Thac lien - Kinh nghiem
Huy dong nguon tai chmh trong uti'g pho bien doi khi hau
O NGUYEN CUONG Bd Tdi nguydn va Mdi trtfdng
a
ng phd vdi BDKH di hudng tdi stf PTBV Id mgc tidu chiin itftfc cua Viet Nam. Tuy nhidn, can huy dgng mdt ngudn til chinh ldn ttf xa hgi dibao dam vigc tfng phd vdi BDKH cd hidu qua dang thdeh thtfc ddi vdi cie bd, ngdnh, ehinh quyin dfa phtfdng.Thi/c trgng ph&n b6 va huy d p n g n g u o n tai chi'nh
N g u i n tai chfnh cho dng phd vdi B D K H d Viet Nam hien dupe khai thac chu ye'u t d e&c nguon sau: Ng&n saeh T r u n g UOng, ChUdng trinh H d trd dng phd vdi B D K H (SP-RCC); nguon vien trp O D A , dau t a c u a khu vye t u nhan dng phd vdi B D K H . Theo b&o c&o, chi tieu c d n g eho B D K H d Viet Nam, ngan sach chi cho dng phd vdi B D K H eua Chinh phu gid on djnh t d 2010 d i n 2 0 1 3 , trong khi tong ehi c d gi&m nhe. Tinh theo tJ' le p h a n tram tren G D P , chi cho dng phd vdi B D K H v a n cdn thap, Udc tfnh ch? bang 0 , 1 % G D P cua Viet N a m . D e c h u y e n doi t d m d hinh ph&t t r i l n thdng t h u d n g (BAU) sang ph&t trien it ph&t th&i cac-bon v& thich Ung vdi khf hgu, Viet Nam c a n tang ty le nay. Mae d d &p d u n g chfnh s&ch t&i kho&
that ehat, Viet Nam v l n danh chi tieu cho dng phd vdi B D K H , nhang can tang ng&n saeh de gi&i q u y l t nhdng th&ch thdc ve B D K H . Chi c h o d n g phd vdi B D K H tap trung v a o cac d a &n c d s d ha tang
quy md Idn de tang eudng nang luc chdng chju, tuy nhien ng&n s&ch danh cho c&c h&nh ddng gi&m phat thai c&c-bon cung dang t a n g len. Chi tieu cho dng phd B D K H chu y e u nham thuc hien cac m y c tieu cua Chien IUdc quoc gia ve B D K H va C h i l n lade q u I c gia v l t&ng trudng xanh nham hudng tdi "an ninh nude va Iddng thye" (63%) v& "cd s d ha tang ben vdng" (74%).
Viet Nam dupe coi la qudc gia trpng diem trong c&c chUdng trinh hdp t&c c&'p khu v y c n h u D i l n dan ehien IUdc phat trien ft c&c-bon khu vdc Ch&u A hay Dien dan dng phd B D K H Chau A.
Mat khac, vdi mdi quan he hdp t&c l&u dai vdi cac doi t&c, nha t&i trd Idn quan t&m tdi cudc c h i l n ehdng B D K H nhU: Ngan hang T h e gidi, Ng&n hang A D B hay C d quan ph&t trien quoe t l Hoa Ky, Viet Nam da v& dang nh&n dupc nhieu hd trp ea v l tai chinh, cdng nghe v& nang cao nang IUe. Theo Bao eao cua Bd tai chinh, t d nam 2010 d i n 2015 Viet Nam t i l p n h a n khoang 1,3 ty USD t h d n g qua ChUdng trinh S P - R C C , trong dd bao g o m mdt p h a n v o n vien trd khdng hoan lai c u a C a n a d a , Uc va phan ldn la vdn vay Uu dai c u a W B , JICA, A F D , H&n Quoc.
