Oeregistreer aan die Hoorposkantoor as 'n Nuusblad.
Jrg. 6. Kaapstad, Woensdag, 12 Februarie 1947. Nr. 11.
On s Sal Hu l V\tys
D at Ons Onth ou !
Genic. mcv. S. Voigt, wa.a.rn- slae. teen Rritse agrcssie ont- vroueleidster van \Ves-l{aap- hou!
land (Gebicd A) skryf as volg in verband met Vryheidsdag:
Ool' tot die vrone van Suid- Afl·il.:a lwm andermaal die wel.:- rocfl om saam met ons mans ons geledere te sluit en die xoemryl'e oorwinning deur ons va<lere op Amajuba behaal, op waanlige wyse te vier.
Immers dis uit die heldedadc van sy Vo!lt - die Afrilmncr- volk - wa~ die O.B. sy moed en besieling put.
Met (Hnnil,ba.re vCI:tr·ouc en ontembare moed gaan ons (Lie bange toelwms tegemoet!
Dam·om maah: el{ hierclie hartstogtelilte beroep op u om Vryheulsdag, 27 Februarie, waardig en pligsgetrou waat te nccm.
Laat ons aan die vrecmde be- soel.:crs
in
ons land to on da t die.Boet·evoll' nog sy helde en veld- GEKLE. MEV. S. vuiGT .
SO S ff !VC. 0 N S Die gol-we nde veld is o ns · u;q_nin g, En ons dak is die hem elblon ;
Die Y R Y IIEffD alleen is ons !coning, Sy w agwoord is : , Handhaaf en Rou."
Die st ryd wat ons vaders begin het,
s~d
woed tot
OilSsterf of gewin lw t.
Dit is die eed van Jong Su.id -A_f r iJw ·!
( Eitem al)
I
Vir
Die l(ommandant-generaal, d r. Ha ns van R ensbnrg, cloen onderstaan- tCle oprocp in ver band met die r n ynstahing aan die Ra nd:
D ie stalcende
ntynwer~ersdoen ' n beroep o p ker ke, vol ksliggwn e en verenigings om steu.n vir d ie gcsimw v an d ie stak ers. ,.I._Jie Ossetcabmn dwag wat ses jac w lank die Noo. dhulpfonds vir noodl yden- de vrouen s en kinders aileen nwes dra, besef tval die nood van hi.erdie Afr ikanen verhers se v rouen.s
en k inders rnoet wees. ,
D i. e stokers se beroep is dat geld gestuw·
10ti•·daan mnr. } . Steenk amp, p / a Dn Plessis en , "Vel, V oortrek kerstraat 600, Bralcpan . Ooh word r ee- lin gs getref om lw.l p in die vonn van k osware, vrugte ens. te belw rtig.
Jlntuss en lean do nasies aan bogenoemde adre:;
gestnu.r word en die averkers is by voo rbaat versek er v an d ie warm.e m.eegcvoel · van die B eweging, t ailc
· van wic se lede skouer aan slwuer m et die and e r s- d.en.lr.endcs in die gelcdere van die stalwrs te vi.nd e is.
Dr. J. F. van Rcnslmrg
'
Onreg Waa ~t e e~
Ge s t aa k W o~ ~ d
In ondet·staan de artik el gee o m; ' n kor t oorsig van die redes wat aan - le iding gegee het tot die g L"ootskaal se p ro te s van m ynw e rker s aan die.
Ra nd wat gelei het tot ' n staking waa rin h yna d rie-k war t van die ond e r- gro n d se wer ket·s hetrok ke was - . inde r d aad bet slegs llie tjie meer as 4- ,0 0 0 van d ie 11,00 0 l ed e van die myn wer kershond n ie a an d ie stak ing d e elgen eem u ie.
Die staking het aan die begin van die week nog steeds veld gewen in getalle en ontvang ondersteuning van oor die hcle land.
Die moeilikheid hct; .SY oor- SJll'Ong in 'n noodregulasie van die regering aan die begin van die oorlog toe $lie Brodriclt- bestuur van owerheidswec vir die dnur van die oorlog in die saal gcplaas is met uitdruldilw vcrbod op enige J;ritielc <leur lede van die mynwerl<ersbond. Teen hierdie reeling het die mynwerl<ers verlede jaar tot 'n stal<ing oorgegaan, en 'n lwm- missie van onderso~< is deur die regering aangestel. Die konimissie het 'n verslag uitge- bring waarin die Brodrick-be- wind skerp veroordeel is, en 'n vera.ndering van lwnstit:nsie is
. voorgestel w~t groter seggen- sl,a.p aan die Jedc sou verseker.
