№4

№

МЗАК ГАТТЫК, ииикти

ӘЛ-ФАРАБИ АТЫНДАҒЫ ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ

УНИВЕРСИТЕТІНІҢ РЕСПУБЛИКАҒА ТАРАЙТЫН ГАЗЕТІ

A A

^Л

■Ч' *J

g

. Т

к онференция

№ 04 (13191 82-c»yi>,

Б

2003 жыл

Газет 1948 жылдың 20 сәуірінен шыға

бастады

асшы багдары

ЕИХАРЩ ЖАТ ЕЛДІК МдСЕЛЕ □

Н.Ә.НАЗАРБАЕВ:

Бугінмен берген уэдемді орындап жатырмын деп агымнанжарылып айта аламын. К,азак,стан экономикасының өсуі біздің бастымуратымыз халықтың әл-ауқатын арттыруга қызмет етіпжатыр. Меніңайтцанымда осы уақыт еді, міне, сол уак,ыт та келді.

***

... басқарудыц барлың деңгейлерінекадрлар даярлау ушін жагдай тугызуга кідіріссізкірісу қажетдеп санаймын. Әлемніц уздік университеттерінде ок,ыту, елімізде санаты биік университеттер куру, сондай-ак, отандық Мемлекеттік к,ызмет акадекмиясынныгайту - бугінгі куннің міндеттері, міне, осындай. Муның да демократиялык, і^рьиыстың аса мақыздыбір факторы екеніне сЬдеркелісесіздер деген ойдамын.

»**

...еңбекке ақы толеудщ әзірленіп жатқан жаца жуйесінің ауқымында мемлекеттікк,ызметшілердщ жалакрісы ортаесеппен 50пайыз

арттырылады.

Президентіміздің ішкі және сыртқы саясаттағы үстіміздегі жылғы Қазақстан халқына арналған Жолдауы нақты әлеуметтік-экономикалық жүгінің салмақтылығымен ерекшеленетінін айтуымыз керек. Әсіресе, оның бүгінгі өміріміздің шындығын жіті таразылай отырып

;жасалғандығын байқаймыз.

Сондай-ақ, биылғы жаңа Жолдаудың негізгі бағыттарынан қоғамды демократияландыру процесі үздіксіз дамып келе

жатқанын аңғару қиын емес.

(Жолдаудан узінді)

I 11 сәуір күні әл-Фараби

J

4

♦

п

^а,Д

Т.Ә.ҚОЖАМҚҮЛОВ, әл-Фарабиатындагы ҚазҮУ-дыц ректоры

Елбасының

Йатындағы Қазақ ұлттық

^университетінде Қазақстан

■ Республикасының

іпппомппиті U о U,

іПрезидент! Н.Ә.Назарбаев- тың Қазақстан халқына

студенттер қауымы.

Конференцияны университет ректоры Т.Ә.Қожамқұлов ашып, оның жұмысына табыс тіледі.

Осыдан кейін Президенттің Қазақстан халқына Жолдауын университеттің Тіл және тәрбие жұмысы жөніндегі проректоры,

Жолдаудың әлеумепік жүгі салмақгы

_Жолдауы бойынша Йқорытынды ғылыми-

профессор философия

Н.О.Омашев, ғылымдарының

зпрактикалық конференция ,болып өтті.

докторы, профессор Ғарифолла Есім, ҚазҰУ-дың ардагерлер Кеңесінің төрағасы, профессор К..Ж.Жұматов, журналистика

аталмыш Жолдауына байланысты көпшілік қауым арасында жылы пікірлер айтылып жатқаны рас. Бұл ретте салмағы ерекше ҚазҰУ де ізгі бастамадан сырт қалған жоқ.

ортаға салды. Баянда- машылардың қатарында әр түрлі мамандық иелері мен әлеумеггік топтарбар. Олар - философтар,

Біздің білім

тарихшылар, заңгерлер,

экономистер, филологтар,

факультетінің деканы, доцент Б.Ө.Жақып, профессор С.Н.Негі- мов, т.б талқылап, өз ойларын ортаға салды. Студенттер атынан сөз алған тарих факультетінің 3- курс студенті Ж.Д.Сүлейменова Президент Жолдауы болашақ мамандардың ертеңгікүнгедеген ордамызда

республикада болып жатқан

журналистер, физиктер мен сенімі мен

әр.бір ауқымды шаралар а?і«ын іліп әкетіп, келелі талқылау өткізіп, оны жастардың өн бойына дарыту, санасына сіңіру

химиктер, ардагерлер мен түсетіндігін айтты.

жігерін арттыра

Біз оның мазмұнынан елімізде жүріп жатқан реформалардың баянды келбетін, өміршең қалпын анық көре алдық. Мемлекеттік мекеме қызметкерлерінің жалақыларының өсетіндігіне қатысты, зейнетақының көбейетіндігіне байланысты жөне осы сияқты нақты шешімін тапқан мәселелер Жолдаудың әлеуметтік салмағын арттырып тұрғаны аян.

өл-Фараби атындағы Қазақ үлтгық университетінде Қазақстан Республикасының Президенті Н.Ә.Назарбаевтың Қазақстан халқына Жолдауы бойынша қорытынды ғылыми-практикалық конференцияның өтілуі занды қүбылыс. Оның жұмысына университеттің оқытушы-профессорлар қүрамымен бірге студенттер қатысьш, Жолдауда айтылған мәселелерге әр қырынан келш, оны қызу қолдайтындықтарын білдіруі - өз болашағына бейқам қарамайтын саналы әр бір азаматқа тән әрекет.

Бұған дейін Президенттін Қазақстан халқына Жолдауы

гв

^{Бір анығьі, Елбасының г}

5

айнымас айналған.

Аталмыш практикалық

қағидаға

ғылыми- конфе- ренцияға университет ректоры, көрнекті ғалымдар, студенттер қатысып, Жолдауда айтылған мәселелерге

••-л-Л ..

әр қырынан келе отырып, өз пікірлерін

БМГІНГІ

спноп

■і-

I. ; j

З-ОРШ

Жэлдауы болашағымыздыңкемел екендігін айғақтайды. Себебі, онда ішкі және сыртқы саяси тұрақтылыққа, әлеуметтік әл- ауқатымыздың бүгінгі, ертеңгі жағдайына, демографиялық саясатқа, т.б. бағыттарға басым- дылық берілген.

