Geregistreer aan die Hoofposkantoor as 'n Nuusblad:
W AT ENGELAND SE BOEKETOON
Nieteenstaande Engeland alles in sy vermoe doen om sy invoer en uitvoer te laat klop, won!
die ~:aping by die dag nog gro·
ter.
Volgens Attlee was die verskil in 1946 sowat £.WO.OOO.OOO, maar vir die eerste ses maande van hlerdie jaar het dit vermeerder tot 'n koers van £700,000,000 per jaar.
die J."tlping nog steeds &"roter geword bet.
Tydens Junie aileen was die verskil tussen in- en uitvoer
£60,500,000 per maand <of (£726,000,000 per jaar) en nie- teenstaande die Britse uitvoer verlede maand die hoogste van aile tye was, het die tekort na
£68.000,000 opgeskuif sodat vol- e-ens die hl,lidige tempo die jaar- likse tekort op £816.000.000 te staan kom.
en uitvoer dus net moor as verdubbeL
Die Kaapstaase stadsraad verwag 'n tekort van £150,000 op sy huidige begrotirig. Na berekening sal die opgehoopte tekort teen 1949 sowat £450,000 wecs.
Jrg. 6. Kaapstad, Wocnsdag, 27 Augustus 1947. No. 39.
'n Spesiale poging is dal).rn~
aangewend om die uitvoer te
verhoo~: en so min as moontlik in te voer, maar syfers t{)on dat
Binne een jaar hE:t die ver- skil tussen Brittanje se invoer
Tydens die oorlog het die stadsraad groot skcnkings ter
ondersteuning van die Britse oorlogspoging gemaak .
,N ie Moeite Werd'
1\let kenmerkende" Brit!'<e smJsme berig die Times se korrespondent 1ft J,o-nden as volg na aanleiding van Enge- land se Vt>rbreking van die IC"ningsooreenkoms met d;e
V.S.A~:
,Die be<lr:•g van die Iening wat oorbly is nou so klein dat dit twyfelagtig is of dit die moeae werd geag sal word om die kongres-perdeby in beroering te bring ten einde clit hr hande te kry."
SESTIG PERSENT van die Jande in die wereld is bankrot, het mnr. F. C. Sturrock, Minis- ter van Vervoer, verlede week vcrklaar. Die Unic is een van die gelukkige Jande wat nie bankrot is nie, het hy gese.
---·· ,
S org Vir E ie
Voedsel M et Duits e Arbeid j
r
. BRITTANJE BREEK K ONTRAK MET AMERIKA
Gee Nou Weer ,Erewo ord ' Aan Dominiums
Br ittanje het verlede Donderdag sy len in gsoo reenkoms met A m er ika verhreek nadat hy reeds n ege-tien des van die lening opgehruik h et en binne ' u paar weke nada t d ie betrokke klousule in werking gekom het.
Volgen s die ooreenkoms, wat op 13 J u lie verlcde jaar dcur d ie Am erikaanse kongres hekragtig i s, h et Brittanje onderneem om na 12 maande aile lopende sterling-balanse vry te stcl vir inwisseling in d ollars en om hom te beywer vir die afsk affin g van die stelsel van v oor- keu rtariewe ook ten opsi gte van die Britse Ryk.
Daar is toe verwag dat die lening van byna £1,000 miljoen tot in 1951 sou hou, en van Amerikaanse kant is toe natuurlili gehoop dat Amerika 1dus 'n hele paar jaar vrye handel as vergoeding sou kry vir sy reuselening.
Die lening het egter met 'n
l
geraak, en in Julie maand is steeds vinniger tempo g~daan · die rekordbedrag van £171'imiljocn getrek, sodat minder as 'n kwart van die lening t<>e nog oorgebly het, en op 20 Augustus was daar nog net £100 miljoen of ePn-tiende oor.
Of die Britse behoeftcs so toe- gencem het en of daar doel- bcwus swaarder op die reke- ning getrck is sodat Brittanje nie veel sou vcrloor indien hy sy dee! van die kontrak vt:'r- breek nic, kan nie ge~e word nie, maar op 17 Julie is aan- gekondig dat die Britse Ryks- voork!'ur nie a:tgeskaf sal word soos 'n jaar tevore in \Vashing- ton onderneem is nit:', en op 21 Augustus is uit Louden aange- kondig clat ook claardie deel van die kontrak wat op die inwisselbuarheid van sterling- balanse sien. Vl'rbreek word en dat geen sterling verder vir dollars of ander buiteland.,e geLd gewissel mag word nie.
t.ENING BEVRIES Die onmiddellike reaksie uit \Vashington op hierdie verbreking van die ooreen- l<Oms was om me res van die
l~>ning-nou nog net £100 mil- joen, of minder as 'n maand
!>e genade a.an '8rittanje-te bevries.
Uit Engcland word dit as 'n .,noodmaatrei:il" beskryf, en nooct breck wet, so word verklaar.
Engeland het sy sterling nodig om vir hom nuwe klandisie tc
werf vir lewensmiddele, en hy kan dus nie toelaa~ dat sy sterlingvoorrade in Amerika se bclang wegsmelt nie, so lui die ekskuus.
NJE GEWILLIG Dit was lankal duidelik dat die Amerikaanse wetgewers nie van voorneme was om Brittan- je 'n verdcrc Jening te gee nie.
Britse berigte uit Washington hct in die afgelope maande hicrdie feit baie sterk beklem- tcon, en daar is gewaarsku dat Brittanje hom nie vir Ameri- kaanse hulp moet klaarmaak nic, maar sy eie potjie moet
!trap. Brittanje hct dus besluit om maar te se: ,Fonteintjie ek drink nie weer van jou nie."
en kontrakbreuk gepleeg en sy mond afgevee soos hy a! so dik- wels in di!e verlede gedoen het. Terselfdertyd bet hy 'n beroep op sy kolonies en dominiums gcdoen om alles in hul vermoi!
te doen om hom by te staan in sy krisis. Hulle is versoek om so min as moontlik van Ameri- ka te koop, en ook om soveel as moontlik na Engeland uit te voer op 'n krediet-basis.
NOU ONS BEURT Dit wll se Engeland wil nou geld leen van sy dominiums vir lewcnsmiddele wat hy voorheen uit Amerika inge- voer het en wai: hy weens sy woordverbreking nie meer kan doen nle .
Aan hierdie lening is blykbaar geen verpligting aan BrittanJe se kant verbonde nie. Die dG-
(Vervolg op bladsy 8) Ten einde £12 miljoen ·se
voedselinvoer per maand te be- spaar bet die Britse regering 'n' beroep op die boere ge.;Joen om hul produksie in die vol-
gend~ vier jaar met £100 mil- joen te verhoog - 15 pcrsent boer as die boogste produksie- syfer tydens die oorlog. Vir d:e doel bet die regering hom ook met magte' beklee wat hom in staat sal stel om rnense te dwing om op plase te gaan werk. Op die oomblik word nog van duisende Duitse krygsg~
''angenes as goedkOOJl slawe- arbeid gebruik gemaak, soos op die foto te sien is, waar 'n boer besig is om sy koringoes in te samel. Aanstaande jaar se oes word egter <leur 'n kwaai
<lroogte op die oomblik in ge- vaar gestel.
I £80 Milj. en Kos-tekorte Offerande
van skaars voedsel na Enge- land nagenoeg sal. verdrie-
<lubbel.
- --- ---...-- ...
S.A .
Suid-Afrika sal aan Enge- land 'n ,lening" ter waarde van tussen £60 en :£80 miljoen gee as deel van sy bydrae tot hulp- verlen.ing aan Brittanje, na Sapa uit Londen berig.
(Aile belangrike aanl~:ondi
gings oor Suid-Afrika se besluite onder die Smuts- bewind is in die reel van Lon-
<len afko:mstig.)
Die ,lening" sal oor 'n tyd- perk van twee tot drie jaar strek, en sal aangewend word vir die aankoop van Suid-
se
Mrikaanse voedsel en vrugte.
Engeland hoef nie met die terugbetaling te begin voor eers oor 10 jaar nie.
Aangesien die Unie voorheen slegs ongeveer £3 miljoen se vrugte jaarliks na Engeland uitgevoer het, beteken dit dat Brittanje volgens hierdie oor- eenkoms tot vir soveel as £37 miljoen deur die Unie van voedsel voorsien moet word, en, soos orlaar geskimp word, moontlik teen pryse wat laer as die wereldmark is-daar
word in dieselfde verband naamlik verwys na Kanada se lofwaar<lige hulppoging deur koring te lewer aan Engeland teen 'n luer prys as die op die wereldmark.
Aangesien Engeland verlede jaar altesame maar vir £15 miljoen van <lie Unie gel~:oop
bet, wat ook ander goed as voedsel insluit, moet dus aan- geneem wor<l dat: Suid-Afrika se ,opoffering" daarin sal bestaan dat ons ons uitvoer
•
Geen wonder dat die Sunday Times op sy voorblad kla dat die Unie-regering 'n ,doofpot- belei<l" volg ten opsigte van sy hulpverleningsplanne nie! Hy kan nie waag om met die feite na die publiek te kom nie.
