ภาพประกอบ 13 องค์ประกอบของการวัดและประเมินผลการเรียนรู้
1. รักชาติศาสน์กษัตริย์
2. ซื่อสัตย์สุจริต 3. มีวินัย 4. ใฝ่เรียนรู้
5. อยู่อย่างพอเพียง 6. มุ่งมั่นในการท างาน 7. รักความเป็นไทย 8. มีจิตสาธารณะ
การประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ มีนิยามและตัวชี้วัด ดังแสดงในตาราง 9 อ่าน (รับสาร)
คิดวิเคราะห์
เขียน (สื่อสาร)
หนังสือ เอกสาร โทรทัศน์อินเทอร์เน็ตสื่อต่างๆฯลฯ แล้ว สรุปเป็น ความรู้ความเข้าใจของตนเอง
วิเคราะห์สังเคราะห์หาเหตุผล แก้ปัญหา และสร้างสรรค์
ถ่ายทอดความรู้ความคิด สื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจ
118 ตาราง 9 การประเมินคุณลักษณะอันพึงประสงค์ตามหลักสูตรแกนกลางการศึกษาขั้นพื้นฐาน พ.ศ.
2551 คุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ นิยาม ตัวชี้วัด
รักชาติ ศาสน์
กษัตริย์
รักชาติศาสน์กษัตริย์หมายถึง คุณลักษณะ ที่ แสดงออกถึงการเป็นพลเมืองดีของชาติ
ธ ารงไว้ซึ่ง ความเป็นชาติไทย ศรัทธายึด มั่นในศาสนาและ เคารพเทิดทูนสถาบัน พระมหากษัตริย์ ผู้ที่รักชาติศาสน์กษัตริย์
คือ ผู้ที่มีลักษณะซึ่ง แสดงออกถึงการ เป็นพลเมืองดีของชาติมีความ สามัคคี
ปรองดอง ภูมิใจเชิดชูความเป็นชาติไทย ปฏิบัติตนตามหลักศาสนาที่ตนนับถือ และ แสดง ความจงรักภักดีต่อสถาบัน พระมหากษัตริย์
- เป็นพลเมืองดีของชาติ
- ธ ารงไว้ซึ่งความเป็นชาติไทย - ศรัทธา ยึดมั่น และปฏิบัติตน ตามหลักของศาสนา
- เคารพเทิดทูนสถาบัน พระมหากษัตริย์
ซื่อสัตย์สุจริต ซื่อสัตย์ สุจริต หมายถึงคุณลักษณะที่
แสดงออกถึง การยึดมั่นในความถูก ต้อง ประพฤติตรงตามความ เป็นจริง ต่อตนเองและผู้อื่น ทั้งทางกาย วาจา ใจ ผู้
ที่มีความซื่อสัตย์ สุจริต คือ ผู้ที่ประพฤติ
ตรงตาม ความเป็นจริง ทั้งทางกาย วาจา ใจ และยึดหลัก ความจริง ความถูกต้องใน การด าเนินชีวิต มีความ ละอายและเกรง กลัวต่อการกระท าผิด
- ประพฤติตรงตามความเป็นจริง ต่อตนเองทั้งทางกาย วาจา ใจ - ประพฤติตรงตามความเป็น จริงต่อผู้อื่นทั้งทางกาย วาจา ใจ
119 ตาราง 9 (ต่อ)
คุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ นิยาม ตัวชี้วัด
มีวินัย มีวินัย หมายถึง คุณลักษณะที่
แสดงออกถึงการยึด มั่นในข้อตกลง กฎเกณฑ์ และระเบียบ ข้อบังคับ ของ ครอบครัว โรงเรียนและสังคม ผู้ที่มี
วินัย คือ ผู้ที่ปฏิบัติตนตามข้อตกลง กฎเกณฑ์ ระเบียบ ข้อบังคับของ ครอบครัว โรงเรียนและ สังคม เป็นปกติวิสัย ไม่ละเมิดสิทธิของผู้อื่น
- ปฏิบัติตามข้อตกลง กฎเกณฑ์
ระเบียบ ข้อบังคับของ ครอบครัว โรงเรียนและสังคม
ใฝ่เรียนรู้ ใฝ่เรียนรู้ หมายถึง คุณลักษณะที่
แสดงออกถึง ความตั้งใจ เพียร พยายามในการเรียน แสวงหา ความรู้
จากแหล่งเรียนรู้ทั้งภายในและ ภายนอก โรงเรียน ผู้ที่ใฝ่เรียนรู้ คือ ผู้
ที่มีคุณลักษณะที่แสดงออกถึง ความ ตั้งใจ เพียรพยายามในการเรียน และ เข้า ร่วมกิจกรรมการเรียนรู้ แสวงหา ความรู้ จาก แหล่งเรียนรู้ทั้งภายใน และภายนอกโรงเรียนอย่าง สม่ าเสมอ ด้วยการเลือกใช้สื่ออย่างเหมาะสม บันทึกความรู้ วิเคราะห์ สรุปเป็นองค์
ความรู้ แลกเปลี่ยนเรียนรู้ ถ้ายทอด เผยแพร่และน าไปใช้ ชีวิตประจ าวันได้
- ตั้งใจ เพียรพยายามในการ เรียน และเข้าร่วมกิจกรรมการ เรียนรู้ แสวงหาความรู้จาก แหล่งเรียนรู้ ต่าง ๆ ทั้งภายใน และภายนอกโรงเรียน ด้วยการ เลือกใช้สื่ออย่างเหมาะสม สรุป เป็นองค์ความรู้ และสามารถ น าไปใช้ในชีวิตประจ าวันได้
120 ตาราง 9 (ต่อ)
คุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ นิยาม ตัวชี้วัด
อยู่อย่าง พอเพียง อยู่อย่างพอเพียง หมายถึง คุณลักษณะที่
แสดงออกถึงการด าเนินชีวิตอย่าง พอประมาณ มีเหตุผล รอบคอบ มี
คุณธรรม มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ ดีและ ปรับตัวเพื่ออยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข ผู้ที่อยู่อย่างพอเพียง คือ ผู้ที่ด าเนินชีวิต อย่าง ประมาณตน มีเหตุผล รอบคอบ ระมัดระวัง อยู่ร่วมกับผู้อื่นด้วยความ รับผิดชอบ ไม่ เบียดเบียนผู้อื่น เห็นคุณค่า ของทรัพยากรต่างๆ มี การวางแผน ป้องกันความเสี่ยง และพร้อมรับการ เปลี่ยนแปลง
- ด าเนินชีวิตอย่างพอประมาณ มีเหตุผล รอบคอบ มีคุณธรรม - มีภูมิคุ้มกันในตัวที่ดีปรับตัว เพื่ออยู่ในสังคมได้อย่างมี
ความสุข
มุ่งมั่นในการ ท างาน มุ่งมั่นในการท างาน หมายถึง คุณลักษณะ ที่ แสดงออกถึงความตั้งใจและรับผิดชอบ ในการท าหน้าที่ การงานด้วยความเพียร พยายาม อดทน เพื่อให้งานส าเร็จตาม เป้าหมายผู้ที่มุ่งมั่นในการท างาน คือ ผู้ที่มี
ลักษณะซึ่ง แสดงออกถึงความตั้งใจปฏิบัติ
หน้าที่ที่ได้รับ มอบหมาย ด้วยความเพียร พยายาม ทุ่มเทก าลัง กาย ก าลังใจ ในการ ปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ให้ส าเร็จ ลุล่วงตาม เป้าหมายที่ก าหนดด้วยความรับผิดชอบ และมีความภาคภูมิใจในผลงาน
- ตั้งใจและรับผิดชอบในการ ปฏิบัติหน้าที่การงาน - ท างานอดทนเพื่อให้งาน ส าเร็จตามเป้าหมาย
121 ตาราง 9 (ต่อ)
คุณลักษณะ
อันพึงประสงค์ นิยาม ตัวชี้วัด
รักความเป็น ไทย รักความเป็นไทย หมายถึง คุณลักษณะที่
แสดงออกถึงความภาคภูมิใจ เห็นคุณค่า ร่วม อนุรักษ์สืบทอดภูมิปัญญาไทย ขนบธรรมเนียม ประเพณีศิลปะและ วัฒนธรรม ใช้ภาษาไทยในการ สื่อสารได้
อย่างถูกต้อง และเหมาะสม ผู้ที่รักความเป็น ไทย คือ ผู้ที่มีความภาคภูมิใจ เห็น คุณค่า ชื่นชม มีส่วนร่วมในการอนุรักษ์สืบ ทอด เผยแพร่ภูมิปัญญาไทย
ขนบธรรมเนียมประเพณี ศิลปะ และ วัฒนธรรมไทย มีความกตัญญูํกตเวที ใช้
ภาษาไทย ในการสื่อสารอย่างถูกต้อง เหมาะสม
- ภาคภูมิใจในขนบธรรมเนียม ประเพณี ศิลปะ วัฒนธรรม ไทย และมีความกตัญญู กตเวที
- เห็นคุณค่าและใช้ภาษาไทย ใน การสื่อสารได้อย่างถูกต้อง เหมาะสม
- อนุรักษ์และสืบทอดภูมิ
ปัญญาไทย
มีจิตสาธารณะ มีจิตสาธารณะ หมายถึง คุณลักษณะที่
แสดงออก ถึงการมีส่วนร่วมในกิจกรรมหรือ สถานการณ์ที่ ก่อให้เกิดประโยชน์แก่ผู้อื่น ชุมชน และสังคม ด้วย ความเต็มใจ กระตือรือร้น โดยไม่หวังผลตอบแทน ผู้ที่มี
จิตสาธารณะ คือ ผู้ที่มีลักษณะเป็นผู้ให้และ ช่วยเหลือผู้อื่น แบ่งปันความสุขส่วนตนเพื่อ ท า ประโยชน์แก่ส่วนรวม เข้าใจ เห็นใจผู้ที่มี
ความ เดือดร้อน อาสาช่วยเหลือสังคม อนุรักษ์ สิ่งแวดล้อม ด้วยแรงกาย สติปัญญา ลงมือปฏิบัติ เพื่อแก้ปัญหา หรือร่วม
สร้างสรรค์สิ่งที่ดีงามให้เกิด ในชุมชน โดยไม่
หวังสิ่งตอบแทน
- ช่วยเหลือผู้อื่นด้วยความเต็ม ใจ โดยไม่หวังผลตอบแทน - เข้าร่วมกิจกรรมที่เป็น ประโยชน์ต่อโรงเรียน ชุมชน และ สังคม
122 การประเมินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน
กระทรวงศึกษาธิการ (2551) การประเมินกิจกรรมพัฒนาผู้เรียน เป็นการประเมิน การปฏิบัติกิจกรรมและผลงานของผู้เรียนและเวลาในการเข้าร่วมกิจกรรมตามเกณฑ์ ที่ก าหนดไว้ใน แต่ละกิจกรรม และใช้เป็นข้อมูลประเมินการเลื่อนชั้นเรียนและการจบการศึกษาระดับต่าง ๆ ดังแสดงในภาพประกอบ 16
ที่มา : กระทรวงศึกษาธิการ (2551)