Model-Based Solution for Water and Soil Resources Management

(1)

Iranian Journal of Public Policy, Vol.6 , No.1 , 2020 180

Model-Based Solution for Water and Soil Resources Management: Opportunities and Threats

Sajedeh Safikhany¹

Ph.D. Student of Watershed Management Science and Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar

abbas, Iran Arashk Holisaz

Assistant Professor, Department of Natural Resources, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar

Abbas, Iran Abdolreza Bahremand

Associate Professor, Faculty of Natural Resource, University of Gorgan, Gorgan, Iran

Mehdi Biniaz

Instructor, Department of Natural Resources Engineering, Faculty of Agriculture and Natural Resources, University of Hormozgan, Bandar abbas, Iran

(Received: 2019/06/26 -Accepted: 2019/12/23)

Abstract

The development of the world towards a trend to model driven, nature management strictly has engaged with such structures that identified by models, So that nowadays, cognition of nature is confined to modeling and model application become a basic tool in cognition of environment. This survey through qualitative content analysis, emphasizing on water and soil models, specifies that acceptability of models correspond to economic-development policies. The results show the model is defined as tool that show environmental policies performance of managers and policy-makers. Furthermore, four relationship were extracted in understanding of political and framework of environmental models that model can not be cognition and analysis tool for understanding of epistemic framework of the environment. While tries to conceptualize relationship between policy and natural processes that policy- maker do policy making in the best way and model offers solutions to optimize policy-makers management tasks when those is non-optimal.

Keywords

Modelling, Content Analysis, Policy-making, Environment Management.

This Work Is licensed under a CreativeCommons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0)

1 - Corresponding Author’s Email: [email protected]

(2)

همانلصف یملع - یشهوژپ یراذگتسایس

،یمومع هرود 6 ، هرامش 1

، راهب 1399 ، تاحفص 199 - 180

هار لدم لح -

و بآ عبانم تیریدم یارب ناینب کاخ

تصرف: اهدیدهت و اه

یفص هدجاس یناوخ

1

ناگزمره هاگشناد یرادزیخبآ یسدنهم و مولع یرتکد یوجشناد ناریا ،سابع ردنب ،

یلح کشرا زاس

ناگزمره هاگشناد یعیبط عبانم یسدنهم رایداتسا ناریا ،سابع ردنب ،

هرهب اضرلادبع دنم

ناگرگ هاگشناد یرادزیخبآ و عترم رایشناد ،ناگرگ ،

ناریا

یب یدهم زاین

نهم یبرم ناگزمره هاگشناد یعیبط عبانم یسد ناریا ،سابع ردنب ،

:تفایرد خیرات(

5 / 4 / 98 - :شریذپ خیرات 2

/ 10 / 98 )

هدیکچ

لدم دنور تمس هب ناهج تفرشیپ اب هدش ییوگلا یاهراتخاس ریگرد شیپ زا شیب تعیبط تّیریدم ،روحم

تسا

طیحم تخانش هزورما و رد نانچ تسیز

لدم بلاق یم مّسجتم یزاس یقلت تخانش نیا ییانبم رازبا لدم هک دوش

یم . دوش هرهب اب شهوژپ نیااذل لدم رب دیکأت و یفیک اوتحم لیلحت زا یریگ

هک دراد شلات کاخ و بآ عبانم یزاس

ناشن لدم تّیلوبقم دهد هشیدنا اب تسا رظانتم اه

تسایس و اه یداصتقا یاه

- هعسوت لیلحت جیاتن .یا نایب اوتحم

هدننک ی

هب لدم فیرعت سکعنم رازبا ناونع

هدننک تسایس درکلمع طیحم یاه

جارختسا .تسا ناراذگتسایس و ناریدم یتسیز

هطبار راهچ لدم بوچراچ و یتسایس هاگن نیب یساسا ی همادا هب رداق لدم هک تسا نآ زا یکاح زین یطیحم یاه

ی

طیحم یتفرعم بوچراچ لماک تخانش رب تسیز

یلاحرد .تسین لیلحت یا دنیآرف نیب طباور هک دراد شلات هک

موهفم ار یعیبط یاهدنیآرف و یراذگتسایس هفیظو راذگتسایس هک یلکش هب .دنک یزاس

نیرتهب هب ار یراذگتسایس

هنزاوم یتقو و دهد ماجنا هویش لامعا رد هنیهبان

یتیریدم یاه هار ،دراد دوجو شا

لح هنیهب یارب ییاه آ ندش

هئارا ن

.دهد

:یدیلک ناگژاو

لدم یزاس ، اوتحم لیلحت ،

یراذگتسایس ،

طیحم تیریدم تسیز

.

1 - لوئسم هدنسیون Email: [email protected]

(3)

182 یملع همانلصف هرود ،یمومع یراذگتسایس یشهوژپ-

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

همدقم یلع نآ مغر تموکح زا یرایسب هک یارب ار دوخ یمومع جراخم زا یهّجوت لباق شخب اه

شیاپ طیحم یایحا و تظافح ، یم هنیزه تسیز

هب هتشذگ ههد راهچ لوط رد و دننک حوضو

یم هب و رادیاپ ِشقن ناوت شرتسگ تعرس

هدنبای نآ طیحم بیرخت اب هزرابم رد ار اه هدهاشم تسیز

هن اّما درک طیحم بیرخت دنور تهج اهنت م تسیز

هتسناوتن هکلب تسا تبث یاهدنیآرف تعرس تسا

طیحم بیرخت ( دهد شهاک ار تسیز

Duit, 2014a

هدافتسا شیازفا یّتح .) ِشناد زا ناریدم ی

هب ،یّنف هیبش روظنم میمصت ِجیاتن ِیبایزرا ِفلتخم ِتلااح ِیزاس

طیحم یتّیریدم یاه اب هک تسیز

هصلاخ طیحم تاعلاّطا ندرک ش ندرک صخشم ،یتسیز

فاک نیبزا یارب شلات و یملع یاه ندرب

فاکش هب اه هلیسو لدم هتسناوتن ،هدوب هارمه یطیحم یاه دنک لصاح ینادنچ تّیقفوم تسا

(

Duit, 2005

طیحم بیرخت یاهدنیآرف تعرس و ) ( دهد شهاک ار تسیز

Duit, 2014a

هک )

لدُم جیاتن میمعت رد ناققحم ندوب دّدرُم ِثعاب ًاتجیتن یزاس

حم یاه و ییاسانش یارب یطی

طیحم بیرخت یاهدنیآرف ِتارثا نتفرگرظنرد یم یتسایس تامیمصت رد تسیز

،تقیقح رد .دوش

دیچیپ شیپ ندوب نکممریغ و تعیبط یگ ینیب

هناماس یارب تّدمدنلب هک هداس ًاتبسن یکیزیف یاه

هتفشآ راتفر یم ناشن ار یا

هدرک داجیا ناقّقحم نیب رد ار رّکفت نیا دنهد لدم نودب هک تسا

یزاس

یمن ( تخانش لماک تّقد اب ار ناهج ناوت

Jørgensen, 2001

چیه هک رّکفت نیا ندش مکاح اب .)

