~NSDAG,
25 AUG . 1943.
VC~)
··' ..
1!!1\. A. HIJ~chor
m~nrr.n .. F"
Za6 · •
..
<I • • • • • • • • • • • • ••
l<f en Pctnt3 Era.-;mus
:ocrcJeu~; ..
td~ • • . • 1 Plessis ..
Roux . . . . Swa!tcpocl •.
5 10 0 7 5 0 G lG 9 10 0 0 3 5 3
!l 6 0 1 6 0 55 7 9 19 15 1 43 3 6 19 15 1 30 15 0 1 0 0 23 3 0 17 3 8 36 6 9 5 15 0 19 16 0 2 0 0 2 16 0 10 0 0 4 10 0 4 10 0 1G 12 0 101 9 8
£1,783 8 4
£5 12 1 2 9 1 5 13 6 3 0 0 2 2 6 8 10 9 5 4 9 5 4 I) 2 •l 0 3 10 3 51 11 1 3 8 1 614 7 12 5 2 13 0 0 20 1 0 15 12 I) 2 3 9 3 0 0 15 18 8 5 6 6 10 0 0 4 10 6 12 13 6 5 10 0 11 18 0 11 18 0 2 17 0 G 10 0 9 19 3 1 0 0 10 G 9 6
zo 10 0 10 0
5 0
5 0 .£291 19 6
VOIGT BPK09
IUGIENOOT.
ntc 11an
~er
en Besproeiings /Jlasjinerie,
Sleepwaens,
"Clcaens, Ens., Ens.
Foon: Pnarl 23.
s 10. Husrenoot.
ngrike Boeke
Pcrsonc nit dio
•kiNl<'nis, n<'ur Eric tqtrom . . . . . . . . annsc Vrou. 'n 'Re-
om·Rig vnn rliP rol vrnn in dif' IZ<'"kiP~
~n R A !!'"~"""! hPt , rP 1 !iR.~-Hll ~) dEitt r
orkl'nRh·iirn ..
n Sages vnn dip hn ir mnni v.-rfpJ
,,. P. vnn Tirnnm
vJcsn Vortollin~e ..
:tnn~p Snnl!dicre (' R f:.,.nhhPl:l:tr w•r> rlio Voll<. T.ni- nd,...,.hnnrlrnrl II'Pr-
<'llr N' G. R , .. d.
6/6 p.v.
0/6 p.v.
616 n.v a/6 n.v.
0/6 p v
. . .. .. .. . . .. 1/6 p., ..
hnn. n<'nr )fl'v. )f.
RtrntPn . . . . . . 5/6 p. v.
estelline aa..,
:CLESIA-DRUKKERY
Ill
Stell en bosch
""nr \'oor111Jnt: (f:tlme.) &ru•rlc,
Or<>ntt' Rerk~rebno. Addrrlcy-
·~tnd, M «<'<lrok dcnr Pro- Eecle-
~cry, Dlo Lnan, StcUcllOOseb.
Geregistreer aan die Ii.P.K. as 'n· Nuusblad.
G
Die Ossewabr.andwag is nasionaal om.dat hy vi,- die lloortbestaan van die
Boerevolk veg.
G
'Die
'" '
I
I
e
Die Ossewabrandtvag is sosiaal om. dat hy vir die em·bare bestcwn van
elf.w
volkslid veg.
0
i -
TIYEEDE JAARGANG. WOENSDAG, 1 SEPTEMBER 1943.
No.41.
DRIE KOI\IIHANDO'S OES LAND VAN GE1NTEUNEERDE SE EGGENOTE
Uit Bethal, Transvaal, vJord bsrig dat ingevolge 'n be~oop op offisicro by gcrccntheid van dio vicring van S. Augustus ( Kom. E6B2) om die ~ggc·
noto van die gcintornccrde Hootkommandant te help met die ocs, drie kom•
manda.~te met hul omsicre ~~, mans!~appo die volgendc oggend vroog in die land geval en dieselfdc aand nog 13 morg afgeoes en uitgery het.
U1t hiordie optredo straal duidC!ik die nuwe gees van broederskap en hocders!,ap w:lt binno die 0SS>9wabra.ndwag heers, daardte gees \'Jat ook in die ecd vasgelo is om die mcde-Afrikaner nooit in die stollcl< te laat in die strytf of aan die vyand oor to lower nio. Dit fewer verdor 'n trcffondo bcwys a::m dio twyfelaars wat vorrig kan word as •,n volk gedissiplincerd die stryd aanpak. Met oenheid van kragte sal die Volksbeweging ell<e mocilikhcid op sy pad oorwln.
VOLKSBEWEGING WIL HELE VOLK VERENIG Posisie van Vreemdelinge
Dio Volksbeweging wil dio volk met a! sy lcdo on al sy snmelewingskringo I"Crenig, met die oo~ op dio vostiging en onderskrnging van sy republikeinse ,·olkstaat; dna rom bcperk dit. sy een- heidstrcwc tot ~~at :1oodsnaklik ie ~·ir diu verwcl!clllikiu~ vt>u Li.,rdiu m~si<r 1 nale. eenheidsbestcmming, en laat die
" ,·olkslede on al)o snmelcwingskringo l"crdcr vry in dio pligrnatigo uitwer- ltiug vnn hul cio bostomming. In bo- sonder orkcn dit dio nyhoid van dio Christcliko kerk en dio sclfstnndigo waarde van dio huisgesin on wil dit die verskillendo hiRtoriesc volksorga- nisasies corder snnmslmkol ns vervang of ondormyn.
Die Volksbeweging sluit noodsaakll- korwys die volksvrccmde en rasvreem-
do uit; .Uit beskou die vrccmdeling in ,die voll<svadcrland as •n gas, maar is bereid om hom in to lyf sodra en in sover as hy bereid en bel<waam is om hom met die vadcrla.ndsvolk te vereen- selwig, ecrs in sy arbeid en dan ook in sy geslnsverband. Tcenoor dio go- kleurde rnsso, en in bcsonder die in-
• heemso, staan dio Afrikannse Volks- beweging as dio \'OOg op grond van dio historiese bcstcmmin~ van dLo Afrikanordom in hierdio vorband.
Die Volksbeweging stcl sy vertrouo in die eorstQ plnns op God, die Skep- per vnn nlle volkc, en vind sy vor- naamsto krag in dio uitlowiug van dio
ewi~ beginsels van sy Woord; in dio
~ twcede plans glo dit in die roeping on lewenskrag van die cie volk; manr in die dordo plnas sock dit ook aanslui- ting by verwanto on bevriendo volke in dio buitelan<l, en ns Boweging rig dit nou reeds sy oog onnfgcbroko op dio Yervulling van sy toclwmstnak in 'n nuwo woreldordo wnt ten minsto dio vorlcde so besondoro ouwols snl uit!;lcnkcl. In die goloof sion dit daar- by selfs die onmoontlikc as mooutlik in sover dit noodsaaklik is vir die ver- wtlsonliking van danrdio tnak.
llierdie tank is dio flttnnwatting en Yoortdurendo vorswrldng vnn nlle Yolkskragto om die vryo volkslaat te
<- kan drn tot die beskn.wingsontwikke-
ling van Suidcliko Afrilnt in nouo aan- sluiting by l~m·opa, on wol so dat die bodemskatto- en dio monsliko kragte
\'an Afrika in diens gestcl mng word Ynn die Christclike kultuur van die Wcste corder ns \'an dio heidcnso kul- tuur van clio Oostc.-(13oloidsbegin- seJs.)
--- JEUGOFFER
Corlendia Dumns van Kuilsrivier, wat op dio oomblilc in dio kosskool 'I 131oemhof (Stcllenboseh) is, hot uit dio sakgeld wnt sy van banr ouors ont- vnng, £1-12-9 nan pennies bymekaar gomaak wat sy in die Noodhulpfonds gestort bot.
,K.G. HET SERTIFfi(AAT UIT TRONK ONTV ANG"
Geesdriftige Vergaderiug Op Vredefort
Die Yiering van Ossewnbrandwagdag op 14 Augustus to Vl'cdefort is bygo- woon <leur die Kommandant-gcncraal,
;:::cnc:-3al ds. S. J St~nder, gcul. J. W
i\fuycr, llluV. J .. J. Furrciru. vau EJuu- ville on hoofkomdt. Frans do J agor.
Die .stadsanl was altoos vol. Die vor- kopinge hot £100 opgelowor on vir dio Vryheidsfonds is £500 ingetcken. Danr het 'n pragtige gees gohoors wat be- lowend is vir dio tockoms.
Die Kommandant-genorno.\ hot b(\..
klemtoon dat die reaksie op dio elok!Jio ten gunste van die O.B. is. Oral vincl ons grooi on stukrag-sol fs dio S.J .'s is stcrkor as ooit wvore.