'n Verkiesing vir die alge- mene raad is volgens ooreen- koms gehou, en die eerste ult- slae het 'n oorweldigende mcer- derheid. vir die stakcrs aangc- dui. l\laar hicr het die verldc- sings geeindig, hoewel daar nog
~¢~~~~~~~¢~~¢¢¢¢~¢~¢¢
/BU(()]as Hoog Die Vd@m
Brandwagtc, e!kc vuurstapel wa.t om ncge-uur die aand van 27 Februade opvlarn, is 'n bo- sieling· vir die republilwinse oog wat g·een Iwnings soek nic omdat; ·hy geen lwnings verloor hct. nie. ln cllw lwrnmando in die Unie: l~laas hoog die vlam!
Die luu!u van Amajuba sal s5• plig docn. Doen u u plig! -
(Dio H..G.)
~~~~~¢~~~~~~¢~¢¢~~~~
'n paar plel<lce uitstaande was - alma.! pleldce waadn die sta.- 1,ers in <lio meenlerheid was.
Die ool:eenlwms root die sta- lcets om 'n vrye vcrldesing- te Iaat plaasvind, is dus nic nagc- Iwrn nie.
IN.l\IENGING
Die verenigde mynwerl<ers (stakers) het daarop 'n inter- dik aangevra teE:n die hou van 'n algemene raadsvergadering waarop, beha:.we die 11antal ver- Iwse lede · uit die onvoltooide . verkiesing, ook die amptenare van die ou be~tuur sitting sou he.
woordigers op die algcmenc raad gehad het plus nog drie van die huitl:lmyne (volgens in- cleling van die stemdistrikte on- der die konstitusie hct ook bui- temyne tot in Natal en Oos- Transvaal vertecnwoorcliging op die mynwerkersbond. Dit be- token dat die Rand met sy 14,000 werkers 30 vcrteenwoor- digers kry ieenoor 14 van die buitewykc met slegs 2,700 lede) wat; hullc 'n totaal van 22 op die raad gcgee het teen- oor l l van die ou mynwcrhcrs- bond. Saam met die 1"7 betaal-
<le ami>tenare, wat alma! die rny1J\\"el'l•ersbond ondersteun, son die ontevredc mynwer!{ers dus in die miuderheid gestel gc- wecs het ondanks die feit dat die verkiesing hullc 'n oorwel- digende mcerderheid bcsorg het!
Indien die verldesing sy volle verloop gehad het, was dit 'n uitgemaakte saak dat die onte- vrede mynwerkcrs se!fs 'n meerderheicl van een sou ge- had het oor die elf verkose tcenstanders plus die 17 ampte- nat·e.
Dit is teen hicrdie toestand dat daar nou weer gestaak word; aangesien die mynwcr- Jcers dcur 'n groep betaalde amptenare, wat aangestel is on- der 'n bewind wat cleur 'n staatsl,ommissie veroordeel is, in die minderheid gestel word.
Hulle beskou dit as in stryd met die mees elemcntere begin- sel van die demolcrasie.
WONliNGNO OD IN K AAPSTAD
In Kaapstacl wag cta'.'.~· op die oomb!ik 7,452 mcnse om huis~.
Die getal is vinnig besig <.m toe tc nccm. Gedurende die 2.f- gelope maand het die c;yfer met 546 gestyg, van wie 157 oud··
soldate is.
Die regering het, volgens berig uit Landen, veertien Daimler-motors spesiaa.J bestel vir die l;:oning se besock. Op die foto is 'n decl van dio motors te ~ien nadat !tulle in Engeland voltool is. Volgcns die direlctcur van die maatslcappy by wie <lie bestelling g·eplaas is, kos
Die hof het gelas dat die no- tule van,die Jcommissie aan hom voorgele word. Daaruit het ge- blyk dat die ll:ommissie besluit het om die uitgestelde verkie- sing in Krugersdorp te Jaat plaasvind, maar dat <lit nic ge-
<loen is nie nadat die sekretaris van Arbeid op bevel van <lie :Minister van A:·beid, d1·. Colin Stcyn, die volgende <lag <lio lwmmissie gaan sp.rcek en ver- soclc het dat geen verderc ver- kiesing·s moot plaa.svind nie en dat die betaalde amptenare in die algemenc raad sitti.ng moet hC.
Die posisie was toe so Clat Verenigde Mynwerkers (sta- Jcers) aan die Rand 19 verteen-
Teenoor hierdie styg•mde r,:::m- tal aansoeke om hui:>e, j{.Oil ge- durende die afgelope ma-!ll~d
slegs aan 107 persone huisves- ting ver..sl'af word. Va!1 hierdie getal was 80 oud-soldate.
elke motor £3,100.