Сонымен, Елбасының жыл сайынғы дәстүрлі ЖЬлдауыбіздің ұжымда да терең, жан-жақты талдап-таразыланып, оның прак- тикалық маңызыашып керсетілді.

Ғ. АҚСЕЙІТ

студенттер аудиториясында, университеттің ғылыми-зерттеу ! институттарында кеңінен талқыланған болатын. Онда еліміздің . экономикалық өсуін, әлеуметтікдамуындемократіталандыру мен тиімді басқаруды қамтамасыз ететін Президент Жолдауы келешегіміздің жарқын бейнесін айғақтайтын басты қүжат . екендігі айтылды. Университеттің оқытушы-профессорлар ;;

қүрамының, қызметкерлер мен ардагерлердің, студенттер ‘ қауымының Жолдауға артар үміті зор.

Жолдауда айтылған Қазақстанда элиталық жоғарғы оқу орындарын қүру мәселесі — осыған дейінгі университетіміздің басты үстанымдарының бірі. Президенттің Қазақстан халқына . Жолдауы білім мен ғылымның қарашаңырағы саналатын өл- Фараби атындағы Қазақ үлттық университетінің алдына да зор міндеттер жүктейді.

тда?

Адам өмірін Қасқайып соз Рухани азғындық-

жөгарыга КӨЙДЫІІ

бастасам хан

S-Clllfj.

^лындай

^{• • •}

ға л амдық қасірет

()-6еиі

іЦунжверсмте т і

АҚПАРАТТАР АҒЫНЫ

іі 3

к ҒЫЛЫМИ КЕҢЕС

Наурыздыц 25-жулдызында өткен Ғылыми Кецес мәжілісінде заң факультетініц деканы Д.Л.Байделдинов пен факультетті тексеру комиссиясыныц төрайымы Л. С.Ахметованыц баяндамалары тыцдалды. Сондай-ац, Жалпы және өндірістік иіаруашылык, мэселелер жвніндегі проректор СЛ.Шалгымбаев университеттің крржы-шаруашылыц к;ызметінің жагдайы жонінде хабардар етсе, университет проректорлары мен декандары факультеттердегі және университеттіц қурылымдык;

болімиіелеріндегі өзгерістер жөнінде кецінен айтып, иіешім цабьидады.

Ғылыми Кецес барысында бірцатар турлі мәселелер де қаралды.

Айталык;, к,ызыл диплом алуга уміткер студенттердің “Дязақстан тарихы” пәнінен мемлекеттік емтиханды к,айта тапсыруына руқсат беру туралы жэне де математикалык, анализ кафедрасыныц докторанты Д.Базархановтыц есебін бекіту туралы усыныстар айтылды. Бул жонінде механика жэне математика факультеті деканының орынбасары Н.Аканбай мен оқу-эдістемелік бөлімінің бастыгы Ә.Доқанбаевтын, ақпары тыцдалды.

РЕКТОРАТ

2003 жылдың 11-наурызы куні өткен Ректорат мәжілісінде Оку- әдістемелік жумыстар жөніндегі проректор Ж.Дәдебаев университет студенттерінің оку жэне оку-далалық практикаларын айта келіп, оларга материалдык, жагдай жасау жэне дайындык, мэселелері жонінде тоідпалып өтті. Сонымен куітар оку-әдістемелік басцармасыныц бастыгы Н.А.Асанов к,азак, тіліндегі оку және оку- әдістемелік әдебиеттердің басып шыгарылуы хақында сөз кезегін алса, әл-Фараби атындагы К/озак, улттыцуниверситетіколледжініц директоры З.А.Исаева колледж жумысы жонінде акрарат берді.

Осылайша, ректораттыц кезекті мәжілісінде университет тыныс-тіршілігі айтылып, олардыц орындалуына келісімдер

жасалды. _

26-27 наурыз аралығында әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық университет!нде

“Генетика мен селекция саласының бүг!нг! күнг!

проблемалары мен жет!ст!ктер!” атты халықаралық ғылыми конференция болып өтт!.

Қос мерейтойға арналған бас қосу

қорғау, ауьілшаруашьиығын өркендету мен өндіріске жаңа технологияларды енгізуге қосар үлесі зор.

Бізге Удольская Надежда Львовна - Қазақстандағы басты дәнді дақылдар

ж

1 -гг—! '" і Г мммм»<f*t -,ив« «<іамк

бидай мен арпаны зерттеу ісін дамытқан ғалым ретінде белгілі. Ол аталмыш дәнді дақылдардың теориялық негізін жасап, тәжірибе жүзінде Қазақстанда жоғарғы сортты бидай тұқымдарын өндірген болатын. Бұл тұқымдар елімізге миллион- даған табыстар әкелді.

Сондай-ақ, Н.Л.Удольская генетиканың әр түрлі

К \әсіподак; бурышы

Жогары бага берілді

я

10 сәуір күні

Бұл конференция ҚР ғылымына еңбегі сіңген қайраткері ҚазССР ҒА- ның корреспондент-мүшесі, биология ғылымдарының докторы, профессор Удольская Надежда Львовнаның туғанына 100 жыл толуына және ҚазҰУ- дың биология факультетінің 70- жылдығына арналды.

Генетиканың бүгінгі қоғам өмірі мен ғьшыми-техникальпс, прогрестің өсуінде маңызы жоғары болып отырғаны аян.

Генетика жетістіктерінің медицина, денсаулық сақтау, коршаған органы

салалары бойынша көптеген мамандар даярлап шығарған үлағатгы үстаз да бола білді.

Аталмыш конференция жүмысына Қазақстандық ғалымдардан басқа генетика мен селекция саласьш зертгеп жүрген Ресей, Қытай, Кыргызстан, Тәжікстан, Белоруссиядан келген ғалымдар мен мамандар қатысты.

Конференцияда қазіргі замандағы генетиканың басқа да бағыттарының қорытындылары

зерттеулердің

мен ғылыми перспективалары бойынша талқылаулар өтті. Олар:

микроорганизм, жануар, адам генетикасы, радиациялық генетика, экогенетика, генді инженерия, т.б.

Ғ.МАНАТҚЫЗЫ

ПаАқы

Туркітануга қосылган жаца еңбек

ғылымдарының докторы, профессор Талас Омарбековтер Олжас Сүлейменовтің еңбегі және қазақ халқын

Кітапты талқылаған дөңгелек үстелдің негізгі мақсатын түсіндірген

құраған түркі

университетіміздің Ғылыми жұмыстар жөніндегі проректоры 4 сәуір күні университетімізде ақын

Олжас Сүлейменовтің “Тарихқа дейінгі түріктер” атты кітабына терең талқылау болып өтті.

