Die O.B. Jaargang 5, no.41

(1)

6el!'0gt.Gtrooli' aan die B.JP.K. ns 'n NnosblacL

RlEGfEi~~NCG NlET !RANG JEIENIHIIEHD§JFR 0 NI

V~IP{

!Ee~,rr~g~~lllTilg~ @([pf1' V <errlkllle~lll11lg

Jrg. 5. Kaapstad, vVoensdag, 1 Sept. ltH6. No . ·10.

§alm.:mewr~rrlknimg CID1rca1R Aaum. cOJn~ u D. tt§ll&\caum

Dit- kan:-e van die ~·erskillende politicke partyc om die m ePrdcrhPi<!

hy die vo1gende verl..ic:.ing te h ehaa], is druk gedurcnde d ie afgdope wcke iu die per s hespreek. Almal is die mening toeg('daan dat d ie regt> - ri ng in 'n h e.,onder<' stf'rk posisie verkcer. Uit die o psomming:; van di e toC'staml hlyk dit d at gccu enkf"le party cnige hoop het om die regering tc Yt>r::-laan uic. tensy aile na!-oionaalvoe lende grocpe aan ' n vet·enigde ft·ont l<'f'n di(' rcgPring vcg. Dit is die mening van sowel ant i- as regeriug5ge- siude hlaai•· ·

Hie voorstcl

\'!lll

dil· O.B.-leiding- dat 'n

bondgcnoot~l>ap

wat oops taan vi!· alle

na~iunaalgc!>inde ~roept•,

gt•slu it moet '' on! teen gemN·n:.kaplikc gt•\ are t·n vyande, \ ind tot :.o'n mate IJyval in die Afrtlmunsc ,-oll<sgdcdt•rc dat daar op \cr,ldllende pll'IUie reed, ptaa ... ltl•e ooreenlwmslt• aangrgaan i ... ten

!.pytc:

Yan

dh•

ampll•lil<c

h OU<.Iing \"an die

11.:\

.1'.-lt>iding. wat hom ll•cn cnige same\\ ertdng

wat die crlwnuing \'an tiie O.:U. inhou, \'ersct.

,.Dat die Ges. Party se kanse op 'n oorwinning in die a.s. \'er- Jdesing nit'tig is, w ord onom- stootlik bewys by die ontleding van die jong-stc sensu:-syfers."

skryf die

polit~<·ke

lwnespon- dent ,-an die Suiderstcm. Hy ,-erldaar dat dit• Xasic,r.aie Par- ty nie sal wen nie t· ·nsy die onmoontlil<e gebcur en hulle

111

staat is om 'n groot aantal ste- Daar is reeds bcrig van die

ooreenkoms wat in Ladismith gesluit is, waar die plaaslil<e H.!'o:.P.-tak met die O.B. -kom- mant!o ooreengekom ht•l om me- kaar wedcrsyds tc

ondcrstem~

in vcrband met die hou van hul funksics.

Uit Upington berig komdt. E.

A. !'\ei dat die Jwmmnndo van

\\"ilg-enhoutsdriit 'n groot op- lewing openbaar· na die onlang- se rcorganisasic en die instel- ling- ,-an kommando-radc. Die opcnbaring Yan 'n tcgcerte tot samcwerking

b~

die plaa:-hke H.N.P.-tak het gelci tot onder- lingo snmcspreltings wat uitge- Joop hd op ·n ooreenkorns waan·olgcns die twcc organisa- sio.;s sal saamwerk met bchoud van idcntitcit. Daar ;, gt•\-ot'l dat oor die groot 'a·Hag>.tnld•c

!>::wmg<·'' t•rk han word. en dal die ldeinere n•rsldllc op \\aar- dig'l' wy:-;1• erl;:en l<an 1vor·cl.

Uit Johannesburg word berig dat op 'n gesamentlil;:e \'crga- dcring \'an die

plaa~lil<e H.~.P.

ot V.P .. die O.B. en die G!·ys- hcmde \'Un Benona-Xorthmead ecnpariglik besluit is om in belang

1

an blank-Suid-Afril<a me- l<nar die broederh ancl te gee en dat daar 'n beslistc elntle gemaal< moet word nan die Yer- d,•rflikc broedertwis 1·an dte af- gt.?lope. tyd.

Daar is besluit tot ond.:rlinge onderslcuning in die g,·meen- sl<aplil<c stryd teen die l<ommu- nisme en die tweclingbroers J;:a- pitalismc en imperialisme. Ellw organba!>ic behou !>Y itll'ntitcit rn<'t \nile erl>t>nning, sondct· dat met die amptclil;:t• bclt'id , ·an

lli1.~

saam\\ erl;:endl' grocp1· ingc- nwng word. \"cnlrr '>taan die dcur oop vir alh· na .. iunaalg,·- :;inde organl ... asit's om np di•·-

!.Clfde gron1hlag tut dit• bondgcnoot>olmp t oe tc tree.

V . S.A. Le Rekening

Van £223 Milj.

Voor aan S.A.

Die samcsprckin.e:s

tu~sen

die Unic-af,·aardiging t•n die Ame- rikaanse

rege:-in~

oor die beta- ling \'an die

bruil<leer~slwld

aan Amcril;a hct na ses 1\'t.?ke van samesprel<ings nog tot gcen be- slissing gelci nie. Arnerik a ltet nou 'n gc ... pesifbPer·dt• rl'l•cning

\'3.11

£223 miljo<'n aan die llnie gcl'ig \'ir bruildl'cngm·derE' gc- ll•\H ' r. Die eerste a<tnbod ,·an die t:nie ,·ir die bctalmg ,.an 'n tolale bedrag Yan £11 m:IJoen is dcur die Amr-ril{a:mse rrg-e- ring- verwerp. Die Unic het nou weer 'n aanbod aan die Amcri- Jcaanse regering gedoen, maar die bed rag is nog nie l:t.:kt nd nie.

lr ~trw~ nun tt ~lla1 ~ ~rrll1l "J!

, ... .r·

.l.n HU!>Ian<l wonl na sl;:atting nog etlil<c milj ol·ne Duits c Iuygs- g,·nLng,·ncs as slawo uang-l'ho u. Op die foto is die eerstc gt'lll'!) Yan l'WU Ouit:.ers te si en wat onlangl:> na hul \'adcrland terug- g .. ,tuut· Is. \'olgt>ns l't'n lcotTespc mdent het hullc lwofsaaJ,Uk bt•-

!>tann uit SLelilikes, e n een t reim rag hct sell ... g lo net uit Juantc- ::.inniges bestaan .

j)j)

V <er lhoor'p Af g<efue9Jil11die0

Die n·rhoor· \an dir 31 Duitse kicrs ;., \<'I'INle

~utcnlag'

in Xt•url'nberg bei'indig-. Dit \\as die lang ... tP ,-er·hoor in die g<·-

!>kiedt•ni.., en hct

2'~7 ~ittingsdae

gcduur. I>it• uit>.praalc, \\al dt·ur ... mm,g-t> J;:orre!>pondentc

al

by voot baat aangel<Ondig i..,, sal OJI 23 s,•ptcmber gegec word.

Die l<:ters is Saterdag tocge- luat om elk ''ir tit.?n minute 'n laaste woord te spreelc IIPrman (;()ring ht·t op die tcenstr_ydig- hPid f:'I'"'Y" dat gt>tuit>ni., \\at dil' aanhlagtc gestaaf h e!, aan- ' aar i .... maar sodra dit ni1· oor-

•'Pngl'"'h'm hl't met die aanldag nit-. i.., diesdfde ).:"ctuit•nis as rn.,in•·•·d bt·.,kou. Hy hct \'Oorts g-ese dat wat Duitsland in die lw:;cttf' Jande gedoen hcl, nic ,-ergdyk l<an word met wat die no a winnaars vandag in Duits- '•md doer. 1.1e.

X~

,,·erh<·t!c word 1-{Cstn.op c:n and"r bate word

'1~

nnd

~r

lancle weggenl•em.

Rudolf Hcss het gese dat hy

l.ly

is om te wcet dat hy sy plig

t

renoor sy vadcrland en as na:-i• 'naal-!;osialis gedqen het.

,.Ecndag sal elc voor d1e reg-

b ank v an d ie Almagtige vcr- skyn - tcenoor Hom sal cl< ver- antwoordl'lik wccs, en ek weet dat Hy my onskuldig sal vcr- klaar. El< is oor niks spyl nie."

NOGi\IAAT.S Jl\11\UGRASIE.

- Gedun•ndc die loop \'an die maand snl clric Jwmite<'s na Europa l'crtn•k wat hullc sal beywer \'ir· dit• keur ,·an immi- grantc. Hullc sal hul hoof- kwarti<'l'C in Br ittanj<'. Hollnnd en Italic he.

Di~;

oo::;merk I>< om met die e•'rste \'e!d•.og ><owat

50,000

immigr:mte nit l•:nge- land, Sltotland. \\'allis. Swcdl', Holland, JJclg-i(:, Frankryl(,

Jt;•-

lie en Cl'iel<eland vir Suid- Afrika tc werf.

delike l<iesafdelings te v erower Hy ,·erklaar dut na aanlcid ing- van die jongste sensussyfers daar 'n herafbal-cning van J ties- afdelings sal plaaM·ind en dat

t

\\'ee-derdes van die volks-

•·aadslcde na d i e \'olgende ver- ldesing stedclil<e gebiede sal vcrteen woordig.

Die Iwrrespondent skryf voorts dat daar vcertig ki csaf- d elings aan die Rand afgebaken sal word en saam met

die

ande•·

stedelike l<iesafdclings

in

'iie land sal daat· sowat 81 stedehkc kiesafde!ings wees waar die H.X.P. 'n taai stryd sal moet voer. ,.Dna r word gehoop, ' skryf die konespondE:nt, .,dat Suidwes reeds as vyfde provin- sie van die Unie ingelyf sal 1\'ecs wanneer die algemene v..:r- kiesing gchou worrl.' Hy

\'<:r-

Jdaar dat t!it die

posi~\e

van di'l

\".P. nog meer sal \'ersterk.