•
BLAVSY TWEID DIE O.B., WOENSDAG, 12 FEBRUARIE 19-17.
Per§liawaai Ko§ Dalik
Pri1I1lse s Haar Kerel
Die ,·crrcgaandc pogings van die Britse pers om 'n histcri(l op te weli by die . uid-Afrilcaansc publiek ter hultliging van hut koning het so 'n ornvaug nangcncem dat dit nou begin dreig om t.lle kroonprinses sc licfdcsatw in die war te stl.mt·. Haar aan- staruHle l<i!rel bC'gin at IWilslm n1al{ vir die Britse gcdoentc.
Vir spysverandering is 'n hardnekkige st1·oom gcrugtc in die Engclse pcrs volgehou dat die prins van Griel<e:and, 'n fa- milielid van die koning, besig is om verlicf te raaJ< op prinses Elizabeth en dat hullc twcc een van die dae dall< kan afhaak.
'n Bictjie ongewoon aan die geklikheid van Britse publi- siteit het hicrdie 1-oninl<like bloed,·erwant u:t Gtiel<e:and hom die saak baie erg begin aantrck en blykbaar te l<en- ne gegec dat die opcnbaar- making van sy flil<kcrgooiery moonUil< die hele nyery l<an VCI'Onge!UI<.
.,Icmand wat baic na aan die l<oninltlilt.e gcsin slaan", het 'n persman mcegedeel dat d1e prins, wat in die Britse vloot tS, baic slwam kry as hy in die l<oerante van sy prh·aat saak lees en dan voor die matrose moet verskyn. Ecn ,·an die ge- rugte wat ,·eral bCI<:emtoon is
a~ ongemaklll< vit· die prins is oat dte prinscs self gesc het dat ,Prins Philip hnar l<CttSe is".
ELLEND!G
Die woonlvocnlc·r hct. ver- lclaar dat hy ni1• IUIII sil of die ,·e•·lowing non nog sal plaas- ,·ind nic, ,man•· dit ly J:'I'Cn twy- fel n!e dat hiC'nlit• per·slnwaai die l<ans dau1·op lwuat.lecl en dat tlit ill<' l'rin::. sc lc11 r· in die vloot eiJendig IIIIHLI<.''
l:.:we om·erbiddclik gaan die propaganda-bcrig dan \'OOrt om te beduie dat daar ''oorbcrcid- sels in die paleis getrcf word vir die ,·erjaardagYiering van die prinses by haar terugl<eer in Engeland, wat weens die reuse-omvang eintlil< op 'n l'et·- lowingspartytjic dui!
Daar is in die bcrig vcrwys na die feit dat die GI·icl<sc prins gcwoonlil< val<ansie gaan hou by die pa:cis, do.at· hy 'n familielid is.
S legs fE.en Lid Van Opposisie Weier
Uit nodi ging
!\'a \'Cl'rtl•cm word. hct al die
!cdc van die opposisie op ('en na., dlC' uitnodiging om die par- tytjic 1va1 O!l \Voensdag, 19 Februal'ic, tc Fernwood tcr ere van die flt·!tsc l<oning gcgee word, uan.<;C'necm. D:c middag sal g(•s('tlig nwt die \'Orstelil<e gl'l!in dc•uq~l'bring word.
Ool< die Icier van die opposi- sie. dr. D. F. Malan, sal in sv hoedanighcid as Icier van di~
opposisle tecnwoordig wees en die voorreg hi! om die Britse koning. die koningin en die twec prinscsse tc ontmoet en in geslotc lcring met hu,:tc te ge- se!s.
DiP uitnodiging lwn nutuurlil<
nic \'llll t.lil' hnnd g'l'\\'ys worcl nie (('I' Willt• \'till IIi() IHIIIS(fll\ll·
dP ,·erl<iN<iug- C'll die Engclfle stem wal hit·•·mcc op diu sp1·l geplaas wont.
Die lede van die I'Oll<st·aad is ook uitgenooi na 'n staatsban- ket wat op 17 Fcbntaric in die stadsaal plaasvincl. Hoover: lede
\'an die opposisie hulle opwag- ttng hy htcrdt<! geh:enthdd gaan maal<, kon me "a.sgestel word nic.
(Vervolg van kol. 5) dinge besluit jy nie oor nie; dit word \'ir jou gereel deur Adoons, soos dinge vir aile Jw- nings maar geree! word."
