Gereg1sue:er aau dle H .f'.J:<:.. a.~ u N uusDJaa.
,Die Cod , J Vat die h art · z.;mr
K.on ings le i soos 1 Ntlerb e k e , sal on ;;
verlos.''
0
EERSTE JAA11.GANG.
Vie
WOENSDAG,
18
lVfAART1942.
VoorwaardeUike Stakin g
1 <eG9rD Nas ff oruaffe
Die ,·olgenclc ,·erklnring in ,·erb~nd meL clio opLredo teen die Sasionale Pcrs, is f.ialordag op Btellenbosch namc·n: die DagbcsLilur ,·an die
Kaapland~c 13eheerraacl aangekondig:
.\let die uitbrcck 1·an die ,stryd onder die ;,2;e- lcdore 1'311 die Al'ribnerdom hel clke Afrikaner, en met reg, van die ?\a~ionalo Pers ,·cn•·ag daL hy a~ 'n ,·olkspers en nie as ·n panydigo Pan,,·- poliLieko per.~ s011 op! roe nie. Ons heL vct·"·ag da! die .'\asionalc Pers die magligsLr en ook die rnoes gesk!ktc faktor sou woes om die ge,·oelens Lc l<al111cer en die brcuk L heeL 1 n plaa~ d:nn-
Y<Hl ]1cL rlil gcblyk daL dil juis die ~\a,ional<' Pors "·a~ "':l.L clcur sy orgnnc die ~tr.vc1 aangc- bla,, het en dil' Yordcoldheid 3angc11·akkcr hot,
•lit 1cn ~P.Ile \'an die hll dat, O.B.-lede ~owct a~ i>:nl:-·-men~e die cicnaar~ v:tn die Pcon; is.
0. B.-lerle hel incliwidnccl sowel as kollcklicl dcur hY Bchccrntacl wen die hchandcling wat die 0. !3. onl ntng bet, geprotcslcocr. \-erauL- woordclikc :unpsdraers nul die Pcrs is gcsprcck dour ,·oora:JnsL.umdc ~' frikanetTroue en -mannr Pn clie direk~io is \':111 aiiPnl·ci' ,·crsock om indien hullc dan nie gewillig i~ om die hcoiC' stt·:-·rl te slaak nic UJ ,-erhewo bo die geskil 1·an die O.B.
en die 1 LX. P. lc slaan nie, clan slt'gs 'n stryd • op bC'ginsclgrondC' to ,·ocr en nio af le daal tot ciie klein!ikc pcrsoonlike 1-\uidC'n;lcm-mcotmiP~
nic. Ook dit hl'l l'l'Ugtcloos geblyk. Die tlircbie hcL nog stcctb vrye tcueh aan inr!i1Yiduck redak-
teur~ g6ge0. Ook i~ 'n bt•sliste boikoL dour rlie Pors sed en :-;cpletnbcr Lccn die 0. B. gchamlhan I mel clio 1\ e>iering 1·an 1·erklaring~ en Jatl'r ook van bctaa!dc at!l·crtcnsios.
In anLIYoord op be&ll'are teen l1icrdio gedrags- lyn is sowcl in bcsluurskringc van die Pl·rs as in die koeranlc self '·erklaar dat die aandccl- houers en die imokcnaars him·dio bcleid van l'er11·ocs1 ing van die ,·oll<secnhcid ldaarblyldik gocdkeur omcl::u, nicmand as gc,·olg van hicrdic be>lcid die hl:ld bedank hcL nic. \Tolgcus bc~luit
,•an die laasgchouo vcrgadcring 1·:w die 11ehocr- raad is intekona:trs dus len slcrkslo aanhc1•ecol
om dour bcdanking · hul p•·ores ann to token leon daardic belcid. AI waL die 0.13. verlang, is om di.:!· Pot'S t,() ,·crhcf loL 'n ,·olksper~. Die doel is nic om die Pcrs to hcheor of diL to ,·cr- niotig nic, maar 1·an homsolf 1•ir die ,·olk lc rrcl . On, diL 10 bo\\·crkstcllig, moes die aandag van aandcelhoucrs, intckcnaars en die volk in die alg me •n bep:1al "·ord by di hcs\\·a re van di 0.11. n moos hullo wnkkcrgcskud word clout' stork, doc! bo11·u~tc opl redo. Die opL•·cde soos diL gc\'olg hct n:lllH.'llH tlie 0.13. heL dadclik 'n ,·crbctering in LOon in die d:<gbl:ldpcrs t~wceg
g(.;obring t'll 'n vcr. agting \·an ,~e11.\·nigc nant.,·~
ging>. 'n \'enlero go,·olg ''an die optrccle \\'a~
'n opJo>kudding ondet die 1·olk wal cis d:n as daat· da11 'n ~tryd JllOCs ll'ecs, dit lemni1o,;te O]'
lwgin"eil-cnkillc gC\'IJor mOl'L word C'n nil' klein- like pcrsoouliklicdc of verdagmakt•r.1· nic.
\'ir hierdi!=' \\aarde,·ollc- vruglc van <lie slryd bl.'· dit• 0. 13.-Bcheerrand sy gctroul' offisiere l'll
!edt 11·at claarin mt't'!!,l'IYCl'k hot innig dankba~tr.
!)it \\'as vir hicnlie mcnse ontt'PnSPglik 'n op- oflering om sondc1 kocranle en lyd~krifLe kla:lr lc kom. Dannlenr is egtcr die erns \'llll die saak
OJHler die aandag v:111 die aandcclhout•rs smnl as van rlico wye ~\Jrik:lnn~,· pnh1ick gchring t'll
die weg gebuan Yir ,·erdorc opt rede.
Waar ons tans staan aan die voQraand van 'n vergadering van aan<leelhouers van die Nasional!>
Pers wil ons hier aankondig dat die Oagbestuur van die Beheerraad van Kaaptand dus besluit het om 0. B. ~offisiere en brandwagtc te gel as om vanaf vandag af tot die vergadering van aandeclhouers op 26 deser plaasvind, nic verder
teen doe Pers op te tree n:e.
Die hele verantwoordelif{heid on) 'n beter toe·
stand te skep, rus tans op die aanclcethouers van die Pers. I nllien hLrlle op 26 deser hul Direllsie kan beweeg 0111 die boikot teen die 0. B. te staa!1 en die stry<f, indien hulle dan wil stry, op 'n tneer verhewe peil te voer, clan 'NO.rd !lit onnoctig van ons l1ant
?m
die optrede teen die Pers voort te sit.Heren~gde Party
le ~ ers .
H 1
Vedoo r 1wee
d~ce Noorde
Prov.
Mnr. J . C. B uys, L .U .K , onderleier van die Herenig de Pat ,Uy
indi· e Vry- staat, het as s odanig bedank en o.a. die volgende verklaring g·edoen : , E k weier beslis om mee te doen aan 'n geveg teen Nasionaalgesi nde Afri lmners soos dem dr. Ma lan gest el in sy onlangse toespraa k op P iket berg en die j ongst e besluit va n die Hoofbestuur. Om die r ede voel ek m y noodgedwonge om te beda nk as
\On derleier en as lid van die F edaale R aad . en
di~Hoofbestuur van die P aTty .
Voontaan sal ek gewon e lid van die Par ty bly."
Mnr . W. K. A. Rnauer, L .U.K ., Ieier va n die Herenig de Panty in die Transvaa lse P 110vinsiale Raad, het die P art y bedank, volg-ens 'n Sapa-berig uit Pret or ia.
JH[yver tleenwoor dig Wak kers't'room in die P r ovinsiale R aad.
1we e
,Hy het . a-ro ot
din~eoan
o n s gedoen en o n s {!ebede
gelwor."
-!Pr es . K r mger .
Oproe pe en Ma atstawwe
No. 19.
1wee
'l'o oorcleel na 'n oproop in Die Burger 1·an 12 ~\fa~rt van die diroksie 1'311 die Kasionale Pc·rs nan aandoelhouers om die aan ·taande ver- gadering by t.c woon, en die om endbrief \'3n die Os~ewnbrandwag wnt saam meL die oproep goplnas word, lyk clil of diL die Ossewabrandwag kwalik geneom 1\'0rd omdat hy van sy kanL 'n beroop op die aandcolhouors doen om in belang van volkseenheid aan to dring op '':ysiging ,·an die bclcid \·an die diroksie.
Die snokking ,·an die O.B. e om cndbrief word we.e·r piecl in die sloLparngraaf 11·at as Yolg lui: ,.Die 0 sowabrandwag ·ock geen bchoer
AD V. F AGAN WAS NIE IN BLOEMFONTEIN In die ve1 ·slag in Die Bur ger van clr. Malan se t oespr aak op Stelien- bosch voo1·ve1·J ecl e wee].: hct die vol- gende verskyn in verband met adv.
