SuegistrefJt I!MJ die H.P.K.
es 'n
IfutJablad.Tro£~
en selfr espek m die gcsi H sleu:e
trots en selfr espck zn d ie wlksleu:e.
TWEEDE JAARGANG.
HET RUSLAKD GEVANGE OFFISIEUE VERM:OOR?
D uitse Aanspraak Gesteun Denr Poolse Syfers
\·nn Duit-<: kant i, clie afg~:lope \\C('k heweer llal ·n groo:. massa-s;r<lf by :-:molen!.k ontdek i-; waar ticnduisecd Poobe offi:.ierc uc:ur die Rus~c 1 vdens hul kr:·gsge,·angcskap YCruiOOI' i~.· Die Duitse Rooikruis sowc:l as die \ lugtc- ling-Poolse regcring in Londen het 'n bcroe-p op die Interna~ionale Rooikrnis in Genc\'C gedocn om oJidcr~oek te gaan instel. Die Poolse regcring in Lonrten het bel1end gemaal( dat daar
t
s,ooo
Poolse offisiere en manskappc in Rusrand verdwyn het en dat seen in·ligting omtrent hulle ooit deur die Rus- siese regcring verstrel~ kon word nie. Toe die oorlog tnssen Duitslnntl en Hnslnnd uitgebreelt 1!11 laasgenoemde dio Poolsc krygsgevangenes Josgclaat het om teen dio Duitscrs te veg, i::;
van Poolsc bnt bevind clat, hiordie dni-
>ende ,·ermis word.
Die feit is du'i dat die Pool~e rege- ring erken dnt duise-nde offisiere nie gevind is nie, en dat tlie Duitse1·s daarop nanspraak maak clnt bulle 10,000 Poolse oflhiere in 'n mnssa- gmf ontdek beL t-n dat bulle die lo- tema!.ionale Rooikntis uitgenooi het om diL tc gaan oud~:rsoek.
Indien hicrdie uitnodiging :.lannlar word, eu dit- blyk dat die Duit•e aan-
~praak juis is, bchoor& dit ,·ir clke bc.- skaafde meus oortuigeod te woes \·an die barbnrismc \':til die Russiesc kom- nmnismo, en dan verkrummel al vcldm.
Smuts se versel<er-ings van Rusland se goeic bedoelinss met Suid·Afrika soos skuim. As so 'n afsltUwelikc mense·
siagting van wecrlose gevangencs in 'n oor:og tuss~n blankes kan plaasvintl '·
kan die A frikanervoll< slegs met sidde- ring aan •n kommunistiese toekoms vi1' Sui.d·Afriha dinl<.
As hierdio Dnirse ombullinp: dour 'n onpart.ydigc ondcrsoek bcvc-stig wonl, sal dit 'n misdnad ,,·c•es teenoor dio beJ skawiug indicn 'n regerin/.! $Y volk Ian- ger kommandcer om ann die sv \':\n die Bolsjewismo te veg. En ns
&o
'n on- P<trLyc.lige onc.lersoek deur die Geo?:vesc Rooikruis geweicr word, sal dit- weens politieke c.lntk ,,·ce'-, maar dan sal die wereld ook weet dat die grond van die Duitsc aanspraak as onaantasbaar aan- vaar word dcur die politiekc leicrs van die Geallieerdes.EETSTAKII\G IN FORT:
EIS VERHOOR
Volgens in die pen; berig i<;, ho:t .-.c~
personc in die Johanneslmrg;c Fort wat sedert dio middel Yan Februarie aaogehou wo•·d in verband met die l:.a- botasie op 31 Januarie nan die Rand, op 'n hongerstnking gega;~n omtbL hullc nog uie anngekht i~ nie. Die tronkowerheitl wit gc:cn iuligting om- trent die voorval uitlant nio, maar na
\'C1'11CCm wowl, was Jie :sank in hando van clie Prokureur-genernal 1:11 sou samesprckings tussen uio polisio l'll tlie tronkowcrhoill en moont.lik ook <lie si.a- kers verleclc week plaasgeYi ud het.
Vie
.'
WOENSDAC, 28
-~l'fUL 19- 13.
met Volk
Partypolitiek Op Pad
se Drie
na Groter
Misluff<kings fenheid
Kragtige Rede van Prof. Du Plessis
, Ek wil u var.aam! wys op 'n drievoudige mis!ukkin:; van die party- ste!se: waarv~n twee reeds voldon~e Ieite is en die derde in sy geboorte.
. ,oaar rs vantiag 'n volksmisleltling nan die gang op angekencle skaa!.
0.1e VO!k. word. O_Pgeswecp om .sy laasts kragtc in te span vir •n verkicsing wat dte pol!treke lerdsng wect hy n1e gaan wen en begeer om nie te wen nie, maao·
w::armee hy hoop om. aile mededingers om <lie leierskap uit te skakel," het prof: L. J .. du Plessis van. P~tchefstroom, Ieier van ole Ossewabrandwag se bclcldsaf_dellng, op ~1 Apnl m die govuitle Hotmeyrsaal irl Kaapstad gese
t~c hy m 'n ~ragt1g~ recle 'n oorsis gl)gee hSt van die eenheidspogings van d1e kant van dtc verskrllende volksorganis«sies sedert die uitbreek van dio oo·rlog, maa.r wat elke keer deur die enghartigheid van die partypoliticl' ge·
dwarsboom 1s.
Prof. Du Plessis het \'erwvs na rlio hi~toriese ,·olksbcwegiugs Yilt; clio A l'ri- kaneJTolk soos die Groot ~.'rek l'n rlin Afriknnerbond ecr;,(e. Dit was <lie gedagtc van 'n vollt in bewcging teen- ocr die partypolitieke gedagte van 'n verdeelde volk. Toe die Ahikanerhollcl 'n Yolksbewc:ging: 1nu; het. hy \'iliiSelt a~
ideaal gew:l 'n ve.renigd~ Suicl-Afrik:~
onder· eie l'lag. maar toe hy later d<>nt·
Jan Hendrik Hof111eyr omgc,kcp is t 'Jt 'n politieke party hH hy biNdic t we•··
\·oudige ide2al ge]o<;, want daarm<:e kon nie stemme gtl':lng 110rcl nie. J:lll Hofme:T "a:; die mau 11:1t die pany-
"tclsel ond<:r die Afrikan<:n·olk ingl'- ,·oer ht't.
:'\a
1!JO:? toe on'! reed;; gedink hel die~pout:me ,·olksbc"·eging het. doodge- loop, het die ,·olk wecr iu bcweging gckom t)d<:ns die o~scwatrek. :.'lfaar
•·ecds \'Oor bierdie gebeur·tcnis was daar organisasies soos rlie veJ·skilleudo ,Hcmp-bewegiogs" (Gry~lwmdc, ens.) wat tlie gedagte 1·an rlio volk a'! econ- h<>id \·crkondig hct. Die I'Oik he~ rli~
nie aangepak nie omdac dit i.e vee! \':In
die vreemde in hom r,:ehad het, b. v. die Gryshemdc sc staatstelsel is 'u opper- Yiakkige oorname 1':111 die ltalia:wsc fascisme. 'f11·ee n::une wat in hicruio Yerband genoem moeL word, i;; di6 van dr. G. J. B. de \Vet \'Au Pot.cbcfstroom en wyle dr. Steyn \'orster wat dio Yolksbeweging gepropngcer hct tots an·
dcr nog partypolitiek uedryf het. Hul koerantjie J.:on egi.e•· nio bestnan teen die sterk partypcrs nie <'11 het onderge- gaan, vera! omdat hull<> nog nie 'n
d~tidelike org2ni;,:tsie\·orm gehlld hct
Ill('.
In 1938 kom toe die heerlikc oncler- ,.inding clar die Yolk in bcweging kom en wei sond<:r program of voorskrif.
Almal h.:t op hut eic manic•· saamge- doen, maar tog ecnders. Uit hierdio bewep;ing i-; die Os"c::" abraudwag gl'-
bore waariu die volk homsclf crken her.., eu vamlag i<> die studiclaers besig om in te &ink in die volblowe en 'n <:ie
~taatstf:l~f:l tlit te work wnt nuut 1~,
maar tog baie oud.
DRIE GELEE:-zTH.EDE Die ideaal van 'n volk in beweging het nog steeds gebots teen groot manno i11 die partypotitiek wat verkccr.de Iei- ding gee omdat hulle nie die volk in beweging probeer bring nio, maar ver·
deel, en Yanaand wil spr. :sWstaan by 'n drievoudige mislukkin~ van dio pnr- typolii.iek. 1'wce is reeds voldongc foi- te en een is in sy gcboortestad ium.
.'\:11lat die \·olk~:>b<!weging-gedagte die Yolk unngepnk heeL was daar drie ge- JecllthcLlc ,·ir die part.ypolitiek om hom-
!>f:l I' i.e I'C:d <:ll los tc ruk van die \'er-
delt"ndc foudnm£-nt waarop hy staan.
