Haønh vi tìm kieám caùc hình thöùc khaùm chöõa beänh vieâm ñöôøng sinh duïc cuûa phuï nöõ
taïi Chí Linh, Haûi Döông
Ths. BS. Ñoã Mai Hoa
Vieâm ñöôøng sinh duïc (VÑSD) laø moät trong nhöõng vaán ñeà söùc khoeû caàn phaûi quan taâm cuûa phuï nöõ Vieät Nam. Moät cuoäc ñieàu tra naêm 2000 do tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng tieán haønh vôùi 378 phuï nöõ ñaõ töøng laáy choàng töø 18-49 tuoåi, taïi huyeän Chí Linh, tænh Haûi Döông cho thaáy tæ leä maéc beänh VÑSD döïa treân chaån ñoaùn laâm saøng laø 42,6%. Nhaèm moâ taû vieäc khaùm chöõa beänh (KCB) VÑSD cuûa phuï nöõ huyeän Chí Linh vaø tìm hieåu caùc yeáu toá lieân quan, nghieân cöùu naøy ñaõ keát hôïp giöõa phöông phaùp nghieân cöùu nhaân hoïc vaø phaân tích saâu caùc keát quaû töø cuoäc ñieàu tra naêm 2000. Soá lieäu ñieàu tra cho thaáy, maëc duø coù tôùi 161 phuï nöõ (42,6%) ñöôïc chaån ñoaùn bò beänh VÑSD, chæ coù 72 phuï nöõ cho raèng hoï coù caùc daáu hieäu cuûa caùc beänh VÑSD, vaø chæ coù 36% trong soá phuï nöõ naøy (26/72) ñi khaùm chöõa beänh. Trong khi ñoù, nghieân cöùu nhaân hoïc ñaõ ñöôïc tieán haønh treân cuøng nhoùm ñoái töôïng naøy cuõng tìm ra moät trong nhöõng yeáu toá laøm cho phuï nöõ khoâng ñieàu trò beänh sôùm laø do hoï khoâng nhaän bieát ñöôïc caùc daáu hieäu beänh hoaëc hoï cho raèng caùc daáu hieäu cuûa beänh VÑSD nhö khí hö aâm ñaïo hoaëc ñau haï vò laø nhöõng daáu hieäu bình thöôøng töï nhieân. Ngoaøi ra, caùc cuoäc phoûng vaán saâu vôùi caùc nhoùm ñoái töôïng khaùc nhau nhö phuï nöõ, nam giôùi vaø caùc caùn boä y teá coøn cho thaáy caùc ñôït chieán dòch "keá hoaïch hoùa gia ñình" ñöôïc tieán haønh saùu thaùng moät laàn cuõng laøm cho phuï nöõ trôû neân thuï ñoäng vôùi beänh maø mình ñang maéc vì hoï thöôøng coá chôø ñeán caùc ñôït chieán dòch ñeå ñöôïc nhaän thuoác vaø khaùm phuï khoa khoâng maát tieàn. Caùc yeáu toá khaùc, nhö chaát löôïng dòch vuï y teá chöa toát, can thieäp giaùo duïc söùc khoeû khoâng phuø hôïp, haïn cheá veà thôøi gian, ngheøo tuùng vaø baát bình ñaúng veà giôùi cuõng ñaõ ñöôïc tìm thaáy laø nhöõng yeáu toá caûn trôû phuï nöõ taïi Chí Linh ñieàu trò beänh VÑSD sôùm vaø ñuùng caùch. Döïa treân caùc keát quaû tìm ra töø nghieân cöùu naøy, caàn giaûm bôùt caùc yeáu toá caûn trôû treân vaø taêng cöôøng caùc can thieäp phoøng choáng beänh VÑSD nöõ nhö giaùo duïc söùc khoûe, ñaøo taïo, tö vaán.
Reproductive Tract Infections (RTIs) are the major women's health problem in Viet Nam. A commu- nity-based survey was conducted in 2000 by the Hanoi School of Public Health with 378 married women at the age between 18 - 49 in Chi Linh district of Hai Duong province and revealed a RTI prevalence rate of 42.6% based on clinical diagnosis. In order to explore women's health seeking behaviors and related contextual factors, this study combined an in-depth analysis of 2000 survey data and another ethnographic research. The survey data showed that though 161 women (42.6%) were diagnosed with RTIs, only 72 women reported experiencing RTI symptoms and only 36% of them (26/72) sought care from health providers. Other women either ignored their symptoms or practiced self-treatment (64%). On the other hand, the ethnographic study with the same target group of women found out that reasons for women not seeking early treatment included the lack of their recognitions of RTI symptoms or their perception that vaginal discharge and pelvic discomfort were natural occurrences. Besides, interviews with different groups of women, men and health staff revealed that most women with RTIs did not seek treatment immediately because they passively waited for the fam- ily planning campaigns, regularly conducted twice a year, where they could get free consultations and medicines. Contextual factors such as poor quality of health services, inappropriate health edu- cation, time constraint, poverty and gender inequity are barriers that have contributed to women's poor utilization of health services. It is necessary to mitigate these barriers and strengthen more effective RTI interventions such as health education, formation and counseling.
Ths. Bs. Ĉӛ Mai Hoa
1. Ñaët vaán ñeà
VÑSD laø moät loaïi beänh nhieãm khuaån bao goàm vieâm noäi sinh (laø caùc loaïi vieâm gaây ra bôûi söï taêng tröôûng quaù möùc bình thöôøng cuûa caùc teá baøo thuoäc ñöôøng sinh duïc vaø vieâm ngoaïi sinh do caùc can thieäp y teá gaây ra. VÑSD coøn bao goàm caû caùc beänh laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc trong ñoù coù caû nhieãm HIV/AIDS (1,2,3).
Taïi Vieät Nam, ñaõ coù nhieàu nghieân cöùu cho thaáy VÑSD laø beänh raát phoå bieán ôû phuï nöõ, ñaëc bieät laø taïi caùc vuøng noâng thoân, nôi ñieàu kieän veä sinh vaø caùc phong tuïc taäp quaùn vaãn coøn nhieàu haïn cheá (1,4). Tuy nhieân, vaãn chöa coù nhöõng con soá chính xaùc veà tæ leä maéc beänh treân daân soá toaøn quoác. Tuøy thuoäc vaøo caùc vuøng ñòa dö hoaëc caùc phöông phaùp chaån ñoaùn beänh, caùc con soá veà tæ leä beänh thu ñöôïc laø raát khaùc nhau.
