Ocr~gi::.tr:ccr :1:m die H.P.IC :1-; 'n :r-.'nusblad.
Or. D. F . M al(ln lu•t
~·er!edeOin.-;da6
;TIPreto ri<t roor .sy
fHtrt,-1-.·o:~;._ r ('s dre feit e r!.-en dM die g roepe lmite ~y party nodig i . .;
d r'n. oo r-
tci:lft
:ne; by 'n ho:;z(>;u!e
rerf..-1:esing, nt(WI't e rselfrlert yd sy
u:eiering uit-~<·.·prec!.. (Jll/
euigiet;; m nt d ie
groetH'seif re do e n te IH ';, lJPlwln·e lwl
ledc
ail leuooi m .t t·ii·
sy km~didMe te slf'm.Jrg. 5. Kaapstad, \Vocnsdag, 23 Oklo bel' J !HS Kr. 18.
\Vat is Jll'Csh•)< di1· H.N.l'.-loiding so bll\ndpuJlt ten op~ig!o v:~n ~amcwerl\ing·'? l)i(• :udwoon! op hicruie vraag 11·oni trc(- J'cn<l gegcc d<'ttt· cli-<l op:-luif!o van !wee gToot· bcrigtc oor· <lie J\ongres ju Die- 'l'r:u•svalt•r· van Hi Q]dohcr op con en <1icsclfc)(·
blall'Y Jan:~., nwlwar. l)i<· ccn berig lui:
,.BU.:-. nGJ;~00'1'=-'ix,\ l' MET A);'!)..,;H XASlOKAAINOIIJ-
l,t~~D.E- J>H. )1.\L.\X :SIT A:\RD l>AAHV.t-L'\ UlTEEN."
J)ie andt•t· lui:
.. H.,:O...l'. 'l'IW'f~ 01' ~y ~T_\);I)Pf"XT - OOREEXKO;\!
Ml!:'i' O.I;. OX.\IOON'I'Lll\: - AL~UL I:';GTER L' P.\HTY
\\'ELKO)l".
Mnr. Tom Naude Se Pleidooi.
)fnr. Tom ,.'\ :nJ<II• het op c!ie l'ongn·,., tl:l:u·op I~<' II,\';, <Ia! die H.)J.}'. tnt'! sy c·!t• ondcrstc·u- ning n•1oit :tan I>C'\1 incl >.al kom nie en lfa( dU hopdt•o;. is om lc•
l'enl :1" dat clk :uJ<Ic·r n::~ion:11t·
" . t
;;rOt')H' op tJliH'. SII'ydolll Sc 111 •
nodigiug om hy die pal'ly a:1n tc -,luit -.1tl 1'\':l):'C't'r tcn•,y 'n bim;laticl<C't' honding ICt>!IOor huilf' ingunrt•nt \\on I.
Anng-ct>icn die O.n. as \'001'·
wuardc vir samewerldng gcstd hel <lal die H.N.P. ook 'n oor- ecnl<Onls met die Afrilamcr- party mncl sluiL, wou nmr.
:X ;>\l(JC \\'Ct't walter ~tappe dr.
)lalan
r
cdO<'ll he' om d.\! ~:lll1C·v:c.,..kir"' \·an l1\'1...-. 1lav~..:n~n tc verln·: II:· lwt -.y f•.c· ..,t·tc·l ~ ir tnnr. 11!\ven·(~~ ~aa:~t·hh·cl rn- diPn ·n -.del tli<' r.lodlildtdd :,on \\'CC"·
,.\V:\ar !>UII•<' ~root .... :ll<P op dk ;.1n:i !'< sons lconll'll:ni-,nw
1•11 die ldt•nn·•aa;.:-:-tu!c, •. al tiic•
1'oll' met on" pa;-fy afrc·la•n :t:- on-. nlc on,. pli~ dot'll w•1 -.:lm<'-
\\CrJdrl~ t~ ver~t·l-·a~r n;p,'' he>t mnr. ,'\"and~ beldl'lllloon. Di••
grhocn· ,yn,.... ha~t' ~ir.lpa1i<:1<
tccnoor nmr. Xawl(o ,.,,. :-!and-
·pun ~.
Dr. 1\'Iuio.n het lnal dcursl<e·
mer dul hy wcl 1\! mel mnr.
Hnvengn. ondcrhandcl hct. Na Hie ().B. l'eJ·nc•c·nl \\:IS clr.
:ua-
bn !)('reid om rn"t mnt·. lfa-
n~ng-a uon·l'n t<· J,om mil-. loy
\VAAl~
DIE
YO.l\1\~SSE"H TGEDIEN WOH D
Die Duitsc 1ciers wat lot. gc-
vt~ngenisstt·af ,·eroordcel i<>. Ral hul vonnisc in Spandau, in die Britse bescttingsgebicd Yan Duitsland, uitdien. Die onge·
veer GOO gevangencs wat tans ill die tronk is, sal verwyder word en die tronl< sal ondet·
hchcer van Duitscrs gcploas wm·d.
-.
\' '
fl=~,,.
~,I
~-:lit
L: . . ·
1)1·. Mnl:'n iH'! in dir,.,('lfdc
!ot·~pl·:tal{ hcl<lemtoon dat !lit lllibldt•u dil' lanste IC:\llb ' nn hl:ml(C Hui<I-/Hrllm 1<:111 wccs om honJ!·<·ll' to l'c<l. Nog(am; is 'n vt~ors1 cl a:tllt:\'c·ll<'<'lll wn t.
• ~\1110\\'t•rJ<ill'~ nw t na'>lonuatge- sind e ;~l'Ocp.: :1 fl\l'lll' om<l!d ct1 r to( ... lud.: '.\u <lit' p:\dy Jean 1\ <'l':S.
Dr. Malan hcl ~y loespraak in 'n gees nm tcgemoellmming hegln cleur te \'crldaat· dat die hulp Y~n .,die an<ler groepe, wnt ons graag hy ons wil he'' nod g i;;, ~n dnt wal die Ossc- ' abumdwag en dil'
:-.:uwc
Orde bctref, daar \'CI'!'idl bcsta"'l oor die staatstcl d maar dat bulle ,.vir die res volkome met ons OOl'CCnstcm.''IIy hcl nlmal uitgenooi om saam tc work \ ir die redding van Sllld-Afrllca en daarop in- gegaan op die \Taag hoc daar- dic samcwcrldng- bewcrl,stellig- moct word. ,.Samewerking soos m<:l d1c At heid~t·spnrty (van 194·1) ts hnltc die kwessie,'' hct dr. lllalnn gcs.! sonder om, volg-c:IW \"l't':llag in sy pers, to VeHlllid,Jik W!1:1l'Olll dit )mile
die JtWl'HHiO j:.-;,
\Vat die Afdl<anc1parly bc- tref, sien spr. geen beginseln:r- sldlle nle en ,,Die Nasionale Party en Afrilwncrparty j{an nic allecn sn.omwerlt nie, mnnt·
daar is ook geen rode waat·om hulle nle len vollc eenwordmg kan vcrkry nie". Spr. lwl ool{
geen beswaar om met mnr. Hu.
venga en sy pat·ty samespre ldngs tc vocr l,lie.
"~at die o.nder groepe hetJ·cf hel die Ossewabrandwag- ~:n
1\.uwc Orde hclangl;ke hq::oln- selYersl<illc met die II .. '.P. D1c samewcrking \':al spr. mel hul- le aanbicd is: ,.Ons wil die go- Yare wat drcig afwcnd. On;
het die kans Ol!l dit te docn ny die volgcnde vcrkie~it .:;
moon(1il;: die laa ... te J;an ... \:tn bi:1nl<() Su.i.d-Afrik!. 01 s '·il 'n oplossing ,-an die ''olk ,., a oor die een groot saal<, naam- lilt die oplossing van die 1<1~ ut'
Yro.ugsluk Ons ''ra diH• Na·
siOl!a:lh'oc!cude J\frilolll(\1' of h,Y O.B. is of :Kuwe Orclc of /Hr·i- Jc,ncrpar-t.r of Sap hull<' kill di{ lJl:y as hulie wil - 11111 IJ~'
die ,. tembus te vt·a " :11(t•1· par·
t.v Sttid-Afdlra it" 'n "it mall ... •
y \'Origc -,t:tndpnnt dat !lit•
dPu.r ook \ ir diP OO!l. t·n :wdcr Ha .... ionaalgP"iud< ... .., oop 'tn~:1.
!-al laat '':l:\1'. Jn di • l'el'ledc het mnr. H:wcn ,a l'glLr nog steeds gcwci<'J' om 'n ooreen- koms aan le \rnan met uilslui- ting yan antler na:;ionanlgesin-
c:!cs, en by name die 0.13.
Xu afloop \'an die ple_gligh<·i!l by dit• J(r·ugcl·-:-t:uHihecld op JO Ol;tob(•r iu I>rctoria, ·is llic Br:tH!I\\ agtc deur tEe K.G., cit·. ,J. F. ,J. ; an Ht·n•.lnt'"/-;"· \':ln:!.f die tt·appc 1·an die ::;tadshui~
tnt·~·· ... prcck. Op !lil' foto i. <lie i\:.G. ~·:w di.· won ·d. Onder andere l<:w op tlie foto gc,.,it·u
\\Ortl (a;rterste ry, ,·::1!~ l. na L) hflwmdt. !'. \\. Bu~ "· gc·nl. 3th-. J. F. )lnrai". die f\.(;., me\'. dr. 1;:m Ren,burg. g-cnl. P~• f. G. ('r n;.'. Jn di!• 'oor,te ry :.hwn bof'tcjeug·J;omd!. 1'.
