vËn dông quan ®iÓm t«n gi¸o cña Hå ChÝ Minh ®Ó x©y dùng khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc trong c¸ch m¹ng ViÖt nam
Ó tõ khi l·nh ®¹o c¸ch m¹ng ViÖt Nam thùc hiÖn c¸c cuéc ®Êu tranh giµnh ®éc lËp d©n téc cho ®Õn sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc ngµy nay,
§¶ng vµ Nhµ níc ta lu«n ph¸t huy vai trß cña c¸c t«n gi¸o trong khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc. §Æc biÖt, tõ sau th¾ng lîi cña C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945, níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa ra ®êi, mÆc dï ph¶i gi¶i quyÕt rÊt nhiÒu vÊn ®Ò võa cã tÝnh cÊp b¸ch võa cã tÝnh chiÕn lîc ®Ó hoµn thµnh c¸ch m¹ng d©n téc, d©n chñ, nh©n d©n, thùc hiÖn môc tiªu d©n giµu, níc m¹nh, d©n chñ, c«ng b»ng, v¨n minh nhng viÖc vËn dông quan ®iÓm t«n gi¸o cña Hå ChÝ Minh vµo nhiÖm vô x©y dùng khèi ®¹i
®oµn kÕt d©n téc lu«n lu«n ®îc x¸c ®Þnh lµ mét trong nh÷ng nhiÖm vô quan träng cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Sù vËn dông quan ®iÓm t«n gi¸o cña Hå ChÝ Minh vµo nhiÖm vô x©y dùng khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc ë níc ta tõ sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945 ®Õn nay ®îc thÓ hiÖn ë viÖc ho¹ch ®Þnh vµ tæ chøc thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng, ®êng lèi, chÝnh s¸ch, ph¸p luËt cña §¶ng vµ Nhµ níc; ë c«ng t¸c tuyªn truyÒn, vËn ®éng, tËp hîp c¸c t«n gi¸o cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c
®oµn thÓ nh©n d©n cïng nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc cña c¸c t«n gi¸o trong ®êi sèng x· héi theo híng ngµy cµng “Tèt
®êi ®Ñp ®¹o”.
Lª B¸ Tr×nh(*)
1. XuÊt ph¸t tõ quan ®iÓm t«n gi¸o lµ mét h×nh th¸i ý thøc x· héi, h¬n n÷a lµ mét thùc thÓ trong ®êi sèng v¨n hãa - tinh thÇn cña mét bé phËn nh©n d©n nªn
§¶ng Céng s¶n ViÖt Nam lu«n t«n träng sù tån t¹i cña t«n gi¸o trong suèt tiÕn tr×nh cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam. Trªn c¬
së ®ã, chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®èi víi t«n gi¸o vµ l·nh ®¹o c«ng t¸c t«n gi¸o cña
§¶ng ngµy cµng ®îc hoµn thiÖn, phï hîp h¬n gi÷a lÝ luËn vµ thùc tiÔn.
Víi chñ tr¬ng “VËn ®éng ®ång bµo theo ®¹o - “Më réng ViÖt Nam C«ng gi¸o cøu quèc héi”. Cè c¶m hãa quÇn chóng c¸c héi PhËt thÇy vµ Cao §µi”(1) trong NghÞ quyÕt l·nh ®¹o cuéc tæng khëi nghÜa C¸ch m¹ng th¸ng T¸m ®· gãp phÇn t¹o nªn søc m¹nh cña khèi ®oµn kÕt, thèng nhÊt trong c¸c lùc lîng nh©n d©n, ®a ®Õn thµnh c«ng cña C¸ch m¹ng th¸ng T¸m n¨m 1945. Trong c¸c giai
®o¹n c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc, d©n chñ nh©n d©n sau nµy, khi xuÊt hiÖn nh÷ng t×nh h×nh míi liªn quan ®Õn vÊn
®Ò t«n gi¸o, §¶ng ta ®· cã nh÷ng chñ tr¬ng cô thÓ, kÞp thêi ®Ó gi¶i quyÕt, trong ®ã ®¸ng chó ý lµ c¸c v¨n b¶n, chØ
*. ThS., ñy ban Trung ¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam.
1. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. V¨n kiÖn §¶ng Toµn tËp, tËp 7, Nxb. ChÝnh trÞ quèc gia, Hµ Néi, 2000, tr.
423-433.
K
thÞ nh: ChØ thÞ VÒ vËn ®éng khèi Hoµ H¶o, ngµy 7/4/1953 cña Trung ¬ng Côc MiÒn Nam; ChØ thÞ sè 39/K§, ngµy 15/01/1953 cña Ph©n Liªn khu ñy miÒn
§«ng VÒ chÝnh s¸ch ®èi víi Cao §µi trong t×nh h×nh míi; ChØ thÞ sè 94-CT/T¦, ngµy 21/9/1954 do ®ång chÝ Trêng Chinh kÝ VÒ viÖc thi hµnh chÝnh s¸ch t«n gi¸o trong vïng míi gi¶i phãng; ChØ thÞ 29-CT/T¦, ngµy 27-6-1955 cña Ban BÝ th Trung ¬ng
§¶ng VÒ viÖc thi hµnh s¾c lÖnh míi vÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o (S¾c lÖnh 234 - SL, do Chñ tÞch níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa kÝ ban hµnh ngµy 14/6/1955); ChØ thÞ sè 22- CT/T¦, ngµy 5/7/1961 cña Ban BÝ th VÒ chñ tr¬ng vµ c«ng t¸c ®èi víi ®¹o Thiªn Chóa ë MiÒn B¾c; ChØ thÞ sè 161-CT/T¦, ngµy 17/6/1963 cña Ban BÝ th VÒ c«ng t¸c vËn ®éng ®ång bµo theo ®¹o PhËt, Cao
§µi, Tin Lµnh tríc t×nh h×nh, nhiÖm vô míi; ChØ thÞ sè 63/CT, ngµy 17-6-1963 VÒ viÖc ph¶n ¸nh ©m mu míi cña ®Þch lîi dông t«n gi¸o chèng c¸ch m¹ng MiÒn Nam; ChØ thÞ sè 48-CT/T¦, ngµy 3/3/1971 VÒ viÖc tÝch cùc vµ chñ ®éng söa ch÷a sai lÇm trong vïng C«ng gi¸o, kiªn quyÕt gi÷
v÷ng trËt tù an ninh, kÞp thêi chèng l¹i mäi hµnh ®éng ph¸ ho¹i cña ®Þch;ChØ thÞ sè 66-CT/T¦, ngµy 26/11/1990, cña Ban BÝ th VÒ viÖc thùc hiÖn nghÞ quyÕt 24- NQ/T¦, ngµy 16/10/1990 cña Bé ChÝnh trÞ vÒ "T¨ng cêng c«ng t¸c t«n gi¸o trong t×nh h×nh míi”;ChØ thÞ sè 37-CT/T¦, ngµy 02/7/1998 VÒ c«ng t¸c t«n gi¸o trong t×nh h×nh míi,v.v...