H . A. Fagan, L .V., se houding teen- oor die P arty : , Dr. Malan he t aan- vanklik 'n boodskap voorgelees van adv. I-L A. Fagan. L .V. vir Stellen- bosch, wat in verband met sy pr ak- tyk na Bloemfontein moes gaan en ongelulddg ni e teenwoordig kon wees ni e."
Die i ndrul<:: wat deUl' dr . l\Ialan geskep was, is dat a dv . Fagan die verga dering n ie k on bywoon nie omclat hy in Bloemfon tein moes - \vees. Di t is egter nie die geval nie_
Aclv. F aga n het aa n ck Malan in 'n shiftelike boodskap g ese dat hy op die dag van die ve1· g adering weer·
ter ug sal wees in die Kaa p, mam•
nie bereid is om die ver o·a derino· by t e woon me. . I nde rdaad was "' "" adv.
Faga~
r eeds die dag voor die ver-
\ g·ad en ng t erug in die Kaap.
oor die Xasionale Pers nio, leg. reg,·erdige on eerliko behandoling as 'n ropublikeinsc ,·olks- boll·cging wn.t, sn.am meL al clio ander volksoro-ani-
• Q
sastcs sy gowig in die sLryd 1·ir clio vryworcling van volk en ,·aderlancl wens in i.e werp. 'n Bestuit deur die aandeethouers om die venynige persstryd wat die voH1 verwoes, te staak, is at wat verlang word en sal weereens voH{seenheid bewerkstellig."
Die O.B. se omsondbricf is goclatoer 10 ::11aarL. Onder daLum '1 ::IIaarL word die volr,onde omsondbriof 1·an aclv. 1<'. C. l£rasmus aan"' aan- deolhouers wat partygesind is, gerig:
,.Daar is non voldoende aanduidinas dao die O.D. pogings in die work stel om die :a,nstaando algcmonc jaarvergadoring van aandoelhouers van clio :\asionalo Pers Beperk in Kaapstad op 26 )Ja:Ht in hul rigLing i.e p1·oboe-r s(uur. Dis 'n
(V orvolg op bls. 2.)
TWEE DIE O.B ., WOENSDA G, 18 MAART 1942.
~~~~~~~~~~~~~~~~~~~
1
KEl NUS IS MAG
HELPMERAAR r eik u die helpende hand om vir u self 'n suksesvolle toeko ms te verseker.
Omdat die H elpmekaar die enigste
SUIWER OPVOEDKUNDIGE Korrespondensie Kollege in S .A. is , bied ons u aan :-
DIE Ia!E§IIE KURSUSSE IIEIEN DllE BllLIKSTE fOOIE
Di e H elpme kaar kan oo k vir U doen wat ons reeds vir duisende ander Afrikaners gedoen het.
Neem u eerste stap op die leer van su kses en
POS DIE KOEP(())N V ANDAG !
Die Bc~Lnrendc Oirckt.eur,
J lei pmekau r Korrospoodeu~io Kollogc.
Poshns 35121 Voortrckkergebou, .JOliA\':'1/ESTIUIW.
owur Ill.\' as&ebliof besonderhed<' omtrent u korrespondensic Kursussc.
l•:k ~tel hclang iro Naam:
Ad res: O.B. (Datum)
J3esLurendc· DirPIOPtlr: Dr. If. G. Luttig, .\I.A.(:' .. \.). D.Litt. et Phii.(Leiden).
.\l('do-DirC>ktC>ure: .). II. (:reijbe (1·oors.), f.;, :\.
,., 111
\'umrn, 1' . . Jouben. P . . ). v. ;/,, l!aUingh. A. C. , .. \\'. 8!roh.1
1Poshus 35 L2.
Voortrekkergebou 31 0, Hoekstraat 18.
JOHANNESD:HJUG. f'oou 22-3512.
I
I I
I
I ~
L._. ~~~-~~~---~~~~~~~~ l i
EGTE BOI(MIS
van
BOSSIEVELD, RAROO.
Die m is is fyn gemaal teen 27 I- per ton van twaalf sakke, op u Stas ie
gel ewer.
KlVIB of KBA
D ie mis is absoluu't suiwer, van gl'oot uitgesoekte mi.shope.
'1'1·:\'RimJ•:Xll KlD GEWAAR!30RG.
Monsters op Aanvraag.
B. ./. ROODE.
P osbus 15, 1\LIPPLAAT.
f""
DAGBREEI\
vir dieAFIUKANERS STABILI§
Die Nuwe Huiwer Afrilmanse l\haLskappy bied sy dicnsio aan in verband meL Cl Koop en verkoop van a/ u eiendomme G Geldbelegging - Besigheidsadvies G Advertensies en Drukwerk 0 Versekering ( Lewens, Brand,
Motor, Ongevalle, ens.)
§TABILIS-AGENTSKAPPE EN BELJEGGINGS-MAATSKAPPY
Ons is Agente vir:
HELPMEKAAR KOLLEGE JOHANNESBURG.
Ook vir Bou-maaiskappye 011 Jio
verna:un~<lc As,uransiemaalskapp~·p!
Ons onderneem Afslaers"'erk \':\11
\-asLC Eiendomrn(' eu aile Losse Coedere, soos J lu israarl. ens. ! Foon 30764--Kamer 901 /2- Groote l<erk·
gebou, Adderleystraat, KAAPSTAD.
Party se Aksiefront Tree In Werking
0 .'8.-.Lid sc Kandidatum· Geveto
Die bcuoeming 1·an die Her('11igde ParLy- kandidaa l 1·i r die Pro1·insiale tussl'lii'Crkiesing in die kiesafdeling Xamakwaland. n111r. D . .J.
Scholtz, is. ,·olgens aankomliging in Dre Burger ,·an 9 .\laarL, op buitengell'onr 11',1'. e dour dr.
:\talan gc,·elo. Die aankonrliging lui daL , met die oog op on.o., Panybelang en krap:ten$ die bui- tcngewone magLc wa t die kong res op 1[ A ugnstus aan rny verleen hot, .-erklaar ek hiennco die benocming \':lll 'n partykandidaat \'ir die aan- staande Pro1·in ·ialc Haads,·erkicsiHg ,·ir die kies- afdeling :\amakwalund as nietig tc II'('CS, en be- paal ck l'crd<;r· daL 'n nuwe bcnoeming dC'ur die takke \'an die Party sal plaas1·ind op 2:3 :'>Jaari."
:'>lnr. ~eholtz ll'aS die enig,te llere .. igrle l'arLy- kandidaaL i11 Jic kiesafcleling.
Di~ is 'n I'Ordere deur\'Oering ,.:111 die Kaap- SI:u(se ParlydikLatutJt· sc beleid om ann die kies- ro fdelings voor lc skryf ll'ic hulle moei. benoem en wie nic. In Hi\'ersdal is die kanJidaaL wat dcur die kicst•r: aangewys \nls. h<'II'N•g om icrug:
te staan (en gunstc n1n mnr. P. K. lc Hou>:
waL 1·an Ondlshoorn af inge,·o<'r is, terwyl die PanydiklaLuur in \'r.dlllrg mnr . . ). A. van \Vyk :1an die l;icser·s opgedring het ond:urk.~ clio uit- druklike IJosluiL \'an die afdclingsbesLuur clat Indio gcen ingc,·oerde kandidaa( wil he nic.
Dit i, <'<'n ,·an die grootste euwPh; van die pany;,wl~el dat, die kieser:; nie mc('r dour hul lid i11 rlic• ll'etp,ewende liggame I'C'rleenwoordig word 11ie, maar daL die geko·c lid voiSLrek afhanklik is n1n die partykoukus, en dns nie die be.~luite ,.a., sy kiesers 11ie, maar die besluito
\':111 die koukus in die Pal'!emenL of Provin~iale Raad moe(, uiL1·oer. OiL i hicrdie punt waL \'an die demokrasie 'n karikawur ge111aak h(·L. Nou kom d1e llercnigde Patry e11 gaan nog 'n stap n:rder. Die bietjie reg wat die kic~crs nog:
gehad heL om ten min;,tc aan te "·ys wic hulk moet 1·cneenwoordig, 11·ord hulle onutccm en begun~ti~de pcrsone 1·an buit<' :1 f word a an hulle opgedring. Sodoende word die kiesafde-
lings niks anders as baantjies vir boeties nie.
"\s hierdie mensc ll'erklik n:t ·, dikta.Luur slrewc, i-, daar nik~ op hul bcl<•id tP sf> nie, maar dan moet bulle eerlik \\'CC's tn niP ander ,·en1·.n II'HL opcnlik bc:ly dai !wile nil' meet· aan vcrkicsing:-; glo nic.
Die feit rial dr . . \!alan sy I'Prldarin~ btf'l' herrocp he! ,.as gevolg ,·an ,·c•rd<•r'l' gunstigc omstalHlighedp'', \'Nander niks a:ut dir ,·er- keenlc hcginscl wa( in hierrlil' hPIPicl opgesluit lC rue.
