ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا
ﻲﮔﮋﻳو و مﻮﻬﻔﻣ ،ﺎﻨﻌﻣ رد يا نآ يﺎﻫ
ﻲﻠﺳﻮﺘﻣ دﻮﻤﺤﻣ
١
*
دﺎﺘﺳا ﺪﻜﺸﻧاد ه ي ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا
motavaselim@yahoo.com , motavaselim@gmail.com
يدﺎﺒﻋ ﺮﻔﻌﺟ
رﺎﻴﺸﻧاد ﺪﻜﺸﻧاد ه ي دﺎﺼﺘﻗا ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد
jebadi@ut.ac.ir
ﺪﻤﺣا يﺪﻬﺸﻣ دﻮﻤﺤﻣ
ﻮﺠﺸﻧاد ي ﺮﺘﻛد ي ناﺮﻬﺗ هﺎﮕﺸﻧاد دﺎﺼﺘﻗا هﺪﻜﺸﻧاد
mashhadiahmad@hotmail.com ﺖﻓﺎﻳرد ﺦﻳرﺎﺗ :
20 / 11 / 88 شﺮﻳﺬﭘ ﺦﻳرﺎﺗ :
20 /2 / 90
هﺪﻴﻜﭼ
د،ﺎﺼﺘﻗا ﻲﻤﻠﻋ ﺖﻨﺳ نآ رد ﻪﻛ ﺖﺳا هدﺮﻛ لﻮﻓا و ﻲﻟﺎﻌﺗ ،رﻮﻬﻇ يدﺪﻌﺘﻣ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﺪﻧا . ﺖﻨﺳ ﻪـﻛ ﻲﻳﺎﻫ
ﻪﻴﻋاد ﻚﻳ ﺮﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ي
هﺪﻧاروﺮﭘ ﺮﺳ رد ار يدﺎﺼﺘﻗا ي ﺪﻧا
. ﺖﻨﺳ نﺎﻴﻣ رد بﻼـﻘﻧا ﻲﭘ رد ،ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ناﻮـﻨﻋ ﺎـﺑ نآ زا ﺎﻫﺪـﻌﺑ و ﺖـﻓﺮﮔ مﺎﻧ ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ دﺎﺼﺘﻗا ﻦﻠﺑو ﻂﺳﻮﺗ ﻪﻛ ﺖﻓﺎﻳ رﻮﻬﻇ ﻲﺘﻨﺳ ،ﻲﺘﺴﻴﻟﺎﻨﻳژرﺎﻣ ﺪﺷ دﺎﻳ ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا .
يهژاو رﺎﻨﻛ رد ﺳا ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳد هژاو ،ﺲﻛﺪﺗرا
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘ زا ﻲـﻜﻳ و هدﻮـﺑ روآ مﺎـﻬﺑا يدوﺪـﺣ ﺎـﺗ ﻪـﻛ دﻮﺷ
ﺖﺳا مﺎﻬﺑا ﻦﻴﻤﻫ ندﺮﻛ فﺮﻃﺮﺑ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ﻲﻠﺻا فاﺪﻫا .
هژاو ي ،ﺮﻈﻧ درﻮﻣ
"
ﻠـﺻا نﺎﻳﺮﺟ
2ﻲ
"
ﻲـﻣ ﺪـﺷﺎﺑ .
رد ﺎـﻳآ ﻪـﻛ دﻮـﺷ هداد نﺎـﺸﻧ يدﺎـﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪـﺗرا مﻮﻬﻔﻣ و ﺎﻨﻌﻣ رد ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻦﻤﺿ ﺖﺳا هﺪﺷ ﻲﻌﺳ ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا و ﺲﻛﺪﺗرا ﻦﻴﺑ ﻲﺗوﺎﻔﺗ ﻠﺻا نﺎﻳﺮﺟ
ﻲ ﺮﻴﺧ ﺎﻳ دراد دﻮﺟو .
ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا رد ﺎـﻣ ﻲﻠﺻا ﻢﻬﺳ و ﺚﺤﺑ ،ﺖﻘﻴﻘﺣ رد
هﺎﮔﺪﻳد ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻲﻟﺎﻜﺷا حﺮﻃ
ﻢﻫ ﻲﻧﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا دﺎـﺼﺘﻗا ﺪـﻨﻫد نﺎـﺸﻧ ﺪـﻧراد ﻲﻌـﺳ ﻪـﻛ ﺖﺳا نﻮﺳوﻻ نﻮﭼ
ﻲﺑ دﺮﻜﻳور ﺮﮕﻳد ﺲﻛﺪﺗرا ناﺪﻨﭼ نآ ﻪﺑ عﺎﺟرا و ﺖﺳا ﻲﻘﻣر
ﻪﺑ ﻲﻘﻄﻨﻣ ﻲﻤﻧ ﺮﻈﻧ ﺪﺳر . ﺎـﻣ هﺪﻳا ﻦﻳا ﻞﺑﺎﻘﻣ رد
نﺎﺸﻧ ﻲﻣ ﻢﻴﻫد ﻪﻠﺤﻧ ﺶﻳاﺪﻴﭘ و دﻮﺟو ﻢﻏر ﻪﺑ ،ﻪﻛ دﺎﺼﺘﻗا رد ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺮﻜﻓ يﺎﻫ
ﻠـﺻا نﺎﻳﺮﺟ ﻢـﻫ ،ﻲ
نﺎـﻨﭼ
ﻪﻛ ﺖﻓﺮﻳﺬﭘ ﺪﻳﺎﺑ ﻠﺻا نﺎﻳﺮﺟ
ﻲ و ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا زا توﺎﻔﺘﻣ ﻲﻠﻴﺧ ﺖﺴﻴﻧ ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ﺎﻳ
. ار ﺎـﻣ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا
ﻲﻣ نﻮﻤﻨﻫر ﻢﻬﻣ ﻪﺠﻴﺘﻧ ﻦﻳا ﻪﺑ هوﻼﻋ ﻪﻛ دﻮﺷ
ﺮﺑ ﻲﮔﮋﻳو نﺎﻤﻫ ﻪﻛ ،نﻮﺳوﻻ ﺮﻈﻧ درﻮﻣ ﺪـﻴﻛﺄﺗ
ـﺿﺎﻳر ﺮـﺑ
تﺎﻴ ﻢـﻫ نﺎـﻳﺮﺟ ﻦـﻳا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﺰﻴﻧ يﺮﮕﻳديﺎﻫﻲﮔﮋﻳو ،ﺪﺷﺎﺑﻲﻣ ﻲﻠﺻا نﺎﻳﺮﺟ دﺎﺼﺘﻗا رد يﺪـﻨﺒﻳﺎﭘ نﺎـﻨﭼ
نآ ﻪﺑ ار دﻮﺧ ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻆﻔﺣ ﺎﻫ
. ،لﺎﺜﻣ ياﺮﺑ ﻲﮔﮋﻳو
يﺎﻫ ﻢﻫ شور ﻲـﻳاﺮﮔدﺮﻓ نﻮـﭼ دﺎـﻘﺘﻋا ﺎـﻳ ،ﻲﺘﺧﺎﻨـﺷ
لدﺎﻌﺗ ﻪﺑ ﻲﻠﻤﻋ ﻪﻨﻴﻬﺑ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ رﺎﺘﻓر و ﻲﻳﻮﺟ
ﻪﻠﻤﺟ زا يزﺎﺳ ﻲﮔﮋﻳو
يﺎﻫ ﻪﻛ ﺪﻨﺘﺴﻫ دﺎﺼﺘﻗا
ﻠـﺻا نﺎـﻳﺮﺟ
ﻲ ﻪﺘﻓﺎﻳ .ﺖﺳا هدﺮﻛ ﻆﻔﺣ نآ ﻪﺑ ار دﻮﺧ يﺪﻨﺒﻳﺎﭘ
ﺖـﻴﻤﻫا ﺰﺋﺎـﺣ و ﻢـﻬﻣ ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد ﺖﻬﺟ ﻚﻳ زا ﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا يﺎﻫ
ﻲﻣ ﻚﻤﻛ ﺎﻣ ﻪﺑ ﻪﻛ اﺮﭼ ،ﺖﺳا ﺐـﺳﺎﻨﻣ ًﺎﺘﺒﺴﻧ يزﺮﻣ ﻂﺧ ﻢﻴﻧاﻮﺘﺑ ﺎﺗ ﺪﻨﻛ
ﺲﻛدوﺮـﺘﻫ و ﺲﻛﺪـﺗرا ﻦﻴـﺑ يﺮـﺗ
نآ ﻦﻴﺑ ﻖﻴﻗد ﻂﺧ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﻪﭼﺮﮔ ،ﻢﻴﻨﻛ ﻢﻴﺳﺮﺗ ﺖﺳا ﻦﻜﻤﻣﺮﻴﻏ ًﻼﻤﻋ ﺎﻫ
. B50 ،B41 ،B13 ،B00 : JEL يﺪﻨﺑﻪﻘﺒﻃ هژاو ﺪﻴﻠﻛ :
نﺎـﻳﺮﺟ دﺎـﺼﺘﻗا ،ﺲﻛدوﺮـﺘﻫ دﺎـﺼﺘﻗا ،ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا سﺎـﻴﻗ ،ﻲﻠـﺻا
ِﻲـﻳاﺮﮔدﺮﻓ ،ﻲـﻳاﺮﮔ
شور نﻮﺳوﻻ ،لدﺎﻌﺗ ،ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ
* - هﺪﻨﺴﻳﻮﻧ لﻮﺌﺴﻣ
2- Mainstream.
"
ﺖﺳا نﺎﺷدﻮﺧ ﻪﺑ ﺮﺼﺤﻨﻣ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا رﺎﻛ لاور .
ياﺮﺑ نآ ﺎـﻫ ﻲﻋﺎـﻤﺘﺟا دﺎـﻬﻧ عﻮـﻧ ود ﻂـﻘﻓ
دراد دﻮﺟو -
و ﻲﻋﻮﻨﺼﻣ ﻲﻌﻴﺒﻃ
...
نآ ﺎﻫ ،ﺪـﻧراد ﺖﻫﺎﺒﺷ تﺎﻴﻫﻻا نﺎﻤﻟﺎﻋ ﻪﺑ درﻮﻣ ﻦﻳا رد
ﻪـﺑ ﻪـﻛ
ﺐﻫﺬـﻣ و ﺖـﺳا نﺎـﻴﻣدآ عاﺮـﺘﺧا ﺖـﺴﻴﻧ نﺎﺷدﻮﺧ زا ﻪﻛ ﻲﺒﻫﺬﻣ ﺮﻫ ،ﺪﻨﻠﺋﺎﻗ ﺐﻫﺬﻣ عﻮﻧ ود دﻮﺟو اﺪﺧ ﺐﻧﺎﺟ زا نﺎﺷدﻮﺧ
"
) ﺮﺑرﺎﺑ ﻲﺟ مﺎﻴﻠﻳو زا ﻞﻘﻧ ،ﺲﻛرﺎﻣ .(
"
ﻳﺰﻴﻓ ﺐﻴـﺼﻧ نﺎـﺳآ ﻞﺋﺎﺴﻣ ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ نآ ﺮﺑ ﺪﻧواﺪﺧ ﺖﻴﺸﻣ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻚﺷر يﺎﺟ نﺎﻧاﺪـﻜ
دﻮﺷ
"
) چرﺎﻣ و وﻻ 1975
ﻲﻜﻴﻠﺑ ﻦﻣرﻮﻧ زا ﻞﻘﻧ ، .(
1 - ﻪﻣﺪﻘﻣ
ﻲﺑﺎﺘﺷ ﺎﺑ ﻢﻠﻋ يﺎﻴﻧد ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ ﻲـﻠﺠﺗ و ﺎﻴﺣا ﺪﻫﺎﺷ ﻪﺘﺷﺬﮔ زا ﺖﻨـﺳ
ﺎـﻫ و
رد يﺮﻜﻓ ﻒﻠﺘﺨﻣ ﺐﺗﺎﻜﻣ هزﻮـﺣ
ي ﺖـﺳا دﺎـﺼﺘﻗا ﻢـﻠﻋ .
