~
l
. Ge.regisfrcer aan die H.P.K. as 'o Nuusblad
0
Die Boere·gemeenskap, die spoor•
wegmanne, die werkers in aile be·
drywc, vorm 'n NATUURLIKE dee! van die vollc Hulle het 'n reg om in die staatsbestuur verteenwoor•
dig te word deur hul eie lciers en nic deur berocpspolitici nic.
0
0
Die politieke partye wat onder die
"
parlementerc stelsel die enigste groepe is wat in die regering ver•
teenwoordig is, is KUNSMA TIGE groepe wat hulself, en nie die volk vcrteenwoordig nie.
VIERDE JAARGANG. WOENSDAG. 25 JULIE 1945. No. 35.
VO L JK MOJET §El F R : ESlU li1 OO R §Y PR ES ID EN T
Adljunk .. JKo Go To on Onmag Aan Van Politiel\e Partye
D ie
onhoudhaar~teidv an die h uiclige stelsel is verlede Woeusdagaand deur die Adj tm k -K .G. , genl. J. A. Smit h , h eh andel toe hy en genie. mev. J. S. d u T o it, hoofvrou van Gehied A ( Wes- Kaa pland ) , 'u vergadering op Porterville
toe~espreck
het.
Genl. Smith het die spot gedryf met die parlementere stelsel wat toelaat dat "n keelspesialis wynboere en ·n advokaat koringbocre verteenwoor.
dig ... Mens wonder of dit die keel spesialis se tank is om toe te sien dat die mense nie te vee! wyn deur hulle kele krv nie··. bet sor. onder gelag verklaa~. Maar dit is .nie net in hierdie opsig wat dinge uit verband is nie; dit is ook belaglik dat b.v. die koringboere onder die pla..l(. van die meulenaars moet staan wat vir hulk die pryse bepaal. Waarom kan die koringboere nie hul eie produk ver, der bewerk en aan die publiek ver.
skaf nie? Spr. het die K.W.V. as voor.
beeld genoem wat ·n organisasie van produsente is, maar bulle mag nie hul eie produk self op die mark plaas nie.
Dit word van hulle gekoop teen ·n paar pennies per bottel en aan die publiek teen etlike sjielings verkoop.
Die verskillende beroeoe moet in staat gestel word om h~l eie sake te behartig, en daarom moet hulle ook hul eie verteenwoordiging. d.w.s. deur mense onder hulle wat self die be.
roep beoefen, in die regering he.
VOLK SE PRESIDENT Spr. het ook die volksfront•gedag•
te van die O.B. verduidelik en be•
.klcmtoon dat ons ni.e na setels strewe
nie of ook nie om ons eie president aan die volk op te ddng nie. Daarom bepaal die bele.idstukke van die O.B.
dat die volk die reg moet he om sy cie president aan te wys sodra die republ.iek gevestig is. Ons belang, stelling is om die republiek te ver.
kry met sy nuwe stelsel van behoor.
like volksverteenwoordiging waarin die beroepc ook opgeneem sal wees.
Omdat ons nie na setels vir onsself streef nie, wil ons graag saamwerk met ander nasionale groepe. Daarom nooi ons dr. Malan, mnr. Havenga en al die a.11der uit om elk sy e.ie kom•
mando's of organisasies te. bring so, dat .die volk 'n sterk leennag in die 1stryd kan werp om vir hom die repu•
.bliek te bring.
·n Party kan dit nooit kry nie, want hy strewe daarna om setels te verower vir die eic party en om sy cie !eier eerste minister te maak.
Omdat hy deel van die konstitusie is, kan so'n partyleier ook nie presi•
dent worcl nie, maar net Sy Majes- teit se eerste minister. Daarom se die
.p.~.: $keuJ op daardie konstitusie
Genie. mev.
J.
S. DU TOIT._Sy koester hoe verwagtings van haar kommando"s vir O.B. dag.
wat dit onmoontlik vir die volk maak om sy eie president te kies en sy eie staatsvorm te bepaal.
HEIDENS
Genl. Smith het ook beklemtoon dat die O.B. 'n etiese stryd voer. Hy wil die verkeerde en vuile uit die volkslewc ban. Maar ook hier kan
"n politieke party niks doen nie, want hy teer op broederhaat en broeder.
vervolging. Sy lede moet 'n heidense stryd voer deur hul e.ie volksge:tote soos vyande te behandel en te ver•
volg.
Die volk moet geleer word om mekaar se broers en 'l.vagters te wees.
,Alma! in die vergadering sit van. aand in warm jasse terwyl daar hon. derde mense op die dorp is wat nie
"n jas teen die koue het nie. Oit is 'n beidense toestand wat vervang moet word deur 'n stelsel van volk·
sorg ··. het spr. gese.
Genie. mev. Du Toit het die ver.
gadering toegespreek oor die bet~·
kenis van die vrou vir die 0.8. en n beroep gcdoen om met 0.13. dag weer alles in die werk te stel om ·n groot sukses van die fondsinsameling te maak.
Genl. Bertie van Zyl hct die ver.
gadering gelei en genl. ds. Pienaar het met gebed geopen. Hoofgenl. P. R. Retief was ook teenwoordig .
OJB o .. JKo mmaru1lo
9S Slaggere ed Vir
8 Aug lUlst u s
O t·al vaudaan wo r d h erigte ontvan g va n bedrywigheid in verhand met 0.8.-dag aanstaan d e m aand. 1\'Ieeste kom·
m ando's b crig van gt·oter h elan gst elHng in die f unksics wat gehou word, veral deu r lede van d ie p u bliek wat n ie l id va n die Beweg ing is n ie. Almal strewe na 'n hoer bedrag as ver- lcde jaar.
Die generaal van Bellville. genl.
Gustav RetieL meen dat sy komman- do"s vanjaar hul prestasie van ver.
lede jaar sal oortref. Vera! die Boere.
jeug was dwarsdeur die jaar beson.
der bedrywig. en alma! onthou nog hul verrassende bydrae verlede jaar.
Dieselfde geld vir ander afdelings van die Skierciland. Die Papendorps kom mando, onder Ieiding van hul flukse komdte. mev. Jeppe, is van plan om met · n aangename verrassing voor die dag te kom. Hulle het hard en aan.
houdend gewerk.
Ook vanuit die platteland word berig van groot bedrywigheid. Kaka. mas het onlangs berig dat twee veld. kornetskappe elk met "n funksie reeds
"n neseier van meer as £60 vir die kommando ingesamel bet.
Die gesonde beleid wat die Ossewa•
brandwag verkondig, 'n belei.d wat steeds in brei:ir kringe verwe.lkom word, is 'n besieling vir die kom•
mando's om 'n uiterste poging ann te wend, sodat die O.B. die middele kan verkry om sy organisasie soda•
nig op sterkte tc bring dat hy cers•
daags tot die groot kragmeting kan toetree - 'n kragmeting teen die chaos en hulpeloosheid van die par.
typolitici. wat in die jongste tyd so bewus word van die groeiende greep van die O.B.,gedagte op alle dele van die volk. dat huUe nou reeds panic.
kerige. dog vrugtelose pogings aan.
wend om die gcty teen hulle te keer.
Die opkoms van 'n O.B.•pers in die nabye toekoms, wat sy man sal kan staan teen die stofskoppery
van die partypolitieke pers, is 'n verderc stukrag wat elke brand•
wag tot die grootste inspanning besiel.
Daat· word besef dat waar die par·
(Vervolg op bls. 2, kol. 3)
IrWJLo § l.r1I€Gi W©~
~lr 1EIEIDJ§ WllJW IE
lf~@~l¥t&NIID©
9§;
Die O.B. ontvang nog steeds meer berigte van vooruitgang. In die jong•
ste tyd is selfs etlike nuwe generaal•
skappe in Transvaal gestig nadat daar 'n bietjie organisasiewerk gedoen is.
Duisende mense is vandag begerig om weer tot die V olksbeweging toe te tree nadat bulle 'n paar jaar lank belangstelling verloor het as gevolg van die partypolitieke onenigheid.
Die gesonde beleid van die Osse.wa• brandwag vorm egter so'n sterk aan•
. trekkingskrag dat hulle by die hon•
derde aansluit sodra hulle daarvan keru1is neem.
Die jongste uitbreiding is op Venterspos, Transvaal, waar 'n sterk kommando op die been ge•
bring is na 'n kort bearbeiding. Die verwagting is dat daar binnekort 'n nuwe generaalskap ten weste van Krugersdorp in die Ie-we ge•
roep sal moet word ten einde voor•
siening vir die steeds groeiende uit•
breiding te maak.
VAN J(OM M ANDA.NT-GElV ERA.A.L .
Irntr o JJ
oIF
o1J
oV a!ml ~tetm@tbJ1IDlr ~
ff.N GEBl!ED C
VHEDEFORT . . . . . . . . . . . . . . . . SATERDAG. 4 AU(,USTUS
HEILBRON . . . . MAANDAG. 6 AUGUSTUS.
