Die O.B. Jaargang 6, no.19

(1)

Gercgistrecr aan tlie Hoofposlmntoor as 'n ~uusblad.

Jrg. 6. Kaapslad, Wocnsdag, 9 April 1!).17 Nr. 19.

§ lioers talldng V alill

V a k! ui V eroorsaak

N oodltoe§taiOldl

Vie sloerstaking van die Yalananne in die ·Suid-Afril<aansc

;;poonvee en 'n soortgclyl\e regulasic-staldng ,·an die masjinistc hot reeds crnstigc onbnigting in tlie trcin- so,,·eJ as die lugdiens

\'Croorsaak

In Kaapstap hct die helfte

\·an <lie lokomoticwe gaan staan. In Germiston was 114 van die 180 lolwmoticwe ver- lcde week reeds builc werking.

Treine het die afgelope week tot soveel as vyf uur Jaat jn Kaapst.:td aangcl<om. Ampte- nare besl<ryf die treinrooster as in 'n toestand van chaos.

Die staking word in 'n ernstige Jig beskou en ,indien daar nie tot 'n ooreenkoms geraak kan word nje, sal die treindiens~e

nog mecr ingekort moet word.

Die blou tre:n loop reeds nie meer nie terwyl die treindienste op die hooflync drasties ingekort ;s.

Die stal<ing tref ook die Jugdienstc sodat da•lr .net vier vlicgtuic van die Suid-Afri- kaanse Jugdiens beskikbaar is.

Amptennrc het Yerldaar da'..

indien die staking Yoortduu:', 'n nasionale noodtoestancl kan ontstaan. Die stakers eis hoer lone.

Nog Geen

Vordering On Moskou

Die \'Yf ministers van buitc- landse sa!>:e wat reeds 'n maand in Moskou besig is met samc-

sprcl<~ngs oor die toel<oms van Du:u;.:.J.nd en sy ekonomiese p::>- sis'e, hcS nog tot g~cn besluil gcraak ,n:e vanwec die groot

\'Crsl<il in die standpunte van die \'erskillcnde bondgenote.

Die \:Vesterse Geallieerdes is ten gunste \'an die ekonomiese ecnheid van Duitsland, terwyl Ru!lland dit sterk teenstaan en volle v·:orgoecting vir· oorlogska- dc van Duitsland eis. Die Westerse moondhcclc besef cgter dat hulle daardie ver- gocding onregstr~eks sal moet be:.:\al weens die afhanklikheid

\an Duitsland.

IEGllriiE W(())IRID RAAS

liN EllrE T LAWIQ)

V ~IrWCiJl~ WCiJll!ll ffijrH5e !Rylk

Die Iaaste van die llritsc troepe wat nog in Egipte \\'as, IS

vcrlede week Yerwyder·. Jlicrmce het die tcl'lrgf.t'clddng van llrittanje uit een van sy bclangril<stc voorpo;;tc wat hy 61: jaar Inn!;: beheer het, 'n \'Ohlonge feit geword.

Die-Britse vlag wat mcer as sestig jaar lank oor· die l<aser- nes in Kalro gewapper hct, is neergehaal en Egiptiese soldate het die vestings beman, en die Egiptiese vlag gehys.

Politieko 1\·aarncrners bcslwH die terugtrelddng van djc llritse trocpe nit Egiptc as 'n on- heilspellcndc tekcn wat staan in die lig van die agtcndtgang van die llritsc R.yl;: en :;y tanen- de invloed.

s 1k ([))([}; l Tt ([)1(01 rdl

S~ fB c&~W(OJ({)lTt

Die 1\aapsc slwolraa<l het hom ten sterl<ste nitgespreel<

teen dio beslult dat die sli"ool- ldnders van die Sldereiland op Sondag, 20 April, in die stall opgestcl wonl om die Britsc koning en sy gesin te vcrwi'I- J;:om wnnneer hulle weer na Kaapstad tcrugl;:eer.

Die raad het die Departement van Ondenvys in kennis gestel dat so iets ontheiliging van die dag sal beteken.

Die Suez-l<anaal wat nou deur die Egiptenare self beheer en beskerm sal word, is d~u:·

Churchill beskryf as 'n lew,•ns- belangril<e faktor vi< <li<: vciltg- h<'la van die Br'cse Ryk. l'l-

<.iien :Srittanje b~11eer ovr hier- a:c lewensaar ve:·!cor, sal sy be- sittings in die lV(idd~-Ooste in cnmiddellike geva<>." vP.rkeP.r in tyd van oor:og.

Die tcrugtreklnP-5 nm oie Dritse troepe is verled\! jaar in J\lc:i dpur rlie Brit);,~ rcg<'n:lg aangekondig. Dit spruit uit on- derhandelings wat tussen die Brilsc regering en di.e r·cgering

\'an Egipte plaasgevincl hct.

\'.V.O. GAAN WEER BERAAD

Die vyf grotes het besluit om 'n buitengewone sitting van die V.V.O. te Jaat plaasvincl ten einde die Palestynse vraagstuk tc bespreek. Dit is waarskyn- lik dat die sitting reeds teen die einde \'an April of begin van I\{ei gehou sal word.

t ~®[JDDmJfi $e iaak ~~ ~ ~ ~rr

~ rnrob~gur~ .. ~~~~ndl

V ((j) ~frydl$(f; Ondlerkmllnlh n g Omlrrw~~~

' n Hondhors tige ct·k e n n ing dat die bcsoek van die Britse ko nin g op 'n tyd stip wan nee r sy teen woordighcid in ge teisterde En g eland m eer as nodig was, ' n imperiale d aad was wat moet vergoed vir d ie verlies van Britse hesit- ti ngs in die Ooste , is vervat in d ie M'aar t-uitgawe v a n d ie goedin geligte Over- seas Intelligence Digest van K enneth de

Courcy~

• Hy behandel die Britse l<risis Joid gelwppcl ~vord nan 'n be- wat grotendeels 'n gevolg is hoorlilce ontwllclccling van die van ontoereikende produl<sie groot vastcla.nd van Afrika, weens 'n algemene arbeidste- wat op 91o oomblllc deul' Brit- l<ort, en meen dat die pogings tanje, Franl<rylc, Belgie, Por- om vreemde arbeid van Italie tugal en die Unie beheer word, en Pole af in te voer, nie juis sal die vraagstuk maklik opge- die beste oplossing sal wees nie. !os word.

Die gevaar bestaan clat as die wereldvraag na steenlcool en verbruil<ersgoedere later begin afneem, Engeland, wat reeds in norma:e omstandighede 'n oor- be,·oiJ<ing het, 'n baie swaar las sal moet dra. ,l'llaar as my be-

,AFRIKA IS RYK"

,Afril<a is vir Engeland van- 1

dag van lewcnsbolang. Toestan- do versleg nog steeds in Indic en Birma. Airil<a is geweldig

Die V.V ~o.; word allerwec reeds as gedocm bcslcou, net soos

s~· voorganger, die Voll<eboud. Nogtans Is hler<lic· argitelc besig om in hocr op<.l rag pi anne op Lc stcl _vir 'n paleis ''an

<lie V.V.O. in New :Yorl;: wat £10 ·miljoen sal !cos. In Geneve s(laan reeds die pn.Ieis ,·an die Volkebond as 'n wit olifant.

Uaartoe het Suld-Afr·il<a. ooJ;: sy clecl bygedra '~n nou weer sal hy bydra tot die wit olifant in New York.

SPANJE I(RY 'N KONING

GenL Fr·anco. Ieier van Spanjc, het aangckondig da'.

hy besluit het om 'n monarg;e in Spanje uit te roep. Daar is vcrldaar dat genL Franco hoof van die staat ~·:tl we~s en dat 'n regentskap aangestel sal word tot na die clood van genL Franco.

Koning Alfonso XIII was die laaste l<qning van Spanje wat teen die c.indc van Apr.il l!J31 uit Spanje gevlug het toe sp.:lllje fls 'n republiek nitge-

roep is.

9Prin§

⁹

Kry Vyf Ja-ar

Dawicl Kgobe wat daarop

aan~'praak maak dat hy 'n Abessynse prins, Wanni Yusof, is, h verlede week in Kaap- stad cleur die hooggeregshof toL vyf jaar harde pad v.er- oordecl op uanklag van bedrog en dat hy probeer het om die hof te dwarsboom deur 'n ge- tuie te probeer omkoop. Die hofsaak het aanvanklik groot belangstelling gewek. Uit die getuierus het egter gebJ'yk dat rue beweerde Abessyns~

,Pt·ins' in werklilcheid In Trang- vaal gebore is.

rylc en van onbcrekenbarc stra- tcgiese betelcenis. Op die ko- nlnldil<e besoel<, wat ondcrnecm Is tenspyte van baie gewigtlge redes daarteen in Engeland, was ongetwyfeld uHeindelik bcslult mot die oog op dle feitlil< alles- bclangrike bctekenis van Afrllcn vandag.

