DAC DIEM DINH TINH CUA TINH HINH CAC TOI XAM PHAM TRAT TU* AN TOAN GIAO THONG DUdNG BO TREN DIA BAN CAC TINH TAY NAM BO
NGUYEN ANH VAN «*>
Tom tat: Bi c6 cd sd xdc dinh nguyen nhan, dieu kien cua tinh hinh toi pham cung nhU gidi phdp tang ci^tng hiiu qua phong ngiCa tinh hinh cdc tgi xam pham trat tii an toan giao thong dittmg bg ngodi vi&c nghien citu lam ro nhiing thong so'mang tinh dinh liidng con nhiing thdng so'mang tinh dinh tinh cua tinh hinh tgi phg.m trong pham vi thdi gian vd khong gian nhat dinh. Trong phg.m vi bdi vi&, tac gid se lam ro cdc chi so mang tinh dinh tinh cua tinh hinh cdc tgi xam pham trat tii an todngiao thdng dUbng hg tren dia ban cdc tinh Tdy Nam Bg giai doan ti£ ndm 2009 di'n 2018.
Til khoa: Tinh hinh cdc tgi x&m pham trgt ti/ an todn giao thong dUifng bg; dac diem dinh tinh;
Tdy Nam Bg.
Abstract: Both quantitative and qualitative data on traffic violation cases, especially duration and location data, are necessary for identifying the status of traffic violation cases, analyzing its causes and proposing interventions. In this article, the author clarified qualitative data on traffic violation cases in southwestern provinces of Vietnam from 2009 to 2018.
Keywords: Situation; traffic violation case; qualitative data; southwestern province.
Ngdy nhan bdi: 15/02/2019; Ngdy siia bdi: 15/3/2019; Ngdy duyet ddng hdi: 29/3 /2019.
Theo thong ke giai doan nam 2009 den 2018 Tda an nhan dan cae cap thuge cac tinh Tay Nam Bg da xet xt(, ket an 7.973 vu an vdi 8.199 bi cao'^' vdi cac tgi danh xam pham trat tU an toan giao thdng dudng bg (TTATGTDB) chiem ty trgng khdng nhieu so vdi cac vu an hinh sii ndi chung (khoang gin 10%). Tuy nhien khi xem x6t di§n bien tinh hinh nhdm tdi cd sii thay dd'i tang, giam qua cac nam, khdng theo quy luat nha't dinh cho tha'y tinh cha't phUe tap, nguy hiem cua tinh hinh tdi pham. Danh gia nhiing dac diem mang tinh dinh tinh cua tinh hinh nhdm tgi nay thdi gian qua tha'y nhiing thdng sd cd ban sau day:
1. Vl cof cau cua tinh hinh toi pham Vi$c nghien ciiu eac cd ca'u tinh hinh nhdm tgi xam pham TTATGTDB trdn dia ban Tay Nam Bg giai doan 2009 den 2018 se gdp phan lam rd tinh cha't, mtic do nguy sd 4-2019
hiem eua cac hanh vi pham tdi ed sd dUa ra giai phap phong ngiia mgt each phu hdp va tap trung nha't. Cd ca'u nay gom nhieu cd ca'u khac nhau, vide xem xet danh gia tiing ed ca'u phai phan anh dUdc tinh chat, miic do ciia tinh hinh tgi pham.
Trong pham vi nay tac gia de cap mgt sd' loai cd ca'u nhu:
1.1. Cdcdu hanh chinh, Idnh thd Tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB chiu sU tac dgng va anh hudng bdi cae yeu to' kinh td', xa hdi ma mdi dia phUdng, mdi ddn vi hanh chinh lanh thd lai cd nhiing dac diem rieng, mang tinh dac thu ve kinh te va xa hgi lam cho tinh hinh nhdm tgi d mdi ddn vi hanh chinh, lanh thd cd nhiing diem khac biet. Cd ca'u va tinh cha't cua tinh hinh tdi
"* Trdcfng Dai hpc Canh sat nhan dan.