Twet· inl'i<lc•rde in clio slot- toneel 'an dic• Netn·f'nhcr~;so
wraal;plcgittg- h('! in die Gc•
alliet'r<lc IH'rigg-<'wing- lant ileur.si((•mer tlat die sogenaam-
<le tc·t·c~:-.tl•llitJ!"i·" inc.lerdau<l 'n Joo<bt·
"c
ualdc<•s wn ....!"00~ l)('};:t•ntl hCt !I: 0 IIIUIIHO
met tl'c llil!'rstc !lappcrhrhl ;;•·- stel'l'. Nogtaus hct Sapn-nru- lrr l.>Prig- dn 1 ll\ er ':tn tEo tna:uw a::n,·anldit; ge,, l'il'l' hd om huli" J!'t··· anldil< oot· tc gt'C l'i!- ~t·lt'itlin'.!' no d!e ~alf.:'. \'ul-
~<'11'- lwrif!" ia·t ~::wcl<l'l gt'\\ ci< r om :1~n t•' t rei; rn ::., hard c:oos hy Jwu gc.,.J;rf'eu: , }~I; hi' I n~
t ing , ir die Amcril<aan•c :-nl-
!l:t:lt. maar nic \'ir Iii<• Amcri·
.J. Talja:t~d cn 1 :ll-:'hflwmdf. D~nh:m"er.
lwa11se Jood nie!"
],;u van Strciche1· is borlg \lat foe hulie hom wou boci, hy j,so 'n clrcigcndc houding- int~enccm
hcl" dat die koloncl 1u~senllei
moe:< tree. Op die sl1a vot. het hy uitgeroep: ,Die ll:nnans- fcc..; ,·an 19-!6 - d!c .Jodo Yier ft•es !''
Hierdie f!l'ntet·s ,·an heri-:tc
<lui op ecn ding. ca di~ is dat
<lie Buitse leie1·s :t."ll Jodc uit-
~cle·,, cr is om opgchang tc 11 o::d. Daarom hct Saucln·l met
\·erontw:1ardigin;r uitgeroep dat by d;e Amct·il.:~anse sol- daat respel<teer. 1raar nle die .\.meril•aan;;e Jood nic. en da:lr- om het Streicher, bel•en<l 1·ir
s~· ant i-.Jon<l'>!' g'<'I'Oelcns, ,'n d:·eig<·ndt' ltoudin;{' ingcnccm.
l11!1i1m tli f so is, is tlie b011 ys golO\\Or !Ia(, Nourcnbcrg 'n
Wl':l.l~ld't•t•,.; \'IHI clio JOIICdOnl
wn.., Nl dan Jwt !lit· dcuJ·si~t.i~u
tll:HJ l(•J \':Ill vt·rmtclcrs t rl<lc J!:l'- reglig-hl'icl op die ltla'ile oom- blil< :tfJ:<'I nl. Eu a-; die GNtlli- t'•'nl"'- !!'1'1 c·c•n hct om hi<·rnwn 'n dit'll' a:• II dit· .J OciP fe bC\\ y-., ... al dit· rt
,.d..,
\'f't·Yol!\'dC .Jode in diP nnh)t' tnl'lwm .... rrcl<' hi· •m tlit n.., 'n , er'<l<ril<HIH~ 0! di(•IIS t (' h(•o;lwu. Hit is lli~nlic soort l.orf .. i,::-11;.:-itl'i!l wat tli<' oncl ·r- lint:'<' haa! inY('rnit•f i~<·ntlc bl:~a-..
die wi\rc'd tot hooglc'< uan-
G ~ $ Utue ctn lf( ©J arc
~~ rr ce~ b1'i1 dJ ~
GcnJ. Smuts hrl \'1'1'1<-dc•
week lydcas
s.r
IJt·soPI{ aauEngeland 'n gr-~;J.c(~u It ,·:u1
£1,000,000 aan clif• Bl'/ho·
ecxste minister nanwn)< Suid·
AiriJ;a. oorhrmcli~.
Die Du!tsc lrict·>< wnt ver·
lcdo weeJ( lll~'t in..,fo•mmi11g
\'an genl. Smuts Ol)gc·hnng i:-, het oo!;: jaarlil;-, ·n l•<'I'IH'P np llul ,·o!k gednt'"· ~ons f;Pnl.
Srn<tts. om groof lwllrap \'il' 'n gc-Sli:Cnk. 1-\ ru:l\,r~ a..; ttt'nl.
Smuts wat di(· •,o ,.c,·ln·~·gd<'
~eld asn ·n ,·,.c.~,.u~~tf~ ... tnat ... e eer,te mini-.,ter ~aan ourhan·
dig. het di,-. J)u!t .... c IPier ... , wat self in di(· -.1 r:llt' t:<'lml- lel•teer het. <lie ;::-P!d uan d!l•
annes \':"lll lrul \'adel'larul oor·
han dig.
l:w(l 1\'il brhou en vit· da:t r(l!o )l:ll'f y h• »!em."
Dt·. :1\lal::m se aanbocl uun die O.n. vit· samewerl<ing bly <Ius onvcranclerd: cHy g-a:m 11ie met
<Iii' oq~anisasie a;, ,.,odanig g!\<'111-
W•·J·I\ nic, maar hy gnan Jlct
<lie stem vnn die O.B.·lid vra
~oos hy ook <lie stolll van tHe
~ap vra en - lean ons duaraan Locvoeg - soos hy en <tlle un- der partye col< mn~r die stem vra van enige kieset· ongeag nan watter party of rus hy be· hvort.
Clfnr. Tom Xaudc van Pieters- burg het geplcit dat daar 'n reeling met. die gl'OCpe \'Crkry moct word. Mnr. ;J. G. Stn·- dorn, nwtle-lei<'r l'an die party in Tr:~n.;va:..l. hc1 e~;!t':· in 'n 1 oc·":)r3:~l\ gt':-,~·: ., 'n Ooreca- l,cHnc: nwt die· O.B. b bnite !lie lm·e .... ic omc!:H duar dicpgaan- de be.~in .. t·h'.-r ... Jdlic bestaan. l)i('
o.r..
,.,j;·J l\11111 len doel clie\'ernic~tginl::' van tlit' partystelsel t·n !l:~ara:1:1 1-au die Kas:.onnlc J'fl,J·ty nit~ uw(•<lof'n nie. Vir :tl111al wat • ;.;\. wil red is daa.r·
nl't N'n wr1.:- oop. nl. die Nasio·
11:-llc Party fc s!eun en vir sv
l;ancliclat(• tc skm.'' •
:Xndat die kongi·es 'n \·oorstc!
\'art mnr. Nnude aangcnccm het waarin .,die hulp en onder·
steuning I'U.n aile goedgesinde ,\ fril<aners \'Crwelkom" word, !s die volg-cnde voo:·stcl van mn!".
J. R Potgieter met \·eerticn teenstr mme nnngcncem:
.. . . . <lal terwyl ons almal, wat ons g'rondslug kan en wil
omlt~l ::lcryi. harllik uitnooi om hul lo~ m<;t ons in te wcrp en ons lc s~Nm, spreek die kongres
w.:er,·cn~ die mening uit da~
oorc ... nltomste nie aangcgaa.n lmn word met under organisa-
~ies \\ ie se grondslag hcmels- bn•t•d \'rtn ons verskil nic, en
1\ a f :1., cloel hrt nic all('en <Jm on, pa•·ty f(' \'ernictig nic, maar ool; 011!-> hc·Je grorHblag.''
0.13.-STA X"Ol'UX'£
Want· dr. :\{alan sowcl as mnr . .J. G. Stryc!om enigc oor·
<'<'nlwms of reeling met. die
O.J~. so beslis van die hand wys, is dil nodig- om weer uit die ICC. se vcl'ldat·ing van 26
•1unie 1.1. nan te hnn! ten einde
<iit O.B. se standpunl weer te g-ee:
.. I3y die komende ,·erkiesing is die O.B. weer bereicl om sy l.t clhartige stcun toe te se aa.n 'n g-esnmentlike A lril<anerfront leen die magLe van die Empire:
'n front waarin aile bereidwil- lige Afril,anerl<ragte en orga- nisasics wclkom is, sonder dat bulle hul identitcit prysgee. 'n mote parfyfront \\at net die lede \'311 rlic <·o·n of ander par(>
hf'hels rn aile ancler part}·e of
org1:r.isa~.le'i m! ... lwn rn hn! lcde bloot fl>; ;.tl'lll\'N' tluld . . . so- icts is g-f·pn ~nnlC\I'er!dng uie;
<lit is 'n g~'\I'Ouc partymancu- 1\'f'r wa t. f c·<·n mcde-Afrikaner;;
net !-.OSf'(·t· ~~l'lllfl\ is as teen <lie l'yand.''
