Die O.B. Jaargang 4, no.21

Gcrcgistrecr aau die H.P.K as 'n Nuusblad ^/

VIERDE JAAHGANG. WQJ}jNSDAG, 18 APRJL 1945.

lHI ({]) rm~cert~ru (Q)CDJcdl lBedirei~

1H1cellce W ®r®ll~

DOG RU§SHESIE KOLOS

WORD GlEVOER

Dit begin

meer e11

n w:w duidelik word dat die h cle ' Werdd op rliP rauri ... t(l(m van lwu ger:mood wat se lter w eer-

goloos in die

g('sfiiq>rleuis

sal

wN>s.

Na

ses

jaor van ...

inlosf>

o orlogvo e ring

um Jluliti(•f<e ('II

e kou o miese magsbchoud, '-"

die we rdd

SC VQ(>dsdfJI'Oilll(? {Of(((lf

u itge pul .

In Snici-AI'lil<a \HHI.(•rviud {')1\t:('H tall om:, na( .. nic 01> tlic S\11l1dlllarl;

opercc11 ^ltit:, dif, aau

sr

^\'1(1 lyl'.

l>usrcr lwn JJt(•u,: allprn !.:'i~ f!Or die tocst:lll(l in :nulcr lant..le: anaar oulr.Hg'S !act. 'n l<louaph• I1CI¹i({lt· tlt•tll'!.:'CSypcl •rat die ems Yan die wl:rPlc!

~c kosJ),Osisi.c 'Cl'r1aai. ~-- • Kor(. 11adat lw.pt. OliYer Lylllcton, die Brit~e minister Will produksie ·en kol. J. J. Ucwellin, die 13ri!se minis- ter van vocdscl in die \'.S .. \. aan~e­

kom hct, hct die Brihe ambas~ad<.'

en die Amerikn.:mse dcp:u'lcmcnl v:m buitelandse !'akc 'n verklaring- uit~<'­

reik waarin dit lui clat <lit •. in clie ai!!dOJlC Jlllllr maaahl" o!nidrlil; ::t·- word !tel d•:tt clic " i·rrhl ,,, '''~dsl'l·

lJOSisie in tocncncPntiP 111:•.1<• l,ri! irJ,

f;'e~··onl hct .''

.:Dit is ~rofcudccl~ ft• " '{(• aan tli~ tl)f'II('III('IHIC hdtn!'ifc• ;an HII:O.

ll'erJ;, ilie lci'rs 1 an o11:- Jwntl::(·twlt·, die ::eJJiec!c- 11af, ~:tn clit· nuit~r h1·Sd· tim~~ he1 r) i~. en ~·ctlc•t>lt('lil, :a an diP lHOCilikllOde '\all ll'I'IOt'r .('11 pn>dul<·

sie.'' word 100rh n•rlclalar.

Die besoelc ''an <li·c .I!Jn~cl~c prodttlt- sie-en voed~elministers aan rlic ''.S.A.

het gevolg- op dic aaniWJHll~ln.~ vml die Amerikaansc regcriu~ oor ,.aan- sicnlike jnkOJ'ling" van sy \'lcisttil- Yoer.

1HO .\lll!'tiktaU~!' 1'\':!I'Yill!!' l11•f C\llll·

!!t>kondi~ daf ltr in dii· ,lric IH!'·~•ndc

eindi!::eude .Julai(' 1!11:;, ,.,)(,!.:'" :\2:,,oon .•

000 JlOnd yJei:o; s:1l nihMr: I'll Jaienan wei ;)00,000.000 aan ~ull.i<'!·Hu,l<lncl

en ilie l;ari!!t- rc~ nan Hrilf:m.i<•. nil IH:tcl\:(•n tl•ll di<'

r.s. \,

^S) h•"rriu::

~'all T)('i:; aan Britlau,h· 1111'1 ~i~ JH'I'· 'f'lll in lw1·t,

Aau dil' l,tlllllllnllist i<·~c· hnntl:!l'·

noot \\Ord waar~l·) ralil, :!("'" tll'l't:.c- lil'c lH')lerl;in;; O]l~CIC:· llit• - iulccu- r1ee1. lli1· l;ol_u, ~~ot·tl !.:'C\Hl'tl. Die Amcrikt:aan:<P ]llahlit•l, ,t'lf onhau~

:<cdcrt, t A]lril 12 JH'rsPul minth•r

·1tcis as YOoll'lareJa.

Lt. Kol. 1\ lmstcau, clireJ(lNtr ,·an die V.S.A. se oorlogsvoetlscl-ad m inislra- sic verldaw 't<tm; dat .,die wercld sc de'isvoorraad in l!l4!i, na verwag word. 6,200,000,000 )lund ic min ~al

wces om in die Lotaalhchoeft.os van die Ge;cllieerde miliLcrc mag(c, die

burgerlil{es in die V.S.A., l\'tnada, Brittauje en die ,bevrrde" ;:;chiede in .t::uropa te YOOrsien."

1\HI'I'J EJ{ lX EKGJ~L.\XD

Oit· ]losbie ill En!!'!'l:llld sJ,_rn uilea·~

kritiel• tr ~··ee,::. Korf ~:cl<·rll· het t'hnrdrill a;•.n::cliondig t::af •laar "''!!' ncf G,llOU,IlOO ton Yoctlsel i~ 1 ir eli<'

I

Ut·ittc t>m OJI le le1rc· l'll dat J~n::<'lanc1 Jtil;~ llll'l'r 1:tll ::.Y 1t>urra•le '"·'" :ti- J

~taan aan ,.l•e>l·rd<''' t>·.ude nit·. Yer- lede wc()l\. h. beri;; dat die ;\linister vau Vocd~el dubbel so,·eel arbeids- kra;:.tc inge,pan hel om die oes in

gn~cl.'\nd in te same! as die '<lrig-c ,ina~·. Oio rede vir lliertlic slap i~ die

;;ewel!li;:;c tekort wat lJiuncl<orl Yer-

~''a;:.- worcl.

\Vat die loestand in die sogznaamdc 1Jcvrycle laude van Europ.:r il', lmn afg;elei word van die enkcle crkcn-

nin~s cleur die Brilse Nuusdien:; Pn iu die Bri!.se Laerhuis <la:t die gchicde haie betcr c;cvoed was toe hulle onder Duilso besetting gcslam1 hot. In F'ranl;.ryk. so is d.:~ar berig, word reeds jag gemaak 011 kallc vir die not.

OOK OKS.

In ons eie laud, wat in die ,-erlede no;::- altYd besk·ou was as sela\ ec·sor-

~e~d ~o~·er cliL voed!iel b:nrei, eu \\";\.'\a·

die reg-ering by '''YSC van subsidi- erin;:.- voor!'iening moe~ maak Yil' 001'-

skot-prochtl;,sie. staan on'> aan die rand Yau hongersnood. •ricruluisPn•l<>

i, rrPtls tot •o 'n ina(c on!lc.•r·1 u('(i in

•lit• ::ront stc•le. - M'li' Yan dit· hui'r inl.c,m:-te:.;-rOf'IH) - •lat tlio t.;t'l_t>l:.;t•

'an 'n CJlhlt•Jnie 11a t Jna~: uill1ree1 •• 1:111

h·:tie skriJ;:wcJ;J;-eudcr r:1nl <>ill

'I

^{cr:~ a,..}

dit· c;-rirJ> in tlie tlonl;cJ' ma;nHIL• 1:na

1!) ,..,_

Soo.; ook in oic ander d!!mokr:Hics.:J Iande gryp die partyrcgeriug hicr en h)' rocr daar, maar niles c,leurlaslends bchalwe die deeglike uilvocr Y:\n

die bieljie wat ons nog 11e~ na clio buiteland - wo1·d a:mgO(lak nio. l)i~

ill) ud tn• YcrkL<•-ring,o. ycrduitlcli-

ldng-.~ t'll kt.~uf{·r·cnsic~. So 'he! !lie

rc'~erint: b:r. iu rcrbanil met clie Ylcis- fc·lwrt I><'Siuil 0111 'n l;ongTc,.; Tan lJe-

lau~hcl>hcrade~ lc 'laou tell c.Lndo •n r~an t·soenr riut:-.sken~o:L tr lJCStJreck. •n Haie htfi• ouflra·ldn~. In 'n eenllcicl·

~t:rat 1•·at :;elwu b op di(' .nafuurli.ke l!l'hlll!.:'c' 11111 die la.ucJ, :o;ou h.ierdie .,lJe·

bu~hei,IJc'ndc~'' "~' ,·rrtceuwoortljgers ntnM•Ii dN•l ran •lit regt<rin:; laitge- amml, hcf. ,.,odal clan1· nit llie staan- hl'l - l'll uic cers mulaf pa:rl_q>olitick ,;poor phnnnati~ OJ}S!'frce son gewee:-:

~) -rolle tnrvf~a uil cliP Yraagsfttk ;e- snic.:: het nil·.