Van hierdie sogenaamde lening sal Suid-Afrika nie 'n pennie terug kry nie, want Engeland het reeds getoon dat hy 'n wanbetaler en kontrak- bre!{er is. Wat sal gebeur is dat die belastingbetalers van die Unie opgevorder word om die skepping van reuse-voedsel- tekorte te finansier tot 'n bedrag van £80 miljoen.
...
BLADSY TWEE ,.DIE O.B.," WOENSDAG, 27:_:A~U:.G.:.U.:..:.ST:.U.:.S:._~19:...:4:.:..7 _ _ _ _ _ _ _ . _ _ _ _ _ _ _ _ _ __ _ _ _ _ _
TROTS OP
'VERSET EEN EMPIRE .
On" i" net 1>0 hool'JfiOI'di~ op on<; l"erset teen dit' Empirt' t'n '>Y oorlog lh wat on" trot" io, op die rebellie ~·an 1914. Dit>
wordingt;jare ~110 die Os!>f'wabrnndwa~t was 'n veel bewoe pt"riodt', rnnnr dit i<; 'n l)d r'Raroor On'i nooit !tkaam hoef te wees nit'. Die nagesla~t sal on .. nooit kun H•rw) t dat ons moeg was voordat on"
llt'gin hrt t"n dnt die
o ...
wubrundwag 'n swak skakel in die~otk,ketting 1,. nil'.
Hicrdic woorde is deur gcn!P..
dr. Erika Theron, Vrou<•·lcld· • stcr van die O.B. in Wcs-Kaap·
land, uitgespre<'k tydl•ns die Vi<'ring van die verjaard·tg vnn die Oss<'wabrandwag deur die l<ommnndo's van die Kaupse Skicr!'!land.
Ccnlc. Theron hct haar dlepc dankbaarhcid uitgespreek vir die ongeewcnaarde ywer en prestnslcs van die vrouc wat opnuut getoon hct waartoe hulle In stnnt is. ,.Dcur u harde en mocllikc arbcid het u op- nuut u trou nan die Leier en die volksbcweglng bewys."
Die nfgclopc negc jn.ar was 'n pcrlodc van storm en drang, van kampc en tronke, van voortvlugtcndcs en soldate son- dcr gcwun•.
Die O.ssewnbrnndwng het deur sy vcrsct tet'n die Empire en sy handlangers gctoon dat daar nog 'n grocp in die Afrlkaner- volk is wat nie sy sic! vcrkoop hct en sy rcpublikelnse ideaal lnat vnnr hd nle. So lank dn.ar nog Vf'rsct is, wN·t On'\ dut die Afrikam•rr;h•l nol{ nil' H•rkoop is nit'.
KRAG TOT VERSET Sommige hcl dandw<'rldik op- gctrec <'n nndcr hPl d<•ur hulp en bystand hul dcd bygedra tot die verwt. Ona Is trots op ons V!'rset. 'n Afrikaansc skry- wer hct gcstl dlt !II gccn skan- de as daar 'n rebelllc (s nlc, maar dit Is 'n skandc na dnnr, solnnk ons volk vcrkneg Ia, ecn geslag verby gaan sondcr om te rebell~r. lJar
o.n.
het doe t:mpire ~toon dut on!> kru~ttot ver-.4't het f'n dat on" nie
!olt'~er h. U'l dit' lndii;r,. nit•.
Die .,romanticsc pcrlode" van die Ossewnbrandwag Is miskiPn V<'rby - vir 'n tyd altans.
l\fnar daar· is gccn tyd vir 'n bictjie uitspan nie omdat dit •n nimm<'r<'indigende stryd is. OnH
Genlt'. dr. Erika Theron.
is "lt'g!l 'n skakel in bierdie str)·d en On'l moet sorg dat hif'rdie .,kakt>l sterk i... Die volk van die tOt'kOrn'l mag en
~ oru. nooit kan verwyt dat ons die skakel swnk gt>mauk bet nie. Dlt is nie vir on11 om te vra wanneer •lie einde 11n1 annbreek me.
IDEAAL VERLO:EN Danr was tye in ons volk se geskiedenis dat die rcpu- blikeinse ideaal deur die party- politick opsy geskulf is vir tydelike voordele. So was dlt in 1924 en so bet dit nou Wt'er gebeur. Op die jcug van ons volk het dit 'n nadelige slelkun- dige uitwerk:ing.
Is 'n ideaal dan net somtyds belangrlk? bet spr. gevra.
Danrom is ons dankbnar dat On'! 'n republikeinse volk'lbe·
weging bet wat geen ideaal prysgee vir tydelike voordele nit'. Die ideaal van ons vry- hcid en Republiek sal die O.B.
nooit prysgee nic, het dr.
Theron onder Jangdurige toe- juiging verklaar.
IIWEES STER K EN VOL MOED''
AeK.G. SE BOODSKAP
Die ndjunk-lf'if'r ~·an die O..se\mhrundwn.lf, gf'nl. J. A.
~mith, ht·t 'n he~if'lencle bood-
!>l<:~p man die ~·olk.,b<'Wt"ging
grrig met tlir oog op dit" bt>r- dt>nklng ,·nn dil• gl'boortt'dng
~·un die nuwt• ht•dt•ling in on.,
~·oJksll'wf'. 1-\) bood .. kap is
~oorgl'l!'es bdon'i die ~·iuing
van O.B.·dn~ deur die ~kier
t'iland~e kotunmndo'"·
.,In die 1wes is ek met u en verlang dat etc sanm kon fees gevier het. 8 Augustus is die dag \'tin heranngording vir die jaar wnt voorlo in ons stryd om die b<•ginEt·ls soos in ons geloftc vervat brgln:;rls wat.
onverwerplik, onverwinllk, <'wig bly as die <'nig~le rlgsnoPr vir 'n Christ<'likc mPnsdom I..nnt ons net sterk Wt'<'S <'n vol moed om nic llnl<s of regs at tc wylc nie. \Vat In Josun 1 vers 11 en 'n gedceltl! van v~rs 14 staan, Is my boodskap aan u:
.. ,Gaan die Jaer deur en &"ee die vQ)k bevel en s~: Maak vir julie padkos klaar .• .' en dan, ,maar julie (O.B.'sl self, al die
dapper helde, moet gewapend voor julie broers deurtrek en hulle help.'
,.Laat 8 Augustus hier van- nand die bereiding van die pad- kos wees op die volgende jaal"
se skof. Ek groet. u almal.
Saluut. U kameraad.''
Britse F abriek Na S.-Afrika
Weens 'n tekort nan wcrk- kragte in Brittanje, bet di<' <'ic- naar van 'n Bradfordse !!pin- en weeffabriek besluit om 'n spin- installasie na Suid-Afrika te verskeep. Dit sat in Port Eliza- beth opgerig word.
Dit is die tweede weeffabriek wat gedurende die afgelope.
weke uit Engeland na die Unle Vt'rplaas word.
A fskeidsfu~ksie Op
Wellington
"
Besieling Gaan Uit Van Die K.G.
On., voel ~'llnaand buie in on., "'kik om di«> K.G. hier op
\\'t•111n~tton in on" mlddt' 'te he, bet komdt. Kri.,jan du Toit
\·erh•dt• Oonderdagaand n•rklaar toe h.v dr. J. F.· J. van Rt•n,burlf ~~rwt•lkom bet by 'n gc.,elligc hrnnivlf'i«nand wut gt•hou lo, OJl die piau' Vrugbaar, van mnr, ,Joubert Cilli~. Komdt.
du Tolt ht•t voort., gt'..C dat die K.G. &e te<'lnvoordighrid bowe-n!
wunrdt•t•r word omdat hy gf'l(om bet nit' om ongt'ltnnkbnnr van di<• vt•rh()Oif nf nwt dit' !tknr<' te sprt•t>k nil', rnuur wt•l om Hoos 'n
mt·n~like nwn'l g-t• ... t•llig met orfiHierc, brundwngtt~ rn medt'·
Afrihnm•rH lt• wrkt>rr. Juis die feit clnt dr. Vun Rrn'lburg so inti<•m m<•t "Y volk kun omgaun onclPrskt>i hom ~·nn ('n \.Y.rhef hom bo und<•r lt•'t•r .. in ()liS ln'ld, bet die kommandnnt gl's!-.
Die brnnlvlelsfunksle is ge- reiiJ om gpl<•entheid nan die O.B.·kommando's en publiek van \Velltngton te gee om afskeld tc nt•em vnn oud-komdt.
Chari CciHers en sy gesin wat op die voorannd Is van vcrtrek na Cloeolan In die Vrystaat.
'n AansJenllkc aantnl mensc bet die funksle bygewoon, die O.B.- kommando wnardeer dlt \'eral dat so bale andcrsdenkendc Afrikaners ook aanwcslg was.
TROETJo;J,KI:\'1) NA STIEI•'IUNI)
Mnr. Koos Mnlan <Onkdenel, lid van die kommnndo-raad, het die afskeidswoordc tot die ver- trekkende famllil• Cl'IHers gl•rig.