" So lieu thong ke cua Vien Kiem sat nhan dan Toi cao.
NHAN LUC KHOA HOC XA HOI Q
pham khong giong nhau 3 nhiing dia phUOng khac nhau, cl thanh pho va nong thon. Dieu do duoc giai thi'ch biJi sU khac nhau ve cac dieu kien xa hoi dac trxlng, ve cac dac di^m trong loi song dan cit, ve cac truyen thong, tap tuc thoi quen khac nhau™. Do do, nghien ctiu tinh hinh cac toi xam pham TTATGTDB trong pham vi cac tinh, thanh pho' khu viic Tay Nam
Bo cho thii'y sil van dong, tinh chS't cua tinh hinh nhom tgi d moi dia phiiOng.^til do riit ra nhiing dilm chung, nhiing di6m khac biet de de xuat giai phap dUOc cv the, CO trong tam, trong diem. Tren CO so tho'ng ke ciia Vien Kiem sat nhan dan Toi cao, Tong cue Tho'ng ke, tac gia diia ra bang so' the hien cO ca'u tinh hinh nhom toi nay.
Dia phUdng
1 Can Thd Long A n Vinh Long Tien Giang Tra Vinh Ben Tre Dong T h a p H&u Giang Kien Giang S6c T r a n g An Giang C a M a u 1 Bac Lieu
S o b i cao (ngUdi)
2 721 1321
609 1057 598 723 767 335 647 358 438 373 252
So'dan (nghin ngudi) 3 726,5 900,3 635,4 1113,1
618,5 810,2 1120,3
479,5 1008,1 723 1233,4
709,7 516
MiJc do toi p h a m
4 2 1 4 5 3 6 8 7 9 11 13 10 12
Dien tich (km^i)
5 1439,2 4494,8 1525,6 2510,5 2358,2 2394,6 3384 1621,8 6348,7 3311,9 3536,7 5221,2 2669,1
M&t do toi p h a m 6 1 5 3 2 6 4 7 8 11 10 9 13 12
H e so' t i e u ciic 7(4+6)
3 6 7 7 9 10 15 15 2 0 2 1 22 2 3 24
Clip do n g u y h i e m 8 1 2 3 3 4 5 6 6 7 8 9 10 11 TU cot so 2 cho tha'y mUc do tinh hinh
nhdm tgi d mdi dia phUdng ed chenh lech kha Idn, cd ndi chi chiem tU 3 5%
nhung cd ndi chid'm tdi hdn 16% hi cao.
Viec danh gia miic do tinh hinh nhdm tgi theo tiing ddn vi hanh chinh, lanh tho chi mang tinh khai quat, chUa the hien dUdc quy md, mUe do nguy hi^m cua tinh hinh tgi pham. De cu the hdn, tac gia xem xdt cd ca'u hanh chinh lanh tho eua tinh hinh nhdm tgi nay tren hai phUdng dien: dan so'va dien tieh.
Theo phUdng dien so' dan den tuoi chiu trach nhidm hinh sii, neu dia phUdng nao cd ty le so' dan vdi hi cao
[ Q NHAN LUC KHOA HOC XA HOI
cang nho thi mUc do tinh hinh tgi pham h dd cang cao. Nhu vay, tii ket qua cot sd' 4 cho tha'y Long An cd ty le tha'p nha't, cd khoang 681 ngUdi dan dd'n tud'i chiu trach nhiem hinh su thi cd 1 ngudi pham tgi; can Thd vdi khoang 1.007 ngudi dan tren 1 hi cao; An Giang vdi hdn 2 815 ngUdi dan thi cd 1 bi cao
Tren co s,i diSn tich cia cac dia PhUdng se cho ket qua vl mat do cac toi xamph^m TTATGTDB tren „6i-dia han Tylegiiia dien tich vasO'bi cao cang 16n
Cong an nhan dan nam, tr.23. * '<^n. Nxb.
