رایرسب ۀرقلام )ددرع هدزاود( نیجود کی
هب هک مدرک هدهاشم تسه تشوگبآ قورف مرظن
ۀرقلام رره لورط .درندوب هناهارش و هوکرشاب هدارعلا کری
و ارپ
یگر ب هب ا نیمه هب یلکروط هقلام مامت .دوب تبسن
هتسد اب بان رز اه کری هرب یرهتنم توقاری هب نی م ییاه
شش ساملا تشرد ۀعطق هب ،دنتسه هقیتع هناورادبآ ورظ ۀیلک .دندوب یطاریق
یروط ییر هرب ات ناسنا هک نیرعلا
نآ یم هک یفیصوت و فیرعت تسا نکممریغ ،دنکن هدهاشم ار اه ب تقیقح و عقاو قباطم ار دونش
:نارمه( درارگنی
289 ر 290 هدیشوک نارگراگن هراب نیمه رد .) هترشاد رارهظا ندرارش هرچنآ ندرک رواب و ندید یارب یدانسا ات دنا
ۀرامش ریوصت( دنروآ مهارف 3
نآ .) هراگن رد اه ماج عاونا اه
نت ،اه هلایپ ،اه ینیس ،اه نگل ،اه نایلق ،اه هربات ،اه ،اره
ید هچلیتاپ ،اه اه
سنج دومنزاب زا یتح و هدرک میسرت ار هررقن ،یریلاط ،یگنس ،قیقع ،رولب زا معا ر ورظ
یا
عصرم وقن و ورظ مرف و ر یراک
یراهح و یشاقن ۀدش نآ ۀندب رب هدش
ۀرامرش لودرج قباطم( هدراذگنورف اه
1 ورظ ندش هدید تیمها اهنیا رد .دنشاب هتشاد ینیع و قیقد یمسهت دنناوتب ات ) یمن ار
.ترفرگ هدریدان ناوت
یم لیکشت ار یتافیرشت زا یشخب هکلب ،دندوبن ییاریذپ ای یرادهگن یارب طقف ورظ رد یرمهم شرقن هک دنداد
.دنتشاد یوفص ارشا و ناهاشداپ یشیامن تامادقا
ۀرامش ریوصت 3
. هراگن نآ تایئ ج و اه هدافتسادروم ورظ دومنزاب رد اه
یرابرد ناوو تافیرشت و ناروو کسانم ماهنا یارب
( زا یگرب :تسار نروا تفه
،یماج 903
؛اکیرمآ نتیلوپورت ۀزوم ،یرمق ،غاب رد هدا هاش :طسو
یماج ناوید ، 903 ۀزوم ،یرمق
ۀرامش ،اکیرمآ نتیلوپورتم
D.1492
؛ ،تفایض سلهم :پچ یراو بس یهاشریما ناوید
، یربت ، 951 اتسلگ خاک ،یرمق ۀرامش ،ن
2163 )
ۀرامش لودج 1
: یاجرب ورظ ریواصت یزاسروصم و هدنام
هراگن رد هدش یوفص رصع یاه
)ناگدنراگن :عبنم(
یاجرب فورظ یوفص رصع زا هدنام
هراگن ۀتفایدومنزاب فورظ یوفص رصع یاه
نرق ،هساک 16
ۀزوم :عبنم .یوفص ،یدلایم ۀرامش ،ایناتیرب
2006,0405.1
اق نرق ،گر ب قش 17
.یوفص ،یدلایم
:عبنم
https://www.1stdibs.com
نرق ،اذغ وپرد 17
،یوفص ،یدلایم
:عبنم
https://omanisilver.com
نرق ًلاامتحا ،لقنم 16
:عبنم ،یوفص ،یدلایم
ۀرامش .نتیلوپورتم ۀزوم
1988.293
.
نرق ،ینادعمش 17
:عبنم ،یوفص ،یدلایم
ودب ۀزوم ۀرامش ،زرم ن
1894.29.