Op tipi<'se pittlgc en luimige wyse het hy huldc gl'bring aan mnr. Celliers vir die skittcrende dienste wat hy ann die samc- lcwing, vera! die wynbocre- gemeenskap, en aan die O.B.
gelewer het. In di1• du~ ~·an
t.keurinK toe dit' O.B. ~an troett>lkind mt !>ti(•fkind oorge- gann ht>t, wa., dit mnr. C't'llit'r~
wat dit' ,,krummt•h;" op \\'el- lington b)·mt>kanr gcmauk bet en opnuut 'n kommando danr- uit g«>hou het. En dat die .,krummel'>" durem nit' .,o min en !>10 nik.,werd wa .. nil', en ditt mnr. C«>llif'rk goed gt•bou hrt, word b4•wyo, ondt'r rnf't'r dt>ur hlerdie funk!tie ~·annand, bet mnr. l\fulnn Itt'~.
GESKE~K
Die kommandant-voorsitter hrt 'n t<'lt•gram van waardering voorgelr1·s wat ontvang is van g!'nl. W. Marsh wat op vakansie In Pretoria Is. En nadat hoof- genl. Mnx Smuts, namens die hoilr offlah•rRI<rlng, afskeids- huldc ann mnr. Cellicrs gt•bring h<'t, hrt hoofkomdt. Voigt.
nam<'ns die \V<'IIington-kom- mando's, 'n reiskoffcr nan mnr. <'n mev. Cclllers oorhandig.
rielle republlkelnse stryd vir hierdie geslag \'tin die Afril<a- nerdom ge,·oer en republlkelnse offers gcbrlng. Die andcr faktor is die ecd wnt O.B -!cdc geswccr t'n .J;"ehou hc-t, nl. ck sal my mede-Afrikaner 110<1lt in die stryd vedant of nan dle vyand u'tlewer nie. Hlerrlle, ced h;t
<:Ike O.B.-Iid gestand gl'doen dcur sy of haar bydrae ann die Xoodhulpfonds wat 'n bcdrag van me~r as £100,000 b<'rcik het.
SOORT ~El'Rt~~HEHG Daar is nou !!prnke, hct die K.G. voorts gese, van 'n soort Suid-Afrikaanse ~eurenbcrg
wat die regering glo wll hou. En dicgene wat voorg<•e om te weet voorspcl dat die rol van anngeldangde vir die O.B. toe·
gel'c is.
Daar is lt>it'r'l in Snid-,\frilm wut bt'~ig is om wrg te bnrdloop van die OsSt>wabrandwat~ af •u•t omclat hit>rdit> soort .Nt•urNl·
brrrr·praatjies in die lu~ iH. J.aat hullt> maar harclloop - hulle h:lrdloop van dir gf'<,kif'denis
ur
wrg!
\\'at die O"ewnbrand\\'llg h"·
tn•f - on" !'al nie wrghard·
looll nil': nil' van die '\erledt•
n'r. rn daarom ook nie \an dit' toe1com,., nil', hl't di<' K.G. ondl'r u'tbund't'e tflf'jui~in~t gf'<.tt.
D'eselfpe twec faktore. nl. dl·•
1eoubl1J:elnse beslelin~ en dle ecd van Afrikancrtrcu wat die O.B. deur die moeilike oorlogs- jare stnnnde gehou hf't, !!BI die O.B. ook l':taand<' hou vir aile toekoms Jaat kom wnt wil.
het die K.G. ten besluitc ver- klnar.
STRYJ> l\fOET VOORT Mnr. Joubt'rt Cilll<l, op wie se plans die funlc!'!h• gPhou Is, en Hd van die Jcnmmando-raad, het die KC. bcdank. Hy het
gc~e dat dr. Van Rensburg nog altyd reg geld lwt t•n nog steed<; re-: lei; die KG. kan
~•ant maak op W<•lllngton . .,Ons sal by u staan. glt voort die stryd" het hy bcslult.
Xadnt dil' nnnwcslges nog 'n slag koffic gedrlnk en wor.s en braalvlels gecet het. wat dcur yv:erlge komdte. Rctlef c·n haar stantmnk<'rs V<'r~<l<af Is het 'n gc~elligt! en bnie bcsie·
lende fulcsie ten einde gcloop.
Slciereiland Bring Sy Offers
IA!wendi&f' mnr..mw.it>k deur 11ie O.B.-blaa.,orkt>s ondt>r leidint:
'an komdt. S. J. Swanepoel bet dle ~·iering \an O.B.-dag deur die Skiereiland!Oe genernalskap- IW! In dit'l llofmt>yr .. aal, Kaap- htnd, OJl 18 Augu .. tuo;;, ingelui.
By hh•rdit• gelt•!'ntheid bet die kommando'" hul b)·draes ge- stort wat die rt:'USt'·bt'drng van
£1,147 opgeh•wt:'r het.
Die vcrrlgtlngs het plaasge- vind onder voorsitterskap van hf.-komdt. J. de V. Truter en is met gt•bcd dcur genl. G. R<'- tief gcopen.
Gebledslcicr, genl. dr. F. D. du Toit van Zyl, hct spcslaal mel-
ding gcmaak van die prestasi<' van die Papendorp-kommando onder komdtc. A. M. Jeppe wat die pragtige bedrag van £155 opgclewer bet. Ook die Bocr<'- jeug het gepresteer drur ge,.a- menUik £136 in te briJg.
Genl. J. de Vos het sy dank uitgesprcek vir die pragtigo r<'kord van sy generaalskap CAll wat verantwoordellk ",'
!7l:l was.
Genl. Gustav Retlcf. ,·an Gcn<'- raalskap A2, bet hom hierbv aan::esluit ent beklemtoon dat niks sander hardc arbeid ver- kry word nie. Sy gencranlskap 'hct £434 opgebring.
Hf~enl. P. D. Rousseau. her sy dank bctuig vir die offers wat weereens gebring is. ,.Di<' O.B. is die beliggaming van die liPide van die Afrikanervolk.
\VNI< t•n omgord u vir die stryd wat voorH~". was sy boodskap nan die aanwesiges.
Ntnv ~ G ent raal
Gen<'ranl S. Nel van Brand- vlci IA20) skryf as volg n11 llan- leldlng \'tin sy aanstelling ns generaal in dnardie afdeling:
•• Met dlepc bcscf van die groot en sewlgtlge tank wat ek op
my ncem, aanvaar ek dit onder die Ieiding ,·an die Hoer Hand..
en In \·erwagUng dat my med .. - of!lslere my altyd met raad en daad s:~J bystnan In hierdie aan- stclling as gcncraal.
.:rcn ~;lotte wll ek net my hocr of!isiere hartlik bedanl<
vir die \'(•rtroue wat hulle ir.
my gcstt'l hPt, en mag <iaa:- nooit 'n oomblik voorval waar- op ck hullc teleurstel nie."
Britte Mag Nie Reis
Die Britse regering is van voorneme om nile reise in die buit<'land. behulwe sakereise.
wat Britte wil onderncem. te verbied. Bcsoekt•rq na en van Brittanje sal nie to<"gelant word om meer as £5 In pl$ns van die
huidi~re £20 snnm te neem nie.
Die slap word gedoen ten gc- volge van die opbi!C!ing van file ir.wlsselbaarhcid van sterling.
Oud-komdt. Chari Cclliers het namens homsclf en sy familie dank betulg vir die gcskenk en die ~Tiendelike woorde van wnnrdering wat aan sy adres gerlg was. Op '~Y
beurt, nidus rnnr. O••llif'rs, wil by ~) OJirf'Jtlt• dnnk nan dit' ()o;.'l('wnbrandwul{ ~·nn \\'t•lling- ton betuig ~lr dif• Jtt•h•t•ntht>icl wat hy gt•krl lu~t om NY ~·olk
te kan dif•n.
CLAN\V fLLf AIVI-BLOJ.Vll\1E
GEESDRII<'
Komdt. Du Toit het vcrklaar dat die verrigtinge nou dir:
hoogtepunt nndcr. Hy stel die Kommandant-gcneraal nan dle
woord. 1
Dr. Vun Rrn.,hurl{ het in 'n l'ort maar bait' bl',.if'lt•nde rtdc groot J{f't'"ffrif ·b~· dl1• uanwt'..,i·
ge., opgewek. Hy het vt·rklanr dat veral twce faktore dir 0 B. gcdurende die afgclopc nt:'ge jaar, in d1e aangt•sig van tcenstand uit alle oorde, lewen!l- kragtlg gehou het. Die een faktor Is die republikeinse be- alcllng. Die O.B. het die histo-
Vir die vol ~wnclt·
\'iN\H'ke sal Clarm illiam- distrik oortrek wces nwt n bont mas sa
wiIde blomme. l'\ou is dit : tyd om dit tc kom sien.
Die regtc en 1 wsl<•
plt•k om by
Iuis te gann is die
HOTEL
CLANWILLIAM
(Bestuurd<'r: R. SJR .\~SBERGER)
FOO:'\
2POSBCS .t
Skryf om hesonderltecfe eu lwsprcH•k vroegtydig.
•
t
- - - -- -- - - -...:'.:..'D_I_E:..._:O:..:..B::..::·•" WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947 - - -- BLADSY DRIE
---
O.B.. Se Ankers Deur Oorlogsjare
Die Republikein-.e ideaal van die Ossewabrandwag en die eed wat by voor God gesweer bet om sy mede-Afrikaner nooit in diA stryd te verlant of nan die vyand uit te lewer nie, is die twee ankers wat hom deur die oorlog!!,jare gedra bet en hom ook sal dra in die moeilike tyd wat voorle.
daarop gewys dat elke politiekP gevangene na a! die jare in die tronk met hart en siel d1e Ieiding van die Kommandant-generaal ondersteun.