داس نآ هب ناهج زا یشخب ،درک کرد ار نآ ناوتب ندرک دودحم و کچوک نودب هک تسین یگ

شور رد یزکرم یلصا ،لدم ( تفرگ رارق یملع یاه

Singh, 2002

تویپماک روهظ اب و ) زورب و اهر

هیبش بلاقنا ود هیبش و یددع یزاس

( یرامآ یزاس

Singh and Donald, 2006

تمس هب ناهج ،)

لدم دنور کی شیپ روحم

( تفر

Kuhne, 2005

و ) طیحم تخانش هزورما بلاق رد نانچ تسیز

لدم یم مّسجتم یزاس یم تخانش نیا ییانبم رازبا هناگی هب لیدبت لدم هک دوش

دوش

(

Wainwright and Mulligan, 2004

.) همادا ِشقن شریذپ اب هورگ و تلود یتایح و راد

یاه

شلاچ ّلح رد یعامتجا فلتخم طیحم یاه

نیا و یتسیز و یراذگتسایس یاهدنیآرف هک

همانرب یزیر طیحم یاه نآ یتسیز

تعیبط رد دوجوم یاهدنیآرف زا حیحص تخانش یانبم رب ،اه

( تسا

Salehi et al., 2018

د سپ ،) هورگ و تلو و هدافتسا هب مزلم زین یعامتجا فلتخم یاه

هرهب لدم یّنف شناد جیاتن زا یرادرب طیحم تلاکشم و لئاسم تخانش یارب یطیحم یاه

یتسیز

.دنتسه هب یترابع یراذگتسایس طیحم یاه

هب یتسیز هعومجمریز زا یکی ناونع

کینکت و اه یاه

مهآرف مزلتسم ،تلود یمومع یراذگتسایس روآ

مرن تاناکما ند و لئاسم تّیریدم یارب یرازفا

هزوح تلاکشم طیحم

لدم زا هدافتسا شیازفا نیا اّما .تسا تسیز و یطیحم یاه

هدرتسگ یگ

نآ نوزفازور هب ثعاب ،

لدم و لدم هب هاگن رد یبطقود ًاتبسن یاضف ندمآ دوجو تایبدا رد یزاس

(4)

تصرف :کاخ و بآ عبانم تّیریدم یارب ناینب اهدیدهت و اه

183

هدش یملع هب .تسا

لاثم ناونع

Morton

( یب )1993

نا یم لدم زا یرایسب دنک رد هدافتسا دروم یاه

هزوح هب ای ،دنتسه صقن یاراد یطیحم تاعلاطم نآ یتسردان یرظن ظاحل

صخشم اه اذل .تسا

لدم جیاتن تسا رتهب و یناکم سایقم ینگمهان هکارچ ،دوشن عقاو شریذپ دروم یطیحم یاه

ینامز شیارگ رییغت و نآ

تّیعقاو اب لباقت رد اه یاه

هب هک تسا ی هدوب نآ لابند

.میا (Dale

)2003

لدم شرتسگ و داجیا یلصا فده یزاس

میمصت دنیآرف هب کمک ار یطیحم ریثأت تحت هک یریگ

یم تسا یسایس لماوع لدم زا یضعب ناسآ ًاتبسن کرد تسا دقتعم و دناد

باذج رایسب ار نانآ اه

هدرک هدنبیرف و یلاحرد تسا

تسا نکمم یگداس نیا هک مهم تلااعفنا و لعف هک دشاب انعم نیا هب

هب هناماس رد هدیچیپ و هعسوت اب اذل ،دنتسین صخشم لماک روط

شیب ندرک لدم رت

ِهابتشا ِسح اه

یم لصاح نانیمطا .دوش

Bolker

( )2007

نایب یم دنک ینعم مدرم مومع یارب هک یزیچ نآ راد

یم هک تسا نیا ،تسا لدم هنوگچ دنریگبدای دنهاوخ

هدینش هکارچ ،دننک یزاس لدم دنا

یزاس

یم رکف و تسا یدنمتردق یرازبا لدم دننک

یم یزاس نآ هب متسیس کی دروم رد ییاهزیچ دناوت

اه

یلاحرد ،دیوگب یمن ًاعقاو و دنتسین نئمطم هک

لدم دنناد یم هچ یزاس

مادک و ؟دهد ماجنا دناوت

لدم زا عون یم اه

؟دنشاب دیفم دنناوت

Morgan

و

Nearing

( )2011

لدم تهج یملع یرازبا ار

نیمز درکلمع یگنوگچ کرد شیازفا

1امیس طابترا و هدنهد شناد نیب ی یم اه

هب هک دنناد روظنم

هدامآ و تّیریدم ،هناماس یحارط دوبهب همانرب و ناریدم یزاس

میمصت تهج نازیر یریگ

یحارط

یم .دوش یچریم ( ) 2013

یم نایب لدم هک دنک یشنیب ،

هبنج زا ،یژولویب ،یژولوکا ،یژولوردیه یاه

طیحم یم هئارا ار یعامتجا و یداصتقا ،یتسیز هب لیدبت اب و دنک

یارب یساسا و هچراپکی یرصنع

هژورپ هویش ای یسدنهم یاه میمصت و بآ عبانم هچراپکی تّیریدم یارب ،یتیریدم یاه

یریگ اه

.تسا یرورض نسلم

ناراکمه و (

)2018

نایب یم لدم هک دننک شزرا نودب

اّما تسین 2

صخشمان ینهذ ،3

هعماج زا یلوصحم و4

هتفرگ لکش نآ رد هک تسا یا هب .تسا

هداس یترابع رت

لدم هدش هتخاس یعامتجا ظاحل هب هک دنتسه یسایس و یعامتجا ،یگنهرف یاهراتخاس اه اذل .دنا

