Die O.B. Jaargang 4, no.11

VlERDE JAARGAKG.

\VOE~SDAG.

7 F'EBRUARIE

~94.5

§fi{A[))UWIEIE V AW JHI(Q)WtiE~~N~(())[))

\! AL OOR SUIDC3AJFRRKA

'n Dreigende hongersnood werp vandag sy skaduwee oor die hclc Suid-Afrika. In die stedc is dit nie meer net 'n bedreiging nie, maar 'n wcrklikheid. Honderde gesinnc verkeer vandag in 'n toestand van paniek omdat daar nle gcnoeg kos te kry is nie. Arm mense weet in sommige stedc nie eens meer hoe vlcis smaak nie, en weens die oorlogsdwaasheid van die bcwindvoerende politici is daar sells in die kusstede 'n gebrek ilan vis - die gewone pla,1Svervanger vir vleis •vir die ,1rmes. Tall a ander voedselsoorte is

of

glad en geheel nic verkrygbaar nie Of so onmoontlik duur dat dii net as wee/de deur die rykes gebruik kan word.

Om alles te kroon heers daar 'n droogte oor die grootste dee! van die land wat nou reeds al soveel skade a~n oeste berokken hct dat 'n krisis dientengevolge sal inlrec.

Oic mielic-ocs ii' vir die ;:;root;;Le dccl reeds deur die droogte vcr:;icti~ ~n ondanks die uitkoms op sommigc plek- ke sal daar uouliks voldoeui:le mielies wees dr meuslike georuik. Oh• YoH · Hllllg'stuk bet daarmce 'n Y<'r:o;J,crpin;;

ondcrgaan. lhllll' i:- reeds aung-elwn-

dig dnt YlHl ltierdi!' maand ai gl'(•fmie·

lie:< n('t naiL vluiru"\ee- en '~u·l<hol!rc

'<'l·:;ka i ~a I word. t'll dan ook maar net clic he lite Yan "at nocli!!: i~. llil he- tciHill dat hiE>rdi(' ncensc lml IJOrnlrn m!'t diE' 1rE>lftc :<al rno~t :<noei. \'ir .;.

paal· ,11eli:e lcau ~tl 'n stap ·u liJ::It• 'er- hcterin!!: op dio Ylcisrnark mcclJrinr_:,

lllll<ll" daarna is die· rom:n~dchron 111Pt dif' helite ::etap, I'll IJcteli.\'n clif 'u q•rderc, aalendt' lckorl in dit· !OC·

!,om~.

I$HOOHGlmlll~l\ I

l)ie koring- crt aartappelbC's is ook 'n mislul,king in bnie dele van rlie hnd. Daar word berekcn dat ons ·n miljoen ><tlk korin.::: tc lmrt hct, en die rant»oenerin2: Yan brood word reeds as 'n moontlildlcid be- s]ll·eek. Dil >Hll bete!\en !laf die 'ernaamste l<OH!>·oorl waarop cl ic a r- mr;; nog a an !ewe bly. dan vir lmlle be}Jerk s;ll word.

Op plckkn waar <lit gereen het. i:;

so\cel slmde aangcri2: deur hacl!Jni<>

dat baie van r\alal se aartappelocs nog weer hicrclcur vedore gc!!:a~m

llet. 1 n auder dele le baic land~> on- hcplant ween~< die droogtc.

Die Yleisposisic is eenvoud i:.: l)l!ite behcor. Reeds 1•oor die droo~tc hel

d:~nr weens mi;;dadige uill'oer Y'ln

t·cgcringswee 'n kri~is ontstaan. l>ie

1niui~f'rr T<lfl ·Lan<i!Jon het n'rlt•dr jaar HJlCH.lJfl:l"r oat da:lr in c1ie ~\iC'r l"()clrfll'·

~llnndc ol'n:lop-:<Jarr ern )aar ;;p hl'l'slc P~J,tra en 11N~t' m:\:lnde ~w :-l;;qll' ek- :-tra uit~erO"T i:- ua Engeland. Ht'l':l•

•n jaar ~t>le<le \Ia-. clio Yll'i"llo:-i-.it' ~n l,rilick dat ,·e;anf\\OOrtl!'likt' alllJlfC·

narc Tcrlrlaar hl't ,dnt d!C' IJt)('r'(• hnl aantcely,ee 011 dit' •nn!·J;: ~it, en d<•ur cliO Jlini~ter ::;eli i:-; nan Oi(' einih' Y:lll n•rlcdo iaar cl'l;cn 1lal on:- ,.l'l')(i:tpcl

~!'Hthlii nit_zr.dnn b C'll clal juu~ ICC

lJCHI:ll"k word 11:1! '"r ~>n•ler •lie :!C·

midcleldc :.::c11i:.:: i:-.

Gl-:1~~ YlS

Oudenul die t'egerende politici dour hul · oorlo~sdw.:~asheid l>oere lot so ·n llitroeiin~ 1·an die land l"e vee- stapel aangemoedig het, het hnllc ct.e .:!.rOOtSlC dee I 1·an die lana 5C 'iss~>rs·

vlooi opgekommandcc1· •om vir l>;ngt!- land in die :\£iddellandse Sec en el- ders palrolliewerk 'le gaan docn. l>ic

;;'(>1"01!:' was cat :<eli!> in OilS l;us~tNlC ris 'n gcsog{c n·.l'el~lc ~ewon! hef.

Yoor ~lie oo1·log iH'l clio wec~to arm<'$

Oil ·vi:; r..;clcll·e. f£er;; nan die cinbe

111\!l vcrlcde :i<'\ar hel die oorlo~shl'·

wind uit Sy slaap ;!c~krik en 'n pa:\1"

vishole nygeslcl. Oil kon e2;ter tot- soYcr nog niks aan die nood vcrllclp hct nic.

l\'a vis was die ouigste ando1 lllaasvervanger eicrs. l\lnar 111c>l dio uild unning van cl ie pluinll'eekuir- drs. en om ander l'cdcs, word tl:la1 so ·n tekon :tan eiNs hinuekort YC'I·

wa~ dal daar SC'Irs sprake is van

!'en ~icr· per gesin per week Heccli'

11011 al is geen Pier!< meer lc lu·:v ill sonunige winkcls uio.

:'-l<>l clil alles \OOr oe het die no1t- tici aan be"·ind YP.rlcdo jnar· no~ byna 2.000,000 nond botlcr en ·n kwartmil- jorn pond kaas uit~eyocr. Dil ><lnit nie in wal ua rlic lciirmagte 11ilge·

' ocr is 11ic.

'l.t~;'J'El,Ol'iE J>QJ,I'I'l('T

Die )Jolitici Hl:-o·m nic net ma··te looc!s tcenoor hul ei<' lwrtsigtigl1cid en

hartsl!o~LC nie. maa1· 1\\llle slann to nlilld<> ,·an bkrdic nood totaal ma~­

Leloos teen die gcwrtC'nlosc swart· markhantlel wat sttlln~ noodtoe~lanclo

aan;ryp oru woel<erwins uit die wrN- Iose '1lk tc mokcr. ,\:\n (lie li~.; j.., l1y Yoot·lw"lcl ::rcl>rint: c!al OlHlerH~·J tlir

ytei~~J,aar,.te lH.'!:r-., daar •u p:l:\r 1nanncl<· ~elede ' lei:- nnh)" K:H1p~l:t1l in tli~ sN' g-l.'~ooi i;; lrn cintle ;;nn,fic:<·

~1\':Hflnarldoo talHl<' fr sl;cp. lliorhy moC'I ill aanmerkin~ r..:cneem wnrrl clie uitlalinl!: yan min. Strm1ss 'n t>aar maandl' !!elf'cle rlat Ge·tllieerrlel> C::'l

pCI'SI'Ill ,·au die ~nie ><C 'oedsf'h nor- radl' yanjaar ·1p~efii:- hel.

Die hclc welwmsprent wore! no;.:

Yer<lnister as in ~C'da~Le gehou wortt dat cl:\ar gcen eenh<"irlsoptroclc v:H1 die \ oll' rceu die I!'CilH'cnskaoht'·' I'C- Yaar i~ nic. ln l1i!'r•Jit• 1lf>OdtnE>;,Iaucl h di<• l:tnd onder ht'h~·er Y:tn Jltlliti<·i

" i(' '-C ::;'CHte('ll!'lill)l'!.;'''Oel !!::.'onrclN'l Jmn 110r'll nit die 1cr~o1•l• Ycrlcclc ""'"!, in tli(' Jlarlemcnt. dat Jl:1rloutcnt:;lf'cln 1T.I,t:t':-.lrl moet word mu ,iJie Tl('i~hC· pt>rldu::r:> wnt tlaa•· np tlic publiel; l"tt~!

rerder is ilit diE_< 10lk sc lot dat die r€';;erin!!::,telsel ><'Yill.'el!lc opheile H·r·

eis ,d('tll' ol:tt ^'1<111 <'I'll <h~l'l YHJI <lie

J>Olitici, tlic arn}Jtelileo flllPO:-i~ic, rrr- 'lmg worll om elke Jnna!r.col Tan die

re~.eriu.t: lr h<'1Cf> en fr rerongrlult mel iii(' oo;.: OJ> 'n aansfa,llHie Ycrliic- sing. Scli:-. wa:n· die rc~t>rin!:;l'amptc­

na:re HO!; ingT)'Jl om iC't" ll' l',t:il, wore)

Yall die O}l}lOSiSie IOl:l\':1!.:: 0111 dit te l.Jestry.

