DIEN V A N DAY & HOC
Hp thong moi trucmg ao dd'i vol giao due dai hoc
• « ^ • • •
TS. NGUYEN DlTC V U O N G - ThS. NGUYEN THANH THU
TrQdng Dai hpe Quang Binh
I. DAT VAN DE
Cdng nghe thQc tai ao vdi da phQPng tien da dQPc Qng dung trong nhieu iinh vQc khac nhau, trong dd ed ITnh vQc giao due. Giao due dai hpc hien dang sQ dung cdng nghe da phudng tien rat phd bien, ehung dupe hd trp bdi su phat then eua cdng nghe tinh toan, thdng tin va v i i n thdng [1,2]. Nhieu ngudn tin eho biet r i n g sinh vien da dupe thuc glue manh me de hpc tap va tang cudng cac boat dpng hpe tap khi sQ dung eae vat lieu nghe nhin tdng hpp d cae gid giang ma hp khdng thich thu ti nao khi dung each giang cd dien bang bang phan. Trong ITnh vQc hda hpe cd nhieu Qng dung giao due cua cdng nghe thQc tai ao, chang ban md phdng [3]. Mue dich eua he thdng mdi trQdng ao la nghien cQu kha nang hien cd de sQ dung mdi trQdng ao va khdng gian may tinh eho giao due dai hpc.
II. NOI DUNG
I.SdIUdc he thdng
He thdng mdi trQdng ao bao gdm he thdng ndng cdt, he thdng giao dien, he thdng phu trp va p h l n mem.
1.1. He thdng nong cot
He thd'ng mdi trQdng ao: ed mdt phdng hien thj hinh lap phQPng bao gdm 6 man hinh trong dd 5 dQpe chieu tQ phia sau (man anh phia trQdc, phai, trai, sau va tran) va mdt dQpe chieu tQ phia trQde (man anh san). Mdt phan cija man anh tren t r l n dQpe md de chieu tQ phia trQdc. Kich thQde cua man anh la 3m x 3m va khe trdng giQa cac man anh hep hPn 50mm lam cho khdng gian dd thj khdng the hien dQdng ndi. De thu dQPc anh sang ro tren man hinh, ehung tdi sQ dung cac may chieu tinh the Idng vdi 100 ANSI - llmens. Thj giac lap the thu nhan b i n g each cung cap eho m i t trai va m i t phai hai hinh anh rieng biet do dd keo theo sQ khac nhau ve thj sal. PhQPng phap phan cQc vdng dQPc sQ dung de tao thj giac lap the b i n g each IQa chpn cac anh lap the ben trai va ben phai, thay eho phQPng phap c h i n sang.
PhQOng phap phan cQc cd mpt Qu diem la kinh phan CQc rat de deo rat nhe, nhung nd ddi hdi 2 may chieu khac nhau de chieu phdi canh lap the. Sau dd chung ta bu trQ vj tri eua anh ben phai va ben trai tQ hai may chieu l i p song song, sQ dung cac may tinh dd thj.
May tinh dd thj vdi dp phan giai cao thQc hien vlec md ta ddi tQpng 3D, chang ban md hinh va hinh anh dd boa 3 chieu. May tinh dd thj edn cd the hoa trpn cae anh that va cac anh dd hoa may tinh. Cdng vlec quan trpng nha't eua may tinh dd thj la lam eho cac anh video ndi lien va dong bp giQa eae man anh anh khac nhau cua hien thj da man hinh. May tinh cdn kiem tra he thdng am thanh 3D, he thdng nay ddng thdi md phdng 8 ngudn am thanh trong thdi gian thQc. NhQ vay he thong am thanh 3D cd the tai tao mdt khdng gian am thanh bien ddi thanh mdt he thdng mdi trQdng ao.
1.2. He thdng giao dien
SQ hoa nhap dQpe tang cQdng b i n g each cho phep ngQdi sQdung chuyen ddng de kiem tra hQdng nhin cua cac anh tdng hpp. Dieu dd ddi hdi phai danh dau hudng di chuyen eua ngQdi sQ dung trong thdi gian thQc. Do dd mpt he thdng phan tach vj tri cai dat vao he thong mdi trQdng ao. Chung tdi iQa ehpn mot trong hai phQPng phap de ghi nhan vj tri eua mpt diem nhin va vdi cae vj tri nang, chuyen va cudn x, y, z. ThQ nhat la phQPng phap tQ, phQPng phap nay tach cudng dp tQ tQ mpt may phat nhu la ddng cam Qng va thQ hai la phUPng phap lai, phUPng phap nay tach cac vj tri x, y, z vdi met may phat sieu am va nang, ehuyen, cudn vdi mpt con quay, mot eon chupt 3D, qua c l u trong ranh, c l n dieu khien, nhan dang am thanh cung dupe ehuan bj cho cac giao dien dau vao.