А.И.Купчишин қысқаша

оның тоқталып,

мазмұнына осындай еңбектер хақында келелі кеңес құруда үлкен мән жатқанын басып айтты.

Осыдан кейін көпшілік алдында баяндама жасаған

факультетінің

шығыстану деканы, тарих ғылымдарының докторы, профессор С.М.Сыздықов, филология ғылымдарының докторы, профессор А.Ж.Жақсылықов, философия жене саясаттану факультетінің деканы, философия ғылымдарының докторы, профессор Ж.Ж.Молдабеков, тарих

Дагзь/л/

---1

мсерлі кеш

тайпаларының шығу тег! туралы мәселелер төңірегінде келелі ойлар айтты. Сондай-ақ, жарық көрген жаңа кітаптың құндылығын алға тартып, азаматтық позициясын білдірген бірқатар оқытушылар конференцияга қатысқан белсенді студенттерд!ң сұрақтарына жауап беріп, тарихи еңбекті тереңнен талқылай түсті.

Осылайша, Олжастың олжалы туындысын Қазақ ұлттық университет! әдеттегідей қалың бұқараның алдында талқылады.

Сөйтіп, кітаптың маңызды екенін жас буынның санасына сіңіріп бақты.

Өз тілшімізден

әл-Фараби атындағы - ҚазҰУ-дың ректоры

Төлеген Әбдісағиұлы : Қожамқұлов Алматы

кәсіподақтар Одағының төрағасы Мырзағали Молдахметті қабылдады.

, Екіжақты әңгіме барысында

Т Президенттің Қазақстан халқына Жолдауы, оның әлеуметтік мәні мен маңызы, кәсіподақтар жүмысына игі әсері

■ туралы талдаулар жасалынды.

Университет ректоры Жолдауда айтылған элиталық жоғарғы оқу орындарын қүру мәселесі осыған дейінгі университеттің басты үстанымдарының бірі болып келгендігін, жоғары дәрежелі мамандар даярлауға барлық

МҮМКІНДІКТІҢ жасалғандығын жеткізді. Казақстанның жетекші жоғарғы оқу орны болып саналатын

— әл-Фараби атындағы Казақүлттык, университет! өзінің 70 жылдык мерейтойына үлкен дайындыклен келетіндігі, университет тарихына арналған кітаптар жарык көріп, кітапхана қүрылысы жоспарланып отырғандығы айтылды. Сонымен қатар Президенттің “Маман

■

Жакында

экономика

жәнебизнесфакультетінің экономикалык,теория

кафедрасында еңбек

еткен,

осы кафедраны 2001-2002

жылдарыбаск,арган профессор

Б.Б.Байжумаевты еске

алугаарналган

доцгелек устел өткізілді.

ҒАЛЫМДЫ ЕСКЕ АЛУ

Бүл басқосуда пікір алмасу мен талқылаудың негізгі мөселелері профессор Б.Б.Байжүмаевтың ғылыми жөне оқытушьшық еңбегіне арналды. Сондай-ақ, Қазақстан Республикасы ҰҒА-ның академигі, кафедраның құрметгі меңгерушісі Я.Ә.Әубөкіров, экономикалық теория кафедрасының меңгерушісі, экономика ғылымдарының докторы, доцент М.С.Төлегенова, экономика жэне бизнес факультетінің деканы, экономика ғылымдарының докторы, профессор Р.Е.Елемесов, Абай атындагы Алматы мемлекеттік университетінің проректоры, экономика гылымдарыныц докторы, профессор А.А.Әбішев, инвестициялық қаржы қүқығы кафедрасыныц меңгерушісі, заң гылымдарыныц докторы, профессор Н.Б.Мухитдинов, маркетинг жэне коммерция кафедрасыныц мецгерушісі, экономика гылымдарыныц докторы, профессор С.Н. Нысанбаев, ф.г.д., профессор Ж.Ж.Молдабеков жэне аспиранттар, студенттер, галымныц шәкірттері қатысты.

Сөз кезегін альіп, пікір білдіргендер профессор Б.Б.Байжүмаевтың монографиясының, баяндамалары мен мақалаларының жоғары қүндылығына тоқтала отырып, оның адамгершілігі мен азаматтық қасиетін еске алды. Өзінің шәкірті, экономика ғылымдарының кандидаты, доцент Ғ.Т.Күренкеева профессор Б.Б.Байжүмаевтың зерттеу жүмыстарының негізгі қағидалары жөнінде баяндама жасады. “Профессор Б.Б.Байжүмаев студенттер көзімен” айдары бойынша 5-курс студенті Б.Кекілов үстазына деген өзінің арнау өлеңін оқьщы. Оның арнауында абзал аға, ардақты үстаз, білікті ғалым, профессор Б.Б.Байжүмаевтың ғалым ретіндегі орны, оның зерттеу жүмысының маңызы мен оны білетін адамдардың жүрегіндегі бейнесінің қаншатықты жоғары екендігі ризашылықпен еске алынды.

L Өз тілшімізден '

________________ I

Проза және дерек

12 сәуір күні журналистика факультетінің мәжіліс залында белгілі жазушылар Қалмұқан Исабай, Камал Смайыл, Төлен Қаупынбайұлы, Серік Әбдірайымұлы, Мұқадес Есламғали, Нұрқасым Қазыбек сияқты деректі проза өкілдерімен кездесу болды.

Кездесуді факультет деканы Бауыржан Жақып кіріспе сөз сөйлеп ашып, Серік Әбдірайымұлы жүргізіп

отырды. Қалам-

в

герлердің қай-қайсысы

да өмірлік

тәжірибелерімен байланыстыра отырып, қазіргі прозаның хал- ахуалы жөнінде өңгіме қозғады. Камал Смайыл өдеттегідей цифрлардан

ақпаратты алқа

даярлаумен б!рге адам даярлауға көб!рек көң!л бөл!ң!здер!” деген тапсырмасына орай университетте рухани дүниес! бай, отансүйг!ш мамандарды тәрбиелеу мәселес!

жолға қойылғандығы туралы сөз болды. Алматы кәс!подактар Одағының төрағасы Мырзағали Молдахмет б!зд!ң “Парасат"

кәс!подағының қызметкерлерд!