T WEE OPROEPE E.\' TJ FEE MAATSTAWIVE
(\'ervolg V<lll bb. J .)
,·oorL~etting ,·:111 hul verwocdc knmpanjp teen ons Party en 011s Per,;. l•;k wil <krh:llwe ·"
dringcnde ''ersoek LOL u rig:
(l) om. indiC'n onigsins moontlik. in bela11g ,·an ons s:1ak, s<:ker die dag na Kaapstad te kom 1·ir die \'crgadering - hoe ,J;;tars petrol 11011 ook al is. <'!l
(:2) om in elkc go,·al, of u konr of nic, hy- gaande proksic LC ondenokcn Pn a:t n my of ',, andcr beiroub:ue partyman sonder l'(•rsuirll lerug
te sLuur . . .
Dis ool; ,·erdcr van be lang da t d it> dag Lwec direkLeure gckics moei 11·ord uit diP ,·olgonclc:
bcnoC>mdcs. nl. dr. J. S. du 'J'oii, adv. II'. C.
l:;ra~mu~. \Vynand H. Louw. Dit word beskei- delik aan die hand gedoen dat IN BELANG VAN ONS PARTY die laaste twee gekies word.'' Onderaan ver~kyn adv. J<'. C. J•;rasnllls se hand-
Lekcnin~.
:\ou is rlit blykhaar 'n groot mis<ht:ld as die Osscwabrandwag 'n beroep docn op aile aau- dee!houors om op Le tree in belang van volks- eenheid, man r diL is heclternal geoorlof as ad1·.
F. C. Erasmus '11 week te,·ore reeds '11 beroep docn op .. betroubare Partymanne" om in die vergadoring op te tree 11in belang van ons Party."
. .
DIE O.B., v VO ENSDAG, 18 lVIAART 1942. DRIE
])] I·~ O.H., \\'01~:\ 'D:\.G, 18 :\JAATIT 19·12.
DIE OORSAAK
§0.'\DER dat dil ~o bcdoel was, hot. dr. :'.lalnn in s.'· Htellenbossc wespraak die o01·sank ,.all die st rnl Lus,cn die Panyleiding en die Osscwa- bran(h;·ag blootgcle. Die Panylciding hcl die oorsa:1k ,·an die stt·yd nog aiLyd Loegeskryf aan clio Icier~ ''an die 0.13. wnL clio I'arLy dan sou wou ondcrmyn bel. , 'o heL dr. Karl DrcmCJ· nog ann die begin van die maand op Graaff-JlcinoL in die ,·orband gcse: , Die ondcnnyning kon die panylcicrs nic wclaat nic." ).La.w. hullc hot oorlorr leon die 0.13. ,·crklaar nic oor die Els-
bu rg~
toc·pntak nic- clit wa maar net, 'n voorwcndsel- maat· omdaL char ondermyning atm die gang wa~. :Jlaar as diL die gc,·al was, waarom hot, dr. :'.!alan dan nie met. bowyso van ondermnHJndo hcdrvwirrhcid Leon clio pany \"001"die dag. gclwm nio. in ;Ia as \·an die oorsaak by die .l~lsbu rgsc toespraak te gaan sock waL op sy crgstc tog mat\!" ncl ,·crtolk kon word as 'n vorhrC'king ,·an 'n form ole ooreonkoms?-hoc- wei die J~onhoidskomiLcc sclfs hierdio vcnolking ccnpnrig ns onjuis vcrwcrp hot. Kon dr. J\lalan nic cen of andcr bocdigdc verklaring oor clio
ondormyn~ndc bcdrywighcid opgediep heL nic?
~cc, hy kon nic, w:"tnL diL was nic die oorsaak ,·an die s[ n·d nio. Die waro oorsaak hcL dr.
)lahul
,·oor~·crloclc
week op SLellenbosch Jaatdcur~komcr. Die eintlike rede was dat die ossewabrandwag 'n organisasie geword het wat hom aangcpas het by d:e nuwo ontwil<l<elingc, en gevolglik groter gcesdrif by die voll< gewck net as die vcrouderde party-;nstelling. Die teen sLCilin~ tusscn dio grocikragLige nuwc bc,1·cging en die vcromlcrdo party-organisasic is slwrp go- token dour die. onwang 1·an die gchorc waL clkccn gel rck hct. \\'aar tlic 05SC\I abrandwag spccl-.-<pccl dort igdu isend mcnsc op 'n Ycrgadc- ring go trek hot, kon die partylcicrs nio drio·
dui~cnd trek nic. DiL is die oorsaak \"an die slryd. Jloc11·C'l dr. ).!alan dit nic. o duidclik stel nic, is dit die logiosc gcvolgtrekking van die I'Olgcndc paragraaf uif;. y toespraak: .
, Die reorganisasic van ons ParLy betoken 111
die' ccrsle plaas sucllcr a ksic. 'rev ore was die pnnymasjinerio 'n loggc, Jangsamc liggaam.
Die wercld verander en jy kan nie mecr ossewa- metodes toepas nie. Nuwe strydmetodes moet ingevoer word . . .• . Tevore is d~e P~~ty·
masjinerie diltwets beskou as 'n elet~stemaSJten.
D1t behoo·rt vir ons mee~ as dit te wees. Ook aan die sosiale sy sal baie m~:er aandag bestee word. Die Party se taak sal in die toekoms ook woes om die A frikanerdom ecn groot familic te maak. Dan oo!{ sal daar meer nadruk gc;e word op demonstras:es. Die Eeufecsjaar het netoon wat die wnarde van hierd:e !:ant van ons
~edl·ywighede
is. DIT IS OOK WAT ONS PARTY NOU BEOOG."J licrdic slukkio ni~ dr. :.\I alan so Loe. praak kon net. sowcl uiL clio stig~ingsLoespraak ntn die Os~owahrn ndwnglC'icr gcnecm gewccs beL, so kom dil oorccn meL die wese on strewc 1·an die
O~sowahranclwag. Die Party moot omgeskep word tot wat die Ossewabrandwag is. Ilicrdio uit-
een~cLling sou nic ,·an so grooo bewkcnis gcwecs hct uic wns clit, nic clal bim·clic reorganisasie ,·an die Pany reeds begin het lanl< voordat die stryd tussen die twee organisasies ontbrand het nie.
Oit beteken dus dat die Partyleiding in die rig·
ting gewerk het om die O.B. deur die Party te taat vervang nog voordat die Eenheidslwmitee in Bloemfontein gestig was, en dus lank voordat die volk geweet het van enige moeilikheid tussen die tweo organisasies.
Die Partyleiding het begin beset dat d:e volll nie meer aan 'n .,e:eksiemasjicn" glo nie, maar liewer •n beweging wil he wat van die .,Afrikanerdom een g~oot famille wil maak" - soos die O.B. juis beoog het. Die Partyleiding hct besef dat die volt< nie meer die ,ossewametodes" wou tocpas nie, maar .,meer nadruk wou le op demonstrnsies" - wat die Ossewabrandwag juis beoog het.
Die ParLylciding hot. too bescf cia[, die volk in so 'n f!C\":11 liowcr die Osscwabrandwag sou kies-en, volgcns die getalle op vergaderings,
MEER LIG OP MALAN ~ VERKLARING
Van der Vvalt het Geweier A lies in Dokument te Onderteken
Opgestelde
Ons is nou in besi~ Yau Yerclerc iuligt.ing omtrcnv clio ontstaan on die inhoud van die \'an dor Wnlfr.vcrklaring \\'Ut. dour dr. ).Talan aan die worcld bckond gcrnaak is. Die dokurncut is opgcslol on goLik in die prokurcur so k,1ntoor. Ott is in gettllte vo·fm aan Van uer Walt voor- gelc om te tcl<en. Hy wou dit egter nie tcken soos d: t gctik was nie en hct verandflrings ge- maak.
Die vomaam LO vcrandc-ring is gomank in paragranf 7. 'oos dit gctlk was, hct dit, gclui:
, Jht ach·okaat. Jcrling verklaar hcL dat. hy diL (d.\1'.1>. bc,,·cl gcgcc hot. om Leibbrnndt. to ,·cr- ra:li) docn op be\·cl vnn dr. Yan Rcnsbnrg.'' Van der Walt het die woorda uitgekrap. Hy hct gewe;er om so 'n verklaring teen dr. Van Rensburg tc cloen.
Die bedoeling van hicrdie: politici "·as nn1nur- lik om 'n a:mklag Leon clr. \~an l1ensburg to kry.
\"an d ,. \ValL het, gcweicr om hnllo in hicl'dic g<.>mono spcl Lc onclc.rsLcun, man.r cliL hot hulle>
glad nie vcrhindcr nic om op 'n onbohoorlikc wyso gobruik ic rnaak van die dokumcnt. 'n .Jicns n:\ jou af is dr. )!alan dan so blind gc- slnan dour sy haat. teen dr. Van Ronsburg daL hy nic kan insion nic chL sckere polit.ici misbruik mank van hom en ntn sy naam om hul eic aglcr- baksc clocl lc horoik?