Die c-orstc was n~i. '1 September toe clie Yolksorgani~asies met groot gesuk·
k• I clnarln geslaag hot om die twee poli- tic·ke voormanne bymekaar te bring by .\f onument koppie sod at die volksbewe- ging ook afronding kon vim! in die pc·
litiel1. .i\:i. maande se ge~ukkel daarna.
W:l:> <lit nog uiteindelik 'n t.otale mis- lulddng en wei omdat van hiertiie mcnse parlypolitici gebty het. Hulle het nie gesien ciat daar !ets nuuts in wording VJas nie. Die H.N.P. se leiers 11Ct geais dat die groct man van die Afrikanerdom, wyie genl. Her'lzog wat die volk veertig jaar lank gefei het, cers by hulle skuld moss bely en hu!
K.G. IN PRETORIA
Oio Kommandant·gencraal, dr.
J. F. J. van Re11sb:trg, spreek op :1 Mei om 7.45 nm. 'n vergadering toe in Pretoria op die Lou!s Trichardt·p!cin. Dr. P. J. Meyer praat die middag om s·uur.
progl'an; onderskryf voordat hy in hul party opgencem kon word. Om hienlic:.
reclo hct die :,;cleenthcid misluk en het gcul. Ilcrt~og bom tcruggcirck uit dio lt•ll t· Y:lu sy l'olk, en om hierdie rede i,; die Afrikancrparty l l l die Pirow-
gtOl'P g<:l>tig-dingo wat alios oorbo- clig "as. Maar in plaas dat die Ieier van die H.N.P. toe probeer om hierdie verbrokkcling te voorkom deur die manne tcrug te wen, hCt hy hom besin hoc hy hulle ken uitskakel soncier te vecl herTie in sy eie party.
Die t weedc geleenthcid hot hom \'OOr- gNlo<>n in Junie l9·U. Die Ossewa- LrHJHh\ ag \\'Of> toe at ~terk en net soos
d:c.: rc, ,·an die 1·olk het hy die vrug
1 an
& :·
,·erlango binne bereik gesien.Un~ lwt almal de~:>tyds gedink die einde ,.,,n die ;,tryd is naby. Maar in plaas van die handc self uit te steek na die vrug, hct hy saam milt die ander volks- orsanisasies na cJie partyleier gegaan en hom die leierskap aangebied op poll·
tleke gebicd, verniet, maar op die enig- ste voorwaarde dat die party dan nie meer party sal wees nie, dog die party·
politiekc front van die volk in bewe·
ging. Voordat hy heslissings van be- lang docn. moos by net vooraf die an-
(\' t·l'\'olg; op bk 2)
Gesondc en gdut.f.lige lwisgesimte
'., ,,
IS l"OOI'·
ge ... ond e
I I
i
r~
f
~I
IS((C(ITl.
I
_ _ _ I
~0.
23 .
Beweeg
' VONNIS BEGHOET MJET SALUUT EN GLIMLAG
J;w·~bn, 1';\11 l·lecnll.'n t'll David.). F.
' cribante i, 1·erle•lc IIN·k d<'ur 'n spL-
~i;1le hr,( onder,keicle:lik (.,t, :J() en 20 j;tar h~n·c!._.,,,Hl altt•,anw veroordecl op n r-ki!leude :t:lukl:iJ,!;\1.'. o.a. \'an hesit n1n ha1Jtlgn1uate cu plof,toll II C. Som-
n~i).!;c \':111 di" 1 onni~-c w1ml gelyk t.ydig unt.:e\!ien.
XaJat, •lie 1·onni:; op bulle uilgc-
•prc:ek i~, h~:t albl'i bl'et·cl f!cs;limla« en die :-:tollnjat>h;1hl11L f,;l.'g!'e. Van l lem·- tien het- 1·ir Scrihant~: mc::t. 'u stcwi~"
h:woldrnk g.·luk ~1:11·ens. \"oordat hulle
[!J'~ene<:m j, na die: sello hct Van liccr- d~n \'OOJ' die trappe tlink op aanda~
!l:('kum en die Mlluut ~egec met die woonl<!: .,l.ank ic:1\c }I<! us vau Ren~
hnrg" Scribantc hct nok ~esaluccr eo uitgHOC:[l: .. Die Vierldcur hoog !"
GESLAAGOE VERGADERINGS Vf.l\\ PROF. DU PLESSIS Prof. L . . !. ,Ju PJI'~si$, lc•icJ· vau dio Os,ewabrand'"'~ :,C ~;tu,Jie-nfdcliug hot op lU.en J7 April nitcrs gc;;laagtl~'"er
gaden ng<; tOC:4e'>J)ree.k op l3tll·gersdoql
;-;l€-l'thhurg en )litltll'lburg. Op al dri~
,,Jel;ke 11::1<; dio sale YOI en belangstel- leedes U!L nnde1· groepe "as ook t.een- 1\'tJOrdig. Onbcperkte: tyd vi•· nae i.:;
toegestaan wann·nn ruiu1e gcbruik ~c
maak i~ deur vera! partyagente. Op Burger:.oorp het so 'u agent verklaar dat hy !>y vrao in die-per~ gaan puhli-
•ec•r met die an 1 woordo ,·an prof. Dn PleS&i-;-altans ~oos hy eli~; n:i die ,·er-
~arlerin<r ~rnag sal wil onthou.
Op ~Jiddelburg was daar ook ~corga
ni,eer om politieko nae- te !>Lei, maar die plaaslike Ieier van die party &ldaa•·
het
na
prof. Otl Plessis se tocspraal' voorgestel dat daar geen vrae gestel word nic ,uit agting vir die duidelilte man!er waarop die sprel<er die saak uit·eengesit hot".
TWEE
LAASTE
KAl~SOM SAAM TE BEWEEG
( \' enolg ,·an bls. 1)
dcr lciors r:1adpleeg. Die volk son non ond&r Ieiding van die partylc'ier ver·
eni~d optree, m:wr dan as volk ea nic lanf{er as party nie., E'U wd uadat alma!
beraadsl:\ag hct. Die deur het ook oop- ge;taan vir ~mder partye om aau te lSluiL
DOTSIKG
Maar baic kort daarna toon die par·
tyleiers dat hulle nog 'n party wil bly en nie be;-eid is om volksleiding te aan- vaar nic. Die Pirow-grot-p \'Oel dat daar in ooreensternming mt>t die nuwe gedagte iets nunts uilgewerk moet word. Die houdiog n1n eli(· party teen- oar hulle mts nie om ltulle binue die
verba.nd te hou nic, maar hy sien in hulle die opkoms van 'n nuwe party wat beveg en in die Idem gesmoor moet word.
Die Osse\rahrandwag w:1s toe re(;>cls sterk en op hienlie tydstip tree sy Ieier, dr. \':1n Rensburg, na Yore en stel die nnwe eenheidsgedagte skerp dog waar en waa1·agtig. Hy se ons kan geen Afrikaner wegstoot nie, en as die party dit wil doen, maak !lit geen vcrskil aan die Ossewabrandwag nie. Daar.die A·frikaners bly welkom binne die
o.
B. al is hulle nasionaal·sosialiste. Hy kon nie anders doen nie, want hy het die strcwe van die volksbeweging in hom beliggaam, die strewe om alle Afrikaners organisato·
ries te verenig.
Die p;ntyieier kon toe met. dr. Vau H(;>nsbur(T gepraat het oor die moeilik- ltcid, ma~u:-'iu plaas dat hulle dit. clocn, kom dr. :\!alan met agt nae op 'n op::-nbare yerhoog wat nie bedoel wa~
om he::mtwoord. te word uic, maar om die Icier Y:lu die YO!ksheweging in 'n
~le~te Jig Yoor i.e stel by sy mede· voll;:sgenote en in die oi;; van die vreem- des. H y lwn nog nie besef dat hy volksleier geword hct en nie meer par·
tyleier \'Jas nic. Die oorsaak van die tweede mislukldng was dus die feit dat dr. Malan partypolitikLIS was en gebly het, en nie omdat hy juis 'n slegte partypolitikus was nie.
Daar is uou cgter 'n derde eu laaste gelecnthei<l aangebied. In Jan. 194:3 het dr. \'an Rensburg die geleer\theid aangebied aan tlr. )l:'tlnn dat die Yolk as cenheid moet optree by 'n verkie-
~in!!:, al is dit dan ne-t Yir die oomblik.
Oaar.deur sou ester bewys word dat die volk saam in beweging kan kom. Die a:wbod was baie billik gestel. Die Ossewabrandwag sal sy steun \'Crleen as die drie republikein5e leiers mekaar lwn vind- 'n baie maklike voorwaar- do, want in die \·erlede i,; ooreenkomste, met vreemcles aaugegaan ten cinde 'n ,·erkiesing te wen- en ooreenkom om in elke kiesafdcling N·n goeie republi- keinsc kandidaat to stel. nan s.al che Afrikanerdom in bewegin«
sr
gewio- in- gooi. l\fure. Havcnga en 'Pirow"'het lnrllc bereicl Yerkbar om d~t. te doen.Dr. Malan, ester, weier,, en sy rede is dat hy nic 'n kultuurorganisasie ant·
woord oor politieke sake nie.