,.Benewens die gebrek aan ar- beidskragte is daar nog 'n ander behoefte. Engeland het die woord ,uitbreiding" vergeet.

hoewel dit sy slagspreuk be- ho'ort te wees., Die woorde be- perking, inkorting en selfbe- heersing is vandag oor sy hart geskryf. Daar is geen sin vir uitbr.eiding nie. Engelancl sal sterf inilien hy nie sy gees van handelsvryheid en onderneming terugwen nie."

MEER BESOEKE In verband met bostaande er- lcenning van 'n clecglike poli tie- ke kenner, is dit be:angwek- kend om te lees wat die Britse joernalis Ward Price verlecle week geskryf het oor die ko- ninklike besoek. Hy verwys na die noodsaaklikheid dat die koning in Engeland moes gewees het tydens die ·onlangse krisis, en verklaar dat die koning ·dit selfs oorweeg het om per vliegtuig terug te Jceer sodra hy in Kaapstad aangelcorn het. Die Britse regering het hom. dit egter afgeraai. Hy behandel dan die vr'aag van 'n moontlike bot- sing wat in s'ulke geva!le kan ontstaan tussen 'n dominiale en Britse regering wat teenstry- dige advies aan die ·~coning gee, en onderstreep die noodsaaklikheid dat die koning in die toekoms baie meer moet ronclreis.

PLAASVERVANGER ,Dio lcorung is die beln.ngrik- ste, en inder<laad die enigste pralctlese skakel wat die Em- pire aanmelca.ar hou. N ou dat Iangafstandreise so maklll< is, sal die !coning wel meer dilcwels van die een deel van die ryl<

na 'n ander moet reis as wat voorheen moontlil{ was. Die voorbeeld van die koning in Kaapstacl "Om 'n dominia:e par- lement te open, kan vir die toekoms ontwikkel word."

,Die gedagte !s gevolglik in hoe !cringe uitgespreelc dat 'n permanente ondcrlconlng vir Engeland aangestcl moot worcl wat die lwning behulpsaam lw.n wees met 'n dee! van sy roe- tlnewerk solank hy in Enge- land is, en hom outomaties kan verva.ng ·solanlc hy afwesig is na die domlniums."

S~©JP 7Twon~og

MyD N©J

V®rg@~<erong

Tydens die besoek van ko"m<lt. E. Sm!.th aan die Sandveld het hy groot gees- uri£ onder !cue van '(lie OJ~. a.angetref. Voorbeeld biervan is brandwag '\Villem va.n Wylc van \Volwepooct wat twintig myl ver gestap het om 'n

O.B.-vergadering op Kam-

m1esl<roon by te woon.

(2)

BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 9 APRIL 1917

Nuwe l(ommandlo~s

In N oord~ W este

O.B.mGEJDAGIE - - SLAAN IN

Oral in die land. is daa.r tckens van g-cstadig-e groei en ann- was in die g-clcdcrc van die Osscwabrandwag-. In die lig hicn•an -5taan die stigting van t\vce nnwe kommaudo's in die Richtcrs- vcld waar voorhccn gecn eenhcid van llio flcwoging bcst:aan hct nic. In die afgctope tyd hot die Jedet:\1 hier· so aangcg-r·oei dat

<lit, nodig gewonl hct om twcc kommando-ccnhe<le te H..omaan

en Vioolsdr·if op die been te bring. Hfkomdt. E. J. H. Smith wat so pas van sy organisasiereis in die Richtersveld en Noord- weste tcrug gekecr het, het in 'n onder!10ud verldaar dat sy bcsoek aan hierdie dee! b-aie sul<sesvol was. Hy het nie ai- leen met lede van die O.B. in aanraking gekom nic, maar Iede van aile politiel<e partye het met graagte na sy uiteense.t- tings oor die standpunt van die Ossewabrandwag gcluister. Die Osscwabrandwag se voll<sfront strewe en beroepsverteenwoor-

·diging vind nic· net vrugbare

· aarde in eie ge:edere nie, maar

lede ·van albci politiel<e partye besef die belangrikheid van bc- roeps\·erteenwoordiging w a a r die partymededinging uitgcska- kel sal wees.

· n:omdt. Smith het 'n opval- lcnde vcrandcring in die gcsind- h~i~l van ,·oorheen vyandige groepe • ernoor die O.n. onder-

\" Ind. i\IeMI' wat voorhecn lton- sckwent die o.n.-venig-t:ing-c

!!eboil{()t hef, St!!l nou weer· be-

IA.n~ en hct met ta.Jloso ,·rae inligting oor die O.B. iugcwin.

NUWE EENHEDE

Die hoogtepunt van die organisasiereis was die stigting van d\e twee kommandantskappe te Komaan onder !eiding van l<omdt. A. P. J. Dippenaar, en te Vioolsdrift onder Ieiding van Jwmdt. G. van der \;\/esthuizcn.

In eersgenoemde afdeling het daar nog nooit 'n eenheid \·an die O.B. bestaan nie; terwyl die vcldkometskap in laasgenoem- de eenheid feitlil< nie meer bc- staan het nie. Dit tel nou so- wat honderd. !ede.

Die stigting van hierdie twee eenhede is moontlik- ge- maak deur die feit dat die volksfront-idee van die O.B.

groot byval onder die publici<

gevind het omdat hu:le voel die Afril<aner·volk moet nou een- maal die broedcrstryd staak.

Hfkomdt. Smith het onder meer die volgende plekke be- soelc waar hy geesdl"iftige ge- hore gehad het: Nababeeb.

Kammiesl<roon en Soutfontein naby Wallekraal waar hy lede vall die Verenig-de Party en H N.P. tocgespreek het.

.6> DIE KETJR. VAN !)IE Wf.:RELD SE BESTE BOEH:E!

® KEUR.JG EN VOLLEDIG VERT.<\AL OEUR DESRUNDIGES! 0 D!E NU\VE LETTER_liU!\J)IGE BEWEGING li~

AFRI.KAA..I.~S!

0 1\"lJWE VERGESIGTE VIR DIE LIEFIIEBBER VAN GOEIE BOEKE!

<i) DIE MEES HOOGSTAANDE. ·B~LIOTEEKSKEl\IA \VAT

OOIT-IN AFRllC'\ANS AANGEBIED IS!

DIE .·

V ergesig= Boekery

REEDS VERSKYN:

Nr. 1- Die Gierigan.rd se Dog- tor, deur Honore de Balzac

. 10/G

Nr. 2 - Tien Jaar Tronkstraf, deur Silvio Pellico. 10/- Nr. 3- Die Lyd.ing van die Jong 'Vcrtlu~r, deur Goethe.

EERSDAAG~. VEitSH.YN:

·Nr.· 1- Mevrou Bovary, deur

Gusta..-e Flaubert. Die ju- weel van die w€rdd se ro- mankuns in Afrikaans.

Nr. 5- Die Nes van Elleles, deut· Toergenev. Die cerste groot Russiese roman, reg- str·eeks vertaal in Afrikaans Nr. 6.- Eld<ehard, deur Van Scheffel. Die uniel<e werk oor die romantiese Jdeur- rykc Middeleeue,

Hierdie vertalings is deurgaans as uitstel{cnd en getrou bestem·

pel, deur tydsl<rifte, die radio en die groot leserspubliek. Aller-

\yee is dit verwellwm as 'n nuwe en v.erfrissende rigting in ons letterkunde:

Nr. 7 - Die Gclul<bringer, 'n verhaal van die Bartholo- meusnag (Das Amulet), deur C. F. Meyer.

NL 8 - Uit die Lowe van 'n Dcugniet, deur Eichendorff.

Nr. 9 -Adolphe, deur Benja- min Constant.

Nr. 10-Die \'V8reldjie van Vroecr, deur Fogazzaro.

Nr. 11- Die Held van die Dnjc- per (Taras Bulba), deur Gogo!.

Vr·ocg in l !H7 \"erskyn die eerste nom mer van die ,Groot Denlwr- Reel<s" in die Vcrgesig-flol.'kery. - - Sluyf om Bcsonllcrhede.

- - - -- - - -Skeur af- -- - -- -- - -

L. & S. BOEK-EN Kl.JNSSENTRUM,

Posbus 4892 - JOHANNESBURG.

Geliewe my naam op te neem as intel<enaar op die VERGESIG-BOEKERY. Stuur Nrs. 1, 2 en 3 ool< saam. Elc belowe om die relwnings binne 30 dae na die ontvangs van die boeke te beta a!.

NAAJ.[ ... · ... . ADRES ... . .. · ... · · ... Datum ...•... Handtekening

0TJTiu$tJtt(fJFft1d~

Vall11

0 T1il ff b~ rri Tlilfl ~

P(Q)lce

Duisende Pole wat de w · die Russe geduren de die o01·log

1za

S ib erie {jfedepou-teer is, is deur die Russe do odgesk iet omd.at !w ile weens ver·

hoYAgering, dors en kou e nie m e c r in staat teas o m di e trek onder die eoe sig v an di e Russiesc bajo n ctte

l)()Ort te

sit nie . Dnisendc

m1,der

lwt

^van

honger en ellen de om.gel.-om . Die vcrhaal van onbeslcryf like ly ding, d e- portasie, lwu ger, d ood en ellende wat d ie P ole sedcrt die R u ssiese beset- ting van Pole te be urt gent! h et, u:o r d ve rhaal in , Th e DarT.. S ide o f The Moon" 1cat . van d ie pe n van ' n Poolse generaal vcrsl-.·yn het, en ' n 1wm evatting is van becd igde verklarings v an Pole w at (lie ,dood ontlwm h et.