S(i 4-2019
thi mat do tgi pham d dia phUdng dd cang cao. T^ ket qua cot so^ 6 cho tha'y Can Thd xep thtt nha't, tUdng iing vdi mat do 0,52 hi cao/km^, vi tri cuoi ciing la Ca Mau, vdi mat do 0,07 bi eao/km^
Ap dung phUdng phap xac dinh he dae di§m chuyen biet*^' cd the xac dinh ve ca'p do nguy hiem cua tinh hinh eac tgi xam pham TTATGTDB giiia cae dia phUdng. Theo do, cap do nguy hi^m ty le nghich vdi he so tieu cUc cua tinh hinh tgi pham, cd nghia la he so tieu cUc cang nho thi ca'p do nguy hiem cang cao. He so tieu ciic (cot so' 7) dUdc xac dinh bang tong thii tu xep hang tinh hinh nhdm tdi moi dia phUdng theo dan so' va dien tich.
Cu the ca'p do nguy hiem cua tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB mdi dia phUdng khu viic Tay Nam Bg dUdc the hidn tai cot so 8. C^n Thd la dia phUdng cd cap do nguy hiem cao nha't va Bac Lieu la dia phUdng cd cap do nguy hiem tha'p nha't trong thang do 11 ca'p do nguy hiem cua tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB khu vuc Tay Nam Bg. Tit ket qua nay dUa ra mgt so' nhan xet nhu sau:
Tha nhat, giiia cae dia phUdng da ed sii phan dinh thii tU cap do nguy hiem khac nhau, ty le dia phUdng cd ciing ca'p dd nguy hiem rat it, cho tha'y hiic tranh mudn mau ciia tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB khu vUc Tay Nam Bg.
Thi^ hai, ly giai thii tii sap xep ca'p do nguy hi^m eua 13 dia phUdng dUdc the hi$n mgt ph^n tU cae yeu to khach quan ve vi tri dia ly tii nhien, cac dieu kidn kinh te, xa hdi mdi dia phUdng. Chang han vdi 4 dia phUdng thuoc td'p dau deu la nhiing dia phUdng cd vi tri thuan Idi ve giao thdng dudng bg, cd nhiing tuyen giao thong huyet mach, xuyen sud't Tay Nam Bg di qua, vdi dieu kien thuan Idi phat trien kinh te lam cho nhu cau giao
thdng van tai dudng ho d eac dia phUdng nay la rat Idn, dau md'i trung chuyen ngudi va hang hda cho eac dia phUdng trong va ngoai vung Tay Nam Bg. Dd'i vdi cae dia phUdng thuge td'p cud'i eua ca'p do nguy hiem deu la nhiing dia phUdng ed vi tri khdng thuan Idi cho giao thdng dudng bg, nam giap bien gidi vdi Campuehia va tiep giap bien n§n nhu cau giao thong van tai dudng bg la ra't tha'p nen khdng qua nhieu phUc tap ve tinh hinh TTATGTDB.
Thii ha, tit ket qua nay cac cd quan chiic nang can chu ddng nam tinh hinh, nha't la nhiing dia phUdng cd cap do nguy hiem cao de ed bien phap da'u tranh, phong va ehd'ng phii hdp vdi tinh hinh cac tdi xam pham trat tu an toan giao thdng dudng bg.