0:-./IH~RWY:-)ERS KRV VER·
HOG!~(;: Die nuwe salaris- skalc vir onc!erwysers, \\'at hopelil< e<'rlonr; in werking sal tree, mnnk \'Oorsiening vir 'n
eindsalnli~ \'Uil tussen £110 en
£190 per jaar meer as die hui- dige. J\anvangsulurisse sal
\an .£::0 tot £70 meer wees as ,·oorhccn. Hierdie skale sal.
:~a !'amcsprckings tussen die ver ·J< II nde de:-aneme:1tc, gel-
d•g wccs \"ir al \-icr die pro· ,·insies.
BLADSY T\YEE DlE O.B., WOEXSDAG, 23 OKTOBER 19-16
rn5® ~~ tE@ ~illl@illm~ D~ G lliJ ~miD W~o Baung om vVa31rhe i~
Openbaar
[E)lffi~U~lE 99~E~EGT~GfHl~~[)~ 9 Te 1f rre~fem1d e T (f;~IDlstemlTilg£
Agrtfe§§ire = verhore
V rw Hritse I.- au t 1vord die Ajrilawe n olh besl.-ulr/i.r da
et In·
.-Duits- p ort y dif:! is omdat h y !)o' n slerJ.: afJ..- cer van die
Ne~trl'llbergscu·raal.·-<>pi- sode
f!<'OJ1enbaarhet. Ons plaas hie ro ii(/ <Jr twec uit . ..
tftOIHlcroorhN•Idt•
uit
o11sgt•sl.·ied(• nis om
It•toon
lNtldie Rot•r .-.;e
opratti11f! ranChristehlo- lteid
('IIgrootmue diglwifl is e n dot
onslwidige lwudin f! te n ops igt(• ran
Seurc11bf'rf! gf•C>nsins
ojH·.rl.- t;£111 ous
tradisioueleop 11ottings
nie - netm et d i1• n !rsl.-il dat
on.~rolk in
di~·rl'rl('de
S)' .. .--,!!rootmoedi,.·/z(•
bid
l.,,,,,_
opeu bo(lr h et t Nmoor VYAND E 1ntl .-;y lanrl hom roof lwt. en sy
simpMiecandog
fu'H')'S teeHoordit• Ie ie r . ..;
t·cw' n
rrierl(/~1.-aplil.-er o/J.o: zcot lwm
!W'-!! nooit eni!!f> ..., leed arm !!Nloeu ' liet , ;e.
Die ge,·all<' ":1 t on<; noem.
i« die :tl!"re:-.«ic, 6,000 my! van hnl land,g-rclls<: <ll'ur· :;ir Star..- ,fameson "al hom ,lwltUg g<·- n1aal; hci a.an ,snme::;wering•·
t'n ,misda<l<' teen die ...-reue··.
en lord J)[d hu<'n, "at hom vol- gcns <lit' l"<·urenbl'~"g"'>e regslc-1-
>-cl skuldis:- g<:mnal' het aan .,misdad:· le<'n dit• mensh(·id., en .,oorlog~mbdadr-·· <leur uil' afbrandi11g van huhe, ilie \'(·r- nict iging- ,·an VQi•clsol en ve••
en die dtiWr·ta:O.if• en vcrhong<··
ring van vr01u• t•n kinders in
J(Ol1,Cill ra,iek:lllliW.
:1'\adat die Britse oorlogsmis- dadigcr Jameson en sy trawan- tc wat dcclgcnc,•m het aan 'n
!'3J11CS\\·ering t~<·n die Rcpu- bliek cleur die Transvaalsc bur- gcl·s in die omgewing van Jo- hannesbtl rg go,•u nge geneem
is, het die offisiere van die Boerernagte daarop aangedring dat die Rcpublikeinse ower·- heid die oorlog..;misdadigcr·s moet verhoor· waartoe hullc voll<Ome g<'r<'gtig- was. Dit.
wa>< cgter pt·l·'· Paul Rnrgrr wat a~ auvol•:1at vir hicnlie mi&dadiger>:o upJ!!'I ree het en J!Cpleit hel dat hulle aan hul Pip t·egel"inJ;' our·handig mo<'t
\\ord. ,.Pre .... 1\rugcr hct vier·
,·ollc ure op hi<'rdie dag nodig
~l'hati om die l>ommandantc ,·au Pretoria "at deur die vit- vo<·rl'nde J{aad uitgenooi "·as, I<' uorrecu om hul gocdlwudng a:tn die be,.,luil van die rege- ring tc heg om .Jameson en "Y tr:twante a:1n die Rril;:c re:;re- du!:" uit te k\\Tr en deur· hulle h·reJ!gest<·l II' \1 on! . . . . JJie Uritse ,·ertN·O\HJOrdigrr wa;: so drur hierdi1• Nil•lmo<'dighcid ge-
t ref dat hy die volgendc more na. Johannesburg vl'rl rclc het nm die oprol'rlllal(t•rs t c bcweeg om hul "ap('n;; neer tc lc.'' (Gedenkboek ,·an d.:n Oorlog in Zuid-Ait;kn, p. 16.)
.XETi'I'HALE REC.TER Die vcrhoor van die 63 per- sone wal hirrna in Johannes- burg gcarrcstccr is, het met groot onpartydighcid en rcg- ,·crdighcid gepaard gegaan en noo!t sal die geskicdenis die Boere\·olk kan \·erwyt dat dit 'n onreg,·erdige \·erhoor was nie. Die regter i!l met groot sorg geldes. Die hoofregter
\·an die Transvaalse regbanl<, Kotze en sy mederegters Jor- rison en Ameshoif "·as sedcrl die begin ,·an die saak daarin bctrokkc sodat die President hulle moes uitsluit uit vree!;
,;r die l;csku!di,;ing- ,·an party- digheid. Jong<·n· regters hd hy 11i0 dud b<'J1tH'tn nie, uit vrre!' dat hullc- hul to veel sou laat lei deur 'n ''t•rldaarhar<·
ge,·ocl van '<·r·nnt" aardi1:"inJ:".
.,Gelukl<ig was daar iemand wat in ell'e opsig ,·ir die sank gesldk was, n!. die heer Rein- hold Gregorowsld. Hy \Ht:; ·n Engclso advolmat en staat!'-
prokure:rr van die Oranje \'ry-
"taat. In heel Suid-,\ irika het hy bel\.end gestaan as 'n opge- voede man sodat die vel·dag- making dal hy na die bloed van clie uitlanders sou dors, nie ai- leen ongcrymd maar ook Jaag genoem mocs word." (Gedenk- boek, p. ·17.)
DOOD\'O~"XI::' YI':HSAG Vier van hierdie bclhamels, wat in die taal van :!'\ eurenberg verantwoordelik was vir .,sa- meswering, en cleelg-enccm het nan 'n samcswering ten eincle misdrywe teen die vrcde tc pleeg" en .,declgencem hct aan bcplanning van agrcssie·
oorloc" is tot die dood \'eroor- deel terwyl die ander mede- pligtig-es beboet is. Die Uit- voerendc Raa<l van die ?;uid- :\ fl"il\aunsc Republirl' hl't <'g- lc:- lll'«luit ant nil' dil' doodvon- ni,.;;l' tc \·oltrel' nil', maar· om die Rritse oorlng«misdadigcrs
"at die vred<:' van die Repu- blic!• verstoor hl'l, te bl'gena-
<lig-. Hulle vunnis::;e is latPr nog verder vers:tg <leur !tulle It• onblaan nndat hnlle cllc- crn '11 boete betnal het.
Die oorlog-.mi<;datliger-. sir Stan Jame!'on wat aan 'n nritse hof uitgPicwcr i«. het vir die misdaad wann·(lnr die Duitse leiers ole galgdoorl mncs stl't·f, slegs vyftieo maan<le tronlc~traf ontvang
\\at by n!l' cc1·s ullgedien hct rtie.
1\ROOXPRIXS SE CEORAG
Die Sir Graham Bowcr-doku- ment. oor die Jameson-inval wat aan die begin \'Rn hierdie jnar openbaar gcmaal' is, toon onweerlegbaar aan da!. clie Britsc minister Chamberlain l)C\.rokke was in die sameswe- ring en sy daadwerl<lilce steun ann die agressie ,."rleen !1et, en dat dit ·n produk van sy duiwelse brein was.
Opvallcnll gcnoeg- was dat die tlesty<1se llritso t r<HH10}WOI·
ger·, Eduard VII, In die opeo- baar tyuen;, ltie ondN,nek na die oorlogsmisdadigers deur 'n lcommissic in Britlanjc opge- staan en die hand van Jame- son sc medepligtigc, Cecil Rho- des, geslwd het en skaamte- loos genoeg was om sy instcm- ming met. die agressicdaad van 'n Britso ondcrdaan teen die S.A.R. also tc betoon.
LOUD }fETJICJ·:X 'n Tr·effende voorbeeld van Boereriddc!·likheid tcenoor een ,·an sy felste vyande, lord
;\fethuen, wat veranlwoordelil<
was vit· ,misdade teen die mensheid en oorlogmisdade", die ve1·plasing en deporla.<>ie van burgerlike pet·!;one, rockc- lose \·ernieling en vct·woesting ,·an vee, boerewonings. \·oedsel.
en die stuur van \TOue en kin- ders na. Jwnscnt.rasiekampc.
word weerspiecl uil die behan-
dcling wat. ;\fethuen g(•niet het nadat hy deur genl. De la Rey in \\"es-Trans"aal g<!vnng-e ge- ncem is.