Die treurigstc gevolg van hierd:e gebeurtcnis is dat die polisie daardetrf in kennis gestcl is dat Van rler Walt op die Ge Januaric 19a2 op Alberton was by die kantoor van die Kommissa- ris van ErJe wat die verldaring g<Jtel{en het. Dit ilct :::exer die jag op Van der Walt deur die polisic moeiliker gemaalc
GIUKWALAND-OOS-KOI HMANDO VIEU VUYHEKD§DAG
Op 27 J<'cbrnnric hct die Kommnndo Grikwa- 1:1nd-Oos iu die vorsto uithoek van Knapland, die 'l'ranskci, vir die oorsle- maal 1\lajuba-dag govicr. Jlondcrdo mylo ver he" die Brandwng;tc gorcis om to kom fccs\·ior.
Gcnl. Rudman, wat spcsiaal oorgokom hct van PioLtnnariizburg af, bet lJO my! \Cr gcrcis dcnr hnas on rybarc nat bcrgstrokc-.
'n Cehoor '"<Ul by die 300 hoi, geluisler na 'n bocicnclc rode dcur hom gelcwer.
Die plaaslikc Jcraa1·, ds. K. de 811·ardL, hot die tlieus op plcgtigc wy e gelei by cliC' hout- sLnpcl.
Die oplog; 1·nn souns en doglors daarua, meL die hraudonclo fakkols agLor die draers van clio Vryhcitlsvl:.11n, was 'n onboskryflike Loucel.
.i\"ndaL die hoog[,cpnnt bm·eik was, waar mcnigc Br~ ndwag meL betraandc gosig in die vuu r gcslaar hot., hcL genl. TI udrnan op aan- rlocnliko wysc die Golofto voorgclccs c11 clko Brandwag hoL diL aall\·aar.
·n Aansienliko bcdrag is ingovorder vir m<'do~
.\ frikancr~ in die Konscnnasickampc.
r<'C'ds g<'kics ho t - en nic die pnrLy nic. Dit is daarcm dat die Partyleiding gcweier het om die palcmentcrc front in die Eenheidskomitc<J te vorm- hulle wou nie meer net 'n ele!<sie- masjicn wecs nic. M.a.w. !mile wou die funl1sie van die O.B. oorgenecm het. Daarvoor was nodig cl<tL cli<l' 0.13. Of ann die parLy ondcrworp Of cloodgC'maak moes word. Vandaar dr . • \lahu1
~o ci~ daL die 0.13. die parLy o aksiofront mocs word, en vandnaJ· sy oorlog,·erldariug nada.t dnarclie cis misluk het.
Die oorsaak van die stryd was dus die groter riefdc wat die votk vir die Ossewabrar.dwag ge · openbaar het omdat laasgcnoemde m1we stn/d·
mctodes ingcvocr en demonstrasics gcho:~ het soos in die Eeufl!esjaar - die dinge ,wat ons
Pat·ty ook nou beoog!"
Demokratiese Onjuisthede
It! die sHyd van die Hcrenigdo ParLylciding [C'on die Ossowabranclwag word blykbaar 'n bc- lcid ge,·olg om solf Yoorwondsols ,·ir die SHyd tc ,·cn·aardig by gcbrek aan gonoegsamc retlc~.
Die hole slryd bents op ,·aaghedc waL ontbloot is van allc grond. ).laar as jy st.ryd vocr mo<'l clnar darem rcdes ,·oor aangegee word, a] skcp 'n mens dan maar ~elf claardic rcdes, so rcdc n('cr die politic-i. Duidclik kom hicnlic bcleid weer Lcvoor~k~·n in clr. )[alan so onlangso (oc- sprnak op "tcllcnbosch. Jfy moes a:1n die Yolk rckcnslmp gee waarom hy clio O.B. 1\·il ,·crnictig en waL d1c docl van die sirkelkonfcrcnsies is.
J fy crkcn clat die konferensics 'n taak moe~
\'Cnnl , van minder aangcnamc aard." Die redo cln:nvoor is ogLer dat ,die O.D. aan grocp- Joicrs van clio Party wat ook in die 0. B. was, 'n bevel gC'gco hcL om na die konfcrcnsic tc ga:11t en u;t te dwarsboom, dit met hand en tanu te beveg," aldus die , ,·olkslcicr".
Die juislo woordc van die bC\·cl w~arn::t dr.
.\falan Ycrwys, was egter clat 0.13.-lcrlc bcvC'cl word om op die sirkelkonferensies ,absoluuL Lc
\ICier om hul samowerking tc vcrlC{)n aan enige voorstcl die gevolg waarvan tot nadeel van d.e Ossewab.·andwag sal wees."
,\s dr. :Jlalnn hicrdie woordc vorlolk as 'n bc,·cl om die konfcrensies te clwarsboom, is cliL slcgs 'n crkcnning ,·an sy kant. dat die konfc- rcnsics gcen ander doe! het nie as om die Osse·
wabranclv1ag te benadeel.
Tn die- lsmaclitiese tocstand waarin hy hom·
self gcslorL bet dour alma! tot vyando te ver- klanr, sock dr. ::\Jalan gonl. Hertzog sc hand aglcr die opbrokkcling van sy party. Kragto sou ann clio work gesit wccs om die JTerenigde t>a rLy op Lc brcek en daarom vocr hy 'n st.ryd.
Dr. :.\l:tl:tn clocn dan die onjuisLc bewcring dat gcnl. ffcnzog ,as eer to middol daartoo di?
~\frikancrpnrty gestig het." Die hooflcior van die party bchoor& tog immers tc wcot daL die Afrikancrpany cleur genl. Conroy go~~:.; is en
!lat gent. Hertzog nie eens teenwoordig was by die stigting nie. IIy bet selfs hy ,·oorbaat tc kenno g;cgco daL hy goon aandccl in die party gnan nccm nic.
'n Yordorc onjuis!.e- bewcring word dour dr.
)lnlnn gedoen wnar hy clit hot oor die parLy- poliLici. Try vc;-ldaar dat dr. Ynn Ronsbnrg ook maar con is, maar dat waar· clio andcr go- kics is, .,dr. Van Rensburg homself aangestel
het."
As clio GrooLraacl Yan die 0. sowabrundwag wnarin aclv. Swart; en ds. C. R. KoLz6 • iLting gchad he[,, met meerderhcid van Lemmo bcsluiL om dr. Van Rcnsburg as .AclministraLcur van clio YryslauL tc vra of hy nic Kommantlant- gcnoraal van die bcweging wil word nic, dan is dit. in die oc van clr. :\Iulan ,self aangestol", maar as hy (dr. )[alan) 'n ,nasionalo komitoc"
in die lowe roep wat hy saamstel on waarvnn hll die oppcrmagtigo Ieier is, dan is dit. 'n komitco
dcur die volk self aangewys !''
"
'J'cn~loLio
hnal dr. )[alan die bcskuldiging by dat Die KcrkbodO' ,aam·anklik ook gcboikot i~." Die "'<He foit is dat Die Kcrkbodc uitgc- sluit. was dour clio Dehoerraad nog voordat dnat oor die voorstol gestem was. Die ,·oorslollcr van die proLos hot self uitdrnklik vorklaar dat Die Korkbodc nio ingesluit word nic.AI hi01·dic onjuisLhede· vcrkonclig die Joior van 'n polilickc parLy ten eindc. die slcrwcndc pro·
clnk v::JJl die J3ritsc Jibcralismc so lowe te- vcr- lcng. Volgcns die maat.sLaw\YC van dio dcrno- kra~io i.; so 'n mctodc gcbillik en ''olgcns die cisc. ,.,Ul die demokrasie nooclsaaklik .
WORD 11\'TEKENAAR OP
0 1VS BLAD
VIER
DIE SUfWERSTE EN BESTE.
BESTEL DIT ONMIDDELL!K VAN
JURGE NS SCHOEMAN
POSBUS 142, OUDTSHOOR N.
en
ONOH1STEUN 'N 100-PERSENT AFRIKAANSE FlRMA
\VYNE:
Fonkelwyn Lewenswyn Vermouth Hanekraai
(Cocktail) Likeurwyn Jeropiko (Rooi)
(Wit) Soet Muskadel ..
Port
Worcester Hock Pontak
Spesiale Sjerrie Sjerrie
BRANDEWYNE:
5choemannello Brandewyn
Ekstra Spes.) F.C.
JENEWER LIKEURS: Kersie-Brandewyn Anys-Brandewyn Gernmer-
Brandewyn Lemoen-
Brandewyn Peperment-Likeur
Van der Hum
5/ -
3/6 2/6 3/6 21-1/2 1/2
1 / -
1/1 1/- 1/- lOd.