Mdt he thdng giao dien dUpc ndi vdi mpt may tinh dd thj thdng qua Ethernet va dQ lieu dQPc trao ddi de kiem tra cac he thdng giao dien, am thanh, hinh anh 3D. Cac thao tac dQpe tap trung vdi mdt may tinh kiem tra he thdng.
1.3. Cac he thdng phu trg
He thong bd sung bao gdm mpt mu hien thj HM D (Head Mounted Display), mpt bd so hoa khdng tiep xuc 3D, mpt may ghi hudng m i t va mdt bp nam b i t ehuyen dpng. HMD ed the hien thj cae anh ndi khi sQ dung cac may hien thj Idng kep cd dp phan giai eao. ChQc nang cua HMD cd the so sanh vdi chQc nang cua he thong hien thj da man anh, bp sd hoa khdng tiep xuc 3D ed the do hinh dang 3D cua mpt ddi tQpng. Bd sd boa thu thdng tin ve mau s l e vdi mot camera. May ghi hQdng m i t cd the danh dau hudng nhin den mdt ddi tUdng ma ma m i t ngudi sQ dgng quay ve dd.
DAY VA HOC
N G A YNAY SO 7-2010 H
He thdng quang hpe ed trpng iQpng rat nhe va dQPc l i p trong mdt hinh lap phQPng khdng bj ban che. Hinh anh dope ghi bdi mdt camera video ed the l i p vao bd deo tren d i u . He thdng ghi nhan van ddng cd the do cQ ddng va di ehuyen eua mdt ngQdi khi sQ dung mdt may phat tQ va cac bd cam bien. Nd cd the dQpe sQ dung de lam cho sdng ddng cac hoa than trong the gidi thQc. Bd sd hoa 3D va may ghi chuyen ddng da s i n sang de lam cac vat dung giang day cho he thd'ng mdi trQdng ao.,
1.4. Phan mem
P h l n mem ehinh bao gdm mdt cdng cu eho cac tac gia va mdt p h l n mem de phat ddng he thdng, chQng lam viec de md ta mdt khdng gian ao. Cdng eu cho tac gia hudng d i n chpn cac tep md hinh, sQa lai hoan ehinh cac md hinh, dQng dat mdt hien thj, IQa ehpn cac giao dien, xac djnh cac ddi tQdng va chuan bj eae kjch ban. Phan mem de phat ddng he thdng, md ta IQa chpn cac ndi dung va trinh didn khdng gian ao.
2.Apdung
Cd nhieu nha khoa hpe da nghien cQu ap dung sau day. Cae ap dung eua thQc tai ao cd the cd hieu qua trong mdi trQdng giao due. Vi hp cd the hinh dung dupe nhQng gi sinh vien khdng the hieu nhd cac vat lieu 3D. Ung dung cua he thdng mdi trQdng ao trong giao due rat ed Ipi eho cac giao tiep tdng hpp. Chung tdi xem xet cac Qng dung ddng quan tam khac nhQ lam viec hpp tac cd bleu biet khoa hpe ,cdng nghe va danh gia vdi mdi trQdng ao.
2.1. Lam vlec hgp tac
SQ hien thj chieu hinh tdng hdp cd the la mdt giao dien tdt eua mdi trQdng hpc tap dQdc ndi mang de tao ra eae thQc nghiem hpp tae va tQPng hd glQa nhQng ngQdi hpp tac. ChQng tdi eau trQc mdi trQdng hpc tap ndi mang, ke't ndi he thdng mdi trQdng ao vdi qua trinh day vd hpe.
TrQdc het, kha nang ke't ndi va kha nang sQ dung se dupe nghien cQu trong khdng gian ao chung qua mang ludi ve tinh. Hon nQa, mdt he thdng hpp ly hPn se dQpe cai dat hien thj thQc tai ao d nhieu nPi nhQ la mdt djch vu.
Dieu dd lam cho sinh vien d cac dia diem khac nhau cd the sQ dung chung khdng gian ao vdi chu de dang thao luan.