لدم نیا یزاس هب( اه لدم هژیو یه یاه

هب )یکیژولورد روظنم

روتسد تیاده راک

ثحب یتسایس یاه

هب .تسا یم هدافتسا لدم هک نامز ره یترابع همانرب دروم رد یراذگتسایس یارب دوش

میژر یزیر

عّونت دربراک نامز رد و تسا بآ عبانم تموکح و تیریدم یوگلا ،هدنیآ رد بآ عیزوت ،بآ متسیس یگدیچیپ و یتموکح لاکشا ،بآ عبانم یلحم تّیوه ،یناسنا ه

یم هدیدان ار قوقح یا .دریگ

یلح ( ناراکمه و زاس لاس زا هتفای راشتنا تلااقم هعومجم اوتحم لیلحت اب )2018

1384 ات 1395

هلجم نیا هب ناریا بآ عبانم تاقیقحت ی تسد هجیتن

تارییغت و هعسوت یلصا فده هک دنتفای

1 - Landscape 2 - Value-free 3 - Uncertain 4 - Subjective

(5)

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

هدرتسگ لدم یزاس یاه صقن دوجو ،بآ عبانم مدع و

خساپ ییوگ لدم رد عامجا مدع و یلبق یاه

هب هنیهب لدم باختنا هدیدپ و لدم تّیهام لیلد

هب .تسا یسررب دروم قیقد یترابع

یجورخ رت یاه

لدم یتابساحم هتسناوتن یکیژولوردیه یاه

هب تسا لدم یدورو ناونع میمصت یاه

رد یریگ

هزوح لدم مومع و دنوش هدافتسا بآ عبانم مرن و اه

اهرازفا هغدغد قیقد و رتهب نیمخت ی عبانم رت

هتشاد ار بآ نآ نودب دنا

نیمخت نیا هک یراذگتسایس دنیآرف رد اه

میمصت و اه یریگ

.دنوش دراو اه

شور ءاقترا دوجو اب ًاتجیتن لدم طسوت بآ عبانم نیمخت رد یتابساحم جیاتن و اه

یاه

هدیچیپ ِکیژولوردیه هویش رد یدروخزاب ،رت

س لوصا و اه یراذگتسای

هدید بآ عبانم یاه

یمن کی هب نیاربانب .دوش

« لدُمربا »1

لدم رب یلوتسم ادتبا ناوتب ات تسا زاین کیژولوردیه یاه

تسایس خساپ نلاک نآ تسبراک و ندرک ییارجا یارب سپس و درک نیودت ار یبآ یاهزاین هب وگ

تسایس نیودت یاه

،یتایلمع لدم ،هدش هنیهب و ارجا و باختنا

لدُمربا نینچ هب لین ترورض .دوش

1 لدم رب هچراپکی هاگن ) ،بآ عبانم یاه

2 یگدیچیپ مهرد ) ،روشک یعیبط و یمیلقا طیارش یاه

3 و رّثکتم یاهدربراک و ءاشنم ) 4

دیچیپ مهرد ) ،)ینامزاس نورد و نیب( ینامزاس یاهرّثکت و یگ

تنس و یلحم تاعامتجا ،یّلوتم یاهداهن هنیرید یاه

نآ ی ه هرهب رد ا .تسا بآ عبانم زا یرادرب

،ییاضف نینچ نایم رد هعسوت اب

لدم نوزفازور یزاس

هب لدم ،اه تاقیقحت و مولع رد یرازبا ناونع

شور زا یکی و تفای هعسوت یعیبط هعلاطم یاه

هناماسوکا

2اه دش (

2001 Jørgensen,

) ًاتجیتن .

شیب مادقا دوخ یعیبط تّیعضو یانبم رب اهروشک رت لدم هب

یزاس یم زا هدافتسا قفاوم و دننک

دنتسه لدم (

Kuhne, 2005

) لدم هک تشاد هّجوت دیاب نیب نیا رد . هبنج رب

یلیثمت یاه

هبنج ات دراد دیکأت ناهج ]هناراگنارازبا[

اه عقاو[ میقتسم ییامنزاب ی لدم کی و ]هنایارگ

شیپ زاس رت

شیب و یم یسک ره زا رت خاس هک یلدم دناد

هت صقن و تسین لماک تسا دراد یدایز ای مک یاه

(

Helisaz, 2010

شیپ مک اّما ) یم

لدم دیآ شیپ دنک فارتعا هک دوش روبجم زاس ینیب

یاه هابتشا شا

لسن داجیا اب هکارچ ،تسا یاه

لدم زا دیدج نآ ،

یم حلاصا ار اه دنک

(

Beven, 2009

) نیاربانب .

یم هک یدقن ره زا ادج لدم رب ناوت

یزاس لدم تّیلوبقم هک ضرف نیا اب شهوژپ نیا ،درک دراو اه

هشیدنا اب رظانتم تسایس و اه

یداصتقا یاه -

هعسوت شسرپ نیا هب هک دراد یعس ،تسا یا اه

خساپ

یم لدم زا هدافتسا ایآ دهد هتسجرب شقن دناوت

هتشاد کاخ و بآ عبانم تخانش دوبهب رد یا ؟دشاب

هب لدم یترابع یطیحم یاه

خساپ ناوت همانرب و ناراذگتسایس هب بسانم تخانش و ییوگ

ار نازیر

؟دنراد

1 - Supermodel 2 - Ecosystem

(6)

185

شور و داوم اه

یناهج داصتقا رد بآ مهم شقن (

Environmental Protection Agency Office of Water, 2014

)

هب نآ یّقلت و ییاذغ تّینما کرحم روتوم ناونع

(

Shannon and etal, 2008

) مه و شقن نینچ

یساسا عونت ظفح رد کاخ و ییاذغ تّینما ققحت و یناسنا یگدنز تفرشیپ و ظفح ،یتسیز

هنیزه و تلاکشم کاخ شیاسرف زا یشان یاه

(

FAO, 2018

) ندرک ادیپ یارب هک دش ثعاب

لدم فادها و راتخاس نیب طابترا شیب ،یزاس

لدم رب شهوژپ نیا دیکأت نیرت و بآ عبانم یزاس

.دشاب کاخ نآ زا

هک اج نیا شهوژپ هب تسین یرامآ لیلحت و هداد دیلوت لابند خساپ هب لین و

شسرپ حرطم لدم اب طبترم تاقیقحت و نوتم رب طّلست و یهاگآ مزلتسم هدش یزاس

و بآ عبانم

نآ رد دوجوم یاوتحم ریسفت و کاخ اذل ،تساه

هب یفیک اوتحم لیلحت شور ناونع

ماجنا یسانش

حت هکارچ .دش باحتنا شهوژپ نیا و نتم ناهنپ یاوتحم ریسفت رب هک تسا یشور اوتحم لیل

هداد یم زکرمت اه ( دراد راکورس مایپ رد نیداینب یناعم فشک اب و دنک

Tabrizi, 2014

) یاتسار رد .