9d.
ste
5/6 5/- 6/-
5/- S/- 5/- 5/- S/- 5/-
·- ·:;.,, ER·l ii(EURS:
5/- 3/6 2/6 3/-
1/t,l 1/- 1/- lld.
lld.
!Od.
lOd.
9d.
Sd.
5/·
4/9 4/3 5/-
4/3 4/3 4/3 4/3
L~r.toen-Jenewer 6/- 5/- Suurlemoen-]enewer 6/- 5/·
5/(9 5/6 5/- 5/- 4/a 4/G 4/- S/§
28 8
25/· 23/-
ZS/- 23/- 23/- 23/- 23/- 23/-
II o~d vcrkoop In 12-bottel-klssle• ot 5-,;elllngvaatJiell
>f kl'Oter. U klsste van 12 groot bottcls kan enlge gct&J
\Vyn, Bru.ndf'wyn, Jcucwcr, LHteur. Vermouth eo Eane·
k.ranl be,·at. Voeg ~/- by vir klssle en bouels, en lOj·
vtr vantJte (lndlen n1e andere ooreengekom met bestuur>
wat ver$~oed sn.l word by teru~sendtng. Terme: K.~.B ..
plurt treingclc1 nn Bylyne ol K.B.A., plus treiokommltisla V.O.S .. OudtAhoorn.
SCH 0 E.M ANNIEJLlO = DRA NK
VIR KW ALITEIT E N 'rEVREDEN- HEID DIE GOEDKOOPSTE
-
·----·- - - -
- - - -- --- - - - ---- -- -
1\fj AR KAGJENTSK A p
Vroee lV l or~ f V Iark
KAAPST AD
0
Betalin g ges /,·,ied
omniddellil~,·~eddihs,
m aan d elih s o f so os veu-llln g .
Beate Heer~ende Pt·yae,
!111NNAAR & VAN S CllOOi t
li:isnaar: GustDv :letief.
Tclefoon 2-0212.
DIE O.B., \VOENSDAG, 18 MAAR'r 19+2.
Oorsig van W ereld gebeurten- is se
l [ong-Kong, :'lluleia, Pcuang, :::lingapocr, Su-
matra, .J<wa, Hangoen, ens., ens. Die plcknamo is \':lndag geluicui»se ,·an die merkwaanligc mill-
Lore clan en dio lcwenskrag van die Japanso volk, en bcwyse ,·ir tlic scnielc lcwenstnoed \'<Ill die sogcnoemde dcmokraLiese swte. In die gent!
\'an die ,dikLalorskappc" blyk diL dat volkcru uit, niks en :trmocdc 'n sLaaL opgebon hcL wat hul ideaal is en waarvan hullc 'n wcrklikc- burgor gcwonl hct. Die \"rye Dcmokrasicc claar- cnleon heL hullc volkcrc tcnspytc \'~n mo0i woordc de facto tot slawe \'tlll intcrnasionalo
kapilalismc ~cmaak. Daar ,·eg die \'Oikere \'ir
'n idea,ol, hicr ''ir die behoud en hcer~kappy
\'!lll 'n ,·c-rdoemde scniclc slelscl.
Onsckcrhcid word daagliks grorcr. Die Ycr- cnigdc .'\:1sic, d.w.s. die Y ... A., Brittanjo, .!Tolland. ens., hesef nou wei dat Japan nog meL sy \'CrowcriHgsloglc sal \'Oongaan, maar hullc is onruslig oor waL in Europa in die nabyc lO"·
koms gaan gebeur. Dieselfdc gcvoel nm senu- wceagligheid wat voor die Japansc oorlogs,·or- khriLg gchC'ers het, heers w cr in die kornbuiso van die dcrnokrnLiese slate. Dcstyds hot die wclbokcndc Arncrikaansc Lydskrif , Life" (.Julie 19111) die vcrdcdigingswcrke van Singapocr bc- sprock en gcsc: ,As ooit die gcvegLe hicrdic lwsslrckc hereik, sal allcs oor wces. Die skoLC in die strat.o vnn Ringapocr sal die cloodsgcroggcl ,·an die Britse H.yk wees." \·andag is die toc- koms Yan die Gcalliecrdcs nog mindcr roosklcu- rig. Heeds word daan·an gepraaL daL Binna 1·ir die lhilte \'Crlorc gegaan hct en die moom- likhoid ,·an 'n Duitse aarwal in die .'\abye Oosll' met die doe! om met die Japanse magtc in kon- tak 10 korn. hcl reed. n nagmcrrie gewonl.
\T oorsieo in 'n aooclsaaklike behocfte ....
LENINGS vrr die gcsahricerde man vcr- krygbaar ''ir enige regmatige doc! teen
niters hillil'e tonne.
LEE!<' OP 'N KO~TAX'l'l3.:.\SIS EN ilLY U EIE llA..AS.
Duisende maak gcbruik van SASBANK fo.siliteite om bulle van die ekonomiese
juk te bevry.
§AS BANK
1s 'o kiucl vall die Volk eo dien die Volk.
Uaadpleeg Sasb ank.
PAARL: Porci-Boedclgebou,
H.oofst.ra:.tt 327, Posbu5 266.
KAAPSTAO:
Parlcmenlstroat 32, Poshus 2387
WO~C£STER:
Leadergcbou, Hoogst.raat 4, Posbus 57.
131ou met bypasscndc Kocvcrto
2/ 6 posvry.
Llcslcl by:
O.:B.-H oofkantoor, Kaa plan d .
J(amer Sl6,
GROOTE I<ERKGEBOU - KAAPS'fAO.
ONDERSTEUN ONS ADV EUTEEROERS
Die maande \\"Ul Hit! or steeds \'1 r sy groot
,·erra~sing~ gehruik heL, slaan ,·oor die dcur:
.\laan en April. Ons kan ,·crwag daL Hitler
~y uilc1·slc pogings a! aan\\·cnd om Hritwnjc 'n gcvocligc ~lag, ja die bcslisscnd() slag, toe lo dicn. Die DuiLsc S"trydmagLc was scdcrt die begin nm die oor·log good uiLgcrus. Dit, is 'n bekcndc fuit. Vandag, nadaL Franso, Dolgiesc, llollandsc en Poolsc fabTieke "ir HiUer en sy Europcsc bondgcnote work, sal die uiLrusting sckerlik ,·an ongcloofliko pc·rfek. ic woes. 'l'ot dus\·cr It t - afgesieu van die ::\'ovcmber-optog in Xoorti-Afrika - die l3riLse en Gcallieerde
111~\~tc nog nercns 001' bcn cdigendc bcwapening beskik nie; en die oppcrmag wa maar van korlc duur.
Ook die Hritsc vlooL kan nic aan die huidige cisc \·oldoen nic. Tenspytc \·an die Amerikaanse Yloot-oorblyf;,eb na Pearl Harbour hcL die vloot-
po~isi<· nio baie ,·erander nic. Die Gcalliccrdo..
vloolmagto is orals ,·cr proi en bcsig om leweos- bclangrike nagtc tc besk rm en· die fait maak nit die f-ipil sc vlooteenhcde 'n uiLers gevaarlikc hl'drt>iging. l3rillanjc hcL die ware Loestand cors begin be~ryp toe Duitsc slagskcpc clcur di<
k:lnaal gcLrck h t. Die Britto \'OCI of bchoorL lc vocl dai hulle die baasskap voor hul cie poorte ,·erloor hct.
Die A mc·rikaansc vloot moet vandag groteu- decls gcbrnik word om die Amerikaansc water., le he,·cilig. Japanse en Duitsc duikbol.e hct eli<
sec-oorlog lot in die Y.S.A. sc kns-waLers gedr:.
en die Gealliccrdc handclskepc onder die ncu>
Yan l:nclc Sam swaar vcrlic. e wegedicn. Vi1 die \' .S.A. is hicrdic kceps,·erlicse gc,·oelig maar \'ir l3rillanje uiters ge,·aa.rlik, want van hicnlic twcc bondgenote _kan Churchill die oor- log nic sender ko~, wapen en ,·erstcrkings ,·au buite YOortsit nic. Die \·.s.A. mot sy gcweldig"
bronno son die slryd teen die 'pilmoonclhccle vir 'n oubcperkte tyd kan uitrek as hy ,·crdcdigcod oplrec, maar die beleid sal nooit 'n oorwinoing vir die 13rilsc saak kan bohaal nie.
llrilsc en Amcrikaanse invloed is uiL die Vern~
Oosto vcrdryf. .Australic vra. hulp teen 'n moonllike Japansc irl\'al, maar ,die hulp moot 0cn dag voor en nic cen dag nii. die ramp kom nic'', aldus 'n Austndie-c woonh·oerder etlike woke gcledc. Die moontlikhcicl bestaan egtcr da.t Brillanjc bier ook die gcwonc l3rii.sc belcid sal ,·olg. .-\s dit me(, Australic slog gaan, bring joitself in sckerheid. llrittanje bet reeds J\'oor- wcl', Jl<'lgic, Frankryk, Griekcbnd in die sleek f;<'lanl; 'n paar dac gelede was die Hollander~
op Ja,·a die uitgckosc ,·olk om die spit vir Hrittanjc af to byL. Sonder ,·erdcrc ondcrsteu-
ning, w:tl ,-innig moet kom ,sal 'jina die oorlog teen Japan nio kan voorLsic nic, en die Birma·
pnd is reeds gesluiL.