~nicl-Afrika. met die IJcl(' wcrehl sll:tllll up ~lie rar11t 'nua 'u !lonl\er aft:rcHtd - die ·helc m.':reld, JH~halwc

hl)·l\lw:·.r clir l!ns:<k~e lwlos <lllll wie eli(• hi'le ch•tn!)l\ral<'dOIII - :Suill- ,\fr·il\:t iulduis - ,·oedscl l<·trcr in 'u puf!'inc.:; om hom te paai.

Om in ons cic ou .. Boere"-parle- ment in Kaapstad tuis tc. voel en nie skandc te rnaak nic. is dit nodig om die Britsc parlc.mentere geskiedenis op die punte van jou vingers te ken.

So vc.rhaal die Cape Argus dat mnr.

A. Barlow onlangs toe ,die Huis in komitce gegaan het", die voorsitter aangespreek het as .,Mnr. Trollip''. Sommige lcde het gedink hy vcr- sprcek hom. maar dit blyk agterna dat mnr. 13adow die Britse prosedure beter ken as hulle. Die geskiedenis is dit: Baie lank gelede toe die Britse Lnerhuis nog maar net 'n adviserende liggaam was, was dit die gewoonte dnt die Speaker aan die koning moes gann vertel wat in die Laerhuis aan- gaan. As iemand bang is hy sou lelike dinge gaan oordra, het hy voorge- stcl dat .. Mnr. die Speaker nou die stoel verlaat", en dan het hulle iemand uit hul eie gelederc as voor- sittcr gekics en hom op sy naam ge- nocm. Dit was die oorsprong, vertel die Cape 1\rgus, van die ,in komifee gaan", wat vandag nog in ons ou ,Bocrc" -parlcment van Kaapstad voortleef.

Oicselfde blad vertel ook dat mnr.

Paul Sauer saam met mnr. Barlow so op die hoogte is met die par!c- mcntcre prosedure c.n dit .stiptelik nakom. Op sckerc dae van die sit- ting stap mnr. Barlow met sy hoed op die kop in ten einde 'n ander ou Britsc oorblyfsd tc. handhaaf waar- vaJl die oorsprong blykbaar nic ge- nocm kan word nie.

W at dit nie aile:; kos om die waardil)heid van die parlement tc handhaaE nid Vandaar blykbaar die noodsaaklikheid van beroepspolitici!

No . 21.

hO)~~n~TI<d Ma1~~~ v 211!11

Be ~~~fr

⁹

rrn lK~illlg

DI E

BELAGLIKHEID WAT AAN DIE DAG GEL:E WORD

WAN~EER PARTYPOLITIE- 1\E DEMOKRATE MET

HUL TRADISIE VAN KONFE-

RE~SIES E~ BESLUITE - HUL LYF GESAGSTAAT HOU, KOM PHAGTIG UIT I:-.1 DIE HUIDIGE CHAOS IN VEil- BAND MeT REHUISING.

Daar is so'n gcweldige lekort aan ltuise dat die regering dit selfs moet oorweeg om soldatc mi die oorlog by burgerlikes in te kwartier, en duisen- de andere in kampc tc hou. Op die oomblik kla die Minister van De- mobilisasie dat hy nie juis van hier·

die dinge hou nie ,..., nogtans bly dit al uitweg as die soldate terugkom, tensy daar huise vir hulle gebou word. l.\tlaar kyk nou hoc word daar ge.talm! Mensc wat in besit is van boumateriaal mag dit uie gcbruik uie tensy hulle daartoe verlof ontvang.

En dit duur soms ses maandc oE Ianger om sulke vcrlof te kry en dik- wels word die nog geweier. lntusJ sen lc die materiaal en vcrgaan. Dit word nic. C:l'ns vir die oorlog gebruik nie!

SOLDAAT

SE ONDERVINDING

Nou berig die Cape Times van n offisier in Jtalie wat een kamer aan sy huis in Kaapstacl wou laat aan- bou. Hy bet verlcdc jaar in NovcmJ ber aansoek gedoen. Ecrs i.n Januaric.

vanjaar kry hy antwoord dat hy 'n getuigskrif moct indien dat hy in die leer is! Intussen sal die Kontroleur by die Vcrdedigingshoofkwactier on- dersoek instel of hy 'n soldaat is. Hy het toe die bewys gcpos, en later moes hy vc.rneem dat dit die ower- heid bcreik het nog voor die ant·

woord van hoofkwartier. In FeJ bruarie kry hy weer 'n brief waarin hom gevra word om hom persoonJ lik te kom aanmeld in Kaapstad. Hy is dcur ·n vricnd verteenwoordig, waar verskeic ander soldate ook ge- sit en wag hct - een van hullc wag toe ai scwe maandc lank vir 'n per ....

mit!

As gevolg van hierdie onderhoud bet die offisier toe 'n lang vraclys 'n paar weke later ontvang waarin o.a.

gevra word of daar 'n tekort is aan

die

materiaal wat hy wil gebruik.

Vyf weke nadat hy die vraelys terugJ gepos het, hc.t by nog niks weer van sy kamcr sc aanbou verneem

rue.

By sy teru~Jkcer uit Italic sal hier- die soldaat darcm sckcr huisvesting vir sy gesin in 'n kasernc kan vind of by 'n ongclukkige b'uurman.

If

I'WR:E

KONFfERENSUfES u . .p. v.

HUUSfE

Die Bab.el-venvarring omtrent die bou van huise duur nog

stC'1eds voo, rt. Die va

lunaru1e

in

die boubedry[

kb

dat daar

weens die behecr

geen materiaal is om mee te bou nie en op som- mig-e p!ekke in die land h,eers daar mer!dooshcid in d.ie bou- bedryf, soos by voorbeeld enige weke gelede nog- llit Port E'liza- beth lberig· is.

Die plaaslike owerhcdc wat graag broei op. hul voorreg om huise te bou. maar niks lcwcr nic. beskuldig die rcgering dat helle graag wil bou maar dat daar gecn arbcid verkrygJ boar is nie, en dat daar ontsettende amptelike vertragings aan die gang is.

'n Voorbecid is aangehaal waar Durban in 1939 'n skema aan die rcgcring voorgcle het en ecrs in I9H toestemming vcrkry het om daarmee te begin!

lntussen kondig die regering by monde van min. C. F. Clarkson aan dat die moeilikheid met behuising nie die tekort aan materiaal is nie, maar wei arbeid. Hy se dat daar met uit~

sondering van Port Elizabeth ,.feitJ lik geen werklooshcid in die Unie is nie". Fcitlik geen werklooshcid, en daarom doen die regering alles in sy vermoe om die arbeidskorps aan te vul - ja sclfs met naturellc~arbeid soos onlangs gedreig is. En "vat is hierdie ,alles in sy vermoc" wat die regering doen om huise te lcw,~r?

Min. Clarkson gee die antwoord:

,Konferensies vind met daardie docl plaas".

AL DAAD

Die demokratiese partypolitiek ken net een daad en dit is konferee.r.

Byna twee jaar lank het die Minister van W clsyn en Dcmobilisasie hom met hierdie soon arbcid besig gehou en van sy 30,000 huise wat hy aan~

vanklik in die vooruitsig gestcl het, het uitcindclik nie eens 'n skamele 1200 iets van tercg gckom nie.

Die groot vyande van die volk se behuising is:

<W Partypolitiekc praatjicsmake.ry.

G Partypolitieke wanbestuur waar~

dcur noodsaaklike materiaal uit~

gevoer word na die oorlogsvrien~

de van die hccrsende politici.

\

0 Demokratiese versnippering van die landsbestuur wnt vcrantwoor~

dclikhcid van die een op die ander skuif.

MAIRKAGIENTSKAIP

.. '

VROEE ~]OREaPflARK KAAPSTAO

()

BE'l',\T,ING G1~SlWm ONmnn:·:l ·

· Lui:, wmm e ,r u:s, - M ,\AKmn,ms

OF SOOS n;Ht.A~G. 0

BESTE UEEI!i:F.I"D& PR'\"SE.

0

MVNNAAR &

VAN

SCflOOR

J•:icnaar: {llJ8'J'XV H!~TlEF.

Telcioot1 2-0212.

DIE O.B., WOENSDAG,, 18 APRIL 1945.

Die Par!ementere Volksfront

/1.

Dinge om te Ont hou

Daar is sekerc dinge i.v.m. die Parlcmentere Volksfront wat onthou moet word, skry£ prof. L.