هعلاطم و باختنا زا سپ جیاتن لوصح هب لین باتک

اه

، هلاقم نایاپ ،اه همان شرازگ و اه یاه

لاس زا هدشرشتنم 1370

ات 1395 لدم و لدم دربراک رب هک هزوح رد یزاس

کاخ و بآ عبانم

هدرک زکرمت زاین دروم میهافم رب زکرمت اب سپس .دش یروآدرگ شهوژپ ماجنا هّیلوا میهافم دنا

شسرپ هب خساپ یارب رد لدم دربراک ییاهن فده رب هک فلتخم تاداقتعا و هاگن ،هدش حرطم

هزوح هس ،دراد دوجو کاخ و بآ عبانم لودج( دیدرگ فیرعت دک

1 دک و ) هّیلّوا یاه دروم نوتم

هقبط اب یدعب ماگ رد .دندش صخشم هعلاطم دک یدنب

هّیلّوا یاه ا

هب کیدزن و رادانعم طابترا هک ی

هلوقم و میهافم ،دنتشاد مه نآ لیلحت و یسررب اب تیاهن رد و دندش جارختسا یلصا یاه

جیاتن اه

دج( دش هئارا قیقحت ییاهن لو

2 رد نآ تارییغت دنور و کاخ و بآ عبانم تّیعضو یسررب .)

ههد دنچ لوط هعسوت دوجو اب ،هتشذگ

لدم نوزفازور یزاس

عاونا زا یدایز مجح دیلوت و اه

لدم لدم یصصخت و یملع فادها زا ،دک فیرعت رد ناگدنراگن هک دش ثعاب ،فلتخم یاه

فرص کاخ و بآ عبانم تّیعضو دوبهب یارب ک رظن

هب .دنن یب تّیمها یترابع هقباس

عبانم لاوز

سایقم رد یعیبط هدنیازف دشر ،یلحم و یّلم ،یناهج یاه

طیحم بیرخت ینارگن و تسیز

یاه

هب یارب نیّصصختم هک یشلات و یژرنا فرَص دوجواب ،نآ زا یشان لدم یروآزور

یم اه ،دننک

لدم ییاهن فده رد ار ماهبا یعون یزاس

طیحم یاه یتسیز

یم داجیا شهوژپ نیا رد اذل ،دنک

نییعت یاهدک لدم دربراک زا یهوجو هدش

و یراذگتسایس دنیآرف اب طبترم هک دنتفرگ رظنرد ار اه

میمصت هدوب یریگ .تسا

(7)

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

لودج 1 - فیرعت یاهدکریز و دک شهوژپ ماجنا یارب هدش

فیدر دك ناونع

دکریز ناونع

1 لدم هب هاگن A

A1 یزاس رازبا

یراذگتسایس یداصتقا رازبا A2

2 لدم عاونا B

یطیحم یاه موهفم -

اهرتماراپ یزاس

جیاتن هّیلوا یاهدک یسررب لیلحت زا لصاح

هلمجزا اوتحم

« همانرب یزیر

» ،

« میمصت یریگ

» ،

« تسایس

» ،

« یراذگتسایس

» ،

« تّیریدم

» ،

« همانرب نازیر

» ،

« نامزاس » رگید رکذ لباق دراوم یرایسب و ناشن

یم دهد

لدم نونف هک شیپ و یزاس

ینیب نآ زا لصاح یاه همانرب یارب ًامومع

میمصت ،یزیر تّیریدم و یریگ

هب .تسا کاخ و بآ عبانم نف و لدم زا لصاح جیاتن یترابع

لدم دیدج یاه صّحفت یارب یزاس

همانرب ریسفت و میمصت ،اه

یریگ یم هدافتسا یراذگتسایس دنیآرف ای اه ب و دوش

یارب اهرازبا نیا ه

شیپ تسایس یطیحم و یعامتجا ،یداصتقا تارثا ینیب کاخ و بآ عبانم یتیریدم یاه

هیبش و -

نآ تاریثأت یزاس یم هیکت اه

لودج( دوش 2

.)

لودج 2 - هداد عبانم اوتحم لیلحت زا لصاح جیاتن یا

دك هّيلوا یاهدك

ميهافم

A1

میمصت ،ناریدم ،تاعلاّطا داجیا یذ و ناگدنریگ

ناعفن

یارب یرازبا لدم تسا یراذگتسایس

تّیلاّعف ،لدم ،تاعلاّطا یروآدرگ ناریدم یاه

میمصت ،ذوفن تردق همانرب ،یریگ

طّلست ،یزیر

هبعج ناراذگتسایس ،رازبا تسایس ،

یتّیریدم یاه هدنیآ

همانرب رازبا جیورت ،هچراپکی تّیریدم ،یتسایس یاه

همانرب هرهب ،یحارط ،هعسوت ،یزیر تّیریدم و یرادرب

هیبش هزادنا و تاعوضوم یزاس یریگ

یسایس یاه

میمصت عبانم تظافح ،تّیریدم ،یریگ

تسایس ندرک لابرغ میمصت ،ذوفن تردق ،اه

یریگ

هدامآ ،تّیریدم همانرب و ناریدم یزاس

میمصت ،نازیر یریگ

،نامزاس ،تلود ،لدم جیاتن یراذگتسایس

هلخادم ناکما شیازفا ،کرد شیازفا ،یتّیریدم یاهویرانس لدم یسایس نارواشم ،تسایس موهفم ،یطیحم یاه

A2

شیپ ینیب هعسوت یزاسرهش ،یداصتقا یاهدمایپ ،یداصتقا یاه لدم ی

یزاس یرازبا لدم

.تسا یداصتقا یروهرهب ،بآ عبانم ،لوپهریخذ ،یعیبطعبانم دوبهب

(8)