Dit wa~ di(' laaotc gelt>entheid \·ir die parL~·politieke leiers om saarn te korn by die \·olk in bewc·ging.
YHEES OOR\Yli\':\I~G Die rede vir die :~oorlopigc mislukking is dat die partyleier 'n nederlaag vcr·wag of selfs 'n nederlaag by die verkiesing IJegeer. Want as hy 'n oorwirt11in~ be- gec-r het. ~sou hy !!:t'gryp heL m• hierdie hillike voor1't(•l. Soos spr. die saak sien is daar 'n volksmisleiding aan die gang op ongekende skaal .. Die volk word opgesweep om sy .laaste xraste in te span, om met silwerkoecls ons vryhei.d los te skict, en di t terwyl die Icier nie glo en nie wens om te wen nie; want as hulle wen, sal hulle Suid·
Afrika uit die oorlogsverband moet ruk, en daarvoor sien hulle nie kans nie.
want as hulle opreg 'n oorwinning be·
geer het, sou hul!e moontlik kon oor·
win deur slegs {lie aanbod te aan- vaar. '.'!at sou dan die· prys sew~es
hct wat huile vir die oorwinning moes betaal'? Hoogst-ens 5 of 10 setcls wat hulle aan medc-reptrblikeine sou moe's afstaan. Is .dit 'n prys vir die vry·
neid '?
w
at is vyf setels as 'n prys om te betaal vir die oorwinning van jou votk '? llet prof. Du Plessis uitgeroep.Die stemmc word vir hulle op 'n skink·
bord aangedra, maar die antwoord is ,nee-dan_lde!" as dit die antwoord
DIE O.B., vVOENSDAG, 28 APRIL 1943.
Kommandant~Generaal Herhaal Verkiesingsaanbod
Gewese Partyleier oor Vergeefse Stryd
Die Ossewabrandwag se aanood aan die Afrik<mcrparty, die Nuwe Orde en die Herenigdc ?arty, nl. dat indien hul!e 'n verenigde front vir 'n verkiesing :tan vorm, .die O.B. sy volle gewig agte·r so 'n front sc kandidatc sal inwerp, is dcur die Kommandant·generaal, dr. J. F. J. van Rensburg, voor •n gehoor van ongeveer soo persone op Franltfort herhaal.
Dl'. Van Re·nsburg hct verkla:tr dat tOe die aaubod oorspronklik gcmaak is, die .. Hrikanerparty verldaar het dat hy dn:u\·oor te Yinde is. Die Pirow-grocp was ook bereid om saam te wcrk, rnaar het sedertdien beslui~ om gecn kandi- date by 'n Ycrkiesing te stel nie. Die Herenigtle Party het slegs ont\'angs Yan die aanbod crke11, maar sC<Clertdien niks \'ertler Yan hom Jaat hoor nie. Sy pe-rs het tlie aanhocl ook Yerswyg. l.;it
<.lie meerderheid van die kandidate wat ep:ter seclcrtdicn dcur die H.l>. geno- mincer is, wil die Yoorl,om asof vyan- cligheid teenoor clio O.B. die grootsle bvalifikasie vir kandidaatslmp iu daar- dio Party is.
.Die aand te\·ore het d1·. Yan l{eus- btu·rr 'n rtehoor \'Ull onrtevcer 800 per- son; op R.eit7. i.oeg;esp1:;:ek en »y Yer- ldar.ing oor die O.ll. se houJing insake 'n moontlike algemene verkie;;ing is -clam· met ewe g;root geesdrif as op Frankforc verwelkom. Op albei vel'- gaderings het hy dit heldemtoon tlat inclien daar geen uasiouale e~nlteids
front. ge\·orm \rord nie, dit O.D.-Iede
\Tv staau om te stem vir wie hul!e wil.
Di.t is Yanselfsprekcml, het hy v<:'r- ldaa.r, tlat O.B.-lede uie Yir Smuts- k:mdidate sal stem nie.
1u vcrbancl met-eli!.' O.D. se cenheitl- strewe he-t clr. \'an Hensburg gese dat a» met Gods genadc die Afrikanen·o·lk oor 50 of 100 jaar uog bestnan nie .. au daardic Afrikaners gesicn sal lwn word of lrnlle vool'\'aders lid Yan die H.P.
of die Afrikanerp::u·ty was en of bulle rooi of blou lussies geclra het nil:'.
Die O.JB. het sy stryd gewen. Na agttie.n maande van verocte aanvalle
I ·op hom uit aile rigtings is hy nog in
Suid·Afrika openbare vyand no. 1 van die Britse imperialisme. Se.ffs in die buiteland word hy er11cn as draer van .die Afrikanergedagte.
Hoe die O.n. die toets dcurstaau het, blyk uit die pragtige groei Y:lll sy Kooclhulpfonds gcdurende die onder- hawig;e t.ydperk. Spreker het verwys
11:1 die fonds wat die I-Ieren igde Party
\·eertien maande. gelede in die ]ewe ge- roep het om hulp aan die ge~inne van gelnterneerdes rc \·erleen. Destyds is Yerklaar d:tt die l!~onds in die lewe ge- roep is omclat die O.B. nie vir dam·die mcnse sou kon sorg nie. Die docl \·an
die :I:'onds was prysenswaardig, maar
die Part\' '1\'ltt vo]aens sv pers sc berir<- te, clke "dag groe~ se fonds hct dood- geloop uadat c:mgeveer £2,500 ingcsamel i:;, terwyl die O.B., wat volgens clie- selfde pen; daagliks k\1·~·n, H~ed~ meer as £30,000 tleur· miduel van sy fonds ingesnmcl en aan die gosinue n1n ge- interneevrdes uitbct::tal het.
van manne wat 'n oor!'Jinning begeer'?
:\b:tr die fcit is dat die partyleicling
\•:el 'n groot voonleel Yir homself sien.
Die volk sal verloor, maar• die party sal wen, en dam·om cloeu die tKtrty- leitling sy bes om die \'Oik te lnaL ver- loor. Hulle hoop om aile andcr repu- blik·eine uit die parlement te skakel so- dat net 'n groepie suiwer H. N. P .·lede daar sal terugkom as die enigste oppo·
sisie. Dau ~al d,tGr geen kompeti~ie
meer wees ,.i,·· die IE-ierskap binne die parlement nic. :1\et dr. :\fahn en lll111·.
'.Eric Ijouw en hnl keu rbende ,;a[ oorbl v.
H ulle hoop dat die twcede oorwi;,.
ning vir die party nil die verkiesing sal
!-\om. !Jan gaan hulle vir die volk wat vertoor het se .dat dit die Ossewabrand·
wag se skuld is dat hy verloor het, want die Osscwabrandwag het verkon- dig dat die parlemcnt uitgedien is waar·deur hy mensc van die stembus weggehou het. Die voll1 sal dan op·
staan teen sy eie beweging en hom ver·
nietig, ,en dr. Malan aileen bly oor as Ieier van die Afrikanerdom.
Oaar is een man wat hierdie 1aast2 mislukking nos op die laaste oomblik kan verhoed, en daardie man is
o.
F. Ma:an, het prof. ou Plessis onder dawerende toejuiging besluit.Ve n·olgens het tlr. Ya!l Rensburg verwys mt die gcvaar wat die opkorns Yan die kornmunisrne in Snid-Afrika Yir die Afrikancrvolk iuhou. Uit die :.mti-Christelikheitl van die Kommu- nisme, sy gelykstelling t\ISsen blank en swart en sy anti-nasionale Jeer, moet noodwendig die algehelc ondergang van die .Afrikanenolk spruit, indicu die kommUlliSHI€' in die l.;nie SOU sei)yjer.
Hy sal dan nic aileen 'n groter geya:n :~s die :c-:mpire wces nie, maar ook die Empire saa.m met die .Ahikanerdom
\'ernietig.
In hierdie krisis is die Afrikane>rvolk hesig met skindcrstories. het, spre];.er vervolg. Die O.B. is nie 'n clc-ksie- organisasie nie en hy n ::t geen setels vir hornself uie. Die O.B. as organi- sasie staan gehe<:l afsydig: en gttan hom nic met Yerkiesings inlaat nie. Hy het egtcr 'n :u1nbod aan die nasionaalgesin- de Afrikanerdom gem~1ak en 'n skrifte- likc verklaring aan dr. ::IIalau, a(h·.
Pi row en nm1·. Havcnga ges! nnr. Die verkl:tring is slegs in .;Die Vaderland"
woordeliks gepubliseer. Daarin is die dric leiers versoek on• dit te oorweeg om die nasionaalgesinde Afrikauerdom van die stembus weg to hou en is ver- klaar dat indien hulle sou besluit dat 'n Yolksdemonstrasie nodig i.s, hnlle dit asseblief vir die hcle Afrik:lllenlom moon tlik moet mnak om te stem.
