aan die H.P.K. aa 'n Nuaabla.if
•
•. 'N VOLK WAT DEUR
<
.
,.PARTYE VERDEEL WORD W AT TEEN MEKAAR
BEUR, KAN NIE BE- WEEG NIE.
•
•
VIERDE JAARGANG, WOENSDAG, 3 OKT. 1915 ..
IMPERIALISTIESE DOEL VAN STALIN
~. .
.
,OP DIE .LAPPE
UI1~ROEIING . WORD MAAT- STAF VIR DEMOKRASIE
Tydens die sam.esprekings tusse n die ministers van die groot moondhede in ' Londen, wat beskryf is as die eintlike vredeslwnf erensie, het Rusland met sy ware im·
· perialistiese oogmerke voo r die dag gekom. Die Britse pers wat gedw·ende die o,orlog almal doodgeverf h et as
,kwaa.dstokers'~
wat enige bedenking teen Rusland inge·
bring het, moet nou uiteindelilc ook m·ken dai R uslan .d imperialistiese oogmerke he. t, wat h y verberg agter 'n so-
. genqamde strewe mi selfbeveiliging. ·
Ook in ons land het die Engelse pers voortdurend aan sy lesers be.
duie dat Stalin nou eintlik met 'n stralekrans omgewe is. Hy is 'n soort heilige wat slegs die welvaart van die wereld en sy inwoners beoog, en met sy uitgestrekte grondgebied nooit sal droom om imperialistiese uitbzeiding nie. Hy is maar net die slagoffer van Duits~ agressie, 'n ka.
meraad waardig om by in te hak .. Maar in Londen het Molotof baie duidelik te kenne gegee dat ·Rusland nie tevrede is om hom te beperk binne die nagenoeg 6.000,000 vi~:-.
kante myl van sy grond~ebied nie (verge! eke met ongeveer 226,000 vk.
my! van vooroorlogse Duitsland) en ook nie tevrede is om die helfte van Pole by hierdie kolossale gebied te voeg tesame met die van die Oossee.
state en 'n dee! van Finland nie, . maar dat · hy verder ook nog aan•
spraak maak op onbeperkte seggen•
sl<ap in die Balkan•lande waar, hy kommunistiese regerinSJS op .1ie volke afgedwing bet, en les bes op ltaliaan•
se kolonies in Noord·Afrika c•n mede·seggenskap oor die tocgar.g~
tot die Middellandse See! Hic~die
cise groei elke dag aan,. en ·n deur•
acng deur Persii:i is een van die j(lng•
stes.
VERBYSTEREND
wind gestel. e.n ··n voorlopige rege.
ring wat die vertroue van die Sowiet het, word geleidelik ingevoer, of die. bestaande administrasie wofd in oor.
eenstemming met Russiese opvattings gewysig. Die proses word ,aemokra•
tisering" genoem, en die resultate word as oorwinnings vir vryheid toe•
9ejuig wat die goedkeuring van die V ereni9de V olke behoort weq te dra.
Maatreels wor.d getref vir die hou van 'n verkiesing, maar ook hier word deelname daaraan beperk tot die mate van goedgcsindheid waar•
mee die Russies•aangestelde bewind bejeen word.
..Dit is natuurlik {voorheen was' dit vir hierdie blad nie so natuurlik nie -- Red.) duidelik dat wanneer die Russe en die Angelsaksers van demokrasie praat, hulle" nie dieselfde bedoel nie". Tot sover die Ar~us .
DEMOKRASIE
In die woorde van n Sowjet.
koerant verstaan Rusland onder de.
mokrasie die volgende: ,D_ie land wat met die grootste volharding veg vir die uitwissing van aile oorblyf.
sels van fa~cisme, moet as die mees
demokratie~e beskou word".
Die Engelse, met hul begrip van partypolitiek, • dring daarop aan dat daar ook 'n opposisie moet wees an.
ders kan daar geen sprake v~m de.
mokrasie wees nie. Hieroo het die Russiese pers ewe koelbloe-dig geant.
woord:
,.Op die argument dat daar geen demokrasie sonder 'n opposisie kan wees nie, antwoord ons: . Ons stem saam, maar veronderstel daar is geen opposisie nie? Moet daar dan een opgesit word? Onder die Sowjet.de.
mokrasie is daar geen opposisie nie omdat daar geen grondbesitters en kapitaliste is nie, en daar kan ook nie wees nie, want die Sowjet.stelsel het die grondslag vernietig waarop dit kon ·verrys het". •
En in hierdie verband herinner 'n mens jou aan Stalin se eie definisie van clemokrasie, nl. dat dit beteken_ demokrasie vir die nroletariaat en diktatuur vir die burgery. Daarby moet in ag geneem word dat die kommunistiese pat·ty •bepaal wie 'n proletarilir is en wie 'n fascis - die nuwe woord vir ,burgery" •
Kommuniste Wen Frankryk
In
Die Kommunisticse en Sosialistiese partye het met die provinsiale ver.
kiesings geweldige vooruitgang in Frankryk getoon. Toe _ons ter perse.
gegaan het, was nog net die uitslag bekend van die 1,352 kiesafdelings waarin eerste gestem is. Daar was nog 1,131 uitslae uitstaande. Tot sover het die linksgesinde partye reeds 210 meer setels verower as met die laaste verkiesing kort voot die oorlog. Die konserwatiewe groepe daarenteen het met byna 300 setels agteruitgegaan.
Volgens Reuter is hierdie verkie.
sings 'n beter weers,!)ieeling van die Frans.e politieke mening as die muni.
sipale verl,desings van 'n tyd gelede. MAA..T{ ~ EIE ~\UNSBOTTER
Hoe om kunsbotter te maak - eornmige noem dit ,1\tlargarine". - Neem een pond .,Pastrine" en meng daarmee baie goed die gee! van twee hoendereiers wat eers goed opgeklits is, meng dan in sout na smaak. Sorg dat dit goeie fyn sout is. Die menge.
ry is baie gou met 'n botterspaan of
gr~ot mes. Smeer op brood en oor.
tuig uself dat u lekker bo~ter · op die brood het. Die kunsbotter is nie goed vir eiers bak, ens. nie.
.
...\
Hierdie a<!nsprake is so verbyste.
rend dat dit selfs die linksqes!ndc pers in Engeland laat oogknip 'het. 'n Kor.
respondent van een van die Kaap.
staelse Engelse blaaie berig in d;e verband as volg:
,Selfs linksgesinde intellektuele weekblaaie . wat voorheen enige 'kwaaie verwysing na -Rusland bejeen bet as 'n sonde teen die lig, begin .nou twyfeL uitspreek teen 1heilige
H.N.P. GAAN NOU .. OOK OPTREE MET AFWEERGROEPE
Rusland' ". Die H.N.P. het besluit om spesiale En die Cape Argus, wat dib'lels ,strydspanne" in die lewe te roey om self Rusland as 'n heilige voorgehou vergaderings te beskerm aan die het, skryf. nou as volg: Rand. Die lede van hierdie stryd·
.,Die moeili).cheid Ie by die Russe, epanne sal uit die gelede~e van sowcl, wat, snaaks genoeg, nie van· mening · die H.N.P. as sy jeugv~rtakking ge•
is dat hulle te blameer is nie. Sowjet. . werf word.
tegniek is nou a! bekend. Sodra 'n Die voorsitter van die H.N.P. aan naburige land ,binnegetrek word, die Rand, mnr. Ben Schoeman, het word· all~ Nazt.a~rente en onder. 'n rondskrywe aan aile takke gerig steuners gelikwidee r. lndividue wat waar.in hy 'n dringende beroep op Mosk.Qu ~oed~esi.o,d is, word aan be. bulle doen om onverwyld oor-te gaan
tot die organisering van die stryd.
spanne. Hy verklaar dat die Eerste Minister die versekering gegee het
-dat wet en orde gehandhaaf sal wod,
maar die 'pogings om dit te doen ty•
·dens die kongres van die H.N.P. in
Johannesburg, was nie baie geslaagd nie.
Hy beklemtoon dat die strydspal}•
ne verdedigend sal optree en nie aan.
vallend nie. Hulle sal geen moleste van die kommuniste duld nie.
•
W ANNEER D !E VOLK ALMAL SAAMTREK IN
EEN SPAN, SAL DAAR VOL KSBEWEGING
WEES.
•
No. iS.
. . : ·Pole" Wil Kerke Ontbind .
Die vyandskap van die kommu.
nisme teen die godsdiens, wat tydens die oorl_og met inspanning verberg is. begirt ~Y kop a! dadelik na die vrede uit te steek. 'n Engelse dame wat die besetting van Pole deur Rus. land meegemaak het, het geopenbaar dat die Russe nie die kerke sonder
·meer gesluit het nie, maar hulle met sulke hoe belastings opgesaal het, dat die arme gemeentes dit nie kon by.
bring nie. Dan bet die Russe beslag op die kerkgebou gele met die ver•
skoning d.at die gemeente dit nie meer wil M nie, want bulle. is nie eens bereid om belasting daarvoor te be·
taal nie!