187

هرهب ،لدم جیاتن ،عبانم ناریدم و ناکلام عبانم رد رییغت داجیا ،یرادرب

یعیبط

هیامرس هناماس ،لوپ ،یراذگ یجنسداصتقا راتخاس ،یطیحم یاه

نامزاس هب و تیامح ،یلام تارابتعا ،یتّیریدم یاه یناسرزور

هعسوت لدم ی ،یداصتقا یاهرتماراپ ،طابترا داجیا ،یزاس عبانم صیصخت

هیامرس ،یسایس ،یداصتقا ،یّنف تاظحلام متسیس ،یراذگ

یطیحم یاه

میمصت یماح ،یداصتقا تاضحلام زکرمت یداصتقا تلاخد ،یریگ

تفرشیپ تّیدودحم ،یراجت یاه تلود تلاخادم ،یداصتقا یاه

لدم یزاس کمک ،یطیحم یاه طیحم رییغت ،یلام یاه

تسیز

هعسوت لدم ناراذگتسایس عفانم نیمأت ،نیمز ناکلام و ناریدم یارب یزاس

موهفم و یسررب لدم یدورو یاهرّیغتم یزاس

لودج( فلتخم یاه 3

ناشن ) یم زیامت هک دنهد

یدورو نیب یقیقد و حیرص لدم یاه

.درادن دوجو فلتخم یاه هب

یاهرتماراپ نیب توافت یترابع

یدورو لدم تسین داح دایز فلتخم یاه یارب ناسکی ًاتبسن یاهرّیغتم هعومجم زا ًامومع و

شیپ یم هدافتسا ینیب و دننک

یم ار یطیحم لدم رتمک لیذ نآ یدورو یاهرتماراپ هک تفای ناوت

هخاش جنپ زا یکی

« یناسنا لماوع و یفارگوپوت ،کاخ ،میلقا ،ششوپ

» .دجنگن هب رّیغتم لاثم ناونع

شبنج یژرنا رد نآ تّدش رثکودح و ناراب ی

30 لدم رد هقیقد ،ناراب یشبنج یژرنا ،USLE

لدم رد یگدنراب نازیم و تّدش لدم رد شراب عون و شراب نامز ،شراب قمع ،MMF

وRPG

لدم رد هنلااس یگدنراب طسوتم عافترا هب همه ،EPM

اهنت و دنراد هراشا شراب رّیغتم هب یعون

ا یتخانشاوه رّیغتم دومن هدودحم یسررب .تسا توافتم لدم راهچ نیا رد هک تس

ییارجا یناکم

یم ناشن زین لدم نیا اب دهد

یگدیچیپ مهرد یاراد روشک هک یرّثکتم یعیبط و یمیلقا طیارش یاه

همه رد ناربراک اّما تسا هدودحم نیا ی

اب اه نیمز ،یژولوفروموئژ ،یمیلقا طیارش یعیبط و یسانش

ی زا ،توافتم رایسب هدرک هدافتسا مه لدم عون ک

هب .دنا لاثم ناونع رد هک تسا یلدم EPM

ناتسا هک ناگزمره و لیبدرا ،هاشنامرک ،نارهت ،سراف ،ناردنزام لثم ییاه ،یمیلقا طیارش

نیمز ،یژولوفروموئژ هب ،دنراد یتوافتم رایسب یعیبط و یسانش

هتفر راک هک تسا نایب

هدننک نیا

صا زکرمت هک تسا عوضوم یجورخ قباطت رب هکلب تخانش رب هن ناربراک یل

شیپ اب لدم یاه -

هراگنا هکارچ ،تسا یتّیریدم یاه نآ زا شیپ هذخّتم تامیمصت

و لدم راتخاس کرد لصاح هک

شیپ لصاح ،دنشاب نآ یجورخ هراگنا

میمصت و راذگتسایس ینهذ یاه تسا ریگ

رد ناربراک اذل .

هجرد سرتسد هک یلدم باختنا اب تسخن هب ،تسا ناسآ نآ یدورو یاهرّیغتم هب ی

دربراک لابند

میمصت یّنف هیجوت هک دنتسه یلدم هیور و اه

نآ یداهنشیپ یتسایس یاه .دوش ببس ار اه

(9)

188

یملع همانلصف هرود ،یمومع یراذگتسایس یشهوژپ-

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

لودج 3 - موهفم لدم یدورو یاهریغتم یزاس )کاخ و بآ( یبآ شیاسرف نیمخت اب طبترم فلتخم یاه