FRANKFORT . . . . MAANDAGAAND. 6 1\UGUSTUS
REITZ .... DINSDAGMIDD.h.G, 3 n.m., 7 AUGW:>TUS WINBURG of THEUNISSEN ... . . . .. WOENSDAG. 3 .J.\UGUSTUS HERTZOGVILLE of WESSELSBRON, DONDERDAG. 9 AUGUSTUS
A.lle belmtgstellencles welkorn !
'fWBE
- ~N
G IE W!El DJ!GJE · S U!KSES
B ESTELLJN . GS STROOM
IN ! !
0
f
ON§
BO U
9 N §TAD
deur
FRITZ STEYN
8/6 (Posgcld 6d.)
p
0
U hoe£ egter nie te vrees dat u nie 'n eksemplaar sal kry nie. Ons het
· n groot voorraad.
MAAR . . .
Die aanvraag is so geweldig dat ons nie weet hoe lang dit sal hou nie.
( Sien uitgawe van 11 Julie vir meer beso~derhede i.v.m. hierdie merk.
waardige roman).
e
'n Nuwe Roman van die Skt-yfster van, Tersia"
en
,Tu ssen d ie Tu ine"
ELLA ELOFF VAN DER WALT
VERK EER DE LIEFDE
6/10 Posvry.
Die Skryfster beskou hierdie Roman as haar beste werk met 'n
treffende boodskap.
® PIETER H. VENTER Presteer weer met sy
nuwe Roman:
TE LAAT
6/10 Posvry.
o
H.J.
C. PIETERSE (Dcld) Laat weer van hom boor inMY TW. EEDE VRYHEIDSTRYD
Herinneringe van
P.
C. Joubert 8/6 Posvry.IPr «J>
JEcclesia""
Boekhandel
Bus 29 ST ELLENBOSCH
DIE 0.8., WOENSDAG. 25 JULIE 19'!5.
WAAR US HU L B EVt!YSE ?
O.B . S E WAAR BORG VAN £75,000
Elk e politieke party loop vandag, soos alty d, m et d ie nwnd · vol mooi belo ft es. W at het die politiek e partye al ooit verrig? W at het latlle gedo en tydens die oorlogsjare wat hul beloftes lwn 01lders1 craag? ·
0
Die Ver enigde Party h et lmise en werk belowe aa n sy sol- date. HULLE f(EER VANDAG TERUC O M ME1' HUL GE-
S ffNNE l N W A.ENH UISE EN KASERNES 1'E W'OON . En
veertig p ersent van lwl demokratiese vriencle 1«:eier selfs
01!t' n vraag oor tverhverslwf fing
tebeantwoor. cl.
o Die Opposisiepart y het ses jaar la11h teen die oorlog met woorde gepro testeer. l-1 onderde - van hul mede- A fri kon m· s wat weens h ul verset teen die oorlog in d ie kon sent,·asie- kampe beland
he~,is deu r lwlle op bl'tl tale wyse in die sleek gelaat. HULLE HE'l' TER W ILLE VAN PARTY- VOORDEEI.
SELFS GEWEIER OM A· DV ERTENSIES 1'EN BEHOEWE VA.! \' DIE A FHAN J(Ll[(ES TE PL AAS LANGS JOODS E EN OORLOGSAD VERT ENSJES.
0Die Ossewabrandwag h et by sy malchers deur dih en !lun gestaan. 11-y h et broederska p en lwederskap aan die -vol/;
belowe, en hy h et sy belofte in k linkende DA DE nagekom.
H Y H ET £75,00 0 IN DIE MOEILIKSTE OMSTANDIG- HEDE INGES AMEL Y IR VERSORGING J1 AN SY l(AME- R ADE S E A Ffl ANKLffKES. .
DAAnMEE HET HY BEWYS GELEWER , DAT IIY DffT EERLffl ( M .EEN MET S Y ON DER-
NEMINGS . DIT IS SY Jli' AARBORG AAN DIE V OLK !
8 Augustus Sal Die Antwoo rd Gee
Nadat dl~ Ossewabrandwag be.
kend gemaak het dat hy in die a£.
gelope drie jaar £75,000 sonder hulp van under organisasies ingesamel het ten behoewe van die afhanklikes van geYnterneerdes, en benewens dit oor die £60,000 vir sy algemene fondse in drie jaarlikse pogings bycengebring het, skryf Die Kruithoring as volg na aanleiding van sy bewering dat ,die Afrikanervolk as geheel" op 15 Junie die H.N.P. bo die O.B. gekies het:
.. Die Van Rensburg.party sit nog met heelwat geld wat hulle van Na, sionaliste in die verlede ingesamel het.
en so lank daar nog amptenare. oor.
bly wat uit die geld betaal kan word. sal hulle nog op 'n manier bly voort, bestaan".
Die grocicnde O.B.·kommando's sal sorg dat 8 Augustus hierdie be·
ledigende aantyging met 'n antwoord oordawer. Laat-die rekord van vcr•
1ede jaar, nl. £25,000, hierdie keer nog verder oortref word!
O.B .. ·KOlVIMANDO'S · SLAGGEREED
(Vervolg van bls. I, kol. 4) typolitiekc pers in die jure toe die O.B. sy stem nie hcorbaar kon maak n.ie, onmagtig was om die O.B.•ge' dagte van die volk af weg te hou, dit ldaarpraat sal wces die dag as O.B.•
blaaie die gesondc gedagte van broe•
derskap en hoedcrskap oor die hele land dra.
Vol moed en versekcr van die krag van sy roeping, tree elke offisier en brandwag aanstannde maand na vor.!
om die volgende: mylpaal op die pad na oonvinning tc bereik.
Roeskolle aan linnegoed kan ver~
wyder word deur met fyngemaakte kryt te vryf solank dit nog nat is.
Sodra dit droog is. kan dit op die gewone wyse gewas word.
ONDEHSTEUN ON S
A DVEH TEEH D ERS
Die Hooffn nli.::;ie
vu·F ondsd ag m Gch icd C word gehou m H E .U:T Z - .ST A D S A AL
op
.VINSD AG, 7 AUGVS 1'US 194-5 . Prog nnn :
10 v.m. OPENING DEUR GENLE. C. MEYER.
10.30 v.m. TEE EN VERKOPING.
12.30 n.m. MIDDAGETE.
2.30 n.m. ONTMOETING VAN KOMMANDANT.GENERAAL OP PETRUS STEYN.PAD.
3.15 n.m. TOESPRAAK DEUR DR. PIET MEYER.
4- 6 n.m. KOFFIE EN BRAAIVLEIS.
8 n.m. OPENBARE VERGADERING TOEGESPREEK DEUR KOMMANDANT·GENERAAL DR.
J .
F.J.
VAN RENSBURG.!< O M 0 1V D E US 1' 1E U N O N S.
E ie Pers Vir Vry§ taat
O ffisi ere Gee Opd rag En Bel o of Steun
Op 3 Julie is te Bethlehem en op 5
J
ulic te Bloemfontein offlsiersver gadering gehou. wat deur die Ad junk K.G. en Gcbiedsleier toegespreek is. Dit was verteenwoordigencl van die hclc Gebied.Die Adjunk·K.G., gc.n!.
J.
A. Smith.het die offisicrc daarop gewys dat <lie O.B. reeds in 1940 'n eic pcrs wou oprig, maar dat die Bestuur van die Nasionale Pcrs ons toe aEgcraai hct, omdat dit verbrokkclend sou werk.
Ons was kort daarna aan die gc•
nade van die N asionale Pet·s oorgc•
laat en u wee:t wat die gcvolg was.
Vandag het die O.B. sterker uit die stry.d gekom en sy gedagte word ver buite die grensc van sy organi sasie aanvaar.
Die hele wereld preek bestaans beveiliging -- met ander woorde die ideaal en strcwe van die 0.13.
Die O.B. is die aangewesc organi sasie om sy cic gedagte te verkondig, en om dit te doen moct ons 'n pers
h e .
Ons stryd vir bestaan is gewcn - gcwen sonder vriende.
Nou stry ons nie meer vir bestaao
ni~. maar vir oonvinning.
Om tms idcologie na die ma>~J te bring. h:t ons 'n pers nodin en nm 'n per . .; tc verkry het ons o.-:1.:1 nodig. ,Ek wag vir 'n opdrag vaa u :;Js
offisiere van Gebied C om twintig•
duiscnd pond te spanceer aan 'n pers vir die O.V.S."
Die offisie.re hct eenp<~rig daarclie versoek aan die A.K.G. gerig om da•
dclik daarmee aan te gaan en h<:t be·
iowe om aile steun tc ve.rleen om clie.
geld d~a~voor te vind.
Praatj ie§ Sal Dit N ie JKeer
Mnr. l. G. Strvdom, H.l'\.P. Icier in Transvaal, het · voorverlede week te Kroonstad gese dat kommunisme aileen met wetgewing gekcer kan word. ,En om wetgcwing te verkry, 1110et die Nasionale Party aan be wind geplaas word. Dan sal daar vir kommunisme geen bcstaan in die
l::~ncl wces nic".