Ñoái vôùi caùc nghieân cöùu ñöôïc chaån ñoaùn döïa vaøo caùc xeùt nghieäm, tæ leä beänh dao ñoäng töø 30 ñeán 63% vôùi caùc phuï nöõ ñeán khaùm taïi caùc cô sôû y teá. Coøn vôùi caùc nghieân cöùu döïa treân chaån ñoaùn laâm saøng, thì tæ leä maéc cuûa phuï nöõ noùi chung laø 21 ñeán 61%(3). Moät ñieàu tra coäng ñoàng do tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng tieán haønh vôùi 378 phuï nöõ ñaõ töøng laáy choàng trong ñoä tuoåi 18-49 taïi caùc hoä gia ñình thuoäc huyeän Chí Linh, tænh Haûi Döông cho thaáy tæ leä maéc beänh VÑSD döïa treân chaån ñoaùn laâm saøng laø 42,6%(5). Vôùi tæ leä maéc beänh cao nhö vaäy, vieäc tìm hieåu veà vieäc khaùm vaø ñieàu trò beänh VÑSD cuûa caùc phuï nöõ ôû ñaây vaø caùc yeáu toá lieân quan laø hoaøn toaøn caàn thieát.
Nghieân cöùu naøy ñaõ ñöôïc tieán haønh vôùi hai muïc tieâu laø moâ taû haønh vi khaùm chöõa beänh cuûa caùc phuï nöõ bò VÑSD taïi Chí Linh vaø xaùc ñònh moät soá yeáu toá lieân quan ñeán vieäc maéc beänh VÑSD vaø haønh vi khaùm chöõa beänh cuûa hoï ñeå ñeà xuaát caùc khuyeán nghò nhaèm naâng cao chaát löôïng ñieàu trò vaø phoøng beänh VÑSD taïi Chí Linh.
2. Phöông phaùp
Nghieân cöùu naøy ñaõ keát hôïp giöõa vieäc phaân tích saâu caùc döõ lieäu lieân quan töø cuoäc ñieàu tra naêm 2000 vaø thu thaäp theâm caùc thoâng tin vaø soá lieäu caàn thieát thoâng qua caùc kó thuaät nghieân cöùu nhaân hoïc vaøo naêm 2001.
Döõ lieäu cuûa cuoäc ñieàu tra: Phöông phaùp nghieân cöùu ñaõ ñöôïc söû duïng trong cuoäc ñieàu tra naøy laø phöông phaùp choïn maãu cuïm. Ba möôi cuïm (öùng vôùi ñôn vò laø laøng) ñaõ ñöôïc choïn töø taát caû caùc xaõ trong huyeän Chí Linh thoâng qua quaù trình choïn maãu
baèng phöông phaùp "Choïn maãu xaùc xuaát tæ leä theo kích thöôùc quaàn theå - PPS". Toång soá 378 phuï nöõ ñaïi dieän cho quaàn theå nghieân cöùu laø caùc phuï nöõ ñaõ töøng laáy choàng, khoâng mang thai, tuoåi töø 18 ñeán 49 ñaõ ñöôïc phoûng vaán veà tieàn söû maéc beänh VÑSD, vieäc söû duïng caùc bieän phaùp traùnh thai, caùc yeáu toá lieân quan ñeán beänh VÑSD vaø vieäc löïa choïn caùc caùch ñieàu trò beänh. Beân caïnh ñoù, taát caû caùc phuï nöõ naøy coøn ñöôïc khaùm phuï khoa ñeå chaån ñoaùn xem hoï coù bò maéc beänh VÑSD taïi thôøi ñieåm ñieàu tra hay khoâng. Thoâng tin thu ñöôïc ñaõ ñöôïc phaân tích baèng phaàn meàm SPSS. Caùc thuaät toaùn thoáng keâ nhö phaân boá taàn soá ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå moâ taû vaø so saùnh caùc ñaëc ñieåm cuûa nhoùm phuï nöõ maéc beänh vaø khoâng maéc beänh VÑSD vaø ñaëc ñieåm cuûa caùc nhoùm phuï nöõ löïa choïn caùc hình thöùc ñieàu trò VÑSD khaùc nhau.
Ngoaøi ra, phaân tích hoài quy logistics ñöôïc söû duïng ñeå tìm kieám moái lieân quan giöõa caùc yeáu toá vôùi beänh VÑSD vaø caùc hình thöùc ñieàu trò cuûa phuï nöõ taïi Chí Linh.
Tuy nhieân, do muïc tieâu cuûa cuoäc ñieàu tra naêm 2000 khaùc vôùi nghieân cöùu naøy neân caùc thoâng tin thu ñöôïc chöa ñeà caäp ñeán taát caû caùc yeáu toá coù lieân quan. Theâm vaøo ñoù, trong toång soá 378 phuï nöõ, soá löôïng phuï nöõ trong caùc nhoùm söû duïng caùc hình thöùc ñieàu trò khaùc nhau laø quaù nhoû neân khoâng theå tieán haønh phaân tích caùc yeáu toá lieân quan ñöôïc. Ngoaøi ra, beänh VÑSD vaø vieäc ñieàu trò beänh VÑSD laø nhöõng chuû ñeà töông ñoái nhaïy caûm, lieân quan tôùi caùc yeáu toá taâm lyù, caûm xuùc, bình ñaúng giôùi hay caùc yeáu toá vaên hoaù ñaõ khoâng ñöôïc khai thaùc thoâng qua boä caâu hoûi cuûa cuoäc ñieàu tra.
Nghieân cöùu nhaân hoïc: Ñeå khaéc phuïc moät soá haïn cheá treân, caùc kó thuaät nghieân cöùu nhaân hoïc ñaõ ñöôïc tieán haønh nhaèm thu thaäp ñöôïc caùc thoâng tin saâu hôn vaø caùc thoâng tin coøn ñang thieáu giuùp cho nghieân cöùu ñaït ñöôïc muïc tieâu ñeà ra. Ñoái töôïng chính cuûa nghieân cöùu nhaân hoïc cuõng chính laø nhoùm ñoái töôïng cuûa cuoäc ñieàu tra 2000, hoï laø caùc phuï nöõ ñaõ töøng laáy choàng, khoâng mang thai, trong ñoä tuoåi sinh ñeû töø 18 ñeán 49. Ñeå coù cô sôû ñoái chieáu vaø lieân keát caùc thoâng tin thu ñöôïc töø caùc nguoàn khaùc nhau, 22 phuï nöõ ñaõ ñöôïc yeâu caàu tham gia nhieàu kó thuaät nghieân cöùu nhaân hoïc khaùc nhau (nhö "lieät keâ töï do", "phaân nhoùm", "phoûng vaán saâu", "thaûo luaän nhoùm"). Theâm vaøo ñoù, kó thuaät phoûng vaán saâu coøn ñöôïc tieán haønh vôùi nhieàu loaïi ñoái töôïng khaùc nhö ñaøn oâng vaø caùc caùn boä y teá tuyeán huyeän vaø xaõ cuûa Chí Linh. Vieäc löïa choïn caùc ñoái töôïng nhaèm muïc
ñích thu nhaän ñöôïc thoâng tin ña daïng nhaát trong ñieàu kieän thôøi gian vaø nguoàn löïc cho pheùp. Vì vaäy, kó thuaät löïa choïn ñoái töôïng döïa treân söï khaùc bieät veà tuoåi, giôùi, ñòa baøn nôi hoï sinh soáng vaø vai troø cuûa hoï trong vieäc söû duïng caùc dòch vuï y teá ñeå ñieàu trò beänh.