In sullro l>mshmdi;;·he.Je gaart Suitl· A irilru "-" eerste lrou:;ersllOOcl tege· 1noE>l - u il ~<'·lcweor a an l.;O hristcurlc

poliliti!

Die 1·c;;l'ring h.cl aan~;clwuilig flat lty 'u rn n I soencri n~:-.J;emn oorwcet:.

lll::wr oat bnie, moeilikhcdc in die ,.,-eg Tftu. so ·n ;-~lel el sta:lll. Eeu Ynu •lie

;:;roolsto moeililclLede iu di6 Ycrhan\1- wat ilit' rcg-cring e;;tcr uic noem uic- is tlic icil tl:ll aanr ~·cell:- :-o 'll gebrcl;

am1 ·ro\;tbcl })e·tnan dat a" :rant O<.'n~:

op ;:;clrkc Hlct ni!g('th·<'l ~:11 word, tliegew.' "\\Ill 'audag nos OJ! 'u manlcr ldn:nl>Olll, llau ;;edwin;: .. ~•II wonl om oolc fJIHior llie }Jroodlyu le Icc( - en

,die 't"<:~('l\i:'IIIIC ilOlitici WC'Cl tlnt SOicl:;

Jml ll<'tlt•rlaar; l)y die• .;,l•'mbns ·al IJ!'·

icken. l)i[ i;; ~lc~;s no~ tlic honzer ^)lUI

tiendui~l.'tliiCS .\lilt •lie )):1111' dui~l.'ntl lJC1-(10t:rl'f;ll•,. in slant :;t,uJ fllll llO.t:nHJal tc i'el.

N"o.

1l

Prr (Bl ffifrlnM n~· t~w~rt

Na li 2 }D)ae N@g

c~~rm Vif cerk

me enaaL was nrlctle \\'11cnsrla~

nog tot so •u lila te so·n il rr n crk om- clat <He YOik~rnntl niks l;oJt:thll' 11rant • . iie;; !ewer nic, daf die Ycrdaging

<leur sen. Clarl;:~on Yoon;es!t~:l is. Hy is ouderst.eun deur sen. C. A. van Niekerk (H.N.P.) wat as "'Olg vcr- klaar hel:

.,Dit is I>~ nlik l'ir scnat.orc om dag na da~ net vir 'n paar minm~">

te sit, 'n t>atu· vrae tc stcl en dau .te verdaa~. Die regerin;:: behoort tc gesorp: l1ct Yir wcrk. I•}k glo nie dit is in hclang van die voll\ en die senaat om so aan 'te gaan nie. Dit is vernedet·cnd vir die ><enaat en maak hom bcla~lik. As dit so '":>orl- gaau, sal die geloof stcrl\cr word dai. die ~ClHt1.t nie aau sv doc! be- ani.woorll nie .. , ·

Die parlcmcni !let roe<ls op 20 .Ta- nuarie beg-in, maar 'n grout dcol •an die trd geuurcnde die ecrstc week is in beslag geneem deur t::ctwis

or

'n ltlosie yan sensuur 'n mosic van wanlroue is al dan nie, en or so •n mosie· voorkeur moet gcniel bo re·

~cringswerl<. Die gevolg was daL da.:tr so 'n bictjie gcpraat is oor die ,.mosie'" en tlan wee1· :so 'n bietjia

.~ewerk word aan ·n bet::rolint::. en meL hierdic lini\S·regs-pas kou die parlcmeni aau die llesln:m van die volk -- on lf'S bes. aau rlic bestaau van die scna:~t!

----~

Oie rruk \all nie aan u lnndc kau

\'O:>rkom word deur u handc, voor- rlaL u lUCt die uic werk, dceglilc in Le vrywe met ~rowwe soul.

'I'WE& DIE O.B., WOENSDAG. 7 FEB.

19-!:'5

MARlKA GlENI§I!(Al?

V ROEE M ORE mlV!A !RK ] ®@~$ (F;cv OC@ IT!!'i!llTiil unn nH ~fti ~~ ~ A~JID~~iEl~ 1f ce ~!ID

KAAPSTAD e

BE'I'.\LI

,

~l; t:gRI\1En OI'diiiJHgl,.

1,11\, \\'1~1':1\:t;ms, )IAA~HEI,ll\.~

OP SOOS U~BI,A,;(l, {)

0

MINi\'AAR & rAN SCIIOOR

'1'1'1!'\'ll()ll :!-0:!1:?.

S CHOE M A N ELLO D RANK .. ..

VIR KWALITEIT EN TEVREDEN·

HElD DIIE GOODI<OOPSTE

\Yr.IIE:

Fonl!.elwyn 7/-

Lewcnswyn . . . . . . 3/0

Vermouth . . . . . . 3/-

Bo.nckruul -Cocktsn 1/-

SOET \VYNE:

Lll<eurwyn en Ou Port 2/6 Ou Wit Port en Sauterne 2/6 Port, Root Soct Musl<adcl, Wit soet t.iu.!llul.del . . . . . . 1/8 Jerlplco. Root en Wit . . . . 1/9 Worcester Bock e<> Pontak . . 1/7 SJERBIES:

Amontcllndo (Droll), Kimberley Klub (Oro~). Ou Bruin (Soete- rtg), Ou Oloroso (Soet), 2/9 oou~ (Soct) . . . . . . . . ?./6 Speslalc (Soeterlg) . . l/6

!>Jerrie (Soeter!g) . . 1/r>

DRO~ \VYN't.:: BUr!;1tUd)' . . . . . . Claret eo W!t Oro!

. . l/9 1/IJ MC.L"'DEW\':of£:

Super de Lu."<e De Luxe . . . . Ei<stra Speslasl F.C . . . .. . . Buchu ..

JEJ\""EWER . . . . LIKEUHS:

Creme de Cacao

Goue :Mn.nt!ertn. Cu.n:l!C&o, I<.um- mel, Plcao.ng, Persl!e, Appell!.oon

NaeltJte . . . . . . . . . . . . . .

'Kereto, Anya, Gemmer, Lemoen, Van clcr llum, Pepermeut .. .n-::fEWE.It·LIR.EURS:

Lemoen en Suurlemoeo . . . . 8/6 7/13 7/- 6/6 7/G 7/6

7/6 7/- 6/6 6/13 7/6

11/-

81- 8!6 7/8

10/- 7/3 ll/9

39/- 37/- 36/-

34/-

6% or 1/· per f M&lf1;; wawu1er D{ontAnl met :Ucstcutng g('f)tUW' word.

Voeg by 0/- rtr J,"fs.sta on bott.ele, en U'>/-

rt~ \'DOIJle wat "Vergoed •Ill word by terog- oendlulf. Ou• I ewer dzank In ons lnllocOl'll ool.a.D.k on-9 ,~oorra.dc '\^11Ul lnhoucm het-, eo o.llee.n1.1l!. op voorw~>ru"de do.l dle lnllonero blnno BC31bt dl\& no.n oos terug beoort: word. Ween.n bottel ok..nrste !<an ono o.lleenllk In ono ele bottcls, kl.llsles drank \'erpn.k, wn.ar oolke drank •o minimum prye vnn £1-~·0 bcloop (6/·

•·ll' lnllouors toge.sluJt.). lndleu goecll:opcr kls·

oleo vorlnnj( word moet u u ele loltoucra aan olll} otull.l'.

Word •·orkoop In 12·bott<:l·ld&slea of &-gel·

UoGva>utJles or groter. tJ l<i&•ll'S vnn 12 bot.- :el lmo \\"y-n, Ura.niJe.-wyn, Je.nC\'Ct. Ukell.f.

Vnnnoutb eo Hrulet.:n.aJ bevo.t. Te.rm": - S.~t.D. plus trelnttcld na oylyno, K.B.A. plOD trc!Jlkommls•le. ~· .O.S. OUDTSilOOllN.

13estel van

JURGENS

SCHOEM.~-\t'J, POSSUS 11!2, ()U DTSili0011lN.