Die Kruithoring het kort geled~
verklanr dat die 1\asionalc Party die komrnunisme sedert twintig jaar gc- lede al bestry. En die Nasionale Party was van 192-:!: tot 1933 ann bewind. Die man wat nic 'n blotc s!e:mvee is nie, wil gr<l<lg wcet wat het van die wetgewiug teen die kom<
munisme tydens daardie nege jaar geword dat die kommunistiese gevaar vandag so groat soos ooit tevorc is?
Die man wat vir homself dink, be- skou hierdic praatjics as partypoli tieke beloftes van die ou soort. H y beseE dat die partypolitiek wat 'n volk met magteloosheid slaan deur 'n ewige gctoutrek, en wat 'n land na ekonomicse chaos ~tuur rleur sy gevry na die kapitalistie~e uitbuitcrs, nooit in staat is em die kommunis"
tiese gevaar die hoof (e · bicd nie.
Hierdie gevaar kan slegs afgewcer word deur sameweddng van die hcle volk en uitskakeling van demokra tiese praatjicsmakery en kapitalistics<:
uitbuiting.
DI~_.O.B., WOENSDAG, 25 JULIE 1945. DRIE
OGU !E:£
UN DOlE
il\§ (Lj) VJ §
0
ONNOD IG ONTS TELD
Die , wetenskaplike" ondersoek van min. Conroy en sy leke.politici na die Schwartz~skema in die Kula, hari word deur die Portugese pers in 'n ernstige Jig beskou. Een koerant het daarop gewys dat die afkering van riviere die Portugese belange ernstig kan raak.
0 Portugal is natuurlik sedert jare 1iie meer 'n partypolitieke demokrasie nie, vundaar die onnodige ontsteltenis oor die moontlike uitslag van die po~
litieke vakansietoer.
0
..
EIE ER V ARJ!NG
Daar word berig dat die Ameri.
kaners op groot skaal Duitse , .. sake.
lui, geldbase, nywerheidsleiers en bankiers" in hegtenis geneem het omdat hulle die grootste oorsaak vir die oorlog sou gewees het. Dit word natuudik gedoen op grond van eie rype ondervinding.
0
iYU ITIE ]OODSE TUffSTE
Die Jewish Her<).ld berig dat die Jode by die Geallieerdes gaan aan.
dring dat 'n groot dee] van Duitsland omgeskep word in 'n Joodse nasionale tuiste. In 'n ander berig meld die blad dat daar vir die Duitsers 'n kon~
sentrasiekamp in Vvarschau ingerig word op die plek \vaar voorheen 'n Ghetto (Joodse lokasie) was.
0 Die Jode sal wuarskynlik eersdaags die Suid.AErikaanse. regering versoek om die Suidwes.Duitsers, wat hy na Duitslund wil deoorteer, liewer na Palestina te stuur.'
0
ALTE WAA R!
,Die Jode", het runr. Samuel gesu, ,het die reg om aan die leiers van die wereld te vra of hulle die ver.
wantskap tussen die Joodse vraag.
stuk en die algemene vraagstukke wat die wereld tans in die gesig staar, oonveeg het. Hulle behoort te besef dat daar geen vrede kan wees as die Joodse vraagstuR oor die hoof gcsien word nie", lui 'n berig in die Jewish Herald. Dit is wat Hitler ook beweer bet!
0
TROOS A LKA.N1'E TOE
In verband met die benoeming deur genl. Smuts van twee H.N.P .•
manne as lede van die wetgewende raad van Suidwes in weerwil van kwaai besluite van die Sap.kongres wat dit 'n steek in die ru~-1 noem. pro.
beer sommige Sappe hulself troos met die gedagte dat dit 'n bewys is hoe afhanklik die opposisie van genl.
Smuts is, terwyl ander Sappe troos vind in die gedagte dat dit bewys hoe afhanklik genl. Smuts van die opposisie is vir sy politieke beer.
skappy.
0
NADER AAN DIE WAAl?HEffD
Die Kruithoring het die volgende wysheid aan sy leser.s meegedeel:
.,Die Van Rensburg.party sit nog met heelwat geld wat hulle van Nasiona, liste in die verlede ingesamel het. en so]ank daar nog arnptenare oorbly
wat uit ,diG geld betaal kan word,
IBioof van V o§oAo.,Univer§iteit Maan tot Geregtigh.eid
In wa t die Amerikaan sc hlad 1.'
im e h eskryf a s die eerste ronde in 'n argument waar oor die wSr dd n og meer s al hoor, hct die presiden t van die Chicago-universiteit, dr.
R . l\1. Hutchins, 'n plcidooi vir verdraagsaamheid teenoor
die Du itse volk gel ewer.
Dit het gebeur by geleentheid van .,VE.dag'',viering toe hy 2,000 stu, dente toegespreek het. Volgens T i m e het hy as volg gepraat:
,Ek wuag om te voorspel dat die huidige opgewondenheid oor oorlogs.
misdadigers oor 'n paar jaar belaglik sal lyk.
In
hierdie stadiunr kan ons dit bekostig om te onthou wat Ed.mund Burke van ons gese bet: .Ek weet nie van 'n metode om · n beskuL diging teen 'n hele volk op te stel nie' .
,Ons kan nie die stellinH handhaaf dat omdat _Duitse leiers onwettiH ge. handel het, hulle onwettig behandel moet word uie. Twec verkeerdhede maak nie 'n re~ nie. Dit is maklik om te begryp waarom J:vlussolini vermoor is; dit is moeiliker om te verstaan waarom Amerikaners daaroor sal juig . . .
,As ons nie van plan is om die Duitsers as slawc deur middel van militere dwang te regcer tot aan die einde van die dae nie, moet ons hulle met. geregtigheid, en indicn moontlik, met genade bchandeL So nie 1\) ons tans die fondamente van. 'u toekom·
stige oor!og.
,Die ontmoedigendste aspek van die huidige.. besprekings van die toe, koms van Duitsland en Japan is die blydskap waarmee die onmenslikste voorstelle aangekondig word en die klaarblyklike genot waarmee dit deur ons burgers ontvang word. Die vrede
sal bulle nog op 'n manier bly voort.
bestaan''.
O.B.Jede wat verlede maand uit die H.N.P. geskop is, is van mening dat hulle met heelwat minder oor, drywing die sin as volg kan laat lees:
,Die li.N.P.~leiding sit nog met heel.
wat setels wat hulle met behulo van O.B.,lede in die verlde verO\\re~ het, en solank daar geen verkiesing kom nie, sal hulle nog op 'n manier in die parlement verteenwoordig bly". ·
@
. NJKS ONGEWO ONS NJ.E
van die w6reld hung af van die her.
stel van Duitsland en Japan. Die wildste gruwelstories kan n~s ver, ander aan c!ie eenvoudige waarheid dat aile mense menslik is en dat nie.
mand diere is nie. Laat ons onthou dat die \vraak die Here toekorn''.
ADMINISTRATEUR VEROORDEEL
PARLEMENT
Die Administrnteur van Natal, mnr. D. E. MitchelL het verlede week 'n kwaai aanvul op die parlement ge.
doen oor die warboel in verband met behuising. Hy het gese dat die sen.
trale regering jurelank 'n behuisings.
raad gehad het en dat hy onbelernmer.
de vryheid besit het om op te tree. Hy het ge_oleit dat behuising aan die pro, vinsies oorgelaat moet word. Hulle sou in elk geval nie slegter gevaar het as die regering n!e.
,Ons sal nooit 'n volrnaakte re•
geringsvorrn kry nie, maar wat ons wil he, is 'n ·regeringsvorm wat vinnig kan besluit en sake vinnig kan uitvoer", het mnr. Mitchell gesc.
,Dit is die moeilikheid met die Unie=parlernent dat hy nooit 'n saak binne een jaar voltooi nie. Hy het nog nooit 'n saak in een jaar afge=
handel sedert Unie nie. Hy het ver=
wys na die kwessie van derde•pal'ty•
versekering wat jaar na jaar voort•
sleep, omdat die provinsies nie toe•
gelaat word om dit self aan te pak nie.
VIR O.B.=DAG
Die Cillie.Veldkornetskap van die Kakamas.kommando het op 22 Junie 'n funksie gehou om fondse in te same! vir O.B .• dag en die mooi be, draggie van byna £20 is bymekaar.
gemaak, berig komdte. F. Loubser.
,~!
\'
lliTBffiOO TI® lE JJ'Rl
IF®JF~IHW
A.V .B.O.B .
Lykbesor~ers, Grafsteenmnkers, negra fni sve·rsekernn r~
RLOEMFON'I'lUN' - TRETORJA 130 Tnkk.o
AANDAG!! I
Vanaf lste ]unie ,
handel
SPJ!V!NGBOK- MEUBE!LS
as
UNIK~A MEUBELS
(BIENS.) BPK.