J.

^du

Plessis:

Q Die voorstel om ~aam te gesels oor die stigting vnn · n gesamentlike pnrlementere front hct van die Osse~

wabrandwag uitgegann tot die leiers van die verskillendc politiekc oppo~

sisic-grocpe om hulle tcgemoet tc kom op hui!e cie terrcin.

0 Hulle het alma! geweier om daaroor met die Ieiding van die Ossewabrandwag te gescls. party om~

dot die voorstel te anti-demokraties is, ander omdat clit nie honderd per~

sent nasionaal-sosialisties is nie· en nog ander omdat andcr reeds ge- weicr heL

0 Die prinsipicle besware van die kant van die politicke opposisie~leiers

was dus twcerlci. nl. aan die een kant dat die Ossewabrandwag se rigting nic pariemcnter~demokraties

is nie en aan die andcr kant dat dit nie totaliter-nasionaal-sosialisties is nie. Altwee is waar en moet vir die toekoms onthou -.vord.

® Die Ossewabrandwag gaan eg~

ter voort met sy frontstigting en sal hom volgens besluit nou rig tot die volgelinge en die lcicrlose verstrooiJ des.

0 Maar nou sal daarby die parlc- mcnt en eleksies en partye nog meer

HS tevore op die agtcrgropd raak en alle nadruk sal val op volksvereni- ging vir uasionale en e.konomicse en sosiale konsolidasie en rehabilitasie, m.a.w. op die oprigting van die volks- front vir sosialc geregtighcid teen kapitalism en kom.munisme beide.

0 Die Ieiding van die Ossewa~

branclwag sal verdcr geheel selfstan- dig hierby optree. maar hulp en samewerking van aile kante verwel- kom sonde.r die cis van lidmaatskap in sy eie organisasic.

0 Die besonderhede van verdcre optrede sal deur die bevoegde outo~

dteite bepaal word en van tyd tot tyd bekend gestel word, en onder- tussen sal die hoofpunte van die Osswabrandwag se sosiaal-ekono- miese volkspolitiek in .. Die O.B.'' kortliks verduidclik word.

PARTYWfESf DU!E GR OOT VYAND Ge nU. J. A . Smuth

,Die werldik,e v.rand \'an vclkseenhcid, die party"·ese, he.t homself nou g·eopenbaar", bet g-enl.

J .

A. Smith, Adjunk-K.G., op ·n yergade,ring 'te Beaufort- W e:s ver1e<l.e week g;ese.

Dit i!> my antw0ord op die 'Jraag wat 'n mens nou moet dink na die verwcrping van die Ossewabrandwag se aanbod van eenheid op 'n volks- front, het spr. voort~cgaan.

Die vyande van die Afrikanerdom daarbuite juig, want deur die vcr- werping van dr. Van Rensburg se voorstel, het hullc. die vynndc. nic net ';yandc van die 0.8. nie. maar ook vyande \·an dr. Malan en aile nnder Afrikaners, weer gewen. Dr.

Malan bet klaar die volgende ver- kiesing vir die volk ve.rloor!

Die oorwinning is nie, soos ,Die Burger" beduie, 'n Malan-oorwin~

ning oor dr. Van Rensburg nie. Dit is 'n Malan-ncderlaag in soverre hy hom voorstel dat hy langs sy een~

man~pad die ,·olk~doel dien. Hy her sy volk in die stryd !aat verloor.

Die man war par~yskap aankleef en in die ve::werping van voll;:seen•

held die nederlaag van dr. Van Rcnsburg mcen te :;icn, juig,_ want- sclfs in die gescling of vervolging van sy mede~.ZUrikanC!' vind hy plcsier, sien hy moontli!:c partywins. Dit kan dalk wees dat ;,y mede-Afrika- ner, mededinger kan wees vir poli- tickc oE individuelc voordeel. ,.Sit hom in die tronkl" is die kreet.

Hy sien in die venverping, ook deur die ander partygroepe ·n ,oor• winning'' vir dr. Malan se koers van nparte partyskap, hy en sy volge- linge se aparte voortbestaan as aparte decl van die volk. Daarom kondig hul koerante die ,-.dering van same~

wcrking as 'n oorwinning aan.

Ek beskou clit as een van die grootstc tragedies in die jongste geskiedenis van ons volk. Want voor 'n aanrollendc onheil wat die \·olk noemlose ellende gaan besorg. dryf !"JSrtyleie.rs en hul pers die volk verder uitmekaar.

Daar is egter 'n ligpunt. Die volk sal nou weet wie en wat verdeeld~

hcid handhaaf en bc$tendig en also :;elfvernietiging soek - die partyJ wese.

Dis 'n goddclose daad, ·n misdaad waarvoor hulle wat dit pleeg voor die regbank van die volks-oordeel gedaag gaan word.

Vir die O.B. as organisasie le die pad egte.r nou wyd en hclder oop.

Die volk wil eenheid. soos die 0.8.

wil. Hy is sat van die uitskop~ en

Hoofgenl. Jurgens Schoeman, wat saam met die Adjunk-K.G. 'n ver- gadcring op Beaufort~ W es toege-

spreek hct.

skeurbeleid van partye.

Die bewys is gelewer dat langs die weg van die partywcse geen hc.il vir 'n volk te soek is nie, geen een~

hcid en geen oorwinning nie.

Hoofgenl. Jurgens Schoeman van Oudtshoorn het die vergadering ook toegespreek.

A\m~Ia ~lTh ~®N il)~ ~ A~~IL

'n Voorbeeld van hoe daar tyd verkwis word in die parlement deur die partypolitieke stelsel van rege- ring wat berus op toutrekkery in plaas van samewerking. vind ons o.a.

a~ volg opgeteken in Hansard. Hier- die Jangdradige en temerige woorde~

stryd tussen grootmense is omtrent a! wat !ewe bring in die parleruentere dcbatte, en dit vind voortdurend

plaas onderwyl die volk oorweldig word deur dringende vraagstukke.

Hoe kan daar redding kom met hier~

die draal~metode?

Mnr. HAYWARD: Wie is die Afrikaners in daardie vereniging?

Mnr. SWART: Daar het jy weer 'n hanskakie.

Mnr. HAYWARD: Jy is ·n la£- aard.

Mnr. SAUER: Op 'n punt van orde, mag die agb. lid daardie woor~

de gebruik?

Die VOORSITTER: Wat is die woorde?

Mnr. SAUER: Die agb. lid het 'n ander lid daarvan beskuldig dat hy 'n lafaard is.

Die VOORSITTER: Wat is die punt van orde?

Mnr. SAUER: Of die agb. lid 'n ander agb. lid mag beskuldig as 'n lafaard?

Die VOORSITTER: Die agb. lid mag dit nie sc nie.

Mnr. HAYWARD: As die agb. lid my beskuldig dat ek · n hanskakic is, dan se ek dat hy . n lafaard is.

Die VOORSITTER: As die agb.

lid se dat 'n agb. lid 'n lafaard is. dan moet hy daardie woorde terugtrek.

Mnr. HAYWARD: Ek trek dit terug. maar ek neem sterk eksepsie daarteen dat die agb. ud se dat ek 'n hanskakie is.

Mnr.

J.

^M. CONRADIE: Mnr. die Voorsitter, ek wil graag op ·n punt van orde u reeling he. Die posisie is diL as 'n lid aan hierdie kant be- stempel word as 'n hanskakie. dan word dit gedoen om hom uit te skel.

en ek wil graag weet of dit parle~

menter is om daardie uitdrukking teenoor 'n lid le gebruik?

DIKWELS

Die

VOORSITTER: Wat bcdoel die agb. lid vir Winburg (adv.

Swart) met die woord ,hanskakie"?

Mnr. SWART: U kan 'n definisie in ·n woordeboek kry, mnr. die voor~

sitter. Ek is nic hier om dit uit te le nie. Ek kan aileen se dat die woord dikwels in die Raad gebruik word.

Dr. .l'v!J..li.LAN: Dit is iemand wat · mak gemaak is.

Mnr. }. M. CONRADIE: Oo 'n punt van orde, mnr. die Voorsitter, ek sal uit Hansard kan bewys dat die woord .. lafaard" hier in die Huis gebruik is, en Speaker Jansen hct dit toegelaat.

Dr. VAN NIEROP: NGu maak u 'n rcfleksie oo die Steel.

Die VOORSfTTER: Die agb. lid van \'Vinburg kan aangaan.

V JERJ AAR.DAGKETTffiG

Ill APRIL: Chri•tie Bot.lm. Gcor~;c: Jobanua Schmidt. Pl'!arston; Jannlc \'an P...ooyen. Den- dron; Johanna van .As, Parow·; Elizabeth.

