NGHIEN CtfO - TRAO DOI
Gia nhap TPP:
Thach thu'c doi vdi
nganh di/tfc Viet Nam
TRCrciNGVANKHAMH"
TRAM BiCH LpC"
Hi^p dinh D6'i tac xuyen Thai Binh Difcfng (TPP) \6i ky vong se trcf thanh m6t khudn kh^ thiAftig mai toan di§n. Vi$c tang citcfng bao hO cac quyen cua chu sd hiTu, (piy^n giam cac di^u ki$n di dtftfc c6ng nhan bao h6 (TRIPS+) trong hnh vrfc drfrfc phim se la ctf hdi, nhiAig cung la thach thiJc doi \6i Vi§t Nam.
NGANH C 6 N G N G H I E P Dl/CfC VIET NAM
Hien nay, Viet Nam da sdn xua't dUdc hau het ede boat chat trong danh muc thudc thiet ye'u, gdm dii cac nhdm dUde ty theo phan loai euaToehUe Ytd'The'gidi (WHO). Tuy ngdnh dUde da cd sU phdt trien, nhUng linh vUc cdng nghiep dUdc vdn con nhidu tdn tai, phdt tridn chdm, thid'u dinh hUdng va ehUa chii dpng dUdc thudc sdn xud't trong nUdc.
Nganh cdng nghiep dUdc dUdc phdn theo 4 ca'p do.
Cdng nghidp dUdc Viet Nam dang dii'ng thU 2,5-3 cd'p dp xe'p hang nen cdng nghiep dUde (do Td chUe Phdt trien cdng nghidp ciia Lidn hiep quo'c - UNIDO ddnh gid).
Theo Cue Quan ty DUdc (Bd Y te'), nhu cau su"
dung thud'c trong nUde lien tuc tang trUdng hang nam vdi td'c dp trung binh 18% (tif nam 2008-2012), tuy nhidn gid tri thud'c sdn xud't trong nude ehi mdi chie'm khoang 46%-50% tong gia tri thudc su" dung trong nude, dieu dang ndi la ty trpng nay da suy giam dan
BIEG D 6 : TIEN THGOC VA QlA TR| THGOC SAN XOAT TRONG NdCiC (TRIEa USD)
II ill
•• diuoc b m ^ ouDc loop ix
Nguon: Cue Quan ly Dudc
tU nam 2007 va da phan con tai Id nhap kha'u (Bieu dd).
So' Hdu Tdng cue Hai quan eho tha'y, 08 thdng dau nam 2013, han ngach nhdp kh^u dUde phd'm cua Vidt Nam tang 5,7%
so vdi ciing ky, dat 1,2 ty USD tU 31 qudc gia khap 4 chau lue trU chdu Phi, trong dp chiem ty trong Idn Id Phdp (14.1%), An Dp (13,2%), Han Qud'c (8,3%), DUc (8,0%). Ngoai ra, kim ngach nhdp khau nguyen phu lieu dUde pham cung tdng 7,1% dat 193 tridu USD, phan tdn tif Trung Quo'c (50,7%), An Dd (33,2%).
Dieu nay khie'n edc doanh nghiep dUdc Viet Nam chiu canh tranh gay gat vdi doanh nghiep nUdc ngodi.
Cdng nghidp dUdc trong nUdc dang chay theo sau cac qud'c gia dang phdt trien. Theo thdng ke eua Cue Qudn ty DUdc, tinh de'n thdng 10/2013, ca nUdc cd 180 nha mdy san xuat difdc, nhUng mdi ed 121 nhd may dat tieu chuin GMP.
Viec san xud't thud'c ehUa cd quy hoaeh cu thd va tinh chien lUde Idu ddi.
Tinh trang phat tnen tif phdt, dIu ttf trimg lap, thieu dinh hUdng, mdt edn doi, khong theo nhu c^u dieu tri cung nhif ed ca'u benh tat trong nUdc dang dien ra khd phd bie'n. Chang han, cdc benh tim mach, tam than, gan, mat... ngdy cdng gia tdng, nhUng viee sdn xuat edc loai thud'c de dieu tri cac hdnh ndy thi van con d giai doan "sd khai".
Cdc doanh nghidp chUa chu dpng
• TS.. " , TrUdng Dgi hgc Sai Qon I Email: [email protected]
24
trong viec nghien cUu sdn xuat nhifng mat hdng mdi (chi phi nghien cUu gan nhu bang 0), chii yeu van la cdng nghiep bdo che ddn gidn, ham lUdng ky thuat thap, trong khi nguydn lieu cho san xuat gan nhu phai nhdp hoan toan (90%)...
THACH THLfC DOI VCfl NGANH Di/oc V I I T N A M
Cac cdng ty dUde tren the gidi dang cd xu hudng md rpng linh vifc kinh doanh vd CO ke hoach di ddi sang cdc thi trudng mdi ndi. Dieu ndy cho thay, xu hUdng sdp nhap, thau tdm ciing nhU canh tranh d cdc thi Irudng mdi ndi se gia tang manh trong thdi gian tdi. Ddng thdi, nhffng quy dinh mdi trong TRIPS-i- se keo dai thdi gian bdo hd doc quyen ciia thuoc.
Phdn tich mot sd dieu cua Hidp dinh TRIPS-)- ve dUdc pham, cd the thay, nhiing ITnh vi/c trong Hiep dinh nay cd tien quan tdi vide tiep can dUde pham la bang phat minh sang che (patent), nhdn hieu hdng hod vd cdc bi mdt kinh doanh, trong dd cdc quy dinh vd phdt minh sdng che'cd vai trd quan trpng nhd't.