Hierdie wet·i< wat <leur gcnl.

Sikorski begin is, is deur· sy eggenotc i~ 19H voltooi nadal hy op tragiese wyse die !ewe gelaat het.

Nadat die Russo l'olc ' bc:-ct Jiet, he!. dood en ,·en;l:!"ll;ldng- ellw huisgc:-in ln 1'olc ~:;dref.

Duiscndc pcr:>onc !.s on,·cr\1 ags gca.rrcsteer, soos dierc met l>a- jonette deur <lie Ruesc aange- llryf en na Siberje onder die·

hagli.!,ste ornstan<lighcdP out~

voo.-. Jiind('r·s iH Yan !mile on- ors wcggcncmn, hnisgesinne op- gebrccl< sondcr dat Imllc nw- l<aar ooit "·eer gel!ien het. ~ooit

is aan hil'nlil' !lCrsone gc~o.c

waarom hullc gcdeportcer ''· onl nic.

IX TROI~RE

Dag vir dag i!l dulsC'r:de pcl·- sone aangckcer en onder he\·:t:l- king in treine ge~;top waa; hu:- Je ontsettcnde t'ntbcrii:gs me<'"

deurmaak. Die trcl<l<e is oo,·- laai soclat daar n·c t\limte ;-ir die ongelulddgcs was nie. Die dem·e van die \':nlns :~ ges·u;t sodat niemand lwn ontsnap nie.

AI plel< waar lug en Jig ingc- lwm het, was <leur nou skrcfics hoog onder die dak van die waens. HOC\\·eJ die .tempera- tuur buite soms naby vricspunt was, was die bcnondhcid binne in die waens weens die same- hold<ing van persone ondraag-' Jik. Gedurende die. somennaan- de was die ellende nog groter. Onder die mensc wat gedepor- teer is, was vroue, l<inders, mans en grysaards.

Ilullc .is nie toeg;•laat om lmlle familicb('tt·clddngs tc groct of om gcnoeg ldere of voedsel snam te neem nic. So- lank hulle nog deur Polo ge- · reis het, hot: hullc Janllg<'note gepoog om voedsel aan hnlle tc oorhanlli%. Die Ru<;'-!.esc soldate het l'gtl'r geweier om dit. toe tc laat.

Sestig en sclfs mecr mense is in die trolcke wat slegs ge- skik is vir die vervocr nm die-

>

re. saamgehol<. Daar was gcen sanitere gcriewe nic sodat die atmosfeer ond1·aaglik gcword het. In hier·dic toestand is Jdn- ders in die trold<e gel~ore. Daar was nie sitplckke vir meer as vyftien per·sone in die waens nie omdat daar te ,·eel saam- gchok was. .D!e trokke waar-in, hulle vervoer is, is voorllcen detu· die Russicsc sol<iate gc- bruilc en het in die al:crmorsig- ste toestand verkccr.

SOXDER KOS E~ \VAT.ER

Daat· was gccn gNI'Chle voell- selvcrslmffing- aan die ongcluk- Jdgc Pole nie. nog is daar wat·m·

an:; hulle verslcaJ. Mot tussen- poses van dric of mcer dae, h·

'n panr stuklw brood en bakk~

sop aan die gc<l<'portccrdes uit- gedecl. Dit was so ~lin dat alma! nle eens llaaraan k011

proe nle. Die smel.'l{bedes van die dorstige 1dnders om water,

hct op llie dowe m·c van die barbaar!>c Russicsc soldate g-e- val. Slcgs af en toe !s 'n em- mcr· water· aan ellH' trok gl'gcc.

Die l'inders Icon uic mcer hull ween-; hulle \·erdonlo on opge- swchlc l<cle nie.

Die n~is na Sibc1·ie hct vyf tot scs wcke gcduuL 'n Groot dec! ,·an die rcis hct deur die Scnlralc \i\loestyn gcgann. Hier is die reeds sterwcnclcs deur sandstorms oorval. A! antwoord

\vat hull~ op huJ:e ,·crsockc om

v:a~er gcl<ry het, was die \"loek- woordc van die soldate.

Gcdun·ndc ccn re!.-; hrt duar 'n genatligo rccn uitgt-snlc Die gevangencs hct 1 oe ·n gaatjie in die dnl< van ccn van die t rcinwane~ gemaal; en 'n I'< I nl' l:!p c!annl~nr gesteek en so die

\'Cgtighcitl •leu1· die Ia)> in:;e- su!g. JndiC'n hul!e bctrap was, sou hullc dooclgcsldct gcwon!

het. Die dooies \\·at die stryd teen die hong-er en clors nie lr.nger 1<0!1 ,·olhou nie. is cen-

\·oudig dcur die Russe uit die trein gegooi en :aat !e.

GEEX :\IEDIE. "E HULr

In teorie was daar dol' ters op die treine, maar van hul!e is nil<s te sien gcl<.ry nie. Indicn hullc daar wa~. het hulle geen mcdiese voorradc gehad nic, of het hulle hu! cenvoudig nie 11an die siekes en sterwendes gc- steur nie. Die mecs gehardste en bchcerstc persone het histo- ries geworcl vanwce die on- draaglil<.e lyding waaraan hulle b:ootgestel is. Die ~;kr:y>•:er verhaal <lat die lyding wat hulle onder die Russe moes. deur- m::u:tli, wei bcsl<ryC kon word, maar nooit deur ander besef kan word nic.

Die Russe ht't blyl<baar b"ehac gcsiH'P in die mishandeling van die ro.lo. Mans en \"l"OUens is kaal uitgctrek en vc•rplig on~

nal<end hreu en wee•· tc posce•·

en iH aau die spot ,·an die ru

!>Oldate onden\·erp.

Ann die eincle van die trcin- reis het nog groter cllcnde hullc gewag. Hulle is vir honderde myle tc \"Oct aangcclryf sodat duisende langs die pad ,·an swakheid bly le !let. Die swak- kes is I<Oclblocdig deur die

Russe cloodgcsl<iet. Baic het.

uit wanhoop sclfm0ord geplccg as hul:e oo1· br(iens gaan en in die riviere gcspring. So erg n•ns lliO ontbering- llat selfs een van

<llc g('hard!>le offisicrc !n \lie Russiesc gcheimr polisie vcr- ldaat· het llat hy nie geweef hct dat mcnse so mishandcl l<nn word nic.

Duisende hct op die togte ge- stcrf en in die moerasse we.ar- dcut· hu!Je moes trek, omgc- kom. Hullc is op die vlaktcs ''an Ruslailcl laat le, of in mas- sag-raftcs begrawe.

WF.AAJ\

:Yaclaf tl!e l>uitsi'I"s ri'Nls die R ussit'SI' gcbietl hu!~Ct het, was d::mr _paniek onclc•· die Husse en hulle ltrt hu~lc genTI'('k O!l die Pole. Ge<lurer.<le O:l:n tog is daar gcunrende elf ~lac net llric l'eer brood uitgl'oeel- so mirt dat alma! nic cct:s <!aan·an lwn eet. n)r.

Daar was ool< reise wat per boot op die ri,·iere plaasgcvind het. Die gedeportecrdcs is in steenkoolbote gelaai wnar daar geen sanilere gcriewe, Jig of lug was nie. In een geval het hullc sestig uur nadat huJ:e aan boord gegaan het. vocd~el gekry. soYee! dat net die helfte icts te etc gekry het. Die dooies

\ daar hct tientalle daaglii<S ge- sterf) is cer·s uitgetrel;: en na- kencl langs die riviere begrawe nadat die Russe die gouc stop- sols u!t die dooies se tande verwyder het.

Op el.'n boot .;s daar J ,400 p('r- sone gclaai \\·aar-.;-an 200 vrone was. :Y a 'n rr-~o;; van 20 dac hct daar net 7 I 0 !lersone lP\\"('nclig by die bcstemP~ing a.:.ngekom.

Ynn die 200 none hct daar· not ecn-en-twintig behouc gcbly.

En oncl!'rwyl Rusland voor

<lie \\·ereld !.n die taal van Xrurenberg skulllig staan Yan de.t~orta:-ie van burgcr!I-

](C persone en misdadc (c(·n die Po!e om w!.e sc regte die oorlog onf"l•cten !s, he(; '1:

Russicse regt<'r cUe doodstraf namens Rusland nor die Dnlt-

~1' leiers nifgcspreel< omdat h ullc burgerlil<o persono ge- dcportcer het.

DIE STELLENllOSCH VROUEH.O:.\DL'\J.."<DO l<ondig aan

GESELLIG. E BRAAIVLEISAAN D o p Satcrda;;, 1 2 Apri], va naf 3.30 n .m.

aan dio Voct; \"lUl P.appcgaaisberg, nn<lrrhant die Spoor

tussen Stellcnbosch- en Dn Toit-stasies.

