Die O.B. Jaargang 3, no.41

\

- .

· ' t

Geregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.

V I R U V-R IE N D E GASTE

u

SE WYNE

. DERDE JAARGANG. WOENSDAG, 30 AUGtJSTUS 1944 . No. 41.

0.~ . -Noodhulp Ora Reeds Slag- Offers van Nuwe Arrestasie-Woede

Voedsel na

Terwyl

Engeland Uitgevoer.

Volk Gebrek Ly '

Vakbonde Moet Cesterk Word se K.G. Dll\ skandaal In verband met die Unle se voedseltekorto blyk soveel ernstlger in die lig van gegewens ver·

strek deur die Britse Ministelie van Voedse t. Dit blyk dat die Unle gewel·

dlge voorrade van sy produkte na Engeland en die vreemde ultvoer on·

,Ek"' gee u vanaand die venekerlng dat daar nle 'n hofsaa k sal kom wat die

0.8.

In die M entz·saak skuldlg sal vlnd nle, omdat dlt nie die

0.8.

Is w at dlt gedoen het nie," het die Kommandant·Generaal, dr. Hans van Rensburg, verklaar toe hy op

19

Aug. 'n Noodhulpfunkslo te Brak·

pan toege spreek het. Die polltiol het egter hierdle voorval me t albel · hande aangegryp om 'n nuwe ultimatum teen die

0.8.

ult te vaardig, en ook om vir die regering ,,sa l" te skree. Die gevolg Is dat •n nuwe vlaag van vcrvolging oor ons koppe losgebars het. Elkeen wat maar enigslns verdlnk word va n •n s.J. te w ees, word In die tronk gestop. van die ses man is reeds 25 gevang en die res sa l glp nog volg" het die K.G. on·

der gelag gese.

' det'wyl daar In die land •n nypende tekort aan dergolike voedselsoorto Is.

Hierdie nU\v.e vlaag van arrestasies herinner spreker aan 'n vorige keer toe dr. Malan in die Paarl ook ,sal"

geskree het en dit gevolg is deu1' die opsluiting van 400 Afrikaners, die meeste van wie in die konsentrasie- kamp beland bet.

, Net soos die Noodhulpfonds vir die vrouens en kinders van daardie mans gesorg hot en nog sorg, so sal hy ook vir die afhanklike& van hierdle Jongste slagofters sorg. H lerdle man no se geslnne word reeds

vanaan~

al deur die Noodhulpfonds ged· ra, · (toegejuig).

Ons vyande kan daarvan verseker wees dat bulle die Afrikanervolk nie deur bierdie vervolging sal breek nie.

Dit is tog lankal duidelik dat die doel van die interneringsbeleid nie is om die staat teen gevare te beskerm nie, . maar wel om <lie Afrikanervolk te in- timideer. En ons weet ook dat dit nie net waarbeidsridders is wat Afri- kaners uitgelewe1· bet nie, ook bier op die Rand."

Dr. Van · Rensburg bet voorts dr.

Malan se jongste uitskopbevel behan- del en sy gehoor aangeraai om nie te kies nie. ,Laat bulle u uitskop as bulle wil. Vir vyf jaar bet

\1

binne die O.B. die spit afgebyt in die repu- blikeinse stryd. Die

0.8,

het dus die beste Afrikaners In sy

g~Jedero

ge·

trek. As die politic! ·nou sulke mense wll ultskop Is dit hulle saak."

BOER EN WERKER

saamhorlgheidsgevoel tussen die plat·

teland~r

e n die stedellke worker gew e k.

Die Ossewabrandwag wil nle die vak·

bonde ve'ronietig nle en sal newer sy lede vra om by vakbonde aan te slult as om daaruit te bedank,, want dlt Is die werker se enigste wapon op die oombllk teen kapltaUstiese ultbuitlng.

Die K.G. bet ook verwys na. die

Tr~nsvaalse

H.N.P.-leier se

onlan~­

se opmerking dat die O.B. kommums- ties word omdat die O.B. ook vir die we1·ke1·, soldaat en boer seggenskap in die regering wil gee. ,,Hierdle H.N.P.·Jeler

wll

die werker e n sol·

daat so stem h@ maar wil nie vir hulle seggenskap gee nle."

Dr. Van Rensburg het in hierdie , verband ook melding

~~:emaak

van

'n

reeks artikels wut in die afge- lope tyd onder die naam van Dulcie Hartwell ;. in ,Die Huisgenoot," 'n hoogstaande kultuurblad en die steun- pilaar van die H.N.P. se perswese,

\'erskyn. Sy is 'n meclewerkster van Solly Sachs en is bekend vanwei:i haar kommunistieae gesindheid. Naar a.r- tikels word nie aileen in ,Die Huis- genoot" opgeneem nie maar dit word selfs vooraf deur die redakteur van die blad aangeprys. ,,Ek vind daat·

nil{s verkeerd mee nio, maar st.el u voor wat sou gebeur het as ,Die O.B."

hierdie artikels sou geplaas het."

Engeland hot In die Unle bestelllngs geplaas vtr

219

tniljoen pond bllkke vleis en gl'"oento, waarvah reeds

15

miiJocn f;elewer Is. van die lngemaak·

te voedselsoorte sat slogs

33

mlljoen pond tot besklkklng van die Unie se' eic beVOiking geplaas wor.d, d,w,s. min·

· der as een·agtste, en dlt wannecr h'uisvroue ult wanhoop al dreig om die regering so koelkamers te bestorm vir kos.

JEUGOFFER

Cornelia Dumas van KuilsriV'ier het 'n pakkie aan komdt. Pereira gestuur;

dit is opgemaak uit spaarpl\nnies van haar sakgeld op kosskool en bevat die mooi bedraggie van £2-8-9. Dit jlaan alles vir daardie maatjies wie se pappies geinterneer is.

WIL NIE SAAM WERK.

Met verwysing na die ossewabrand·

wag, het dr. Malan op 25 Augustus te Malmesbury die voJgende ultlating gedoen, wat beskou kan word as sy antwoord op ar. Van Renshurg se aanbod tot sa.mewerklng van 22 Junle:

,Met die me todes van TsJaka en Din•

gaan e-n van Chicago se onderwl!reld het die H.N.P. nog nooit lets te doen gehad nle. Om nou te vra om die H.N.P. te koppel aan organlsasles soos die van dr. Van Rensburg dan

d

ek: .Nee, nogmaals nee• .'' (Die Burger, 26 Augustus).

Van dlo gek'ondenseerde melk (30 mllJoen pond), ingemaakte groente

(SA

miljoen pond) en lngemaakte vrugte

(39

mlljoen pond) sal hierdie Jaar mindor as 7 ! persent vir gebrulk In die Unie beskikbaar wees.

Op hoe •n reuse-skaal voedsel deur die Departement van v erdediging op·

gehoop word, blyk uit -die jongste stap van die regeling .waarvolgens die leer w eekllks ·n· halfmiljoon pond bllkkles vlels aan die publiek gaan verkoop ,vir solank die huidige tekort duur.'' Daar is ook kort gelede in die rege·

ringspers •n berciep op stedelinge ge-- doeh om hul ele groento to plant met die oog op die groot voorrade groente wat vir oorlogsgebrulk die land ult·

gevoer sal word en die tekort wat dlen' tcngevoJge gaan ontstaan.

SPEURDERS SOEK WYD

Na Die Vaderland berig bet die speurdiens van Johannesbul'S!: tot ver- lede week,. reeds 26 persone in die tronk laat opsluit in verband met die Mentz-voorval. Vier van hune is In·

tussen weer vrygelaat, o.a. mnr.

H~,

w. Kammeyer nadat hY

22

dae lank opgeslult was.

Slegs een persoon is uiteindelik aangelda voor die bof. Die saa.k kom op 4 September voor.

. HUL ANTWOORD

Onderstaande brief is tipies van

~die

reaksie in die O.B.-kringe teen dr.

Malan se sinlose

oorlog~verklaring

kort gelede, toe by O.B.-lede opg eroep het om bul organisasie te bedank :

,Ingesluit 'n tjek vir £16-4-0 )Bynde vir O.B.-Noodhulpfonds deur my kommando gestuur. Dit is die ant- woord wat Lichtenburg se O.B.'s gee aan die Malan-politici se aanvalle op die O.B .-Noodhulpfonds.

(get.) R. G. B. Immolman."

Voortgaande het die K.G. gese dat die O.B. in die komende jaar sy krag- te aan die arbeidsfront gaan wy om- dat die meeste moeilikheid in die toe- koms daar kan verwag word. Die idee van die Arbeidsfront is juls om die hele volk agter die Afrlkanerwer•

ker te skaar en om die werker aster die plattelandse bOer te

ska~r.

Ge·

Jukkig hOt die O.B. · reeds •n hegte

Die vergadering is v;elei dellr genl.

;J.

G. A. du Toit wat ook die mid- dag die funksie geopen het en hoof- genl. G. Puren bet met gebed voor- gegaan. Die funksie moes in die buite- lug gehou word en wei op 'n plek wat nie maklik to voet bereikbaar is nie, aangesien sale vir die O.B. geweier word. Dit- bet die K.G. die opmerking laat ontval dat die aanklagkantore nog die enigsto geboue is wat vir d,ie O.B. oopstaall. - (Korr.).

I BINNE 1 a ID:AE

Houtplaag Brei Uit

,Ondersoek" nog , Gedeeltelik"

in die Verskiet .