Huis en Kantoor~Meubileerders
VIR lVIEUBELS VAN KWALITEIT EN PRAG
lf'ictoriaweg 171 Woodstock
Tnkbeotghcld:
Jru> PbiUJps-gcbon - Lady Greystrnat,
PAA.UL - Foon 020
,Nie 'n enkele Joodse werker is in diens geneem met die aanle van 'n nuwe pyplyn tussen Kirkuk en Haifa nie'', lui 'n klag in The Jewish Herald.
Vir mense buite Palestina kom dit
heeltemal normaal voor.
'!Rf£USPL~N
0
DR. VAN N.UEROP SE K ANS
· n Vraesteller in die Ierse pari e. o
ment het voorver.lede week daarin geslaag om Ierland tot 'n republiek verklaar te kry. Hy het aan De Valera gevra of Ierland 'n republiek is of nie. De Valera het geantwoord dat Ierland 'n republiek is - die eerste regstreekse yerklaring deur hom oor die status van Ierland.
Hierop het die vraesteller ver,
VAN AD].-KOM.DT-GENL., .
Gre;[fi)O
oJ
oAQ Smoth
liN GEB!!ED C
EDENBURG FAURESMITH .... SMITHFIELD MARQUARD
SENEKAL o£ FOURIESBURG 0
..
Donderdag, 2 Augustus V rydag, 3 Augustus Saterdag, 4 Augustus
· Maandag, 6 Augustus Dinsdag, 7 Augustus klaar: ,Dit is die grootste 1nuus wat
ek sedert lank gehoor het '. ·
e
Ve(moed word dat hierdie voorval dr. Van Nierop, die baasvraesteller in ons parleme'nt, grootliks sal in, spireer in 'n poging orn 'n republiekFICKSBURG of PAUL ROUX ' Woensdag, 8 Au·Hustus
los te vra - veral na die besluit van sy partyleiding om met die Republiek se ,silwerkoeels': gewoonweg handel te drywe.
BOTI-iA VILLE Donderdag, 9 Augustu·s
KROONSTAD Vrydag, 10 Augustus
.BLOEMFONTEIN . . . . Saterdag, 11 Augustus
Alle
~lwtg~e~ll~nd'eswelkam!
..
'
DIE O.B., WOENSDAG. 25 JULIE 1945.
Die sketpe veroordeling van die parlementere regering deu!
die Administrateur van NataL waarvan daar 'n berig in hierdie
·uitgawe verskyn: i.s 'n verdere openbaring van hoe die denkende
dee! van 'die volk se oe begin oopgaan vir die ondoeltreffendheid van die huidige staatstelsel. Mlnr. Mitchell is • 'n open bare figuur wat
se~erlik nie gereken sal wil word onder diegene wat deur die demo.
kratiese pers as .Jascisties" gebrandmerk word. nie. IIJaar as ver··
antwoordelike •hoof van 'n provinsie wat elke dag te doen het met die ·volkshuishouding, 'het hy reeds terdee die invalide toestand van die huidige regeringstelsel ondervind. Sv beswaar is dan ook dat daar niks vinnig deurge'voer word nie. Die parlement voltooi nooit 'n S~Cik oinne een ·jaar 'tlie. is sy 'kJag, en dikweJs duur dit jare voor.
dat 'n maatree! eindelik op die wetboek geplaas word.
Mnr. Mitchell waag dit nog nie om te pleit vir 'n nuwe stelsel nie. Hy ·pleit nog maar net dat die provinsiale owerheid ·toegelaat moet word om aan te gaan met sake wat die Unie.parlement ver.
brou. Dit is dan ook opinetl<lik dat hy by die negatiewe stelling bly dat die provinsies nie slegter sou gevaar het nie. As 'n onde'rdeel van ons ·hele staatsinrigting is die provinsies net so magteloos as die sentrale bestttm self, a1 is dit dan ook maar net omdat laasgenoem•
de·. hulle vim aile mag beroof - waarteen die Administrateur se klag juis gaan.
POLITIBKE BENDE\
Die grondmoeilikheid van ons hele staatsbestuur moet daarin gesoek word dat dit nie 'n stelsel is waarin die volkskragte as 'n geheel gemobiliseer word vir optrede nie, maar dat die belangrike saak van bewindvoering oorgelaat ·word aan politieke bendes: wat teen mekaar moet wedywer om ·die bewind te ,verower".
Dit veroorsaak 'n kroniese toestand van burgeroorlog binne jou staat, en selfs wanneer hierdie bendes of partye as die wet•
gewers in sitting is, woed die burgeroorlog tussen hulle nog voort.
Elke woord, elke daad, elke beweging van die een·.word met vyan•
dige waaksaanilicid deur die ander dopgehou en met 'n eindelose woordevuur begroet. Die parlement is nie meer 'n instrument van regering nie, maar dit bet die strydtoneel van die partypolitieke ben.
des geword, waar die kieserspubliek met behulp van die pers die wedstryd gadeslaan. Alles is gerig op bevordering van die 'kanse van die partybendes in hul stryd om verowering of behoud van die groen kussings. Vandaar dat daar vy£ miljoen woorde verkwis word om 48 stukkies \vetgewing deur te loods. want die woorde is hooL saak - die wet~ewing bysaak.
MINISTER VAN 'PROPAGANDA
· Van demokratiese kant word daar dikwels gespot met die pro, paganda,ministeries van diktatorstate. Maar die parlementere demo, krasie het geen propaganda.ministerie nodig nie, omdat die parle.
ment daardie doe! net so goed dien. Maar as instrument van party•
propaganda kan die parlement nie tegelykertyd ook die volk. dien nie. En daarom moet selfs die Administrateur van Natal die begeerte . uitspreek dat ons . .'n regeringsvorm wil he wat vinnig kan besluit en sake vinnig kan deurvoer".
So'n stelsel kan slegs verkl'y word wanneer die .partypolitieke bendes ·die seggenskap ontneem word om die staatsbestuur te ,ver, ower". Die regering van 'n volk moet gegrond en gerig wees op die bclange van die volk - nie op die bclange van kunsmatige party•
bendes nie. Daarom pleit die 0ssewabrandwag vir 'n staatstelsel waarin die natuurlike belange van die volk 'die 'samestellende dele van die regering s'al wees - 'n s.telscl waarin elke natuurlike be·
lange·groep: ook vir 'n groot mate baas sal wees in sy eie huis, eu ' nie, soos vandag, · afhanklik ·sal wees van ·die verteenwoordigers
van 1politieke partye om 'n 'saak deurgevoer .te kry nie.
H . ARRISMITH
hou
OSSEW ABRANDW AG-DAG
op
4 AUGUSTUS 194.C)
BASAAR IN OGGEND
J
ukskei en Braaivleis in Park VERGADERING AAND INSTADSAAL Sprekers: Generale Meyer.
Gent. Grobbelaar, en Gen\. Thos Pienaar.
KOM GENIET. LUISTER EN ONDERSTEUN
VERGADEJLUNG Stadsaal - · Kroonstad
10 AUGUSTUS 1945
om 7.15 n.m.
0 SPREKER:
Genl. J. A. SMITH
Adjunk.Kommandant.Generaal.
®
ALLE AFRIKANERS WEI;KOM.
·0
(Omliggende kommando's neem asseblief kennis).
DIE O.B .. \VOENSDAG. 25 JULIE 1945.
li{om 'f erug
(Deur pro£.
J.
A. Wiid) Veldm. Smuts het s~ pas van die·goed geadverteerde konferensie van
San Francisco in sy vaderland terug.
gekeer. Ofskoon laasgenoemde kon.
£erensie nie die naam van vredeskon.
ferensie dra nie, is dit tog na~oorlog.
se vraagstukke waarmee staatsliede van byna d;e hele wereld hulle op San Francisco besig gehou het. Dit is clan ook die derde keer in sy lang politieke loopbaan dat veldm. Smuts na 'n vernietigende oorlog aan 'n dergelike .. vredeskonferensie" dee!~ neem. Hoewel dit vir politieke be.
wonderaars maklik is om Smuts se invloed· op dergelike konferensies te oordryf o£ vir politieke vyande om dit te geringskat en daarin 'n politieke wapen teen hom te ontdek. verander dit niks aan die feit dat lan Smuts die enigste onder die huidige staats.
manne is wat vir die derde keer die geleentheicl kry om aan 'n vredes.
kon£erensie dee! te neem, en sy by.
drae t0t werkliO:e vrede en -weerop, bou te !ewer of om die saad vir toe.
komstige oor!oe en vernietiging te saai.
SMUTS EN VEREENIGING
Dit i<> waar c\at Jan Smuts. wat sy
eie land en volk betre£. nie kon op.
tree as woordvoerder van 'n magtige staat nie. Sel£s binne die grense van sy eie vaderland was hy nog nooit algemeen erken as woordvoerder nie.
