• Tidak ada hasil yang ditemukan

USUMENYEZELWE-KE UMCEBO

66

uMaShezi. Kwenzeka izigameko ezihlasimulisa igazi. UMaShezi ungenelwa yisigebengu esimqola simshiye nomqondo wokuthi besithunywe uThemba. Kamuva noThemba uhlaselwa izigebengu zimshaye zimshiye umndondo, ayovuka esibhedlela. Ekuvukeni kwakhe esibhedlela wakha isu lokubulala uDaniel.

Umpitshiza ngemoto ngokwelekelelwa uSithembiso.

Kumthena amandla kuwaqede nya ukufa kukaDaniel unina! Ubuyisela lonke ifa emadodaneni akhe. Kodwa esikhundleni sokuba uThemba noSithembiso bajabule, bavele batshoda. Nasemgwaqeni beshayela babona umfanekiso womuntu ongekho.

Lokhu kuholela ekuthini kugcine kushona uSithembiso. USithembiso utholakala esethule emangcwabeni.

Bayaganana oThemba noLinda. NoThemba uyabuyisana nonina. Amabhizinisi bawasabalalisela nakwamanye amazwe. UMusgrave uzitholela injinga yakwaMthembu asehlekisana nayo. UThemba ulinyazwa yizigebengu ebezibabamba inkunzi. Zimgxoba ngemoto ngendlela efanayo naleyo abagxoba ngayo uDaniel.

Lokhu kulimala kwakhe kwenza ukuthi ahlambuluke kunina. Uthuthelwa esibhedlela lapho afike alulamele khona.

67

Kusuka igidigidi lezigameko ezahlukene lapho uGenyeza Ntshangase ephunga nxazonke lezi zigebengu ngemvubu nomshiza wakhe.

Uqobo lwendaba lugxile kakhulu khona eThusini. UMiliyemu uze uzuza lo mcebo nje ngoba evame ukuthunywa uBrenda umkaDicey asebasebenzele iminyaka, ukuba ayomdlalela amahhashi ethotho. Naye-ke uMiliyemu sewaze wafunda ukuzibhalela ezakhe izinombolo. Wethembela kuye uBrenda lo ukuthi ambhekele izinombolo eziwinile ephephandabeni langeSonto ekuseni. Nakho-ke ngempela ucilo esethuka ezishaya endukwini. Awine izishaqane zemali. Engakanani pho yona! UBrenda uyethembeka ayimemezele indaba yomcebo kaMirriam. Ayimemezele kuyena uMirriam nakuGenyeza.

Indaba inongwe ngamahlaya ancike kakhulu kunkabimalanga onguGenyeza.

Unendlela yakhe ehlukile yokubiza amagama omphakathi wasesilungwini ahlala nawo. UBrenda lona unguBrendi, uDicey unguDayisi. Umqashi wakhe uCampbell unguKhambule. Nomcebo lona osuzuzwe yisithandwa sakhe uyehluleka ukuwubiza, kwazise ukubala kwakhe kugcina enkulungwaneni. Izigidi zamarandi-ke abakhwekazi! Uthi ewujabulela umcebo wesithandwa sakhe uGenyeza kodwa kusheshe kuvele nokuzenyeza okuthile. Uzizwa eyisehluleki esikhulu nangalo mculo omdumise kuyo yonke indawo yaseThusini. Uzibona esechithe isikhathi sakhe ngokucula okungenanzuzo ekubeni uMiliyemu esezuzile ngamahhashi akhe.

Kubhoka nesikhwele kubenjeya! Zibekwa nje uzwakala edonsa ngendlebe uMiliyemu ngokuthi akoqaphela izigelekeqe ezifake amayembe amhlophe qwa kanye nothayi ngoba yizo eziyingozi kakhulu. Ammise idolo-ke nokho uMiliyemu ngokuthi konke lokho ukuqaphele ngeso lokhozi.

Bayaphelezelana bayochwathika edolobheni beyojabulela lo mcebo. Kulokhu kuphola kwabo kusuke esikhulu isiphepho esimkhonondisa kakhulu uNtshangase.

Kwaba sengathi lesi siphepho sibikezela iziphepho ezazisabahlalele ngenxa yalo

68

mcebo. Iziphepho zokweyiwa ngoba kungalindelekile ukuthi banomcebo kanye nalezo zamankentshane ayaziyo eyomcebo. Baqalwa ukweyiwa yiphoyisa lasegalaji elidayisa izimoto elibahleka usulu uma bekhombisa ukuhehwa izimoto zikanokusho.

Nomdayisi wazo izimoto uqobo, ubahleka usulu. Kuthushuka nabeluleki bezezimali zomjaho oSkiti bakhona lapha eThusini, abeluleka ngokuthi uMirriam kufanele achithe ishobolo lemali yomjaho ngokuchitha uhlweza ezihluphekini zaseThusini.