VoJgens mededeling aan die pers deur dr. E. G. Nel, lnsektekundige In dte

D~partement

van Landbou, word die ltallaanse kewer nog steeds op nuwe pJekke ontdek. Aanvanklik Is gemeen dat hY net beperk Is tot •n kolletjle In die Kaapse Sklereiland, maar nou Is sy teenwoordigl\eld ook op Kuilsrlvler opgemerk. Dr. Nel spreek die menlng ult dat daar ,moontllk"

•n opname van die omvang van flierdte plaag semaak sal word. ,So •n o . n·

de~k,"

het hY

gese~

,Is nle meer heeltemal In die versklet nle." As amptenaar kan dr. Nel natuurllk net aan!»Bvellngs maak by die demokratieso

b&Windhebber~,

en die publlek weet al )1oe (Jr. ,Nel · hom o. or hlerdle nu:Ne

be·

drelglng verontrus. SY , beywerlng het ten gevolge gehad dat die demokra.t6 glo nou darem verpligte regulasJe!l oor die behantf.ellng van tlmmerhout teen dl6 kewer , onder/ bespreklng" het.

Ult ervaring weet ons dat

11

beSpreklng"

die hoogtepunt van demokratiese op•

trede vorm. Nadat die plaag ver meer as •n jaar gele'de ontdek Is, het die lustelose klomp demokrato nou darom so ver gevorder dat hulle die bedrel·

ging begin ,,bespreek". Oor •n paar • maandel- indlon ons wll deurgaan vil' i

optimiste- kan •n ,voorstel" om die 1 gevaar te ondersoek, verwag word, en daarmee sal die demokrate •n nuwe Jaartaak verrig h6. - Dan sal dr. Nel kan aankondig dat die bestrydlng van die gevaar ,nle meer heettemal in die versklet Is nie.'' Suld·Afrlka se red•

ding sal egter heelt!lmal In die ve...- skiet bly tot t yd en 'wyl •n gesagstaat verrys wat deur optroede gekenmerk sal word en nie deur ,beSpreklngsn nle.

NADAT U lliET lilY KUBSUS BEGIN BET, SAL :dK BEWYS LE\VEB Oli 'N NU\VE lliAN VAN U TE

!IIAAK

OF

U FOOJE TERUO '1'£ BETAAL.

e

Geen ander ll:unus lain u hlerdle waazo- borl' l'ee nJe,

e

Ill JAam. se onderv~dlnr on studio van dlo monallko Uggnam stel my In ataat om u die belte afrlgtlng per poa te 1ee.

e

Bferdle 11:ur1u1 Is die beete on r;oeclkoop- ate (vir BY bol! rehalte) In die werelcl.

e Dit is oorspronklik, volledig: modern en pragtig genlustreerd.

e

U

ouderdom of ambag is geen hindernis nie.

e Geniet die lewe deur gesond en sterk te wees ..

e Baie Springbok-atlete en Kampioen Sportsmanne in die land is Hefer-leerlinge.

8kryf om beiOnderbecle aan:

JOHAN HEFER :...._ Poabus 8809 ...:.... JOHANNESBURG.

tltunr IDJ' IIIIObUef, 10ncler vapllcUnJ, volle besouderbcde omtren_t u kursill.

Num

··· ···

Adrea

··· ··· ···

-.

f!WEE

PL U I MYEE

Die Beele J.l'lrma om n PLUDfv.EE,

• EIEBS ea aoder PBODUKTE aan le atnor Ia:

C. M . ELOFF E N KI E .

(Edma,) Bepuk

MOBE&UBK (PoebDI 718ll) NEWTON

,,Die daad is alJes, niks die roem .... "

- GOETHE.

Wil u 'n medeboumeester word van die grootste eko- nomiese Volksmonument in ons land?

Raad,pleeg

ASOKOR BPK.

Posbus 402, BLOEl\1F0.1\ TTEIN.

BETSJOEANALAND ! !

( VRVBURG)

DJ.reklenre: senator I BanbenheJmer eA A.

o.

du Pleaala.

PLASE I ERWE I I HUlSE I I I GELD I I I

wn u •o piaU or bu.. koop or verkoop, buur or verbuurT raadpleeg die ou BIJTSJOEANALAND CVRYDUBG> STOOK

FAXB8 (EIENDS.) BPK., 40(a) dn Pluell Oebone, lllarbtnat.

Poebu : 170 - Telr.: ,.J.I'alracent."

V BYBtJBQ.

Adverteerdera Handhaar U Self deur In Ole O.B. te Adverteer.

Schoemanello Drank ....

VI R KWALITEIT EN TEVREDE N·

HElD DIE GOOD KOOPSTE

.. ,!!

!

~~ :: l I a

n so;

i~ .. .

~.s ~! o ..

~~

^{!loP. ~~}

\VYNE:

Fookelwyn

.. .. .. ..

^7/-

Lewenawyn

.. .. .. ..

^3/11

Vermouth

.. .. .. ..

3/- Halllekra&l - CocktaU

..

4/- SOET \VYNE:

Llkellrw)'D en Ou Port 2/6 11/- ou Wit Port eo 'Sauterne 2/6 Port, Bool 'soet :r.t:uakadel, Wit

Boet Muakadel

.. ..

^{1/8 8/-}

.TerlpiSJ), Boot en Wit

..

^{1/9 814}

Worcester Hook en Pontalt

..

^{1/7 7/6}

SJEBBIES:

Amontellaclo (Drol), Kimberley Xhlb (Drol), Ou Brulll (Soete- rig), Ou Oloroao (Soet),

..

^2/9

Goue (Soet)

.. .. ..

^{2/6 10/-}

Spulale (Boeterls)

.. ..

^{1/6 7/3}

BJerrle (Boeterlg)

..

^{1/r!; 6/9}

DBO.a \VYNE:

Burgundy 1/9

Claret en Wit Droe 1/6 BBANDE\VYNE:

8/8 Super de Luxe

De LuD 7/8 3$/-

EUtra Speelaal 7/- 37/-

F.C.

.. .. ..

^{8/6 38/-}

BucliU

.. .. ..

^7/6

.JENE\VEB

.. .. ..

^7/6

LIKEUBS: •

Creme de Cacao • • 7/6 Qoue :r.t:andcrln, Curaocoo, Kwn- mel, Pleaans, Perake, Appelkoos 7/- NaeltJie .. .. • • .. .. .. .. 6/6 Kerale, Anya, Gemmer, Lemoen,

van der Hum, Pepennent • • 6/6 34/- .JENE\VEB-LIKEUBS:

Lemoen en Suurlemoen • • • . 7/6

~~~ or 11- per

e

afatar wanneer Kontan~ me~

BeateWnr re.tnor word.

Voer by 6/- ...tr kiHJe en bottela, en 111/- ...tr vaatJie wat vercoed 11&1 word by tenac-

-ll.l.q.

^{0... Jewer ~ l.a ona lnhonen}

IIOlank ooa voorrade vall lnboaere bet, eA aUeenl1k op vool"'ftoUde clat die lnhonen blnne

-u.

dae aan ona tenac beiOrr word. Ween•

bone.l akaarlte kaD one aUeenllk l.a ooa ele bone .. , kllalca dra.Dl' verpak, waar anlke drank •n mtnlmnm prya VIUl tl-11-0 beloop (11/- vb Jnllonere tnsealuJt), lndlcn soedkoper kli- Blea verloui word moet u u ele lnbouen nan ODS .JtnlU,

Word verkoop 1.a H-bottel-ldlalea of 6-rei- J.~np-aatJiea of poter. V klaatu vall U bot- tel kaD,

w,..,

Brandewyn, oleneYer, UkeUr, vermouth en .llanekra&l bevat. Terme: - K.M.B. phil trclnceld oa e:rJ7ne, K.B.A. plua treJnkommlaiJe. V.O.S. OUDTSHOOBN.

Beste! van

JURGENS SCHOEMAN,

POSBUS

142, -

OUDTSHOORN.

...

DIE O.B., WOENSDAG, 30 AUG. 1944.

I

Brie f. Aan My Demokratiese Vriend

Geagtc Yriend,-Jy sal onthou dat ek nog kort gelede vir jou geskryf hot.

dat. die Ossewabrandwag geen wapen weggooi nie. I n my brief van 19 J ulie hot ck as volg verklaar: ,Enige wa- pcn kan dus slaag namate die omstan- dighcdo dit vereis, maar die con groot

\' Oreistc is dat die HELE volk gemo- biliseer moet word in een magtige )>e- weging." J y sou dus bogryp het hoe belangrik die Kommandant-goneraal so verklaring van

5

Aup;ust.u11 was toe hy to lcenne gegee hot dnt die Ossewa- brandwag moont lik self die Ieiding op hom sal neem by ' n aan8tnande ver- kiesing. Dit beteken in die cerste

p~aas

dat die Ossewabrandwag so vin-

mg

gevorder het met sy mobilisering van die volk dat hy reeds begin dink ann die moontlikheid om ' n bosli8sendE>

slag by die stem bus to knn ' slnan. I n die tweedo plans betoken hi()rdie ver- klaring dat die stryd by die nanstaa n- de verkiesing waarskynlik nio sal gaan oor die eon of ander ,bastcrplakkaat"

of vleisskema nie, soos ons dit in die partypolitiek gewoon was nio, maar oor die vraag of Suid·Afrlka Ianger ultgelewer sal wees aan die hulpeloos- heid van die volksv4lrdelende demokra·

sie. Dlt sal •n s tryd wees tussen dl8 partykramers aan die een kant en die volk aan dfe, ander kant.

NIE REPUBLI KEINS

Nou mag jy vrn. of die Ossewnbrnna- wng nie in gevaar

~taan

om seH 'n party te wor d deur 'sy deelnnme nan die politieke stem bus nie. • Geen ge vnnr. Toe Engeland destyds sy troepe na die 8oererepublieke ges tuur hat om hulle te ver ower , was dit geen bowys dat Engeland republikeins geword hat nle. Hy moss eers op republik&lnse gabled kom om die Republleke te kau vernletig. So ook gaan die

ossewa~

br andwag sy volkstroepe stuur om die pal'Jement binne te dring e n die hele uitlandse stelsel dan te vervang deur sy ale eenhO idstaat waa r in die volk tot samewer king gemobillseer sal wees en nie tot onderlinge twis en tweadrag soos In die partystelsel nie. Buitendion ' is dit n ie die HELE Ossownbrandwng

wat na die parlomcnt gaan n·ie, maar net enkele lode om daar 'n front

t~

v?rm. Die Ossewabrandwag as soda- mg bly nog 'n buiteparlementere volks- beweging. Die Kommandantgeneraal en die Adjunk· kommandant·generaal sal b.v. noolt self as kandidate gaan s taan nie. R ullo sal net 'n nfdeling van die volk stuur om die parlement to gaan ve rower, maar agter daardie nfdeling .gooi dio O ssewabrandwag

8~

hole ge\\•J g net soo8 hy sy hele gewig inwcrp agter sy Arbeidsfront.

GOUER

Hierdie stap bet _gouor gekom as w11t ons aanvanklik gcdink bet. Die oor

s~ak

danrvoor is. in die eerste plaal!

d1 e snclle vordermp; wat die -().B. sc Arbeldstront op d ie oomblik maak waar deur

ens

binne kort In staat ge- stel sal

word

om die voila krag van die wer kers agter die Beweging in te gooi net soos die O. B. weer sy voila krag agler die werker in sy besondere stryd sal inwerp. Die O.B. stann in die beste geleen thcid om d ie stryd in die stedc te wen. Die R.N.P ., by voorbeeld, kon in die jongst& vcrkicsing slogs een stedelikc so tel verower.

I n die tweede plaas is ons stap

ver~

haas as gcvolg van dr. Malan se nuwc skeurbeleid. Soos ck tcvore vir jou geskryf bet, is dit volstrck noodsaak- lik dnt die !tO le volk by ' n verlciesing gemobiliscor word . Dr. Malan kan hierdie bclangrike punt nog nie raak sion nie. In dieselfde w&ak wat die sekl"eta ris van sy party ' n oproep doen aan partytakke om hull e te beywer vir die werwing van meer ledl)

₁

doen dr.

Malan •n beroep. op dleselfde takke om a ile 0.8.-ledo ul t te skopl Hy Is dus besig om sy par ty nog a ltyd kleiner te maak. Watter hOOp hat hy ·dan om d ie aanstaande ver kiesing vir die Afrik,anerdotn te wen'l Sy optrede het.

die O.B. \'erplig om nou self die volle

politie~e

Ieiding op hom to neom. Die stryd sal non gnan tusscn volksver- deeldheid en voikseonheid, tussen ka-- pitalisme on sosialisme,

tu~sen

impe- rinlisme en nasionalisme, tusscn de- mokrasie en volksgesagstaat. lnder- dllad ' n maklikc kcuse·!

0 .8 .-Arbeids/aer Se Eise om

Steun Mynwe rkers Hoer Lone

Egter te Speel Regering en

in Hande Base

van

,

In 'n toespraak by seleentheid van o .B.·dagvier ins te Melville, J o · hannesburg, op

12

August us, ttet dr. P. J , M eyer verklaar dat d ie 0.8.·

arbeldslaer hom ten voila ver eenselwlg met d ie mynwerkers se eise om heir lone, maar tegelyk8rtyd aewaarsku t&an 'n herhaling van die fiasko van

192?t

Die s tryd moat so gevoer word dat dit hierdle keer op •n oor·

winning sal uitloop,

Dr. Meyer het ' n bree.Woorige oor- aig gegee van die stryd teen die Kamer en Departement van :i.\Iynwose wat sedert Oktcber 1948 al ann die gang is om die aanstelling van 'n arbiter . , Die gevoelens loop hoog en daar

is

seifs sprake van ' n moontlil<e staking"

het hy gese. Die

mymverkorsvertak~

king van die O.B.-Arbeidslner het hierdie ontwikkeling noukeurig dop gehou. Namens die O. B. se Arbelds- laer wil spr. dan ook verklaa r dat die O.B. die mynwerkers heelha rtlg steun In hul billlke els om loonsver hoging.

Ult sosialis tiese oogpunt Is dlt niks meer as r egverdig dat die mynwor kers wat met hulle gevaarvolle arbeld die winste vir d ie Kamer van Mynwese opbou, ' n groter aandeel van daardle winste sal verkry nie.

Ons vertrou egter dat' die bcstuur van die l\Iynwerkersunie die onderst.eu- ning van die O.B. teen die kapit.nlis- tiese mynbase

re~

sal begryp. Ons wys daarop dat die mynwerkers van- dng die sterkste vertnkking van die O.B.-Arbeidslaer uitmaak. Hler die m ynwer kers soek hul Ieiding vandag by die o . B.·Arbeidslaer en sonder hullo s t<'un is die mynwl'rkcrs unle Sl'

bestuur magteloos. Trouens, as die ver kiesing van amptenar e van die Mynwerker sunie nlo deur Noodregu·

lasie tot na die oorlog ultgestel was nle, sou die bes tuur . van die Myn·

werkersunio va ndag daar a nders uit·

gesien hot. Die onder8teuning van die O.B.·Iedo aan die besluite van die bestuur va n die Mynwerkersu nie hang daarvan af of die Ar beidslaer· hom met daardie besluite vereenselwig a l dan nle.

Ons weet dat die vakunie-besture in die verlede dikwels maklik besluite geneem het, dog elke keer was dit Afrikaner-werkers wat die spit moes afbyt. Yeral in 1922 was dit. die geval.

Die O.B. gaan seer sekerlik nie toe- Jaat dat die fiasko van

1922

in

1944

herhaal word nie. Die m ynwerkers·

lOde van die O. B.·Arbeldslaor is nie bang om die stryd teen die mynbase aan te knoop nle, maar dan doe n hulle dit op ' n wyse wat d ie oorwinning verseker. Hulle sal beslis nie in die hande van d ie Kamer van :i.\Ivnwese en sy regering speel nie. Daarvoor ken hulle die mooi praatjies en me- todes van die mynbase te goed.

(Korr.).

OND ERSTEUN I I I I

Poskan toor Haarkappers

Kerbtraat 173 - - • - • - PRETOBIA vtr

DA:r.IES en MANS

EJeD&ar: NEEF HENDRIX VAN DEB WALT

W. \' U 1 G T (Eien8.) Ppk.

Fabrikante van

Kelder - en Besproeiings- masjinerie.

Bus 10, HUGENOOT, K.P

GRAND NATIONAL HOTEL

MANSHAARKAPPERSSALON

EKSKLUSIEF • . . • •

VIR NETHEID EN DtENS ELEKTRD::SE APPAB.U'l' IN QEBRUIK KOOP HJER U BOOKGOED EN TOILET-

BENODIGBEDE