نرق ،دیفس و یبآ یرطب نادلگ 17
،یدلایم
. یبتاس :عبنم ،یوفص
www.sothebys.com
یاجرب فورظ یوفص رصع زا هدنام
هراگن ۀتفایدومنزاب فورظ یوفص رصع یاه
نرق ،چراپ 17 ۀزوم :عبنم ،یوفص ،یدلایم
ۀرامش ،ناواقآ
AKM802
.
نرق ،دیفس و یبآ ۀساک 17
ر 18 ،یدلایم
. یبتاس :عبنم ،یوفص
www.sothebys.com
3 ارفا . د
تفایض رد تمس رد هک دنتشاد روضح مه یرگید دارفا ،نانامهم و هاشداپ رب هولاع اه
شیورو یلغش یاه
یم شقن یافیا هاش صخش هتبلا ؛دوش ارجا لامک و مامت تافیرشت بادآ ات دندرک
هارگیاج تیمها ببس هب
تفایض ین و شیوو نامهم ۀیحور نتشاد و یرابرد م ب مسارم و اه
،یزاون وو مهم د لوئرسم مارقم نیررت
یم رامش هب ناروو کسانم یارجا
ًامیقتسم و دمآ ناوو رس رب
یرم تراظن اه نامیلرس( دررک
،داژرن 1396 :
159 نیااب .) هب رفپمک لاح تمس
یرگید یلغش یاه هراشا
بحاص زا و هدرک هک هدرب مان ینابصنم
یعورن اب
هراگن رد ،یراتفر تاکرح و ششوپ رد توافت اه
هدمآرد ریوصت هب .دنا
« ،تافیررشت سیرئر ،یرساغآ کیشیا
بحاص نیا زا یکی یرم رورضح مسارم رد دنلب یقامچ اب هتسویپ نادوجآ مکح رد هک دوب نابصنم
و ترفای
یم یهنورما ار یشابرادنامهم درک
» ،یفسلف(
1391 : 61 رارموط جات هلاک و تسد رد قامچ نیمه اب یو .)
هدمآرد ریوصت هب رس رب ا
هربنپ رترسآ ارب رنر مرق ترفلک توهارم عون زا یهلاک .تس رود هرب هرک یا
هچراپ یم هتسب لیوط و فیرظ یا همامع لکش هب ات دش
کری و ررَپ کی مه نآ کرم رد .دیآرد عوبطم یا
یم هداد رارق تشگنا کی یانهپ و راهچ یدنلب هب کچوک و مکحم یبوچ ۀلیم لیمکت ات دش
ساربل ۀدرننک
وو نادرم نا
چرم( هرپاتاپ ،ررمک لارش ،درنلب سابل زا معا ر یوفص رلااس .درشاب ر یرغارس شرفک ،)چیرپ
« لامشوت خبطم ۀمه رب تراظن هک دوب یرگید صخش ،یشاب یشابرادنامهم و تشاد هدهع رب ار اه
رریز اه
یم راک وا رظن رک یمارگنه ،هارشداپ ۀرفس ،وصخم یاذغ شیپاشیپ راب ره ات دوب فظوم یو .دندرک
زا ه
یم نوریب هناو پشآ ار نآ اذرغ ۀرضرع زا شیرپ یرتح و دشاب تکرح رد ،هرفس رس رب ندش هدیچ ات دندرب
دشچب » ،هینروات(
1389 : 581 ررتم رارهچ ات هس لوط هب یلاش( لیدنم مان هب هلاک یعون هراومه هک یو .)
