BAN VE RANH GI6I GIUTA XLT LY HINH SU VA XUT LY HANH CHINH CAC HANH VI BAO LUC GIA DINH
6 VIET NAM HIEN NAY
Dat vain de
Gia dinh Viet Nam hien dai xdi su da dang X'e cau true, quy md, quan diem, didu kien sdng... song x'e ca ban xan luu giu nhCrng gia tri, khudn mau. trat tu gia dinh theo y thiifc he Nho giao. dd la su de cao xai trd ciia ngudi chdng. ngudi cha. ngudi gia trud'ng trong gia dinh. ddng hg. Mac dii xdi he tu tudng mau he Nam A ban dia cd truyen, vdi nhCmg quan dilm tien bd x'e binh ddng gidi dugc tuyen truyen rdng rai trong nhifiu thap nien gan day. ngudi phu nu' trong cac gia dinh Viet Nam x'dn phu thude dang ke xao chdng, xao gia dinh nha chdng, xan chap nhdn hoac phan ung thu ddng xdi su phan biet dd'i xir xa cdc bilu hien da dang CLia bao luc gia dinh, dac biet la trong cac gia dinh d ndng thdn. d cac ximg ddn tdc it ngudi. trong cac gia dinh ma ngudi chdng cd trinh do hgc xan thdp hoac mac phdi cac te nan xa hdi nhu nghien rugu. eg bac, ngoai tinh... Bao luc gia dinh la hien tugng tieu cue trong ddi sdng xa hdi. gay anh hudng nghiem trgng den su dn dinh cdng ddng. den hanh phiic ciia cac thanh vien trong gia dinh cung nhu den xiec thuc hien cac chuc ndng ciia gia dinh. nhat la viec dinh hinh vd gido due nhan each cho tre em - nan nhan true tiep hay gian tiep cua bao luc gia dinh. Do dd. vai trd cua phap luat trong cdng tac phdng chdng cac hdnh xi bao luc gia dinh la rat quan trgng. thuc hien tdt cdng tac phan loai. xii' 1) nghiem minh. cdng bang, tuang ximg giira trach nhiem phap Iy x'di tinh nguy hiem cho xa hdi ma hanh xi bao luc gia dinh gay ra la ddi hdi khach quan dat ra dd'i xdi
ThS, Luat hpc. Phd Truong bd mdn Thuc hiinh qu\en cdng td \a kiem sat dieu tra. Hoc \ ien Tu phcip.
Le Lan Chi
qua trinh xay dung phap luat va dp diing phap luat hinh su xa hanh chinh trong ITnh VUC nay. Viec xac dinh dung ranh gidi giua tdi pham xa xi pham hanh chinh. giCra xir Iy hinh sir va xir Iy hanh chinh ddi vdi cac hanh xi bao luc gia dinh la xan de khdng dan gian tren ca phuong dien ly ludn xa thuc tien. dac biet phai tinh den nhung dac thii x'g x'an hoa, tap quan. du luan xa hdi x'a quyen tu quyet dinh ciia ngudi bi hai.
1. Hanh vi bao lire gia dinh va ranh gidi giOra tgi pham vdi vi pham hanh chinh
Vi pham hanh chinh la nhCrng hanh x'i xdm pham cac quan he xa hdi dugc cac quy pham phdp luat hanh chinh quy dinh xa bao X'e. do dd. cd the bi xu phat bang cac bien phap hanh chinh. Vd hinh thirc. \i pham hanh chinh la nhung hanh vi x'i pham cac quy dinh ciia phap luat hanh chinh. x'6 ndi dung, day la nhirng hanh x i gay nguy hiem cho xa hdi x'd cd ldi. tuy nhien, tinh nguy hiem cho xa hdi ciia cac vi pham hanh chinh thap han so xdi nhii'ng hanh xi vi pham phap luat bi coi la tdi pham. Trong su so sanh vdi X'i pham hanh chinh. tdi pham cung la mdt dang xi pham phdp luat nhu'ng linh nguy hiem cho xa hdi ddng ke hon nhieu M) xdi vi pham hanh chinh. Tdi pham Id hanh \'i nguy hiem cho xa hdi dugc quy dinh trong Bd luat Hinh su do ngudi cd nang luc trach nhiem hinh su xa du tudi chiu trach nhiem hinh sir thuc hien mdt each cd ldi. xam pham tdi cac quan he xa hdi dugc Luat Hinh su bao xe x'a cd the bi dp dung trach nhiem hinh sU. Theo phap luat Viet Nam, chu the ciia tdi pham la ca nhdn trong khi chit thi cua xi pham hanh chinh cd thi la ca nhdn hoac td chiic. Tuy nhien. dl xac dinh ranh gidi giira xu lv hinh su X'd hanh chinh xdi nhung hanh \ i bao luc
BAN VE RANH GIOI GIUA ...
