Geregistreer aa11 die JloofposlraJ 11:>r n:s 'n Nun::;
OOJEO fi~OET F AKK· JEJL I8~ENJDA·G
OORJHlANDIG
0 0 0At\AN "TIJE ?
Jrg. 6. Kaapstad, Woensdag, 30 April 1947.
oor Betekeni§
Die J{ommandant-generaal, dr. Hans van Rensburg, rig onde•·- staande OIH'Oep ann oucrs en offisiere van die Ossc\\'abrand\\·ag:
,Die st•·.rd \\'at ons vaders begin het, Sal woed tot ons sterf of gewin het."
- -- - - -· ---- -
Nr.
22. 1
Bostaande besieling van die digter het vii· die lede van die Afrikaner-Stryclbeweging, die Ossewabranclwag, besoncle1·e be-
en betekenis as dit nie op dio jeug van daa.nlie volk gemil\ is nie; as dit nie so aan die werlc gaan dat tlit la.tCI·, wanneer die strydende gcslag se uur slaan, die fal\l{el van <lie stryd aau die opkomende geslag Imn oorhan- rlig met die bede: ,Dra die fak- kel verder .... na die best cm- Die konfernesie van ministers
van buitclandse sal<c in Mos- kou, wat die v1·ede met Duits- Jand en Oostenryk moes bep:an, het verlecle wcel< ten eindc ge- loop sender dat enigc oereen- stemming bereil< is. Die Russe was stug en ontoegeeflik op 1 alle belangrike en onbclangril<e
punt e.
Hoewel genl. Marshall en Be- vin ,·elgens die pers sou gese het dat huJ:e nog hoopvol is oor die toelwms, betel<en hierdie mislul<l<ing inderdaad dat Euro- pa in twee politiel<e en militere.
kampe ben·ies is, wilt die ver- houdinge en agterdog tussen Oes en Wes by die dag sal laat toeneem.
Dil is tlan nul< reeds helu•nd dat Rusland hesig is om sy J)uitsc luygsgcvangenes in die Hooi Leet· te stop. J)uitso ln-ygs- gcv::wgr·ncs in Suid-Afrilm wio
l\farshall
sc familie !n <.lie Hussicse be- set tingsgebicd \'el'l-cer, hct;
<lringende vcrsoclw \'an hul l111isc ontvang om in gecn om-
Rornma nn
Nog In lewe
Sapa-Reuter berig dat die Britse polisie opdrag aan aile v.:e£>velde. ,·eral in Egipte, ge- gee-het om op die uitl<yk te
w~s vir 1\lartin Bornmann, Hit- ler se adjunk, wat deur die Keurenbergse hof in sy afwesig- heid ter doocl vcroordeel is. Die vermoede het voorheen bestaan dat Bornmann in Berlyn gedoed is veer die eincle van die oorlog.
(Vervolg van l<olom 5) O.B.-Iwmmnnclant en O.B.- 1<emmandante, u taal< is om te sorg dat die jeug wat reeds ann die werk is, of wat in die nabye toekoms aan die we1·1< kom, in- geskakel is in u organisasie ...
en wcl as UITERS BELA:>lG- RIKE DEEL VAN DAARDIE ORGANISASIE.
1.iAAK STERK DIE OSSE-
W ABRA:-JD\V AG VAN MoRE E:--1 OOR':\IoRE.
':\fAAK STERK DIE BOERE- JEUG!
J. F. Yan Rensburg.
standighcde na J)uitsland terug te l•ce•· nie, aangesien die Russe Duitse seuns wat militcre ou- derdom bCJ·eil•, opl•ommandeer
\'ir opleiding in Rusland.
' tel,enis. Aan die ecn l<ant om- dat tlaardie lied en daardie woorcle op 'n gcsl<iedlnmclige oomblik cleur agt-en-vyftig van ons kamcrade wat in lcwensge- vaar vet·kee1· het uit voJ:e bors gesing is, toe hulle in die ondcJ·- grondse gevangenisselle van die Magistraatshof te Johannes- burg op aanl<lag van hoogvet·- t·aad gelc het. Onder daarJic omstandighede was die .,Lied ,·an Jong Suid-Afrika" werk- lik 'n bekentenis dat hulle hul O.B.- en S.J.-eed gestand gaan doen. l\Iet die ,Lied ,·an Jong Suid-Afril<a" op die Iippe het hulle hu:seiL op die altaar van die Afrikanervryheid gelc.
1\Iaat· ook verder as daardie agt-en-vyflig man strek die be- tekenis van die gedagte wat in die lied behels is.
OORHANDIG
Geen voll• se st.rytl het inhoutl
ming toe!"
MA.AR WAT
GEEN JEUG IS FAK·KEL OOR NIE?
AS DAAR 01\f DIE TE NEE:'vf Dan was die hele stryd te,·et·- geefs! Onbaatsugtig ... ja, ool<, soos in die ge,·a: van die O.B.
se stryd, histories en .toegcwyd. :Maar nietemin ... te,·ergeefs.
Laat ons asseblief ,·erstaan dat die Boerejeug (die Jeugbe- weging van die Ossewabrand- wag) vir die hele strewe en die hele toekoms van die Ossewa- brandwag van deurslaggcwendc betekenis Js. As lwmmando·s van die ,Groot O.B.'' (soos die Jeug ons noem) we! decglil<
hul kommandopligte teenoo1· die Noodhulpfonds en teenoor die
hldiras® ~m~ft®bndar~ ~~sw
Vtal~~~ ~©&\ruJm®nt~ U~t r
Onwettige Binnekoms In Unie
Die r egering beskik oot· genoegsume inligtin g om scker t e wees dat danr van t yd tot tyd onwettige
lndicr-immigrant~oor die greuse
v~u~af h~mrstn~ed ie land hinne sluip son der dat ' n haa u oott weer dam·na kraaL D1e Ume sc gt·e n se word slegs op 'n paar p lek ke hy die S}>oodyn hewaak en die
Olt·weHio-e aankomelino-e maak hicrvau ge h r n ik om te voel en p er moto r hiune tc sh~i]). As liierdi: onwe ttige perso n e n ic per toeval later me t d ie ge wo n e la ndswette in hoLsin g k om n ic, : is dam· geen under ma nier waarop lmJlc aan d ie man gehring kan word n ie . Versl,cie llCrsone is op bierdie man ier h etr ap.
Daar bestaan ool• gTond om sommige dolmmente wat van die Indiese rege1·ing aflwmstig is en ,.,aari.n die idcntitoit van , wettige' immigrante verstrek word, in twyfel te
trfllc In werldil<heid hot hie•·- die persono geeu reg om die Unie binnc te Jwrn nio.
AFSPRINGPLEK Hierdie insluiping oor die
grense vind plaas tussen Trans- vaal vanaf Suid-Rhedesie en Mozambiek, en hoewel die rege- ring daarvan bewus is, kan hy dit nie verhoed nie, omdat clic
(Vervelg op bladsy 8)
MlllilJHI:I!il!Ul8li:I'CI'III'Illl EJ1ili!DII:II8'11 'B'
As gevolg van <lie oorlogs-
\'en\'oesting het <laar 'n groot vraag mL Iwrlddok- l;:c <lwarstleur Europa. ont- staan. Die foto toon 'n
\\·erker wa t besig i~ om die Jdok af te t·ond met die ,aansldct" \'an dif' verguldsel. Ily .'.s gcl•let>
in 'n beskei·men(le pal•
ten cinde hom te vrywaat·
van gc,·aarlil<e gas::.e.
van Jeu g
gedagtegang \'an die Ossewa- bl and wag nakom, maar hnlle be•kou die .Teug as mimler be- Jangl'il• of sclfs as oorbotlig ...
dan is <la:tl(liC Kommando's, ten spyte van al hul ywe1·, bcsig om ln!l cie tlorl en hul cie toelwms te verydel.
BUITEI'\GEWONE VOORREG Die Ossewabrandwag het die uniel<e voorreg om op 'n ge- sl<iecllwnclige oomblik in ons
Ge•il. Di•·lt. van Rooy vell<slewe besenclere besieling aan die Afrik::merjeug te l<an.
bicd. Daal(!ie vooncg het hy danksy die taaie en moedige strycl wat hy in ses jaar· se Em- pire-tronl<e en l<onsentrasie- kampe sander \Tees of blaam ''olstl y het. As hy <lie bcsie- ling nie OJ.l die jeng oordra nie, is dit nie omctat die uesieling nic, maa1· wei omdat die Jeug onthreclc :\let antlCJ' \\'oorde, die Os,;rwauraud\\'ag moet sorg tlat hy die geledere ,·an <lie jeng yan die Afrilmnenlom stcrl\ en doelbewus organiseer.
DAARTOE IS DlE BOERE- JEUG VAN DIE OSSEWA- BRANDW AG DAAR.