VÒ c¸c nghÞ quyÕt chuyªn ®Ò l·nh ®¹o c«ng t¸c t«n gi¸o cã c¸c v¨n b¶n ®¸ng chó ý: NghÞ quyÕt Héi nghÞ lÇn thø 15 (më réng, th¸ng 1-1959) cña Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng §¶ng VÒ ®êng lèi c¸ch m¹ng MiÒn Nam, ®Ò ra chñ tr¬ng
thµnh lËp MÆt trËn D©n téc Thèng nhÊt riªng cho MiÒn Nam ®Ó tËp hîp mäi lùc lîng nh©n d©n MiÒn Nam vµo môc tiªu cña c¸ch m¹ng MiÒn Nam lµ khëi nghÜa giµnh chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n b»ng søc m¹nh cña quÇn chóng kÕt hîp víi lùc lîng vò trang, trong ®ã ®Èy m¹nh c«ng t¸c vËn ®éng c¸c t«n gi¸o; NghÞ quyÕt sè 40- N§/T¦, ngµy 01/10/1981 cña Ban BÝ th
Trung ¬ng §¶ng VÒ c«ng t¸c t«n gi¸o trong t×nh h×nh míi; NghÞ quyÕt sè 24- NQ/T¦, ngµy 16/10/1990 cña Bé ChÝnh trÞ VÒ c«ng t¸c t«n gi¸o trong t×nh h×nh míi;
NghÞ quyÕt sè 25-NQ/TW, ngµy 12/3/2003, cña Héi nghÞ Ban ChÊp hµnh Trung ¬ng khãa IX VÒ c«ng t¸c t«n gi¸o.
Nh÷ng quan ®iÓm, chñ tr¬ng lín vÒ t«n gi¸o ®Òu ®îc ®a ra trong c¸c nghÞ quyÕt §¹i héi §¶ng toµn quèc, ®Æc biÖt lµ tõ §¹i héi VI ®Õn nay thÓ hiÖn râ nh÷ng bíc tiÕn quan träng cña qu¸ tr×nh hoµn thiÖn dÇn chñ tr¬ng, ®êng lèi ®èi víi t«n gi¸o cña §¶ng ta. §Æc biÖt, C¬ng lÜnh x©y dùng ®Êt níc trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa x· héi (gäi t¾t lµ C¬ng lÜnh n¨m 1991) lµ mét v¨n kiÖn mang tÝnh chiÕn lîc cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam sau thêi k×
®æi míi, trong ®ã chñ tr¬ng ®èi víi t«n gi¸o ®îc ghi râ: “TÝn ngìng, t«n gi¸o lµ nhu cÇu tinh thÇn cña mét bé phËn nh©n d©n. Thùc hiÖn nhÊt qu¸n chÝnh s¸ch t«n träng vµ ®¶m b¶o quyÒn tù do tÝn ngìng,
®ång thêi chèng viÖc lîi dông tÝn ngìng
®Ó lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña Tæ quèc vµ nh©n d©n”(2).
§Õn §¹i héi XI cña §¶ng n¨m 2011, tæng kÕt 20 thùc hiÖn C¬ng lÜnh n¨m
2. Website §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. C¬ng lÜnh
x©y dùng ®Êt níc trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa
x· héi, ngµy 27/6/1991, cËp nhËt ngµy 24/4/2006.
1991, §¶ng ta bæ sung, ph¸t triÓn chñ tr¬ng, ®êng lèi cña c¸ch m¹ng ViÖt Nam trong giai ®o¹n míi, trong ®ã chñ tr¬ng vÒ t«n gi¸o ®îc kh¼ng ®Þnh:
“T«n träng vµ b¶o ®¶m quyÒn tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o vµ kh«ng tÝn ngìng, t«n gi¸o cña nh©n d©n theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt. §Êu tranh vµ xö lÝ nghiªm ®èi víi mäi hµnh ®éng vi ph¹m tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o vµ lîi dông tÝn ngìng, t«n gi¸o lµm tæn h¹i ®Õn lîi Ých cña Tæ quèc vµ nh©n d©n”(3).
Nh vËy, theo híng hoµn thiÖn vµ ph¸t triÓn cña ®êng lèi c¸ch m¹ng ViÖt Nam, c¸c quan ®iÓm, chñ tr¬ng cña
§¶ng vÒ t«n gi¸o ngµy cµng cô thÓ ho¸
sù vËn dông quan ®iÓm t«n gi¸o cña Hå ChÝ Minh vµo nhiÖm vô x©y dùng khèi
®¹i ®oµn kÕt d©n téc.
2. Tõ n¨m 1945 ®Õn nay, Nhµ níc ®·
ban hµnh nhiÒu chÝnh s¸ch, ph¸p luËt thÓ chÕ ho¸ c¸c chñ tr¬ng, ®êng lèi cña
§¶ng vÒ t«n gi¸o, ®ång thêi ®· kh«ng ngõng rµ so¸t, hoµn thiÖn dÇn vÒ mÆt ph¸p luËt ®èi víi tæ chøc vµ ho¹t ®éng cña c¸c t«n gi¸o.
V¨n b¶n mang tÝnh chÊt ph¸p luËt ®Çu tiªn liªn quan ®Õn c«ng t¸c t«n gi¸o lµ S¾c lÖnh sè 65, ngµy 23/11/945 do Chñ tÞch ChÝnh phñ l©m thêi Hå ChÝ Minh kÝ vÒ viÖc b¶o tån cæ di tÝchvµ giao nhiÖm vô
“b¶o tån tÊt c¶ cæ di tÝch trong toµn câi ViÖt Nam” cho §«ng D¬ng B¸c cæ häc viÖn. TiÕp theo ®ã, c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ t«n gi¸o ®¸ng ghi nhËn lµ: V¨n b¶n sè 315-TTG, ngµy 4/10/1953 do Phã Thñ tíng ChÝnh phñ Ph¹m V¨n §ång kÝ VÒ chÝnh s¸ch t«n gi¸o; S¾c lÖnh sè 197/SL, ngµy 19/12/1953, do Chñ tÞch Hå ChÝ Minh kÝ ban bè LuËt C¶i c¸ch ruéng ®Êt (VÒ
vÊn ®Ò ruéng ®Êt cña t«n gi¸o t¹i Ch¬ng III cña s¾c lÖnh nµy); S¾c lÖnh 234 - SL, ngµy 14/6/1955, do Chñ tÞch níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa kÝ VÒ vÊn ®Ò t«n gi¸o; NghÞ quyÕt sè 297-CP, ngµy 11/11/1977 cña Héi ®ång ChÝnh phñ VÒ
“Mét sè chÝnh s¸ch ®èi víi t«n gi¸o”; NghÞ ®Þnh Sè: 69/H§BT, ngµy 21/3/1991 cña Héi ®ång Bé Trëng Quy ®Þnh vÒ c¸c ho¹t ®éng t«n gi¸o; NghÞ ®Þnh sè 26/1999/N§-CP, ngµy 19/4/1999 cña ChÝnh phñ VÒ c¸c ho¹t ®éng t«n gi¸o; Ph¸p lÖnh TÝn ngìng, T«n gi¸o do Uû ban Thêng vô Quèc héi kho¸ XI th«ng qua ngµy 18/6/2004, b¾t ®Çu thùc hiÖn tõ ngµy 15/11/2004. §Õn th¸ng 3 n¨m 2005, ChÝnh phñ ban hµnh NghÞ ®Þnh vÒ
“Híng dÉn thi hµnh mét sè ®iÒu cña Ph¸p lÖnh TÝn ngìng, T«n gi¸o”.