ﻞـﻴﻠﺤﺗ زا يدﺎـﻘﺘﻧا و ﻊﻣﺎـﺟ يﺎـﻫ
ﺖﻴﻌﺿو و دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ دﻮﺟﻮﻣ ﻠـﺻا نﺎـﻳﺮﺟ
1ﻲ و يﺮـﻈﻧ ،ﻲﻔـﺴﻠﻓ ﻒـﻠﺘﺨﻣ حﻮﻄـﺳ رد نآ
ﺖﻳﺎﻜﺣ ﻲﻜﻴﻨﻜﺗ ﻒﻌﺿ ﺖﺧﺎﻨﺷ ﺮﮔ
هار يﻮﺠﺘﺴﺟ و دﻮﺟﻮﻣ يﺎﻫ ﻞﺣ
ﻪـﺒﻠﻏ ياﺮﺑ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا تﻼﻜﺸﻣ ﺮﺑ .
ﺖﻴﻘﻓﺆﻣ ﻦﻳا ﻢﺸﭼ ﻲﻠﻴﺧ ﻪﻧ ﺪﻨﭼ ﺮﻫ ،
رد ﻪﺸﻳر ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺪﺣ ﺎﺗ ،ﺮﻴﮔ ﻪﺟﻮﺗ
ﺐـﺗﺎﻜﻣ
نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا يﻮﺳ زا ﻪﻛ دراد ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﺲﻛدوﺮﺘﻫ ﻠﺻا نﺎﻳﺮﺟ
ﻲ ﺖﻠﻔﻏ درﻮﻣ
ﺑ ﻪﺘﻓﺮﮔ راﺮﻗ ﺪﻧدﻮ
) ﺪﻴﻌﺑ ﻲﺿﺎﻣ ﻞﻌﻓ زا ﺖﻬﺟ نآ زا
"
ﺘﻓﺮﮔ ﺪﻧدﻮﺑ ﻪ
"
ﻲﻣ هدﺎﻔﺘﺳا ،ﻪـﻛ ﻢﻴـﻨﻛ
ﺮﺿﺎﺣ لﺎﺣ رد نآ
ﺎﻫ و يدوﺪﺣ ﺎﺗ ﺰﻴﻧ نآ
ﻢـﻫ هزﻮـﺣ زا ﻲـﺧﺮﺑ رد لﺎـﺣ رد ،ﻢﻴﻫﺎـﻔﻣ و ﺎـﻫ
ﻪﻳﺮﻈﻧ يﺮﮕﻧزﺎﺑ حﻼﺻا و دﻮﺧ يﺎﻫ
نآ ﺎﻫ ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ .(2
ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﺎﻣا ي
دﻮـﺟﻮﻣ راﻮـﺷد تﺎﻴﺑدا
ﻲﻣ نﺎﺸﻧ د ﺪﻫ لﺎﺳ ﻞﺻﺎﺣ كﺪﻧا ﻖﻴﻓﻮﺗ ﻦﻴﻤﻫ ﻪﻛ ﺎﻫ
ﻪـﻳﺮﻈﻧ ﻦﻴـﺑ ﻪـﺸﻳﺪﻧا ﮓﻨﺟ و شﻼﺗ
ﺖﺳا هدﻮﺑ هﺎﮔودرا ود نازادﺮﭘ .
ﺪﻳﺎﺑ ﻪﺘﺒﻟا ﺪﻴﻛﺄﺗ
و هدﻮـﺑ ﺮﺑاﺮﺑﺎـﻧ رﺎﻴـﺴﺑ ﮓـﻨﺟ ﻦﻳا ﻪﻛ دﻮﺷ
ﻔﻛ ﻪ ي ﻲﻣ ﻲﻨﻴﮕﻨﺳ ﺲﻛﺪﺗرا يﻮﺳ ﻪﺑ هراﻮﻤﻫ تﺎﻧﺎﻜﻣا ﺖﺳا هدﺮﻛ
.
1 - رد ﻦﻳا ﺎﺟ ﺮﻛذ ﻚﻳ ﻪﺘﻜﻧ ﺖﻴﻤﻫا دراد . رد تﺎﻴﺑدا ﻪﻃﻮﺑﺮﻣ رﻮﻈﻨﻣ زا دﺎﺼﺘﻗا نﺎﻳﺮﺟ ﻲﻠﺻا توﺎﻔﺘﻣ زا نآ يﺰـﻴﭼ ﺖـﺳا
ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺗ نﻮﺴﻠﺋﻮﻣﺎﺳ و سوﺎﻫدرﻮﻧ
"
نﺎﻳﺮﺟ ﻲﻠﺻا دﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳﻮـﻧ
"
هﺪـﻴﻣﺎﻧ هﺪـﺷ ﺖـﺳا . رد ﻘﺣ ﻴ ﺖـﻘ
"
نﺎـﻳﺮﺟ ﻲﻠـﺻا
دﺎﺼﺘﻗا ﻦﻳﻮﻧ
"
نﺎﻤﻫ ﺰﺘﻨﺳ ﻲﻜﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ﻲﻣ
ﺪﺷﺎﺑ ﻪﻛ ﻲﻜﻳ زا ﺐﻌﺷ دﺎﺼﺘﻗا نﺎﻳﺮﺟ ﻲﻠﺻا ﺖﺳا . دﺎـﺼﺘﻗا نﺎـﻳﺮﺟ ﻲﻠـﺻا
هوﻼﻋ ﺮﺑ ﺰﺘﻨﺳ ﻲﻜﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ و
ﺎﻳ دﺎﺼﺘﻗا ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ يﺎﻫدﺮﻜﻳور
يﺮﮕﻳد ار ﺰﻴﻧ ﻞﻣﺎﺷ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺘﺒﻟا عﻮﺿﻮﻣ ﻢﻬﻣ نآ
ﺖﺳا ﻪﻛ ﻲﻠﺻا ﻦﻳﺮﺗ نﺎﻳﺮﺟ رد دﺎﺼﺘﻗا نﺎﻳﺮﺟ ﻲﻠﺻا نﺎﻤﻫ دﺎﺼﺘﻗا ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ ﺖﺳا
.
2 - ﺮﻫ ﺪﻨﭼ ﻪﻛ ﻦﻳا تﺎﺣﻼﺻا درﻮﻣ شﺮﻳﺬﭘ ﻲﺧﺮﺑ زا نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ﺲﻛدوﺮﺘﻫ
ﺖﺴﻴﻧ . ياﺮﺑ تﺎﻴﻳﺰﺟ ﺶﻴﺑ ﺮﺗ عﻮـﺟر دﻮـﺷ
ﻪﺑ نﻮﺳوﻻ ) 1997 و 2006 .(
ﺲﺗاﻮﻛ ) 2000 ( ﻪﻛ ﺖﺳا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ ﻲﻣ ار يدﺎﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪﺗرا رد تاﺮﻴﻴﻐﺗ ﻪـﺑ ناﻮﺗ
ﺶﻨﻛاو ناﻮﻨﻋ هار و ﺎﻫ
ﻞﺣ هﺪﺷ حﺮﻄﻣ تادﺎﻘﺘﻧا ﻪﺑ ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا يﻮﺳ زا هﺪﺷ ﻪﺋارا يﺎﻫ
ﺖﺴﻧاد ﺲﻛدوﺮﺘﻫ دﺎﺼﺘﻗا ﻂﺳﻮﺗ . رﻮﻃنﺎﻤﻫ ،ﺖﻘﻴﻘﺣ رد ﺪﻠﻔﺳﺎﻓ ﻪﻛ
) 2000 ( ﻲﻣ هرﺎﺷا
،ﺪﻨﻛ و ﺲﻛدوﺮـﺘﻫ تﺎـﻗوا ﻲﻫﺎﮔ
ﻳا ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﺎﺑ ﻞﺑﺎﻘﺗ و تﺮﺷﺎﻌﻣ زا ﺲﻛﺪﺗرا هﺪ
هدﺮـﻛ ﻖﻠﺧ يﺪﻨﻣدﻮﺳ يﺎﻫ ﺪـﻧا
. ،لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ
ﻳﺮﻈﻧ ﻪ ي ﺖـﺳا تﺮـﺷﺎﻌﻣ ﻦـﻳا زا زرﺎﺑ ﻲﻟﺎﺜﻣ يرازﺎﺑ ﻢﺴﻴﻟﺎﻴﺳﻮﺳ .
ﻦـﻳا ـﻳﺮﻈﻧ ﻪ ي لﻮـﺼﺤﻣ
ﻪﻈﻓﺎﺤﻣ ﺲﻛﺪﺗرا ﺖـﺳا لﺎﻜﻳدار ﺲﻛدوﺮﺘﻫ و ﻪﻧارﺎﻛ
. لﺎـﺜﻣ ﺪـﻣآرد ﺮـﺑ يﺪﻋﺎـﺼﺗ تﺎـﻴﻟﺎﻣ
ﺖﺳا عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا زا يﺮﮕﻳد .
ﻲﻣﺎـﺣ ﺲﻛدوﺮﺘﻫ ﭗﭼ اﺪﺘﺑا ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻴﻟﺎﻣ ﺑ ﺎـﻣا ،دﻮـﺑ نآ
ﺎﻫﺪـﻌ
حﻼﺻا ﻂﺳﻮﺗ ﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا ﺲﻛﺪﺗرا نﺎﺒﻠﻃ
. ﺖﻓﺮـﺸﻴﭘ زا يرﺎﻴﺴﺑ ناﻮﺘﺑ ﺪﻳﺎﺷ رد ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
ﻪﺠﻴﺘﻧ ار ﺖﺳا هداد خر دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ي
ﻢﻫ ﺖﻤﻟﺎﺴﻣ ﺮﻴﻏ ًﺎﻀﻌﺑ ﻲﺘﺴﻳز ﺰـﻴﻣآ
ﻒـﻠﺘﺨﻣ ﺐـﺗﺎﻜﻣ
ﺖﺴﻧاد يﺮﻜﻓ .
نآ ﻞﻛ رد ﻪﭼ
ﻲﻣ نﺎﻨﻴﻤﻃا ﺎﺑ ﻪﻛ دﺎـﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺖﺷاد رﺎﻬﻇا ناﻮﺗ
ﻪـﺑ رﻮـﻃ
ﻢﺋاد لﺎﺣ رد و ﺮـﻴﻴﻐﺗ ﻦﻳا زا ﻲﻬﺟﻮﺗ ﻞﺑﺎﻗ ﺶﺨﺑ و ﺖﺳا ﺖﻓﺮﺸﻴﭘ ًﻻﺎﻤﺘﺣا و لﻮﺤﺗ و ﺮﻴﻴﻐﺗ
لﻮﺤﺗ ﻲﺷﺎﻧ زا تﻻدﺎﺒﺗ هﺪﺑ و _ نﺎﺘﺴﺑ ﺲﻛدوﺮﺘﻫ ﻦﻴﺑ يﺎﻫ ﺖـﺳا يدﺎـﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪﺗرا و
.