Ons hct reeds die kern van die beste en mecs teegewyde Jcugbeweging wa.t ons volk nog ooit gehad het. Seuns en mei- sics wat nie net die stryd van hoarse l<en nie, maar in baie geval!e die stryd meegemaak het, terwyl hul vaders of hul b•·ocrs as politieke gevangenes in Iwnsentrasiekampe en tronk- selle gesmag het. Ons taalt is om daanlic jeug ten YOIIe te ondcrsteun E'n, waar <lit nog nie pcsge\'at hct nie, dit te stig en cllw ldnd vau c!l\e O.B.-gcsin by die Jeughooflm·artier aan te n;cld, as daar nog nie 'n plaas- lil•e ''eldlwrnE'tslmp ,·an die
I
noc•·cjeng bcstaan nie.I
DIE JEUGLEIER Tn generaal professor Dirk
I
Jeier soos ons een van Rooy het ons 'n n!e altoos Jeug-I
sal l<an !try nic; besield m~t'n liefcle en 'n 1toewyding v;r ' die jeug van sy Boerevoll' en
I
vnsberade om daardie jeug na 1 clie hoogtes te voer. MaarI
claartoe meet hy tot die jeug die neclige toegang luy.I I
II I
I
O.B.-vader, O.B.-meedcr·, u taalc is om te sorg dat die band tussen die Ossewabrandwag e-n u seun of u dogter sonder ver- suim gele word. As daar· geen plaas:ike Jeugveldkornetskap is nie meld hulle dan aan by die .Bo~rejeng-Hooflm·articr, I\Ieyer grbou 9, J<erhstraat, l'otehef- stroom.
(Vervolg in kolom 1)
BLADSY TWEE ,DIE O.B.," WOENSDA.G, 30 APRIL 1947
ADJ1UNK KeGo
T R E I \ NA GEORGE
Gis§ill1lgs oor Politieke
Kombinasies
Braaiv8ei$ Op StellenboS>ch
'n Braaivleisaand wat die O.B.-\'l'Ottekommando van Ste:- lenbosch gehou het op Sater- dag, 12 April. was 'n groot sult- ses. Die doel was om Brand- wagle gesellig bymekaar te bring en fondse \'ir 8 Augustus
(O.B.-dag) in te samel.
Genl. J. A. Smith, Adjunk- kommandant-generaal van die Ossewabrandwag. wat die afge- lope sewe jaar in \'Oilydse diens van die Ossewabranclwag ge- staan het, en ook in die afgc- lopc paar jaar die adminislra- tiewe werk van organisasieleier behartig het, heL besluil om hom naby George n1etterwoon le gaan vesUg, w:tar hy 'n plaas gekoop hel. Gcnl. Smith bly nog. Adjunlc-Jcic.r· van die Ossown- branclwag, :unar· sal in die om- stan<Jig·hede nir mcer· bc,la~ wccs
met die orgauisasiclmntoor nic, wnt nou na l'a·ctoria oor-
~;eplaas word.
:Met die sitting van die Uit- yocrende Raad van die Groot- 1·aad 'n paar wel'e gelede het genl. Smith sy besluit bekend gemaak. Die \'Oor·sitter, genl.
ds. S. J. Stander. het met opreg- le spyt ,·an die stap kennis ge- neem en ook die K.G .. dr. Hans van Rensburg, hel met waar- dering Yan clie dienste van genl.
Vergadering Van
· GenU. Smith
Die 1\djunk·IC.G., gcnl.
J.
A.Smith, sal op Donderdagaand, 22 Mei, 'n vcrHadering in die Hofmeyrsnal, Knapstad, toe•
sprcck, by wattc~ gelcentheid doar ook dcur die Kaapse offi·
sicre en Brandwagte afskcid van hom H<:neem sal word met die oog op sy verhuising na George
~~~~illrc!ff~.ffi!millmi~J~m~~~~
@JF~@JE~ @}M{
JMHEIElffi. ~1rEUW
Die Sni!!-i\fril>aanse Xoodhulp- liga \\'at so !J:lS 'n snb-lmntoor
\'ir tlie orj:-ani'-a!iic in BellYiiJc gcopen hct, doCn 'n dringendc oprocp on1 ;.leun en fondse iu 'n Ycrldal'ing wat deur die orga- nisccnlcr Yan 1\anpland, mnr. S.
van Hf•nshurg, aan Dle O.R. oor- hnntlig is.
Die Suid-Afrikaanse Nood- hulpliga is die afgelope twaa!f jaar bcsig om die Afril<aanse volk op gcson.clhclclsgcbied te dien, en hct in hierclie vcr·band sowal 10,000 verpleging- en noodhulpgeva lie behandel. Die oorgr·ote meerdcrheicl van die gevalle wat verpleeg is, was persone wat minder bevoorreg is.
\\'at gesonclheiclsop,·oeding betrcf, het die organisasie 3,000 lesings en praktiese de- monstarsics gehou om sy per- sonecl \'OOr le :ig. Geclurende hierdie tyd is 3,760 persone op- gelei.
Aan clie \Vitwatersrand het die gekwalifiseerdc personeel clie medewerl<ing van die Arme- sorgraad Yan die N.G. kerk, en sowat 700 minclerbeYoonegte gevalle is behandel. Aan 'n groat aanta! persone is cloklers- hulp verleen en ann baie is gra- tis medisyne geskenl<.
FOJ:\DSE
Ontsaglik baie Conclse is dcrhalwe nodig. ,Afrikaners steel< u hand cliep in u sa I' en gee u groolste bydrae. Hulp aan die Suid-Afril<aanse nood- hulp:iga is hu!p aan 11 volk,"
lui die oproep. Verder word 'n beroep gedoen om takl<e te stig waar nog nie lakke be- staan nic.
Aile bydracs en tHl\'l'ae moet gerig word aan die Organiseer- der, S.A. Noodhulpliga, Voor- trekkerweg 193, Bellville.
GEKL. J. A. SMITH J. A. Smith as Organisasieleier·
melding gcmaak. Die taak was geen ligte nie, en die eise wat dit aan die tyd en l<ragte van die bel<ieder gestel het, was kwaai, het hy gese.
Die Uit\·o~rende Raacl het die .Acljunk-K.G. Yan harte be- dank vir sy toewyding en be- sluit dat die organisasiekantoor na Pretoria verskuif moet word.
Die A.cljunk-K.G. het beldem- toon dat sy dienste nog steeds lot besldkl<ing van die Bewe- ging staan, a~ sal dit nie meer in voltydse hoedanigheid wces nie.
Genl. Smith bly nog in Kaap- stad tot die cinde van M.ci, en by 'n latere geleentheid sal for- meet van hom afskeid geneem word. Aile sal>e betreffciHle die organisasiehoofl>wartier moet
\'Oortaan na Posbus 1059, Pre- tot·ia, gedg word.
Snaakse Plel{ T oegewys Aan . Ossewabraumdwag
Die politiclcc partye het tlie afgelope ty<l 'n hele trommelvmu·
bcspicgclings oor· scttc en tcensctte in hul persorgane gehatl wat gewissel hct van ~cl(versel,ea·de stellings tot: die willlste \\'ens- lienlccry.
Die sluise is geopen deur 'n berig in die opposisiepers <.lat die Verenigde Party pogings aanwencl om die lwmmunistiese oorsl<iet van die Arbeider·sparty nader tc trek as 'n bondgenoot.
Daat· is \'erldaar· dat g('nl.
Smuts onlangs mecgedccl is dat die Vercnigde l'ar·ty in die stcdc maar swak sal Yaar indien daar onafhanl<Jilce )(andidatc teen ~y
lmndic.latc ge~tel word, Yerai non na die \'Cr·eniging \'an oppo- Sisieluagte. Al uitwcg wat die Verenigde Party teen so 'n ge- vaar· kan sien, is om met die oorblyfse:s van die Arbeiclers- paa·ty 'n verdrag te sluit ten einde driehocldge gevegte wat die sctels aan die opposisie sou kan gee, te vermy. Verklaar is dat scl<ere lcdc van die Arbd- dcrsparty, onclet· wie mm·. J. R.
Sullivan, lc vinde sal wees vir 'n clergclllce ooreenkoms.
ANDERSOM
'n Paar clae !ater het die Cape Argus geantwoor·d met 'n tcenbewcring clat die H.K.P. be- sig is om die A rbeidersparty le pols vir 'n \'erkiesii16SOoreen- koms. \'olgrn!'l die brr·ig sou die IJ.N.P. :1an <lit' At·'l)cidNs ten minste ncge :,ete.ls aan dir
nand waarborg, maar die Ar- beiders sou eercler samewcrl<ing met die Verenigde Party oor- weeg.
Die wi:dste broldde politiel<e ,nuus" is egter deur Arthur Barlow se weekblad opgedis. Sy politieke korrespondent, wat daa!·mec spog dat hy baie selcle 'n fout maak, weet te vertel dat die Duitse geinterncerdcs nou weer met die oog op die cor- log met Rusland genaturaliseer sal word en dan vir genl. Smuts in die verkiesing sal stem.
,Daar ·bestaan gl'en twyfrl nic dat da:u· 'n vct·andering by di<' .lmbinet en 'n groot aantal pnr·- lementslede in get rce het ten op- sigtc Yan die Suid-Afril;aam;c Duitsers," aldus <lie blad.