Cïng víi c¸c v¨n b¶n ph¸p quy trªn
®©y, ChÝnh phñ ®· ban hµnh nhiÒu th«ng t, chØ thÞ, nghÞ quyÕt, quyÕt ®Þnh, ch¬ng tr×nh hµnh ®éng nh»m thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®èi víi t«n gi¸o. §Æc biÖt, v¨n b¶n ph¸p luËt tèi cao vµ quan träng nhÊt trong ®iÒu hµnh, qu¶n lÝ ®Êt níc lµ HiÕn ph¸p n¨m 1992.
T¹i §iÒu 70 HiÕn ph¸p nµy nªu râ: “C«ng d©n cã quyÒn tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o, theo hoÆc kh«ng theo mét t«n gi¸o nµo.
C¸c t«n gi¸o ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt. Nh÷ng n¬i thê tù cña c¸c tÝn ngìng, t«n gi¸o, ®îc ph¸p luËt b¶o hé.
Kh«ng ai ®îc x©m ph¹m tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o, hoÆc lîi dông tÝn ngìng, t«n gi¸o ®Ó lµm tr¸i ph¸p luËt
3. Website §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. C¬ng lÜnh
x©y dùng ®Êt níc trong thêi k× qu¸ ®é lªn chñ nghÜa
x· héi (Bæ sung, ph¸t triÓn n¨m 2011), cËp nhËt ngµy
4/3/2011.
vµ chÝnh s¸ch cña Nhµ níc”(4). C¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt ®iÒu chØnh lÜnh vùc t«n gi¸o nãi trªn kh«ng nh÷ng t¨ng nhanh vÒ sè lîng, mµ cßn phong phó, ®a d¹ng vµ ngµy cµng hoµn thiÖn h¬n vÒ néi dung, gi¶i ph¸p thùc hiÖn. NÕu tríc ®©y c¸c v¨n b¶n ph¸p luËt vÒ t«n gi¸o ®îc ban hµnh díi h×nh thøc S¾c lÖnh, NghÞ quyÕt, S¾c luËt, NghÞ ®Þnh th× ®Õn nay nhiÒu Bé luËt, LuËt, Ph¸p lÖnh, NghÞ ®Þnh, QuyÕt ®Þnh, Th«ng t, ChØ thÞ liªn quan
®Õn c«ng t¸c t«n gi¸o hoÆc chuyªn ®Ò vÒ c«ng t¸c t«n gi¸o ®· ®îc ban hµnh.
VÒ néi dung, c¸c v¨n b¶n quy ph¹m ph¸p luËt vÒ t«n gi¸o lu«n ®îc chØnh söa, bæ sung, hoµn thiÖn cho phï hîp víi t×nh h×nh thùc tiÔn, kh¼ng ®Þnh chÝnh s¸ch nhÊt qu¸n lµ t«n träng vµ ®¶m b¶o quyÒn tù do tÝn ngìng, t«n gi¸o cña c«ng d©n; nghiªm cÊm mäi hµnh vi lîi dông t«n gi¸o ®Ó ph¸ ho¹i khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n téc, chèng l¹i sù nghiÖp c¸ch m¹ng. §Æc biÖt, trong c«ng cuéc ®æi míi ®Êt níc, ph¸p luËt vÒ t«n gi¸o ®· cã nh÷ng ®ãng gãp quan träng trong viÖc cñng cè sù ®oµn kÕt, ph¸t huy søc m¹nh néi lùc cña toµn d©n téc trong ph¸t triÓn kinh tÕ vµ gi÷ v÷ng æn ®Þnh chÝnh trÞ - x· héi. Trªn c¬ së ®ã, c«ng t¸c qu¶n lÝ nhµ níc vÒ t«n gi¸o ngµy cµng ®i vµo nÒ nÕp, theo chiÒu híng nghiªm minh, kh¸ch quan cña ph¸p luËt.
3. Lµ h×nh ¶nh tiªu biÓu cña khèi ®¹i
®oµn kÕt d©n téc, MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam tríc sau nh mét x¸c ®Þnh ®ång bµo theo c¸c t«n gi¸o lµ mét bé phËn quan träng cña khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc, lu«n thùc hiÖn nhÊt qu¸n chñ tr¬ng t«n träng vµ b¶o ®¶m quyÒn tù do t«n gi¸o, tÝn ngìng cña c¸c tÇng líp nh©n d©n, ngµy cµng tËp hîp nhiÒu tæ chøc t«n
gi¸o, c¸c c¸ nh©n tiªu biÓu trong c¸c chøc s¾c, tÝn ®å c¸c t«n gi¸o vµo lµm thµnh viªn cña ñy ban MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam c¸c cÊp; kiÕn nghÞ víi §¶ng vµ Nhµ níc thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch ®Ó ph¸t huy vai trß cña c¸c t«n gi¸o trong khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc, trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc.
Ngay tõ khi ph¸t lÖnh tæng khëi nghÜa cña Quèc d©n §¹i héi T©n Trµo t¹i c¨n cø ®Þa ViÖt B¾c tõ ngµy 16 ®Õn 17/8/1945 ®Ó giµnh chÝnh quyÒn vÒ tay nh©n d©n, trong 10 chÝnh s¸ch lín cña ViÖt Minh tuyªn bè thùc hiÖn tríc quèc d©n, ®ång bµo, chñ tr¬ng vÒ t«n gi¸o cña MÆt trËn ®îc nªu râ ë chÝnh s¸ch thø n¨m: “5. Ban bè nh÷ng quyÒn cña d©n, cho d©n: nh©n quyÒn, tµi quyÒn (quyÒn së h÷u), d©n quyÒn, quyÒn phæ th«ng ®Çu phiÕu, quyÒn tù do d©n chñ (tù do tÝn ngìng, tù do t tëng ng«n luËn, héi häp, ®i l¹i), d©n téc b×nh quyÒn, nam n÷ b×nh quyÒn”(5). Qua mçi giai ®o¹n cña c¸ch m¹ng gi¶i phãng d©n téc vµ x©y dùng, b¶o vÖ Tæ quèc, MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam ®Òu x¸c ®Þnh nhiÖm vô cô thÓ cña c«ng t¸c vËn ®éng t«n gi¸o, x©y dùng khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc ®îc thÓ hiÖn trong NghÞ quyÕt cña mçi k× ®¹i héi hoÆc trong Ch¬ng tr×nh phèi hîp thèng nhÊt hµnh ®éng h»ng n¨m cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam c¸c cÊp tõ Trung ¬ng
®Õn ®Þa bµn d©n c.