EE::.-.<HEIDSFRO!'\T XODIC

In dieselfde verband skryf Die Vaderland sc politieke !<or- respondent: .,Die jongste sen·

sussyfers word

in politick~

kringe as ,-an die grootste bete- kenis besl<ou met die oog c.p die aanstaandc algemene verkiesing, en \'ernl nasionaalgc- sinde luinge is van mcni ne:- llat hicrdie syfers m eer as enigil'ts andl'rs die noothaal<lildteid van 'n \ erenigde nnsionale front in die aan!>taande ve rkic!.ing hcld rmtoon." Die korrespo.1cknt kom t ot diesclfde ge\·.)lgtr.!k- king as Die Suider·stem dat daar by die volgende verkrcl:>ing- 81 stedelil'e l<iesafd<'ling<; sal w ees. Die nasionaalgesmde anli -regeringstem, so ver!d aar hierdie blad, sal nie allee1 op dtc platteland maar ook in die stt.:de gekonsolideer moet

\'!<'r<l

as daar enige moontlikl•c·id moet

b~staan

om 11tc

reg~r

ing by die volgende verkiesin<{

tl'

vcrslaan.

GROOT TAAK

,.As die anti-regcringsgroepe tluarin lmn ::.!nag om twec l<ies- nfdelings in Natal te \'erower, h ctel•en dit nog dat hicrdi<•

g-t·oep aan die Rand en in Pre-

toria

2G

l<ie!>afdclings sat moet

\\en en a! die Jd t>..,afde1ing..,

OJI

die platteland. vounlat

hy

'n '' erhendc mcl'r<ll·rheid in dit·

Voll;:sraad hct." Onder hierdic

G e u

plattelandse kiesafdclings is ctanr versl<eie k icsafdclings w at tot dusver nog altyd oorwe- gend regeringsgcsind was - kiesnfdelings soos Belhal, Bar- berton, Losberg, om slegs drie in Trans,·aal te noem."

Die ontleding \'an die toe- stand ,.bring n:rder nan die lig dal die regering haas onoorwin- baar sal wees tcnsy daar voor die volgende \'erl<icsing verrei- kende omwent elings op politie- ke geb1ed plaasvind en nasio- naalgesinde Suid-A1ril<a daarin slang om sy gclcdcre ''ir hon- dcrd )>ersent te konsolidecr,"

a ldus Die Vad..:rland.

Die b lad Trek ,-erl<laar ool<

dnt die nuwe afbal<ening tot

\'OOrdeel van die Verenigde Party sal wees. ,.Ceen enkele party l<an hoop om dae Verenig- dc Party by d1e aanstaande al- gcmene verl<icsing te \'erslaan nic. Dit w ord nie openlik deur die ::.-.<asionaliste erlH•n nic, hoe- w ei dit die basis \'an hui huidige bedrywigheid is.''

BAKG VIR EEr\HEID

Nadat Die Suider·stem eers groot gepraat het oor die aanstaande oorwinning van die Verenig de Party, laat hy ' n hoofartikel

\'Oig

waarin hy die mening uitspreek dat t!aar wei deeglil< rel<ening gehou moet word met die feit dat. ,.daar 'n nuwe ,eenhcidsfront' tot stand l<an l<om."

.,Hoewel daar nog gedurlg struwcling is tusscn die O.B.- hoofde, die ::'\uwc Orde-mense en die Gesuiwerdc leiers, en die Afril<aner-party nog op die draad is, kan daar onder die Ieiding van n persoon soos mnr. X. J .

H~n·enga

!'o'n .,een- heid!Sfront" ontRlaan. In daar- llir g-oval !;a n dil ' VOIH'ui tsigto dr t!ie Gesuiwerde Party, of

al-

tans v ir die ,.<'t>nheidsfront"

aanc,icnlil• vcr bt•lt>r wnrd as w::a.t dir lmnse van die ) lalnn-party ,·andng is . . .. ", aldus die blad wat afsluit met die volgende wanrskuwing: ..

Afg~sien

der- halwc van die s krale l<anse wat die Gesuiwerde Party staan om 40 ekstra setels te verower, moet daar dus rel<ening gehou word met hierdie moontlikheid en ;,al gr·cn Sml'iter dit l•a n be- Jw ... tig om

O}l

dil• IOU\'I'C

\'311

die

\"erenigde Party te rus nie,"

I< I< • g

Ek is gclul<kig om die dicnsto van mnr. I•red.

Foblan, vr oeer van Hepworth!!, as snyer in to "i.n.

By

is vasberade om

flY

Nuwc Firma d ie

1\.fEJ{l{A

van GOEIE KLERE te ma.alc.

KOTZE

Adderlcystraat 1 34 KAAPSTAD

(2)

DI£

0..1~

.• WOENSDAG, 4 SEPT. 1946.

Unie=Duitser Gere Antwo(Ord Op

D<ep(Q)r~@$i~= \fr@e

Aile vraelyste wat dC'ur die Deportasie-kommissie aan die Duitsers gcstuur is, wat in aanmerldng J'om Yir dcportasie na Duitsland is reeds in die hande van die Iwmmissie wat nou op grond van twintig

\'1':\C

rnoet oordeel of 'n man uit die land gcstuur moet word of nie.

Onderstaande uittrel<scls van antwoordc is geneem uit die brief van 'n Duitser wat gedurende die oorlog geinterneer was, maar nie 'n vraelys ont- vang het nie. Uit simpatie met sy bloedgenote het hy die vraelys op openhartige wyse beantwoord en aan die kommissie ge- atum-.

Hy het verl<laar dat hy dit op homself geneem het om die vrae openhartig te beantwoord .,soos dit

'n

nominate Britse onderdaan wat -17 jaar oud is, tref . . . . Ek is Duits gebore en opgevoed en as sodanig kan ek die reg eis om as een behandel te word."

Op die \'l'aag of hy hom, terwyl hy Unieburger was, as 'n Duitser wat trou teenoor die Derde Duitse Ryk verskuldig ls, beskou hct, lui die antwoord:

,Ek het, in oorecnstemming met die aanvaarde beginsel van il.lle Engelssprckende Afl'ika- nel's om Engeland as die land van hul oorsprong tc beskou, d.w.s deur bande \'an bleed."

Op die vraag : Hct u ooil gedurende die oorlog die wens uitgespreel< dat Duitsland die oor- Jog moet wen? antwoord hy:

,Omdat cit van Duitse bleed en

oortuiging is, definitief ja."

Het u terwyl u Unie-burger was u vir militere dicns in Duitsland laat registreer? ,Ek het nie, tot my spyt."

GE\'VIGTIGER Het u die Unie-owerheid vcr- soek om die Duitse regering van u internering in kennis te stel? ,Xec. die Duitse regering hct gewigtiger probleme gchad om oor te besluit as oor die ly- ding ,·an 'n enkeling wat 'n slagoffer \Yas van die Britse in- tcrncringsbeleid."

Het u :t\azi-liedcre gesing?

,Het Duitse liedere gesing. As u \·erkies dat ek die beledigen- de termc van u vraelys gebruil>, stem ek in dat dit Nazi-licdcrc is.''

Is u bereid om te aile tye die soewerciniteit van die Unie so- wei as Suidwcs-Afrika te handhaaf? - ,Ten aile tye, op voor- waanlc dat llien1ie soe\\'ercini- teit nie gesl;:en!l word soos ge- dnrendc die perio!le

1914--19·~6

vh· die voordeel van 'n vreemdo moondhcid nie; maar in <liens gest el worcl van die land en ,·olk as geheel wat <lit as huJ geboortcreg kan cis."

Haataanblasing V O((})rt

~n H ospita(()ll

1\:ommunistiC'Se agitators in 1\aapstau is bc!>ig om die nic- blanl<c lwvolldug in die 1>tacl op tc

S\\'CC'Jl ('II

aan

1 C S[lUOl'

tot gcwcldplt>ging van allerlci aanl tccnoor blanlws. Dit het onlangs wec1· tot uiting g!'lwm toe nie- blanl;:cs sonclcr c'nigc aanlciiling dcur vooraf georganisc•cnlo op- tred!', blanl<cs ni t <lie bussc wat clicns tnsscn J\aapstad en die Groote Schuur-hospitaal docn, gewccr hct.

'n Groot aantal nie-blanl;:es het net na besoek-urc die Son- dag by die bus-terminus voor die hospitaal vergader. Toe die eerste bus stilhou en blankes nader beweeg, het daar meteens 'n uitroep van: ,Sorg dat die bl . . . boere nic ingaan nie'', uit die kleurling-gclcdere weel·- l<link Die meeste blankes het, om mocilikheid te voorlmm, en omdat hulle in die minderheid was, maar afgestap na die hoof- weg waar mecr busse ,·erby- gaan .

Die cerste bus het \'ertrel;:

sondcr ecn blanl>e passasier. 'n Groepie van sewc blankcs waar- ondcr ccn man, clrie vroue en 'n aantal kinders, het besluit om maar vir die volgende bus te wag. Dit hct hulle ge!uk om voor aan die tou tc

land~:

te l<em.

~l'oe

<lie iwCC'de bus s lil-

]lOU,

het dicselfde bevel weer- ldink en nie-blanlce vro11e h et die blanlws vasgrhou, sodat hul- le nie in die bus l<on I;:om nie.

'n Uitroep van ,Bl. . . . Boer, varke, nou sal ons ons rcgte vat wat julie ons nic wil gee nie'', het wecrklink. l:'\adat die man homself en sy

\'l'OU

kon ontset, het hul)e in die bus gekom. In die bus het die meide die tlanke man toegetakel, sy gesig stuk- kend gekrap, hul vingers al vloekende in sy oc gesteek en hom van sy bcursie waarin meer as

£2

was. bcroof.

Die blankes het Yan die lwn- dukteur geeis dat die bus nie moct vertrek a!eer die polisie opdaag nie. Hy het gcwcicr.

Hicrdie ,·oorval beldemtoon opnuut die dringende noodsaak- likheid van optrede teen die Kommunistc en

'n

aparte bus- diens vir blanlces sowel as nie- blanl<es in Kaapsta<l.

,BOOl\1" IN Nl'WERHEDE.

- Gedurende die afgelope agt jaar het die t·ruto-waardc \'an die opbrengs \·an die Suid-Afri- kaanse nywerhede van £150 miljoen tot £330 miljoen toegc- neem. Dit is 'n persentasie\·er- meerdering van 120

pe~·sent.

Die aanta} werlmemers in die ny- wcrheidswercld het met onge- ,·eer 150,000 toegeneem, terwyl die lone wat aan hulle betaal is met

£.13

miljoen gestyg het.

HOU\·I AA ...

GEKL.~ \"AN

\'ERRAAD. - Eric Holm het verlede week in Pretoria in die hof ,·erskyn op aanklag van ,·cnaad. Die saak is uitgestcl tot 10 September en gecn ge- tuienis is afgele nie. Holm is per vliegtuig na die Unie ge- bl·ing.

Twee Afrikaners, A. J.