WILDE BEWERING
Die grootsle ,·errassing van die aancl was die onverwagte besoek van die cggenotes van die K.G. en A.K.G. - mev. dr.
Van Rensbua·g en mev. J. A.
Smith. Ons waard()er hul be- langslelling.
Die toespraak van genl. Erika 'l'l'lea·on oor indrukke van Ame- ril<a het groot !Jyval gevind.
Ka afloop van die toespraak het die studente-lwmmando 'n l<ampvuur gchou en 'n aange- name gesel:ige atmosfeer ge- sltep met grappies en gesa- mentlike sang.
:::.rnre. Botha en Fourie, wat onlangs uit die ge,·angenis vry- gelaat is. het ook een en ander ,·ertel \·an hll! onden·indings gedurende die jare ,.at:~ ge,·an- geneskap. Die ,·ertellings was grappig maar die gehoor het ter·selfdertyd 'n bese( gekry ntn wat die jong mans gely het en dat bulle geloof in die O.B.
onwrildJaar is. - (Ingestuur).
was nic soos die Nasionale Par- ty nie, wat voorgegee het om aan die kant van die ander man te wees, maar nooit iets gecloen het nie, dog tuis gebly en dit vir politiel<e oogmerke gebruik hct en geen geld bygeclra het om die gei:nterneerdes te help nie.''
,SOLDATE"
V~tr§klmi~i~~ W~lOil FK(Jru~~Ir ... ~tan~b~~H@l
Dis egler nog nie al nie. Die Jwrrespondent waag dit om tc beweer clat die Ossewabranclwag hom ook agtcr genl. Smuts sal inwerp! Daar sou dan 'n groot gedeelte in die O.B. wees wal voel ,dat hul toclwmstige tuis- te by die Smutsparty moet wees en nie by die Malan-party nie.'' En dan hef die blad clie volgende lofsang oor die Osse- wabrandwag aan: ,\Va.t 'n mens oolr a! Yan die Osse\\'abrandwa~
ondet· Ieiding ,·an dt·. \"an Rens- burg mag se, moel mens cri<Cn
· dat hierdie groep by hnl ,.lm- nonne'" gestaan het l'n ber<'id
\\·as om gc'internect· tc word.
Hulle was in werltm>hei<l ·rl'-
beUe,' soldate wat aan die ander·
Jmnt geveg het. U mag nie liaarvan hou nie, maar hullc ht'l die moed gehad om <lit te doen.
Hnlle was die mense wnt die geld bymelmar gcmaal' het om die vrouc en ldndcr·s van die ~c
intornecnles tc vorsorg, en het nie daar·oor· gehuil nie. HuJ;e
Dan becluie hy dat die O.B.
sal redeneer dat genl. Smuts 'n soldaat is en die oorlog .. deur- gesien" het en dat die O.B. die oorlog ,·an sy kant probeer .. deursien" het, maar dat met die oog op die Russiese ge- vaar, die soldate nou bymekaar moet staan.
Hiet·die artikel is baie subtie!
geskryf. maar hv verongeluk sy eie cloel aan die end waar hy die \'Olgende onmoontlike kombinasie in die vooruitsig stel: Smuts, die gemengde vak- boncle, clie Arbeidcrspaz·ty, die l<ornmuniste· die O.B., die natu- reiJe en Indiers( !) teenoor Ma- lan, Havcnga, ,'n groot aantal prediltante" en die Broederboncl.
Dit sal moont:u, gedurende
~Ieimaand finaal besluit word waar die standbeeld van pres.
Kruger voortaan sy staanplek sal he. Die plan van mnr. Ge- rard Moerdyk om Kerkplein, Pretoria, te omsl<ep in 'n groot amfiteater en clie stancl])eeld van pres. Kruger voor die sui- delil<e ingang daarvan le plaas, word tans dcur die stadsraacl van Pretoria oorweeg.
Die ooglopende kenmerk van die amfiteater sal die 130 voet hoc graniettoring wees. Die to- ring sa! SO\\·at 30 voet hoer wees as die gecoue van die mid- destad. Die p:an is om 'n klok met Jdokkespcl in die taring aan te bring. Indien die plan goedgekeur word, sal die stand- beeld van pres. Kruger op 'n platform ,·oor die toring geplaas
\\'Ord.
Die amfiteater sal sitplek bied aan 15,000 mense. Indien die plan aanvaar word, sal met die werk dadelik begin word.
Die poging om die standbeeld
\·an wyle pres. Krug~r van die stasie na Kerkp:-;in te versl<uif, sloer a! jare Janie
P o$ geffd · Us Nou laer
V:\llaf more ;s !lie lilliYC pos- tariewe soos <leur <HP. J\fitl;sler
\an l"inansics a.angekondig, \"all l>rag. Posgeld ,·ir brie\YP. binr:e die {jnie en Suid\\'o, is v,.>orwan l!d. ,·ir die eerste ons en 1 d.
'\il' ell.:e ons wat dit met•r is.
~n Huwelik Bevestig
Onderwyl die son vriendelik detn· die gekleurdc glasvensters van die Lutherse Kerk in die Paal'l geskyn hct, is Ger·da Voigt en Pierre du Toit cleur ds. E. Botha van Caledon in die huwelil< bevcstig. Ds. Botha is 'n oom ,·an die bruidegom.
Die bruicl wal in 'n gecmbos- seerde satynrok en Brusselse sluie,~· met lemoenbloeisels ge- klee was, is die dogter ,·an mnr.
en mev. George Voigt \'an die Paarl. ::\tev. Voigt is hoofl<om- mandante Yan die Ossewa- brandwag in clie Paarl en het waargenecm as hoofvrou ty- clcns die afwesigheid van dr.
Erika Theron. Die bruiclegom is die oudste seun van mnr. en mev. N clu Toit van Rawson- ville.
Die bruicl met 'n ruiker van wit rose en hcrfsldeurige an- geliere is bygestaan deur mej.
Brunhilde Louw van Durban- ville. Sy was geklced in 'n groenldeurige Mos Crepe role Die strooijonl;er was mnt·. Ko- bus Dcellefts van RawsonYille en student aan die Universiteit Stellenbosch. Die blommemei- sietjie was Jeanette Grondman.
Die rcsepsie het plaasgevind in die Royal Hotel waar cis. Botha die heildronk ingestcl het. Genl. \V. Marsh het die heildronk op die ouer::;. ingestel.
;
(Vcrvolg in .vo'gende kolom)
DIE PERSBELEGGINGSKORPOH ASIE BEPERK.
( PE USKOR)
Aan aile Betangst('llendes en \'ricmle in I\" A TAL GRIEf\WAL:\_."'D-OOS
LET OI'!! LET OP!:
NOG NET 6,000 AAN OELE
Yan 5/- ell' is beskil<baar vir belangstellendes in Katal en Griel<waland-Oos.
lnskrywings word • Onherroeplik Gestaak on 30 Jnuie 1947
Jongsle ontwiltlteling(' maal> hienlic aandele UESONDE it W AA HD ~VOL
'l'rec dadelil• ;n verbinding met:
L.
STEl~ ,P.a_ E. B. CADLE, ,Twyfelfolltein,
P.K. MOOIHlVIER. NATAL.
.,DIE O.B.," vVOENSDAG, 30 APRIL 19,17 BLADSY DRIE
Mur~
DEl'R ':'\ 0 'DGE\".-\:\GE:'\E
In dh· Sentrale Gt'v!lugC'ni;. te Pretoria is daar manne wat reeds van die begin 'au I !H3 af as l;riminclc beskou en be handel won I.
Hicrdic mannc het hu:te nie uit sct(;;ugtigc moliewe teen die samelewing ,·crg-ryp nie, maar hct daadwerl<lik in op- stand gel;om teen 'n regering wat l<oorsagtig sy lmie voo1· 'n vrecmde god wou gat.tn IHiig, en in sy offernHtrdighcid die ;;euns en dogtcrs van die volk op 'n onhcilige altaar in rool< wou laat opgaan.
Omdat hicrdie manne die oor- Jogspoging .van die regering met 'n teenpoging g-edwarsboom het, is hulle soncler meer in hcgtcnis geneem en gevange- nisstrawwe opgch! wat buite aile ,·crhouding tot d•e misdade is, waaraan hut:e hul skuldig gemaak het.
BUITE~CE\VOON
Die rcgering hei. dit nodig ge,·incl om spesiale regulasies daar te stet, wat nooit deur 'n parlement bcl<rag-llg of goedge- ileur is nie, ten einde hom in- staat te stcJ om hic1·die manne die spesiale sl!·awwc deur 'n spesialc hoi tc laat ople. Hulle moes nie meer instant wees om die regering in sy hcilige oor- tog te dwarsboom nie.
Die !'Cgering hct sy oor:og gcwen en reeds vir meer :l!l
twee jaa1· ifl daar al vrcdc. Hicl·- dic slagoffOl'S van die regerlng se oorlogspoging sit alma! nog in die gcvangenis - be!1alwc die wat normaalweg hul st!·aw- we uitgedien hct en ontslaa11 is.