.Dio V.S.A., 'n bnd sondcr bevrcdigondc bc- wnpcning, Sjina, 'n land sondcr gcwerc en die
\T ryo ftcgcrings in I)onden, stale sonder volkoro of gcbicd is vandag die polcnsicle bondgenotu van lhitlnnjc, 'n land wat sederL die uiLbrc()]•
vnn hi01·die oorlog na clke nederlaag of sukses- ''ollc Lcrugtog ,stcrker as ooir. te \'Ore'' geword hot.
Die nigstc Sta:lt wat toe dusYcr blykbaar die Dui:scr meL sukses be,·eg het, is Rusland, maar ook hicr word die krcot na wapeus weer gchoor.
Hussie~e ,oorwinnings'' n·as in gecn wysc so belangrik as wa~ die l3ritse pcrs wil uitmaak nio. Die Ouitse troepe het nog Leningrad om•
singe! en Moskou is nie meer as 80 myl van die Duitse divisies venvyder nie. 'n Klein sukscs na.n die H.nssicse front word 'n rcuse-oorwiuuiog in clio 13rilse pcrs. Seclcrt die uitbrcek van die oorlog hcL die Britto nog nooit icts v.ao 'n Hrit.sc oorwinning gchoor nic, net van wcgb:ud- lopory. Vandag is die Russo die rcdders van die J3rilsc moraal.
So lyk die Gcallieercle front. 1\ie con Yan die honclgcnolc, afgesien ''an die V.S.A., \'Crkeer in die posisie om self sy eic noodwcndighcde te prodnseer nic: Amerika. moot help en die hulp- ,·erlening moot spoedig woes, andcrs is dit to baL. .\mcrika skyn egter die louse ,Amcric.'\
Virst" in die claad om to sit.
DIE O.B., WOENSDAG, 18 MAART 1942.
Nasionale Blaaie Pas Hul Boikot Ook Genl. Hertzog Toe
Op
Vo/k Mag Opr©ep tot Eenheid Nie Hoor
Die 1\ a!--ionalc Pcr8 wat, YOlgens erkenning
;-an hul cie koc1·anle nie die .eiendom van een of ander party is nie, maar ,·an die ,·olk as o-eheel ht>~ ~Y boikot ,·an aile ander menings hchal":<' die
, . ;ln
die Homnigdo Partyleiding ook nitgPbrci to~ genl. Hertzog. Dit is Leen hicrdie boikot ,·an mcde-,·olksgonotc wat die Ossew:1.- brandwag onlant.(S op daadwcrklike wysC' moe~prote.,leer. Eers is alios wat van die Ossewa- hr:.llldwag afkomstig was, ,·ersnipper of self>~
hceltemal gcweicr. Sou kom gcnl. Hertzog moL
· n cenheitboproep tot die gau ·o Afrikancn·olk, en die :\a<,ionalt' koeranto wcier om daardie oproep te plaas. Diegene van hulle wat darem nog in 'n paar woorde molding gornaak hct daan·an. hct claarna verwys a. 'n brokkie nuus wat hullc nit Die \'aderland oorgeneem het ondanks die fcit dat die oproep in y gchcel aan hnlle sci f oorhandig is.
Die \'aderland bcrig as ,·olg in die ,-erband: Op 'n naag aan die sckrctaris van genl.
Hert:-:og of die belangrike ,·erldaring nm 'n figuur soos genl. llerlzog nio aan alle .Afrikaan-
~e kocranle oorhandig is nie, hoi. dr. J. Steyn mC'egedeel dal hy die ope brief Yan genl. Hert-
7.0g besorg het- aan die Prcloriase kantoor va:' die Sasionalo koeranLC, Lesamo met 'n b~;goloi
-dende brief. Die brief was gerig aan die redak- tcnrs ntn Die Burger, DiC' Yolksblad, Die Transntl<:r en Die Oosterlig en hot as \·olg gclui:
,Hooggeagt<' here, -llierrncc word. dour die plaaslike ,·enecnwoordiger, LOt u beskikking ge-
~tel 'n Ope Hricf van genl. J lcrtzog aan die Afri- naervolk. Daar dit weereens. ake bchandcl wat
<lie crnstigC' aandag ntn die helo .Afrikanerdom in al ,,. skakt•ringC' vorg, word die ,·crsoek aan u geri.g 0111 dii on,·crandcrd en orl\'erkort lc
publi~ct'r 'n I'C.>rsock waaraa.n u sekcr gC'redc- lik sal ,·oldocn - hoogaglcud die uwe, Jan
'lc•yu, sekrt'L:nis vir gcnl. l!crtr.og."
Dr. Stc·yn hcL hierop gena, of dit dan net 'n Legniose beswa:n is en nic besware ,·an 'n andcr aard nie, wnarop hom t.c kenne gegce is daL die bcswnar blooL lcgnics is. Dr. , 'i,cyn het daar- op geanLwoord dat- hy in so 'n ge,·al die mocihk- heid oOl! vcrhelp dour dadclik nog 'n kopie ,·an genl. I tcrL:-:og se stuk na hullc to bring. llicrop is hom gcant-woord da~ die .Prcloriase kanwor liewcr nog ~·ns , mci. .Johannesburg'· in verbin- ding SOll t-ree. 'n Rukkie later is hom oor die telefoon meegedeel dat hulle ,jammer is, maar dit nie sal kan gebruik nie."
Gtnl. llcrtzog se beroep word, in sy cie woor- dc. ,deur my gerig aan geheel die Afrikaner- dom, maar hoofsaaldik wt- diegcne wat-, eweas ek, \'OC'l en oortuig is ,·an die nood. :.1aklikheid dat sonder ,·crsuim ·n poging word aangewo-nd toL ,·crsamoling ,·an nile nasionaalgesinde Afri- kancrkraglc, ens." ln Die 'l'n1ns,·nler sc berig, wa:1ruit- 'n mons die indruk moot- kry tlat die oproop net- aan DiC' V:Ldorlancl vir publikasic gcgcc is, ontbreck die woorclc ,aan gehccl die Afrikanerdorn." In die pick daarvan word stip- peltjies gedruk!
Ook Die Bu rgcr het in sy kort bcriggie n:t die oprocp ,·crwys as 'n ope brief wat- , ''andag in
Dit' \' adcda nd ,·erskyn."
So word die volk mislci en ,-olksmanne gcboi- ko[. d1•ur men&e w:u met- \·room gesiglc mosie~
aannCt'lll teen sogen:-~arndc boikot-.
D IE GOEIE HOOP
(KOt>P.) HANDELSHUIS, BPK.
Hoofweg, Voortrellkerweg,
j
. v
Bell11111e. 1 R
Durbanville.
\ Foon 60.
Foon 078'14.
1..
T\ IW ll)l~t\IJGltR\V Artlfl- T,A.AGSTI~
Pl'l,YSK
1\l A\'H- IG:."J J)A'.\llo:. 'I(J,ERA TIC.
DH: BI<:S'l'l•~ Dm GOEDI\OOPR'l'l~.
VIR ENIG lETS SMAAKVOL EN DEFTIG IN
DAMES-ROKKE
besoek
VYF
VOLI(SKAS
IS U EIE
BANK!
1F ondse oorskFry £ 1,500,000.
Hoofkantoor:
Volkskas-gebon, Sentraalstraat,
PRETORIA
Volkska~
(Kooperatief) Bpk.
(Op,;erl~; kragteos dJe Ko-operatlewe Well
Voortrekl<erstrnnl, MIDDELBUllG, Tv!.
H•refordstrnot, GROBLERSDAL, Tvl.
Ei~naar: D. D. DE KOCK
Aaente vir Pontiac en G.M. Vraemotors
Moet nie dat u motor vir u moeddoos maak nie - Laat ons dit vir u
splinternuut maak.
V.M. K_ AA.NBEVEEL.
BUiance
Prlvaai Hotel.
JJ:HE AFRIKANER SE TUIS'l'E alle
modeu-m~geriewe
Rillike Terme
Eienares: Mev. P. J. RETIEF, Foon 2-3833
Ons Ontmoet alle Treine.
Kloof straat, Kaapstad.
::laam nil'! die bricfic waarin bostaande nien- dclikc \'NSOt'k namcus genl. 11crlzog von·at was, is cen kopit• van die Ope Brief aan diC' Pretoria~"
vcrlt'en"·oordig<'r ,·an die genoemde koeranlo ver:>Lrek. Dr. ~tcyn hcl dit persoonlik ga:w Jorhandig. II.'· het- gena. of cliL moomlik sou
\\ t't'S Olll gt•nJ. f (ert:<.Og se berOCp Leiegrafics t('
~Luur :tan die koerame in tli<. andcr provinsies.