gia dinh, chung tdi khdng dat ra viec phan biet giua tgi pham va vi pham hanh chinh vdi nhirng su khdc nhau ve chii the, hinh thuc phap ly, hau qua phap ly... Ci day, van de ca ban, de phan dinh tdi pham va vi pham hanh chinh (hay ndi each khdc, ranh gidi dl phan dinh tdi pham vd vi pham hanh chinh) chinh la tinh nguy hiem cho xa hgi ciia hanh vi, tinh nguy hiem dang ke cho xa hdi la dau hieu the hien ban chat chinh tri - xa hdi ciia tdi pham va chi phdi cdc dau hieu khde cua tdi pham.
Mgt hanh vi nguy hiem dang ke cho xa hdi thi bi coi la tdi pham, neu tinh nguy hiem khdng dang ke thi cd the la vi pham hanh chinh hoac cac vi pham phap luat khdc.
Khoan 4 Dieu 8 Bd luat Hinh su quy dinh:
"Nhu'ng hanh vi tuy cd ddu hieu cua tdi pham nhung tinh chat nguy hiem cho xa hdi khdng dang ke thi khdng phai la tdi pham va dugc xir ly bdng cdc bien phdp khdc". Neu xet thdy cd dau hieu eiia tdi pham nhung tinh nguy hiem cho xa hdi khdng ddng ke thi, tir phuong dien Ludt Hinh sir, khdng coi la tdi pham va tir phuong dien Luat Td tung Hinh su, khdng khdi td vu an, khdng xir ly hinh su ma xir ly bang cac quy pham phap luat khdc. Tinh nguy hiem cho xa hipi cua hanh vi dugc xdc dinh tren eg sd tinh chat nguy hiem va miic do nguy hiem cho xa hgi cua hanh vi. Trong dd, tinh chat nguy hiem dugc the hien chii yeu qua tinh chat cua loai quan he xa hdi la khdeh the bi hanh vi vi pham phap luat xam hai.
Nhu vay, de phan biet giua tdi pham va vi pham hanh chinh tu dd quyet dinh xir ly hinh su hay hanh chinh ddi vdi cac hanh vi bao luc gia dinh, trudc het can xet tdi tinh chat nguy hiem cho xa hdi cua cac hanh vi nay: hanh vi chi xam pham che do hdn nhan gia dinh hay edn xam pham tdi cac khach the khae: quyen ba't kha xam pham ve tinh mang, sire khde, quyen sd hiru, quyen tu do dan chii ciia cdng dan...Vi du: Neu mdt hanh vi bao luc ciia mdt thanh vien trong gia dinh xam pham tdi quyen sdng ciia mgt thanh vien khdc (giet ngudi, gay thuang tich ddn den chet ngudi, biic tir...) thi hanh vi nay da xam pham tdi hai quan he xa hdi
dugc Luat Hinh su bao ve, la hanh vi cd tinh chat nguy hiem dang ke x'd bi coi la tdi pham. Trong khi dd, mgt hanh vi bao luc gia dinh khdc nhu ngan can viec thuc hien quygn, nghia vu trong quan he gia dinh giua dng, ba vd chau; giiJa cha, me va con; giua vg va chdng; giira anh, chi, em vdi nhau thi chi thuan tiiy xam pham che do gia dinh, do tinh chat nguy hiem cho xa hdi khdng dang ke nen khdng bi coi Id tdi pham va cd the chi la vi pham hanh chinh (neu phap luat hanh chinh quy dinh), bi xir ly hanh chinh hoac tham chi bdng cac bien phap khae khdng phai la bien phap phap luat.