Ds. Stander hot geso dat ons stryd nio teen die een of nnder party is nic, maar teen die ingovoerde Britse party- stelsol wat 'n vlook vir S.A. geword hot. Ons·sal strowo om hiordio stolsol uit to roei en vcrdor om \'Olkomc vry- heid op staatkundige, okouomieso en geestos-gebied to verkry.
Hoofkorndt. Do Jager hot vcrklaar dat hy cen van die wcinigo O.D.'s is wnt nic sy stem uitgebring hot nio- daartoe het hy reeds voor die ontstaan van die O.B. bcsluit, naamlik om nooit weer onder die Brits-Jood~;c stelscl te stem nie. , El< sal weer stem wannoor ek vir 'n Volkshandidaat in 'n vryc
Repub!:ek kan stern," hct hy gcsc.
)fev. Ferreira het gesu: .,Gaau kyk wn:n Afrikaners langs koelies on klcur- Jingc in krotto woon. Jy vr:\ jou nf:
het hierdie mense flie 'n vcrteenwoor- diger onder die huidigc stelsol geh:ld nie'!"
:\Inr. Gordon Tom\inson hot vorkln:tr dat dit onnodig is om dnnk ann die K.G. to betuig. Van Partyloiors het hy hoon, belastering on bespoWng ontvang; van die rcdaktours vn11 om;
ehristeliko on unsiounlo koorn,uto 'n uitsending vnn. agtcrdog. verdmniiur,s van die waarheid en beskinrlcring. Die K .G. het sy dani< en sy sertifiltaat as Afriltaner nic van lmllc ontvang nie, maar van die meor as 50 Afriltanar..:
o.
B.'s en S.J .'s wat 11om in dio tr'O!lk Die Lied van Jong Suid·Afl'ika toegc- sing het en wat man vir man !1om die S.J.-Saluut in dio hof gegi)O het. - (Meegedeel.)K .G. VERRAS WORCESTER
Worcester bet op Saterdag, 21 Aug ..
OssC\mbrandwag met groot wclslaa. g<>- vier. Dio kommando was nangenaam verras too die :Komrnandantrgonoraal.
dr. J. F. J. van Ronsburg, heol onvol'- wngs op dio funksie afgekom o-n 'n too.
spraak gchou bet. Dio K.G. is op di"
oomblik op vakansio en hot toevallig na Worcester gegann onwetond van dio byoenkoms.
OP DIE SPOOR VAN DIE OSSEWA VYF JAAU GELEDE
.. --~ -- "':1
'!. \ .
·::~!
·~ ~~·
·'. _ , . ;'-".t;~-~
:t. .. .:~~~~#~G
1',.,r-·y . '"' ll.i.f.~·
·~·, t!.~-.;.(· •~
ll-;.\.' ....c~
:~~-"" ..-.
.. ~~~~~
Dio grootste ont,·angs sedert die vorlrek uit, Kaapslnd hot dio Ossowa,.
lrok op George to beu.rt ge\·al. To midde van tonelo van verbysloro.nde geosdrif hot 'n twoo myl lange stoat dio wacns dio dorp in govolg. Die ko;umanclo hot voorop gegann gevolg dour dio twcc trekwncns mot 3,000 skoolltindors in gelid, daarna 25 ossowaens en honllerdo motors. Danr wa~
by die 10,000 mensa teenwoordig. Oral langs die pad is dio Trek gccsdrif·
li!( bcgroot en onthnal. By Langhoek hot dio 77-jarigo oorn Jan Volschonh on die 76-jarige oom Uartiens Barnard met hul gndes dio 'l'rckkers seon op dio rois kom toowons.
Die Ossewabrandwag sit, die trek \'Oort nn conhcid on vryhoid!
,SAL BOD MAAK VIR BLOEKOMTAK"
Gecsdrif op Wolseley.,
Die Veldkornct van Wolselcy noem 'n paar voorb~ldo om die groot gees- drif nldanr te illust.reer.
Omdat sy nie in staat was om iet.s tot dio 8 Augustus-fonds by te dra. nio, hot dio Veldkornette 'n dame 3/- go- p:eo om moe to wookor. Sy hot 'n kap- pio en sokkies vir 'n baba ingehandig as ook 3/-. ,Want as ok dio 3/- hou, hot ok niks gogee nio," was bnnr opiuio.
1\'lnr. Ernst van Schalkwyk, wat 'n paar dno se arbO'id mocs opoffer om 'n nantal swingels on kapstokke to mnnk, hot waarlik dio gees van , vandag moet ck offer" ann dio dag gclo. Sy bydrae hot dnn ook dio £5-merk oorskry. So p:oweldig was die drang om by to dra, dat dio volgcndo opmcrking van 'n oubnns glad nio onvanpas was nie:
,l\lnar dit lyle vir my as 'n mens 'n blockomtak afbreek en jy se dit is jou bydrnO' tot die O.B. dan gaan die kcrcls sommer dadelik 'n bod mnak".
V ER] AARDAGKETTING
2 Sept.: Gorbro~gio Liebcnborg (Up- ington), Charol du Plessis (Suther- land), Andries Olivier (Sutherland), John van Rcnsburg (Dist. )Iossel- bnai).
:s acpt.: .'lidtr.l J~: Fin (D-Ialmea,·
bury), ~Iartha do Vos (Sut.borland), Sacharia ]'ourio (Lambrcehtsdrif)J . C. J. Lombard (&>mersot-Oos), Wll- lem Bouwor (Kirkwood).
4 Sept.: 1\laria T·rodoux (Tiervlci), Cornelia :>\Iullor (Sutborland), Izal(
Del port (Sholdonstasie), .Abraham Es- tcrhuizon (l\fnlmesbury).
5 Sept.: Doboo Last (Heidelberg, Tv!.), :>'lfarie Ackermann (Stell en- bosch), Truidn. Niouwoudt (Stollen•.
bosch), l1'rancoi7. Botha (Paarl), Hon- drik Weidemann (Crndoek).
6 Sept.: llolcno Lotter (Pearston),
!sa. Nol (Pears Lon), Hondrika lloyns (Sutherland), Ja.n Joosw (Suther- land}, Petrus Stephan us (Mosselbaai), Gesinn Westrnad (Kirkwood),
7 Sept.: Jo!Jina do Goode (Observa- tory), Gawic Hnvonga (Mnribogo), Susara Louw (Marchand).
8 Sept. : Esias ;an Rooyen (Stellcn- bosch), Sybrnnd de Beer (Upington), Seppio du 'l'oit ()f:t.ribo~o), Etienne von Wielligh (dist. l>anrl).
1**'··: if.#h-'t,w;> £'S ~..,;::
·c--a
h.;.:ar&:::J:tl!- ·&£¥c;n>tM~:g ·':!!:i?Lii--r:t .. g; • J'N
GUlL DIE GlEllEEN1rH1EID
IN DIE VOLLE SIN VAN DIE WOORD
Belcggings moet veilig en winsgewend wees, betS daarom u geld in 'n bewese winsgewende besigheid met ses groot takwinkels en twee fabrieke wat alma1 'n vaste en groot omsct bet. Excelsior Meubels bet reeds in sy eerste jaar 8% dividend op beleggings betaal, dit verskaf werk aan 80 blankes wat jaarliks £25,000 verdien terwyl die jaarlikse gesamcntlike omset
van die takke en fabrieke reeds £200.000 beloop.
U gaan ook deelneem in die opbou van hlerdie grootste Afri- kaanse saakl 'n Prag-brosjure word tot u beskikking gestel
wat bewyse lewer van die sukses van
EXCELSiOR MEUBEJLS BEPERKo
Dlo SeliTetariJI
EXCELSIOR MEUBELS BEPilRJL Stuur u prng-brosjuro B.llaObllet ean
Poabus 6670.
JOHANNESBURG.
H .................... .
r;:; .... , ... "Z:' -
-
.... :
~"''WEE
116 'l'akke ~
\\.f\n)nlljl
44 000 .fi},
¥J
JTI)v};!))
Lede
=
Reserwe-1 fondB
£ll3,000-
G. A. F][CHAillDT, JBeperk
(Lid A!rikaanse Hnnclcl.slnstituut) MASJINERI E, YSTERWARE,
PROOUKTEHANDELAARS IHoofltantoor:
l<'oon 700 Opgcrig 1848
St. Johnstraat 65, BLOEMFONTEIN
JBegrafnissc, L<iste, Kranse, Grafstena
JBJLOEMFONTEIN
HET U AL ~ESTEL?
I ndien nie,
doen dit tog dadelik !
flllORE MAG TE LAA T WEES a
GENERAAL
JQ iEc M G HERTZOG
deur.
Verskyn Eersdaags
l!}.ie hoek beslaan ongevecr 900 bladb--ye met seidsame fo.too
®p kunspapier.