,Met, die grootslc sorg het gcnl. De Ia Rey die gcwonde Engelsc gcneraal bchandel en mev. Dt• Ia 1\ey "at toe,·allig
!n <lie hun rl was a ... ~~·vulg van lmar \'(tor·tvlugting ,·an die Brits(' L<lt·d. het 'n vi'( hnentlcr·
gcslag- t•n dit pcr·>:o<•onlil< na dil' Rrit:-c g-t·ncr·aal gcnt·Pm. ,l';n die Lord was die man wat hnar·
huis afgdH·and hPt c·n haar· gr- dwing hd om. iu die wo<'~l<·
rond tr- <.werf:• (Gedcnl•boek ,·an d<•n Oorlog iu Zuid-Afril<a, Jl. l8::i.)
TERliG
In <licselfde werl< vervolg- die gesldt'dskrywer: ,.Daar was baic mcnse onder die burgers ,·an De la Rey wat wou
he
dat l\[cthuen as gyselaar gchou moes wor·d en nie soos die an- der l•rygsgeYangenes vryge- laat. moe:; word nie . . . :i\lanr die Christcnhart van De Ia R<oy lwt hom verr:et l!'f'n $u!kt• op- tt'l'<h·. H~· hc·t di!' l>rn~,..mtu!:o:aamgerocp c•n ann hullt• m•·e- g<'dl'rl dat hoewd dit ,..y pliJ! i.., om 'n offisier ann t<' hou, die m<·u-;lildteid Pis dat men ... ·u g-c-
\\"OIHI<· luygsman lu staat ~tel
om un sy eie leer terug tc· l<t•er, omd:tl die l3oer·c·-ambulau;:;
sl<'t•ds moes voort\·Jug. Duar wa" boere wn! die grllotmoe-
<li~h~id \'an g<•nl. De !a Rt·~· nie
lw~r yp het niP. maar· alma! het di" lwc,luH ,·an De Ia H<•y cer- biedir:-. J_onl :ncthul'n ht·t !;y lmmp \·eilig in Klcrl.:~dt\rp hc- rdl' en ht't; na sy ,·oorlopige hl'rstcl na Eugclnn<l l<'t·ugge- l<l't· r."
l-Iierdie oorlogsmis<la li~c>r
wal \'Crantwoorde!i!' \\ Ml ,·ir die dood en ellendc v::\11 hon:l<·!"·
d<' \·roue en onslwldige ld:-J- ders, wat. weerlose ,.r.H:<• ait hul huise in wind en wce1· ge-
dr~·r het en verantwoordelik was vil' <lie afbrand van l'.~l!St'
en a:tnvoeJ•rler was •·:111 'n Pf·
deling troepe wat i>cXll' was met 'n agrcssiewe oorlog teen
·n klein Boc1·erepubl ck \ .... l: hy van sy vr:':heid en bcstaaP wou b''roof, is dcu1· die groot Boerc- generaal in n·yheid !rt•st<'l toe hy g<'le<'ntheid g<,hn .~ ll,•t om die ,oorlogsmisdade <'n m is- dade teen die mensheid" op die dader te wr·eck!
\Vatler leenstelling vorm dit met die Xeurenbergse wraag- gereg!
GJ~EN 1\:LElJRLY.'.': ·n At- letiel<·byeenkoms waar swart en wit !;aam sou mcegeding- het, het vcrlede weelc op Alice plaasgcvincl waar studente van die Rhodes-Universiteitskollege meegcding het met studente van Fort Hare, die Suid-Afri- kaanse na turellc-kollege. Rho- des hcl met clie hycenkoms ge- wen.
Schou §y
'n flyvoegscl tot die Duit:,;-Rus,Si!',e nie-aatn-ltl<.\·erdrag van 193!1 waarin ,·cnneld word dnt Pole tus<;l'n Ru~larul en Duibland venle<'l ,a I " ord ,·olgen~ ·n hepaaldc ,·cr·houiling- \I at in <tic w·r·- drag- g-cnoem \\Ord. is M• Jl::h in Dnit;,larl(l outl!d,.
Toe dar11· vcrlede week in clie BrHsc laerhuis na hierdie waar<le,·olJe dokwnent wanr in beplande Russicse agressic ge- boel,staar is, ,·erwys en daar gen·a is of hier·die <iolwmcnt gepubliseer sal word, hct. maj.
C. P. )!athcw, onder-minister van buitelande sake g-eant- woord dat clit. 'n moeilikc pro- bleem sl,ep en dnt hy tlit t1ie gerade ag- om die dolwment nou te puhlisecr nie.
H~· ;, egl<·r ontnug-lrr denr pr·of. D. Snv()r~·. 'n lid 'an t!ie
Gesamen tU ike
Vfferirvg V tOJriJ
Heldedag
\"RYBl.JRG. - Yryburg se Skakelkomitee het daann ge- slaag om sedert jare vir die ecrstc Jcecr 'n verteenwoordi- gende hyecnkoms van alle be- wuste Afril<aners van die dorp vir 'n slcmmige kranslegging by die ltonsentrasiekampkerk- hof te r·ecl. Kranse is gelc deur pl"ivaat personc, die hoi:r- en laerskool, d:e Voortrekkers, Jeugbond, munisipalileit. A.C.
v.v., Noodhulpliga, Helpme- kaar, RD.B., die drie A fri- kaansc 1\:erke, die Osscwa- brandwag. die Herenigde Xa- sionalc Party en die Xuwc Orde.
Ds. Liebenberg ,·an die )l .G.
Gemecnte te Vryburg he!. die verrigtinge met Skriflesing en gebed geopen en wcereens het Tant Ria Oberholzct· se dapper koorljie hom met goed en min- der bel,ende Afrikaanse he- dere laat geld. Ds. Theron ,·an Schweizer-Rencke het hom in 'n baie decglik uitgewerl<te loc- spraak by die Boeregesin as kultuurvormcr en -draer· bc- paal en gesl<ets hoe dit, deur omstandighede en isolasie gunstig be"invloed, tot die stoc- :·e. patl"iargale eenheid ,·ar1 die fan1ilie met sy \\·yer ver·tnlc- kings ontwildccl het-:- Hy het aangetoon waar· die voll<sl•a- r·aktcrtrelcke soos selfstandig- heid, durf en ondernemings- gees aan die een kant. en rots-
\·aste konsen·atisme. volhar- ding en ,·erantwoordeliltheids- gc\·oel aan die anderlcanl hul oorsprong hel en daarop gewys dat hierdic l'ienskappe, gcpa'lrd met nasietrots en nRtuurlike gesagserkenning, die ideale grondslag vir 'n gedissiplincer- de voll\slcwe ,·orm. .,Ook in die alledaagse !ewe vintl ons ,·erborge hcldcdom". het hy ge- eindig. ,en on!> het al ons l<rag- te nodig om ons moderne !ewe steeds by ons tradisics i'onr.e- lnvent nan le pas. Hier 1~ o;1::;
taak!"
W AUE
KU~SWEHKE!i:onscrwa ti<'l\ <' J'a rt y wa (, , ••t.
1\larw ltet. d:LI hy ree•l" iu J>c>.it is vau die pnu·wo van Jricnlill pul.llil'a"ie, en o.a. ,laarop g-c-
"Y" dat l'oJ,. :11 lang-; ,lie '\"a- rt'lh-\.i>:olul:l t•n die Sam-1,\·n venice! "ou \\ urd.
Ten\"ille van Pole mocs elf Duilse leiers \·erlede week met hul lewcns bod. Dit was egter die \·oorreg \'an die Russe wat nog met hulle <leel van Pole sit, om Du!t:-;ers na die galg- dood te stuur.
Nog Jln Vedd<OJrffng Oor R.antsoene
Die Dirt'l.tnra:tt ,·!ln Yoe<l-
H~h·oor~it•ning hct 'H ~~·deelte
lil.:c .rau(...n(•u<•rin~:-~kcma on!-
" erp \\at g-•·f!'rnnd i~ np dk rc·
::-istra;:;ie van 'c-rbruit•cr-.
dwarsdeur· di•• Unic. Die me- ning is uilj:;"<'Spreck dat slegs suiker gcrantsoene<'r sal word.
[n die nc~c stcclelil<e gebiedc sal 'n rn•1tsoer.eerboek gebruik word. terwyl in die platteland- se distril<tc rnntsoenkaartjics gebruik Hn.l word. Plonne vir rantsoenering word sedert J\lei van hicrdie jaar opg-eslel.
In die Jandclikc distrikte snl die handcluars g<'Vra word om hul klante tc rcg-istrcer. Bier- die lys !':ll deur die Yoedx<'l- direksie nagest.n word !;Odat seker gcmaalc kan word dat niemand hom dubbcld laat l'C- gistrcer hct nie. F.lke handc- laar sn! 'n r<~ntsoenl\aartjie vir e!l'e ldanl ontvang.
Op ecn stadium is \·erl<lanr dat rantscenering- op 1 .\ug-.
in weddng sal tree. Kot·t. g-c- lede is egter ,·er·ldaar dat rant- soencring- nit! mccr nodig is nie weens die g-unstige vocd- selposisie.
IHTLEH
~OUNOG LEEF
Die meninK dat die Duitse Fuhrer. Adolf Hitler, nog leer.
is uitgcspreel< deur I<O!. Wil- liam Heimlich van die Ameri- kaanse inligt ingsdicns wat lid was van die kommissio wat ondersoek ingestel het. nn die moontlikhcid of Hitler nog lcef.