S«»IDldl«l!g~w~u~

G(Q)~~dncellil$g~w®(f~ ~~$ ~nryf (81~ ~<e~n~ ~

Uni IT»@rrn~~If E~till~

D

ie huidige staa.~stelsel van

<lie

Unie,

wa( di

t moon

tlii;:

maak

vir J

ode en volksne2mdes om ons stede en dorpe te r

egeer,

lu:!;t 'n nuwe aansla.

g· o

p

ons

vo'lksede~

en

die lands

wette

laat plaasvind.

D

jt gaan lhuer ·Gln d

ie

h

eilig·ing van

die

Sabbat

. On- der lcommunistiese en

Joods

-liberale invloed is da<u· tan~

'n

·be- weg·ing· aan die gang om aile Sond.ag-swette oorboor.d te smy

t, en in

hiet·dic b;ewcgin~: neem die l\aap~c

st adsraad d

ie onven1nt-

woordelike

\·oort

ou.

Die ding

het beg-in Lee da<W by die aanvang \'aJl die oorlog slcrk g

·eagitee

r is om

l>i

oskC'op- vel'Loning·,s vir

B1 ·i

tse 'l'omm

ies·

en matr

ose i

n Kaa11s.tad te

hou.

Tan s word d

aar

wee

r

g·eag"itee'!.

·

vi r die vertoning van komm unis

-

t

iese prente

op

S

ondae

en

bier-

in word

die kommuniste byge- staan deur die

J

oods

beheercic

s

tad.sraad -

met

ui'lsonder.ing van agt Jede wat deur die vreem-

delinge in die

n1.ad ui tgekryt

word v

ir PlerverS'

en hekYompe.

Op

sy

jong· ste

n~rgader.ing

ve

d

ede week

het

die

stad.s- t·aad met 22 stemme teen besluit om

ver g

unn

ing · te ver- leen

aan die

Vr.i.end.e van Rus

- la'nd om ses

ag te

reenvolgende Sondae bioskoopvertoning-s van

Rus3

ies e

pren'

fe

!c hou. ..

Hi

erdie besluit is in strvd m<>t 'n Ordo

nnansie '.vat ,·

ermaaklik-

hede c p

Sondae be

let

en h: ge-

geneem nada

t

di

e polisie die

vori ge week

so ;n vertoning; b:•-

let

het. Ons he,t dus hier

-die pos isie ctat 'n konstituG

ionele Jig·-

g-aam, vo1g· eprop met vr eemde m

inderes,

openlik en

doelbewtls

die spot dryf

met die

wette

~·m1

die land en dit ign.ot·eer asof di

i' nie

hes'fru:'ln nie.

Vi'

at

hienlie mense d

in!(

van

die land se wette e n

g-ewoontes,

bl yk uit die volgende

ski

mptaal

van een van ,

die woordvoerders

.

Hy is·

Ud

D. L. Dryburgh

,

wat verklaar het dat die

cnlangse

verbod op

so '

n ve r

toning-

,grootliks belaglik'" was. ,

D

1

e wet van 1895 h

et in

onbr

uik vet- val

en

be

hoort

na die ll

is

tor

iesc

:VIonumentek

ommiss

ie

gestmn:

te

wor

d as '

n

oorblvfsel uit die donker eeue," aldus.

h

ierdie

ken- ner

van Afrikaanse sedes.

Met

verwy,

sing na di

e wet op

Sondagsh

eiliging het hicrclie pa-

triot hem

ook nog

d

ie

volg·en'

de

laaL ontval: .,Ek wcct d.aar is

m

ense

in 1\.aa'

pstad met per

ver

-

s

e gec::ite. Mislden is

di,t,

een

van

hulle

wa:t

ons berge aan die brand ·

s

t

eek."

Van die pol.isie

is

egter ve!'- neem dat

hulle hierdie

verb- ni

ngs n

ie ongestraf sal loelaal nie.

:\Taa r wat se

^{die ere-preSI-}

dent van Sowjct-vriende, ctr.

Colin Steyn, 'Mi

nister

va

n

Jns- t

isic,

hier

van

?

W <errk<err$ A~i@®§

A~IDl 1 K®rft~t~ Errnm l

D

ie

kr ingloop van

ellende

on ..

der kapit alistiese bewi nd

is g-8- skets

cl

eur .die sLafhoof van d

ie O.B.-

Arbeidslaer. hflwmdt. W.

R

.

Laubscher,

toe

hy op 29 J<l-

nuarie ' n werkersvergader

ing in

die

Paar!. toeges

·pr

eek

heL.

r\omdL Laubscher het op ,1\ bail' inleressaute wysc 'n oorsig gegee vau clit' ·nbeidsgebeurc in S.-A[rikn en :tangetoon hoc die kapit:tlisme hand ann hand gef{aan itet met die TmperialiRme. Die lwec strome is eg- Ler :\part be,·eg - :tan clie een ka11L d\'111' die na:;ionalisme en :l:ln <lie an- d!'r Jwn! dem· diP arb<Jidsbc\\'eging-.

.Alhci heL lllll llclclc opgclC'WC'l' maar moes t!ie ondcrspit riC'lf mntlat hnllc :tlleeo gcl'eg heL.

Wa:n die Jeitling een; in die handc van uitlauders was. hel die O.B.- Arbeidslaer ge1wm om die ~u')'d Yir die arbeidcr YOOI'L le sit, en d:lar lmn

sle.~s voortbeweeg word wanneer :'\?.- sion:llisme en So:>ialisme meknar d!e hnud gee. fn <li,(} O.B.-arlot•idsla<'r wont hi('rdi<' hilll.\ltlruk Jw:-:1t>ndi~ f•n geC'n

Jlll.d~· ~nl tlmn:in lwn :>lang· om hier11ie nuw1• weno.Jin:; in :o-y !:;·an~ lt> shut nie.

LO~E

JRA ~ 1E T TJE

Hiens:t hel hfkomtll. L:lubscller ver- wys na die :-;ywei'IJeid~' e•·soenin.;:;- en Loon wcuc en aangctoon hoe hull!' nie voldocn a an die I'C'reistes t.o.v.

menslil\e ''el'1l0udings, g-eeswlilw w:tardcs en :trbeitlsvermo(\ns waar- mf.le in die toel;omssla:l( t·ckcnin£

;.:c!J•ou sal won! nie. Die Nywcrheicls- vcrsoC'n inp:sweL was 'u p1·ysenswan r·

di;::c poging; om op w ll'l'<' in belang ''an bcide werkgewer en werl;.nemer, uuwr tli.t• l"igtiJt!:' da:!rtlt•ur :t:lngl'tlni lwu uuuit tl'n roll(' nnl pltwi nie 0111- dat tlil' r<•:.:· onilcr tlit• llllit!i:.:-e stel>;<;i aan 11.1i1> lmut, ran tlit• 1\ap'lnli~ al1('1'll

j,: 1111 uuulat. arJtit r~rC' o)>lreile lrC!II·

•·lo,t·tl woril t!C11r partnwl it i<•l($ st;l'lll·

l:tllt:'fll'l'. l)fuH·lor lwu <lhl ,·norilr('l

\\at 111;:.:. :1:1u t.lir · 11 pt n••·hosulr i>:, lr(··

nut "nrd ,,leur ~de;::' t:;ll,I)Oti "crl\er><.

ll't"llYI ·l:.o,oou 1\torl.n,: tt·Ht·tll' nw~>i

""~'~

mt•

t ^{die nttiJillik!' ••n} nnf'l;:oJilll· mit•,.p loeJlalinge \llll tlit· r.oonn(•t.

Looubepaling onder Jaas;::l"nocmde w~t

gesld<!cl ooreeu1wmstig- die dr:tagkrag van die hetrokke nywerheid of bedr~·f

sonder inagneming ''an die wcrket·

se behoeftes >Om siel en liggaam aan- meiHI:\J' t•e hou. Cenoemdc ,.dr.a.\~­

krag'' won! v.au bo bepaal en maal<

natuul·lik ruim voorsicning vir dl;:o

ASOOK ANDER SPORTBENODIGHEDE

vzr

H IERSNARI NG

'ID) U LE 1PAA~1L

OOK TE IPORTERVJ[LlLE.

SO WfERK DI E STEl§E L TE EN

D~ [E V O LK !

'n 'l'il>iese YOorhecld v:m panypoli- tiel<c wutrek 1.ecn <lie belang va:1 die

1"011\ llet vcrlcde week in 1\aapstaJ

,·oor~ekom. OtHlerw~·J die opposisic in die par!ement ktn,!; toespmke hou in verband met 'n .,m:>sie 1·an sen- suur" w:tal'in die ret:ering :1angekla word omdnl ilv nik:s f!oen om die ,·oedseh·•·••agstu·k op t<' los nie - eu 1<'rl·g- IJOk - hei. die voedselkontt'Oleut·

op 'n v<'e,•eiling t<' Kuilsril'ier. naby Ka·tll»ta<l. ingegryp en die helite van eli(' slagrec gekommnndcct· Yil' Kaap- ,;t:td wat nl weke sondcr Yl<'is sit.

lli1·rrlil' stap 11a~ •u ltanl:• hon tl'i'lr

tli1· l'wnrirnarl;h:wdehs:tr·~ wrst tliglJ) Kaaps1 ad lw iteuspm·it:"~' Jlry~e l>etaa 1 rir ~lng·rN\ om dit rlnu na di(l st·ad te srnol\l\<'1 te.cn wo('l;f'rpr~·:<C'. Oil. ·was

tlus rc11 nlu tli,(' w\'iui:.:ot• l'h1J)Jl(· Tlllt

tlif' rl'~eriug olll da1·<:m id~ te tloen.