Nou word berig dat die Poolse regering, wat eintlik maar niks an.
ders as Stalin se skoothondjie is nie, die verdrag met die Vatikaan opges~
het. · n W oordvoerder van die rege.
ring het gese dat hulle ten gunste is van .. godsdiensvryheid", maar ook ten gunste van die ontbinding van die kerk. Alle opvoedkundige inr!g.
tings ~ord deur die staat qorgeneem.
V.S.A.-Generaal Buit
..
Private Besitting
Die Forum kom met 'n portret op sy buiteblad wat die Amerikaanse generaal Patch toon waar hy Herman Goring . se maarskalkstaf. met dia.
mante en ivoor beslaan. aan pres.
Truman toon as .. sy oorlogsbuit".
Hierdie maarsl{alltstaf is Goring se. private eiendom.- net soos 'n mens se
ser~fikate jou private eiendom is.
Maar dit word van hom weggevat deur 'n ~eneraal van die Amerikaan•
se leer as ,oorlogsbuW'!
Ons het baie moes verneem hoe Goring museum.stukke sou .. gebuit"
het, wat later · diep onder die grond in Salzburg ontdek is. Die 9edagte dat bier-die waardevolle stultke ·van oorlogsvernietiging gevrywaar is, -mag mtuurlik nic die qi:=tigc ink van Gealli:!crde gruwelkorrcspondente verdun het nie. Die Britse ocrs kon darem in elk geval nie een ei'1kcle ge.
. val berig waar Goring ~n ·ring. of hor.
Josie elders gebuit het nie. Dog daar word wel berig van 'n Amerikaanse generaal wat Goring ~e private veld·
maarskalkstaf gebuit bet. Hy koo.
net so wei sy horlosie of 'n 'goue tand van hom gevat bet.
Noodhu lpfonds
Mev .. G. W. de Jongh, van Por.
terville, skry£:
,.Hiermee wil ek graag my. innige dank betuig aan die O.B .• Noodhulp.
fonds wat my en my gesin so getrou ondersteun het gedurende die jare van my seun se internering. .
.,Mag God die wat daarvoor ge.
sorg het, ryklik seen."
•
TW.El.l~ DIE O.B., WOENSDAG, 3 OKT. 1945.
l
W. V 0! G T
(Eien~.)Bpk.
frntJr11UUII~ UUI
~dder· t:.u B~epro~uug~
Val{bondwesc Me·et va11
Geslliwer W or~l
1K.otniD1lllllS1te
maMjint-rill".
Kw. I II HllGRNOOT. K.l
ALGEJJENE HA.VDELA..t..R
PRODUKTE KOPER ..
S. J, K R Y N A U W
vtr
Kruidenicrsware teen die billikstt pryse.
Politieke O ndertnyning Van Egtc W erkersorganisasies
Bestellings wor·d opgeneem en on middellik by u huis afgelewer.
H/v. OA.IlOIA 611 NUW~8TRA.AT
~ n~ M
BEAUFORT-WES.
Die taak van die Ossewabrandwag ten op.,i!;t<· van c'ie suiwering van die Suid·Afrikaa.nsc orbeidswi·rclcl nccm ~tc."d; duirldiker en hel derder vorm aan. Die Afrikaanse Volksb~.:wcging c;lo dat rlie berocpe van die volk verteenwoordig moet word in •lie rcgering van die land. Tc dien einde beywer die O.B. hom vir cglc hcrocpsorgoni"asie<., Qie noocl saaklikheid vir hierdie beywering is gclci' in t'k kil rlat tallc vakbonde van werkers nie egte beroepsorgani.sasies is nie, JOl<Wr kommuni.,ticse J'ro paganda·unies geword hei.
'N MOOI LEEI<SAK
isbait·
bf'iangrik/,y u
uit rusting.
Kr) tlit
by
Di~ Dam£5 Winkel PAROW
ONS STAAN li\' DIEl\S \'AN
DJ E llOEBE\ O LI\
\'JH ALLES
§ ON O J?
BLOI~J\IFO~'l'EIN
DIE \\'I.
1\IET '~ f
BOERE !
Die Ossewabrandwag is die vrh:nd en bondgenoot van die werkcrs. I I) wil die werkers 'n beter en doeltrd fender wapen teen kapitalisticse uit buiting in die hand stop as die ond..-r handelings. en stakingswapcn wa<u toe hulle onder die parleme.1h:re std sel hulle toe\"lug moet net:!11 D:e Ossewabrandwag wil aan die wcrl·e:-;
die bestuurlike wapen gee: d i. <!ire'ttc seggenskap in die regcring van !tul land. Daarom beskcm1 en help die O.B. alle vakbonde, wat cgte wcr kersorganisasies is, in soverre huile hul uitsluitlik toesoits oo die bevor dering van die \.verkers se bclangc en nie optree ter wille van politieke by bedoelings nie. Daarom ook ,., il di..:
0.8. die arbeidswcreld suiwcr v<~n
aile clemente wat die werkers se v<tk bonde vir politieke doclcindcs mis bruik (meestal kommunistiese docl eindes).
KIES KANT
Ooreenkomstig sy beleid het die O.B. onmiddellik kant gekies vir die Klerewerkersunie van die Kaapse Skiereiland en teen die Johannesbut·g se komruunis, Solly Sachs, in laas genoemde se pogings om die Kaapse Klerewerkersunie, wat 'n egte en
Om
'n snkses ,, n n BOERDERY te maak. woon een of and~r erkende Lt\1\'DBOU KOLLEGE hy of \\'Ord dadelik 'n student van f3.K K. en kr\~~~lfdc dicns bv u huis deur middel van on"uitstekende K~..f.:>PONDE~SIE KURSUSSE in:
0 BEES"§OERDERY 0
0
0 0 0
£10 kontant (of £12 op terme) BYEBOERDERY
£5
kontant (of£7
op terme)BOERDERY BOEKHOU
£5
kontant (of£7
op terme) PLUIMVEE BOEI~DERY£5
kontant (of£ 7
op termc.) SKJ\.2\P· EN WOLBOERDERY£5 kontant (of
£7
op tc.rmc) TABl\KBOEnDERY£5
kontant (of£7
op terme) Vl\RKBOERDERY£5
kontant (of£7
op tcnne)I! UISVUO"C !
l\1rt B K.K. se beroemde HUISHOUDKUNDE KU:~SUS
u Huishouding · n plcsier wces. - £5 kontant (of £7 op •,• .,,,
l\s u cenmaal ·n lid is van c.en van B.K.IC se Dep'lrtcmcntr.
bly u altyd 'fi' lid en ootvang u gratis die raad van DESKUN DIGES vir u bc.sonderc. gcval.
Stuur daddik u inskrywingsgeld aan:
PHINSWAAL
lROERDlElR.Y
0KO R I R JESJPONDlENS!lEQOCOJLlLEGlE
POSBUS 180 STELLENBOSCII
bond fide Vdkbond is, te kom vernic tig. In D i c O.l3. van 1 i\.uguslus is
$,1 hs d.1n ook aan oie knok oeste!
en is die K.1 lps.! Kk,ewe k.::rsu~ie in hul stryd onder:;kr,l u ·
HiP drc optr ·de \.dn D ~ e O.B. hct Sachs -;c un c ,tdn.Fqrvp <"S die a£
springpk•\ \ ir "n Vt>nyn'gc aan\Cil in
'n o·u tflet ·.v .. t by die duiser.de ver
~pr:·i 'orJ, op m•u. St·c~:•. hoo;
s~.:krct ms vdll d.c K,. ps.: Klcr.:wer kersunie, en op d e Os. ewab.:andwag Die K psc Uni 1ct ge •nt\\.OO d met .. n Ope ·Brief v:at cl:e \V, rc Feitc Vo•Jrlc d.tn ciie :<:Jerewe:ker::.
van Tran~vaai"' en mnr. Stuart self het S}' S.l,lK ncstd in 'n \/dardigc en vcrpletkrcndc .,Renlv to and Ex posurc of the Distortions, IVIisstatc ments .mel l\i ·thods of Solly S<Jchs"
• Hicrdie t\':cc uitgawes bcvnt gc
f)C\Iil'l1S wat vir vdc 'n openbaring snl wee.s v.Jn praktvke wat in ons :ubcidswtrdd voorkom.