Van de can quan tam nhieu hon de xac dinh ranh gidi giQa tdi pham va vi pham hdnh chinh la miic do nguy hiem cua hdnh vi ma khdng phai la tinh chat nguy hiem cua hanh vi, bdi thii nhat, tinh cha't nguy hiem cua hanh vi de dang dugc xdc dinh qua tinh chat cua quan he xa hgi bi xdm hai, va ihii hai, X'iec xac dinh miic do nguy hiem cho xa hgi cua hanh vi bao luc gia dinh d miic do nao thi dugc coi la dang ke (tdi pham), hay khdng dang ke (vi pham hanh chinh) Id van de khdng dan gian bdi mirc do nguy hiem cho xa hdi cua hanh vi nhieu khi dugc xdc dinh bdng cac khai niem dinh tinh, triru tugng ma khdng phai trong mgi trudng hgp deu cd the cdn, dong, do, dem bdng cdc dai lugng dinh lugng, cu the. De xae dinh miic do nguy hiem cho xa hdi ciia mdt hanh vi Id tdi pham hay vi pham hanh chinh, cdn xem xet toan dien cac yeu td: Phuang phap, muc do thuc hien hanh vi, hoan cdnh dieu kien pham tdi - nhChig yeu td thugc ve mat khach quan cua tdi pham; ldi, ddng eg, muc dich pham tdi - nhCing yeu to thugc ve mat chii quan ciia tdi pham; nhan than, do tuoi ngudi pham tdi - yeu td thugc chii the ciia tgi pham.
Khoan 1 DiSu 2 Luat Phdng, chdng bao luc gia dinh nam 2007 quy dinh 9 loai hanh vi bao luc gia dinh, dd la;
a) Hdnli ha, ngitgc ddi, ddnh dap huge hdnh vi co y khdc xdm hgi den site khoe, tinh mang;
NHA NUdc VA PHAP LUAT SO 1/2011
b) Lang mg hoac hdnh vi cd' y khdc xuc phgm danh dit, nhdn phdm:
c) Cd lap, xua duoi hoac gdy dp li/c thudng xuyen ve tdm ly gdy hdu qua nghiem Irgng;
d) Ngdn cdn viec thuc hien quyen, nghia Vll Irong quan he gia dinh giita dng, bd vd chdu; giila cha, me vd con; giila va vd chdng; giita anh, chi, em vdi nhau;
d) Cuang ep quan he tinh due;
e) Cifdng ep ldo hdn; cudng ep ket hdn, ly hdn hodc cdn tro hdn nhdn lit nguven, tien bg:
g) Chiem dogi, huy hoai, dap phd hocic cd hdnh vi khdc cd y Idtn hu hong tdi sdn rieng cua thdnh vien khdc irong gia dinh hodc tdi sdn chung ciia cdc thdnh vien gia dinh;
h) Cudng ep thdnh vien gia dinh lao dgng qud site, ddng gdp tdi chinh qud khd ndng Clia hg; kiem sodt thu nhap ciia thdnh vien gia dinh nhdm tgo ra tinh trgng phu thugc ve tdi chinh;
i) Cd hdnh vi trdi phdp ludt huge thdnh vien gia dinh ra khoi chd a.
Va neu tu quan diem ciia Luat Phdng chdng bao lue gia dinh nam 2007 nhin lai Nghi dinh' sd 87/2001/ND-CP ngay 21/11/2001 ve xir phat hanh chinh trong linh virc hdn nhan va gia dinh thi Nghi dinh nay coi cac hdnh vi bao luc gia dinh sau la vi pham hanh chinh thugc ddi tugng dieu chinh
CLia nd:
• Cuang ep kei hdn, ly hdn hodc cdn trd hdn nhdn tu nguyen, tien bg (Dieu 7);
• Lgm dung site lao dgng cua con chUa thdnh nien (Dieu JO);
• Ngitgc ddi, hdnh hg dng bd, cha me, nguai cd cdng nudi duang minh, cdc thdnh vien khdc trong gia dinh (Dieii II);
Cac hanh vi bao luc gia dinh neu tai khoan 1 Dieu 2 Luat Phdng, chdng bao luc gia dinh khdng chi trong pham vi nhdm cac vi pham hanh chinh trong ITnh x'lrc hdn nhan gia dinh theo quy dinh tai Nghi dinh sd
87/2001/ND-CP nam 2001 ma cdn cd the bi coi la vi pham hanh chinh trong ITnh vue an ninh va trat tu, an toan xa hdi (x'di mdt sd dieu kien nhat dinh nhu ngudi cd hdnh vi yi pham hanh chinh va ngudi bi thiet hai bdi hanh vi vi pham hanh chinh cd quan he trong cung gia dinh, hanh vi vi pham hanh chinh dien ra tai noi cdng cdng hodc trong gia dinh nhung anh hudng nghiem trgng den trat tu cdng cdng) theo quy dinh ciia Nghi dinh 150/2005/ND-CP ngdy 12/12/2005 quy dinh xir phat vi pham hanh chinh trong ITnh virc an ninh va trat tu, an toan xa hdi, gdm cac hanh vi sau day:
- Hanh vi vi pham trat tu cdng cdng (Dieu 7): cd cir chi, ldi ndi thd bao, khieu khich, treu gheo, xuc pham danh dir, nhan phdm ciia ngudi khae; danh nhau hoac xui giuc ngudi khae danh nhau; xam hai hoac thue ngudi khdc xam hai den siic khoe, tinh mang cua ngudi khae;
- Hanh vi gay anh hudng den su yen tinh chung (Dieu 8);
- Hanh vi gay thiet hai den tai san cua ngudi khae (Dieu 18): trdm cdp vat; cdng nhien chiem doat tai san ciia ngudi khae;
dimg thii doan gian ddi hoac bd tron de chiem doat tai san cua ngudi khdc; sir dung trdi phep tai san cua ngudi khae; huy hoai hoac CO y lam hu hdng tai san cua ngudi khdc; dung thu doan hoac tao ra hoan canh de budc ngudi khdc dua tien, tai san.