Nogtans het die OPilOsisie-pers die ,·ol:::ende clag krokodiJ-n·ane laat huil o:>r hie1dic ingryping. Die Burger hcl 'n halwe kolom at':;:est:t'ln aan ·n aJ'slaer wat die l)oerc aanmoedig om liewe,· non gecn vee na die KuilsrJ- vicr-mark te stunt· .. sol:lnk as die konlroleu1· sy ma~le !)l> hierdie ma- nier ~ebruik nie'·.

Volgens die Brit~e parlementer(!

konst illlsie is die werl\ Yan ·n oppo- sisie om alles teen t!l staan war die rel{ering Yoorstel of doen, ongeag ot

di~< in belang van die volk is. Op hierdie tccnstand rus 'u beloninp; - · om self in die ku:;::;inl':,.; te kom as

.ir dour jou teenslancl die regcring (na- siouaal

-or

onrtlsionaal) helel om iets Yir die l:tnd te doen !'Oclat die kicscrs llan weer vir jon kan srcm.

l)if i,: Jit' cu11:>l ~:tn tlil' $(el,:cl:

l>i~· ht·lite 'an tlil' 1nll\~l.t·az word

aan~l·weu~l om ai t1• hr.~·ck teen !li(·

llllllf•r helffe, Cll IIi~ I onrnit!,;CIII<:;' YO II

,tli\• lnntl ,.;t,em mcer vi Jilin oori'PII ml't 1lie Jrictjie waf. die re~,<:;rin;::

sf(•tk<:r i,: nlinn;: sy 1'1'CCS Yil' 'II l'OI·

t:"I'Utle ,·l'rkie~ing-. Jlnar omo.Jat die l'l'Ccs vir 'n Yerldt>~ing- nHrtl ster];<;l' j,., l1S :;) pligSIJI'~f'i 1CI'II(\(II' !lie YOlk, i~ tli(• r('>;nltaat !!:CW!o()nlik ' uul.

llaaruln olaf tlaar :.:'('CII 1 Hornitgan~

l.an \\l'e;; in 'n llartylwliiif•la· sfaal nit·.

Hoe :tnd·ers is dil in 'il l:tnd wa.:~r

dir hole voll\ gcmo!JilisceJ· wot•d otn saam le wer·k, soos in die Bocrel'P·

publiel\e by YOOrbeeld. •of die repu- blic!< v:tn die O.B.. II'Ut berus op groep,·eneeowoordiging, en dus same- wt>rking.

saldo Y:m rlie kl!li(ali~tiese werkge·

WCl'.

I) II•: 1\ HJNW.OOJ'

S11 •u ,hrpwerl;:''-11ei. l1iune die law-

lt'lllligc 1·aamwerk 11111 '11 ]lartylJe- winll hied •n 'l't·u::-lJ:Jr(• tl•elaartlf' Tir l;ommuni:<tiesc ag'ita1or~ en ontc~re­ dl'llllt'id word li ul;~ (' 11 re~,; .;::c;;:aa i.

Loonsverbogiug word ~edul'ig beplcit om die :lrbeider!' te oot"tuig van a;~

kommunis se .. besorg-dheid" oor hul wclsyn. lloer lone wul'(l wcl YCJ·I;n, mmst· uif' t~u kostc nus oli.e· l'<illitnlis-

tir~t' \\'l'rlq:e\l',t'r nir, w:mt· 1lie Yl'r·

hodu:: wat aJ'.::-(·tlniu:.:- ^1\0l'tl, w•ml wt·rr aaii;!('Ynl dent· hurr pr,rsc Tir :') Jll'fHiuldc te 'l'r.t, t•n hi<>rtlie 't·rmN'r·

tlt'l'ill!:' hlllt W('('r l"'\\I'JJ~I.tr~ft• ,;ty::;. So kry ons clie aanhoud •ndc lningloop van lne lone (ontenelll'nhPill). a~t,,.

ste (:.;,·ot.er onlevredenheid), afge- tlwonge loon,'erllogin;;;, slyging itl

J)l'~·se (hoer Jewcnslw,;te). iuflasio.

laer lone, agitasiC' ... ens. lot in die onci111ligc. HicnliP tM!'1:llld \:llt ~e­

tluri::e e~utcrr<'tll•nh!'id b haie \IJ(>Till'·

li!: 1 ir (larf~·llf>lil it· I, I' ho•lul'1emakrr:<

I'll ll}JIH•rlllll iSf(·.

Ten sloLte het r.1nr. J.anbscller ult- eenl',eSil hoe die O.B. met sy Arbeids·

Jaer orde gnan bring' uit hiordie chaos en hoe vcranlwoordcl ike Ieiding bin- llC' (lic ,.oJkstaat hart'l.1ouic w:;sen Jh~

vet skeie helangcgrocpe teweeg ::<a 1 bt·ing op gesondc sosialistiese b:tsi.,,

~rtlnn nl met n:1siona lism~.

/

/

DIE

_9~~~,

WOENSDAG, 7 FEB. 1945·

Die Transvaler Gestriem

Onderstaande ·· brief is deur die sekreta11is van die

O.B.-Noo~-'

hulpfonds, genl. E. Puren, aan- 'll HE' Transvaler geskryf na aan-

J~iding

van klagte deur 'n

ge~

interneerde o0r werkverskaf- fing:

,Dit is met belangstelling dat ek die brief van mnr. M. J. "Marx, 'n '· ud-geinterneerde, in u uitgawe van 13 deser gelees bet. Van u hoof•

artlkel¹ van 15 deser bet ek kennis geneem. 'I'ereg kom u tot die ge- volgtrekking dat daat vir die gein- terneerdes en bulle afhanklikes die nodlge p;edoen moet word sodat bulle weer in die maatskaplike lewe lnge- skakel kan word en. selfstandlg kar.

wees. En u vra WiP. die ₁ leiding sal neem in verband met hierdie arbeid.

,.Dit is verblydend dat ook u ein- d-elik besef dat daar iets gedoen moet word. Onnodig Is dit egt~r om.noi!J nadat die vervolging van 'u Vlolksge- note ~eds jare lank aan die gang is, iemand te soek wat die Ieiding gaan neem. lfeer aw drie 'jaal' g.~JP.1le het die Osse'Wabrandwag die leiding ge.

neem denr die O.B.-Noodhulpfonds in die Iewe te roep en s~dert die tyd is oor die £62.000 bestee aan .die Terso:r·· ging van die afhanluilces va~ die ~e·

interneeT'(les fln ander' politielce gevan·

genes, nan Betaling -van assnransie·

premies, aan be!lkerming van eien·

dom, aan gesondheidsverso·rf:;ing, -v.er- -voer, re'babilitasJ,e van ternggekeercle geinterneerllP.s, ens. ens. Ool• bet die

Ossewnbrandwa~ vanaf .die beghi~ ge.

sorg dat ond-geinterneerdes in werk·

krinee- geplaas wdrd of •n eie onder·

neming aan ie pale. Gra.ag sou dieA Ossewabrandwag veel meer wou ge- doen bet maar by het ten minste ge- doen wat sy: hand gevin.d het <Om te _do en.

AT,J,EEN

.. Die lefding is ~eneem en veal

Die Pl'.Dbeerslag is al iets werd, selts al is die sukses klein.

• ,2. U kan ophou om voomitb~·

tnald-e, a.dvertensfes -van NoodJtnln- ft'inksles te 1veier en u lean ool• die n.nder II.N.P.-koerante (laaro'P wn dnt bulle ¹ weierfng van sodani~e

ad·

vert9'1lsies oncbrlstelilc en onunsionaaJ Is omdat .dnnrd·enr JJewys gelewer word dat die dnqgl!Jrse brood wat die

o.n.

denr noodhuln, besorg O.Ul\ dfc afbanldlkes Tan •die geinterneerd·es, bulle Di-tl' gegun word Die. .

,3. l1 kan ophou om so:)s in dTe genoemde ~rtikel. dle Gl.B.-Nondl1Ulp- fonds onder verdenking te bring en u ltan die goeie werk wat die 0 B. til

hierdie opsig doen, aan

u

!>'arty eb aan ander <qrganisasies voorllnu as 'n navolgingswaardige voorbeeld.