Die aanwesiges ts met musiek en voordrag vergas.
Villiersdorp
. In verlcde wt•ck sc uitgawc i.> in 'n opskrif berig dat Vil- lius 'n nuwe kommando gestig hct. Soos ook blyk uit die inhoud van die berig is dit natuurlik op Villier~dorp waar besluit is om weer 'n kommando op die been te bring.
T U LBAGH
Die kommando van 'l'ulbagh het vir O.B.-dng reeds !)'leer as
£70 inbctaal. Daar is nog geld uitstaandc sodat die bcdrag nog hoi>r opgeskuif sal word. - , Vieegcdccl.)
So hct kommandant-gcncraal dr. Hans van Rcnsburg vl'rlcde Wocnsdagaand voor die Brand- wagte van Malmesbury tydens 'n gesclligc byecnkoms in die stadsaal verklaar toe hy verwys hct na die politiekc bom wat die rcgcring moontlik in die mou hou.
Die Ossewabrandwag is nic die enigstc Rcpublikeinc nic. en daarvoor is ons dankbaar. Maar die O.B. is die c:>nigstc organi- sasic wat hicrdie idcaal op die voorgrond gchou het en dit nic vir tydelikc voordccl afgcwater hct nic. 'n Idcaal is nooit vcilig in die hande van 'n politiekc party nie omdat 'n party nood- wendig sy scile na die wind moet span om andersdenkendes te vang.
Laat Ons Weier
Tienduisende Afrikaners bet die eed van die Osscwabrandwag tydens die oorlog gestand 11:1:- doen. Daar was gecn vlugteling aan wie ooit hcrberg gcweit"r is nie. Elkcen het sy pllg gctrou gcdoen. of dit binnc in die tronk- sellc. in die skadu van die galg of die onderstcuning van 'n funksie was; nooit hct die trou van die Ossewabrandwng in g~
breke gcbly nic.
Daar is svrakc dat die regc- ring 'n vcrkicsingsbom in di<' mou hou. Sommigc leiers h<'t reeds by voorbaat op:~y gcstaan
~et so min ns wat die Osst"- wabrandwag tj·:len., die oorloo;- vir die regering &'~''lug het, n.-t so min sal hy ns daar lets moet gebeur, opsy staan.
GETROUSTE
Die O.B. staan in die bewus- syn dat hy die beste en troust~
manne van die volk in sy ge- ledere tel. Die O.B. is soos 'n magneet, hy trek net staal, hct die K.G. vcrklaar.
Die Brandwagtc van Malmes- bury het die aand gescllig saam verkcer en van die gcleentheid gcbruik gcmaak om die geboor- tedag van die O.B. in die nan- wesighcid van die K.G. en genie.
dr. Erika Theron, hoofvrou van Wes-Kaapland, tc hcrdcnk.
Genle. Theron hct namens die Wes-Kaaplandsc gebied haar innige dank uitgcsprcek vir die ywer en opoffercndc werk wat die vrouc bulle die afgclopc Jaar getroos het om 'n .,verjaardall;- geskenk" aan die O.B. te bring.
Mnr. Ben Botha van Stellen- boseh, 'n oud-politicke gcvang(··
ne, het interessante· slaaltjies uit die tronklcwe vertel, en
Met Gevoude Arans
O~der Te Gaan
By geleentheid \'lln O.B.-dagviering te lloop"tad op 9 Augustus bet genie. mev. C. l\lt>yer, hoofvrou van Gebied C, die
\'Ohtende boodskap in baar toespraak gt>lewer: Ons berdenk vandag weer
die geboortedag van die Osse- wabrandwag. Ons dink vera!
aan die besieling wat daar uitgegaan het van daardie Volksfees van 1938 en ons volk opnuut waklj:er geskud het.
Hicrdie dag is vir ons nie net 'n dag van feesviering nie,
:\Iev. Genie. ::\Ieyer.
maar 'n offerdag, 'n geleent- beid om te antwoord op die roepstem.
Wie ken nic ons Volksbe- weging nie? Wie ken nie die offers wat hy moes bring nie?
Vir meer as ses jaar was hy voelvry verklaar vir enige een om op tc skiet of te skcl. maar nog is hy in die veld en in die hittc van die stryd.
Hy moes die grootste ver- volging dra. Waarom? Omdat dit nie 'n nul was ni~. As dit niks beteken het nie. sou dit nie <lie moeite werd gewccs het om dit te vervolg nie.
Nou weer wag 'n Ncuren- berg die O.B. 'n Swaard hang
oor die hoof van ons K.G.
\\'an rom? Omdat by nie 'll nul is nit>. Omdnt hy veg vir vry- heid, en ~ker nie omdat hy skakel met Irene nie.
Maar ons wil aan ons ver- volgers sii dat gcen offer nog ooit tcvcrgeefs was nie. Hoe grotcr die offer wat hy bring, hoc grotcr die besieling wat van hom sal uitgaan en hoe groter die huldc wat 'n dank- bare volk hom snl bring.
In die gcskiedenis het die grootste vcrvolging soms die grootste ontwaking gcbring.
In hicrd1c. dac sal ons vaster staan as ooit.
GEVARE
D1e wcreldtoestande vertel ons daagliks van skomme- linge en preigende gevare, selfs die blankcdom is in ge- vaar. en in ons- cic land nie die minstc nie. Onheilspel- fendc gcvarc sak toe oor die blankc Afriknerdom. Maar ons volk wat soveel aanslae trotseer hct sal nou ook nie tcrugdeins nic. Uit die donkcrstc nag word die skoon- stc dng geboro.
Dit Is in die moeilikste tyc dat die Afrikanervrou onge- kcndc hoogtcs bereik het. Ook in hicrdlc tyd van bedreigingc sal sy die front nie verlaat nie.
ONS BOU
Laat ons beset ons is besig om 'n volk tc bou. 1\let elke woord, daad en beweging is ons besig om 6f te br.-ek of te bou. Nou, mt'er as ooit tevore, moot die Afrikunervrou kniewt>rk doen en sorg dat die hui'!altare bran- dend gehou word.
ASPIRANTE AAN OPDRAG HE.RINNER
Laat elkc offisier en elkc Brandwag bescf hy of sy is daar omdat daar diens verwag word, diens aan ons volk. As u in die vcrlcde opofferings gemaak bet, wil ek u vra om in die toekoms groter opoffcrings te maak ter- willc van ons volk. Laat ons weier om met gevoude arms onder te gaan!
Gent. \V. R. Laubscher, Voor- ligtingsoffisier, skryf:
Dit is onder my nandag ge- bring dat O.B.-lede in verskillen- dc kiesafdelings in Kaapland lns- tig geval word deur voornemcn- dc aspirant-ltandidatc van die H.N.P. wat gretirr is om uit tP vind of O.B.-lede vir hull<' sal steun indicn hulle as H.N.P- kandidate gcnomincer mag word by die cersvolgende Algemene V crkicsing. Sodanige persone wit dan graag die bclofte van O.B.- steun gebruik om hul saak by die partynominasie te bev..:>rder.
Voornemcnde aspirant-kandi- date wat op hierdie manier op- tree. handel teenstrydlg met die uitdruklike voorskrif van hut partysekretaris. mnr. I<'. C. Eras- mus. Laasgenoemde se waarsku-
wing aan hulle lui: .,Persone wat hulself vooraf beywer om h'Ulsclf- as kandidate benoem te kry loop die gcvaar dat daardic onnodigc voortvarendheid teen hulle met nominasics gcbruik kan word."
- Die Kruithoring, 16 Julie 1947.
Mnr. Erasmus het in Die Kruithoring van genoemde da- tum .,aile takke en rade. en aile aspirante vir setels daaraan herinner dat die Kaaplandsc Hoofraad bale beslis neergch~ het dat die kwessie van kandidate met die aanstaande verkiesing nie nou bcspreek mag word nie. '
O.B.-lede sal miskien goed doen om .,voortvarende" aspi- rant-kandidate effe tot bedaring te bring deur bulle daarop te wys dat kandidaat-kwessies nie nou bespreck mag word nie!
My oproep nan clkc A!rikancr- vrou is: ,.Wl'es getrou nun en stann brandwag vir huis en haard, vir volk en vooerland!"
Suid-Afrika En Jndie
Die onderhnndelings tussen die l.lnie-regering en die regering van Indie h(•t op 'n doole punt uitgt'loop, blyken" 'n reeks ka- belgrumme wut genl., Smuts en Nehru gewi.,<,t>l bet. Dit is hoof- saaklik a'! gevolg van die ngres- siewt> houding van lndie.
