ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﮑﺸﻧاد ﻪﻠﺠﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ
، د هرو 51 هرﺎﻤﺷ ، 3 ﺰﯿﯾﺎﭘ ، 1400 تﺎﺤﻔﺻ ، 714 - 693 (ﯽﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻤﻠﻋ ﻪﻟﺎﻘﻣ)
ﻞﯿﻠﺤﺗ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا»
ﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد « ﻪ
» ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا
ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ
«
ﺮﻔﻌﺟﺪﻤﺤﻣ ﺪﻨﻤﺟرا يداﻮﺟ
1
، ∗
هداﺰﯿﻠﻋ ﯽﻠﻋ
2
،رﺎﯿﺸﻧاد1
،ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ هوﺮﮔ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﮑﺸﻧاد
ﺶﻧاد2
ﺮﺘﮐد ﻪﺘﺧﻮﻣآ ي
،ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد ،ﯽﺳﺎﯿﺳ مﻮﻠﻋ و قﻮﻘﺣ هﺪﮑﺸﻧاد
ﭼ هﺪﯿﮑ
» ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا «
ﻪﮐ ﻪﺸﯾﺪﻧا رد ﻪﺸﯾر يﺎﻫ
و ﯽﻣﻼـﺳا بﻼﻘﻧا ناﺮﺒﻫر يدﺎﺼﺘﻗا ،دراد ناﺮـﯾا ﯽـﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎـﻗ
.ﺖﺳا هدﺮﮐ ﺐﻠﺟ ار ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ناﺮﮕﻠﯿﻠﺤﺗ ﻪﺟﻮﺗ ﯾ
ا فاﺪﻫا زا ﯽﮑ ﯾ
ﺨﺳﺎﭘ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦ ﯽﯾﻮﮕ
ﻪﺑ ود ﺖـﺳا ﺶﺳﺮﭘ :
1.
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻦﯾ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﮔﮋﯾو و ناﺮﯾا ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﺖـﺴﯿﻟ ﮏـﯾردﺮﻓ ﯽـﻠﻣ دﺎـﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد
؟ﺖﺳا ماﺪﮐ 2
ﺛﺄﺗ ﯽﻣﻮﻤﻋ هﺎﻓر و ﯽﻠﻣ ترﺪﻗ ﺮﺑ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻧﻮﮕﭼ . راﺬـﮔﺮﯿ
؟دﻮـﺑ ﺪـﻫاﻮﺧ رد
،ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ ﻪﻔﻟﺆﻣ
ﺎﻫ ي ﯽﺨﯾرﺎﺗ صﺎﺧ ﻂﯾاﺮﺷ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا مﻮﺳر و بادآ ﻞﻣﺎﺷ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻬﻣ
ﺎﮐ ،ﻦﯿﻧاﻮﻗ ،ﺖﻠﻣ و رﻮﺸﮐ ﻞﻣﺎﮑﺗ و دﺮﮐر
ﺎﻫدﺎﻬﻧ ي ﯽﺳﺎﯿﺳ ،يدﺎﺼﺘﻗا و
ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻧا رد . لﻻﺪﺘﺳا ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻣ
ﯽ دﻮـﺷ ﻪـﮐ
يدﺎـﺼﺘﻗا ﺖـﺑﺎﻗر ناﻮـﺗ و ،مدﺮـﻣ ﯽﮔﺪـﻧز ﺖـﯿﻔﯿﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ياﺮﺑ ﯽﻠﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ يﺎﻘﺗرا ﻪـﺑ
ناﻮـﻨﻋ ود فﺪـﻫ ﻢـﻬﻣ
ﺖﺳﺎﯿﺳ يﺎﻫ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﯽـﻣ ﺮـﺠﻨﻣ ﯽـﻠﻣ ترﺪﻗ و ﯽﻣﻮﻤﻋ هﺎﻓر ﺶﯾاﺰﻓا ﻪﺑ
.دﻮـﺷ ا ـﯾ ﻦ
ﮐ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﯿﻔ ﯽ يدﺎﻬﻧ يدﺮﮑﯾور ﺎﺑ ﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد
ﯾ دﺎـﺼﺘﻗا ﻪ ﻟﯿ ﺖـﺴ
، زرا زا هدﺎﻔﺘـﺳا ﺎـﺑ و ـﯾ
ﺑﺎ ﯽ ﯾ ﻪـﺘﻓﺎ ﺎـﻫ ي ﺎـﺳ ﯾ ﺮ
ﻣز رد ناﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﯿ
ﻪﻨ بﺎـﺗ ،دﺎـﺼﺘﻗا يراﺪـﯾﺎﭘ ﯽﻣﻮـﻬﻔﻣ ﻞـﯿﻠﺤﺗ ،يدﺎـﺼﺘﻗا يروآ
ﺎﭘ ﻪﻌـﺳﻮﺗ ـﯾ و راﺪ ﺰـﯿﻧ ﭘﯿ ﺎﻫﺪـﻣﺎ ي
ﺳ ﯿ ﺖﺳﺎ ﺎﻫ ي دﺎﺼﺘﻗا ي ﻖﻓﻮﻣ ﺎﺳ رد ﯾ ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮ و ، اﻮﻣ ﯽﻔﯿﮐ ﻞﯿﻠﺤﺗ هﺎﮔﺪﯾد و ﻊﺿ
ﻪﺑ ﯽﻧاﺮﯾا ناﺮﺒﻫر يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﻦـﯾا
ﯽﻣ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻓ رد ﻪﮐ ﺪﺳر ﺮا
ﯾ ﺪﻨ زﺎﺳدﺎﻬﻧ ي ،ﯽﺘﻣوﺎـﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﮐﺄﺗ
ﺪـﯿ ﺮـﺑ ،ﻒـﻟا) ﺖـﺳﺎﯿﺳ ود نورد
از ﯽـﯾ ﯽﯾﺎـﮑﺗادﻮﺧ و
ﺖﯿﻓﺮﻇ زا هدﺎﻔﺘﺳا ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﻠﻣ و ﯽﻣﻮﺑ يﺎﻫ
ياﺮﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪـﺑ ﻪـﺟﻮﺗ تازاﻮـﻣ ﻪﺑ ، ﻼـﺳا يدﺎـﺼﺘﻗا ﮓـﻨﻫﺮﻓ
،ﯽﻣ و
ب
، نوﺮﺑ ﯽﯾاﺮﮔ ﺎﻌﺗ ﻪﻧﺎﯾاﺮﮕﻤﻫ ﯽﻠﻣ يدﺎﺼﺘﻗا
و ترﺎﺠﺗ ﻖﻧور ياﺮﺑ ﯽﻠﺧاد ﺪﯿﻟﻮﺗ تاردﺎﺻ
ﻪﺑ ،(
ﯽـﻠﻣ هﺎـﻓر ﺶﯾاﺰﻓا و
ا يﺎﻘﺗر ﯽﻠﻣ ترﺪﻗ ﻦﯿﺑ ﻪﺻﺮﻋ رد
ﯽﻣ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﺪﻣﺎﺠﻧا .
يﺪﯿﻠﮐ نﺎﮔژاو ،ناﺮﯾا :
ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ،
ﯽﻠﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ
،دﺎﺼﺘﻗا يراﺪﯾﺎﭘ ، ﺎﻔﮐدﻮﺧ
ﯽﯾ
at
لﻮﺌﺴﻣ هﺪﻨﺴﯾﻮﻧ∗
، ﻪﻣﺎﻧﺎﯾار : [email protected]
:ﺖﻓﺎﯾرد ﺦﯾرﺎﺗ 25
يد 1396
، :ﺐﯾﻮﺼﺗ ﺦﯾرﺎﺗ 3
نﺎﺑآ 1400
DOI: 10.22059/JPQ.2021.250282.1007211 © University of Tehran
694
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ه 51 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
1 ﻪﻣﺪﻘﻣ . ﻼﻘﻧا عﻮﻗو ﺎﺑ نﺎﻣﺰﻤﻫ ناﺮﯾا رد ﻪﺑ ناﺮﯾا بﻼﻘﻧا ﻪﮐ ﺖﻓﺮﮔ ﻞﮑﺷ نﺎﻫذا رد ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻦﯾا ﯽﻣﻼﺳا ب
ﺎﯾآ ؟دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺘﺴﺑاو ﯽﻧﺎﻬﺟ نﺎﯾﺮﺟ ماﺪﮐ زا
ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ظﺎﺤﻟ
، ﻂﺧ ﺎﻣﺮﺳ ﻪﯾ يراد بﺮﻏ ﯾ ﺎ
ﻂﺧ ﻏ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳﺮﯿ يراد قﺮﺷ ﯽﺘﺴﯿﻟﺎﯿﺳﻮﺳ و بﺎﺨﺘﻧا
ﻣ ﯽ دﻮﺷ
؟
) ،ﯽﯾﻮﻣا يﺪﻤﺣا 1382
: 10
. (
ﻞﺋﺎﺴﻣ
يدﺎﺼﺘﻗا - رد ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﺴﺨﻧ هرود
ﺲﭘ زا ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ﺮﺛا ﺮﺑ
،ﯽﻠﺧاد تﻻﻮﺤﺗ ﻪﻘﻄﻨﻣ
ا ي و
هﺪﯿﭽﯿﭘ دﺎﻌﺑا ﯽﻧﺎﻬﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ
ﺖﺻﺮﻓ لﺎﺣ ﻦﯿﻋ رد و ﺖﻓﺮﮔ ﻪﻣﺎﻧﺮﺑ
ر يﺰﯾ و ﺖﻟود ياﺮﺑ يدﺎﺼﺘﻗا
ﯽﺻﻮﺼﺧ ﺶﺨﺑ ار
ياﺮﺑ ﺶﯾاﺰﻓا و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﺷر
ﻪﺑ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻮﻌﺗ
ﻖﯾ زا ﯽﮑﯾ .ﺖﺧاﺪﻧا
ﻪﻏﺪﻏد يﺎﻫ ﺖﻟود ﻪﻤﻫ ﺎﻫ
ي بﻼﻘﻧاﺎﺴﭘ ﻟﻮﺗ ﺖﯿﻌﺿو ﻪﺑ ﯽﮔﺪﯿﺳر ،
،ﯽﻣﻮﺑ و ﯽﺘﻌﻨﺻ ﯽﻠﻣ ﺪﯿ
ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ يراﺬﮔ و لﺎﻐﺘﺷا از ﯽﯾ مﺰﻠﺘﺴﻣ يرﻮﺤﻣﺪﯿﻟﻮﺗ .ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻪﻨﻣاد
و تﺎﻧﺎﮑﻣا زا ﯽﻌﯿﺳو
زا ﯽﮐﺪﻧا ﺶﺨﺑ ﺎﻬﻨﺗ ،ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺪﻫاﻮﺷ هاﻮﮔ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا يدﺎﻬﻧ تاﺪﯿﻬﻤﺗ ﺖﻟود
ﺎﻫ ﺢﯿﺟﺮﺗ نﺎﻬﺟ رد
هداد ﺪﻧا زا رﻮﺒﻋ ياﺮﺑ .ﺪﻨﻫد ﺶﯾاﺰﻓا ار دﻮﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ يرﻮﺤﻣﺪﯿﻟﻮﺗ لﺎﻧﺎﮐ زا ﻪﮐ ﻞﻃﺎﺑ رود
ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻧ ﯽﮕﺘﻓﺎﯿ .دﻮﺷ رﻮﺤﻣﺪﯿﻟﻮﺗ ﺪﯾﺎﺑ رﻮﺸﮐ يدﺎﻬﻧ رﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ راﺪﻣ ﻪﺑ نﺪﺷ دراو و
تروﺮﺿ ،ﺮﮕﯾد يﻮﺳ زا يﺎﻫ
ﻪﺸﯾر يوﺎﮐاو يﺎﻫ
ﻢﮑﺣ ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا يدﺎﺼﺘﻗا ﻣ
ﯽ ﺪﻨﮐ ﻪﮐ
كرد ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺖﻓﺮﻌﻣ و ﺦﯾرﺎﺗ ﺖﯿﻤﻫا دﻮﺷ
،يدﺎﺼﺘﻗا تﺎﻌﻟﺎﻄﻣ وﺮﻤﻠﻗ رد . ﻢﻬﻣ دﺮﮑﯾور ﻪﺳ
ياﺮﺑ
ﺮﯿﺳ ﯽﺳرﺮﺑ رﺎﺗ
ﯽﺨﯾ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا :دراد دﻮﺟو ﺎﻫ
1 يدﺮﮑﯾور . ﯽﻣﻮﻤﻋ
ﺎﻬﻨﺗ ﻪﮐ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻪﺑ
صﺎﺼﺘﺧا ﻧ
دراﺪ شﺮﮕﻧ و ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﺑ
، هﺪﻨﯾآ هار غاﺮﭼ و
ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺖﻟود
ﺎﻫ ﻊﻣاﻮﺟ و ﺖﺳا
؛
2 دﺮﮑﯾور .