,Wat mnr. Marx betref. as by hom tot die O.B.-Noodhulpfonds om hulp gewend het, sou by nie honger gely het en -sou hy oook nie nodlg· gehad het om van sy klere te verkoop nte •

,.Hierdie b1·ief is vir plasing in u koerant bedoel en as u dit nie

.as

so- danig kan o'pneem nie; kan u dtt maar as advertensie plaas en die <Js·

sewabrandwag sal daarvoor betaal."

VIS -· SONDER SEGREGASIE

In Kaapstad tou die mense deesdae om vis in die boand~ te kry. Ons be- doe! Kaapstad, wat aan die s'ee le. Die- gene wat 'n stukkie vis Ius. moet maar inval in die tou en hul be~rt

afwag. Ons het nou-'die·more by so'n vis·tou verby geloop. Dit bet al die skakerings van kl:em· waarvoor Kaap- sta:d befaamd Is, verteenwoo.rdig, en opr almal been bet 'n P.dkkelende· vis- reuk gebang. "

. I

Tommies in hoi Element

m>~'er M nit is gednen terwyl . geeu Volgens berig van 'n oorlogslcor- a.nder Afrlkaneror~anlsa~le. of on eie respondent van Reuter skep-dle Brit- hl'llf.jle of In same~erklng met die se Tommies h:ni:erlikP. '3ehae in die O.B. lets l'?:'edoen bet by wy!<e van vernietiging van Duitse huise en die versordng van die slagoffei'S v.an plase. Hy verklaar dat die hele

dle buidige volkstryd nie. Die Osse- k di R ·

w.abr.andwal'\' sal dit waarde'er as ook stree tussen e oer- en Maasrivter .onbewoonba.ar gemaak is vir' .mense.

ander IOrganfsasies eindelik iets wil GMn huis het gespaar ~~:ebly nle.

doen. - so nie. sal by voortgaan met .,Omler die l}ritse troene Iwt elc nie le doen wat by kan, soos in die ver- •n cn'k.ele 1voord Tan spyt l!'eltoor oor

le~t

^{moet nie}

~ou

ⁱⁿ die sesde oor- J>ferale :rerwoe!"tl!:lg nie. Dit lvl< asof die '11(eeste Brltse sQlllate die 1i.oou lo~Ysiaar m,.,m vr.a wie dle leidin~ gaan k~>~blr 1lat die 'bele land dies'elfde neem nie, maar In die eerste plek' b.ebandellng moet ondel'gaan,'' skryf wat u ei·e plig en .&i~ van u koerant is. die korres))'ondent.

,.U kan o.a. die <volgende doen: ·- ,

,,J.I. U kan probeer om geld vir Tonele soos tydens dib Tweede V:ry- hulp aan geinterneerde·s in te samel. , heidsoorlog, toe Britse 'Fommies Probeer in elk geval om self i·ets t6 vuurge~aak het met huisraad, word doen i.p.v. net te praat en te skryf. bier weer afgespeel.

/

Vroue ~ Kiop Aan Poorte Van·· · Die .

. Ryk v · an Vettes

/

\ I ~

,.Kyk na die parlementslede, bulle weeg almal 200 tot 300 pond. Be- dags praat hul1e die grootste kaf bier tn die parlement en ons word belet om te gaan luiste':' na die kaf w.at bulle verltoop, anders weet bulle stem ons nie weer vir sulke vettes

'nie" is woorde wat verlede vVoens-

dag 'voor die parleJllentsgebou gehoor kon word toe kwaai <vroue met ba- nlere vleis ·van die 'parlementsgebou geeis het. Ons se<. ,gebou'', want die lywige voorwerpe van bespreklng het sorg gedra dat ·die dre!gende pu-, bliek nf.e aan die uitnodigtng va.n be- tragting koil voldnen nie - ·bulle was diep binnekant die bewaakte beilig- dom besig om te berstel v:a~ (Ue ryke vleisdis wat bulle genuttig bet.

,Kyk rondom julie na die bl!nlt motors wat • bier. staan. Dlt behoort almal aan hierd:e klomp vettes in die parlemer.t. ~ulle kom uit aile dele van die land en krY genoeg petrol om hier n.:md te ry. Gaan kyk maar waar is bulle snags; dan kry jy bulle da.ar buitekant by Muizenberg besig om hulleself te geniet, tenvyl die volk hongerly," bet die verwyte \Ver-·

/

der geklink te:en die polisiewagte wat as buffer moes 'optree tussen die aan- klaagsters en die gew:r.aakte dikkes daarbinne. ,Ons mQ.et die parleJ!lent omver werp en ons eie mense wat

· werk - spoorweg~nne en sulke

mense - · kry •om vir ons wett:e

te

maak. Hierdie ldomp weet van niks.

Hulle ken nle die behoeftes van die volk nie. As bulle nog, lets wil do&Il doen hulle dit agterstevoor. As jy vandag' 'n lemoen wil koop, moet hy afgeweeg 'w•ord - seker .'n stuk van die skil afgesny word as hy te S\Yaar weeg, maa.r in hierdie tyd bet diE\

meeste vrw?;teverkopers !fe'en skate nie en is da.ar ook nie

t1

kry nie."

So h';t dit 'aangehou. Na ·lank ~e­

sukkel het daar darem een parle- mentslid sy verskyning gemaak. Daar kon nie vasgestel wo~d of sy lig- gaam /dan of sy ge>vete bie ligste ~va.s onder hterdie keu•·bende van pl')l!tiek~

~e.wjgtiges nie. Hy bet in elk gev.al daarin ~eslaag om oor die versner- rings te klouter en 'n belofte te doen - ooreenkomstig die aard van sy

nering. • '

\ \

Jaaroud Wet Nog

Nie Wet \

Dit bet die parlement <verlede jaar die /l:elfte van. die jaar geneem om hom besig te hou me~ wetgewing in belang van die land. Gedurende bier- die tyd is ongeveer ~.vyftig brokkies wetgewing'' afgebandel, na in die pers na afloop van die 'sitting be'rig is. Dit blyl• uou dat selfs van die belangrikste . wetgewing nog nfe eens

n\f

^,.tl "jaar afg.lllcondig en dns van toe- passing gemaak is nte. 'Volgens er·

lcenning van die 1Uinister van Arlleid is een :van die belungriltste wet~ wat verlede jaar gepassee-r is,. die wet op vakleerlingsJm.p, nog nie afgekqndig nle omdat daar .dan glo nog allerJumde haalcpleldce is met belangeg.roepe.

Die parlementere demokrasie . bet inderdaad 'n punt van st!lstand be-

reik! ~ · -

Ongeveer. / vyf miljoen woorde bet tydens die sittin'g oor. die koppe van

di~ J.>Ubliek g'erol. Uit bierdie stor~

vloed is vyftig maatre~Hs gebore, en van ''hierdie vyftig is minstens twea van die.' belangrikstes nog nie t•oege- pas nie, Die ander ee11 is die wet in verband met behuising. ·Dit is on- derstof geloop deur noodregulasies wat bouery verbied selfs waar iemand die materiaal bet!

R.D.B .. Verskaf Aan·

"'Sol date W erk

Volgens berig in Die Va.derland ver- leen die Reddingsdaadbond hlilp aan die regering in verband met die .werk- cverskaffing aan oud-soldate. ,,'n Gr,oot aantal soldate wat ontevrede is met

~die kar~ge hulp wat deur· die Demo-. billsasieraad .aan bulle beloof is, het reeds aan die Reddingsdaadbond ge- vra om bulle van werk te voorsien.

Die mee~te'van die appllkante fs aan goeie postoe ~ehelt>.'' lui die berig .

Onder die voorbeelde wat genpem w10rd. is een van 'n soldaat wat by die Demobilis.asieraad aansoek gedoen bet om 'n bedtag vir die oprigting van 'n haarkappery'. Ji)i.e oedrag wat lly • ontvanl'\' het, was onvoldoende en deur die RDB is toe vir hom werk gevind waar hy vandag £8 .per week verdien.

·Honderd-en-sestig oud-soldate 'bet

aanso:ek gedooen en 83 is in werk

ge-

Plaas. Onder diegene wat so gehelp is. is ook 'n .aantar Engelssprekendes.

een van wie 'n betreltking van £45 per ruaand ontvang bet. '-

AANKONDIGING ! !

SPRINGBOK MEIJBELS •

Die - Huis- en Kantoor·

Meuh~eJeerders

OPEN

V'ANAF .1

FEBRU~IE

•n talc te

Jan m.mipsgebou, Lady-Greystraat,

PAARL.

(Voorhee.n: ·Van Scluliks) Rig navrae aan:

•

Victoriaweg 171, lV.oodstoclc.