Nou, daar was niks aan te doen nie, maar neef, toe val die lwerante so vinnig in my hande dat el< omtrent skaars kan lees. ,Oom Andries sit nou op die Stoep", lees ek die een oomblik, en die volgencle oomblik staan daai· weer: ,.Oom Andl'ies lwm nou net van die stat af." ,Oom Andries het vanmore na die portret \'an sy oupa aan die eetkamermuur ge- kyk," lui weer 'n ander berig.
En dit bly nic net by my nie:
ook my ,·rou en dogter ry aan die pen. ,Tant Ellie hct van- dag gaan eiers uiU1aal. Die henne het dit erg waardeer en baie gekekke!. Haar swart kappie het weens die treffende tecnstelling vera! mooi gepas by haar groen voorsl<oot wat sierlik om haar 11,1iddel vasgc- bind was."
GROOTSTE SKOK Toe Ellie hierdie bcrig lees, het sy gesluk, maa•· stilgebly.
.t:k lwn sien sy begin nie meer van die idee hou om koningin te wees nie. }l.'faar die grootste skok het seker vir my dogter ge"Kom. Toe ek die koerant oopmaak, val my oog op die opsl<rif: ,Lettie ,·er:ief op Gert Grobbelaar." en ek lees ,·er- dcr: ,Xig Lettie het vandag 'n ent gaan stap, en aan die ma- nier waarop sy in die l'igtin6 1·an Stofkraal gekyk hct. is dit dujdelik dat daar 'n romanse aan ontwikkel is tussen haar en haat· neef Gert Grobbelaar.
Laasgenoemde is verwant aan aie Van Vuurens van die Kru- ger-J<ant, en na verneem word is ou Adoons met die hcle huis- houding, net ingenome met die prinses se keuse."
Dit was die einde van my l<o•·tstondige koningsl<ap, neef.
Ek het Acloons !aat roep en
ges~ hy moet die koerantman- ne ,·ir my ontbicd. El< het aan.
die k~reltjies beduie dat my pri\·aat sake my privaat sal<e is en clat ,·an nou af geen woorcl verder oor my of my gesin in die l<oerante mag verskyn nie.
GEE>< KOKING ,Maar wat help dit dan dat jy l<oning is?" hot die ,·oorman onder hulle gevra. ..As ons nie oor jou skryf in die pers nie.
1·ergeet die mense dat hulle 'n koning het, en aan dink elkeen naderhand \'ir homself."
,.Laat eikeen dan vir hom- self clink en Jaat my vir myself dink,'' skreeu ek en g•·yp die toga wat die manne met die wit percle my omgehang het en gooi dit voo1· hulle op die groncl.
,Daar le Andries van Vuuren en hier staan Andries Krugc1·,"
se el<, en daat• is die deur!"
Necf, toe word el< wakl<er en el< dink na oo1· wat cl< geclroom het, en clit kom by my op dat 'n mens darem maar nie som- mer enige man van die gt·as af kan vang en hom koning maak nie. Dit is 'n gespesialiscerdc amp daardie waar 'n mens cint- lik van voorouerskant a! aan gewoon moet raak. En dit word toe ,·ir my ook duidelil<
waa:-om prinse en konings ge- d,.,.;ng word om fe1t:Ut. maar altyd binne dieselfde famllle tc bly trou.
Koning Da ns Dalk Me~
N ie-Biankes?
Die Britsc lwning en sy gcsin sal moout tile dcelneem a an die nic-blnnl;e dansparty wat dcur die bu•·gcmeester van Rnnpstad lf'I' ct·c van die Britsc gastc ge- rcCJ is.
Sowat 1,000 nie-blankes 1·an die Sl<iereiland en omgewing is dctl!' die burgcmeester, mnr. A. Bloomberg, uitgenooi om op 19 Februnric in die Kaapstadse stadsaal uiting aan hul fees- stemming tc gee. Na die depar- temcnt van die stadsl<lerk mec- clecl, sa: dicsclfdc proscdure en gebruil<c op hic1·dic dans gevolg word as op die blanlt.e dans wat die vol'igc nand plaasvind.
Op die l.:lanl<c dans 1s die Brilse koning en sy gesin die gaste van die burgemeester en as die ercgaste sal hulle ook aan die dans dcelneem. Uit vrees dat daar cleur die publiek van Kaapstad bcswaar aange- teken sa! word teen 'n gemeng- de dansparty, waar swart en wit saam dans, is besluit om twec danse tc gee. Die cen vir die o:ani<CS en die anclcr vir die nie·blanl<es. Die VCl'SCI<Cl'ing is ool< gegcc dnt daar teen nie- mand gcclu•·cnclc t.lic l<Oningsbe- soek gcdiskrimincer sa! word nic. Om clus nic sy nic-blanl<e onderdanc tc bcledig nie, sal die koning, die lwningin en die twee pt·inscssc hullc in die arms van die nic·blankcs moet be- geef. Daar !;on cgtct· nic met sckerheid ,·asgcstcl word wat die houding van die Britsc go- sin teenoor die ltic-blanlt.c dans sa! wec_s n!c.