Vieäc tham gia cuûa caùc ñoái töôïng ñeàu laø hoaøn toaøn töï nguyeän. Tröôùc khi caùc cuoäc phoûng vaán ñöôïc tieán haønh, caùc ñoái töôïng ñeàu ñöôïc giaûi thích roõ veà muïc tieâu, yù nghóa cuûa nghieân cöùu, vaø quaù trình phoûng vaán maø hoï seõ tham gia. Sau ñoù hoï ñöôïc yeâu caàu kí vaøo "Phieáu ñoàng yù tham gia nghieân cöùu". Ñeå giuùp cho caùc ñoái töôïng caûm thaáy ñöôïc thoaûi maùi hôn trong khi chia seû caùc thoâng tin ñaëc bieät laø caùc vaán ñeà nhaïy caûm, vieäc thu thaäp thoâng tin ñaõ ñöôïc tieán haønh do nghieân cöùu vieân cuøng giôùi vôùi ñoái töôïng. Caùc cuoäc phoûng vaán ñeàu ñöôïc ghi aâm laïi sau ñoù ñöôïc gôõ baêng vaø phaân tích baèng phaàn meàm Open code. Caùc kó thuaät nhö "maõ hoaù theo baäc" vaø
"baûng ma traän" ñaõ ñöôïc söû duïng trong quaù trình phaân tích ñeå moâ taû vaø tìm hieåu moái quan heä giöõa caùc phöông thöùc ñieàu trò beänh VÑSD maø phuï nöõ ôû Chí Linh löïa choïn vaø caùc yeáu toá lieân quan ñeán söï quyeát ñònh cuûa hoï trong vieäc söû duïng caùc hình thöùc ñoù.
3. Keát quaû vaø baøn luaän
3.1. Nhaän bieát vaø quan nieäm cuûa phuï nöõ Chí Linh veà beänh VÑSD vaø caùc yeáu toá lieân quan ñeán beänh VÑSD
3.1.1. Nhaän bieát veà caùc daáu hieäu hoaëc caùc trieäu chöùng beänh
Keát quaû ñieàu tra cho thaáy, khi phoûng vaán 378 phuï nöõ thì coù 72 (19%) cho raèng hoï coù daáu hieäu cuûa beänh VÑSD trong 3 thaùng qua. Caùc daáu hieäu ñöôïc moâ taû bao goàm baát thöôøng cuûa dòch aâm ñaïo, ñau haï vò, ngöùa vaø vieâm loeùt boä phaän sinh duïc. Coøn keát quaû thaêm khaùm phuï khoa cho thaáy 161 phuï nöõ (42,6%) ñöôïc chaån ñoaùn laø maéc caùc beänh VÑSD, tuy nhieân chæ coù 31,7% soá phuï nöõ naøy (51/161) keå raèng hoï coù caùc daáu hieäu cuûa beänh VÑSD. Ñieàu naøy chöùng toû, trong soá nhöõng phuï nöõ ñöôïc chaån ñoaùn laø maéc caùc beänh VÑSD, coù ñeán 68,3% (110 phuï nöõ) hoaëc ñaõ khoâng nhaän bieát ñöôïc caùc daáu hieäu veà beänh cuûa mình hoaëc laø hoï ñaõ töï chaáp nhaän caùc daáu hieäu beänh laø nhöõng daáu hieäu bình thöôøng töï nhieân.
Keát quaû treân cuõng hoaøn toaøn phuø hôïp vôùi keát quaû cuûa nghieân cöùu nhaân hoïc. Nhieàu phuï nöõ ôû Chí Linh tin raèng beänh VÑSD (hay coøn goïi laø beänh
"phuï khoa", beänh "vieâm", beänh "phuï nöõ", beänh
"huyeát traéng" theo ngoân ngöõ ñòa phöông) laø "bình thöôøng", "khoâng quan troïng", ñoù laø beänh "maõn tính", "thöôøng xuyeân", "ai chaúng maéc". Do vaäy maø nhieàu phuï nöõ khoâng ñi KCB, khoâng tìm ñeán dòch vuï y teá hoaëc boû thuoác trong quaù trình ñieàu trò. Moät phuï nöõ ôû thò traán Sao Ñoû thöôøng bò VÑSD vaø chò ta coù suy nghó veà beänh cuûa mình nhö sau "beänh cuûa toâi chaúng naëng, chæ coù hôi ñau vaø baån moät chuùt, maø phuï nöõ coù choàng, ai chaúng theá, neân toâi khoâng duøng thuoác vaø chaéc luùc naøo ñoù roài noù töï heát thoâi...." (43 tuoåi, SD2).
Khí hö hay coøn ñöôïc goïi laø huyeát traéng ñaõ ñöôïc caùc phuï nöõ keå ñeán nhö laø moät trong nhöõng daáu hieäu thöôøng gaëp nhaát cuûa beänh vieâm VÑSD. Caùc phuï nöõ thöôøng nhaän bieát khí hö thoâng qua maøu saéc vaø muøi cuûa noù. Caùc ñaëc tính naøy cuõng coù aûnh höôûng ñeán quyeát ñònh cuûa nhieàu phuï nöõ veà vieäc ñi khaùm beänh.
"Neáu nhö toâi coù khí hö muøi hoâi haùm, khoù chòu nghóa laø toâi ñang bò vieâm vaø toâi seõ phaûi ñi khaùm beänh ôû ñaâu ñoù" (28 tuoåi - SD1).