EXCELSIOR WYNE. BRANDEWYNE EN LIKEURE
u~e aJomoeJ<enae Cll'alll<lH. .Ute elwonsle van Joteur, dle f)"llote ,·an ~teur wat a oou ceproe bet. uranl<IM wat nJe all~n pr)ll& w•n op tentooll!ltelltngo ole;
maar wat deur aile rynproewen &IIJI.IfPI')'I word •
P8Y8L 1'8
\VYl\"E:
OU Port .. . . 2/11 J.Dwallde Port • . • • . . • • 3/3 Spesiaal Soet . . • . . . . . 2/9 12/11 Wit rut Rool Jerlplko .. 2/- 10/- Wlt en Rool Malmsey .. 2/· 10/·
Wit en Rool Muakadel .. 1/11 9/6 SOet Port . . .. .. . . . . 1/11 9/6 Port. Pontak,
worcester Hock •. 1/10 9/- Bpesiale SJerrle (Soeterlg) 1110 9/- GOudkleurtge SJerrle . . . . 1/9 8/6 Ou Bruin SJerrie . . . • . . 2/fl .. Cocktail" . . . . . . . . • . 4/3 vermouth (Droog ot soet> 3/·
swartberg SJerrle . . • . • . 2/9
.OROJt WYNE:
BoergonJe (Roo!) • • • • • • 2/·
Riesling (Drol! Wltl . . . • 1/9
\101\KELW\ l\o.E:
Orand Spumante
(Soeterlg) • • • . . . . • 1013 Grande Splendure <Droog) 7/9 Vonkel BoerconJe . • . • 8111 ISU•\1\UL\\ \N:
Aurora V.B.Q.
( Dte allerb<atel Eureka . . • • • • A.1 • • • • • • • Royal • • • • • • • .
~e~~:oe . . .
LliU:!:UK:
•• ~0/-
8/tl 8/- 8/6 7/6
Peperment, Perske, AP·
pelkooa, Plesa.ng 7/- Kerate. Anys, Gemmer.
Naaltlle . . . . • • . . 616 van oer Hum • . • . • • 6/6 JEN I':WER (01Nl:
Droe. Lemoen, suurle-
moen .• 7/~
V.l!lKKUOl'SVOO.KWAAHDEB: (1) HeatelliDII:I moet l)fsta&n Ult 12 I>Otte • Of
o geutng vaatJie, or veetvoud daarvaoo. (lll voeg I>Y '1.0/- Oetros•to per va t11o or 0/· per ktule met l>ottels. Hterdte oepoalto•a word Oadellk aan u terugne ...._, op ontvangs van Ole let! goed. vra~~:~teld l>eta&ld na VJ&l<tepJaau-s...,,e. (3) St "' kontant plus deposito's met bestelllDJI or anoer Jewer ona k.l>.a. u oaaste sta
EXCELSIOR WYNMAKERY (ED!\lS. ) BPK.
POSBUS 1, VLAKTEPLAATS-STASIE, K.P.
A.V.B . O.B.
Bloemfontein - Pretoria 180 Takke
PL U J:\TYEE
Ole ~•t• Flnt18 ""' o Pl.{"l'~l' E.t t;ll;Ji:f eo aud~r I'WIIJlliTE a&D
ae atnur Ia:
C. M. ELOFF EN KIE
lf"A!n,..l 8pk
MOKJ':MARK <Poolluo 711161 ;-oewton
Vir Baie Plaasdoelein des-
Maar va n Uitstaande D oeltreffendheid
PETROL/PARAFFIEN
ENJ IN S
H IERDIE enjins voldot>n aan die loencmende aanvraag vir 'n n•rtroubare masjien van 'n eenvoudigc dol! ~INk ontwerp. Hulle wcrk vir 'n lang tydperk onder cnige wt·ersloestand.
vera! buite. met die minste geskoolde aandag.
Enige van die unickc ciemkappc ,-an die Coborn Enjin . SOLEX VERGASSER - wrgcmaklik ~innige vat . . . l\-1AGNEET- gcwaarborg teen wcerslot·stande . . . AF:.'\EB I- BARE SILI0!DERKOP - om koolstof spoedig te YCn .. .-yder
. . . KRUKAS ,... gevorm op groot spitsvormige koeclrollaers wat afsonderlik gchuisvcs is . . . DOEI.TREFFE 1DE \'ER- KOEUI'\G onder aile toestundt• - sentrifugaal waaier in vliegw!el gegict ,... gccn oorv<•rhittinl! nic - geen risiko van gekraakle silindcrs nic Sf>AARSAAl\-1 op brandstof teen maksimum dryfkrag . . . SMERING dntr pomp en spat stelsel.
COBORJ~ ENJLNS is id<·aul vir di<· AANDRY\Vll'\G VAN POMPE. VERUGTIJ\:GSTOESTELLE, HOUT- W ERK-
EN
MAALMASJlENE, asook vir andt'r gebruike.Vir Verdere Besonclc>rllc>cle skryf aan:
CONTINENTAL & S .A.
TRADING CO. LTD.
Van Riebeec k -ge bou, D e Villiersstraat I 5
Posbus 8363 JOHAN NESBU RG Foon 33-893 I
BLADSY VIER ,.DIE O.B.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947
,DIE O.B.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947
Ons Groet Enge and So nder Trane
Engeland le op sy sterfbed. Soos a11e groot empires ten ondergaan wanneer hu11e die volheid van hul w!lrcldplundering bereik het, so is ook hierdie vertrapper van klein nasies vandag besig om onder die puin van sy eie ongeregtighede toe te val;
en soos die burgers van vorige wereldryke na a! die vettigheid van hul genietinge om brood en spele gevra het, is ook die volk van Brittanje vandag besig om die hand uit te strek na brocd en spele brood wat deur die dominiums verskaf moet word en die spele wat hu11e darem nog self organiseer.
En nou verneem 'n mens 'n klaagsang nie a11een onder afstammelinge van Brittanje nie, maar selfs in sogenaamde republikeinse kringe in Suid-Afrika. Vir sommige mense kom dit blykbaar geleerd en waardig voor om by die weenltoor in te val omdat dit tans mode in die Britse wereld is. Hulle kom ook aangedra met pleidooie vir hulpverlening aan Brittanje omdat laasgenoemde dan ons beste kJant is en sY vcn•al ook ons skade sou beteken.
Niemand met effens 'n insig sal betwis dat die instorting van 'n wereldryk gepaard sal gaan met 'n mate van ckonomiese ontwrigting nie, en ook nie dat die verbreking van eeu-oue bande met C}3rittanje vir 'n tydjie pynlik vir sy Ryksdelc mag wees nie, maar waar hierdie instorting plaasvind te midde van 'n bestaande wereldontwrigting kan ons nie anders se n!e as dat dit min of meer op sy tyd gepas het.
Want as Brittanje se verval 'n ontwrigting vir die wereld sal wees dan is die feit dat 'n tagtig miljoen men~c in Duit~land in gate moet woon, dit ook. En tot 'n paar maande gelede was dit nog ('en van Brittanjc se positiewe oogml'rkl' om die fabrieke waarvan Duitsland mot"t lewe, weg tc ira ·vir homself en uit tc deel ann die Rosse.
E~ VRYHEIDSOORLOGY
Maar van ontwrigting gepraat, was die driejarige Vryhl'ids- oorlog met al sy moord en verwoesting nlc vir die Rcpubl keinC!
van toe 'n vee! groter ontwrigting nie? ::\loes bulle afge i!'n h!'t van hul stryd omdu.t die Britse troepe bulle 'n stoflikP skadf' van 80 miljoen pond berokken bet en twintig per-.ent '\'an hul \·rout> en kinders van hongl'r laat sterf bet? In die andPrhalwe t>t>u van vrybeidbtryd wa'! daar altyd genoeg r€'publike>ine wat b••r••ill was om vir die vryheid van bul volk ontwrigting te verduur; en omdat ons in Brittanje se instorting die vcrwesc'nliking sien van 'n eeu-oue vryheidsideaal, kom die pleidooie om hulpverlening ann Brittanje uit Afrikanerkring vir ons voor soos 'n late b?kerlng tot die imperialisme. \\'ant as die t>konomiel>e bande met Ettg1•land wat ons al die jare wou verbreek, nou WE'er stE'rk gt>m:tnk mot>t word ter voorkoming van ontwrigting, dun was die ite!e str~·<i teen die Britse ltonneksie 'n klug ('n dan was die jingo II OJ:' ult) tl re~.
En as in die aangesig van 'n ongun1;tige handelsbalans v~n £60 miljoen met Engeland laasgcnoemdc deur 'n Afrikaansc koerant voorgehou word as Suid-Afrika sc beste klant, dan skyn dit of die bekering wei grondig moes gewees het.
BRITSE SEE~"n'GE
\Vat ons betref, ons sien in die ondergang van Brlttanjc nie veel om oor te ween nie. Engeland het hom vcr~luk, en ons is nie bereid om hom te laaf nie. On., is be\¥US van dir •kadc wut hy Sui(l-Afrilca. en 'n groot odN•l van die wheld aangeda~•n bet. As on'! die seeninge van Britse be~okerming begin t~>l, struikel ons oor groot erosiesJote in ons volk. Ons sien byvoorbrt>ltl hoe genl.
Smuts, die Boeregeneraal van weleer, in sy stryll om ,beboud van die blunkedom" hom moet uf'!loof vir die invoer vun immigrante wnt die vnkante plek moet kom vul van 27,000 ''r0u11 t>n kinders wat in Britse konsentrasiekumpe om die lt>we gt>bring is; ons
~>ien ook hoe die Engt>lsc afstammelinge in ~atal 'n vcrloorstryd moet voer teen 'n kwnrtmiljoen lndiers wat Brittanje daar kom
plan~ bet; ons verneem ook hoe selfs op bierdie dag die Engelse kolonis in Rhodesie uit Londt>n belet word om sy naturellevraagstuk in belang van die blanke nan te pak-en dit klink vir ons belrend omdat ons self met 'n Brits-verknoeide naturellt-vraagstuk sit.