.,Eerlikwaar. l•!c dink wcrltlil<
nie dat hy dootl is n~e," h~:;t hy verklaar. <'n dn:u a an toe.; •\·oeg dat niemand lot dttS\'er kon hc- ''est.ig dat hy die lyk van Hit- ler gesien hcl nic.
:Ku\VE 1'.\HTY IX UUI'IS- LA:"\D: :-.l'og 'n party het die Jig in Duitsland gesien. Dil is die Vrye 1\:onserwaiiewe De- mokratiese Party wat hom ten doel stel om die monargic weet·
te laat hcrlccf. Hullc het by die Gcalliccnle owerheid aan- soek gedoen om erkenning.
P RAGTIGE KERSFEESK AARTJIES
4, Ye rskillr nd<' Ont w<'rp<' met O .B.-Wa1)en
0
PRYS
K0~1'A:;\T:4 / 6 per do:::) n. m <'t
kocYct:t<'.0
Bcstcl dadelik hy:
BOEHEJEUG-HOOFKWAHTIEH
Meyergehon 9, Pot chef
::;Imom .
[
DIE O.B., WOENSDAG, 23 OKTOBER 194.6 BLADSY DRIE
B~~ieling Gaan Uirt [f)(QJJJU Skatvcot
HTilll Ge~ff<erf Heft'' Ref rrei11~
Du it§e
Vasbcra<lu soos hul Jewenswandel en tot .in die poortc van
<lie <lood getron aan dio Ouitse volk en vaderland hot die ticn ,vcroonleol<lo" 'Duiisc leierH tile galgdood in <lie groue ure van die oggentl van Hi OJ;tober in die l:'eurcnbcrgse tronl;: gested.
Tot bittcrc Lclcurstclling van die wraalmcmers hot hul vcr- naamste prooi, Hermann Goring, hul op die Iaastc oom- blik ontglip deur 'n buisie gif te sluk. Daar word gcraai OOJ' hoe hy ten spytc \'an die ,\·oi- maakte" bewaring daarin ge- slaag hct om die gii tc bckom.
Daar bcstaan 'n \'ermocdc dat di t deur mid del van offisicrc
AU•'RED JODL.
van tEr :\merilmans<' IE'c;t· \'CJ'- IiQ' J;on gcwccs hct, aangc:.icn dit brl;cu(l is d:J.t Ameril;:J.ans(' offisicrc tlic \'Ct'hoor en \'CJ·oor- dl'ling \·au Duitse lccrhoofd!', van wic \'eldm. Goring <'Cn was, st erl' a fgC'IW:11· het. Daar· is vcrklaar dat indien Gorin;
doodgcskict in plnas van opge- hang sou word, hy nie sy eie Jewe sotJ gcnccm hct nie.
.. 'n Ander vermoede is dat. Goring <!io gifbui~ie onder die vel van sy maag vo•·stcok het ..
'11 Br!.tse VC'I<lmnar!>klllc lord Birdwoo<l. 'n \'OOrmalig<:
opprrbr\·clitrhhn iu TtHiie ('ll
hoof van dil' Aust rnlicse en Nu-Scclandsc IC'crs in die vo- rige oorlog, het. s:v blydsl;ap uitgespt·t·cl• oor Goring se
onfw~·l>ing \"an <lir galg. .,GoHI:\'"G Wt\S 'X )IAN
YA~ OXTWl'FELBARE
REK\\'AJ\)IHEJD. E!i \"OEL GL,\D .!'IE ,JA)I;\IER DAT Hl.' l>IE LAl\.S:\IAX 0:-\T- D'Cll{ IIET XIE,'' IIET HY GES:E.
JA:\STF. WOORDE Sondcr· om te wnnkcl het die orige lien leiers ell< die twaal( trappics na die galg be- styg en geste1·f mel 'n seen- bedc oor die Duitsc voll<.
Hans Frank het gcse:
,Dankie vir die goedheid wat julie aan my bewys het gedu- rende my gcvangesl<:ap. Mag God julle in sy heiligc sorg neem." Hy het sag gebid on- derwyl die Jaksmanne sy voete vasgemaal<: het.
Wilhelm Frick het uitgeroep:
.. Lank !ewe Duitsland"'.
Julius Streicher het uitgc- roep: ,.Ek gaan nou na God.
Die Hamansfees van l!HG - die Jode vier fees. En nou na God. Die Bolsjewiste sal julie ook nog cendag ophang." Xa- dat die !deed oor sy hoof ge- plaas is het hy gese: ,Adele, my !icwc vrou".
F'ritz Saul<:el: ,:Ylag God Duitsland en my gesin be- skerm."
Alfred J odl: ,Ek groet jou, my Dui t,;lan"d !"
Alfred Rosenberg het gc- swyg.
A:un·anldi.k is bcr!g dat die Jyl;c van die rnanne in die sec
~('gooi !;Oil word, maar later
;~., bcrig dat. <lit ~·erbr:u1d en die as 1n die winde gestrooi is.
HU!TSE REARSlE
Volgcn~ r.erigte van \"erslag- gewers wat die tereg_stclling bygewoon het, het d1e hele Duitse volk die selfmoord \"a:l Goring met groot \"erligting en welbehal) verncem, en daaroot·
gejuig as 'n laaste ootwinning van Goring oor die Geallieec- des wat hom aan die strop wou ctoodwurg. Die J;orrespondcnt
\·an die l)aily Express vrces da t tlaar 'n HU\ve Jcgendc van Dnitso heldcroem rondom die
~curenbergse slca.vot gaan ver- rys. Hy meen dat <lit hoog ty<l is tlat hu! helo houding tecnoor die Duitsers in hcrsiening gc- nccm word.
Die Londense Times berig dat die Duitsers se real<sic in die algemeen daarop dui dat die I\eurenbergse hof 'n legendaricse held van Goring gaan maak en ctat sy einde ooreenstem met sy dappere en fiere houding tydcns die
\·erhoor.
.,~eurenbet·g, met sy ver-
enigde beroep \·ana( die skavot op nasionale ge\·oel, gaan mis- Iiien tog nog 'n plek van samc- skaring wees," aldus die kor- z·csponclent. (I\em·enberg was tydens die Hitler-bewind die pick waar die party sy jaarlik- se samctrekking gehou het.)
KEHKLEJEU
GE\'O~NIS Aartsbil>l;op Stepinac. pt·i- maat van Suid-~lawic, is YOOl'- ,·cl"l<'<lc wccl> dcur 'n .Joegoc- Siawic,c hof tot J(j ,jaar troul•- st ruf \'<'roonlcul omdat J1y stwldig he\'ind i..., a:1n .,mi,;da<lc teen die staat'', wat. o.a. insluiL ,gcdwongc' IJct;crings''. Die
Amez·il;a:ln~e rcgct·ing hct sy diepe bcsorg<llH'itl ui tgcspt·eel<
oor <lie burgerlil;c a~pel;te van
<lie veroordcliug nw die )\ato- lic!w Uistwp. Ook die' Pous hot.
sy stem tern die aanhouding
Ja:ll J 1001'.
.!~ANDEIEHS
VAN
VRKOE UA1 FPA.O
Bli~tHH)EI
Die Parvse Vredeskonferensie hct vcrletic week na 'n sitting van elf wcl'e verdaag. Dit hct die ontwcrpverdruc \"an Italic, Rocmcnie, Hongarye, Bulgarye en Finland voltooL
In die algemccn bring hier- die \'crdrac slcgs ldein tcrrito- rialc \'Crandcrings aan op die Jandkaart van Europa. Die ver- drac word nou aan die Vier Groot moondhede oorhanclig vir oorwcging en ondcrteke- ning deur clie versl;eie moond- hcdc. Die ontwcrpvcrctrae be- slis oor die Jot van 80,000,000 mensc.
Die voorlopigc bcspreldngs oot· die vredcsvcrdrag met Duitsland sal ccrsdaags in New Yorl<, waar die ministers van clio Vier Grotes vcrgadez·, be- spree!; word.
~AZISME .HEHLEEF: :Mecr as vyftig persone is in Frank- ryl' in hegtenis genccm omclat hulle na bcwering lede van 'n Nazi-beweging is. Hulle sou
!cdc wees van die sogcnaamde wccrwolf - beweging" wat
~lwarsdeur Europa opereer.
ONSKllLO~G AAN
HOOGVE"RHAA D
Hans \Vcn1er Neumann, 'n nic-gcnnturaliscerde Duitser wat voor 'n spesiale hof in Pre- toria op aanldag \'an hoogver- raad versl<yn het. i~ op al drie aanklagtc onslwlclig bevind en ontslaan.
Hy was daarvan beskuldig clat hy by die Duitse Jeer aan- gcsluit en 'n Duitsc uniform gedra het, dnt hy !cdc van die Unie en Gealliecrde magte on- dervra het; en dat hy diens ge- docn hel in die Duitse leer.
SLAWE H OU B N BHlTTANJE
Die voltl·clddng \·an die doodvonnis~c oor die Duitse leiers hct as ge\·olg g_chad dat
!
