66 Nghiªn cøu T«n gi¸o. Sè 6 - 2006
BiÓu t−îng Hoa Sen trong ®¹o PhËt
ë dÜ biÓu t−îng Hoa Sen ®−îc sö dông phæ biÕn trong ®¹o PhËt lμ v×
lÝ do sau ®©y:
- §øc PhËt ThÝch Ca M©u Ni, Gi¸o chñ cña ®¹o PhËt hiÖn nay, gi¸ng sinh vμo mïa sen në, ngμy tr¨ng trßn (Vesak) 15 th¸ng 4 ¢m lÞch. Tuy nhiªn, theo truyÒn thèng ngμy x−a cña PhËt gi¸o §¹i thõa, th× ngμy gi¸ng sinh cña §øc PhËt l¹i ®−îc kØ niÖm vμo ngμy 8 th¸ng 4 ¢m lÞch h»ng n¨m t¹i ViÖt Nam, Trung Quèc vμ NhËt B¶n;
- Tõ tr−íc tíi nay, vμo mïa PhËt §¶n, phËt tö th−êng h¸t bμi nh¹c Hoa Sen ®Ó d©ng lªn §øc PhËt, ®¹i ý nh− sau:
“Hoa Sen xinh ®Ñp biÕt lμ bao!
Hoa ¬i, Hoa cã tù thña nμo?
Mμ ng−êi h»ng nãi: Hoa Qu©n tö GÇn bïn vÉn gi÷ vÎ thanh cao…”;
- Trong c¸c chïa, kh«ng chØ t¹i ViÖt Nam, mμ cßn c¶ ë c¸c nwocs kh¸c trªn thÕ giíi, c¸c pho t−îng PhËt th−êng ®−îc
®Æt trªn c¸c ®μi Sen;
- VÒ mÆt gi¸o lÝ §¹i thõa, hÇu hÕt c¸c kinh ®iÓn ®Òu nh¾c tíi hai ch÷ Liªn Hoa (Hoa Sen). §Æc biÖt Kinh ThiÒn §Þnh Hoa Sen (Ph¸p Hoa Thiªn Muéi) ®· ®−îc dÞch
®Çu tiªn t¹i Giao Ch©u, vμo gi÷a thÕ kØ III sau C«ng nguyªn, tõ ch÷ Ph¹n ra ch÷
ThÝch §øc NghiÖp(*)
H¸n. Trong th− môc PhËt gi¸o cña Bunyu Nanjio cã ghi: “T¨ng sÜ Chi C−¬ng L−¬ng TiÕp (Kalaruci), ng−êi n−íc §¹i Nhôc Chi (Indo-Scythe), ®· dÞch nhiÒu Kinh §¹i thõa t¹i Giao Ch©u, vμo nh÷ng n¨m 255-256. Trong nh÷ng Kinh nμy, cã bé Kinh §¹i thõa næi tiÕng, gäi lμ Ph¸p Hoa Tam Muéi. §ång thêi cã t¨ng sÜ ViÖt Nam tªn lμ ThÝch §¹o Thanh ®· gióp Chi C−¬ng L−¬ng TiÕp cïng dÞch bé Kinh ThiÒn §Þnh Hoa Sen ®ã”.
- Còng gièng nh− ThÝch T¨ng DuÖ, t¨ng sÜ Trung Quèc, ®· gióp ngμi Kumarajiva (C−u Ma La ThËp, §ång Thä), ng−êi xø Quy T− (Kucha), ®Õn Trung Quèc dÞch bé Kinh DiÖu Ph¸p Liªn Hoa (Saddharma - pundarika sutra), gåm 7 quyÓn, 28 phÈm, vμo ®Çu thÕ kØ V, tøc n¨m 406; Cã thÓ t¹m dÞch lμ Kinh Hoa Sen PhÐp Mμu;
- TiÕp theo §«ng ph−¬ng, «ng EugÌne Burnouf, ng−êi Ph¸p, ®Çu tiªn ë T©y ph−¬ng, còng ®· dÞch Kinh DiÖu Ph¸p Liªn Hoa, tõ ch÷ Ph¹n thμnh ch÷ Ph¸p, mμ «ng dÞch lμ “Le Lotus de la Bonne Loi”, Paris, n¨m 1852. BiÕt r»ng Bé Kinh nμy n»m trong tËp s¸ch “Introduction μ l’histoire du Bouddhisme indien”. Giíi
*. Hoµ Th−îng, chïa Gi¸c Minh, Thµnh phè Hå ChÝ Minh.