ERCER
Die oorlog waaroor die rcgc- ring so begaan was en waarom hierdic manne su.lke onbehoor- likc strawwe opgele is, het 'n toestand gcsl<ep ergcr as die toestand wal die !'Cgel'ing be- wecg het om tot die heilige strycl toe te tree.
So pas hct die Ecr,.,tt· :i\linis- tcr yan clico;elfde reg-rring- on- omwonde \'Crl<laar uat hy be- now! \'Ol'l. Volgcns hom moet Duilshtncl, as die bolwel'l~o ,·an die Europcse bcsl<o.wing, gere- habilitccr word, ande1·s is die
\Vestc gedocm. 'n VJocdgolf van. Oostcrse barbarismc ct1·eig om selfs die maarsl<alk tot sy sinne te bring-.
Die maarskall< openb:-tar in- tlenlaad 'n vcrsiendc staa ts- mansblill, maar hy ,-irn tc laat en tc \'Cr. Se,., jaar ~rtctlc. toe•
hy lJl'g-in hCt om dic•,.,t•lfdc Ouits- land tc help \'1'1'\\'0\'" wat hy non ,.,o graag wit lwr,.,td het ~y
cic landseuns jn op,.,htnd gel,om um hom in "'Y dolll· ,·aa1·t te probCl'r stuit; eli(• ,-uart wat hom en die \\'c!'tCr!'c wc•·etd in die chaotiese torstund beland hct waarin hullc tan~ ,·eri;Cl·r.
OOR ErE SEU:'\S Die maarskn!l< sien te !aut omdat Duitsland 1·eeds ldaur ,·erwoes is en hy sien te ,·er omdat hy in sy vcrsiende blik dwarsoor sy eic !andseuns hccn staar wat nog steeds in die ge- vangcnis sit vlr 'n .fout wat ni~
hu11e nie, maar hyself gemnal<
het.
Sou dit tr vee! van die maar- skalk ,·envag wces as hy ver- soek word om vir 'n oomblik sy blik op sy cic land te vcstig en soos 'n man te erl<en dat hy 'n fout bcg-a11n het om daardie scuns in die tronk te stop?
Die wercld WCl't dat h~· 'n fout gcmanl< hC't en hy !;an dit strg-«
ten dele herstel deur dit riddcr- Jil; tc cri<Cn rn nan dir vyftien slagoffcrs ,·nn sy onheilig~ oot·- tog amnc!<tiC' tc sl<enlc
Dam·die vyftien mannc in die
tronk vra nie om genadc nie.
Hulle vra net dat reg aan hullc moet geskied. Net so 'n reg soos die wat die maarskalk tans wens om tc sien dat jecns die ve1·woesle Duitsland moet ge- skicd.
Di<e Ko ning fEn N<a<t.uurr(lmpe
. ,Be<!el \'ir Engeland," :Mid- delburg, skryf:
Volgens koerant,·erslae hct die koning eergister in Pre:o- ria glo 'n toespr.J.ak gelewer waarin hy \·era! baie nitg-ewy het oor hoe ocgaan en bekom- merd hy voel oor sy voll< sc ,.ellende en lyding'' in Enge- Jand sedert hy in Janua1·ic claar weg is.
Het hy at vir een oomblik gedink hoe Oom Pau! as ban- neling in Switscrland gevocl het oor die ellende van sy eic volk, wat nie weens die na- tuurranrpe in ellende gedryf is, soos met die Engelse nou die geval is nie, maar deur <lie w1·ede rowerhand van sy (die koning se) volk '? Die Engelse het maar net 'n bietjie l<oud gekry en ·n bietjie baie 1·e:mt gehad, en daaroor \'Oel hy nou so danig aangedaan, maa1· Oom Paul sc volk was deur sy (die koning sc) nasie \'erp!clter.
,·crbrand, ,·ermoor, \'erban en beroof. Hy kuier vry en lck- ker hier, maar Oom Paul moes
\'ir sy !ewe ,·Jug. Sy \TOU en dogters is ny en ,·eilig h!cr by hom, maar Oom Paul se gesin was op die \'lug \'OOr die engelse hordes uit, of in 'n moordkamp. Hct die lwni:1g miskien daaraan g~dinl< voor- dat hy sy toespr.:tak begin het?
Hy praat van 'n broederbancl en van vergeet wo.t vcrby is.
Misldcn 'n broedcrband van horn met die uitlanclcrs in hiCl·die land, maar nie van die Boer nie. En vcrgeel wat V'}!'·
hy is? :--JOOIT!
Sal ons Eerste Minister vir hom en sy vrou en cloglcrs nic bictjic een van ons moot·dkamp·
l<erl<howe gaan wys nie.-Hicr op ons dorp le drie sull'e kerk- howe.
Ons is sat ,·an a! die gehui- gel in hul toesprakc om die
hcle ,·olk oor een kam tc skeer :lS hullc praat ,·an die danige b!'Ocderlikheid ,·an die ,·olk met Engcland.
Het hy '\·oor sy toespraal(
so 'n bietjie oor die t-eenswoor- dige uitgemoordc Duitse Volk en die se e!lende gcdink?
Vr ars Uit.
K offiefonteon
Me\'. J. Theron van Koffic- fontein, skryf:
As lid en oUisiere van die O.B. het ek scdcrt my inswe- ring die beleid en strewe van cie Beweging getrou gevolg.
Vir my was die doelstelling altyd suiwer.
:--Jou met die pog!ng tot saamwe::-l<ing met die oog op die a.s. ,·erkiesing kom ons weer in die Koffiefont-cin-kies- afdeling in aanralting m'et die H.X.P. Hulle wil ons nou op ons pligte wys en verwyt ons selfs dat ons kwaai gevoelens by ons kinders aanwal<kcr om- dat ons dogtertjie geweier het
\
!Gaan
S aa1nw erk
rf ce n Britte
Die twee Joodse tcrroristiese organisasies van P31cstina het bes:uil om hulle ondcrlinge ge- sldllc tc staak en voortaan saam tc we1·l< as cen o1·ganisa- sie. Dit is die Irg1.1n Zvai Leumi en die Sternbende.
om 'n medalje van die koning in die skool aan lc neem.
Deur middel ''an die pers wil el< graag op 'n paar \Tae antwoord
h e .
(J) Die 11.1'\.P.-voorsittet·
bcweer dat \'Oordat. die O.B.
ie:s gedoen het om die lot \'an geinterneerdcs te \'Crsag, daar etlil<e duisende ponde dew· hul- tc spandcer is. dat hy pel·soon- lik daarmee bch~tlpsaam was en dat hulle sclfs tot 50 ge- slagte skape op een keer die )(amp ingcstuur het. Ccdut·cn- de die cerslc jaar sou hullc ool< 'n g~·ool l<ersmaaltycl Yir clie geln tcrncercles voorberci hel. Rk belwyfel dit nie, maar dit is vi1· my oniJel<<e!Hl. Dil bt·ing v1·cug-cle om te weet clat daar sull<e H.N.P.-tald<e wns wal in da:lrclic lye! die belange
\'..'In ons brocrs op hul hat·te gcdra hct. Waarom kan ons dan nic sonder om ons iden- titeit pt·ys te gee hulle same- wcrking not! vcrkry nie '?
(2) 'n Vct·dere vraag in \'er- band met die ,·erkiesing te Kimberley l913. Die onder- ,·oorsitster "an d!e plaaslike H.K.P. \'Crl~olaar dat sy per- soonlil< 'n omsendbrief w:tt tc Kimbel'icy \'Cl'Sprei is, gclecs hct. Sy gee die vct·scl<ering clat dr. Van Rensburg dil per- soonlik ondertcken hel. Enige minute later kon sy nie met sekcrh.:!id s6 of dit dall< die A.l<.C. W:'LS nic. Haar grief teen die Ceweging is ·dat die omscnclbricf 'n dirckte bevel gegcc hct om nie vir die H.N .P.- I<andid:13l, maar ,.il. die V.P.- l<:tndidnnt, dus pro-Empire, te stem.
Al; el< reg onLhou, hcl die OI111;C'll<.lbrief gclui clat lecle
\'!'ygcl:'l!lt word om volgens h;ttl
~ic l<eusc le handel, maar om in elk ge,·al as hulle stem, anti-Empire te stem.
Nicmand hoei tc probeer om die onwrikba1 e vcrl!·oue wat om; in die Ieiding van die K.G.
hct, te ondermyn nie. Sy lei- ding hel IJ.nl<al die ,·ertroue gebring. (\'crlwtt, Red.).
((1) lndicn H.:\.P.-lede plaaslik le Kofficfon~cin byge- dl·a het vi1· die geinterncerdcs.
lwn ons nel waardering daar- voor h6. Hul pers het e,;u:r ad,·ertensies ten behoewe \ r:1 die gein tcrncerdcs gewcier.
(2) Cecn dcrgelike omsend·
brief Yan cnige vemntwoordcli- kc O.B.-leict· sui deur cnigie- mand tc VOO!'Sl<yn gcbring kan word nlc, want dit bcstaJ.n nie. - Reel.)