Laat die Erwe van die Vad-era, i vir die ~ind·era Err-·e bly:

Bele u geld in vaste eiendom, en•

verseker u toekoms. Wil u 'n plaas koop, of verkoop? Bel of skryf ons dadelik

HUURGELD fS BLOEDGELD Wees die trotse besitter van u eie

huis. Ons sal ;u ~e hoe:

Wesrand Eiendoms Verkonings

~Edms.~ Beperk

Poabua 46, Foon 62-1764.

M~RAISBURG '

,,

/ I~

-·

DRIE

---

BIOGRAFIEE . van TWEE GROOT

~ v~ OLKSHELDE·

• PAUL

. KRUGER

Deur Dr. F. Postma. 4/6 posvry.

Dit is gesonde leesstof wat veral deur ons jongmense met vrug ge- lees mag word-D. W. Kruger in Ons Eie ~oek.

I •

• GENERAAL

J.B.M.HERTZOG .,

Deur ·C. M. van «\er ' Reever.

25/- posvry.

,My vriend, die vyand van Hertzog, wees danltbaar vir wat by vir jou' Afrikanersiel ged,pen het". - Langenboven.

Godsdienstige lVerl•e:

• Die Grond van

~ie

Sedelike

Deur Prof. dr. H. G. Stoker.

2/3 posvry.

I

• Die Eerste Beginsels van die Calvinistiese

Opvoeding

Deur Prof. dr. J. C. Ooetzee.

1/9 posvry.

• Dje Ko. sbare Goud

(Gereformeerde Geloofsleer) deur Predikante van die ISereformeerde Kerk ... ... ... ... ... 8/6 posvry.

'n Nu~ve Digbundel: ,

• Adam en Ander Gedigte

Deur W. E. G. Louw. 6/3 posvry.

\

ROMANS van

Regina Neser

• SOLITAffiE

6/10 posvry.

Reg_ina· Neser oortref haai,self in ,.Solitaire" en dis ongetwyfeld baar beste werk~

• BLARE WAT VAL

6/10 posvry.

,LEESLAER"·

NOVEJ,LE·RiEEKS:

1/6 posn-y elk. 16/· posny vir twaalf.

Mikro ·... .. . .. . .. . Saltmt Korporaal.

K. Kielblock:

Die Avontuur van die Vrywillige Gevangene. - Die Avontuur van

die -Goue Beeld. - Die Avontuur

van· die Goewerneur se Dogter.

T. C. Pienaar ... 'n Versmoorde Snik.

J. Malberbe ... Dit is my Plig.

P. 1\fa.rais-' ... Gesteelde Lewens.

B. :.Viljo:en :

Na Kantoorure. Waterlote.

M. S. van Rooyen:

Rooi Ridder van die Lug.

Frits Steyn . . . . .. •'·. Drie Man Sweet.

' K. v. d. Heever ... Uitdraai-Paaiee

RRO ECCLESIA."

' BOEKHANDEL

Posbus 29 -

'

Pleiustraat STELLENBOSCH

I)

,DLensi sal die Wagwoord wees"

VlElt DIE O.B., WOENSDAG, 7 FEB. 1945

• ·fl..!---: ....

. Cflor./ogswe~ndings

DIE O.B.J WOENSDAG, 7 FEBRU.ARIIE 1945

.. t

(Denr prof. J. A. Wfid)

Toe Die O.B. 'n paa1·~ W'eke gelede' gepleit he!> vir nouer aan- eensluiting van ons volksge1edere, het dit lleelwat reaksle uit· gelok b.y H.N.P.-bl.aaie, wat koue water op die VlOorstelle probae11 werp het. Van · die leiers het self so ver gegaan om opraepe in die per's t.e plaas waarin hul volgellnge gewaarsku word om nie deel te · neem aan enige versoeningspogings nie •omda't 'dit dan die party sal ondermyn. Ons noem dit .-omdat daar deur sommige bla.aie verklaar is dat di_,

o.:B.

sy eie swakheid openbaar ·met hierdie eenheidspoglng. Ons wi~ vandag hierdie b>eskuldiging nader behandel.

' .

^{,. \}

.

Die Ossewabrand'ivag se pogill'gs om 'n• eenheids~ront te sl{ep waarin die hele volk betrokke sal· wees · ien nie net 'n lvlompia beroepspolitici nie, dat~er nie maar van •gister of sedert die skeuring nie; dit is ·~ sank waar.;yoo.r ~ty hom beywel' het toe hy d~e toppnnt van sy krag bereik

Jtet.

Dit was. in Junh~ 19:!1, to-e <He O.B. soveel geesdrii by die vollt goweR het dat die 'Jr.N.P.-leiding dit gel'n1le geag het om die partykOJtstitu~ie so .te wysig dat dit 'ool•

die vorm van 'n kommando-stelsel sal aa.nn,eem, • dat die Osse,,·a.- brandwag saam nwt. ander volksorganisasies 'n aanbod tot same- wer-kin_g gedoerr lret aan die -l~ier van

iliu n.N.P.,

~vat

'ln ·

sorg- n!ldige oorweging, 'n paar ~ae lat~r ·die aanbod aanvnnr: ,en met~e­

'werking ,·erleen bet aan dw ~tigting van 'n Eenheidskomit:e·e.

Die Ossewabrandwag was nog nooit bang vir samewerking met ander organisasies nie, omdat by be$Cf aat sy doel saamval met die belange m>. begeertes van die volk. Maar dft '1$ opva1lend dat

' '

,die H.N.P.-lelding steeds '-n beleid van afsond;ering en ultskop na-

volg. Sy 'knlg vind by; in afges·onderlr;eid .. Sod'ra daar sa.JQeWerldng , en nrsoeninJ:r kom, so waa}'slm sy leters, is <lit ondermynen.d vir die party, met ander woorde rank die party nan YCr(lwyn. Is dit dan nie 'n klinkentle bewys dat die bestaan van so 'n pai'ty in stryd met die belange van die volk is nie?' AS lilt alles pfuis is, hoef mens mos nie jou besta3,n te vrees .as· jy jou versoen met die volk nie?

YREESMOTIEF

,.

Die-red-e vir hierdle vreesagtigheid 'wil ons toeskryf . aan die felt dat die partywese •ontaard bet tot 'n 'selfsugtige stt·ewe nn mag, losgeruk van di•e V{)lk. Die hoofmotief by die ·politic! hot geword 0111 in di.e knssings te kom en nie meer om die voJk te dien nie. Daarom moet ~ure buitverdelers bepe1·k word tot 'n mini- mum - net genoJg om die buit te vero!ve1·, en daa11oin moet' ander groepe wat dit eerlik meen met di>e voile, ver.I~y 1word - ja verd.ag voorgestel word as dit maar net die/ eenheid kan• ve1•ydel, soos blyk uit die insinuasies van b.v. Die Kruithmdng. dat die O.B. 'en kommuniste dies\ lfde is ~omdat hulle praat van sosialism~.> en die O.B. van nasiona:le sosialisme! Die felt <lat Rusland en D!litslan;d

wat ·vandag in 'n doodse 'steyd\ gewikkel is met JQeJrnar., ellteen bole

praat van sosinlisme -

"'at

he'inelsbr._eed versldl - v,ergeet. hiertlle politici geriefslmhv~. lntussen help·

,ut.

^darem 1om eenJ•:efj}spogings

.te verongelu:k. · ~ 1

Die S·elo-etar.is onderstaande oproe}J

van Naodhulp~omitee

vay .die O.BlNoodhulpfonds, geui: E. Puren, rig tot O.BAede in verband met Yryheidsdag-:

'

I•

Vryheidsdag is die geleentheid l>Y uit~tek wanneer elke offisier ·en lid van die Ossewabrandwag in klinken- de munt sY offer bring; wanneer by, m.a.w., nie net met,lippetaal die dade

,r>.orpskommando's die moon.tlik- heid van straatkollektes vir die Nood- hulp behaort te ondersoe~, en dat verkopings ook ,Op Vryheidsdag ten bate van die Noodhulpfon.ds gehou wo.rd, wa.a:r doenllk.

'Van die vaders roem en dan gedwe1 toesien dat hulle nasate as 'houthak- k-ers en waterdraers· 'van die Vreem- deling gebrek ly nle. · .

Die kissie sal, so.os verlede jaar, by die viering gebruik word ,om offers

te ontvang. i ~.~r••

Sede.rt ons laaste buitelandse oor- sig ietwat Ianger as 'n maand gelede, het die oorlog in Europa 'n krWeke . wending vir die Duitsers geneeih.