Strauss en Pienaar, wat tydcns die oor·log in Duitsland studeer het, is ook aangelda.

SPOORWEGTARIEWE EN

L'I'FLASIE. - Vanaf 1 Septem- ber is die spoorwcgtariewc, reisgelde uitgcsonderd, met tien persent verhoog, volgens 'n aankondiging Yan die Minister van Vervoer. Dit word as no- dig beskou omdat die spoor- wcguitgawe ,·enneerder het.

Sakelui in Suid-Afrika het die mening uilgespreck dat die vel·- hoogde spooruag slegs hoer lewenskostc en inflasie in die hand sal werk.

--- --- ---

Geslaagde

Laertrek

Vanaf ·1 - 8 Julie laaslede het generaalslcap F9 'n goed- gcslaagcle laertrelc gehou op die plaas Waterk!oof, distrik Zee- rust.

Dit was die ecrste paging van F9 om so in gcmcngde laer (man, vrou en kind) byeen te kom; en generaal

M.

S.

F.

Groblcr voel tevrede met die mooi begin en die entoesias- ticsc dcclnamc bewys deur sowat l 06 offisie1·c en brandwagtc.

Gcnl. 1\L M. Smith, organi- scrcnclc slafhoof van Gebieds-

Genl.

l\1.

S. F . Grobler lnvarticr F. hct die verrigtinge van die .begin af bygewoon en die gcncraalskap waardeer sy hulp in bcsondcr.

Die program was vol en leer- saam. Dis uilgevoer soos vooraf bcplan en het voorligting, praltlicse dissipline, toesprake en lesings oor aktuele volks-

"raagstuld<c wat nog hcclwat an,!cr bylwmende gcscllige nomme1·s be\'at. Die atmosfccr was uilslckcnd. gees en gcsind- hcid reg \'anuit die staan- spoor. Salenlagaand is 'n be- siclendc hoogtepunt bercilc om die l<ampniUr. Hiei·loe

he~:

hc('}wal bygedra die ossewaens, perdcwacns, kane en perdcrui- tcrs, die tcntcgces en gcscllige onclcrlingc familietoon. Daar was o.a. aanskoulike fakkcl- ''ct·Loon dcur perdcruiters en

!cdc van die Boerejeug, die Lacrkoor hel liedere g-esing, ouclstryders het om die kamr- vuur van hullc pcrsoonlike o01·Iogserva1·ings vertel, ens.

Die dissiplinc van die laer was gocd en daar word gehoop dnt volgC'ndc l<ccr nog vee! g1·o- tcr sukscs ])chaal sal word. Gat ool\ clic Bocrejeugseuns en \Vag nog baie sterl<cr vcrteenwoor- dig sal wees.

Gcbicdsl\warticr wens F9 onder Ieiding ,·an hoofgcnl.

M.

S. F. Groblcr gcluk met hicrdie gelulddge .. cerste poging".

ON THOU

Wil Nie

Moontlik · Na S.A.

As gcvolg van die pt·otcs wat daar van die Britse publiel>

uitgaan teen clie aanwesigheill van die Poolse soldatc in Engelancl en cUe feit

dat

Engelantl nie wcet wat om met hierdie ongewenste imm.igrantc wat nie na Pole

wU

terugkct'J' nic, te maak, sal 'n groot aantal van die Poolsc soldate dee! uitmaak van die

immi-

grantc wat die rcgcring van plan is om

na

Suid-Afril;:a in te voer.

JJit gesldccl op vcrsoel;: van die Britse regering.

In Engeland vind daar tans protesvcrgaderings plaas teen die aanwesighcid van die 50,000 Poolse soldatc wat weens hul wangedrag ongcwcns geraak het. Baie min van hierdic Pole was bereid om na hullc vaderland terug te gaan omdat hulle die kommunisticse oorhecrsing in Pole vrees. Suid-Afrika is dus die aangewese toekomstige vaderland vir hulle.

WANGEDRAG Hierdic so!date het hu! slcan- delik in Engcland gedra. So ,·erklaar die Britse blad, The Vanguard: ,Ons hct baie min sin1patie met clio Pole. HullC' verblyf in Skotlan!l

het

getoon wat hulle is. Synde Rooms- Katoliel<e, het hulle duidelilc gc- toon dat 'n Rooms-l{atoliclc orals clieselfdo is. Die Pole hct hulle mecr wangedra as gocd geclurcnde die tyd wat lntlle in SJ;:otland vcrtocf h et. (Daar is natuurlik uitsonderings, en die Amerikaners hct hullc net so

l<rimineel bewys as die Pole) . Duisende jong Protestantse

VI'OUe

is verlci en baie ly vandag as gevolg daarvan. Baie van die wat getroud is, mag as hulle na Pole gaan, uitvind dat die Poolse reg nie hulle huwe- lil<e crken nie. Die Pole in Slwt- land hct gcroof en ons \\'et to ,·erbt·eel;:," aldus die blad.

I~

GEBREKE Die oorlog het ontstaan om- dat Engeland Pole opgestook hct om die Duitse eisc tc Ycr- wcrp. Eersgenoemde het belo- we dat indien Pole aange,·al word, hy Pole met sy eie lig- gaam sal

besl~:erm.

lly het jam- mC'I'Lil> in gebreJ;;e gebly om s:r bclofte na te lwrn. Die Pole het geen Yadcl'laml mcer nie, en Engeland wat belowe het om die onafhanldikhcid van Pole te waaruorg, is nie

in

staat om clie Pole te bewecg om na hul vadcrland tcmg te liCer nic, en non wil

hy

sy \'erpligting op die gcwillige handc van genl.

Smuts a.fslmif.

Xa aanlei!ling van die onlangsc gt>r·ug dat daar 'n moontlil'e ,J)altt'' tusscn die H .N.P . en die Arbeiden, in die Yooruitsig is, sltryf die polilit>Jce lwrrC'c;ponclrnt

\'an

Die \\'eel;:blad. orgaan Y:ln

<lie Arbeidersparty,

dat

daar gecu sodanige oorccnl;:oms beoog word nie.

,Nogtans is die tyd grlco om die feit - wat nog nic deu1· die pcrs bel,end gemaalc is nic -

!lat so 'n oo1·eenkoms agticn maancle gelede byJH\ t6t !<1ancl gelwm hct, te opcnbaar. Elc is nou in clio posisie om aan die Jig te bring dat gcdurcnde die 1!H5 - sitting samcsprel<ings plaasgeYind het tusscn mnr. l\1.

J. van der Rcrg, J •. V. vir Iiru- gersdorp en versl;;eic lede Yan die II.N.P."

.,'n Oorecnkoms \'ir diC' 1948 Yerkiesing is deur hulle bespreek en 'n gcsamentlil'e manifesto is deur hullc be-

IOIEUR

plan. Die berekening was dat die Arbeidersparty omtrent 30 sete!s sou verower."

Naclat die saak aan albei par- tye voorgcle is. wou dit nie vlot nie, maar op een stadium was die H.:t\.P. bereid om tot 'n ooreC'nkoms tc gcraak, verklaar die blad.

('n

Engelse blad het onl'angs berig dat daar samesprekings tussen die H.N.P. en die Arbei- ders plaasge,·ind hct waarin eersgenoemdc sou ondemeem het om minder anti-Joods tc wees met die oog op die Joodse leiers in die Arbeidersparty).

HOFMEYlR§AAIL OCAAJP§TAD

'W (O}<eii\§cd{~~ 4 ~~Jl»!lo

W1ry«Ua~ ® §k~)p)ft~mUD~Ir "' §aut<er<!fimg {f §~Il»tt~r®lful~Ir

Bespreek by: UN IE WINKELS, Aderleystraat 37, Foon 2-6448

(3)

DIE O.B., WOENSDAG, 4 SEPT. 1916. BLADSY DRI!!l

®eli. -=Wmgifuunlk~il<e$

Dullstroom

Weens die uitgestrektheid van die k ommando llct Dull- stroom \'anjaat· weer twce O.B.- funl<sics in twee vct•skillende wyke gehou. Een op 5 Aug., en een op 10 Aug. Xietccnstaande die feit dat 'n groot aantal \'an die Brand\vagte afwe1ng was in die wintersvelde, het die kommando weer daarin

gc~laag

om laaste jaar sc ltcrf te bcreik.

Die gecsdrif \'lam nog hoog - 'n feit wat deur ons vyande baie bemg word. Ons wil hier- mcc ook ons waardcring uitspreek \'ir die

ond~rstcuning

wat ons ont\·ang hct van ' n klompic Brandwagte

\'llll

die Roosscnekal-kommando, en ook van vriende wat nic aan die O.B. behoort nie. Die 0.8.-gees is baie aansteeldik onder ver- standigdenl,ende mede-Afrika- ncrs. - (Korr.)

l\IERWEYILLE

Op 10 Augustus hct Merwe- ville se Kommando hul funk- sic op die plans \'an Komdt.

I<oos Theron gehou. Hoewel dit 'n kouse wintcrsdag was.

het dtt geen uitwcrldng op O.B.-geesdrif gehad nie. Vroeg die oggend reeds hct motor- karre van aile rigtings gelwm.

Die \'etTigtings

IS

gc-open met gebed deur -:Is. Brink \'an Sutherland. waarna hooilwmdte.

Brink 'n kort maar Jcragtige toespraak gehou hct. Hierna was skyfskiet en under ver- mnaldikhecte aan die orde. '''at spesinle !of verdien was die middagete wat I<Ommnndante Theron aan al die aanwesiges

\'crslcaf hct.

As in aanmerldng geneem word dat ::.\[erwenllc onder die hngli lcste drooglctocstan de ly, dan word hicrdic funlcsie as ecn van die sulcses\'Oiste be- gkou, anngesicn oor die

£31

in-

~;esamel

is. met 'n panr lyste nog uitstaande. Baic boere

\'erkeer op die trelcpaaie, dog nietccnstnande dit, was byna twee-derdes van -die kommando teenwoordi g.

LI:\DLEY

Gcdurende die middng \'an

9

Augu!'tus het Lindley 'n puik O.B.-dag-funksie gchou. Die ver- riglinge is met g-cbecl gcopen clelll· die 81-jarigc oom Dirk Coct zee Braah·Jeis. \'cn·crsings, nanh.!werk en pannekock, ge- bak \'an boltwietmeel, is \·er- koop.

?~· ~~\ . ) ' 1 )

'

~

!

l 'j'·

I

'

1·

:1:·

...:/~.«

Gcnl. II . A . J .

tlu

Toit 1'\adnt d ie \'laghysingseremo- nic plaasgc\·inJ hct. het genls.