Tir phuang dien Luat Hinh sir, cac hanh vi bao luc gia dinh theo khoan 1 Dieu 2 Luat Phdng, chdng bao luc gia dinh cd the bi xit ly hinh su vdi mdt sd tdi thude nhdm cac tdi xam pham che dp hdn nhan va gia dinh: tdi cudng ep ket hdn hoac can trd hdn nhan tu nguyen, tien bd, Tdi nguge dai hoac hanh ha dng ba, cha me, vg chdng, con, chau, ngudi cd cdng nudi dudng minh va cac tdi danh khdc ngoai nhdm tdi tren, dd la:
(i) Hau het cac tgi xam pham tinh mang, siic khde, danh du nhan pham ciia con ngudi (ngoai trir mdt sd tdi danh nhu: Tdi lam chet ngudi trong khi thi hanh cdng vu; Tdi vd y lam chet ngudi do vi pham quy tdc nghe
BAN VE RANH GlOl GIUA ..
nghiep hoac quy tdc hanh chinh; Tdi gay thuong tich hoae gay tdn hai cho sire khoe ciia ngudi khdc trong khi thi hanh cdng vu;
Tdi vd y gay thuang tich hoac gay ton hai cho SU'C khoe cua ngudi khae do vi pham quy tdc nghe nghiep hodc quy tdc hanh chinh...);
(ii) Mdt sd tdi xam pham cac quyen tu do dan chu cua cdng dan nhu: Tgi bat, gitr hoac giam ngudi trai phap ludt, Tdi xam pham chd d cua cdng dan...;
(iii) Cac tdi xam pham che' do sd hiru...
De phan dinh mgt hanh vi bao luc gia dinh la vi pham hanh chinh hay tdi pham khi ma phap luat hdnh chinh va phdp luat hinh su ciing dilu chinh, viec xem xet miic do nguy hiem cho xa hdi cua hanh vi Id yeu cau bdt bugc. Thuc tien viec xac dinh muc dp nguy hiem cho xa hdi cua hanh vi bao luc gia dinh de quye't dinh hinh thirc xir ly tuang iing thudng can cii vdo nhirng yeu td sau:
- Tinh chat cua hanh vi pham tdi (thii doan, cdng cu, phuong tien, each thirc sir dung cdng cu, phuong tien, hinh thirc thuc hien; khdng cd ddng pham hay cd ddng pham vdi su ru re, ldi keo nhung ngudi khae nhu me chdng ldi keo cdc chi, em gdi ciia chdng de hanh ha con ddu, em ddu, thuc hien hanh vi bao lire gia dinh mdt each cd he thdng trong thdi gian dai hay chi la hanh ddng nhat thdi...);
- Miic do thuc hien tdi pham - chudn bi, chua dat hay da hoan thanh, mdt hanh vi bao luc gia dinh da gay ra hdu qua cd miic do nguy hiem cao han so x'di mdt hanh vi bao luc gia dinh ciing tinh chat nhung chua gay ra hau qua;
- Tinh chat va muc do cua hdu qua da gay ra hodc de dga se gay ra: Hau qua ve siic khde, tai sdn va dac biet la cdc hau qua ve tinh than, hau qua ddi vdi con cai can dugc xem xet. Hdu qua con cai, vg chdng bd nha ly tan, tu sat hoac bd hgc, hoac tim den cac each giai quyet tieu cue nhu nghien chat kich thich, sd'ng budng thd, di bui ddi, ban dam...