\Usien hom as t5etll'U,
~..ss1udent, as :regter.
oo J!}olitikus, as Ieier, as JEerste Minister, as mens- en
dar~as lbanneling in sy eie land I
IfUIER RS
9N !BOlEK WAI E lLKlEEN MOE 1f IBIESlli
IPrrys
EN POSGELD lj6
Weens die oorlogsomstandighede kan ALLEEN kontanto lDes'teilings in aanmerking gene€m word. Gereed
te~ndie
helfte van 1943 MAAR bestel noo.
*
VERLOWINGS, HUWELIKE, GEBOOR'l'ES Kondig dit aan in DIE O.B.
DIE
0.1~.• WOENSDAG, 1 SEPT. 1943.
Gesonn&e SosiaHsme lKalnl IElk((}lffiomiese Knegslkan»
Beenlllldlig. !
JD>.L. 9/43.
Geen volk kan gesond ua liggaam en siel ontwikkel, sy vaderlaudsbodem be- hoorlik in stand hou on sy skeppende arbeidskrag tot volle outplooiing laat lwm as daardie volk in 'u t.oastand van okonomieso knegskap verkocr nio-. Hot dio Afl-ikanon-olk clan nie gcnoeg on- den·inding hierva.n nie? Dit is nio nodig clat ons die toest.aud van kneg- skap wanrin dio Brits-Jood~e kapiia- listiose stelsol ons volk geclwing bet, uader ontleed nie, want elke Afrikaner wat 'n oog vir die werklikheid hot, is bewus daarvan.
Dio politieke pa.rtyo van die Afrika- nerdom hot nog altyd net die ldem op nasionalismo gele en uagelaat om ook 'n gesonde sosialo gees in ons volk vaardig te maak. Die gevolg is dat tcrwyl die Afrikanervolk vandag op 'n warme nasionale gevocl kan roem, die vicrhonder.d-duisend blanke annes i.n ons midde as 'n verwyt teen die ver- waarlosing van ons sosiale gesindhllid getuig. Terwyl ons daarna gestree;f bet om ons volk aan sy siel gesond te hou, het ons toegela~tt dat by aan sy liggaam skado ly, en nou is die sick- like liggaatn besig om ook die volksiel te vorkanker.
Mot sy veertigjarige omswonve in die
\voestyn van die kapitalistiese ,para- dys" het eli~ Afrikancrvolk ten minste een waa.rheid geleer en dit is dat dit 'n volk niks baat om net nasionalisme to preek torwyl by nalaat om ook 'n gesoncle sosialisme uit to lecf nie, d. w .s. sy siel bearbei maar nalaat om
~-' liggaam· te verpleeg. Gelukkig vir ons volk het die Ossewabrandwag bier- die leemte ingesien en by monde van sy Kommandant-generaal onomwonde aan clio wcreld verldaa.r dat by veg vir 'n eie Repnbliek, 11asio.naal en sosiaal van aard. En omdat die O.B. as Volks- beweging hom vierkantig op, dil~ nasio- nale en sosiale grondsla.o van ons volks- bestaan gevestig het, kan by dag-in en dag-uit die vryhoidstryd van ons volk voel- met die vaste wil en oortui- ging dat die loekoms aan hom behoort.
Aangesien clio O.B. ook vasberado is om die sosiale stryd van ons volk te stry, hot hy hom ten taak gestol om 'n sosiale rowolusie in hierdie land teweeg to bring. Daarvoor is nie :11- leen nodig dat die Afrikanervolk weer sy regmatige plek in die ekonomiese
!ewe van sy land sal inneem nie, maar dat ons ekonomiese !ewe ook op so 'u grondslag ingerig moot word dat dit die uitlewing van 'n gesonde YOlkoosia- lismo sal bevorder.
BETEKEN1S
Met sosialisme bCdoel ons dat elke volkslid reg op 'n mcnswaardige lewens·
bestaan in syjhaar vad2rland het. Aan·
gesien die O.B. uitgaan van die huis- gesin as grondstag van ons volksbe·
staan, betoken dit dat die broodwinner genoeg moet vcrdien om di.g gesin be- hoorlik te vocd, kleed en huisves. As ons praat van welvaart dan bedoel ons nie die ophoping van rykdommo en weeldo nio maar wei voorsiening in die nodige lowensbehocftes. Hoe moet ons ekonomieso !ewe ingerig woes om in die behoeftes van ons volk to ka.n voorsien?
Ons volkswel vaart moat naamlik ge- bou word op grand van die blywende en natuurlike hulpbronno van ons land en wei op so 'n wyse dat di6 bronne so ver moontlik ten behoewe van die nageslagte in stand gehou word en waar rnoontlik, selfs verbeter word.
Vir die O.B. bestaan ons volk nie net uit die geslagte wat was en is nie, maar ook en vera! uit die wat nog kom.
Die kapitalisme hot ons helo lands- ekonomie op 'n verdwynonde bate, nL goud, gebou en bet toegelaat dat ons bodom, wat ons Yolk se natuurliko on blywende bate is, vorwaarloos on uit- geput raak. Die taa!{ van ons sosiale staat sal wees om weer ons elwnomiesc
!ewe op grondslag van 'n gesonde iand- boubedryf in te rig en om ver.dwy.nen- da bat·!lS soos goud en ander minerale tc;r beiJordering van hierdie hoofdoel aan te wend.
Ons nyworheidswose moet gebou word op die vorwerkiug van ons land- bouprodnksio met clio oog op die be- hoorlike voecling, Ideding en behuising
j
van ons volk. Dink mau aa.n die ge- .
weldige moonUikhede wat die berei- ding en verwerking van OilS voedsel, die vorvaardiging van ons ldore, on bebuisingsmateriaal aan ons nywer- heidsproduksie bied.
Die Jandbou- en nywedleiclsproduk- sie moet in die eerst.e plaas gerig woos
· op die voorsicning in oio bchoeftes.
Ecrs wanneer in eie behoeftes \'Oorsion i!i, ka.n ons vir buitelandse markte pro- duseOJ· deur te konsentraer op die goe- dero wat die beste afse.tmoonLiikhede bied en in die lowering waarvan ons die grootstc relatiewe ruil voor:deel be- sit, met inagneming van die noodsaak- lildleid om ons produksiobronne in stand te hou. Waarom sal o.ns flEtp voorbeeld Ianger ons grond uitput dour die uitvoe·r vwn mielics t.a subsi,deer terwyl ons elke jaar moet aanskou hOe duisende skape en beeste in tyd van drcogte vr·2k omdat hulle nie mielies
!tan kry nie? Suid-Afrika het la.nk ge- nocg ander volltc ten f.\osto van hom- self gcvocd.
Die sosialisme wat die O.B. nastreef is uie staatsosialismo nie maar vollt·
scsialismo. Ons beskou nio dio volks- lid as 'n blote werktuig van die staat wat ook aile eiendom besit, soos die geval met die kommunism.o is nio. Die beginscl van selfbestuur in die ekono- miese !ewe word erken on eerbiedig en die private eiendom en persoonlike on- dernemingsgees van die volkslid word beskerm en aangemoeclig, solank hy dit nie misbruik om sy volksgEmote uit.
te buit nie. Die staat gee slags Jei- dino- aan en hou toesig oor clio ekono- miese !ewe in belang van die volksge- he~l, behalwc in die-geval van sleutcl- bedJ·ywe \1-aaroor die st.aat rcgstree!<s beheer neem _
SELFBESTUUR
Die strcwc is dat elke vet·tal<ki.ng van die c!wnomiese !ewe hom uiteinde-- lik self dcur middel IJan sy eie bl!dryfs- organisasics moet bestuur, in noue ver·
. IJind!ng met staatslcidi.ng. l\'fet die oog
hierop beg die O.B. as Volksbeweging ook besonder baio n·a:1rde aan die eien- slmppo van arbeidstpots en verant- woorclclike Jcierskap in die bcdryfs- lowe van on;; volk. Om 'n voorbceld te noem: Die werklike behcer van die iandboubedryf sal toevertrou word aan die beste voormanne onde~' die boere, d.w.s. diegene wat as die vedntwoor·
<lolike teii!rs in hul onderskeic landbou·
crganisasies na vore tree. M.a.w. die boeregemcer.sltap sal self sy sa!~c reel OJlder di-ll algemene Ieiding en toesig van die staat wat die c!tonomiese tewe as 'n gonccl moet koordineer.
't'en einde te verseker dat die volk as goheol die boogste mate van wel- vaart sal bereik deur die inskakeling err saamsnoering vau aile volkskragte en nasionale hulpbronno, le die O.B.
a-s Volksbeweging hom daa.rop toe om 'n sosiale gesiudheid by ons volk te kweek. Ons moot leef in 'n gees van ,alma! vir alkeen en elkeen vir alma!", en , Volksbclang gaan bo eiebelang,"
d.w.s. in so ver die eiebelang bloot selfsugtig of seksioneel is. Elkeen van ons moet besef dat ons ons broer, ons volksgenoot, se hoeder is on dat as by of sy in nood ver~eer moet ons solf 'n helpende hand uitsteek. Ons moet nie met die goringste moeilikheid altyd by die regering gaan aanklop nie. Dit ondermyn ons volkstrots. On's moet liowor mekaar ondorling help en pro- beer om dour ons eio arbeid on inspan- ning weer op die- been to kom. Die noodhulp·wcrksaamhcdo van die O.IB.