HOBLOSIE HERSTELWERK WORD ON- DERNEE.'\1

Elenarce MEV. H. M. VORSTER (Foon 22-4867)

De

Villie'rastraat 51,

J OHANNESBURG.

VLAKBY HOOFKWARTIER GEBlED ,.E"

Oefeninge

vir

GES ONDHEID VE RSLANK ING

e n 'n

MOOI POST UUR Geen Drastiese Metodes.

Skryf aan :

VENUS

P osbus 9033 J ohannesburg

MARKAGE NTSKAP VRO EE M O RE-MARK

KAAPSTAD

BETA LING GESK • IED ONMIDDEL•

LI K. WEE KLI KS, MAANDELI KS OF SOOS V E RLANG.

•

BESTE IIEEBSENDE PKYSI!:,

MINNAAR & • Y AN SCHOOR

E ienaar : GUSTAV RETIEF.

T&leroon

2-o212.

0 . NS is dwarsdeur die Unie, sowel as b1:1ite sy grense, bekend vir goeie drukwerk teen konkurre- rende pryse.

8 ESTE is om ons t e raad- pleeg in verband met u

~nodighede.

Prysnote- rings word gratis ver-

skaf~

Enige soor t druk- werk van visitekaarte tot geleerde Di.ssertasies word onderneem.

Hou Koers Na

Pro Ecclesia-Drukkery

( Edms. ) Bpk.

'Drukken, unaewen en Boekblndtn

Die Lc.an, Stellenbosch .

·.

DIE O.B., WOENSDAG, 30 AUG. 1944.

0.8.-Dag-lnsamelings Openbaar

Groeiende Geesdrif

v orderc borigte wat ontvang is in vcr bond met die

8

Augustus-v ic·

rings toon nog verrassend hoe r esultate. Dit i s duidelik dat dr. Malan

S6

oorlogsverklaring . •n week voor d ie vierings soos •n boomerang op hom teruggeslaan he t. In plaas van die O. B. te b<'nadeel, het dlt juis gedicn as 'n sweeps tag, soos blyk ult die woo·rdo va n 'rr plattelandsc O.B.· IId, dat hy nou tweo varko gaan slag in plaas van eon, en die van ' n stede- ling dat' hy nou twee pond gaan gee in plaas van ecn.

Ult Vryburg word berlg dat di e ·gener aalskap sc insamcling van·

jaar mecr a s

£1,100

belo, op in vergelyking met

£550

verledo jaar - dus , meer as ' n verdubbeling, terwyl uit Nata l bC rig word dat die gcncraalskap

»an gent. Cadle ook met ' n verdubbeling kan s pog.

Geen plek het trouens min<ler op- · gelewer as verlede jaar nie en in die geval van ldeinere kommando's is die opbrengste in sommige gevalle drie- dubbel soveel as 'n jaar geledc.

De Rust se kommando wat :;o pas 'n verwoestende clroogte deurw<>rstel het, het vanjaar

£161

ingebring. Die veldkornetskap van Vlakteplaat.s bet hul funksie ten huise van genl. en veldkte . . John Schoeman gehou en

£46

ingesamel veertien dae nadat bulle ook nog 'n basaar vir die skool gehou het wat £30 ingebring het.

Griekwastad. Niekerkshoop en Grie- kwastad se kommando'n het hul funk- sic op die plaas Bosaar van hfkomdt ..

W. J . Venter gehou. Geesdrif en offervaardigheid was die kenmerk v1tn die byeenkoms wat dan ook

£73

op- gebring het- 'n vermeerdering van

£23

op verlede jaar.

Tulbagh, Hierdie kommando het sy opbrengs vanjaar opgestoot na

£76.

Van hierdie bedrag is

£48

vooraf ver- dien deur die ywerige arbeid van die vroue-kommando. 'n Veldkornette en 'n brandwag het deur die verkoop van rosyntjiebrood, koek en waatle- moenkonfyt die mooi bedrng van

£14

verdien.

Williston. Van hier word groot geesdrif .en toenemende belangstelling berig; soos blyk uit . die opbrengs van

.£16

teenoor verlede jaar se

£5.

Die Spelonke (Knysna). Hierdie klompie

~etroues

het op 12 Augustus op die plaas' van mnr. Ernest Westraad saamgekom en

£12

ingebring. Som- mige lede het myle ver van Soetkraal oor die berge gekom. Melding word gemaak van· die lofwaa'l"dige ywer van ll\flr. 'w estraad wat op eie hout}ie 'n 0.8.-saal bou op sy plaas. Die werk

is a l ver gevorder , .

Hendr lna. Die komnmndo van Hen- drina hot

sy

funksie op

7

Augustus gehou op die plaas van wagkaptein

l\1.

Niemann. Die opkoms was goed en die geesdrif onder lede en nie-lede van. die beste. Die mooi beclrag van

£120 i~>

ingesame1.

Goedgetegen. Die voldkornetskap Goedgelegen (Groot l\Iaric.: o) het op 5 Augustus snamgekom ten huise van

· veldkt. C. J. Eksteen. Daar was geen tokens van tweedrag nio en talle H.N.P.-Iede het meegedoen. Die gees- drif was wonderlik en die

~ed

is teen buitengewoon hoe pryse van die hand gesit. Die mooi bedrng van

£20

is ingesamel. ,

Vredefort. Hierdie komrnando het op

12

Augustus die teenwoordigheiQ vaQ die Kommandant-generaal geniet..

Die funksie het die pragtige bedrag van

£160

opgelewer. In verbnnd met die l\Ientz-voorval het d·ie K.O. gese dat die enigate O.B.-lid wat deur die speurders aangehou was, reeds weer losgelaat is. ,Dr. Malan ' was 'n bie- Ljie te haastig met sy banvlock," het hy gese.

Odcndaalsrust. 1-Iierd-ie kommando het op

8 Augm;tut~

O.B.-dag gevior toe genie. C. )feyer as spreekster opge- i.rl}e het. Die beclrag van

£64

opge- bring, is meer

us

clubbel soveel

ru;

d:io van verlede janr.

• 8arrydale. Hierdie kommando wat verlede jaar self geen funksie gehou hct nie, het vnnjaar meer as

£50

in- gesamel behalwe

£16

wat bulle t.er- solfdertyd vir die Noodhulpfonds inge- vorder !Jet.

Woencn (Natal) het. meer a:s

£:!00

ingebring met. hul funksic.

Hoor Werklike

Heldetaal lJit

Jeug

Van

Weerklank

Verlede

Die 8oerejcug van Oos·Rand het ' n bolangrike aandcel geneom in die Noodhulp·funksie wat op

19

Augustus to Brakpan gehou Is. 'n Puik afgerigte afdeling van

180

seuns en dogters hot in die mlddag

hi

optog van die Brakpanse stadsaal af gogaan met hul viae on die oos·Rapdso 8oerejeug·blaasorkes ond er lcidin' g va n Komdt. Kapp, vooraan.

' Die optog hot deur die St.nd ge-

~aan

en die K.G. en die Jeugleier, genl. Dirk van Rooy, by Ansnc-sta- sie tegemoet gegaan en hulle na die An,sac-bos begelei waar die funksie plaasgevind het. Hier is 'n saluut- parade gehou. Die reelin11: van die Jeugoptog asook die hele funksic het onder Ieiding van Jeughoofkomdt .. H.

Q. B. du T<Jit, van Gebied E geskied.

In die aand het J eugleier,

~enl.

Dirk van Rooy Qok die vergndering toegespreek en veral die vraag nan die ouers gestel of hulle toesien dat bulle kinders vandag nog die ge- leentheid kry om jonk te wees. LnaL bulle gehoor gee na. n d·ie

st~in

van die jeug wat die jeug na mekaar roep om dit te doen wat vir die jeug van- selfsprekend en natuurlik is.

STEMME UIT VERLEDE.

Spraker het voorts daarop gewyll hoe die Boerejeug die stem van die volk uit die geskiedenis opvang en die voorbeelde aangehnnl ,van l\Iarthi·

nus Oosthltizen wat gese het: ,Ek sal gaan" en die ander laers teen die Soeloe-aanval gaan waarsku het; en ook van Japie Greyling wat vasberade volgehou het met

,e~

sal nie sa nie:•

toe die Engelse o.ffis1cr hom met d1e dood gedreig het as hy nie sy kom- ma.ndo verraai nie. Dit is werklike

stemmo wat ons jeug vandag hoor en dit ·inspircer hulle om ook t<' so: ,,ek sal gaan" of ,,ek sal nie se nie."

Die Jcug doen vandag

'n

beroep op ouers en grootmense om te sorg dat daa1· kinders sal wees vir ons von <

se toekoms, om hul l dnders na die Boerejeug te stuur omdnt dit die toe- gangspoort. tot ons Volksbeweging is, en om die jeug aan te moedig om die baie leersame la£>rtrekkings by te woon.

Verder hoor ons

jeu~~;

ook die stem '·an ons laud wat bulle na. die vrye natuur roep. Hier in die nat \mr ont- wikkel bulle 'n liefde vir hul ln. nd en word vervul met die drang om ons vaderlandsbodem teen misbrui}< te be- skerm.

.,Ons

is nie te jonk of te oud om 'n gran[ te hanteer en ons land te help behou nie."

Die verkopings

.op

die funksie het aileen

£175

opgelewer. Lyste is ook uitgestuur wnarvan die opbrengs nie bekend is tiie. Die opbrengs sal in gelyke dele in die Noodhulpfoncls ge-

stort word deur die · Boerejoug van

die Rand en Gcneraalskap E5 van die O.B.

Die toesprake <ran die K.G. en genl.

Van Ro" oy

it~

die aand deur 'n skaar van heelwat meer as 2,000 aangehoor, nieteenstaande die feit dat "die terrein moeilik bereikbaar was. - (Kor.).

T OE GEWELD NOG 'N TRADISIE WAS Mnr. Mentz in ander Rol

DRIE

BEGRAFNISVERENIGING

'n Klein lllaancJellksc

II

l'nlmlc dek die hele FarnUJe.

Die Lykbeaorger In u dorp 11 ons agent.

Die )!entz-cpisoclo van 'n puar woke gelede, herinner onwillokcurig na.n die· onaangenaamhoid van die verkie- :sing in Westdene in

194:3,

toe mnr.

Mentz daar as knndidaat \'an die H.N.P. opgetrcc hct. By e('n gclecnt- heid is 'n vergadering toegespreek dour mnr. Venter, die Afrikancr-p!trt.y- ka.ndidaat.