Om i n.m.: 'n Praat.jie deur genie. dr. Erika Theron oor:

Indruldw van Amer!kn.

Aandetc om 5.30 n.m. Musiek deur die Studente-l<om- rnando. Gebra?-ide Wors, Poedings, Koffie en Leld<crs te koop. Bt;ng Juksl<eic, Eet&"ereedslcap, die hele Familie

en Vriende. ALl\[AL WELI<:0~1.

(3)

DIE O.B., WOENSDAG. 9 APRIL 1947

Posstudklke

As verdcre 'naal,mantreel teen die Uni1·, wcier die Jndiesc poskantoor op las van {lie In-·

<Iiese rcgering- om pal;l<ette wat uit Snill-Afl'ilm vir· aflewering in Jn<lic bestcm is, nan te neem.

Die Jmldiies word onafgl'lcwer aart (lie afsenders in Suld-Afri!m ferugg-estuur. D.i1: posl;antoor weier ool< om pakldes wat uit Indio na Suid-Afr·ika gestunr·

word, aan tc ncl'm Ofl g-r·orHI van die feit dat dit aan Suid- Afr·ilm gcadr·esseer· is.

Verskeie klagtes is geduren- c1<.: die Mgclope tyd ontvang oat Indic nie die pakkies af- lewer nie. In Kaapstad is et- li kc gevalle aangemeld.

Nadat die ::.lal; by dia se- kretaris van die Incliese Hoe Kommissar.i:; in die Unie aan- hangig gcmaak is, het hy ge-

wejer om ·n verldaring te doen, maar onderneem om die J;lagle soos by die plaaslike posmecster ingedien. by die

Indic~c reg;::·ing annh.:mgig te maak.

Die pakl<ics wal .in Suid- Afril<:l terug onlvang ·is, hel nie arLikels beval wat nie in pakkies ing~sluit mag wore!

nie. Daar bestaan clus geen twyfel dat die J'}lkkies alleen op grond van disl<riminasie gcweicr is nie.

'n Persoon \\'Ul onlangs uit Indic na Suld-A(rika terugge- kecr h~t. het vyf pakkics met hom saamgebring wat hy, op versoel;: van vriende daar, hier

il"! Suici-Afrika kom pos het,

aangcsien die Indiese poskantoor weier om die p.::tkkies aan ie ncem.

v~rrelilligcdle PSlrftyclLVo V eircdlecdlllg B((})ik~ft

Die a.fl;eur· van die Indier-boilwt in 'n hoofaJ·tikcl ,·an die Cape Times waal'in hy sy misnoee uitSJlr·eek omdat L.Vi;s van clie H.N.P. sowel as van die V.P. hulle stcun ann die boii<Ot ,·er·- leen, het dadelili real,sie ·van die Verenig-de Party uitgelol< by ,,·yse van 'n briefslu·ywe van mnt·. G.

Jr..

J. HCJmy, L.V. vir Swartnrggens, waarin hy sy seen oor die boil<ot uitspreck en ve1·ldaa.r· dat die veldtog op suiwerc el;onomiese grondslag gevoer word.

Mnr. Henny verldaar dat daar onthou moet word dat dit aan die optrede en agitasie van die Ind.iers in Suid-Afrika te clanke is dal die boere nie ge noegsame sald<e in hande kon kry om hul oes in te same! nie en 'n dee! daarvan verlore moes gaan. Verder het dit duidelik geblyl< dat die Incliers al;:tief die Indierwet opponeer. Daar kan dus nie \'erwag \\'Ord dat die boere"In.I: ander wang nou ook moet aanbied nie.

Die ]JJclier-hamlelanrs dra ook by tot die Indicr-agil.asie en wei uit die \\'inste wat hulle maak uit blanh:e l<landisie.

,Volgens my mening," aldus mnr. Henny, .,is die boikot heel- temal geregverdig. Die V.P.- lede besef ten volle die imp:i- kasies wat uit die boil<Ot en die handelsoorlog kan voort- spruit. Al die feite in ocnskou geneern, !'an ek n!e antlers besluit as om my seen oor die boikot uit te spree!< nie."

lV!Ielfllse W eggdei V aJn Indier= Wink . eRs

Boi! \ot=B e weging In

w esc T f21IJlSVaal

Blankcs in Potehefstroom wnt die afgelope maand op ·n S.:tterdagoggend by 'n Indicr

s~ winkel ^\\'OU instap, moes hul. tell<ens teen 'n paar fris jong mans vasloop, wat hulle dan \Tiendelik versoek om blan ke winl;:·als te onclers:.eun. Dil hcL 'n hele paar maal geheur. clat vnn die wagte die persoon na. blank•c winl<els neem, waar hy die benodigde artikel dan ook gekry het.

Andere verloor weer llu! lm- meur en begin sommer goeds- mocds op die wagle te sl<el.

Dit blyk of die poging goeie vrugtc <tfweqJ, aangesien sommige Indierwinl<els non slegs in

tUc middae oopmaal<, "~eens geurek aan ldandisie. Andere weer stal al die seep wat hulle het in die vertoonvenslers uit om sodoende l<landisie te probeer trek

Aan hicrdic boikotbe\\':;ging neem elkc Saterdagoggend dee! lede van die Nasionale jeugbond, lede \·an die plaaslike O.B.-wag en die dame- studentekommando van die O.B.

Da.J.r word verneem dal 'n aantal Houens (Tndieronder- steuners) besluit het om clie

wag~e te teer-en-vee1·, as hull<.!

weer daar gewaar wore!. ;;- (Kon.).

K oop$takong Op Pietersburg

PIETERSBURG. - 'n Defi- nitiewe afname in die handels- beclrywighe.id op Pietersburg i5 merkbaar en nie eens die besocl;: van die koning kon blykbaar 'n oplewing veroor- saak nie-wat dan juis dam·op bereken is om veml die ,Buy- British" -gedagte te bevorder.

Hoewcl daar tans meer goe- clel'e en ve: a! 'n groter ver- skeidenheicl in die winl<elven- sters te sien is a.s wat die gc- val vir etlil<e jare was, bly die goecler-e meestal onverkciop.

Die huidige lmellende en lang- durige droogte word deels as oorsaalt hiervoor genoem.

Daarby !;om nog die feit dat die pryse van p1·odukt~ soos -:ta: tappels ver benede verlede jaar se peil gedaal het. Waar boere in die distrik verlede jnar £2 per sak aar·tappels gekry het. l<ry hulle vanjaar weens die oorvoerjng van die marl< uit ander scntra, n.ie eens lOs. per slk nie, as hulle nog so gelukl<ig is om 'n oes te ma}tk.

\'erlcclc jaar het boere £3 per sa\{ en rn<:er vir hul kaf- ferl<oring ontvang. Vanjaar is daar feitlil< geen kafferko- rjng in d.ie dislrik nie. In die meeste gevalle sal alleen die grondboontjie-oes iets !ewer, hocw.el die verwagte oes nie

'P dercle van verlede ja.:ar se hoe,·eelh:!id sal beloop nie. Die mielie-oes sal vanjaar as ge- volg van die droogte ook maar swak wees.

'GELD SKAARSER

Benewens die teenspoed wat

di~ boCl·e getref het, le die pu- bliek in die algemeen groter versigtighcid a.an die dag en beocfen g:oter oordeellmndig- hei<l met di~ uitgee van hul geld. Geld is blyl<boo.r nie

J~1eer so volop nic. Oud-soldate wat hulle leer-toelaes vir clie aanlwop van saad, gereed- skap e.d.m. g·etrek het, hel dit reeds bestee om. in hul behoeftes te \·oorsien. Hulle ontvang tuns gecn verden~ toevloei van geld nie en moet dus hu: uit- gawes inl<rimp.

Honger Britte

Gesig

Die Britse kabinet sit op die oomblik in 'n benarde posisie met die vraagstul< hoe hy Enge- land aan die !ewe !<an hou. Die geweldige verliese as gevolg van die onlangse natuurrampe het sy \'Oedsel-posisic dermate laat versleg dat daar aan 'n dras- tiese inkorting van die lwsrant- soene gedink moet word of aan 'n groter invoer waarvoor met geleende geld betaal sal moet word. Engeland se krediet ver-

dwyn met reuse happe. Die Ame- rikaanse lening van meer as

£900 miljoen is reeds met byna een-derde in minder as 'n jaar vel'ln·uik - feitlil< alles op voedsel. Die Kanaclese !ening van

£312 miljoen sal voor die end van die jaar opgebruik wees indien voortgegaan word teen die huidige sJ;:aal van uitgawe meer as die helfte is in elf maa:nde reeds getrel<.

Sommige kabinetslede wil liewer dat van die geld wat nog oor is gebruik sal word vir die aankoop van nywerheidsmasji- nerie om Engeland se uitvoer op te skuif, maar op die oomblik is Engeland se grootste vraagstuk die voedseltekort wat na ver- wagting in die eersvolgende maande gaan ontstaan.