Nhieàu phuï nöõ cuõng thöôøng khoâng ñeå yù ñeán caùc daáu hieäu sôùm cuûa beänh VÑSD nhö ngöùa boä phaän sinh duïc, ñau khi giao hôïp hay khí hö trong, loaõng ôû giai ñoaïn ñaàu. Chæ ñeán khi beänh ñaõ naëng maø phuï nöõ ôû ñaây cho laø "caáp tính" hay "nghieâm troïng" laø khi caùc daáu hieäu ñe doïa ñeán söï soáng, hoaëc laø aûnh höôûng ñeán khaû naêng lao ñoäng cuûa hoï thì hoï môùi cho laø coù beänh vaø tìm caùch chöõa. Moät phuï nöõ 32 tuoåi ôû xaõ Thaùi Hoïc noùi: "Tröôùc ñaây, toâi cuõng thaáy ra nhieàu huyeát traéng, luùc ñoù noù cuõng gôïn gôïn ñuïc ñuïc, muøi hoâi nhöng toâi laïi cöù cho ñoù laø dòch bình thöôøng neân chaúng laøm gì, cuõng coù nhöõng luùc ngöùa vaø khoù chòu laém... nhöng vaãn ñi laøm bình thöôøng, chæ ñeán khi noù chuyeån thaønh maøu vaøng, roài xanh, ngöôøi thì gaøy moøn, meät moûi, chaúng laøm ñöôïc vieäc gì... toâi môùi ñi khaùm" (34 tuoåi-TH3).
3.1.2. Caùc yeáu toá lieân quan ñeán beänh VÑSD Khi ñöôïc yeâu caàu lieät keâ caùc nguyeân nhaân gaây beänh VÑSD, phaàn lôùn phuï nöõ ôû Chí Linh cho raèng bò maéc beänh laø do veä sinh taém röûa (67%), veä sinh kinh nguyeät (52%) vaø caùc yeáu toá khaùc nhö quan heä tình duïc, hoaëc lao ñoäng döôùi nöôùc, do nguoàn nöôùc, hoaëc do ñaët voøng. Trong caùc cuoäc thaûo luaän nhoùm vaø phoûng vaán saâu, caùc phuï nöõ cuõng ñaõ ñöa ra ñöôïc khaù nhieàu nguyeân nhaân coù theå daãn ñeán beänh VÑSD vaø theo hoï coù ba nguyeân nhaân chính. Nguyeân nhaân ñaàu tieân laø do veä sinh caù nhaân khoâng ñöôïc saïch seõ.
Vieäc khoâng thöôøng xuyeân röûa raùy "caùi choã aáy", nhaát laø "sau khi lao ñoäng" trong moâi tröôøng khoâng ñaûm baûo veä sinh, trong chu kyø kinh hay tröôùc hoaëc sau khi "quan heä vôï choàng" ñaõ ñöôïc thöôøng xuyeân nhaéc ñeán nhö laø nguyeân nhaân cuûa beänh VÑSD. Ví duï nhö moät phuï nöõ taïi xaõ Thaùi Hoïc ñaõ noùi: "Cöù khoâng chòu röûa raùy tröôùc hoaëc sau khi quan heä, hoaëc chôø ñôïi cho ñeán saùng roài môùi röûa seõ gaây ra ngöùa ngaùy vaø beänh taät. Khoâng chòu röûa noù (boä phaän sinh duïc) haøng ngaøy cuõng coù theå gaây beänh ñaáy...."
(42 tuoåi - THG3)
Ngaâm mình, hoaëc laøm vieäc trong nöôùc ngoaøi ruoäng ñoàng laø moät nguyeân nhaân cuûa beänh VÑSD cuõng thöôøng ñöôïc caùc phuï nöõ ôû vuøng noâng thoân ñeà caäp ñeán. Coù tôùi 13/22 phuï nöõ nhaéc tôùi vieäc söû duïng voøng traùnh thai laø moät nguyeân nhaân khoâng tröïc tieáp gaây ra beänh nhöng coù theå laøm taêng nguy cô bò vieâm nhieãm. "Tröôùc ñaây, khi chöa ñaët voøng, em khoûe laém... nhöng khoâng hieåu sao töø khi coù voøng, ngöôøi em yeáu ñi nhieàu, ra nhieàu huyeát traéng laém, maø laïi coøn lieân tuïc ñau buïng nöõa" (25 tuoåi-TH1)
Moät soá quan nieäm treân cuûa caùc phuï nöõ cuõng ñaõ ñöôïc chöùng minh baèng caùc thoâng tin thu ñöôïc töø cuoäc ñieàu tra 2000. Thuaät toaùn "hoài quy logistics"
ñaõ ñöôïc söû duïng ñeå phaân tích moái lieân quan giöõa caùc yeáu toá veà kieán thöùc vaø thöïc haønh cuûa phuï nöõ vôùi beänh VÑSD. Hai yeáu toá ñieàu kieän lao ñoäng ngaâm mình döôùi nöôùc vaø vieäc söû duïng baêng veä sinh ñaõ ñöôïc tìm ra coù lieân quan vôùi beänh VÑSD coù yù nghóa thoáng keâ. Keát quaû cho thaáy, nhöõng phuï nöõ laøm vieäc lieân tuïc trong nöôùc bò maéc beänh VÑSD cao gaáp 8 laàn so vôùi nhöõng phuï nöõ khoâng bao giôø laøm vieäc ngaâm mình trong nöôùc, vaø nhöõng phuï nöõ khoâng söû duïng baêng veä sinh trong chu kì kinh nguyeät bò VÑSD cao gaáp 1,7 laàn so vôùi nhöõng ngöôøi söû duïng.
3.2. Phuï nöõ Chí Linh thöôøng laøm gì khi nhaän thaáy bò maéc beänh VÑSD
Trong soá lieäu ñieàu tra naêm 2000, chæ coù 19%
(72/378) phuï nöõ cho raèng hoï coù daáu hieäu cuûa caùc beänh VÑSD. Trong soá ñoù, chæ coù 26 phuï nöõ (36%) ñi khaùm beänh taïi caùc cô sôû y teá nhaø nöôùc nhö traïm y teá hay trung taâm y teá (TTYT) (33,2%) hoaëc taïi caùc thaày thuoác tö nhaân (2,8%). Vôùi nhöõng phuï nöõ coøn laïi, coù ñeán gaàn 21% (15/72) boû qua caùc daáu hieäu beänh cuûa mình hoaëc laø khoâng ñieàu trò baát keå moät loaïi thuoác naøo vaø coù ñeán 43% (31/72) töï mua thuoác ñieàu trò maø khoâng coù chæ daãn cuûa baùc só hoaëc nhaân
vieân y teá.