Di('

opkoms hot

byna.

uit- :;lu·itlik bestaan nit mm'. l\• lentr. en

DIE SUID-AFRIKAANSE FEDERA.SIE VAN ' BEGRAFNISVERSEK.ERINGS· VEREl\'lGINGS

'n ldompie vnu sy luidrugLigste vol- gelinge.

D~e

ve'rgadering h8t verloop ' s treng volgens die ou tradisies van die partypolitiek. Daar was uitjoucr y, tussenwerpsels van di-O onsmaaklikste aard en ' n a lgemene gebrek a an self·

betteersing,

'l 'orwyl mnr. Venter die bele-id van ' wyle genl. Hertr.og uiteengesit hot, was daar ged'urigo uitroepe \'a,n ,vcr- raa.ior" ens. Een jong ,strycler" van die H.N.P. het, in 'n poging om sy makkers te oorf.rcf, die gedagtenis van genl. Hert.zoJZ die volgende woor- de toegesnou: ,Die ou meid !"

Kort voor verkiesingsdag is 'n verga- del'in(Z: bele deur die Veren· igde Party- kand·iclaa.t, mev. Jacoba Cohn, (gebo- re Dooysen). Bier sou ook optrce minister Colin Steyn. 'n Hele reeks polisiewaens en speurdcrs met motor- fioLsG het by die naburigo polisie- stasie stilgehou, om to dion as

re-

serwes vir cl·ie geregsdiomue wat reeds op die vergadering aanwesig was.

. Mnr. Mentz met sy dapper bende was weer teenwoordig, Die cinste Minister Steyn wat dit nou kwalik geneem wont dat hy nie hard genoeg teen di e 0.8.

opgetree het ni-a, was nie in staat om een e nkelo g£1dagte by die

g~hoor

tuis to br ing nie, Hy is uitgejou en ge·

dreig, en moes uiteindelik sy toevlug na sy motorkar neem; onder polisie·

be'skerming. lntussen is mev. Cohn deur iemand •n bloedneus toegedien onde rwyl sy in 'n hewige w oor dewis·

seling met 'n groep H.N.P.·volgelinge betrGkke was.

Nadat die kandidaaL en hant· Minis- ter

hul~elC

uit. die pad gemaa.k het, is die vergadoring toegesprcok deur mnr. Mentz. Geen woord van afkeu- r ing is gere p oor die gewelddaad wat teenoor •n dame gepleeg is nie.

Deur hierdie moeras van part. ypo- litiok is die Afrilmnerdom

\'llll

Wcst- dene-kiesafdeling gesleep, hecn en weer vir

'n

paar maando lnnk.J AI die geskrec on opbreek van vcrgade- rings hct nik:s (Z:ebaat nic. m o Boer o

wat H.N.P . gestem het, sow1•l as die Bocro wat V. P. gcstem het, • •n die an- der wat vir dio A.P. gest('m hot, wcrk nog stee'ds vir dleselfde lone, en die kaffer-lokasies bly nog in hul middo.

l\1nr. 'Mentz hot die sotel gcwen.

Wa .t l10t die Afrikanerdorn

~o~:owen?

H olde aan Gestorwenes

.B~·

geleentheid ,·an

hul O.ll.-dnJ,:-

,,iering het die kommando

vn u

Pnul Roux ook kram;e p:aan Je op die

gl'ur-

t.e van

t'~ee

ontslape Jede. Hulle is wyle veldkl:.e. mev. E.· Kok wae :sl(}gs

'n

puar dae tevorc OOI'lede

is,

en wyle oom Jannie de Witt. Die woord is

~e­

voer deur hfkmdt. J. Piek, genl. Japio van der )!erwe en genl. H. A. J.

du Toit.

. BEl'ERIC • . . . .. . . .• . . . (Gcrogtstrccr onder dlo vorsokerlngswet)

8Z Bookottsgebon, l'resldcnt.straat 67, h/v. Harrlaonstmat, JOHA-NNE SBURG.

• •

• • •

U SAL HOU VAN ONS . . . Jasse

Snyers-Baadjiepakke

_I

Wolbaadjies

Velthoede

'Parow se Moder ne

DAMESMODISTE Voort rekkerweg - PAROW Ondersteu .n Ons .Adverteet·ders I

\

Die Laas te Paar Items In Eeufeesaandenkings

. == 0!!i::=- 'Beste! N ou I I I

SLEUTELKETTINGS

\

1/6

Posgeld 2d,

FAKKELLOOPPENNINGS 2/6, !gte Silwer 30/-

Posgeld 4d.

EEUFEESMEDALJES 1/-

Posgeld 2d.

Ons is volledige

MA NS-, DAMES-, SEU N S- UITRUST ERS e n SNYERS .

Kf rkstr aat 275, PR ETORIA.

Takke:

KAAPSTAD, JOHANNESBURG, BENONI, VEREENIGING.

Die 0 .8. Veg aan die A rbeid sfroltt.

Hier, met qie Rand 'as middelpunt, word oor ons Volkstoekoms bcslis. ·

L'E E S

die eerste Afrikaanse hoek oor

Die Stryd van die Afrikanerwerker

(in die afgelope 60 jaar) de1tr

DR. P. J. MEYER (wnde. O.B.-A1·beidsleier).

Om die O.B.-strewe volledig te verstaan, moet u wcet wat in die Arbeidswereld gebem:.

Prys 3/ - Posvry. - Bestcl Yan:

PUBLICITt HANDELSREKLAMEDIENS (EDMS.) BEPERK,

Posbus 4892, J OHANNESBURG.

V I ER

DIE O.B., WOENSDAG,

30

AUG.

'44

Ons

](Ulu s1 uur af op 'n eersternug-

110

vocdsclluisis, nie

'~~ ramp as

ge- v?lg van natuurliko oorsake n[e, maar

che

handewerk van

'n paar individuelc

tnagllehbcr~

w!1t uit met.

oop

oe

so beplan.

Vcral d[c

stedelike

bevol- kings word va.n die con tekorL aan leweosmiddele in

'n

ancler gedompel.

Alle basiese Yoedselsoorle heL reeds

van

die tMcl vet·dwvn. \' ir

die "'rooi- ste deel

van die ,,~eek

is

daar

h

gcen vleis

ie

kry nie, ma andclank

is

daa1·

g;een aart:<vpels

mcer te koop nic,

.ook geen ry::;,

geen

bot!er,

geeri Jmas, en

t

!\n::;

ook

bylt(l. geeu vis en gecn

suiker

meer

oic.

Groenw is

'n

weeldc

w:.n;

n!o meer

op ~1.lle

tafels kan verskyn nte. Van

owerheidswce

is heelwnt honte

pogings

anngewend

om

die (e- lcorie aan mlLuurlikc

oorsake toe

t

e slnyf.

DiL het glo tc· vee] gereon vi1·

souv

e>l

te

mi n gerciiu vh·

hotter.

Di~

het

I.e yeel

gereen vir aariappels en

te

min

Yir

Jwos. Dit het te

veel gcrcert

vi r bees\'leis en ce min

gereen vir skn:tpvleis.

'4o lmm die

<'k~kn~c

mt mace

d-it pas

. Op

die oomhlik

is

flie grooL oors;tnk vir 'rl

vleistekor·t

glo

die ,sal>otnsie''

van

die

regerin"

se vleisskema

₁

maar d ie regering ver1:ect gcrieflik dat hy al moes oorgaan tot die instelling van 'n vl cislose dag lank voordat

hY

sy gewraal<tt• Skt-ma ing(··

voer hct. Onl:mgs is van regerings- kant egter

ioegegce

dat die beste lleesle glo al nitgedun

is.

Dit is nacl.er ann die waarheicl. :\faar dan beleef mens die onverld:tarba re riaL in die-

f'.C

ifdo "eek

wa:ujn

claar· in <lie pen;

aangckondig wnrd clat

KaD,p~(ad

die grootsto uarlLal diere sedetl die kri-

sis

gcslag

he~, ook aangekonclig

word dat a1 1 c

slaghnise

weens gehrek aan vleis geslnit gebly het. Daardio week

was 'n

vlei:>losc week

vir

((a:lpslad.

VIR

OORLOG

l)ic volk

weel -

ook :tan die hand van Hritse

syfers -

clat

sy

voedsel uitgevoer word on1 l •ingehnd ·in

sy si

nlose oorlogspoging te

s

rcun. On.s l:lnd is opgevorder om vor buite

sy

vermoo lewensmjddele te Jewer nan die GealJ[eerdc leers wat op die

oo

rn- b.l ik veg

om

d ie wcreldheerskappy vnn Stalin

te

veslig.

H

icrdi() uitvoer van die vol!< sc kos op ' n oombli!< wanneer die grootsto

d~cl

van die bc volking reeds hongc :r- ly, is 'n misdaad waar·

voor dio betrol<k C enkelingo nie ver- antwoordcli!(ht>id sal ontduik nie. Die demo11ratiese partystelsel hct in die

v~rlcde

nog attyd gedi en om die per·

soonlike verantwoordelikheid van re·

g eringsmanno te vor.bf'rg agter di e sogenaamde ,b cgi_nsel" van gesamcnt·

like vcrantwoordelil<heid. Oit is dan die ,party" of di e , .I<Ou!ws" of di e ,,kabinet"

-

abstraksies wat nil' voor ' n hof gcdaag kan word nie

-

wat dan die skuld dra vir die wandade van die rl'gcerdcrs, en as dit tc moei-

lil<

word, ,bedan!l" ' n rcgl'ring maar net en ontduik sy verantwoording.

Maar aangesicn hie ·die idee nou deur die demo!<rasi o in sy wraaksug self oorboord gewerp is, waar hulle nou self die voorb eetd stcl om rcgccrders van ander volkc

'

persoonli!< vcrant- woor.delik tc hou vir· die s e oortoe, daar nccm ons die; gcl centheid te baat om aan die huidige bewindhC bbers to sc dat die volk hullc individuef'l vcr- antwoordelik gaan hOu vir hicrdic hongersnood wat hulle

ml't

oop oe

bCPian en bewerkstellig.

i-il~L008

l~nige

volk is bereid om op ie offer ' :w dit

sy

be::>ta:.ul of

'n

g1·oot, beginsel geld. J3y die uitbreek van die oorlog het die Bmpire-loiers hul Y·olke tot, daardie opoffering oorrompel met pragtige

st

aaltjies '\'an vryheid en de- mokrasie witarYoor cla:u· gevog word.

.Hitler

~c wcreldbedreiging moct d:~n

die kop ingeslao,n word. Daarvoor was die volke hereid om te

offer, 111:1:-tr serlendien

het dil dnidclik geword dat Stalin 'n nog grocer beclreigiug -is as wat H itler

selfs

iu d. ie

skoene ge;>kuif

is. En non erken Ohm·chill self dnL dit 1

1

ic meer

'u

icleologiPse ofJOrlog i"

nie, tnaar ,clat ons op die eeu plek

1

u kommunis onclersteun en op die ander pick ' n kon ing." En vir h ierdie sin lose gewelcl wat. geen n,nder aevolg