» ﺷ ﭙﻣﻮ ﯿ يﺮﺘ
١« دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ ﺮﺘﯿﭙﻣﻮﺷ فزﻮﺟ يﻮﺳ زا ﻪﮐ ، حﺮﻄﻣ ناددﺎﺼﺘﻗا
رد يو .ﺪﺷ
ﻪﮐ ﺶﺳﺮﭘ ﻦﯾا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ
» ﯾا رد ﻪﻗﻼﻋ ،ﺪﯾﺪﺟ ﺮﺼﻋ ﻦ راد
ي ﻪﭼ رد هزﻮﺣ ا ي ﯽﻤﻠﻋ رﺎﮐ مﺎﺠﻧا
؟ﯽﻫد
«،
ﻪﻧﺎﻌﻃﺎﻗ ﻪﺑ ﻪﮐ دﺮﮐ نﺎﯿﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺦﯾرﺎﺗ
اﺮﯾز ،دﺮﮐ ﺪﻫاﻮﺧ ﻪﺟﻮﺗ ﻖﻤﻋ ،ﺦﯾرﺎﺗ
هﺮﺘﺴﮔ و
ﯽﯾﺎﻧاد نﺎﺴﻧا ﺖﺧﺎﻨﺷ ياﺮﺑ ار ﻌﻗاو
ﺖﯿ ﺎﻫ ﺶﯾاﺰﻓا ﻣ ﯽ
؛ﺪﻫد 3 . دﺮﮑﯾور ﯽﯾاﺮﮔدﺎﻬﻧ نﺎﯿﺑ ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﮐ
و ﺖﻟﺰﻨﻣ نﺎﯿﻣ رد ﺦﯾرﺎﺗ ﺖﯿﻤﻫا ﺘﻗا
نﺎﻧاددﺎﺼ ﺖﺳا
ر ﻦﯿﯿﺒﺗ ﻪﺑ و ﻪﺸﯾ
يﺎﻫ مواﺪﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻧ ﯽﮕﺘﻓﺎﯿ رد
ﯽﻣ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﻊﻣاﻮﺟ زادﺮﭘ
د
ﻨﻣﺆﻣ) ﯽ ، 1394 : 237 - 236
. (
يدﺮﮑﯾور ﺎﺑ ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد يدﺎﻬﻧ
، ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺐﺘﮑﻣ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ بﻮﭼرﺎﭼ زا
٢
ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ هدﺎﻔﺘﺳا ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻦﯿﯿﺒﺗ ياﺮﺑ٣
ﯽﻣ .دﻮﺷ ﻦﯾا ﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ ﻪﯾﺎﭘ ﺮﺑ ﻪﯾﺮﻈﻧ ﯽﻠﻣ ﺪﯿﻟ
ﺖﺳا نورد ﺪﻌﺑ ياراد ، از
ﻞﺧاد دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ﯽﺟرﺎﺧ رﺎﺸﻓ ﺶﻫﺎﮐ ﯽﭘ رد و
، و يزﺎﺳﺪﻨﻤﻧاﻮﺗ
ﯽﻠﻣ لﻼﻘﺘﺳا ﺖﺳا
، ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﻣ ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﺪﯿﻔﻣ رﺎﯿﺴﺑ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﻞﯿﻠﺤﺗ و ﻦﯿﯿﺒﺗ رد و
ﺎﺸﮔرﺎﮐ ،ﺶﻫوﮋﭘ ﻦﯾا رد .ﺪﺷﺎﺑ هﺪﺷ شﻼﺗ
ﺖﺳا ﺶﺳﺮﭘ ﻪﺑ ﺎﺗ
؟دﻮﺷ هداد ﺦﺳﺎﭘ ﺮﯾز يﺎﻫ
1.
ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻦﯾ ﻪﻔﻟﺆﻣ ﯽﮔﮋﯾو و ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد ناﺮﯾا ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
1. Joseph Alois Schumpeter
2. National Economy of Historical School 3. Friedrich List
ﻞﯿﻠﺤﺗ
» ﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﺘﻣوﺎ
« ﮥﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد
» ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا «
695
؟ﺖﺳا ماﺪﮐ ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ 2
يﺎﻫرﺎﮑﻫار ﻪﭼ . ﺮﺛﺆﻣ
ي ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا فاﺪﻫا ﻪﺑ نﺪﯿﺳر ياﺮﺑ
؟دراد دﻮﺟو ناﺮﯾا رد 3
ﯽﻣﻮﻤﻋ هﺎﻓر و ﯽﻠﻣ ترﺪﻗ ﺮﺑ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻪﻧﻮﮕﭼ .
ﺛﺄﺗ راﺬﮔﺮﯿ ﻮﺧ ﯽﮔﮋﯾو ﻪﺑ ،زﺎﻏآ رد ؟دﻮﺑ ﺪﻫا يﺎﻫ
هرﺎﺷا ﺖﺴﯿﻟ ﺮﻈﻨﻣ زا ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻣ
ﯽ دﻮﺷ ، ﺲﭙﺳ
ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ و ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ناﺮﺒﻫر ﺮﻈﻧﺪﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﻣ ﯽﺳرﺮﺑ
،دﻮﺷ لﻮﺻا ﻪﻣادا رد و
ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا بﻮﭼرﺎﭼ رد ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا نﺎﮐرا و ﯽﻣ ﻞﯿﻠﺤﺗ
.دﻮﺷ
2 . ﺶﻫوﮋﭘ ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ
ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا
ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ حﺮﻄﻣ ناﺮﯾا رد هﺪﺷ دﺮﮑﯾور ﺎﺑ
ﮏﯾردﺮﻓ ﯽﺒﻠﻄﻣ نﻮﻨﮐﺎﺗ ،ﺖﺴﯿﻟ
هﺪﺸﻧ ﺮﺸﺘﻨﻣ درﻮﻣ رد ﺎﻣا ،
و يرﺎﺘﺧﺎﺳ ،ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ دﺎﻌﺑا دﺮﮑﻠﻤﻋ
ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﺶﻫوﮋﭘ
ﺎﻫ ﯽﯾ
ﺖﺳا هﺪﺷ مﺎﺠﻧا ﻪﺑ .
ﺎﻘﻣ رد ،ﻪﻧﻮﻤﻧ رﻮﻃ ﻪﻟ
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ يا
» ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا هار و
ﺎﻫ ي ﺘﺳد ﯽﺑﺎﯿ نآ ﻪﺑ «
مﻮﻬﻔﻣ ود ﻪﺑ بﺎﺗ
روآ ي و هرﺎﺷا يدﺎﺼﺘﻗا يراﺪﯾﺎﭘ هﺪﺷ
ود و ، ﻪﻋﻮﻤﺠﻣ ماﺪﻗا ﭘ ﺶﯿ زا بﺎﺗ روآ ي
نآ زا ﺲﭘ ﻪﻠﺣﺮﻣ و ﻪﻨﯾدﺎﻬﻧ يﺎﺘﺳار رد
نﺪﺷ حﺮﻄﻣ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﻣ
دﻮﺷ
،ﯽﺘﺳﺮﻓﻮﻧ) 1395
ود .(
،ﺮﮕﺸﻫوﮋﭘ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﺪﻌﺑ ﻪﺳ رد و يرﺎﺘﻓر مﺎﻈﻧ ﮏﯾ بﻮﭼرﺎﭼ رد ار ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا
ﯽﺳرﺮﺑ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ ﻞﻣﺎﺷ ﻪﮐ ﺖﺧﺎﻨﺷ
ﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﺘﻣوﺎ
ا ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ هار زا ﺪﻫ
ا ف ، و ،ﺎﻫرﺎﮑﻫار و تروﺮﺿ دﺎﻌﺑا
) ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻞﻣﺎﺷ يرﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻌﺑ
ﺖﻬﺟ ﮔ يﺮﯿ و ﯽﻧﺎﻣزﺎﺳ حﺮﻃ ،يدﺮﺒﻫار ﺪﻌﺑ و ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ﺮﺘﺴﺑ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻞﻣﺎﺷ يدﺮﮑﻠﻤﻋ ماﺪﻗا ،ﯽﻠﺻا يﺎﻫ
يﺎﻫ ﻪﻨﯿﻣز ﺧاﺪﻣ و زﺎﺳ ﻪﻠ
يﺎﻫ يدﺮﮑﻠﻤﻋ (
ﻣ ﯽ دﻮﺷ
كﺮﺗ) ،ﯽﻔﯾﺮﺷﺪﺒﻋ و هداز 1397
.(
ﯾ ناﺮﮕﻠﯿﻠﺤﺗ زا ﺮﮕﯾد ﯽﮑ مﻮﻬﻔﻣ ﺮﺑ ﺎﮑﺗا ﺎﺑ
ﺎﺑ ﻪﮐ ﯽﻠﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ
ﺖﺴﯿﻟ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﯽﯾﻮﺴﻤﻫ
زا هدﺎﻔﺘﺳا و ،دراد ،يدﺎﻬﻧ يدﺮﮑﯾور
ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﯿﺑدا
ﯽﻣ دزادﺮﭘ
ﻪﺑ و ﯽﻣﻮﻤﻋ ﻖﻓاﻮﺗ ﻪﻄﺑار درﻮﻣ رد
ﻦﯿﺑ ﻢﻬﻣ ﺮﯿﻐﺘﻣ ود و ﻪﻌﺳﻮﺗ ﻌﺗ
ﻦﯿﯿ هﺪﻨﻨﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ يﺎﻘﺗرا)
ﯽﻠﻣ ياﺮﺑ ﺑﺎﻗر ناﻮﺗ و مدﺮﻣ ﯽﮔﺪﻧز ﺖﯿﻔﯿﮐ ﺶﯾاﺰﻓا ﺖ
(يدﺎﺼﺘﻗا هرﺎﺷا
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ
ﻨﻣﺆﻣ) ﯽ ، 1395
رد .(
) يدوواد بﺎﺘﮐ ﺪﻘﻧ 1395
ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ ( ﻞﻤﻋ ﺎﺗ ﻪﯾﺮﻈﻧ زا ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا
ﻪﺑ نازاﺰﺑ و ﯽﻤﺣﺮﺗ ،
ﯽﯾاﻮﺘﺤﻣ ،ﯽﻠﮑﺷ دﺎﻌﺑا ﺪﻘﻧ و ﯽﺳرﺮﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ و
ي ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﻣ
ﺪﻧزادﺮﭘ و لﺪﻣ ﺶﺷ
و يﺮﺒﻫر) ﯽﺘﯾﺮﯾﺪﻣ ﺗ ،يرﺎﺘﺧﺎﺳ حﻼﺻا ،ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﺶﻫﺎﮐ ،ﺖﯾﺮﯾﺪﻣ
ﻪﻌﺳﻮ ز ﺖﺧﺎﺳﺮﯾ ﺎﻫ ،
مدﺮﻣ و يرﻮﺤﻣ (ﯽﻧﺎﻬﺟ ﻞﻣﺎﻌﺗ و تﺎﻃﺎﺒﺗرا
ﻣ حﺮﻄﻣ ار ﯽ
ﺪﻨﻨﮐ ﻒﻌﺿ ﻪﻄﻘﻧ ﺎﻣا ؛ بﺎﺘﮐ رﺎﺘﺧﺎﺳ
ار
ﻣ رﺎﮑﺷآ ﯽ ﺪﻨﻨﮐ ﻪﮐ ﻪﺑ هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻪﺑﺎﻄﺧ و يﺮﺒﺧ ﺖﻟﺎﺣ ياراد
ا ي و ﺖﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﯿﻠﺤﺗ نوﺪﺑ
،ﻦﯾا دﻮﺟو ﺎﺑ .ﺖﺳا هﺪﺷ ﻪﺋارا ﯽﺒﻟﺎﻄﻣ ﻪﺑ
رﻮﻈﻨﻣ ﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا زا ﯽﻠﮐ تﺎﻋﻼﻃا ﺐﺴﮐ و ﯽ
ناﺮﯾا يدﺎﺼﺘﻗا تﻼﮑﺸﻣ ﻪﺑ
ناﻮﻨﻋ ﻊﺒﻨﻣ ﺪﯿﻔﻣ ي ﺖﺳا هﺪﺷ ﯽﻓﺮﻌﻣ
،نازاﺰﺑ و ﯽﻤﺣﺮﺗ) 1397
.(
696
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ه 51 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
لوﺪﺟ 1 ﯽﻠﺻا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻒﯾرﺎﻌﺗ .
مﻮﻬﻔﻣ (ﻊﺒﻨﻣ) ﻒﯾﺮﻌﺗ
فﺎﻄﻌﻧا يدﺎﺼﺘﻗا يﺮﯾﺬﭘ
1
بﺎﺗ يروآ يدﺎﺼﺘﻗا
2
فﺎﻄﻌﻧا مﻮﻬﻔﻣ مﻮﻬﻔﻣ ﺎﻣا ،هﺪﺷ ﻪﻤﺟﺮﺗ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﺎﺑ فداﺮﺘﻣ يدﺎﺼﺘﻗا يﺮﯾﺬﭘ
» بﺎﺗ روآ ي يدﺎﺼﺘﻗا
« ﺐﺳﺎﻨﻣ ،هﺪﺷ ﻞﯾﺪﺒﺗ ﯽﻧﺎﮕﻤﻫ و ﺞﯾار ﯽﻧﺎﻤﺘﻔﮔ ﻪﺑ هزوﺮﻣا ﻪﮐ و ﺮﺗ
ﺖﺳا ﺮﺗﺎﯾﻮﮔ Briguglio et al., 2006: 5)
( .
رﺎﻬﭼ ﻪﻔﻟﺆﻣ بﺎﺗ ترﺎﺒﻋ يروآ :زا ﺪﻧا
1 ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ياﺮﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ ﺖﯿﻓﺮﻇ .
ﻪﺑﺮﺠﺗ ناﺮﺤﺑ ﻪﺑ ﺶﻨﮐاو رد يﺮﯾﺬﭘﺮﻄﺧ ﺶﻫﺎﮐ ياﺮﺑ و ناﺮﺤﺑ زا ﺶﯿﭘ يدﺎﺼﺘﻗا و هﺪﺷ
ﭘ ﺶﯿ ناﺮﺤﺑ عﻮﻗو ﯽﻨﯿﺑ ؛هﺪﻨﯾآ يﺎﻫ
2 ﺖﯿﺳﺎﺴﺣ . ناﺮﺤﺑ ﺮﺑاﺮﺑ رد دﺎﺼﺘﻗا يﺮﯾﺬﭘ يﺎﻫ
؛دﻮﮐر ﺪﻨﻧﺎﻣ يدﺎﺼﺘﻗا 3.
ﺖﻋﺮﺳ ﻞﻤﻋ ﺟاﻮﻣ زا ﺲﭘ ﯽﺸﺨﺑدﻮﺒﻬﺑ رد ﻬ
ﺎﺑ ﻪ ناﺮﺤﺑ ؛
4 يزﺎﺳزﺎﺑ . ﺎﯾ زا ﺲﭘ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﺮﯿﺴﻣ ﻪﺑ هرﺎﺑود ﺖﺸﮔزﺎﺑ ناﺮﺤﺑ
) ﺐﺴﻧ ﯽﻌﯿﻤﺳ و
نارﺎﮑﻤﻫ ، 1395 : (.30
ﺐﯿﺳآ ا يﺮﯾﺬﭘ يدﺎﺼﺘﻗ ﻦﯾﺪﺑ 3
نﺎﯾز و ﺐﯿﺳآ ضﺮﻌﻣ رد رﻮﺸﮐ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﯽﺟرﺎﺧ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫرﺎﺸﻓ ﺐﻧﺎﺟ زا
دراد راﺮﻗ ﻪﮐ ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ نآ يراﺪﯾﺎﭘﺎﻧ و لﺰﻟﺰﺗ ﺖﺳا
(Merriam, n.d.) .
يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﮔﺪﻨﻨﮑﺷ ﺪﺿ ناﺪﺑ 4
و ﻊﺑﺎﻨﻣ ﻪﮐ ﺎﻨﻌﻣ ﻓﺮﻇ
ﺖﯿ ﺎﻫ ﻪﺑ نآ ﻪﺑ ﻪﺑﺮﺿ لﺎﻤﺘﺣا ﻪﮐ ﺪﻧﻮﺷ ﯽﺑﺎﯾﺎﺟ و ﻢﯿﻈﻨﺗ يرﻮﻃ
و ﺪﺳﺮﺑ ﻞﻗاﺪﺣ زا
ﻮﺳ ﯽﯾ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﯽﺘﺒﺜﻣ ﺪﯾاﻮﻋ ناﻮﺘﺑ دروآ ﺖﺳد
(Merriam, n.d.) .
يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ 5
لﺎﺒﻧد ر ﻪﺸﯾ راد ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ندﺮﮐ ﻪﯾﺎﭘ دﺎﺠﯾا ﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
،ﻢﮑﺤﻣ يﺎﻫ
ﻢﯾادارﺎﭘ ﯽﺘﺑﺎﻗر ﯽﯾاﺮﮔدﺮﻓ ﻪﺼﺧﺎﺷ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﻞﺑﺎﻘﺘﻣ ماﺪﻗا و نوﺎﻌﺗ و ﺖﮐرﺎﺸﻣ ﺎﻣﺮﺳ ﻪﯾ يراد ﯽﻠﺻا نﺎﯾﺮﺟ نﺎﻣزﺎﺳ لﺪﻣ ﻪﮑﻨﯾا زا ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﮕﺘﺴﺒﻤﻫ دﺎﺼﺘﻗا ....ﺖﺳا
ﯾ ﻪﺘﻓﺎ
ﺮﻓ ﯽﻋﻮﻧ ،ﺪﺷﺎﺑ ا
ﺪﻨﯾ ﻫﺪﻧﺎﻣزﺎﺳ ﯽ ﺖﺳا (Miller, 2010: 3) .
يدﺎﺼﺘﻗا يراﺪﯾﺎﭘ ﻞﻣﺎﺷ 6
ﻒﯾﺮﻌﺗزﺎﺑ ﯽﯾارﺎﮐ و هﺮﻬﺑ يرو دﺎﺼﺘﻗا ي ﯽﻣ دﻮﺷ ) Paehlke, 2005: 36 .(
راﺪﯾﺎﭘ ﻪﻌﺳﻮﺗ تﺎﺟﺎﯿﺘﺣا ﻪﻌﺳﻮﺗ عﻮﻧ ﻦﯾا 7
نﺎﺴﻧا ﯽﻧﻮﻨﮐ ﻞﺴﻧ ﻂﯿﺤﻣ زا
نﺪﻧﺎﺳر ﺐﯿﺳآ نوﺪﺑ ار ﺖﺴﯾز
ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻣﺄﺗ ﻦﯿ يﺎﻫزﺎﯿﻧ هدروآﺮﺑ هﺪﻨﯾآ ﻞﺴﻧ ﻣ
ﯽ ﺪﻨﮐ (WCED, 1987) .
يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﮑﺤﺘﺳا ﺑرﺎﮐ 8
دﺮ ﻦﯾا مﻮﻬﻔﻣ مﺎﮑﺤﺘﺳا يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ رد تاﺪﯿﻬﻤﺗ ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
يدﺎﺼﺘﻗا - ﻂﯾاﺮﺷ ﺎﺑ ﻪﻬﺟاﻮﻣ رد ﻖﻧور دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﯽﺳﺎﯿﺳ بﻮﻠﻄﻣﺎﻧ
رﺎﺷا ه
ﯽﺳرﺮﺑ ﻪﺑ ﻢﮑﺤﺘﺴﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا .دراد فاﺮﺤﻧا
ﺎﻫ ﯽﻣ لآ هﺪﯾا ﻂﯾاﺮﺷ زا زادﺮﭘ
د
(Leeson & Subrick, 2006) .
.نﺎﮔﺪﻧرﺎﮕﻧ :ﻊﺒﻨﻣ ﯾ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺖﺴﯾز ﻂﯿﺤﻣ ﯽﻧﺎﻬﺟ نﻮﯿﺴﯿﻤﮐ :ﺖﺷاددﺎ
World Commission on Environmental and Development (WCED)
ﻦﯾا ﺎﺑ ﯽﻣﻮﻬﻔﻣ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﮐ ﻮﻧ
رد ﺑ ناﺮﯾا ﻪ ﯽﻣ رﺎﻤﺷ
،ﺪﯾآ ياراد ﻪﻨﯿﺸﯿﭘ يا ﯽﻧﻻﻮﻃ رد
ﺖﺳﺎﻫرﻮﺸﮐ ﺮﯾﺎﺳ .
ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ ﺶﯾاﺮﮔ ﻬﻨﺗ
ﻣ ﺎ ﺺﺘﺨ زا يرﺎﯿﺴﺑ رد زوﺮﻣا ؛ﺖﺴﯿﻧ ناﺮﯾا ﻪﺑ
1. Economic Flexibility 2. Economic Resilience 3. Economic Vulnerability 4. Economic Anti-Fragility 5. Economic Solidarity 6. Economic Sustainability 7. Sustainable Development 8. Economic Robustness
ﻞﯿﻠﺤﺗ
» ﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﺘﻣوﺎ
« ﮥﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد
» ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا «
697
ﻪﺑ ﺎﻫرﻮﺸﮐ و
هﮋﯾ لﺎﺳ رد ﺎﻫ ي ﺮﯿﺧا ، ﻪﻧﺎﮑﺗ ﺎﺑ يﺎﻫ ﺎﯿﻧد رد ﻪﮐ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﯾﺪﺷ ﻪﺑ
دﻮﺟو هﺪﻣآ ﺖﺳا ،
يدﺪﻌﺘﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯽﭘ رد
موﺎﻘﻣ يزﺎﺳ ﺎﺼﺘﻗا ﺪﻧﺪﻣآﺮﺑ نﺎﺷدﻮﺧ د
، صﺎﺧ ﻂﯾاﺮﺷ يرﻮﺸﮐ ﺮﻫ ﻪﺘﺒﻟا
ار دﻮﺧ دراد لوﺪﺟ رد.
1 ﻪﺋارا فرﺎﻌﺘﻣ ﻒﯾرﺎﻌﺗ ، رد ﻢﻬﻣ و ﯽﻠﺻا ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﯽﺧﺮﺑ ياﺮﺑ هﺪﺷ
هرﺎﺑ
ﻪﺑ ﻢﻬﻣ ﻂﺒﺗﺮﻣ يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ عﻮﻧ ﻦﯾا ﯽﻣ ﯽﻓﺮﻌﻣ رﺎﺼﺘﺧا
،ﻪﭽﺨﯾرﺎﺗ ياراد مﻮﻬﻔﻣ ﺮﻫ .ﺪﻧﻮﺷ
لﺪﻣ و ﻒﯾﺮﻌﺗ ﺶﻫوﮋﭘ رد ﺺﺨﺸﻣ يﺎﻫ
دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ -
ﺖﺳا ﯽﺳﺎﯿﺳ رد ﯽﺘﺣ ؛
ﺚﺤﺑ يﺎﻫ ﺮﺧﺄﺘﻣ
لﺪﻣ ﺐﻟﺎﻗ رد ﻢﯿﻫﺎﻔﻣ ﻦﯾا زا ﯽﺧﺮﺑ ﺎﺑ ﯽﯾﺎﻫ
لﺪﻣ و هﺪﺷ ﻖﯿﻔﻠﺗ ﻢﻫ ﻊﻣﺎﺟ
ﺮﺗ ي هﺪﺷ ﻪﺋارا .ﺪﻧا
3 ﺖﺴﯿﻟ (ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺐﺘﮑﻣ) ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا .
) ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ 1846
- 1789 ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا هﺮﻬﭼ ( هﺪﺳ
يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻪﮐ ﻢﻫدزﻮﻧ
ﺑ يدﺎﯾز ﺖﺑاﺮﻗ يو ﺎ
ا يرﺎﯿﺴﺑ زوﺮﻣا ﺖﯿﻌﺿو دراد ناﺮﯾا ﻪﻠﻤﺟ زا ﻪﻌﺳﻮﺗ لﺎﺣ رد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ز
، زا
ﺨﻣ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ يﺮﺼﻋ رد ﺖﯿﻤﺳا مادآ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ نﺎﻔﻟﺎ
ﺖﺳا ﻪﺘﺧاﺪﻧا ﻪﯾﺎﺳ ﺎﯿﻧد دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑ ﻪﮐ
دﻮﺑ . يو زا فوﺮﻌﻣ ﺮﺗ ﻦﯾ ﯽﻠﻣ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ﺮﮔ
نﺎﻤﻟآ يا و
ﺐﺘﮑﻣ) ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺐﺘﮑﻣ راﺬﮕﻧﺎﯿﻨﺑ
ﯽﻠﻣ ﺮﮔ مﺎﻧ (ﯽﯾا ﺖﺳا رﺎﯿﺴﺑ ناﺪﻘﺘﻨﻣ زا ﻊﻗاو رد وا . ﺐﺘﮑﻣ يﺪﺟ
ﺳﻼﮐ ﮏﯿ ﺎﻫ ﺖﺳا دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ رد
) ،ﺮﮔداد 1383 : 49
ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ و ﯽﻌﻤﺟ و يدﺮﻓ ﻊﻓﺎﻨﻣ صﻮﺼﺧ رد يو .(
ﯾ ﺎ ﺎﻧ نﺎﯿﺑ ود ﻦﯾا ﯽﮕﻨﻫﺎﻤﻫ
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ دﺎﺼﺘﻗا ،عﺎﻤﺘﺟا دﺎﺼﺘﻗا و ﺖﺴﯿﻧ عﺎﻤﺘﺟا دﺎﺼﺘﻗا ،دﺮﻓ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﮐ ﺑ
ﻦﯿ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻦﯾا و ﺖﺴﯿﻧ
رﺎﮑﻧا ﯽﺘﻘﯿﻘﺣ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧ
ﺖﺳا
، اﺮﯾز صﺎﺧ تﺎﯿﺻﻮﺼﺧ ماﺪﮐ ﺮﻫ دﻮﺧ
ﻧراد ار .ﺪ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻦﯾ ﻪﯾﺮﻈﻧ
،ﺖﺴﯿﻟ ار ﺖﻠﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻫﺎﮔﺪﯾد ﻪﺑ
ترﻮﺻ ﺪﺣاو ي يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﻘﺘﺴﻣ ﯽﻣ
دﺮﮕﻧ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻪﺑ و
ﺎﺑ ﺢﯾﺮﺻ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا
ﺳﻼﮐ ﮏﯿ و نﺎﻬﺟ نﺎﺸﯾا ﯽﻨﻃو ﯽﻣﺮﺑ
دﺰﯿﺧ ﺮﻈﻧ ﺖﺴﯿﻟ . ﯾ
ﻪ
» يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ
1« ار
ﻪﺑ ﻣ حﺮﻄﻣ يدﺮﮑﯾور ﻪﺑﺎﺜ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ رد ﻪﮐ ﻪﯾور ﺮﺑاﺮﺑ يﺎﻫ
ﻪﺗﻮﮐ ﺼﻣ و ﻪﻧاﺮﮕﻧ فﺮ
رﻮﺤﻣ ﺼﺘﻗا دﺎ نﺎﻧاد
ﺢﯾﺮﺼﺗ يو .ﺪﺷ ﻪﺿﺮﻋ ﮏﯿﺳﻼﮐ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ زا ﻪﺒﻨﺟ نآ ﻪﮐ يدﺎﺼﺘﻗا ﺮﻣا ﻪﺑ ﮏﯿﺳﻼﮐ دﺮﮑﯾور ﻪﮐ
ﯽﮔﺪﻧز نﺎﺴﻧا ﺎﻫ عﺰﺘﻨﻣ صﺎﺧ رﻮﺸﮐ ﮏﯾ ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﻂﯿﺤﻣ و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻂﯿﺤﻣ ،ﮓﻨﻫﺮﻓ ،ﺦﯾرﺎﺗ زا ار
ﯽﻣ ﺪﻨﮐ هﺎﺗﻮﮐ ﻪﺑ نداد ﺖﻟﺎﺻا ، و تﺪﻣ
ﻣز ﻦﯿ ﺮﯿﮔ ندﺮﮐ ﺑ يﺎﻘﺗرا ﺖﯿﻠﺑﺎﻗ ياراد يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯿﻨ
ﻪ
ﻪﺑ ار يﺪﯿﻟﻮﺗ هاﺮﻤﻫ
.دراد يو ﻪﮐ رﻮﺑﺰﻣ يﺮﻈﻧ دﺮﮑﯾور ﻪﮐ ﺖﺳا روﺎﺑ ﻦﯾا ﺮﺑ
» ﺮﻈﻧ ﯾ شزرا ﻪ
٢«
ﺐﯿﻗر و هﺪﺷ يراﺬﮕﻣﺎﻧ ﻪﯾﺮﻈﻧ
» يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ
« ﯽﻘﻠﺗ ﯽﻣ دﻮﺷ ﯽﺻﻮﺼﺧ ﻊﻓﺎﻨﻣ ﺰﯿﭼ ﺮﻫ زا ﺶﯿﺑ ،
ﻦﯿﻣﺄﺗ ار رﺎﺠﺗ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ
) ،ﺖﺴﯿﻟ 1378 : 156 - 155
. (
1 . 3 . نﺎﻤﻟآ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا و ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ
ﻞﯾاوا زا ﺳ ﻢﻫدزﻮﻧ هﺪ ار ﺎﭘورا ﻞﮐ ﺖﯿﻤﺳا ﺐﺘﮑﻣ
ﺖﺤﺗ عﺎﻌﺸﻟا داد راﺮﻗ ﻪﭼﺮﮔا ، ﮏﻠﺴﻣ ﺪﻨﭼ
دﺎﻘﺘﻧا ﺎﺑ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ نﺎﯾﺮﺟ رد ﺖﯿﻤﺳا ﺎﻫ
و ﺎﻫﺮﻈﻧرﺎﻬﻇا ي
ناواﺮﻓ ﺑور ﻪ ور
،ﺪﺷ زا ﯽﺘﺣ يﻮﺳ
1. Productive Power 2. Value Theory
698
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ه 51 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
تﺎﺣﻼﺻا ودرﺎﮑﯾر و سﻮﺘﻟﺎﻣ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺶﻧاوﺮﯿﭘ رد
نآ مﺎﺠﻧا ﺖﻓﺮﮔ .
،لﺎﺣ ﻦﯾا ﺎﺑ ﯾ
زا ﯽﮑ ﻢﻬﻣ ﺮﺗ ﻦﯾ
لﻮﺻا يﺎﻫروﺎﺑ ﺎﻬﻧآ
ﺖﺳد ﺨﻧ هدرﻮ دﻮﺑ هﺪﻧﺎﻣ ﯽﻗﺎﺑ
، ﻪﺑ رﻮﻃ ي ﻪﮐ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا يدازآ ،ﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﻤﻫ
ترﺎﺠﺗ ﺑ ﻦﯿ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﻠﺻا ار ﯽ ﯽﻣ ﺮﯾﺬﭘﺎﻧﺮﯿﯿﻐﺗ و ﯽﻧدﺮﮑﻧرﺎﮑﻧا ،ﻢﻠﺴﻣ .ﺪﻨﺘﺴﻧاد
ﺪﺣ ﺎﺗ ي و نﺎﻤﻟآ رد
دﻮﺑ ﻞﻣﺎﮐ ﯽﻤﻠﻋ ﻊﺟاﺮﻣ ﻦﯿﺑ ﻖﻓاﻮﺗ ﻪﯿﺳور و نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا و ﻪﺴﻧاﺮﻓ
، نآ رد نﺎﻤﻟآ لاﻮﺣا و عﺎﺿوا ﺎﻣا
ﺎﺼﺘﻗا و ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﻂﯾاﺮﺷ زﺎﻏآ رد صﺎﺧ يد
هﺪﺳ ﻢﻫدزﻮﻧ ﯽﻄﯿﺤﻣ
ًﻼﻣﺎﮐ دﺎﺠﯾا ياﺮﺑ ﺐﺳﺎﻨﻣ
ﻪﺑ تﻻدﺎﺒﻣ يدازآ ﻞﺻا ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ضرﺎﻌﺗ دﻮﺟو
ﻣ ﯽ دروآ و نﺎﺸﺧرد ضرﺎﻌﺗ ﻦﯾا . ﺧ
هﺮﯿ هﺪﻨﻨﮐ
بﺎﺘﮐ ﺎﺑ ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﻂﺳﻮﺗ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﻠﻣ بﻮﻠﺳا
رد 1841 ﻪﺑ عﻮﻗو ﺖﺴﯿﻟ و ﺖﺳﻮﯿﭘ
ﻪﯾﺮﻈﻧ ﺖﯿﻌﻗﻮﻣ رد زادﺮﭘ
ﺖﯾﺎﻤﺣ ﺪﯾﺪﺟ ﯽﺒﻠﻃ ﮔ راﺮﻗ
ﺶﺑﺎﺘﮐ ﻪﭼﺎﺒﯾد رد يو .ﺖﻓﺮ ﻣ
ﯽ ﺪﯾﻮﮔ ﻪﮐ
ﺦﯾرﺎﺗ و ﺖﮑﻠﻤﻣ ﺦﯾرﺎﺗ ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻦﯾا ﺶﺘﺳرد ﺪﯾﺎﺷ و ﺖﺳا ﻦﻣ ﯽﮔﺪﻧز زا ﯽﻤﯿﻧ ﺦﯾرﺎﺗ ،بﺎﺘﮐ ﻦﯾا
زا نﺎﻤﻟآ مدﺮﻣ 1820
ﺎﺗ 1840 ا ﯽﺑ .ﺖﺳ دﻮﺒﻧ قﺎﻔﺗا و فدﺎﺼﺗ ﺾﺤﻣ ﮏﺷ دﺎﺼﺘﻗا رﺎﺑ ﻦﯿﺘﺴﺨﻧ ﻪﮐ
ﺮﻫﺎﻇ يرﻮﺸﮐ رد ،ﺖﯿﻠﻣ ﻞﺻا ﺮﺑ ﯽﻨﺘﺒﻣ ﺪﺷ
هﺪﻤﻋ ﻪﮐ ﻦﯾﺮﺗ ﺳﺎﯿﺳ ﺮﮑﻓ مﺎﻤﺗ رد نآ ﯽ
ﻢﻫدزﻮﻧ هﺪﺳ
دﻮﺑ نآ ﯽﻧﺎﺒﻣ ﻢﯿﮑﺤﺗ و ﯽﻠﻣ تﺪﺣو ﻪﺑ نﺪﯿﺸﺨﺑ ﻖﻘﺤﺗ
،ﺖﺴﯾر و ﺪﯾژ) 1380
: 86
. (
رد نﺎﻤﻟآ 1851
ﺖﻟود ﻪﺑ زﻮﻨﻫ يﺎﻫ
ﻢﯿﺴﻘﺗ رﺎﺒﺘﻋا و ﺖﯿﻤﻫا ﺚﯿﺣ زا ﻒﻠﺘﺨﻣ ﯽﻠﺤﻣ ﻣ
ﯽ ﺪﺷ
ﻪﺑ ﻪﮐ اﺪﺟ ﻢﻫ زا كﺮﻤﮔ ﻪﻠﯿﺳو ﻣ
ﯽ ﺪﻧﺪﺷ ﯽﮐﺮﻤﮔ ﻂﺧ يدﺎﯾز داﺪﻌﺗ نﺎﻤﻟآ ﯽﻠﺤﻣ ﺖﻟود ﺮﻫ .