SAK- KRISIS
"
Die 1\'finisler van Landbou het bel<cnd gemaak dal vit.· die mielie-oes ,·an meer as 23 mil- joen sal< ,·anjaar net 1 milj.:>~n
graansakke beskil(baar s'll wces. :IIel die 006 op hierdie krisis sal g"een sakke aan boer.~
verkoop word nie, maar n':!t ty- dclik verhuur word dcu~ han- delaars en die !IIieEerau•l ~e
bcrgingsagente wnnneer oaar gcdors word.
·•
Stuur u l'OSBESTELJ ... lNOS vir
o KANTOOHBENO OICDUEDE en o SKR YFBEIIOEFTES
na
SOL l\IS
VA ~NIEKE R K
Orooto U.erkgcbou, Pnrlementstraat, K.:\APSTAD - Foon 2'i017
A .V .B.O. B.
L.yt~bee;or~en, Orntst~nmnlt~ro, BegTQ.tnbveN~elccm.n.r&
PLUIMVEE
Ule 8c11te t"lrma om o J•LUl;\!\'£1"}
t::U:US en ancJcr J,ltOUt;;J\.'1'1:: nao te etuur I&:
C. l\1. ELOFF EN K!E.
61oemfonteln - Protorla
180 Tnld(o MOitE~tAJtf{ (Eom(l'o•bu& •.> Upll 7186) ::'e.wto:~
Lyk H i e rdie J aar O p U Be ste
Ons bied d ie Allc rjongstc oggend- en
mi~da_;rokkc aau .
Lo .. en Frernode Ko s tuum s - - -
= ... =
Bring- u oogarts so voorslo·if vi1· IJI·illc na ons.
GOEIE \VERI\. TEEN BILLIKE l'RYSE.
GEHOOflA PPARAAT
Diie V «»®m. ~ ttrr~~lli:~Jr .. .~. ~£P) Lt ~elk K er kl aa u, KAAPSTAD.
1\iai tlandstraat, BLOEMFO NT EIN.
Besoel< ons of slu·:yf om I3csondcrhede.
K ennis van die
A
W ERELDS A K E
Ve re is Be,;;tu.d(• t·in g
va11S1'AATI\.U.\ 'DE.
S lwf di e r o lgende Bo('/ie vtr
uamt .
DIE i\IODERXE ~TA:\T
dcur ProL L. J. du Plessi;;
llEAJ{. 'l'HE 0'1\11!<;1{. SIDE, The Afril<aner and German Side TilE GREAT <;LOnE 1'1' ELF
By W. C. Bullitt
2/!J pOS\'I'y,
11 /!J poswy.
,The only totalitarian Imperialism that. threatens war to-day is the Soviet Union."
'!'liE ))ART( SIDE OF 'l'llE l\1001\" l 6/G posHy.
,Consists of a selection of personal narratives of Poles who ha,·e suffered during the Russian occu- pation.''
THE SO\'IET DIPACT 0:'\ '!'liE TI'ESTEH:'\ WORLD By Prof. E. H. Carr
REPORT ON THE HUSSIAKS By W. L. White
)1Y A.'-"S\YER. by Oswald Mosley.
HEi>vRT H~O:\I GEIC\1:\:'\Y, By Leonard 0. Mosley
SUI D- AFRI KA
'K TUIS'l'E VIR DIE Ni\GESLAG Deur Prof. dt·. C. Cronje - 'n Blywende oplossing \'an S.A.
AFRIKA SO~DER DlE :\Sl:\A'r Dcur Prof. dr. G. Cronjc - I3EJIIND THE PR.ESS IN SOUTH
H. Lindsay Smith - -
'i /3 posn y.
13/6 pOS\'J'y.
5/3 posny.
- 13/- l)OS\'I'y.
sc rasscuaagstukl\('.
- ] 3/-pOS\'l'y.
AFHICA
-- !l/3 posn y.
THERE ARE KO SOU'l'll AFRlCAl'\i:i
By G. H. Calpin 13/6 pOS\'!'y.
Pro Ecc! esiaaa
Boeklh a l1l di e l
POSBUS 2 9
STELLE~"BOSCH...
' '
BLADSY VIER ,.DIE O.B.,'' WOENSDAG, 30 APRIL 19{7
---~---
,.DIE O.B.," WOENSDAG, 30 APRIL 19·17
By Engelssprekende Suid-Afrikaners wat in noue aanraking met Boereseuns op die slagvQlde van die oor!og gelwm het, het daat· 'n gunstige herrangsl<ilddng van standpunt plaasgevind.
Uaat· is talle voorbeelde van sulke Engelssprcl<endes, sommige in heel vcrantwoordelike posisies, wat bewus geword het van 'n nuwe nasionalisme waarin daar waardering bestaan vir wat eie aan Suid-A frika is. Hulle het respek gekry vir die Afrikaanse taal en Afrikaanse tradisies. en in enke:e gevalle het hulle selfs Afrikaans as huistaal aam·aar. Ons twyfel nio daarann nic da.t Jlienlie verskynsel e~n ,·an die groot be\\'eegrellos \\'liS vir die bcsoek van die Britsc I\Oning wat; as 'n poging moos dicn om die ont\\'nl•endo nasionalismc ,•an }~ngelssprelcende Suid-Afl'ilca in die kicm to SlllOOI',
Die amptclike houding van die Engclse - en daanncc bedoel ons vera! die pers - was in die vcrlede nog steeds dat Afrikaans en wat claarmee saamhang 'n ,\'erdclende faktor" in die Britse Empire is. Daaz·om is pogings sclfs deur wetgewing aangcwend om dit tc likwideer. Toe daarin nic ges:aag is nie, is dit as 'n onvermydclike ergernis geduld en is die hoop op ondcrploeging daarvan gevestig op ,.miljoene en miljocnc" immigrantc in die toelwms. Daarom lees ons vandag in die Engelse koerantc in verontwaardigde taal dat Afril<aansc simbole soos ons volkslicd en vlag - al is !aasgenoemde nog maar 'n halwe simboo! - slegs as ,byvocgscls" aanvaar is, en nic as plaasven·angers van die Britse simbolc nic.
VLEITAAL
J\faar in diesclfde pers lees ons in die jongste tyd ook heelwat soetsappigheid omtrent Afrilmans en Afril,aanse tradisies. Dit is nic uit liefde nic, maar uit noodsaak. Die Afrikaanse nasionalismc was vir die Brit onvcrnictigbaar as 'n openlike vyand, en daarom word die toevlug nou geneem tot die serenesang van die meermin.
Vii· die Afrihaner· wat gt'm·illig J.s om die Britse simbole en iuees tc aanvaar - die kornpas na sclfvcrnictiging - is daar !of en crkenning in die Rriise pcrs.
So het ons enige jarc gclede heelwat smaadhede moes ver- duur toe jukskei as Boeresport herleef het. Tot onlangs het die Engelse pers nog smalend daarvan gcpraat as.,'n dom spe!etjie."
Aanvanklik is dit sclfs met heftige vyandskap bejcen. Verledc week egter het een van die Enge:se dagblaaie 'n hoofartikel gewy aan jukskei en hom daarin verbly dat die koning .,een van die oudstc dog ook een van die jongste ,Suid-A.fril,aanse sportsoorte"
crl<en het by geleenthcid van 'n ,.gelukkige klein plcgtigheidjie"
in die koning se kantoor. H.icrdic verlreffing van juksl;:ci tot die J<oninldikc sfecr het gc~ldcd nadat 'n aantnl Afr·ikaansc parlc-
mcnt~!cde die ko.ning Qll koningin 'n stel jul<~:;l{cie as anndcnking p.rcscnt. gcgee het. 'n I.oja!o gcl>aar verdien immcrs 'r~ Jojale cr!;:cnning!
,0. !3.-SOLDATE"
En omdat daar van Afrikaanse !'ant clruk mcegedoen is om die koninklike toer ,'n sukscs" tc maak - 'n sul,ses natuurlil' as vcrstcwiging van <Jje Britsc Rylr - is die Afril<aansc taal selfs tot. bamcr-opskrif in die Engclsc pers verhef. 'n Kaapse oggend- blad se afskeid aan die 1\on_inklil<e gesin Donderdag was 'n banier- opskrif met die woordc: ,NOT GOOD-BYE BUT TOT SIENS.'' Dicsc:rde lofsange word tans gehoor in Arthur Barlow se wceJ;.blad. ln die hoop da.t 'n paar O.B.-Jede uit verbittcring weens na.astc-vorvolging huiJc sal laat gebrnil( as Empire-stcmvce, be- sing die blad die dcugdc Yan die O.B.-Afril,aners. Kou skiclik is die 0.13. nio meer yyftlckolonners en ,·crraaiers nie, maa.r ,soldate
~Yat aan die antler l'ant gevcg hct," manne "·at ,by ltul J;:anonne bly staan hct" en die moed dann·oor· gchad het!