T r u n g Udng, cac to ehUe qudc t l v& cac dja phUdng da dau t u h&ng chuc nghin ty d o n g d l dau t u x&y dung c d n g trinh kiem
so&t nguon nUdc, PCTT, bao ve b d s d n g , bd bien, thieh Ung B D K H va sinh ke b i n v d n g . T d nam 2010 den nay, Chfnh phu da hd trd 8.707 ty dong eho c&e tfnh D B S C L x d ly sgt id bd s d n g , xdi Id b d bien vdi tong so 169 c d n g trinh. Dac biet, nam 2018, ngo&i viec bo tri ng&n s a c h theo ke hogch hang nam de c&c dja phUdng xay dUng c d n g trinh phdng chong sat Id, T h u t u d n g Chinh phu d& hd trd 1.500 t^
dong tU nguon d y p h d n g ng&n sach trung Udng nam 2018 de x d ly 29 d u an x d ly cap b&ch sat Id b d s d n g , bd bien thupc 13 t?nh, thanh phd D B S C L . T h e o B d K H & D T , t d khi trien khai Nghj quyet so 120/NQ-CP, trong n a m 2018, dau t u nude ngoai v a o v d n g D B S C L dat 2,59 ty U S D , chiem 7,12% tong vdn dau tU c&
nudc, bang 9 5 , 2 % so vdi n a m 2017 va t&ng 10,7% so vdi n&m 2016. Rieng trong 5 th&ng d a u n&m 2019, eac dja phUdng v u n g D B S C L da thu hut dUdc 68 d y &n cap mdi vdi tong v o n d&ng ky m d i I& 855,8 trieu USD, 36 lUdt dU a n dieu chinh v o n vdi tong v o n t&ng t h e m la 96,4 trieu U S D v& 106 lupt d u an gdp vd'n, mua co p h a n vdi tong gi& tri gdp vdn gan 83,4 trieu U S D . Tinh c h u n g thi v u n g D B S C L da thu hut dupe 1,04 ty U S D trong 5 t h a n g dau n a m 2019, c h i l m 6 , 2 1 % t o n g vd'n dau t u d a n g ky e& nudc va t a n g
3 5 Tai n g u y e n v a M o i tru'ong | K»2-Thang7/2019
30,9% so vdi cung ky 5 thang dau nam 2018.
Huy dong nguon tai chmh trong ufng pho, dau ttf ITnh vi^c bien doi khf hgu
Theo GS.TS. Tran Thp Dgt, Tradng Dgi hpc Kinh te qud'c d&n, nguon hd trd t&i chinh cho BDKH d Viet Nam ddng mpt vai trd rS't quan trpng trong cae md hinh dng phd vdi BDKH tai dja phUdng, dac biet la trong dieu kien ngan s&ch han hep va nhu cau ehi cho Ung phd BDKH ngay cang cd xu hudng tang len.
Trudc triln vpng day tich cue ve viec gia tang nguon tai chinh khi hau, Viet Nam da v& dang ho&n thien khudn kho the e h l , chinh s&ch eung nhU ehuan bj nang IUc eho c&c c&n bd td cap Trung Udng tdi dja phUdng trong viec tiep can t&i chfnh khf hau qud'c te. Ben canh viec ban h&nh cac chinh s&ch quan trpng, trong dd cd ChUdng trinh Muc tieu qud'c gia dng phd vdi BDKH va T&ng trudng Xanh; ChUdng trinh Hd trp dng phd vdi BDKH - tap trung v&o c&c cd e h l t&i chfnh giup md rdng phgm vi dng phd vdi BDKH, dilu phd'i xay dung chinh sach, dd'i thoai gida chfnh phu cung nha c&c doi tac ph&t triln
Hien nay, huy ddng nguin vd'n dau tu cho BDKH chu y l u tU nguon ng&n s&ch va vien trd nudc ngoai (QDA) v l n ehUa du d&p Ung. Td nay den nam 2020, nudc ta can huy dpng mot IUdng vd'n dau ta kho&ng 5,86 ty USD de thUe hien cam kit cua thda thuan Paris. Tuy nhien, cac nguon von dau tu Nha nudc truyin thdng td trudc tdi nay chi cd t h i dap Ung 30% nhu cau, do NSNN chl cd mde tang nhat djnh, vd'n QDA Uu dai se giam dan vi Viet Nam da la nUdc cd thu nhap trung binh va
dac biet cdng nd cua Chinh phd nhu ODA, trai phieu Chfnh phu va c&c kho&n nd vay khae cd bao lanh cua Chinh phCi bj hgn ehe d mUc nhat djnh so vdi tong GDP, khdng dddc vUdt qu& mdc han an toan nham bao dam duy tri dn dinh kinh t l vT md. Trong thdi gian tdi, Viet Nam can da dgng hda nguon lyc t&i ehinh dng phd vdi BDKH. Theo dd, Viet Nam can tilp tuc c&i each cac edng cu kinh te gdm thue phi mdi trUdng d l tang thu ng&n sach tao nguon lac Ung phd BDKH, han che s&n xuat, tieu dung s&n pham g&y nguy hai doi vdi mdi trUdng, gay ra phd BDKH; day manh hpp tae edng tu (PPP) trong cae du &n dng phd BDKH... De c&i thien kha nang &p dung PPP trong eac da &n BDKH can ho&n thien he thong mdi trudng ph&p ly ehung cho PPP:
Can cd mdt cd quan QLNN ve PPP; bao d&m viec b&o l&nh eua Chinh phu rd r&ng nhu thdi han chuyen giao, quyen sd hOu dU an BOT; xd ly nhdng thu&n gida c&c v&n ban ph&p lugt hien h&nh, su hd trd ban dau cua Chinh phu v&
Uu dai cho c&c dy an BDKH.