Die OJ3. het die aanhod gedoen dat indieu hulle 'n verenigde front k::m
\'Orm en volkskandidate stel, die O.B.
in clke kiesafdeling; sy Yolle gewig ag- ter hulle sal inwcrp. Die enigstc voor- waarde wat die
o.n.
gcstel hEo-t, was tlat die kamli<late wat gestel word, konsekwcnt hulle vvaud in die llrirse H.yk en nie in med<:'-Afrikaners moet sien nie. Die O.B. weier on1 hom te .l:1at gehruik cleur ef'u \'::trr die drie P:niye of groepe teen clie andeT.Ondanks die bonding van tlie Her- e·nigde Party, hoop h:y dar. dit nie die Pinde \'an die saak sal wees nic, en dat Party-nominasies 11ie in die pad v:tn Yol kseenheid sal st.aan nie.
l\fKR. ntYS
0\In r·. Stoffel Bnys, L U.K .. het \'E'l'-
klaar dat dit. vir hom wil voorkom asof die Afrikanervolk voor groot gebcure staan. Van die Afrikanervolk alleeu sal dit afhang of dit sy grootste dag, of· sy ondergang sal wees. Hy is nio mecr onder-Icier van 'n party nie, om·
dat hv besef het dat die tvd om die volk in partye of groepe
te
Yerdeel.Yerby is en die volk, asook die bbuke beskawing in Suid-.Afrika alleen gerecl l<an word deur 'n heweging w:tt. nic vcrdecl nie. m:lar versarnel in een sterk mag wat ]~an optrek te-en die ,·olk <oe vyande.
Die O.D. bcgecr nie 'n nuwe orde 1lie, maar slegs orn die ou onle wa:nTOOl'
~oed en bloed opgeoffer is, tenrg te wen. Bramlwagtc word vandng uitge- kryt. vir Duitse S<1ppe, asof die dingo waarvoor die
o. n.
:;laan, nie ook die dingo is waarvoor die · Voorl rckl;er:;alles Hil gehad het nie. Die O.B. veg vir ra;;sesuiwerheitl, bestaaus,·eiligheid ,·ir alma!, om reg en geregtigheid. Die O.B. veg nie vir Duitse llasiouaal- sosialisme uie. m~ta1· ook nie ,·ir party<:' en groepe nie. Hy ve~: vir ;\ frikan(;'r- na:<ionalismo en -sosialisme en vir die helc volk.
Yo01-ts hct ::-prekcr verklaar tlat hy
srnoren~. sn•iddags en S:J.<lllS vir 'n par- ty geveg ht>L, teen rnede-Afrikaners. en al beloning wat ln- daarvoor «ekn· het was Suid-Aft·ika rs'e de<"lnamc ~"lan ·hier- di(;> oorlog, wat Suid-Afrika 1·eeds sowat
£2:30 miljoen kos. Hy Yoel oortuig lb:l rvan dat die parLywPse geheel nn- magtig is om ontslac te raak \·an die beur waarin char nie vrvhcid is om nit te buit en ~leg te s<~ nie. m;lar pligte teenoor mede-Afrikaners eu dissipline.
m:tgle wal. vaudag ~.v erf~nis uitbuit.
Dit sal :·dle<?n binne 'u gesagstaat ge-
Yoor!s het ntnr. BuYs Ycrskillcnde skinderstorics wat in v~rband met dr. Van Rensburg versprei word, bchandel en in vcrband met die pensioen wat by trek, meegedeel dat genl. Hcrt:...og per- soonlik aan hom ges& het dat hy dr.
Van Rensburg aangestcl hot tot Ad- minist.ratetrr omdat hy wil toesien dat dit in die toekorns nic vir Suid-.Afrika notlig sal wces om sy Goewemeur-gene- raal nit die buite.laud in te \'OCr nie.
Genl. Hertzog het hom toe rc<'d~ gekie-:>
as tockomstigc Goewerneur-geuer,lal van Suid-Afrika. Spreker het da(lrop p;ewys dat dr. l\.T.alan en sy Party Yir die wet ge-stem het wat by dr. Y<m l{enshurg se aanstelling t.ot Admini"- tr;lt·eur in die Yolksraad aangeueem is.
om sy pernsioenregte te waarhorg.
Studie met behulp van die be- proefde lesings van die Helpme- kaar Korrespondensie Kollege" is die
b~steen goedkoopste manier om u sukses in die lewe te ver- aeker.
ltl!EER AS 200 KURSVSSE Die H.elpmekaar is die enigste
~uiwer
opvoedkundige Afrikaan- se Korrespandensie Kollege in Suid-Afrika.
Reeds meer as 16,000 Studenf0 'het met behulp van ons lesinga sukses behaal. Ook U kan dit do en.
Pos die Koepon nog
vand~. . vir gratis besonderhede
Die Bcsturende Dlrekteur,
llclpmckaar Korreapondensie Kollege, Posbus 3512, Voo•·trckkergebou,
JOHANNESBURG.
Stuur my asseblte! beso~derllede omtrent t1 Korrespondeosle l{ursus~e.
Ek stel bclang ln ..•...••....•.••••••• ···-•
Nao.m ...................••....•.
Adres ...................... .
(O.B. 2S April 19i3) .......... ..
Bestureode Direltteur: Dr. H. G. Lutt!g, M.A.
(S.-A.), D.Litt. et Phil. (Leiden).
Mede-Direkteure: J. H. Gre!Jbe (voor3.), S.
N. van Vuureo, P. Joubert, P. J. v. z.
Hattingh, A. C. ,.. W. Stroll.
~ORRESPONDENSIE ~OLLEGE
Voortrilkkergellou 310, Hoekstraat 1S,
JOHANNESBURG Posbus 3512 lFoon 22-3512
.Voeg
DIE DAAD by
DiE WOORD
Rook
>RIL 1943. DIE O.B., WOENSDAG, 28 APRIL 1943.
; \'OrskiUc.-~:.
band met u·.
·ord, behanJ•' osioen wat £ llortzog p~;.
1L dn.t, hy
d ·l·
hct tot A;
il toesien ci r Suid-Afri1 ll't'rncu r-g~r
to \'Oot n ) ro-cds geL;,
neur-gener~dr
•I' hot dnar<·
sv l>artv '
bv
dr. ·y iot Admit.mugouecm : wnarborg.
n
;an die b6 [ e HelpmCf
IKollege·~
ste manif.!
we te v.er~
J RSUSSI!·
lie enigste Afrikaan·
College in
Students ! n.s lesing4 J kan dit
vandag
'
rhede
{O!Ie!,"'', ou,
: ... ~::~~1
···· ···
· ···
.uur~:.
M.;,~(
~).
1
(l·oors.}, l I
·. J. v.
z.
I
ilar 1
LLEGE
I
straat 10, .
, .. ~"
22-351~'
.D
~
Volk se Rykdom is sy Arbeidskrag
(D.L. 5/43)
Die Ossewnbrandwag gaan as Volkt~
beweging van die stnndpunt uit dat 'n I'Oik se rykdom nie deur sy goud, sil- wor en cdelgosteentes vertconwoordip, word nie, maar dour sy gcsondo ou skopponde arbcidskrag. Daarom is die gcsindheid van dio volkslid tcenoor die nrbdd vir die Osscwabrandwng vnu <.lio allergrootste belnng.
Dit is nie ~enoeg as ous slogs bescf dat ons net moct werk om ons dan~
liksc brood te vcrdicn of dat ons ons rolk en ons God deur ous atll\'id <lion nic. Ons moot daarby ook beset dat die mens aileen langs die wcg van pligs·
gctroue en skcppendc arbcid waarastise adel ::tan verwerf. Gesondo arboi<.ls-
1'( rrigting hou die mens uie aileen gc.-
>ond na liggaam en gees nic, mnar dit
!nat ook die cdcle in elke mC'n>; na. \'Ore tree. God hct ann elkc mons 'n roG- piug, 'n lcwenslnnk gegco. Die mens kan nie niks docu nie. Ilv moot work.
Die nard van die arbeid. en dio wyso waarop dit vcrrig word, hot 'n bclang- rike invloed op die vorming \'an ons lmrakter en solfs ons lewousbcskouing.
,Ledighcid is die duiwol so oorkus- sing", lui die ou spreckwoord. Dit, geld nie- aileen vir joug souus uio maar ook vir volwasscues. 'Vaunccr 'n mens besig is om nuttige work to vorrig, of wanneer jy gesonde ontspanning na. 'n dng so htu·de arbeid geniot, is daar nio goleonthcid om oor allcrloi slinkso planno on bo~e gcdagtes to broei nio en natuurlik nog mindor gclconlhcid om dit ten uit,·ocr to bring.
Ook moot ons nie uit die oog vorloor nic dat gctroue en nou{!:cscttc arbei<.ls-
\'Crrigting con van die vcrnaamsto mid- Jels is waardeu1· die mens homsclf innorlik dissiplinccr. Aangesien dit juis die Ossewabrandwng so strcwo i!i om ons volk to dissiplincor so<.lat ons rryhcidstrewe met 'n vcrenigdc km~
hcdicn kan "ord en die bandclooshcirl wat dcur die libcr:\lismo anngcwakkcr word, tcougegaan lmn word, heg hy bc- mndcr \·eel wanrdc aan die dissiplinc- rtndo invloed van die nrbeid.