Van hierdie magteloosheid ·was die generaal Jan Smuts van 1902 seer seker ten voile bewus toe hy die diktaat van Vereeniging moes onder.
teken. Toe was hv aan die verloor.
kant. Vandaar dan ook sy swart.
galligheid oor die toekoms. ..Ek sien geen ligstraal in c!ie toekoms nie .. , het die genL Smuts van destyds ge.
skryf, ,.ek en die myne behoort aan die oorwonnenes, en oor ons land word daar nou geskrv£ - met ink wat die tyd nooit sal vervaag nie - die brute wee.die.oorwonnene.beleid van die oorwinnaar . .. Suid.Afrika is op die afdraand ... Hoeveel mense is daar vandag in Suid.Afrika wat glo in reg en geregtigheid? . . . Die gees van Suid.Afrika is vermorsel deur die teleurstelling, die vernieti, ging·, die verliese van die verlede".
Volgens Smuts was die Milner,be.
wind tussen die jare 1902 en 1906 die donkerste periode in die geskiedenis van TransvaaL Dit was erger, het hy gese. dan die .,bloedvergieting gedu.
rende die oorlog". Aldus Smuts voL gens S. G. Millin in haar biografie van die GeneraaL
SMUTS EN VERSAILLES Toe lan Smuts vir die tweede keer aan · n vredeskonferensie deelgeneem het. was hy aan die kant van die oor.
winnaars. Sy politieke vyande het hom toe nie met onreg bestempel as die .. handyman'' van die Empaaier.
Tog sou hy. volgens sy biograaf.
ernstige bedenkinge teen die verdrag van Versailles gehad het. Hy sou in
·die diktaat van Versailles die kieme
van baie toekomstige moeilikhede ge,
KORSTEN
' N O.B. . .JJ'AG-FUNKSJIE
word op
SATERDAG, 28 JULIE, om 7 n.m.
ge!1ou te
JUDITHSTRAAT
f,
KORSTEN.Ons verwag groot ~pkoms. V roue en dogters kom saam. Ons werk hard
vir 'n suksesvolle aand. Kom met vol beurse\ en lee maag!
sien het. Eienaardig net dat by later in Hitler se Duitsland nie die oor.
saaklike verbancl tussen Versailles en die Nasionaai,Sosialisme kon o£ lie wers wou raaksien nie.
SMUTS EN SY DERDE VREDESKONFERENSIE
l
r
~.:.Van die jongste prestasies van ons
!. I
Veldmaarskalk in die arena van die internasionale politiek en die moont. ;. , like besluite van 'n nuwe. die derde~( ~ vredeskonferensie \vaaraan hv dee!. 'f geneem het of nog gaan deelneem, weet ons maar weinig. Bv geleent, heid van sy verwelkoming in Preto. ,~ ria 'n paar dae gelede het hy op ken,
111 ·
merkende wyse 'n hele boel min.
seggende gemeenplase kwytgeraak. . Dit was · n geleentheidstoespraak en miskien is veldm. Smuts se gemeen. , plase om hierdie rede verklaarbaar. i <~
By geleentheid van 'n perskonk rensie te ·Ottawa, na San Francisco, 'Y het die Veldmaarskalk egter 'n ander taal gepraat. By hierdie geleentheid het hy sy besorgdheid oor die toe, stand van sake in Europa uitgespreek} ·,._{
,Sulke duistere magte is daar ont,
r
keten", het hy gese, ,.dat· ek wonder 1 wat uit dit alles sal uitbroei. Maar ~\
moenie ons (die staatsmanne van diet'\.', wereld) die skuld vir dit alles gee , nie. Julie. die pers.•het sake net so.
vee! verbrou as ons". (!) c ,
By her haling het veldm. Smuts 1 • \ 1 gese dat die wereld op oorlog voor, , berei moet wees omdat dit die beste
I
manier sou wees om die vrede te be,
i
waar. Toe die persmanne hom egterz~f '1.
gevra bet: ., Teen wie moet., ons ons ·~·
voorberei''? was sy ontwykende ant.
woord: .. Die Vader a!Ieen weet -- ~
ek nie. Daar sal nuwe volke onder die wapens wees. nuwe vyande. Ek se wees voorbereid, want ek het heel, wat meer gesien as wat die individu •-'$<
sien". ·
I-Iierdie sombere toon van
Jan
Smuts na die sogenaamde ,.geslaagde"
f \
konferensie van San Francisco.~ . spreek vir homself. Is dit moontlik
r
dat die Veldmaarskalk wat ,meer gesien het as die individu" en tog
J.
gehelp het om ,.sake te verbrou", nou
jl"'-
eind~lik lig gesien het7 Bese£ hy nou· ... ~ \ dat i:lit te laat is miskien dat dit nie die I-litlers en Mussolini's van Euro, pa maar die Attila's en Genghis /~
Khans van Asie is wat 'n werklike
f
gevaar vir die Westerse beskawinW-i·
uitmaak nie? "'Y
Jan Smuts se deelname aan drie oorloe en aan drie vredeskonferen, "
sies kon dit nie reg kry dat die wereld, na al die gelede ellende, van.
dag nie .,op oorlog voorberei moet{ t
wees" nie! ''i '
O.B.--Dag-Funksie
in
BELL VILLE-KERJKSAAL
op
SATERDAG. 28 JULffE If
Opening van BASAAR om 1 n.m., , . deur DR. P. J. MEYER.
Kom koop u vleis, groente en ander )[
naweekbenodighede hier. J
r
'fc"-
GESELLIG.HEID om 8 n.m.
f'
Goeie musiekprogram.
Die O.B.·blaasorkes sal die middag , en aand optree.
ALLE AFRIKANERS WELKOM!
DIE O.B .. WOENSDAG.
25 TULlE
19-!5. VYP2,800 HUlSE
ONGESI<IK VIR BEWONING
Die behuisingsnood het verlede week op 'n nuwe plek in die lig ge.
kom. Dit is nie net in die stede dat daar 'n groot krisis bestaan weens 'n algehele tekort aan onderdak nie, maar selfs buite die stede is die toe.
stand so ernstig dat min. Lawrence se mooiste beloftes verduister word.
'n Verslag van die Kaapse afde, lingsraad het bevind dat meer as 10 persent van die huise binne sy gebied onbewoonbaar' is. As onbewoonbaar word beskou huise wat so lamlendig opgerig of so bouvallig geword het dat hulle nie meer herstel kan word nie._
Van die 6,637 wonings in die gebied is 2,851 ongeskik vir be.
woning, terwyl 2, 415 van die be.
woonbare huise herstelwerk nodig het.
Onder die onbewoonbare huise is daar 128 vir blanke gesinne, 2,056 vir kleurlinge en 667 vir naturelle.
EENSTEM~HGH.EH~
OOH . VERKlESKNG
Op 29 Junie was daar 'n offisiers.
vergadering op Kimberley. Senator I.
v. W. Raubenheimer en generaal P.
J.
Grobbelaar het die offisiere onde(voorsitterskap van generaal Ben Vorster toegespreek. Onder andere is die hangende tussenverkiesing te Kimberley behandel. Op die vraag wat die houding van die O.B. met die verkiesing gaan wees, is die grootste eenstemmigheid bereik. As gevolg van hierdie offisiersvergade. ring word 'n reeks openbare verga.
derings van 26 Julie tot 3 Aug. ge.
hou met die doe! om die besluit van die offisiersvergadering aan O.B .• lede mee te dee! en te verduidelik.
P OLKTIEKE
§LAG OJFJFER S VAN ,N PARTYJBEWKND
J.
A. LABUSCHAGNE, van Pretoria, is een van die persone wat op 11 Mei deur die politieke speurders in hegtenis geneem is en sonder aanklag opgesluit is. Nadat hy twee weke uit protes teen hierdie, willekeurige optrede sonder kos ge•bly het, is hy na 'n konsentrasiekamp vervoer, waar hy nog steeds sonder aanklag of verhoor aangehou word.
,Ek sal my mede·Afrikaner nie in die steek laat nie en hom nie aan die vyc1nd ultlewea- nie".
Mht Lawrsnce D®ins 1rerJJg Vir
!smgevraagde rt ~!mag
Vir Kwaliteit en Tevredenheid die Goedkoopste
..-.; "'
o- :;:..~
~~ ~
..
"'"
.... :;; ~s
c..!.
TOT ONMAG GEDOEM B INNE DEMOKRATIESE
STELSEL
WYSE:('!~
"~ 0
- &>
;c:.
0 ....
~£ ...
<le-t C>. ....
.~ '0
<!.en-
., -
-"
="'
~<;."}'-"
""'
~;:..
Fonkelwyn 7/-
Twee maande nadat. vohnag aan hom d enr die parle·
ment verleen is om di.e hehn isingskrisis op te lo s, en o n der-
Lewcnswyn . . .. . . Vermouth .. . . .. . . •.