4. Tõ sù vËn dông quan ®iÓm t«n gi¸o cña Hå ChÝ Minh vµo viÖc x©y dùng vµ thùc hiÖn c¸c chñ tr¬ng, chÝnh s¸ch,
4. HiÕn ph¸p níc Céng hßa X· héi chñ nghÜa ViÖt Nam n¨m 1992, Hµ Néi, 1992, tr. 36.
5. §¶ng Céng s¶n ViÖt Nam. V¨n kiÖn §¶ng Toµn
tËp, T.7, tr. 560.
ph¸p luËt cña §¶ng, Nhµ níc vµ c«ng t¸c vËn ®éng cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam
®· lµm thay ®æi vµ n©ng dÇn nhËn thøc vÒ t«n gi¸o trong hÖ thèng chÝnh trÞ vµ trong x· héi, c¸c t«n gi¸o ngµy cµng g¾n bã víi khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc.
VÒ c¬ b¶n trong c¸n bé, ®¶ng viªn vµ nh©n d©n ®· kh¾c phôc ®îc nh÷ng ®Þnh kiÕn, hÑp hßi vÒ t«n gi¸o, chuyÓn dÇn sang c¸ch nh×n t«n gi¸o víi t c¸ch lµ nhu cÇu tinh thÇn chÝnh ®¸ng cña mét bé phËn quÇn chóng nh©n d©n, ®îc t«n träng vµ b¶o ®¶m sù tù do chän lùa cña ngêi d©n. Mèi quan hÖ gi÷a c¸c cÊp chÝnh quyÒn vµ c¸c t«n gi¸o, cô thÓ lµ c¸c tæ chøc t«n gi¸o (Gi¸o héi, Héi th¸nh, Ban TrÞ sù, Héi ®ång Gi¸o xø,v.v...) ®·
®îc c¶i thiÖn c¨n b¶n theo híng ph¸p quyÒn. Trªn c¬ së c¸c quy ®Þnh cña ph¸p luËt, chÝnh quyÒn c¸c cÊp ®· cëi më h¬n trong viÖc phèi hîp víi c¸c tæ chøc t«n gi¸o thùc hiÖn viÖc thô phong, thuyªn chuyÓn, cho phÐp thùc hiÖn nhiÖm vô cña chøc s¾c ë c¸c vïng cã ®«ng ®ång bµo tÝn
®å c¸c t«n gi¸o. Sù th¨m viÕng, chóc mõng, gióp ®ì nhiÒu mÆt cña chÝnh quyÒn, MÆt trËn vµ ®oµn thÓ c¸c cÊp ®èi víi t«n gi¸o ngµy mét t¨ng cêng, t¹o nhiÒu thuËn lîi cho c¸c t«n gi¸o tæ chøc c¸c ho¹t ®éng cña t«n gi¸o m×nh.
X©y dùng vµ kh¬i dËy truyÒn thèng g¾n bã víi d©n téc; ph¸t huy vai trß cña c¸c t«n gi¸o trong sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. §iÒu nµy cã thÓ kÓ ®Õn c¸c t«n gi¸o tiªu biÓu sau ®©y.
Sau C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng, c¸ch m¹ng ViÖt Nam l¹i bíc vµo cuéc chiÕn ®Êu chèng thùc d©n Ph¸p vµ
®Õ quèc Mü x©m lîc ®Êt níc ta, nhiÒu chøc s¾c, tÝn ®å PhËt gi¸o trong c¶ níc
h¨ng h¸i tham gia phong trµo T¨ng gia s¶n xuÊt diÖt giÆc ®ãi, phong trµo B×nh d©n häc vô diÖt giÆc dèt; tham gia x©y dùng ®êi sèng míi, x©y dùng chÝnh quyÒn nh©n d©n c¸c cÊp vµ cuéc tæng tuyÓn cö bÇu ®¹i biÓu Quèc héi Kho¸ I níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hoµ. PhËt gi¸o c¶ níc ®· tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t ®éng ñng hé cuéc kh¸ng chiÕn cña
®ång bµo Nam Bé, ñng hé Chñ tÞch Hå ChÝ Minh vµ ph¸i ®oµn ViÖt Nam sang
Ph¸p tham gia Héi nghÞ
Ph«ngtenn¬bl«,v.v… Tõ Nam ra B¾c, c¸c
®oµn thÓ T¨ng giµ Cøu quèc vµ PhËt gi¸o Cøu quèc ®îc thµnh lËp kh¾p n¬i, tËp hîp t¨ng ni PhËt tö vµo c«ng cuéc kh¸ng chiÕn cøu quèc, nhiÒu chøc s¾c vµ tÝn ®å tiªu biÓu tham gia MÆt trËn ViÖt Minh, MÆt trËn Liªn ViÖt.
Trong kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p nhiÒu vÞ chøc s¾c trÎ tuæi sím tham gia phong trµo PhËt gi¸o cøu quèc nh ThÝch TrÝ Quang, ThÝch ThiÖn Minh, ThÝch TrÝ Nguyªn,v.v... §ãng gãp cho c«ng cuéc kh¸ng chiÕn trong giai ®o¹n nµy ®· cã trªn 400 thanh niªn lµ t¨ng, s hi sinh ë c¸c chiÕn trêng. NhiÒu vÞ lµ tÊm g¬ng tiªu biÓu vÒ lßng yªu níc, cã ¶nh hëng s©u réng trong viÖc tËp hîp tÝn ®å PhËt gi¸o ®i theo c¸ch m¹ng vµ trªn trêng quèc tÕ nh: ThiÒn s MËt ThÓ, Hßa thîng ThiÖn ChiÕu, C sÜ Lª §×nh Th¸m,v.v...
Trong giai ®o¹n chèng Mü cøu níc,
®ång bµo PhËt gi¸o tiÕp tôc ph¸t huy truyÒn thèng “®¹o ph¸p vµ d©n téc”, b»ng nhiÒu h×nh thøc ®· tham gia ®ãng gãp søc ngêi, søc cña vµo cuéc ®Êu tranh chung cña d©n téc. NhiÒu chïa chiÒn, c¬
së thê tù cña PhËt gi¸o lµ n¬i che giÊu
c¸n bé c¸ch m¹ng trong vïng t¹m chiÕm.