\\"eyers, Bea-ufort \Vos; Johannes van drr Wcsthuizeo, V!ottcnberg; G. J. Venter, Oric·

vler::sboom.

~0 APRIL: Ilcro~<ra 110 V!lllcrs, Pretoria.:

Plctcr Ooslhuizen, D~ndron: Cornelia du

Pll'~sh;, ~ferwevil1c.: Ct'rdu Smuts. t•'ro.nsch., IInck: ':liarthunis Slander. Port Elizabeth.

21 A.PRIL: Cora Theron. Geor~:;e: H~sler ,\f:\rals, Po"l Elizabeth: Izak Grobbelaar. Vry- 1 urg: S!mon Weber. Bosbokrand; Daniel de Beer. Tolwe: S. ^J. Venter. Swartbos.

22 APRIL: )f&rt.l:a Vermn.ak, Port Eliza- beth: Oirk Byleveld, Au~:hrabics: Joba:t de Vrle~. F.xcclda; John Marltz, Claremo:ll; Pau- lino. Pelzer, Stutterllelm; P!eter Coetzee Lind·

Icy; Jan Kilian. ~Uddelburs. T•·J.; ' c. c.

Joubert. llfama~:allcskraal.

23 APRlL: !£. A. <lu Plessis, Stcllenbosch:

Lucas Heyns, Suthcrlnnd; Albert Minnie, Porl F:lfzahcth; Susonnfit Dru""'t'r-, l.ambrechtsdrffl;

Jannle :'>!arals. Humansaor,): W. P..einke, Bell·

ville: Chari Ka\!dc, Stellenbosch: Stcphnnu~

Schoeman. Com:nandokraal: Godfre>· Kohler.

Pon Ellza-bcth: l"lklaas D!ppenaar. Aushra•

bles; Ja.n 3"oo!1, Cnrnurvon: An:ta Haasbrock.

Woodstock; Elsa ::-<cl, Paarl: Joyce ''1111 Juar!:-veld. Bethlehem; Jo~<!'ficna Teens. B&lti~

more: Johanna Bo~man. Baltimore: Cezln~<.

v(ln Wyk, Ruatenhm·s:: Hcndrlk Hcfer, Koe- docskop; lfendrlk 'l'Crbianchc. Ganskuil.

2·1 AIFRIL: Cornelius van Jaarsveld, Mol$·

selbaai: \V('ssel Lourent(, E.ssenbosch; Marlv Rossou"', Eopla.a«: Mnrlblnus Botha, Groot- Bta.krivier; Johanna Brnnd. Tien·Iei· P!et.er du Plessis. 'Hoew:tl: Hanna "·an \Vyk: Rusten- huq;: WiUem Ste)·n. Kocdoeskop: :Marlus R.

!'. Jansc van Rcnshurg. Cloco!a.n: Gar! Mei- ring. Utrecht.

25 A?RlL: Aleita du Toit, Kirkwood;

PetTU~ Venter, Stcllcnbo~ch; Her :nann Bron- tttr. :-raribo~;o; Catherina· Theron, 1-'ourles·

lluq;; Johanna Volschollk, ~ruizef!old; F.llmund VQischenk, ':lfaizc!leid; Martha Breedenkann, Boskull; l'icoiMs Deyzel, Limllurs: l•'rnncoi~

Joubert, l!olbnnk; Mnrthlnu• lc Ro\lX. Pl•torl'.·

hurt;. ·

DIE 0 .B., WOBNSDAG, 18 APRU.J 1945.

A Jrll~@l@lTiil~® IF ial~rfrylhl~'Wil!llldl W@l CO\(}) lf~(Q)f£ §<Sl~

No@d~@Uig W €e~$l

Verskil Aangedui Tussen OoBo En HoN.Po=leiding

Oor die grondtrekke van on.s toekomsstaat is dmu· Hie so danig ingTypendc verskille tussen ons nie. Ons vriende van die Rerenigde Party gee nou wei '~o1· .dat huUe ons dit IJaie lnva.Jik neem dat ons' d;-c.nin geen partywese en geen pa,rlementere demokrasie wil 'hC nic. Maar eigelik wil hulle dit ook nie

he

nie.

'l'enminste in daat1die Repub'lil{einse konst~tusie wat ons aimal s'aam in daa.rdie gelulddge drue Vi()o'l.· die breuk in 1941 opgCislel het, is daa,1· nlJet groot eenst.emm.igheid gepl'a!a.tt van 'n nasionale

\'Olmagsregering wat nodig is om ons !and eers skoon te maak, skryf prof .. L.

J.

du P~essis:

En daarna hct ons alma! saam vooruitgesien na 'n volksvcrkiesing van ons president. d.w.s. 'n verkiesing waarby aileen volksgenote sou stem.

Ook bet ons ve.nvag dat ons presi- dent met sy regering die volle rcgecr~

gesag sou uitoefen oor die hcle land volgens advie.s van 'n ware volks--

raad wat die volk en die beroeps~

groepe in die volkslewc sou vcrteen- woordig. Verder sou nie een van ons daar beswaar teen gchad hct nie, as die orovinsiale rade en die stadsrade sa~ met die parlemcnt opgcruim sou word, en as die regeergesag in die natuurlike gebiede van die land en in die plaasiike gemecnskappe en in die verskillendc beroepsvcrtakkinge uit~

geoefen sou word deur vcrtecnwoor- digers van die sentralc regering, be- staande uit voormant1C in daardie ge- biede en plaasUke gcmeenskappe en beroepsvertakkinge, ^r en bygestaan deur adviserende rade. saamgestel min of meer op die trant. van die sen- trale volksraad. Dit is so ongevecr die raamwerk van wat ons noem 'n g'!sagstaat, nasionaal en sosiaal van aard, en wat andcr verkies om te noem 'n Christelik-Nasionale en Re- publikeinse volksregering. Wat die naam ook sou wees, ons sou alma!

daarmee tevrede kan wees, mits dit waarlik 'n volkstaat sou wees en mils dit ,inderdaad sou sorg vir die. wcl- vaart en welsyn van die. volk in al sy vertakkinge.

DIE VERSKJL

Soos gese, verskil ons rtie hieroor so danig skcrp nie. Maar wei is daar belangrikc verkil oor die weg na daardie toekomsstaat. Tenminste nie eigelik oor die weg nie, maar wel oor wie en wat die Ieiding moet aangee op daardie weg. Die Herenigde Party se leiers se dat hulle party die Ieiding moet gee; ons se: Nee, rue 'n pady nic, maar 'n volksbeweging. Selfs nie eers ons e.ie volksorganisasie nie, as julie dit rue wil he nie, maar 'n ware volksbeweging waarin allc vollcsorganisasie.s vir politieke doel- einde.s saamge.skakel is in 'n gesaJ mentlike skakclkomitee of -raad.

Daarom het ons vroeer die stigting van die eenhcidskomitec gesteun en het ons nou 'n algemene uitnodiging gerig om 'n gesamentlike parlemen- tere front te stig en het ons reeds self begin met die vorming van 'n algemene sosiaal-ekonomiese volks- front waarin ook nie-lede van die Ossewabrandwag opgeneem kan word.

Die Herenigde Party sc leiers het weer geweier om met so iets saam tc werk. Maar die Osse.wabrandwag het hesluit om in elk geval daar-me.e voort te gaan, sodat die volk vir aksie ge.reed kan wees wannee.r die parle-ment«e. demokrasie. ook in ons land inee.nstort onder die mokcrhoue

van die buiteparleme.ntere sosiale en nasionale nood, soos sekcrlik sal ge- beur.

SOOS LANK GELEDE

Hoe wil ons die volk dan daarvoor gerecd maak:? Eenvoudig deur vir hulle die moontiikheid te vertoon en die masjinerie te skep om afgesien van party-verdeeldheid saam te werk vir aile. volksbelange, ook vera! vir ekonomiese volksbelange, nie nood- saaklik aileen binne die Ossewa- brandwag nie: ons is ten volle be~

reid om saam te werk ook in 'n ge- meenskaplike skakelorganisasie. Hier- die samewerking buite bo party- verdeeldheid is ons bereid om ook uit te brei tot die parlementere gebied, om in verband daarmee desnoods ook saam te stem of nie te stem nie, saam tc stem vir volkskandidate of nie te stem vir party-kandidate nie.

So sal ons volk geleer word hoe dit lyk om as volk saam te 'l.verk en nie as partye mekaar teen te werk nie.

Of liewer, nie geleer word nie, maar weer herinner word aan wat hy vroeer geweet bet en in sy ou rcpuJ blieke ook werklik toegepas het.

WAT VAN H.N.P.?