әлеуметт!к, зандық-күкьіктықжағынан колдап, түрл! спорттыкжарыстар мен демалыстар үйымдастыру арқылу денсаулықтарын шыңдауда kW жүмыстар атқарып жатқандығын айтты. Университет ректоры Т.Ә.Қожамқүлов сөз кезег!нде университет әк!мш!л!г! мен “Парасат”

кәс!подағының төрайымы М.Т.Мүкд- шеваның б!р!г!п жүмыс !стеу!н!ң аркасында көптеген иг! !стерд!ң жүзеге асып жаткдндығын баяндап өтт!.

Алматы кәс!подактар Одағының төрағасы “Парасат" кәс!подағының шетелдермен байланысы дүрыс жолға қойылғандығын, кәс!подақ төрайымы М.Т.Мүкдшеваның Мәскеу мен Киевте өткен Евразиялық жоғарғы оқу орындары кәс!подақ- тарының съез!не қатысуы үлкен жет!ст!к екенд!г!н б!лд!рд!.

Сөз соңында “Парасат”

тоқыды. Ал, Қалмұқан ’ f

ақсақал Берлин сапарынан қызықты естеліктер айтты. Серік|

Әбдірайымұлының айтысына қарағанда, осы топ, көшпелі проза керуені | ауыл-ауылдарға бет түзеп, үлкен сапарға шыққан көрінеді. АлғашқыІ аялдамаларының бірі осы біздің факультет екен. Түстене кеткісі келген | қонақтарға студенттер әннен шәрбөт ұсынды. Кездесуге студенттермен м

қатар бірқатар оқытушьиар қатысты. |

кәсіподағының төрайымы М.Т.Мүкд- шева қызметкерлер мүддесін көздейтін игі істерді атқаруға университет басшылығының үнемі қол үшын беретіндігі, кәсіподақ жасаған барлық үсыныстардың әкімшілік тарапынан үлкен қолдау тауып отыратындығы жөнінде айтты.

Кездесу соңында Алматы кәсіподақтар Одағының басшысы университет басшылығының алдағы жүмыстарына да табыстар тіледі.

Бейбіт САРЫН Баспасөз қызмет!^{КазҰУ-дың}

университет1

tk

МЕРЕКЕЛІ ҚАЛАШЫҚ

'і !

Табиғаттың түлеуімен, Жер-Ананың жаңаруымен, төрт түліктің төлдеп, адамзаттың арқасы кеңіп, аққа кенелетін, шығыс j халқы мұсылмандарының . төл мейрамы, жыл басы,

ұлыстың ұлы күні - әз- наурыз білім мен ғылымның

< қара шаңырағы әл-Фараби атындағы Қазақ ұлттық gJ университетінде де 0 айырықша тойланып өтті.

шот

жаңғыртуы -ұрпақтар сабақтастығының дәлелі. 70 жылға жуық тарихы бар, I»‘І

_л t a L^' 1 '

> I V

-Л II *

"•It.

қаншама ұрпақты білім нәрімен сусындатқан ғылым мен мәдениеттің алтын ордасы саналатын ұлттық университет жаһандану саясаты жанып тұрған бүгінгі күннің өзінде де ұлттык, сипатынан бір мысқал ажырамай- тындығын анық көрсетті. Халықтық бай құндылықтың құнын көтерумен қатар университетіміз білім мен ғылым саласында да жоғары деңгейлерден көрінуде. Оған дәлел жақында

ласы мен халықтың ду қол шапалағына ұласыпжатты. Онан соң келгенқонақтар да бірінен соң бірі сөз алып, ақ тілектерін арнады.

Наурыз - ұлттық мейрам. Десе де, бұл мейрамды өзге ұлт өкілдері де жыл басы ретінде мойындап келеді.

SS Парижде еткен Өнеркәсіпті қолдау ассоциациясы ұйымдастырған халық- аралық конкурс. Сол айтулы әлемдік додада Қазақ ұлттық университет! ғылым мен білімді дамытуға қосқан зор үлесі үшін “SPI алтын медалімен" марапатталды.

Ал, университеттің даңқын даңғыл жолға шығаруға ерен еңбек сіңіруші, әрине - басшы. Сол себепті, осы жылы универ­ ситет ректоры Телеген Әбдісағиұлы

Университетімізде сан ұлттың өкілдері білім алуда. Сахнада алуан ұлттың баласы к,ол ұстасып, “Достық” биін билеген сәтте Қазақстандағы сүттей ұйыған ынтымақтастыққа іштей риза болатынымыз рас.

Наурыз тойы қашанда ақ батадан, тойға деген шашудан, ырым-жырымнан құр алақан қалмасы белгілі. Бұл жолы да гүл жапырақтан киім киген Ырыздық анадүйімжұртқаақ батасын беріп жатты.

Онан соң қой жылының келуіне орай сахналық көркемдік қойылымдар тарту етілді.

Мерекенің соңы “Наурыз” биімен және факультетстуденттері дайындаған қызықты концерттік бағдарламаға ұласты. Ең бастысы, көңілде әз-Наурыз бақыт пен шаттыққа, қуаныш пен молшылыққа жетелейді деген сенім үялады. Лайым, Жаңа жыл елімізге құт- береке әкелгей!

’ '••••oS «іи• t^»t

T^. ^I

... , J — .I.#.,» < ---

. (

і

*2гЛ

...1

WbPr

насихаттауда алдарына жан салмады. Оның айғағы әр факультеттің жеке-жеке шығып, өз мамандықтарына сай ғылым

лі мен білімде жеткен зор

жетістіктерін жарияетумен қатар, осы ұядан түлеп ұшқан түлектерімен мақтануы. Ұлттық нақышта әсем безендірілген сахна төрі ән менжырдың, би мен күйдің, сондай-ақ, халықтық дәстүрдің шамшырақтай жанып, көрермендерге көркем ләззат сыйлауына әбден лайықта-

Қожамқұлов ассоциация

мырзаға білім мен

халықаралық ғылымды ұйымдастырудағы шығармашылық табыс- тары үшін арнайы алтын медаль табыс- таған. Иә, бұл да бәрімізге ортақ қуаныш.

Міне, мерекелік салтанатқа келген меймандар алдында осындай айтулы жетістіктеріміз көрсетіліп жатты.