Met die verdwyning van 13;ittanje as w~reldmag sal sommige van hierdie slote wei opgevul kan word. Daarom ~oil'n ons in sy ondergang nie net ontwrigting nie, maar ook positiewe verligting, en die belangrik!tte hiervan !>al wees die hoop op uiteindelike eE'nwording \'an die blanke ras in ons land omdat enersyds die groot onderploeger van die Alrikanervolk daarmee tot 'n verdiendl' rus sou kom, en andersyds die Engel"-'>Prt'kende in Suid-Afrika die voorskoot van die ouma sal los wat hom so lank weerbou hrt om op seltstandige bene lungs die Afrikaner in te val vir dit>
welvaart van sy vaderland.
En met hierdle verwagtings voor oo . . . groct ons Engel and sonder trane.
Kerk Bearbei Nie-8/ankes
Die Algemene Sendingkom- missie van die N.G.-kerk in Kaapland is van voorneme om sowat £150,000 in die lopende boekjaar aan werk onder nie- blankes te bestee. Dit beteken dat elke lid van die N. G. Kerk sowat Ss. 6d. per jaar tot die sending bydra.
'
V erligting Vir Italie
Argentinic en ses ander La- tyns-Amerikaanse Jande het by die sekretaris-general van die V.V.O. aangedring op hersie ning van die vredesverdrag met Italic met die oog op ligter voorwaardes.
H ULPKRAGTE SAL DEURSLAG BY VERKIESING GEE
Veldmnarskalk Jan Smuts bet Suid-Afrika onlangs nan die proes gesit met 'n kostelike stukkie snobibme toe aangt>kondig is dat mnr. Hurry Lawrence, van Soutrivier, in September na die
· vergadering nut die V.V.O. sal gann om aldaar met die lndiers te gaan gesels!
Veldm. Smuts en sy adjunk, mnr. Jannie Hofmeyr, gaan in Suid-Afrika bly om te woe! met
die OO&' op 'die komende ver-
kiesing.
Dr. D. F. Malan en sy ven- noot, mnr. N. C. Havenga, het dte stilswyende uitdaging aan- ' gene'em en het reeds telkemale
bor!)-aan-bors die verhoog bestyg ten einde die lendene van hul volgelingc vroegtydig te omgord.
HULPMAGTE
Die belangrikbeid van die twee hoofgroepe, nl. die Smuts- Hofmeyr-kombinasie en die Malan - Havenga - vennootskap, wat by die op hande synde ver- kiesing teenoor mekaar te staan sal kom, durf nic oor die hoof gesien word nie. Hulle sal die kolonnes verskaf wat in die beloofde titaniese verkie- singstryd mekaar aan die kele gaan gryp. En dat hulle mekaar in magtige grepe kan vaswoel is glad nie uitgesluit nie. Die uitslag van die stryd knn dan maklik bepaal word deur die hulpmagte wnt die omlerskeie grOeJ'IC kan nanbring. Daarom is die belangrikheid van die bulpmagte morilik te oorskat.
Die hulpmagte wat beskik- baar is en wat aangebring kan word, is enersyds die Ossewa- brandwag en die Madeley-groep van die Arbeidcrsparty en andersyds die MacPberson- groep van die Arbeidersparty.
BENONI
\Vat die twee Arbeidersparty- groepe betref~ wil dit voorkom asof die tusscnverkiesing in Benoni hulle lot deurslag- gewend gaan bepaal. As die koerantberigte JUIS is, moet mens aanncem dat die Malan- Havenga-vennootskap geen kan- didaat gaan stel nie, maar die Madelcy-Arbeiders se kandidaat sal steun. Dit beteken dut lna'l- gl'normdl' groep as bulpkrug in dir stede deur die :ualan- Huvengn-n'llnootskap aanvaar
Dan M o s Nie Vir Brittanje !
Die burgcmeester van Kaap- stad het verlede week sy tclcur- stelling uitgespreek oor die feit dat sy oproep om bydraes vir 'n trougeskenk aan die Britse prin- ses 'n skamele £600 opgebring het terwyl by minstens op
£5,000 gehoop het.
NA die koninklikc gcskcnke- rcen aan die begin van die jaar is die Suid-Afrlkaanse publiek natuurlik nou al taamlik opge- droog in hierdie rigting. Maar gebrek aan bydraes is seker vir 'n dec! ook toe tc skryf aan die onsekerheid wat daar by die skenkers bestaan het oor die soort present wat gckoop moes word. Daar is naamllk aan die begin van die kollekte gesin- speel op 'n moontlike Jiefdadig- heidsinrigting In Suld-Afrika wat met die geld tot stand ge- bring moet ·word - 'n lewende geskenk, so is ges~. Dit was na- tuurlik boegenaamd nie 'n sti- mulerende gedagte vir die Brit- se lojale harte nie, wat nou as 'n laaste poging voorgestel bet dat vir die .£600 l!'ldcergoed ge- koop mod word vir die Britsc kinders!
word en deur sclf"'tandige kan- didaat!.tclling erken wor;l. Die Smuts - Hofmeyr - kombinasie hink blykbaar nog op twee gedagtes. As bulle 'n kandidnat gaan stel lungs die kandidaat van die MacPherson-groep wat reeds benoem is, kan dit beduie dat veldm. Smuts hierdie hulp- krag wil suiwer van die odium van kommunisme wat afsto- tend aan hulle kleef. Veldm.
Smuts sal dan vcrtrou dat 'n sterk houding tot gevolg sal he dat die groep sy geestelike moeder, mev. Jessie MacPher- son, en haar leerstellings oor- boord sal gooi ten einde die weg voor te berei vir 'n ooreenkoms met die Verenigde Party waar- oor laasgenoemde hom nie sal hoef te skaam nie.
OSSEWABRAND~ AG Die houding ten aansien van die derde hulpkrag, nl. die Osse- wabrandwag, Is vir die toe- skouer heelwat meer ingewik- .Keld en gevolglik ook onduide- liker.
Mnr. Havenga, die Ieier van die Afrikanerparty en die H.N.P.-leier se vennoot, hand- haaf vrlcndskaplike betrek- kinge met die O.B. Di~ Afri- kanerparty verwelkom O.B.- lede in die party met bt>houd van hul ,non-partypoliti(•kl'"
idt>ntiteit.
Die H.N.P. se houding tcen- oor die O.B. maak die situasle baie troebel. Afgesien van die felt dat die party sy oorlogse stryd teen die O.B. nog nle afgelas het nie, kan die party blykbaar op die huidigc tydstip geen houding tecnoor die O.B.
bepaal wat vir aile seksies in die party aanneemlik is nie.
Enersyds verklaar dr. Malan in toY pers dat by geen rede sien waarom die "'tryd tt't>n die O.B. moet voortge'lit word nie, want die party bet die nodige veiligheidsmaatreiils get r e f ; dndersyds bet Die Kruithoring,
ampteli~e orgaan van die H.N.P., in die Jong!ite I'll voor- gaande uitgawcs homself ge- haas om bitsige en totaal onge- vraagde aanvallt" op die O.B. te .doen.
Enersyds probcer mnr. Haven- ga om die O.B. as belangrike en moontlike deurslaggewerrde hulpkrag in te skakel by die Opposisievennootskap. Ander- syds doen Die Kruithoring alles in sy vermoti om O.B.- lede af te sltrik en vyandig te stem.
HOE LANK?
'n ~frns wondt>r hoe lank Die Kruithoring guan aanhou met sy aanvalle op en verdag- makery teen die O.B. wat dit-
Bykomende Nood In Engeland
Om die kroon te span op die Britse eUende wat hom met ondergang bedrcig, is 'n (troogtetoestand afgekondig.
Na die warm somer h<"t dit>
rt'en nog steeds weggebly. Die droogU> is 'n bedreiging vir die Britsc oes en bet aJ verskeie bos- en veldbrande laat ont- staan.
Dorpe wat tydens die win- t('r byua deur die vloedwa- ters versuip is, moet tans bulle drinkwater met emmer~>
aamlra.
bondg('noot \'1111 di(' Alrikaner- party is, wat weer op ~>Y beurt die bonclgenoot \·un Die Kruit- boring is. HOI' lank gaan dr.
;ualan <lit duld? En hoe lank gaan mnr. Havt>nga dit duld?
En hoe lank gaan die O.B. dit verdra'?
Die Kruithoring self ver- dedig sy aanvalle op die O.B.
deur te verklanr dat hy daarmee die Engelsspreltendes, wat nic van veldm. Smuts of van die O.B. hou nie, na die mond praat.
Die blad mcen dat die H.N.P.
moet kies tussen hierdie Engels-
Politie k in Oenskou d eur
Waar n etu e r
sprekende kiescrs wat onlcvrede is met die Smutsbewind en hopelik vir die H.N.P. sal stem en die O.B.-kiesers. Altwee seksies se stemmc, meen Die Kruithoring, kan die H.:-l'.P. nie kry nie. Die blad verkics om te vry na diel Engelssprekendes sc stemme .