Maar wat dan van die Herenigde Party? Wei, ons hoop dat die meeste van sy lede ook nog volkseenheid sal herken as hulle dit eers weer in die praktyk sien. En as sy leie.rs dit rue kan oE wjJ herken nie, dan is dit nodig vir ons volk se toekoms om hulle. te verhinder om die regeermag in die hande te k~:y. Want dan bet hulle die. bewys gelewer dat hulle so partysie.k is, dat hulle. nooit 'n. ge-- sonde volkstaat sal kan bestuur rue.

En in elk geval is dit nie wenslik dat 'n Afrikanergroep in ons land weer die mag in die hande sal kry voordnt ons volk eers heeltemal uitgesiek het van die demokratiese partysiekte nie.

Vera! is dit nodig dat 'n party,.re- gering nle van Afrikaner-kant kort na hierdie oorlog in die kussings sal kom nie. Want die oe.s van hierdie oorlog sal so ve.rrot wee.s dat gee.n

party-~:egering dit met sukse.s sal kan afoe.s rue. Die volgende party-regc- ring sal die grootste fiasko wees wat daar nog ooit in Suid-Afrika was, en dis wenslik dat dit nie 'n Afri- kanerregering sal wee.s wat daardie fiasko op sy kerfstok kry

'rue.

Want dit sal e.nige Afrikancrrege.ring vi~:

die verre tockoms in diskrediet bring.

Nee, laat die opvolgers van Genl.

Smuts self sy bankrot boedel be- redder. 'n Auikaner-regering, al is dit 'n party-regering, is vir daardie ,job" te goed. Maar, in elk geval sal die volgende regering nie. 'n Afrika- nerregering Wees nie, en nie eens 'n eigelike party-regering nie; dit sal, as alle voortekens nie bedrieg ni.e, 'n mengelmocs-koalisieregering wecs, of

soos ck Br~mer dit in die parlement bepleit het, 'n demokratiese koalisic vJ r aile volbloed-de.n10krate, Afri~

kaans- of Engclssprekend.

Maar die ~:edding van die Afrika- 1

nerdom en van SuidJAfrika as ge- hee.l vcrcis 'n anti-demokratie.se volksregering in 'n Christelik-nasio~

nalc en -sosiale. gesagstaat₁ waaryoor ons gekie.s het.

GEBIEDSLEIER VAN GEBIED E

Gcnl. Louis Bootha, wat vir ge- ruimc tyd met verlo£ is weens die gesondheidstoestaud van sy eggenote en afwesig sal wees van die Rand, word opgevolg deur genl.

J.

^{G. S.}

Opperman, wat optree as waarne- mende Gcbiedslcier gedurende sy af- wcsighcid.

ONDEHSOEK NA S.A . N AS .-SOS lA LISME

Die Raad van die Kerke het ver- ledc week in Kaapstad na bespreking oor vreemde ideologiee die volgende besluit aangeneem:

.. Die Raad van die Kerke besluit dat, aangesien die Kommissie vir ak- tuele vraagstukke ondersoek ingestel het na die Duitse nasionaal-sosialis- mc, ook nou aan die kommissie opJ gedra word om sy aandag te skenk aan die nasionaal-sosialistiese ge- dagte soos dit in ons land begin pos- vat".

IPLlUTIMVEJE

Ole flosUt ll'lm>a orn u JPLIOIM'VEE, O::l£llS co uncll:r l'RODUK'£E a.an te

flliJUt 18:

C. M. ELOFF EN KIE.

IEclm".) & perk

IIOBF.~U,RK (Posl>ua 718~) l'{E\VTO!'I

Laat die Erwe van die Vaders, vir die Kindcrs Erwc bly:

Bele u geld in vastc eiendom, en verseker u toekoms. Wil u 'n plaas koop, of verkoop? Bel of skryf ons dadelik.

HUURGELD IS BLOEDGELD Wees die trotse besitter van u eie

huis. Ons sal u se hoe:

Wesrand Eiendoms Verkopings (Edms.) Beperk

Posbus 46, Foon 62-1764.

M A R A I S B U R G.

W. V 0 I G T (E icns. ) llpk.

l'nhrilnmte van

K.dd cr- en Bcsprociings·

m::tsjinerie.

Bus 10 •. . HUG.BN001', ICP.

DJHE

L

-SIG.'~RETTE

RONO OF OV.:'l..lJ.L

I

, ,_,.,.~·"'-""(.H'"'I I

~ ':f~~

M

:~t.%''i'f~

.. ?. .. }~"~1'~~1

~ ) !HU27~

SCHOEMANEttO DRANK ...

VIR l'<WALITE&T EN TEVRF.OEN·

H El 0 01 E GOOD KOOPS'fC:

W'l'1>'lt:

Fonkel'l-"l'D . . • . • . . .

Lewena.,~·)·n . . . . . . Vermouth • . . . . .

Ba<nekraal - Cock taU . . . . . . SOET ~'1::

Ltkeu.rwyn eo Ou Port Ou Wit Port en Sauterne ..

Port, Rool Soet Muskaf!el, Wtt Boet Mual<adel . . . • . . . . J'ertplf:o, Rool CD Wit . . • . Wore~ter Bock en Po::u.e.k .. SJERBJES:

A.mootellndo (Drol!), Klmberlo:v Klub (Droll), Ou Bruin (Boote·

7/- 3/9 3/- 4/- 2/G 2/6 1/8 l/9 l/7

:1(;), Ou Oloroso (Soet), . . . • 2/9 11/-

8/- 8/6 7/G

Ooue (Soet) .. .. .. .. • • 2/6 10/- Spcs!ale (Soetcrlg) . • 1/0 7 /!l SJerrlo (Socterlg) . . l/~ 6/'J DBO.tl \VTh"E:

Bur&Uody . . . . . . 1/9 Claret en Wll Droil .• .-: . . • l/6 RRANDEWYl'>'E:

Super de Luxe . . . • 8/6 De Luxe . . . . . . 7/6 30/- Ekstro Spcslaal . . . • 7/- 37/- F.C. . . . . . . . . . . . . . . 6/0 30/-

Buchu . . 7/6

.fE~"EWEll • . . . 'T/6 LmEURS:

Creme de Cacao . . • . . • 110 Gone Manderln, Cur~J~Cao, Kum·

mel, Pleaang, Porskc, AppcHr.ooa 7/- NaeltJio . . . . . . • . . . . . . • 0/6 Kersle, Anys, Cemro~r. Lemoen,

Van der Hum, Pepermcnt . . 6/6 34/- di:l\'l::WJo;n-LIKEUltS:

Lcmoen en Suurlemoco . . • . 7/G G% ot 1/· per £ al5h>a "ao.neer ~ootant o1es

Hu~lllog !IC&tunr <rord.

Voea l>.Y 3/- vt.r klulo en bOttelll, en 10/·

•1r ,•aat.lle w11t ,·er.:oed •~>~ word by tuu;- eeudln~. Oru> !ewer <!rank tn ona illhouem

i)()l&nJ,;. cos voorruele \ aw l.u.bouero bet, eo

nlloenl1k op ,·oonra>nrdo clnt 41o illhooem blnne oe»tlg d&e ww ona terug l>coora word. Wee=

botio:l okAArote kno Oilll t>Ueenl1k tn oJl.ll ele Douela, kldsfco d1Wlk \'e>~nk, w..az olllke d1e.nk •u oUnJmom 111')10 vnn f!-6-0 b~loop (ll/-

•1.r illhooeno lngtslull). ln..Slen &oedkoper II1s- olea vez!Mg word moel u a e1o l.nhonen t>I>D

on~ oruur.

Worcl vezkoop In U·bolt.el·klb•le, of 6-J:el·

llngvt>~>IJ1cs ot fl'I'Ot.er. U ll.la61C8 vnu L2 boi.- e.ol kun \\~yu, nrondewyn, Jenev(r, Llkeu.t, Vermouth en lia.uell.rt\ul 1Jun1t. Terme: -

~.M..1S. pluo UCIJJI;clcl "" bylync, K.1S.A. plOJ>

tzclnluunmloole. V.o.s. OULI't'::SUOORN.

eostel van

JURGE.t~S

SCHOElVfAN,

I?OSISUS 142, - OUDTS~OO~N.

DIE O.B., WOENSDAG, 18 APRIL 1945.