زا ﻲـﻣ نﻮـﻨﻛا ﻪـﻛ ﺖـﺳا نآ ﻲـﻤﻠﻋ ﻲﻳﺎـﻳﻮﭘ ﻦـﻳا يﺎﻫﺪـﻣﺎﻴﭘﻦﻳﺮﺗﻢﻬﻣ دﺮـﻛ هﺪﻫﺎـﺸﻣ ناﻮـﺗ
نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا هرﺎﺑود
ﻲﺗﺎﻋﻮـﺿﻮﻣ ﻪـﺑ ﻦﺘﺧادﺮﭘ لﺎﺣ رد ﻢـﻫ
نﻮـﭼ ـﻄﺑار ﻪ ي و رﺎﺘﺧﺎـﺳ ﻦﻴـﺑ
ﻪﻴﻘﺑ و دﺎﺼﺘﻗا ،راﺰﮔرﺎﻛ ي
ﺶﺨﺑ ،قﻮـﻘﺣ و دﺎـﺼﺘﻗا ،ﻖـﻴﻘﺤﺗ عﻮـﺿﻮﻣ و ﻖﻘﺤﻣ ،ﻪﻌﻣﺎﺟ يﺎﻫ
،ﺦﻳرﺎﺗ و دﺎﺼﺘﻗا ،ﺖﺳﺎﻴﺳ و دﺎﺼﺘﻗا دﺎﺼﺘﻗا
ﻪﻌﻣﺎﺟ و دﺎﺼﺘﻗا و ،ﻲﺳﺎﻨﺷ
...
ﺪﻨﺘﺴﻫ . 1
ﻲﺑ وﺮﮔ تﺎﻤﺣز نﻮﻫﺮﻣ يدﺎﻳز دوﺪﺣ ﺎﺗ عﻮﺿﻮﻣ ﻦﻳا ﺪﻳدﺮﺗ ﻪﻛ ﺖﺳا نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا زا ﻲﻫ
ﺲﻛدوﺮﺘﻫ مﺎﻧ ،ﺲﻛﺪﺗرا مﺎﻧ ﻞﺑﺎﻘﻣ رد )
،ﻦﻴﻳآﮋﻛ و ﺶﻳﺪﻧاﺮﮔد (...
ﺮﺑ نآ ﺎﻫ ﻪﺘﺷاﺬﮔ ﺪﻧا
، ﺎـﻣا
ﻫ
،هﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ ار ﻲﺗﺎﻣﺎﻬﺑا ﻲﻳﺎﻳﻮﭘ ﻦﻴﻤ اﺮﻳز
ﺐﺒـﺳ هﺪـﺷ ﺖـﺳا ﻢـﻫ ﻦﻴـﺑ يدﺎـﻳز ﻲﻧﺎـﺷﻮﭘ
يﺮﻜﻓ ﺐﺗﺎﻜﻣ ﻪﺑ
دﻮﺟو و ﺪﻨـﺷﺎﺑ ﻪﺘـﺷاد يدﺎﻳز تﺎﻛﺮﺤﺗ ﺐﺗﺎﻜﻣ و ﺪﻳآ ﻪـﺑ
رﻮـﻃ داﻮـﻣ ﻢـﺋاد
ﻞﻴﻜﺸﺗ ﺪﻨﻫد ه ي يﺎﻨﺑ ﺮﻳز نآ
ﺎﻫ دﻮﺷ ﺮﻴﻴﻐﺗ شﻮﺨﺘﺳد .
ﻦﻴـﺑ يﺪـﻨﺑزﺮﻣ ﻪـﺠﻴﺘﻧ رد نآ
ﺎـﻫ
رﺎﻴﺴﺑ ﻲـﻤﻧ ﺮﮕﻳد و ﺖﺳا هﺪﺷ راﻮﺷد ﺖـﻓﺎﻳرد ﻲﻧﺎـﺳآ ﻪـﺑ ناﻮـﺗ
ﻪـﻛ فﺪـﻫ و ﺲﻛﺪـﺗرا زا
ﺖﺴﻴﭼ ﺲﻛدوﺮﺘﻫ .
ﻦﻴﻤﻫ ﻪﺑ ﻞﻴﻟد
ﺲﻛﺪـﺗرا ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦـﻳا ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا رد ﺎـﻣ ﺶﺳﺮﭘ ،
نآ ﻞـﺑﺎﻘﻣ ﻪـﻛ دراد هرﺎـﺷا يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا ﻲـﻣ ﺲﻛدوﺮـﺘﻫ ار ﻲـﻫوﺮﮔ
ﺪـﻨﻧاﻮﺧ .2
1 - رد ﻦﻳا طﺎﺒﺗرا ﻢﻫ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﺗﻼﺠﻣ ﻪﻛ نﻮﻨﻛا ﺖﺤﺗ ﻦﻳا ﻦﻳوﺎﻨﻋ رﺎﺸﺘﻧا ﻲﻣ ﺪﻨﺑﺎﻳ و ﻢﻫ ﻪﺑ ﻢـﺠﺣ ﻞـﺑﺎﻗ ﻪـﺟﻮﺗ ﻲﺗﻻﺎـﻘﻣ ﻪـﻛ رد
طﺎﺒﺗرا ﺎﺑ ﻦﻳا تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ پﺎﭼ ﻲﻣ دﻮﺷ هرﺎﺷا دﺮﻛ . ياﺮﺑ لﺎﺜﻣ نﻮﻨﻛا يﺰﻴﭼ ﺶﻴﺑ زا 10 ﻪﻠﺠﻣ ﺎـﺑ ناﻮـﻨﻋ قﻮـﻘﺣ و دﺎـﺼﺘﻗا پﺎـﭼ
ﻲﻣ دﻮﺷ و رد
،ﺎﻜﻳﺮﻣآ ﺎﭘورا و ادﺎﻧﺎﻛ ﻪﺳ ﻦﻤﺠﻧا ﺎﺑ ناﻮﻨﻋ قﻮﻘﺣ و دﺎﺼﺘﻗا ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ ﺪﻧراد .
2 - ﻪﺘﺒﻟا ﻦﻳا ﻪﻛ ﺲﻛدوﺮﺘﻫ ﺰﻴﻧ ﻪﺑ ﻪﭼ يﺰﻴﭼ هرﺎﺷا دراد زا ﻪﻠﻤﺟ تﺎﻋﻮﺿﻮﻣ ﻲـﻤﻬﻣ ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﺎـﺟ دراد رد ﻪـﻟﺎﻘﻣ يا ﺮـﮕﻳد ﻪـﺑ نآ
ﻪﺘﺧادﺮﭘ دﻮﺷ .
ﻗاو ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﺖﻴﻌ ﺎـﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺚﺤﺑ تﺎﻴﺑدا رد دﻮﺟﻮﻣ تﻼﻜﺸﻣ زا ﻲﻜﻳ
ـﻌﻟﺎﻄﻣ ﻪ
ﻪـﻛ ﻦـﻳا و ﻪﻴﻟوا ﻢﻴﻫﺎﻔﻣ صﻮﺼﺧ رد ﻲﺘﺣ ﻖﻘﺤﻣ ﻪﻛ دراد دﻮﺟو نﺎﻜﻣا ﻦﻳا دﻮﺟﻮﻣ نﻮﺘﻣي ﺖﻨﺳ ﻦﻳا ﺎﻫ
ﻲﻤﮔردﺮـﺳ رﺎﭼد ﺪﻧراد هرﺎﺷا يﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﻪﺑ يﺮﻜﻓ ي
دﻮـﺷ . ﺎـﻳآ ،لﺎـﺜﻣ ياﺮـﺑ
ﻲﻣ اﻮﺗ ﻲﻤﻴﻫﺎﻔﻣ سﺎﺳا ﺮﺑ ار ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا ن ﻢﻫ
نﻮﭼ ،يزﺎـﺳ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ،ﺖﺑﺎﻗر ،ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ
و ....
ﺺﺨﺸﻣ دﺮﻛ ﻲﻣ ﺎﻳآ ؟ دﺎﺼﺘﻗا زا اﺰﺠﻣ ار ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا ناﻮﺗ ﻠـﺻا نﺎـﻳﺮﺟ
ﺮـﻈﻧ رد ﻲ
ﭼ ار ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ دﺎﺼﺘﻗا ؟ﺖﻓﺮﮔ ﻪ
ﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺦﺳﺎﭘ ؟رﻮﻃ و ﺖﺳا يراﻮﺷد ًﺎﺘﺒﺴﻧ رﺎﻛ ﺎﻫ
ﻲﻤﻧ ﻲﻧﺎﺳآ ﻪﺑ داد ﺺﻴﺨﺸﺗ ناﻮﺗ
نﺎﻴﻣ زﺮﻣ ﺰﻴﭼ ﻪﭼ ﻪﻛ ﺖﻨﺳ
ﺎﻫ يﺮـﻜﻓ ي ار دﺎـﺼﺘﻗا ﻢـﻠﻋ
ﻲﻣ ﺺﺨﺸﻣ ﻨﻛ
ﺪ،
ﻣ ﺮﻫ اﺮﻳز ﺆ
ﻪﻘﺒﻃ دﻮﺧ صﺎﺧ ﺖﻴﻨﻫذ ﺐﺴﺣ ﺮﺑ ﻲﻔﻟ ﻪـﺋارا ار ﻲﺻﺎﺧ يﺪﻨﺑ
ﻪﺑﻮﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻋﻮﺿﻮﻣ ،ﺖﺳا هدﺮﻛ ي
دﻮﺧ ﺐﺒﺳ ﻦـﻳا رد يدﺎﻳز تﺎﻣﺎﻬﺑا دﺎﺠﻳا ﻪـﻨﻴﻣز
هﺪـﺷ
ﺖﺳا ﻲﻣ ﺐﻠﺟ دﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺎﻣ ﻪﺟﻮﺗ ﻪﻛ يﺮﮕﻳد عﻮﺿﻮﻣ. رد ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﺪﻨﻛ
ﻦـﻳا زا ﻚـﻳ ﺮﻫ
ﺖﻨﺳ ﺎﻫ ﻢﻳادارﺎﭘ ،يﺮﻜﻓ ي ﻦﻳا ﻪﻛ دراد دﻮﺟو ﻲﺤﻴﺒﺴﺗ ﺦﻧ ﺎﻳآ ﺎﻣا ،دراد دﻮﺟو ﻲﻔﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
ﻢﻳادارﺎﭘ ﻞﺼﺘﻣ ﺮﮕﻳﺪﻜﻳ ﻪﺑ ار ﺎﻫ ﻨﻛ
ﻪﻘﺒﻃ ﻚﻳ نآ سﺎﺳا ﺮﺑ ناﻮﺘﺑ و ﺪ زا ﻖـﻴﻗد ًﺎﺘﺒـﺴﻧ يﺪﻨﺑ
ﺖﻨﺳ ﺎﻫ مﺎﻧ ﻪﻛ ﻦﻳا ﺎﻳ ؟دﺮﻛ ﻪﺋارا ﺮﻈﻧ درﻮﻣ يﺮﻜﻓ ي ﻲﻳﺎﻫ
ﻢﻫ نﻮﭼ ﺲﻛدوﺮـﺘﻫ و ﺲﻛﺪﺗرا
ﻪﻧﺎﻨﻴﺒﺷﻮﺧ ﺖﻟﺎﺣ رد و ﺪﻧراﺪﻧ هرﺎﺷا ﻲﻘﻴﻗد ﺰﻴﭼ ﻪﺑ ﻢﻫ
نﻮﭼ ﺶـﺷﻮﭘ ﺖـﺤﺗ ياﺮـﺑ يﺮـﺘﭼ
ﻢﻳادارﺎﭘ نداد راﺮﻗ ﺺﺨﺸﻣ و ﻒﻠﺘﺨﻣ يﺎﻫ
دﺮﻛ يدﻮﺧﺮﻴﻏ هﺎﮔودرا ن ﻲﻣ رﺎﻛ ﻪﺑ ﺎﻫ
ﺪـﻧور .