VERSKILLEND Die Kruithoring baseer sy verwagting dat die H.N.P.
genoeg Engelse lltemme gaan trclt om die O.B.-stemme te kan vcrsmaai, op die ultl;lae van die jongste tussem:crkiesings.
Die blad \'ergl't>t egt1•r dat die tussenverl<iesing'! plaasgevind bet tydens skanrstes uan seep,
~>uiker, sement, en nnder onont- beerlike artikrls; en dat die H.X.P. dit> tussenverkiesings oor hirrdie t>in!>te !ok,aarstcs gewen bl't. As 'eldm. Smuts, wat nie 'n kill() in die politiek is nie, by dit> alg1•mene verkiesing gaan sorg vir oonloedeJ op wattt-r grond!' gn:m Die Kruit- horing, van ull1• koerante, dan Engelse sh•mme vir die H.N.P.
insamel? 01) grond van sy baat teen die O.B., \vat 'n vriend van sy bondgenoot is?
Ons vrecs Die Kruithoring jaag agter 'n secpbal aan. Dit mag pragtige tinte in die son vertoon, maar raak 'n mens daaraan bly niks daarvan oor nie.
Die groot partye mag slag- gere<"d wee1-:, maar die belang- rike en dcurslaggcwend'e bulp- magte meet bl·slis nog gcmobi- liSl'Cr word.
Suid-Afrika Se Gunstige Po sisie
Watter invloed sal die skokke wat die internasionale handel die afgelope week toegC'dien is, op Suid-Afrika M? Hierdic vraag het menigcen homself af- gevra 'nadat verneem is dat Engeland die inwisseling van sterling tydelik opgehcf het.
Deskundiges meen dat Suid- Afrika vanwee sy goudproduk- sie nie nadelig gctref is nie maar dat hy in 'n unieke posi- sie verkeer. Suid-Afrika bet ge- noeg goud en sterling om sowel in Iande met vry inwisselbare betaalmiddels as in Iande met nie vry inwisselbare betaalmid- dels, sy voorrade te kan koop.
Die Unie se ~rouareserwe is ook genocgsaam om in ons dol- larvereistes tc voorsien.
,I>IE O.t3.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947 BL.A!>SY VYF
Oorlog te W ~erstaan Is, ,Oorlogs · misdaad'
Die negende verjaardng van die O.B. is op Saterdag, 16 Augu&tW>, op ge!>ellige wyse gevier in die Eendragsaal, Johanne!oburg. Die funk;,ie bet plaasgevind onder Ieiding van genl. D. Erlank, ofti&ier-in-bevel van die afdeling.
nog gehad bet, ontslae te raak.
Saam met die K.G. op die ver- hoog het verskyn oudgevang~>
nes, Jan van Zyl, Wessel Cron- je, Willie van Rensburg, H. Pre- torius, Carl Kriel en Vale Fer-
reira.
Die K.G. is ontvang deur 'n
<!rewag van Boer.eseuns en -dog- ters, wat opgetree het saam met 'n gedeelte van die Boereicug- orkes. Vir hierdle deel van die verrigtinge het die K.G. later in die aand hulde gebring aan Jeughoofkommandant Ben tlu Toit, en hoofkommandante Du Toit, wat in hierdie gebied wel- bekond is vir hul onvermoeidll ywPr in belan&' van die BoCJ e- jt.ug.
Hfgenl. B. J. Vorster bet die KG. verwelkom en verklaar dat wat ookal met die K.G. mag gebeur, ons vertroue in hom nie geskok sal word nie.
Die K.G. bet in sy tocspraak beklemtoon dat die O.B. 'n magsfaktor in ons volkslcwe is wat sal bly voortbestaan. om!
dat die beweging die draer Is van die republikeinse gedagte en omdat tien-duisende Afrika- ners steeds getrou gebly het aan die ced dat bulle hul mede- Afrikaners in die stryd nie sal verlaat nie. I'D A.an die vyand nie sal uitlewer nle.
DIE BOM
Die K.G. bet met verwysin,i na die sg. ,politieke born" ver- klaar dat dit blyk dat die oor- logsmisdadigers nie daardie mense is wat die oorlog gevoer bet nie, maar wei diegene wat die !olagting wou wrhoed. As ander mense van die born af wil padgee, staan dit bulle vry.
Die O.B., egter, sal nie padgee nie.
Spreker bet daarop gewys dat die O.B. nie gesoek het na die din2'e wat hom oorval bet nie.
Die taak van die Beweging was oorspronklik uitsluitlik om die eenheidsdrang van die sim- boliese Ossewatrek te bevorder in die gees van die eed wat later by Monumentkoppie af- gele is. Maar oornag het toe- stande verander. en bet talle Afrikaners, die Afrikaners van Mouumentkopilie, bulle In kaf- fertronke bevind, sonder aan- klag en sonder verboor. ,Toe bet manne soos hierdie oud~~:e
van~;tPnPs op die vprhoo.r na vore getree." bet die K.G. ver- klaar.
ASIATE-MAG
Spreker het verwys na die ge- skicdkundige gebeurtcnis op 15 Augustus toe 400 miljoen Asiate onder blanke beerskappy uitge- gaan bet. Die K.G. bet vcrklaar dat die afgelope oorlog 'n broe- dermoord was en dat die vry- wording van IndHi, asook die opkoms van die Asiate-wereld elders. dit gebiedend noodsaak- lik maak dat die blankcs me- kaar vind en saamstaan.
.. In die komende verkiesing,"
bet die K.G. ~esc, ,sal die O.B.
sy plig doen. Die Ieiding in hierdie verband kan gerus In die hande van die Grootraad gelaat word." Die KG. bet ver- wys na die uitdrukking wat deesdae dikwels gehoor word.
DiP stigter van die ,,Nuwe ProtPstant!.e Kerk", dr. D. J.
de Vos, en sy broer het met hul gesinne afgeske1 van die nuwc kerk weens verskil "''Oi' beleid- sake. Dit gaan oor 'n artikel wat dr. De Vos in ifie"orgaan van die kerk geskryf het. Hy het nog nie besluit of hy weer 'n kerk sal stig nie.
nl. dat hierdie verkieslng ons laaste kans is, en by bet ver- klaar dat indien dit so was, die toekoms werklik donker lyk;
maar hy glo nie dat daar icmand in die gehoor is wat eerlik hierdie mening toege- tlaan is nie. Of verkiesings nou gewen of verloor word, die Afrikanerdom gaan voort en as by die Afrikaners reg verstaan sal bulle altyd 'n kans maak of 'n kans vat.
BELANGRIK
Nietemin is bierdie verkiesing bale belangrik en gaan die O.B.
sy deel doen om van bierdie allerswakste regering wat ons
Willie van Rensburg het die gevangenes beskrywe as sol-
date wat in die slag gjibly het.
As bulle 'n begeerte mag uit- sprP,ek, sou bulle graag sien dat daar nie by bulle stilgestaan word nie, maar dat elke brand- wag die stryd voortsit.
Hfgenl. Vorster wat die oud- gevangenes aan die gchoor voorgestel het, het verklaar dat bierdie ses manne tesame tot 37 jaar tronkstraf gevonnis is.
Die funksie bet die afdeling van genl. Erlank in staat ge- stel om hul jaarlikse verplig- ting van £250 na te kom. - (Korr.)
O .B . Steun A.P. O m Twis Te B e ei ndig Se Gebieds·
Ieier
1\laatreels om die H.N.P. wat nog altyJ vyandskap met die O.B. handhaaf, in 'n posisie te dwing om vrede met die Ossewa- brandwag te maak, is deur die GebiedHleier van Wes-Kaapland, dr. F. D. du T. van Zyl, in die Hofmeyrsaal, Kanpstad, behandel tydens die viering van O.B.-dag. Denr die A!rikanerparty, wat die O.B. goedgesind is te steun, dra die O.B. nle aileen sy deel tot die oorwinning by nie, maar vrywaar hy bomseU ook teen verdere aanvalle, het genl. Van Zyl ge&e.
Dr. Van Zyl het die gewel- dige aanslae van Rusland op die Westerse beskawing beban- del. Hierdie kolos huldig 'n lewensbeskouing wat die onder- gang van die Weste inhou. Hy het reeds sy wortels oor die hele \Ves-Europa uitgebrei so- dat hy 'n byna onkeerbare mag geword bet.
Ook in die Ooste bet daar 'n nuwe moondheid van 400 mil- joen siele verrys wat homself tereg die ster van die Ooste noem. Hy verkeer nog in die dronkenskap van sy pas verkree vryheid. Dit is bale duidelik dat hierdie moondheid 'n rol in die toekoms sal speel. In Suld-Afrika het Indie sowat 300,000 verteenwoordigers en baie miljoene in die ander dele van Afrika. Watter bedreigin~ dit vir blanke Suid-Afrika inhou is vanselfsprekend.
P ARTYPOLITIEK Daar was dae toe ons met groot afkeer van die party- politick gepraat bet, bet spr.
vervolg. Hierdie afkeer bet steeds groter geword en vandag bereik dit nogeens nuwe boog- tes omdat dit die volk onmag- tig maak. As gevolg van die partypolitiek sal die blanke beskawing in Suid-Afrika nog ondergaan.
Ter selfdertyd moet ons nie die oe sluit vir die geleenthede wat hom voordoen om iets t~:
doen en die gevaar af te wend nie.