la nhCrng hau qua nghiem trgng ciia hanh vi bao luc gia dinh cd miic do nguy hiem dang ke va can xir ly hinh su;
- Miic do ldi (tinh chat cua ddng co, quyet tam pham tdi, nguyen nhdn va dilu kien pham tdi...) trong dd luu y den van de ldi ciia ngudi bi hai, ngudi bi hai trong rat nhieu trudng hgp cd ldi dd'i vdi ngudi cd hanh vi bao luc gia dinh hoac vdi cha me ciia ngudi cd hanh vi bao luc gia dinh. Ldi d day khdng chi la nhirng hanh vi vi pham phdp ludt ma cd the chi la nhtrng hanh vi vi pham chuan muc dao diic nhu vd le vdi ngudi tren, dd'i xir khdng cdng bdng vdi gia dinh ndi, ngoai, khdng thanh kinh dd'i vdi viec cung le va vdi vong linh ngudi da chet... Nhung hinh thiic ldi nay tuy ve mat phdp ludt khdng nghiem trgng nhung trong khudn khd gia dinh, lai rat nghiem trgng va can xem xet toan dien khi xdc dinh mirc do nguy hiem cho xa hdi ciia hanh vi pham tdi;
- Hoan canh pham tdi; hoan canh vi pham: Ngudi cd hanh vi bao luc gia dinh trong hoan canh qudn bach, suy sup vd tinh thdn do that bai trong su nghiep, trong hoat ddng kinh doanh... cd miic do nguy hiem tha'p han so vdi hanh vi bao luc gia dinh dugc thuc hien trong hoan canh binh thudng;
- Nhung tinh tiet ve nhdn than cd anh hudng de'n miic do nguy hiem ciia hdnh vi pham tdi: Vi du ngudi cd hanh vi bao luc gia dinh da timg bi xir phat hanh chinh ve nhiing hanh vi nay, cd tien an, tien su ma cdc lan pham tdi, pham phap truac the hien tinh cdch luu manh, cdn dd...
Trong cac yeu to de xac dinh muc do nguy hiem neu tren, cdc nha lam luat Viet Nam da lua chgn hai yeu to tieu bieu nhat lam ranh gidi giQa tdi pham va vi pham hanh chinh dd'i vdi cdc hanh vi bao luc gia dinh, dd la yeu td hau qud (gay hau qua nghiem trong) vd yeu to nhan than (da tCrng bi xii phat hanh chinh ve hanh vi nay).
2. Qua trinh xuf ly hinh sir va xu" ly hanh chinh ddi vdi cac hanh vi bao lire gia dinh va mot sd de xuait hoan thien phap luat
Dac diem hinh phap hgc dd'i vdi tdi pham la cac hanh vi bao luc gia dinh cho thay: Viec xdc dinh dugc ngudi pham tdi gan
NHA NUOC VA PHAP LUAT SO 1/2011
nhu ddng thdi vdi thdi diem xdc dinh su viec pham tdi. x'i ngudi pham tipi la ngudi trong ciing mdt gia dinh vdi ngu'di bi hai. Can luu y la mdt trudng hgp vua xac dinh dugc dau hieu ciia tdi pham, vira xac dinh dugc tinh nguy hiim dang ke hay khdng dang ke cho xa hdi ciia hdnh vi, la trudng hgp ma ca quan cd tham quyen da cd dugc tugng dd'i day dii cdc tai lieu, chirng cu can thiet de xae dinh dugc cd ngudi thuc hien hanh x'i nguy hiim cho xa hdi va do dd, gdn lien vdi hoat ddng phan loai xir ly dd'i tugng. Ndi cdch khdc, khi quyet dinh xir Iy hinh su, boat ddng khdi td X'U an dugc thuc hien gan nhu ddng thdi vdi boat ddng khdi td bi can vd can dp dung cdc bien phdp ngdn chiin nghiem khdc (bdt, tam giCr, tam giam) x'i khi da den mirc phai xir ly hinh su thi mdu thudn giua ngudi pham tdi vdi thanh vien gia dinh da tuang ddi nghiem trgng, cdn dp dung cac bien phdp ngdn chdn nay de ngan khdng cho ngudi pham tdi tiep tuc pham tdi, gdy khd khan cho cdng tdc dieu tra. Ngudi dp dung phdp luat phdi phan loai xir ly hinh su hay hdnh chinh x'd phai phan loai xit ly ddi tugng; Khdi td bi can hay khdng khdi td bi can (diic biet trong nhCing vu viec ma cd gia dinh, ddng hg cd hanh vi bao luc X'di mdt thanh vien ciia hg, rat khd de cd the khdi td ca mdt gia dinh, hodc trong nhu'ng vu viec ma ngudi cd hanh vi bao luc gia dinh la ngudi gia (tren 70 tuoi) hodc gia yeu (tren 60 tudi mdc benh hiem ngheo...) rat khd xir ly hinh su va khdi td bi can dd'i vdi hp).