1.2. Co cau xet theo thdi gian xay ra tgi pham
Xet theo cd cau thdi gian xay ra tdi pham trong 24 gid (1 ngay), trong 7.973 vu an thi xay ra nhieu nha't vao khoang ttt 18 gid den 24 gid vdi 4.264 vu chid'm 53,5%, tiep dd la khoang thdi gian tii 6 gid den 12 gid vdi 1.728 vu chiem 21,7%, sau do la khoang thdi gian tU 0 dd'n 6 gid vdi 1.050 vu chiem 13,2% va cud'i cung la khoang thdi gian tU 12 gid den 18 gid vdi 931 vu chiem 11,7%<*'. Nhu vay, cac tgi pham thiic hien trong thdi gian tU 18 gid den 24 gid va tU 6 gid den 12 gid la nhieu nha't, do day la thdi gian lUdng ngUdi va phUdng tien tham gia giao thdng tang dot bid'n, gay ap liie giao thong. Hdn niia thdi diem nay, ngUdi tham gia giao thdng thudng cd tam ly di nhanh, thieu than trgng trong xd ly cae tinh hud'ng giao
"' PGS. TS. P h a m Van Tinh (2007), Mot so van de ly luan ve tinh kinh toi pham d Viit Nam. Nxb. Tu phap, tr.'216.
"* So lieu thong ke cua Vi6n Kiem s a t n h a n dan T6i cao giai doan 2009-2018.
sd 4-2019 NHAN LUC KHOA HOC XA HM Q
thdng nen TNGT va vi pham phap luat giao thdng nhieu. Dd'i vdi dua xe trai phep thudng dien ra vao thdi gian nay, bdi day la thdi diem dd to chiic dua, va khi CO sU kiem tra cua lUc lUdng chUc nang thi dd dang bd chay, lan trd'n.
Xet theo ddn vi thdi gian la 12 thang (1 nam) nhan tha'y vao eac thdi diem cac thang 1, thang 2 va thang 3 dUdng lich, day la khoang thdi gian hoat ddng van tai dudng bg tang len, lai la dip le tet nen tam ly ngUdi dan thoai mai, budng xudi, tan hudng va nghi ring lUc lUdng chUe nang se bd qua vi pham nen coi thUdng phap luat, vi pham pho bid'n, viec sd dung rUdu, bia va cac cha't kich thich khi tham gia giao thdng kha pho bien gay nen TNGT xay ra nhieu va gia tang dot bien.
T^ cd ca'u thdi gian, dat ra yeu cau cac bien phap phong ngiia c^n tap trung vao cae khoang thdi gian nay, nha't la tang cudng kiem tra, kiem soat viec cha'p hanh quy dinh phap luat, ngan ngiia han che nguyen nhan cua TNGT, chu dgng phong ngufa cac dd'i tUdng tham gia dua xe trai phep.
1,3. Ca cau xet theo dia diem xay ra tgi pham
Nghien ciiu cd ca'u nhdm tdi theo dia diem xay ra vu an se cung ca'p nhUng thdng tin vd" tinh hinh, mUc do cac vu an d mdi khu viic, dia ban nha't dinh, xac dinh nhiing dia diem xay ra va giai thich cac nguyen nhan ciia nd. Cd dUde thdng tin ve dia diem xay ra vu an, ed quan chiic nang cd cd sd de dUa ra cac giai phap phong ngUa phu hdp vdi tiing dieu kien, hoan canh d nhUng dia diem nha't dinh. Theo ket qua nghien cUu ho sd vu an thi cd ca'u tinh hinh nhdm tdi nay xet theo tuyen dudng xay ra dUdc the hien nhu sau: cac tuyen qud'c Id (3349/7973) va dudng dd thi (2280/7973), it nha't la I Q NHAN LUC KHOA HOC XA Hdl
tuyd'n cao td'c (35/7973) va dudng chuyen dung (475/7973)'^'. Dieu nay cd the ly giai rang: Thii nhat, ckc true giao thdng chinh phuc vu nhu cau ngUdi dan chu yeu la qud'c Id va dudng do thi; Th^ hai, tren dia ban ehi cd tuyd'n cao toe CT.Ol vdi chieu dai gan 40km; Thi2 ba, giao thdng van tai d viing ndng thdn van chu yeu la dUdng thuy ndi dia.