Die Vol!,sbeweging saan dus van die standpunt uit dat op elke arbeidssc·
sltlkte volkslid •n arbcidsplig rus. Vir luiaarcls is daar nie plert in die volks·
lowe nie, veral nio vir mense wat op die arbeid van ander teer nie, soos maar al te dikwels die geval onder die huidige kapitalistieso stelsel is. Ook is dnnr gcen pkk vir werkskuwo>~ wn(.
op die genndc van nuder wil lccf nio.
Dicsulkes moot in nrbcidskampo op hul plig gewys en wocr ann work p;cwoond gomaak word.
Die dougdc van dio arbeid en die vor- pligtiug wat op clkeon rns mooL vall jonj!s af by clkc Yolkslid t nisp;cbring word. Daarom maak die Volksbowc-
~ing \'an elke middel gcbruik om !.Y lcde arbeidsbewus tc maak. In plnas van om tocgclnat te word om doolloos op straat rond to drentol of op knfce- 'toepc te staan en ginnegnap, \'lord die jcug in landsdienskampo saamgctrc!t, nie aileen met die doel om die vader- l;mt:sbotlem te versorg nie, maa1· ook om I1UIIe met arbeidslus te besiel. Ver-
dor word hulle aaugemocuig om in hul spaltrl,yd nllerlci nutLigo work te gnnn doon, by voorbceld om die tuine van ones vnn <lao to be-work of om mot,
\'nkansiot.yo op plaso to gaan work.
Dog!.on; word nangcmocdig om hul mocdors met nllerloi wcrkies in die hui~houdiug to help, om ande1· mocdors in t yo van nood of drukto te help of om •.migo nuder volksorgwerk te doou.
Die kind word Ynn lcleius nf gelecr on.
self to work so<.lnt. hullo nie condag \'ir arLcid hoef skaam tc w~s nie.
Gdukkig het die Afrikanervolk nog uio in so 'n groot. mate verleer om t.e work soos mot baiu andcr volko dis gc\'al is uic. Weens <lie oorhcen;cndo mvlocu wat die uitlander en vrcorude- liug onder clio llrits-Joodse kapitalis- lietic stl!b<:l in <lie ckonomicso lowe van uus l:lud vurk1·y hot, is die Afrikaner- vollt al mee1· en moor gcdwing om as wcrkncmers vir hul daaglikse brood
\'an die uitlaudors afhanklik to word.
On~ \'olk hct. tot. 'n groot mate <lie werkncmers in sy eic \'aderland go- word, vir vrcomdu uitbuiters om op dte votlighcid van ODS arbeid to teer.
lliordie tocdrng van sake het gelukkig ocn bclangriko voordool mccgebriDg.
Om<.lttt ous vollt gowoond is om to work hot hy nio vodoor om to work uie. Vir dio toekoms is dit van die allcrgrootste bolang omdat ons 'n toekoms tegemoet gaan waar nio goud en silwer sal tal nie maar wei ons produktiewe arbeids- ltrag. lu hicnlio opsig het ous as volk 'u groot. voonlcol bo die bnie vreemde- lingc wat in ous poorto ingosluip hot.
l\Iaar ous knu uio nnlan.t om op 'n :mdcr en wol cnigsius verontrustcnde aspek te wys nic. Dit is na:unlik die nciging by so baio Ynn ons om sekero soorte work as ,kaffc:rwerk" opsy te skuif. Scum; i.s by voorbcold skaam om 'u kruiwn vol gocd dour die strnat ta stoot, omdat dit dan kaffcrwork son woes. Ook is ons skaam om mindcr aangcnnmc work te docn. Die libera- lismo on ltapitalismo hot ons blind ge- mank vir die adel wat danr in allo arboid slmil.
Dit. is 'n verontrustonde aspek, want ons prant. so dikwels van segregasie en ous is <lit. almal ceus <.lat segrcgasic noo<.lsaaklik is vir die hnndhawing van clio bloodsuiwcrheid van ODS Yolk. Be- sof ons die vollo implikasies hiervan?
!Is ons die nie~blnnkos wil segregeer
moo~ ons borcid woes om uiteindolik ook soudor hul arbcid klaar to kom. Ons lmn dan nio moor van kaffenverl{
prant nio. Ons snl clio werk self mout.
docn. Dit is tyd dat oos volk die im- pliknsios yan sy sogregasiebeleid dceg- Jilt moot bcscf on bowus moot word
\'llll dio wnnrdo van sy cie arbeid. Ilier- dio plig rus veml op clke brnudwng.
Die Ossowabrnn<lwag staan in die tckl·n eu in die gees van die arbcid.
In die volgendo b~spreking sal ous ann- dar~ ~~e :tau die arbcid as ~ie ~uigste wt·~ \IMrlaugs <.lio selfstandtghetd v~n die gosin bevordor kan word en n.rbe1d as volksdiens, asook dis eise wat dit ann die arbeidsorganisasio en die ar- boidsbcleid stcl.
VAN ZYL, BOSMAN EN VAN lYL
(EDMS.l BPI\.
Kerk§aal-Gebou . ·. Voortrekkerweg
MAITLAND
~
Boere!!
Eindelik die oplossing om stabiele pryse te kry:
~
§tuur u vee aan ons---die firma wat aileen per graad en gewig daeliks bemark
Skryf oir bceonclcrhcda en p.:rmitte.
Po.bu3 22. Foon 5-2370. Telearammc : GEVIIG.
MAITLAND.
VERJAAUDAGKETTIJ.~G 29 April : Francina du Preez (George); 30 April: Chari du Plessis (Stellenboseh), Ann:~. Nieuwondt (Stel- lcnbosch), ~larthinuR J. Kilian (Port.
Elizabeth), Graco Brink (Sutherland);
1 raei: Johnuncs C. Elll (Port Eliza- beth); 2 Mci: Thomas Vcrmank (Port Elizahoth); 4 Mei: Hcndrik de Vii- liars (SLollouboseh), ChriH vnu Itijswijk (Stollenbosch), Andrew v. <.1. Walt (Kaapstud), J acobn Oosthuizcn (Ob- servatory); 5 Mei: Ilt'rmina Schmidt (Pears ton),
I•:
lise ~tndlur (Touwsri- vier).Malherbestr.
281 Capital Park
Foon 2-5~99
PRETORIA Reutc adrot vir plase, lcnlngt.
!Sl'RIK KOPI'll::!;: , C. lllyl van stuolc,
D
pragll~;e \'lch; la.ngs rl\'lcr, :;o mor!: role·JWnndo In ·1 krullpe verde~!, 7 mor& swt:crt·
!,'l'Ond waterlcllandc, wc1rcs oor 3,000 morg;
t,-vet·trcltwounhul::~1 wJudpomp, melllka.mct·, lmhl l>ulte~;cbouc, l<od~ttlilc, krnlc, niles l>al~
nctJica cu uceglll< op0cJ•It;. Prys £1,;;00 or tc rull vJr •u J>lnna In 'l'rn•U9\'nul. (Nu. 1()8).
Dl::>'l'RIK HOUXVlLLJ•:; l:i Myl Vllll Ali·
\Val Noot·d, ~ tnyl vatl 2 vtn~Jes, G30 Jnurg, gclcU u.an spruil, vcrdcd In ;; lmtnpc, &C- brol<.o \'cld, bale gocd vir cnlge soort vee;
mool Uttm, 2 vcldtltunmc, ~;oct~ lundc, lcwor ult»tckcnde korln&· en mlclicoeuto; ~;ocle
woonhuls, ~;root rondawcl, bulc st·oot wuen- huls, ~;root slnl, mcll<ltU:mcr, allcs onder oink·
dnl<kc. Prys £2,000 oc to rull vir 'n hoUvold·
vo plans In T•·uu mal. (No. lUU).
DI!l'l'RJK PAH'i!l: Ucabcwerltto )>lUna lu diBtr!k, 3 my! vnu olnslc, 650 mor,;, modcrne 12-verlrekwoonlluls, wacnhuls ~n nllo nodlge
bullc~o;~boue, bywonerhulij, 2 rontlnwcls, skuur VIr 1,500 •kapu, a110 l>lockumb<>m~. 11,00(1 wlnt;crdstokke, 3 th•mme. J>rys .1:~,100. (No.
170).
DlSTRIK ULOJJ:Mlo'ONTEIN: 300 morg, weens sy voordcllt;c Jigging (12 my! vnu Dlo.:m!onteln, ·1 my! Vll·!l l,'l'OOt stnslc) snl tlCl!U' nle makllk 'II me~r ~:c•klklo pick vir 'n mc!kery, h~cndcr·, vark- en t.'l'Oeutcboer- dery te l<.ry woc3 ole; vcrdcel In 7 kampe, wel\•uld ultstcl<cllll VIr ~;root· en klelnvce, on,;evccr 100 Jnort: pragtlse vlel en die hclo plans soet t:rMvehl: 8 mor~; knn besproel word wnarvu.u 2 more onder lusern; water·
voorslenlng: :; uuwo wlndpompo en ccn 10·
perdckrag scntrtcugaalpomp; r,crlcfllke 8-
\'Crlrckstaondakwoonhulo, wyo verandas, ''"arm en kouo water a.o.ngelU: motorbuJs, me!k- en cnJinknmers en ntdnk·koelstal.