رد ﻲﻣ ﻲﻌﺳﻪﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا لوا ﺶﺨﺑ رد ،ﺎﻫﺶﺳﺮﭘ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻲﻳﻮﮔﺦﺳﺎﭘ يﺎﺘﺳار ﻦﻜﻤﻣ ﺪﺣ ﺎﺗ دﻮﺷ
داد نﺎﺸﻧ ﻪﻛ
ﺖﻨﺳ ﺎﻫ و يدﺎﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪﺗرا يﺮﻜﻓ ي ﻠـﺻا نﺎﻳﺮﺟ
يﺰـﻴﭼ ﻪـﭼ ﺮـﺑ ًﺎـﺳﺎﺳا ﻲ
ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻲﻨﺘﺒﻣ .
ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦـﻳا مود ﺶـﺨﺑ رد و ﻪـﻣادا رد رﺬـﮔ
دﺎـﺼﺘﻗا مﻮـﻬﻔﻣ و ﺎـﻨﻌﻣ رد ي
ﺖﺷاد ﻢﻴﻫاﻮﺧ ﺲﻛﺪﺗرا .
ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮـﻓ يﺪﻌﺑ ﺚﺣﺎﺒﻣ ياﺮﺑ ﻲﻳﺎﻨﺑﺮﻳز ﺶﺨﺑ ﻦﻳا ﻲﻳﺎـﺟ ،دروآ
ارآ ﺪﻘﻧ ﻪﺑ ﻪﻛ ي
اﻮـﺧ ناﺪﻨﻤﺸﻳﺪﻧا زا ﺮﮕﻳد ﻲﺧﺮﺑ و نﻮﺳوﻻ ﺖـﺧادﺮﭘ ﻢﻴﻫ
. ﻪـﺑ و نﺎـﻳﺎﭘ رد
ﻊﻤﺟ ناﻮﻨﻋ ﺐﻟﺎﻄﻣ يﺪﻨﺑ
، زا ﻲﺧﺮﺑ ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ دﺮﻤﺷ ﻢﻴﻫاﻮﺧﺮﺑ ار ﺲﻛﺪﺗرا ﻢﻬﻣ
.
2 - ﻞﻴﻣ ﻞﻜﺸﻣ و ﻲﻳاﺮﮔ سﺎﻴﻗ ﺪﺷ ﺐﺟﻮﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻪﺑ ﻞﻴﻣ دﺮﻜﻳور ﺎﺗ ﺖﺳا ه
زا ﺪـﻌﺑ نﺎﻧاددﺎـﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪـﺗرا
ﻪـﺑ ور
لﺪﻣ ﺎﻫ ﺪﻧروﺎﻴﺑ ﻲﺳﺎﻴﻗ ي .
ﺐﺣﺎﺻ ﺖﺳد ماﺪﻗا ﻦﻳا اد زا هزﻮﺣ ﻦﻳا ناﺮﻈﻧ
ياﺮـﺑ ار يﺮﺸﺑ ﺶﻧ
زﺎﺑ اﺰﺠﻣ ﻢﻠﻋ ﻚﻳ ﻲﺣاﺮﻃ ﺘﺷاﺬﮔ
ﺖﺳا ﻪ . ﻲـﻣ ﻢﻫاﺮـﻓ ار نﺎـﻜﻣا ﻦﻳا ﻪﻛ نآ ﻦﻤﺿ ﻪـﻛ دروآ
ﻖـﻴﻗدﺮﻴﻏ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﺖﺧﺎﺳ ﻖﻳﺮﻃ زا ار دﻮﺧ يﺮﻈﻧ لﺎﻴﻣا ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ نارﺎﻤﻌﻣ ﺎـﺿرا1
ﺪﻨﻨﻛ . ﭻﻴـﻫ ﻪـﺑ ﻪﻛ ﻲﻨﻴﻧاﻮﻗ هزﺎـﺟا ﺲـﻛ
ي هدﺮـﺧ ار نﺎﻧاددﺎـﺼﺘﻗا زا هوﺮـﮔ ﻦـﻳا زا يﺮـﻴﮔ
ﻲﻤﻧ ﺪﻫد . ﻳا شﻼﺗ ﻦ ﺎﻫ ﻪﺑ رﻮﻃ ﺪﻤﻋ ه ﻞﻴﻣ شﺮﮕﻧ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻲـﻣ
شﺎـﺑ ﺪـﻴﻘﻋ ﻪـﺑ اﺮـﻳز ،د ه
ي
1- inexact laws.
،ﻞﻴﻣ
"
ﻖـﻴﻗدﺮﻴﻏ ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ﻒـﺸﻛ نآ فﺪـﻫ و ﺖـﺳا ﻖﻴﻗدﺮﻴﻏ و اﺰﺠﻣ ﻢﻠﻋ ﻚﻳ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻲﻣ ﺪﺷﺎﺑ
"
) ،فﻮﺗاﻮﻜﺴﻳو زا ﻞﻘﻧ 2003
ص ، 398 .(
ﻢـﻠﻋ ياﺮـﺑ ﻞـﻴﻣ ﻲـﻘﻠﺗ زﺮـﻃ ﻦـﻳا ،ﺎـﻣا
ﻔﺳﻼﻓ ﻪﻛ هدروآ نﺎﻐﻣرا ﻪﺑ ﻲﻠﻜﺸﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻪ
ي نآ زا ﻢﻠﻋ ﻋ ﺎـﺑ
ناﻮـﻨ
"
ﻞـﻴﻣ ﻞﻜـﺸﻣ
"1
دﺎـﻳ
ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ . ﻲﻣ هدﺎﺳ رﺎﻴﺴﺑ ﻲﻠﻜﺷ ﻪﺑ و ﻪﻠﻤﺟ ﻚﻳ رد ار ﻞﻜﺸﻣ ﻦﻳا نﺎـﻴﺑ ﻦﻴـﻨﭼ ﻦـﻳا ناﻮـﺗ
دﺮﻛ : ﻲﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﺎﻳآ ﻲﺑﺮﺠﺗ ظﺎﺤﻟ ﻪﺑ ﺪﻧاﻮﺗ
ﻖـﻓﺆﻣ مﺪـﻋ زا ﻲـﺷﺎﻧ ﻞﻜـﺸﻣ ﻦـﻳا ؟ﺪـﺷﺎﺑ
ﺖﺳا ﻞﻴﻣ ﺪﻳﺪﺷ ﻞﻳﺎﻤﺗ و ﺶﻳاﺮﮔ ود قﺎﺒﻄﻧا .
ياﺮﺑ يﺪﺣ زا ﺶﻴﺑ شزرا ﻮﺳ ﻚﻳ زا وا ﻢـﻠﻋ
دﻮﺑ ﻞﺋﺎﻗ دﺎﺼﺘﻗا ه
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﺑ ﺖﺒﺴﻧ ﻲﻘﻴﻤﻋ يارادﺎﻓو و ﺪﻬﻌﺗ ﺮﮕﻳد يﻮﺳ زا و ﺘـﺷاد ﻲـﻳاﺮﮔ
ﻪ .د شﺎـﺑ ﻲـﻣ عﻮـﺿﻮﻣ ود ﻦﻳا قﺎﺒﻄﻧا مﺪﻋ زا ﻲﻛﺎﺣ ﺪﻫاﻮﺷ ﺎﻣا ،ﺖﺳا ﻢـﻠﻋ ﻞـﻴﻣ رﺎـﮔزور رد
زا و دﻮـﺑ هﺪـﺷ ور ﻪـﺑ ور ﻲﻨﻳدﺎـﻴﻨﺑ ﻲـﺑﺮﺠﺗ تﻼﻜﺸﻣ ﺎﺑ دﺎﺼﺘﻗا نآ
ﺎـﺟ ﻚـﻳ ﻞـﻴﻣ ﻪـﻛ ﻲﻳ
ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺑ ،دﻮﺑ ﺖﺨﺳ و ﺖﻔﺳ ياﺮﮔ ﻦﻳاﺮﺑﺎﻨ
ﻦﺷور ﻞﺣ هار ود وا ﻪﻛ ﺖﺳا ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ ﺎـﻳ ،ﺖﺷاﺪﻧ
ﺖﻓﺮﻌﻣ ﺪﻳﺎﺑ ﻲﻣ ﺮﻴﻴﻐﺗ ار دﻮﺧ ﻲﺳﺎﻨﺷ
ﻲﻣ رﺎﻜﻧا ار دﻮﺧ يدﺎﺼﺘﻗا ﺶﻧاد ﻪﻛ ﻦﻳا ﺎﻳ ،داد دﺮـﻛ
.ي ﻪﻔـﺴﻠﻓ ،ﻦﻤـﺳﺎﻫ) ﺪـﻧاهﺪﻴﻣﺎﻧ"ﻞﻴﻣ ﻞﻜﺸﻣ" ار دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ و ﻲﻳاﺮﮔﻪﺑﺮﺠﺗ ﻦﻴﺑ دﺎﻀﺗ ﻦﻳا ﺞﻠﺗار فرﺎﻌﻤﻟا هﺮﺋاد ،دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ .(2
يﻪﺘﻜﻧ ﺪﻨﭼ ﺮﺑ ﺖﻟﻻد قﻮﻓ ﺚﺤﺑ ﻪـﺑ ﻪـﻣادا رد ﻪـﻛ دراد ﻢـﻬﻣ رﺎﻴﺴﺑ
نآ ﺎـﻫ ﻪـﺘﺧادﺮﭘ
ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺘﻜﻧ ي ﻪـﻳﺮﻈﻧ جاﺮﺨﺘـﺳا ياﺮـﺑ ﻲـﺳﺎﻴﻗ شور ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺗ ﻪﺑ لوا و يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻫ
هﺮﻬﺑ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ نﻮﻧﺎﻗ ﺪﻨﭼ زا يﺮﻴﮔ ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ3
دﻮﺷ . نﺎﻤﻫ رﻮﻃ ﻪﻛ ﺪﺷ ﻪﺘﻔﮔ ﻪـﺑ دﺎﺼﺘﻗا رد ،
يوﺮﻴﭘ ياﺮﺑ ﻲﺳﺎﻴﻗ شور زا ﻞﻴﻣ زا ﻪﺑ
ﺖﺳد ﻪﻳﺮﻈﻧ ندروآ ﻲﻣﻮﻤﻋ يﺎﻫ
ﺖﺳا هﺪﺷ هدﺎﻔﺘﺳا .
1-Mill's problem.
2-philosophy of Economics (entry in Rutledge Encyclopedia).