Киелі шаңырақ ҚазҰУ-де жыл сайын дәстүрлі мәдени іс-шаралар өткізіліп тұрады. Ұлттық игілігіміздің баяндылығын насихаттауда “Менің Қазақстаным!”

фестивалінің даатқарар жүгі аз емес. Оқу

жылга

19 сәуір күні Ө.Жолдасбеков атындағыСтуденттер сарайында наурыз мейрамын тойлауға жиналған халықта есепболған жоқ. Ақ тілегінайтып, жаңа жылдың қуанышын бөлісуге универ- ситетіміздің қонақтары шетел ғалымдары, елшілер, БАҚ саласының өкілдері, сондай-ақ, университеттің ,г^лағатты ұстаздары мен студенттер -^қауымы ұлттық мақтанышымызға айналғанмейрамды тойлауға біркісідей атсалысты. Университеттің Тіл және тәрбие жүмысы жөніндегі бөлімінің ұйытқы болуымен өткен алқалы той қазақ халқының кеңдігін, ақкөңілдігін, мәрттігі мен серттігін, бабадан қалған мұрасын құрметтей білетіндігін өзге елден келген меймандарға паш етті.

Университеттің барлық факультет- терінің қатысуымен болған мәдени іс-

лыныпты. Мерекенің ажарын ашып ортаға шыққан Оразалы Досбосынов пен Талант Арғынғали ақындарымыз ағынан ақтарылып ақ тілек арнауларын айтты. Содан болар, келген қонақтардың қазақ деген ұлттың ұлылығын еріксіз мойындап, жүрекжарды тілектерін ағытып жатты. Сахна төрінен жоғары құрметке ие меймандар келіп, бой көрсеткенде Нұрғиса Тілендиевтің “Көш керуен” күйі күмбірлеп сала берді. Алпыс екі тамырыңды идіріп, кеудеңе мақтаныш

жуык, тарихы бар,

қаниіама урпақты білім нэрімен сусындатқан гылым мен мәдениеттің

алтын ордасы саналатын

Ы.ЕГЕМБЕРДИЕВ

сезім ұялататын қазақтың қара домбырасынан ескен ғажап үн сонау ғасырлар тереңінен тіл қатып түрғандай эсер берді десек, артық айтқандық емес.

Бұл түлектері

қуаныштан университеттің де тыс қалған жоқ.

шаралар да ұлттық университетіміздің ұлттық мейрамды қалай әспет-қалаи тейтіндігін дәлелдеп бақты.

Дәл сол күнгі көріністер көңіл сарайынан қуаныш нұрын төгіп жатты.

Алты қанатты ақ орда - киіз үй тігіліп, наурыз кеже пісірілді, шашу шашылды.

Ұлттық КИІМ КИІП шыққан ұл- қыздарымыз төл мәдениетіміз бен салт- дәстүрімізді, қазақи болмысымыз бен шығыс халқына тән бай өнерімізді

Республикамыздың түкпір-түкпірінде қызмет атқарып жүрген университет түлектері де алтын үялары ҚазҰУ-ды ұмытпай, арнайы жаңа жылда келуінің өзі қара шаңырақтың беделін асқақтатып жатты.

“Елу жылда - ел жаңа”демекші, кезінде Кеңес үкіметі санамыздан Наурызғадеген ұлттық көзқарасымызды да өшіруге тырысқанын білеміз. Десек те, кешегі дана халықтың ұрпағы бабалар аманаттаған ұлттық үрдісті ғасырға жуық амалсыз қолданшығарып алса да, үзілген дәстүрдің жалғасын еш шашауын шығармай қайта

улттық университет

жаһандану

саясаты жанып турган бугінгі куннің өзінде де улттық

сипатынан бір мыск,ал

ажырамайтындыгын анык, көрсетті.

1 орнында: “К,ыз сыны", “Жастолқын” сияқты

фестивальдармен қатар, республикалық, халықаралық ғылыми-конференциялар да аз еткізілмейді. Міне, осындай жыл бойы үзілмес дәстүрі бар университет еңбегін жыл басында, Наурыз мейрамында бір мәрте айтып, табысымызға сүйсінудің еш сөкеттігі жоқ.

Алғашқы сөз

Z ■ і

■ * ■ ,

■»

і

Й

^M

* f я

■«.жя

1»

алған Қазақ ұлттық университетінің ректоры, физика-математика ғылымдарының докторы, профессор

Әбдісағиұлы

Төлеген Қожам-

Sr Ji ■ .1

- - 4.^»

і құловтың: “Халқымыздың маңдайына біткен бағы да, бар қастерлейтін ұлттық мерекесі Наурыз

■

'Ч

-■“-Ж

I

баршамызға береке- бірлік, еңбекте жеміс, жанұяларыңызға шаттық әкелсін!”, - деп ағынан жарылуы тойға келген көпшіліктің ыстық ықы-

I

г

W

^хбат

ШЕКАРАНЫҢ АРҒЫ БЕТІ

ц

- Әңгімеміздіц элциссасын конфереицияның не себепті отуінен бастасац.

- Бүл ғылыми-конференция “Африка елдеріндегі экологиялық жағдайдың адам ағзасына өсері деген тақырыпқа арналған.^{5 ”} Дегенмен, конференцияда тек Африка елдеріндегі гана емес, дүниежүзіндегі қоршаған ортаның адамзатқа әкелер зияны турасында кеңінен талқыланды.

- Рахметцажы Іскендірулы, іргелі биология факультетініц деканы ушін де атцарар шаруа аз емес. Аталмыш конференцияга баруга, онда баяндама жасауга сізді не итермеледі? Әлде сізге усыныс болды ма?

- Бүл конференцияга қатысуьіма, эрине, маған арнайы үсыныс келіп түсті. Біз, яғни биология ғьшымын зерттеп жүрген ғалымдар бір-бірімізбен тығыз байланыстамыз. Енді осы жылы мамыр айында Бразилияда өтетін халықаралық конференцияга шақырту келді.

Оған көп қаржы керек. Қаражат мәселесі шешілсе, ол конференцияга қатыспақ ниетім бар. Бірақ, оны уақыт көрсетеді.

- Сонда аталмыш конференциялар дәстурлі болып тура ма?

- Иө, иэ. Мысалы, Египетте болған конференция 2005 жылы тағы болады. Себебі, ғалымдардың ашқан жаңалықтарына көз жеткіземіз. Сөйтіп, тиімді, тиімсіздігін ортаға салып талқылаймыз. Мүндай басқосулар сонысымен маңызды.