ﺮﻗﺮﺑ ﯽﻠﺧاد ﻪﮐ دﻮﺑ هدﺮﮐ را
نوﺰﻓا دوﺪﺣ نآ ﺮﺑ 38
ﻦﯿﺑ ﯽﮐﺮﻤﮔ ﻂﺧ .دﻮﺑ ﻢﮐﺎﺣ نآ رد ﻢﻫ ﯽﺘﻟود
ﯽﻧﺎﻣز رد ﺖﻠﻣ ﻪﮐ يﺎﻫ شروﺮﭘ ار ﺎﻫﺮﻨﻫ و مﻮﻠﻋ ﺮﮕﯾد ﻣ
ﯽ ﺪﻧداد و ﻖﯾﺮﻃ زا ﻖﻧور تﺎﺒﺟﻮﻣ نآ
ﻢﻫاﺮﻓ ار دﻮﺧ ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ و ﺖﻌﻨﺻ ﻣ
ﯽ ﺪﻧروآ ﺖﻗو زا ﯽﮔرﺰﺑ ﺖﻤﺴﻗ ﺪﯾﺎﺑ ﯽﻧﺎﻤﻟآ ﺮﮕﺘﻌﻨﺻ ﺮﺟﺎﺗ ،
ﺮﻌﺗ ﻦﺘﺧﺎﻨﺷ فﺮﺻ ار دﻮﺧ ﻪﻓ
يﺎﻫ يراﺪﻫار نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ضراﻮﻋ و ﯽﮐﺮﻤﮔ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻣ
ﯽ دﺮﮐ زا .
ﻮﺳ ي ﺮﮕﯾد
، يﺎﻫﻻﺎﮐ يﻮﻗ يﺰﮐﺮﻣ كﺮﻤﮔ دﻮﺒﻧ رد ﻟﻮﺗ
هﺪﺷﺪﯿ ﯽﺘﯾدوﺪﺤﻣ ﭻﯿﻫ نوﺪﺑ نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا
ﺖﻟود دراو يﺎﻫ
نﺎﻤﻟآ ﻣ ﯽ ﺪﺷ ار ﯽﺻﺎﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﮕﺘﻔﺷآ ﻦﯾا و ﻪﻤﻫ ﻪﺑ
ﺖﻟود يﺎﻫ نﺎﻤﻟآ
ﻞﯿﻤﺤﺗ ﺮﮐ دﻮﺑ هد
) ﺖﺴﯾر و ﺪﯾژ
، 1380 : 27
.(
رد نﺎﻤﻟآ هﺪﺳ
ﻢﻫدزﻮﻧ زا يدﺎﺼﺘﻗا ظﺎﺤﻟ
ًﻼﻣﺎﮐ
يزروﺎﺸﮐ
، زا ﻪﯾﺰﺠﺗ رﺎﭼد ﯽﺳﺎﯿﺳ ظﺎﺤﻟ
، و زا مﺎﻈﻧ ﺎﺑ و ﯽﻔﻨﺻ دﻮﯿﻗ رﺎﭼد ﯽﺘﻌﻨﺻ ظﺎﺤﻟ
ًﻼﻣﺎﮐ
كﻮﻠﻣ اﻮﻄﻟا ﯽﻔﯾ هرادا ﻣ ﯽ ﺪﺷ ﺎﻣا ، ﻊﻧاﻮﻣ ﺪﻨﺑ زا لﺎﺳ ﺪﻨﭼ تﺪﻣ فﺮﻇ رد نﺎﻬﮔﺎﻧ هﺪﺷﺮﮐذ
دازآ ﺪﺷ
ﻧﺎﯿﻨﺑ ار دﻮﺧ ﯽﺳﺎﯿﺳ و يدﺎﺼﺘﻗا تﺪﺣو و يراﺬﮕ
دﺮﮐ
؛ اوا رد و ﻪﺑ نﺮﻗ ﺮﺧ ﯾ
ﻦﯾﺮﺗﺮﺑ زا ﯽﮑ
ﯽﻣ ﺎﻘﺗرا ﯽﺘﻌﻨﺻ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯾ
دﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ ﻪﺋارا ﺎﺑ ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﻪﮐ ﺪﻧدﺎﻘﺘﻋا ﻦﯾا ﺮﺑ ﯽﺧﺮﺑ .ﺪﺑﺎ
فﺪﻫ ار ﯽﻠﻣ يوﺮﯿﻧ يﻼﺘﻋا يو .دروآ ﻢﻫاﺮﻓ نﺎﻤﻟآ و ﺎﮑﯾﺮﻣآ ﻪﻌﺳﻮﺗ ياﺮﺑ ار ﻪﻨﯿﻣز ﺶﯾﻮﺧ ﯽﻠﻣ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ يﺎﻫ ﯿﻧ ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﯽﺳرﺮﺑ ار دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻪﻔﯿﻇو و ﯽﻓﺮﻌﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﻦﯾﺮﺗﻻﺎﺑ ﻪﺑ رﻮﺸﮐ ﻞ
ﯽﻣ يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ و ترﺪﻗ .ﺖﺴﻧاد
2 . 3 . ﺖﯿﻤﺳا ﺐﺘﮑﻣ ﻞﺑﺎﻘﻣ ﺖﯿﻠﻣ ﻪﺸﯾﺪﻧا حﺮﻃ
هﺎﮔﺪﯾد يﺎﻫ ﻪﺴﯾﺎﻘﻣ هﺪﯾا زا ﺖﺴﯿﻟ ﯽﺳﺎﺳا ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ يو يا
ﻣ ﯽ دﺮﯿﮔ . ﻪﺑ ﻟد ﻞﯿ ﯾﺎﻘﻣ دﺮﮑﯾور ﻪﺴ
يا
ﻞﯿﻠﺤﺗ
» ﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﺘﻣوﺎ
« ﮥﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد
» ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا «
699
نﺎﻤﻟآ و ﺎﮑﯾﺮﻣآ ،نﺎﺘﺴﻠﮕﻧا رﻮﺸﮐ ﻪﺳ يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﻌﺳﻮﺗ يو ﺶﻫوﮋﭘ ،
ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ ﺎﮑﺗا ياﺮﺑ
نورد از ﯽﻤﻠﻋ ﺚﺣﺎﺒﻣ دراو ار ﺪﯾﺪﺟ ﺮﮑﻓ ود ﺖﺴﯿﻟ .ﺖﺳﺎﺸﮕﻫار رﺎﯿﺴﺑ ﻣ
ﯽ ﺪﻨﮐ ﻪﺑ ﻪﮐ ﺖﺒﺴﻧ ﯽﻠﮐ
؛دﻮﺑ ﻪﻧﺎﮕﯿﺑ يرﺎﺟ ﺪﯾﺎﻘﻋ ﻪﺑ ﯾ
ﻪﺸﯾﺪﻧا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﺖﯿﻠﻣ ﻪﺸﯾﺪﻧا ﯽﻨﻌ ﺑ
ﻦﯿ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﺪﻟﻮﻣ يوﺮﯿﻧ ﻪﺸﯾﺪﻧا و
شزرا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد ﻪﻟدﺎﺒﻣ
ﻧﺪﺷ ﯽ ﺮﺑ ﺖﯿﻤﺳا ﺪﯾﺎﻘﻋ و ﺐﺘﮑﻣ زا دﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ﺖﯿﻠﻣ ﻪﺸﯾﺪﻧا حﺮﻃ ﺎﺑ يو .
ﻪﯿﺿﺮﻓ يﺎﻨﺒﻣ نﺎﻬﺟ
ﺮﻬﺷ
1ي ﺮﻫﺎﻇ ﯽﻣ دزادﺮﭘ نﺎﯿﺑ و ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﯽﻣ ﻦﯿﻨﭼ ﺎﻬﻧآ ﻪﮐ زا نﺎﯿﻣدآ ﻪﮐ ﺪﻧراﺪﻨﭘ
ﻢﻫ نﻮﻨﮐا ﯾ ﯽﻧﺎﻬﺟ ﺪﺣاو عﺎﻤﺘﺟا ﮏ ار
ﻞﯿﮑﺸﺗ هداد ﺪﻧا ﻪﺑ نآ رد ﮓﻨﺟ ﻪﮐ ،ﺖﺳا هﺪﺷ ﻢﯾﺮﺤﺗ ﯽﻠﮐ
و ﺖﺳا يدﺮﻓ ﻊﻓﺎﻨﻣ نﺎﻤﻫ سﺎﺳا و ﻞﺻا ،هﺪﺷ ﻞﯿﮑﺸﺗ اﺰﺠﻣ داﺮﻓا زا ﻪﮐ ﺖﯾﺮﺸﺑ ﻪﯿﺿﺮﻓ ﻦﯾا رد ﻫ ﭻﯿ ﻪﻧﻮﮔ ﻪﯿﺟﻮﺗ داﺮﻓا ﻞﻤﻋ يدازآ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﯽﺘﯾدوﺪﺤﻣ و رﻮﻈﺤﻣ ﯽﻧﺪﺷ
ﺖﺴﯿﻧ
، ﺦﯾرﺎﺗ ﺎﻣا ﺑﺎﻣ
ﻦﯿ
،ﺖﯾﺮﺸﺑ ﻪﻌﻣﺎﺟ و ﯽﻧﺎﺴﻧا دﺮﻓ ﺖﻠﻣ
ﺎﻫ ار ﻪﺑ دﻮﺟو ﺖﺳا هدروآ
؛ ﻪﺘﮑﻧ ﻦﯾا مادآ ﺐﺘﮑﻣ ﻪﮐ ﺖﺳا يا
زا يﻮﻀﻋ دﺮﻓ ﺮﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻟﺎﺣ رد ﻦﯾا .ﺖﺳا هدﺮﮑﻧ ﻪﺟﻮﺗ نآ ﻪﺑ ﺖﯿﻤﺳا ﯾ
،ﺖﺳا ﺖﻠﻣ ﮏ
ﯽﻧﺎﮔﺪﻧز ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺴﯿﻟ .ﺖﺳا ﺖﻠﻣ نآ ﯽﺳﺎﯿﺳ ترﺪﻗ ﻊﺑﺎﺗ لوا ﻪﺟرد رد وا هﺎﻓر و
ﯽﺑ ﻪﮐ عﻮﻧ ﯽﻧﺎﻬﺟ دﺎﺤﺗا ﮏﺷ ﺮﺸﺑ
ﻢﻫ يزور و ﺖﺳا ﯽﻔﯾﺮﺷ نﺎﻣرآ ﻪﺑ
ﯽﻣ عﻮﻗو ﺎﻣا ،دﺪﻧﻮﯿﭘ نﻮﻨﮐا
ﺖﻠﻣ ﺎﻫ ترﺪﻗ و ﺪﻧراد ﻒﻠﺘﺨﻣ ﻊﻓﺎﻨﻣ يﺎﻫ
ﺎﻧ ﺎﻬﻧآ ﺮﺑاﺮﺑ .ﺖﺳا هزوﺮﻣا و عﺎﺿوا و ﯽﻠﻌﻓ ﻊﻓﺎﻨﻣ
صﺎﺧ لاﻮﺣا ﺖﻠﻣ
ﺎﻫ ﻦﯿﻌﻣ ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﭼ ﻪﺑ ﺖﻠﻣ ﺮﻫ ﻪﮐ ﻣ
ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ﺪﺷر ﻪﺟرد
دﺮﺒﺑ ﻻﺎﺑ ار
، ﺖﻠﻣ ﺮﯾﺎﺳ ﺎﺑ دﺎﺤﺗا ﺎﺗ يﺎﻫ
و ﻦﮑﻤﻣ وا ياﺮﺑ دازآ ترﺎﺠﺗ نآ ﻪﺠﯿﺘﻧ رد ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ
.ﺪﺷﺎﺑ ﺪﻨﻣدﻮﺳ 3 . 3 . ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا يﺮﻈﻧ دﺎﻌﺑا
روﺎﺑ ﻪﺑ ﺖﺴﯿﻟ ، ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯾا ﺮﮕﻧﺎﯿﺑ ﯽﺨﯾرﺎﺗ ﺪﻫاﻮﺷ ﺎﻫرﻮﺸﮐ
ي ﺮﺷ ياراد ﺞﻨﭘ ﻪﺘﻓﺮﺸﯿﭘ ﺪﻋﺎﺴﻣ ﻂﯾا
ﯽﻃ ار ﻞﻣﺎﮑﺗ زا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﺮﮐ
هد :ﺪﻧا 1 . ،ﺶﺣﻮﺗ 2.