as

die boh>jewisering van die ~·ereld kan be[eken uio. moet. ous v-olk met

sy

voedsel beLaal.

'

Die hewindhehbers prohee1· hierclie aanklag verdoesel deur to heduio

daL

Stalin dan nou bekeer sou wees 1:0t demokrasie en Ohristclikhoid

.

Ous ,-ra egter as hierdie woosLaard

'\lii;

Voor-Asio deur samowerking bekeer kon w·o rd, waarom is clergelike samc-

w_erkin~

nie ook op Hitlel· toegepas me?

:

Maar

J,bevr

yde" P ole bied reeds genocgsame bewys vir die leuen waar- mee die volke en ook 01 1s volk mis·lei word •om met> lml bloed eu hnl kos te ])etaal ."ir die wraaksug vnn

'Jl

g roep kapttahstlesc m::tgh ebbers. \'[r hiordie misdaad

sal

daar porsoonlike veranc- woording geeis word. Intussen is dit goed \'i r 011s volk om in gedagLo tc

bon d~t. hy

gebrok

ly

orrlthL

f>y

I'Qed-

s~l

UlLgevoer wo.rcl

1

en einde ,op dtc een plek

'

n komnmuis co steuu en op die ander plek

'n

koniog."

NA VYF JAAH .

MoL tlie intrecle

\':-tn

die

sesdc

oor- logsjaar him·die week beleef die mens- dom een van die wreedste siul:ke il:onie waL heb- en wraaksug

op

die e1e llals lean l1<tal. \Tyf jaa.t· gelede heL

demokr:~tiese

Rngelrmd aan D nits- land die oorlog '

'erklaar omdn~

lw

sy

e[e vadorhwdsgehied

wnt

deur ';t groep kapitalisLiese wraaknc mers aart Pole lliLgodcel was, '''on t.orugneem.

\' andag moet hierdie ,besJ;.ermer" van klein volke goedkeurend

a~111skon

hoe

sy

knmer,tad- bonclgenoot nie eie-ge- hiecl nie, dog Poolse gobied by

::;y

hloedbevlelde ryk inlyf.

\1yf j:uu

gelecle het J!;ngel:nul sy eie

sen

ns e n die van

~\nder

vollce op- geroep om hnl lewens f

,e

gaan Jteorlo vir die idee

Y'llll

dcmokrasie. V~\Hclag' '"orct oor die lyl<e Yan dnarclie sennsl

'

n konnnunistieso skrikbewiud inge-

slel

op alle p lekko waar hnlle ander volke

v~n '11

,,dilctatunr" beny het

?n in die )3dcse .LaerlH1is waar vyf

J<i<n

gclede onclerneem.

~s

om die Dn[tse volk

vi~· die Ctemola,\sie

to ga:m ,reel," w-ord non

al

gepraa(, van die moonLJikheid van

'

n

kommnnist-ie~e

Dnilshmd in gontl vali

'11

demokratie-

s!'

,,oorwinning."

\Tyf ja:n gelede is

.

Afrikaners op- gcroep om lml lowens in die woc:st:vne

v:-~n

Afrika le grnm neerlo vir ·die Christend-om. VarHlag lqm h ullo i n I.Lalio lu-istor na. die l1 eiligskonneude

wal

van die :i\roskonse B oud van Go(l- loses wa t dankly < 1ie demokrat iese Jeers vlak lanks dio !JO\lS gestig kou word.

Vyf

jaar gelede Il\Oes die demokra- tiese volkere gemobiliseer wor d om l 'jtnop:l. te reel "'m Nazi

sllle. ~a

vyf jaar v:m uitpn{,Liog en verwocsling moet selfs 'n Smuts erken dai. in die plek van .'\'azismc die alles-oo rJ,eer- :sonde l3olsjewistiose l<olos gaatl sLa: 1 n.

:.\f:1gLige leers is op die ])een gebri n"' en miljoene lewens geoffer om di~

korns ya.n

'n

n u wo orde te belet. Al wQ-t die demokrasiee

n:1

sovcol in- spanning in geslaag h et, was o m die wcreld uit te lewcr aau die gekonsen- treerdste sl:\wetny wat die geskiedenis ken

.

Ook in ons land is ervaar hoe die- gene wat vy f jaar gCICde di e

jcug

van die volk opg e roep ho t om teen 'n dik·

tatuur te gaan vcg, vandag by die aanSI\OUing van hut mislukte knociwerk besig is

om

daardi u jcug uit te . !ewer aan die afskuwelikc dil<tatuur van Moskou. Lciers wat vyf jaar gelede d ie land tt'rwill e van demol<rasie in di e oorlog gt'stoot

h<·t,

aanvaar van·

dag die er e· leicrsl<ap van die Mos- kous< • bPndes in Suid·Afrika.

Vi1· die volke van die demokrasiec i

s

dit. alles

galbii.te~·e

ironic, dog vir die

intern~tsionale

.J odedom !)etc- ken dit die ve•·kryging van hul nuwe orde ''an

sta(l.tl>lmpitalismc.

Dit. al- tn,ns is die r>osisie indien die demo- J na•iese oorlogspoging

sou sl

aag. Ge- luk k ig vir die

volke

van die werelcl

is

daar nog

'

n sescle oorlogsjaar wat

t~'r1 !':t'e

Yir hE>simtinp- of

'n

wending.

DI E O.B., WOENSDAG, 30 AUG. 1944 .

!Die IE IJJropese OorUogsfront~

(DEUR PROF . J. A. WilD)

Daar het gedurende die laaste paat·

weke belangdke veranderings aan die Europese oorlogsfronte plaasge- vind. Al hierdie veranderings het ten nadele van die

Duit~e

militere po - sisie en ten voordele van die Angel- Saksers en h ul Russiese bondgenote geskied. Hieroor kan daar op die oomblik geen twyfel bestaan nie.

DIE FRONTE IN FRANKRYK Die suksesvolle • landing va n die Angel-Saksers in Frankry k o p 6 Junie het bewys gelewet- da t d ie , Atlantiese JVIuur" van die Duitsers nie ondeurdringbaar is nie. Dit js duidelik dat die skakels in die lano- ketting van Duitse W!rdedigingswerk:

vanaf die noordelike kus van Noor- wee tot by die F rans-Spaanse· grens nie sterk genoeg was om ' n inval van die Gcallieerdes t e belet nie.

~enspyte

van hul propaganda het

~te

Duitse leerleiding dit wauskyn - llk sel f geweet. Geen verd edigings werk is tro uens oninneembaat· as ' n aanvaller sterk en vasberad e genoeo- is e n ook gewillig is om die p ry~

aa n menselewes en materiaal daar- voor te betaal. Die Angel-Sakser s het' bewy s da t hulle s terk en vas- berade is om die , vestin g van E u ro- pa" nie aileen binne te val nie maar ook groot dele van Frankryk te h er- ower of te ,,bevry '' so os d it geno em word. Di t is veral di e Amerikaners wat die leeue-aandeel in die F ranse veldtog neem. Dit was hulle wa t die

~kiereiland

van Cotentin a fgesny en d1e hawestad Cher bourg ingeneem het; dit was hull e wat b y Avran ches deurgebreek het en aan die hcle veldtog 'n beweeglike ka rakter ge- gee het; dit is ook die A merikaners wat op die oomblik die dieps te

in

F rankryk deurgedring hct. Die suk- sesvolle landing van die Geallieerdes in Suid-Frankryk en hul vinnige be- weging - ook hier is dit di e Ame- rikaners

-

in noord-oostelike rigting langs die valleie van die Rhonerivier het die Duitsers voor moeilike vraag~

stukke gestel.

DIE RUSSIESE F RONT Die Angel-Saksiese landings in Frankry k is nie die enigste soro-e v an die· Duitsers nie. Ook aan di~ oos-

telike front oefen d ie Russ e sw aar druk uit. H ier het die Bolsjew iste veral in die Oosseestate en in die gebied

. van die Weischselrivier,

no o rd en su1d van Warschau, belangrike vordering gemaak. Dit is egter ver- a! in Roemenie waar die jongste gebeurtenisse ten gunste van die Russe plaasgevind het. Die kapitu- lasie van die Roemeense koning aan Moskou het die weg vir die Rooi leers na die belangrike Donougebied en die Balkan vrygemaak. Op die oomblik lyk dit, tensy die oorlog 'n ander wending neem, of die Angel- Saksers en Rus se nie in Berlyn maa r miskien eers op die Balkan mekaa r sal ontmoet.

ERNSTIG MAAR NIE HOPELOOS Vir die Duitsers is die militere posisie dus op die oomblik vry ern-

:;tig. . V o lgens die propaganda uit Washmgton, Londen en Moskou sou di e Duitse posisie reeds hopeloos wees. 'n Algehele oorwinning vir die Geallieerdes en 'n volslae neder- laag vir die Duitsers sou reeds voor die deur_ staan.. D

ie ondervinding

van h1erd1e en ander -oorloe het egter geleer dat oorwinnings g

libberige

goe ters is wa t 'n mens eers vas in albei hande moet he voor

jy daaroor

kan feesvier. Het die verskillende oorlogvoerende moondhede sedert

1

Sep tember

1939

dan nie reeds her- haaldelik die oorwjnning in hul pro- paganda gevier nie? Watter staats- hoof het

in September 1939 geglo dat

die huidige stryd die vooraand van sy sesde oorlogsjaar sou beleef?

Die ges kiedenis leer dat 'n volk wat m et die rug teen die mu ur om sy lewe veg 'n verbasende taaiheid aan die dag kan le. Toe lord Roberts o p 5 J unie

1900

P t ·etoria beset het, het hy seer seker nie gedink dat die o o rlog nog byna twee jaar sou voort- duur nie. Carlyle se geskiedenis van Frederik die Grote lewer 'n ander bewy s van wat taaie volharding teen 'n oorweldigende oormag kan uitrig.

'

Ook die huidige oorlog het sy voorbeelde van kapitulasie en van volharding gelewer. Die Britte het hierdie volharding aan die dag gele to e hulle ·in

1940/41

aileen gestaan het en die hardste houe van die vyand moes verduur. Die klein Fin- s e volkie, met

sy

rug teen die muur en s y . 'lewe op die spel, presteer waarskynlik die hoogste