Khi ñöôïc hoûi kó hôn trong caùc cuoäc phoûng vaán saâu vaø thaûo luaän nhoùm, trong soá 22 phuï nöõ coù ñeán 10 phuï nöõ ñaõ töøng ñöôïc khaùm chaån ñoaùn bò maéc beänh VÑSD. Trong soá ñoù, coù tôùi 7 phuï nöõ ñöôïc phaùt hieän taïi traïm y teá xaõ trong caùc ñôït chieán dòch Keá hoaïch hoùa gia ñình (KHHGÑ), 2 ngöôøi ñöôïc khaùm vaø chaån ñoaùn taïi Trung taâm y teá huyeän, vaø moät ngöôøi coøn laïi ñöôïc chaån ñoaùn do thaày thuoác tö nhaân. Haàu heát caùc phuï nöõ ñöôïc phoûng vaán ñeàu ñeà caäp nhieàu ñeán goùi boät Gynopic, thöôøng ñöôïc goïi laø goùi "hoa hoàng", laø moät caùch thoâng thöôøng nhaát maø phuï nöõ Chí Linh thöôøng duøng ñeå ñieàu trò beänh. Ñaây laø moät loaïi thuoác saùt khuaån duøng röûa boä phaän sinh duïc ngoaøi, tuy nhieân nhieàu phuï nöõ ôû Chí Linh laïi duøng ñeå thuït röûa saâu vaøo beân trong, "Cöù moãi laàn em thaáy ngöùa, khoâng chòu ñöôïc, hay nhöõng luùc maø ra nhieàu huyeát traéng, em chæ mua vaøi goùi hoa hoàng veà pha vaøo nöôùc, roài röûa... vì ngöùa laém, neân em cöù phaûi thoïc saâu vaøo beân trong ñeå röûa... cöù laøm nhö theá laø thaáy ñôõ ngay, nhöng hay bò laïi laém... caøng ngaøy laïi caøng naëng hôn..." (30 tuoåi, TH10)
Ngoaøi ra, nhieàu phuï nöõ coøn duøng nöôùc laù traàu khoâng hay nöôùc traø ñaëc ñeå röûa boä phaän sinh duïc khi bò ngöùa, hoaëc nhieàu ngöôøi cuõng duøng sau khi hoï ñi laøm ruoäng veà nhö moät phöông phaùp phoøng beänh.
Khi coù trieäu chöùng naëng hôn, hoï coù theå töï ñi mua
"moät væ hoaëc vaøi vieân con nhoäng ñeå uoáng cho ñôõ".
Vieäc töï ñieàu trò beänh maø khoâng coù söï chæ daãn vaø giaùm saùt cuûa thaày thuoác seõ deã daøng daãn ñeán haäu quaû chæ taïm thôøi giaûm bôùt trieäu chöùng maø khoâng ñieàu trò ñöôïc nguyeân nhaân gaây ra beänh. Ngoaøi ra coøn gaây ra tình traïng nguy hieåm laø beänh nhaân khaùng thuoác. Vieäc khoâng ñieàu trò beänh trong giai ñoaïn sôùm deã daãn tôùi tình traïng beänh naëng hôn, taïo ra nhieàu bieán chöùng, hoaëc trôû thaønh maïn tính, seõ laøm cho beänh trôû neân khoù chöõa hôn, ñieàu trò seõ toán keùm hôn. Beân caïnh ñoù, haàu heát caùc phuï nöõ trong nghieân cöùu naøy ñeàu khoâng tuaân thuû chaët cheõ vieäc ñieàu trò, hoï thöôøng queân hoaëc duøng thuoác khoâng ñuùng caùch, khoâng ñuùng thôøi gian, ví duï nhö vieäc söû duïng khaùng sinh nhö ñaõ neâu treân. Ñieàu naøy chöùng toû, caùc phuï nöõ ñaõ khoâng ñaùnh giaù ñuùng veà beänh cuûa mình vaø luoân cho raèng "VÑSD laø beänh ñôn giaûn".
Theâm vaøo ñoù, söï höôùng daãn khoâng ñaày ñuû cuûa caùc nhaân vieân y teá cuõng laøm cho vieäc tuaân thuû ñieàu trò caøng toài teä hôn.
Treân ñòa baøn thò traán Chí Linh, tuy cuõng coù nhieàu phoøng khaùm beänh tö nhaân, nhöng phuï nöõ ôû
Chí Linh khoâng söû duïng caùc dòch vuï naøy vì hoï
"khoâng ñuû tieàn chi traû cho khaùm beänh vaø mua thuoác ôû ñoù" (27 tuoåi, SD8). Khoâng phuï nöõ naøo tìm ñeán thaày thuoác ñoâng y, hoaëc thaày lang ñeå chöõa trò VÑSD, hoï cho raèng "ñoâng y khoâng coù hieäu quaû trong vieäc chöõa trò beänh vieâm naøy" (42 tuoåi-THG2).
3.3. Caùc yeáu toá aûnh höôûng ñeán vieäc khaùm vaø ñieàu trò VÑSD
Cuõng nhö caùc ñòa phöông khaùc cuûa Vieät Nam, traïm y teá xaõ taïi Chí Linh laø nôi cung caáp caùc dòch vuï KCB cô baûn cho ngöôøi daân vaø cuõng laø nôi thöïc hieän caùc chöông trình y teá quoác gia nhö tieâm chuûng môû roäng, vieâm phoåi caáp, KHHGÑ, tieâu chaûy,v.v...
Caùc traïm y teá xaõ thöôøng môû cöûa töø 7h saùng ñeán 4h30 chieàu haøng ngaøy töø thöù 2 ñeán thöù 6, vaø cöû caùn boä y teá tröïc trong thôøi gian coøn laïi.Tuy nhieân vieäc khaùm vaø chöõa beänh phuï khoa thì chæ tieán haønh moät ngaøy trong tuaàn khi coù caùc nhaân vieân töø TTYT huyeän xuoáng hoã trôï caùn boä taïi traïm thöïc hieän caùc dòch vuï KHHGÑ maø chuû yeáu laø ñaët voøng neân ngöôøi daân coøn thöôøng goïi laø "ngaøy ñaët voøng". Phuï nöõ ñeán khaùm taïi traïm y teá haøng ngaøy, khoâng phaûi traû tieàn khaùm nhöng neáu hoï duøng thuoác thì phaûi traû tieàn.