PartypoUotffek<e Wr81aksug ?

lThlE interneringsbeleid van die huidige partybewind is nie minder

HJI

skromelik omdat dit ooreenstem met die gees van die party~

politiek nie. Die hele optrede van die betrokke owerheid is so sinloos dat 'n mens kwalik tot 'n ander gevolgtrekking kan kom as dat hierdie dinge gedoen word nie om die partybewind se )ewe te verseker nie, maar om wwak uit te oefen op politieke teenstanders wat andersins nie deur die lnndswette of noodregulasies strafbaar is nie. So by voorbeelcL is 'n se.kere pe·rsoon. sonder verhoor ge~

interneer omdat hy ,'n vooraanstaande Britse staatsman (Duff Cooper) beledig het" deur te

se

dat laasgenoemde beweer het dat daar geen skeepsruimte bcskikbaar is vir die ontn1iming van Britse kinders nie nadat hy sy eie kinders na Amerika gestuur het.

Hierdie aanklag is werklik aan 'n ge-intemeerde in die kamJ) voorgele. Dit is verstaanbaar dat 'n persoon op so'n aan~

klag nooit voor die burgerlike hof gedaag kan word nie! BOER NA STAD

l'viaar wanneer. n persoon na jare se internering op gcond van sulke Britse sentiment weer losgelaat wo(d, dan word hom nog ge\veldige beperkings opgele. Vir maande aaneen - totdat dit die Minister behaag - verkeer hy onder huisarres, en dan ook nie by sy gewone tuiste nie-; maar by vreemdes. Die xegering voorsien hom nie meet van kos en klere nie, en · n groter las word op die gesin geplaas van wie ook nou nog die karige staatstoelaag terug- getrek word. Dit gebeur soms dat 'n boer van die binneland uit- gelaat word op voorwaarde dat hy in Kaapstad of. Pretoria moet werk soek. Op hierdie twee plekke is hy nie 'n be.dreiging nie, manr een dag terug op sy plaas, bring die regering se posisie in gevaar! Watter logika sfeek daarin?

In

^{'n tyd wanneer} daar gekla word oor ge.brek aan plaas- produkte, tot so'n mate dat voedsel ingevoer moet word, dwiug die regering boere om in stede te gaan werk en hul plase aan ver~

waarlosi.ng te onderwerp!

SKOLLIES BESKERM

Tensy die regering verduidelik wat hy met hierdie huisarres besin, kan die volk tot geen ander gevolgtrekking kom nie as dat dit Of uit blote wraaksug gedocn word om politieke teenstanders se !ewe te vergal selfs na sogenaamde loslating uit die kamp, Of dat dit aangewend word as 'n wapen om sy teenstanders finansieel te breek. W at ook a! die rede mag wees, dit is enkelinge en bur- gers vir wie se sorg en veiligheid die owerheid 'n waarborg ver~

onderstel te wees, wat op so' n gewetenlose manier moet boet.

Laat diegene wat die mond vol het van demokrasie en die reg van die individu - ja ook 'n Colin Steyn wat weier om skollies te bclet om messe tc dra omdat dit 'n skending van die persoonlike vryheid sou wees - hierdie optrede toets aan hul sedige woorde.

Die Sekretaris van die Noodhulp- fonds, genl. G. Puren, doen onder- staande oproep i.v.m. die rehabilita- sie van oud-ge"interneerdes:

Ons oud-ge"interneerdes kan in verskillende k!asse ingedeel word. Byna sonde,r uitsondering het hierdie manne hulle vorige betrekkings yer~

]oor. Professionele manne, ampte~

nare, klerke. sakemanne en ambags- manne is nie die grootste moeilikheid nie. Hierdie groepe word vroeer o£

iaer weer in een of ander werkkring geplaas; ons pogings in die verband was tot nou toe nie sonder sukses nie. Ons grootste probleem is die klas van kleinboere wat alles ver- loor het

en

^{nie die een of ander g~}

skoolde· vak ken nie.

Van laasgenoemdes is daar 'n paar dosyn en ~an hulle kom daar 'n noodgeroep tot ons. Die Noodhulp- fonds, wat hom in eerste instansie beywe.r vir die onderhoud en aanver- wante dienste ten bate van die ge- interneerdes se afhanklikes, is nie toereikend om in hierdie bykomende behoefte te voorsien nie. En tog moet hierdie manne weer op die been

gehelp word. ·

lmmers, hulle het alles geoffer;

hulle persoonlike vryheid; hulle per- soonlike besittings, bulle huislike ver~

band, die geriewe van hulle families

~ alles behalwe bulle nasionale siel;

die het hulle behou. Die doringdrade van die kamp, die kHpmure van die

tronksel het bulle harder en sterker gemaak. Ons sien daagliks van hulle en ons getuienis is nic vals of oor- drewe nie. Ons moet hulle help.

In die verband het daar reeds 'n kragtige oproep van die K.G. in .. Die Vaderland" verskyn, asook van bier- die Blad se redaksie. Ons wil dan ook langs hierdie weg ons hartlike dank ,aan ,.Die Vader!and" betuig vir sy welwillende medewerking. te~

meer omdat dit so'n skreiende kon- tras vorm met die Nasionale Pers (sic) wat konsekwent geweier het om selfs betaalde advertensies ten bate van die Noodhulpfonds te plaas, hoewel hulle dit doen vir Joodse firmas en selfs vir oor!ogsfondse!

Terloops wil ons hulle waarsku dat die terugkerende gei"nterneerdes hnlle om verduideliking sal kom vra ~ en die Nasionale Afrikanerdom sal dit doen.

Wie wil help? Ons soek die Dde~

honderdponders, die Tweehonderd- ]>onders en die Honderdponders ons gegoedcs. U kan dit as eenlinge doen, u kan dit as groepe doen. Ons wit vertrou dat ons met korrespon- densie oorstroom sal word van hulle wat wil help. Skrywe in eerste in- stansie aan ons vir besonderhede van individuele gevalle.

V rye gifte of lenings, sonder of met bi!!ike rente, is ewe welkom!

Rehabilitasie is die wagwoord;

rehabilitasie, die reddingsdaad.

D:IE O.B., WOENSDAG, 18 APRlL 1945.

Maruon ettespeff e n Drra5Jdt rekt!{<ery

(Deuc Prof.

J .

^{A. Wiid)}

Die heengaan van pres. Roosevelt het ocr die hele wereld baie penne en baie tonge in beweging gebring.

Vee! wat vandag oor die gestorwe president geskryf word of van hom gese word, dra die stempel van die gewone lykrede: Ooc die dode, niks as goeds nie! Dit is dan ook vanselE- sprekend dat die huidige lyk- of lofredes ocr die gestorwe president vir toekomstige biograwe wat objek~

tiewe lewensbeskrywings van Roose- velt wil skryf, geen bewyskcagtige historiese bronne sal uitmaak nie.

Die heengaan van pres. Roosevelt is nietemin 'n gebeurtenis van wereld- historiese belang: Dit is immers die staatshoof van die magtigste staat;

veral op materiele gebied, "\vat van die toned verdwyn het; sy heengaan het plaasgevind op die kritiekste tyd- stip in die wereldgeskiedenis - die tydstip tussen 'n vernietigende cor- Jog- en 'n konstwkt.iewe vrede; sy heengaan het aan sy opvolger, die onbekende en onervare Harry S. Truman, uiters hoe en moeilike eise gestel. Geen wonder dat mev. Roose~

velt aan die nuwe President, wat haar gevra het of hy iets vir haar ken doen, geantwoord het: ,fs daar enigiets wat ons vir u kan doen?"

vVIE IS TRUMAN? Dit is die vraag wat die Ameri~

kaanse publiek hom afgevra het ocr die man wat volgens die grood\vet die onverstreke deel van die oorlede President .se termyn ,..._ meer as

3 Yz

jaar ~ sal moet uitdien. Die vraag word vir AmeJ:ika beantwoord: Truman word beskryf as 'n beskeie, goedgeaarde gentleman. Hy is 60 jaar ciud maar lewenslustig, hoewel sonder treHende hoedanighede. Hy is 25 jaar lank getroud, voer 'n stil be~

staan en het een dogtec wat Op uni- versiteit is.

Hy is lid van die Baptistekerk en was op 'n tyd baie ge"int.eresseerd in die Oxford-groepbeweging, maar hy hou van 'n bietjie poker en is nie 'n' afskaffet nie. Hy het nie 'n universi~

teitsopleiding gehad nie, maar was altyd lief vir studie .... Hy is nie welsprekend nie. . . . en in die poli- tiek bet hy gestyg feitlik ten spyte van homself. Aldus die Amerik.aanse beskrywing van die nuwe President ,.sonder treffende hoeclanighede".

GEEN. REDE OM ONRUSTIG

TE vVORD NIE(!?) Daar sal sondcr twyf.e.l mense wees wat onrustig voel oor hierdie

' f

nuwe President ,.sender trcffcndc hoedanighede". Hoe sal hierdie dood- gewone man jn hierdie veelbewoe tyd die werk kan doen van die er- vare Roosevelt wat sedert 1932 Amerikaanse President was en dus -aile rekords geslaan het en benewens Amerikaanse President ook 'n wereldfiguur met erkende interna'sio- nale status was? Hoe sal die eenvou- dige Harry S. Truman

i n

^hierdie

grootste van aile wereldkrisisse die werk kan doen wat vir die beroemdc Franklin Delano Roosevelt bedoel was?