NhiÒu ho¹t ®éng ®Êu tranh cña PhËt gi¸o
®èi víi chÕ ®é Mü - ngôy ngay trong lßng
®Þch gãp phÇn quan träng vµo kÕt qu¶ cña c¸c phong trµo ®Êu tranh ®« thÞ ë MiÒn Nam tríc n¨m 1975. Cïng víi sè chøc s¾c PhËt gi¸o “cëi ¸o cµ sa ®i theo c¸ch m¹ng”
®Ó cøu níc, nhiÒu chøc s¾c vµ ®ång bµo PhËt tö trong vïng t¹m chiÕm ®· dòng c¶m kh«ng tiÕc th©n m×nh, tù thiªu ®Êu tranh chèng Mü, ngôy ®Ó b¶o vÖ “§¹o ph¸p vµ d©n téc”. Cã nh÷ng chøc s¾c PhËt gi¸o lµ ngän cê yªu níc tiªu biÓu nh
Hßa thîng ThÝch TrÝ Thñ; hoÆc lµ thµnh viªn quan träng trong c¸c tæ chøc MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng MiÒn Nam ViÖt Nam, Liªn minh c¸c lùc lîng d©n téc, d©n chñ vµ hoµ b×nh ViÖt Nam nh Hoµ thîng ThÝch §«n HËu. Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn giµnh ®éc lËp d©n téc cã nhiÒu liÖt sÜ, Bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng, gia ®×nh cã c«ng víi níc lµ tÝn ®å vµ chøc s¾c PhËt gi¸o. Sau ngµy thèng nhÊt
®Êt níc n¨m 1975, 9 hÖ ph¸i PhËt gi¸o trong toµn quèc(6) ®· thèng nhÊt l¹i trong Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam, lµ thµnh viªn tÝch cùc cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, thùc hiÖn chñ tr¬ng: §¹o ph¸p - D©n téc - Chñ nghÜa x· héi.
Ngay tõ khi C¸ch m¹ng th¸ng T¸m míi thµnh c«ng, nhiÒu chøc s¾c vµ tÝn ®å C«ng gi¸o ®· h¨ng h¸i tham gia vµo c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc. Nh÷ng hµnh ®éng yªu níc tiªu biÓu cña ®ång bµo C«ng gi¸o cã thÓ kÓ ®Õn nh:
T¹i lÔ mit tinh mõng C¸ch m¹ng th¸ng T¸m thµnh c«ng vµ tuyªn bè thµnh lËp níc ViÖt Nam D©n chñ Céng hßa ngµy 02/9/1945 ë Qu¶ng trêng Ba
§×nh lÞch sö, nh÷ng ngêi C«ng gi¸o yªu níc ®· tham gia c«ng viÖc chuÈn bÞ vµ
phôc vô buæi lÔ víi tÊt c¶ t©m huyÕt vµ tr¸ch nhiÖm cña ngêi c«ng d©n trong chÕ ®é míi. Khi thùc d©n Ph¸p trë l¹i x©m lîc níc ta mét lÇn n÷a, cïng víi nh©n d©n c¶ níc, ë B¾c Bé h×nh thµnh c¸c ñy ban Liªn l¹c C«ng gi¸o Kh¸ng chiÕn khu III, khu T¶ ng¹n, khu IV, khu ViÖt B¾c. Linh môc Ph¹m B¸ Trùc, sau khi häc lÊy b»ng tiÕn sÜ triÕt häc, thÇn häc t¹i Roma trë vÒ níc tham gia chèng Ph¸p, ®îc bÇu lµm ®¹i biÓu Quèc héi kho¸ I, lµ Uû viªn Ban thêng trùc cña Quèc héi vµ lªn chiÕn khu tham gia kh¸ng chiÕn. C¸c linh môc Vò Xu©n Kû, NguyÔn ThÕ VÞnh, Ph¹m Quang Phíc, vµ nhiÒu ngêi kh¸c tham gia kh¸ng chiÕn, b¶o vÖ c¸ch m¹ng.
ë Nam Bé, Liªn ®oµn C«ng gi¸o kh¸ng chiÕn Nam Bé còng h×nh thµnh ®Ó tham gia chèng Ph¸p. NhiÒu chøc s¾c vµ tÝn ®å C«ng gi¸o tham gia kh¸ng chiÕn, b¶o vÖ c¸ch m¹ng ®îc c¸c linh môc yªu níc, tiªu biÓu nh NguyÔn B¸ LuËt, Lª
§×nh HiÒn, Hå Thµnh Biªn, Vâ Thµnh Trinh, L¬ng Minh Ký, v.v... gióp ®ì. Khi hiÖp ®Þnh Gi¬nev¬ ®îc kÝ kÕt, mét sè linh môc vµ kho¶ng 500 ngêi trong phong trµo C«ng gi¸o lªn ®êng tËp kÕt ra B¾c. Sè cßn l¹i tiÕp tôc tæ chøc chèng Mü sau nµy(7). N¨m 1955 Héi nghÞ C«ng gi¸o toµn quèc quy tô 191 ®¹i biÓu ba miÒn B¾c, Trung, Nam gåm 46 linh môc, 8 tu sÜ, 137 gi¸o d©n lµ nh©n sÜ, trÝ thøc
6. 1. Héi PhËt gi¸o Thèng nhÊt ViÖt Nam, 2. Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam Thèng nhÊt, 3. Gi¸o héi PhËt gi¸o Cæ truyÒn ViÖt Nam, 4. Ban liªn l¹c PhËt gi¸o yªu níc TP Hå ChÝ Minh, 5. Gi¸o héi T¨ng giµ nguyªn thñy ViÖt Nam, 6. Gi¸o héi T¨ng giµ KhÊt sÜ ViÖt Nam, 7. Gi¸o héi Thiªn thai gi¸o Qu¸n t«ng, 8.
Héi §oµn kÕt S s·i yªu níc miÒn T©y Nam Bé, 9.
Héi PhËt häc Nam ViÖt.
7. Linh môc TrÇn Tam TØnh. Thiªn Chóa vµ Hoµng
®Õ, tr. 94.
tiªu biÓu ®Ó thµnh lËp ñy ban Liªn l¹c nh÷ng ngêi C«ng gi¸o yªu Tæ quèc, yªu hßa b×nh, nay lµ ñy ban §oµn kÕt C«ng gi¸o ViÖt Nam.
N¨m 1956, t¹i buæi mit tinh ë xø Hµm Long, Nhµ thê lín Hµ Néi ®Ó bµy tá lËp trêng cña ngêi C«ng gi¸o tríc nh÷ng
©m mu l«i kÐo ngêi C«ng gi¸o chèng l¹i c¸ch m¹ng cña thùc d©n Ph¸p vµ tay sai, cô Ng« Tö H¹, nguyªn cè vÊn vµ Bé trëng trong ChÝnh phñ, Chñ tÞch ñy ban Liªn l¹c C«ng gi¸o Hµ Néi ®· ph¸t biÓu:
“MÊy chôc v¹n C«ng gi¸o MiÒn B¾c xiÕt cïng hµng ngò cïng toµn d©n tÝch cùc
®Êu tranh… Dï ©m mu cña ®Õ quèc Mü vµ bÌ lò tay sai th©m ®éc ®Õn mÊy còng kh«ng thÓ chia rÏ ®îc ®ång bµo C«ng gi¸o ViÖt Nam víi nh©n d©n ViÖt Nam, còng kh«ng thÓ lay chuyÓn ®îc lßng tin tëng cña gi¸o d©n víi Hå Chñ tÞch”(8). Trong giai ®o¹n chiÕn tranh chèng Mü cøu níc vµ tõ ngµy ®Êt níc thèng nhÊt
®Õn nay, mÆc dï phÝa C«ng gi¸o ph¶i chÞu nhiÒu t¸c ®éng tiªu cùc cña c¸c thÕ lùc ngo¹i x©m vµ tay sai lîi dông ®Ó chia rÏ, chèng ph¸ sù nghiÖp ®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc, x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc nhng nh÷ng ngêi C«ng gi¸o yªu níc vÉn lu«n ®ång hµnh víi d©n téc. Sù hiÖn diÖn cña hä trong c¸c tæ chøc c¸ch m¹ng nh MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam vµ c¸c ®oµn thÓ, tæ chøc héi ®oµn yªu níc (ë MiÒn B¾c); MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng MiÒn Nam ViÖt Nam, Liªn minh c¸c lùc lîng d©n téc, d©n chñ vµ hßa b×nh ViÖt Nam vµ c¸c héi ®oµn yªu níc (ë MiÒn Nam) lµ nh÷ng biÓu hiÖn sinh
®éng cña tinh thÇn kÝnh Chóa, yªu níc.