Moät naêm 2 laàn, caùc caùn boä TTYT huyeän cuøng vôùi nhaân vieân traïm y teá toå chöùc caùc ñôït chieán dòch KHHGÑ. Trong chieán dòch ñoù, taát caû phuï nöõ trong ñoä tuoåi sinh ñeû (15-49) ñeàu ñöôïc cung caáp caùc dòch vuï KHHGÑ, ví duï nhö ñaët hoaëc thaùo voøng traùnh thai, huùt ñieàu hoaø kinh nguyeät, ngoaøi ra coøn khaùm vaø ñieàu trò VÑSD. Vieäc khaùm VÑSD chæ döïa treân vieäc thaêm khaùm laâm saøng vaø phaàn nhieàu quyeát ñònh do kinh nghieäm cuûa caùc nhaân vieân y teá. Phuï nöõ ñöôïc chaån ñoaùn laø VÑSD seõ ñöôïc cung caáp moät ít thuoác ñeå ñieàu trò vaø hoï khoâng phaûi traû tieàn trong caùc
"chieán dòch" naøy. Khi ñöôïc hoûi veà caùc "chieán dòch"
naøy, 20/22 phuï nöõ tham gia vaøo nghieân cöùu naøy ñeàu ñaõ ñeán ñeå ñöôïc khaùm vaø ñieàu trò duø laø hoï coù hoaëc khoâng coù beänh. Ñeå söû duïng hình thöùc KCB naøy, caùc phuï nöõ thöôøng phaûi chôø ñôïi laâu vì "chieán dòch" chæ ñöôïc thöïc hieän 6 thaùng 1 laàn. Tuy nhieân, ñaây vaãn laø moät hình thöùc khaùm vaø ñieàu trò VÑSD phoå bieán cuûa phuï nöõ taïi Chí Linh. Nhieàu caâu traû lôøi vôùi yù töông töï "vì laø beänh thoâng thöôøng, khoâng nguy hieåm, neân ñôïi ñeán khaùm vaø laáy thuoác trong caùc ñôït chieán dòch cuõng ñöôïc..." (34 tuoåi-TH3) ñaõ ñöôïc caùc phuï nöõ traû lôøi trong khaù nhieàu cuoäc phoûng vaán.
Nguyeân nhaân chuû yeáu khieán caùc phuï nöõ saün saøng chôø ñôïi ñeå ñöôïc KCB trong caùc ñôït chieán dòch laø vieäc tuyeân truyeàn vaän ñoäng cuûa caùc ñôït chieán dòch
thöôøng ñöôïc tieán haønh raát raàm roä, thoâng qua nhieàu hình thöùc nhö qua loa phaùt thanh, panoâ, aùp-phích, khaåu hieäu, qua maïng löôùi coäng taùc vieân daân soá, hoäi phuï nöõ, y teá thoân,v.v... Ñöôïc khaùm vaø phaùt thuoác mieãn phí cuõng laø moät lí do haáp daãn cuoán huùt caùc phuï nöõ ñeán vôùi caùc ñôït chieán dòch. Coù phuï nöõ taâm söï:"Cöù laàn naøo coù chieán dòch laø toâi cuõng ñi khaùm, chaúng toäi gì.... ñeán laàn naøo toâi cuõng xin ñöôïc moät ít thuoác ñeå duøng khi maáy ñöùa con bò ho hay ñi ngoaøi"(34 tuoåi, TH9) hoaëc "Ñeán vaøo caùc ñôït chieán dòch, vöøa ñöôïc khaùm, laáy thuoác khoâng maát tieàn maø laïi coøn caûm thaáy thoaûi maùi vì luùc ñoù ai cuõng ñeán ñoù khaùm phuï khoa, chaúng ngaïi gì saát.... chöù ñeán traïm y teá vaøo ngaøy thöôøng ñeå khaùm "caùi ñoù" thì ngaïi laém, cöù nhö bò laøm sao aáy" (24 tuoåi, TH2). Nhö vaäy ñeán KCB vaøo caùc "ñôït chieán dòch", phuï nöõ seõ caûm thaáy thoaûi maùi hôn vì "khoâng khí cuûa ngaøy chieán dòch" thöôøng laøm cho caùc phuï nöõ thaáy thaân thieän hôn vaø ngöôøi phuï nöõ thöôøng coù caûm giaùc laø "ñi khaùm ñeå kieåm tra söùc khoûe chöù khoâng phaûi laø ñi chöõa beänh". Tuy nhieân, moãi ñôït chieán dòch nhö vaäy chæ keùo daøi trong moät ngaøy, ñöôïc thöïc hieän vôùi moät hoaëc hai caùn boä y teá ñeán töø TTYT cuøng söï tham gia cuûa nhieàu nhaát 5 caùn boä taïi traïm, maø coù ñeán vaøi traêm phuï nöõ ñeán khaùm, nhö vaäy, chaát löôïng khaùm, phaùt hieän vaø ñieàu trò beänh chaéc chaén laø khoâng baûo ñaûm. Theâm vaøo ñoù, söï thöôøng quy cuûa caùc ñôït chieán dòch cöù 6 thaùng 1 laàn ñaõ laøm cho phuï nöõ ôû Chí Linh trôû neân thuï ñoäng, chôø ñôïi ngöôøi khaùc ñeán khaùm cho, maø khoâng coi ñoù laø nhu caàu cuûa baûn thaân mình.
Caùc thoâng tin veà beänh VÑSD chæ ñöôïc phaùt ñi trong ngaøy chieán dòch, coøn ngaøy thöôøng thì haàu nhö khoâng coù. Thöïc ra, caùc thoâng tin ñöôïc truyeàn ñi trong ngaøy chieán dòch thöôøng taäp trung vaøo caùc dòch vuï KHHGÑ nhö huùt ñieàu hoaø kinh nguyeät, ñaët voøng, thaùo voøng, bao cao su, thuoác traùnh thai... chöù khoâng noùi nhieàu ñeán dòch vuï khaùm vaø ñieàu trò VÑSD. Phaàn ñoâng caùc chò em ñeàu cho raèng hoï thieáu caùc thoâng tin veà vieäc khaùm vaø ñieàu trò beänh VÑSD taïi coäng ñoàng. Noäi dung vaø hình thöùc cuûa caùc ñôït truyeàn thoâng thöôøng laø ngheøo naøn vaø khoâng ñöôïc thöïc hieän thöôøng xuyeân. Caùc hoaït ñoäng tö vaán taïi traïm thì haàu nhö khoâng coù. Do vaäy, caùc phuï nöõ thöôøng bò haïn cheá hoaëc hieåu chöa ñuùng veà caùc nguy cô nhieãm VÑSD, caùc daáu hieäu beänh, haäu quaû, phöông phaùp phoøng vaø ñieàu trò beänh VÑSD.