لدم دک عون

لدم

یدورو یاهرّيغتم

یلک یاهرّیغتم

هدودحم

لدم ییارجا یناکم ی ^Merritt

and et.al Beven

Morgan and Nearing

B RUSLE یبرجت

یبرجت - شیاسرف روتکاف

و ناراب یشبنج یژرنا( ناراب یگدنهد

رد نآ تدش رثکادح 30

هقیقد ) شیاسرف بیرض ، ،یریذپ

هجرد ،بیش لوط ی

،کاخ یتظافح تایلمع ،بیش ششوپ تّیعضو .یهایگ

،ششوپ ،میلقا ،کاخ ،یفارگوپوت .یناسنا لماوع هزوح

هزوح ،ملایا دس زیخبآ هاگپ زیخبآ

،)ناتسزوخ( دنوتک خرس

هزوحریز هزوح ،یقرش ناجیابرذآ ،)نارهت( ولمام و هماما زیخبآ

هزوح ،)نارهت( دورجاج وح ،)ناگزمره( کیرباگ زیخبآ

هز زیخبآ

هزوح ،)سراف( دنویس هرق و ترایز زیخبآ

.)ناگرگ( وس

یبرجت USLE -

هبعج ،یرتسکاخ

یعیمجت شیاسرف روتکاف

و ناراب یشبنج یژرنا( ناراب یگدنهد

رد نآ تدش رثکادح 30

هقیقد ) شیاسرف بیرض ، ،یریذپ

هجرد ،بیش لوط ،کاخ یتظافح تایلمع ،بیش ی

ششوپ تّیعضو .یهایگ

،میلقا ،ششوپ لماوع ،کاخ

،یناسنا .یفارگوپوت هزوح ،)نانمس( تشد دیفس ،)کارا( ناجیبسخ

قلاشق دس زیخبآ

هزوح ،)ناتسدرک(

هزوح ،)لیبدرا( یساملا لپ زیخبآ بانیم زیخبآ

هزوح ،یقرش ناجیابرذآ ،یوضر ناسارخ ،)ناگزمره(

زیخبآ

هنماد( یاچ ردنکسارس .)دنهس یقرش ی

EUROSEM یبرجت

- ،یکیزیف ،یعیزوت دنیآرف هعقاو ،روحم

روحم ،هنازور یامد ،یگدنراب نازیم ،یگدنراب تّدم

کاخ تاّیصوصخ عطقم حطس ،بوسر تظلغ ،یسانش

نایرج تّدش ،بوسر نایرج تّدش ،نایرج یبد ،نایرج ،]شیاسرف نازیم[ تارذ یزاسادج صلاخ

هژیو یگ ششوپ یاه ،ذوفن تعرس ،یهایگ

تبوطر .یکیلوردیه یربز ،یحطس یربز ،کاخ نیشیپ ،کاخ ،میلقا

،ششوپ ،یفارگوپوت .یناسنا لماوع هزوحریز

هزوح کربط و کنو ،ناجیلوس یاه نوراک زیخبآ

هزوح ،)یرایتخب و لاحمراهچ( یلامش تفزاب زیخبآ

هزوحریز ،)یرایتخب و لاحمراهچ(

هزوح قاور گنت زیخبآ

هزوحریز ،یبونج نوراک .)دمحاریوب و هیولیکهک( گنت

(10)

189

لدم

هدودحم

and et.al Beven

Morgan and Nearing

MMF -

- هبعج

،یرتسکاخ یعیمجت یژرنا

یشبنج ،یگدنراب نازیم ،یگدنراب تّدش ،شراب

شیاسرف بیرض ششوپ ،کاخ یریذپ

.یفارگوپوت ،یهایگ ،کاخ ،میلقا

،ششوپ یفارگوپوت هزوح

.)لیبدرا( لاخلخ یاچ زازگ زیخبآ

- RPG -

- عون ،شراب نامز ،شراب قمع

.شراب میلقا

هزوح ،نادمه ،لوفزد ،درجورب ،کارا( هرمیس هناخدور زیخبآ

مرخ ،هاشنامرک ،رواگنک .)نادیلوه ،دابآ

SWAT یکیزیف

یموهفم یعیزوت ،یعیزوت

دنیآرف روحم

،میلقا

،یژولوردیه امد

و تاّیصوصخ

،کاخ دشر

،ناهایگ

داوم

،ییاذغ تفآ شک

،اه یرتکاب اه و لماوع یرامیب از و

تّیریدم .یضارا ،میلقا ،کاخ

لماوع ،ششوپ ،یناسنا .یفارگوپوت هزوحریز

هزوح ،)نارهت( هماما

،)ناگزمره( بانیم زیخبآ

هزوح ،یرایتخب و لاحمراهچ ،یوضر ناسارخ نایلیسک زیخبآ ی

هزوح ،)ناردنزام(

هرق زیخبآ .)هاشنامرک( وس

یکیزیف WEPP -

هیبش زاس ،هتسویپ

دنیآرف روحم لماوع

یفارگوپوت ، تاّیصوصخ کاخ

، لماوع یمیلقا ،

تّیریدم یضارا

، ههاربآ یاه هقطنم ، تاعلاّطا طوبرم هب بآ

و

،اوه خی ندز

،کاخ عمجت فرب بوذ و ندش

،نآ

،یرایبآ

،ذوفن کیلوردیه نایرج

،یحطس زارت

،یبآ

دشر

،هایگ هیزجت ی

،یهایگ یایاقب تایلمع

تشک

،راکو

،ماکحتسا شیاسرف و .بوسر ،ششوپ

،کاخ ،میلقا لماوع ،یناسنا .یفارگوپوت هزوح

هزوح ،)ناگزمره( بانیم زیخبآ هیراراب زیخبآ

هزوح ،)دهشم( روباشین هزوح ،)لیبدرا( یاچلاوس زیخبآ

هزوح ،)ناتسزوخ( ناجیلاه زیخبآ ،)نارهت( هماما زیخبآ

یفوص ناجیابرذآ( هغارم یاچ .)یقرش

(11)

190

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

لدم

هدودحم

and et.al Beven

Morgan and Nearing

B MUSLE یبرجت

- هبعج

،یرتسکاخ یعیمجت یبد( باناور

،)بلایس مجح و جوا

بیرض شیاسرف یریذپ هجرد ،بیش لوط ،کاخ ،بیش ی

تایلمع تظافح ششوپ تّیعضو ،کاخ یهایگ

،میلقا ،ششوپ لماوع ،کاخ

،یناسنا یفارگوپوت هزوح

هزوح ،)نارهت( هچفا زیخبآ ( یساملا لپ زیخبآ

،)لیبدرا

هزوحریز هزوح ،)ملایا( جریود هناخدور یاه کرد زیخبآ

ه

هزوح ،)نارهت(

جیابرذآ ،)یزکرم( حلاص لامکدس زیخبآ نا

هزوح ،یقرش )یبرغ ناجیابردآ( یاچرهش هناخدور زیخبآ

.

IHACRES ،یبرجت

یموهفم یرتماراپ

1یعیمجت -

شراب ، امد میلقا

هزوح هرق زیخبآ هزوح ،)هاشنامرک( وس ناگرگ زیخبآ

ر دو

هزوح ،)ناتسلگ(

،)ناردنزام( نایلیسک هناخدور زیخبآ

هزوح ،یقرش ناجیابرذآ تاره زیخبآ

- هزوح ،دزی زیخبآ

لهچ هزوح ،)ناتسلگ( یاچ ناتسا( نوراک زیخبآ

یاه

لاحمراهچ و

یرایتخب ، ناهفصا ، هیولیکهک و دمحاریوب ،

ناتسزوخ و ،)سراف وحریز هز و کشمیدنا زاوها

،)ناتسزوخ(

هزوحریز ( جوسای دمحاریوب و هیولیگهک )

.