Prys £6,800. (No. lil).
DISTRIK REDDERSBURG: 'I'wee pln.se aanmel<nnr, min of meer owe GToo!, kan snnm of aroonderllk ~;ckoop word, bcskou as va.1 dto beslo plo.so In dlo Vrystnnt, In·
dlen nlo In die Unle nlo; ccsnmentllk 2,2G3 morg, nlbcl s;oed omheln en In bale kampe verdcel. Plo.M No. 1: motlerno 12-vcrtrck·
woonhuls, 2 tnolorllulsc, ·1 pnltknmcrs, stnl en krnle, 0 knmpc met water In al die knm·
po. No. 2: •n 0· en •n G-vertrckwoonhuls, motorhuls, alai, lu·nlc, ens.; G l<nmp\', w&tcr In elite lmm)>; Rlctrlvlor loop onsevcer 3 my! deur die crond on f.!IO VOid bcstnnu ult vlaklo·, vlcl·, berg· en rlvlcrvcld en Is ult·
stekend vir crool- en klolnvcc, vecslcktes en pine onbekend; korlng en Jnlellcs word so·
kweek. MoontllkJJede vnu dlc ~;rood: Rlet·
rlvler kom dcur •n poort en die regerlns bet nl opmctlnsswcrlt lnnl docn om die poorl vir •u bcaprocllngskcmn op to dum. In •n nndcr poort Is reeds •n 1;root dnm (gevocd deur •n sterk standhoudcndo ronteln) wnt met dlo oonlu \'nn •n dam In eersgcnocmdc poort nnnmcrkllk ver~;root knn word, deur·
dnt,IVJ die poort In Rlctrlvlcr op;;cdnm word, sy ullloop oor •n bult g(l(ln en die wntcr In die dnm vru> die nndcr poort bring - on be·
perkto voorultsl~;te vir •n koper met knpltruJ.I en ondcrncmlng~,;eca. Prys £8 lOs. per morg. (Nos. 172 en 173).
VIr •n mcer ultvoerlgo beskrywlng van blerdlo en •n sroot vcral<cldcnhcld onder plase wat ons hot om tc verlcoop or vcrrull or opdros om u elc piM.S tc verlcoop of verrull skryt nan: STEUIDrEKAAR, die vlnolsc clendomsvcrllllpcr,:~. TeiCGT:UUmc ,.Dlli:NSTJG," Pretoria.
MARKAGENTSKAp V Iioee M.or~- Mark
KAAPSTAD
t)
DETAI..ING GESKIED ONMIDDEL·
LIK, WEEK:LIKS, MAANDELIKS
Of 8008 VERLANG.
BEST£ &:EI:BSE.NDE PJll'SE,
MINNAA.R & VAN SCHOOR
JC:ea.aQits G'CIITAV JI.ET~.
~- &-dlJ,
DRIE LEERWERK
I
·JIER ~ die gdeenthcld waar1·oor u t;C:wll·.;bet!
(a) Beste! •n Snkportefeu!Jo ('wallet') van eg!e Leer, nlcmplc omgcwcrkto butte nntc-6 dm. x 4 dm-Bruln or Swnrl met '0.13. • Vln&, Pcrdekop of Kocdei<Ot> In oor·
spronkllke pcrmanento klcure, teen 17/<l elk.
(b) "Speslale Mnnk" met •o.n.o WnJ>en, or selfde ontwcrpo op teen 25/· ellc.
(c) "Spcsla.le Populcre Mnn-k" In pras·
tlge gemengtle klcure met u Voorlcttcrs en Vnn, blnno lngeGTaicer In gcklcurdo Kuns·
skrl! en met cnlr;o Wupen op voorknnt teen 30/. tot £2 cllt. Koutnnt mot Bestelllnf:, POS\'ry.
Kontant by nrlewcrlng 1/6 cltstm. Te·
vrcdcnhcld gewno.rborg.
BE::O.'JiRt)NO-IJ:UNS·DlENt<."
J.>osbns 23~,
Botlllcllcm.
§choemanello- Dran.k
• • 0 0 •vm. KWALITEIT EN TEVRE- DENHEID DIE GOEDKOOPSTE
WYNE:
Fonkelwyn Lewenswyn Vermouth Hanekraai-
Cocktail Likcurwyn Ou Port Jeripigo Rooi Jeripigo, Wit Soet Musk.a.del Port
Worcester Hock Pontak
Spesiale Sjerrie Sjerrie
BRANDEWYNE:
Schoemanello Ekstra Spesiaal Brandewyn, F.C.
LIKEURS:
".!5 ~
~~~~
1. ~ 5.8
d.,s~
~2;a
c::l,..!i.,
Ql tw;
~ iL,jj
51-
3/6 2/6 3/6 2/-
2/-
1/3 1/3 1/2 1/2 1/1 1/11/-
lld.716 7/- 6/6
Kersie-Brandewyn 6/6 Anys-Brandewyn 6/6 Gemmer-
Brandewyn 6/6 Lemoen-
Brandewyn 6/6 Peperment-Likeur 6/6 Van der Hum 6/6
JENEWER LIQEURS:
~~~~
,.:i a.s-o
lol"'B"' ... t ..
~,..c.,..
~2!g
"'l:"'
~=~.,
~h.
5/- 3/6 2/6
3/-
1/8 1/8 1/2 1/2 1/1 1/1 1/- 1/- lld.lOd.
~~ I.
s
~~ c:l~
~l
8/6 8/6 6/-
6/-
5/6 5/6
5/-
5/- 4/9 4/3G/6 36/- 6/3 34/- 6/- 33/-
5/6 31/- 5/6 31/- 5/6 31/- 5/6 31/- 5/6 31/- 5/6 31/-
Lemoen-J en ever 7/6 6/6 Suurlemoen-
Jenever 7/6 6/6 Voeg by G/- vl.r k:t.~le en boUela, «'.0 l.Z/8 vlr vnatJio wnt vergoed sal word b7 teru~
sendlnog:. Ons !ewer dmnl< lu ons 1nlloue1'11 soi!Ulk ons ~·oorrnde "nn lnl•ouerb bet, eu alleenll.k op 'foorwaardo dat <llo l.nbonc.nl l>lnno sestlg: <Inc aan ons tcrog beaorg word. Wctu•
bottel 'k.:uu'ste !>an oos allecnllk In ons cw
bot~, ldulea drank •·erpak, wanr oullto drank 'n m.lnlmom PI'YII \Bn tl·~O beloop (t!f- vlr lnhouers l.ngeslult). lndlen gocdko~r I<U·
•les vcrlung word moet u u cle 1nllouuu unu ous BIUID',
Word verkoop In 1~1>oHol·ld611le& or G·gcl- UngvontJics ot GTOtcr. U kl.sslcn ~·nn 12 llot-- teiS kJ\n WS'D, Bmndewyu, Jene••er, Lll<cur, Vennoutll en Hnnekrnnl be\·nt. •.rennc:- K.!II.D, plna trelnge.ld ru\ sylyne, K.B.A, plu11 uclnkonunlssle. V.O.S. OODTSHOOnN.
Be stel van
JURGENS SCHOEMAN losbus 142. OudtBhoom.
1
~4~~ke AVBOB
Lode
Hootkantoor:
Roacnro- fonds
£113, ()()!)
St. Johnstraat 65, BLOEMFONTEII'1 Bcgra!nlsse, Klste, Kranse, Grafoto~
II ('
n
J1
I
5
Ill
kv
lJl
\
K .ES
j•
RAAL
rE ,
Bplt.
~S92,
1.m~.:
·o
~·•
iSE by
3-
VIER
DIE 0.13., WOENSDAG, 28 APR. 19-13.
O ns V «1lik & alll rHie
By die Graf RegiiDl
, Oio !;lryd wat die Osscwabrancl- wag s!.t·y, is in <.lie ecrstc plans 'n etiesc stryd," hot genl. J. A. Smith enige maando b(Ciedo gcso. In die huidige sLryd om dio ordes wat vir so baie 'n wedloop tusscn stelscls is, rnak uio waarheid van bogenoemuc stclling dik- wels verlore. Die Osscwabrandwag s&rewe daarua om die Afrikaneruom te ontworstcl a:Jn die nccrndo invloede 1·an dio libcralisme Nl hom weer Le 1·erhof tot, clio hoogtc van soclclike adcl wat, sy ,·oorgcslag verwcrf hot. Afge- sion vnu clio politioko aspek waar agtc·l"idnppery on bemoddoring aau die ordo 1·an die dag was, is d:l:\1" nog 'n andor belangrikc ,-eld wat. selfs 'n J!rOlcr bcclreiging vir ons Afrikaaose ,·olk inhou, en dit is clio lorrcin van opcnbaro en inncrliko scdclikheid.