W 1\.NVOORSTELLINGS Ten aansien van die Ossewabrnnd wag bcvat die pamflet gru\\.elike
wan\'OOr~tellings en verdraaiings;
owcrigl.'ns getuig dit vc~n vrecs e:1 p tl' 'ekcriqh.:id '1'en a a 1sicn van die 0 H. sc bcgcertc om huis skoon tc n tk in die arbeid<:\\ ~reid en die kommunistc d,1<1ruit tc b c:'der, open baar die P• mf ct · n histericsc v cc~
Dit word o.a. nodig gc\ i•1d ora d c lcue:1 .tdll die ;:t':ken. tc vcrtc· da.
cl:e O.l3. sc .. huiss>oon·nn, K .. sa; be teken .,dikt 1tors': 1p. tcr orisas.e \an
\'. erke· s. tronkc. en !consentraS:eka p..: v r. \' crke.s en !eicrs v, n \. ak bond,·".
i\,m ske\.'C \. oo tcll;ng-; va·1 h'cr die <Mrd, w.1t die \,.·rcld ingesmu word met blikkerigc Jawac~i, • stcur
<he O.B. hom nic. lly gacJn voor
Jill t die \'crkondiging van sy belc.d die a.Jnv.1arding w,.arvan clringcnd noocls.wldik is vir eli~ beskerming v,m die v<tkbondbeweging ns sodanig en v1r die bevciliging van die be bnge v,m die werkers.
WJNKEL~{i,ERKE
In
drang van r\" N U.D.\V. het die.
I\"Ii.1:•· cr van \ :-bd•l r1ie unie ne· l dcrcr:b,rcc ! Die N.U.D.\V. sou dan glo ge.a!sterker ,._ e<", as Commercial Sto:fs!
'N DRUPPEL
Ten opsigtc \.111 die Klerewerkers is die feik d.•t So ly Sachs 'n nuwe orgunisasie in 1\.a<tpst,Jd kom stig het
\1 t, len aan··i ·1 van getalle, soos 'n druppd met 'n c.mmcr wutcr verge.
lyk, tecnoor diP
"'111
die Kaapsc ~Klcrcwerkc-·r.un;c. Waarom steek die I lvlini. dan nic ook ter van Ar!>cid, 'u ~;tnkkic mnr, Ivladdcy, voor Sachs
I
se ondcrmynende bcdrywighede in K~p:stad ni:.:. Is mnr. Mnddcy die
bcskermengcl von bondc.i ~o ja, cbkommunistiese vnk' n b hy nie die
I
vdenC:: vnn d;c wcrkt·rs nie.
In <lie arbc!dswO::Ic.d is 'n suiwc r:ng drinacnd noods<1.1klik: M mcnse • met kon:mmi<·ti.: c bybedoelings I 1:1c:t d.;ur we~!)C\', in:; ui• die vak·
rondLe'' :gmg ver~;a·1 word, of die besta::lnd:: nroeidswetge\. ing moet f:orlamg YCrruiL"l \:o. J d.1t egte eu
~hom: \akbonde ge~ti.1 kan word b· 1 o1po i ·ie tc~n die ko:nmt.:nistiese
t
propag::ndu uni.:... As dit nie gebeur 1 "· 1 che du"stemis \\'.lt vir die af.
g..:!ope 30 j, ... r ul oor ons a~bcids
1 .
Wt rdd hang. nog dikker word. \'an ~
dag word dk werker met lapwerk en
I
a,tlmo..-sc t•Jt brekcns toe oorgehaal.
in <.he hoop dat die bcog sal kraak en kragte s.d lo~I.J.ll wat hierdie of dac<tclie k,m ,1;::nwend ·dr hul eie doeleindes. gro..-p politkke opportuniste
r
Die C.B. wil :skoon vakbonde he wat snl . t.:itstoot ia die. landsregcring.
Dr.:.srom st~•~n hy aan clie spits van
f
die suiwcl"ing van ons arbcid:swereld.
Wes-Gam ka Vi er O.B.-Dag
D·e :VI •. nne en \ ruuckommundo"s saam met die B0crcjeug dogters van ~,
\\ es
c ..
mk ... B.::at:Iort \V.-s, het ons O.B d g t< • 'cs1c .-ers op 15 Sept. ge hm: up Spes Bon..t. die plcklS vanJ
<e!Jud.mt h. lc G:ange. Die op. } koms was hale aocd. Ons hct die l
'uorr ~ gch<.d om hfko:ndte. mev.
ds. l3r"nk, va 1 Sutherland, by ons tt Ilk c te h . Ons verrigtinge het ocgtn •n..:t d·e daghysing deur die O.B. w.'g. Die or 'Illnnsrcdc is gc hou d<•ur gLnl. ll. du '1 oit en 'n ge. ( bed i.s cleur mnr. P. c!c Vos gc.docn. "
I lfkomJtc. lllC\'. Brink het 'n b<tie bcs:c:lcnde tocspr.1,1k gclewer, w:wrin >
sy vcr,1l b,•kle;,ttonn hct dat ons die ou tr .disic~ c•l fJC\', oontes van ons vnoruucrs moet 1 ewanr en dnt ons die lcusc v,m ons Bewcging moet uit .., ~ , :e\\", ·-udaL ons ,11 die eer aan ons
!'
Oppc ·. tc Le1dsm<tn kan gee. Sy het
~a·c mo01 m~:t die Bocreseuns en do~J-crs gcpraut, en vcrd klcm gcle up c"1c sc:d ... l k..: reinhdd 'an ons jeug . w, t 1 • n C\\'a 1r moct word vir die n, !}cslag.
hcclrag \nn 5.64 15 0 is .<: 10 1:1eer ns \'crlede D c~r is nog geld uitstanndc 4 c.l G. ., I. p o. 1 die bedrag op te
ku,\•-.: :1 UO. V, n dk bedrag bet d ~ Boc cdogters 5.:6 ingcsamd -- 'n mooi r)rc , ';<' vir hul eerste poging. .l.
(Inq ·st mr.)
j
V olk ~en; id i-; .lie h.frilmner se grcotste bcg~:rte. Dna;om is die.
P"·i,iekc parlye sc nnme die ,Ver•
cnigck P.1.t·" en rlic. ,llcr>!nigdc P.u·cy". 0:1gduldcig \.'eer...,prcck die woord ,pnrty" - wat net 'n dccl v::-n clie voll, vcroa•'e•·,;tr-1 - dk mooi
n::t3t:1 vnu cc.nheid.
J f
DIE O.B., WOENSD.i\G, 3
IDAriht§~ ~rm
V ca11k: @@ ffllcrilt.
Him 1f ~em1
Nic. ncr 1ie O.B. in S., mun.istiese propag:..ndn ur.ics Amc:ikaame en Britse ,•ald- veg.
Soos ons lcscrs s d h ·rir ons 'n ruk gclcdc in D 1 e 0 aandag bcpaal by 'n \"O< rlop metrc.kking van vakbond..: 111 I waaruit 'n .. w~rcld vakbondf,·d sou mond, met hoofkwartk;· in Ons hct dit die .,Paryse Kom gcnoem, die gecamou~lc~rde ger van die Kommuntshese tern in Moskou.
In die lig van die Mbci~!
in S.A., soos uitecngesit in 1 in hierdie uitgawe, is die ui van Amcrikaansc en E11gcls bondleiers r.o.v. hicrdh: Pary mintern besondcr bctek,•nisvol siggewend.
George l\Ieany. di.:.> .tfg.:'''.
van die .i\mcrican F~.:dctatt Labour op die Bri.sc V,lklx gres het o.a. verklaa•:
,Ons gee nic toe dat die ~ werkersgroepc \'akboncle 1 T.o.v. van die komi•HmistiCS Congress of Indu,trial Org..1n in die V.S.A. bet hy hom b' gespreek en beduic dJt Jic onder Russicse plak st..t-111. ,
JONG STE GE O. B . NOG S terk Buite·
No odsaaklil
Die manne en \'rou~ kom van Kuilsrivier bet op S:.~ter<
22 Sept., 'n aangcname en g basaar ten bate \an Os~C\
wag dag geho~. Die ?pb•<
loop ver oor oie LlW. n. ~:1 verbetering op laas1aar. l o bemoedigcndc resu1ta:\t h.:t dracs en wcrksa<~mhcde · seuns en dogters va:1 die fl
\'eel bygedra. Hullc het l tafel op die verkoping Hch,1 die £22 ingesamel. Sang l
items wat gele\vcr is by d~, tings het 'n teestelike st.:mm1.
vol saal geskcp.
MAGTELOSE PARTYST In 'n kort opcningsrcdc
J .
de Vos die gchoor uitg<vir ·11 oomblik met hom n,1 wat die rocping van die 0 die wercld omstandighcdc ' dag is. 1-iy hct. met \'Cr\\'
die verloop van d1c oorlog a hoe die partystebcl in oomb krisis en g~vaar d\\ arsoor d moes wyk om pick te m.t.
metodc van rcgc•ing \Y:1t vo.