3 - ﻞﻴﻣ رد بﺎﺘﻛ مﺎﻈﻧ ﻖﻄﻨﻣ دﻮﺧ هرﺎﺷا ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﻪﻛ ﻦﻫذ نﺎﺴﻧا رد فﺮﮕﺷ ﻦﻳﺮﺗ يزوﺮﻴﭘ ﺶﻳﺎﻫ ﻪﺑ شور ﻲﺳﺎﻴﻗ نﻮﻳﺪﻣ ﺖﺳا . ﺎـﻳ رد
يﺎﺟ يﺮﮕﻳد زا نﺎﻤﻫ بﺎﺘﻛ ﻲﻣ
،ﺪﻳﻮﮔ مﻮﻠﻋ ﻲﻧﺎﺴﻧا ياﺮﺑ نآ ﻪﻛ ﺪﻨﻧاﻮﺘﺑ مﺪﻗ ﻲﺘﺒﺜﻣ
،ﺪﻧرادﺮﺑ ﺮﮔا ﻪﻧ
،ًﺎﺳﺎﺳا ﻞﻗأﻻ ﺎـﺗ ناﺰـﻴﻣ يدﺎـﻳز
ﺪﻳﺎﺑ ﻲﺳﺎﻴﻗ ﺪﻨﺷﺎﺑ . وا ﺪﻘﺘﻌﻣ ﺖﺳا ﻪﻛ شور ﻲﺳﺎﻴﻗ ياﺮﺑ ﺶﻴﭘ ﻲﻨﻴﺑ تﻼﻳﺎﻤﺗ نﻮﮔﺎﻧﻮﮔ ﺪﻨﻣدﻮﺳ ،ﺖـﺳا ﻪـﺑ هﮋـﻳو ياﺮـﺑ هدﺎﻔﺘـﺳا رد
دﺎﺼﺘﻗا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﻪﻛ
"
عﻮﻧ ﺮﺸﺑ ار ﺎﻬﻨﺗ رد ياﻮﻫ ﺐﺴﻛ توﺮﺛ و فﺮﺼﻣ نآ ﻲﻣ درﺎﮕﻧا
"
)
،ﻞﻴﻣ ﻞﻘﻧ زا
،نﻮﺘﺴﻠﭘﺎﻛ ﺪﻠﺟ ﻢﺘﺸﻫ .(
نﻮـﻨﻛا
ﺎﻣ ﻪﺑ ﻲﺑﻮﺧ ﻲﻣ ﻢﻴﻧاد ﻪﻛ ﻦﻴﻤﻫ ﻞﺻا ﻲﻣﺎﻬﺘﻨﺑ ﻪﻛ عﻮﻧ ﺮﺸﺑ ار
ًﺎﻓﺮﺻ رد ياﻮﻫ ﺐﺴﻛ توﺮﺛ و فﺮﺼﻣ ﺶﻴﺑ ﺮﺗ ﻲﻣ درﺎﮕﻧا
، يﺎﻨﺒﻣ مﺎـﻤﺗ
لﻻﺪﺘﺳا يﺎﻫ ﻲﺳﺎﻴﻗ ﻞﻴﻣ و ﺶﻧاوﺮﻴﭘ ﺖﺳا . ﻦﻳا ﻞﺻا ﻢﻫ نﻮﭼ ﻚﻳ نﻮﻧﺎﻗ ﻲﻠﻛ رد ﺮﻈﻧ ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻲﻣ دﻮﺷ و هراﺰـﮔ يﺎـﻫ ﻲـﻳﺰﺟ ﺮـﺗ رد
صﻮﺼﺧ رﺎﺘﻓر ﻲﻣدآ زا نآ جﺎﺘﻨﺘﺳا ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻪﺑ ﻦﻴﻤﻫ ﻞﻴﻟد رد صﻮﺼﺧ ﻲﮕﻧﻮﮕﭼ ﺖﺳد ﻴﺑﺎﻳ ﻪﺒ ﺖﻓﺮﻌﻣ ﻲـّﻠﻋ رد دﺎـﺼﺘﻗا ،ﻲـﺳﺎﻴﺳ
ﻞﻴﻣ ﺪﻘﺘﻌﻣ دﻮﺑ ﻪﻛ ﻲﺳرﺮﺑ يﺎﻫ ﻲﻫﺎﮕﺸﻳﺎﻣزآ ﺳ
ﺐﺒ هﺪﺷ ﺪﻧا ﻪﻛ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻲّﻠﻋ رد ﻢﻠﻋ ﻚﻳﺰﻴﻓ نﺎﺳآ ﺮﺗ زا مﻮﻠﻋ ﻲﻗﻼﺧا
،ﺪﺷﺎﺑ رد ﻢـﻠﻋ
قﻼﺧا ﻪﺑ رﻮﻃ مﺎﻋ و رد ﻢﻠﻋ دﺎﺼﺘﻗا ﻪﺑ رﻮﻃ
،صﺎﺧ تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ ﻲﻋﺎﻤﺘﺟا ﻨﺘﺴﻫ ﻢﻛ ﺪ و هﺪﻳﺪﭘ يﺎﻫ ﻲّﻠﻋ ﻪﻛ ﺎـﻣ ﻲـﻣ ﻢﻴﻫاﻮـﺧ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻢﻴﻨﻛ ﺪﻧرﺎﻴﺴﺑ
، ﻦﻤﺿ نآ ﻪﻛ ﻦﻴﻤﻫ ﺪﻫاﻮﺷ كﺪﻧا ﺰﻴﻧ شﻮﺟدﻮﺧ
،ﺪﻨﺘﺴﻫ فﻼﺧﺮﺑ ﺪﻫاﻮـﺷ ﻲـﻜﻳﺰﻴﻓ ﻪـﻛ ﺖـﺤﺗ لﺮـﺘﻨﻛ و ﻲـﺣاﺮﻃ
هﺪﻫﺎﺸﻣ ﺮﮔ ﻲﻣ ﺪﻨﺷﺎﺑ . زا ﻦﻳا ور رد دﺎﺼﺘﻗا ﻲﺳﺎﻴﺳ ﺎﻣ ﻲﻣ ﻢﻴﻧاﻮﺗ ﻪﺑ ﻲﻠﻜﺷ ﻲﻋاﺰﺘﻧا ﺖﺳد ﻪﺑ لﻻﺪﺘﺳا ﺎﻫ و تﺎـﻴﺑﺮﺠﺗ يﺮـﻜﻓ صﺎـﺧ
specific thought experiments رد
صﻮﺼﺧ ﻦﻳا ﺪﻫاﻮﺷ
،ﻢﻴﻧﺰﺑ
"
ﺎﺑ نﺎﻤﻫ ﺖﻴﻌﻃﺎﻗ دﻮـﺟﻮﻣ رد ياﺰـﺟا ﻲﺗﺎـﺒﺛا ﻚـﻳﺰﻴﻓ
"
) ،ﻞـﻴﻣ
2000
، و
،ﻲﭼرﺎﻣد 1998 .(
ﻞﻴﻟد ﻦﻳا ﺮﻣا ﺰﻴﻧ زا ﺮﻈﻧ ﻞﻴﻣ نﺎﻤﻫ ﻢﻬﻣ ﻦﻳﺮﺗ ﻞﺻا ﻢﻠﻋ
،دﺎﺼﺘﻗا ﻲﻨﻌﻳ ﻞﻳﺎﻤﺗ نادﺮﻣ و نﺎﻧز ﻪﺑ ﻦﺘـﺷاد
توﺮﺛ ﺶﻴﺑ ﺮﺗ ) و ﺢﻴﺟﺮﺗ ﺶﻴﺑ ﺮﺗ ﻪﺑ ﻢﻛ ﺮﺗ ( ﺖﺳا . رد ﻦﻳا هار ﺎﻬﻨﺗ ود
ِﻞﺻا
"
ﻞﻳﺎﻤﺗ ﻪﺑ ﻲﺘﺣار
"
و نﺎﺤﺟر تﺬﻟ لﺎﺣ ﻪـﺑ تﺬـﻟ ﻲـﺗآ
"
ﻢﻫ نﻮﭼ ﺪﻴﻗ رد ﺮﺑاﺮﺑ نآ ﺎﻫ ﻞﻤﻋ ﻲﻣ ﺪﻨﻨﻛ )
،ﻲﭼرﺎﻣد 1998 .(
ﻞﻤﻋ ﻦﻳا ،ﺎﻣا ﻪﺑ
هﺪﻤﻋ رﻮﻃ ﻚﻳ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ
ﻪﻠﻤﺟ نآ زا ﻪﻛ ﺖﺳا هدﻮﺑ ﻦﻳدﺎﻴﻨﺑ ﻦﻴﻧاﻮﻗ يﺮﺳ
ﻲﻣ ﻪﭼ ﺮﻫ ﻦﺘﺷاد ﻪﺑ مدﺮﻣ ﻞﻳﺎﻤﺗ نﻮﻧﺎﻗ ﺎﻳ ﻞﺻا زا ناﻮﺗ ﺶﻴﺑ
ﺮﺗ دﺮﻛ دﺎﻳ توﺮﺛ
. ﺖﻟﻻد ناﻮﺗﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﺖﺳا ﺺﺨﺸﻣ
و ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ﻦﻳا ﻪﺑ ﻞﺳﻮﺗ زا ﻲﺒﻟﺎﺟ ناﺪﻨﭼ يﺎﻫ
شور ﺖﺳد ياﺮﺑ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا .دروآ ﺖﺳدﻪﺑ يدﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫﻪﻳﺮﻈﻧ ﺖﺧﺎﺳ رد ﻞﻴﻣ ﻲﺳﺎﻴﻗ ﻪـﺑ ﻲﺑﺎﻳ
لﺪﻣ زا ﺐﻟﺎﺟ ﺞﻳﺎﺘﻧ ،ﻪـﻨﻳﺰﻫ ،ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ﻊﺑاﻮﺗ صﻮﺼﺧرد ﻲﺿوﺮﻓ حﺮﻃ لﺎﺒﻧد ﻪﺑ دﻮﺧ يﺎﻫ
هدﻮﺑ نآ ﺪﻨﻧﺎﻣ و رازﺎﺑ رﺎﺘﺧﺎﺳ ﺪﻧا
. ﻪـﺑ ردﺎـﻗ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ،ﻲﺿوﺮﻓ ﻦﻴﻨﭼ حﺮﻃ ﺎﺑ ﺖﻘﻴﻘﺣ رد
لﺪﻣ ﺖﺧﺎﺳ دﻮﺧ يﺎﻫ
ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ
، و ضوﺮـﻓ ﻦـﻳا ﻲـﺣاﺮﻃ ،ﻪـﻛ ﺖـﺳا ﻦﻳا ﻢﻬﻣ ﺶﺳﺮﭘ ﺎﻣا
ﺖﻌﺑﺎﺘﻣ ﻢﻫ نﺎﻣز شور زا نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا نآ ﻖﺒﻃ ﺮﺑ ﻪﻛ ،ﻞﻴﻣ ﻲﺳﺎﻨﺷ )
رﺎـﻛ و ﺮـﺳ ﻢـﻠﻋ ﺎﺑ ﻪﻛ
ﺪﻧراد ( ناﺮﮕﻧ ﺪﻳﺎﺒﻧ ﺪﻴﻳﺄﺗ
ضوﺮﻓ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﻪـﺑ ﻪﺟﻮﺗ ﺎﺑ ؟دراد لﺎﺒﻧد ﻪﺑ ﻲﺗﺎﻌﺒﺗ ﻪﭼ ،ﺪﻨﺷﺎﺑ نﺎﺷ
هزﻮﻣآ نﻮﺘﻠﻫ يﺎﻫ
، ﻲﻣ ﻲﻳﺎﺟ نآ زا ،دز سﺪﺣ ناﻮﺗ ﻪﻛ
نآ ﺎﻫ ﻲـﺑﺮﺠﺗ ﺪﻫاﻮﺷ ﺪﻨﺘﺴﻴﻧ مﺰﻠﻣ
لﺪﻣ ﺖﺧﺎﺳ رد ار ﻲﻣ ﺖﻳاﺪﻫ يﺮﮕﻳد ﺰﻴﭼ ﻂﺳﻮﺗ اﺬﻟ ،ﺪﻨﻫد راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ نﺎﺸﻳﺎﻫ
،ﺪﻧﻮﺷ
دﻮﻬﺷ ﺰﺟ ﺖﺴﻴﻧ يﺰﻴﭼ نآ و .