So víi PhËt gi¸o vµ C«ng gi¸o th× sè lîng tÝn ®å cña ®¹o Tin Lµnh kh«ng
®«ng b»ng nhng chøc s¾c vµ tÝn ®å ®¹o
Tin Lµnh còng cã nh÷ng ®ãng gãp nhÊt
®Þnh vµo sù nghiÖp chung cña ®Êt níc.
Chøc s¾c vµ tÝn ®å ®¹o Cao §µi còng cã nhiÒu ®ãng gãp tÝch cùc vµo c«ng cuéc
®Êu tranh gi¶i phãng d©n téc cña nh©n d©n ta. Mét sè chøc s¾c tiªu biÓu ®· tham gia vµo c¸c tæ chøc cña c¸ch m¹ng nh:
Ngäc ®Çu s NguyÔn V¨n Ngîi, ®¹i diÖn nh÷ng ngêi Cao §µi yªu níc MiÒn Nam ViÖt Nam lµ Uû viªn §oµn Chñ tÞch Uû ban Trung ¬ng MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng MiÒn Nam ViÖt Nam; ThiÕu t¸
cña chÝnh quyÒn ngôy Sµi Gßn Huúnh Thanh Mõng, ®¹i diÖn lùc lîng yªu níc ®¹o Cao §µi T©y Ninh lµ Uû viªn Héi ®ång Cè vÊn ChÝnh phñ C¸ch m¹ng l©m thêi Céng hßa MiÒn Nam ViÖt Nam.
Trong hai cuéc kh¸ng chiÕn, c¸c Héi th¸nh Cao §µi ®· vinh dù ®îc Nhµ níc tÆng thëng hai Hu©n ch¬ng Kh¸ng chiÕn h¹ng nh×, c«ng nhËn 4 anh hïng lùc lîng vò trang, 267 bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng, 5.000 liÖt sÜ,v.v… Trong c«ng cuéc x©y dùng ®Êt níc hiÖn nay, c¸c Héi th¸nh Cao §µi ®· tÝch cùc tham gia c«ng t¸c x· héi, ho¹t ®éng tõ thiÖn, vËn ®éng chøc s¾c, tÝn ®å Cao §µi hëng øng c¸c phong trµo thi ®ua yªu níc, x©y dùng
®êi sèng v¨n ho¸ ë khu d©n c.
PhËt gi¸o Hßa H¶o ®· ®ãng gãp vµo qu¸ tr×nh ®Êu tranh gi¶i phãng MiÒn Nam, thèng nhÊt Tæ quèc. Trong giai
®o¹n Ng« §×nh DiÖm ra søc cµn quÐt,
®¸nh ph¸ lùc lîng c¸ch m¹ng, mét sè
®¬n vÞ vò trang c¸ch m¹ng lÊy danh nghÜa lùc lîng cña gi¸o ph¸i PhËt gi¸o Hßa H¶o chèng DiÖm, b¶o vÖ c¬ së c¸ch m¹ng. Mét sè binh sÜ PhËt gi¸o Hßa H¶o tríc ®©y bÞ m¾c mu tuyªn truyÒn cña
8. B¸o Cøu quèc, ngµy 8/4/1966.
Ng« §×nh DiÖm chèng l¹i c¸ch m¹ng ®·
trë vÒ víi c¸ch m¹ng, trë thµnh ®¶ng viªn vµ gi÷ chøc vô quan träng trong lùc lîng vò trang vµ c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn c¸ch m¹ng. NhiÒu thanh niªn PhËt gi¸o Hßa H¶o t×nh nguyÖn tßng qu©n tham gia c¸ch m¹ng. C¸c phong trµo
"ph¸ Êp chiÕn lîc"; "®Êu tranh chÝnh trÞ chèng b¾t lÝnh", "chèng b¾n ph¸o giÕt h¹i d©n thêng v« téi",v.v... diÔn ra nhiÒu n¬i ë vïng cã ®«ng tÝn ®å PhËt gi¸o Hoµ H¶o. Trong chøc s¾c vµ tÝn ®å cña PhËt gi¸o Hoµ H¶o cã nh÷ng ngêi tiªu biÓu tham gia c¸c lùc lîng yªu níc ë MiÒn Nam nh ¤ng Huúnh V¨n TrÝ, ®¹i diÖn lùc lîng yªu níc trong PhËt gi¸o Hoµ H¶o lµ Uû viªn Héi ®ång Cè vÊn ChÝnh phñ C¸ch m¹ng l©m thêi Céng hßa MiÒn Nam ViÖt Nam. Bµ Huúnh ThÞ Tõ T©m (mÑ cña Ba Côt- mét trong nh÷ng thñ lÜnh qu©n sù cña c¸c gi¸o ph¸i Hoµ H¶o nh÷ng n¨m 50, thÕ kØ XX), ®¹i diÖn nh©n sÜ yªu níc, ®îc cö lµm Phã Chñ tÞch Uû ban MÆt trËn D©n téc gi¶i phãng MiÒn Nam ViÖt Nam tØnh An Giang. ChØ riªng ë An Giang, trong kh¸ng chiÕn chèng Mü, cøu níc ®· cã 975 gia ®×nh liÖt sÜ, 496 gia ®×nh th¬ng binh, 6 Bµ mÑ ViÖt Nam anh hïng, nhiÒu x· cã ®«ng tÝn ®å PhËt gi¸o Hßa H¶o ®îc phong ®¬n vÞ Anh hïng lùc lîng vò trang.