یم هدیچیپ رس رود یوحن هب اگن رد ،تشاد رس رب )دیآرد هلاک لکش هب ات دش
هر بریترت نیرمه هرب رین اه
هتفای ریوصت یم یو ۀرابرد ندراش .تسا
:دسیون ت رد وا م تدم ما ى شرم شنایرابرد و هاش هک غ
ررص لو
ذغ سو رد دنشاب ا ط
ات لا ر ذغ یم ىرووا هرک یمارگنه ترسا زارهم یو .ترسا یرا گتمدو هدامآ و دتسیا
یشابرادنامهم ناوو اه
یمرب ار اه رد ار دراک ۀغیت ،دننیچ
زا یکی ظ ر یاه ذغ تنا هب ا خ درنکورف دوو با
هب و ه ب اج ر خ او ه وت عقاورد .دتسرفب د م
ابلا ى نیا زا قح ا تریاهن ارب دورو ه
ت م و ما قلاع هدافترسا ه
یم وم و رف ىاراد هاش دوب دقتعم اریز ؛درک به
ت ى ال ه ى سآ و م نا ى نآ و تسا چ
دورو تسد هب ىو ه مل
س
یم م ،دنک ق اب و تکربرپ و سد ق
ی م ۀدنا ذغ ا یندیشون ای بافش ، ا
خ ناریرابرد هرتبلا ؛تسا نیرفآورین و
وا نیا هب ه ا تافارو و ما ع
ت ق هب نکیل ،دنتشادن دا ذپ
م نتفری ع ت ق تاد ى لوبقدروم هک ع
هرب طوربرم و هرما
لس ط اظت ،دوب تن ه
یم ر ،ندراش( دندرک 1372
: 1218 .) هراگن رد نیادوجواب میرن یتلارح هرب یو اه
هرک خر
و راتفر رد ایوگ یشابرادنامهم تانکس
هرتفای مرسهت ،دراد ررظن ترقد نارنامهم زا ییاریذپ یارب اه .ترسا
هلسلس و مظن شیامن رد عوضوم نیا تیمها هترشاد دورجو نارورو تافیررشت رد هرک تسا یبتارم
.ترسا
یشابرادنامهم سابل رد مه اه
هلاک و اه هداس ییاه
و رارعت یرارتفر ترلاح رد و ) ورقنم و هرکت ود( ررت
ناوو نامدیچ هدش میسرت اه
هریش .دنوش هداد ناشن ناریاس زا یامتم ات دنا یچ
و هریهت رومیم هک مه یشاب
یندیشون عاونا یرادهگن هراگن رد ،دوب اه
هررمو رارنک رد هداس رایسب یراولش و کینوت اب اه رنت و اره
اره
هدش یحارط یم صخشم بیترت نیدب .تسا
شیپ قبط هک دوش ضرف
رد نارورو تافیررشت ،شهوژپ نیا
شیپزا یوگلا ساسارب ینییآ مسارم کی دننامه نایوفص رابرد نییعت
شقن اب هدش یصاو بیترت و مظن و اه
ناشن هک زرا ۀدنهد یم را گرب دوب نانآ یگنهرف یاه
.دش
ۀرامش لودج 2
بحاص شقن دومنزاب: اوو تافرشت ییاپرب دنور رد لغاش دارفا و نابصنم
ن )ناگدنراگن :عبنم( یرابرد یاه
مان تیصخش
یرگراگن رد اه
یساغآ کشیا ناوو(
رلااس )گر ب
مان تیصخش
یرگراگن رد اه
لامشوت یشاب
رادنامهم یشاب
هریش یچ یشاب
4 اذغ تخپ .