دﻮﻬـﺷ ﺖـﻳﺎﻬﻧ رد ﻪـﻛ دراد دﻮﺟو ﺮﻄﺧ ﻦﻳا ﺎﺟ ﻦﻳا رد ،ﺎﻣا
نآ نﺎﻨﭼ مﺎﻤﺗ ﻪﻛ دﺮﻴﮕﺑ ترﺪﻗ ﺪﻴﻳﺄﺗ
ﻲﺑﺮﺠﺗ يﺎﻫ مﺎﺠﻧا
ﺪـﻨﻛ بآ ﺮـﺑ ﺶـﻘﻧ ار ﻪـﺘﻓﺮﮔ .
ﻪـﺑ
هﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ﻪﻛ ﻲﻳﺎﺟ نآ زا ،ﺮﮕﻳد ترﺎﺒﻋ ي
سﺎﻴﻗ ،ﻞﻴﻣ
، ﺖﻴﻟﺎﻌﻓ رﻮﺤﻣ ﻲﻤﻠﻋ يﺎﻫ
دﺎـﺼﺘﻗا رد
ﻪﻛ ﻲﻟﺎﺣ رد ،ﺖﺳا ﺪﻴﻳﺄﺗ
رد ﻪﺑﺮﺠﺗ ﺎﺑ دﻮﻬﺷ ﺮﮔا ﻪﻛ ﺖﺳا نآ ﻢﻬﻣ ﺮﻄﺧ اﺬﻟ ،ﺖﺴﻴﻧ ﻲﺑﺮﺠﺗ
دﺮﻴﮔ راﺮﻗ دﺎﻀﺗ
، ﺪﻨﻛ ﻢﻜﺣ نآ ﺮﺑ .
ﻪﻧﻮﮔ حﻮﺿو ﻪﺑ ﻦﻳا ﺎﻣا ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ زا يا
دﻮـﺑ ﺪﻫاﻮﺧ ﻲﻳاﺮﮔ
) ،فﻮﺗاﻮﻜﺴﻳو 2003
.(
ﺑ ،ﻪﺠﻴﺘﻧ رد دﻮﺟو ﺎ
ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻞﻴﻣ ﺖﻔﻟﺎﺨﻣ ﻞـﻴﻟد ﻪﺑ ،ﻲﻳاﺮﮔ
رد دﻮﻬﺷ ﺮﺼﻨﻋ زا وا ﺖﻠﻔﻏ ﺪﻨﻳاﺮﻓ
ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ،ﻲﻤﻠﻋ تﺎﻓﺎﺸﺘﻛا دراو دﻮﻬﺷ ﺶﺷﻮﭘ رد ﻲﻳاﺮﮔ
ﺎﺗ و ﺪﺷ ﺪﻫاﻮﺧ نآ
ﺎﺟ ﺶﻴﭘ ﻲﻣ دور دروآرد ﻮﻧاز ﻪﺑ ًﻼﻣﺎﻛ ار ﻪﺑﺮﺠﺗ ﻪﻛ
.ﻲﻣ طﻮﺑﺮﻣ دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﺮﻈﻧ رد اﺰﺠﻣ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﮕﻳد يﻪﺘﻜﻧ دﻮﺷ
. نﺎـﻤﻫ رﻮـﻃ ﻪـﻛ
ﻲﻣ مﻮﻠﻋ ﺮﻳﺎﺳ زا اﺰﺠﻣ ار دﺎﺼﺘﻗا ﺶﻧاوﺮﻴﭘ و ﻞﻴﻣ ،ﺪﺷ ﻪﻈﺣﻼﻣ ﺪﻨﻧاد
. ﻲـﺸﻘﻧ ﺎـﻬﻨﺗ ﻪﻧ ،اﺬﻟ
ﻲﻣ مﻮﻠﻋ ﺮﻳﺎﺳ ﻪﻛ ﺪـﻨﻨﻛ ﺎـﻔﻳا دﺎﺼﺘﻗا ﻢﻠﻋ دﺮﺒﺸﻴﭘ رد ﺪﻨﻧاﻮﺗ
ﮔ هﺪـﻳدﺎﻧ ار ﻪـﺘﻓﺮ
ﺪـﻧا زا ﻪـﻜﻠﺑ
ﻪﻛ ﻲﺗﻻﻮﻘﻣ نﺪﻧﺎﺠﻨﮔ ﺐﺒﺳ
دورو ﻪـﻔﻟﺆﻣ ﻞـﻴﻠﺤﺗ رد يدﺎـﺼﺘﻗا ﺮـﻴﻏ يﺎـﻫ يدﺎـﺼﺘﻗا يﺎـﻫ
ﻲﻣ ﻮﺷ ﻧ هدﺮﻛ ﺰﻴﻫﺮﭘ ﺰﻴﻧ ﺪ ﺪﻧا
. يﻪﺘﻜﻧ
زﺎـﺑ دﺎـﺼﺘﻗا ﻢـﻠﻋ ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ندﺮـﻛ ضﺮﻓ ﻖﻴﻗد ﺮﻴﻏ ﺚﺤﺑ ﻪﺑ ﺰﻴﻧ ﺮﺧآ ﻲـﻣ
ددﺮـﮔ .
ﻪﺘﻜﻧ ي رد ﻢﻬﻣ ﻦﻳا ﺎﺟ ﻲﻣ ضﺮﻓ ﻪﭼﺮﮔ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا ﻢـﻠﻋ ﻦـﻳا ﻦﻴﻧاﻮـﻗ دﻮﺷ
) ﺖـﻟﻻد ﺎـﻫ ي
ﻢﻠﻋ ﻦﻳا ﻦﻴﻧاﻮﻗ (
ﺷﺎﺑ ﻖﻴﻗدﺮﻴﻏ ﺖﺑﺎﺛ ﻂﻳاﺮﺷ ﺮﻳﺎﺳ ضﺮﻓ ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ هراﻮﻤﻫ اﺮﻳز ،ﺪﻨ
ﺘﺴﻫ1
،ﺪﻨ
ﻪﻴﺻﻮﺗ رد ﺎﻣا ﻲﻣ راﺮﻗ ﺎﻜﺗا درﻮﻣ يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ ﻲﺘﺳﺎﻴﺳ يﺎﻫ
ﺪـﻧﺮﻴﮔ . زا ﻦﻴﻧاﻮـﻗ ﻦـﻳا ،ﻪـﺘﺒﻟا
1- Ceteris paribus.
مﻮﻴﺴﻛآ جاﺮﺨﺘﺳا ﻲﻳﺎﻫ ﻲﻣ
ﺖﺤﺻ ﻪﻛ ﺪﻧﻮﺷ نﺎـﺷ
ﻒـﻳﺮﻌﺗ زا ﻲـﻣﺮﺑ نﺎـﺷ
يور ﺮـﺑ اﺬـﻟ ،ﺪـﻳآ
ﻪﺘﺨﺗ ي و ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار ﺰﻴﭼ ﻪﻤﻫ هﺎﻴﺳ ﺶﻴﭘ
ﻲﻨﻴﺑ ﻲﻣ ﻪـﻛ ﻦـﻳا ﺎﻣا ،ﺪﻨﻨﻛ ﻪـﭼ
رﺪـﻗ ﺎـﺑ
ﺖـﻟﻻد نﻮﭼ ،دﺮﻴﮔ راﺮﻗ ﻪﺟﻮﺗ درﻮﻣ ﻪﻛ ﺖﺴﻴﻧ يﺰﻴﭼ ،ﺪﻧراد ﺖﻘﺑﺎﻄﻣ ﺖﻴﻌﻗاو ﺎـﻫ
ي نآ ﺎـﻫ
ﺮﻴﻏ ﺖﺳا ﻖﻴﻗد . 1
ﺪﻳﺎﺑ عﻮﻤﺠﻣ رد دﺮﻛ يروآدﺎﻳ
ﻪﻛ
"
ﻞﻴﻣ ﻞﻜﺸﻣ
"
ﻲﮔﮋﻳو زا ﻲﻜﻳ دﺎـﺼﺘﻗا ﻲـﺳﺎﺳا يﺎـﻫ
ﻲﻣ دﻮﺧ و ﺖﺳا ﺲﻛﺪﺗرا ﺚﺤﺑ يﺎﻨﺒﻣ ﺪﻧاﻮﺗ
رد و ﺪﺷﺎﺑ يدﺎﻳز تﻻﺎﻘﻣ و ﺎﻫ ﻦـﻳا
ﺎـﺟ شﻼـﺗ
ﻦـﻳا صﻮـﺼﺧ رد ﺖـﺷاد تروﺮـﺿ ﻪـﻟﺎﻘﻣ ﻦﻳا ياﺮﺑ ﻪﻛ ﻲﻧاﺰﻴﻣ نآ ﻪﺑ و رﺎﺼﺘﺧا ﻪﺑ ﻢﻳدﺮﻛ ﻢﻴﻨﻛ ﺚﺤﺑ ﻢﻬﻣ ﻞﻜﺸﻣ .
رد ﺖﻘﻴﻘﺣ سﺎـﻴﻗ ﺖـﻴﻤﻫا ﺚﺤﺑ ﻦﻳا ﻪﺑ ﺎﻣ دورو ﻞﻴﻟد ﻪـﺑ ﻲـﻳاﺮﮔ
ﻪﺘﺴﺟﺮﺑ زا ﻲﻜﻳ ناﻮﻨﻋ ﻪﺼﻴﺼﺧ ﻦﻳﺮﺗ
دﺎﺼﺘﻗا يﺎﻫ ﻠﺻا نﺎﻳﺮﺟ
ﻲﻣزﺎﺑ ﻲ ددﺮـﮔ . ﻪـﺑ ﻪـﻣادا رد
دﺎﺼﺘﻗا و ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا مﻮﻬﻔﻣ و ﺎﻨﻌﻣ صﻮﺼﺧ رد ﺚﺤﺑ ﻠﺻا نﺎﻳﺮﺟ
ﺘﺧادﺮﭘ ﻲ ﻲﻣ ﻪ
دﻮـﺷ
هﺎﮔﺪﻳد نﺎﻴﺑ ﻦﻤﺿ ناﻮﺘﺑ ﻖﻳﺮﻃ ﻦﻳا زا ﺎﺗ ﺎﻫ
ﻛ نﺎﻴﺑ ار دﻮﺧ تاﺮﻈﻧ ﻪﻄﻘﻧ دﻮﺟﻮﻣ ي دﺮ
.