Die PrC'toriase ,·ertccnwoordiger het geantwoord tat hv C'ers ,met .Johannesbutg'' in verbinding
;;ou t1:CC'. l)aarua i~ dr. SLCyn wcg. 'n Rukkie JaLN is oor die tclc•foon aau hom gesc dat die .<luk ongc•lukkig nit• gctclegrafeer kon word nio omda l daa r nC'L con abkri
r
was en da L die in die hus gt>doPn moos word vir Die 1'rans,·alcr.NUWE
';:~:;~~:
SHK.-~ill Ill f
1
----~---~
G. A. FICHARDT, llPK.
M.-\S,JI!Io'J.:RIE, YSTEI~WAUE
l:;N PROUUKTE lL-\:\'DELAAUS
I
NS is dwarsil eur die Un'ie, SO\rel as buite sy grense, bckcnd vir gocie drukwerk
teen konkurerende p ryse.
ES'l'E is om ons te raadpleeg in verband met u benodig- bede. Prysnoterings word gratis ver skaf. Enige soort drukwerk van visitekaarte tot gcleerde D issertasies word onderneem.
JJOD KOERS N d..
Dru.kkers, Uitgewers en Boekbinders.
Die Laan, Stellenbosch.
~= : =:=:: =:::::-=-:
105 Takke
40.ooo AV!D)O\iJ) D
1Q)Lede
Reoerwe- fonds
£90.000 Hoofkantoor:
St.
Johnstraat 65,BLOEMFO NT EIN
BEGRAFNISSE. KISTE. KRANSE. GRAFSTENE
VLAE
Be sit u ' n O.B. Vlag?
Die Kaaplandse Hoofkwartier bied aan:
Kommando Vla g £ 1-15-0
Moto rv lag 2-6
Fiet sv lag 1-3
Kontant mot Destclling.
0.8.-Hoofkantoor, Kaapland.
Kamer 916, Groote Kerltgebou, KAAPSTAD.
i
Jtoon 700BLOEMFONTEIN
°~~1~~:t
----l
~---A---
BlEILE U GlEILD
waar dit van
3~% tote 5%
rente kan verdien.
Raaclpleeg dadelik u
Ell~: VOLK~BAr.K
§lPOO ~~0 N[))~
KA§ ~lEPIE ROC
Posbus 8289. Johannesburg.
Takke oor die hele Unie. ]
SES
Aan die Penkoppe
Hoc Celli r ·enlien Wonl
Die rnooi plan om g;cld tc ,.,~rmccrtlcr Jeu r nriddel van ccrlike arbcid hct mc1· . . ) . 8. du 'roit, C:encralc in Knaplnnd, op die Jeuglroui ,·an P:rrow oul:rnl!:~ bcocfen. :-;_v hct aan ,·cr-
~kcie Pcnkoppc ccn pcnnic gegee op ,·oorwaarde dat hullc d:I:Hmcc gaan wocker en ne>g me<'>
inbriug. 'n Dec! ,·an die geld gaan dan \'i1· die 1\oodhulpfonds. lloc gocll hicrclic m -lode slaag,
bl~·k uiL die onderstnandc paar b,·iefic., wal ons uit 'n groot :wrnal kies:
Ruth skryf as 1·olg: GcagLc Tannic Du 'J'oit,
l~k hct my pcnnic gcuecrn en on kocrantc van .\larnmic gC'koop en weer aan die 'rinkcl vc!'- kuop vir 'n ~jicling l'll 'n pcnnic. Du~ surur ck weer m,,. pcnuic en nog ·n sjieling aan u.··
Paul Fahrcnfort slu·yf: .. Lic"'e Gencrale,- Ek ~Luur aan u my wockcrgeld. J.o:k hcL 'u wicl 1·ir 'n trippen~ hy ·u scun gekoop en dit weer
\·crkoop 1·i r sos pen nics. Toe koop ek 'n \\·a a 1-
lemocn 1·ir die scs pennies C'll kry toe ·u klomp scuns om saam meL my tc kom eer meL die l'erstandhouding dat elke seun n peunie ~aam ..
hring . .Daar was twaalf seun., en nou ~tuur ck ann u die sjicling.''
Die adjuda.nLc. rnej. A. S. Fahrcufort. waL 'u Lrippen~ ontv:wg her, bet. so gewocker da~ sy 10/:l kon i.erugsLUur. l::>y het, die-st,roop "·at. vir 'n lweldmnk bcstcm was in 'n kafce geuecrn en diL in die yskas gE,siL "·a;tr dit. ysblokkies go-
word bel 11·at. s_,. vir 'n sjicling vcrkoop bet. Sy kort. toe ses pennies om pasteii.jies le kan bale cu ken dil 1·:1n haarself. :\udaL s~· die pastC'ic ,·t•r·kaop en ha:rr scs pennies afgctrek hC't. hN sy 3 sjicliugs oor gchad. Daarmec- het.
·'·" 'n twecdc maal pasteie geh•1k en 7/6 !!Cmaak.
f.:.y koo], t oc wa;Hiernoenkon f.n en 1·erkoop eli t.
1·ir 10/:3.
llicrdic metodc van geldrnaak kan gent' or::d (leur t>cnkoppc gcprobeer word.
DIE O.B.-NOODHULPFONDS
Die I'Oigcnde verde-rc bydraes in Kaapland toL ons fonds vir hnlpverlcning aan afhanldikes nn1 geintcrncNdcs is aan Die
o.n.
bckcnd gemaak.J:rkt'nning van hydracs in andcr provinsies sal later bC'kcud gemaak word.
!.; ~. d.
l~ccds crkC'n . . . . . . . . UottC!I tot~hollnnd-Komma ndo ..
1,239 ll 0 11
7~
0 Stellcnbos('h \'roue-Komnrando. Ly.;
:)7!) . . . . . . . . . . . .
\"clddrift .\lannc-Kornmando Vcldtlrift \'rottc-Kommnndo ..
\'roue-Komm:1mlo, l~ppi ngt u indorp. Lys 189 .. . . .. .. . . Lys 5:3:2 -A/\'eldkornctsbp, 1\'aap-
sl:ld . . . . . . . . . . . . . . . . Lys 530 en :;:31, Vcldkskp. K.'stad S'bosc·h i\lnnnc-Komm., Lys 1179 ..
VTyhcidsdag Koll., lipington .\lnr. De \Vaal, Nigrini .. .. . . . .
l~ollcktc dour .\len•. 'l'rnlcr. , 'nyman 011 Van Vnurcn . . . . . . . . . . Lys 2J6, Upington . . .. . . .. . . Groblcrshoop Kommaudo en -.\lary dale V /komctskap . . . . . . . . Lys 178. Ha:'.cnjacht . . .. . . .\1annc-Komm., L~·s 121, 13arrydalc Vrouc-}~omm., .Lys 125. Barrydalc Lys llil en 152, Calvinia . . . . .. ..
Koll. Vryhcidsdag, Somcrsct.-Oos.
Jlanne- en Vrouc-Komm. - - EllioL i\lannc- en Vroue-Komm. . .
\Villoll'lnorc ~fannc -en Vroue-Kom.
Vr•yhcidsdag Koll., Springbok .. Vriend, Bcaufort-\Ves .. . . .. . . Sutherland Kommando, Lys 395 Vryhoidsdag Koll., Dordrecht ..
Lys 34,1 en 3t15, Prins Albert ..
Vrouc-Kommando's, Swellendam Vryheidsdag Koll., Port Elizabeth Vryheidsdag Koll., , 'teynburg Lys 289, Pcrde Eiland . . . . Hoofkommandautska.p, Ceres
11 12 6 6 0 0 6 :~ 0
2 li 9 3 3 0 :3 0 6 L39 16 () :3-1 l8 ll
J 0
:3 0 0 2 6
7 6 3 13 :2 6 2 9 6
7 7 0 26 JO 0 7 16 3 8 1l 0
!) l .'i 5 10 0 JO 0 0
!) 1 h
1 15 0 30 ] 6 5 13 6 12 2 6 11 11 0 5 1 ·1 31 10 0
Vryhcidsdag; l(ollckto, J3eaufort-We;;
Ly~ 130, Vrouc-Kom .. Bcaufort-\Vcs L~·s :'\o. :31:3. Ob~ezT;\tory
\' riende, Koc kenaap . . . . . . . . .\lnr . . ). J. nl ll Zyl. I,.Y .. Cere-..
:-;tl'<'trl>c•rg .\launc- en \'roue- Kommando'" en 1·riende l'niondal!' Kommando. l,_,·s -11:3 Sutherland \'rouc-Kommando .·\:111vulling Lys :379. 1-ltcllcnbo ch .\lnr. P. J. de \'os. Worc:cstor .\lnr. ll. 1<'. Bosman, Kraaifomcin
\'ricnd, Oudtshoorn . . . .