!·ewer 'n treffcnde voorbeeld van hier- die nuwe sosialc gesindheid. Toe van ons volksgenote in die nood geraak het, hct ons nio by dio Regering om hulp gaan a;:mklop nie maar hull0 self te hutp gesner.
Hiermee bet ons in brce trekke die grondslag van ons s-osialo volkshuis- houding uiteengesit, soos die O.B. dit us Volksbeweging nastrcef en in ons Ropublikeinse Gcsn.gstaat wil besten- dig. In die volgendo besprokings sal ons hierdie grondslag moor in beson- derhede ontleed en vera! uagaan hoc ons landbou, nywerhede, handel, geld- wese, arbeid ens. da.ardeur geraa.k word.
DIE O.B., WOENSDAG, 1 SEPT. 1943.
W ANTROUE T US§ EN DONDGENOT E
Di~ is l.mic opmerklik dat Sla.liu se eis om 'u twccde front in die jongsto tyd 'u prominonto- pick iu Ht:utcr '"' ouusbe:ngtc inneem en daL <ht soodt.r uitsondcring in verband met die Qu<>
bec-konferonsie genoem won.l. Dit is ook vce!sesgend dat Stalin weer2ens 'in Quebec, soos op d.e b<IIO <tnder FIOose- velt-Chur.;iull-lwnfere.nstes van die ver·
l·ede, nie slcgs nie tcenwoorclig is nic, maar sotts ook nle verteenwoordlS word nie. Daar sal iu die gcskiedenis moeilik 'n 1·oorbeeld gevind word wa:n 'n senior bondgenoot-en niemand kao bctwis dat die Sowjet-IJnie op grond van sy geweldigo aandeel aan die oorlog met reg aanspmak op Ji•
titel 1·au senior bondgcooot kan maal, nie -so konsekwent, van gowigtigt·
oorlogskoufercnstes uiLgcsluit is. , UiL·
~csluiL" is die woord .wat, hier gebruik
·~·d en die redes wat vir die in-die-
ooglopcndc Russiese afwcsighoid aan·
g<>'!•u'er 11 ord, is te kiudcragug vu· kuu•
mcntaar.
Russicse Reaksies
Dit- is nio dte doe! 1•an hi01·dic kum menta:l.l' om in te gaan op die moonL like on waarskynlike redcs vir die ... J.
wcsighcid \'UU d1e Russo in (,!ucb~:c
nio. .Lwwers wit ek SLtl .s~aau IJ~ r~u.g
reuksics ut~ .c\J.oskou.
110p gecn tydstip seder!. die beg: •.
van die oorlog.'' berig Hcutcr sc sp, Stale korrcsp<JUdent w .\Loskou I'Crt..,o, V rydag, , was dte gc\'OOI Jucr oO U<
slis 1\s vandag oor die wcn:;ltkhe1d tl, ook oor dte gebiedcnde nood:saakhh h.:td en uiwocrbaarhett) danrvau da.
the W I.'S terse bondg\lnoce gruotskaals ...
militorc operasies van stupd sal stuut - opcrasics wat sal ooreenstem met.
wat Husland as 'n twecde frouL bl.'- skou."
Die nuwo ontmoeiing tussen Church- ill en Hoosevelt, altltls die Rcuter- IJ.,rig uiL Mo..,kou, hot LIOII Uij 'L w<tre
Q
'u verrusswg vir die Hussiesc pu- oliok gekom e·n dit bet nic nagelaat out '11 :sckcrc mute van v rces aan V•wakk<:r me, wauL- so word gov:·u- waLter begm~ct kau mooutilk uog oor- bly ( ua lito. bate aud«r kuuJcr.,uste~)
ow oor Le bcslwt P
Volgcus die tydskrif 110orlog en die
\V erkc rsldas," 'n soori. van nie-ampte- liko orguuu Yan die Rilssiese depar-te--
mont van buitel~tndsc sake, hot die I'Origc konfcrensies tusscu Chu1·chill en ltoos~velt ,nie 'n oplossing gebring vir die vernaamste kwcssie meL b~
trekking iot die verwesculiking van die t.asic~e vcrpligLing 1·an ous Brits- Amerikaonsc boodgcnole iu die oorlog teen die gemeenskapilke l'yand 01e - hullo het nie die organisasie • teweeg- gcbring vir 'n t.weodo fl'on~ in .Europa w:n uodig is vir die oorwinoiug oor Nazi-DuiLolaml nio."
'n Paar dae later is Litwinof as Rus- sicse ambassadeur onthcf van sy amp.
Hiordte wi.s~eling van H.ussiese ambas- .. adt:urs in die V .::;.A. terwyl die kon- len:nstc vau Quebec uog aau dte gang
1:1, bet opokudclwg venvck. Dto. tyd-
.stip wat vtr dle henocp111g van Ltt·
wiuof t11tgekics is, word iu .IJrits-Amc- rikaause l>nuge bcskou as 'u H.usstos-=J pog11•g om dte belaugrildleld vau dio
<.,(uc1Jc<.:·ko)6fer.,nsie l<> klcmcer. Uok u1eC11 wa:uuemers in l.,lu<!b~:c dat du:
IJcr·r·oeptug van dte H.u .. ~tOiic umuas;:.a·
dcur ,'n hE>~derc aaudutdwg IS uat t:>talto so ers om 'n LWt:ede front. in
\ Y
c::.-C:urova me sonJer voorbehoud aa.u vaar is nie.''v>~ or(! IVIO::.kou Weer Gc:,Jaai 'l
l.tollwel d1e beslwte vuu d10 (~ueocc
konlcn.:uste uog me bckcud 1S ute eu ook me gou u~:kend gem auk sal WOJ d lliC1 (yk OIL O( dtc LIVI.:t: 1\'t::>Lt:l'::.t> bond- :!;tliOlO hut l{ussH.:.se boudgcuoot n 111"'"
cJII: gcruoJ Wll :.tel. 1Jaa1 "01U Ill .J..,ull- dllll I'I:J'UI.!CIII daL ,vt:alllctJI U" IJ<l\'t;l-
ltt:UOOJ:) VII' i;:l;lkC Ollt>U:>h.:Wc 1U ,C;uco- pu." deur ltoo .. evelt eu \Jhurchtll aan- gt:l>\.01 is. 1Jaar sal ,lllcL Mlkcrbeld vuldocn word aau maar~lutlk bLahn se aerbaalde eistl -om 'n t-wct:Jc !rout". Vok bt-ng united l're!>s wt (,lucb;;l!
,uat. dnugende Sl.<tppe gcuocn won!
om dio Jeutc-veldtog uwt Ulu op.,nll>lO!l vau dH.l H.us:.e tc lworuwcer." · H
Let.tc-l·clutog betoken 'n utLswl vau 'n twet<de trout vir nog sew.: of agt
tllUilUUu. lJJ L IS jUIS WilL ,\IU,;kou titu
wll llo · uie.
v
otgtus J.teuLCr IS tilt ,laugcr oorlog"-strutt:gHl I'UU LUIItlt:IJ c:n \Y u:shmgtoll 10ts .,wnL UIO ltUs~>cwen olkt pt ys w1l vonuy <>u hull.: IJu-
skou ::Ja as Olli'Cl'oJOenhk Ult:L dul vo;r- pltgttugs van HrlttunJt: en d1c Vt>r- enlgdc btate as boudgenoto".
lllanr waarom sou die llusse 'n ,Ianger oodog-st.rategic Lt)on elke prys wil vcrruy"? Vir clio Bowjct--U11ie met
--- --- ---- ---
. .
in die goeie ou dae toe die lewe nog so maklik gegaan het, soos dit nou vir ons iyk. 'n Prent van 'n gelukkige, versorgde huisgesin I
Vandag se portret en modes lyk anders. Ool1 die lewenswyse het cotaal verander. Maar een ding bly nog diese!fde--die behoefte aan versorging vir die gesin. En in vandag se haastige, drukke lewe is 'n veilige middel steeds
NASIONALE MPV., 8PK.
TAKr<E OWARSOCuro~ OlE UNIE -
HOOFKA!I:TOOR · WAALSTRAAT 28. KAAPSTAO
S.Y onmeelliko ruimtes ~n sy onuilput- liko hulpuronn~ behoort 'n ,lang.,r-
oorlo~"-scmtegie juis gocd to pas. ls dio sorgo van die Holsjcwist~ miskit:!u grot.or h~ algemeen bckcud is? ls di t miskien moontlik dat hul gcslaagdo
~omcr-offensief nic hceltcmal \'Oigcus plan vordcr oie? Of is dit maar net l!cmcne aglerdog tcenoor bondgenotu wat vir Stalin wysmank dat Amcrika- ncrs Nt Dritte "graag 'n uitgepu\.t"
Rusland en Duitsland wil ljien soda!.