Do dd, viec xu ly hinh su hay hanh chinh dd'i vdi nhCrng x-u viec nay can phai luu y tdi van de thir hai: tinh hieu qua, tac dung thuc su ciia bien phdp hinh su. Day chinh la ranh gidi thuc tien ciia viec xir Iy hinh su hay hanh chinh. Viec xir ly hinh su triet de mgi hanh vi pham tdi va ngudi pham tdi la ddi hdi cua nguyen tdc binh ddng, nguyen tdc phap che, nguyen tdc cdng td... trong td tung hinh su nhdm "khdng bd Ipt tdi pham", tuy nhien, lieu quyet dinh xir ly hinh su cd mang lai lgi ich thuc su cho ngudi bi hai vd ca ngu'di pham tdi hay khdng, cd thuc su nhan
van - vi con ngudi hay khdng lai Id nhCtng cdu hdi khdng de tra ldi. Mdt sd hanh vi bao luc gia dinh dien hinh nhu cd y gay thuang tich, lam nhuc ngudi khdc neu thugc khung co ban thi viec xir Iy hinh sU, viec khdi td vu an phdi cd ydu cau ciia ngudi bi hai. Cau hdi ddt ra la tai sao lai chi xir ly hinh su theo yeu cau cua ngudi bi hai, hay md rdng han, tai sao lai ban che xir ly hinh sir dd'i vdi nhirng hanh vi bao luc gia dinh ma chuyen sang xir ly hdnh chinh hodc tham chi xir ly bang nhCrng bien phap mang tinh hda giai, bang nhCrng bien phdp phi phdp ludt ciia cac thiet che' ddng hg, huang ude, le lang, tdn giao?
Chung tdi cho rdng, cau tra Idi can dirng tir vi tri CLia ba chu the. Chu the thu nhdt, ngudi bi hgi, ngudi bi hai trong nhCrng trudng hgp nay Id ca nhdn true tiep bi tdi pham xam hai, quyen va lgi ich ciia hg bi xdm pham, nhung neu vu an dugc khdi td va xir ly hinh su, hg se cd kha ndng phai gdnh chiu nhCrng bat lgi Idn han ca viec da bi tdi pham xdm hai, dd la dieu tieng cua xdm lang, danh du ciia gia dinh X'd ca nhan, nguy ca hanh phuc, doan tu gia dinh khd cd the dugc khdi phuc. Chu the thu hai, ngudi phgm lgi, nhidu khi viec khdi td hay xir ly hinh sir vdi ngudi pham tdi se khdng dem lai hieu qua bdng viec khdng khdi to vu dn, khdng xir Iy hinh su bcdng xir Iy hdnh chinh hay cdc hinh thiic xir Iy khdc it nghiem trgng hgn, trong nhieu trudng hgp, tinh nhan dao cua phdp luat vd Idng khoan dung cua ngudi bi hai, ciia cdng ddng cd sue manh cam hda Idn han sire manh cua cac bien phdp cuang che hinh sit va td tung hinh su. Chu the thu ba, Nhd nudc, trong md'i quan he giCra quyen luc cdng va quyen ca nhdn, neu khdng anh hudng qua nghiem trgng den lgi ich ciia Nha nudc va xa hdi, thi Nha nudc khdng dugc can thiep qua rdng, qua sdu vao md'i quan he gia dinh - md'i quan he mang nang tinh chat ca nhdn, tinh chat rieng tu cua cdng dan. Day chinh la sit dan chu va tdn trgng Idn nhau giira Nhd nudc va cdng dan.
Hanh vi bao luc gia dinh duac Ludt Hinh su coi la tdi pham (khi dugc xir ly trong
BAN VE RANH GIOI GIUA ..
nhdm tdi xam pham che do hdn nhan va gia dinh) X'di hai dau hieu dinh tdi ca ban the hien miic do nguy hiem cho xa hdi ciia hanh vi: Da bi xir phat hanh chinh, gay hau qua nghiem trgng va khi bi xir ly trong nhung che dinh khdc, pham tdi dd'i vdi dng bd, cha me, dd'i vdi tre em la ddu hieu dinh khung tang nang. Chiing tdi cho rdng, ve ca bdn nhung quy dinh ciia Bd ludt Hinh su hien nay la tuong dd'i hgp ly bdi Luat Hinh su khdng can thiet tdi pham hda qua nhieu hanh vi bao lire gia dinh mdt khi Luat Hdnh chinh vd cdc bien phap khdng phai la bien phap phdp ludt van cd thi dieu chinh chiing mdt each hieu qua X'd hgp ly. Han nua, Luat Hinh su phai cd tinh chat khdi quat va on dinh tuong dd'i.