Cu the, dnh hUdng eiia dieu khodn hen kd't npi dung bdng sdng che', theo Dieu 9.5 Hiep dinh TRIPS+, cho phdp ke't ndi vide cd'p phdp thudc lid'p edn thi trUdng vdi hien trang bdo hp sdng chd' ciia cdc sdn pham dUde pham tdi pham vi tUng tieu muc. Anh budng eiia dieu khodn keo dai thdi gian bdo hp doe quyen theo Dieu 8.6, ddi hdi gia ban thdi gian bao hp sang che' qua mtfc 20 ndm de bij dap nhffng cham tre bdt hdp ty phdt sinh trong qua tnnh xem xdt qudn ly^vd kiem tra ddn xin cd'p bang sdng ehe'. Anh hUdng eiia dieu khodn md rOng pham vi cd'p bang sdng chd' tai Dieu 8.1, quy dinh md rpng pham vi cd'p bdng sdng chd', bao gdm: hinh thUc mdi, phUdng phdp sff dting mdi, lieu dung mdi ciia dupe pham da biet.. ngay cd khi sdng tao 66 khong dan de'n viec tang cudng hipij qud dd dUde bidt ddn cua san pham eu. Anh hUdng ciia dieu khoan bao hp dpe quyen dff lidu theo Dieu 9.2, doi hdi bdo hp dff lipu lam sdng trong it nhd't
5 nam, sau khi dang ky thuoc tai thi trUdng mdi, bdt kd cd bang sdng chd' ed hieu life tai dia bdn hay khong.
Khdng eho phep dang ky thudc dUa trdn chthig nhan thi trUdng tai dia bdn khac. Von di thudc mdi dUdc dUa vao thi tnfdng Viet Nam kha mupn, dieu tdioan bao hp ddc quyen dff heu se kdo ddi thdi gian bao hp vUdt mUc bao hp bang sdng che.
Quy dinh cua Hidp dinh TRIPS-^ cho thd'y, ndu doanh nghiep dUdc Viet Nam khdng thay ddi each thffc kinh doanh, cd the se bi dao thai hoac bj cdc cdng ty Idn thau tdm, do thdi gian bao hp ddi sd khid'n eho eac doanh nghiep Viet Nam cham hdn trong viec tie'p can vd sdn xud't eac ddng thudc generic, dan de'n doanh sd' sut giam. Dong thdi, cac cdng ty dUdc trdn thd'gidi tuc trUdc chi tap trung tim kid'm cae loai thud'c mdi, thi de'n nay dd md rdng sdn xua't ludn cac ddng thud'c generic, dieu ndy se khien eho mUc dd canh tranh ciia cac dong thudc generic do Vidt Nam sdn xud't sut giam.
GIAI PHAP CHO PHAT TRIEN BEN VLTNG Vdl TPP
Thiinhdt, cac doanh nghidp dUdc Viet Nam can dau tUcho hoat ddng R&D, ehi phi ddnh eho R&D ehi dUdi 5% doanh thu nhU hien nay ta qua tha'p. Vd vdi chi phi dau tu nhu vay, cdc doanh nghiep se khdng the phat minh ra d\S(3c mot toai thud'c nao mdi.
Thii hai, ddo tao, ndng cao nang lUe va trinh dp chuydn mdn cho edn bd 1dm edng tde nghien eUu khoa hpc edng nghe trong ITnh vUe dUdc pha'm. Tang cUdng hdp tde vdi nhffng cong ty khdc trong viec nghidn cUu vd phal trien ra ddng thud'c mdi. Day ta ddc diem rat rieng ciia nganh dUdc: vffa hdp tdc, vUa canh tranh vdi nhau. iVld rpng hdp tac qud'c td'trong linh vUc ddo tao ehuyen sau ve quan ty va kinh te'ky thuat dUdc.
Thii ba. Ung dting cdc thanh tUu nghien cUu khoa hpc, cdng nghe, tie'n bp ky thuat mdi vao san xua't giffa cdc nhd doanh nghiep vdi cae nhd khoa hpc trong nUdc vd mua edng nghe nUde ngodi; lang cUdng chuydn giao cdng nghe sdn xud't mdi va hidn dai.
Thii tu, tdng eUdng dau tU vd da dang hod edc ngudn vo'n de day manh phdt trien ngdnh edng nghiep hod dUdc vd cdng nghiep bao chd ihuo'e. Trien khai thifc hidn cdc dU dn dau tU xay dung nha mdy sdn xud't. Xay difng ede phong thi nghidm phtie vu eho cac nghien cUu khoa hpc trong ITnh vUe dUdc pham. Ho trd chuyen giao cdng nghe san xua't cac toai nguyen lieu Idm thud'c, cdc dang bao che' doi hdi ky thuat cao thdng qua nhieu hinh thifc, nhU: mua bdng phal minh, sdng chd', hdp tdc lien doanh...Q
TAI L 4 U THAM KHAO
1. Tran Hifu PhUde (2014). De phat trien ngdnh dUdc Viet Nam, Tap chi Kinh leva Du bdo, sd 8 2. PhUdng Nhi (2014). Phe duyet Chien luoc qudc gia phdt trien ngdnh du^rc. truy cap tU http://baodientu.ehinhphu.vn/Tin-noi-bal/Phe-duyet-Chien-luoe-quoe-gia-phat-trien-nganh- Duoc/t 90869. vgp
ticonomy and Fori-iu-i K i ^