Wnshington en London dan die hoog;- slo woord kan voct·? ·
Op die oomblik, ogler, lyk dit nie of Stalin so dt·ingcndo eis iu die na- byo tockoms vee! sukscs sal he nic.
0.3. GROEI OP II ' DWE
Op 11 Augustus hot Indwe sy dccl bygetl n1 tot Ossewabrnnd wagdag. By clio opvciliug hot 'o pak vuurhoutjics die hcdrag ,-nn £1 5s. opgebring.
[)ie sprckers bet nun die woord gc- kom nada.t komdt. Dekker alma! be-
!lnuk he& vir die samewcrking, ook die Jf.~.l'.-lcdo wat ons uitnodiging nan ..
g<'nccm hot.
G~:nl. Dotha. bet op kr·agtige "·yso die doe! en strewo \'lln die O.J3. uite<'!u-
~t·sit ..
Komdt. Kel van Lady Grey, wat.
, cNis vroeg al in die dag met sy luid-
"l'rck<'r-tocstel manse n:wgetr1:lk het, h<'l die O.B.-spt'<'td<, ,Ek is my broer w hoNier" pragtig ,·crtolk.
\' crvolgcns is afskcid gcnl.'em l'll.ll
ons gclicfde gcnl. Bothu wat om go- .sondhcidsredes ,\ftrco as offi!lior.
Die k01iunando hot 'n hole a<mtu.l
flll\\'0 lodo bygckry en hoop om eer-
l::tnr, al sy ou lede weer Lerug l,co ho.
- ( J\J<'egcd C!l.'l. )
, KAN NIE P LAA S NIE"
Ons is versol.'k om n1ec tc dee! dat die AliwaLse kommando op 27 Julie
'n advcrtcnsie vao 'n U.ll.-f11nksie ten bchoowe va.n die gesinnc van geinter- ncerdes wa.t op 18 AngusLus sou plaas- l'ind, aan Die Voll<sblad gestuur het.
Dio volgeude anlwoord is daaroo van die bctrokke koerant ont.vang: • ,Na aaulciding van u skrywe \'an 27 descr moet ons u mecdcel da.L ons nie u ken- nisgcwing lmo plaas nio."
Foon 62 l?osbus 53
HEILBRO N
i'I\M to wset dft Is dio plcll waar u kall koop na u smaak en sover u beurs dlt toelaat
0 ET E I< EN oneindlg vee I vir u, waar u met vriendelikhoid bodion 1.\"0rU In u eio taal.
0 ~ IODERNBWINKEL
DRrE
9'e n ~ pJ!fe
van omstaudlghede, kry u nog steeds 'n besondere
deftige verskeidenheid
D~messuntru~ ~in &
b]
P AROW
DIE MODF.RN"F. DAME' 'YfOD1RTE
L.W.--4l!lu IQ ell!o \1/<0<'nRM!l ~o•lnJ•
Scboemanello Dranko .
VIR KWALITEIT EN TIE JREOiEN•
H EID OlE GOEOKOOPST!E
IVVN'E:
ii'onltolwyn Lew•Mwyn vormoutb
Hn.nek_rn..et-Cr)ckt.atl Llkcurwyn en Ou Port
Jcrlplgo Rool eo Wit Soet Muskadel en Port Wore. Hock e.n Pontak
o&)i41Lio ::fJerr!e
Sjcrrlo
BU.>\ N lJ t:\Vl'Jio"£.:
f'J/- 3/G 2/G
ste
2/- l/3 1/2 1/1 l/- U<l.
Scnoomaneuo 7/6 S:l<otra Bpenlnal 1/::
8rknr1..-..wvn ~ ~ t\/G J.U<I:;UR-nRANDEWYN:
Ker~:~lc, Anys, Gemmer, Lemotn, Peperment en van der Hum , , . . 6/6 '"NitVEB LlK.8VES:
Lemoeo en Suurlemoen 7/6 5/- 8/6 2/6 3/- 1/8 1/2 1/1 1/-
lld 10<1.
6/6 6/8 61-
1>/G 6/6
8/6 G/- 5/6 5/-..,o
l/ll 3G/- S-t/- 33/-
81/-
"u~ oy o,- vU tl..ll'lftlr- eo bostei.D, e:J: UUO
llr vo.nt1Jc wat Vf".rgoed 1.a1 wurd by ternc ...
-.codJnJ. Ooo lewcr drn.ntt In Orul ID..botterG
•oc;ul.U ou voorr-.-de vno t.nbone:s h.et, ez;.
olloonJlk op Yoorwn.:rdc Ml dle lnbouern btnco
·~Uu dtl-ft S\.t!.u ono te.rng ~aoru ~;ord. t\"'~3
uottol olm<>rote kan ooa 1\HoooJJJ< tn otw db CtJ~td.c. k1!11'k-<> drank ver,•ultJ waaz nntke d.r10111< •u n'\lutmuru pryc vao £1-11·0 IJelOGP IG/-
<'11 lu.bOOI)t~ lnl(""luJil. 1G·.1ten l(ON1Ji(JpeJ' !<U-
4":60 verl.u.t.lJf u-o.rd mo.o' a o e1~ ln..bou~rn ~
•na Muur.
Wnrd •::rk<>OP 1n U·boMI-I<!~ol"" of !l-!;:cl·
t\..'laT,.,.&Jk& of t;:rote~. V I<!<: oleo VbD lll l>ot-
wb ~-n \\1y&. 8mndf'lt\-yn. .leno,·er. L1kea.r"
V"'-tii\OUtb eo Btt.oeiUW:.C bomt4 Tenno: - II. • .N.B pluo n-etnseld Ill\ eyi)'U&, B.H.&. ptW~
qoelnj(onw>J.aalo. V .0.8. OUD'J:I:IU<WJ:!,.'Ii.
.lestel vall
JlJUGEN§ SCHOENiA.N,
POSBUS 142, OUOTSHOOAN.
Advorteerders Handhaaf Uself deur in Die O.B. te Adverteer •
Opcerl~; kra!;tcns Mo.ntoknppywet No. 46 van 1926.
DIRF.KTJ';URE :
Dr. ]. D. M. Claassens (Voorsitter); dr. P. ]. Botma; dr.
J.
H. Pienaar;mnre. M. ]. H. Keet;
J. ].
Ackermann, en Van Aarde de Kock.Die Maatskappy onderneem Geldbelegging: Eiendomsverkopings, Reeling van Lenings en Verbande op Vaste Eiendomme, en alle soorte Trust- en
Afslaerswerk.
Die Opstel van Inkomstebelastingstate; tree op as Agente vir Verkopers en Kopcrs van Besighede, Vaste Eiendomme, Losgoed, ens. Doen Werk AS
MAKELAARS.
Om verdcre besonderhede skryf aan of besoek:
Die Waarnemende Sekretaris: MIKE SLABBER.
SECURITY-GEBOU (Grondverdieping), EXCHANGE PLACE Posbus 1527. regoor Garlick, KAAPSTAD. Telefoon 2-8976.
Takkantore:
ARCADIA-GEBOU, VOORTREKKERWEG, BELLVILLE.
MICHAUSTRAAT 11, STRAND, Bus 56, Foon 178.
VI:ER
DIE O.B., WOENSDAG, 1 SEPT. 1943
Ons staan aan die begin van dle vyfdo ,oorlogsja:n. Dit, is nio nodig om 'n oorsig te gee van die magtige
mi~itcre en politicke verwikkelings wat
in him·dic tydbestek plaasgevind hot nie. Die stryd hot gegaan oor 'n id·ee, hoeseer daar ook al gepoog is om 'n ander kleur daaraan te gee, en die ui£- slag van hie-rdie stryd is reeds beslis.
'Weens die vertroebeling van dio ware strydvraag bet ·Ook Suid-Afrika hom ingemeng op 'n wyse wat veroorsaak het dat die uitwendige magte van die staat aangewend word op dio vornic- tiging van die innerlikc aspirasies van die ,·olk. l\faar sowel wat clio buitc- landso as die binnelaodso toestande betrcf, wil dit voorkom asof daar na vier jaar van verwarring oindelik ldaarheid oor die strydvraag begin ont- staan. Op hienlie huidigc oomblik is claar onmiskenb!tre aanduidings dat die kunsmatige karakte-r wat die OOJ·log a<tngedik was, nou sy versadigings- punt bereik hot. Die waarhcid is besig
om uit to kristalliseer.