Duitse slawcwcrl;:ers Ill Engc- ' land in verskeie dele op stal<ing gcgaan het. In Essex het hul- le met swart dasse by hul werk versl,yn. Die cienaar van ecn van die plase het gcse dat die Duitsers gewoonlik hard werl~:, maar dat hulle op die dag van die tercgstclling nie wou werk nie.
Joachim von Ribbentrop se laastc woorclc wos: ,Cod be- hoed Duitsland. !l'[y laaste wens is dat Duitsland weer sy ccTiheid moet vind, dat claar 'n hondgenootskap tusscn die Oostc en die Wcslc tot stand moet kom en claL die \Tedc op die aardc moct hccrs."
Doll{ters Nou
en Nyw er21ar§
a21n JEeurt
Ondcrwyl \:-.'ilhelm Keitel in sy laastc oomblikke gcboei is, het hy God gebid om Duitsland le beskerm. Hy hct die pries- tel· claarna bedanlc
,Ek het my land en \'Oik licfgehad", het Ernst Kaltcn- brunner \·erklaar. ,In moeilike omstandighcdc het ck my plig teenoor my land gedocn en hct geen aandeel gehad in die mis- dade waarTan ek beskuldig is nic.''
'n Nm\·e vlocdgolf van ver- volging staan oor Duitsland lol' te bat·s. Grootskaall'c ,ver-
hore'' word !n gereedhcid ge- bl"ing vir Duitse gcnecshere en nyweraars. Na verwag word
"a! die verhoor in K ovember
be~;in.
Die \'eren.igde State van Amet·il;a. is ,·eral gretig \'ir die Yerhoor Yan Du!tse np\"eraars
\\'&.t Amerika op se!tere gebie- de in die skadu gestel het. Die Ameril;:aanse onder-minister van oorlog, H. C. Peterson, het
vcrldanr dat dMU' grclig ua. die naclf•rcndc vcrhoor van politie- l<c figure en nyweraars uitge- sien word. Die beamptcs van die oorlogsdepartemcnt, hct h.'' gc- si\ stcl Yeral IJclang- in die vcr- horc.
Seder! die ,\"redcsaanl;;onili- ging'' tot verlede wcelt hct die Gealliccrdes 48 Dnitse leiers en persoonlihhedc om <lie !ewe go- bring. Hondcrd-agt-en-tagtig ander is reeds tet· <lood ,·et·oor- deel eu wag nog op die volb·el•- klng van hul vonnisse.
·.
Stuur u I'OSBESTELLINGS \"ir
G
K ANTO O HBENODIGDHEDE e n
e> SKUYFBEHOEFTES
na
SOL I\IS VAN NIF: K E R K
Groote li:crl;gebou, Pat·lementst raat, liAAPSTAU - Foon 27017
r
HC:t~ ~~~~~~~~~~~,~~r~~~:.~~s
': .\lOCt nie laat dit wf'f"J' vanjaart<'lll
.t:etwur too llJ{~"
ulc•.feNlranldt•>
tl J(an noutc ·al Sl'li(!lnntnan~cl<om
r vfut u llttanJ;:j(!~ maak (I('Ur Y!IIHIUI; U lH'l'>ICitl11~ 11l 1C .'1CU11r. Vt~rnH:Jil t!i(' dntUnl W:l:li'OJIu \'(•rlnng dat• n£KCstuur mu~~t wurt.J. f•n tJit tJal 011 tyd af;.;cJcwc.- wont.
!-!AAK G£UHUIK VAl'\ Hll~KDJ!o~ CELEf:NTHEID EN VOORKOM '.l'l-:Ll•:UHSTJ·:l,LINC I I
l'R::V.SLYS
~'i~\'-,N"~;:
Sr,eatnnl Soet . . . . . . Ou Port . . . . . , . , Koot en Wit Jerlptko .. Roo! en Wit :O.falmsey . Roo! eo Wit .Muskndel Soet Port . . . . . . . . Por-t. ?ootak, ~rorce.ster Roel< en Speslnlc SJerr!e Goue SJer:le (Droog) Ou B:uin SJerrle . . . . .. Cocktail"
Verrooutb <Droo~; en Soot) OR() F. \\ \'1\iE:
Swanberg Sjerrie S<>er.:onje (Roo<) ••
Rlc.slin~ eo Dro~ Wtt
~-Ol'o'li F:I.\\'\'NE:
Grand Spumante ..
Vonkel Boergonjc
2/6 '.!./6 l/0 l/9 1/8 1/S l/7 1/6 2/3 V- 2/9 2/6 1/9 l/8
10/- (Droog) S/6 Grande Splendora . . . . 7/6
ll/- 8/6 S/0 8/- 8/- 7/G 7/-
PRYSL}'S
Hit AS 1)1~\\'_\.'N t;:
Aurorn v.s.Q. (slc~;s
3 bo\lcl• J>er bestelling 10/·
K~nl .. .. ~6
t:ureka 8/6
A. I . . . . 8/-
Hoer:;oe . . 7/6
Pepcrmcnt. P1c~au~.
Appelkoos Of Persi\C Ktr;Jie, Vnn 4'1~r Hum,
Gemmer. Anys, i:':aei•Jtcs
H.:>. 1:\\'EUS:
uroe, L~moen en Suur- lerooeo
if- 6/6
7/6
\'OOtti\'AAHJH:s: (1) Voe~; by 20!- of r,;. prr ''n:HUc en klssie met betters respet<tie\vel!l,. Hlcrdie depos1tos '\'Ore! c!ncl<'Jik vcrgocd op ont.vangs van tee mnoucrs, spoorvrng bctaald Vlaklcplanls-Slaslc. (2) Bcslclllngs moct bestaan uil 12 bone Is of 5 gel lings (of 'n gclyslaande ho~veolhelct. (3) A lie bestcllloffs l~ontant. or 1\.. B. A. u lHlHStC St:~sle. 0 MOET Xfl': VERGEE'I' OM J)JJ:: DATU~l WAAROP U VI::RLANG DIT
AF"G.<:;STUUR MOF:T IVOitD IN U DRIEF 'l'E :-101-:M NlE.
EXCELSIOR WYNMAKEKY
( 1-':clm!'l,) Hpli.
VJ,AJiTEl'lL.~\l'S-STASIE (Ri.AAPLANO)
TOT U DIENS ..
Gel& ell1lh1lllys
i~ge~rni~urswerkte
.!J DRA.4J
e
PAS0 S\VEISWERK
W)'"'llnestraat 13 PARO\\
Sien Advertensie onder Geklas· sifiseerde kolomme (Gomeul,;).
ONS NUWE
Baadjieg en
Ju mperpal 1 ke
,·an Linne wat nie J;:renliel nie, is baie deftig .
DIE 1\IOUEWI~:JiEL
PAROW
VJN. '{I~IUNG6 J:'llN Eml'JDOM-VEREOPINGS
Vmrnt Rfi~~e~~R~ lrrrw;~tt :&11~y o ~Jp.Jfi~o
SEm J3lfTY-GEIBOU - K&APS'l'fo.-.D
'l'akJ.r&:~ltOII'e: 13eU\<1lle, St:anCl eo Wynberg.
Beskerm u Oe
Bring u oogarts se voorskrif na ons. Laat gekwalifiseerde Voorskrif-Ooglmndiges u be- dien.
Wahl~ lawrence
EN KiE.
BRILl\IAKERS Addcrle_ystraat 120a, Jiaapstnd
Foon 224.08
lV olg u voor·
ou.ers se r-aad en gebmik
BOEGOESAL/F
orn n van
lastige
Ve rkou.es, Hoes, Ru- nwtie k , T V inter lwnde,
MJE UJBJE L§
PR YSill STYG VINNIG
KOOP NOU!
Ona hou alleenllk goe1e kwalltett Meubelo ln
voorraPd
Werda
!VI cu b clh andelaa rs,
(ElE..'VDOMS) 8EPERK
Groot~ Kerkgeb()U - K9.apat~
en-s., te bevry
JBOEGOlE§ALF
D ie Oot·spro uklike P-HAU-S ALF
Verkrygbaar by u Apteker of \Vinl~:elier
tt..·~ .... ."'IDELSNAVRAE: P -RAU-PRODURTE (EDl\tS.) BPK.
Securtty-Gebou. Beorsplein, Posbus 8180, IiAAPSTAD
NOEM DIE O .B. BY 0 IE ADVERTEERDER§
BLADSY VIER DIE O.B., \i\IOENSDAG, 23 OKTOBER lMG
- - - - - -- - - - ' - - -- -- - - -
DIE O.B .. V\IOENSDAG, 23 OK'.rOBER 19·16
Op <lie Trrulsvaalsc lwngres van sy paTty hct dr. ).falan 'n paar vcrl<larings gcdocn wat van bolang is by enige beuade1ing van die kwessie van samewerldng. Hy het in die cerste plaas crkcn dat die 0."8. se hulp umlig is by 'n verkicsing ten einde 'n oorwinning te vcrse1<e1·. Hy hct vcrder verldaar dat die eel·s- volgcndc verkiesing nic oor stclscls s~l g:um nic, maar hooisaal;:- lil;. oor die Jdeurvraagstuk, en teh slotte het hy gese dat diL misldcn blanke Suid-Afrika sc ,1!\astc lmns" sal wecs.