in sy

stryd teen die magtige Rusland. •

Ook die Duitsers het in die hui- dige oorlog volop bewyse gelewer dat t erugslae hulle nie kan breek nie.

H ulle twee grootste terugslae, Sta- lingrad en die kapitulasie van Italie, het geensins die ineenstorting van die front t ot gevolg gehad nie. Se- der t Stalingrad het ons reeds dik- wels van die ,omsingeling" van .Duit- se leers gehoor, maar, soos 'n genl.

De Wet van ouds, skyn dit of hulle di t nog altyd reggekry het , to live and fight another day."

Op die oomblik lyk dit ietwat voorbarig om reeds fees te vier oor d ie oorwinning wat voor die deur sou staan. Die militere posisie vir die Duitsers is sonder twyfel ·ernstig maar alleen ' n wensdenker sou dit as hopeloos beskou. Die Duitsers het to t sekere mate daarin geslaag om hul f ront tussen die Kurpate en die Oossee te stabiliseer. Die Rooi leers staan in elk geval nog nie in Warschau of in Oos-Pruise nie soos reeds lank gelede in die vooruitsig gestel is. Dit is nie onwaarskynlik nie dat die Duitsers ook in die W este daarin sal slaag om hul besettings- leer in 'n verdedigingsleer om te skep en hul front naby die eie grens te stabiliseer. Daar staan nog geen vyandelike soldaat op Duitse bodem n ie en so lank die Duitsers bymekaar en agter die regering staan, kan -ons feesvierings van die oorwinning maar gerus ' n bietjie ui tgestel word.

VE/RJA~IR/IJJAGV!!JEIR?JING

Die Geboortcdac

^v<t?l

ons

l( OJUMANV AN T - GENERAAL ( DR J . F'. J . VAN

J~.BKSBURG)

en ons

A s . ..;t.-K om mond(lnt-G e nerool

(~!Nl~

. . J . J\. S:.\rT'I'.H ) wotd gcvicr in die STA DSAAL, P AA RL

op die

19df' S EP1'EMBEI~ ~ 944

0111

7 .45

ll.l11.

.L\llc Komm~mdo 's van oml iggcnde Gcne)·aalskappc wotcl Y el'sock om

aUc l)ogings aan lc wend om Lccnwoorc1ig tc wees.

K OM T JUISTER NA BOODSKAPJ:>E VAN ONS Ir.OfrlMANDk fl,TT-

a;'m'JY'fi] R AAD BN ONS Af:JS'1

¹

.-fWj)Jil1.AND A N 'l'-GENERA.AL.

D~ _O.B.;]'VOEN~

Geskieder;

'n Volk op Trek,

H. van de r Walt in Grootraad, ui tgegee tuur en Voor!igtir die Oss ewabrand wag van die amptelike v blicite Handels rekla:

Bpk., Posbus 4892

137

Blss. Prys

3/3

I n hierdie werki•

Nr. 5) bied die skr:

en lesenswaard ige die ontstaan en o r die Ossewabrandwa:

hoe hie rdie

volksb~

uit d ie ongehoord e heidsdran g en volks harte van byn a all•

gesien en tensp y te par ty-p olitieke ver Eeuf eesjaar (1938) Trek on tbran d het, had het. V and aa r Ossew abrandwag

n

konstit usie d ie bek st.elsel as sy o rgar geneem h et en hon het die bestend ig ing Ossewa - en Ee ufe e skakeling en same1 nasionaal-bewuste

J

nuwe volksbewe gini I n hierdie v olkst d

ie volk self

o pge

'

volk v an die begin sien as ' n blote

kul~

Die geweldige gees volk by die Ossc·

geslui t het, bewys

l

aksie teen en 'n ge·

in d

ie

bestaan de nie, maar ook die dragtig.e samewe rk ty-politieke geskip:

1

heid, d ie volkscenh feesjaar verder ui v r yheidsto ekoms va seker.

H ierdi e v erhev d

.w.s.

die bewerkstc eenheid en

¹

n ged

i.p

.v. volksverdeelr

ingevoerde li berali tieke s tclsel is ve gein tensif iseer de wereldgebeurteniss c feit dat die O

.B.

nuwe kommandant F

. ].,

van Rensbu1 Ieier gekry het - en sterk politick ( politick) gesind."

Vir die eerste k denis van di e Afr goed geformuleerdc skyning gcmaak

W<

doelst ellings ( rep1 gesagstaat) naas lings (sosiale gen minente plek inger gelyk of die be:

magtelooshcid ond die bewussyn van rnaats)':aplike ongex die land van weei en kne\lende · a rm die bree kringe v dom deurgedring

l

dan ook van krag Waar stadsale v' v ergaderings te

g

daar het hulle vir van d ie O.B . te kl drif v1r die O.B land was geweldig G I \Ai\li:' l(

i\ L

Die verbasend e

:

met sy frisse t wi r logie het om begt dra die gramskap regering v. erwek.

ONMIDD E LL

SNELS KRD,

met kennis van

K

sie

·en L

Kennis van Boek veling Rig aansoek met SE KRE

Pro EccJesi.

(F.ilms.

P OSBUS 28,

DIE. _O.B., WOENSDAG, _ ~Q._!:.._!Iq.: 194i:.__

Geskieden is van die Ossewabrandwag

'n ·volk op Trek, deur pr,Pf. A. J.

H. van der W<tlt in opdrag van die Grootraad, uitgegee deur die Kul- tuur en Yoorligtingsafdeling . van die Ossewabrandwag en verkrygbaar van die amptelilte verspreiders: Pu- blicite Handelsreklamediens (Edms.) Bpk., P osbus

4892,

Johannesburg.

137

Blss. P rys

3/.3

posvr!y.

In hierdie werkie (O.B.-Uitgawe Nr. 5) bied die skrywer ons 'n kort en lesenswaardige geskiedenis van die ontstaan en ontwikkeling van die Ossewabrandwag. Hy toon aan hoe hierdie volksbeweging, ,gebore uit die ongehoorde geesdrif, een- heidsdrang en volkstrots" wat in di e harte van byna aile Afrikaners, af- gesien en tenspyte van b.estaande party-politieke verdelings, in die Eeufees jaar

(1938)

van die Groot Trek ontbrand het, s y ontstaan ge- had het. Vandaar dan ook dat 'die Ossewabrandwag reeds in sy eerste konstitusie die Bekende kommando- stelsel as sy organisasie-vorm aan- geneem het en hom ten doe! gestel het die b.estendiging van die pragtige Ossewa- en Eeufeesgees en die in- , skakeling en samewerking van aile

nasionaal-bewuste Afrikaners in die nuwe volksbeweging.

In hierdie volksbeweging, wat uit"

die volk self opgekom het, het die volk van die begin af vee! meer ge- sien as 'n blote kulturele O liganisasie.

Die geweldige geesdrif waarmee die volk by die Ossewabx:andwag ·aan- g.esluit het, bewys nie aileen 'n re· - aksie teen en 'n gebrek aan vertroue in die bestaande politieke partye nie, maar ook die wil om deur een- dragtig.e . samewerking, sonder par-

ty-politi~ke

geskipper en verdeeld- heid, die volkseenheid van d ie Eeu- feesjaar ver der uit te bou en die vryheidstoekoms van die volk te ver-

seker. '·

Hierd.ie verhewe doelstellings, d.w.s. die bewerkstelliging van volks- eenheid en ' n gedissiplineerde volk i.p. v. vollisverdeeldheid onder die ingevoer de liberalisties l e party-poli- tieke stelsel is verder verbreed en geintensifiseer , deur revolusionere wereldgeb.eurtenisse en !leur die feit dat die O .B. in

1941

in die nuwe kommandant-generaal, dr. J.

F. ]. van Rensburg, ,'n werklike Ieier gekry het - jonk, inspiret:end en ster k politi.ek (hoewel nie party- poli tiek) gesind."

Vir die eerste keer in die geskie- . denis . van die Afrikanerdom het 'n goed geformul.eerde ideologic sy ver- skyning gemaak waarin staatkundige doelstellings (republiek, volkstaat, gesagstaat) naas sosiale doelstel- lings (sosiale ger egtigheid) 'n pro- minente plek ing.eneem het. Dit het gelyk of die besef van politieke m agteloosheid onder die ou orde en die bewussyn van ekonomies.e en

. maa tskaplike ongeregtigheid in hi<;r-

die land van weelderige r ykdomme en 1m ellende armoede eindelik t· ot die bree kringe van die Afrikaner- dom deurgedring het. Die O.B. het dan ook van krag tot krag gegaan.

Waar stadsale v.ir party-politieke vergad.erings te groot geword het, daar hef bulle vir die byeenkomste van die O.B. te klein geword. Gees- drif vir die 0.B. dwars deur die land was geweldig.

GRAMSKAP ,VER WE K Die v.erbasende groei van die O.B.

met sy frisse twintigste eeuse ideo- logic net om begryplike redes wel- dra die gramskap v.an die Smuts- reger.ing verwek. Minder begryp-

BENQ DIG

ONMIDDELLIK BENODIG

SNELSKRIF {fll(STER

met kennis van Kanteor administra- sie ·en L iassering.

K ennis van Boekhou sal 'n aanbe- veling wees.

Rig aans'oek met getuigskrifte aan:

SEKRETARIS,

Pro Ecclesia-Drukkery

..!. (Edrns.) Bpk.,

PuSBUS 28, ST E LLENBOSCH.

lik is die vyandskap van die Ieiding van die sterkste opposisie-party teen die O.B. wat op die oorlogsverkla- ring van die regering gevolg het.

Prof. v. d. Walt wy v.eel aandag aan die onver kwiklike stryd van die H.N.P. teen .die O.B. Dit is nie nodig om by die oorsake val\ bier- die treurige stryd weer stil te staan nie. Die grondoorsaak van dr.

Malan s.e oorlogsverkladngs was sonder twyfel die weiering van die O.B. om as volksverenigende volks-

beweging verneder en misbruik

t~