Die saamwerkbeleid van die O.B. bet reeds tot so 'n mate ingeslaan dat die Afrikaner- party en die H.N.P. besluit het om saam te werk. Die vraag is nou hoe moet die Ossewa- brandwag ten opsigte hiervan reageer?
O.B. FORSEER VREDE Die O.B. stel belang daarin hoe die partye gaan optree, maar een van bierdie partye maak dit vir die O.B. oruD.oont-
lik om saam met hom langs een vuur te sit. Die vennoot van hierdie party-die Afrikaner- party-·het egter nog alles ten beste vir die O.B. gedoen.
Daarom is dit on<t beleid om die hande van die Afrikaner- party te sterk en die n.:s-.P. in 'n posisie te dwing waarin bulle nle Ianger die twis met die O.B. kaJi bandhaaf nie. Dit is ons hoofdoel om die twis te beeindig.
Hleruit vloei ook voort dat indien die O.B. die A.P. steun, by geleentheid kry om sy klein deel by te dra en te doen wat hy dink reg Is. Maar by kry ook kans om 'n borswering op te rig teen die aanvalle van die H.N.P. Daarom het duisende O.B.-lede spontaan lid geword van die A.P. en dit gcdocn met die goedkeurlng van die Leier van die Ossewabrandwag.
TWIS UITGESKAKEL Indien hlerdle twee partye daarin slaag om die meerder- heid by die verklesing te behaal, sal die meerderheid maar baie gering wees. Die H.N.P. sal nie aan bewlnd kan bly sonder die steun van die A.P. nie wie se bydrae tot die oorwinning die belangrikste is. Daarom kan by nle waag om met die A.P. te twis nle .
Indien die H.N.P. dan nog begerig is om met die O.B. te twis, sal hy ook met die Afri- kanerparty moet twis omdat die O.B. toevalllg ook lcde van die A.P. Is.
Behaal die twec partye egter nie die meerderheld by die vcr- kiesing nie, sal bulle 'n sterk opposisie vorm. Ook bier het die H.N.P. die stcun van die A.P. nodig. Twis hy dan met die O.B. dan twis hy met die Afrikanerparty, en twis hy met die A.P. dan twis hy met die O.B.
So hoop die Ossewabrandwag om 'n einde aan die twis te maak, hct die Gebiedsleier onder toejulging verklaar.
'
- - -
... ... ...
PRE T O RIA!
AA ND AG!
Ossewabrandwagdag
\Vord gevicr op
6 September 1947
Vanaf 2 unr n.m. tot 11 uur n.m.
te
K lipko ppies, Pretoria
Kom geniet \Varm Etes en Boeregeregtc, Volkspele en Boeresport.
TOESPRAAK 01\l 7.80 N.\l.
GEBIEDSGE!I."ERAAL Prof. Dr. H. l\l. VAX DER 'WESTHUYSEN.
... ... . ... ...
ME U B ELS Beskerm u Oe
PRYSE STYG VINNIG
KOOP NOU
Ons bou alleen!•'k goeiP kwalltelt Meubels lD
voorraad
WERDA
M eubelhandelaa rs
(EIENDOI\18} BEPERK Groote Kerkgebou - Kaapsta ·
Bring u oogarta se voontk.rtf na ons. Laat gekwalifiseerde Voorskrif-Oogkundlges u be- dlen.
W ahl, Lawrence
E N K IE.
BRILMAKERS
Adderleyatraat 120a, Kaapstad FooD 22408
.... . . ... ...
OLIE en W ATERVERF
VIR KUNSTENAARS EN
STUDE~TESO P AS A.ANGEKOM!
WINDSOR EN NEWTOX-::UAAK OLIEVERF:
Flake White en Zinc White: lOd., 1/10, 2/2, 3/3 per buisie Die Volgende KlPure: Die VolgendP Klcnre:
lld. per bui&ie 2/2 per buisie Paynes Grey; Deep Ultra-
marine; Permanent Blue;
Terra Vcrte; New Blue;
Naples Yellow; Harrison Red; Alizarin Crimson;
French Ultramarine; Scar- let Lake.
Die Volgende Kleure:
lOd. per buisie Burnt Sienna; Indian Red;
Burnt Umber; Ivory Black;
Light Red; Raw Umber;
Raw Sienna; Yellow Ochre.
Die Volgende Klenre:
2/- per buisie Vermillion; Aurora Yellow;
Permanent Blue; Naples Yellow.
Die Volgende Klenre:
S/6 per buisie Cadmium Green; Cobalt Green; Cadmium Orange;
Cadmium Deep Red; Cad- mium Yellow; Auredin; Co-
balt Blue.
Rose 1\ladder: 5/9 per buisie
Groothuise
Burnt Umber; Yellow Ochre;
Light Red; Raw Umber.
WATERVERF Serie 1 - lOd. ,1-pan Naples Yellow; Light Red;
Indian Red; Raw Umber;
Yellow Ochre; Permanent Blue; Burnt Umber; Vene- tian Red; Ivory Black; Raw Sienna; Chinese White; New
Gamboge.
St'rit- 2 - 1/2 !-pan Alizar; Carmine; Scarlet Lake; Sepia; Rose Madder;
Aliz. Crimson.
ScriP 3 - 1/6 !-pan Lemon Yellow; Cadmium;
Orange; Cobalt Blue; Oxide of Chromium; French Ultra-
marine.
Serle 4 - 2/• !-pan Cadmium Yellow; Cadmium Red; Vermillion; Auredine.
P ro E c clesia- Boe kh andel
P OSBUS 29 STELLENBOSCH
. ... .. .. .
BLADSY Sl£S ,DIE O.B.," WOENSDAG, 27 AUGUSTUS 1947
GEKL ASSIFI SEERDE ADVERTENSIES
r.&JUEF VlB OEKLASSIFISEEKDI!: .&.Dl'E&TENSJ.J:8:
HU.I.Iboudcltke Kennlogewlna-a:
(Verlowlng, lluwellk, geboorte, aterfgeval, In memoriam, selukwen- oln~, ena.) ~>,td. per woord; minimum 3/· per pl&alng. VoorUitbet.a&l·
baar. VIr nerballnp 26 pat. atalag.
IIIIIDCietaaCI verw>t~ea:
Enkel pla..lnga (voorultb~t.a&lbaar) 2d. per woord. Minimum 4J· per plulng. 2 tot 26 plaatoga (voorultbetaalbaar) 1 >,td. per woord, mini- mum 3/· per plaamg. 1>2 agtereeovolgeode pl&aioa;a: 1d. per woord.
mtntmum 2/6 per plQIIing. Plaaloga tot kanaellaale, 1~d. per woord, mtnlmum 3/ · per plaalna;.
tntekeopld o• ,Die O.B." (ver•kyn weekllb): 10/· per Jaar ot 6/· 't'1r e maande.
Vooruitbcto.albaar. Stuur advertenslea;eld en bestelllnga na Posbua 28, StellenbOadl, en lotekengeld na l'osbus 1Ul, Kaap~tad.
VERJ,OWil\ G
BESTf:R-OOSTHt."IZEN. Hiermee wens one, Doreen, jong•te dogter van mnr. en mev. Jl. J. Oosthuizen, va·n Parow, en Willie (Harry). oudste aeun van mer. en mt,·. W. J. A. Bts:ter.
van GPzlna, Pretoria, btkend te maak dat one op 25 AugustUI:J vertoor ge-
raak hel. 27/8/1
DE JAGER- VAN ZYL. - Hitrmee wens ona, Daisy, dogter van mnr. en mev. P. Batt, van Montat:u. en Andries, adjudllnt vaa d1e Montagu-Mannek6m- mando aan ona nlende m kam··rade bekend te maak dat ona verlo<>f ge·
raak het. 27 /8/lB
HUWELIK
VIr l'artytjl.,., resepalu, dlneea. pro·
beer die Kaapetadse Afrlkaner·Koffle·
hula (K.T.K.). Ult Wandelga.ng. Oroote
Kerk·~tebOu. Lutt beerltk verwarm en geselllc op Jr.oudlte da~~:. Gerlerllke, boOlke en doeltretfende dlena.
DANKHETUIGING
NF.~:THLING - Hlermee wll ons ons innit:C dank bctui~; nan lfmilielede, vrienc1e en b•_llangsttllt.'ndes vir tete ..
gramme, kr~t~~se, trooawoorde en hulp met die skielike heengaan van on• ge- liefdc eggenoot en vader, 'rielman Jo- hann!'" Neethllng (Tollle). - lJie be·
droetde eggenote, Annie Ncetllllng en
dogter Annalie. 27/8/1B
Bn;LOT. - Lango hlerdle weg wn
ona Wolseley Re O.B.·kommando, vrlen de en famille hartlik bedank vir blyke van deelnem!ng In die onJang•e verlie>
van ons broer en oom. - Veldk. en Asst. -veldk. L. Bleldt en gealn, Wolsc-
ley, ~'7/8/1
VRYSTAATSE GOUDVELD EIENDOMME
VIr Elendomme Henneman, Odendaala- m•t omgewlng, raadpleeg WELKOM EtF;NDOMS· EN TRUST AGENT·
SKAP. Henneman (Eienaare Albert• en Greert). Fooo t3. Telegramme , Weta. • 16/t/TK