Ni e .. Bla nkes Voortaan In Apa rtc "\;Va ens
Volgcns inligting wat deur die spoonv<:c vcrstrek is, blyl<
dit dat die spoonvee in die Kaapse Sldcrei:and van voor- neme is om die kleursl<eidslyn in die tockoms konsekwent op die trcinc toe te pas en nie meet· toe tc laat dat nie-blankes snnm met b'anl<cs in cen wa ry nic.
Die nuwt• stelsel maak voor- sicnin~ v!r ccrste- en tweede- l<las wacns vir nie-blankes, .maar hulle sal bchoor:ik onder-
skci woi'CI 1·an die waens van blanl<es cleur kennisgewing- bor·djies wat op die waens aan- gcb!'ing sa! word. Die stelsel sal hopelik vana! Maart in wer- king kom.
Oom AIDlrllrnte§ Word Koning
)feef Karel, ek droom mos vcrlede nag so 'n snaaJ(se droom. Dit gebeur dikwels met my as ek saans na ete in die koerant lees, dat ek me nag weer doenig raal< met die goc- ters wat in die koerant gestaan het. En die laaste tyd is die koerant net die cnc l<oning en prinsessies. en juis gisteraancl Ices ek toe mos hoe die Britse l<Oning oot·val is deur 'n groot orkaan. El< raalt toe aan die s.laap en ek droom hier kom 'n paar mensc op wit perde aan- gery na my huis. Hulle se toe vir my: ,Andries Kmger, ons het gclcom om jou tot koning te saJf. Van vanclag af is jy koning en jou naam sal voort- aan wees Andries \'an \'uurcn.
Soos hUJ:e gekom het, het hulle ,·erdwyn, maar ncef, toe bemerk ek sldelik clat daar 'n groot gedrang in my huis is.
Soos ek my hel<l<ic binnckom, neem 'n klomp l<l!t•els net por-
lrette; die een necm eintlik die ander af om in die kocrante te wys hoe ek afgcnecm is, en koerantmanne hol rcisies om die eerstc by die hek nit tc lwm.
En, neef, hier het my ellende begin. Elke aand as ek die lwerant oopmaak. lees elc maar
in groot ~etters berigtc soos:
,Andti~s ,·an Vuuren stap vee- kraal toe"; , Tant Ellie van- dag tweemaal by agterdcur uit"; ,Nig Lettie vat l<ouc na
\\·arm bad".
:MAAR YDEL
Jy weet, necf, vrouens is maat· ydel en my vrou en dog- tot· hct dit net baie geniet om hul name in die koemnt tc lees.
maar ,·ir my was dit 'n doring in die \'lees. El• kan nie sit of
staan, of die koerante berig dit. .,Andries van Vuuren gaan mOre vir sy buurman Jmier. Dit sal gocd wees as oom Karel sc kol< in gedagtc hou da t oom Andries lief is vir hard gekook- tc eiers en dat hy baie lwffie drinl<." lees el<. Ek kon nic clinlt. waar die l<Ocrant daaraan l<om nie, en toe ek biet)1e na- vraag doen, vertel ou Adoons my clat hy vir di ekuier gereel het. El< moct gaan, want ek is nou I<Oning en nie mee•· my eie baas nie, bcduie hy. Van die idee dat ck koning is, het ek nogal gehou, en ek be:-us toe maar by Adoons sc reelings.
Maar pas het die een koerant sy \'Crsl<yning gemaal,, of 'n volgcnde val in my hand, so droom el<. ,Andries van Vuu- ren gaan gemmcrbie1· l<ry", lees ek in 'n opsluif, en daaroncler lui dit: ,Oom Karel hot opdrag aan sy vt·ou gegce om gemmer- bier te maak vir die l<uier ,.an oom Andries ,.an Vuuren. Die gemmerl>ier sal vanaand nog warm wees, maar teen die tyd dat oom Andries daar aan!and.
sal c!it heerlik koel wees. Die vloere word vandag opgcn·yf.
Oom Andries het besluit om by die geleentheid sy kispal< aan te trek sonder sy onderbaad- jic."
WOEDEND
El' was woedend en roep my VI'Ou. ,Kyk hier Ellie,'' se ek.