word as die ,ystervuis" van di.e een of ander politieke par ty. Beroepspo- litici het in die O.B. 'n gevaar vir bulle gevestigde party-politieke be- lange gesien. Dit. is ook onr.odig om by di eJ verloop van die stryd met sy ultimatums, beswadderende skin- derpraatj ies en verdagmakery stil te staan. Ook die rol van d ie party- politieke pers in bierdie stryd is be- kend genoeg. Die gevolg was dan ook dat die • O.B. wat deur oordeel- kundige behandeling die beste wa- pen van die H.N.P. kon gewees bet, hopeloos van hom vervreem is. So bet die Afrikanerdom dan ook voor die oorlogseleksie van

1943

verdeel en verlam gestaan, ,die voorwerp

van .... spot en aanfluiting vir sy vyande

en van verwyt vir sy vriende."

Die trommelvuur wat

Re~ering

en Opposisic teen die O.B.

geri~

bet, kon egter tot vandag toe nie verhin- der nie dat tienduisende van die of- ferva ardigste Af rikaners .getrou by die volksbeweging gestaafi het e n nog staan. Nie aileen staan die Noodhulpfonds en Amajuba vandag as . monumente van die O.B. se be- ginsel-belewing en sy vryheidsliefde nie, maar .ook die beleid en organi- sasie van die Volksbeweging is ver- der uitgebou. Vandag sien die .Q.B.

die 'Volkspolitieke heil dan ook slegs in ,nasionalisme wat sosiaal is en in 'n sosialisme wat nasionaal is."

Daar mag lesers' wees wat graag sou gesien het dat die outeur se be- skrywing op 'n paaJ.: plekke lewendi- ger was en dat by die dramatiese momente in die ontstaan en ontwik- keling van die Ossewabrandwag skerper geteken en dikker onder- streep bet. Dit alles is egter klei- nighede. Hoofsaak is dat pr of. v. d.

Walt op kalme en besadigde wyse daarin geslaag het om 'n historiese oorsig, te gee wat terselfdertyd ook taamlik omvattend is sonder dat hy ooit sy .eie waardigheid verloor het.

'n Volk op Trek verdien dan ook buite die Ossewabrandwag 'n wye leserskring. Hocwel dit veel bevat wat vir die Afrikaner beskamend is, bevat dit nog veel, veel meer wat verheffend is. Dit verdien die

e"rns~

tig.e bepeil'!sing van elkeen wau die waaragtige belange van die Afrika- nerdom en van Suid-Afrika op die hart dra .

J. A. Wil D.

Dringend Benodig . . '

J. T e n v o 1.1 e gekwa1ifiseerde tweeta1ige Srnouthand, met deeg1 ike kennis :van Steen- werk.

2 . Te n v o 11 e gekwalifiseerde tweetalige Masjien-Setter, (lntertype).

3. Ten v o l'l e e:ekwalifiseerde Drukker (Machine Minder) : '

met kennis van K.leurdruk. · P ermanente Betrekkings, U nie L one

Doen aansoek by

Pro Ecclesia -Dr:ukkery

(Edm s.) Bpk.

Bus 28 STELLENBOSCH

\

POLITIEKE BAROMETER COLIN STEYN

HE RHOLDT se BOOMKWfiKERYE Posbus

660,

JOH ANNESBURG

KRISANTE - Oktober-November planttyd.

Dit het vir sommige mense emgsms as ' n verrassing gekom toe · dr. Colin Steyn, Ere-president va n die Sowjet- vr iendekring in Suid-Afrika, kort ge- Jede laat aankondig het dat hy nie meer 'n aspirant vir die leierskap van die Verenigde P arty is nie. Leser s van Die O.B. wat sal onthou dat ons so lank as 'n jaar gelede al verw.ys het na dr . Steyn se witvoetjie-soeker y by die kommuniste, sou egter nie oor hierdie aankond·iging verras wees nie.

Ons .,DONOU" Versameling, glorleryke kleurskakerlng, uitstaande p-ra.gsoortc, 25/- per dosyn, 15/- vir 6.

Ons .,OPERI." ;versamellng, - reuse van die vertoontafcl, fraai kleurc, 18/G per do- syn, 12/G vir 6.

Ons .,LUUKSE" Versameling, rraal kleure, reusagtlgc blomme. 18/6 JlCr dosyn, 10/6 vir 6.

Ons ., TUI):'<" Versamellng, pragtige soorte t:esorteerd. 15/6 per dosyn, 9/6 vir 6.

AMERIKAANSE BOOMANGELIERE, plenk, roo!, salm ens., gesortecrd 10/6, 12/6, 15/6 per dosyn volgens soorte.

Kontant met beste111ng.

Slerstrulke, Slerbome, Heiningbomc, Rose In blikke.

Dr. Steyn is 'n baie gevoelige politieke . - - - - -- - - - ---.

barometer , en wanneer hy nie meer aanspraak maak op leietksap van ' n party nie, moat dit as teken beskou ward dat hy nie meer geloot in die voortbestaan van daardie party hOt nie. Sy aankondiging staan dus min ot meer gelyk aan •n

stertt~·sertifi·

kaat vir die v erenigde Par ty. Dat hy hom d ie ere-presidentskap van die ko mmun'istiesgesindes laat · welgGval het, is tewens ook •n doodberig van die demokrasie. Maar d·ie feit dat hy s:y kommunistiese ere-presidentskap hoer ag as sy leierskap in

di~

Verenigde P arty of van enige ander· demokratiese party, is gelukkig nog nie ' n bewys dat dr. Steyn die kommunisme as oor- winnaars beskou nie. Hy beset net dat die toekoms nie demoRraties sal wees n ie, maar kommunisties ot osse·

wabrandwag. By laasgenoemd ·!l durf hy weens . sy oppor tunistiese verlecte nie aansluit nie. H .y kies .ctus die enigste alternattef: die vriencte van die Sowjet.

NEEMTOE IN POPULARITEIT

^I

Gevangenes se D ank

IN 'N \'EBANDERENDE wbELD

Drie oud-gevangenes, K. Kerling, L. Steenka.mp en J. Harmse, skryf as volg: -

, Ons wens d ie· moeders wat vir ons gesorg het gedurende die tyd wat ons in die P retor ia-gevangenis was, van

17

l\fei tot

17

Augustus

194A,

hartelik te bedank vir ·die liefdevolle werk aan ons gedoen. Dit het nie aileen vir ons liggaamlike maar ook vir ons geestelike kragte gehelp. - J,n. nk !ewe d ie K .G.

!"

~

- SI GAR ET T E RO N D O F OVA AL

IIHZt7S

'N JONG AFRIKANER SIRYf AS , VOL G:

,AI my suksesse skryf ek toe aan di:o eer steklas lesings wat u Kollege aan die versklllende Helpmekaar·studente verskaf, O ok help die .ctosente mens baie vorentoe o·p die pa d van sukSil$,"

/ t

MEER AS 200 KURSUSSE

Die Helpr,nekaar is die enlgste suiwer opvoedkundige Afrikaanse Kor respon- densie-Kollege in Suid·Afrika.

Pos die Koepoll nog vandag vir gratis besonde rhede asook vir die pamflet:

. ,'N BOODSKAP AAN U."

DIE BESTURENDE DIREKTEUR,

Helpmekaar-Korre~po.ndensie-Kollege,

Posbus

3512,

Voortrekkergebou, JOHANNESBURG.

Stuur

my

asseblieF besonderhede omtrent u Korrespondensie-Kur susse.

Ek stel belang in _ ... _.-... ____ ... - --- - -·- -· -- - -

Naam .... -... ·----... - -... --·- --..

-·-~---

Adres ... _ ... --·· .. ··-.. - -.... - - - - - - -.. -- - - - - -- - -

(O.B., 30 'Aug. 1944) - --·-- --- -- - - -'- -

Bestu·rende Direkteur: Dr. H. G. Luttig, 'M.A. (S.·A.) , D.Litt.

et Phil. ( Leiden).

₁

HELPMEKIAR·

KORRESPONIENSIE

~KILLEGE

VOORTR EK KERGEBOU

310,

HO EKST RAAT

18,

JOHANNESBURG

POSBU'S

3512

FOON

2-2·3512

1

Geklassifiseerde Advertensies

GEBOORTE

UPTON. - Aan · aerst. en mev. 0. J. Upton, Roodepoort, 'n triB o.B.-dogterLJte op 6 Au- guatua. NaiUI die Heer, ons harlllkc dank aan verplooptor. ·

DOODBERIG

HUGO. - Na 'n lang slekbed Is mev.

Rea Hugo ona op 18 deser deur die dood ontneem. Aa ywerlge lid en troue l'twar- tlermeeaterea, sal ona haar bale ml.s. Lanp blerdle weg ook ona lnnlgate meegevoel met ba.a1' eggenoot en ramlllebetrekktnge. Van haar Franaehhoek·kommando.

TOT SIENS

HUGO. - Totalena Brandwag oom Japle Hugo - jou voorbeeld van getrouheld sal deur die Woreeater Kommando'a ge\'Oig word.

Ons tnnlge deelnemtng aan veldkornette Hugo en kiDders. Van Woreeater ~ommando's.

IN MEMORIAM

BAS. - Weer dink nos aan 24 Augustus, toe deur die tlood van onR weggeneem Is, oos dlerbarc Vader, Braodwog Jan Ras ..

Die klndera.

PERSOONLIK

A

.NNETTE-ATEL.J.t:E (Edma.) Dpk, Foto- gratlese werk van enlge aard. Ultmun- tende dlens teen bllllkate pryae. Steun blerdle Afrl.kaners:-- Spoorbondkaa-Gebou, Do VUUera- atraat 111, Jobanneebu.rc. Foon ~3138.

B OERE wil dorpeoaan word. en Dorpenaara wil boere word. Naslonale Dlemte, Jo- banneaburg, bled bUI dlenate M.n boere wat plase wll verkoop. Vir oprcgte an anel dlens raadpleeg Naslonale Dlenate, Saunaebou 18, Jobannesbww. Ons bet 'n magdom kopera.

D

^{AMES ea} Here Baarlar.pper. Permaoente

t~aarcolwlnc. Bandelaar to tabak en tan- taalecoedere. Agente vtr die beroemde Elce- uon-borloetea.

w.

J. Grobbelaar, Ker~<atraat H, Potebetauoom. Foon 330.

DB !:ERST!: EGTE AFtntAA.N!III Al'•

liLAJDRSBJ!:SlGUEID.- Venduale.e word enlc•

tJd op eDJse plok gereGI. In ons venduale loka·

•• word artlkela ook enlge t:vd Ult die bAnd nrkoop. Ona Ia ook Elendomaagente eo relll nrbande. AI~ NaaloD&Ie Ala._. • a.eatekap llbatelar.ppJ'

<:l:dlm.>

Jlpk., ....,_

&am-Oeboa, Pntorte. ~

s,ueo. - re ..

. . . 1111.

<