3 - و مﻮﻬﻔﻣ رد ﻲﻌﺒﺘﺗ ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا ﺺﻳﺎﺼﺧ
ﻲﻤﻧ ﻪﻛ ﻲﺗﺎﻋﻮﺿﻮﻣ زا ﻲﻜﻳ شﻼـﺗ رد دﺎـﺼﺘﻗا ﻢـﻠﻋ ﻪﻛ ﺖﺳا ﻦﻳا دﺮﻛ رﺎﻜﻧا ار نآ ناﻮﺗ
ﻪﺑﺎﺟ ﻚﻳ ندراﺬﮔﺮﺳ ﺖﺸﭘ ياﺮﺑ دﺎﺼﺘﻗا زا ،دﻮﺧ وﺮﻤﻠﻗ رد ﻲﺳﺎﺳا ًﺎﺘﺒﺴﻧ ﻲﻳﺎﺟ
ﻪﺑ ﺲﻛﺪﺗرا
ﻢﻳادارﺎﭘ ﺖﻤﺳ ﺪﻳﺪﺟ يﺎﻫ
ﺖﺳا . ﻢﻳادارﺎﭘ ﻦﻳا ﻪﭼﺮﮔ ﻪﺘﻓﺎﻴﻧ ﻂﺴﺑ ﻞﻣﺎﻛ رﻮﻃ ﻪﺑ زﻮﻨﻫ ﺎﻫ
و ﺪﻧا
ﻫ ﻪﺘﺴﻧاﻮﺘﻧ زﻮﻨ رد ﺎـﻣا ،ﺪـﻨﻨﻛ ﻢـﻠﻋ ﺪـﻗ ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑاﺮﺑ رد ﻪﻤﻠﻛ ﻲﻌﻗاو يﺎﻨﻌﻣ ﻪﺑ ﺪﻧا
1 - ﻲﻜﻳ زا ﻲﮔﮋﻳو يﺎﻫ ﻪﻳﺮﻈﻧ ي يدﺎﺼﺘﻗا هدﺎﻔﺘﺳا ي نآ زا تﺎﻴﺿﺎﻳر و ﻂﺴﺑ لﻮﺻا ﻪﻋﻮﺿﻮﻣ و رﺎﺘﺧﺎﺳ ﻲـﺳﺎﻴﻗ ﺖـﺳا . رد ﻦـﻳا
،شور
،اﺪﺘﺑا 1 ( ﻒﻳرﺎﻌﺗ و لﻮﺻا ﻊﺿو ﻲﻣ ﻮﺷ
؛ﺪﻧ
،ﺲﭙﺳ 2 ( سﺎﻴﻗ ﺮﺻﺎﻨﻋ ﻲﻠﺻا ﻢﺘﺴﻴﺳ مﺎﺠﻧا ﻲﻣ ﺮﻴﮔ د . رد ﻦﻳا ﻪﻠﺣﺮﻣ ﻲﻌﺳ ﻲﻣ دﻮﺷ
لﺪﻣ و ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﺖـﻴﺑﻮﻠﻄﻣ ،ﻲﻳﺎـﻬﻧ ﺪـﻴﻟﻮﺗناﻮﻨﻋﻪﺑلوايﺎﻫﻖﺘﺸﻣ،لﺎﺜﻣناﻮﻨﻋﻪﺑ .دﻮﺷﺮﻴﺴﻔﺗﺪﻋاﻮﻗ زاياﻪﻋﻮﻤﺠﻣﻖﻳﺮﻃ زاﻲﻋاﺰﺘﻧا ... دﻮـﺷ ﻲـﻣطﻮﺑﺮﻣﻪﻠﺣﺮﻣﻦﻳﺮﺧآو .ﺪﻨﻛاﺪﻴﭘﻲﺑﺮﺠﺗياﻮﺘﺤﻣﺪﻧاﻮﺘﺑﻪﻳﺮﻈﻧﺮﻫﺎﻇ ﻪﺑﻪﻛدﻮﺷﻲﻣﺐﺒﺳعﻮﺿﻮﻣﻦﻳا .ﺪﻧﻮﺷﻲﻣﺮﻴﺴﻔﺗ
،ﻪﺑ 3 ( ﻖﻠﺧ هراﺰﮔ يﺎﻫ نﻮﻧﺎﻗ ﻪﻧﻮﮔ . ياﺮﺑ لﺎﺜﻣ ﻦﻳا هراﺰﮔ ﻪﻛ هﺎﮕﻨﺑ ﻪﺑ ﺪﻳﺮﺧ ﻞﻣاﻮﻋ ﺪﻴﻟﻮﺗ و شوﺮﻓ تﻻﻮﺼﺤﻣ ﺎﺗ ﻲﻳﺎﺟ ﻪﻣادا ﺪـﻫاﻮﺧ
داد ﻪﻛ هدزﺎﺑ درﻮﻣ رﺎﻈﺘﻧا ﻪﺑ ﺮﺜﻛاﺪﺣ ﺪﺳﺮﺑ ﺎﻳ ﻪﻨﻳﺰﻫ ي ﻲﻳﺎﻬﻧ ﺮﺑاﺮﺑ ﺪﻣآرد ﻲﻳﺎﻬﻧ دﻮﺷ .
يﻪﺘﻜﻧﺎﻣا .ﺪﺷﺎﺑﻲﻣيدﺎﺼﺘﻗايﺎﻫﻪﻳﺮﻈﻧيﻪﻤﻫﺖﺧﺎﺳردﻲﻠﺻايهﺪﻋﺎﻗﻦﻳاﻞﻛرد ﻢﻬﻣ
ﻦـﻳا ﺖـﺳا ﻪـﻛ ﺮـﮔا ﻪـﺑ مﺎـﮕﻨﻫ ﻲـﺳرﺮﺑ
ﻪﻳﺮﻈﻧ ي ﻪﺑ ظﺎﺤﻟ ﻲﺑﺮﺠﺗ ﺺﺨﺸﻣ دﻮﺷ نآ ﻪﭼ ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻦﻴﻴﺒﺗ ﻲﻣ ﺪﻨﻛ ﺎﺑ ﺖﻴﻌﻗاو يرﺎﮔزﺎﺳ
،دراﺪﻧ ﻪﺑ يﺎﺟ ﻞـﻣﺄﺗ رد لﻮـﺻا ﻲـﺣاﺮﻃ
هﺪﺷ ﻪﺑ مﺎﮕﻨﻫ ﺖﺧﺎﺳ
،ﻪﻳﺮﻈﻧ ﻪﻤﻫ ﺰﻴﭼ ﻪﺑ ﻪﻠﻴﺳو ي ﻪﻠﻤﺟ ي
"
ﺖﺑﺎﺛ ندﻮﺑ ﺮﻳﺎﺳ ﻂﻳاﺮﺷ
"
ﻪﻴﺟﻮﺗ ﻲﻣ دﻮﺷ . ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ ﻪﺑ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا
ﻦﻳا هزﺎﺟا ار ﻲﻣ ﺪﻫد ﻪﻛ زا شﺮﻳﺬﭘ ﺖﺴﻜﺷ و ﻲﻣﺎﻛﺎﻧ ﻪﻳﺮﻈﻧ نﺎﺸﻳﺎﻫ هﺮﻔﻃ ﺪﻧور ) ﺮﺒﻠﻳو و
،ﺲﻴﺴﻧاﺮﻓ 1986 .(
رد ﻘﺣ ﻴ ﺖﻘ ﻪـﺑ ﻚـﻤﻛ
ﻦﻳا ﻪﻠﻤﺟ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﻦﻴﻧاﻮﻗ ﻖﻴﻗدﺮﻴﻏ ﻢﻠﻋ دﺎﺼﺘﻗا ار ﻲﺣاﺮﻃ دﺮـﻛ . ﻦـﻳا مﺪـﻋ ﺖـﻗد ﻲﻛﺎـﺣ زا مﺪـﻋ ﺖـﻘﺑﺎﻄﻣ بﻮﭼرﺎـﭼ ﻪـﻳﺮﻈﻧ
و يﺎﻫدروآﺮﺑيرﺎﮔزﺎﺳﺎﻧترﻮﺻردﻪﻛﺪﻫدﻲﻣهزﺎﺟاﺎﻣﻪﺑﻲﺑﻮﺧﻪﺑﻪﻠﻤﺟﻦﻳا .ﺖﺳاﻊﻗاوﻢﻟﺎﻋ ﺎﺑنآيﺎﻫﻲﻨﻴﺑﺶﻴﭘ ﻲﺠﻨـﺳدﺎﺼﺘﻗا
ﺎﺑ ﻲﻧﺎﺒﻣ
،يﺮﻈﻧ ﻢﻴﻳﻮﮕﺑ لﺪﻣ ﻪﺑ ﻲﺘﺳرد ﺢﻳﺮﺼﺗ هﺪﺸﻧ ﺖﺳا
، اﺬﻟ ﻲﻣ ناﻮﺗ ﺖﻔﮔ ﻪﻛ لﻮﺒﻗ و شﺮﻳﺬﭘ ﻪـﻳﺮﻈﻧ يﺎـﻫ يدﺎـﺼﺘﻗا ﻪـﻛ
رد ا ﻞـﻴﻟدﻦﻴﻤﻫﻪﺑﺪﻳﺎﺷ. ﻲﺑﺮﺠﺗتﺎﻴﻌﻗاو ﺎﺑنﺎﺷقﺎﺒﻄﻧاﻪﻧدرادﻲﮕﺘﺴﺑ ﺎﻫنآﻖﻄﻨﻣﻪﺑﺪﻧﻮﺷﻲﻣنﺎﻴﺑيرﻮﺻيﺎﻫلﺪﻣﺐﻟﺎﻗ ﺖـﺳ ﺮﻳﺎـﺳ تﺎـﺒﺛ ضﺮـﻓ ﺎـﺑ و هﺎﻴـﺳ ﻪـﺘﺨﺗيورﺮﺑ .دﻮﺷﻲﻣﻞﺋﺎﻗتوﺎﻔﺗﻲﻌﻗاودﺎﺼﺘﻗا و"ﻲﻫﺎﻴﺳﻪﺘﺨﺗدﺎﺼﺘﻗا"ﻦﻴﺑزﻮﻛﻪﻛ ،ﻂﻳاﺮـﺷ
ﻲﻣ ناﻮﺗ نﺎﺸﻧ داد ﻪﻛ يزﺎﺳدازآ مﺎﻈﻧ رازﺎﺑ ﻪﺑ ﻂﻳاﺮﺷ ﻪﻨﻴﻬﺑ و ﺮﺜﻛاﺪﺣ هﺎﻓر ﻪﻌﻣﺎﺟ ﻲﻬﺘﻨﻣ ﺪﻫاﻮﺧ ﺪﺷ .
،ﺎﻣا ﺖﻴﻌﻗاو ﻲـﻣ ﺪـﻧاﻮﺗ ﺰـﻴﭼ
يﺮﮕﻳد
،ﺪﺷﺎﺑ
ًﺎﻗﺎﻔﺗا تﺎﻴﺑﺮﺠﺗ يرﺎﻴﺴﺑ زا ﺎﻫرﻮﺸﻛ ﻲﻛﺎﺣ زا نآ ﺖﺳا ﻪﻛ ﺰﻴﭼ يﺮﮕﻳد ﻢﻫ هدﻮﺑ ﺖﺳا .
رد ًﺎﻀﻌﺑ و هدﻮﺑ ﻦﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ لﺎﺣ ﺪﻧرادﺮﺑ
ه ي هﺪﻳا ﻲـﻤﻬﻣ يﺎﻫ ﺪﻨﺘـﺴﻫ
زا ﻲـﺧﺮﺑ و ، نآ
ﺎـﻫ
ﺶﻟﺎﭼ ﻲﺳﺎﺳا يﺎﻫ
ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا ﺮﺑاﺮﺑ رد ار يا ﻪﺑ
دﻮﺟو هدروآ ﺪﻧا .