,.wo.at· !<Om die koerante daat·- aan dat ek my kispak na ou Karel se huis gaan aant:-el<
sonder my onderbaadjie ?"
,vu man," antwoord Ellie, ,.jy is mos koning en hierdie
(Vcrvolg in kol. 2)
REISPROGRAM
DIE A.K.G., GENL. J. A. SMITH ::;pt·eek VHYHEIDSDAGVIEHINGS to e op die datums e n plekkC' hier ondcr
ge noe m:
EL..U'-'DSKRA.AL RtiS-E:'\-\'UEDE . . LAXGI\.L()PP . . . . . . DIEPI\LOOF 'WoensiJttg, 2G F!'bl'llarie, 2.30 n.m.
\Vocnsdag, ZG J:'ebruarie, 8 n.m. . . . . Dondcrdng, 27 Februarie 3 n.rn. . . . . Uondcrdag, 27 F!'bruarie, 7 n.m.
Vrydag, .28 Februarie, 8 n.m . ..
:Saterdag, 1 !\Ianrt . . . . . . . . . . . .
l~ERI~SA.AL, GEORGE . . . . . . . . OUDTSHOOJCN ,
Aile Offis it're en Br andwa gte word
YCrwago m d ie funks ics hy te wo ou.
VRYHEIOSDAG roep u
0 0 0KOM OP DON DEJ~OAG, 27 FEBRUAlUE 194· 7 , OM 7.50 ~ .M . , NA DIE HOf MEYH-SAAL, GROOTE KERK-GEBOU, KAAPSTAD!
0
DAAH sal Vryh eids dag op indrukwckk endc ,,·ysc d e ur d ie Skiereilandse Ossewabrandwa~ ~evier word - m et o .a. . lllmt::;ot·kcs, 'Vag, ---- Boere 1 ·eu..,.
~'die plegtigc .KANT ATE: aangrypend opgcstel .en voorgedra, en ' n kort L oespraak d eur die Gcbieds1 eie r , Dr. F . D. du T oit van Zyl.
0
Aile vriende · welk o m !
®
- - - - - - - ONS EIS 'N REPl.J llLIEK !!
DIE O.B., WOENSDAC, 12 FEBRUARIE 19·1.7. BLADSY DRlE
Vrryheid~dagvitetting
Prt(IJ)grt(()lm vir 2 71 F e1br1111arie
Vryhcidsdag (Amajuua-gcloftcdng) word op 2i Februarie :sons voot·hccn herdcnJ\.
Rieronder vcrsl<yn 'n lcidraad vir 'n program wat die aand uitge,·oer moct word. (Let \Vci.-Jnplaa.s van die J<antatc voor tc dn1. of 'n gesldcdlmndigc oorsig tc lees, mag 'n toepaslili<' en stigtclikc rcdc (tocspraalc) gchou word.
Daar word \'anjnar gccn vasg<'!'tclde tyd aangcg<'e vir die :\fhnndeling van gt·gcwe dele van die progr·nm nie, aangcsicn
<lit in die Vl'rlede gcvind is dat sommige ecnhede 'n Ianger I'll
antler 'n lwt·tcr tyd nodig hct. Slegs moet gcsorg word dat die vnu r presics om 9-uur aangl'st'eel< word, soos hieronder aangcdui, of 'n fnJ<lu•l as die funlesie in 'n saul gehou word.
Die program vir die viering na die kommnndo-byeenkoms is as volg:
1. Die plegtigheidsvcrrigling. begin die aand wannecr die offi- sier-in-bevel die fluitjic blaas en die aanwesiges aantr·cc by die hout-stapei. wat !.atcr· aan d1e brand gesteele word.
,As ons die stryd gewonne gee, is die Vryheidsv~alll ,·an Amajuba geblus. En as die reg- bank van die geskicdenis, wat hoer staan as die regbanke ,·an die Empire. eendag vra waarom die Vryheids,·Jalll geblus is, sal
I 'Waar 'n vicring binncshuis p:aas,·ind word nanbeveel dat, aangesien dit onmoontlil< is om hout te laat werp op 'n bran- dende ,·uur. dit gereel moet word dat die aanwcsigcs hul byclraes met die verbymarsjeer voor 'n brandencle fakkel wat om 9-uur aangesteek word, stort in 'n Idssie wat by die faklcel geplaas word.
Die aanwcsiges tree weer· aan en sing die Iaaste vcrs van Die Stem:
Op U almag vas vertrouend het ons vndere gebou.