H A. J du To!t, en \'orster en h oofk omdt. F.

J

Erasmus, elk 'n tocspraak gt·hou :\leer as

£20 is ingesamcl. Die Boere- dogters het £1 met hulle tafel opgelcwer. Dit is \'eral 'n pres- tnsie omdat hulle alma! nog

maar baie klein is.

Groot Geesdrif Op Clanwilliam

Die mnnne- en vrou.:--l,ommando op Clanwilliam hct nm- jnat· weer met ontembarc geesdrif te \'Oorskyn gelmm, toe hul-

l~

op So.tcrdag, 24 Augustus, 'n gcslaagde O.B.-dagfunksie onder Ieiding van komdtc. A .

.~

,.

.

·~·'·"'

~#

^;>

,._$\.

~~«'V£.

~-

Genl. Barry Lubbo Mouton en k omdt. G. D . du Ple:ssis op Seekoei\'lei gchou het.

DiE'

hn~al\1'

aileen het die prag- tigt' bedrng nm £150 ing<·bring.

en tcsam <1 met andcr g-l'ldc

\\at

,nog moct inlwm, word die totnlc

opbt·(•ngs op nilts mindt•t· ni<' ns

£200 g"t''itcl. Die gencraal van die nfdeling, genl. Barry Lubbe, was oolc tccnwoordig. Mel die op\·etling \'an goederc is buttcn- gewone geesdrif aan die dag gelc en 'n geslagte skaap het SO\'ecl as £26 ingebring. Byna

\'OOr die voet is goederc wat teen 'n h oe bod toegeslnan is, weer tcruggcgee en 'n ham

by

,·oort·ecld moes tot sewc maal opge\'cil word.

TZITZfl(Ai\1;\lA

Die Brandwagte \'an Tzit- zilcammn hct O.B.-dag op

l

0 Augustus aan die woning van lwmdt. 0. J. Terblanchc gc- vier. By hierdie gcleentheid was gcbiedsgenl. Botha aan- wcsig. \Vecns die gewciJigc recn Icon bnie Y an die ledc nlc tccnwoordig wees nic Dit leon egler nie die gcesdrif van dlc aanwcsiges clemp nic .

In 'n l<Ol't toesprn.al< het genl. Botha die beleid van die Ossewabrandwag verduidclilt.

Die funksic het die mooi bedrag ''an meer as

£28

opgelc- wcr. - (Korr.)

llOSVELD

Die Bosveld-l<ommando gaan Fondsdng op 12 Septcmh!'r

by

dre \\'Oning \'an mnr. Jansen Yan Rensburg. Colinton, vier myl \'an Alldays, \'ier. Die lwmmnnclant-gcnl., dr. Hans ,·n.n Renslmrg, sal dan teenwoordig

\\'eCS.

Die rcorganisasie \'an Fl A2 en F1A7 is nog aan die gang.

Die nu\\'C kommandant \'an ltierdic afdeling is mnr. J.

Ste:-rn \'an ·wentworth. Hy Is beno!'m in die plek \'an I<Omclt.

J. :Vfeintjics wat weens die gc- sondheicl van sy eggenotc nie meer die taal< !ton \·oJ\·oer nlc . Die lwmmanclo's moct die dood \'an velk C\i<"olaas Oost- huizen en br::mclwng Van dcr ).fcrwe betreur. Hulle nfsterwe is 'n g-evoelige verlies vir die Bewcging - (Korr.)

N El'REXBERG - HOFUIT -

SPRAAl~.

- Die vonnisse \'an die Duitsc leicrs wat sedert \'er- Jede Sept•·mbet · in Keurenbcr·g

\'erhoor word, sal op 23 Sept.

bekend gemaak word. Dnar word nou rei.!Jings getrcf om die Duitsc oorlogsnywcraars en ander ,.minder bclangril<e oor- logsmisdadigcrs" ook te vcr- hoor. Hicrdie hof sal nie inter- nasionaal wccs nie.

Geesdrif Brand I W A A R -D E VIR GELD

In Oos-K aapland

Gencraal P. J. Botha, Icier

\·an Gcbied B, doen verslag va n

'n

vnsbcrnde O.B.-gees in Oos-Kaapland.

Na 'n

uitge- breidc rcis in die Noord-oostelike dele \'an Gebied B.

Vir 0.8.-dagfunksies was genl. Botha in Humansdorp en omstrel<c wanr sl<ittercnde by- cenlwmsle gchou is, en goeie bedrae vir die O.B. ge-in is.

Op

7

Augustus hct Jeffreys Baai se lwmmando's 'n fun l<sic gehou op Fontcin. waar die be- kwamc ll'iding en ywer van hfkomdtc Swart nie min daar- toe bygcdra hct om die byccn- koms 'n groot sulcses te maal<

hie.

Op 8 Augustus het gcnl.

Botha ccrs op Jouber·tina by komdtc. Kritzingcr en toe op Louterwater by lcomdt. D. Ra- demeyer die dag se funksi('S bygewoon. Die laaste \'an die reeks bycenlcomstes is gehou op P ahnielfontcin by Jcomdt. 0.

Terblanchc.

Die gees van \'olharding en selflose opoffcrings was deur- gaans is oorcenstemming nwt wat \'an 'n

O.B.

Jean verwag word. Selfs \'OI riviere en on- gunstigc wcersomstandighecle kon nic vcrhoed dat offi!<icrc en brandwagtc op hul plclcl<c was nie. Oor die

geld~lilte

on- derstcuning lean net gese word dat waar 'n O .B. gewilhg is om SO\'ecl ns 30 ' - vir 'n gc- slngte hoendcr te betaal dit bc- wys is van gecsdri'ftfge oortui·

gin g.

\\'eens die vreeslike droogtc wut nog ht•crs, is dit gocd gc- dink om die .Jaarlil,se funl<- sies vnn Adelaide, Slagtct·snt:l<

en Somcrset-Oos nog 'n rukltre uit te stel.

SLAG TEEN DUITSE

WETE~SKAP Die \'crnaamste ckonome van die \'icr besettlngsowerhede hct ooreengekom om die Kaiser Wilhelm-vcrenlging, die b eroem- de wetensltaplike navorsings- organisasic in Duitsland, te ont- bind.

Kragtens die ooreenkoms sal die vereniging ophou om te be- staan hocwcl bnie van die labo- ratoriums behoue sal bly vir vredeslydsc wctensl,aplil<e na- vorsing.

In die chemic en natuurkundc maak byna cllteen van die vcr- cniging sc navorsingsinrigtings aanspraak op 'n Kobel-pt·ys- wenner. Prof. Albert Einstein was een van die voorsitters van die Yercniging voordat hy nn Amcril<a \'Crtrck het.

Amerika Begin Terugldap

Publilcasics en koerantmannc wat onder beslcerming \·an Rus- la!1d staan, sal \'Oortaan uit die Amcrikannsc besettingsgebied g eweer \\'OI'd in ooreen!-!lcm- ming met die Russiese beleid wat ge('n Ameril<aanse or En- gelse publikasies en pers\·er- teenwoordigc•·s in die Russics- besette gcbit•d toclaat nie. Tyd- skrifte, boelcc, ens., wat tans in die Amcrikaanse gebied sir- kulcer en van Russiesc oorsprong is, sal in die ban gedoen word. Rusland llet nog nooit enige Ameril<aanse koerante in die Russies-bcsctte gebied toc- gelaat nie.

Goeie Voedset Vars Lug

Ontspanning Rus

- Hier die Vier Vereist•~s

v it· Go~ie Gc.:;ondheid vind v enulling by

Die BAD

"fAT armwatcrberg

Sonnige Gesonclheidsoord van die KJein-Karoo. Aangename Geselskap en die \Vater wat gcnees bicd verdcre Verkwik- l<ing vir Liggaam, Siel en Gees.

MODEHNE {;ERIEWE BILLIKE TARIEWE

Telefoneer om Al<kommondasie :

Warmwaterherg ~o. I,

or sl<ryf t>an :

Bestuurder , Bad \~'armwaterhei·g,

oor Barrydale, K.P.

5240--4

\V. YOJGT (Etlms.) Bpk .

Fabril<ante Yan

Kelch• r- en B('1'proeii u:z.;ma1' ii nt"rie

Bu._ 10 - IIUGENOOT (I{.P.)

ATOO:\ISALF

WO:"DERl\IIDDEL \ir Aam- bcie, all e oop sere, omlopc en uitslag. Prys: 2 ons, 4/-; 1. ons,

2/3, K.::.\'l.B.

Rig- aan:

Eerw. G. \'AN RE:'IlS.RrRG,

Oosthul~:en

... traat

212

Posbus 14, \\'armbad, Transvaal

4S¥6. ::7

Ons

Q<;C'

nog

~t<·cds

LEIDING

S.A . GU \F~TEEN- EN iHOXl''1EYfW£RKE

(EIEXS.)

Bl'l~.

\'oortrdd<t'r\\<'g - ::\L.UTLAXD

MEUBEL§

PRYSE STYQ VINNIG

KOOP NOUl

Ons

hou alleenll.k goele kwnlltelt Meubelo

1n

voorraPd

VVerda

M eu belha ndelaars,

(ElE.."\"DOliS) 6EPERK

Groote

Kerkgebou -

Knapsro6

TE 1\:00P AA ...

~GEBIED:

Gouclmyn-Stoetery bied aan Op- reggcteclde Irish Hunter en Pcreheron 1\rerrics en Jong Perdjies uit ingc\·oerde ouers.

Ool< l<'ries- en Jerseylcocie, Ver- se en Bulletjies uit bcste bloed- lyne geteel. -

A.

S. Zeeman, Goudmyn, Robertson. TK5526

lllU;\'G U ~IO'rOit \'lit llt>Dll:l'.'L'IO EX REl'.\lt.\SU:s

na

Premier Scnicc Station

ll;lrnrtstrnat 3~ lL~-\I'STAD

52·1G

ALGEl\IENE HANDELA.AB en

PROD UKTE-KOPER

§. J. KRYNAUW

vir

Kruidcniersware teen die billikste pryse.

Bestelllngs word opgcnecm en onmiddellik by u huls afgelewer R/v. Garcia- en N11westra.nt.

Foon 68 Bus M

BE..<\ UFORT- WES.

G. A. Fl(:HAROT. Rpk

(·Lld A.1'rll<Aanso HAndclsln.!IUtuut

1\lAS,JINEIUE, l'S'fEit\V ARE.