'n Opregte en praktiese er·kenning va.n die Afrikaner en sy taal dour die Engclse pers sal deur ons van harte verwell,om word, maar· hienlie soetsappighcde bejeen ons met die agterdog waarmce die omhelsing van 'n ysbcer bcjeen word. Solanlc hicrd.ll , tocgeef.ildrcdc'' net gelwppel word aan die Britse honing· \\'at moes (lien as imperialistiese sweisbout, of aan ·partypoliticl•e hocJ,e, solank ru.l• ons daarin <lie ascm van die reofdicr. ·Oillll'- cntccn verwclkom ons die vricndshap en blyl•c Yan waanlcring Yan da~ruic Engclsspt·ekendes \\'at die Afr·ilcaner aanvaar as Afrikaner en nic as nagcmaalde Rrit of handlanger n.ic.
Jo d e ' ; lag
Onder Britte
Die oplrede van Joodsc ter- roriste in Palcstina hct sedert Augustus 1945 die dood ve1·oor- saak van 113 per::;onc waaron- der soldate, polisie en burger- likes. In dicsc:fde tydpcrk is 2·19 pcrsone verwoncl.
lGS J ode is van terroristiese bedrywighede aangckla, ~3 is gcdood en 29 gcwond. Die dood- vonnis is oor 28 uitgesprcek. Slegs vier hiervan is uitgcvoer.
Die res is tot lewenslangc st.raf vcrander.
' Ve rku~ sffng Vir
My nwerl< ers Beffoof
Die verkicsing van clie alge- mcne raad, Jwmitees en skag- vuormanne van die Mynwe;·- kersbond sa! so gou as wat dit moontlik is plaasvind, het die Ministe1· van Arbeid verldaar.
Opdrag in hict·die verband is reeds aan die kommissie van ondersock gegcc. Die kommis- sie het sy taak verlede week aanvaar in opdrag van die Mi- nister. Hy hct die hoop uitge- spreek dat die moeilikhede spoedig bcsleg sal word.
K r isi s _ Di e ·
In Die Skol e Vaum V e renigde State
Swak O nderwys van L eierst mat
,Met ' n
akute tekort aan ondcrwyscrs asook vcrlaagde moraal by die diensdocndc on•dcrwyscrs as gevolg van on•
gunstigc. tocstande waaronder hullc moet werk, staan die opcnbarc ondcrwys voor die crnstigste krisis in sy geskiedc•
nis." So is vcrlede maand op 'n konEcrensic van Amerikaansc skoolinspektcurs verklaar.
Hierdic Juisis hct ba.ie oor- sake waa rvan die belangriksle die volgendc is:
(1) Di.e tocname in die getal
!cinders in die skole as gcvolg van die vcrhoogdc geboortesy- fer, asook die verhoogde in- komste in die orlogsjarc en beter werksgcleenthede van ou- ers waardeur baie Jdnders Ianger op skoo! gehou word.
(2) Die swal< salarissc van die onderwysers in die open- ,bare sowel as die private skole
in vergelyking met die salarisse in ander professics en nic-pro- fcssionele werk.
(3) Die radil,ale vcrsldl in die onderwys-standaa1·d in die state met 'n hoe inl<omste in vergelyldng met die stale met 'n lae inl<omstc.
(·i) Die lae profcssioncle en sosiale stand van die ondcrwy- ser vandag in vcrge:yking met vrocer.
(5) Die gebrek aan bclang- stelling en samewerldng van die oucrs.
SKOOLSTAKINGS As gevolg van 'n kombinasie ,-an al hicrdic oorsake is daar 'n groot tekort aan onderwyscrs in die Vcrenigde State. 'n Grootskaalsc verlating van die beroep is steeds nog aan die gang en 'n stork mate van on- tevrcdcnhei<l oor hul lot is tc bespeur by dicgene wat nog in diC"beroep staan.
Dit hot reeds gelei tot 'n stuk of twaalf slcoolstaldngs sedcrto September.
Volgcns 'n onJangse opmeting van die sa!arissc van onderwy- sers in 1•11 scl<ondcre skolc in New York Boslon en Philadel- phia - ~lt'ie van die !'YI,ste state - is die gcmiddelde mini- mum salaris .£400 en die gemid- delde mal<simum salaris £750 In diesclfde state is dit Yantlag
· onmoontlilc om 'n snclsluif-tik- ster te l'ry vir mindcr as £600.
'n joernalis by '11 stcdolilm nuusblad sal maklik £1,000 of mccr ontva11g· en 'n spoor\\'eg- rnasjinis £1,800.
NOG SvVAKKER Maar die bogenoemde sala- risse van die ondetwysers is nog hoog in vergelyking met wat op die platteland belaal word waar onderwyscrs- met klassc van 30 tot 60 ldnclcrs in swak to·egeruste skolc wat gchoue so- wei as apparaat l:jptref - sa- larisse kry van £100 tot £150 per jaar. Dit word nic net aan- gctref in die suidclil<c, armc1·
state of in die ncgerskole nie maar dwarsdeur die land. \Vecns die gebrck aan ondcrwysers word in baie sko:c persone aan- gctref met
'n
l<arige opleiding vir hulle werk. ·])it word be- rol<on dat in die hods van hicr- die jaar daar in die vcrcnigdc Slate ~00,000 swak opgclcidc en onbckwamc ondcrwyscrs salDeut· dr. Eril<a. '1'hcr·on wees \\'at 'n mindc·rwannligo ge- lmlt·o van onderwys sal gee aan :i miljoen ldntlcrs. Teen 1950 sal daar 'n tclcort van ;250,000 ondcrwysers \\'CCS.
El< onthou nog goed 'n ge- sprel' wat ek gehacl het met 'n onderwyseres van 'n twceman- skool vir blanlw ldnders in die bcr·gc van Kentucky. Die skooltjie, die kinders en die on- clcrwyseres ·het alma! ewe ar- mocdig gelyk. Op die naag walter opleiding sy gehad hct was die antwoord: ,.I've been to college some." (Die ,.some,"
so hct el< later uitgevind, was glo 'n paar maande aan 'n op- Jeidingslwllege in dieselfdc staat.)
ARMES AFGESKEEP
\Vaar elke staat vir sy eic onderwys moet sorg, betoken dit ook dal die armer state- waar gocic ondcnvys tog net so no- dig is vir· die kinders!- swak-
• l<ct· ondcrwysfasiliteite bied as die ry.l<.cr stale. Daarby word in baie state aan clke ,county'' ( e:l<e staat is vcrdeel in ,coun- ties'') proporsionecl net soYcel geld. vir ondcrwys - en andcr doclcindes toegeken deur die staat as wat die ,county" tot die belastings bygedt·a het. Op die manicr luy die swaldwr, arme1· gcbicdc in die land nooit l'ans om tocstan<le tc verbctcr nic en :sal al(o()s met minder- waardige dicnste tc doen Juy.
Dit lyk JliC cintlik nn gelylce l'anse Yir aJrnnl in die Verenigde State nie!
Soos reeds hierbo gemeld, het die onderwysers, om hulle posi- sie te verbetcr, begin staal<, Een van die eerste staldngs was in St. Paul, l'I-Iinnesota.
Die staking het 'n hele paar wel'e geduur. Die skolc is deur
pickets" bewaaJ;, en optogtc -
~~aaraan in sekere gcvallc ook die skoolkinders declgenecm hct - is georganisccr.
TE VERHE'vVE
Hierdie stakings het nogal 'n opslwdding vcroot·saal< want dis
Jode Nee1n V v r aak.
Uit weerwraak omdat die Britto vyf Joodse terrot·iste op- gehang hct op aanldag van tcr- rorismc en oproer, het die on- dcrgrondse Joodse beweging vcrledc \Vee!' 'n trocpctrein in Suid-Palesti na opgeblaas waar- by vyf Britse soldate die Jewc ingesldet hct. Drie ander bur- gerlikcs het ook omgckom tcr·- wyl 41 persone bcseer is.
Die Sternbende het verldaar dat van hul Jcdc tot in die hart van Londen cleurgedring hot.
Bewys hicrvan is die born wat in die l<antoor ,·an die Britsc dcpartcmcnt ,·an buitelandsc sake gcvind is.
Vier lccle van die Britse poli- sie, ins:uitcnde 'n inspekteur, is verlede Vrydag gcdood, en ses mcnse is bcscer deur 'n on t- ploffing wat dour die Joodse terroriste veroorsaak is by 'n polisiel<amp.
Die Palestynse vraagstuk word hierdie week dour die al·
gcmenc vcrgadering van die V.V.O. bchandel op 'n buiten- gewone sitting te Lal•e Success.
nog altoos aangeneem dat die ondcrwysers nie huEc .,verhewc beroep" so sou ,·erncc1cr nic.
In a1 die gevalle is dan ool• eers na lange beraadslaging bcsluit om tot staking oor te gaan. Baic van die onderwysers is !cdc
\'an 'n vakunie wat onder be- hecr is van die C.I.O.