Daar is geen rede om onrusfig te wees nie. Nie hy wat op die troon sit nie, maar die onsigbare mag agter die troon sal die deurslag gee. Dit is wel waar dat in die plek van die ervare Roosevelt en sy beproefde minister van buitclandse sake, Cor- dell Hull, vandag die onbekende Truman en die onervare Stettinius moet optree. In 'n marionettespel is dit egter nie die marionet nie, maar die draadtrekker wat belangrik. is en in Ameriku ontbreek dit seer seker nie aan draadtrekkers nie.

BERNARD MANNES BARUCH

In Amer.ika is Bernie Baruch son~

der twyfel een van die magtigste manne agter die troon, een van die

vernaamste draadtrekkers in die

marionettespel. Hierdie multimiljoe- ner en beursspeku!ant van ongeveer 75 jaar was reeds die r.aadgewer van vyf Amerikaanse presidente (Wilson, Harding, Coolidge. Hoover en Roo- sevelt) en s:1l dit eersdaags waar- skynlik ook van die sesde (Truman) word. In die eerste \Vereldooxlog was hy die briljante hoot van die ln- dustriele Raad en in die huidige cor- log is J1y die raadgewer van regter James F. Byrnes, hoof van die de- partement van Oorlogsmobilisasie

(Office of Vva.r Mobilization). Vol- gens sy eie getuienis kry hierdie ou man dit nog reg om sestien uur per dag te wer.k ,so lang daar 'n Duitser of Japanner oor is en 'n mooi vrou om na te kyk'". In 1916 was sy jaar- likse belasbare inkomste maar net 2,300,000 dollm·sl · I-ly het dit egter reggek ry om stilletjies sy be leggings te likwideer voor die finansiele in- eenstorting van 1929 ingetree het!

Hierdie draadtrekker wat reeds daarin geslaag het om vyf Ameri~

kaanse presidente te oorleef. is n Jood en 'n magtige lid van die inter- nasionale

J

^{odedom. D}ie marionette- spel het geen geheime meer nie!

GEE U GELD VKR VYANIOJE?

'

Be.sigh,-ed,e word ryk van u geld.

Andere

neem u

gefd vir aandele.

0 Adve1iteer hulle in u blad, Die O.B., of help u huiie om uself te w~rnietig? U winkelber, u <l'.Ssurans~emaatsl{appy, die maatskappye waarvan

u

aandeelhouer is,

ens. ?

oo Adve.rteer .die toneclgeselskappe aJleen in u 'feenstanders se blaaie, of ook in Die O.B. '? ·

ooo Dink daaraan: JTs dit nie u p1ig om hu!le aan te spneek as bulle net u geld va.t >en dit nie ook in Die O.B. span- deer nie?

0€1 Vra u

ooit

winke1s, en veral die spO'orwegwink1eis waar- oor u

as

belastingbetaler

se

het, waarom

J1itile

weier om Die O.B.

te verkoop?

0 Sal u ooit u volksideaal. bereik as u nie ook u enigste mondstuk help nie'? '

Die O.B., die Afrikaanse blad met die gTootste sirkulasie,

jg die beste adve.rtensie-mcdium.

Vra

die gereelde adverteerders.

Ondersteun die adverteerders van Die O.B. en noem die O.B. wanneer u van hulle koop of bestel.

..

\

biE O.B., _:wOE!-!SDA~, 18 A~~lL 194!) . .

DIE NO€JD IS NOG HO.DC::

Die sekretGtris Tall die 1-."oodbnlpl:onds uumk bekend:

Nondat o.nl! bro.ers l-innig ult <lie interneringsknn.-p olitslao.n word, mag ons goeie vriende Tall die O.R.-Noodhulpfonds miskien onder die tn·

drul< verkeer dnt ons verantl'Voordelilcllede ten einde loop en dientenge- volge 1mllo '))ogings laa.t. 'Yerslup. naa:oom wil ons die i<Hlgste p(tsisie so kort en snaklilc as moontlik stel.

llier•volg non eers 'n staat van lnkomste en nitgawe 'ir die JIC•

l'lod.e 1 .T·nlio 19#-28 FelJ. -1945 :- INKOMS'l'E Julie 1944"' £950 12 5 Aug. 1944 1,143 '6 3 Sept. 1944 1,736 3 5 Okt. 1944 390 15 g Nov. 1944 1,021 11 10 Des. 1944 2,054 1 1 Jan. 1945 1,104 7, 3 Feb. ₁₉₁₅ 278 12 ·I Totaal: £8,679 10 10 G-em. per maand: .£1,084 18 10 Volgens kasboek is danr 'n deblet- OO:lans van £408-3-1 op 28 Feb. 1945.

Ons leW>er geen kommentaar nie maa1· as lesers in die een of nuder item v.an hierdie staat ge-interes- ' seerd is·, kan hulle vir verduidellk,ing

dir.ek aan die sekretaris van die Noodhulpfonds skrywe.

DIENSTE

Hierdie gelde is aanbest.ee vir dle volgende dienste: Onderlloud; assn- ransie; hunrkoop (vaste eien.dom en meubels); TCist~elaes; vervoert~elnes;

t~elaes vir klernsle; studletoel.u.es;

kraamt9elaes; antler medlese diens·

te; konerslm.filng nan verhoorafwag- tende politieke geva.ngenes; bystand;

begrafnistoela-es - en adminlstrasie.

WERKTERSKAFFING

Deur ons .Sentrale Noodhulpkantoor is geduronde die laaste agt maande, hoofs.aaklik deur bemlddeling van die R.D.B:, 'n ·tagtigtal oud-geiuterneer- d-es in die een of .ande)· werkkring geplaas, terwyl ook baie ander deur

Politieke _ Slagoffers

van 'n Partybewind

Mnr. A. B. le Roux, B.A.

Gewese skoolhoo£ op Kuilsrivier.

Prieska en Montagu, en met sy in~

hegtenisneming 'n dosent a an die Wesley-Opl. Kollege, . Soutrivier; is sonder waarskuwing, aanklag of ver- hoor in Julie 1942 (onder uiters siek- like gesondheidsomstandighede) vir intemering na Koffiejontein-kamp vervoer. Daar het hy 17 maande moes bly, waarna hy 5 maande lank op plaasarres, ver van sy tuiste in Transvaal moes woon. In Mei 1944 losgelaat, is hy en sy famUie nog steeds geskei weens die ·woningnood in Kaapstad. Hy was woonagtig op

• Goodwood.

,Ek sal my mede-Afrikaner nie in die steek laat nie en hom nie

aanc

die vyand uitlewtt nie".

UITGAWE

£1,458 10 7 1,738 10 7 1,575 17 2

1,56~ 19. 8

' 1,268 3 10

1,189 13 10 1,279 ·9 7 1,324 12 10

£11,403 18 2

£1,425 9 9

die pogings van ons plaaslike ecnhede aan. w.erk g.ehelp is.

BY~TAND

Die Sentrale Fonds kan ougelukkig, weens sy veelvuldlge verpligtlngs jeens die families van gelntern<eerdes, op die oomblllc nle vee! aan llierdle sa~ doen nie en wil weer d1·lngend di;e aandag daarop vestig dat plaaslike kommandFo's hulle moet vergewis van die omstandigllede van oud-geinter- neerdes in hulle ond•erskoie areas en sull()e stappe moet neem as wat llul- le pralcties moontlik vind om hierdie vl'iende, al is dit dan maa1· ook ty- delik, 'n heenkome t·e besorg.

I

REHABILITASll~

Daar is tipe-gevalle - veral klein'- boere en kleinsakemanne - wat spe- siale aandag verdi-en. Oor hierdie

·saak skrywe ons meer V'Olledig in 'n

volgende artikel.

DU; NOOD IS NOG HOOG!

Dit is wei waar dat Koffiefontein nie moor bale Afrikaners het nie.

Dog onthou dlt: groot getulle

fs

^uit

Oo}) 'pnrool-voo·rwnard·es en kan derbal·

11•e nog nie werk aanvauJ.- nie; by h11lle loslatlng 11it die int.el\Ilerlngs-

\,<amp is aile regerin,gstoelaes sto]lge- slt, sodu'll •n nuwe Ju:oodetel' l>ygel.om Jr.etl en die mnteriele toeslillnd van die afhankllke families sodoende eerder versleg

.as

,·erbeter bet - en danr is ook die families mn bulle wat onder die noodregnlnsies tot ge-vangen~trnf

gevo.nnls b.