1.4. Cd cau xet theo tgi danh Do qua trinh nghien eiiu ed sii thay doi tgi danh dd'i vdi nhdm tdi xam pham TTATGTDB, cu the trUdc 01/01/2018 quy dinh tii dieu 202 den 207 BLHS nam 1999 va sau dd tU dieu 260 den 266 BLHS nam 2015. Tuy cd sii khac nhau ve mat phap ly giiia cac tdi danh nhUng khi nghien eUu thiic tien cac vu an trong thdi gian qua cho tha'y tgi vi pham quy dinh ve dieu khien phUdng tien tham gia giao thdng dudng hg chiem so' lUdng Idn nha't vdi 7.899/7.994 vu an chiem tdi 99%
so' vu an, eon nhdm cac tgi danh eon lai chi chid'm sd' lUdng ra't it, 95/7.994 vu chiem 1% trong dd to chiic dua xe trai phep chi xet xd dUde 01 vu (chig^m ty le 0,01%), tgi dua vao sd dung cac phUdng tien giao thdng dudng bd khdng bao dam an toan xet xd 06 vu (chiem ty le 0,07%).
Do dd, viec phong ngUa can chii y cac giai phap phong ngUa tinh hinh tdi vi ph^m quy dinh ve^ tham gia giao thong dUdng bd.
1.5. Ctf cdu xet theo hinh phat Vide xem xet danh gia cd c^u theo miic
! ; r A ? ^ ! ^ " 1 ' ^ " ' , ! ^ ^ ^ ^ ^ tinh hinh ap dung hinh phat dd'i Vdi cac hanh vi xam Ph,m TTATGTDB khi rf ly M „ , J,' ^ ^ ^ thuoc vao muc do nguy hi^m .^^ hanh vi pham toi ma Toa an c6 th^ an H Mnh p h , t k h . c nhau n J i r : i l \ ~
'" Si? heu thong ke cua Vien Kiim , s , „u- cao gmi doan 2009-2018. ™ ^ " "ian Toi
0 4-2019
ciiu giup tha'y dUdc tinh hinh dau tranh, ngan chan tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB cua nganh Tda an.
Nghien ctiu sd' lieu thdng ke viec ap dung hinh phat cho cac tgi xam pham TTATGTDB trdn dia ban Tay Nam Bg thay rang: chu yeu la hinh phat tii cd thdi han den 3 nam tii (4732/8199 bi cao chiem 57,7%), tiep dd la hinh phat tu den 3 nam nhUng cho hudng an treo chid'm 32% (2635/8199 hi cao) va tha'p nhat do la hinh phat tu tren 7 nam, ehi chiem 0,6% (46/8199 bi cao). NhU vay, hinh phat ap dung dd'i vdi nhdm tdi nay khong nghiem khac va ciing cd nhieu loai hinh phat khac nhau. Dieu nay tao dieu kien cho cd quan Tda an can cii tinh hinh, mUc do nguy hiem ciia hanh vi pham tdi cua bi cao dd quyd't dinh hinh phat. Tuy nhien, trong thiic t i l n ra't it trUdng hdp Tda an ap dung hinh phat khdng phai tii nhU: canh cao, phat tien, cai tao khdng giam giii (khoang 2,8% so' hi cao). Da sd' Tda an ap dung hinh phat tii cd thdi han txi 3 thang trd len (7.367/8.199 hi cao) trong dd cd tdi 1/2 so' bi cao dUde hudng an treo. Danh gia va'n de nay ed mgt so diem dang lUu y sau day: TAi? nhat, tii tam ly cho rang da phan ngUdi pham tdi thiic hien vdi Idi vd y va hau qua thiet hai xay ra la dieu khong mong mud'n. Th^ hai, da phan ngudi pham tdi deu cd nhan than tot, pham tdi l^n dau cd nhieu tinh tiet giam nhe. Do do, Tda an thudng ap dung cae hinh phat nhe, ehii yeu tii ed thdi han dudi 3 nam nhUng cho hudng an treo.