.,.·erenig. Sdis i 1 Groot bakermat \.'an die parlcm..-n sel, het die partypolitick ~ di"e oomblikke van bcnou was daar gecn Icier v:1n di_
sie om teenoor die eerste m.
volk in kampe te vcrdecl lcen na die oorwinning be kan hulle weer die wcclde "
politieke verdcling'> beko:
voorsienbare kwade gcvolg,
w
oar die wanhopige vo Europa qeen andf'r raad nie maa; soos Italic in di;:ne~dc greep van b~ die (\\
tye sit, het genl. De. Vo wend hulle hulle tot cu~ cr gelate ,redmiddcl", kon
h
.,1
ic
f•
Illol
OlE 0 B .. \VOE'\JSD.i\G, 3 OKT 1945.
IDirii fE§Y~ ~nn &rnrn~iriikmcallT11§)~
V ~Lktm<IDmldl t:e W ~~finn §tteR~ihnJ~
Llml vn~(f;~iln 1K®i111Drffi1ltmmlflsn:e
1'\il.' oct die O.B. in SA. h.-t 'n strvd ~-"ngcknoo1> teen oncq!e kom
rs
I
munistic.sc propagancb uoics in die ar.lJI.'id wcrcld •1ir. mnnr ook die Amcrikaansc en Britsc vakbondlcicrs begin tans op diesclfdc grondslag vcg.Soos on-, lcscrs sal he· inner hd ons ·n ruk gclede in Die 0 13. die aandag b,•paal by n voorlopige s<t
mctrckking van vakbondc in Londcn wanruit · n ,.wt•reld Vi.lkbondfcdcr,l!:>ic"
sou mond. met hoofk\\ artier in P \ ..
Ons hct dit die .. Parys.~ Komintcrn genocm, die gecamou;.lccrdc OP'-ol gcr van die Komruunistiese Komin tern in Ivloskou.
sbiting van vcrtcell\voo::dir:c.-" van hierdic vnkbond en ~·an c'i · Rtt~3ic. c or!Junbasies in <lie nu,vc wt rc1.d vnk bond ornanisasic, bcteken ,lat die Amcric::m Fcrlcro ion of Labour nic dn •. ~n.ln snl rice hccm nic". hct hv
w~~~ •
(e
ct 'n
~c
ie,.
, ,ps
10
,ie k ic
c
e iJS k ie . et
. ll
ir..- se ur .f
11
Jn die lig van die nrbcidsp •sisie in S.A .. soos u.iteenqcsit in 'n b.~ ·g in hicrdie uitgawe, is die uitl tt1Hs
van Amcriknanse en Engelse \ 1·,
bondleiers t.o.v. hicrdic Parvsl.' Ko mintern besonder bdckcnisv~l t n in sigge'' end.
George_ l\tlcany. die ufgcvamdigdc van die .American federation of Lubour op die 13ritse Vakbondkon grcs hct o.a. verklaar:
BRIT SE HOUDING Op die \V t.:rc'h.h·akbondkongrcs '" tl t.1ns In Par} s sitting hou, hct sir
\V-:ir-" Citrin.:, noof vnn dk Britsc
ah ,;<1 diging. vc' klaar:
,Die beoondc wt'reld vnkhondfc dcra: ic moet uit Lona fi,\c vakbonde bcc;tann".
Dit is baic rcguit en ch:ldelike woordc hierdie. Dit is onmoontlik om sir Walter Citrine se woorde vcrkc.:rd te verst.wn.
Sir \V 'liter word tans daarvan be.
sku,di·] d ,,; hy 'n .,vl.'rtrnginastaktiek"
b"-..- '1 .e·1 op· : )te va•1 dil.' totstand koming vnn die .,P<'Iryse Komintern··. .. Ons gee r.ie toe dat d!c Russic!"e
wcrkcrsgroepe vakbon(\e i~ nk".
T.o.v. v<~n die kom nunisties g\.'sinqc 1 Congress of Industrial Organisations
I
in die V.S.A. het hy hom kwaai uit Dil is tcwens oovallcnd dat 'n Rus voor itter is ...-an ;ierdie Pnrv:;c kon
fc. ·cn•ic. ·
~n ' gcspreek en beduic dnt die liggaam
~1. I onder Russicse plak staan. ,Die in
I
t : I JONGSTE GEBEURE BEWYS DA 7
;~ j O.B . NOG ALTYD RFG WAS
Ill .
d, I
~ 1
s
t'f
: J
1 ]
..
J
I
l
!
S t er k Buite-Parlementere Front Noo dsaaklil< teen Kommunisme
Die mannc, en \"roue kommnndo' s
\'an Kuilsrivicr het op Satcrdngaand, 22 Sept., ·n aangcn1m · en gcslaagde basaar ten bate van Ossew,tbrand wag dag gchou. Dk opbrcngs be loop ver oor die £100, · n aansicnlikc verbetering op laasjaar. Tot hil'rd!c bemoedigcnde rcsu!taa: Let die 1 1
draes en werksnnmhcde V<11l die seuns en dogters van die Bocrcjcu9 vee! bygedra. Hulle hct hulll.' ek tafel op die vcrkoping gchad en br die £22 ingcsa:nel. S: 'lg en andcr items wat gclewer is by die verrig tings het 'n fcestelikc :;tcmming in die vol saal geskcp.
MAGTELOSE PARTYSTLLSLL
fn 'n kort opemng:;redc hct gcnl.
J.
de Vos die gehoor uitgenooi om vir 'n oomblik met hom na te g.wn wat die roc ping \an die 0.!3. oacc~die wereld omstandighcde vdn van dag is. Hy het met vcrwysing n<t die verloop van dil.' oorlog aang.:' oon hoc die parlystelscl in oomblikkc v<Jn krisis en gcvaar O\varsoor die
w<
reid moes wyk om plek tc maak \'J:: 'n metode van rcgering w:1t volkcrc kon vercnig. Sclfs in Groot Uritt mje bakcrmat van die pndemcnt0rc stcl sel, het die panypolttick gcwyk in die oomblikkc 'an benoucl,e1d ch was daar ~Jcen Icier van die opposi sic om tcenoor die ecrste ministc1 die volk in kampe tc vcrdccl nic. A!.lecn na die oon\·innmg behaal W<1S,
kan hulle weer die '' cc!ck varr pilrty.
politieke vcrdcling~ bckostig, met voorsienbarc kwade gcvolge.
W aar die wanhopigc volkere \':ln Europa gccn an'1<'r raad meet bet nic, maar soos Italic in die ' c I<! ..
mcnde grccp van by die twintig pa · tyc sit, hct gen!. De Vos bdoou, wend hullc hulie tot die e!lig:;tc toe gelate .,rcdmiddcl'', kommunh;mc.
Ook in Suid Afrika is dit die onwik kcli7l·J· wacr,ec
c'
c 0 B. "' ' w ... ak.Dicgcnc ·.vat ('ii • l\o::Jmallli<Jm Gene rnal sc op::-oep t•Jt die stinting van af-wecrgmcpc hesnot hct, vind reeds uit hoc reg hy was.
VOLKSOPTR EDE NO DIG Die Osse\\'ithrandwag wil volks aksil: hi: teen die kommunismc. l\1ct
\'crwysmg n~ l ..: V;!rvro"gdc verda gin8 van die I I.N.P. Kong1·cs te Jo hann,·sburg W<tar selfs die polisic besk.·rming onvoldcendc was teen die kommunismc, hct die spreker daarMn hcrinn•·r dat toe die volks·
gcl!'dcrc vercnigd qest~an het onder die b:-tni:.::-C V'lll r\ie Q,,t;ewabc~nd W~l:J, toe b.v. op die Rand 'n fkarc van del'tigduiscnd byecngc5troom hct, het gccn Sp i·1gboJ.-legio.:n gcwaan o::n vLr ~ctcle d -:: tc nd en wano:dc tc organisccr n:e. Dit was r\ic d<~e
toe die b:!itc parlement\•rc optredc van die O.B. dk !J>!bouc vnn die Afri
!m::m :: pcr.;c, o :Jk rli(• van l.ic H.N .P hc:::kcnn he!. Dit· W<1t sollls mmagtend vw, .,\Nat is di:lar vir die 0.8. tc
do~n?" mod t.tns wyk voor gcor:ga nisc ··de buitc p<trlcmcntere optredc
ViJil dil.: volksvyandc, omdat hul.e d;e 0 -5. ~ d:c gclcenthcid wil gee om
~)' voiKstaak tc vcoig nic.
Nie aileen clcur daadwerklike volksbt.'skcrminn nic, maar ook deur sy 1deologicsc boodskap "' .1t die volk nuwc vcrgcsigtc en 'n Il'-' ,. ~ gcloof moct g..:e, wil die 0.8. die kcmmu nismc onvrugbnar mnak. Daa1 voor is nodig 'n volksfront, vir die skep pin\) waarvan die O.B. hom bqrwer:
en om eli~· g ... dagtcs te propagccr 1s nodig 'n stcrk pcrs met die oprigting wnan "n 1eeds ver gevorcler is. So w'H die 0.8. sy roeping \'crvul, die volk '-''-,·enig en red vir die toekoms, het die spreker besluit.
ROELOU BARRY
(EDMS.) BPK.