BLADSY DRIE

Stuur u J£>0SBESTELLINGS vir

®

KANTOORBENODIGDHEDJE

0

SKRYFBEHOEFTES . na

en

SOLMS VAN N IEK E RK

Oro:oto IIIerlrgcbou, J£>arlementstraat, KAAPSTAD ...:. Foon 27017

Grys~

hare:

Ons Gee nog Steeds LEIDING

Antigrys

S.A. GRAFSTJEEN- EN i\:IONUMENTWERKE

(EIENS.) BPK.

Voortrckker\\'eg - MAITLAND

Beskerm u Oe

Brtng u oogarts se voorskrlf na ons. Laat gekwalifiseerde Voorskrif-Ooglmndiges u be- dien.

W a h i, la wireiD\ce

EN Klf.

herstel aile gryshare tot hul na- tum·Iike Idem·. Dit is vry van kleurstof of skadelike bestand- dele, verwyder skilfers, bevorder kopvelkwale, Iaat hare groei, e_ns., 5/6 per bottel, posvry. Kontant met bestelling.

Ook kan blindederm en ander operasies vermy word en alle siektes en kwale met kruie en ander geneesmiddels behandcl word. Skryf, gee besonderhede aan: DIE BOEREVROU, Pos- bus 7559, JOHANNESBURG.

SRlLl\'lAl\.ERS

.-l.dderleystraat 120a, Kaapstad Foon 22408

Lyk H i erdie Jaar Op U Beste!!

Ons hied die Allerjongste oggend- en middag-

1\

rokke aan.

LoQ en Fremode Kostuums - - -

v

Bring u oogarts so voorskrif vir brille na ons.

GOEIE WERU: TEEN BILLmE PRYSE.

GEHOORA.PPARAAT

Dfie V «»©Jrttll'~~kJkelr"' Atp1 t~~k Kerklaan, KAAPSTAD.

Maitlandstraat, BLOEMFONTEIN.

Besoelt ons of skryf om Bcsonderhede.

ALB:EI IS ,HUISE"- 'n dak oor die k()p; en vier mure om die weer buite te hou. Albci be- antwoord aan clie hoofdoel van beskutting. Maar wat 'n verskil in gericf en gemak I

So ook met Lewcnsassuraosie. 'n Klein polis is ook ,assuransie"- goeie, gesonde dekking.

Maar net so min as wat die man wat darem in redetike gerief wil woon, hom rev rcd_e. kan stel met die kleinste en goedkoopste ou huisie, net so weinig kan hy geldclike versurgdhcid vir homself en sy gesin verskaf deur te wil klaarkom met sommer net .,'n polis"- en te clikwels vir maar 'n deeltjie van clie bed rag ,wat werklik nodig is I

*

^MaakSEKER dat daar werklik genoeg assuransie vir u gesin se behoeftes of vir u eie oudag sal wees

deur

nog 'n SANLAM-Po l is!

II

_I

i

(4)

BLADSY VIER

,DIE O.B.," WOENSDAG, 9 APRIL 194 7

DIE TAAI( VAN;

DIE OGBG~ ~

In die mate wat die stofwolke en die rookdampe van die 'l'weede Wereldoorlog opklaar om die nasleep van puin en ellende te openbaar, bring die draadloos en die nuusb!aaie 'n eindelose reeks berigte wat die ontsettende chaos, waarin die mensdom beland het, blootle.

Aangesien die berigte so talryk is, en mis~ien omdat die volgende al te dikwels die vorige in grusaamheid en onheilspel- lendheld oortref, het die mens se reaksie op sy droewige lot so- danig afgestomp dat die huidige onhoudbare toestand al te dik- we:s met 'n skouerophaling bejeen word. En die mens vlug maar voort - weg van die aakllge werklikheid af.

Sonder om 'n relaas van die heersende ellende en vertwy-

!eling te gee, wil ons volstaan deur 'n onwrikbare oortuiging uit te spreek: Daar moet 'n herskepping van beskouingo en instel- llngs plaasvind. Gebeur dit nie, ^isdie toekoms duister.

Die Ossewabrandwag glo dat hie,rdie onvermydelike herskep- plng reeds besig is om p:aas te vind in Suid-Af!'ika. Dit dateer vanaf die Wonderjaar, 1938, toe daar •n nuwe !ewe in ons volk begin roer is. Die draer van hierdie nuwe !ewe is die jong Afri- kaanse Volksbeweging - die Ossewabrandwag.

Oat die Ossewabrandwag homself getrou was deur Corse beskouinge in ons volkslewe te dra, ly geen twyfel nie.

Die begrippe vaderslandsliefde en volksdiens het opnuut sin en betekenis vir ons geslag gekry as gevo!g van die heroiese optrede van brandwagte wat die lyding in kamp en tronk ver- kies het eerder as. om sakpatriotte te wees.

Die Ossewabrandwag hot bewys dat ideaJisme nog steeds <lie dryfl,rag, agter ons ,voll<stryd is.

Duisende brandwagte het onder die inspirerende Ieiding van die Ossewabrandwag die ou-ou Christelike beginsel: Ek is my broer se hoeder, weer opgediep en uitgeleef met die instand- houding van Noodhulpdienste ten bedrae. van £100,000.

En boweal is daar vandag duisende AlliJ•aners in Suid- Afrika. wat vir ·goed met volksverdeeldheid gebreel< het omda.t hulle weler om in 'n mede-Afrikaner 'n vyand te sien.

V.l!:ItDER

Dlt is die Ossowabrandwag so taak om hlerdie en dcJ·gelilce nuwo besl<ouinge verder te ontwllcl<el en om hierdlo beslwuings te Jaat neersla.a.n in nuwe lnsteliJngs.

Ook ten opsigte van Clie laa.sgenoemde taa.k het die Osse- wabrandwag reeds . ver gevorder.

Die O.B. wil

he

dat elke georganiseerde nering wat deur die volk beoefen word, homself moet beskou as die hoeder van die volk op daardie besondere terrein en dat e:ke net·ingslid sy broer se hoeder moet wees deur diens te !ewer aan die groot volksgeheel.

Daarom wil die O.B. aan elke georganiseerde nering outo- nomle gee en <lit lnslml<el by die bestuur van die land.

Die O.B. glo nie in die verdelende partywese nie, wat mede- Afrikaners teen mekaar in die harnas ja nie. Hy glo in die omvattende volksbeweging, wat die hele volk saamsnoer en dis- slplineer om as eenheid te veg op die verskillende fronte.

Ooreenkomstig hiermec moet die hele volk, met uitslcal<eling van die verderflike klassestryd, vir sy stoflike welvaart veg op die Arbeidsfront.

lnsgelyl<s moet ook die hele volk, met uitskakoling van die onde_rllngo partystryd, op die Parlementere front saamveg.

In hierdie twee fronte staan die kommando's van die Osse- wabrandwag reeds slaggereed. Die beleid van die O.B. Is om sy gewig by ander stryders, wat ook op die terreine opereer, in te goo!, indien so 'n stap enigsins met die Volksbelang versoen kan word, sonder om iets vir homself op te eis.

Daarom veg die O.B. op die Arbeidsfront nie teen bona fide vakbonde - wat die belange van die werkers wil behartig nie - maar saam mot bulle: Hy veg wei teen vakbonde wat die werkers se belange uitbuit vir eksterne doeleindes.

Daarom is die O.B. ook bereid om op die Parlementere front saam met ander nasionaalgesindes te veg - mits diesulkes hulle vyande konsekwent in die Empire en die Kapitalisme sien en nie b.v. in hul mede-Afrikaners wat aan die O.B. behoort nie, want die O.B. l<an tog net saam met 'n bondgenoot veg en nie sa.am

met 'n vyand nle. ·

Op die Parlementere front sal die O.B. saamveg met sy bondgenoot-die Afrikanerparty. In kiesafdelings waar dit weens praktiese omstandighede, b.v. die nie-bestaan van A.P.-takke - nie moontlik is nie, vestig die O.B. sy hoop op gesamentlike optrede deur die bemiddellng van mnr. Havenga. Die O.B.

vertrou dat mnr. Havenga da.arin sal slaag om 'n bondgenoot- sl<ap tussen die Beweging en dlo H.N.P. te bewerkstellig, sodat die O.B. die H.N.P.-lmndldate l<an stcun in kiesafdelings waat·

daar nle 'n A.P.-kandidaat staan nie.

. I~dlen mnr. Havenga nle slaag In sy bemiddeling nie, bly d1e sH·kel van eenheid onvoltooid. Die volk wil dat dit vo!tooi moet word.

DIE O.B., WOENSDAG, 9 APRIL 1947

,

Kei§er. Word PoppeaJFiguur

Die Japanese grondwet wat 58 jaar lank van !<rag was, is op- gehef, nadat die 92c flitting van die Ryl,sdag vel'lelle week ten einde geloop he!. Hior<lic besluit betelten ool< die eintle van lfirohito as die bclangril<ste politiel<e figuur in Japan. I<•·ag- tens die nuwe lP'ondwet wat volgendo maand in worldng tree, sa! ^hy,·oortaan net ge-

wone staatspligte ,·en·ul.