Daar word ook verldaar dat die ouers dccsdae nie -[!leer die simpaticke samewerking met skool en ondcrwysers toon soos
\Toeer nie en dat dikwels, son- der deeglil<e ondersoek, vir die kind party getrek word. Dit is 'n aanklag wat ons natuurlik ook mcer en mecr in ons eic
!and hoor. Een persoon stel dit so: ,Die mocdcrs wat nie twee- maal sal dink om aan Bet of Koos 'n oon·eeg te gee ,·ir klei- ner oortredings or omdat hulle ,.net Jastig'' is nie, sal hoogs gehelg skool-toc stap as ccn Yan die kinders met Jn·okodil- tr·ane huis-toe kom met klag- tes oor juffrou se dissiplinc.
Van juffrou word vcrwag ge- duld, humorsin, die vermoe om van ander mense se l<inders tc hou en die senuwees Yan 'n oor- logshe!d!"
KIND TE VRY Die A.meril,aanse kind moct buitcndicn nie te maklik wees om voor onderwys lc gee nie.
Nic aileen word hulle baic vry- gclaat by die ouerhuis nic maar die ,nuwer" soort ondcrwys in die Amerikaanse skole lei daar-
toc dat die kinders ,·eel mecr lc se hct as wat goed en paslik is vir hu! ouderdom. 'n Engclsc ondenvyseres wat vir 'n jaar omgeruil het met 'n Amcri- kaansc l<ollcga, het haar on- langs baie sterk in die openbaar uitgc:aat teen die Amerikaansc kind wat vo!gens haru· sondcr:
dissipline, onbeleefd en astrant.
is. Die antwoord Yan die skool- hoof waar die ondcrwysercs werksaam is, was dat die Amc- rikaanse kind in die ,gees van die dcmoluasie" grootgemaal<
en ondcrwys word!
Dit is sekcr hierdie ,.gees"
wat in hulle vaardig rs in die .,subway" en op die busse van New York. sodat g'n skoolkind ooit sal droom om 'n sitplek te ontruim \·ir 'n bejaarde man
or
\TOU nie. Dit was sekcr ook die uitwerking van die ,.gees"
wat onlangs in New Jersey 'n J,:omp slwo ll\inders laat staak hct omdat 'n scl<ere vakansie- dag nie aan hulle toegestaan is nie. l\[ct ,pickets'' by die skool- hekke en optogtc en baniere is die hele petalje georganiseer.
As Lewis l<an stank, waarom
i~an
ons nie ool' staal' nic" -het hulle verldaar!
W<OJ~ Doen U?
Die middelweg word so clikwels geloop deur dieg~ne
wat nie wect waarheen hulle gaan nie, en vind dus behae in die feit dat hulle g{)sclsl<ap a,:m albei !'ante hct.
Dio partypers kronkcl en konkel langs \'Cl'Skillende wee om stemme te Yang: U cic dagblad l<en net een wcg en dit is die pad van Suid-Afl'ilca.
Koop Pcrslwr-aandelc.
.J;
,DIE O.B.," WOENSDAG, 30 APRIL 1947
---
~@~~~~ ~ ~~~~~~£~~£ ~N
~~~~oo@~@ ~~ ~ (E~~IDJ~ r
W®~r~ei~t~BITD[g ~ ffil lr ~®w e
, Ons so ld atc glo nic meer aau god sdi c n s n ie . . . Ek is daa r trots op dat ck die waarheid geYin d h e t, clit. is clat rclig ic op , aardhewings" geh on i :-:;, e n
val:;is, en d ie r es
va'Jtd .i e wa arheid wat ek gev ind het is dat d ie men s van 'n h oer di cr afgestam het. Dit is klaar bewy:; . . .
0 JISsoldatc vra
Hd ringend om die Yolgende hoeke te lees . . . "
Bostaande aanhalings uit 'n brief van die sclo-etaris van die Springbol' l.cgion, Melville, Jo- hannesburg, ann l'ro Ecclesia- Druld,ery, is op sigsc1f nw wei·
nig wa::udc, wa:-; tlit nie dat. ·n i!ergelike bi·i()( dCUI' 'n perSOOn, vermocdelik 'J> oudsoldaat, uit 31achadodurp kor! gclede in 'n Engelse wccl•blall ,·crsl<yn het nie. Ilierdie t wco briewo mci dieselfdc strei•I<ing, dog versldl-
•lende oorspro.11g hct die vraag
hiat ontstaan of die .S•>nngbok Legion gebruik won! as lmna.al om gocllose pl"OiJnganda. onder die Sui<l-Airil;aansc oudsoldatc ie versprei? '.Be:;tanu daar bin- ne die Spriugbol• Legion 'n or- ganisasie vjr die \"Crspreiding van go<llose propaganda. soos in J\usland '?
,,VERNIETIG"
Die brief van die sekrctaris van die Johannesburgsc Spring- bot; Legion is geskryf na aan- Joiding van die pamflet: Die Koning - Is Hy \Vclkom? Die sl;rywer is baie gebelgd <laaroor en vcrheug hom daarin dat clit verby is met die Afril<ancr en vcrltlaar: ,Ons soldate en ons nagcslag sal die koning of Jw- l11ngin van Engeland weer uit- nooi in die toekoms. ,OrL« is hou- ticnlduisende soldate, wit en gc- ldet•rd, l'n miljoene naturclle en blanlrcs wat loja.al is, wat 1-:'C·
trou is. wnt anti-O.B. is, en wat die Ironing of koningin \\'Cer s:-tl · wiJ sicu. Goddank, O.B.- en Afrikanc•·bobaasspelery is deur die oorlog- vir goC<l vernictig . . . l)io U:t\0 (Verenigde Voll;u) sa! ons ook verder beskerm ...
\Vie .lmn nog glo as .hy daanlic gehate 11amflut gclecs het? :K ee, duisende A fril;ancrs het nyden- J,ers gewurtl, en my op11110 is dat hulle hci" 1·eg gcdoen !"
,AARDBE\X.'INGS''
bcwings gebou is." On:; wcicr om ons vooroucrs se ''alsu gods- dions of religio te volg. Hulle was ongeleerd en bygclowig;
ons is dit nie meer nic; ons het gecn rede om valse tradisics van ons Voortrekkcroucrs of wic ook te aanbid nic. Ons is oorluig daarvan dat ons reg i>;.
Ons is net suJke patriotte as ons voorouers, maa1· hnlle Joodsc ,rollo' of ,boel<e' en ,gode' en ,gcest.o' en xeligie erken ons nic.
JJcc~> asb. en vertel die ,wa•·c Afril•ancrs' en l.oninghaters om die vulgcndc bocke to lees . . . Ons sold a I e vra 11 dringend on•
<lit te Ices en kennis op to doen.''
Dan noem hy die name van vyf boel\C van atelstiese skry- wers.
,SOORTGELYK"
Studentc-vcreniging om die ,·ol- gende boeJ;e tu Ices .... "
Hy noem dan vier bocke van atelsticse skrywcrs, ·waarvan drie vool"icom in die lys van die Springbok Legion sckretaris.
vVEERKAATSING Die metode en st1·ckking van die twee briewc is so in die oog- lopcnd eners, en tog so \"erskil- lcn<l in styl. dal dit die indruk.
skep dat ons hiet· tc docn het mot die weerkaatsing van 'n geo1·ganiseerde , yoorligting"
onder oudsolclate wat ccnvoudig soos pappegaaic napraat wat in die donl,er aan hu:te voorgese word.
Daarom kom die vraag op:
Is <laar ~ binne die Springbok Legion 'n organisasie wat god- Jose propaganda stclselmatig onder lecle van die ,Legion"
versprci?
Jn die padcmcnt het, adv. R.
\\'. Bowen 'n })aar wel•e gelcclc gcso: ,.Oie Springbok Legion i'>
'n ktiiTintlu:istiesc organisasic en ~Y bcstuur is .l<ommunistic~
gcol'icntcer.''
li\omm uiDliste
liiDl Kanada ...
Die ecrst0
.
minister van Que-Daar i\ "n groot vraag na Ronde Kom- mando in d•e Had rond
Hulle h koel. rook lekker met 'n e•e geur wat hullc elke dag meer vrlendc be\org.
· BLADSY VYF
SH lSBS
Aande le
KENNISGEWING
Vit· algcmcne inligling word hicnnco bclwnd g-emaaJ;; dat uaax· nog 'n bcperl.:te a.a.nta.J (gcwonc) VQJ,KSKAS-
ua.mlelo vir insl.:rywing besl•il,baar is.
Vollcdige,· bcsondorhcde is Yen·at in die betrokke pros- pel,tus waar\'an el•scmplare Ycriu·ygbaar is \'an aile takke of van die Hoofl<antoor Yan die Banlr, Posbus 57!$,
L,~~i;:] "·.,..-. ' -~·
r ,., .