Haneltraai - Cocktail . SOEl' \\'Y .Nt::
3/9 3/- 1/-
-·wyl daar 'n ge· weeldaag ve ral van die kan t va n teruggekeerde soldate opgaan oor d ie geh rck aan ow:.lerdak , kondig m in.
Barr)' Lawrence a a n dat hv :nie sy volma " sal n·ehrn ik uie
· · · " e o '
Lil<eurwyn eo Ou Port . . . . 2/6 11/- 0u Wit Port en So.uterne . . 2/6 Port, Rooi Soet )1uskadel, Wit
Soet Muskadel . . . . . . . . 1/8 8/- Jerlplgo, Rooi en Wit . . 1/9 S/6 Worcester Hock en Pontak l/7 7 /G
h ehah\ • e in gcvaile waar dit volstrek n odig is .
SJEIUUES:Dit is presies wat Die O.B .. hoe.
"vel nie in dieselfde bewoording nie, twee maande gelede voorspel het.
Ons het toe gese dat min. Lawrence spoedig sal uitvind dat diktatoriale magte binne 'n demokratiese stelsel net so vee! beteken as 'n klomp spy.
kers binne 'n ballon. Dit kan hoog.
stens 'n lawaai of 'n ontploffing ver.
oorsaak. Dit is presies wat nou ge.
beur. Met groot gebaar is die fonda, ment van die eerste huis van 3,000 beoogde llllise aan die Witwaters.
rand deur die M!inister gele. Verder bly dit net by 'n aankondi~ing dat die Behuisingsraad 6,000 11lliSe in die vooruitsig stel, en dat die Minister
elk en 'n ieder se hulp inroep omdat
hy nie van plan is om gebruik te maak van sy noodmagte nie.
Die rede vir hierdie demokratiese lieftalligheid is nie dat min. Lawrence en sy bewind terugdeins vir die be•
ginsel van volmag nie - want dan sou hy dit nie aangevra het nie, en buitendien het hy sulke volmag teen politieke teenstanders gebruik toe hy Minister van Internedngs was. Die rede is dat jy nie met volmag in vredestyd binne 'n lompe demok(a•
tiese stelsel kan speel nie. Dit kan alles uit verband ruk. Net so min as wat 'n paar rubberwiele van 'n perde.
kar 'n motor maak. net so min kan 'n enkele vo!mag van 'n klomp politici 'n regering maak. Selfs a! word 'n toeter aan die perdekar bygevoeg, verander dit hom nog nie in · n motor nie - dit kan hoogstens die perde op loop jaag op 'n ongelee tyd.
NET LAWAAI
Min. Lawrence se volmag binne die parlementere stelsel vol onmag het dus geblyk net 'n toeter te wees, en reeds het sy eie pers al die tande gewys. En daarom sus min. Lawrence die demokratiese publiek nou met die versekering dat sy volmag maar net
·n skrikmakertjie is. Hy sal dit nie gebruik nie. behalwe waar dit abso, luut nodig is. Maar is dit nie al hoogs nodig nie? Hele gesinne woon in en' kele kamers, ander in stalle en dui·
sende teruggekeerde soldate sal bin~
nekort in kampe woon. Enkelc ciCJt•
domsagente in Kaapstad by voor•
beeld het waglyste van oor die 500 name - d.w.s. oor die 500 huislose gesinne - en min. Lawrence W die hoeksteen van die eerste va~ 6,000 hmse vir die hele land! En van h!er~
die 6,000 kry Kaapstad ma3r 900.
En die hoeksteen van die eerste van hierdie 900 sal eers diep in September gele word - blykbaar verhinder ministericle pligte die Minister om die hoeksteenplegtig.
heid vroeih by te woon. So'n groat gebeurtenis in sy kabinets.
loopbaan soos die legging van die hoeksteen van 'n woonhuis kan min. Lawrence na sy driejarige be.
loftes tog immers nie mis nie!
Volmag of nie, die uitredding van Suid.Afrika uit die partypolitieke moeras van vraagstukke, kan slegs geskied op 'n heel ander lees. Daar.
voor is nodig s<.rmeworking van die
volk en nie partypolitieke vlerk.
slepe•y met die oog op verkiesings.
kanse nie. Van staatshestuur moet 'n roeping gemaak word, nie 'n wed•
stryd tussen 'n klomp meedingende partypolitici, op wie gewed word deur kapitalistiese belange nie.
Verjaardagketting Brei Vinnig Uit
Dit is nou 'n bietjie meer as twee jaar dat Die 0.8. begin het met sy
I
Verjaardagketting vir die Boerejeug.
Die belangstelling neem nog steeds toe en die aantal name word elke week meer. Tot sover het reeds byna 3,500 seuns en dogters hul name met verjaardae aangestuur. Hiervan is 2,448 in Kaapland, 795 in Transvaal en 239 in die V rystaat.
ONS JASSE,
BAADJIE- EN JUMPER- PAKKE I S VAN .
BEROEMDE SNYERS
V SAL DIE SNIT
EN STYLE WAARDEER
~
~CDIE CDAMESWINKEL
PAROW
·-
Amontcllado (Droi:!), Kimberle~
Klub (Dro~), Ou Bruin (Soete- rig), Ou Olorooo (Soc() . . 2/9 Couc (Soct) . . . . . . 2/6 10/- Spesio.le (Soctcrlg) . . l/6 7/3 SJerr!e (Socterig 1/5 6/9
DRO~~ Wl'l'\.E:
Burgundy . . . . . . . . . . 1/9 Claret en Wit Dro~ l/6
Dll.ANO~;WY.NE:
Super de Luxe .. De Luxe .. . . Bkslra Spesi<lal F.C . ..
Buchu .. .JEi\'EWEH ..
Lnmun,·.:
. . 8/6 7/6 . . 7/- .. 6/6
7/6 . . 7/IJ
Creme de Cacao . . . . . . . . 7/6 Coue ::>!a·ndcrio, Curacao, I<um- mel, Piesang, Perske, Appelkoos 7/- Naeltjie . . . . . . . . . . 6(6 KersJc, Anys, Gemmer, Lemoen.
39/- 37/- 3G/-
Van der Hum, Peperment . . 6/6 34/-
Jt;N~\\'EH-J,fliEUltS:
I.omorn en Suurlcmocn . . . . 7/6 5% Of 1/· l>er £ arshtg wannccr IContnut
met Uc.;ielllng gcstuur word.
Voeg by 5/- \'ir klssio en bottels, en 15/· ,.lr vnatjte wat ven;oed sal wQrU !Jy terugsendi.ng.
Ons lcwcr dr-.1nk in ons lnftouer!i sc:•lanl' ons voor·ra.do van in honers hct, en nllceulU{ op voorwnnrdc dnt dle 1J1houcrs bi.Ju•c ses111: dne lliul ons tcrugbcsorg won.l. \VecuM bott<:l~
sktt.arste J\au ons alleeuUI\ in ons ele boU.el~,
h:Issles drank Yerpak, wua.r sulke dro.nl' 'n mtolrnum prys \"an £t·5·0 bcloop (5/- YIT in- houcrs Ln~;eslult). ln(Ucn ~:ocdkOJ>Cr I<Jssles vcr- lang word fll<)Ct u u cie inhoucrs ftiUl ons stuUT.
\Vord vertwop in 12-lJottcl-ki.ssies of 5-gelling- vn..atjles of g-roter. U Id .. <islcs van 12 bottcl knn
\V;yn, Jlmnde\\~yn, .Jencwcr, l.ikeur, Vcnnouth
(",Jl Hn.ueltranl be·vat .. - Tc.rmo: JCl\LB. J•lus
trelng:eld na sylync. 1\..B..A. plus trein~
.kommls•le. V.O.S. OUDTSHOOUN.
Beste! van
]URGENS SCHOJEMA.N,
i?OSBUS 142, - OUDTSMOOJRN.
Ond.ersteun Ons A.dverteerders I
AFR~KAANSill BOEKffi
ViR Diffi AF~I~\ANER
' n N uwe eg-A fri.kaanse boekereeks teen die LAAGSTE intekentariewe in ons land!
Die Baken-Romans bevat lektuur wat die Afrikaner besiel tot strewe, tot prestasie op elke gebied van die !ewe en hom trots maak op sy taal en sy volksverlede!
Romans wat reeds in hierdie reeks verskyn het:
.,STILLE NAG" deur Mtynhardt Fourie . .,GBBOORTE- GROND" deur Elodie Norden (die verhaal van 'n jong Boereseun se prestasie in die sakewereld). ,DIE STEM UIT DIE NAG" deur Rudolf Meiring. ,DIE GEMAS.
KERDE RUITER", 'n spannende avontuurverhaal uit die Driejarige Oorlog. (' n Herdruk: Diegene wat dit reeds gelees het, kry 'n ander boek).
'Ons intekentariewe: Vir een jaar, d.w.s. vir 12 boeke, een per maand, posvry, •£1-8-6. Vir ses maande, d.w.s. 6 boeke, een per maand, 15/-.