Thii ba, viec nhan dinh, danh gia diing dan tinh cha't, chinh xac ve tinh cha't, mUc do nguy hiem eua hanh vi pham tgi cua hi cao trong nhieu trUdng hdp chUa that sU ehinh xac, viec xac dinh loi, nguydn nhan gay nen tai nan giao thdng 5 nhieu trUdng hdp con cd nhieu y kien
sd^ZQig
trai chieu do dd viec xik ly cd khi qua nang, ed khi lai qua nhe hoac cho hudng an treo khdng diing.
2. Dac diem nhan than ngifdi pham toi
Nhan than ngudi pham tdi la tong the ta't ca eac da'u hieu, dac diem ed y nghia ve mat xa hdi, trong sii ket hdp vdi cac dieu kien va hoan canh ben ngoai anh hudng den hanh vi pham tdi cua ngUdi dd'^\ Nhiing da'u hieu, dac diem dd la sii tong hda cac yeu td', nhiing dae tinh rieng cua ngudi pham tgi tren pham vi khdng gian va thdi gian nha't dinh tao thanh mgt the thdng nha't tao nen bUe tranh ve cd cau tinh hinh tdi pham.
Nhan than ngUdi pham tdi dUdc hieu hien bdi nhUng thanh td' nha't dinh nhu Ilia tuoi, giai tang xa hgi, ve thanh phan chinh tri, ve gidi tinh, v^ nhdm dan cU, ve ly lich tU phap'^ hay cae dac didm tam sinh ly, dao dUc cua nhan than nhiing ngUdi pham tdi. Dd'i vdi cac tdi xam pham TTATGTDB viec nguyen eUu danh gia cac dac diem nhan than ngUdi pham tdi se dua ra biic tranh tong thd tinh hinh ngUdi pham tdi, dd la nhiing dae diem ve nhan chung hgc, dan tdc hgc, thanh ph^n xa hdi, trinh do van hda...
qua dd xet sU tUdng quan giUa cac dac diem nay vdi cac yeu td' mdi trUdng xung quanh de giai thich cho cac nguyen nhan va dieu kien cua tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB tren dia ban eac tinh Tay Nam Bd tU nam 2009 de'n 2018, cu the cac dac diem dUdc the hien nhU sau:
2.1. Dac diem vedg tuoi ngUdi phg.m tgi Dae diem lUa tuoi cua ngUdi pham tdi
'•^> GS. TS. V6 K h a n h Vinh (2011), Gido trinh Toi pham hoc - Bai hgc Hue. Nxb. Cong an n h a n dan, t r . l l 9 .
<^ PGS. TS. P h a m Van Tinh (2007), Mgt so van di ly luan ve tinh hinh tgi phg.m a Viet Nam. Nxb. Til phap, tr.'206.
NHAN LUC KHOA HOC XA Hdl Q
cho chiing ta biet ve "mUc do tich cue pham tgi" va dac diem hanh vi ehd'ng dd'i xa hdi d nhflng lUa tud'i khac nhau.
Tii dd, cd ke hoach hanh dgng phu hdp tac ddng dd'i vdi tUng loai dd'i tUdng pham tdi d nhUng lUa tuoi nay, hieu qua cdng tae dau tranh, phong ngiia tdi pham se td't hdn.
Nghien cUu ket qua thdng ke cua Vien Kiem sat nhan dan Tdi cao cho thay, do tuoi tu 18 den 30 tuoi chiem sd'lUdng Idn nha't, chidm tdi gan 58% sd' hi cao (4.729/8.199). Sd'bi cao dudi 18 tuoi chi chiem gan 4% so' bi cao, cdn lai la so' bi cao tren 30 tuoi. Do dd, cac bien phap phong ngUa can tap trung vao nhdm dd'i tUdng tuoi tU 18 den 30. Dac bidt chu y den nhdm tuoi dudi 18 pham tgi tuy khdng nhieu nhUng viec danh gia nguyen nhan, dieu kien pham tgi cua nhdm tuoi nay rat quan trgng, day la nhdm dd'i tUdng dang tuoi Idn, phat trien, tam ly ehua that sU on dinh va chin chan trong suy nghi va hanh ddng nen neu khdng phong ngUa nhdm tuoi nay pham tgi sdm se tac dgng Idn den sU phat trien sau nay.