1 - Lumped Parameter Models

(12)

191

لدم

هدودحم

and et.al Beven

Morgan and Nearing

B MPSIAC -

- -

نیمز یسانش یحطس ، کاخ ، بآ و اوه ، باناور

،

یتسپ و یدنلب ، ششوپ نیمز ، هدافتسا زا نیمز ،

تّیعضو یلعف شیاسرف رد حطس هزوح زیخبآ و شیاسرف

هناخدور یا و لمح بوسر . ،کاخ ،میلقا

،یناسنا لماوع ،یفارگوپوت

.ششوپ هزوح

هزوح ،)ناتسزوخ( یدمحا اباب و دنوتک خرس هاگپ زیخبآ لگ زیخبآ هزوح ،)نلایگ( لگ هزوح ،)نارهت( ناقلاط و هکرد زیخبآ

هزوح ،)ناتسلگ( ترایز زیخبآ هناخدور زیخبآ

و خیشدرک

لهچ هزوح ،)سراف( همشچ دور زیخبآ

و لاحمراهچ( هوکزبس هناخ

هزوح ،)یرایتخب هزوح ،)ناردنزام( دورلباب زیخبآ

زد دس زیخبآ

هزوح ،)ناتسزوخ(

گنت زیخبآ هزوح ،)هاشنامرک( تشنک لگ زیخبآ

-

هزوح ،)ناهفصا( دابآ هزوح ،ملایا دس زیخبآ

مچناجنک زیخبآ

تبرت ،)ملایا(

هزوح ،هیردیح .)درکرهش( یردیح زیخبآ

- EPM -

- نیمز زا هدافتسا بیرض ،

ّیساسح بیرض ت

و گنس هب کاخ

شیاسرف ، شیاسرف بیرض ،زیخبآ هزوح

طسوتم بیش

وح عافترا ،هز طسوتم یگدنراب هزوح هنلااس بیرض ،زیخبآ

تّدش بیرض ،شیاسرف هجرد

.ترارح ،کاخ

،یفارگوپوت .میلقا هزوح

خرس زیخبآ هزوح ،)ناردنزام( نایلیسک و دابآ هناخدور زیخبآ

لهچ و خیشدرک هزوح ،)سراف( همشچ

توملا زیخبآ ،)نیوزق( دور

هزوح هزوح ،)نارهت( ناتیل دس زیخبآ ناجنز زیخبآ

،)ناجنز( دور

هزوح هد زیخبآ هزوح ،)نانمس( کمن هزوح ،)نارهت( ناقلاط زیخبآ

هزوح ،)ناتسزوخ( زد دس زیخبآ ،)هاشنامرک( تشنک گنت زیخبآ

هزوح هزوح ،)جدننس( قلاشق دس زیخبآ دس و لکدرب زیخبآ

هزوح ،)سراف( ولراهم هزوح ،)نلایگ( دوردیفس دس زیخبآ

زیخبآ

لی هزوح ،)ناتسلگ( تشدبامرگ و همشچ و یاچلاوس زیخبآ

نیکشم هزوح ،)لیبدرا( یاچ دنوتک خرس هاگپ زیخبآ ی

(13)

192

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

لدم

هدودحم

and et.al Beven

Morgan and Nearing هزوح ،)ناتسزوخ(

ح تبرت ،)ناگزمره( یدمحاروپ زیخبآ ،هیردی

هزوح هرق زیخبآ هزوح ،)سراف( چاغآ اضراکاک و نامهک زیخبآ

هزوح ،)ناتسرل(

)درکرهش( یردیح زیخبآ

PSIAC -

- -

نیمز یسانش یحطس ، کاخ ، بآ و اوه ، باناور ، یتسپ و

یدنلب ، ششوپ نیمز ، هدافتسا زا تّیعضو ،نیمز یلعف

شیاسرف رد حطس هزوح زیخبآ و شیاسرف هناخدور یا و

لمح .بوسر ،میلقا ،ششوپ

لماوع ،کاخ ،یناسنا .یفارگوپوت هزوح

خرس زیخبآ هزوح ،)ناردنزام( دابآ ،)ناتسرل( نایژون زیخبآ

هزوح لهچ زیخبآ هزوح ،)سراف( همشچ ،)نلایگ( دوررهوگ زیخبآ

هزوح هد زیخبآ هزوح ،)نانمس( کمن هزوح ،)نارهت( نک و نایتلدس

یچ زیخبآ هزوح ،)ملایا( باوخ .)یقرش ناجیابرذآ( یاچنایرد زیخبآ

(14)

193

هجیتن یریگ شهوژپ یشزومآ و یخیرات کرد هک تسا راکشآ یتقیقح هدایپ و تعیبط زا نارگ

نیا یزاس

هب کرد میمصت یانبم روظنم یریگ

هعسوت نلاک یاه شیپ دربراک زا جتنم یا

ینیب لدم یاه یاه

تسا نکممریغ و تسا فلتخم هزومآ هب اهنت تعیبط تّیریدم یارب رادزیخبآ کی هک

ًافرص یاه

دشابن لدم کی دربراک زا جتنم هک دنک هّجوت یکیناکم و یکیزیف کیسلاک (

Helisaz, 2010

)

، اذل

طیحم ،تعیبط نآ تخانش و تسیز

لدم بلاق رد اه هب یزاس

،تخانش نیا ییانبم رازبا ناونع

یم مّسجتم ار یعبنم رتمک و دوش

یم شیپ زا نآ رد هک تفای ناوت ینیب

هب لدم یاه رازبا ناونع

هیاپ طیحم تّیریدم و تخانش رد یا .دنک هدافتسا یرگید رازبا زا تسیز

هب نونف هب یهاگن اب راک

لدم رد هدش هدرب لدم عاونا یسررب و یزاس

یم یطیحم یاه نایب ناوت

لدم هک درک نامز یط رد اه

هدرک رییغت دنا

و سگ مجح هدرت لدم زا یا هدش دیلوت فلتخم یاه

تاّیلک ،فیراعت زا یعاونا و تسا

هتسد و یدنب نآ یارب هب اه هدمآ دوجو .تسا

هقبط نیا یسررب یدنب

لودج رد اه 3

ناشن یم هک دهد

هخاش زا یرایسب یدنب

لدم یاه

،اه نوگمهان ًاضعب و

مهبم هب .تسا هداس یترابع شاشتغا یعون رت

رب هقبط یدنب یم ثعاب هک تسا مکاح اه هب اب دوش

هقبط زا یعاونا ،رظن فلاتخا ندمآ دوجو یدنب

اه

تسا یلاحرد نیا .دوش داجیا یدورو و راتخاس هک

،لدم یاه تسا ناسکی یّتح ای هباشم

ًلاثم .