- Сіз, Египетте откен конференцияда цандай тацырыпта баяндама жасадыцыз?

- Университеттен 2 баяндама апардым.

Біреуі “Семей өңіріндегі радиацияның эсер!”, ал екіншісі уран өндірісінің өз аймағындагы қоршаған ортаға, адамдарға эсерін зерттеу бағытындағы ғьшыми жүмысым болды.

- Ғылыми тургыдан нені дәлелдедіціз немесе цандай усыныстар айттыцыз?

- Конференцияга қатысқан Голландия, Қытай, Франция, Италия, Африка елдерінің ғалымдары экология хақында сан-қилы баяндамалар жасап, нақты түжырым айтты. Ал мен өзімнің баяндамама қатысты, 1949 жьщдан бері Семей өңірінде жүргізілген ядролық

■Ғ"

■

I

сынақтың зиянын ғылыми тұрғыдан дәлелдедім. Сол сынақ жасалынған кезде радиациянын ауада, суда, топырақта, бар жерде өзгерістердің болуын тілге тиек еттім. Біз сол радиацияның үрпақтарга эсер! бар ма, жоқ па деген түрғыдан зерттедік. Ең б!р!нш!

радиациялық сэулелердің 1948-50 жьшдары жарылғанда сынақтың астында қалған адамдардың, олардың балаларының жэне немерелер!н!ң, яғни 3 буын өкілдерінің қанын алып зерттеу жасадық. Үш үрпақты зерттеп, солардың жас мөлшерлеріне Караганда, кейшг!

туған балаларда радиацияның жоқтығы анықталды. Эсер! тіптен жоқ емес, бірақ уақыт өткен сайын радиацияның ағзадағы тигізер қауп! азая беред! екен. Сосын бүл улы заттың

м

Адам баласы үшін дүниедегі ең қымбат нәрсе - тіршілік. Тіршілік бар жерде бәрі бар. Ал саналы да ақылды тіршілік иесі, ол - адамзат. Жалпы тіршілік дүниесін биология ғылымы зерттейді. Бұл турасында

. . университеттің биология факультетінің деканы, К,Р Ұлттық Ғылым

Академиясының корреспондент-мүшесі, биология ғылымдарының докторы, профессор Берсімбаев Рахметқажы Іскендірұлы ой толғаған болатын. Осы орайда сұхбат алуымызға Рахметқажы Іскендірұлының Египетте еткен халықаралық ғылыми конференцияға қатысуы және онда көтерілген бірқатар мәселелердің Қазақстан үшін де кекейтестілігі жоғары екендігі себеп болды. Конференция үстіміздегі жылдың наурыз айының 2-7

аралығында Египет астанасы Каир қаласының Аин-Шамс университетінде 4-ші рет халықаралық ғалымдардың бас қосуы болып табылады. Енді '' елімізден арнайы шақырылған ағамыздың сөзіне құлақ ассақ.

Рахметкджы БЕРСІМБАЕВ:

Адам өмірін ікогарыга кондык о

эсер! эр адамга әрқалай ықпал етеді екен.

- Мысалы?

- Эр адамның сезімталдығы гендермен анықталады. Мысалы, радиацияньщ бір дозасы кей адамдарга тез эсер етіп, оны рак, т.б.

ОНКОЛОГИЯЛЫҚ ауруларга шалдықтыруы мүмкін. Ал кей адамдарда ол өзгеріссіз, ягни эсер етпеуі де гажап емес. Міне, осы жүмысты Американың “Техас” университетіне жасап жатырмын. Оны Уильям Ay деген профессормен жасаудамьш (Ол кісі маған күзде ғана келіп кеткен-ді).

- Уранды байлыцтыц козі дейміз, алайда оныц зияны да аз емес. Бул жоннінде не айтар едіціз?

- Ураннан Қазақстан элемде 1-ші орында.

Уранды өндіру өте қиын. Уранның 1 грамын алу үшін 1 тонна уран қазып алып, екшеу керек. Денсаулыққа, жалпы ағзаға уранның

байланысты. Б1з уран қауіпті болғанымен, оны өндіруді шектеу керек деп айта алмаймыз. Тек 6ІЗ уран эсерінен болатын медициналық- профилактикалық алдын-алу жүмыстарына тамшыдай болса да үлесімізді косу керекпіз.

Бьштыр сіздердің газеггеріңіз арқьщы Семей өңрінде радияция тудырар өсерлер хақында кеңінен айтқан болатынмын.

- Улы заттарды зерттей келе неге коз жеткіздіңіз?

- Радиацияның дозасына байланысты плутациялар, яғни химиялық бөлшектердің жердін астына кіріп, таралғандығы. Сол сынақтан соң радиация атмосферада, тіпті

ал 61-65-те ол төмендейді. Бұл дегеніңіз сол аймақтағы балаларда келещек бар деген соз.

Сіздердің гылыми ецбектеріціз халыцаралық журналдарда жариялана ма?

- Негізінен біз ғьшыми жүмыстарды АҚШ, Англия, Финляндия ғалымдарымен бірге істейміз. Соңдықтан да бүл бөрімізге ортақ мэселе болған соң АҚШ т.б. елдердің ғылыми журналдарында еңбектерім жарық көреді.

- Осы конференция сіз ушін несімен ерекшеленді?

- Конференцияға негізінен өлемнің 26 ‘ елінін ғалымдары келді. Египет Африканың солтүстігінде орналасқанымен, жалпы сол

әсерін, қоршаған ортаға уранның радиациясының биологиялық әсерін зерттеп келеміз. Жалпы, әлемде, өркениеггі еддердің барлығында қоршаған ортаның тыңайтқыштармен, пестицидтермен ластануы әсерінен көптеген

генетикалық күрделі

токсикологиялық- потологиялық процестердің болатындығы анық. Ғаламдық өркениетке қол жеткізу үшін уранды өндірген абзал. Иө, уран - байлықтың көзі. Бүл өндірісті дамытуымыз керек пе, жоқ па? Міне, осы мәселе конференция барысында соз болды.

Біз мысалы 5-10, 10-15, 15-20, 20-25 жьыға дейін деп адамдарды топқа бөлдік. Осьшай адамдарды топтастырған соң оның геніндегі радиацияны қабылдаудагы сезімталдығының ерекпіеліктеріне байланысты болатынын топщыладық. Демек, әр адамның геніне

еждународные контакты

.І’’-

1

құрлықтағы мемлекеттердің

алагпдык нрнениетнй кол

жеілкізу

ушін

цранды

өндірген абзал. Uo.