2.2. Bac diem ve gidi tinh ngitdi pham tgi
Nghien eUu cd ca'u gidi tinh ngudi pham tdi giiip bo sung nhflng can cU de danh gia tinh hinh, xay dung cae bien phap phong ngUa tdi pham mgt each eu the va thiet thUe. Danh gia so' lieu phan anh tinh hinh nhdm tgi nay xet theo gidi tinh ngUdi pham tdi nhan tha'y: nam gidi chiem da sd' (chiem 97%) va nhdm bi cao la nii gidi chiem ty le ra't it, khoang 3%
trong tong so' bi cao. Phan anh thuc tiln nam gidi khi tham gia giao thdng dudng bd thudng cd eac hanh vi xam pham TTATGTDB hdn la nii gidi. Do do, cac giai phap phong ngfla dat ra phai ly giai va giai quyet cac nguyen nhan tai sao Q NHAN LUC KHOA HOC XAHfil
nam gidi lai dl vi pham phap luat giao thdng dudng bd va hau qua thiet hai tU eac hanh vi dd de lai luon tU miic nghiem trgng trd len.
2.3. Bac diem ve nghi nghiep cua ngUbi pham tgi
Cd ca'u tinh hinh tdi pham theo dac diem nghe nghiep cua dd'i tUdng pham tdi ra't quan trgng, xac dinh dUde nghe nghiep cua ngUdi pham tdi tU do eac ca'p, cae nganh cd ngudi pham tgi lam viec cd bien phap giao due, ngan chan cac bieu hien vi pham, tuyen truyen giao due y thUc phap luat cua nhan vien, thanh vien td chiic minh trong cha'p hanh phap luat giao thdng, dam bao an toan giao thdng cho ban than va ngUdi khac. Ben canh dd, la cd sd dUa ra bien phap phong ngUa tdi pham cu the va phii hdp.
Danh gia sd' lieu thd'ng ke eua Vien kiem sat nhan dan td'i cao ve nghe nghiep ngUdi pham tdi tha'y rang: Tuydt dai da sd' ngudi pham tgi deu thuoc nhdm nghe lao dgng tU do va hanh nghe lai xe, chiem tdi 98% sd'bi cao, nhiing ngudi nay thudng xuyen tham gia giao thdng nhung y thUc giao thdng kem va nhan thUe khdng d^y du ve an toan giao thdng nen thudng thieu quan sat, chu quan, nong vdi khi tham gia giao thdng gay nen tai nan giao thdng.
Ty le hi cao la hgc sinh, sinh vien ehiem ty le khdng nhilu nhung sd' lUdng bi cao nhdm nay cd thay dd'i lien tuc, luc tang lue giam khdng deu qua cac nam va dang CO dau hieu tang len. Nguy hilm h d n d a y l a t h e h e t u d n g l a i c i i a x a h d i , s u phat tnen cua dat nude phu thuoc vao qua trinh phan da'u, trUdng thanh cua hgc sinh, sinh vien nen viec g,ao d "
quan trong va CO bien phap nhan thiJc, y thilc la rat
nhQng hanh vi vi ph ngan chan kip thdi.
SO «-20i|
2.4. Dac diem ve thdnh phdn xd hoi Cd cau tinh hinh cac tdi xam pham TTATGTDB ve thanh phan xa hdi dUdc tac gia sii dung qua hai thdng sd' dd la sd' ngUdi pham tdi da ed tien an, tien sU va thdng so'v^ thanh phan dan toe.