یواکاو دنور رد یم روصت تسخن ۀلهو رد ،یرابرد ناوو تافیرشت دومنزاب ،وصورد اه
نارگرارگن هک دش ۀورحن زا
مشچ شندوب یدنیارف تیهام لیلد هب اذغ تخپ تیدودرحم ارب هارمه ای هدرک یشوپ
یاهاذرغ طرقف یررصب یاره
هراگن شناوو نکیل ،دنشاب هدیشخب مسهت ار وروس ۀدامآ و هتخپ هرب درنیارف نریا ،رارظتنا لاوررب هرک داد ناشن اه
هنوگ نامه دش یزاسروصم ،هدوب یبرغ ناحایس هجوتدروم هک یا
ه یم هینروات .تسا اری غررم ،دنفسوگ تشوگ :دسیون
یم ید رد ار رتوبک مین و دنناشوج
یم پ یرم یلاو نگل کی رد ار تشوگبآ و تشوگ مامت دعب .دننک رید و درننک
یم ار یم رارق شتآ رس رب هرابود و دنیوش یم مرگ ار نغور .دنهد
ینارمزات دننک ترشوگ هارگنآ .دورش غاد رایرسب هرک
ین هم یم هراپ ود هب ار رتوبک و هراپ راهچ هب ار غرم و ددعتم تاعطق هب ار پ یم نغور رد و دنرب
و دنورش خرس ات دنزادنا
یم بوو ار جنرب .دنریگب دوو هب ییلاط نر یرم ید رد تشوگ یور و دنیوش
هزادرنا ارت درن یر برسانم هرک یا
ور هقلام کی اب ار نگل رد تشوگ بآ .دنهد صیخشت یم جنرب ی
کی ۀزادنا هب هک یدح ات دنهد یور ترشگنا درنب
هیلادنچ و دیفس ۀچراپ اب ار ید رد سپس .دریگب ار نآ یم یا
یم یمیلام شتآ ار نآ ریز و دندنب درنچ هاگهگ .دنهن
یم نوریب ید زا ار جنرب هناد یاررب ترشوگ بآ قرشاق دنچ ندو فا هب زاین ای هدش مرن دننیبب ات دنروآ
ترخپ مارمتا
یم بآ ار نغور زاب دعب یتدم .دراد هقلام اب و دننک
خاروس یاه یم جنرب یور راد
رد ار نآ ،جنررب ندیرشک مد اب .دن یر
باق یم گر ب یاه یم نآ یور ار تشوگ و دنشک
یرعیبط رنر رد ار یکی سپس .دننیچ یرم دیفرس ا
و درنراذگ
یم درز نارفعز طولخم اب ار یرگید دننک
نر اب مه ار یموس و بآ ارب ی یمآ
یرمرد ترشوگ رنر هرب رارنا درنروآ
،هینروات(
1389 : 24 تریاور یعورن هرب ترسد شیورو راثآ رد ین نارگراگن ،یتافیصوت نینچ هب هجوت اب .) و یزادررپ
هدز یتحاسدنچ یزاساضف دش هتشاذگ ،تخپ راک هب دارفا تیلوغشم زا معا ر تخپ دنیارف دنناوتب ات دنا
ید ن ررب اره
هکت ،نادنفسوگ یباصق و حبذ ،شتآ ،ندررک باربک ،شرتآ هرب ندریمد ،م ریه نتسکش ،ناغرم تشوگ ندرک هکت
کشم رد نغور زا هدافتسا نآ نیی ت و ،وصخم ورظ رد اذغ ندیشک ،اه
نآ .درنهد نارشن ار ر اه نارنچ
رد هرک
ۀرامش ریواصت 4
و 5 و 6 یم هدهاشم نآ ،دوش
نوچمه یلوصا اه هرکیپ کید ن و رود میسرت
یرشخبایوپ ،ایرشا و اه
تیصخش راتفر و تلااح هب مهح ،یرصب رصانع دربراک رد بسانت و نزاوت تیاعر ،اه