S
66
Thích Đức Nghiệp. Biểu tượng Hoa sen… 67
thiÖu LÞch sö PhËt gi¸o Ên §é, mμ «ng
®· biªn so¹n tr−íc, n¨m 1844. Sau ®ã, t¹i Anh vμ §øc, l¹i cã c¸c häc gi¶ kh¸c. còng dÞch Kinh Ph¸p Hoa nμy thμnh ch÷ b¶n xø. Doa vËy, ng−êi ph−¬ng T©y, ¢u Mü óc, th−êng gäi §¹o PhËt lμ T«n gi¸o Hoa Sen (Religion of Lotus). Bëi lÏ:
1. VÒ biÓu t−îng, Hoa Sen lμ mét lo¹i hoa b×nh dÞ, t−îng tr−ng cho §¹o PhËt vμ, thùc tÕ, Hoa Sen l¹i ph¸t sinh ë hå, ao bïn, råi v−¬n lªn vμ to¶ ra h−¬ng s¾c, lμm ®Ñp th¬m cho c¶ mäi ng−êi vμ m«i tr−êng sinh th¸i. Còng vËy, §¹o PhËt lμ Trung §¹o, võa xuÊt thÕ võa nhËp thÕ, võa v−ît khái bïn võa sinh ra tõ bïn, xuÊt thÕ cho t¨ng ni, nhËp thÕ cho c¸c PhËt Tö, lμ mét nÕp sèng hμi hoμ, c©n ®èi;
kh«ng thiªn chÊp, ch¼ng cùc ®oan. NghÜa lμ, ch¼ng duy t©m, duy vËt g× c¶… Nãi c¸ch kh¸c, môc ®Ých cña §¹o PhËt lμ gi¸c ngé vμ gi¶i tho¸t, b×nh ®¼ng, h¹nh phóc vμ tù do, lμm cho mäi ng−êi ®Òu ®¹t tíi ®Ønh cao phÈm gi¸ nh©n b¶n. V× thÕ, ngay tõ ®Çu,
§¹o PhËt ®· c«ng khai b¸c bá thÈm quyÒn cña Th−îng §Õ Ph¹m Thiªn (Brahma) vμ xo¸ s¹ch x· héi bÊt c«ng gåm 4 giai cÊp cña Bμlam«n gi¸o hay Ên §é gi¸o. Bëi lÏ Th−îng §Õ, bÊt kÓ lμ g×, ®Òu do sù t−ëng t−îng cña con ng−êi t¹o ra, h¬n n÷a, ai nghe theo Th−îng §Õ, th× ®−îc lªn Thiªn
§μng, h−ëng h¹nh phóc; tr¸i l¹i, th× ph¶i
®o¹ xuèng Ho¶ Ngôc ®êi ®êi, ®óng nh− lêi d¹y trong Kinh Th¸nh. Nh− vËy, râ rμng th©n phËn con ng−êi suèt ®êi chØ lμ n« lÖ, ch¼ng cã quyÒn sèng vμ cμng ch¼ng cã gi¸
trÞ nh©n phÈm g× hÕt.
Víi §¹o PhËt, thÕ giíi nμy lμ do nguyªn lÝ Nh©n Duyªn t−¬ng quan mμ cÊu thμnh; cßn con ngwoif th× ®Òu do quy
luËt Nh©n Qu¶ t−¬ng xøng cña con ng−êi mμ ®−îc h¹nh phóc hay bÞ khæ ®au. Bªn c¹nh ®ã, ai nÊy ®Òu cã PhËt TÝnh b×nh
®¼ng, tuú theo mçi ng−êi cã biÕt tu d−ìng th©n t©m hay kh«ng.
2. VÒ ý nghÜa, nãi chung theo gi¸o lÝ PhËt gi¸o §¹i Thõa; nãi riªng theo Kinh Hoa Sen, Kinh DiÖu Ph¸p Liªn Hoa, th×
tÊt c¶ chóng sinh ®Òu cã PhËt TÝnh, ®Òu cã kh¶ n¨ng thμnh PhËt, thμnh ng−êi gi¸c ngé vμ gi¶i tho¸t, h¹nh phóc vμ tù do, trong mét thÕ giíi an b×nh vμ an l¹c.
VÝ dô:
a) Trong Kinh Hoa Nghiªm, Ph¸p Héi
®Çu tiªn mμ §øc PhËt gi¶ng d¹y cho c¸c hμng Bå T¸t, cã ThiÖn Tμi §ång Tö ®−îc thô kÝ thμnh PhËt;
b) Trong Kinh Ph¸p Hoa, Kinh Hoa Sen, Ph¸p Héi Ph¸p Hoa vμ NiÕt Bμn cuèi cïng mμ §øc PhËt gi¶ng d¹y cho c¸c hμng Bå T¸t Viªn Gi¸o, l¹i cã Long N÷
còng ®−îc thô kÝ thμnh PhËt.
Tuy nhiªn, hai Bé Kinh kÓ trªn ®Òu më ®Çu b»ng Bå T¸t ®¹i TrÝ V¨n Thï vμ kÕt thóc b»ng Bå T¸t §¹i Hμnh Phæ HiÒn.
NghÜa lμ, muèn ®¹t ®−îc ng«i vÞ Gi¸c Ngé vμ Gi¶i Tho¸t, th× mçi ng−êi nam hay n÷
ph¶i tu d−ìng c¶ trÝ tuÖ vμ ®¹o ®øc tõ bi, c¶ gi¸c ngé vμ hμnh ®éng viªn m·n, h−íng tíi tù lîi vμ lîi tha, tù gi¸c vμ gi¸c tha, tù hμnh vμ tù nhiÖm.
VËy, mçi n¨m §¹i lÔ PhËt §¶n trë vÒ,
®Ó tá lßng thμnh kÝnh tri ©n vμ b¸o ©n
§øc PhËt, mét trong Bèn Träng ©n - ¢n Cha MÑ, ¢n Tæ quèc, ¢n nh÷ng ng−êi gióp ®ì vμ ¢n PhËt ph¸p t¨ng, th× chóng ta h·y tÝch cùc thùc hiÖn chñ tr−¬ng Tõ Bi Cøu Khæ, cøu d©n ®é thÕ cña §øc PhËt./.