C¸c t«n gi¸o ®· cã nhiÒu ®ãng gãp tÝch cùc trªn c¸c lÜnh vùc cña ®êi sèng x· héi cô thÓ nh:
VÒ v¨n hãa, ®¹o ®øc: Trong qu¸ tr×nh hµnh ®¹o cña chøc s¾c vµ tÝn ®å, tÝnh híng thiÖn cña c¸c t«n gi¸o ®· cã t¸c
®éng tÝch cùc ®Õn viÖc x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa, ®¹o ®øc cña tÝn ®å, gãp phÇn quan träng vµo kÕt qu¶ x©y dùng nÒn v¨n
hãa cña d©n téc. VÒ mÆt tÝch cùc, c¸c néi dung trong gi¸o lÝ vµ c¸c quy ®Þnh trong gi¸o luËt cña c¸c t«n gi¸o lu«n híng tÝn
®å thùc hµnh "tõ bi", "b¸c ¸i"; rêi xa c¸i ¸c,
®Ò cao viÖc lµm ®iÒu thiÖn ®· gãp phÇn tÝch cùc trong viÖc h×nh thµnh c¸c quan niÖm tèt ®Ñp vÒ v¨n hãa, ®¹o ®øc cña x·
héi. Trªn thùc tÕ, ë ®Þa bµn d©n c nµo cã
®«ng ®ång bµo tÝn ®å t«n gi¸o thùc hµnh
®óng víi c¸c quy ®Þnh cña t«n gi¸o thuÇn tóy th× ë ®ã Ýt cã nh÷ng tÖ n¹n x· héi x¶y ra, an ninh chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x·
héi ®îc æn ®Þnh.
C¸c ho¹t ®éng v¨n häc, nghÖ thuËt, thi ca, ©m nh¹c, b¸o chÝ, tranh tîng, kinh s¸ch, kiÕn tróc cña c¬ së thê tù, c¸c lÔ héi cña t«n gi¸o ®· vµ ®ang gãp phÇn lµm
®Ëm ®µ b¶n s¾c d©n téc vµ sù phong phó cña nÒn v¨n ho¸ ViÖt Nam. C¸c lÔ héi lín cña t«n gi¸o nh lÔ PhËt §¶n, Vu Lan, Gi¸ng sinh kh«ng cßn lµ cña riªng PhËt gi¸o hay C«ng gi¸o mµ ®· trë thµnh nh÷ng sinh ho¹t v¨n ho¸ chung cña céng
®ång, x· héi.
Ho¹t ®éng nh©n ®¹o, tõ thiÖn cña c¸c t«n gi¸o gãp phÇn an sinh x· héi: Theo thèng kª cña Ban Tõ thiÖn Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam, kÓ tõ khi thµnh lËp Gi¸o héi (1981) ®Õn n¨m 2005, c¸c hÖ ph¸i PhËt gi¸o thuéc Gi¸o héi ®· x©y dùng ®îc 25 TuÖ TÜnh ®êng, 655 phßng chÈn trÞ y häc d©n téc ®Ó ch÷a bÖnh, kh¸m vµ ph¸t thuèc miÔn phÝ cho ngêi nghÌo. Trong ph¹m vi c¶ níc hiÖn cã 165 líp häc t×nh th¬ng, 16 c¬ së nu«i d¹y trÎ mÉu gi¸o b¸n tró, nhµ nu«i trÎ em må c«i, khuyÕt tËt víi 6.467 em theo häc. Trong nh÷ng lóc ®ång bµo bÞ thiªn tai, lò lôt, c¸c tÝn
®å PhËt gi¸o ®· tÝch cùc tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng ®éng cøu trî, gióp ®ì
nh©n d©n c¸c vïng bÞ thiÖt h¹i. Ngoµi ra T¨ng, Ni, PhËt tö c¶ níc ®· nhiÖt liÖt hëng øng c¸c phong trµo Ých níc lîi d©n, ®Òn ¬n ®¸p nghÜa, x©y dùng nhµ t×nh nghÜa, ñng hé tuyÕn ®Çu tæ quèc, th¨m viÕng óy l¹o th¬ng bÖnh binh vµ bÖnh nh©n nghÌo t¹i c¸c bÖnh viÖn, tr¹i t©m thÇn, nhµ dìng l·o; c¸c ch¬ng tr×nh t vÊn vµ trùc tiÕp gióp ®ì, ch÷a trÞ cho nh÷ng bÖnh nh©n nhiÔm HIV/AIDS,v.v... C«ng t¸c tõ thiÖn x· héi cña Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam tõ n¨m 1981 ®Õn n¨m 2005 ®· thùc hiÖn ®îc trªn 400 tØ ®ång, vµ hµng tr¨m tÊn g¹o, hµng ngµn ph¬ng tiÖn s¶n xuÊt, ®i l¹i gióp n«ng d©n nghÌo, hµng chôc ngµn tÊn quÇn ¸o, thuèc men,v.v…
Chøc s¾c vµ tÝn ®å C«ng gi¸o còng rÊt tÝch cùc trong ho¹t ®éng tõ thiÖn, b¸c ¸i b»ng c¸c h×nh thøc nh: "Nåi ch¸o tõ thiÖn", gióp kinh phÝ mæ tim, mæ m¾t cho bÖnh nh©n nghÌo ë c¸c bÖnh viÖn; t×nh nguyÖn ch¨m sãc, ch÷a trÞ bÖnh nh©n AIDS; më líp nu«i d¹y trÎ mÇm non miÔn phÝ; x©y nhµ t×nh th¬ng cho ngêi nghÌo; tæ chøc c¸c ®oµn kh¸m vµ ch÷a bÖnh cho ngêi nghÌo ë nh÷ng vïng khã kh¨n vµo c¸c dÞp lÔ träng cña C«ng gi¸o;
gióp ®ì ®ång bµo bÞ thiªn tai, lò lôt.
Trong hai n¨m 2005 - 2006, Gi¸o phËn Xu©n Léc, tØnh §ång Nai ®· chi 96 tØ
®ång cho c¸c ho¹t ®éng tõ thiÖn. C¸c linh môc ë tØnh Cµ Mau ®· quyªn gãp x©y dùng 54 c©y cÇu trÞ gi¸ 1,6 tØ ®ång, 736 giÕng níc s¹ch trÞ gi¸ 1,3 tØ ®ång. ñy ban B¸c ¸i x· héi cña Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt Nam còng quyªn gãp ®îc 1.120 tØ ®ång vµ nh÷ng ngêi C«ng gi¸o ViÖt Nam ë níc ngoµi ®· ñng hé 68.194 USD gióp ®ång bµo bÞ thiªn tai n¨m 2007.
NhiÒu chøc s¾c vµ tÝn ®å C«ng gi¸o ë CÇn
Th¬, §ång Nai, An Giang, Kiªn Giang,v.v... ®· tù nguyÖn hiÕn ®Êt lµm
®êng giao th«ng, x©y trêng häc. C¸c tÊm g¬ng cña c¸c n÷ tu ë c¸c tr¹i phong cïi, ch¨m sãc bÖnh nh©n HIV/AIDS, chÊt
®éc mµu da cam ®· ®îc x· héi t«n vinh nh n÷ tu NguyÔn ThÞ MËu 40 n¨m ë tr¹i phong Di Linh (L©m §ång) ®· ®îc phong Anh hïng lao ®éng. ChÞ NguyÔn ThÞ Mai (Qu¶ng B×nh) dòng c¶m cøu ngêi trong trËn lò lÞch sö ngµy 26-4- 2004 vµ hi sinh ®· ®îc Nhµ níc truy tÆng danh hiÖu liÖt sÜ,v.v...