،ﯽﻧﺎﺒﺷ 3.
،يزروﺎﺸﮐ 4.
ﯽﺘﻌﻨﺻ و يزروﺎﺸﮐ و
5 . ﺮﺧآ ﻪﻠﺣﺮﻣ .ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ و ﯽﺘﻌﻨﺻ و يزروﺎﺸﮐ نوﺰﻓا
ﻞﺣاﺮﻣ ﻂﯾاﺮﺷ ندﻮﺑ اراد ﺮﺑ ﻦﯿﺸﯿﭘ
زا ،
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﯾﺰﻣ يﺎﻫ
ﺎﺼﺘﻗا ﻪﻠﺣﺮﻣ نﺎﻤﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا رادرﻮﺧﺮﺑ ﯽﻧﺎﮔرزﺎﺑ و يرﺎﺠﺗ ﻢﻬﻣ .ﺖﺳا ﻊﻣﺎﺟ د
،ﺖﺳا ﯽﻓﺎﮐ نﺪﻤﺗ لوا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺳ رد دازآ ﻪﻟدﺎﺒﻣ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﺖﺴﯿﻟ ﺮﻈﻧ زا ﺎﻣا
ﻪﻠﺣﺮﻣ زا ﻪﮑﻨﯾا ياﺮﺑ
رﻮﺒﻋ مرﺎﻬﭼ ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺘﺑ مﻮﺳ ﻨﮐ
ﺪ
، مزﻻ ﯽﺘﯾﺎﻤﺣ ﺖﺳﺎﯿﺳ راﺮﻘﺘﺳا ﺖﺳا
و ﺲﭘ ترﺪﻗ زا
و ترﺎﺠﺗ ﻪﻌﺳﻮﺗ ﺖﻬﺟ ﻪﻟدﺎﺒﻣ يدازآ ﻪﺑ ﺖﺸﮔزﺎﺑ ،ﺖﺑﺎﻗر ﯽﯾﺎﻧاﻮﺗ ﺐﺴﮐ و يدﺎﺼﺘﻗا ﻦﺘﻓﺮﮔ دﺎﺒﻣ تﻻ ﺑ ﻦﯿ ﯽﻠﻠﻤﻟا ﯽﻣ مرﺎﻬﭼ ﻪﺑ مﻮﺳ ﻪﻠﺣﺮﻣ زا راﺬﮔ ﻂﯾاﺮﺷ رد ار نﺎﻤﻟآ ﺖﺴﯿﻟ .ﺖﺳا مزﻻ ﺪﯾد
ﻪﮐ ﯽﻤﻧ ﺪﻧاﻮﺗ ندﻮﺑ اراد نوﺪﺑ ار دﻮﺧ ﺖﻌﻨﺻ ﯾ
ﯽﺴﯿﻠﮕﻧا يﺎﻫﻻﺎﮐ ﺎﺑ ﺖﺑﺎﻗر رد ﯽﺘﯾﺎﻤﺣ ﻢﺘﺴﯿﺳ ﮏ
يو ﺮﻈﻧ زا .ﺪﺸﺨﺑ ﻪﻌﺳﻮﺗ
، ﯽﺘﯾﺎﻤﺣ ﺖﺳﺎﯿﺳ
، ﺖﺳا دوﺪﺤﻣ و ﯽﺘﻗﻮﻣ ﺖﺳﺎﯿﺳ
، ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻦﯾا و ﺎﻬﻨﺗ
هرود رد ﻌﻨﺻ ﺘ ﯽ نﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﻧﺪﺷ ﯽ ﺖﺳا
ﻞﺻا يﺮﯾﺪﻗ) ،
1368 : 28
.( 1. Cosmopolitan
700
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ه 51 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
ﻪﺑ روﺎﺑ ﯽﻨﺳﺎﺤﻣ و ﺎﯾاﺰﻣ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﻂﺴﺑ ،ﺖﺴﯿﻟ دراد
يدﺎﺼﺘﻗا ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ سﺎﺳا ﺮﮔا و
يرﻮﺸﮐ
، ﺪﺷﺎﺑ يزروﺎﺸﮐ
، و دﻮﮐر ضﺮﻌﻣ رد هراﻮﻤﻫ ﻬﺗ
ﯽﺘﺳﺪﯿ دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ
، ﺶﯾاﺰﻓا ﺎﺑ و
ﻪﺑ ردﺎﻗ يزروﺎﺸﮐ ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﺖﯿﻌﻤﺟ ﻣﺄﺗ
ﻦﯿ ﻓﺎﺿا ﺖﯿﻌﻤﺟ ياﺮﺑ لﺎﻐﺘﺷا دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺨﻧ ﯽ
؛ ﯽﺘﺳﺪﯿﻬﺗ و
،
ﺖﺳا نازروﺎﺸﮐ ﻊﻔﻧ ﻪﺑ ﻪﻤﻫ زا ﺶﯿﺑ ﻊﯾﺎﻨﺻ ﻪﻌﺳﻮﺗ .ﺖﺳﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻦﯾا رﺎﻈﺘﻧا رد طﺎﻄﺤﻧا و ﺮﻘﻓ
،
اﺮﯾز ﻖﻧور و ﯽﮔﺪﻧز ﺢﻄﺳ يﺎﻘﺗرا ﻪﺠﯿﺘﻧ رد و يزروﺎﺸﮐ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﺶﯾاﺰﻓا ﺐﺒﺳ ﺮﺘﺸﯿﺑ ﺪﻣآرد ﺐﺴﮐ
ﻪﮐ ﺖﺴﯿﻟ .ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ نازروﺎﺸﮐ رﺎﮐ راﺪﻓﺮﻃ
ﺖﺳﺎﯿﺳ يﺪﺟ ﯽﻠﻣ تﻻﻮﺼﺤﻣ زا ﺖﯾﺎﻤﺣ
،دﻮﺑ
ﯽﻤﻧ ﺖﺤﻠﺼﻣ ﻪﺑ يزروﺎﺸﮐ صﻮﺼﺧ رد ار هﻮﯿﺷ ﻦﯿﻤﻫ دﺮﺑرﺎﮐ ﺖﺴﻧاد
،ﻞﺻا يﺮﯾﺪﻗ) 1368
: 56
.(
،ﺪﺷ ﻊﻗاو ﺖﺴﯿﻟ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﺰﯿﻧ ﻊﻣﺎﺟ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا رﺎﻨﮐ رد ﺎﻣا
ﺖﺷاد روﺎﺑ ﻪﮐ
ﯽﻧﺎﻣز ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻣ
ﯽ ﺪﻧاﻮﺗ ﻪﺻﺮﻋ رد ﻪﮐ ﺪﺳﺮﺑ ﺮﺜﮐاﺪﺣ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر ﻪﺑ ﺑ
ﻦﯿ ﯽﻠﻠﻤﻟا دﺎﺼﺘﻗا و
ﺟ ﯽﻧﺎﻬﺟ يﺮﺘﻬﺑ هﺎﮕﯾﺎ ار
ﺑﻪ ﻦﯾاﺮﺑﺎﻨﺑ .ﺪﻫد صﺎﺼﺘﺧا دﻮﺧ
، ﺪﯾﺎﺒﻧ ﺎﻬﻨﺗ سﺎﺳاﺮﺑ ترﺪﻗ و توﺮﺛ
دﺮﮐ ﻞﯿﻠﺤﺗ ار رﻮﺸﮐ يدﺎﺼﺘﻗا عﺎﺿوا ﯽﻠﻌﻓ
، رد ﺰﯿﻧ ار هﺪﻨﯾآ ﻪﻌﺳﻮﺗ و ﺪﺷر تﺎﻧﺎﮑﻣا ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮑﻠﺑ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻣﺎﮑﺗ و لﻮﺤﺗ توﺎﻔﺘﻣ ﻞﺣاﺮﻣ رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫرﻮﺸﮐ .ﺖﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ
، ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ناﺰﯿﻣ و
ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﯽﮕﻧﻮﮕﭼ ﻪﺑ نﺎﻧآ ﻤﮐ ﺮﺑ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا سﺎﺳا .دراد ﯽﮕﺘﺴﺑ هﺪﻨﯾآ تﻻﻮﺤﺗ
ﯿ ﺖ ﻔﯿﮐ و ﯿ ﺖ
دراد راﺮﻗ يﺪﯿﻟﻮﺗ يﺎﻫوﺮﯿﻧ
، ﺎﻫوﺮﯿﻧ ﻦﯾا و ﺎﻬﻨﺗ
ﺲﭘ ﻪﺑ و ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ و تﺎﻧﺎﮑﻣا و ﯽﻌﯿﺒﻃ ﻊﺑﺎﻨﻣ و زاﺪﻧا
ﻪﮑﻠﺑ ،ﺪﻧراﺪﻧ ﯽﮕﺘﺴﺑ ﻪﯾﺎﻣﺮﺳ ﺶﻘﻧ
ﺎﻫ و لﻼﻘﺘﺳا ناﺰﯿﻣ و ﯽﻧﺪﻣ و ﯽﺳﺎﯿﺳ ،ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺪﻋاﻮﻗ و
ﻦﯾا رد ﺰﯿﻧ ﯽﻠﻣ يﺎﻫوﺮﯿﻧ ﻨﯿﻣز
ﻪ زا ﯽﻫوﺮﮔ ﯽﺘﺣ ﻪﮑﻧآ ﻪﺟﻮﺗ ﺐﻟﺎﺟ ﻪﺘﮑﻧ .ﺖﺳا ﺖﯿﻤﻫا ﺰﺋﺎﺣ
نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ﻪﻧﺎﺘﺳآ رد ،ﻪﻌﺳﻮﺗ
هراﺰﻫ ﺶﻘﻧ ﺮﺑ نﺎﻨﭽﻤﻫ ،مﻮﺳ ﻌﺗ
ﻦﯿﯿ هﺪﻨﻨﮐ رد ﯽﺘﻌﻨﺻ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ
ﻢﻫ ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﺎﺑ ﯽﻠﻣ ﺖﯿﻨﻣا ﻢﯿﮑﺤﺗ هﺪﯾا ﺎﺑ ،ﻪﯾواز ﻦﯾا زا و ﺪﻧزاوآ
ﺮﺑ ﯽﻨﺒﻣ يو يرﻮﺤﻣ
تروﺮﺿ نورد
اﺮﮔ ﯽﯾ ﻨﺻ زا ﺖﯾﺎﻤﺣ و نﺎﻤﮐﺎﺣ ﯽﻟﺪﻤﻫ ﺎﭘﻮﻧ ﻊﯾﺎ
ﻣ ﯽ .ﺪﻨﻨﮐ و ﺲﯿﻠﯿﮔ ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ
ﻪﺑ نارﺎﮑﻤﻫ ﯽﻣ رﺎﻬﻇا ﺖﺣاﺮﺻ
ترﺪﻗ ﯽﻣﺎﻤﺗ ﻪﮐ ﺪﻧراد ﻪﭼ ،ﻪﯿﺳور ﻪﻠﻤﺟ زا ﯽﯾﺎﭘورا هﺪﻤﻋ يﺎﻫ
زا ﺶﯿﭘ ﻪﭼ و ﺲﭘ ﻦﯿﻤﻫ و ﯽﺘﺴﯿﻧﻮﻤﮐ بﻼﻘﻧا زا ،ﻦﭘاژ رﻮﻃ
ﺾﺤﻣ ﻪﺑ ترﺪﻗ ﺪﺷ مﻮﻠﻌﻣ ﻪﮑﻧآ
ﺖﯾﺎﻤﺣ ﯽﺘﻌﻨﺻ تاﺪﯿﻟﻮﺗ زا ،ﺖﺳا ﻪﺘﺴﺑاو ﯽﺘﻌﻨﺻ ترﺪﻗ ﻪﺑ ﯽﻣﺎﻈﻧ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﯽﯾﺎﻫرﻮﺸﮐ ﯽﺘﺣ .ﺪﻧدﺮﮐ
ﮏﯾﺰﮑﻣ و ﺎﯿﺒﻤﻠﮐ ،ﻞﯾزﺮﺑ ،ﻦﯿﺘﻧاژرآ ﺾﺤﻣ ﻪﺑ
ﯽﯾﺎﻫر ﻊﯾﺎﻨﺻ زا ﺖﯾﺎﻤﺣ يﺎﺘﺳار رد ،ﮓﻨﺟ زا
،دﻮﺧ يﺎﭘﻮﻧ ﻪﺑ
رﻮﻃ ﯽﻌﻧاﻮﻣ دﺎﺠﯾا ﻪﺑ ﻢﻈﻨﻣ ﺮﺑاﺮﺑ رد
ﺪﻨﺘﺧادﺮﭘ هﺪﺤﺘﻣ تﻻﺎﯾا زا تادراو
ﻨﻣﺆﻣ) ﯽ
،
1395 : 154
. (
رد ﻪﻧﺎﺘﺨﺒﺷﻮﺧ لﺎﺳ
ﺎﻫ ي ﻞﺧاد رد ،ﺮﯿﺧا ناﺮﯾا
ﻠﺌﺴﻣ ﻪﺑ ﺰﯿﻧ ﻨﺑ و ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪ
ﯿ يﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪ
ﻪﺑ ﯽﻌﻤﺟ تﺎﯿﺣ مﺎﻈﻧ ﻪﺑﺎﺜﻣ -
ﻪﺑ زﻮﻨﻫ ﻪﭼﺮﮔا و ﺪﻨﻤﺷورﺮﯿﻏ ترﻮﺻ
ﺮﺘﺸﯿﺑ ﯽﻔﯿﺻﻮﺗ - ﻪﺟﻮﺗ
ﯽﻣ دﻮﺷ ﺶﯾاﺰﻓا ﯽﻣﺎﮕﻨﻫ ،نآ يﺪﻨﻤﺷزرا و ناﺮﯾا رد ﻪﺟﻮﺗ ﻦﯾا ﺖﯿﻤﻫا . ﻣ
ﯽ ﺪﺑﺎﯾ ﻦﯾا ﻪﮐ ﺖﻗد ﺎﻫ
زﻮﺣ زا نوﺮﯿﺑ رد ﯽﺘﺣ ه
ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺰﯿﻧ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﺼﺼﺨﺗ ﯽﻣ
دﻮﺷ ترﺎﺒﻋ . ار ﺮﯾز يﺎﻫ ﻪﺑ
ﻮﻨﻋ نا
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﻪﺟﻮﺗ ﻦﯿﻨﭼ زا يا ﯾﺎﻫ
ﯽ ﯽﻣ ناﻮﺗ ﺮﻈﻧ رد ﺖﻓﺮﮔ .