"""'!!:D

Briewe Van Dank

Mev. J. \V. J. Fourie van Bloemfontein skryf:

Dit is vir my 'n besondere voorreg om u hiermee te bedank vir die \Tiendelil<e ondersteuning wat ek van die O.B.-Noodhulpfonds ontvang het gedurande die .afgelope vier-en-'n-half jaar. Ek l<an u verseker dit was vir my 'n ware riem onder die hart.

(Mnr. Fourie is verlede maand vrygelaat as poli~-cke

gevangene).

1\•lev. C. M. E. Claass<!ns van Potchefstroom. sln·yf na aanlei- ding v.an die hulp wat sy van die Noodhulpfonds ontvang het:

Ek waardeer dit ten seers::.e dat u sov·eel belangstelling toon.

U laat my dink aan 'n vader wat besorgd voel oor ^'J1 dog- ter wat altyd afhanl<l:k was en nou op eie ver·dienstc moet reken.

My eggenoot was gelukkig om net na sy aa.nl<Oms hier werk te l<ry in die ambag wat hy in die vyf jaar in die tronk aangeleer het.

Nogmaals uit naam van my eggenoot, myself en my kin- ders wens ons u nogmaals ons innige dank te betuig vir al die jare w.at u ons onder- steun en bewaar het dat ons nie op stz·aat te Iande gekom het nie. Hoe heerlil< is dit om na soveel jare weet· herenig te wees.

(Vervolg van kolom 5) Die verrigtinge het plaasge- vind onder voorsitterskap van komdt. F. A. Smith.

Die vroue, onder Ieiding van hoofkomdte. B. Harris en komdte. D. Tredoux, het aller- lei lekkernye te koop aangebied en op die gloeiende kole het die aanwesiges ribbetjies gebraai.

Die mooi bedrag van .£10 is in- gesamel. Gent. G. Retief het die spreker bedank en die lwmman- do's gelukgewens met hul moai prestasie.

Die Kaapstadse O.B.-blaas- orkes onder Ieiding van komdt.

S. J. Swanepoel het musiek verskaf. Die Boerejeug-dogters~

het hul eie tafel gehad en hul wins was £3/5/6.

Oo ~~ tilJ~®rru~~®®rr~o~

~ l!hl Stu\l;w@J

Groter JEenl1ei& §y Doen

Die Ossewnbranth\ ag wil 'n VoU<sfront in Suid-Airil<a help tot stand bring, waarin ell<c nasionaalgesindr• Afril<aner- g•·oep, sy eie l<enmerl..cnde bydrae l<an !ewer vi.r 'n Afril<aneroorwinning, hot genJ. \\'. R.

Laubschct:,. vool'lit~tingnoffisiet·,

verlede Sater<~agaand by geJeent- heid van 'n gesla.agtle braai- vleisfunl<sie op Tiervlei ~ese.

Dam· is tekens wat dui op die moontlikheid ,·an die totstand- lwming van so 'n omvattende front. ,.Ek wil hoop dat die tekens nie gaan teleurstel nie, maar dat dit sal ontplooi in die verwesenliking van die hoogste venvagtings van die Afrikaner- volk."

Die posisie is tans dat mnr.

Havenga met clr. Malan aan sy een hand en dr. Van Rensburg aan sy ander hand staan. \\'an- neer· dr. l\Ialan die hand Ya!l dr. Van Rensburg necm, sal die laaste oorblyfsels ^\'an Afril<a- nervyandsl<ap afgesluyf );an

word en sal die Afril.anervoll<

in hegte bomlgenootslmp !;an voor·tbewecg na sy oorwinning.

O.B. NODIG

stokaJieen temidde \'an rasend'e en diplomatiese koning-aanbid- ders, triomfantelil< omhoog gehou.

Die Afl'ikanervolk kan geen oorwinning behaal sonder dat die O.B. - die Juagkern van die Afril<anerdom, daadwerl<lik tot die stryd toetrec nie.

NU\VE IDEE

Spreker het voorts die bydrae ,·an die O.B. tot •n Afrikaner- front, afgesien van sy organisa- sie en stemmeluag, behandel.

Hy het aangetoon dat daar al voorheen Afrilcanereenheid ver·

kry was, nl. op 4 September 1939 en weer by Monumentkop- pie, maar daardie eenheid het altyd weer tot nict gegaan. Die O.B. br·ing 'n n\1\\'C idee wat een- heitl bl~·wend sal verseker na die Afril<anerfJ·ont, nl. die idee ,·an die Voll<sbeweging, wa.t weier om in 'n metle-Afril.:ancr 'n vyand te sien, wat 'n eed S\\·ec1· om s~· mede-Afrikaner nooit in die str-yd te vel'laat of aan dio vyand uit te le\\'er nic, on wai die SJlrenl.:: Ek is my

1 broer so hot~der·, as Iewenshou- ding 1\aJI\'aar.

Genl. Laubscher hct vcrklaar dat geen Afril<aneroorwinning moontlik is sonder die daad·

werklike ondersteuning van die Ossewabrandwag nie. Sprel<er 1

het uitgewy oor· die \'egvermoe van die O.B. en gewys op die offervaardigheid \·an honderde brandwagte wat huis en haard verruil het vir die Empire se in- terneringskampe en tronke uit hoofde van hul nasionale trott.

Hy het gepraat oor die Nocd- hulpfonds van £100,000 en die sware finansicle offers wat die Beweging se l<ommando's ge- bring het om die eer van ons vo:k te red deur te vet·hoed dat die afhanklil<es van die Empire se slagoffers by die handlangers van die Empire om brood moes gaan bedel. Hy hl't \'erldaar dat die organisasievermoc van die Beweging die strengste toet- se ^watdcur· <lie ve,·voJg·ing en ldopjagte van die rcgering se politielce spem·diens gestel is, sldtterend deurstaan hct. En onlangs nog het hiCI'die Bewe- ging die rcpub:ilccinse vaandel,

BETER GEES Voorts bring die O.B. ook die wil om die stoflil<e welvaart van die volk te verseker deur die georganiseerde beroepe seggensl<ap te gee in die bestuur van die land en hulle te inspireer tot vo:ksdiens en hulle te ontdoen van enige sweem van selfsugtige winsbejag wat aan die een of ander mag l<leef.

Die Voll<Sfront sal dus nie 11et die moontlikheid ,·an 'n parlementere ootwinning inhou nie, maar bowenal sal dit ook dem·

welwillende beim·loeding in staat kan wees om die welvaart \'an die Afril<anerdom te verseker.

Die Afrikanervo:k durf nie die vegkrag en inspirasie van die Ossewabrandwag ontbeer in hierdie uur van diepe beproe- wing nie, het spreker besluit.

(Vervolg in kolom 3)

REISPROGR A M GENL. W. R . LAUBSCHER

Ill

Gcncraalskap Al6

!) Al'lOL SOEBATSFONTEIN 10 v.m.

!J APRIL KAl\IIESKROON 3 n.m.

10 Al'JUL I{ 0 l\'IAA;.'I[ 8 n.m.

11 Al'HlL SPRlNGBOJ\. 7.30 n.m.

lZ Al'RlL VIOOLSDRIFT 3 n.m.

tn

Gcneraalsk ap A 15

14 A!'IOL O)ISEEPl\AJ"'\'S 7.30 n.m.

15 A.t>HlL RHENOSTERJ\.OI> 8.30 n.m.

15 1\l'~UL PERDE EILAI\'U 7.30 n.m.

IU Al'ltJL l{Af{Al\IAS 7.30 n.m.

17 AJ.>ltlL H.,EliHOES 7.30 n.m.

U! Al'IOL IiANO~ EILAND 7.30 n.m.

1!1 Al'HIL UPINGTON 7.30 n.m.

m Gcn c raalskap A 17

Heclts Ve~·ga<lerings tussen 20 en 2G April.

Datums en Plel<l<o word later beltendgemaak.

Gene1·aal5raadvcrgadering Al3

2lLAPitJL CARNARVON (Gedenl<sanl) 2 n.m.

AUe Vriende en Belangstellendcs word Hm·t.lik Uitgenooi Bogcnoemdc

Vcrgaderings hy tc woon .

(5)

•

DIE O.B., WOENSDAO, 9 APRIL 1!>17 BLADSY VYF

---

Wat Brit~e

Urmice !K«JJ())JP

0 e~ lk llJtt!il d igeJ$;

M iTfilo

i\a tlie, hop!'hlso mblultlling van dje :Srwingbol<-lugdicn~

(buitelanuse lugdicns) as gcn,rg van die swal; gchnlto van die J3ritse Yorl<-vlicgt ui(•, hct die l\linistu van Spoonvcc, mnr. F.

0. Sturrock, in die parlcmeut aangelwndig dat t\ mel'ilmanse :SI<ymasters - <llo vlict;tuh· wat tans vir ons binnclandsc tliens gebruil< word met. l.lllilcngewone welslac - vool'lnan vh· die Springbol;dicns grbr·uik sal word. \'ir die hinnt'landsc diem.