Laasgcnocmde is 'n baic crnstige vcrldaring. v;rarrnerr 'n mens die toclroms van jou YOll< in d~uanlie Jig· sicn, is dit \'nllSclf-
sprckend l1at, jy as verantwoonlelii{o Jeier ook die ui.Lcrstc staat;-;- mnnsl,ap sal opcnbaar om j011 volk so 1aasfc knts uio tc vcrSJlC<·l nic. Die vraag is of dr. 1\falUll se aangekondigde grondslag vir , verenigdo optredc" pas by die orm; van die tocstand soos hy dit sl;.ilder, en claarop J;:an allcen ontkennend gcanlwoord 'WOrd.
vVanncc<· 'n generaal voor 'n beslissing van lcwe of dood lc staan kom, ls dit vanselfsprekend dat hy clkc gl'eintjic lnag waaroor hy besltik in die slryd sal werp - desnoods vrou en kind. Hy sal 11io an<lcr Jrraglc ontwapen ltotl IlCt mmh t hy hul mcllcdinging by oo.rJewing ''an we Icrisis '\'1'CCS nie.
N<)g· tlt·. J',.i.alan so uitnodiging ann individuele 0.13.-l<'d~
om vir sy party to stem :;oos die Sap ook maar l<:m :.tern, nog <lio voorstcl van nmr. J. E. Pofgio!e1· wat oorccnl<Omstc
Y[Hl die hand wys uit \ ree& vir <~io voodbestaan vn:1 die cio party, pas by die erns \':1:\ 'n Ja::ste re<ldingspogillg wat <leur dr. Malan arm die voli{ ,·oorl?eskilder "orcl.
Dr. ).falan erken daL die O.B. en andor groepe se hulp noclig is. Hy wcier cgter om meL daardie groepe as sodanig 'n hondge- nootsl,ap te sluit op grond dat daar te dicpe beginselvers!<ille bc- staan. :Maar hy noem self clat ciaardie vcrsl<ille net ten opsigle van die staatstclsel )JcsLaan, ter\\'yl hy uitdruklilc vcr.klaar dat dio sf ryd nio oor stel;;c!s sal gaan ni~, maar oor die ltlcurvra:1g- stuk wa<noor alm:-~1 encrs voel. \Vaar die Ossewabran<lwag van sy l<anl hom bereid vcrklaar het om 'n bondgenootslG:lp aan tc gaan op die pumc van 001 ecnkoms teen gemconskaplike gevarc, is dil ni.e duidelik op watter groncl sy samewerldng nog geweier wore! vir die cloel wat clr. iVIalan die ''crkiesing voorhou nie.
Laat dit vir ell\ccn cluidclik wccs: Die H.K.P.-leicling hct clic:
Ossewabrandwag formecl tot 'n ,vyan(ligc O<ganisasic" verklaar en nadat alie ampsdracrs van die pm-Ly van O.B.-lidmaatskap ge- suiwcr is, is op 15 Junie 19-!5 ook gewone ledc v:m die party uitgcskop indien hullc nie die O.B. voor daardie datum afgesweel' hct nie. 'Nat mecr is, 'n Jcandidaal van die H.N.P. moct uitclruk- lilt 'n verklaring ondcrtcken waarin hy ondcrneem dal hy ,gcen oorcenkoms of verstandhouding van cnige aard .hct of sal he"
met die Ossewo.brandwag nie. Vercler weier die H.J\.P.-pers nog Jconsekwent om selis advertensics vir noodleniging tc publiseer as clit van die Ossewabrandwag uiLgaan.
Vie n.~.P. vel"lwor dus in 'n volstrel;:tc staa1 Yfll1 vyandsl\:lp ten opsigte van die Osse.wabratHlwo.g. \Vaar dr. 1'!:l.bn non erlrcm hrt dat sy par!y die stetu1 v::w <lie O.B. l>y 'n vrrldcsing no!lig·
h"t, en waar hy ~au clie voil:: se dnt ilit mi<;Jcien sy Jaaste l::nns sal wees, sal <lie volk Yerwag dat tlr. l\Ial:l.n voornf sy Yyand l<ap n:et die Ossowat>randwag becinoig sod::~t hy in clio mces gunstigc omstam1ighcdc da:ll'liie. finale on bcslisscmlr vcrldcsiugslag l<:n' Jcn·er. Dit h die J\lll\S'I'E wat Vlln ho.m vcnvag- lwn word intlien hy 'n oor,vinning vir die roUt. bcgecr.
Gaan dr. :Malan dit nou doen? Volgens sy toespraal< wciet·
hy om dit tc docn. Hy J!OOi slegs clio O.H.-li<l uit om vi:: ~Y
lranclidaM to ga:u1. stem soos hy die Sap en ,;cl! ook die klcur- 1ing-ldesor nitnooi om vh· hO!l\ te stem. Daarom se ons dat dr.
Malan sc dade nie pas by die crns van sy woorde nie - tensy hy dit nou gaan opvolg met toenadering ool< lccnoor die Ossewa- brandwag as sodanig.
Want dit moet tog ook vir clkeen cluidclik wees: Niemand sal verwag dat 'n lid van die J3roederbond vir die Regeringsparly sal stem nadat laasgcnoemcle sy organisasie in die ban gcdoen het nie. Ook Jmn nicmanll vonvag dfLt 'n O.B.-lid vir dir ,ulter-
n~tiewo ;·cg<:'ring" k"m g!1an stem wat as oppo~;isie rec<i;; sy org~t
nisasic in llio ban gelloen hct nic, en <1H f cr-wy"l hy uog ::<y .steun noclig hci ~
Staking VUll vyandskap en vriendsl<nplike toenaclering is dus die ecrsle vereiste om die steun van die O.B. te kry en die minste om clit vir die volk moontlik lo maak om die oorwinning te behaal met sy ,luaste J(ans". 'n BOI\dgcnootskap wuarin die Ossewabrandwag sy organisatoriese stetm skouer aan sl(ouet met andcr organisasies in die stryd gann werp, is 'n vordcrc en noodsaaklike vereiste, indicn dr. :Malan wcrklik die laasle bietjie J;:rag van ons ·voll' vir die finale slag wil mobiliseer. l=;oicts sal daar·dlo llll\\"0 bcsieling bring wat ltnc!ig is in 'n stryd wat as beslissend beskou word.
Die \"o!k sal in die )<O:ne.nde maan~le wag op dr. l\{alau so aarn·aanling van die 0.13. se ve.rsooningsaanbod.
Ons geslag van vandag lecf in eli~ tyc van welreldomwentc- ling en die barensnood van 'n 1mwe sosiale stclsel. 'n Mens moel redelik waaghalsig wecs om !tier profeeL le specl en om lc se hoe die dinge later gaan lyl<; wat die gesig van die we- reid oor tien of vyftien jaar gnan wees. 1\'[aar een cling J;.an met sel<erheid gose word en son- der vee! tecnstribbeling van crnstige clenkers, naamlilc dai die ou wereld, dio wereld van liberale kapitalisme wat ons gp- ken het . . c1aardie ou
wc-
rold is onherroepciHc in uic vcr·- Jcdo vcrsiuk En vcrder is dit redelik veilig om te voorspcl dat in die plek van daarclic Oti wereld van die liberale l<apila- lisme doem daar die nuwe so- sialistiese wercldorcle aan die gesigscinder op.
l\Ian.r ,so,.;i:llisme" !<; 'n \\'YO
on bynn, alomvattendc bcn:t- H1ing.
Net soos die woord ,gods- diens" in sy bree betekenis aile gelowe l<au boteken, Yanaf ccn of anclcr allaar van die Asleke in middelceuse Mcksilw, met menslike ofCc1·ande wat na die heme.Je rook, tot die Kcrlc van Christus in ons eic bedcling.
Sosialisme word gcbrulk om baic soortc clwnom~cse. stclsels aan te dui wat deur 'n scntrale gesag in die algcmcnc belang bcpian en bcheer word, of dit non clie nasionaal-sosialisme vall dio Duitslancl van Hitler waq o! die Kommunislicse l\f?.-
nifes soos toegepas in die Bol- sjcwisticse Rusland.
Laat ons op ecn punt. helcler- heid he: van die \'Prskillcndc soo:r:te sosiali»me is die J;:ommu- nisme - of in!e.rna!>ionale so- siali:;;me, SOO$ uit 001> gcnocm
"'q•·ct - ''an<la[!" in tlie onbc- st:·cl1o besEt van. mcc•· as 'n vvf- clo \';in <lie hc!e a~~ nU>ol. en ·lly t>fcelc $J' vangarm:; uit nn. die origc vici·-,·yfllc~, <'ll ook na die Unic van Suid-l> frll<a! Dus is die kommunisme n:e 'n moont- likc gevaar nic . . clit is 'n
~l.lduelc en bcstanndc dreigc- mcnt vir allc non-lwmmunistc.
Ell<e denkcnclc mens moet tecn- oor die l'omm\lnismc 'n stand- punt inneem; ily Jean dit nic sl<ouerophalcn<i vergect nic.
Ook die Osscwabrandwag moct teenoor die l<ommunismc stcl- ling nccm.
Kortliks is ons stelling die volgendc: dat van al die oor- sose slromingc wat na die lwst.o vru1 Suid-A frll;a spoel i;; die
kOnt)UUlliSll10 \'I'ITC\\'eg die [;C-
\':t~trliksf o en di t kan not C'c·u gevolg
hu ,
naa1niik <lio to!:tlc ondergang- \'fill die bhn•lcc Afri- lmncrdom !n ons vader!an<l. DiL betel< en:Die lotalc ondergang van die blanl<e. meL alios wat claarmec gepaard gaa.u, die kerk en die staat, die huis en die Jw.ard, n1an, vrou on ldnd.