Thùc hiÖn ph¬ng ch©m hµnh ®¹o tÝch cùc cña c¸c tæ chøc t«n gi¸o gãp phÇn thóc ®Èy c¸c phong trµo thi ®ua yªu níc, gi÷ v÷ng trËt tù, an toµn x· héi, b¶o ®¶m an ninh, quèc phßng:
Ph¸t huy truyÒn thèng “Hé quèc - An d©n”, chøc s¾c vµ tÝn ®å cña PhËt Gi¸o ViÖt Nam ®· tÝch cùc tham gia c¸c ho¹t
®éng Ých níc lîi d©n. Gi¸o héi PhËt gi¸o ViÖt Nam víi t c¸ch lµ thµnh viªn cña MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam ®· cã nhiÒu h×nh thøc kªu gäi, híng dÉn chøc s¾c vµ tÝn ®å thùc hiÖn ph¬ng ch©m
"§¹o ph¸p - D©n téc - Chñ nghÜa x· héi".
HÖ thèng tæ chøc cña Gi¸o héi lu«n híng dÉn, vËn ®éng T¨ng, Ni, PhËt tö tham gia c¸c phong trµo thi ®ua yªu níc, ®Æc biÖt lµ cuéc vËn ®éng “Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n ho¸
ë khu d©n c” do ñy ban Trung ¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam ph¸t ®éng vµ chñ tr×. NhiÒu chøc s¾c, tÝn ®å PhËt gi¸o tÝch cùc tham gia ®Êu tranh víi nh÷ng ©m mu lîi dông t«n gi¸o ®Ó g©y chia rÏ
®oµn kÕt gi÷a c¸c t«n gi¸o.
Víi tinh thÇn Th chung n¨m 1980 vµ
®êng híng "®ång hµnh cïng d©n téc"
cña Gi¸o héi C«ng gi¸o ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, chøc s¾c vµ tÝn ®å C«ng gi¸o ®· thùc sù hoµ nhËp vµo cuéc sèng x· héi vµ ®· ®ãng gãp tÝch cùc cho sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc.
Cô thÓ hãa cuéc vËn ®éng "Toµn d©n
®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë khu d©n c" do ñy ban Trung ¬ng MÆt trËn Tæ quèc ViÖt Nam, ñy ban §oµn kÕt C«ng gi¸o ViÖt Nam ®· ph¸t ®éng mét phong trµo thi ®ua yªu níc trong ®ång bµo C«ng gi¸o víi tªn gäi: "Toµn d©n
®oµn kÕt x©y dùng cuéc sèng míi ë khu d©n c, sèng tèt ®êi ®Ñp ®¹o". Phong trµo nµy ®· ®îc chøc s¾c vµ tÝn ®å C«ng gi¸o hëng øng tÝch cùc víi nh÷ng cuéc vËn
®éng, phong trµo cô thÓ ë tõng ®Þa ph¬ng nh: "X©y dùng xø hä ®¹o tiÕn tiÕn, sèng tèt ®êi ®Ñp ®¹o", "X©y dùng xø hä ®¹o b×nh yªn", "Xø hä ®¹o 4 g¬ng mÉu", "TiÕng kÎng häc bµi" ®Ó ch¨m lo viÖc häc cho con em trong hä ®¹o, "¤ng bµ mÉu mùc, con ch¸u th¶o hiÒn", "HiÒn mÉu sèng ®¹o h«m nay",v.v... Trong sè nh÷ng gia ®×nh, khu d©n c tiªu biÓu thùc hiÖn cuéc vËn ®éng "Toµn d©n ®oµn kÕt x©y dùng ®êi sèng v¨n hãa ë khu d©n c" cã rÊt nhiÒu gia ®×nh, khu d©n c
lµ ngêi C«ng gi¸o.
C¸c t«n gi¸o ngµy cµng g¾n bã víi d©n téc, víi sù nghiÖp x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc trong giai ®o¹n míi, gãp phÇn x©y dùng sù ®ång thuËn x· héi. Tõ viÖc thay
®æi nhËn thøc, ngµy cµng hoµn thiÖn vµ tÝch cùc ®æi míi thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch t«n gi¸o cña hÖ thèng chÝnh trÞ, c¸c t«n gi¸o ë níc ta ®· cã nhiÒu chuyÓn biÕn tÝch cùc trong viÖc g¾n bã víi d©n téc vµ sù nghiÖp c¸ch m¹ng, ®iÒu nµy cã thÓ thÊy râ nhÊt ®èi víi ®¹o C«ng gi¸o.
Th chung n¨m 1980 cña Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt Nam kh¼ng ®Þnh "Lµ Héi th¸nh trong lßng d©n téc ViÖt Nam, chóng ta quyÕt t©m g¾n bã víi vËn m¹ng quª h¬ng, noi theo truyÒn thèng d©n téc hoµ m×nh vµo cuéc sèng hiÖn t¹i cña ®Êt níc"(9).
Tõ ngµy 21 ®Õn 25 th¸ng 11 n¨m 2010, Héi ®ång Gi¸m môc ViÖt Nam ®· triÖu tËp §¹i héi D©n Chóa vµ tuyªn bè Sø
®iÖp, trong ®ã kh¼ng ®Þnh: “V× ý thøc r»ng: “Yªu Tæ quèc, yªu ®ång bµo, ®èi víi ngêi C«ng gi¸o, kh«ng nh÷ng lµ mét t×nh c¶m tù nhiªn ph¶i cã, mµ cßn lµ mét
®ßi hái cña Phóc ¢m”(10).
ViÖc vËn dông quan ®iÓm t«n gi¸o cña Hå ChÝ Minh ®Ó x©y dùng khèi ®¹i ®oµn kÕt d©n téc trong c¸ch m¹ng ViÖt Nam
®· gãp phÇn quan träng t¹o nªn nh÷ng chuyÓn biÕn tÝch cùc nh»m ph¸t huy vai trß cña c¸c t«n gi¸o trong ®êi sèng x·
héi. "§ång bµo c¸c t«n gi¸o ®· cã nh÷ng
®ãng gãp tÝch cùc vµo c«ng cuéc x©y dùng vµ b¶o vÖ Tæ quèc. Nh×n chung, c¸c tæ chøc t«n gi¸o ®· x©y dùng ®êng híng hµnh ®¹o, ho¹t ®éng theo ph¸p luËt; c¸c t«n gi¸o ®îc Nhµ níc c«ng nhËn ®· hµnh ®¹o g¾n bã víi d©n téc, tËp hîp ®«ng ®¶o tÝn ®å trong khèi ®¹i ®oµn kÕt toµn d©n, x©y dùng cuéc sèng tèt ®êi,
®Ñp ®¹o, gãp phÇn vµo c«ng cuéc ®æi míi
®Êt níc"(11)./.