уран - ЬаОпыкгпын

көзі.

Бул

өндірісілі даглышуыпыз керек ле.

жок ла? Пже.

осы

таселе

конфоренцил барысында соз болды.

үйлердің қабырғаларыңда да қалып қойған.

Солардың өсері уақыт өткен сайын үдеймей, азая береді.

Төжірибе барысында 3 ұрпақтың қанын алып, қандағы хромосоманың өзгеріске үшырауын зерттедік. Егер хромосома өзгерсе, онда адамды түқым қуалайтын мутациялық өзгергіштік болатындығы. 50-60 жылдары туьиған балалар да радиацияның әсері жогары.

і

барлығына төн проблема - қоршаған ортаның зор мөлщерде ластануы. Tan

уақытта алдын осындаи уақытта алдын алу жүмыстарын дер кезінде жүргізу бәріміз үщін де жақсы-ақ. Сондай- ақ, Египет жері - ежелгі өркениетті мемлекет. Онда Александрия деген қала бар. Ол қаланың негізін атақты Александр Македонский қалаған.

Бұл қала Египеттің 2-щі қаласы. Б.э.- дан 332 жыл бұрын салынған сол қалада Александрия деген универси- тет бар екен. Сол университетпен танысу үшін сонда барып, сондағы зерттеу жүмыстарының бағыттарын көріп, ғалымдар- мен пікір алмастым. Мүның өзі үлкен жетістік.

Осы жолғы сапарым сонысымен ерекшеленді.

- Уацыт боліп, оцгімелескеніцізге коп-коп рахмет! Алдагы уацытта да тыцга турен

сала беріціз!

Сұхбаттасқан Ысқақ ДҮЙСЕМБАЙҰЛЫ

i

_A

Общеобразовательная программа, по которой мне удалось посетить Южную Корею, была разработана Национальным Институтом международного повышения образования. Программа состояла из ознакомительного 10-дневного тура, мини-образовательного семинара по культуре, истории и современной обстановке Корейского полуострова.

Также было предусмотрено посещение крупных музеев, театров, парков, заводов, компаний и других

достопримечательностей Южной Кореи.

метро или универмагах часто объявляют о том, что если вы просто стоите, то нужно занять правый ряд, если же вы спешите, необходимо спускаться или подниматься по левой стороне эскалатора.

Ульсан — производственный городок, в котором базируется автомобильная компания

'Хйәндэ-моторс”. Только посетив его, понял грандиозные масщтабы реальности успеха.

Конвейерное производство удивило своими темпами сборки. Сотни тысяч разнообразных элементов в какой-то момент скрепляются, привариваются, и после этого готовый на 60%

автомобиль отправляется на покраску, потом переходит в руки квалифицированных мастеров для заверщения сборки. К капоту автомобиля прикреплен большой специальный чек-лист, в котором каждый мастер своей маркой отмечает проделанную работу. Таким образом, начальство определяет

О реальности успеха, жизненной философии и слезах разлуки

По масштабам очень обширная программа, и из-за огромного потока информации было немного трудно следовать ей и успевать записывать в личный дневник все интересные моменты, которые вряд ли можно наблюдать в Республике Казахстан.

Благодаря рекомендациям профессора Германа Николаевича Кима и директора Корейского Центра Просвещения при посольстве Республики Корея в Казахстане господина Сим Сан До, мне посчастливилось участвовать в данной организационной программе впервые за пятилетнее обучение и почти двухлетний период преподавания корейского язьжа. Желание поехать в Южную Корею и окунуться в мощнейший поток ин­

формации, в круговорот образовательного опыта, ощутить климат, присущий Южной Корее, и, самое главное, понять бизнес-мен- талитет и предприимчивость корейского наро­

да было настолько велико, что мысли о поездке не давали мне расслабиться даже во сне.

Города, увиденные мной — Сеул, Ульсан, Пусан, Кэнджю, Похан, запомнились

каждый по-своему. Время от времени я делился впечатлениями с друзьями — коренными жителями, с которыми уже был знаком в Казахстане. Также каждое утро на рассвете я записывал в свой дневник мысли о событиях, давал им свою оценку, анализировал произошедшее за день, поэтому в данной заметке — не только описание образовательной программы, но и записи из дневника.

Сеул — столица Республики Корея,

уровень мастера, по качеству работы определяют заработанную плату вместе с премиальными. Все это мы узнали благодаря гиду, которая с энтузиазмом объясняла структуру, деятельность, планы и масщтабы компании, а также любезно отвечала на вопросы.

Похан прославлен на весь мир

известен как административный, политический бизнес-город. Жители Сеула, из разных социальных слоев, заняты своими проблемами и делами круглосуточно, наверное, поэтому почти все учреждения, такие, как студенческие библиотеки, универмаги и рынки для туристов, развлекательные места, скапливающие демократическую молодежь, также работают круглосуточно. Сами корейцы определяют свой характер как спещный и быстрый, тому примером может послужить частое выражение

“маыми гыпхада” — “срочная дуща” в прямом переводе. В связи с этим на эскалаторах в

переработкой стали. Грандиозное зрелище - конвейерное производство и переработка стали. В особенности, когда обычная, пьщающая красным жаром болванка проходит через ряд раскатывающих прессов, и в определенный момент выходит тонкий лист высококачественной стали, уже готовый либо к продаже, либо для сборки разнообразной автотехники, либо для судопроизводства.

Пусан — портовый город. Красивые пейзажи, море, пляжи, морские суда. Весна в Пусане теплая, но ветреная. Однако вечерние огни города, отражающиеся в море, оставят впечатление в памяти любого туриста, посетивщего Пусан. Горожане очень любезно покажут или подскажут дорогу, если вдруг

заблудишься. Было очень интересно побывать на рынке морских продуктов, где впервые увидели многих обитателей морского мира. Рынок больщой и щумный, продавцы готовы всучить свой товар за бесценок, если вы коренной житель.

Конечно, у нас не было интереса купить определенный товар, поэтому мы просто прогуливались по рядам, интересовались ценами, любовались морской живностью.