U pogings durf derhalwe no

7 "'

nie

verslap nie!

,Bestellings Stroom in

met . eiRe Pos"

Mnr. F. S. Olivier van Graaff- Reinet skryf in verband met 'n ad ..

vertensie in Die· O.B. as volg:

,Aangeheg vind u my tjek vir £ .. ter verdfening van my rekening vir ram-advertensies. Met elke pos stroom bestellings in vanaf alle dele van die Unie, en nou eers besef ek reg h_oe gr_oot en wyd die versprei- ding van Die O.B. is! Ek wens bier- die kragtige klein blad van ons alle vttdere sukses to-e, en weet no-u waarin om te adverteer vir vinnige en -suksesvolle resultote. Hieronder dan ook weer 'n advtttensie vir drie plasings asseblief".

I

DAREM NUTIIGER

Dr. ,F.

J.

van Biljon, wat deur die regering pa Kenia gestuur is om die rantsoeneringstelsel daar ~e onder- soek, het aanbeveel dat rantsoene- ring liewer nie ingestel moet word nie, aangesien soveel amptenare nodig sal wees dat die hele Sesde- Divisie uit Italii~ gebring sal moet word vir die werk.

Dit sal in elke geval nuttiger werk wees as wat hulle tans verrig.

•

Vir · 2 ' Romans

•

· P,Iio Ecc:lesia-Boekhlndel 1

Bied 2 Rryse van I

£20a elk vir '

(a) Hun,oristi - ese RomaQ (b) Al~en,el)e R · omai)

VOORWAARDES:

•

Manuskripte moet nie meer as 70,000 woorde bes)aj!n nie.

• •

1.

2. Manuskripte moet net op, die eenkant van die papier getik of

I

geskry£ word. (GETI·K IS VERKIESLIK.) ,.t 3.

4.

,5.

6.

7.

8.

Manuskripte word I op eie verantwoordelikheid aan ons gestuur.

Ons hou ons nie verantwoordelik vir manuskripte . wat verlore

gaan nie.

...

1

lndien u begerig is om mee te ding• Jaat •ons vroegtydig weet.

Sluitingsdatum 31 Desember 1?45.

Naam en volledige adl'es van skrywer met aanduiding v-ir welke Afdeling, (a)' of (b), meegeding word, moet op die -eerste en laaste blad van die manuskrip gemeld word.

Die Pro Ecclesia.Boekbandel bebou die reg om manuskripte wat vir publikasl'e geskik is, maar geen prys verow.er Jzet nie, teen 'n skrywersaandeel, waar ooreen gekom word, uit te gee.

Pryswenners kry behalwe die prys ook 'n skrywersaandeel /

van 15%.

Stuur manuskriptelaan: BESTUURDER P~O E'CCLESIA-BOEK- HANDEL, POSBUS 29, STELLEN:SOSCH.

Nuwe Boeke

Merise van Anderkant

deur ANNAMARIE WESSELS · - 6/ . 10 posvr:y

AI die arm mense van Heilashoek woon Anderkant. Lees hierdie aangrypende verhaal van Salie Botha wie ook Anderkant woon, wat verlief raak op 'n seun van welgestelde ouers wie "in Heilashoek woon.

IDie Geheim van /die

.. Berghaan

deur RUDOLF MEl RINC} 6/ 10 posvry

· ! : t

I •

• •

: :

'n Baie Interessante Speurverhaiil wat afspeel op 'n plaas

indi•y·;;·lowing en Huwelik I

deur Bs. D. Fi ERASMUS 4/9 posvry ~

Hierdie ooek blyk 'n uitst~kende verkoper te wees. Die ~ hoek verkoop vinnig, oplaag is beperk. Bestel onmiddellik. t

• II Pro lcdesil-Boekhandel I

POSBOS 29 • STELLENBOS£H l i

• a - I p a a a a a a a a i;" ^{I p} a a a a a a a P p a a a ••

1

-

BOEDEL WYLE CHR!S'l'lAAN PlETER DAV}I} MOCKE.

PUBILIEKE

VERKOPING

Van die Beroemde Plase

DISTRIK BEAUFORT WES

om 10-uur v.m.

Die ondergetekende, daartoe gelas deur die Eksekuteurs in die bogemelde boedel, sal op pick c:n datum per PUBLIEKE VEILING aanbied a\ die vaste eiendom in die bogemelde Boedel. as volg:

TEN EERSTE:

Die puik Plaas DOORNHOEK. Groot ongeveer 7000 Morge, bevattende:

1. Die Plaas Doornhoek, distrik Beaufort Wes. Groot: 4381 Morge 465 Vierkant Rocde.

2. Die restant van die Plaas Wolvehoeks Kloof, Distrik Beaufort Wcs.

Groot: 931 Morge 550 Vicrkante Roede.

3. Oudrift, dec\ van Kookfontein. Dist. Beaufort Wes. Groot: 38 Merge 210 Vierk. Roede.

4. jasfontein, decl van die plaas Schalkwyksfontein, Distrik Beaufort Wes. Groot: 415 Morge 119 Vierk. Roede.

5. Die restant van die plaas Sand Rivicr (beskrywe as Palmietfontein), Dist. Beaufort Wes. Groot: Ongeveer 1250 Morge.

Die bogemeldc ciendomme, wat aanmekaar grens, is verdeel in 7 kampc met 13 windpompe. Daar is twee en drie waters in byna elke kamp. Daar is 'n groot gerieflike woonhuis ·OP die plaas - 'n groot skeerhok, ecrst:eklas krale, telefoon ens.

Die plaas le 18 myl van Beaufort Wes op die kant van die Nieuwveld Berge en bestaan uit berg-, rivier- en rante-veld van die beste.

TEN TWEEDE:

Dee! van die Plaas PALMIETFONTEIN, bekend as SANDRIVIER, Dis-.

trik Beaufort Wes. Groot: Ongeveer 2500 Morge. . Die bogemelde plaas is verdeel in 3 kampe met 5 windpompe daarop.

Daar is 'n klein woonhuis op die plaas, telefoon ens.

TEN DERDE:

Die Plaas AFSAAL, Distrik Beaufort Wcs. Groot: 1935 Morae.

Di~ plaas is verdeel in twee kampe met drie (3) windpompe e':t een (1) saamsu1pmg.

Die dele sal apart en as 'n geheel ook opgev'e1l word.

TEN VIERDE:

K~IPPLA~TSFONT~IN, Distrik Beaufort Wes. Groot: 1415 Morge.

D1c Plaas 1s verdeel m 2 kampe met 1 windpomp. Daar is 'n gerieflike woonhuis met buitegeboue.

TEN VYFOE:

. . MOUNTAINLODGE, dee\ van die Plaas Matjesfontein, Distrik Beauf~rt Wes. Groot: 4500.0137 Morge.

. Die plaas is gc~ecl toegekamp met jakkalsproef omheining en verdeel

• 111 4 ~ampe met nod1ge wators in elkc kamp. In die veld is 4 standhoudcnde fontemwaters en een wendam.

TEN SESDE:

Die Erf gelee in Bird Straat, in die Munisipaliteit van Beaufort Wes synde Lot D. yan Erf No. 53 en gedeelte van Erf No. 53. Groot: 35 Vierkant Roede 14.31 V1erk. Voete. 'n Eersteklas Boupcrseel.

TEN SEWENDE:

Die Er~ gelee in De Villiersst~aat, Beaufort Wes, synde Lot A., ge- deelte_van. E;£ No. 52. Gr-oot: 5103 V1erkante Voete. 'n Eersteklas Bouperseel.

H1er •s n kans van 'n leeftyd.

ONTHOU: SATERDAG, die 28ste APRIL 1945.

Vir verderc besonderbede doen aansoek by:

H. W. GIRD,

Eksekutcur Tcstamentaire, Posbus 6, Foon 23,

Beaufort Wes.

en JOHN D. CRAWFORD,

Afslaer,

Posbus 25, Foon 60, Beaufort Wes.

DIE O..B., WOENSDAG, 18 APRI L 1945.

D1'"o Colin Steyn ~~Besl{ermheer~' Van

O.Bo Germoem

Beskou L. V. Slagoffers te .Niin?

Volgens Hansard n~t veldm.

Smuts in die Yolk!Sr~d tydens

'n

tussenwerpselgesprek

mit

mnr.

C. H.

Swart, Ieier van die H.N.P. i.n die Vrystaat, gese:

,Die Osse\vabl·andwag beskou my Vyand Nommer Een".

Hierop het mnr. Swatt tus- seng·ewerp: ,,Maar di;e Minister

van .T ustisie is d