'l'oo die oorlog vier jaar gelede out- brand hc-t, het dit die afsluiting van die kapitalistiese eeu en die intreding van die sosialisticse tydperk aangekou:.
dig. 'l'wee revolnsionere magte het.
aangestorm op verbrekiug van die eko- norniC'se en geestclikc slaweba.nde wai.
dour die gelc.lmag en die vorworde d<>- mokrasie gesmee is. Onder laasge- nocmdc twco tiranne het die groot aarbeidsmassa:; rcgteloos en die volkn van die wercld staatloos geword. Wan- nee;- daar in 'n land soos Suid·Afrilla SS persons is wat meer as £20,000 per jaar aan in!lOil!Stc ontvang, terwyl daar twintigduisenda persone is wat minder as £99 verdien, en wanneer vreemde- l!ng.e !{an besluit wnar en vir wie di-e Soercvoik sy bioe~ moet stort, .dan hat ons 'n toestand vai1 slawerny bereih wat nie Ianger dcur mcnslike lankmoc- dighcid verdra f<on word nie.
Hierdie toestand, wat kenmerh~tiCI was van die hele wcstersc beskawing, kon aileen dcmr 'n sosialistiese revolu- sie verander word, d. w.s. deur die gees
van broederskap en hoederskap. Maar hierdic broederskap kon nasionaal wees of anti-nasionaal. Dit kon geveg hot vir die volledige vryhcid van 'n Yolk of die vryheid van 'n wcreldklas.
Die tw~e revolusionore magte, ge- rneenskaphke vyande van die kapitn- lisme, was terselfdort\'Cl dus ook dontl- v.vande van mekaar. IIienlio drieledige vyandskap was dan ook die oor·s~utk v'ir die eienaardigo J!rOeperinge van oorlog- voerendes- aanvanklik Duitsland en R1tsland b~'mckaar e-n later dio Gealli- eerdes en Rusland. Tans ,,·il dit ,·oor- kom of clio samowerkipg tusseu laas- genoemclo kombinasie sy breekpmlt bu- rcik hot, en dit is waarskynlik uog not 'n kwcssie van tyd om dit 'n voldonge feit te maak.
Die beiangrikstc punt is egter dat die sosia!istiese idee uit hierd1e oorio~
seevievend gaan llOm. In Italic, waar die faseisme deur uitwendige omstan- dighede voorlopig ontsetel is, is die kommunisme besig om diG vrugte vau demo!iraticse geweld A.f te ocs. Di(\
oulangse verkicsing in Australia hct.
ook laat deurskemer dat dit die anti- lmpitalistiese kragto is wat in daardie bnd bcsig is om veld to wen. Dit hot uitg:eloop op 'n greot oorwinning vir die Arbeidersparty. Dat die uitslag nie ten gunste van die kommunisnH:>
s:ll wees -nie, word aangedm deur die feit dat. die nasionalisme totsover in alle \Ves-Europese ln.itde die oorwiu- ning oor die kommunisme bebaal het.
In ons eie land, waar die oorlog vier jaa.r gelcde met so 'n geesdrif van st~t
pel ges~nur is dat dit lewensgevaal'!ik was om selfs maar. dio skyn van ousJ- clighcid to openbaar, het daa.r 'n gee~
van v~·andskap outwikkel teen eli~
kapitalisticse oorlogvoerders wat meer as ecn-d<;lrde van die soldate op hicrdio stadium al b«.>weeg het om geen dee!
to neom aan die demokratiese verkie-
sin~ nie. :.ret die sterk kleurbesef wat hie7-die rnense danksy die gelykstel- lingsbelc-id van die Empire-bewind ont- wikkel, k>tn hul sosialisme nie kommu- nisties $!:('~rond wees nie. Hullo moet dus beslwu word as soldate va.n die .komcnde Gesagstaat waarvoor die os-
(Vervolg op veet volgende kol.)
DIE O.B., WOENSDAG, 1 SEPT. 1943.
Min of i Vff eer lB elangrffk BRI'l"flE §TERF UliT Oor 100 Jaar n et 20 Milj.
Ons idee Wen Veld
'n Verdere bewys hoe clio ideo van die gesagstaat in breor kringe dour- werk, vind ons in die \'E>rslag van die voorsitter van die Vrystaatse Land- bou-unic, mnr. H. A. J. Wium. ,Die handel," nidus mnr. \Vium, ,sal moet besof dat die tyd van uitbuiting verby is en dat Suid-Afrika na die oorlog 'n beheerde ckonomie sal
he
wnt 'n rode- like bestaan verseker aan iedoreen wat in staat is om konstruktiewe work te lewer en enigiemand sal uitskakcl wat hom daarop toele om sy medo- monse uit te buit. Die oorgrote moer- derhoid van die bandelaars sal uitge- skakol word omdat lmlle nic in staat sal wees om in so 'n behe-erde ekono- mie opbouende dienste te Je\vcr rue."Die buidige warboel in ons voedsel- bedryf toon egt.er hoe noodlottig dit is as 'n kapitalistiese bewind sy Jyf sosialist.ies wil hou. H v kan nooit slaag nic omdat hy partyclig dink. As tlaar ooit sprake was van wolf a.s ska·apwagter, dan is dit w:tnneer die kapitalismo vir die annes wil sorg.
Die gesagstaat moet wees in die hande van die volk self deur middel van sy volksbeweging. Eors dan sal mnr.
Wium so ,uitskakeling" kan geskied.
* * *
Ho pie S and Om.gestwp
'
.'foe ons kinders was en 'n maat tot 'n geveg gedaag moes word sender ge- ,
K.G. WEK IBESIELING
Groot besieling hct uitgegaan van 'n informele byeenkoms wat verlede Don- denlagaand tou huise van bra.ndwag Schultz op Philippi gehou is waar 'n groot Mtntal persone clio Kommandaot- generaal, dr. J. F. J. van Ronsburg, en mev. Van Rensburg ontmoet het.
Die onpartydige uitecnsctt.ing wat die K.G. van ons politieke toestand gegee het, het groot waardoring vir en ver- troue in sy Ieiding ingeboesem. Alma]
het geleontheid ~chad om persoonlilt met hom te gesels oor mocilikhcds llil
vraagstukke. Die warme belangstel- ling van dio K.G. het 'n diep indrul\
op die teenwoordiges gcmaak onder w;o ook 'n paar buitest;tnders. Na. hoof- komdt. P .. D. Cilliers, wat die K.G.
voorg(-stel en bednnk het., meedeel, het 'n he!c paar nnwe leda by d'io kom- maudo aldaar in~eskryf, en nog meer aansluitings word verwag.
(Vervofg van voorgaanclo kol.) sewabrandwag hom beywer.
Na heelwa.t omswcrwinge wat tot.
innerlike versterking en sorgvnldigo voorbereidin~ gelei het, hot ons volk nou na vier jaa-r daardie mate van ryp- heid bcreik wat. hom in staat sal stel om s:v toelwmstaak te aa.nvnar. Na 'n pynlille tweestryd tussen die ou en nuwe idee in die gcn·10ed van ons volk, is dit tans duidelil< .dat die nuwo ge·
dagte ten spyte van 'n oormag aan middele tee.n hom die oorwinn!ng - wat eindelik to~ moos llO!n-b1lhaa!
net. Met die -Osscw;t.brandwag as draer van die nu"·e gedagte staan ons
\'Olk na vier j~.:tr van vorwarring tan~
op die drumpel van sy toekoms, want aan die begin van hierdie vyfde jaar van oorlog is die oorwinning van di,•
nuwe gedagte reeds wcreldwyd beklinb.
Die belangrik~tc taak van dio Ossewa- hrandwag sal nnu wei'S. om die ver- dwnil.ldo eu ,·ersnipperde volkskragtc tot 'n eonheid snam te voeg- nio 'u cenheid van organisasie soos die part.y- politiEk wil nie, maar van toegcwyd·
h·2id aan 'n gemecnskaplike volksro(\- ping rondom die Voll~sbeweging. Daar- vonr sal nodig wees 'n ruimer waar- dering vir die volksgenoot. in die a.nder kamp wat deur partypolit.h;ke skild- slanery teen wil en dank in die vang- strikke van die een of ander parlemen- t.ere groepering gedryf is.
Berigte van politieke nard in hicrdie uitgawc, t.ensy waar anders vermeld, is opgestel dour N. G. S. van der Walt, Groote J(erkgebou 703, 'Kaapstad.
nocgsnme rode, was dit die gewoonte om 'n hopie sand te maak. Die uitge•
daagde moet dnn die hopie sand om- simp, wa:\rop die bakleiory Yolg. Dit is miu of meer die ,posisie wat mens in, die partypolitiek vandag kry. Daar moet baklei word, en dan word cbar skoor gesoek oor sake wat in gewone omstandighede mi~kien nooit in die go- chang sou kom nie. Toe die Provin- siale verkiesings begin nader kom, kon mens in die pers allerhande gis- sings lees in verband mc't die vraag wnaroor die stryd gevoer sou word.