ار تاریئ ج هرب هرجوت و یراگن
هرهب دروم نر زا ،تخپ تابسانم عومهم شیامن یارب و هداد رارق یرو هنحرص و هدررک هدافترسا لمکم یاه
یاره
عمجرپ و غولش بیکرت اب و هتسب ییاهرداک رد ینحنم و مرن طوطو اب ار تی
هدرک یحارط کرمتمریغ یدنب رد ارت درنا
هراگن ،لک .دنیآ مشچ هب اهاذغ تخپ باب رد ناشدوو ینیع تادهاشم و هتسیز تایعقاو اب قباطم ناشیاه
ۀرامش ریوصت 4
. هراگن دش ییارجا تایئ ج و اذغ تخپ دنیارف شیامن زا یا تسد ۀخسن زا روصم گرب( نآ ن
سیون جنپ
جنگ ۀرامش ،ناتسلگ خاک ،تاره ،یلعردیح هب بوسنم یماظن 709
)
ۀرامش ریوصت 5
هراگن. نآ تخپ ۀوحن ات یباصق و حبذ لحارم زا یا بحاص روضح اب اه
یرابرد ناوو تافیرشت نابصنم
ۀخسن ،یتورد ۀناو رد درگ(
اخیلز و فسوی ،نیو ق ،
948 مق ۀرامش ،یر
Inv. No. 51/1980 & 52/1980
)
ۀرامش ریوصت 6
: هراگن نآ ندیشک و اذغ تخپ ینایاپ لحارم زا لماک تایئ ج اب یا یرابرد ،وصخم ورظ رد اه
،فصآ سلهم(
نشلگ عقرم ۀدس تسخن ۀمین ،
11 ۀرامش ،ناتسلگ خاک ،یرمق 1663
)
5 )اذغ ورس( ییاریذپ .
نیا ییاپرب دنور رد هنوگ
رب هیوفص رابرد ،تافیرشت و بادآ پ
تنس ۀیا ۀیصوت و نایناریا نیرید یاه
ب نامهم ،ملاسا نید ناگر یزاون
یم تروص ار یصاو یاه بتارم و داد
ذپ ماهناررس هب ار ییاری
یم نآ ،دیناسر توتف رد هک هنوگ
همان :دوب هدش هراشا نادب ین اه
« نارکرا و بادآ هرک دنرسرپ ررگا
ندرک ینامهم طررش ود دنرسرپ ررگا .بدا شش و نکر شش ،طرش ود :هدراهچ یوگب ،تسا دنچ
ضرغ هن و ادو تیاضر یارب زا مود و نداد ه یکاپ و للاح ماعط ار نامهم لوا یوگب ،تسا مادک مدک نکر شش دنسرپ رگا .نتشاد یمارگ ار وا ایر و هرب و ندررک میظعت ار نامهم لوا یوگب ،دنا
ب مود ؛ندناشن وکین یاج هداشگ نامهم ا
یور دریآ دریدپ نامهم دنچره موس ؛ندوب نادنو و یور
تسد زا هچنآ و ندرکان لخب مهنپ ؛نتشاد هدایز تمرح ار هدناووان نامهم مراهچ ؛ندرکان رت دنرسرپ ررگا .دشاب رودقم هچنآ ندرک رضاح و ندرکن فلکا مشش و نتشادن غیرد نامهم زا دیآرب ا لوا یوگب ،تسا مادک بدا شش یاذغ مود ؛دشاب اذغ مادک هب وا لیم هک ندرک لاؤس نامهم ز
ترفه زا شیب دور نوریب نوچ مراهچ ؛ندرکان رایسب فیلکت ندروو رد موس ؛نداهن وا شیپ رتهب هکلب نداهنان تنم مشش و دیاینرب یتسرپدوو یوب ات ندومن یهاوورذع مهنپ ؛ندرک تعیاشم مدق نتشاد ناوارف تنم »
و بس یفشاک ظعاو(
،یرا 1350 : 247 ر 248 ًائدرتبا ،یتنرس نیرنچ دریییت رد .)