U KAN ALDIE UITGAWES WAT REEDS VERSKYN HET, ONT- VANG! Stuur vandag u intekengeld op hi~rdie besielende nuwe boekereeks!
P05SUS 6147 JOHANNESBURG
...
,
SES
99lPliJK§TJEJELcli\OMMAND0
9S
99WKE HET HUlL NODIG?
GENt . SMITH ANTWOORD DIE . BURGER
GeuL
j.A .
§IIlith,Adjunk-K.G. , skryf onderst aandc n a aau le idill:; vaa ' n hoofat·tikcl in Die Gnr ger Y e rledc Vt·ydag, wam·i n gewaar sk u word H ·cn
,geor~aniseerdegeweldp leging"
deur d ie O .B. :
'n Paar jaa.r gelede (die volk ve1··
geet gou, s(· die politici) het daar 'n noodkreet my uit my slaap gewek:
,Bring- die Ossewabrandwag, gou, hulle gooi ons vcnsters in, D i e B 11 r g c r=gebou word aar:geval . . . Gou, dis matrose, soldate . . . hulle slaan die vensters stukkend . . . ! !"
Ek het onmiddellik begin bel en be• velc gee.
IVIanne, O.B.•manne met ,pil<stele"
- en een r.1et 'n sambok, het toege• snel om te help.
Die polisie het intussen gehclp en die gepcupel is verdryf. Ons het wag gestaan.
Ek hct die kommando's aangcsc om saans · n aantal brandwagte .;ir nag.
diens te besorg. Hullc het. Scs maan•
de lank het hulle snags wag gcstaau.
Dit was ,piksteel"•kommaitdo's wat D i e B u r !l e r moes beskcnn en beveilig.
l'vlaar ek herinner mv ook knop kierie wagtc wat · n tydjie die H.N. Party Ieier se huis moes be.
waak!
Ek herinner my ook die .. oiksteel"
wagtc (O.B.'s) wat dr. Mal~n met sy stadsaal.vergadcring (5 Maart 1941) beskerm het. ja, slaags was met die gepeupel om hulle we)l tc hou. toe die vergadering oor was "n die mensc aan huis.toe gaan was.
r ~
VOORTREKKERPERS Ek hcl'inner my dr. Van Rensburg in bevel in die Transvalcr•gebou, na die gepcupel Die Vaderland se ge•
bou en masjinerie reeds bcskadig hct. Ek herinncr my die .. pikstcle"
wat en !)Ol;«ie en O.B. Wa)ltC op 'koppe stukkcnri moe~ slaan om dr.
Verwoerri se lroerant. ~ie H.N.P. mondstuk. te bcskerm.
Ek herinner my · n gerug. nee. · n fcit dat met vredesluiting ool< be skcrmingstappc gedoen is deur 0 i e B u r g e r.bestuur om tc voorkom dat die gepeupel miskicn in hul kom munistiese dronkheid \Veer die gcboue aanval!
SKYNHEILIGHEID
Nou maak D i e B u r 11 e r aso£
dit 'n sonde. die verwckking van onlustc is as nie on-:. die O.B. nie, maar at4v. ·Pirow van piksteel.kom.
mando's praat .en dr. Van Rensburg van afwcergrocpe. Sulkc sk ynheilig_
heid!
Ek het teen wetloosheid en ge.
weldpleging gcwaarsku. Maar my sambok middel as 'n alternatie£ vir die kruisie as die ondoeltreffcnd is, bicd .:k ook Die Burger aan vir hulp soos ek dit dr. Malan aangebied hct om ccnheid in sy party geledere te (Vervolg op voet· van volg. kol.)
j,
§l?RiE~lE~!r»rE t8SEWV§
o o o~
.~ ~IE aanclele van VOLKSK.i\S word
IW
steeds \·inniger deur die publiek op- gt:neem: 'n sprekende bewys van die groot publieke vertroue wal die I3ank geniet.Sedcrt 1 Maart I9-P - die datum waarop VOLKSKAS tot die handelsbankw<.!se in Suid-Afrika toegetree het - is daar by- voorbeeld op 785,000 VOLKSK.AS-aandele iugcskryf waarop 'n bedrag van £ss9,ooo gestort is. Tans is daar nog slcgs 93,000 aandcle waarop ingcskry f kan word al- vorens die gemagtigdc kapitaal van .£I ,ooo,ooo volskryf is. Persone wat nog voornemens is om op VOLKSICAS-aanclcle in te skryf, word aangeraai om sonder verwy 1 'n prospektus a an te vra waarm vollc besonderhede uiteengesit is. Sodanige prospektusse is by die Hoofkantoor as- ook alle takke van die Bank verkrygbaar.
GE~L<\G'l'IGDE liAPITAAL INGESKREWE KAPITAAL
GFklTORTE Kt\PITAAL
£1,000,000
£907,008
£616,543
HOOFKANTOOR:
SENTRAALSTRAAT PRETORIA
•
OlE O.B., WOENSDAG, 25 JULIE.-1945.
Genl. P.
J.
GROBBELA...l\.R, vocrheen van V ryburg. Scdcrt April hierdie jaar organiserendc stafhoofvan Gcbicd C (Vrystaat).
Gent. Grobbelnar. wat in 1912 in hcgtcnis gcneem en sander aanklag vier maande lank in die Potchc£- stroomsc tronk aangchou is, skryf:
Die oorlog is verby. Die Duitse wecrmag is dcur 'n oormag verpletter en die Britsc Imperialisme is nie so vernietig soos u dit gehoop het nie.
Die stryd van die Ossewabrand.
wag is dus nog glad nie volstry nie.
Ons stryd teen die Britse impeda. lisme. kapitalismc en demokrasie le dus nog voor. Die Britse jmperialis, me wou die Nasionaai.Sosialisme ver- nietig om die dcmokrasie te red, en al wat by bercik het is om die demo.
krasic tc vernictig en kommunisme baas in die wilreld te maak.
Vir ons bet die stryd dus omvang.
ryker geword. Ons het nog die vyand van kommunisme ook teen ons ge.
kry.
Om ons volk na V(yheid tc lei en van ondergang tc red. is daar net e~n
s£"kcrc middel en dit is om voor God en mens die eed te necm: ,.Ek is my broer se hocder''. en daar is net PE:n
bewcging waar ons volk dit doen <"'n waaragtiglik uitlee£ en dit is die Osse.
wabrandwag.
In al die oorlogsjare \vas dit net die O.B. wat geveg het vir vryheiJ - hy aileen hct gely in tronke en kampe, by aileen kon die staal uit ons volk te voorskyn roep. En dis staal in die sicl van 'n volk wat h.)l!l in staat stel om te stry vir \'tyheid tot oorwinning toe.
As daar ooit 'n tyd wns war ons volk die O.B. nodig het. d:!n is dit nou.
Nou. wanneer sy Majesteit se opposisie besig is om na sy !'vlajt'steit se regering te vry en bcsi;J is om nasionaljsmc te 'verwater dcur tee nadering.
Daarom offisiere en brandwngte, bewus van julie eervolle en troae ve.rlede, het ek die vrymoeJighciJ om jullc op te rocp om meer as ooit tevore alles te doen om Fondsdag 'n groot sukses te manic
Toon aan vricnd en vyand dat die Ossewabrandv.,iag gekom het om t~
bly - en deur volharding. geloof en moed, gaan stry tot oorwinning.
(Vervolg van voorgaande kol.)
. /
bewaar.
Ek maak gcen ckskuus vir cnige gewclddaad wat onder die sotte en wetlosc bcwind van die tccnswoor.
dige regering en die vervolging deur sy bondgenoot, die H.N. Party. ge pleeg i~ nic. Dit was gercgverdig.
Vandag, dat die gcwonc !andswettc en fatsocnlikheid weer dcur die rege•
ring en sy maat, die opposisie, eer·
biedig moot wot·d, ia gewelddadigheid nk nod~ nie.
Genl. A. VAN KRIMPEN, wat kort gclede aangestel is as gene,
raal van l3loemfontein.
Hy skryf:
Die oorlogvoering in Europa is op 'n end. Die fisickc stryd is gestnak.
maar die worsteling van die mens.
heid na die Jig van · n Jcwensbc.
skouing, wat 'n toekoms bied vir clkc lid van die gemeenskap, gaan sondcr ophou voort.
Die uitslag van hierdie oorlog het skynbaar die !ewe van die demokra.
tics kapitalistiese regeringsvorm ge.
red. Mcer as skyn is dit cgter nie.