Kusuka igidigidi lapho uMirriam noGenyeza sebephelezelana ukuyokwemukela isheki lemali yomjaho. UGenyeza akafuni ukwehlukana nomshiza wakhe. Uthi yiwona kanye aqaphe ngawo izigebengu. Bathathwa izithombe kube kuhle kudele.

Kule njabulo indaba isiyonakala lapho uGenyeza eseqisa emanzini amponjwana ehhotela iRoyal. Zisizakale-ke izintatheli zamaphephandaba ezazilokhu zibabeke ezithendeni. Indaba yomcebo nokudakwa kukaGenyeza kwasa isigcwele emaphephandabeni.

Kwasa zasuka izidumo eThusini. Nango phela uGenyeza elunywa indlebe uHlulintombi osebenza egcekeni khona laphaya kwaDicey ngokutheleka kwensizwa yakwaMadonsela yomshuwalense! Ufika akhwele phezu kwayo ngemvubu le nsizwa uGenyeza. Kuwo lowo mnyama kutheleka insizwa yakwaNgubane ithi izodayisa ifenisha kanti izozithela kumalunda. Yaqhuma imvubu! Akuphelanga sikhathi esingakanani kwasuka isidumo sezintatheli zephephandaba. Zakhishwa ngomkhulu ushova. Uphinde awuhlabe futhi umkhosi uHlulintombi ngokufika kukaNdebezinoju, umsakazi. Wawuhlakaza ngokuphazima kweso nalo mhlangano kaNdebezinoju uGenyeza. Umuzi wakwaDicey uphenduka inkundla yodlame nenkantolo yokuthetha amacala kaGenyeza okuqondisa izigwegwe. UDicey uzithola ephoqeleka ukuthi amangalele uGenyeza kumqashi wakhe uCampbell ngezigameko zakhe zokudaxabula amaqola azoqola umcebo kaMirriam.

Sishuba kakhulu isimo ngokuqhamuka kwamahuzu amakhulu aseThekwini angabangani angoMshumayeli Nkosiyaphakade Ebenezer Chule kanye noDaffo Sithole naye onguMshumayeli. Laba owaka abasebenza ukuyenga abafelokazi

69

maqede balishaye balibhuqe ifa elalisuke lishiywe ngamadoda. Awufuna ngamehlo abomvu lo mcebo waseThusini. Inkinga yala madoda yimibiko yesibhaxu esinuka kumfo kaNtshangase, uGenyeza phela. Emva kokuqagulisana ukuthi ubani ozowaka uMirriam, kugadla kuqala uDaffo ozenza uDokotela Sengwayo wasemahhashini.

Ufike azichome kumalunda, imnethe imvubu.

Indaba yomcebo kaMirriam igcina ifinyelele nakwabo eMangwaneni. Itholwa uMeyili uyisemncane kaMirriam ozisebenzela kwaloliwe. Ngokushesha uhlanganisa umndeni awuzekele ezomcebo, maqede aphakamise ukuthi kufanele alandwe eThekwini uMirriam ngoba lo mcebo uwunikwe ngoyisemkhulu. Owomndeni-ke uma kunjalo. Akasafuni nakuyizwa eyokuthi uMirriam uze ubaseThekwini nje waxoshwa nguyena. Unina kaMirriam uMaNdelu uzithola esethwele elikhulu icala ngokungayivezi emndenini le ndaba yomcebo. Kwala noma esechiphiza echaza ukuthi naye ubengayazi.

Ungenisa ngobuchule uChule laphaya eThusini. Uthenga ngemali nangotshwala lona kanye iphoyisa likaGenyeza uHlulintombi, ukuthi limgadele uNtshangase. Ungena uMirriam ngokuzenza umfundisi ozocelela ibandla lakhe umnikelo. Kuwo lowo mnyama besaxoxa uyatheleka uGenyeza. Ubhabhadisa uHlulintombi ngempama evuthayo maqede adedele izinja zakhona kwaDicey zimnikize uChule. Phezu kwalesi sigameko, uChule akalilahli ithemba. Uyabuya ntambama azobikela uDicey ngokumvelele emini. Nokho kucaca ukuthi akuphokophelele kakhulu yikho ukubonana noMirriam baxoxe.