Merritt

( ناراکمه و 2003

)

EUROSEM

و هب ارWEPP

لدم ءزج بیترت یکیزیف و یبرجت یاه

یلاحرد ،دنداد رارق هک

Morgan

و

Nearing

( )2011 EUROSEM

لدم زج ار

،یکیزیف یاه

،یعیزوت و روحمدنیآرف هعقاو

و روحم هیبش لدم ار WEPP

یفرعم روحمدنیآرف و هتسویپ زاس

یم

،هدشرکذ لاثم نیمه اب هطبار رد .دننک هیاپ

ی تفرعم یسانش دربراک لدم نیا اه هاگن زا

Merritt

و ناراکمه و

Morgan

و

Nearing

یم ار لودج رب ینتبم ناوت 2

نآ .درک نایب اه

ار لدم هب ناونع

یارب یرازبا هناماس یحارط دوبهب

هدامآ و تّیریدم ،اه همانرب و ناریدم یزاس

تهج نازیر

میمصت یریگ یم میمصت و ناریدم هک دنراد داقتعا و دنناد

،یراذگتسایس و تّیریدم یارب ناگدنریگ

یم بآ عبانم رب هک یتاریثأت و کاخ شیاسرف نازیم صوصخرد یتاعلاّطا هب و دنراد زاین ،دراذگ

لدم یطیحم یاه هداد هعسوت یراک نینچ ماجنا یارب

هدش هب لاح .دنا عمج روظنم

کی و یدنب هساک

هاگن توافت نیا ندرک هاگن تارثا نییعت و اه

میمصت و یسایس یاه لدم رب یریگ

یطیحم یاه و

هب یاوتحم لیلحت ساسارب هطبار راهچ ،هدمآ تسد

لدم بوچراچ و یتسایس هاگن نیب یساسا یاه

هداد حرش ًلایذ هک جارختسا یطیحم هدش

.دنا

(15)

6 هرامش ، 1 ، راهب 1399

هطبار :لّوا هطبار مه رییغت و لدم تباث یاهرتماراپ نیب نآ نامز

تعیبط تّیعقاو رد اه

ییایوپ نآ یریذپرییغت هجو ندوب گنررُپ و تعیبط رد دوجوم یاهدنیآرف یناکم سایقم رد اه

هداد باختنا رد ار یّدج هّجوت ،توافتم ینامز و هب بسانم یدورو یاه

لدم روظنم زاین یزاس

شقن هکارچ ،دراد یتایح

یدورو یاهرّیغتم باختنا و نییعت (

عون و سایقم نآ اه ) هاگن کرد رد ،

ییانعم کاح لدم رب م لدم فادها ،یزاس

جیاتن و یزاس لصاح

نآ زا زورب موهفم و یسررب .دراد -

لدم یدورو یاهرّیغتم یزاس لودج رد یطیحم یاه

3 ناشن یم همه هک دهد لدم ی

هعومجم زا اه

یم هدافتسا یناسکی ًاتبسن یاهرّیغتم تفرشیپ اب و دننک

لدم کرد شیازفا و ملع نازاس

زا

یطیحم یاهدنیآرف دومن اهنت ،

رّیغتم هدرک رییغت اه هب .تسا

نیا اب لاثم ناونع لدم هک

یاه

USLE

ههد(

ی 1960 ،)

PSIAC

لاس(

1968 ،) (WEPP

و )1985 EUROSEM

( سایقم رد )1988

یاه

هتفای هعسوت یفلتخم ینامز اّما دنا

یاهرتماراپ زا مادکره یدورو

نآ و تسا هخاش جنپ لیذ ،اه

نآ توافت یگنوگچ رد اه

زا جتنم هک تسا فلتخم طباور دربراک و اهرّیغتم نیب طابترا یرارقرب

لدم هاگن ندوب توافتم هدنزاس توافتم کرد و نازاس

نآ یاهدنیآرف زا اه طیحم و یعیبط

یتسیز

.تسا شیپ نیتسخن هسیاقم زا هک یضرف

لدم یلک یاهرّیغتم و یدورو یاهرّیغتم یطیحم یاه

هب رظن یم ،دسر و لماکت هعسوت لدم ی میمصت بوچراچ رد اه یریگ

یتّیریدم یاه یگتسباو و

نآ

همانرب هب یزیر تسا ناراذگتسایس و ناریدم یاه شیپ نیا دییأت .

لیلحت زا لصاح جیاتن ضرف

لودج( تسا اوتحم 2

یم نایب هک ) همانرب یارب یرازبا لدم دننک

و تسا یراذگتسایس و یزیر

همانرب یارب ناریدم و نازیر یاهویرانس لامعا

یتّیریدم نآ زا ناش یم هدافتسا اه

شهوژپ اذل .دننک

،اه

تاقیقحت و

همانرب یاه هعسوت نآ یا اه ییاهرازبا ار

جیورت یم دننک هک لدم جیاتن مه اه

اب اتسار

همانرب نآ یتسایس یاه صوصخ نیارد .تسا اه

JØrgensen

( یم نایب زین )2001

هعسوت دنک و

شیازفا هدافتسا زا لدم هب اه یانعم تفرشیپ لاحرد و تسین رضاح

نامه حطس هبرجت ی لدم یزاس

یارب

ِّلح همه ی تلاکشم یطیحم

لصاح هدشن مه ،تسا نینچ

Bergstrom

( داقتعا زین )1991

هعسوت هک دراد لدم ی

یم داجیا ار یتّیعضو اه زا یرتمک دارفا ًلاومعم هک دنک

یازجا لدم دید

یلک اب و دنراد نیا

مدع هک لدم رد تّیقفوم یزاس

عیاش تّیقفوم هب تبسن تّیعقاو نیا اّما تسا رت

هجیتن رد یریگ هلاقم یم سکعنم رتمک هدش رشتنم یاه دننام یتاملک تشپ رد و دوش

« راوازس

تسا رتشیب تاعلاطم »

یم ناهنپ نآ هباشم ای دوش

.

هطبار هطبار :مّود

هداد و لدم ییایوپ نیب اه

یکی یساسا زا طیحم اب طبترم تلاکشم نیرت هداد هب یسرتسد مدع ،ناریا رد تسیز

ربتعم یاه

هلأسم و تسا هداد یملع رابتعا و رادتقا

هاگآ یارب اه هورگ یزاس

طرش نیلّوا ،یعامتجا یاه