ﻞﯿﻠﺤﺗ
» ﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﺘﻣوﺎ
« ﮥﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد
» ﺖﺴﯿﻟ ﮏﯾردﺮﻓ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا «
701
ﯾ نﺎﺸﺧرد زا ﯽﮑ ﻦﯾﺮﺗ
ﻪﻧﻮﻤﻧ ﺎﻫ ) ﺰﻠﺘﺳﺎﮐ ﻞﺋﻮﻧﺎﻣ ﺪﻨﻤﺷزرا رﺎﮐ ،نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻪﻨﯿﻣز رد 1382
(
يﺎﻫرﻮﺸﮐ ﻪﺑﺮﺠﺗ يروآدﺎﯾ ﺎﺑ ،ﻪﻨﯿﻣز ﻦﯾا رد يو .ﺖﺳا ﺐﻘﻋ
هﺪﻧﺎﻣ و لﺎﺣ رد ﻞﮐ رد نﺎﻬﺟ ﻪﻌﺳﻮﺗ
جﻮﻣ هرود يﺎﻫ
ﯿﭼ ﻪﮐ ﯽﺘﻌﻨﺻ بﻼﻘﻧا مود و لوا ﻞﻣﺎﺷ ار لﺎﺳ ﺖﺴﯾود دوﺪﺣ يﺰ
ﯽﻣ دﻮﺷ ،
هﺪﻧزرا رﺎﯿﺴﺑ يﺎﻫﺮﮐﺬﺗ يا
ار درﻮﻣ رد ﻪﺑور هﻮﺤﻧ ور
جﻮﻣ ﺎﯾ ﯽﯾﺎﻧاد بﻼﻘﻧا يﺎﻫدروﺎﺘﺳد ﺎﺑ نﺪﺷ
ﻪﺿﺮﻋ بﻼﻘﻧا مﻮﺳ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ يﺎﻫرﻮﺸﮐ ،يو هﺎﮔﺪﯾد زا . لﺎﺣ رد
ار نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻪﻠﺌﺴﻣ ،ﻪﻌﺳﻮﺗ
ﺎﻬﻨﺗ ﺪﺣ رد لﻮﺤﺗ دﺎﺠﯾا ﯾﺎﻫ
ﯽ ﺶﺨﺑ زا ﯽﮑﯾ رد ﻨﻌﯾ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
مﻮﻬﻔﻣ ﻪﺑ ،ﺖﻌﻨﺻ ﺶﺨﺑ ﯽ
ﯽﺣﻼﻄﺻا
» ﺖﺧﺎﺳ
« ﺮﻈﻧ رد ﺪﻨﺘﻓﺮﮔ
، ﻪﺑ نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻪﻠﺌﺴﻣ زا و ﻪﮐ ﯽﻠﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ يﺎﻘﺗرا ﻪﺑﺎﺜﻣ
ﻪﺑ نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ﻪﺑ هﺎﮕﻧ مﺰﻠﺘﺴﻣ ﻪﺑﺎﺜﻣ
ﯾ ﮏ دﻮﺑ ﯽﻌﻤﺟ تﺎﯿﺣ مﺎﻈﻧ ﻪﮑﻧآ ﻦﻤﺿ ؛ﺪﻧﺪﯾزرو ﺖﻠﻔﻏ ،
ﻦﯿﺷﺎﻣ ﯽﮑﯿﻧﺎﮑﻣ لﺎﻘﺘﻧا رد ار نﺪﺷ ﯽﺘﻌﻨﺻ ياﺮﺟﺎﻣ ﻞﮐ ﺰﯿﻧ ﻪﺟﻮﺗ ﺢﻄﺳ نﺎﻤﻫ رد ﻻآ
ﯽﺘﻌﻨﺻ ت
ﯽﺗادراو ﺖﺴﺟ ﻮﺟو ﯽﺤﻄﺳ هﺎﮕﻧ ﻦﯿﻨﭼ دروﺎﺘﺳد ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻌﯿﺒﻃ .ﺪﻧدﺮﮐ هﺪﯾﺪﭘ ﻪﺑ ﯽﻋاﺰﺘﻧا و ﺮﮕﻧ
ﻪﺻﺮﻋ ﻪﻤﻫ رد جرﺎﺧ يﺎﯿﻧد ﻪﺑ نﺪﺷ ﻪﺘﺴﺑاو ،ﯽﻌﻤﺟ تﺎﯿﺣ مﺎﻈﻧ ﻞﮐ ﻪﺑ ﻂﺒﺗﺮﻣ يﺎﻫ
رﻮﺼﺗ ﯽﻧﺪﺷ ،
هﺪﯾﺪﭘ ﻞﻣاﻮﻋ ﻪﻤﻫ ﻖﯿﻤﻌﺗ و شﺮﺘﺴﮔ ﺎﺑ هاﺮﻤﻫ يﺎﻫ
ﺐﻘﻋ و يﺮﺑاﺮﺑﺎﻧ ،ﻪﯾواز ﻦﯾا زا .ﺖﺳا ﯽﮔﺪﻧﺎﻣ
يو يراﺪﺸﻫ هﺪﻨﯾآ ياﺮﺑ ﻣ
ﯽ ﺪﻫد ،نآ رﻮﺤﻣ ﻪﮐ ﻪﻠﺌﺴﻣ
ﻪﺑ ﯽﯾﺎﻧاد بﻼﻘﻧا ﯽﻌﻤﺟ تﺎﯿﺣ مﺎﻈﻧ ﻪﺑﺎﺜﻣ
دﺰﺷﻮﮔ يو .ﺖﺳا ﺪﯾﺪﺟ ﯽﻣ
ﺪﻨﮐ ،ﯽﻬﺟوﺪﻨﭼ و هﺪﯿﭽﯿﭘ هﺪﯾﺪﭘ ﻦﯾا ادﺎﺒﻣ ﻪﮐ ﺪﻨﻧﺎﻣ ﺖﺳرد
جﻮﻣ تادراو ﻪﺑ ﯽﺘﻌﻨﺻ بﻼﻘﻧا مود و لوا يﺎﻫ ﺷﺎﻣ
ﻦﯿ تﻻآ ﻪﺒﺳﺎﺤﻣ ، دﻮﺷ
تﻻﻮﺼﺤﻣ و
ﺪﺑﺎﯾ لﺰﻨﺗ لﺎﺘﯿﺠﯾد
ﻨﻣﺆﻣ) ﯽ ، 1395 : 156 - 155
. (
ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺎﺑ ﯾﺎﻫ
ﯽ ﻪﻨﯿﻣز رد ﯽﮔرﺰﺑ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا و ناﺪﻨﻤﺸﯾﺪﻧا ،ﯽﯾﺎﻧاد بﻼﻘﻧا ﻪﺻﺮﻋ رد
داد مﺎﺠﻧا هﺪﻧزرا يﺎﻫرﺎﮐ ﺮﺸﺑ ﯽﯾﺎﻧاد هﺮﯿﺧذ رﺎﺘﺧﺎﺳ ه
رﺎﯿﺴﺑ ﻪﺠﯿﺘﻧ ﻪﺑ و ﻤﻬﻣ
ﯽ ﺳر هﺪﯿ ﺪﻧا ﻦﯾا ﻪﺑ .
ﺮﺸﺑ ﯽﯾﺎﻧاد هﺮﯿﺧذ ﻞﮐ ﺮﮔا ﻪﮐ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻪﺑ
100 ،دﻮﺷ ﻢﯿﺴﻘﺗ ﺪﺣاو 90
ﯿﻣ ﻦﯾا زا ﺪﺣاو ﺶﻧاد ار ناﺰ
ﻞﯿﮑﺸﺗ ﯽﻨﻤﺿ ﻣ
ﯽ
؛ﺪﻫد ﻪﮐ ﯽﺸﻧاد ﯽﻨﻌﯾ ﺎﺑ
ﻞﺻﺎﺣ رﺎﮐ نداد مﺎﺠﻧا ﻣ
ﯽ دﻮﺷ
، و ا ﻦﯾ ﻪﻧﻮﮔ ﻂﻘﻓ ﺶﻧاد
مﺎﻈﻧ ﺖﺷﺎﺒﻧا نﺎﮑﻣا رﻮﺤﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ يدﺎﻬﻧ بﻮﭼرﺎﭼ رد اﺪﯿﭘ راو
ﻣ ﯽ ﺪﻨﮐ
ﻨﻣﺆﻣ) ﯽ ، 1394 : 260
.(
ﺦﯾرﺎﺗ
و بﺮﻏ ﻪﺑ ﮔزﺎﺗ ﯽ ﺪﻧا ﻪﺑ ﯽﻠﻣﺎﻋ ﭻﯿﻫ ﻪﮐ ﺖﺳا ﺖﯿﻌﻗاو ﻦﯾا فﺮﻌﻣ ،ﺎﯿﺳآ ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ ﺦﯾرﺎﺗ ،ﺪﯿﻟﻮﺗ هزا
ﻪﻨﯿﻣز يﺎﻫ ﻢﻫاﺮﻓ ار ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ﺖﯿﻧﻼﻘﻋ ﯽﻤﻧ
ﺪﻨﮐ رﻮﺸﮐ و ﺖﻠﻣ ،دﺮﻓ ﻪﺑ ﺪﯿﻟﻮﺗ .