'~'
Pretoria.VOLKSKAS ~EfERK
PRETORIA . Hooflmntoor: Banltiers
Hy gaan clan voo1·t ( m te be·
duic dat godsdicns ,op aard-
Die ander brief het in die Forum vcrskyn. Daarin lui dit o.m.: ,Die vcrsldllende gods- dienste en tcologico is g·egrond op aardl;cwings duiscnde jan>
gelodc toe ons vooroucrs bar- bare en grot hewoners was .... As die miljoenc lidmate van kcr- ke maar net. wil clink en die oorsprong ,·an godsdicns \\'il na- gaan, sai hullc oortuig raak dat hullc \"erl•eerd is en dat hulle gel\ke van hulsclf maal'; hullc volg maar net die vuctspoor van. hnl oncrs en die prcdilcantc son-· c1c\· om die waarheid tc probeer ontdek. Baie mensc woon die )\cr·k by omdat hulle dink die Bybel is die ,woord ,·an God,' maar hullc maak 'n fout. Die ,rolle' of ,boeke" is gcskryf dcur ongclcerde, bygclowigc p•·ofcte .... As mense soos die joernalis- te van die F'orum en ander gocie koerante maar net die wcrcld rcguit wil vertcl da.t die mens van 'n dier aflwmstig is en dat dit die waarheid is, soos ons almaJ weet of behoort tc wcet.
sal ons vrede op aarde
h e . ...
sc usscblicf aan die Christelilw
bec, l\'iau.-ic~ du :Plessis, hot in die \Vctguw-cndc Vergadcring verklaar dat. hy mcen dat die l.;.onmwniste ~·ourbcreidngs t re:f vir 'n rovolu sic in Quebec om die honde•·dstl} vcrjaardag van Karl 1\larx in J.!H'l to llcnlenlc Hy het ,·crwys 1n dolmmcule waarop onlaugs. !>.'slag .~•!le is.
EXCELSIOR WYNE, BUAN DEWYNE EN LIKEUHE
. .
0 n. dlerw· y§er U it
GoudkUJs
DiJ3 Unh•eJ·sitcit ,·an J-on- df :n het 'n sl•cma ont worp v :aan·oJgcns st udentc vau sy l.olonics vir 'n lw n<us
, vfan J 2 tot 18 maandc 'n
intensiewe opl<'i•ling aan die onderwysinsf.ituut on- tlergaan. Gedurendu die tyd gee hulle dan oolc ou-
<lf.'rwys aa.n die Britsc jeug. J)le foto toon 'a;
ncgc>· Yan die Cou<ll;:L•x.-<: hc;.ig om 'n storic :mn sy ldas tc yertcl.
&JIO nromi>C"CJH1C tl.roni,Jes. JHc stcoonste van kleurJ tHe fyw~te ,·nn ~eur ''':\t u oou J;er•rOc llet. urnnldlo!s wnt nJe atletn I•r)·se \Yen or~ tcntooustellings :lie:
mn:tr wnt tleur nile fyHprocwers aalJg('prys word.
PHY S L \ ' S
Ou Port lnwolldc Port Spesfnal Svc~
Wit en nool J eripiko Wit en P.ool :\fnlmscy
\Vit en Roof ~1uskadel
Soet l'or~ , . . . . . . . Port, Pontnk,
2!~
3/3 .. 2/'i}
.. 2/· .. 2/· .. 1/11 .. 1/ll worcester Hoc!< .. 1/10 Spcslalc SJerrle (Soctcrlg) 1/10 Goudl<leurlge SJcrrle . . . . 1/9 Ou Dru!JJ Sjcrrle . . . . . . 2/G ,.Cocl<tall" . . . . . . . . 4/3
Vermouth (Oroos O( Soet) 3/· Swartberg SJcrrlc . . . . . • 2/9
JHtOC 1\'L"\'E:
BoergonJc (Rool) Riesling (Drw Wlt)
.. 2/· .. 1/9
.,
.
12/G 10/· J0/- 9/G 0/G U/· U/·
ll/G
r n Y s 1. }'
\'ONJU:LII'\'XE:
Grand Spumanto
E
tJ)
El!D .
~E~ 0(~5
1-~«.
"' <0
~1.11>
(Soeterig) . . . . , . . . 10/3 Grande Splendorc (J)roog) 7/9 vonkel Boergonje . . . . S/9 HK\ s rn:wvx:
Aurora V.s.Q.
(Ole allerbeste) 10/·
Eurel<n . . . . . . 8/G A.l. . . . . . . 8/·
Hoynl . . 8/G
lloegoc . . . . . . 7 I G J.IHI':UJt:
Pcperment, ?erske, Ap· pelkoos, Piesa•ng 71 · J{crsie, Anys, ~mmer,
Naaltjie 6/6
Van <!er Hum . . . , . . 6/G ,n:xr;II'J::It (GfXl:
Oro~. Lemoen, Suurlo·
moen . . . . . . . . . . 7/6
VJ::l<K.OUl'l:WOOJ<WAAHt>ES: (1) Bcstelltnss moe~ bestaan u!t 1:t ootto 1 or 5 gelling vaut)lc, or vcclvou<l aaarva•n. (~) voor; by "1.0/· <lepos!to per va tJie
or 5/· per 1<tss1c met oottels. Hfcr<He <Jcpostto's wor<l ctncte!IK aao u tcrugbc ·rnl op ontvanss vnn die 1c~ ~;ocd, vraggcl<l betaat<l na Vlnktcplaats·sta-ste. (3) Sl 1r
J<ontnnt plus (1eposllo's met l>cstell!ng or andcr !ewer ons k.!'l.a. u nnaste .sta
EXCELSIOH WYNMAKE H Y ( EDl HS. ) BPK.
POSBUS 1, VLAKTEPLAA'.rS, KP.
BLADSY SES ,DIE O.B.," WOENSDAC. 30 APRIL 19-17
GE[(LASSIFISEER DE ADVEHTENSIES
'I'AlllF.I' Vllt 01~l{I.ASSIFJ$EEHJ.)J:l AUVI~H·n::-<SU:S:
llUI~hOUtl<'llJCO f(CIIlllttl{t'W.I11~6:
(Verlowln~. huwellk, ~;eboort(l, 8tcrfgcval, In mrmurtnm, ~chtkwen·
•log. ens.) 1 *d. per woord; minimum 3/- per plnslns. Voorultbetanl- banr. VIr hcr!Htlln;;s 25 psl. ntslnj;.
unn<lclsnd,·eMenates: '
Eckel pia tn;;s (·•ooruitbetanll•ll"<) ?d . .,er wooc<!. !lllnt•num 4/- per plaslnf:. 2 tot 26 plaslngs (voorultbt;ta&lbaa:) l,,..,.d. fh.'r woord. ~ioi·
mum 3/- per plasln;;. 52 n~:tcrccn,·ot;::eode pla~tn~;s: t<l. per woorcl, minimum 2/G per plasioo;. J>Juslu~;n tot kansellnsle, t~d. per woord, minimum 3/· pu plasln~;.
Intoltcn~:eld oP .. Uie 0.11." (vcrskyn wccltlllts): JO/- per Jaar or M· vir 6 maande.
voorultbctalltbanr. - Stuur e.dvcrtensleiJestclllnt;s eo intet<cn~;cill nu: UIE U.fl.,
l'o•bu5 zs. StelleJll>o<ch.
YERI.O\\'I~G
UOTI!~!A- UlJ o'OIT. - nie1m~e word die vertowJnJ.!' van John.nna, Jong- Mc dogtcr van nwr. ~n mtv. P. P. ch1
\'{.·n mor. en nwv. J. J. Bothrnn, l.:t1n~sburg-. .:n FrUtl<lt- twccde seun 'fOit. {Jnr.), \\'Hgt.·rb(·!-:, Koupstasic, Dbt.
J.eeuwvlt~i, Lo.inKsl~ur;:, brkcnd gem~ak.
3014 lB JACOBS-ST~:y:•mt·:HG. - Di_, ' ·r- lowlng word bd<l'IUI J.:••maak van Htc:l, cltJ;.;ttlr \'an mnr. t•n nH.·v. J. ?. Sl<') n·
h('f~. Bourke::.tr:wt 76, Graaff-R~in~l.
t'n ..k.omdt. Sal<k.(' Jacob!', C3b2, ~cun vnn mnr. en Ill\''· J. P. Jacobs. Klhl-
ftraal, Bethulle. 30/ I l B
SCH:WARZE~Ll,\!11, KlTCHI:>:G.
JilernH.'~ tnaalt on!", ~targaretha (Kot.:
ltlC). jongste tlu;.:h•r van mnr. en nh v.
S. \-'. Kitchin!(. ,•n Franz. oudste >Citn van mnr. t.•n nH'\'. II. Sc!tws.rzcnrlahl ntbel van Joh:\nnt·~hun;. bckend dat on, oos op die l:?d~ AJ•rH ltll7 a~·!l rnd<:t:u
vcrlooC bel. 30/ !/II;
h,OHIU h'llc
Tn dio ultt>ll\H' van 9 April hct 'n lmwelll<st.<lverfiln~l'' vcr.l<yn (Lc Homc- J,oubscr). 111C¥<ll•• hrrl.;~;lc mo~s onMr ctlc hortc 11V(IrJowlo~~·· .. ·erskyn hct.
Die 0. B. vrn die pn,.rtjlc hicrm•·c orn
nr•l<onin~. 30/1/1
DOODBEIUG
'A~ J)};!: \\ 1-:ST!!LIZB~. llo<l van der \\'«.· •hult~~n. oorlede te