Trong nhöõng ngaøy thöôøng, phuï nöõ ôû Chí Linh, ñaëc bieät laø ôû vuøng noâng thoân, khoâng hay ñeán traïm
y teá ñeå khaùm beänh VÑSD. Lí do chuû yeáu ñeå giaûi thích ñieàu naøy thöôøng laø do hoï khoâng caûm thaáy tin töôûng vaøo caùc dòch vuï y teá taïi traïm. Thuoác ñieàu trò caùc beänh VÑSD khoâng thöôøng xuyeân coù saün taïi caùc traïm y teá. Caùc phuï nöõ thöôøng phaøn naøn raèng :"coù laàn toâi ñeán traïm ñeå khaùm, nhöng ñôïi maõi maø chaúng thaáy caùn boä y teá ñaâu, coù nhöõng luùc gaëp ñöôïc thì cuõng chæ mua ñöôïc vaøi vieân thuoác, chöù coù khaùm xeùt gì ñaâu" (45 tuoåi-TH5) hoaëc "toâi coù maáy laàn mua thuoác thì laàn naøo cuõng chæ coù moät loaïi, maø mang veà duøng thì chaúng thaáy ñôõ, chæ muoán thay loaïi khaùc, maø laïi chaúng coù..."(30 tuoåi-TH10).
Phöông phaùp vaø thôøi gian ñieàu trò cuõng laø moät vaán ñeà caàn xem xeùt. Haàu heát, caùc phuï nöõ bò VÑSD, ñeàu ñöôïc caùc caùn boä y teá taïi traïm hoaëc TTYT cho söû duïng thuoác ñaët keùo daøi. Vôùi nhöõng ngöôøi bò maéc beänh laâu ngaøy hoaëc bò nhieàu laàn, coù nhöõng luùc phaûi ñaët thuoác keùo daøi caû nöûa thaùng. Nhieàu phuï nöõ gaëp nhieàu khoù khaên khi duøng phöông phaùp ñieàu trò naøy nhö khi hoï ñi laøm, hay nhöõng luùc ñeán chu kì kinh nguyeät, hoaëc vôùi phuï nöõ treû thì hoï thöôøng raát e ngaïi khi duøng phöông phaùp ñieàu trò naøy. Moät soá ngöôøi khaùc cuõng coù nhöõng bieåu hieän nghi ngôø veà vai troø vaø trình ñoä cuûa caùn boä y teá xaõ trong vieäc khaùm vaø ñieàu trò VÑSD:"thöôøng thì toaøn baùc só treân huyeän veà thì toâi môùi ñeán khaùm, chöù caùn boä ôû traïm khoâng bieát laøm ñaâu (22 tuoåi, SD4).
Trong cuoäc ñieàu tra, khi hoûi nhöõng phuï nöõ maéc beänh VÑSD maø khoâng ñieàu trò veà nguyeân nhaân chính khieán hoï khoâng ñi KCB, coù ñeán hôn moät nöûa (52,1%) phuï nöõ cho raèng hoï coù theå töï chöõa ñöôïc hoaëc chöa caàn khaùm. Vaán ñeà khoù khaên taøi chính chæ laø moät nguyeân nhaân chieám chöa tôùi 5% caùc nguyeân nhaân khoâng ñi khaùm. Moät soá yù kieán khaùc ñeà caäp ñeán vieäc khoâng coù thôøi gian (15,2%) hoaëc do nguyeân nhaân khaùc (28,3%). Tuy nhieân, caùc kó thuaät nghieân cöùu nhaân hoïc laïi cho thaáy raát nhieàu phuï nöõ, ñaøn oâng vaø caû caùc caùn boä y teá ñeàu nhaéc ñeán vieäc phuï nöõ khoâng ñi KCB laø do hoï khoâng coù thôøi gian vaø tieàn ñeå ñieàu trò beänh. Beänh VÑSD döôøng nhö bò che laáp bôûi caùc öu tieân khaùc trong cuoäc soáng haøng ngaøy cuûa nhöõng ngöôøi phuï nöõ. Nhö moät caùn boä y teá xaõ noùi:"phuï nöõ ôû ñaây hoï coøn maûi ñi kieám tieàn vì hoï coøn nuoâi con, gaùnh vaùc caùc coâng vieäc gia ñình. Nghæ moät buoåi chôï ñeå ñi khaùm, thì hoï laáy ñaâu ra tieàn mua thöùc aên cho gia ñình ngaøy hoâm ñoù. Maø khaùm ra ñöôïc beänh, thì cuõng khoâng coù tieàn maø mua thuoác ñieàu trò..."(42 tuoåi-TH7). Baûn thaân nhieàu ngöôøi phuï nöõ, töï hoï cho raèng "vôùi soá tieàn ít oûi cuûa caû gia ñình,
neân toâi phaûi daønh duïm ñeå chi tieâu trong gia ñình, nuoâi con... chaúng daùm nghó ñeán ñi khaùm beänh ñaâu, toán keùm laém" (34 tuoåi-TH9). Ñöùc tính hi sinh, chòu khoù cuûa ngöôøi phuï nöõ Vieät Nam, thöôøng khoâng chuù yù ñeán caùc nhu caàu cuûa baûn thaân, keå caû nhu caàu khaùm chöõa beänh khi hoï maéc beänh.
Theo taäp tuïc soáng ôû noâng thoân, vai troø cuûa ngöôøi phuï nöõ trong gia ñình thöôøng laø thuï ñoäng vaø ít khi hoï coù cô hoäi ñeå chia seû vôùi ngöôøi choàng veà beänh taät vaø veà vieäc veä sinh caù nhaân trong quan heä tình duïc. Trong soá 72 phuï nöõ trong cuoäc ñieàu tra naêm 2000 coù nhaän thaáy caùc daáu hieäu beänh VÑSD, thì coù tôùi hôn 1/4 phuï nöõ (27%) khoâng noùi cho choàng bieát veà ñieàu naøy. Coøn trong cuoäc phoûng vaán saâu coù 5/22 phuï nöõ traû lôøi raèng hoï "chaúng bao giôø noùi chuyeän vôùi choàng veà nhöõng chuyeän ñoù" hoaëc
"ñoâi khi coøn phaûi giaáu vì sôï oâng aáy bieát laïi nghó ngôïi noï kia", coù ñeán hôn moät nöûa soá phuï nöõ (13/22)
"ít khi noùi vôùi choàng veà chuyeän ñoù laém". Trong khi ñoù, moät soá ñaøn oâng thì cho raèng :"ñoù laø vieäc cuûa ñaøn baø. Toâi laøm sao bieát ñöôïc". Chính nhöõng suy nghó vaø quan nieäm cuûa nhöõng ngöôøi ñaøn oâng nhö vaäy seõ laøm phuï nöõ khoâng daùm chia seû vôùi choàng vì "coù noùi vôùi choàng thì cuõng chaúng giaûi quyeát vaán ñeà gì" vaø nhö vaäy hoï cuõng khoâng daùm daønh thôøi gian vaø tieàn ñeå ñi khaùm vaø ñieàu trò beänh cho mình.