- o-
Gi\RAGES EN HANDELAARS
- o - Vir Oiens te:
Rob~rtson - Montagu
A.sh£on - Bonnievale
Koebergwcg, Brooklyn, Kaapstad Laingsburg
~U\YE (;.]~tYEHAAL
Yfa BLOE!'H HOF
Mnr. }annie W cntzcl. oud L. V., van Bloemhof, Transvaal. is onlangs
Lt.,kol. Str:wss.
a:1ngestcl as generaal van daardie af deling. Voor sy benoeming he! lt.
kol. F.
1.
Struass as generaal waar gcneem.Alexandria se jeug Pres teer Mooi
Op 10 Aug. het die Bocrejeug van Alexandrin geskiedenis gcmaak. Vir die eerste maal gedurcnde die bestaan van die Osscwabrandwag, het hullc s 'n sclfstandige organisasic die be skcrmende vlcuels van die volwasse nes ontsnap, en op Ossewabrandwag.
dag die verrassende bedrag van
£23 8,2 ingesamel.
Jeugkomdt. H. Heunis en Jcug veldkornctte A. Heunis is baie inge.
nome met die ledc se ywer wat deur hullc baic gewaardeer word. ·
Kenmerkcnd van die gees wat ge.
hccrs hct was vera! die opofferende bercidwillighcid van nie lede, Afri.
kaans, sowel as Engclssprekendes.
Verdcr was dit, soos so dikwels die geval maar is, die geldelik min.
d..:rbe,·oorrcgrcs wat die mceste by tcdra het.
Die jeug bet ontwaak, niks sal ons stltit nic, niks sal ons Ia at a f.
dwaal van ons ideale nie. - (lnge.
stuur).
DR!E
MEUBELS
I'RYSE l.lTYO VL'?ilO.
KOOP ·f \'OU !
ONS BOO ALLE.ENLIK GOElE ltW A.LITEIT MliJUBELB IN VOORRAAD .
Werda Meubelhandelaan
(EIENDOAIS) BEPEJtK, Grm1l·o JitJriJU'••huot, I{ A J.I'S'J' ,\JI.
A .V .B.O.B
Lyl(ht•,wr~olr:-, t•rUIMlt"~lluouil•·r-.
Ll!.lgrufni~<' er~t>llt>rlUlr•
fU,()f:," l"O~TEil\ - PH I"I'HIU ll i:UI f'u ld ..
Paarl
~ionumcnte- VVe rke
(Eicn.) Bpk.
Posbus 220 - Bredastraat PAARL (K.P.)
0
SKRYWE DIREK OM ONS
"UUTST E KATALOGUS
0 .
Oircktcure:
L. A. B Bohlmann - M. Bohlmann Gcvcsti9 1898
SA §I8 AN~~
1' t•rri~
1' ol !.-... dit'" · "
!Lenings vir gesalarieerde pcrsone verkrygbaar.
'L'erme 1tilcrs billik.
f{A AOPLEE<; SAS3 A.\'K
PAARL:- Po~bus266
WORCES'fEl{ :- Posbu:s57
KAAI'STAD:- Posbus :.n~7MARKA G EN T SK A P VROEE r~ORE -l11ARt
t\. .\ \A·~ l ,::d J 0
tit:o:'.I'AL!..Ntl ut>;MUt.ol vr' lHllUt' l.lli, VI t-:t:hLU\1\, l1AA~ I• t l I h~
O&·
sooa
't.-ltt • .A .,t.()
c=Tn ~~.l':l£.~~~'~1!:."'"" rcr .. a 6
!18/V/\AA~ & J .t/\ ~UIUUf{
~IAnl\t\n I·H.STA l' Hl':'riFF
i'e.lt~tvull ;!.i)~:l!.
! I
~ ru
F ll: lr:
TI.
"
l\1
),
DIE O.B., WOENSDAG. 3 OKT. 1945.
Dit Kan Ook 1'e Laat W ees
I
Dit is nie ons doel om uit die gebeurtenisse tydens die H.N.P .•
kongres in Johannesburg leedvermaak te suig nie. Daarvoor is die toestande te ernstig. Eweneens is dit nie ons doel om hierdie voor.
val holrug te ry nie, maar dk geleentheid bied hom nou om 'n paar
!esse wat dit ons geleer het, deeglik te herkou.
Dit sou vir ons baie makiik gewees het om op kleinlike wyse nou ·die tong vir die H.N.P. uit te steek en te roem dat ons reg was en dat hulle dit nou op die kop gekry het omdat hulle nie na O.B .• raad wou luister nie - soos ons gewoond is in die party.
politiek. Dit is egter nie 'n kwef:sie van wie reg was en wie ver•
keerd nie, maar .'n kwessie van te berstel wat verkeerd is. En met die oog daarop wil ons 'n paar punte in verband met die voorval beklemtoon.
Vier maande gelede het die O.B..leier met die oe gerig op die rampokkery in kommunisties.verpeste Europa gewaarsku dat in ons land dieselfde wanordelikhede dreig. 'n Vergadering van duisende naturelle e1~ Jode het 'n paar dae tevore gedreig dat hulle die O.B .•
leiers aan lamppale sou ophang net soos met Mussolini gedoen is. Geweld is die geloofsbelydznis van die kommunisme - BY evangelic is wereldrevolusie met bloedvergieting en likwidering. Geen staats•
man durf dus sy oi:i Eluit vir hierdic gevaar nie. AI sou die staat .!Ia 'n paar dae enige kommunistiese oproer met sy leer kan onder.
druk, kan dit nog te laat wees om duisende onskuldige burgers se dood te verhoed. En waar diegene wat belas is ·met die handhawing van wet en orde nog er~·leiers van die kommunistiese bewcging is, spreek dit vansel.E dat die ·gevaar sovecl groter is.
HET HOM .BESPOT
Dit is dus geen ydele woordverkwisting wanneer 'n Ieier die volk aanraai om self stappe te doen om sy lewe te verdedig teen dreigehde kommunistiese geweldpleging nie. Dit het dr. Hans van Rensburg vier maande gelede gedoen, en daarvoor is hy met spot ~ 1
verguising begroet vera! uit kringe van die H N.P.,lekling.
V andag erken ook hierdie leiers dat !mile genoodsaak is om hulself te verdedig of te kapituleer voor die kommUI1isme - dat hulle ook strydspanne in die !ewe moet roep om wet en orde te h;udhaaf. Ons is nie bereid om te glo dat die H.N.P.Jeiding vier maande gelede nie ook hierdie mening toegedaan was nie, want dit sou hul!e met soveel kortsigtigheid krediteer dat die Johannesburgse onluste hulle .tot aigehele. onbekwaamheid verdoem. Ons_glo e~rder
dat hulle te koppig was om te erken dat die O.B. se standpunt reg was, en toe maar die geleentheid aangegryp het om politieke mup.t uit die O.B.·beleid te slaan - 'n blote .roetine.werk in die party.
P.Olitiek, dog 'n onvergeeflike sonde vanuit die voiksoogpunt beskol.!.
Dit is mos immers die roeping van die partypolitiek dat die een .party die ander voortdurend moet dood kritiseer.
KAN ERGER VlEES
Maar hoe noodlottig kan die gevolge van so'n partypolitieke koppigheid nie wees nie! Die H.N.P. moes die aftog blaas voor die oproermakers en kon sy werk nie afhandcl nie - al was die werk, in die woorde van sy boofleier, maar net om propaganda te meak.
Hierdie onluste kon egter baie ernstiger gewees het - en kan dit nog wees. Die H.N.P.,Jeiding se ink~er sou dan te laat gewees bet om 'n bloedbad te voorkom, en hy sou nog die verantwoorde, likheid moes dra dat by 'n ander organisasie in die wiele probeer ry bet wat sulke dinge vroegtydig wou voorkom. Dit alles net die gevolg van partypolitieke naywer, wat wel geoorloof is binne die partystelsel, maar noodlottig kan wees van uit die volksoogpunt
beskou. '
Daarom het die O.B. nog steeds - en tesame met sy afweer.
groepe - verkondig dat ons die kommuniste ook op konstitusionele wyse moet aandurf, nie as enkele politieke partye wat wedywer teen mekaar om die kussings te verower n.ie, maar as 'n volk, ge, mobiliseer in 'n volksfront wat sterk genoeg sal wees om kragdadiglik teen enige gevaar op te tree en betyds aan bewind te kan kom.
MISKIEN TE LAA T
Die H.N.P. mag moontlik hierdie raad nog verwerp ~ net soos hy die ander tot sy eie skade en skande vier maande lank ver.
werp het - en hy mag hoop om nog eenqag aileen die regerlngs. kussings teen ander mede.Afrikaners te verower, maar die vraag wat die volk en die H.N.P .• leiding horilsel£ rnoet stel. is: Sal hierdie bewindsverowering nie da!k te laat g~skied, net saos die H.N.P. 'n bietjie laat ontdek het dat die O.B. se bcleid van 'n buiteparlemen, tere optrede teen kommunistiese rarnpokkery ook 'n noodsaaklikheid is nie?