PRODCKT~~EL,~S

Foon 700 Opgerlg 1848 BLOE:HFO~TEI~

PLU!MVEE

l>Jf' Hi',tf' Fimln ttnl 11 I'Ll J\1\~ta;

J·.J.LJt-... t-n :,nth·r PHOillhTL :l!l.n

tt! .... tuur I-.;:

C. i\1. ELOFF E:\ K!E.

(};dm".) 111•1.-

~JC•Ht.:\l ~RI\. fPo"bus ':"U~S) :'\~wton

NOU 'VEER BESKII(BAAR

lFoAoli(o

VOLi(§ANGg

JB1IJN]])lEL 14bJ6 POSVRY

Ecci esim

^om

Boekhan&el

1 rro

Stellenbosch

(4)

B __ LAD __ s_Y_VIER _ _ _ _ __ _ _ _ _ __ _ _ __ __ _ _ DIE O.B., WOENSD_A_G_,_4_S_E_P_T_ ._l_9_·1_6 . _ _ _ _ _ _ _ _ _

DIE 0.6.,

WOE~SDAG,

4 SEPTEl\ffiER 1946

Stem vee van Oorsee

Soos 'n panieltbcvangl:'ne het die Smutsbe\\ind 'n noo<lkreet opgehof om 'n onb<>perltte toestroming van immigrante. Dat <lit nie net by 'n noodltrect gaan bly nie, blyk nit die bcrig dat daar reeos lwmmissics benoem is om die immigrante in Engelan<l e n Europt\ to gaan haal. Die lwmmissics vortrelc glo binnclw•·t

JlCr

vliegtulg.

Nou het die volk al gcwoond geword daaraan dat die rcgcring telltcns soos 'n tolbos in bcroering kom wanneer daar 'n windjie opslaan, om dan na die cerste paar rolspronge vasgedryf te word teen die ccrste die beste hlndernis in die pad. Dit het so gcgaan met bestaansbeveiliging, met behuising en met al die beloftcs wat teenoor die soldate gcdurende die oor log gemaal< is. I n die Jig van hierdie feit sou die rcgcring se nuwe onderneming 'n mens nic tc pessimtstics wil stem nie. Maar dit sal 'n fout woes, want

juis

die totalo onbclcwaamhcid van die huidige partybewin<l om lets opbouends tot stand t e bring, is 'n waarborg dat Suid-Afril<a onherstetbnrc s tcnde aangedoen gaan word wannecr hy die delilmte vraagstul< van immigrasie g-aan hantc('r. \Vant by al sy onl:c- kwaamheid was hy darem nog nooit onalitief nie. Toe die oorlog uitgebrcel< het, was hy bedrywig genoeg in die uitpersing van tienduisende jongmanne uit hul wcrk na die slag;·elde, bedrywig gcnoeg in die uitvocr van boumateriaal en voedsel, bedrywig gc- noeg in die aangaan van kolossale oorlog!!kuld in Amerika. \\'aar daar af te broke was, het hy gcskitter. En wat is maklilccr om dte sluise oop tc trek vir die miljoene ontwortcldcs van Eut·opo.

wat met bcgcrigc oe op Suid-Afrika tuur? Dit is egter heeltemal 'n ander san!< om die regte soort immigrant uit te soek tussen die dwalcndc massas van Europa, en al sou die SmutsbC\\ind in aile opregtheicl in bclang van Suid-Afrilca so iets wou aanpak, sou ons gcwanhoop hot aan die resultaat.

Vltl'.:l~S AFIUI{ANERFRO~T

J\· taat· sell's h ior<lic opregtc bcdoeling ontbrook gehecl on a!.

Die rcgcren<lo party vcrkeer indcrdaad in paniek. Hy bcscf dat hy nog net aan bcwind lean bly solank die nasionale kragte dwaselilc vcrclccld staan. en waat· die

'l:~geerte

Yan die volk tot samowcrking by die dag sterlcer na Yore kom, groei die paniek. Genl. Smuts hct hulp nollig

by

dic verkil:'sing. In die plclc van die <luisl'nllC soldatl' wnt hy in die stel'lc gclaat hot en wat dus nie weer \'ir hom sal stem nic, moet

hy

non \'rccmdelingc g-aan haal daar oorlmnt die water waar die naam Smuts nog bctowering ltet. En 'n stem het gecn J;aral<tcr nle. Die stem van die goeie is so g-oed soos die van die sl<'gte. En daarom kon gcnl. Smuts daarop sinspccl dat ons ons hclckc gaan oopgooi >ir slcgtes sowel as goeiec; - 'n uit- latlng wat geen vadcrlandsliewendo staatsman hom sou laat ontvnl h ot

n~c.

En daarom kan die Rcgeringsorgaan, Die Suiderstem, sy Iippe aflel< met: ,Immlgra!.lc op groot slcaal bctekcn die eindc van l\lalaniMno en dio Gesuiwerde Party in Suid-Afril;a."

STEJ\lVEE-T<RALE

Die volk sock verligting in die versekering dat daar nic gc- noeg hulsc vir 'n grootslcaalse immigrasie is nie. Ook dit is 'n valse hoop. Om uiting tc gee aan sy anti-nasionale strcwc hot die regcring nic teruggedclns om die vraagstuk van bohuislng en ondcn·ocding gedurende die oorlog to vcrerger met onbcpcrlctc uitvoer van boumatcriaal en voedsel nic. Ten einde homself tc handhaaf in 'n verkiesing sal hy verder gaan. Hy gaan reeds veracr. JJanr Is aangclwndig dat die r egering gcboue gaan oprig om die tienduiscnde werldosc lmmigranto t(} huisvcs solanl< hullc nog nie w erl< het nie. Die duisende eie burgers - onder wie oud- soldatc wat ann Smuts-bcloftes geglo het - sal dus moet tocsicn hoe matcriaal in plaas van vir woonhuise aangewcnd gaan word om die stcmvcc van oorsee in te kraal.

Daar is bcrig ctat die kasernes naby George nic meer gebruik sal word ,·ir dtc l<inderimmigrante wat die regcring beoog hct nic.

Beteken dit dat daar gcen kindcrimmigrante meer gaan !com nie?

Indien wei,

~>ou

dit wces omdat die Smutsbewind indcrdaad gt't'n vollcsaanwas !>Oclc n ic, maar party-aanwas, en dat hy <laarvoor nit' nog vyftien jnat· lmn wag om sy stem vee eers groot te maal< nio?

DKE VOJLK WliJL DKT

Dtc algcmcnc drang by die volk om ' n geslote fron t te vorm teen gcmcensl<aplilce gevare, word by die dag sterlcer, soos uit borigtc

111

lliordic uitgawe blyl<, waar groepe op verskeie p!ekke plaaslik oorcengct<Om het om die stryd te staak en mel<aar wedcrsyds te onderstcun. Die tcit dat nicrdie ooreenlwmstc die crlcen- ning \an melcaat· S<' selfstandig<' bestaan aanvaar en die d.-ur oophou vir aile

tta~>lonaalgesindcs

wat \\il .help, is die pralcticsc bC\\ ys van die nauncemlilcheid van die O.B .-leitling sc voorstel tot samc,,·crl;ing, \\ant dit is indcrdaad die twee hoel,stene van die o .H.-voot·stcl. As J!laaslil•e leiers l;;ans sien om op hierdie grand- slag saam tc ''eric, '>Ill <lit op die duur vir die H.X.P.-leiding baic moellil< "ord om

~o·n

grondslag as onmoontlil-: tc vcrwerp.

Htcrdie plaaslikc oorcenkomste l:-ehoort 'n stork druk uit tc oefcn op die omnlligc leiers, indien hulle waarlik geloof heg aan

<he stem van die \'Oil<. En hicrin le die belangrikste betelcenis \'an die ooreenliomste, want 'n plaaslike ooreenkoms hier en 'n plaas-

~ialrPJ 0 ftcal~ 0 ~ mm ®1 crD rru ~ (PHrg[fl{ffiC'Ql if

\'f @~ ~liD ~tatmig

Xou lean ons nog 'n paar trcl<ke van die kapitalisme nocm, want daan·an hang ons ondcrsteuning or tccnkanting af.

In dh• cen;te pl!'l< is

hy

intcr- na-;iuuaal. Omdat geld al is wat tel, maak dit nie snal' hoe of vanwnar die geld gcl<om hot nie.

Drt niles is maar middele wat na die g••ld toe lei. Die geld self

\'ersl,nf die mag, en nie die oorsprong- vnn die geld nie. Daarom maak dit vir die lwpitalis nie sank of

hy

die geld in 'n Jo- hannesburgsc goudmyn of 'n Rhodesiesc koperrnyn of 'n Kaapstad:.;e fabriel< bcle hct nie.

Die l<wessic is nie: ,\Vaar is dit bole?" nic, maar: ,Wat is die dividendc- wnt dit afwcrp ?" En gocic dividendo uit Indie is bcter as slc-gte di•idendc uit dte Tra:1s,·a.tl: en ook is hoe

\\.instc op die sweet van die koelics bctPr as lae winstc op die werk van b!anlces.

Maar is dit dan in belang van 'n nasie cln.t die gcldmag rcgcer en dat clio ('nigstc maatstaf die van die r<>ntdwers moet woes

<'n nie c!;<' vnn die mynteringsy- fcrs of die uitputting ,·an die ge- sondhci,l vnn die ,·olksgenotc wat dour hul arbcid daardie rente moct V('rsltaf? Die vraag bcantwoot·cl h om self; natuurlik i'l di

t

nie in lwlang van 'n nasic dat di<' re-nt!' ,·an 1915 swaarder mo!'t wec.r;- as ell!' jure \'an myn- t!'rlng wat daarop gaan volg nie.

Dus hots <lie hC'lnnge van die ltapitalisme en die van die volk,

c1

w.s. die nasionalisme!

:\!aar dan kan ons nie meer prnat Yan diP inh•rnasionalismc ,·an die kapitalism<'; dan moet ons die kind

l'\'

sy naam noem en sl! die ant inu .. ionnlisme ,·an die l<npitalisme.

:\tt•t ander woorde. nasiona- lismc en kapitalismc is twee strvd:ge tcrme. Die gocie na- sionalis moet noodwendig streef om die geldmag

Of

in die na- sionale h<>lang in tc sknkel

Of

anders die geldmag hccltemal uit tr sl<akel. Allyd moot die geld rlie dienaar bly en die mens die baas. \'andag wt•c·t elkeen dat jy nwn"c nwt g-dd l<an br<'<'l< maar jy !;;an n!e gc·ld met

mc·n~<·

hr!'c•l;: nil:'.

Dan

hod

ons nie mcce te vra wie die baas is nie.