4. Keát luaän vaø khuyeán nghò
Beänh VÑSD laø moät vaán ñeà thöôøng gaëp ôû phuï nöõ taïi Chí Linh vôùi tyû leä hieän maéc laø 42,6%. Nghieân cöùu ñaõ tìm ra nhieàu yeáu toá lieân quan tôùi VÑSD ôû phuï nöõ taïi Chí Linh, trong ñoù coù 2 yeáu toá (ñieàu kieän lao ñoäng ngaâm mình döôùi nöôùc vaø söû duïng baêng veä sinh trong chu kyø kinh nguyeät) ñaõ ñöôïc chöùng minh baèng caùc thuaät toaùn thoáng keâ laø coù moái lieân quan chaët cheõ vôùi beänh. Keát quaû nghieân cöùu coøn cho thaáy caùc phuï nöõ ôû ñaây thöôøng khoâng sôùm ñieàu trò beänh, vaø neáu coù thì hoï thöôøng töï mua thuoác ñieàu trò, khoâng theo chæ daãn cuûa baùc só vaø cuõng khoâng tuaân theo moät quy trình ñieàu trò naøo. Moät soá yeáu toá lieân quan ñeán caùc haønh vi khaùm vaø ñieàu trò VÑSD ñaõ ñöôïc tìm thaáy vaø noåi baät leân laø do phuï nöõ khoâng nhaän bieát caùc daáu hieäu beänh hoaëc hoï thöôøng "coi nheï beänh" vaø coù caùc quan nieäm khoâng ñuùng veà beänh nhö cho raèng caùc daáu hieäu cuûa beänh VÑSD nhö khí hö aâm ñaïo hoaëc ñau haï vò laø nhöõng daáu hieäu bình thöôøng töï nhieân, hay VÑSD laø "beänh maõn tính khoâng chöõa trò khoûi ñöôïc",v.v... Beân caïnh ñoù, caùc ñôït "chieán dòch KHHGÑ" ñöôïc tieán haønh saùu thaùng
moät laàn cuõng laøm cho phuï nöõ trôû neân thuï ñoäng vôùi beänh maø mình ñang maéc, vì hoï thöôøng coá chôø ñeán caùc ñôït chieán dòch ñeå ñöôïc nhaän thuoác vaø khaùm phuï khoa khoâng maát tieàn. Caùc yeáu toá khaùc, nhö chaát löôïng dòch vuï y teá chöa toát, can thieäp giaùo duïc söùc khoûe khoâng phuø hôïp, haïn cheá veà thôøi gian, taøi chính vaø baát bình ñaúng veà giôùi cuõng ñaõ ñöôïc tìm thaáy laø nhöõng yeáu toá caûn trôû gaây ra hieän töôïng ít ñieàu trò vaø ñieàu trò muoän VÑSD cuûa phuï nöõ taïi Chí Linh.
Döïa treân caùc keát quaû tìm ra töø nghieân cöùu naøy, chuùng toâi coù caùc khuyeán nghò cuï theå nhö sau:
1. Caûi thieän caùc chöông trình giaùo duïc söùc khoûe nhaèm taêng cöôøng söï hieåu bieát veà beänh VÑSD trong coäng ñoàng, nhaèm thay ñoåi nhöõng quan nieäm vaø thoùi quen khoâng ñuùng lieân quan ñeán beänh. Ñoàng thôøi, vieäc giaùo duïc söùc khoûe phaûi giuùp taïo ra nhu caàu ñöôïc khaùm chöõa beänh ñuùng, ñaày ñuû vaø kòp thôøi töø phía ngöôøi daân, ñaëc bieät laø ñoái vôùi caùc phuï nöõ khi maéc beänh. Ñeå thöïc hieän vieäc naøy, caùc chöông trình giaùo duïc söùc khoeû caàn thay ñoåi veà hình thöùc vaø noäi dung ñeå naâng cao vai troø cuûa nam giôùi, cuï theå laø
nhöõng ngöôøi choàng trong vieäc khuyeán khích vaø ñoäng vieân vôï ñi KCB.
2. Caàn xem xeùt laïi vieäc thöïc hieän caùc ñôït chieán dòch KHHGÑ traùnh taïo cho ngöôøi daân coù thoùi quen chôø ñôïi vaøo caùc ñôït chieán dòch daãn ñeán vieäc ñieàu trò beänh muoän.
3. Thieát laäp vaø tieán haønh caùc hoaït ñoäng tö vaán phuø hôïp cho caùc ñoái töôïng quan taâm ñeán beänh VÑSD, (neân phoái hôïp vôùi tö vaán veà caùc beänh laây truyeàn qua ñöôøng tình duïc vaø HIV/AIDS).
4. Ñaøo taïo laïi moät caùch hieäu quaû cho caùc caùn boä y teá bao goàm caùc baùc só saûn phuï khoa, y só, y taù saûn nhi veà vieäc phaùt hieän, chaån ñoaùn, ñieàu trò, quaûn lyù vaø phoøng ngöøa beänh. Chuù troïng ñeán ñaøo taïo kó naêng, coù gaén vôùi thöïc haønh.
5. Taêng cöôøng moái quan heä, trao ñoåi vaø hoã trôï veà chuyeân moân giöõa caùc caùn boä y teá cuûa ñoäi BVBMTE/KHHGÑ cuûa tuyeán huyeän vôùi caùn boä tuyeán xaõ, ñaëc bieät laø phaùt huy naêng löïc cuûa caùc caùn boä y teá xaõ.
Taùc giaû: ThS. Ñoã Mai Hoa, Phoù tröôûng Boä moân Quaûn lyù Y, Tröôøng Ñaïi hoïc Y teá Coâng coäng. Ñòa chæ: 138 Giaûng Voõ, Ba Ñình, Haø Noäi. E.mail: [email protected]
Taøi lieäu tham khaûo
1. Aggarwal AK. Kumar R. Gupta V. Sharma M. (1999) Community - based study of reproductive tract infections among ever married women of reproductive age in a rural area of Haryana, India. Journal of Communicable Diseases.
31(4):223-8
2. Dixon-Mueller R, Wasserheit J: The culture of silence:
Reproductive Tract Infections among women in the third world. NewYork, International Women's Health Coalition, 1991.
3. Do TP, et al. 2001. Reproductive tract infections in Vietnam: critical review of literature (1995-2000).
Community Health Research Unit in Hanoi Medical School, Vietnam.
4. Tran HM., Vu SH., Hoang TA. (1999). Reproductive tract infections: current situation of the disease, gaps in knowl- edge and practice of women of childbearing age in a rural area of Vietnam. Medical Publish House
5. Le Vu Anh et al. Findings from a community base-line health survey in Chilinh in 2000. Hanoi School of Public Health.
6. Lynellyn DL. Overview of reproductive tract infections and the private sector in Vietnam. International workshop on reproductive health in Indonesia in December 1997.