2.2. Tim hieu ve khoa hgc va cong nghe
S Q hien thj da man anh cd the la r i t tien Ipi de tim hieu khoa hpe va cdng nghe nhd viec hien thj hoa cac dQ lieu
nhieu chieu. Viec hien thj boa thdng tin da dQdc ap dung cho eae muc tieu trong cac ITnh vUc khac nhau c h i n g ban san xuat nhanh ban kem in, ngUdi may, cau trQc kien true, cac hien tQdng dja vat ly, ddng hpc cac ddng chat long va md hinh hoa phan tQ.ChQng tdi tap trung vao viee hpc lap trinh may tinh cho nhQng ngQdi b i t d i u . Ddi vdi nhQng ngQdi mdi b i t d i u rat khd khan de hieu sQ khac nhau eua cae thuat toan va hieu qua cua chung trong ngdn ngQ lap trinh c l u true vdi mpt kieu lap trinh van ban loai cu. Do dd, chQng tdi gidi thieu viee lap trinh hien thQc ao sao cho nhQng ngQdi b i t d i u ed the tang cQdng sQ thich thu va tich cQc lap trinh cd the hpe cae ky nang cP ban mdt each cd hieu qua. So vdi lap tnnh van ban, viec lap trinh thQc tai ao vdi SQ trinh d i i n da man anh chac c h i n se lam gia tang hieu qua hpc tap.
2.3. Danh gia ve moi trUdng ao '
Rat khd danh gia hieu qua hpe tap dd'i vdi thQc tai ao, vi cac t r i e nghiem tieu ehuan hoa dung g i l y va but chi dupe xem la khdng cd hieu qua trong trQdng hdp nay.
NgQdi ta cd g i n g dQng thQc tai ao nhQ mdt cdng cu de danh gia vlec hpc tap cung nhQ mdt cdng cu de hpe tap chu dpng. Do dd viec do ludng ket qua hpc tap tQ nhieu phia la rat quan trpng. mdi trQdng ao thQdng khdng dem lai nhieu Ipi ich cho ddi sdng eon ngQdi. Anh hQdng ve tam sinh ly ddi vdi hpc cung cd the nghien cQu trong trQdng hpp ngQdi hpc sQ dung thiet bj thQc te trong nhieu gid. Trong nhieu nam qua da nay sinh hien tQdng nhieu hpe sinh, sinh vien bj benh vi xem nhOng bien ddi mau s l e qua manh me do kich boat tren ti vi. Tham ehi cac hinh anh ti vi ed mat tieu cQc vi gay nen mao hiem va cac tae hai khae. Do dd bQde d i u tien la giQ sQ an loan trong viec sQ dung he thdng mdi trQdng ao. DQa tren nhieu thQc nghiem vdi eae ddi tQpng rdng rai ngQdi dung, cac phQPng hQdng Qng dung thQc tai ao tdng hpp se dQde de nghj ap dung eho hpc tap va giao due.
ill. KET LUAN
Trong bai viet he thdng mdi trQdng ao vdi viee thiet ke he thong va Qng dung da dupe thao luan. ChQng tdi se tiep tuc nghien cQu va Qng dung he thdng mdi trudng ao ddi vdi cdng tac day hpe trong trUdng dai hpc. ThQc tai ao la mdt cdng eu r i t manh ho trP eho giao due va cd nhieu Qng dung rat dang iQu y trong mdi trQdng giao due.
TAI LIEU THAM KHAO
1.S.J,. Bennetand M.J. Brenman, 1996, "Interatlve mul- timedia leaning in physics".Australia Journal Educational Tecnology, 12, pp. 8 - 17.
2.H. Tanaka et al, 1998, "Brain surgery simulation sys- tems using VR technique and Improvement of precence".
lOSPress, pp. 150 - 154.
3.K. Tanaka and K. Kondo, 1999, "Configurationof Inter - universiti satelite network (Space Collaboration System)".
Trans, lEICE (In press).
4.D.G. Caldwell, S. Lawther, and Wardle, 1996, "Multi - modal cutaneous tactile feedback". Trong Proc. lEE/RSI In- ternational Conference on Inteligent Robots and system, pp.
465- 472.
1 2 DAY vA HOC NGAY NAY SO 7-2010
TOM TAT
ThQc tai ao la mdt cdng cu r i t cd ldi de hd trp giao due dai hpc. SQ ke't hpp mdi trQdng hpp tdc va hdi nghj - video la c l n thiet de tao sQ tham nhap v i i n thdng ddi vdi mang ludi truyen thdng. Mang ludi ve tinh lien dai hpe (he thdng hpp tae khdng gian) la mdt eO sd ha t i n g quan trpng de trao ddi am thanh hinh anh cho giao due dai hpe. Chung tdi dang tim hieu, nghien cQu va ap dung mdt he thdng mdi trudng ao xem nhu la mdt sQ md rdng cua mang iQdi ve tinh lien dai hpe de tang cQdng hieu qua ve giao dge va thuc day boat ddng cua giao chQe va sinh vien. Bai viet nay gidi thieu so iQdc he thdng mdi trQdng ao, cau hinh, Qng dung va cae Qng dung cua he thdng dd.