Ondet· die liberalismo is losheid 1•an bcginsels op scdelike gebied voorgehou as 'n doug en onder die lra.pitalistiese uit.buii.ing is gebrek aan okonomiosc miudelll iugcsleep as vorskoniug vir sulkc los!Jnndigheid. )lcnige jong .Afri- kaner wnt uog bereiu was om \'as te kleef ann die bcginsels van sy Chris(.c.
like l•rfeni~;, is dour hicrdio ,versko- uing" aangemoedig om clio pad van die .Afriknnorvolk to verlaat on op die • altnat· 1·~n die liberalismo to gaau offer. Versnippering van dio gesonde gesinsvor'band en die kunsmatige same- holddng van jong mense in ons groot stede hot '11 Vl·ugbaro agtcrgrond ge- vorm vii· 'n afskuwelikc euwel om te ontkiem en wat vandag llosig is om sy vergirtendo wortels in ons vo:ksliggaam binne tc uring. Van kerkliko kant word dnat· IJaio gcse on gcdoon om hicr- dio uuwul in sy dodclike omvang to be- kamp, maar ook dio Osscwabraudwag met sy ideaal van 'u gesondo gesins- lewe, is gcroepe om as volksboweging alarm to maak teen die ousedelikheids- erfonis vun die liberalisme.
Daar is baie jong manne en moisies in dio golcdere van die Afrikanerdom wat nio mcor hul verantwoordelikheid tocnoot· hulself en die t.ookoms van hul volk besof nie, jougmanne en moisies wac al !.0 verstomp is uat, hullo te spog loop mot. uitspatlilille<.lc- v:m die duister wat hullo nan die Jig pro beer voorhou as kordaat. Hierdi9 mense moct bosef dat hullc besis is met die sevaarlikstc vyfdekolonne-bedrywigheta waarmee •n volk se bestaan ondergraaf ltan word. Die gcsldedcnis leer 0!1S dat .die euwcl van onsedeliltheid 'n vcrskynscl is wat hem openbaar by 'n volk wat besig is om to versterf. 'Vnnncer volke hul lloogt,epunt berc-ik, verval hullo. in 'n t oest.nnd 1•an bnndeloso onsedehk- beid wat Of die simptoom Of dio oar- sank van hul ondorgnng is. Kou het ons cio volk tydens sy onderworping vraagstuklw van die on \'Oik, wat, hom oormcesLer het, geiirf wat vir menige toeskouo-r to groot lyk om opgclos w word dour 'u klein volkie soos die Afri- knncrdoul. Maar tensy ons jcug ont- waalt, sal dit blyk .dat die grootsto tragedie wat ons vellt ingevolge sy enderwerpenheid oorval het, juis liier·
die feit is dat t:y- die pasgeborene-die siektevet·sltynsel van 'n sterwende ryk georf het.
Vir ons volk le daar nog 'n skono t.oc-koms voor, maar dan moot die jeug va.n va ndap; besef d~tt hullo 'n duro vcran !.wQordolililleid tcenoer die moe- ders eu vaders van die t.ockoms hot.
Elke jeng man bchOert in dio omgan~;
met 'n dame te besef uat hy teenoor 'n volltsmeeder van die teckoms staan, want sekorlik sal g~en trot so Afrika- ner bogccr .dat die moeder van sy vo!~
dio stompel van 'n sedoli!t-vervallcne moet
ura
nie, en dieselfdc geld vir dio jong n~oisio.Die O.B. het hom geroepe geag om hicrdic waarskuwing to uit teen 'n kwantl wnt reeds roep om openbare erkonning-soos dit in andor libcralis- ties-\·Orl'a!lo lando reeds orkcn word- want afgesicn van die godsdieostige aspck va.n clio snak, k~n goon voll>s- bcwe'jl;ing toelaat dat cite voile wat hy probeer dioo, vcrlnag word tot 'n. volk van iu~teloscs nie. Ons kan me as volk begin waar ander volke llul graf gevind hot nie- dis doodlds kan nio ons wiog wees nie.
DIE O.B., WOE NSDAG, 28 APRI L 1943.
Brokkies uit die Buite land
T UNISIE - DIE KEERJPUNT Il 'l DIE OOULOG?
lly gclccnthcid van 'n privnt.e vorto- ninrr van die rolprent ,Desert Victory"
het~veldmnarskalk Smuts o.m. die vol- geude gcso : ,Die veld to!};. under ~1ou sy cinde. Dit is mcrkwaat:dtg uat luer- die cintle sal kom op dteselfdc pick waar moor as 2,000 jaar gelcdo clio toe- koms ,,an die wereld in die Slag van Zam[L bcslis is. Dit kan gebeur dat die o-csldcdskrvwcrs van die toekoms die :.oestynvel~itog wat in hicrdie rol- prent uitgebceld word, en dio aansta:tu- de finale hewige drama in die punt van 'Iunisio sal bcskou as die bcslissendc oomblik in hierdie wereldeol'!og. Daar sal clio lot van die woreld nogeens be- slis word on die toekoms van die vry- lwid yan die mensdom verseker word.
Daardio cinde in die groot sing sal nou gou kem." Aldus veldmaarsknlk Smuts.
Dit is 'n geleentheidsrocsprnak m~t
clio ~ewono gcmeenplnse en as ~damg verdicn dit nie to vee! aandng nto. Om him·die redo moet by voorbaat, nan lescrs ,·oron!.skuldigiug a:tngobied word dat kommentaa.r op 'n gelocntheiustoe-
spra~.k v:m die Veldrnao.rskalk gclcwer word.
Dit. is volkome waar daL in dlo j:tar 202 v66r Christus by Zanl!~ 'n beslis- singslag plaasgevind hot wa.nr Hanni- bal, die gevnarliksle vyand wat die Ro- mciuso Ryk gehad hot, met sy ver- swnkt.o krygsmng verslaan is en J'Xar- ihago tot 'n uitcrs nadeligo vredc ge- dwiog is. Dit is ook volkomc juis cl:.1.t Zama. in daarclie dee! van die wereld gole hot wat vandag as 'l'unisio bekend sia:tn en waar daar op dio oomblik hard go\'cg word. Dit is ook velkome waar dat die wocst.ynveldwg, wat in die rol- pront ,Desert Victory" uitgcbceld word, clio Britto tot. in die punt \'an Tunisia govoer hE't,.
Hiermeo eindig die waarheid geba- scord op foite en kom die bespirgeliuge en voorspGI!iugs van die Yelclmuarskalk ann die bcurt. Hy \·ind ujL ,merk- waardig" dat die einde van die Afri- kaaoso veldtog ,sal kom op <.liesclfde piE.'k waar meer as 2,000 jaar geledo clio to<~kOIIIS ,·an die wereld in die Slag van Z:una bcslis is." Wnnrom viod hy dit modnvaardig as tussen die Slag van Z;tma en die huidige stryd in 'l'uuisio tog nio clio minste verband kan bcstaan nio? Die Slag van Zarna. het plaasge- vind in clio kerulancl van clio magtige Karthaagse ryk en dnarom kou dit be- slisscnd weos, terwyl die huidige stryd in dio stratcgics-bclangrike maar mag- tclosc Afriknanse protektorant, Tuni- sio, van 'u vcrslaando Frankryk plaas- vind. Vcel merkwanrdiger is die ver- band tusson die woud van compiegne van Novcm.ber 1918 en die weud van Cempiegno van Junic 1940.
,Monvnardig" vind die Veldmanr- skalk dit waarskynlik omdat hy nan die Aft·ikaansc veldtog allcsbcslissende eienskappe toekeo. Verklanr hy dan nio: dao.r (in '1\misie) sal die lot van die wercld nogeens (soos by Znma). be- slis word ou die toelwms van die vry- hoid van die mensdom versoker word"?
Dnar is waarskynlik baie min militore
<.lcskundiges wat met hi01·dio voorspel- ling van clio Veldmanrsknlk akkoord sal g;aan. Die pas aangestelde iolig- tingsheof ,-no die Britse vloot, admi- ranl sir 'William James, wnt onlang>:~
vorklaar hE>t ,dat hie1·die oorlog slegs gowen sal word as ons ons Jeer op dio Vastcland nan wal bring, sal moeilik mot die \7eldmanrskalk sc ,·oorspclliug akkoord gaan dat ,die lot van die we- reid" in '1\misic beslis sal word. Oort sal dit, mooilik gnan om 'n realis soos Stalin to oortuig dat. dio AfrikaanRo voldt.og die ,ware .Jakob" gaan wcos, solfs nl sou die rolproni ,Desert 'Vic- tory" wnt in Rusland vcrt.oon word out die pruttelende Bolsjewiste oor die mi- litcro prestasies van hul bendgenote in to lig, daar 'n ,wnro scnsasie" ,·cr- oot·saak hot. Nee, die landing van 'n Bt·its-Ame:rikaanse lect· op die V:tste- l~nd en claarna. die_ op1nt1rs na Bel'lyn, d1o hoofstad van clte keru1!1ml van die Spil, snl veol makliker uit, die naby- golec en industriccl-ontwildwlde Brit- tanjo as van uit die vordot· afuolcii en onontwikkelde Noord-:Afrika kau ae- skied. Dit. is moontlik dat. dio geski;;'d- skrywors van die toekoms, wnarop diG Veldmaarskalk hom berocp, die groot beslissoude vclcltogto in hiordic wereld- OOJ·lug uie op Afrika nie mu:u· op ander worelddclc sal vind. ,'\.s die 13ritse pro- paganda clio Spiltroepc in 'l'nnisie op slogs 200,000 skat, d~tn is dit selfs waarskynlik dat dio Afrikaause veld- tog, in vergelyking met ander reuse- veldlogte in die huidige oodog, dour die gcskiedskrywers van die toekoms gladuio as beslissen<.l beskou sal word nie.