SlELLOOS

Ons lwt gese dat die l<apita- lisme in die eerste plek inter- nasiona:tl ( eintlilc anti-nasio- naal) i!;. In die tweedc plelt is hy SiCJlOO!I.

Hy kr•n geen morelc of ander besware nic. Hy ken net die strewc na die groterc konsen- tra.c:ic Yan mag . . . wat hy uit liltc oore<'nl<oms daar. bring Yanself nog- geen oplossing nie.

Dit is

'-!'If"

tt· h!'h\

yfl'l of ~o·n

oorecnlwm<; uitgp,·oer sal l<an word in .r;-c•,·al \an 'n Yerlde!'ing-, tPnsy <lie ltandidaat bcsluit um ll'l'n sy partyl!'iding tc n•bcl-

lc'C't·,

want. htasg-1•noemd<' hou nog st <'NI-; 'n dolmment Yir on- di'J·t Pl,cning ann sy lmnclidate Yoor waan·olgc-ns hulle ondcr- ne<'m • >m ,gc·c-n ooreenl<oms of n•r-.tandhouding van enigc nan!'' met andt•t· organbasics tc hi' met bet n·lddng tot hul Icandidaatst('!ling nic.

Ons g-lo egt<?t' dat waar die mindcre lcicrs en gewone lede nou self die voortou begin neem om die \'Olksbreuk te herstcl, tltl nic

·~1eer

lank sal duur Y oor- dat oo>< die leiers self tot op- lJ·cde gt'dwing sal wot·d nie. Die

\'Oil< snl besli!< nie nog- ·n ver- ldesing verdeeld wi lingaan nie

- nie v:ar.ncer

S()\'Ct'l

lewensbe- lanl!ri\cc sake on dte spd is nie.

die hande ,·an die ldcinbesitters moet pluk. Al

ma~tl<

hy daar- dcur die blocicndc land deut·

roofbou tot 'n woestyn . . . dit raak horn nic. Al bolas hy daar- deur die land met ·n \TCemdc en onoplosbare problccm, dcur vanaf 1860 skeepsladings Asiate in to voer in die strcwc om in die jaar 1876 of 1.13!.1 I

C)(

wat ook al 'n

23

pst. di vidcnd te bctaal . . . dit raak hom nic. Dat die

~0~~9

~ O.B.-Beleid ~

~~<>~<><>+~¢

kinders van die ,·oJk vcertig.

vyft ig jaar later by diesclfde Asiate moot gaan wcrk sock om te kan lecf . . . dit raal< hom nic. X et .daardic dividend in 1876 of wat

ool<

nl, het hon g-craak Dit hel hom in Staat g-cstd ''m die aandele in daardie Xatal::;e suikermcule destyds no;; r.ct.'r te vcrkoop aan 'n and.:r l<npila- lis, wat dan nog meer Koclic•s gaan im·ocr·. om sodoenclc die

:!:3

persent op tc dryf no. 33 per- sent . .. en clio Asiate-problecm nog erger te maal<.

~

::\IE GOVD:\1).'::\E Ons het voorh ccn gese dat niles van die uitg-angspunt afhang en dat die uitg-angspunt van die Ossewabrandwag- is daL die waardevolstc ba l<' \\at 'n volk het. nie sy

g-ouclm~·ne

of fabrie- kc of wat o-,k al is nic, maat·

sy \·ollcsgcnut<'

!-.1'! f.

Hierdie stclll'lg" hots lynrc-g- cn om·ersocnlilc met die v:m die kapitalisme, waar die uitgang-s- punt die beheer ,·an die kapitaal oor die mens is, e-n waar die

\·olksgenoot as sodanig- glad nil' bestaan nlc. As hy gcrekcn word, dan is dit net as 'n ar- beider, wat teen die gocdl<oop- ste loon heding moet word, of as 'n lcopcr wat teen die duurste prys moet koop . . . of as 'n mededingcr wat onslcaclclil< ge- maak moet word.

In hierdie gees het die Osse- wabrandwag lconsekwent anti- l<apitaiisties opgctree.

Ons is eenhondcrd persent vir die.! afskaffing Yan hierdie kapi- tahstiesc stelsel en vir die be- stryding van die godlose en r as- lose lmmmunismo - daardie J oodse wangedrog - dcur 'n voll•scie sosialisme.

Ons sien die redding van ons voll' in nasionalisme wat sosiaal is en in sosialisme wat nasionaal is.

H uisc en Beloftes

Die bchuisingsproblecm bc- staan reeds Ianger as 50 jaar in Suid-A frika en ellc van die drie oorloc het die tocstand ver- erger. hct leapt. S. H. Kemp, lid van die nasionale behuisings- ltommissic in P!'etoria ,·crklaar.

Die beloftes wat g<:maak is, is Yer'l:reck en die soldate hct 'n rcgmatig-e grief teen die regering. Niernand lean ontl<cn, hct hy Yerl<laar. dat daar baie mccr gedoen l<on gewees het nie.

Jode Dreig Met Aanslag op Bevin

Veerticn Joodse terroriste wat tans in Franl,ryk \·oortvlugtcnd is eft dem· die Franse polisie gesoek word, het gesweer dat bulle die Britse minister Be,·in om die !ewe sal l:ring.

Rtrenge ,·oorsorgmaatreels is by die hotel waar die Britse af- ,·aardiging tuis is. getref, om te Y\!rhocd dat dk te::roriste die lede va..'1 dte Britse af,·aardi- g-ing verrnoor. Aile pakkies wat nan die Britse afge,·aardigdes gcstuur word, word cers deur die F'ra.t1se speurdicns oopge- maak voordat hullc afgelewer word.

ONDERS'rE11N ONS ADVERTEERDERS

GROOT V 0 I, 1\ S F E E S TE RRITS

SA'l'ERD..\G,

7

SEl'TE:\lBER

194.6

\'!\naf 10-uur ,·.m.

TER HERDE?\Kl::-IG AAK DIE Sll\IBOLIESE OSSEWA- TREI< 1938, \Y.AAH.l'IT DIE

OS~E\\'ABRAND\VAG,

DIE VOLKSBE\\'EGING VAN DIE Ali'RIKANERDO:\f,

GEBORE IS.

Sprekcr :

DR. ,J. F. J. \"A .... "\ RE'\SRlRG

(Kommandant-G<>neraal ,·an dt<? Osscwabrar.dwag) Kom \ier saam met ons fees c·n "ees weer een

!.oos in !lit· om crgectlil"· 1938

O.Jl.-\'l~IWAHEH l~GS.

DR.

J. F . J. \'AX

RE~SllllW,

die l{ommandant-Gctwraal, besoeJ;:

~oord-'l'ransvaal: AL.LUA 1:~: 12 "\t-pt. l!HG. runk~o~l4" brJ:In lQ-uur v.m. Tor~pranl~ K.G. 2-tmr n.m.

LUl-lS TH.I(.'H \JC.UT: 13 ~rElt. l!JHi. l'unl,slc IH•t:ln JO-tltll' \'.m. Toespraol:: li".G. g.uur n.m. Or<Jurl'nde die dnJ: Nlll dnnr hot>re~port wrt•s, BOOS jukskel, ,·oii<SJ•('lt, ens.

GltOOT Sl'EJ.II:'Iil{l·:l'i: H S~l't. 1016. J'unl"lc b~r;ln lO·uur v.lll. Toesprnnk li:.G.

nnU-hl"f'O n.m.

'l'ZA:'\Et:S: 1-1 !'--rr•t. t!)J(). Funl\..;lf' hr~lu JO·uur v.m. Tof\-.prnnl' N.G. 8-tnn n.m.

l\0\l Ll'l~1'EH :'11 \ Ill 1·: 1\.0~Du\~DA:\T-Ca:~ERAAL

28/8/2B

Op die Pad van §uid .. Afrika

h..\ .• ~\J'ST .. \D - llufmr:\r-~nnt. :!1 :o-t•pH·rulH•r. llC''\JITCrli liY Hamrr 605, Grooto J\crki!Cb(•U ( \ rJrncbiUtJ•·~t·ntrum).

DIE BOEHEJEt"G (1\.nap..,tad-Sentraal t·n DIE

O.R.-BLAASORJ\t:S

(Kaap.,tad)

t,L[\f; .\I Hlh \ '\J;H Jlt:IWOH'I' lll1' Ill' TE WOO'\':

I I.

l I

l l

(5)

'1-

DIE O.B., \\'OEXSDAG, 4 SEPT. 1916.

l¥ICID§OC®lli lFir<IDliD~<eJr «»miD

¹

Tarzan van Die

@CIDrrll®~sptr«Dll»m~:aumcdJ~ 1 Bokke

1r <e JLiHk:~n«fl~(g;lr

!Jlo oorJog hct nJo net nuwo uitbrridingsmoontlilthcdo vir Husland gebring ni<', maar ook nui\'C bimwlandse vraagstnld<e.

l{usse wat 'n Ieeftyd J:wlt nooit iets g<•c<b ,·an die buitewerrld verneem het nir, hct as soldate in aanrahing- gclcom met 'n bc- 51\:l.\\ing waar horlosil's, yulpenne en !>I<Oene nie net die weeldebcsit van <lie hoogsto amptl.'nru·e van die :-.tnat is nir, ma.ar noodsaaklilw besit

van

clic gewonc burger.

Die Russiesc oorJogspropa- ganda, wat in sy hoc noocl mocs terug.-al op die nasionale en godsdienstigc aspirasu!s van die Russiese volk, hct ooli: die op- standing beteken ,.an die kom- munisme se grootste tecnvoc- ters.

En hie•·die ontnugtering ,·an 'n slawevoll< cncrsyds en die geestelilte hcronlwaking andc•·- syds het woelingc aan die werlt gesit wat die Kremlin met dicpc besorgdJ1eid bejccn.

Gedurende :\lei hierdie jaar het die Russiese regering 'n kommunistiese komitee dwarsdeur die gebied gestuur om on- dersoek in te stel na die naag- stul( van tcvciliging van die bolsjewistiesc diktatuur.

~y

l<'<h' het bcstaan

nit

vertccm,·oo•·di- gers van die politicltburo rn

die

gchcimo polisic. \Vaar

hy

gc- kom hct, het hy clodelilt

Vf"l'·

sltrlktc ltOrnmunisticse nmps- draers nagclaat. By

;,y

temg- Jwcr in :'lloslwu is suiwrring-s begin dwan;deur Ruslanll en besette Europa.