Waa.r 'Duitsland in die huidige Qorlog nog altyd daarin· ge_slaag bet om op vreemde bodem te veg en sy eie bodem ;van ,vyande vry te hou, 'n paar grensgebiedjles'\in die weste en in die ooste 'Uitgeslote, daar bet ale :vyande· van die Duitsers gMurende die laaste weke daarin geslaag om .Qiep in Dui'tsland binne te dring. Die verlies van waardevolle gl'Ondgebied wat vir die Duitse ekonomiese liuis- houding ·onmisbaar is, die ontruiming van mlljo,ene l)uitsers uit die beset:t.e dele en ·hul' beb,uising eu voeding in·

dt_e ~vinter agier die oorlogsfront m.oet sonder twyfel die regering in Berlyn voor uitets ernstige vraag- stukke stel. Daarby lwm nog dat die militere :posisie van' di·e Duitsei·s as sodanig erg versleg het. Met hul nywerheidsgebiede erg deur die Ge- allieerdes se lugmag gehawend, kom die Duitsers buitendien nog te staan teen 'n oormag van mense en ₁ mate- riaal wat eenwmdig oorweHlige.nd moet w•ees. ln hie.rdie omstandigned-o is dit geent wonder dat daar min me.n- se is wat lnie in 'n algehele m!litc;re nederlaag van die Duitsers glo nic en dat 'n dergelike noederlaag in die nabye toekoms gestel word.

Di~ !,Duitse Wonder''

Dit is egter 'n ondankba1·e taal<

om by die toekomstige ve:r110op vail die huidige oorlog stil toe staan. Die wereld het sedert 1 September 1939 reeds genoeg ondervinding van wens- denkery. en valse profesi~ gehad. Om- gens be'skik 'n buitestander oolt n1e oor genoegsame gegew!'lns om 'n juis- te oordeel oor al die ingewikkelde aspekte van hierdie 'titaniese oorlog uit te sprcek nie.. Die • geskiedenis lewer volop bewyse dat oorl•oe 'n skie- like wending kan neem e..n dat die militere '<aspek van 'n oorlog maar een van sy bale aspekt~ is. As Duits- 1and nou daarln sa] --slaag dni die noodlot van 'n militere nederlaag vry 'te spring 10f nie·, verander niks aan die saak dat die Nasionaa:l-~osiahs-'

tiese Duitsland gedurende sy ses ja.~r

;van oorlog presteer het soos weinige

volk~ nog presteer het. Dit is v'eral die geval as in aanmerking geneem word dat dit alles gepresteer is na ' 'tt verwoest~nde wereldoorlog van 1914-1918 en 'n vrede :van Voers.ail- ler!. 'Dit is moontlik dat die Duits- land wat slegs twa'a:lf 3aar gelede ont- staan het, ee.ndag in die geskiedenls as die ,,Duitse wonder'' bekilild· sal

w.ees. ·

Op die oombll~ lyk dit of dfe Duit- sers, tenspyte van die kritiek,e mili- tere toestand,'' endult sal veg. Hulle weet waarvoor bulle reg en dat 'n.

S!ogen.aamde vrede ondraagllker kan 'ye.es. as die -yreesllkste oorlog. Ni~

aileen bet hulle 'n kwarte'eu gelede ondervinding van die vredesverdrag

·van Versailles gehad nle, maar hulle

, word ook -daagliks deur hul vyande

vert!el. wat vir h:ulle na die, oorlog w'ag. 1Die Duitsel's in dfe sesde jaar van die huidige oorl•og verskil vee!

van die Duitsers in die vierde jaar van die vorige oor.log. Hierdie lreer is daar geen verbrokkelende politieke partye nie w'at terwille van eie skyn- voordele goewillig is· om nastonale self- nroord te· pleeg,. Die geskiedenis ;van volke bewys dat dit nie die liensop- yers is nie wat geskiedents maa~ nle, hoe plousiqel die hensopper 'Dokal

i sy saako !!tel. Die Duitse bendsopper sa1 dit selfs II¥Jeilik vind om-sy saak

plousibel te stel. Uaarvoor bet die Geallieerdelt met hul else van on- voo,rwa~udelilre oorgawe ¹ gesorg . Die ,;Russiese Wonder"

Die. militere verknorsing waarin Dultsland vaxfdag, verkeer moet in die eerste plek · toegeskryf 'IV'Ord a.an Rusland. Dit · is die Rooi J:eers wat voor Leningrad, Moskou en · Stalin- [ grad en in , die gewe,ldige wln'lerveld- 1 togte ;van 1941 en later die miljtere

·mag 'Van Duitsland ernstig geknak het. Dit is ook 'die Rooi •leers oen nie bul west-erse lJ..::mdgenote wa:t vandag die'p binne Duitsland staan nie. Aan die kant van die bondgenote is d1t

sonder twyfel die Bolsjewistiese Rusland wat die meeste offers ge- bring bet en op militere gebied sowel as op die' gebied van oorlogsnywer- beid en algemene oorlogsorga!!isasie die meeste presteer het. Dit is geen wonder dat dioe Sowjet wat ni~ liale Lank gelede as 'n melaatse, as 'n verstoteling in die diploroati.eke ~ve­

reld bekend gestaan bet .nie, vandag 'n wereldmoondheid is op wie aUe oe gerig is. Die opkoms van dle Russlese lco~os gedur~nde die huidl- g_e ooPlbg en die algemene erkenning wat hy in di•e wereld geniet is een . van • die uitstaande gebeurtenisse van die jongste ;tyd. Dit is moontlik dal nageslagte die Rusland van vandag nog as die ,Rus.Siese i\Vonder" sal bestempel. Dat die ·Kremlin, in dte

· internasionale politiek vandag die

· hoogste W!Dord voer,l is bekend ge,

noeg. Interessant veral is die ,taktvolle politie·k'' in Washington en·

Lon,den wat . die ewewig probeer be- waar tussen grenslose da·nkbaarbeid

·en J)ewonderlng teenoor 1\-f.osl~ou aan·

di!3 een kant en vreeslike vrees vir die Russiese kolos aan die ander kant.

Hierdie eierdans in Washington en London kom terwille van die ,talct- v'olle ,politiek" nie in Reuterb·erigte of toor die radio tot uiting nie maar wei in die onoffisi~le-tydskrift!'! van Ame- rilta en Brittanje. Die volgende keer

me~r hieroor.

M~JUBADAG

-VIERING

DIE GENERA.ALSKAP VAN VR¥BURG

• vier

MAJUBADAG

.. '

te

VRYBURG

op

27 BEBRUARIE 1945

Spl'~lcer: I

Ons .Adjunk-Komdt.lGen,.

(GE~l'..' J. A. SMITH) Dl'E PLEK V .AIN BYiEENKOMS EN .

TY<D SAL PLAASLIK BEKEND GE- MAAIK WORD.

I

.4lmal W elkom

'

! !

,Op llierdi~ dag 1vil ons veral '1n · gedagte hou dat :n .duisend~l 'Van o,ns JJroers in .d.i.e l•ampe ·en ttonk~ ·van die Empine- hul persoonlike vryheid ingeboet ihet vir di~ vr;yheid v.ah hul volk; dli.t bulle vier jaar lank elke dag van ell{e 366 dae' s'e in:lcomste vry·

willig prysg;egee het.

,]i)aar

kah

oolc vir bydraes aange- klop word by goodgesindes w;tt nie O.B.-lede is nie en ,by sakeonderne- mings wat de\! I' Brand wa,gte ondcr- steun W!Drd. - In hierd4e verband moet in geda-gte 'gehou word dat die Noodh.ulpfonds 'n fonds van di~ O.B.

maar nie vir die O.B. is nie; dit W>Ol:d bestee slegs ;aan ondersteuning van die buisgesinne van ,ge1ntern.eerdes en , polftieke gevangenes 'en a.an die ad- mlnistrasiekoste daaraan verbind;

Dringenrl Benodig

Vra ons dan vee! waar ons ver- ' w~g dat elkeen van ons minstens een

<lag se salaris of irlkoinste sal afstaan vir die versorging van hul afhankli-·

kes? Dit js zyat die lioodhulpkomite~

aan die hand dloen vir elke man Nan

· .ans Beweging met 'n verdienste.'' ·

Hy doen verder. aan die hand dat

,Daar sal aileen van die ampteli~e

kollektelyste . gebruik geinaak word.

D.oen ll.ll-nsoek v,lr u lyste by n eie Gebiedskwartier.''

'

- VIR-INBIND• VAN O.B.-JAARG.A\NGE HET ONS 'N TEKORT AAN

_DIFJ

VOLGENDE NOMMER~ VAN DIE 3de J.KARGANG: .

· Nos.

15~

37, 38, 39 len 42.

DIT

S 4L

WAARPEER WORD INDIEN OFFISIER.E EN BRANDWAGTE V•lAT VAN HIERDIE UITUAWES HET, DlT SAL STUUR AAN:

DIE BESTUfJR, JJER - VOORSLAt; (EDMS.)

~PK.

Bus 14lil. KAAPS,TAD

\

' DIE G.B ., WOENSDAG, 7 FEB. 1945

...

- , - - --- - · --- - I

Vak en .Arbeidsraad

_.

' · Ried

.