ﻲﺧﺮﺑ ﻪﻛ ﺖﺳا ياﻪﻧﻮﮔ ﻪﺑ ﺪﻧور ﻦﻳا
ـﻓﺮﺣ رد ﺎﻣ نﻮﻨﻛا ﻪﻛ ﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣ نﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا زا ﻪ
يﻪ ﺘـﺴﻫ ﻲـﻨﻌﻳ ،( لدﺎـﻌﺗ و ﻲﻫاﻮﺧدﻮﺧ ،ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ )سﺪﻘﻣﺚﻴﻠﺜﺗ ندﺮﻛ ﺎﻫر ﺪﻫﺎﺷ دﺎﺼﺘﻗا ي ﺖﺳا ﻪﺘﻓﺮﮔ ﻞﻜﺷ نآ لﻮﺣ يدﺎﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪﺗرا يدﺎﻳز ﺪﺣ ﺎﺗ ﻪﻛ ﻲﺘﺨﺳ يﻮﺳ ﻪﺑ ﺖﻛﺮﺣ و
هﺎﮔﺪﻳد ﻲﻃﺎﻘﺘﻟا يﺎﻫ ﻲﻣ ،ﺮﺗ
ﻢﻴﺷﺎﺑ ) ،ﻦﻳﺮﻳﺎﺳ و رﺪﻧﻻﻮﻛ 2003
.(
يه ﺪﻴﻘﻋ ﻪﺑ ؟ﺖﺴﻴﭼ ﺲﻛﺪﺗرا دﺎﺼﺘﻗا ﺎﻣا يدﺎـﺼﺘﻗا ﺲﻛﺪـﺗرا ﺶﻧارﺎـﻜﻤﻫ و رﺪـﻧﻻﻮﻛ
ﻦﻳﺮﺗﺮـﺻﺎﻌﻣ ناﻮﻨﻋ ﺎﺑ نآ زا يدﺎﺼﺘﻗا تاﺮﻜﻔﺗ ﺦﻳرﺎﺗ رد ﻪﻛ دراد هرﺎﺷا يﺰﻴﭼ نآ ﻪﺑ ًﺎﻣﻮﻤﻋ ﻲـﻣ دﺎﻳ ﻂﻠﺴﻣ يﺮﻜﻓ ﺐﺘﻜﻣ هزوﺮـﻣا ﻪـﻛ ﻲـﺒﺘﻜﻣ ،ﺪـﻨﻨﻛ
"
ﻚﻴـﺳﻼﻛﻮﺌﻧ دﺎـﺼﺘﻗا
"
هﺪـﻴﻣﺎﻧ
ﻲﻣ دﻮﺷ ) ص ،نﺎﻤﻫ 490
.(
ﺮﺗﻢﻬﻣ زا ﻲﻜﻳ ﺪﻳدﺮﺗﻲﺑ ﻲﮔﮋﻳو ﻦﻳ
يﺎﻫ
"
ﻂﻠـﺴﻣ يﺮﻜﻓ ﺐﺘﻜﻣ ﻦﻳﺮﺗﺮﺻﺎﻌﻣ
"
نآ ﻲـﻠﺠﺗ
ﺖﺳا ﻲﻫﺎﮕﺸﻧاد ﻲﺳرد ﺐﺘﻛ رد .
ﻞﻴﺼﺤﺗ ﺮﻫ دﺮﻛ
ه ي ﻲـﻣ ﻲﺑﻮـﺧ ﻪﺑ دﺎﺼﺘﻗا ﻦـﻳا ﻪـﻛ ﺪـﻧاد
ﺐﺘﻜﻣ ) ﻚﻴﺳﻼﻛﻮﺌﻧ دﺎﺼﺘﻗا (
داﺮـﻓا زﺎـﺳ ﻪـﻨﻴﻬﺑ رﺎـﺘﻓر يور ﺮـﺑ ﻲﻠﻴﻠﺤﺗ ﺰﺟ ﺖﺴﻴﻧ يﺰﻴﭼ
لدﺎـﻌﺗ و ﺎﺘـﺴﻳا بﻮﭼرﺎﭼ ﻚﻳ رد ﻞﻗﺎﻋ و ﻊﻠﻄﻣ ًﻼﻣﺎﻛ ﻓر ﻦـﻳا زا ﻪـﻛ ﻲﻳﺎـﻫ
ﺮـﺑ ﻲـﻨﺘﺒﻣ رﺎـﺘ
ﻪﻨﻴﻬﺑ ﻲﻣ ﻞﺻﺎﺣ يزﺎﺳ ﺪﻧﻮﺷ
.
ﻪﻨﻴـﺸﻴﺑ ِﻞـﻗﺎﻋ داﺮﻓا ﻪﻛ ﺖﺳا ضﺮﻓ ﻦﻳا ﺮﺑ ﻲﻨﺘﺒﻣ ﻞﻴﻠﺤﺗ ﻦﻳا ﻪـﻛ ار ﻪـﭼ نآ ﺮـﻫ زﺎـﺳ
ﻲﻣ ﻲﻣ ﻲﺑﻮﺧ ﻪﺑ ار نﺎﺸﻓاﺮﻃا ﻂﻴﺤﻣ و ﺪﻨﻫاﻮﺧ ﺪﻨﺳﺎﻨﺷ
. داﺮـﻓا ﻪـﻛ ﺖﺳا نآ ﺮﺑ ضﺮﻓ ﻲﻨﻌﻳ
ﺪـﻧرادرﻮﺧﺮﺑ ﻞﻣﺎﻛ تﺎﻋﻼﻃا زا ﻢﻫ و ﺪﻨﺘﺴﻫ ﻞﻣﺎﻛ ﺖﻴﻧﻼﻘﻋ ياراد ﻢﻫ ﻴـﻫ ﺎـﻣا ،1
ﭻ زا ﺲـﻛ
ﺖﺳا هﺪﻣآ ﺎﺠﻛ زا تﺎﻋﻼﻃا و ﺶﻧاد ﻦﻳا ﻪﻛ هﺪﻴﺳﺮﭙﻧ دﻮﺧ )
ﺖﺋﻮﮔﺎﭘ 1998 .(
1 - رد دﺎﺼﺘﻗا تﺎﻋﻼﻃا و دﺎﺼﺘﻗا يرﺎﺘﻓر ﺎﻣ ﺪﻫﺎﺷ نآ ﻢﻴﺘﺴﻫ ﻪﻛ ﻦﻳا ضوﺮﻓ رﺎﻨﻛ ﻪﺘﺷاﺬﮔ هﺪﺷ ﺪـﻧا . ياﺮـﺑ لﺎـﺜﻣ رد دﺎـﺼﺘﻗا يرﺎـﺘﻓر
ﺚﺤﺑ ﺮﺑ ﺮﺳ نآ ﺖﺳا
،ﻪﻛ نﺎﺴﻧا ﻪﺑ ﻢﻏر ﻦﻳا ﻪﻛ ﻂﺳﻮﺗ ﺖﻳدوﺪﺤﻣ يﺎﻫ ﻲﺘﺧﺎﻨﺷ دﻮﺧ رد ﺎﻨﮕﻨﺗ ﻲﻣ
،ﺪﺷﺎﺑ ﺎﺑ ﻦﻳا دﻮـﺟو رﻮـﺒﺠﻣ
ﻪـﺑ ﻪﺑ، ﺪﻨﺘﺴﻫ"ﺶﺨﺑﺖﻳﺎﺿر"ﺮﺸﺑيﺎﻫيﺮﻴﮔﻢﻴﻤﺼﺗﻪﻛﺪﻧﺪﻘﺘﻌﻣنﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا زاهوﺮﮔﻦﻳا .ﺖﺳايدﺎﺼﺘﻗاتﺎﻤﻴﻤﺼﺗذﺎﺨﺗا ترﺎـﺒﻋ
،ﺮﮕﻳد ﺮﺸﺑ ﺎﺑ هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺎﻫ و ﺪﻋاﻮﻗ هدﺎﺳ يا ﻪﻛ رد ﻖﺋﺎﻓ نﺪﻣآ ﻪﺑ تﻼﻜﺸﻣ ﻪﺑ وا ﻚﻤﻛ ﻲﻣ ،ﺪـﻨﻨﻛ ﻦﻳﺮـﺘﻬﺑ ماﺪـﻗا ﻦـﻜﻤﻣ
ار درﻮﻣيدﺎﺼﺘﻗاﻞﻣاﻮﻋﻂﺳﻮﺗًﻻﻮﻤﻌﻣﻪﻛﺪﻋاﻮﻗ وﺎﻫﻚﻴﻨﻜﺗﻦﻳا زايرﺎﻴﺴﺑ .ﺪﻫدﻲﻣمﺎﺠﻧادﻮﺧفاﺪﻫاﻪﺑﻲﺑﺎﻳﺖﺳدﺖﻬﺟ هدﺎﻔﺘﺳا
راﺮﻗ ﻲﻣ ﺮﻴﮔ ﺪﻧ
، ﻪﺑ ﻪﻠﻴﺳو ي ﻲﻧﺎﻧاددﺎﺼﺘﻗا ﻢﻫ
نﻮﭼ ﻦﻤﻨﻫﺎﻛ و ﻲﻜﺳرﻮﺗ ) 1974 ( ﻲﻳﺎﺳﺎﻨﺷ و ﺖﺳﺮﻬﻓ هﺪﺷ ﺪﻧا . ﺖﻴﻌﻗاو نآ ﺖـﺳا ،ﻪـﻛ
هدﺎﻔﺘﺳا زا ﻦﻳا ﺪﻋاﻮﻗ و ﻚﻴﻨﻜﺗ ﺎﻫ ﺑﻴ ﺶ ﺮﺗ تﺎﻗوا ﺐﺒﺳ ﻲﻣ ﺪﻧﻮﺷ ﻪﻛ نﺎﺴﻧا ﺎﻫ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ يدﺎﺼﺘﻗا
،ﻲﻔﻴﻌﺿ ﺖﺒﺴﻧ ﻪﺑ ﺖـﻟﺎﺣ ًﻼﻣﺎـﻛ
،ﻲﻳﻼﻘﻋ ذﺎﺨﺗا ﺪﻨﻨﻛ ) ﺖﻨﻟﺎﻣ نﺎﻫ و
،ﺮﻟﺎﺗ 2000 .(
ﻖﺒﻃﺮﺑًﻼﻤﻋﺎﻫنﺎﺴﻧاﻪﻛﻲﻳﺎﻫهﻮﻴﺷدﺮﻜﻳورﻦﻳارد نآ
ﺎﻫ تﺎﻤﻴﻤﺼﺗ يدﺎﺼﺘﻗا دﻮﺧ ار ذﺎﺨﺗا ﻲﻣ ﺪﻨﻳﺎﻤﻧ ﻪﻌﻟﺎﻄﻣ ﻲﻣ دﻮﺷ . رد ﻘﺣ ﻴ
ﺖـﻘ ﻪـﻛ دﻮـﺷ ﺺﺨـﺸﻣ ﻲـﺳﺎﻨﺷناور و دﺎـﺼﺘﻗا ﻢـﻠﻋ يﺎـﻫشور و ،ﺎـﻫ ﻪـﻳﺮﻈﻧ، ﺎـﻫ هﺎﮔﺪـﻳد ﺐـﻴﻛﺮﺗ ﺎـﺑﻪﻛﺖﺳانآﺮﺑﻲﻌﺳ ﻪـﻧﻮﮕﭼ
ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ ﻲﻌﻗاو نﺎﺴﻧا ﻪﺑ رﻮﻃ ﻚﻴﺗﺎﻤﺘﺴﻴﺳ زا ﻢﻴﻤﺼﺗ يﺮﻴﮔ يﺎﻫ
ًﻼﻣﺎﻛ
ِﻲﻳﻼﻘﻋ ضوﺮﻔﻣ رد يرﻮﺌﺗ دﺎﺼﺘﻗا مﻮﺳﺮﻣ ) ﻪﺑ
رﻮﻃ يﺮﻴﮔﻢﻴﻤﺼﺗﻦﻳاﻪﻧﻮﮕﭼﻪﻛدﻮﺷﻲﻣهادنﺎﺸﻧﻪﺘﺒﻟا و،ﺪﺑﺎﻳﻲﻣفاﺮﺤﻧا (دﻮﺳ ويرﺎﻈﺘﻧاﺖﻴﺑﻮﻠﻄﻣيزﺎﺳﺮﺜﻛاﺪﺣضﺮﻓ،لﺎﺜﻣ يﺎـﻫ
ﻢﻛ ﺮﺗ زا ﻪﻨﻴﻬﺑ ) less than optimal (
ﺞﻳﺎﺘﻧ يدﺎﺼﺘﻗا ﻞﺑﺎﻗ هﺪﻫﺎﺸﻣ رد ﻢﻟﺎﻋ ﻊﻗاو ﻪﺑ رﺎﺑ ﻲﻣ ﺪﻧروآ .