LITWIKOF

Die eerste slagoffer was die minister \'an n:o. .. werhcid in Joego-Slawie. beskryf as dil(la- tor Tito se regterhand. Dnnrna het talie ander amptcnarc gcvolg onder wie die bekcndc Lit- winof, onderminister· van buite- landse sake, en \"oor die oorlog Rusland se bclangriltste ver- teenwoordiger op intcrnasionale konferensies - die ?.lolotor van toe.

D ie sentrale komitce van die Kommunistiese l 'arty in die Ukraine hct aangl'lwndig dat mecr as die hclftr vnn dir par- ty- en

nywl'J'hf'idMtmptcnare

Yan hul poste onthd is. Soveel as 91 persent \'an die {list ril,s-

\'Oorsitters is ontRlaan.

Gepaard met hicrdie ,.liinvi- dering'' van amptcnare hct 'n hewige persaan1·aJ gegaan op allerlei misbruike waaraan die betrokke pcrsone hullc sou

-

s l<ttlc.lig gemaak het. Hullc sou

bocf(C vcrduister hct ten eindc hoct· bonussc aan hulself te laat tockom en die produl,sic van noodsauldii\C goedere vertraag

II

•t, ens . ens.

Ook die skrywers het aan die pen g•.ory tcsame met tydsluifte wat hul werke gepubliscer hct.

'n Dl•ltreet

^.!:.

uitgevaardig 11 aarin die .,onvoor11 aardclilte

Iii"'

idcriug van foutc'' gee is

\lOrd. Die sln·ywer:-. is b!'slml- dig dat hulle ,.nasionalistiese idl'<llugiec'' en ,.i<lrolugicsc dwa- liugc'' \'Crlwndig bet.

Uit bet diegenc dus dccrlik bcrou wat die in.spanning van nasionalisme en godsdiens \'OOr die l:olsjewistiese oorlogswaens in

'n

crnstige Jig opgcncem en gchoop het om daarmec in \'re- deslyd voort tc gaan.

£230 lngesa mel Op Malmesbury

Onder die bcsidcnde Ieiding

\'an komdte. C. F. Lombard en ltomdt. E. L. Steyn, het die vr·oue- en mannc .. Jwmmando

\'an 1\'Ialme.sbury 1·anjaar weer sl\ittercnd gcprestcer met O.B.- dag. wat op

!)

Augustus

in

die stadsaal gchou is. Die pragtigc brdrag 'an ung<·Yccr

£~30

!s ingc:-.anwl, "at aansirnlil• hoer is as Ycrledc jaar o;c opbrengs.

Die funksic is gedurende die dag in die 1·orm \'an 'n basaar gchou, en ondanks die reen en koue was die ondersteuning gocd. In die nand is 'n vergadering in die stadsaal gehou onder Ieiding "an genl. M:oor- recs l'ttn Aarde, wat tocge- sprcel' is <leur die Adjunk .. K.G., genl. J.

A.

SmiU1.

Mev. Lombard met haar hard- werl<ende offisiere en brand- wagtc verdien allc Jof vir die prngtige resu!taat. Deur aan- homlcndc werk dwarsdeur die jnar, is die groot opbrcngs moontlil\ gemaak. Die komman- dante hl't haar dank uitgespreel<

tccnoor haar ywerige hclpslcrs.

VOLli\SKAS BEPERK

Kantoor ,·an die Hoofbestuurder, :scntraalstraat,

PR.I!:TORIA.

14 Augustus

1U16.

K ennisgewin2 a an Aandeelhouers

Die Direksie het gcnoec om bel,end te maak dat by geJeentheid \'an die twaalfde Jaarlikse algemene lede- vergadering, besluit is om 'n diwi.dend van

5':(.

(vyf per- sent) op gestorte lmpttaal uit te keer ten opstgte \'an die boekjaar gei:Hndig :n Mnart 1916, aan aancteelhouers op gemclde datum

in

die boelte van die Maatsl,appy gere- g1Streer.

Dl\..,idendtjeks word vandag in die pos gcdoen.

Is u jongste adres,•crandering aJ aan die Bank op- gegee?

J. J .

.I::!OS;>.IAN,

Hoofbestuurder.

5264-2

llicnlie

~cun is

lwl'L g-cl<'dC dcu•·

'n jag-part~·

in djc

'fran~

jol'(lani<'sl'

\\O<""t~·n tu;.~;,·n

'n

!dump \1

il<l..,bol;f;l' g,•,·ang.