^,

.

^/

~.

.

~, een ~ Besieling.

I!.APWERK BINNE HUIDIGE STEtSEL .

_\

Die Suid-A< f rikaanse Vak- ·en A1·bleidsraad verga[er :van 3 , totr

6

April in Oos-Londen. Hierdie mededeling het J)yna geen nuus- waaT de a5 'n mens die ag enda van die konferensie bestu..deer ·.

n~e. Aanges~en

h'ioerdie ligga'am egte.r voo• 1 : gee dat hy , namens"

die hele

arbelds:g~meenskap

van·

.ons

.land

^{,p1~aat, kan pns}

maar

gerus

na~n

wat hy van plan is om op hierdie konferensie te praitt.

In die eer~1^te plek rnoet ons vasste!

dat. die rne.nse wat elntlikl .,naiD'ens"

die arbeidsgerne'nskap wil praat, oor- wegend uit betaalde amptenare van die geaffilie.erde vakunies •bestaan.

Hulle ~et blykbaai,....baie tyd en ;vera!

die Jus om hulself met allerhande

. abstrakte en denkbeeldige teo1·iee be-

sig te hou. Sover ons lmn vass.t:el, en ons is nogal i_n die posisie om dit op taamlik omv.attende w~sc te doen, maak die werkers-hulre bate min moeg. o.or die· teoriei! vim die vakul}ie-amptenare. ·

In die tweede plek· getuig die a- genda van die· ko.nferensie dat dfe Vak- en Arbeidsraali homself in d'ie afgelope jare in honderde frase=ag- tlge kleinlikhedeo en bykomstighede vasgedraai het. 'n Mens soek verniet il\ die voorstel~e van die geaffilieenle unies na iet.s groots wat die liele arbeidsgentMllsRap in onstuitlbare be·

weging teen tl!e Jmpitalisme sal bring.

Jnte.ende~l, ~1.1 d~e voorstene, wat jaar·

na jaa.r byna dieselftd:e bir,, bewys dnt tlie Yak· en Arbeidsraad sl.egs op moee en .oninspirerende wyse 'Jdein en on- ibeduidende . "~·sigili.ge Tan die be- st.aand:e l•apibtlistiese stelsel nnstreQI'.

Hierdie liggaam 'beskik nie oor .1^d~e krag en inspirasi<e om 'n grootse vei'- nietigende aa.nslag: op . di.e kapitalls- me te loods nie. ll'Oet ous dit mislden toesktryr lll}n 1tlie i'e~t dnt tlie Arbeids- rnad sy oe n<!lt Ol) die lJelange ,.n n tlie klein groe\)ie' .boogbetnald.e: Wt\1'·

leers lJ:OlJ 7

VREES

Aangesien die sogenaamde georg:t-' niseerde va.kunieb'eweging

. . .

in-onder-

\

.

- Politieke SlagofEers . van· '' n \ Party.bewin4

(

J.

s. du Plessis wa'th met der'tien 'kamerade 1 ontsnap ':het ui.t die F,o rt, waar in hy sonder aanklag of, verhoor in '• n ..Sel opges'luit ''fas· . . La t er· we er i• n

h~gtenis

ge:neem.

,Ek saL. my mede-Afrikan,er nie in ,die stryd 1'erlaat nie, .en nie aon tlie

'Vyand. uiUe,\·e·r nie."

...

linge twis, m~gteloosheid, leierloosheid en lewe.lose abstraksie verval het, .~ei·­

baas dit ·oils nie dat baie van die V\OOrstelte vir die konfer.ensi•e bloot negatief van aard is en gemun~ is teen 'enige moontlik•e poging om die ,werkersgemeenskap kragl:ig en doelbe-

wus teen die kapitalisme rte mobili- seer. Die led'e van die Vak- en Ar- beidsraa;d is so /bang dat die werkers

i~ 'n ander rigtin~, en by name in die O.B .. se Arbeidslaer, hul uitreddfng uit die kloue v.an die· kapitalisme· sal s<rek, dat ·hulle selfs die hulp van die kapitafisme se regering by her- nuwing daarteen gaan vra. Om hul eie magtelose posisie te handllaaf pro- beer , hierdie ₁ uitgedien!le vakunielei-

·ers om die werkers met 'n sogenaarn-

~de ,₁Nazi"-gogga bang te maak!

Die . werke:rs van ¹ons land stel graag 'n baie eenvoudige vraag aan die lede: van die Yak· .en Arbeids-·

1·an.d: as jul~e dan w"el'ldik namens die werJ(ers wil prnat, wa!lrom wer](

julie dan saam met ,die lmidige im·

perialistiese en kn.pitnlisti'e~e rege·

ring~ Kan die wolf en d~ slma.p soaniboer sonder dat di~ slm.ap OJ>·

gevreet :word 7

oon.rJ oG'

Die inspirerende en moedlge org~ni­

sasie van die workers; n~. die O.B.

se arbeidslaer, trek vandag die wer-! kers in toenoemende getalle omdat hierdie liggaam 'n lrompromielose ootlog teen di,e kapttalisme verklaar het, nie 'n · o'orl!Og van holle frases en woo1·de nie, maar 'n oorlog va:n durf en daad en moed.

Di'e

O.n.

se ..tUbeidslawr mobilisee:r.

veral die groot aantol laagbetaaldo werl~ers Tan _ons laud. die werk.crs naamlik w.at die-meeste deur. <lie kn-· pitaHste -yertrap ~'n verdruk word.

Hierdie wel\ker 1'l'aJ dan ook. met reg of 'die iVak· en Al1beidsrau.d ni.e- s·elf die slagofer van •n lLitbnitllntle knpi·

-.talistiese ge,es• geword bet nie. ·

,Sondcr Nonscns" skryf,: 'n Vriend v.an my iwat 'n volgellng van dr. ·Ma- lan is, glo bai~ aan •die kruisie. Nou is hy kwaad vir die O.B. omdn.t ons , nie. veel van die kr\tisie dink nie.

Ek 'Vra hom toe waar hj en •ek sal wees as ons aan elkeen in S.A. - 'vit en swart'- die reg moet gee tom 'n krUisie te maak. '

Dit sa-l ons • onder gang wees\ Dit se ek, ·en my; vriend stllm saam. '

Ek w!l my gesagstaat nie ve·rruil vir al die l~ruisies van ·die \ve1~eld nie. (In die Volksgesagstaat sal die volk ook sy S1em ~}an uitbring, ·waar nodig,

maa~· dan as 'n f.a~piliegroep en nie as 'n bonte' kiesersmassa, o-pgesweep deur politiel}'-e partye nie. - Rep.)

· (V.ervol_g van kol. . 3) hul•beskilfkin_g, skryf William Bullitt;

g\'lwese Amenkaanse gesant in 'Frank- ryk ep Rusland in di·e blad Life.

· ' In plek ;yan die ontpinde komintern,

wat uit -yerteenwo01~digers van aile kommunistiese, pa1·tye oor die w~reld

bestaan het, is da.a·r notl blykbaar 'n staatsdepartement in Moskou wat

1d;ie bulteland'!;e ~rganisasie waarneem.' BETER WEWI'

I '

. Unt:nsi(l,e!s -weei..-'Jy ve)·tel van l:lie Engelse blad wat .dr. .Malan · s·e H.N.P. op !Joh!l-nnesburg gaan uitgee

01.)' die 8ste Februarie. Maar d.a·n ver-

tel hy ool> waaroor die bhid dit ein"tlik sal he. Snaaks is die partypolitiek darem g-ewis. Voordat die H.N.P. se Engelse blad nog verskyn het weet die 4-~beidersparty se blaadjie a~ wat da,arin gaan staan-. Die O.B. ondervind dit daagliks. Sy teenstanders W'ee't al- tyd betei" wat sy b'eleid Is, as hyseif. ·

in. die .

• Nuus.

PET Art DIE GROTE!

,'n Besluit oor hier.di:e sake (d.i..

ooreenlwms tussen Maarskalk Tito en die Koninklike Regering van Suid- Slawie - Red.) liiJOet blmre enkele dae geneem word, en' as ons llO o)l- gelukkig is iOm nie -toestemmirlg van Koning Petar· te kr:Y nie, sal maar met -die s.aak voortgegaan moet word asof hy !nderdaad ¹ sy goedkeuring verleen het. (Gelag en toejuiging) ."

Bostaande is Churchill se woorda in die Britse La>erhuis. En hy praat van die k-oning wat ons · eie veld-' marskalk Smuts genoem het: Petar die Grote! Voorwaar.

I

^'N WAAnmmiNG.

Aneurin Be\',a.Th (Arbelder) het ge- se d'at hy geskok en 'verbaas is deur die eerste minister se •toespraak ...

(dit) iJ> ~n karakteristieke stukkie Churchilliaanse onsin. Daar is geen enkele politikus wat beter in s