Конджю связан с воспоминаниями о незабываемых огромных парках. О музеях, в которых представлена почти вся древц-’я история. О грандиозных могилах королейТі великих полководцев, заставляющих призадуматься о том, что ты сделал для того, чтобы тебя помнили твои потомки, а тем более твой народ. В этом городе буддистские храмы находятся в горной местности, на краю обрывов, они не дают забыть о жизненной философии, что только один неправильный щаг может привести человека к падению с благородного пути.

По программе Национального Института международного повыщения образования приехали 27 человек, можно сказать, из всего СНГ. Почти все - студенты, некоторые из них изучают корейский язык по специальности, другие же посещают специальные курсы в Корейских Центрах Просвещения. Ребята очень общительны и дружелюбны, просто

“мировые”. С первого дня знакомства мы открьши, что каждый в группе — интересная личность. К тому же вечерами, после очередного просмотра достоприме- чательностей, мы частенько проводили время вместе за веселыми беседами и рюмочкой соджю. Каждый хотел угостить всю компанию своими запасами продуктов и напитков. За 10 дней мы подружились и привыкли друг к другу так, что при расставании был заметен блеск слөз на глазах новых близких друзей, и главной причиной этому бьша, конечно же, разлука. Но радость от поездки и общения останется на долгие годы в нащих сердцах.

Б. БЕКМАГАНБЕТОВ, преподаватель корейского языка кафедры корееведения КазНУ им. аль-Фараби

сайысы

ь

Қол бастаған көсемі мен

унмвврсмте{сі

%

РУХАНИЯТ

өлтек сыр

м

сөз бастаған шешенін құрметтеу халқымыздың қанына сіңген ерекше қасиеттерінің бірі - суырыпсалмалық болса, осы аманатты ұрпақтан

ұрпаққа жеткізіп отырған ордалы өнердің отын өшірмей, дауысын дараландырып, өрісін кеңейтіп отыру әр кезеңдегі руханият

жанашырларыныңжауапкершілігіндегі іс екені белглі. Айтыс десе ішер асын жерге қоятын азаматтарды да көріп жүрміз.

ҚАРИЯ МҰҢЫ БІЗГЕ СЫН

!

я

“Крск^айып С03 бастасам хан ^лындай...

Қазір республика жүртшылығына кеңінен танымал айтыскер ақындар Аманжол мен Мұхаметжанды, Ақмарал мен Айнұрды білмейтін қазақ кемде-кем.

Ал олардың ізін басып, айтыс кезінде ауыздарынан шыққан өрбір сөздің аңысын аңдап, салмағын саралап, көкейлеріне тоқып жүретін жас буъінның, жаңа лектің тынысы қандай екенін біле .бермейтініміз рас. Жас таланттың томагасын сыпырып, бабы жетсе бөйгеге қосып жіберу сауапты іс болмақ.

Бұрындары “Дарын” Мемлекеттік жастар сыйлығының лауреаты, ақын Бауыржан Жақып, тындаушысын имандай үйіртетін арынды айтыскер Мұхаметжан Тазабеков, республикаға айтыспен танылған ақын Серік Қалиев секілді ағаларымыз жыл сайьгн үйымластырып өткізетін студенттер арасындағы айтыс балауса ақындардың қанаттары қатайса деген ізгі ниетпен қолға алынгандыгы шындық.

Осы дөстүрлі шара биыл да көлеңкеде қалған жоқ. Сөуірдің 3-і күні әл-Фараби атындағы ҚазҮУ-де факультетаралық студенттер айтысы болып өтті. Оны үйымдастырып, жүргізген Тіл жөне төрбие бөлімі мен университеттегі

Ж.Әшімжан, Тіл жөне тәрбие жұмысы жөніндегі проректордың орынбасары Г.Әлібекқызы және

ситеті^і”

Қазақ универ- газетінің бас редакторы Б.Әшірбаев.

Әлқисса... Салмағы жеті батпан сөз сайысы басталып та кетті. Алғашқы жүп кейінгілерге жол ашсын деген ниетпен үлкен сахналарга шығып жүрген журна-

түщымды тіркестеріне көрермен ризашы- лықпен қол соғып отырды.

Әрине, ауызға сөз түспей қысылып, орайын тауып айтам деп орға кездесіп қалғандар да болды. Алғашқы аяқ алыс алдағы асулардың көрсеткіші болса, бақ пен бапқа байыппен қарауды талап ететін айтысқа көлденең көк аттылар келе бермейтіні сөзсіз.

... .

Жас

таланттыц

томагасын сыпырып,

бабы

жетсе

бәйгеге

қосып жіберу

сауаптыіс

болмақ.

листика факультетінің түлегі Б.Халиолла мен осы факультеттің 1-курс студенті Р.Қайыртайұлы болды. Каспийдің толқыны бон тулап ақсам”, - деп сөз бастаған Бауыржан мен “Сөздің де сүбелісін күтем сенен, инені иірімнен тапқандайын”, - деп ой сабақтаған Рүстемнің айтысы көңілден шықты.

Сонымен бірге Т.Арғынғали, Қ.Тілеуханүлы, Ж.Бөгенбай, А.Қылыш- бековтердің қиыннан қиыстырып айтқан

и

Жас ақындар” бірлестігінің жетекшісі, республикаға танымал, тілімен от көсеген айтыскер ақын Оразалы Досбосынов.

Тереңнен толғап сөз айтуға талпынған жас ақындардың туын жықпай өділ баға беруге жиналған қазылар алқасының да құрамы осал болмады: филология факультетінің деканы Қ.Әбдезұлы, журналистика факультетінің деканы Б.Жақып, “Жас Алаш

газетінің журналисі, ақын Жаңдос СМАЙЛХАН

^дебиет әлемі

\ ‘^‘Ақындық мамандық емес ' дейді Иран-Ғайып

Жарыс болган соң біреу озып, біреу қалары зандылық. Осы орайда білім мен өре. талант пен танымдарына қарай айтыскерлерге баға берген қазылар алқасының шешіміне жүгінейік. Сонымен, бас жүлде Жандос Смайылханның (геофак) қанжығасына байланды. 1 -орын Т.Арғынғалиға, 2-орын Қ.Тілеуханүлына, 3-орын Ж.Бөгенбайға бұйырды. Айтысқа қатысқан Ә.Қойшиева, А.Қылышбеков, А.Шөңгебаева, Е.БІсқақовтарға да сыйлықтар табыс етіліп, болашақтарына үлкен сенім білдірілді.

Айтысқа қонақ болып Батыс Қ