~a

bc" ct·t·

\I

on! het hy net

~~~

l'in- nig ... oos die bold;t' gl'ltardloop

('ll

di<' motor 11at hom aglcrna g••,it hl't, hl't teen 'n :-.ndheid

Hlll

;;o my! per uu•· gt·jaag. lly

I'd

nil'" andrrs

a:-. gnt;, ni<•.

t•n uit·

t•ni~;

...

t~

gduich- wat hy maalc

i-;

di(· 'an die 11 il<t...bol<lu'.

Jly

\ t•rl<ct·r tans ond('r ub!-.t'l'\'asie in die Damaslw,.,·ho;.pi

tan!.

Dir

\'ernuwde is dat

hy

ht•l'l ldcin dl·ur sy mordcr 'crlaat en deur die bol,;ke aangt·nl•cm Is.

Dua'?.$e fabroei<e Vervaardig Vir Russe Wapens

Ru,.,lancl

^i;,

brsig om met die hulp \·an J)uitse tt•g-nki nuwe V -waprns in dir

Ru~!-.if's-Iwsette

gt•bicd van Duits lund tc , ·er- vaardig. Hit "ord

~Niocn

in 'n aantal \'onrm:llig-<• Duit!'e oor- logsfabril'l,t•. \t•rl<lat\1' "or<l <lat

hierdi!' fabril·l;t• op die hoogs moontlil'<· J;erf 11 crl\.

Daar word Ml:t:tr \\:lf)Cntuig, w&arontlcr 'n nuwc l.:ragnmr- pyl, dit• V-1. "fl''sinl•' spuitYiieg- tuie, 'uurpylhrand-;tof 'ir \'- wapcns t•n dnilthoot-onderdele in minstcns

f

it·n DuitsP fab•·ieltr gemaak Dit·

nu~SI'

laat grt•n on<lersocl( Yon dir Geallicrrdes by hi!'nlie fahl'il'ltc toe nir.

llESPROEIIK(;SKE:'IIA \'IR

VR\"S'rAA'I'. -

Die rcg<'ring is van voorncme om groot hc- sp•·ociingswerli:e, geskoci op die lees v:m die Tcnncssce-Vallci in Amcril\a, in die Vryslant tot stand te bring.

Die

1\'linister van L:1ndc hct aangel<ondig dat groot l'crandering in die Vry- staat op die landboug.,bi£'d sal plaas\·incl as gevolg ,·an di6 plannc. Groot

bcsprociing~\\'t•r

kc en strccf(bcplanning sal aang(•pak word. Daat· s:\1 oral gt·oot d"mme gehou won!. 'n Begin sal gemaak word om skcmas by die Vet- en

~and

ri,·ier aan te pak. Daamp sal dammc by die Hiet-, ('alerlon- cn :\Iodderril'ier gct:ou \\'O!'d.

Deur hit•rdic dammc sal meer as 'n miljoen mo1·g grond onder bespt·o<'iing gcbring )(an word.

BLADSY VYF

W <ID~@!$~ll W egg<e~tt<eEelk

!Inn IHI®~ml@J<.errRn®lklkce

Die polisie en voedselinspek- teurs het \'erlcde week drasties opgetree aan die Rand teen winkelicrs wat skaars voedsel- soorte opgegaar hct. Die !<lop- jag is uitgcl'oer op die inisiatief ,·an die adjunk-,·oedselkontro- Jeur, mnr. Jack Gibson. Kcge- en-vecrtig winkels was nan klopjagte onderhcwig en daar is op groot hocveeJhedc voedsel waaraan 'n tckort in die land bestaan, beslag gele, o.a. ver- bode pt·odukte soos mielierys en wit mieliemeel.

Die artil<els is weggestecl(

ge\·inu onder toonbankc, in slaapkamers onder beddens.

en selfs in hoenderhokke.

Party van die \"Oedsei was op baie ongcsonde plekke weg- gesteelc. Onder meer was daar rys, suiker, melk, seep, \'et, Jcerse, kool<Olie, meelblom, Iw- ringsemels \\eggesteek.

Die klopjagte is hoofsaak-

lil<

in naturelle-woonbuurtes

gcdoen.

O .JB. §JENT.RUM,

IPAARL

Die Vroue-Kommando, Paarl, is in l<ennis gestel dat die O.B.-

Vriendskapsentrum in Dwars- in-die -\\'eg, nie meer tot hulle

beskikking sal wees nie.

LET \VEL. - Vrydng, 18

01\t.

open ons weer in die ruim Slcoolgebou aglcr d io Duitse

Ii:erk uit I\Iculstraat.

Elke Vrydagnamiddag en Sa- terdagoggend is die Sentrum

oop \'ir lede en besoekers.

Stuur Nuusberigte

r .,.

'"' Die redaksie wil die verskil-

lcnde lwmmandu's wat nog nie 'n korrcspondent vir Die O.B.

benoem het nie, vcrsock om dit sondcr versuim te doen. Hier- dic korrespond<:'ntc sal vcrant- woordelik wecs \'ir die aan- sluur van berigtc oor kommando-bedrywighcdc

l'llS.

Dit moct di<' redaksie so spoedig moont- lik nadat funl<sics plaasgcvind hct, bereik.

MARKAGENTSKAP VROEE MORE-MARK

KAAPSTAD

0

Betallng gesldell onmlddelllk n-eek11ks, mnandellks of

soos \'erlang 9

Beste hecrsonde pryse 0

MINNAAR EN VAN SCHOOR.

Elenaar: GtTSTAV RETIEF

A.V.B.O.B.

J,ylt1H\Mlr~t'rl4, Lr:tbtt•~nm:\l~•·r.,, Jl(•gru!rti<Jvt·~t·l{crat\r"

Blo<'mfontrin - Pretoria 130 Taklm

VIR VEII..INGfJ

E...~ Emlii'DO~I-VERKOPINGS

Wmml ~n~ll»~~<ek 'J.ra

⁴

lUlS8: Mpy .. Bjp)k.,

SEC'DEITY-GEBOU- KAAPSTAD

Taklr'.mtore: Bellville,

Bt."fllld

eo Wynberg.

Stt«)}WW<e Stowwe

SOOS MIN rir MANS gemaak denr 'N SNYER SOOS MIN

VAIN ZVfLS

Hoofu.:eg PAARL

SUKSES

IN U EliSAI\IENl::i.

SUKSES

L'>

U

LOOPB.\A~.

GE\\'AAHBOHG

deur

DIE BESTE. EE:\"'VOl:DIGSTE. en GOEDKOOPSTE KORRESPOXDEXSIELESSE.

:'lfODELA:'\TWOORDE np Y.:liSA)IEX\"RAE.

Sln·yf onmiddcllil\ aan:

DIE SEJ(J~ETARIS

Lyceum Kollege, Posbus 5482, Johannesburg

(6)

DIE O.B., WOE.'\SDAG, · 1 SEPT. 19· 16.

---

GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES

0

JJan\·ln hf't na d.Jt" ~1(.-\J\.I·:J. tu,.sen mr-n~ en n.np GESO't:f<:

0~ 0.11. bet ille SIL\lU'L IU-.~n nd\crlccrdo•r en pulllll'l< GE\ 1:-iD!

0

l>IE O.H. \·;nd sy u~('r; ln cJ t~rn•!e hu!sGCSlnne oor d!e hele land, wa.nr d.t -r.ct t<,cw;;d1!iJ; ,;e:t"-.: t w r ~-

Ult ltlf•lr, nltl<ers spru.Jt t;rool bnme . . . UIL hlcrdl~ ltlcln '"''''J;'f>ln~s •t•rtolt );'root dlwhlcndc.

0

l.'!Utlt:l' \ Ul (.;l.hi.A<:>JIFl!>f.~:lllJE AIJ\ l.lt'fE!'\SlliS:

UtUSllOUtlt!UJCt\ h.f•nnlti.~('\\ lng-~:

( v .. •rluwmh, nuw~Uk, t;cboortc, RterfJ;e\'nl, 1n memurlnm, gcluk\'liren ..

slnt:. en•.) 2tl. per woorcl: rrllnuJoum 4/· per pla-.Jinb. Vooruttbetaal- baur. \ !r herhal!nbs :!5 psi. n!alng.

u.andeLtiad \ .-rtf'O .. ft""':

J:.:nJ.:.dt~ p.p..s.::~~ (voorujtt.c·:anlb:tn:-): 3t.!. P<"T woo:d, m!n.:num 6/· per p.as:nt;. \":r :! t .t :!tj ac;~t?rct•n\·ois,tnCe pia ^l~;:s•2•')d pt'r woord, ^~li mmuw ~ ... ptr ;~;-~to~m;. YJr :;-; lt..~!. 52 &.t;tercenv)!t;~nt!c rtas.:-:.gs: ::!d.

per woord, mtntrnum ·1/· 111.: r pl~·.~ln0^•

lntel<en~eld uv .. Ill~ U.U." (vcr•l<yn wc,•ltlll<•): 10/- per Jaar of 5/- vir

a

mnnndc.

Vooru1tbet.aall>a .. ar. Stuur ndvertensl\''lH.'Stl'lling$ eo wt~k~o~,;cltl nu: HU~ o . .u., PORbus ~8, :,tcllt•nho~ch.

GE BOOR TE

:\}:~THLI="(~ \ ~ X ... k C'~ Bt"'i;S

(n~c: P...ab.{'' van , t:n.i\.;. ~~,..ubels··, Du~ Paarl. (..-o rhee:: wtu.::r •. l! ·en Ob- S('rvatory), 'n \\•'h;esku·f·~ eer~tehn,.;

fl:<'Un op 25 Au;;ustue:. 1'\n:t::; die Hc£>r, on~ dank aan d•Jk 1 rr en ''t.:rplee-gstrr~.

VE R I.OWIXG

DANKHXURJ-:R-VA'f' ROOYF.'f'.

On~ twce, :"nr·tlt•, dl)~tt>r v:-tn gent C'O k•,m·!te. DA~nh'nlser ,. tn Hdpmek::t"'tr :Xn··-..1. e:: 1 ·~ , I'C'U~ \' n :-:.:~:-. ~.::l nH v.

c J. van

n

·t:n \'&!1 g .... ve~ O:tk~.

Nnta1, maak t k• r.d !:H (" ns ,·er:• '' 1•.

\.BRBEP. \' \N ROOYF.N. - Oom twee, CbrJninnn. (JUtlS!l' ~-~t.•un van mnr.

en rnm. \. J J. Cit>rt.rr. J\:ny:;n:1, ¹n Corrie? tWr•·•~·~ ow! ·tc du~tt•r '"an mnr.

en mev. I,::naUur \".1n Rnoy.-.n, Kn:;"nn.

wens aoan ,·rlt•ndi'\ <'n fn.mllh) bekPnt! l~

tnt'!.O.l\. ctat ons

''fl

31 A\1;.-:u::~tus vt"rll"'IJf grraal< bet

H t"'WE LIK

VIr pnrtytJiea. resop Jes dinees. pro- l>cer dte I<anp•:adse A frli<nner I<orrto- Dulo (K.T.I<.). Ult W!Hid~l~ncr;, Qro()tC Kerk-gebou. LUI: hecrlll< verwarm en gesell!t; op l<<>udst~ dnf:. Gerletllko, Dot!IJ{e en doellrerrcndo dlcns.

GRAFSTEEN-\\'ERKE

Gr&tsteno, M<lnumeote on Randmuro opgerlg ont~:o plek 10 die Unto R=dpleec ons VIr ·n baonder bllllke

l!wotnsle.

lt.A. OR.~FRTEE~- 1:111 ~10:-lT~ffiNT·

WERKY. (f:IENfl.) BEPF.UJ(

pann!e Clll!e. B•~turendc Dlrel<tour).

VOORTREKKER'I\'EO - MAITLAND.

B'ono lS-H20 on ~-2823 - PosbUD 2.

AGENTS

HAPPE lnterpru\'lnaln.lr :\.:f'nh;h:nppc (l;dmt<J.) llpk: •• Gruutf'" 1\.f'rliS:rhuu S21. linnr•.!>to<l.

Tetegraf.cse adrt~ Ir.t~:-ft:-os·•. Foon 2·-l560. Ors ts moJ.• 'ru.rs t:'l a.fo;lat:s en ver•eonwoor<!Jg pl:tttelandse b~sl~;

bcde van cniJ;C aard. :o~owt! ab dle broiange vnn prtvnat persunr; l<oop en verl<'lOP va.ste on u.ndtr t.••ndu:nme entc:o pJelt ln die Unte C!'n hnnteer ve-rl<opln,::n en lnkoplngs vnn ~u:~e aa.rd tn die

buiteland. 6603/52

ALGEJ\tENE IIANDELAARS

COETZF.R !'E \\I '\1\EL H v. Me~

fimnn- en C l< •rnnt \'ASCO \'(r Dames em Bah!li<lcr""S!e, K:-u!r!enifrs·

wnre, Vert ens. 5600TK

OOSTELIKE WINKELS. Beaoek

t.'!lB by ole cuwe prroeel. B/v Adderley-

en Pcflstratc. Port Elizabeth. TK5529

BELANGRm \'IR D AMES

l't;THO:'-"EJ.L \, K'lm~r ·11·1 Gr<><>l••

Ke:-tq::ebo:J. l~n l' •• ,,L Fv. ^!l Z-:!17'~.

Kom na o:Js \ r !1 "~1,:~

,;n ....

~. R :na~

Snyerspakke. 'I"r cit :.wt~ .. · •Ji< :ck.i<e.

Ook trout:"lbbCrf!S \VC :~ e:,~;na~k na.

mate.

BETREKI{IXG VAKA .. "'\'T

C1Y.l<WALTI'T,._l :F:HnE 'IOTORWEIU\-

TLII(.;J{l_ 1': UIOI·; IU:NOUIG, - Mel•!

ou-!1':-do::n, ~;tlrnu•t

or

ong('troud, on~irr

vJndlnJ: en \:-•'J! .• te rtntum wnn.rop dttn::t.c s.a..n,·a~r hnn v .. · :-.~ Salar; ~ £') per we~k. i. • .... r~ kn !.~-!. • :"'..:o ::"'~~~luit.

Go"le- ,·oon:·~.tC" ,., .. d:e r..,. !.e pE:"~I(')n.

- .llONNIF.Y ^AI ,J': GAP..\C 1-;, Pn•bus 3:>.

BONNIE\" A I.E. 28. S/1B tn:K\\ A \It-~ Ju k. hu· -h ,,a! .. ·1er a..~t)olt

bekwa.rne hulp \'lr hu(-.w(·rk. 1 Okt<•h<'r Mt\ld ondervindlnJ~ t•n O'l•lf•rt!om. ~kryf vir bcsondt:>rlH'd•·. t'n :--hllt J!f'lUig:;kr!f•c 1n, a.:tn VAN ~\"L, J ... nchit'lweo. RO~·

DEBOSCH. 1 913

B0:\1E,

PLANTE

E. "< S AAD

liEHUOI.llT •c v:tro !nge\'oOrM

(~rn('nte ('0 1\Jum,nd<' h•·t (•OS aangeltom en versek"·r h •• r·n <UJ•l'r J.;~balte rrPul- tate. Skry! ,,m Pr~·:-\Jy!' en bestrl u voorradc nou vir h!t>rd!e voorjaar! E~tc nlnt luin~ O•wrp:'lmpot..·n ~nnd spes!nn.l ultg:csocl<, f)OI-!t'~'Wf'OI'\:'lf•l vir mn•rk 1'\n lluls;;ebrulk. ~/6 p~r """• Ji/6 per lb.

Tom Wa.~:er.n \\~rln:!rm Jt n 2'6 pe-r on~.

17 6 per Jh ~A.n'".S ~n.,;•·Vt:•crc!c 5Uikcr·

ef)et Wort ... locxu! 3 .. ptr ons. 25 '· p('r lb. Cop~>nh:ac.~n :'-o!nrk ~n E~!o\.hn!z, ~ Glory Koo1<{na•1 \'Jr 101~:-k en hut • utn.

2/0 per on~. :!:' 1; p._•r It•. \'iroflay Y1t:l.·

mine Splna~!f', Z G twr '-L lb. ~faF<tn·..trm Jumbo rtur-:'lctl;.:e ..~\ HWrll<a;lnse ~<'Sit.:J:ll'S 1n ver~k('ldt'nhrfd \':tn hiC'ure. 2/6 ('n

r,,.

per pakklc. Blackmnrr en Lan~rJon

Super D~lphlntums, ~/6 rn 5/· ptr r•nk- Kie. J{ontn.nt r1( dt:·f!4l..::lt() moet br<'~tel-

1Jng ve-n..;t'S1'1. Voc~ 21·