Ewe plotseling het ons gemerk hoe die een party vir hom 'n hopie sand maak van die moedertaa]onderwys. Hy staan vir nwedertaalonderwys en wee die een wat sy hand daaraan sit! Die ander party hot nio links Jaat Hi ,pie. ,Ons tel die handskoen op !" het sy pers met groot · genoegdoeuing aangekondig - hoog in sy skik clat daar darem iets gevind is WlllHOOr baklei kan word. En vandag aanskou ons hoe die beleid van moedertaalonderwys in ons skole weer 'n brandende \'l'aagstuk geword het.
\Vatter gevolge dit vir ons volk kan inhou, maa.k vir die partypolit.iek geen saak nie- solank hulle ma:u net 'n , plank" het om <>Or te twis.
Die O.B. is ton vollc bewus van die belangrikheid van hierdie onderwysbe- ginsel, maar juis daarom vind hy dit so jammer dat dit in die partypolitiek gesleep is, waar cl!t by voorbaat 'n verlore saa,k gemaak is.
(Vervolg van volgende lw!.) verlig nie maar om clio Afril<aners 'n minderheid te laat word. Ons weet fin cliP Engelso en imperialisto we<>t. dit ook maa.r alto goed dat die Afrikaners meer voortplant as die Engelse in Suid- A frika en d<lt die Enge!se minderheid dus al kleinor sal word tensy da.ar grootskeepse immigrasie kom. Die wieg is 4lcn van die magtigste wapens van die Boeronnsie. Hier.die wapen wil hu!le ,nou uit ons ha.nd ruk
of
dew·grootskcepse immigrasie Of deur vcr·
kaffering.
Rullo sou ook daarin geslaag hot as die Ossewabrandwag nie daar was nic.
!iierdie vo!ksbeweging sal keer dat die Socrenasic oorstroom en verswelg word deur uitlanders en l'affers.
Wat verder in die boekie van Har- rod opvallend is, is dat die Duitse be·
voUtingsmoontlikheid van 1933 toa 1936 met 23 persent vel'bcter het omdat dia vo,ortp!anting sov«el verocter het on- der die verbeterde 1ewensor11standig·
hede wat die nasionaal•sosialismo vir die Ouitse volk geskep het. Hier I<>
Harrod se eie woorde: ,Duit.sland het binne 'n kort tydjie 'n morkwaardige herlewing onc.lergaan."
Dit kom alles daa.rop- neer dat die Duitsers so nasionale rewcnskragt:g- hCid herteef het toe die Duitse voHl sy sic! herwin hat.
Sowat tweo maande gelede het in Engeland 'n boekie verskyn ,Britain's Future Population" deur R. li'. Har- rod, dosent in Ekonomic to Oxford.
Allereers is dit opvallend hoe be- sorgd die skrywer is oor die toekoms- tige bevolkingsterkte van Engoland.
Die vool'tplanting is op die oomblik so swai< dat Enge!and se bevol!dng elite 30 jaar met cen-kwart sal venninder.
Oor 100 jaar sal die Engelse bevolking dan skaars 20 miljoen tol. Harrod se slotsom is dan: ,Ons sal onvermydelik sink tot 'n baie nietige ondordeeltjio van di.e mensdom." En sy merkwao.r- digo crkenning is dan: ,Ons st-o.an sender twyfel voor 'n grootskaalse kri- sis ten opsigte van ons voile." Om hierdie hopelosc focstand van sake n~o~
duidcliker te laat spreck, so die s~
wor dat die Engelse jaarliks deur SIVak voorLpla.nting mcor lewens kwyt 'Fa-ak as gedurende die vorige wereldoorlog as geheel. (In 1914-1918 het 750,000 Engelse in die oorlog omgekom.)
Die slotsom is dus dat die Engelse bevolking homself in sy huidigo getai- sterkto nie kan handhaaf nie. Die Britto is aan die· uitst.erf. Rullo hot hul lewenskt-agtigheid verloor. Hulle verkeer, volgens Harrod, in 'n ernstige krisist.oest.and eu sal in die tockoms slogs 'n onbonullige ondcrdeeltjie \'an die mensdom uitmaak.
.As dit alles nou so is, hoe is dit dan moontlik dat dnar in Suid·Afrika nog steeds die kreet aangehef word dat ,.grootskeepsa immigrasie uit Engeland aangcmcedig moet word7 Die antwoord is duidelik. Die immigrasie moet nia dien om oorbevolking in Engeland ta
(Vervolg in voorgaande kol.)
MARKAGENTE
{[]
Ons is agente en is trots dat ons dit mag wees. Met ons puik organisasie en verse- kcrde afsetgebied kan ons u tevredenheid waarborg want dit is. se)l:er - u tevredenheid is die enigste basis van ons suksesl
Eiers, / Pluimvee,
Groent~, Vrugte, Voer en Vee.
Voikskopermark
BPK.
Mt>REMARK, NEWTOWN,
Foon 34-1442, Wolhuterstr. 62, JOHANNESBURG.
0
. MAGTIGE ROLPHENT VERTON!NG IN KLJEUR.
9
~ Dn. e · CGedn~snn»~irrn<eerd(f; AfrikalDl<eird«»m ~' ~
D!IE PRENT VAN DUE J AAR.
1'oegejuig d eur T i£nduisende Afrikaners.
Die Eerste 100% Afrikaal!.1se Rolprent van sy Soort.
® Verering van Bool'llhelde.
€l 'n mite uit cia slag van Ama!uba.
0 Oie Stille skoonheid van die Wildtuin..
® IRomantiese ~.mae! in die hoofstad van Oom !"aul.
Ql 15,000 godissiplin~rda Atrlkantlrs op parade.
KOM KYK WAT U EIE BEWEGING REEDS PRESTEER BET:
en Roaf-V erton ing. )
liN KAAPLAND. GJEJ!UED A
KARREEOOUW ..
UITIENHAGE .. ..
PORT ELIZABETH ALEXANDRIA
KIRKWOOD ..
SOMERSET-ODS ..
.. 31 Aug.
1 sept.
. .• 2 Sept.
3 Sept.
4 Sept.
6 Sept.
r->EARSTON JANSENVI LLE ABERDEEN , . GRAAFF·REDNET MIDOELIBURG
ST~YNSBURG
7 Sept.
s
'Sept.9 Sept.
10 Sept.
11 sept.
13 sept.
..
DIE O.B.,' VIOENSDAG, 1 SEPT. 1943.
Moeder !Draer van Vofk .§e !ewe DHJE NOOD:mJLJelFONDS KN NOOD
Dr. Cronje oor Vrou in Volksbeweging
Ds. S. J. St.ander, hoof van die Nooclhulp, docn onderstaande dringen-VooJ?tte!Iltei'Ot.."GBt,
MIOD IE I.BU RG,
~zaosvual.
GROISI..!ERSIJIAI!.0 TransvP.al.
,'n Volk waar die kind nic meer van waardo geag on die rnocdcrst1ap.
llf9 in ere gchou e,n met d!e hoogsto agting bojeen word nie, is 'n volk wat op die afdraend is en cintlH~ in die egtc sin van die woord clekadent is " hot prof. d·r·. G. Cronje gese in sy toeS!)raak voor die A.I\J.S.·Iw.ngres t~ Pot·
chcfstroom toe hy oor die arbeid van die vrou gepraat het. Die eerste {)eel van die toespraak het l'!leds in twee vorigc uitgawcs van ons blad verskyn.
do oproep: ,
Daa1· is weei· 'n oortrekking van die Noodhulpfonds. Die verpligtin ... e van hierdie Fonds is groot, gcdn7-icr en dringend. Ons cer en goeio trou"' aa.n ons medc-Afrikaner is hier op die spel en ons is verplig om 'n beroep op u, wat nog 11 vryhoid gcniet en oor 'n gereelde inkomsLe beskik, ie doen om in die bros to spring. Ons wcot u hot a! ba.ie gecloen en is clankbaar vir wat u gcdoen het, maar ons hot hier t~
doen met 'n saak waar die Skrifwoortl geld: ,Wie sy hand aan die ploeg go- sJaan het mag nio omkyk nie." So- lank as wat die huidigo bewincl voort- duur, sal ons die noodhulpgevallo h.) soos die nrmes wat a! tyd met •ons sal wees. Onthou, mede-Afrikancr, dir mag more u oie weos wat in nood is of u eio bolang wat in die gedrang is.
Vanuit die huise van gclnterneerdcs, van hul eggenotes eo, kindc1·s kom 'n gei'OOp na ons soos 'n noodkreot wat klink: ,Help!" en die oo va.n gcbonde golnterneerdos is op ons gerig waaruit die taal glans van : ,Sal ons mede- Afrikancrs ag goo op die geroep, sal ons die smart by ons baru.iu meet ver- duur om to verneom dat hulle w<~t so baie maal sing: ,Ons sal offer wat jy vra' 'n clowe oor kecr o.an die geroep van ons dierbares terwyl ons ons vry- hoid geoffer het op die altaar va.n volkswording ?" Kom Afrikaners skrik wakker' on spring in die brcs !