ﻪﺑدﺎﻤﺘﻋا ﺲﻔﻧ ﻣ ﯽ ﺪﻫد ترﺪﻗ ﺮﻬﻈﻣ و ﯽﻣﻮﺑ ﮓﻨﻫﺮﻓ ﻆﻔﺣ و لﻼﻘﺘﺳا ﻆﻔﺣ ،ﺖﯾﻮﻫ ﻆﻔﺣ يﺎﻨﺒﻣ و
ﺪﯿﻟﻮﺗ .ﺖﺳا
، ﻢﻬﻓ يﺎﻫزﺮﻣ و ﺮﮑﻓ ﻪﻨﻣاد و ﺖﺳﺎﻫﺮﯿﯿﻐﺗ ﻪﮐﺮﺤﻣ يوﺮﯿﻧ ﺪﭘ
هﺪﯾ ﺎﻫ شﺮﺘﺴﮔ ار
ﻣ ﯽ ﺪﻫد . ﻦﯾا يﺪﺟ ﯽﻧﺎﻣز ،ﻪﻟﻮﻘﻣ ﯽﻣ
دﻮﺷ ﻪﻨﯿﻣز ﺪﯿﻟﻮﺗ .ﺪﺷﺎﺑ ﻪﺘﺷاد دﻮﺟو ﺖﺑﺎﻗر ﻪﮐ ،يرﺎﺘﻓر ﻢﻈﻧ
و يﺮﮑﻓ ﻢﻈﻧ هﺪﻋﺎﻗ
ﺪﻨﻣ ار ﯽﮔﺪﻧز نﺪﺷ ﻪﺑ
دﻮﺟو ﻣ ﯽ دروآ
؛ ﻪﻌﻣﺎﺟ ،نآ ﺖﯿﻔﯿﮐ و ﺖﯿﻤﮐ ﺶﯾاﺰﻓا و
ﻪﺑ ﺎﺠﻧآ ﺎﺗ ار قﻮﺳ تﺎﺒﺛ و ﺖﻓﺮﺸﯿﭘ يﻮﺳ
ﻣ ﯽ ﺪﻫد و ﯽﻠﻣ ﺖﯿﻨﻣا ،ﯽﻠﺧاد ﺖﯿﻨﻣا ﻦﯿﻣﺄﺗ ﻂﯾاﺮﺷ ﻪﮐ
يدازآ ﯽﺘﺣ ﺪﻣ يﺎﻫ
دﻮﺷ ﻞﯿﻬﺴﺗ ﯽﺳﺎﯿﺳ و ﯽﻧ
ﻊﯾﺮﺳ) ،ﻢﻠﻘﻟا 1390
. (
ﻦﯾﺪﺑ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺐﯿﺗﺮﺗ ﻣ
ﯽ دﻮﺷ ﻪﮐ
702
ﺖﺳﺎﯿﺳ ﻪﻣﺎﻨﻠﺼﻓ
، رود ه 51 هرﺎﻤﺷ ، 3 ، ﺰﯿﯾﺎﭘ 1400
،ﺖﺴﯿﻟ ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ يﺎﻨﺒﻣ و ﺖﯾﻮﻘﺗ
مﺎﮑﺤﺘﺳا رﻮﺸﮐ رد ﯽﻠﻣ ﺪﯿﻟﻮﺗ ﻪﯿﻨﺑ ﻪﺑ نﺪﯿﺸﺨﺑ
ﺖﺳا
هار ﻪﮐ يﺎﻫ ﯽﺳرﺮﺑ ناﺮﯾا.ا.ج رد ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا رد نآ ﻖﻘﺤﺗ ﯽﻣ
دﻮﺷ .
4 . ﯽﻣﻼﺳا يرﻮﻬﻤﺟ ﻣ دﺎﺼﺘﻗا و ناﺮﯾا
ﯽﺘﻣوﺎﻘ
حﻼﻄﺻا ار ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﺘﺴﺨﻧ
ﻦﯿ رد يﺮﺒﻫر ﻢﻈﻌﻣ مﺎﻘﻣ رﺎﺑ 1389
زا ﯽﻌﻤﺟ ﺎﺑ راﺪﯾد رد
حﺮﻄﻣ نﺎﻨﯾﺮﻓآرﺎﮐ ﺮﮐ
رد ﺲﭙﺳ .ﺪﻧد 1391
نﺎﯾﻮﺠﺸﻧاد زا ﯽﻌﻤﺟ ﺎﺑ راﺪﯾد رد دﺎﺼﺘﻗا ﺪﻧﺪﺷ روآدﺎﯾ ،
رد ﺪﯾﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻣﻮﻤﻋ ﻪﺒﻟﺎﻄﻣ ﮏﯾ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﺒﺗ
ﻦﯿﯿ ﺨﺸﺗ و ﺺﯿ ﺪﻨﺷﻮﮑﺑ نآ
ﯽﻧاﺮﻬﻃ يﺮﯿﻣا) ،هداز
1394 : 34
. (
نﺎﺸﯾا لﺎﺳ رد 1392 ﺖﺳﺎﯿﺳ و غﻼﺑا ار ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﯽﻠﮐ يﺎﻫ ﮐﺄﺗ
ﺪﯿ ﺮﮐ ،ﺪﻧد
ﻻﻮﺌﺴﻣ .ﺖﺴﮑﺷ ﺪﻫاﻮﺧ ﻢﻫ رد ﺎﻬﻧآ ﺖﻣﺎﻘﺘﺳا ،ﻢﯿﻨﮐ ﻪﯿﮑﺗ نﺎﻣدﻮﺧ ناﻮﺗ يور ﺎﻣ ﻪﭽﻧﺎﻨﭼ ن
ﻪﺑ
،ﺪﻨﻨﮐ دﺎﻤﺘﻋا مدﺮﻣ مﺎﻤﺗ ضﺎﯿﻓ ﻪﻤﺸﭼﺮﺳ ﻦﯾا ﺪﻨﻨﮐ ﯽﻌﺳ
نازوﺮﻓ و نﺎﺷوﺮﺧ ،ﻞﺧاد رد ار ﯽﻧﺪﺸﻧ
ﺪﻨﻨﮐ نﺎﺷﻮﺟ و
)ﯾ ،ﯽﻔﺳﻮ 1395 : 49
. (
يرﻮﻬﻤﺟ مﺎﻈﻧ يدﺎﺼﺘﻗا دﺮﮑﯾور ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا
ﻪﺸﯾر ﻪﮐ ﺖﺳا ناﺮﯾا ﯽﻣﻼﺳا يدﺎﺼﺘﻗا ﻪﺸﯾﺪﻧا رد
نآ ﻖﯿﻗد ﻢﻬﻓ ياﺮﺑ .دراد ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ و مﻼﺳا
ﺪﯾﺎﺑ هﺎﮔﺪﯾد و ﻊﺿاﻮﻣ ﻪﺑ ﯽﻣﻼﺳا بﻼﻘﻧا ناﺮﺒﻫر يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ
و هﮋﯾ ﺶﻘﻧ رد (هر)ﯽﻨﯿﻤﺧ مﺎﻣا
ﺬﮕﻧﺎﯿﻨﺑ ﯽﺳﺎﯿﺳ مﺎﻈﻧ را يرﻮﺤﻣ و رﻮﺸﮐ
ﻦﯾﺮﺗ رﻮﺸﮐ ﯽﻗﻮﻘﺣ ﺪﻨﺳ زﺎﺑ ﻪﮐ (ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ)
ﺮﺛﺄﺘﻣ زا
هﺪﺷ ﻢﯿﻈﻨﺗ بﻼﻘﻧا ناﺮﺒﻫر ﻪﺸﯾﺪﻧا
،ﺖﺳا .ﺪﺷﺎﺑ ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا لﻮﺻا طﺎﺒﻨﺘﺳا ﻊﺒﻨﻣ رد
ﺎﺠﻨﯾا اﺪﺘﺑا فاﺪﻫا بﻼﻘﻧا ناﺮﺒﻫر ﺮﻈﻧﺪﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ
و لﻮﺻا ﺲﭙﺳ و ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ
رد ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ دﺎﺼﺘﻗا نﺎﮐرا ﯽﻠﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﯾﺮﻈﻧ بﻮﭼرﺎﭼ
ﻞﯿﻠﺤﺗ .ﺖﺳا هﺪﺷ
1 . 4 . مﺎﻣا هﺎﮕﻧ زا ﯽﺘﻣوﺎﻘﻣ ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا (هر)ﯽﻨﯿﻤﺧ
ﯽﺳﺎﺳا نﻮﻧﺎﻗ و
مﺎﻣا قﻼﺧا و تﺎﯾﻮﻨﻌﻣ ،ﺲﻔﻧ ﺐﯾﺬﻬﺗ ار ﯽﻣﻼﺳا مﺎﻈﻧ ﯽﯾﺎﻏ فﺪﻫ (هر) ﻣ
ﯽ ﺪﻨﻧاد
،ﯽﻨﯿﻤﺧ) 1378 ،
ج 7 : 15
ﺖﺴﯿﻧ فﺪﻫ دﺎﺼﺘﻗا .(
، ﻪﻠﯿﺳو ﻪﮑﻠﺑ ﺮﺗﻻاو ﯽﻓﺪﻫ ﻪﺑ ﻞﯿﻧ ياﺮﺑ ﺖﺳا يا
ﺮﺗﻻﺎﺑ و ﯾ ﯽﻨﻌ
ﯽﻣﻼﺳا ﮓﻨﻫﺮﻓ
) ،ﯽﻨﯿﻤﺧ 1378 ج ، 7 : 72
.(
مﺎﻣا ﺮﻈﻧ زا مﺎﻈﻧ يﺎﺘﺳار رد ﺪﯾﺎﺑ يدﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ (هر)
ﺪﺷﺎﺑ ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ نآ فاﺪﻫا و
ﻪﺑ ﻪﻧﻮﮔ ا ي ﺎﻬﻧآ ﻪﺑ ﯽﺑﺎﯿﺘﺳد ﻪﮐ ﺪﺷﺎﺑ ﻣز
ﻪﻨﯿ زﺎﺳ مﺎﻈﻧ ﻪﻨﯿﻬﺑ دﺮﮐرﺎﮐ
ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ ﻢﯿﻈﻨﺗ ﺎﺑ ﻪﮐ ﺖﺳا ﯽﻨﯾد مﻼﺳا .دﻮﺷ مﻼﺳا ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ يﺎﻫ
ار هار ،يدﺎﻣ يﻮﻨﻌﻣ يﻼﺘﻋا ياﺮﺑ
ﯽﻣ ﯽﻧﺎﺴﻧا و ﺖﯿﻟﺎﻌﻓ فﺪﻫ ،نﺎﺴﻧا دﻮﺧ ﺪﺷر ﻪﮐ ﺖﺳا ﻦﯿﻤﻫ ﯽﻌﻗاو ﯽﻗﺮﺗ .ﺪﯾﺎﺸﮔ
يﺎﻫ يدﺎﻣ ﺪﺷ
ﺖﺳا ﯽﻗﺮﺗ ﻦﯾا ﻦﯾد مﻼﺳا و
،ﯽﻨﯿﻤﺧ) 1378 ج ، 9 : 167
.(
ﻪﺑ رﻮﻃ ﯽﻠﮐ
، ﯽﺳﺎﯿﺳ دﺎﺼﺘﻗا فاﺪﻫا ﺮﻈﻧﺪﻣ
ترﺎﺒﻋ (هر) مﺎﻣا ا
ﻒﻟا :زا ﺪﻧ (
و يدﺎﺼﺘﻗا لﻼﻘﺘﺳا
ﻬﻣ فاﺪﻫا زا :ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﯽﻔﻧ ﻪﺑ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﯽﻔﻧ و يدﺎﺼﺘﻗا لﻼﻘﺘﺳا مﻼﺳا رد دﺎﺼﺘﻗا مﺎﻈﻧ ﻢ
ﺖﺳا نﺎﮕﻧﺎﮕﯿﺑ
،ﯽﻨﯿﻤﺧ) 1378 ج ، 17 : 218
يدﺎﺼﺘﻗا ﯽﮕﺘﺴﺑاو .(
ﺄﺸﻨﻣ ﯽﮕﺘﺴﺑاو ﻪﻤﻫ يﺎﻫ
،ﯽﮕﻨﻫﺮﻓ
دﻮﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ...و ﯽﻋﺎﻤﺘﺟا ،ﯽﺳﺎﯿﺳ
،ﯽﻨﯿﻤﺧ) 1378 ج ، 10 : 40
؛ (
ب ( ﻪﺸﯾر :ﻪﻌﻣﺎﺟ رد ﺮﻘﻓ ندﺮﮐ ﻦﮐ