\'ryhcidstlag; l\'ollcktc Jl/komdtslmp Kn,,·sna .. ..
\'ryhcicbdag Koll. . .\!anne- en Vroue- 1\.omm:tndo's, Pon.crvillc .\lev . .\1. .\luller, Robertson ..
1 I. Jluller. Robertson . . . .
.\lontn~u 1\.ommando's . . . . P. ,J. du Pkssis, Hobcrtson ..
~l:q:!tcrsnl'k Kommando, \' ryhcids- dag Kollektc . . . . . .
Slagtcr~ncl' .Jeugfront . . . . .Lys 55 . .\lalmesbun· . . . 13okl·cld Vroue-Kommando's
Lys 1:3-1 . . . . . . . . . . l,_,·s 16i). Clanwilliam . . . .
l..:<tap~lad :->t lttlente-Kommando Oranjc• \'rouc-Konrmando, l.,ys 217
L_,·s :_l(j:l, llohc;dson . . . . . .
!,_,.~ 19:3, \'roue-Kommnndo, li'ra~cr-
h11rg . . . . · · · · · ·
J,~·, 10:2, .\lanne-1\.ommando. Fraser- burg . . . . ..
Lys 1:2:2. \'cldrJ,·ift . . . ..
(!('Org~ Kornrnando's . . . . .. . . . . 1\:rkama-, l'll 1\.eimoc~-i{ommando's
!\annie Dood~. Kaap~tad
11 :3 3 7 R 6 .) 0 0 :2 0 0 .) 0 0 :2:3 17 0 .) ] i 0
!) l 0
0 1' 0 10 0 0 1 0 0 0 10 0
10 7 6 0 2 0 0 2 0 :l 0 0 0 2 6
15 6 6
0 10 0 15 0 0
2 17 0 16 I 0 1 :) 11 :l 2 G 2 2 6 12 0
4 2 0 0 12 0 1:3 2 0 10 0 0 [;') 0 'l'otaal £1 !) 10 11' ~-~
DIT DS BY 0 J 'iS W AT A LLES COEDKOPER IS
Ons het '11 Afdeling wat Spesraal aandag gee aan Posbestellings. Koop by ONS per
Pos en Bespaar Geld.
.\1:1ns,- l)nrncs- en 1\inder-l."ilrustcr~
Pll I{ ruidcnier~.
~ d""\:) ~'ii'
fr'i0.
TI:J) (Koop.) Bpk.,~~!~~a Maitlandstr.,
BLOEMFON"fEIN
D IE VO ORTR EKKERWINKEL
Eleuanrs: .J. C. F'ick en 1\:nhn.
Voorslcn u '\·an aile
KRUIDEN IERSWARE
l'AitO\\'.
HERHOLD'l' SE BOOMKWEI{ERYE
Posbus 660, JOHANNESBURG.
Dni~endt• l..:i;1nto vanaf Kaap toL nan Zambesi hct maksirnttm sukscs behaal meL ons gcakkli- m;ttisecnlc Vrugtebome en keurigc Rose. Beste!
nou 1·ir Junie, Julie, Augustus planting en 11·ccs sel;cr 1·an 'l'cncdcnhcid! Gclllustrccrdc Plant.-
gids graLis.
KAAPSE VROEGPLAT UIESAAD
Strooikleur, 15/· per lb., k.m.b • E. C. STl~YN,
Bus 37. SQ}IERSET-WES.
GEMAALDE KRAAJLMIS
VIR eerlike bedieuing, bestel hamergemeulde kraalmis. gelewer op Bona Fide boere se
~k1sies teen 25/- per 11 sak ton, 10 ton en meer 24/- K.M.B., van J. A. SCROEMAN, P/S Grootfontein, SOJ\IERSET-008.
Uitgegee deur Voorslag (Edms.) Beperk, Kamer 916, Groote Kerkgebou, Adderleystr., Kaapstad, -en gedruk deur Pro Ecc:lesia-
Drukl:.ery, Die Laan, Stellenboscb.
DJE O.B., WOE_ SDAG, 18 l\IAART 1942:
Ceklassifiseerde Advertensies
TENTOONSTELLING
\·an
SKILOERYE· EN BEELDE dcur 'n Jong Kunstenaar
PETRUS VAN EMMENIS
word gchou op
STELLEN.BOSCH
in clio CARNEGIESAAL vanaf 21 -28 Maart 19142.
Opc1ring:
Saterdag, 21 Maart om 10.30 v.m.
deur~
MEV. DR. MEIRING NAUD:t.
TAFELAARTAPPELS
.('IOEIE 'fafclaartappels £1 ls. per sak van 153 lUI pond. Saadaartappels, eier- en okkerneut- grootte. lJp-io-datc £1 ls. per 153 po.1d. I\.on- tanL met bcstclling.
J. A. BAR);ARD. Hus-cn-\·rrde.
P.K. Balrnoral, Kn~·sna.
BENODKG
.JOl':l\, Sterk. gesondc en ,·ouruiLstrcwcnde 0. B.-lid (ongci.roud) om met algcmcne bocrder~·
behulpsw<m tc woes. _\leld salaris of ,·co ,·cr- lang. Vry irn·oning. \Vat ,·cc aanhou kr~·
voorkeur. ()etuig ·krif ntn Kommandant I'Or- lang. Docn aansock by:
D. C. ODBKDAAL, Oriedcel, P.K. Yerrckykerskop,
Oor HARRTS~IlTJ-1. 0. V.S.
BENODIG
l•'l,l:'\1\1~ .\ll·:l:'lE as kok. Salaris £2 ](b.
per· nraand en ny in"·oning. Ook ·n flinkc nll•i:-.it• ,·ir binn(·wcrk. ~alaris £'2 P'-'r 1naand en
' f.\' inwoning.
llig; applikasic, aan :- _-\.B.); ..
p/a Posbus 21),
8'1'1•~ I, I, 1~:\ BOSC' II.
BENODIG
(),'\ .\Jli)I)J•~I,I.I K b('nodip; 'n danH', nH· .ion~~N
d:111 I!) jaar. as hulp in 'n I'Crplt•!'ginrigting.
'n ~ll•clil·~c' "cnifikaat 1·an g;e~ondlwid !llOt't applikasi0 ,·prp;<•,cl. Applika~ies aan:
Dll·: .\1.\'I'HOS!·~. J\tt<'klandpark \'NplcPg- in rigl i ng. .\ tl('!dand pn 1'1-. ,J Ol f.\.'\:'\ 1-::-; Bl'
n c; .
B ENODIG
0:'\~IIJ)I)Io:I.LI K BI';);QDIG. !map. \\'Crkltts- t ige. g<'sondC' _\ frikancnlogt( 1'. lkhnlp~:llllll in hui~~('sin v~~n \'yf. Gecn gro\\"W(' wcl'l\. llegin- sabri,; 10/- per maand. \'ry inwoning.
.J0l'1l8RT. 13us /, ETlLSRI\'IEIL
BENODIG
PLAAS-Hii:S'l'UURDER Yir n Pht<1s (nahy 1\aapstnd) rnct doeglike kenuis van graan-, wingcrd-, en suiwelboenlor~·· Slag meL II'Orkvolk 1·crcis. .-\:r n va ogsa laris £12--£1..) per maand. mel gocic hnis en alles waL op die plaas proclu- sccr word vry. Groot ,·oornilsigLc Yir ccrlike voomitst.rcwcndc man. .\leld gct.roud of onge- t roud. (h1dicn g;ctroud, hoc g;root is f:unilic.)
:\pplik:hie~ u1 gctuigskriftc ann: -
Kamer 915, Groote Kerkgebou, AdcJerleystraat, Kaapstad.
GEVRA
0:'\ I) l·:n \\'Y~ I•: R.l·:k.-Ondcrll·\·scrc~ om vir 'n dop;wn.iic. wat. non nc~ begin, 'onderwys LC [!;N' volgcn~ Gocwcrmcnt ·-stelscl. ~loet lid wces 1·au di(' .'\cd. Gcref. Kcrk. Salari~ £6 per kwartaal met. 1·r.vc iuwoniug. O.B.-gesindhcid en 1·origc ondrrvinding 'n aanbcveling. f.ikr~·f aan:
P. A. S'l'J,;I~);l<A.\IP, Kransfontcin, VOSHUIW.
'fENDERS
JENDERS word ingewag vir die bou van die nuwe Ned. Ger. Kerk. Wolseley (alreeds dour Departemcnt Yan Arbeid gocdgekeur). Planne en Bestckke ,·crkrygbaar ,·an die Argitek, J. A:>i'l'HO;o;IE 8:\IITH, 7de Vloer, Groote J<erk- gcbou, KAAPSTAD. Tenders moet die Argilctc bcreik op l\IAA~DAG, 30 ).IAART 1942.