Wanneer
'n
volk se !ewe op die spel is, mag daar nie wa~g.stukke aangevang \V'ord nie. Laat ons daarom alie eie·belang opsy skuit en ons BETYDS saamsnoer in 'n volksfront wat 'n oo_rwinning-, vir die volk beoog en nie vir 'n individuele party nie.
DIE O.B., WOENSDAG, 3 'OKT. 1915-
Is Polisie In Ban de Ge l e Deu.r Kommuniste se Eree>Pre si dent?
In 'n ontleding van die kommunistiese oproer in Johannesburg voor•
verlede week kom Die Transvaler tot die gevolgtrekking dat die polisie in bande gele is om hehoorlik teen die boewe op te tree. As 'n mens onthou dat dr. Colin Steyn, die Minister van Justisie, ook ere·hoof is van die Sowjet.vriende van Suid·Afrika, kom die vraag op of hierdie feit in verband staan ~et die beperkings op die polisie.
Die Transvaler kom met die vol, gende feite voor die dag:
.,In hierdie verband moet op nog iets gewys word. Dit is dat die polisie geweldig aan bande· gele is in die beskerming van die publiek en van hulself. Keer om keer kon aanskou word hoe 'n konstabel deur 'n eier of 'n baksteen getref word, maar nie sy aanrander te lyf kon gaan nie omdat die nodige bevel nie deur offisiere wat daarby was, gegee is nie. Waarskynlik kon hulle dit nie ingevolge hul opdragte uee nie.
Lede van die publiek, vrouens sowel as mans, is soms tot skywe van eier • aanvalle en die gemeenste skeldtaal gernaak deur 'n lid van die gespuis
Prof. Wiid
Dit spyt die redaksie innig om te meet aankondig dat die baie 9ewilde artikels van prof.
J.
A. Wiid oor buitelandse aangeleenthede vir ··die· re·s van die iaar nie meer sal verrkvn nie, omdat prof. Wiid weens drukke werksaamhede !ledwing i~ om sy waardevollc bydrae te staak.
wat net langs 'n konstabel staan:
Laasgenoemde mo"es dan - seker met jeukende hande - dit aanskou, magteloos om in te gryp omdat die
·bevel ontbreek het.
.,Dit is verder opvallend dat, ter.
wyl die aanhitsing openlik plaasge.
vind het, en die woeste resultate van die aanhitsing daar was, nie 'n enkele arrestasie plaasgevind bet Of voor die
opstootjie~ om dit te verhinder of gedurende die oproerigheid nie. Hoe word dit verklaar? Sou dit die ge.
val gewees • het as 'n klompie jong Afrikaners so opgetree het teen 'n regeringskongres?
.,Die enigste afleiding wat die pu.
bliek van J oha~nesburg maak, en hierdie qpvatting word ruin1skoots
. gelug dwarsdeur die stad, is dat daar
'n bevel was van min. Colin Steyn, as Minister van
J
ustisie, dat die polisie nie hard mog optree teen die beto.gers nie-en· dat hulle nie die gewelde.
naars mog vang met die oog op ver.
hoor en straf nie. Indien dit waar is, dan is die Regering deur sy Minis.
ter in nog hoer mate verantwoordelik vir die gees van wanorde wat ver.
sprei word, en vir die onqeregtigheid waarmee 'n groot gedeelte van die
'
volk bejeen word, as wat vermoed is. Die vraag moet dus beantwoord word: lVIIN. COL!N ·sTEYN, WATTER OPDRAGTE HET U, OF IS NAlVIENS U, GEGEE IN VERBANO MET HIERDIE GE·
BEURTENISSE?"
' Siegte Gedrag Van V.S.A .-Soldate
Die onsedelike gedrag .van Arne, rikaanse soldate in besette Europa het · n Amerikaanse joernalis se pen in beweging gebring. Hy is die kor.
respondent van die New York Times en berig as volg:
.,Die gedrag van die Amerikaanse soldaat en sy offisiere het so versleg in W es.Europa dat verantw6ordelike rnense baie besorgd is daaroor. Die.- selfde manne..---wat die reg verdien het om die land se beste ambassadeurs genoem te word toe hulle- geveg en hard gewerk het, veroorsaak nou op hul eie die ergste vyandskap in Frankryk, Belgie en Nederland. Een Belg het h'om die volgende opmer.
king laat ontval: ,Hulle behoort te leer om ons land te respektcer, a1 het hulle geen selfrespek nie' ".
Die koerant M.P. verklaar: ,Die agteruitgang in die sedes van die Amerikaanse· soldaat mag eerlang 'n skrikwekkende afmeting aanneem".
Hulp Ver/een
Mev. D. S. Roos, van Witrivier, skryf as volg aan die sekretaris van die Noodhulpfonds:
.. Hiermee wens ek u weer van harte te bedank vir die tjek en alles wat u in die verlede vir ons gedoen het. U fonds doen Christelike werk en ons glo dat Christus se seen altyd op u pogings sal rus.
.,Ons wil u nou vra om nie meer 'n toelae aan ons te stuur nie, aan.
gesien daar beter vooruitsigte vir ons voor die deur staan. Ons hooo en
. vertrou dat die Voorsienigheid-ons
binnekort in die posisie sal stel om Weer te gee en nie te neem nie.
,;Nogmaals hartlike dank vir alles wat u en andere vir ons gedoen het."
HELDEDAG
word deur DIE OSSEW ABRANDWAG gevier in die
HOFMEYRSAAL- KAAPSTAD
op Woensdag, 10 Oktobe r 1945
om 8 n.m.
,MAGRIETHA PRINSLOO"
word deur die
.,
Hemskoen-Toneelvereniging opgevoer.
Kort toespraak deur Dr. P.
J.
COERTZE.ALMAL WELKOMI
DIE O.B .. WOENSDAG. 3 OKT. 1915.
ID)ff
0~wfiliRn ~~~yt:rn W fill
~~llfw~rr@~@ln~iiml~ ~~ll(g; tt
Die 1\tlinister van Justisie, dr. Colin Steyn, bet 'n waarskuwing in die pcrs uitgcspreek dat hy nie die stigti.ng van strydspanne sal gedoog ni.z. In 'n personderhoud bet hy hom as volg uitgelaat oor die besluit van
die H.N.P .• leiding om strydspanne in die lewe te rocp as verdcdigings•
maatrecl teen kommunistiese geweldpleging:
.,Dit skyn of sommige mense nog nie ten volle bese£ dat die oorlog beslis en volkome deur die demokra sic gewcn is nie. Ons in Suid.Afri.
ka is tesarne met ander Verenigde Volke vasberade dat die vrugte van hierdie oorwinning behoue sal bly, nie net vir ons nie, maar ook vir die geslagte wat kom.
,Gccn deruokratiese regering in Su!d·Airika kan vir ecn oomblik rue•
amptclike leers en strydspanne toe•
laat wat blykbaar op dieselfde begin• sel as Hitler se stormtroepe sal werk nic. Sulke organisasies sal nie dcur die regering geduld word nic, en stappe sal gedocn word om op te tree teen enige poging om sulke bui•
tengewor.e organisasics in die !ewe te roeo."
Te~ slotte het dr. Steyn die anti.
oorlogsgesindes gemaan om nie on nodig uittartend te wees nie. H y hec na dk optog van die H.N.P. in Johannesburg verwys, en gese:
.,Die regering is vasbeslote om wet en orde te handhaaf. maar hy is net so vasbeslote dat enige ding wat slegte gevoelens kan verwek, vermy meet word."
GEEN REG
Dr. Colin Steyn mag die mag bcsit om die volk weerloos te stel teen gewelddadighede soos ons in Johan nesburg aanskou het, maar die reg om die volk te belet om homself teen oprocr te bcskcrm wanneer die rege•
ring ongeoee is om dit te doeo, het hy sekerlik nic. Blykbaar sal nic- mand aoders as die kommuniste uit•
eindelik toegelaat word om optogte en openbare vergaderings wat deur uitheemse clemente aanstootlik ge•
vind word, te hou nie.
Ongclukkig het die H.N.P.-poli tici vir die volk en nou ook vir hul self die stryd teen dr. Steyn se voor- gestelde tirannie baie bemoeilik deur hul onbedagsame en kleingeestige aanvalle op die O.B. se wenk vir die stigting van afweergroepe 'n paar maande gelede. Hulle het die rege•
PO L K TIEKE
§l.AGOrFERS VAN ' N JP A RTYBEVVIN D
J.
G. SCHEEPERS.Tans van Dundee, Natal. Was voorheen in S.A. Polisie te Marshall~
plein. Op 8 Januarie 19'±2 ge'internecr en op 6 Mei 19H uitgelaaf.
