การบรรจุและการขนส่งสารเคมี
หมวด 6.1 วัตถุมีพิษ
13) ติดป้ายเตือนทางรังสีโดยรอบรถ
4.1 ระบบการรวบรวมน้ำเสียจากห้องปฏิบัติการ
4.3.1 ระบบบ่อเติมอากาศ (aerated lagoon)
บ่อเติมอากาศหรือสระเติมอากาศ มีลักษณะเป็นสระดินเหมือนกับบ่อผึ่งแต่
มีการติดตั้งเครื่องเติมอากาศ (aerator) ที่ติดตั้งแบบทุ่นลอยหรือยึดติดกับแท่นก็ได้
เพื่อเพิ่มปริมาณออกซิเจนในน้ำเสียอย่างทั่วถึงแทนการสังเคราะห์แสงของสาหร่ายหรือ พืชน้ำอื่นๆ (ภาพที่ 11 และ 12) นอกจากนี้บ่อเติมอากาศยังเป็นระบบบำบัดน้ำเสีย ทางชีวภาพที่ใช้ออกซิเจนในการย่อยสลายสารอินทรีย์คาร์บอนในลักษณะแขวนลอยอยู่
ในถังปฏิกิริยา ซึ่งเป็นบ่อดินอัดแน่นที่มีการควบคุมรูปร่างโดยทั่วไป มีรูปร่างสี่เหลี่ยม ซึ่งอาจกรุผนังและพื้นบ่อด้วยหินก้อนใหญ่ คอนกรีตหรือพลาสติก เพื่อป้องกันการกัด เซาะดินในเวลาที่มีการเติมอากาศและป้องกันการรั่วซึมของน้ำที่ลงปนเปื้อนน้ำใต้ดิน ผนังบ่อมีความลาดเอียงประมาณ 1:2 ถึง 1:4 ระยะเวลาในการเก็บกักน้ำเสียไว้ในบ่อ นานประมาณ 10 วัน ส่วนความลึกของบ่อประมาณ 2-6 เมตร แต่ไม่ควรลึกมากกว่า 4 เมตร ทั้งนี้เนื่องจากเครื่องเติมอากาศอาจจะไม่สามารถเติมออกซิเจนได้อย่างเพียง พอและการกวนผสมของน้ำในบ่อ ซึ่งอาจทำให้เกิดสภาพที่ไม่เหมาะสมในระบบบ่อ บำบัดน้ำเสียรวมได้
บ่อชนิดนี้สามารถลดปริมาณความสกปรกของน้ำเสียในรูปของค่าบีโอดี
(Biochemical Oxygen Demand; BOD) ได้ร้อยละ 80-95 โดยอาศัยหลักการ ทำงานของจุลินทรีย์ภายใต้สภาวะที่มีออกซิเจน (aerobic condition)
ภาพที่ 11 บ่อเติมอากาศแบบ aerobic and facultative aerated lagoons (ดัดแปลงจาก: http://www.ilo.org/encyclopedia)
รูปที่ 12 ตัวอย่างบ่อเติมอากาศ
(http://www.tawanbott.com/gallery/gallery3.html)
ส่วนประกอบของระบบบ่อเติมอากาศ มีดังนี้
- บ่อเติมอากาศ (จำนวนบ่อขึ้นอยู่กับการออกแบบ)
- บ่อบ่มเพื่อปรับสภาพน้ำทิ้ง (จำนวนบ่อขึ้นอยู่กับการออกแบบ) - บ่อเติมคลอรีนสำหรับฆ่าเชื้อโรค จำนวน 1 บ่อ
อุปกรณ์ที่สำคัญของระบบบ่อเติมอากาศ ได้แก่ เครื่องเติมอากาศ ซึ่งมี
วัตถุประสงค์หลักเพื่อให้ออกซิเจนแก่น้ำเสีย สำหรับข้อดีและข้อเสียของบ่อเติมอากาศ มีดังนี้
ข้อดีของบ่อเติมอากาศ
- ค่าลงทุนก่อสร้างต่ำแต่ประสิทธิภาพของระบบสูงสามารถรับการเพิ่มภาระ มลพิษอย่างกะทันหัน (shock load) ได้ดี มีกากตะกอนและกลิ่นเหม็นเกิดขึ้นน้อย
- สามารถรองรับน้ำเสียหรือสารมลพิษที่ไหลเข้าสู่ระบบอย่างกะทันหันได้
รวมทั้งสามารถควบคุมปัญหาเรื่องกากตะกอนหรือปัญหาเรื่องกลิ่นได้ดี
- การดำเนินการและบำรุงรักษาง่ายสามารถบำบัดได้ทั้งน้ำเสียชุมชนและน้ำ เสียโรงงานอุตสาหกรรมบางประเภท เช่น โรงงานกระดาษ และโรงงานผลิตอาหาร เป็นต้น
ข้อเสียของบ่อเติมอากาศ
- ต้องเสียค่าใช้จ่ายในส่วนของค่ากระแสไฟฟ้าสำหรับเครื่องเติมอากาศ ค่า ซ่อมบำรุงและดูแลรักษาเครื่องเติมอากาศ
- การสร้างระบบเติมอากาศจะต้องใช้พื้นที่ค่อนข้างมาก 4.3.2 ระบบคลองเวียนวน (Oxidation Ditch; OD)
ระบบนี้รูปแบบของถังเติมอากาศจะมีลักษณะเป็นวงรีหรือวงกลม ทำให้น้ำ ไหลวนเวียนตามแนวยาว (plug flow) ของถังเติมอากาศ และรูปแบบการกวนที่ใช้
เครื่องกลเติมอากาศตีน้ำในแนวนอน (horizontal surface aerator) รูปแบบของ ถังเติมอากาศลักษณะนี้จะทำให้เกิดสภาวะแอน็อกซิก (Anoxic zone) ซึ่งเป็น สภาวะที่ไม่มีออกซิเจนละลายในน้ำ ทำให้ไนเตรท (NO32-) ถูกเปลี่ยนไปเป็นก๊าซ ไนโตรเจน (N2) โดยแบคทีเรียกลุ่มดีไนตริฟายอิงแบคทีเรีย (denitrifying bacteria) จึงทำให้ระบบสามารถบำบัดไนโตรเจนได้ (ดังภาพที่ 13)
ภาพที่ 13 ระบบบำบัดน้ำเสียแบบคลองวนเวียน (กรมควบคุมมลพิษ, 2545)
4.3.3 ระบบแอกทิเวทเต็ตสลัดจ์หรือตะกอนเร่ง (Activated sludge