R.•~SSFJK\VESSlE
Want. in Suid-Afrika i'J dit nic 'n l<wess:e van die ,ldassc- strycl" wat hulle prcek nie - nie clio ,dilctatuur van die pro- letatiaal" waarna lmlle so Vl.l-
riglik vcrlnng 1tie, man r wol 'n l"a,srl;:wessie, omdat die· ldnsse- Ycnlel.iu;; \\ aarop die lwmn,•- ni,tc in Sui<l-P.~rilm, iJou, en die rasso,·erdoling cca en dirselfdc is. Die prolet::Lriaat is nic net die worl;.cr nie, maar vera! en in sy oorgrotc mocrdcrheid die niE>-blanke wc;-ker.
,Die cliktatuur Yan die prolc- tarinat!' is onvennydclik en on- verbiddelik die diktatuur van die tlic-blanke oor die blanke.
DiL kan nie anclcts wces nie;
so
le
die rasseverhoudings in Suid-Afrika. vir wcl of vir wee.Die Ossewabrnnclwag is nie t.cn gunste VUll dio ondcnlruk- king en die uitl)ttili11g van die
~<X><>~<i>~<X>
I OJ3 . QBe~eid ~
s
~~~<i>000~00<i><i>~<i>0~000I
nic-blanke 11ie. Ons voel dat die naturel oor die algemeen bcson- clcr ordentlilt en ordeliewcnd 1eef onder dikwcls swarc om- standighcdc .. . omstandigheclc wat oolc ons vcrbcter wil sicn.
Maar clio Osscwabrandwag is oortuig clat selfbchoucl die ccrs- te wet van die natuur is en dat die behoucl van die ras die eerste aru1spraak op ons rasse- trou het.
Wat ons voorvaclers uit Eui"O- pa mel mocile en opoffering en lcwensgcvaar verwcrf het, byna dlie eeue lUllk, die kan ons nie terwillc van 'n skotlel Jwmmu- nistiese lensiesop gaan vcr- kwansel nie. Ini.ccndccl, e!J;;e geson<1o rassc-insfinl' !n ons vc,·ois tlaf ons daanlic envo van die ''f~tlcn; ool< die orwc van ons Jd ndCt$ moot, laa t bly.
TOT DIE Eli'~OF.
Op 'n swart kont~nent is blankc heerskappy clie enigste.
waarborg vir blankc voorthe- staan. ln hierclio vercleling, waarop clio kommunistc mik, is ons
of
die hamer Of die aan1- becld. Daar is geen ander l'eu- sc nic. Nle weens ')·andskaptccnoo:· <lje nahu·cl nic maar
Nnsionale O.B., Laingsl)lll'£', skryf:
Volgcns twcc bric\\~e in u blad van 25 Sept. mecn een ,·an ons Jesers clat 'lie H.X. Party die beste wapen is. Ja, net soos voor clio algcmene verldc- sing in 1!H3 toe dr. Malan gcso het as die ~asionale Party Jtic die verkiesing ,,·en nic, staan die A frikancrdom \'001' 'n algc- llele onclergang. En hiet· by ons in die Ceres-kiesaCcleling het sommige lecle van sy pat·Ly bewee.r dai die H.N.P. oor 700,000 lecle beskik wat J;an stem en clat daar goen gcvaa1·
is <lat die ,·erkiesing verloor kan word nic. Toe hulle slmars 43 scte!s l<On ''erowcr, hct dr.
Malan gcse: Daar is nil<S om te VI'OeS niC.
Die H.N.P.-leiding glo meer in 'n Jwmbinasie van vr·ccmdc ciemcnlc as in nasion::tlc Afl'i- kancl·s, vandaar die weiering om saam tc werk. Toe lullle die O.B. wou brcel,, hct hulle meL Sappc en vreemdo clemen- te saamgewerk en so die vcr- kiesing vcrloor. '.I'oe kon hulle weer die sJ,u1d op die O.B. plaas en die breuk nog wyer maak. Dit kom my voor asof eiebclnng swaardcr wceg as voll;:sbclang. Dlt is my onder- vinding dat die pers dinge wat die Parlv nie pas nie clood- smoor, of anders as hulle iets melcl slogs 'n deel rapporteer wat die pa.rty pas. Dit \Yord van minder hclang geag of dit nie in bclang van die volk is nic.
Wal ek .bcsoncler bctreur .is
I
I ,dat personc waL hullc lewe aan
1 die toekoms. vv.n <Ue Afrikaner-
weens llio lcwcnsnoolisaaldilw vereiste vir hln n ke ,·ool·t.t>c- sia:w ..
Om hierdie reclcs hct die
·blUllkcs - afgesien claan·an of hulle Afrikaans- of Engelsspre- kcncl is, afgesicn van partyo oC organisasie s - geon under kcu- se clan om hulle onclerlinge ge- skille op minslens ecn punt tc laat vaar - en teen die lwm- mtmismc 'n verenigde front lc hie<l. Tot die eindc toe~
l\
r
A GS.PO.LlTrEI\::,raar daar is nog •n anclcr ptmt en <lit is 'n uiters belang- rike. D!o E.omnntnismo is ni.e not 'n lewensbes:wuing nio; dii is tewens 'n magSJ>Olitirl<o fnk- tor. Agtcr Clie Kommunisme staan mcer as 'n ceu van orga- nisatoriesc ondervind.i11g en t·e- wolusionere ontwikkeling en aktiwiteile.
1\(ens kry ,sitkamcr"-kOin- munismc wat oorloop van argu- mente oor die ongclyl(C verde- ling van gocdere en wat hu!lc verbeel clat die kommttnisme net 'n lccrstelling is waartoe jy ander mense moot oortuig . . . en dan lwm die wereld vunself reg. Oil is hoegenaamcl nie die geval nie. Die komrnunisme mik nic op die oortuiging van clie besi ttcncle (in Suid-Afrika die blankc) element nie. Dit mik op s:y uitroeiing-. Om hullc cio woord te gcbruil': die bur- gcrllkc Jdas - hier: die blankc.
ras - moct ,ge!i!n,·idccr" word.
,Likwiclcer" betoken hier ,op- hou om tc bcstnan", soos 'n bocdcl wat mens lilcwidecr. Dit wil se jy verl,oop hom uit en danrna is "die boc<lel nie mccr daar nie.
volk gewy het, vandag deur die varty-lciding uitgejou word. Sclfs die vader· van J\asionalis- mc, genl. HcJ-t.zog word nie gc- spaar nie, hocwel hulle grang sy werkc v~·· hulsclf toecicn sonder hom lc erl{en. - (Vor- kort. - Red.)
Kapt. H. Slcgtkamp, i'vfi<idcl- burg, Tvl., sln·yf:-
Ek mcrk in u geeerde blad dat dr. :Malan voorlopig die Re- public!< in die kocli,as bcrc.
Dit kan ck verstaan. maar weet clr. 1\"[a!an nie dat mens Jwsware nic lc lallk in 'n l<oel- kas moct !aat slaan nie, nndors
\\'Orcl dit sleg. En sodra rnens iets uit 'n koc!kas necm moet dit dadelil< gcbruik word. Dus, hoe nou gemaak met die Rcuu-
blicl,; ·~ -
Ek wH baie graag wecl waar- om dr. :Malan die Ropubliclc in die koclkas wjJ here. Dit Jran tog nie bec!crwc nie, want clit J1et \e vet:'! bloedoHers geverg op die paci van S\lid-Afril<a.
Inclicn clr. Malan clan uic soveel dcurscLtingsvermoc he.t nie moct hy clit oor!aat uan cir. Hans van Rensb\Jrg wat die golwo van haal en nyc! l<an wccrstaan.
Die velclkornelskap van Hen- drina het op 21 Sept. hullc funksie vir O.B.-clag gehou en
£13 ingesamc!. Genl. G. Opper- man, gebiedsleicr van Gebiecl 0, was aanwesig en het <he Brandwagte tocgcspreck Dam·
hot besieling van hom uitgc- gaan.
DIE O.B., \VOEKSDAG, 23 OKTOBER 194.6
---- --- --- --- ---- ---- ---- ---- --
BLADSY VYFPro f o
Prof. IL. J. <lu l'lrssis wal: onlm1gs die YOOl'Sittcrskap v:m die llireksic vau l'El.l li:OR aannmr he!', is reeds n!ombckc:Hl in besighci!J,.;Iowc Vall ons land vanwec dio bcb ngrilic anndccl wat.
hy in die op:·ig-1 it•!.;" en uil bouing van ti'root Afril<~tanse salw-ouder- ncmings J;'CIIPClll he!.
:Vic sal<rnutn!-vernuf nw hier- die voorsitter Yan die clircksic die ,·cclsytli,t::'c- JH'rsoon hcl vN'-
nl ill <lie flfgclopc j::rc sterl<
o;> die vOOl'!.;'l'OJHl ;::·ct rce en 'n belangril>e st ul<J'at; g-c,·orm vi1· die ontwilciteliutr \'an die Afril<aansc ekonomir ... u bC\\'C·