یم تیمها ئاح هچنآ ینامهم عمج رد ونازراهچ ای ونازود لکش هب نتسشن ۀوحن ،دومن
رد هک دوب اه
هراگن مسهت ببس هب مه اه هنحص یشخب
تفایض و م ب یاه سولج بادآ نیدب هجوت ،هناهاش یاه
هقلح زارت صخش درگادرگ رد راو هتفریذپ تروص تکلمم لوا
رین نارگرارگن هرک وحن نیدب ،تسا
تفج یاهاپ و هدیمو ناوناز اب ار دارفا برجاو تیرصخش لرباقم رد هنشاپ ود یور هدرک
ماررتحلاا
هدرک میسرت هاشداپ نآ ؛دنا
:هتشون مه سویرائلوا هک هنوگ
« ،ناریناریا نترسشن زرط نتوومآ یارب
کی ع وط تدا لا ین لا نادب ات تسا مز ود ىور هدیمو ناوناز اب دارفا .تفرگ وو
پ یم هنشا و دننیشن
یم مو ولج هب ىروط ار دوو رس د ۀلصاف هک دننک
ه کی زا شیب نیمز زا ناشنا نینچ .دشابن مینواپ
ذ رد نایناریا نتسشن هرفس رس زا ىروصت دیناوتب ات دیروآ رظن رد ه
دیزاس مسهم دوو ن »
،یدنوار(
1382 : 469 نیا ساسارب .) ۀرامش ریوصت ،تشاددای
7 هب ،یوفرص رصع یرصب دانسا عومهم ۀباثم
یارب نارگراگن هتبلا هک تسا یرابرد ناوو تافیرشت و ییاریذپ تقو رد بدا تیاعر عون نیا هاوگ هنحص مامت ،رتشیب دیکیت ثلثم یلکش رب ار ییاریذپ یاه
هتواس انب ین هنوگ ییوس زا ثلثم اریز ؛دنا
یمسهت نهرف رد دارمن و هدرش هترسناد طبتررم مدرنگ و دیرشروو ارب نیمزررس نریا نارمدرم
لصاح نارب یم هرب ار هارگن دورو سیر رد ررگید یوس زا و ؛تسا تمعن یناوارف و تکرب و ی یو
یم وطعم )رابرد ناگدا هاش ای هاشداپ(
نامهم ،علاضا موادت رد و دراد هب ار اه
ارب ،تربترم بسح
ششوپ یم ناشن عونتم یاه هد
.د
ۀرامش ریوصت 7
. هب ،نامهم یوس زا هچ و ناب یم یوس زا هچ ،سولج بادآ دومنزاب تقو رد ونازراهچ ای ونازود تروص
ییاریذپ ( هناهاش یاه هاش :تسار لااب
خرف دنمرنه ،ناتسهوک رد بسامهط ، یب
978 ۀرامش ،یرمق
F1939.47a
رب :پچ لااب ؛
،ثرمویک نتسشن تخت وق ۀمانهاش
ما ۀرامش ،یسابع اضر ۀزوم ، 656
ۀعومهم ،ناهفصا ،مود سابع هاش :تسار نییاپ .
ۀرامش ،ناواقآ نیدلاردص
R. 1642-66 CE
زا یگرب :پچ و طسو نییاپ ؛ یمساق ۀمانهاش
ۀرامش ،ناریا یلم ۀزوم ، 4362
)
هدرش هرجوت اهاذرغ نامدریچ و عیزوت بادآ هب ،ییاریذپ مود ماگ رد نارنچ .ترسا
هرلاولاد هرک (
1370 :
176 ر 178 یم هراشا ) :دنک
« ریاس ،اذغ رص زاغآ رد لاغ
نآ فص هک ینام ترشاد هرمادا جراو ات اه
ظ ور
یدایز ذغ یم تسد هب تسد یروط ار ا یم جراو سلهم زا و دنداد
اری درندرک ظ
هرباج ار یدریدج ور ارج
یم چیه هک دنداهن یمن ناکت دوو یاج زا سک
دروو .»
ۀرامش ریوصت 8
هب وگ حوضو ناوو روضح یای
نامهم و اذغ عیزوت فص شیپاشیپ رد رلااس تسا یناراد
یم سلهم دراو وا سپ رد کی ره هک هفیظو ،اذغ عیزوت یارب و دنوش
ورظ یهورگ .دنراد هدهع رب ار یا