,Ek sal my mcde·Ab:ikaner nie in die steek laat nie en hom nie aan die vyand uitlewer ni.e".
ring van die nodige ammunisie voor•
sicn om nou teen hierdie sclfverdedi·
gingsmaatreC!s op te tree.·
Or. H. F. Verwoerd, rcdakteur van Die Transvaler, het indertyd met verwysing na die K.G. se wenk o.a.
as volg gese:
.. As hierdie selle sou ontstaan, sou die plan selfs verder kan lei as broe. dertwis, naamlik tot by breeder.
moord . . . . Laat ons nou al met alle mag keer daf soiets ooit sal kan gebeur."
AANGEMOEDIG
C:.n Die Burger bet in n hoofarti.
kel die regering sclfs aangemoedig om daar 'n stok voor te steek, soos hy tans voornemens is om te doen t.o.v. die H.N.P. se eie groepe.
.. Nou word wei gese dat die op, trede van hierdie groepc vcrdedigend sal wees," het die blad betoog ... maar die beste verdediging is dikwcls om aan te val. Waarop so'n belcid dus in die praktyk sal uitloop, is gcorga·
ni.seerde gewcldplcging. Gceo staat durf so iets toelaat en gcen bcsknafde gerueenskap kan so iets duld indien
hy
nie chaos wil sien ontstaan nie."In hul blinde haat teen die O.D.
het hierdie politici die regcring 'n stok in die hand gedruk om nou hul cic afweer.groepe in die bun tc doen, wat hulle notr erken tog noods<laklik is. Geen wonder dan ook dat rege.
ringsblaaie, soos die Cape Argus, H .• . P .• oolitici se woorde aanhaal om hul· eie skepping te vcroordeel nie! So het die partypolitiei vir die so•
l
veclste maal sy eie doe! in die wic!e gery weens die klcinlike twis en fout•
~indery wat dit noodwcndig met hom mcel>ring.
_;:_
_
___.~---(Vervolg van kol. 3) 0
MET D U! TSE FABI:UE!(E SI EN BRIT1'E f (ANS
Duitsland word tans kaal gcstroop deur die Geallieerde ,.bevrydcrs'' wat die Duitse volk moes gaan red bet uit die ,tirannie" van Hider - hul cie gekose Ieier. Van kamerstclle tot veldmaarskalkstawwe word dcur sol, date en offisiere gcroof uit die private eiendomme van individuele Ouitsers.
Van amptelike kant word Duitsland be·roo£ van sy nywerheidsmasjinerie.
So is verlede week nog berig dat die Geallieerdes opdrag gcgce hct aan Ouitse burgemeesters om vy£ groot fabrieke af te breek en na Amerika en Engeland te stuur as skadcvrrgoe.
ding.
Nou kom daar 'n berig uit Londen dat die Britte voornemcns is om die wcreldmark vir horlosics te verower - klaarblyklik met Ouitse masjine.
rie. ,Die belangrikste docl van die onderneming", so lui die be rig, ,is om die groot uitvoerhandcl, wat voorhecn deur Duitsland en Japan, en in geringer mate deur 1\.merika en Switserland, bcheer is, te vcrowcr". Nog 'n oorlogsdoel is dus blykbaar verwesenlik: Duitsland se horlosie.
nywerbeid is oorgeplaas na Engeland om voortaan geld in te bring vir Engelse in plaas van Duitsers! Die Dritte sien nou kans om te kompe.
teer met die Ouitse koekoek horlosies wat hul enigste vergunning is om nog te vervaardig. hoewcl blykbaar son.
der masjinerie.
OGDfE.S
IN DBE.
NJUUS
0
RASSES V H WERUEI D
By geleentheid van 'n bespreking oor Jode.vervolging en ander ver- wante vraagstukke deur 'n groepie Jode en ander persone in Kaapstad, het rabbi Abrahams as volg geant.
woord op 'n vraag of ondertrouery tussen Christene en }ode nie 'n op.
Iossing bied vir die anti.Joodse vraag.
stuk nie:
,Die }ode glo dat bulle iets het om aan die wcrcld te !ewer deur mid, del van hul kultuur. Slegs deur che handhawing van hul rasse suiwe:•jeid kan dailrdie kultuur voortbestaan."
Indien die Jodc, wat hoofsaaklik verantwoordelik is vir die agitasie vir uitwissing van rasse.grense in ons land, maar wil bcsef dat ander volke ook aanspraak maak op 'n be.
paalde roeping, sal bulle hulself mis.
kien baie mindcr aansfootlik maak.
0
VOLKOME EENS . . . EN TOG ! Die opposisicparty het die sterk. ste afkeuring vir die kommunistiesc wanordelikhcde uitgcsprcek, en ver.
skillende .. mosies' 'op sy kongres daeroor geneem. In 'n ondcrhoud met genl. Smuts het laasgenoemde ook sy afhuring oor hierdie oproer, makers uitgesprcek, en dit as .. · n baie ernstige verbreking van die openbare orde" beskou.
Twee dae lank het die oproer eg• ter ongehindcrd voortgeduur ondanks partypolitiekc afkcu rings en uiteinde.
lik moes een party vlug: Sien die volk enige heil langs hierdie weg?
0
VREES
VI R EJE SKEPPING
Die vreeskompleks by H.N.P .• po.
litici dreig om sy kop uit te steek ten opsigte van 'n pas gestigte jeug.
organisasic. 'n Afgcvaardigde op die kongres in Johannesburg \1et met ver.
wysing na die Nas. }eugbond gevra of die landswye uitbreiding daarvan nie tot dieselfde gevaar kan lei as die O.B. nie.
Dr. Malan het hom egter gerusge.
std met die versckering dat die Ieier van die Jeugbond ook die Ieier van die senior party is, en dat laasge.
noemde vertecnwoordiging het op die bestuur van die Jeugbond.
( V crvolg in kol. 2)
G. A . FICHAROT. Beperk
(Lid Afrlkruulse Handelslnstltuut MAS.J IN ERIE,. V3YERWARE,
PROOUKTEMANOELAARS
U'o<m 'fOO Opgorl!l UI4Ll
IBLOI<~MFONTEIN
S fHOElV!P\NEU. O DRANK .. .
Vir Kwalite.it e:n Tevredenheid die Goedkoopste
1\"Y .VE:
P"ookeJwyn . . • • • . . ~ . • . • Lewcons'''}'n , . . . . . . . Vermouth . • • . . • . . Hanekrnal - Cocktail ..
!<OJ-;T 1\'\'.SJ-::
~·
o-~:
-~ a-
.. e ,._
"
iif
s!:l
:c~
... ~;::!
11- 3/9 3/-
•t-
§~
;s
<
~~
0
E .; t.c'a
!:!"'
~an
"'
Q.
t2
Lfkeurwyo eo Ou Pon . . 2/6 ll/- Ou Wit Port en Sautern• . . 3/6 Pon, Rool Soet Muska<!el, Wit
Soet ~luskadel . . . • . . . . . . liS S/- JeriJliS<O, Rool eo Wit . . . . l/9 8/G
\Vorc~:~tcr Hock en Pontak • . 1/7 7/6 SJt; HIt I ES:
Amontellndo (Oro~). Klmberloy Klub (Droll). Ou Bruin (Soele·
rt~;). Ou Oloro•o (Soet) 2/9 . . l/0 1/6 1/b Ooue (Soet) . . . . . • . . Speqfale (Socter!g) . . . . SJcrrtc (Soctcrl;: ..
nno'e \VY.~a~:
Hur!(undy . Claret eo \Vtt Oroe BHA.SOl:\\'Yl\"1::
1/9
• . 1/8
Sup•~r de Luxo 8/6
De Luxe . . . . 1/6 Ek•tra Speo!aal . . 7/- I'.C. . . . . . . . . 5/6 Buchu .. .. .. • . . . T/6 JJ::l"l:II'Elt . . . . . . . . 7/6 LIKEI)Jtl):
Creme tic ClLcao . . . . . . 7/8 Coue .Ma.nderlu, Curacno, Kum- mel. f'fcann~:. f>erske, Appell:oos 7/- :-lneltJie . . . . . . . . 6/6 Kerste, Anys, Gemmer, Lemoen, Van der Hwn, Peperment . . 6/6
.n::•a:wt::n-x.x ur.uus:
L•moeo eo Suurlemoeo . . . . 7/C
\0/- T/3 6/9
39/- 37/- 36/-
Ml-
5~ or t/-
,,er
f ahW.g U'll.nneer Ront:.,otmet Uc~:Hellln~ geotuur \'\~ord.
Voe.:- b:r ll/- vir W..st0 eo botlels, en Hi/- ,-u
,-.tult.jte \'oUl n:l'~ocd 21al n·ord by ttrugttendl_llJ.