Verwerp

sal dan 'n andcr Rritse \'lieg- tuig, die Vi.ckers \'ilting, gebruil; word, waar·van daar reeds agt aangcl<oop is. Oorspronlc- Lil< was dit die plan om Tutlor·- ,·ficgtuic ic l<oop, maar dit snu uog te lank duur.

tilierdie \'llSidc\\·i.ng van die l\'1111istcr ann Br!.tse vliegtuic ten spytc van hul minderwaar- dighcid. !s 'n stuld\!.e Britse sen- timc·nt. wat Suid-Afrilm. llOJ.:'

duur tc staan sal lwm, soos

blyl< uit die sl<erp veroordc- lins- van die Udtso vlies-tuig- nywcrhcid onlangs in dio Uritse pal'loment <leur 'n gcsnghobben- dt'.

J,ug-kommandcm· J". G: Payne hot nl. ver·l<lnar· dnt dit baie duid!'lik is dat Ul'it.t.anjo nie nou in stnat is om gcsldl<tc JangafstandvHegtuie te produ- seer wat op land lmn land nie.

Dit ls 'n feit wat nic Ianger ver- onagsaam l>an wor·tl nie, het h;v gcsii. Hy het ool< die vcrdcelde beheer oor die Britse lugvaart gel<ritisccr, en die gebr·el< aan optrede. bcsluiteloosheid en ge- b•·ek aan voorligting by die ver- vaardiging ,·an vlicgtuie ge- Jaak.

'n Vliegtuig van die Br·itse Lugmag

Hy hct ,·crl<laar dat die Brit- se Tudor I nic mel die Ameri- l<aansc groot \'liegtuie op die Transat:anUcsc roeles kan meeding nic. Die Tudor II steel<

ook maar sleg al by die produk van Amcrika. Dit het baie mindcr perdcio·ag as die Ameri- kaanse produl< waarmce dit moel meeding.

OU BOlVfWERPERS?

L.V.~ Tekort Bring Stilistarull Teweeg

Klok Lui T evergeefs

Die Tudor II se gewig maak clat hy nic van die vliegvelde van die Iande suid van Nairobi

!<an opstyg nie. Dit kan dus nie op hierdie roete gcbruil<

word nie.

Hy hot gcsc dat Suid-Afril{a nie sy vlicgveldc teen hoe l<oste sal vcrandcr om dit moontlik tc maak vir Tudor II-vliegtuie om daar· op te styg nie. Maar op hicr·dic vliegvelde het hy gcsa. l<an Suid-Afril<a Ameri- l<aansc Sl<ymnstcr·s gcbruil< sonder om die vliegvelde tc veran- der.

Dit het die afgclop!' ''I'd<

minstcn,. twcc l<ccr .t;cb(·ur· tlat tlic voU<sraadslrdc ~o rondge- Joup het. dat dnar g-ccn J;wo- rum in die ·;oll<sraad ''as nie.

Op ccn gclt'cnthrid het die Spcal;cr nadat s~· aunda{; daar- OJ> gc,·estig is, opdrag gegcP dat die Idol< weer· gt:lui mot•t wonl In 'n poging om gerwcg ltdc in tlie raatl tc he e;oc.lnt tlnnr· oor 'n wetsontw!'rp gt·st!'m l>an word.

Dit is 'n gebruil< in die I"Oiks- raad dat die Speaker se aandag eers formcel dnarop gc- vestig moet word ns dnar min- de,· as een-vyfdc van die lede in die raad is voordat hy kan optree. Omdat dit maar heel selde gebcur dat Jede sy aandag hierop vcslig. gebeur dit dikwels dat daar minder as dertig lcdc in die raad is. Dit is ongelul<kig dat hierdie feit nie meer deur die pers onder die aandag van die publiel{ ge- bring wonl nic.

Kort nadal die besprel<ings Yoorvcrlede Salerdag oor 'n wetsontwcrp begin het. het mnr. Xcate (Suidl<us. !'\atal).

om 'n kworum gcn·a. Xadat die Idol< twce minute lanl< gelui hot, moe" tile voorsitter yan die Raad. mnr. A. Trollip, aan die Spcal<er vrre;lag doen dat daar gct•n l<wonrm in die lnris is nit'.

Die Speaker het gelas dat die l<lok weer g-elui word en nadat een van die lcde 'n paar van die r·ondlopendes gaan rocp het.

kon die ,·enigtings weer Yoort- gaan.

'n Kwartier later is die 3an- dag van die \'OOrsitte•· daarop gevestig dat daar weer gecn kworum is nie. Daar was net 27 lede teenwoonlisr.

::-.iadat die l<lok weer gclui is, l<on die besprekings met der- tlg ledc voortgaan.

LOOP \YEER LEEC l\'ie te lanl< nie of dil' raad-

!!Ulll hct weer h:cgg1•loop. Daar- op het mnr. J. C. Derbyshire

(Tuine) 'n lnvorum ann~rcn·a.

Die Speaker· het vcrl<laar dat aangesien sy aandag daarop ge- ,·estig is. die klol< nogecns moet lui. Toe daar gcstem is, was daar 31 u!t die totaal van 153 volksraadsledc aanwesig.

Verledc \\'ocnsdagaand toe die r·aad sy aandsitting begin het, was daar om agtuur toe die Speaker sy plek moes inneem, wecrcens nic 'n kworum nie.

~adat die J<:oJ< aanhoudend gelui hct, en aanwesige lede en bodes ·n klomp L.V.'s wat in die wande!gang en verversingslo- kaal was, gaan roep het, lwn die aandsitting begin met byna driekw:nt van die sitpleld<c lecg. Dnar· was net twee ministers aanwesig, nl. mnr. J. H. iTiofmeyr· en mnr-. .H. G. La.w- rcu<·c. Die VVctsontwerp oor

\\'elsynsorganisasies was onder besprel<ing. ...

Lede \'an die persgalery skud dikwels maar nd die kop en g:imlag onder mekaar as hulle die lee banke aanskou.

lly l<om dan tot tlic gevolg- t rcltl<ing dat Engclnnd geen doe It reffende vlie~;tuie vir lnng- nfstnnf.le in die vooruitsig lean stel wat die vcr·an<lenlo en gc- wysigdc bomwerpCI's wa t tans in <lions is, l<ll.n vorvung nie.

llicnrit l<nn dus afgclei word tint die vliegtuic wn.t Snid- Afr·il<a Yan J3ritl.anje aange- l<oop het, gedol<terde en mount- Iii< t weef.lehandse bornwcrpers van tHe Britse lugmag is. Ver- skeie vlugte in die nfgelope jaar het dan ook getoon dat we Brit- se produk nie kan kers vashou vir die Amerikaansc vliegtuie van dicsc!fdc soort nie.

Kommandeur Payne het ten slotte verldaar dal daar 'n geweldige gaping in die Britsc

\'liegtuignywcrheid is wat opge,·uJ moet word.

n \·liegtuigfabricl' \'an binnc .~:"eslcn. 'n llritse gcsaghcbbcndc het l>or·t gt>lede Yerldaar dat J3rittanjc nog nie in stant is orn behoorlil<e langafstanth·licgtulo te pr'Oduseer nie, maar gcbrull<

maul; ,·an omgcsi<!'JH c bomwerpers.

0 0 0

Pro<lukto wnt

deegilk

semaak Ia, Is

nltyd

•n voordollgo

beleggl

ng .• •

Volg dlo voorbeeld van

<!lu l oo nd o beleggers- lt

o o

p

I( om m n n do·

stilnrouo.

"'§ D@ .AllJ{J fE JI' 'If IE

A.V.B.O.B.

Lylibesorgera, Orl\fGtcenmnt,erG, Beg-rntnls\'ernelccrRnro

Bloemfontein - Pretoria 180 Takl{O

IPLUIMVEE

Dlo neote l'lrmn om u f'LUI~~V£1':

.t:r.Ell!l co nndcr PROVUKTE ^llllD to DIDOZ Is:

C. l\f. ELOFF EN KJm.

<E<1m11.l Bpll

MOREMAnrt <Posbos 7186) Newton

Tald<e dwarsdeur die Unie

II.

VROEJE MOJRJE .. lVJIARK

KAAPSTAD

€)

Betallng geskied onmlddeliJ!>

weekllka, ma.a.ndellks of oooe verlang

e

Beste beersende pryse

®

MINNAAR EN VAN §CHOOR

U f(oo p Altoos Die ]ongste Madelle

o HOEDE

®

TABBERDS

0

JASTE, ENS.

by -

s fire J!!fllJ$;

Die Modewin kel PAROW G. A. FICHARDT, Bpk

{Lid Atrtltruulao BaollolollUitltuut

t\lASJINERIE, YSTERWARE.

PRODUKTEHANDELAARS Elenaar: GUSTAV RETIEF Foon 700 Opgerlg 184S

BLOEMFONTEIN KO- OPERATIEVE WIJNBOUWEHS VEllENIGlNG

VAN ZUID-AFRIKA, llEPEUKT.