Die geslag wat hierdie oorlog belec£
of daaraan deelgcneem het. be)lin op te merk dat die stelsel waaronder ons meer as vecrtig jaar gcleef het. in
S}' wcsc anti•nasionaal is. Dit mag waar wces dat in politieke sin ons volk homself regeer deur sy vcrtecn- woordigers, maar in ekonomiese sin regcer die geldmagnate, deur die in, krimp en uitbrci van krcdict.. Oat hierdie politiekc demokrasic sonder ekonomicsc demokrasie 'n gevaarlike springstof is. bchoort duidelik te wces . as ons daarop let hoe. in die bevryde dele van Eurooa. die ecn volk na die ander die juk -van die ou stelsel van hom afwerp. en in wanhoop en ver.
twyfcling hom oorgee aan die kom.
munisme. Daardie stelsel skyn tog aan die werkende klas 'n beter kans tc gee.
Ook ons nasionale Afrikanerdom, in sy grote mcerderheid houthakkers en watcrdraers. loop gevaar om. deur wanhoop gcdryf. toe te gee aan kom.
munistiese denkbeeldc. Die enigste afwcermiddel daarfeen is die fanatiese nasionalisme, wat die Ossewabrand.
wag voorstaan. Die geloof aan ons bestemming. om as 'n sclfstandigc Afrikanernasie ons Godgegewe roe.
ping uit te Ice£. moet ons dra deur die gevaarlike dae wat ons bcleef.
Die wetenskap dat die Volksbewe.
gin2 die suiwerste beliggaming is van daardic nasionale gcdagte, sal ons ywer en moed gee om die wcrk in ons organisasie sonder verslapping voort te sit.
Daarom is die jaarlikse insameling van fondse op 8 Augustus, spcsiaal hierdie jaar, van die grootstc belang, omdat dit vir ons 'n aanduiding sal wees van die gees wat onder ons leef. Vrouc.kommando's, werk dus soos u nog nooit gewerk het nie!
l'vlannc,kommando's, help waar u hulp gevra word. Brandwagte en volksgcnote, wcrk saam om die hegt • heid en lcwensvatbaarheid van die ideaal wat ons bind tc dcmonstrecr.
Daar is geen oorsaak vir wanhoop - daar is geen redc vir neerslagtig·
heid - daar is gee11 verskoning vir pligsve.rsuim nic. Die maniCl' waarop ons werk mag aan voortdurCllde verandering onderhewig wces - ons docl bly dicsclfdel One eiJJdbec;te;m.
ming is sekerl
VIR ·olE BO EREJEUG -
Hull!e. Het Hom
G enoem "
0 0 0 0In 'n tyd van groot onrus op elke oebied van die volkere-lewe. toe die gedonder van kanonne op elke uit:
hoek van die we.relcl weer.klank ge.·
vind het en met magnetiese krag
steeds meer en meer slagoffers na die slagvelde gesleur het, is gebore 'n kind vir die Afrikanervolk, 'n kind wat hulle . gedoop het .,Boerejeug".
En omdat hy gebore is in 'n tyd van oorlog, is hy tingerig vanwee die baie ontberings wat hy aileen moes ver, duur. Sy broers en susters wat hom moes verwelkom, bet hom as 'n in, dringer, 'n onnodige lid van die Afri.
kaner,gesin bestempel; maar soos so dikwcls die geval is met sul.ke kin·
ders, het dit slegs daartoe bygedra om hom meer gehard vir die stryd van die toekoms te maak.
,Hulle het baie wat vir ons heilig is in bierdie vervreemdingsproses ver.
geet, maar dit sal jou taak wees om deur vertellinge uit ons volksgeskie.
denis hulle trots in die Boerenasie te laat herlewe, want elkeen wat die waaragtige geskiedenis van hierdie klein maar dapper volkie ken, moet sy hoof trots en fier omhoog hou.
,Mane jy sal bulle ook moet voor.
berei vir die stryd wnt voorie. Elke seun sal deur 'n gesonde lewe, Jig.
gaamsoefeninge, dissipline en 'n be.
studering en navo!ging van die lewenswette homself moet voorbe.
rei vir sy taak as soldaat, mnn en vader, en so sal elke dogter haar.
self moet voorberei as werkster, vrou en moeder van. die volk.
,,Daar, Boerejeug, is jou taak; jy, die hoeksteen van ons volk!'' (B.
J.
Gericke, Jeughoofkomman, dante)., Waarvoor Het On s Dan Nou Geveg''
n Vlugskrif met die portret van die K.G.' en die O.B.,wag wat ge.
neem is by geleentheid van die groot vergadering in die Johannesburgse
stads.aal op 30 April, langs 'n portret
van Hitler in Mtinchen in April 1935, is by die duisende in Johannesburg versprei - selfs aan voetbalgangers.
Vroeg reeds het dit tot sy kinder.
like gemoed deurgeskemer dat niks sonder stryd verkry kan word nie.
Miskien het hy dit aan die begin nie so duidelik omlvnd besef nie totdat sy vader hom eendag in 'n vlaag van mismoedigheid aangetref het: .. My kind, jou broers en susters haat jou nou, maar onthou dis dinge van die tyd. Ons leef in 'n tydperk waar:!1 die kleine en die swakke vertrap word cleur die wat alleenlik op hul brute krag staatmaak. As vader voel ek vandag jammer vir jou, maar miskien is dit goed dat jy juis in die tyd moet groot word en daarom swaarkry.
Want, weet dit my kind, dat daar op jou skouers · n taak rus, 'n taak wat jy miskien vandag nog nie sal verstaan nie, maar waarvoor ek jou nou nl wil voorberei.
\ Daarin word gekla dat ,fascisme" in
!
1die Unie voortduur terwyl- dit it:Europa beveg is. Die opskrif van die vlugskrif is dan ook in groot let.
ters: ,Waarvoor het ons dan nou geveg?"
AFGEDWAAL
,Jy is treurig Oil).dat jou broers en susters nie in jou, die jongste, belang, ..
stel nie. Die klei<osse en kakebeen-.
waentjie waarop jy so . trots is, het vir l~trlle geen bekoring nie. Ja, vader het gesien hoe hulle daarmee die spot gedryf het en jou langhoring klei,os stukkend geskop het omdat dit uit die ,oude doos' is.
.,Ek \Veet dat hulle ook vir my, hulle vader. lag omdat ek nog glo aan die Afrikanervolk se onafhanklike toekoms, vry van die dwingelandy van die oorhee.rser. Helaas. hy het daarin geslaag om hulle af te rokkel van die ou gebaande wee van jou voorvadere en myne. Dit is vir ]1Ulle 'n skande om to.t die geledere van 'n vertrapte volk te beho.ort. Hulle is skuam om my bulle vader en jou hulle broer te noem, want ons dra die stempel van die bodem waaruit ons gespruit het te duidelik op ons voor.
hoofde. Dit is daarom dat jou sus·
t.ers dit met
:n
oortollige gebruik van verf pro&eer verbloem; dit is daar"om dat jou broers ons taal nie meer ken nie en ons sedes en gewoontes nie meer eer nie1 want ,dit verraai hullc.!
,En tog, my seun, mo,et hulle nie om hierdie dinge haat riie, want
;..vatter uiterlike vermomminge bulle ookal mag aanwend, een feit staan onomstootlik vas: dieselfde bloed wat deur jou en my are stroom, vloei ook in hulle s'n. Om hierdie rede het ek gese dat daar 'n gwotse taak op jou skouers rus.
LEWENSTAAK
,Jy,
Boerejeug, moet vir jou tot lewenstaak kies die terugwen van hierdie broers en susters van jou vo!k. Geen mens, wat die moeite werd is om teruggewen te word1 is hestand teen liefde nie; laat dit jou sterkste wapen wees.® Die uitge'\vers vergeet dat elke teruggekeerde soldaat hom hierdie vrnag stel: ,waa1·voor het ek geveg?
Hitler is wei dood, manr vir my is daal.' geen tuiste of werk nie. In Hit•
ler se Duitsland was dnar darem ge•
noeg werk en huise vir alle Duit•
sersl" ·
G Geen wonder dan ook dat die protesvergadering waartoe die vlug•
skrif elk
en
t n ieder uitgenooi het op 9 Julie, geeu soldaat in uniform onder sy 500 belangstellendes kon tel nie.JKON NI E VOORBLY
I
NA . ADVERTEN§IE
Die buileugewone adver- teusiewaard. e van Die O .B.
het nogmaals veroorsaak dat hy 'n tydelike ter ngs]ag ge- kry .
lnet watsy advertensics hen·ef . Mev. Mara.ie
Ventervan
Arhe.i.dsloo~l,Bloem fon- tein,
wasverplig
on1 ·.-.·cellSdie geweMige reaksie op ' n advertensic in ons hlad, haar adverteusie tydeHk terug tc trek. Sy skryf:
,Ek wH n net laat weet dat u assehlicf so gocd moet wees
om>ny sont-ad - vertensie tc skrap in Die OJl. Ek hea. so vin nig he- steUings gekry (!at ek nic .
.- kan voorhou om 5;ont. uu.tte :llf.uur nie" .
OJFFf§KJERJE .VERTREK
Genl. B.
J.
Vo.rster van Kimberley skryf:Ek wil deur middel van ons blad wagmajoor
vV. ].
Sniit en konHllan<