Xem xet so^ bi cao pham cac tgi xam pham TTATGTDB da cd tien an, tien sU chiem ty 1% rat nho (1,12% sd'bi cao) dieu nay cho tha^y ngUdi pham tdi xam pham TTATGTDB thuge doi tUdng cd nhan than tot, do chu quan, vd y vi pham eac quy dinh khi tham gia giao thong gay tai nan va bi truy ciiu trach nhiem hinh sU ve hanh vi vi pham. So' hi cao da cd ti^n an, ti^n sU chu yeu la cac tdi dua xe trai phep hoac td chtic dua xe trai phep va thUdng cac bi cao loai nay khdng ed ngh^ nghiep, song budng tha, thich thd hien ban than, coi thudng phap luat. Ve thanh phan dan tdc, ngUdi pham tdi la ngUdi dan tdc thieu so'chiem ty le nho (3,6% sd'bi cao). NhU vay, cac hien phap phong ngiia e^n xac dinh rd dac diem thanh phan cac dd'i tUdng la nhiing ea nhan cd nhan than, song lUdng thien nhUng do chu quan vd y vi pham cac quy dinh khi dieu khien phUdng tien hoac tham gia giao thdng dd lai hau qua thiet hai nghiem trgng do dd phai chiu sU triing phat eua phap luat.
Qua day cd the tha'y rang ngUdi pham tdi cd the la bat ky ai trong xa hdi, cae dac di^m ve thanh ph^n xa hgi khong anh hudng nhi^u den viec thUc hien hanh vi pham tdi. Tuy nhidn, nghien ciiu theo doi sii thay dd'i, bie'n dgng trong cd ca'u thanh ph^n xa hdi se giiip chu the phong ngiia chu ddng trong viec xac dinh ddi tUdng trgng tam c^n tac ddng khi thiic hidn phong ngiia tgi pham.
Nhu vay, nghien ciiu cae chi sd' the hien dac tinh tinh hinh cac tdi xam
pham TTATGTDB tren dia ban eac tinh Tay Nam Bg giai doan 2009-2018, tac gia da khai quat hda tinh cha't, mUe do phUe tap eua tinh hinh nhdm tdi nay trong thdi gian vUa qua. Qua dd xac dinh bidn phap nao td't can phat huy, bien phap nao chua td't can cai tien cho phu hdp. Bien phap nao c^n dUde ap dung cho tiing dd'i tUdng, t^ng thdi diim va theo pham vi khdng gian cu the nha't dinh. Ben canh dd, nhiing ehi sd' ed ca'u tinh hinh nhdm tdi nay da cung ca'p nhflng luan cii thiic tien nha't trong vide de ra cac hien phap phong ngfla trong thdi gian tiep theo.
TAI LIEU THAM KHAO 1. PGS. TS. Pham Van Tinh (2007), Mgt so' van de ly luan ve tinh hinh tgi phg.m d Viet Nam, Nxb, Tu phap.
2. PGS, TS Pham Van Tinh, "Tdi pham hgc Viet Nam va phong ngiia. tdi pham". Tap chi Nhd niidc vd Phdp luat, sd'4/2009.
3. Tong cue Thd'ng ke Viet Nam, Niin giam thong ke tinh hinh kinh te xd hgi.
4. GS. TS. Vd Khanh Vinh, Gido trinh Tgi phg.m hgc, Nxb. Cdng an nhan dan, nam 2011.
5. Vien Nha nUde va Phap luat (2000), Tgi phg.m hgc Vi&t Nam. Mgt so van de ly luan vd thiic tien. Nxb. Cong an nhan dan.
6. Vien Kilm sat nhan dan Td'i cao, Thd'ng ke tinh hinh cac tdi xam pham trat tu an toan giao thdng dudng bd tren dia ban cac tinh Tay Nam Bd giai doan 2009 -2018.
7. GS. TS. Nguyin Xuan Yem (2001), Tgi phg.m hgc hien dai vd phong ngiia tgi pham, Nxb. Cdng an nhan dan.
sd 4-2019 NHAN LUC KHOA HOC XA Hdl | Q