( uercgistreer l<ragtons dio \Vet op J{oop. Vorenigings, 1939).

KENNISGEWING AA ... "\T LEDE INSAKE INTREIUHNG VAN AANDELE.

Lede wat hul wynboerdery opgegee het en wat begeri., is om hul aandele lnas-tens die bepaling van Artil<el 21 van die Statuut van die Verenlging tc Jaat intrelt (waama die K.W.V. die !1omi- nale waarde van 10/- per aandcel aan hullc sal uitbetaal), word versoel< om sonder vcrsuim met die Hoofltantoor sl<riftelik daar- omtrent in verbinding te tree.

Sodanige intrekl<ing l<an egtet· slegs dcur 'n besluit van die lede op 'n algemene vergadering gesl<ied en aangesien we Alge- mene Jaarvergadering van die Vcrenlging binnekort gehou sal word, moet aile aansoel<c vir intrel<king ,·an aandele tesame met die betrokke sertifil<ate die Hoofkantoor 1·an die Vereniging, Pos- bus 528, Zuidcr-Paart, voor 30 April 1947 b<'reik.

(6)

BLADSY SES DIE O.B., \VOE~SDAG, 9 APRIL 194.7

GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES

T,lJlffiF YlH GEllLASSlFlSEEllDE AI)\'J::U'l'E='SIES: .UntsllOUtiCIU<C licnnlSIJCWIJ1!rG:

(Vcrlowing. huwcl!k. gcboorte. sterfgcval, In memoriam. geluk"·en- slng, ens.) l 'hd. per woord; minimum 3/· per plas!ng. Voorultbetaa!- bo.ar. Vir berbalings 25 pst. af!llag.

unnlleletn<l vcrtcnsles:

F.nkel plasinbs (vooruitbetnalbaar) 2d. per woord. :.\!lnlmum 1/· per plaslng. 2 tot 26 plaslngs (vooruitb~tas.lbaar) l¥..d. per woord, ro!nl- mum 3/· per plasing. 52 ngterccnvolt;cnde plastng!::l: 1c1. per woord1

minimum 2/G per plt•slng. Plnsiugs lot kanscllasle, 1 Y..<l. per woord.

minimum 3/- per plasing.

Lntel<cngcld oP ,Die O.U." (verskyo wecki!Ks): 10/-per Jaar of 5/-vir 6 maan<lc.

voorultbctaa.lbaar. - Stuur advcrtens!ebesteliino;s eo intckeogeld on: DIE O.ll., .l'osbus 28, Stcl!enbosch.

GEBOORTE

LY.: ROUX. - Aan Schalk en ~lyra (K!oppccs) 'n frls ccrstcllng-seun op

~6 :-!nart. Nnas Cod ons innlge dank aan dol<le•· en verplcc;;<tcr. 91{/ lB

HUWJ~Lm:

LE ROUX- LOUBSER. Hlermce wen~ ons t.ekcn<l tc maak dnl die tluwellksbootJie van ons twectjies, '\VII- He. Olt<h;tc f\CUn vno mm·. en mev. J. J. le Roux1 van Doptnn:;, Bcaufort~~v~s.

en Sophia., jongste dOt;ler van ronr. en mev. C. H. Loubscr. van Fairview~

Riebecck-Kasteel, \'Un w~ gevaar he~.

VIr Purtytjlcs. rcscpsfes, dlm::es, pro·

beer di~ Kaapsln<lRC Afrikaner-I<orfie·

bul• (K.T.K.). Ult Waodcl~;&ng. Oroote Kt:rlt-t;cbou. Lut; llC:t:l'llk verwonn eu gesclll~ op koudste \lag. Gcrl~flilte, bofl!ke eo doeltrccrcode diens.

AGEl\"TSRAPPE

VaN f!LEUEEll :J.'llUS'l'~L\"TSI{,\1'·

l'l: UEl'EIUt, VoortreKI<erwcg, Bell·

\.,illo, bled sy bckwarne dicnstc nnn w1umet:r u c1endomme wil koo.., of' ver·

ltOop, met &eldbelegsings, vcrbande eng. Doeo aanaoelt by POSI3US 48.

F'ooo \1-7222. 27/ll/Tk

BENODIG

Ul::ST"GUHOEit Vffi .mmSBOElWE·

ltl' - oeeglike J;cnnis van becste. en occsboeracr)· In die TRANSV AALSE jjUSVJ:.:LD !s noodsaai<JII<, nanscsi~n

<lie plase 8.000 morge bes!aan en 1.300 bccslc dra. l""lnn-swooing t>esl,ii<IJaar.

Ao.ntrekliKe t~lllarl~. na. gcJo.ng van on- dc.rvinding. AansocKe moet vergesel

\vees van sc.tui~;skrit'te <Jc.ur vcrant- woordellk personc eo moet serig wees aan :llNK. M. C. OPPEH~IA:-1, !·:lands·

drHt. P.K. MAI{BLE l!ALL, TVL.

16/~1~

JO.KG OSGETHOODE BLAi'ili:E St:t::-; Yan J7 tot 21 ja~r, om mel Jnl<·

kalshonde tc jag en te llcl]l met plaas- werk vanar 1 Mei. Beginsu·:uris £.5 per maand en vry Josle<. Getufs:skrlftc word vcrlang. - \V. J. '\rtr..~JOB~, P.K. Voor-

sorg, RAWSONVILLE. 2/1/2

BOl'tffi, PL-\...'ITE EN SAAD

BESTE OE~E!tTik'ISEEHDE SA.AO:

JJetrolt 13eetoaad 7/-; Ctlantcnny Wor- telsaad 10/-; Suiderkruls en Reliance llloml<ool 10/-; Spltzkopl<oolsnad 8/-;

maarslrtal 17/G. Ulc: Austrnllese Bruin 6/6; Silver King 9/-; Kaapse Pla-t ~/0; Tamatlcs: Marvel 20/·: Marglobe 32/-.

Vao Zyl Bone 115/- per 200 pood.

vonectu;e prnlys verkrygbaar van :PRE:IUEHS, scnocmaoshoel<, Ou<lts-

4loorn. ' 11/12/Tk

IIJ::ltiiOLl>T se t;enkKIIm::nlsccrdc Vrugtebomc en Rose groei, dra en stcl tevrede ... ·armf Kaaplnnd tot Za.r:lb<>a1, maar. . . . rtic aa-:nrrang Js groot en on- miduellll<c besprel<!ng 19 noodsaakllk vir Julie·'' ugustus-r>lanllyil. Pryslysle grn ..

tis. - lH:RROLDT Sl~ 1300MKWJ::Kr•:-

RYE, Posbus 660, Johu.nncsburg.

19/3/T.K

HEHllOLDT se nuwe Afrlkaanso gc- lllustrecrtle TUIN- El\' SAADCIDS is nou screed. Dlt bevat •n volledlgc lys vnn die w.:reld se be.stc Grocntc en Blomsaad. B~vat scnsasiewekltcndc nuwc soorte en Is gTiltfS op aGnvro.ar;.

- HF.RHOLDT SE SAAD·DEP,\RT£·

~!!::NT. Posbus GGO. JOH.-\...'a-:ESBURC.

B/l9/3/TK

l.Uttt-:;H~ an·n~cb!cd teen markpry!:!.

Tele~;rn!eer boe,·cclhcld notlig on elt sal prya opgec. gel<-wcr Ba."tpoort. l\:.'h1.3.

- N. \VIENAND. Pk. Enstpoort.

! I 1 26/2/8

Tt\ Ft~LJL\'i"Al'Pt;LS. Pragl.ige, sesonoe en vars Cra<ld I teen lG/- per J.tO lb.; 4/· per 3~ lb.; Craad 3 teen 10/. per 140 lb.: 216 per 35 lb. Vnrk- aurlappels teen -1/- per 140 lb. V.O.S.

Hclhlebem In nuwc sakl<o. LeiJ sakke teru,;. _Ek wnn rborg tevl'cdcnhctd. - s. w. RABlJ::, Kommandant, Bus 328.

Bethlehem. ' :i.'/4/TK

ULESAAD. - Eerst<Klas ~;csertifi

-sc.::rdc Uiesnn<l, Vroei! Knapse ?!at Gcel )jf- per pond; Auslralic<c Bruin G/6 por pond. Posvry. J<.;\LB. - GERT 'VAN ROOYE:"J, Loutcrwatcr, u.nion·

dale. 12/3/TK

VAKS OE~J.;RTil?J.SE£RDE OUOE:S·

:rES/lAO. - P<r 14 poaa. \!. pooa cu l P'-'Od: llpanopd<, !/·, 6/-, 10/·: Tom Wo.teon- eu Wonocr-waauemoen 4/-, Oi-. lO/-. Tamulleo, lleuuty on M&r- globe, 9/-. 17t·. 3;;)/6. Au•tra.Iese Bru•."

Ule 6/·. vrocc Kaapse PJnt Ule, 7/6.

ue~ron-Beet 7/6. Pint E~lptlese 13eet.

teen 7/0 poud. Cbantenny woncl, 1/6 per lb.,