Siyashuba isimo eMangwaneni. uMeyili udinwe uthelwa ngamanzi ngokuqubisa kukaNomvula engabaphenduli ngodaba lokubuya nomcebo eze ekhaya. UMaHadebe unkosikazi kaMeyili eqhutshwa umona uphuma uphumo lokuyofuna ushevu. Ufuna ukudlisa uMaNdelu maqede alandelise ngaye uNomvula lo ukuze ifa libuyele ngakwakhe. Ngenhlahla kukhona obezwayo bexoxa noMaNkwanyana okuthengwa kuye ushevu, maqede amexwayise uMaNdelu. Inyama enoshevu akayidli uMaNdelu kodwa uyipha inja nekati okufa ujuqu. UMaHadebe ubuye aqhamuke nesu lokuthi

70

kuthunyelwe izigebengu kuNomvula, zimbambe zimdlise umuthi ohlanyisayo.

Kujutshwa indodana yakhe uMaHadebe lona ewuMahuzu. Aliphumeleli naleli su.

Kuthushuka uChule ephethe isibhamu lapho nje izigelekeqe zikaMahuzu zisadidiziselana noMirriam. Zidlubulundela zishaye zichithe kanti ziyofihlizwa iloli zife ujuqu zonke endleleni.

UChule useqomisa uqobo lokuqomisa manje kuNomvula. Akamile nangobuchule bokugudluza uNtshangase ukuze umcebo ubuyele ngakuye. Kutheleka umseshi kwaDicey. Umbhadama oqotsheni uNtshangase ebhaxabula uHlulintombi ngemvubu. UGenyeza ukhalelwa amasongo kasigonyela yize enokusola ukuthi lo mseshi wefana noDokotela Sengwayo. Umseshi lo umthatha ngemoto uGenyeza aze ayomehlisa esimobeni esingasoThongathi. Ufika itshe selome inhlama kwaDicey, engasabonwa nangokhalo uMiliyemu.

Kulowo mzuzu uMirriam uphenduka emafutheni obukhazikhazi bomuzi kaChule.

Utshengiswa amabhizinisi kubekuhle kubenjeya. Uphathwa ngezandla ezintofontofo ngendlela angakaze acabange ngayo selokhu azalwa. Ukuhamba kukaMirriam eThusini kumfaka umfutho omusha uGenyeza kwezomculo. Ngokushesha izwi lakhe lizwakala linkenteza emisakazweni ehlukene ayishaye ingoma aze azibongele ngazo izigameko ezithinta uMiliyemu noChule. Siyamenyelisa lesi senzo uChule. Phela ubengacabangi nhlobo ukuthi kukhona into eyephusile engaqhamuka esiphoxweni esinguGenyeza. Ukutshoda kukaChule kwaba sengathi kuliqhubela phambili iqembu likaGenyeza. uChule noMirriam bayashada. Nakhona belu umshado ongenalo uthando ngakuChule, kodwa umzamo wokuthi kuhlanganiswe amafa ukuze umcebo ubuyele ngakuye uChule. Ulokhu egadlile uGenyeza ngomculo ogudla uChule.

Osekumxaka kakhulu uChule, ukubona ukuthi kwaMirriam uyawuthokozela lo mculo. Usengenwa umqondo omtshela ukuthi uMirriam noGenyeza bazobuyelana.

Abone kungcono ukuthi amgudluze lo Mirriam maqede yena abuyele nefa kunkosikazi wakhe omdala.

Kulowo mnyama buyaguquka ubudlelwano obuvele sebuntengantenga ezigelekeqeni ezingoChule noDaffo. Kuvela ukuthi uDaffo kade eseqomisa kuMirriam. Udinwa

71

athelwe ngamanzi uChule. Kanti kuzoqondana nokuthi uDaffo aboshelwe amathikithi ezibozi zezimoto zakhe ayengasawakhokheli. UChule umkhokhela imali yebheyili ejele maqede amphathise okwesicashalalana sakhe. Lokhu ukwenzela ukuthi uDaffo azibone eseshayekile ukuze amsebenzise kahle ezinhlosweni zakhe.

Nebala uChule wethembisa uDaffo itshe lemali, kuphela uma evuma ukuthi ambulalele uMirriam. Isu lithi uChule uzothatha uMirriam bayophola naye endaweni ekude. Kuyothi uma sebebuya lapho, bese enza sengathi imoto impantsha isondo.

Kuthi uma besayixakazisa bese kuvuka uDaffo nenkabi ayobe ehamba nayo uJamu.

Bamhlanganisele bambulale uMirriam. UChule bamthintathinte ukuze kube sengathi usinde naye ehlaselwa. Lo mgoga kaChule uyagwibika ugcine usubambe yena nezigelekeqe zakhe. Esidididini esisuka lapho, uChule upitshizwa yimoto ayeshaya sengathi uhlola okuthile ngaphansi kwayo afe. NoJamu imoto kaChule impitshiza imhlanganise nekaDaffo afe ujuqu. UDaffo osindayo kodwa abanjwe ezakwadalawane. Usinda kanjalo uMirriam agcine esebuyelene nesithandwa sakhe seminyaka uGenyeza baganane.