Ou~ lewer dnulk In oo.., tnlloucn llOlu.nk on&
voorra<Jo \'l\Jt lnhoncrfll bot, eu flllf..¥ ... .uWc ov
voorwu.l\1 <Jo d.ut ille luhoners blnoe tH:dth: da.o nan on" terugl.lcso.rg word. \\'c.Cnt~ boltd- sl{l.\U.r,.ttt lcun OUI:i a.llt.eullk lr\ ons ele bottclB, IU.!itiiCS dnudc vcrvn.l{, waar tmJicc dn\JI.J( •n
m __ luJuwrn ')Q'Y \'1lll .f1·5·0 beloop (6/· vlr b:l-
hcmen. tuMt:l'luU,). lndien gOO<II<orter ld.sf'llto ,•er ..
1ru1g n•ort.l moet. u u e.io tnhouer.tl ann onu :ttuur.
Word ''NI<oov In H-llott.r-wsoles ot ~·.:-omn.:-
''uatjle.f4 ot grot~r. U klssle."t \"all 12 botwl lU\D
\\')'n, IJn\udewyn. Jc-llC\\'Cr, L!.kenr, \rcNnoutb
&t JlJ.uu:lcnLo'\1 OOvut. - Tcnno: li.)l.U, p1uo
trtill1~rld uu d)'l)~oe. Ji.fS.A. plus ttel.n-
l:uro.ow•le. \' .O.S. Ot;DTSHOOK.S ..
Beste! van
J UH.GEN S SCHOEMAN,
P08SUG 142, - OUDTSHOOIRN.
Is U A I een Aandeelhouers
van die 1 )1473 van Perskor ?
0
Dcmr r eeds £28,8 50 in Pers l.-or-cumde le te bele,
Jwtdie p u blie k sy g eloof en ve r trone in on s Pers-ondernem ing beve stig.
0
Op 115 ,400 acuulele van 51- elk is vanc.f Mei 194 5 inge shryf.
0
NU WE RIG1'1NG I N ONS PERSWESE
v1r ver-kon d igi11 g v(ln NASIONA L E E E!VHEID EN SOSIAL E VOLJ(SORG e n verdcdiging van CIJRIS'l'ELIKE BLANK E BESK; .HJI'JNG.
0
Pers· Be i e gg ~ ngsko r po ras~e Bpk.
Groote Ker kgcbou 70.1 - Posbus 14·11 - f(_U , J > STAD
DfE O.I3., WOENSDAG, 3' OKT. 1945.
KLUG VAN P ARTYPOLITKJEKE NAYWER
Gewelid Dwing HoNJPo Van Koer§ Binne 4J. Maande
Krui Onder JEie
Die pat·typolitiek hied 'n baie ve r m aaklikc krin gloop - in<lien 'n m e n s ma ar n e t vir d ie oomblik kan vergcct dat hierdie hose kdugloop die volk aan baic gcvare hlootstel en
sy vooruitgaug outsaglik hc!en, uner.
Politieke partye
moctvan tnckam· verskil, anders l.:.au 1mllc nie iJehoo dik teen mel·wal · veg n ic . Net soos die voet-
halreels vereis
datd ie cen span
inteen oor gcstclde rigting
~~s
sy teenstandcr moet hcviceg, t en einde die speJ
te batvlot,
:;;o ook moet pm:tye lin]. lH'ognmnne
van h egin sds ·
radikaa~\·au mekaar
lrl.atverskil -
aha!JSvir sobnk die iccm;tauder daard ic puntc in sy p rog r am heklemtoon. As die cen {·a ndag
, ·wit"se, oo•·donder die :mde r hom met. ,swart" . More
!&dit in s y oe u og n ic te Iaa t of selfs tc vroeg om op sy heurt weer
,wit" teskreeu indicn d it vir hom meer voordel.ig l yk
nie.'n Treffende voorbecld van hier.
die politieke spcl vind ons in die stryd teen die kommunisme. Toe die O.B. 'n paar maande gelede by monde van sy Kommandant,generaal praat van ,.afweergroepe" wnt tot stand sal kom om kommunistiese ge.
weldplegings die hoof te bied, het Die Burger as volg daarop ge.
rcageer:
, W atter panickbcleidl bcgryp jon :.avn clat die kommunisticse gevaor in ons land nou vcrwyder moct word
d~m· kommuniste op straat cie :ske·
dds in te slaan! Nou word w~l ge•
sf: dat die optrede van hierdie groepc
"·erdedigend sal wecs, maar die bc:;te verdediging is dikwcls om aan te vol.
Waarop so 'n bclcid dus in die pr:~k·
t;;k sal uitloop, is gcorganiseerdc gc'
weldplcging.
,Gecn staat durf so icts toelaat en gcen bcskaafde gemeensknp kan so iets du!cl indien hy nic chaos wil sien ontstaan nic.
,Dr. Van Rcnsburg probeer sy voorstcl regverdig deur tc verklaar dat die Regcring niks doen en dat van die Regering niks te verwag is nie. Het die totaal onhoudbare van sy standpunt hom nie gctref nic? Aan die een kant beskou l;y die kommu.
nistiese gevaar so ernstig dat hy mense die wet i:1 cie hande '-Vii laat neem omdat die Smutsrcgering niks doen nic. Aan die ander kant is dit sy beleid om te voorkom dat hierdie Regering van die kussings gelig word (Kyk ons hoofartikel.- Red.
Die O.I3.)
'n SANLAM-Polis is soos 'n bcdJ;ewc en ywcrigc hand- langcr w:u om trent oral vir u , 'n hand kan bysit"-.soos byvoorbceld : -
<;) 'n lnkomstc vir u oudag, wanncer u aftrcc.
® Gcwa:trborgde kapitaal vic u bocdcl, i<ldicn u vroecr a! mog wcgval.
@ 'n Vol)rskot soodcr rente, indien u 'n opcrasic moct ondcrga:tn,
~ 'o Vcilige maar voordcligc belegging vir u spaargdd.
Kan U so 'n staatmaker gebruik?
Hy is te vind by-
NASIONALE t-iPY., BPi<.
DIE UN I E -
7268·8
,.Die manier om die kommunistiese gevaar te bestry. is nie om die wet in eie hande te neem nie. Die ma.
nier om te werk te gaan, is om langs wettige weg 'n regering daar te std wat handelend sal optree. Dit kan vandag aileen 'n H.N.P .• regering wees." (Die Burger 25 Mci 1915.)
STAATSOPTREDE GEVRA
Soos uit die aangehaaldc artikel blyk, het die 0.8. 'n onvergeeflike misdaad begaan deur te praat van die totstandkoming van afwecrgroe.
pe o::n kommunistiese gewcldpleging die hoof te bied. Die staat is selfs aangemocdig om dit ,nie toe te laat nie" en die gemeenskap moes dit ,oie duld nie''.
1vlaar 'n paar maande later onder.
vind die H.N.P. aan eie lyf die ge.
weld van die kommuniste - icts wat die O.B..Jeier voorsicn het, en wat sy vcrsienendheid om 'n volksramp te voorkom, pragtig bewys - en toe gaan die H.N.P.-leiding self oor om afweergroepe tc stig wat hulle .. stryd.
spanne" noem.
Hierdie wysc stap in die omstan.
dighede word op sy beurt nou weer die sky£ van die regerende party. So skryf Die Suiderstem onder datum 25 September - wat · n samevalling van datum! - as "·olg:
,Maar wanr die Gesuiwerdes nou ook besluit hct om sogenaamdc stryd.
spanne te orgnniseer wat op aile ver.
gaderings van die party soos storm. troepe kan optrce, raak hy die kern 1 .van ons demokratiese stclscl, en dit is 'n ontwikkcling wat ous bcdis nie kan gedoog nie . . • .
SELFDE TAAL
,Dit geld llieruit dat 'n dcmokra=
tiese gemcenskap voortdurcnd 'n wa•
kende oog moet hou oor enige ver•
wikkeli:lg wat dwang en gcwcld in die openbare !ewe kan vcroorsaak.
Gcweld skep steeds meer gcweld net soos dwang tot verset, uct~ings en
onderd~ukldng lei . . . . Ons ~e be=
slis en in die volle besef van ons vcr, antwoordclikheicl teenoor ons demo·
kratiese staat dat die Regcring on•
middeUik daarteen rnoet ootrce."
En op 26 September kon; Die I3ur.
ger met sy verweer - omtrent die, sclfde as wat Die O.B. vier maande gelede teen Die Burger moes aan.
voer - en vcrklaar woordcliks:
,Want watter alternatie£ bestaan daar .in die huidige omstandighede vir die Nasionaliste? AI alternatie£
is dat bulle soos voor die Uniale kongres met lede oe moet toesien hoe die gepeupel in Johannesburg open.
lik en onbeskaamd tot gewcldpleging opgerui word sander dnt die Reg~·
ring 'n vinger verroer bet om die straatskendcry in die kiem te s.moor;
dat die Nasionaliste hul politieke by.
eenkomste gedwee afstel of vroegty.
dig afsluit indien hutle nie die sky£
vi