Skenk oolc ons die krag, o Here, om te handhaaf en te bou- Dat die erwc van ons vaacl're
\'ir ons JdndcJ·s cnvc bly:
Die \'eiTigtinge begin met Skriflesing (b.v. Josua 1), ge-
\'Olg deur die sing \'an 'n gepas- te gesang of Psa:.m (b.v. Ps.
84 ,·ers 6), en I<Ort gcbed.
17 F chruarie is vau jaar KONJNGSDAG . 1
(2) Die Boodskap van die Kommandant-Ceneraal word voorgelees. (Dit sal later vooJ·- sien word.)
(3) Toespraak deur offisier of aangewese sprcker; of
Voorlcsing van die l<antate.
'n gepaste stuk of voorgeslerewe lesing.
(as daar nog tyd oor is word gewyde liede1·e en/of nasionale liedere gesing.)
(1) Vlamme (intussen in ge- reecineid gebring) wat die vry- hiedsvuur moet annsteek, word deur ledc van die Bocrcjcug met fakkels aangebring en aan die offisier-in-bcvc! oorhandig onder die sing van Ps. 146 vs. 3.
(5) 9-uur (presies): Die offi- sier gee die teken deur 'n fluit- jie te blaas. steele die vuur of 'n fakkel aan en die ander fak- keldraers ,·oJg sy \'OOrbeeld.
Die aanwesiges sing die Lied ,·an Jong Suid-Afrika, verse 1 en 1, wat hier afgedruk word Yir die gerief ,·an brandwagle:
En hoor jy die magtige d:·eu- ning?
Oor die veld kom clit wycl ge- sweef.
Die lied van 'n \'O!k sc ontwa- king,
\Nat hat·te Iaat sidder en beer.
Van Kaapland tot bo in die Noorde,
Rys dawerend luid die akkoor- de:
Dit is die Lied van Jong Suid- Afrika.
(Laaste reel drie keer herhaal.) (6) Die Vryheids,·uur brand nou deur die Iengle en breedte
\'an ons land. Die offisier-in- bevel blaas die fluitjie en roep alma! tot aandag en op saluut.
Hu11e bly staan op saluut vii·
een minuut in stille bcpeinsing in die vuur te tuur.
(7) Die fluitjie blaas om die saluut te beeindig en die offi- sier-in-bevcl !ees op plcgtige wyse die Vryheidsverklaring en Celofte soos deur die Crootraad opgestel, n!.:
DIE GELOFTE
,Oomblikke van groot gevaar e11 groot onseleei·hcid oor die toel<oms hct mecrmale in ens volksgeskiedenis voorgekom. So was dit die aancl voor Bloecl- rivier sc slag en so was dit in die oggendskemering ,·oor Ama- juba. So is dit ool< vandag, in die begin van 19117.
,Soos ons vaderc destyds in
\'ertroue op God. vol moed en of(en·aardigheid, die stryd aan- gebind het, desnoods tot in die doocl toe, so wil ook ons sonder
\Tees of blaam ons plig doen.
Ons ken net een aardse trou en net een liefde - Die Republiek
,·an Suid-Afrika.
Daar in stel o n s
gee~1helang n ie !
27 Feb r uarie is VHYHE IDSDAG . Dam·heen gaan ons almal!
---===-------)
dit daardie vraag aan ons ge- slag stel. Aan die Ossewa- brandwag sal daardie vraag deur die geskiedenis gestel word, want die Ossewabrand- wag is die faltkeldraer van die Repub-Jiek.
,Ons gaan so optree dat ons daardie vraag \'OOr die regbank van die geskiedenis kan ant- woord sonder vrees of blaam.
,.Man en \TOU en kind gaan ons die Republiek dicn, in ons huise, in ons samekomste, in ons werk, in ons vryhede en in ons gevangenisse.
,Ons het in die Ossewabrand- wag die ~ d gesweer dat ons ens mede-Afrikaner nie in die steek sal Jaat nie en hom nie aan die vyand sal uitlewei' nie.
En dam·die eed gaan ons waar- agtiglik hou. Een v!r almal, alma! vir e!lceen. Ons erken nie net broeclerskap, maar ook hoederskap, en ons stry uit liefde, nie uit haat nie.
,Dieselfde God wat in 1838 en 1881 die Vryheidsicleaal Iaat seevier het, sal ook met genadc neersien op ons van 1947, wat die stJ·yd van ons vaders wil voortsit.
.. Daarom doen ons nou, ge- samentlik en aisonderlik, die plegtige gelofte dat ons die stryd vir die onaihanklike Re- publiek nie sal staak nie en nie in die steek sal laat nie.