Viec lam rd tdi pham hay vi pham hanh chinh, viec lam rd mO'c do nguy hiem cho xa hoi ciia hdnh vi bao luc gia dinh da va nen dupe coi la mdt trong nhCing ndi dung ciia cac van ban dudi ludt (x'l du: Thdng tu lien tich sd 01/200 lATLT-BTP-BCA-TANDTC- VKSNDTC ngay 25/9/2001 ve viec hudng ddn dp dung cac quy dinh tai Chuang XV Bd luat Hinh su nam 1999 cac tdi xam pham che dp hdn nhdn va gia dinh).
Tuy nhien, de bao ve triet de han che' dp hdn nhan gia dinh, giCr gin cac gid tri dao due gia dinh, chiing tdi cho rdng Bd luat Hinh su can coi hanh vi pham tdi dd'i vdi cdc thanh vien gia dinh: dng, ba, cha, me, vg chdng, con cai va nhung ngudi than thich rugt thit khdc la hanh vi tdng ndng trach nhiem hinh su (bo sung them tinh tiet tang ndng trach nhiem hinh su quy dinh tai khoan 1 Dieu 48 Bd ludt Hinh su) va nghien ciru xem xet bo sung tinh tiet nay trong cdc khung tang ndng cua mdt sd tdi pham cd tinh chat bao lire. Cu the, chung tdi de xua't bo sung them khoan 1 Dieu 48 Bd luat Hinh su hien hanh nhu sau:
"Dieu 48. Cac tinh tiet tdng nang trach nhiem hinh su
1. Chi cdc tinh tiet sau day mdi la tinh tiet tdng nang trdch nhiem hinh su:
h) Phgm tdi ddi vdi dng, bd, cha, me, va, chdng, con, anh chi em, iigui/i nudi duang, pham tdi dd'i vdi tre em, phu ntr cd thai, ngu'di gia, ngudi d trong tinh trang khdng the tu ve dugc hodc ddi vdi ngudi le thugc minh ve mat vat chat, tinh thdn, cdng tdc hodc cdc mat khdc";
Chung tdi cung de xua't bo sung dien dd'i tugng bi tdc ddng ciia tdi pham cd tinh chat bao Iiic gia dinh nhirng ngudi nhu vg, chdng, con, anh, chi, em la tinh tiet dinh khung tdng ndng da duge Ludt Hinh su quy dinh trong mdt so tdi danh nhu giet ngudi, cd y gdy thuang tich nhu sau:
Dieu 93. Tdi giet ngu'di 1.
d. Dd'i vdi dng, ba, cha, me, va, chong, con, anh chi em, ngudi nudi dudng, thdy gido, cd gido cua minh.
Dieu 104. Tdi cd y gay thuang tich 1.
d. Dd'i vdi dng, ba, cha, me, ve/, chdng, con, anh chi em, ngudi nudi dudng, thdy gido, cd giao cua minh".
Hien nay, cd y kien cho rdng mdt trong nhu'ng bat cap ciia thuc tien xir ly hdnh vi bao luc gia dinh la khi mdt ngudi da bi xir phat hdnh chinh ve hdnh vi bao luc gia dinh chua dugc xda bd lai tiep tuc vi pham nhung vdn tiep tuc dugc xd ly hanh chinh (tdi pham hanh chinh) vd do dd, day la trudng hgp bd Igt tdi pham. Tuy nhien, theo quan diem cua chung tdi, khdng phai mgi trudng hgp tiep tuc xir ly hdnh chinh deu la sai, can phai xem xet muc do nguy hiem ciia hanh vi vi pham mdi X'i cd trudng hgp cdn phai xir ly hinh su, cd trudng hgp tiep tuc xir Iy hanh chinh: neu ca lan thir hai cd tinh nguy hiem khdng ddng ke thi vdn cd the tiep tuc xir ly hanh chinh, cdn neu lan vi pham mdi cd tinh nguy hiim dang ke ban thi can xir ly hinh su.