Eienaar: D. D. DE &{OCK
Agente v1r Pont~ en G . .'ll. Vrngmotoro
TOT DIENS!
Prof. Cronje hot vorklaar dat , op grond van die voorgaa.nde uitcenset- t.ing dit nou \'anself spreelc dat die vrou in die Volksbeweging 'n eie en onderskeic taak moet he net soos dit die geval in die huisgesin i~.
Die werksaarnhode van die vroue- vert.akking van die \T olksbeweging kan in twce hoofafdelings ondorver- deel word, nl. ten eersto, VrouevoH{·
'4salle (wat die·~onderskeie en spesifieke taak en werksaamhede van clio vrou 1n die Volksbeweging is), en ton tweo- de, H ulpdienst·a (d. w .s. worksaamhedo Yan die vrou w·at in die Volksbewc- ging nu:nvullend is by die v:m die man).
Die Hulpclienste staan vera! in ver- band met (a) funksies, feestc, laer- trokkings, ens.; (b) volclhulp (d.w.s.
voldverpleging); (c) Volkspolitieko ,·ormiug ( cl.w.!l. die opvoeding van die huisgesin in die idcologie, kultuur, lo- wensbeskouing, ens. van die volk).
Die Vrouevolt<sake behels vera! (a) Volksorg; (b) die dogtersvertakking van dio jeugbeweging; (c) sosiale noodhulp, en (d) a1·beidsdiens van die
\TOU. ,
Die Vo!!tsorg is die s-osiale versor- ging van die helo vol!r~gemeenskap.
Dit ga~lll uit van die sta.ndpunt do.t aile volksgenot.e en voral huisgesinnc in die ~n of ander opsig on iu die eon of ander mate hulp van clio een of andor nard nodig het. Dio volksorg verskil wesenlik van die maat.skaplike
0
work soos dit vandag opgevat en be- oe-fen word. Dit omvat vee! meer as.not bloot maatskaplilm sorg. Die vclk·
sorg is die sosiale vei·sorging van di•S ilcie volk en nie net van die sogenaam- de ,mindet·bevoorregtes" of ,annes"
of , vcrwaarioosdes" of wat llull·e oo~l
ai genoem mag word .nie. Ons stel ons op die standpunt do.t elke volks- gcnoot on elhe huisgesin iets kan leer of die con of 'ander nu we gesincU10id kan aankweek deur die beoofening van bepaalde opbouende en opvoedende be- drywighede saam met ander volksge- note en langs di6 weg die cio lewens- wyse op 'n boer· pcil kan bring. Hoe- wei die ecn volksgonoot of huisgesin meer behoefte ann sosiale opvoeding on versorging het as 'n ander, is dit tog duidelik dat elkeen by daardie so- si:tle opvoeding en vorsorging ba.a.t kan
\·ind.
Dio sosialo noodhulp is nie not gd- dcliko hulpverlening aau die huis<>e- sinne van geinterneerdes, gevangen';;s,- ens. nie. Dit vereis ook die maa,t- skaplike en gecstoiikc vorsorging van daardie huisgesinne en dit moet nood-
wendig aa.n dio vrou van die Vollrs- boweging toevertrou word.
VROU AS MOEDER In ons liberalistiese samelewing het die wanbegrip van die moedorskap pos- govat dat dit 'n blote las en beslom- mernis is terwyl daar selfs vroue is wat moen dat bulle 'n vorname figuur slaan as hullo skimpend en minagtend
\·au 'n groot kinderta.l praat. 'n VOl!<
waar die kind nie mcer van waarde ge- ag word en .die moederskap nie in ere gei1ou en nt·2t die hoogste agting be-
jecn word .nie, is 'n vo!k wat op we afdraand is en cintlik in die egto sin van die woord dekadent is. Ongeluk- bg is ons as volk, ten minste 'n dee!
van ons volk, uie van claa.rdio doka- donsie, d. w.s. geestelike verval, ny te spreok nie. Ge!ukkig is ons vand"ag besig om die liberalisme to verworp on om in die plek daarvan te stcl die lewensopvatt.ing van die nasionalisme en die sosialisme in hul noodsaaklike onderlinge verbondenheid. Ons het m.a.w. die taak aangepak om ons vol!ts!ewo gehesJenal te hcrsllep.
volkstaat sal dit beslis nie by woord·!l laat nie.
W <tt is die toestande vandag? Dui- sondo Afribtncrvroue kan nio ann die rnoederskap reg laat geskied nio om- dat die sosia.le ellcmde en verwaarlo- sing hulle oorrompcl het.
Bulle kan hul kinders nie sondor kommer en sorge on kwellings in die wereld bring nie orndat bulle weet dat dio inkomsto ongenocgsaam en onsekor is, omdat hulle wcet dat hul kinders gebrek sal moot ly, omdat hulle weet dat hul 'n !ewe van verwaarlosing te- gemoetgaau, omdat hulle weet dat claar vir hul kindors nie die nodigo vooruit.sigte sal woes nie en dat hulle gevolglik handlangers in bulle oio vadorland sal '''ord.
On thou die Latynse spreuk: ,Bis cla.t qui cito dat", Hy wat gou gee, gee dubbcl.
V.M.!<. .AANBlEVEIEI...
l I
Dit sal voorwaar skynheilig woes om vir daardie vroue to gaan se dat die moederskap hulle hoogste roeping is.
l~it kan nooit die hoogsto roeping van dte vrou genoem word om kinders vir die sosiale verderf en ellendo in die wer.eld te bring nie. Dit sou die gru- ,vehkste spotterny wees om dit te doen. Laat on.s eers 'n einde maak aan die sosiale onreg en uitbuiting, raat ons ecrs vir en,e huisgesin 'n menswaar,dige Jewensbestaan verseker,
•ln !aat ons dan vir die vrou van ons volk se dat die moederskap en die ge- sinsvorming haar hoogste r'Oeping is en dat sy daar die grootste vo111sdiens l'an l·llwer.
ONS HOOP
Ons
moot. egto1· nog verder gaan.Daardie duisondo Afrikanerkinders aan wio ons moeders jaarliks die lewo skenk, is oie maar net kinclers van daardie en daardje ouers nie,- hullc is die kinders \'an ons volk. Net so is dam·die honderde suigelinge van .Afrikaanse moeclers wat iaarliks onno-
dig die !ewe verloor, ook kinders van ons volk. Dit is kostelike lewens wat ons uit ons hande laat glip omdat die sosiafe en geneesku.ndi&e sorg vir moe·
cter en kind in gebrel{e bly.
Laat die verbluffi.ng waarin die elek- sie vele gebring bet u nie laat drooc1 en drentcl t·otdat u medc-Afrikaner met u iu die moeras van moedeloosheiti belancl nie;
I
Spring op en doen! Doen kragtig, doen geclurig. docn volhardend en daar I sal geen wolk van pessimisme u oor-. skaduwee nie. Net leegleer.s hot ty_d om moedeloos te word.
(Get.) S. J. STANDER,
I ..:::.._ ' - - - -
1
Noodhulphoof. '1ndersteun Ons Adverteerders 1
. - - - - 1
;! I
p ~~ J(Q)tJG ~W~ fl lAr~E~ ~~~lflF A~ W®IL~~ I
. ' r
1
1
,Ai mv su~sesse s!tryi e~ toe aan die tS1Wl'lte!daa Jeslngs wai u t{ollege aan ~
dis verskillende !-lelpmekaar•studente \lers!taf. Ook help die do;ente menn
I I
baie uorentoe op dio pad van sukses."Maar meer nog. Wannoer daardic kinders nie maar net kindors van hul ouers is nie, maar !cinders van dio volk, dan is daardie moeders ook nie maar net moeders van hul kindors nio, maar moeders van clio volk. Ons moe- dcrs is die draers van .die lewe van die
!~ind en dus die Jcwo van die vciH1.
Hierdie opv:t.tting moot in die sosia- le volksorg die eersto pick iuneem.
Dit moot egter ook in ons Volksbe- weging op die voorgrond gestel word.
1
1
ME lEI AS ~@~ liUJ JRS~J S SE
I
Die Hclpmell.aar Is die enigste suiwer opvoadlu.mdlge AirUtaarJSaL{O!i'raspc~ I
dansie-,(olfego in SuicHUri:ta.
In die stryd wat ons mo&t voer en in
I
die grootse rocping wa.t ons as nasie , op bierdie reusagtige vasteland aan- 1 vaar, bet ous allorcers mensemateriaal 1 nodig, - goeie- mensema.teriaal en ge- 1 nocg mensemateriaal! Ons moet rn.a. w.
I
'n gesondo en lew·onskragtige volk en 'n gotalsterko volk wcos. Dit moet ons nio uit die oog verJ.oor nic, wan£ 1 dit is die eerste en die verna.amstc.
Dit is wa:n· d~~,t ons harde knoue go- kry hot. Dit is waar dat die gehalte en die gotalle van ons volk swaar gely het dour die byna ontelbaro bloedoffers w