Gi&i quylt c&c tae dpng cua BDKH ddi hoi no lyc va h&nh dpng manh me cua nh& nudc va cdng dong, trong dd khd'i tu nh&n cd vai trd v& y nghTa hit sUe quan trpng.
Vdi cac gi&i phap, ITnh vUe Uu tien x&c djnh trong thuc hien K l hogch Paris va NDC tai Viet Nam, nhilu ed hdi cung dupc tao ra cho khoi tu nhan, dd la c&c cd hdi cho nghien cdu, s&ng tao va dau ta vao cac hogt dpng gi&m nhe ph&t th&i khi nh& kfnh, thich dng vdi BDKH.
Nhdng fTnh vUc hda hen gom nang luong t&i tao; dd thj thdng minh, than thien he sinh th&i; giao thdng thdng minh; cdng trinh va giai ph&p thfch dng hoae tang kh&
nang thich nghi vdi BDKH. Day deu I& ITnh vuc khoi tU nhan cd the mgnh de tham gia dau tu, phat trien, md rdng thi trudng, tao nhieu cd hpi kinh doanh mdi. Su tham gia, nam bat ed hpi ph&t trien cua khdi tu nhan d gdc dp nay se gdp phan thUe hien Thoa thugn Paris v& trien khai cam kit NDC tgi Vidt Nam hieu qu&.
Ben cgnh chinh s&eh vT md, doanh nghiep cd the tiep can nhilu quy hd trd doi vdi finh vUc BDKH va TTX. Vf dy, Quy Uy thac tin dyng xanh khuyen khieh dau tU tu nh&n v&o cac he thong san xuat sach hdn va c&c giai phap tilt kiem nang lUdng, cung mot kho&n trd cap dua tren hieu qu& hogt ddng. Khi du an thdc hien th&nh cdng, doanh nghiep cd t h i nhan dUdc tien thudng ve thanh to&n np:
Nlu e&c cdng nghe mdi giup giam ph&t thai it nh&'t la 30%, ngudi vay se dUdc hudng 15% so nd dich vu dupe tai trp td Quy. Neu giam phat thai td 30 - 50%, ty le trd d p se 1& 25%. Cho den nay, Quy da hd trd eho hdn 100 doanh nghiep tgi Viet Nam.
Ngo&i ra, Quy Dau tU xanh cung danh mpt kho&n b&o lanh ng&n h&ng cho e&c kho&n dau tu v&o tiet kiem nang IUdng hieu q u i cua cac doanh nghidp vda v& nhd va giai thudng tilt kiem nang lupng. ChUdng trinh Tfn dung tiet kiem va sd dung nang lupng hieu qu& da ho trp c&e ngSn hang dja phUdng cho vay doi vdi kh&ch h&ng c& nh&n v& doanh nghiep mudn mua v&dautuvaonhad v&
c&c tda nha tilt kiem nang lupng.
Cdn nhilu quy khae nhu Trung t&m Doi mdi s&ng tao Ung phd vdi BDKH, Quy Hdp t&c khi hau toan cau KFW, ChUdng trinh Tiet kiem n&ng IUdng cho c&e dU &n cua c&c doanh nghiep cdng nghiep.•
Tdi nguyen yg rvloi tryong | Ky 2-Thang 7/2019 VJ