VALB~ VOORSPELLINGS A~tngesien die- Voldmaurskalk hom wecrecus aan voorspellings ~ewaag hot on anngcsien gebeurtcuisso scdert 1 September 193<J so vinoig plansgoYind hct dat die kort mensliko gehcuo nie nltyd kou byhou nie, \'Oig hior nmt ouigo voorbeelde van waat·scggory soes gone-cm uit die Cape 'l'imos:
AI dio dcskundigcs in Louden stem saam dat Duitsland nio moor as 'n pam· mnnnde kan uithou met sy hui- dige voerraad petrolcum-produkto nic.
(September 1939).
.Brittnnje en l!'rauk-ryk sal (in die Wcstc) sckerlik nio :lan clio slanp ge- v:mg word nie. (Oktobcr 1939.)
Dio 'l'urksc verdrag mank <.lit seko-r d~tt Brittanje. en l!'rnnkryk 'l'urkyo ann hul kant sal he as hnllo goroep word om hul beloftc aan Roemo11io en Gric- koland na te kom (Oktobor Hl39).
Oedurende die cersto week van die Duitso im·al in Noorwci.i, hot die Cape Times o.m. die volgendo got.uig en voorspol:
Op land en ter sco word hul (die Duitsers so) kriminelo ondorueming (in Noorwco) aan skerwe gcslaau.
Dit is hoogs onwaarskynlik dat eon (van die Duitse sol date in Noorwce) ooit. wcor die vaderland sal sieo.
Dit is nou seker clat indordaad min ( '·nn die Duitsers in Koorweo) kan out- snap . . . Die eindo is sckot·.
liiorclie voorbceldo van grootpratc- rigo on wcnsdenkerigc valse voorspel- lings, wat maklik honderdvoud ver- mouigvuldig knn word, is nio tot con of andor van die oorlogsvooronde state beperk nie. Dit is nou eonmnal so dai die waarheid die eersto ongoval in 'n oorlog is. Om dit to bescf is om enig- sins t.eon aaklige ontnugteriogs be- skerm to woes.
Lie we r Ont wap e nde Vo!k as
Verslaande Party!
7
n
In sy tocsprnak voorvorlodo week in Raapstad het genl. J. A. Smith na Duitslnnd en Frankryk vorwys as voor- be.elde van volksbcwegi ng en party- regoriug. Die een hot binno scs jnar magtig geword en-clio andot· hot weens die pnrtystolsel ondanks sy oorwin- niugsbnit in duie gestort. 'n Pragtige voorbcold van partypolitieko onmng word gogce deur die Brit.se- joernalis Douglas Reed in sy bock Disgrace Abounding. Hoewel die skrywer as Brit die Hitler-bewind ::~lcerp l'eroor- deel, hct by ook gecn tycl vir die ou- rnng va.n die partypolitiok nie. Op bl:tclsy 157 verwys hy na Engeland se gobrck nan bowapening kort voor die nit.brcok van die oorlo~, en gee clio volgcnde oorsaak dnarvoor :
,In 1933 het al sy dcslcundiges in
Europa die (Britse) regoring gawaar- sku teen wat aan die kem was. In 1!)36 hot die Britse bowapeniog op pa- piei· nan die gang gekom. Is dit werk- lik nou, in 1939, onder wcg? \Vaarom is uit uie in 1933 of 1934 begin nie?
Stanlcv Baldwin het in November 1936 in antwoord op hierdio bcskuldiging geso dat ,volgeus my moning' dit ,die vllrlics van die ve!'l<iesing gewis sou bctclte:1 hot as ens aan die land sou se dat Duits!and besig is em te bcwapen en dat ons meet bewapen. Dour tot 1935 to gowng hot, hot ons die vorkie- sing met 'n groot meerdcrhoid gewen' .:' Vir die partypolitiek is dit dus bate bclangriker om 'n verldesing to wen as om voorsorgmaatreiils to tref vir die
land so bcskerming!
RAM ME
Opreggetcclde Wanganclla Rnmme teen bate rcdclike pryse. r<udde Ramme
!3-10-0 tot £10. Stoet Rnmruo £12-10-0 en l:lo~r. Groot ltarknsso met utt- st.nande kwalltctt en Icnste dte ken- mcrlte. Skrywe aan: J. 11. ~IOOL
MA."', i:llcrlno, P.S. Crndoclr. l•'oon 712.
VOJLK§K A§
GEE: 3!% Rente op Vaste Depo·
sito's vir twce jaar.
3% Rente op Vnste Depo- sito's vir 12 maande.
2~% Rente op Deleggiuga- sertifikate - opvor- derbaur mot 3 maande kennisgowing.
2%
Rente op Spaarreke- ningo.V o lkskas ( Koop. ) Bpko
(Opsertg kragten• dle S::ollpnatlows Wet)
Hoofkantoor:
\/elkskas-gebou, sontrnal~trast,
PRETORIA.
~
Die Volk oe Banll.Somers -
P AK KE
H
IERDIE soen sal sei-u behoefte he ann 'n deftige Somerspak.W aarom twee- kcer sovcel be- t :\ a I \"ir 'n Snycrspak a s ons u een aan- bie<.l teen slegs
Die pakke is nM.jies a f g e- work en die kwalitcit i s vnu die beste. · Verkrygbnnr in Dnbbel- en Etl- lrelbors.
Silwerpleet Sigaret.dose mot. die kaart van Suid-Afrika waarop die Voortrek- kerpnd aangedui word. 'n Pragtige
geskenk; slegs 10/6 elk.
(Ko-operallcf) Bcperk
Oercgtstreer onder Wet No. 28 van lll22.
Posbus 909,
VcoUrelXII.elllU'O:lO,
MIDDELBURG5 Tr:>oavs.nl.
PRETORIA.
N:b;o-.Jtot<tatl'&.S.ti,
GROBLERSCA!..,
Tmruv~.
Eienaar: 0. D. DE I<OC'(
a.tcnte vtr Pootl8<1 eu Q.rd. Vrnsmo~ro
T OT ffJ D IIENS!
V.illJ,i{, AANB!tVEU ..
::
DIE O.B .. WOEKSDAG. 28 APRIL 1943.
!Pad van S.A.
Van Dwase
Loop deur die Bloed Prof. Du Pless is
,Die partypolitiek se Jeer was die van die moontlike, maar die Ossewa· brandwag s'n is die van die omnoontlikc. Aneen deur die volledige waag van alles kan ons ons do21 bereik, en om hicrdie gees te ontwikkel moet ons aile berekcning verge-at en net een oorhou- my volk onder God se Ieiding,"
het prof. L. J. du Plessis verlcde Dinsdagaand voor 'n groot gchoor in die Stellcnbosse Stadsaal verklaar toe hy en dr. P. J. Meyer 'n Ossewabrand·
wasv,ergadering toegespreek het onder voorsitterskap van hoofkomdt.
w.
R.Loubser.
Prof. dr. K E. van Roo"en het met gt'bed geop<.>n. •
'n Verslap: vnn dr. J!.Tf:'y<:r &e toe-
~praak \'f:'r:;kyu afsond~l'iik in hierdie
uit~awe.
Prof. Du Plessis. wat l<:ier is \'an die o~sewabrandwag se beleidsafdoling, het gepraat oor die Osscwabrandwng as he·
w<>ging l'ir ,·olkspolitick in tccn<:.telling tnC't die partypolitiek. RceJs sedert sy ont&t.aan was die Ossewabrandwag toe- gE->pits op volkspolitiek, maar ous het t!it kultuur geuoem omdaL ons uog nie
· n duidelike ouder;keid tusseu party- po!it.iek eu ,·olkspolitiek gesicu het nie.
n;~ het begin as die omraming ,·an die ,.Ndediging:;mag wat ons ,·crdcdiging
· o eieodom van die volk wou maak.
Hierin is h,· ecrler belemmt:or denr mnr. Pirow as n;in~tl'r en sy nakomelinge.
~l'lfs dr . .i.\falan het met die Cradocksc ooreenkoms die O.>sewabrandwag as ,·olk:.politieke bcweging a:tn,·aar. In tlaardie ooreeukoms is ,·erklaar dat die O.B. onderneem dat \'ir partn>oliticke dot'leindes die party die lig::ta:lm ,nl
\\'ecs, maar dat hyself die rcpublikein~e id(·aal van die Yoortl'l·kkN·s S:ll beYor- ller. En wat m1s <lit and~1·s a~ ,·olk>- politiek?
Volkspolitiek is 'n saak