Ddi vdi cac van ban phap ludt hanh chinh, tdi thdi diem hien nay, ngodi Nghi dinh 150/2005/ND-CP ngdy 12/12/2005 va Nghi dinh 55/2009/ND-CP ngay 10/6/2009 quy dinh xir phat hanh chinh ve binh ddng gidi (xir phat hanh chinh dd'i x'di hanh vi
NHA NUOC VA PH.AP LUAT SO 1/2011
khdng cho nam hoac nir trong gia dinh tham gia cdng tac xa hdi vi dinh kien gidi, hanh vi dung vu luc nhdm can trd thanh vien trong gia dinh cd dii dieu kien tham gia dinh doat tai sdn thugc sd hiiu chung ciia hd gia dinh vi ly do gidi tinh) ve ca ban vdn chi cd Nghi dinh sd 87/2001/ND-CP nam 2001 ve xu phat vi pham hdnh chinh trong linh vue hdn nhan va gia dinh. Van ban phdp ludt nay can dugc md rdng pham vi dieu chinh dd'i vdi nhu'ng hanh vi vi pham bao luc gia dinh mdi dugc de cap trong Ludt Phdng, chdng bao luc gia dinh ndm 2007. Cu the, chiing tdi de xuat bo sung trong "Chuang 1. NhCrng quy dinh chung" ciia Nghi dinh sd 87/2001/ND- CP mdt so dieu ve cdc hanh vi vi pham nhu:
- Dieu... Hanh vi chiem doat, huy hoai, dap phd hodc cd hanh vi khdc cd y lam hu hdng tdi san chung cua cac thanh vien gia dinh;
- Dieu... Hanh vi cudng ep thanh vien gia dinh lao ddng qua sue, ddng gdp tdi chinh qua kha nang ciia hp; kilm sodt thu nhap cua thdnh vien gia dinh nhdm tao ra tinh trang phu thude vd tai chinh;
- Dieu... Hanh vi budc thanh x'ien gia dinh ra khdi chd d mdt each trai phdp luat.
Viec chua cd co sd phap ly de cd the xu ly hanh chinh da gdy khd khan cho thuc tiln
xit ly cac vu viec lien quan den bao luc gia dinh, nhat la khi cac bien phap khdc khdng phai la bien phdp phap ludt khdng cd hieu qua, ddn tdi quyen va lgi ich hgp phap ciia cac nan nhan khdng dugc bao dam, ddn tdi nhCitig du luan khdng tot cho rdng chinh quyin "vd cam", vd trach nhiem hoac bao che, dung tiing cho tinh trang bao lire gia dinh.
De phdng, chdng bao luc gia dinh mgt each triet de hon, ngodi cac giai phap phap luat ve xit ly hinh su hay hdnh chinh, chiing tdi cho rdng can thuc hien ddng bd va cd hieu qua cdc giai phdp khdc. Dd la nhCing giai phap vd phat huy vai trd cua cac thiet che phi nha nudc d cdng ddng dan cu nhu hg tdc, gia lang, trudng thdn, trudng ban, phat huy vai trd ciia cdng tac tuyen truyen, giao due ve phap ludt va dao ditc ldi sd'ng cho ca hai loai ddi tugng: ddi tuong thit nhdt, nam gidi la chii the chu yeu cua hanh vi bao luc gia dinh de thay doi quan niem cua hg vdi X'iec sit dung bao luc trong gia dinh va, ddi tuang thit hai la nhCtng ngudi phu nii, nan nhan chii yeu cia hanh vi bao luc gia dinh de hg biet each tu bao ve va nhd ngudi khdc bao X'e, ngan chan bao luc gia dinh, khdc phuc tinh trang bat binh ddng gidi da va dang tdn tai pho bien trong nhieu gia dinh Viet Nam hien nay.
(Tiep theo trang 39 - Mgt so kit qua khdo sdt...)
dn, nhung rat trat ty. Tda an gidi quyet vu viec rat nhanh, dung luat vd hieu qua, hudng tdi sy cdng bang dugc cd hai ben duong sy chap thudn. Chi trong vdng 4 gid lien tuc tir 8 gid sang den 12 gid 15 phiit trua, mgt Hgi ddng tham phdn tien hanh hda gidi vd xet xu 7 vu viec. Cdc phien tda deu khdng cd thu ky. Dich thdn tham phdn chu toa tu tay chyp van bdn cho ben duong su (khi can), tu ghi am ldi ket ludn hoae phdn quyet cua tda, rdi
md to cho cdc ben tranh chap nghe lai, hdi xem hg cd phdn ddi gi khdng? Neu khdng ai cd y kien phdn ddi, quyet dinh dugc thdng qua, rat ngdn ggn. Ba Zilius - vi nii tham phdn chu tga cac phien tda ma chiing tdi tham du, sau khi ket thuc cdng viec budi sang, ndi vdi chung tdi rang chinh ba se nghe lai bang, danh may quylt dinh giai quyet tranh chdp, rdi gui din cdc dia chi cdn thiet trong thdi gian ngan nhdt.