,vVaar ons vadere dit met wapengeweld gedjen het, sal ons dit dien met toewyding en des- noods met !yding, na ons beste vermoe.
,Ons sal sterk wccs en vol moed, want die Here onse God is met ons, oral waar ons gaan.
,.Die vlam brand nou dwars- dcur die land en ons is met ons broers en susters elders in een groot band saamgesnoer. Ama- juba is die simbool van ons Vryheid; Amajuba-berg staan op ons wapen. Amajuba-vlam bly Vryheidsvlam !"
(8) Die offisier-in-bevel blaas die f!uitjie en die offisier (hoog- ste in rang) tree na vore, orde- lilt gevolg deur die aanwesiges.
een agter die ander, en elkeen wcrp sy stukkie hout op die vuur as teken van die aanvaai·- ding van die verklaring en ge- loftc (as daar 'n vuur is).
Sodra dit klaar is marsjeer alma! een agter die ander agter die offisier aa.n Yerby die kissie wat onder die sorge van twee onderoffisiere in gereedheid gc- plaas is en plaas hul offers (by- cn-aes) daarin.
Knegte van die AlleJ'hoogste, teen cUe he:e wcrcld vt·y.
Soos ons vadcrc vertrou het, leer ook ons vertrou, o Hcer;
Met ons Janel en met ons nasie sal dit wei wees, Cod re- gceJ'.
Hierdic dee! van die verrig- tinge sal nou gesluit word met gebed.
Troue Brandwag Heengegaan
Met dit! heengaan van Jan ,.ru1 der Vyver van Laingsburg het die Afi·ikancrvoll<, en by name die Ossewabrandwag. een ,·an sy getroustc onderstcuners verloor, slu·yf mnr. G. F. de Viiliers von Laing-sburg. Hy hel sy voile gcdien en het nooit geld of eer as erleenning vir sy volksdiens gen·a nie. Hy het al sy Icragte aan die Afril<aner- voll< gewy en waaz· clit nodig was. ool< sy geld.
Hy was 'n steunpilaar van lr1c ou I\"asionale Party en la- ter van die Herenigde :"asiona- le Party. Hy hel volltsdiens voor sy eie belang gcstel en dit was dilewels ten koste van hom- self.
Met die stigting van die Os- sewabz·andwag het hy nie dade- lik lid geworcl nie. Dit was eers met die cerstc sametrek- king op Matrooscerg dat hy by die Ossewabrandwag aangesluit het. Hy het die Cissewabrand- wag gedien - op die wa gebly - totdat hy deur die dood weggeneem is. Hy het die ou partystelsel heeltemal af.gesterf en was op hoogte met die poli- tieke toestand.
Die roudiens !s wam·gencem
<leur ds. W. A. Alheit. Die be- grafnis was ecn van die groot- ste wat nog select· op 'n plaas gehou is. Dit hct getuig van die wyc vl'ienclelering van wyle Jan ,·an der Vyver.
By die graf hct oom Jan van Zyl, oud-L.V. en vader van dr.
Van Zyl, die aanwcsiges tocge- spreek.
Ons bring huldc aan die na- gedagtenis van Jan van der Vp·er. - (Ingestuur deur G. F.
de Villiers, Laingsbm·g.).
Stuur n POSBESTELLINGS vlr
0
KANTOORBENODIGDHEOE en
0
SKRYfBEHOEFTES
na
SOLl\lS VAN NIEKERK
Groote Kerkgcbou, Parlementstra.at, KAAPSTAD - Foon 2i017
Grysa hare:
Antigrys
herstel alle gryshare tot hul na- tum·Jike Idem·. Dit is vry van lcleurstof of sl<adclike bestand- dele, verwyder skilfers, bevor- der kopvelkwale, Iaat hare g1·oei, ens., 5/6 per bottel, pos- v,·y. Kontant met bestelling.
Oolc kan blindederm en under operasies vermy word en aile sickles en kwale met kruie en ander gencesmiddels behandel wo1·d. Skryf, gee besonderhede aan: DIE BOEREVROU. Pos- bus 7559, JOHANNESBURG.
l'UETOHIA-l\IAHK
0
Wo {!;J Jl»o
P .R .R .
Produsente, stuur u Pro- duld.u, Eeiors, Bot:ter· en Lcwomle Hawc m\ ons. (Ontvangs-agente van aile
slagvee vir die Vleis- Jcontt·oleur) Ons hot 'n garansio van
£2,:300 by die Regerlng.
WEBB EN PRETORIUS
Pretoria se On<lste en Grootstc l\Inrl<agent.skap
Lyk Hierdie Jaa r Op U Bes te !!
Ons hied die Allcrj ongste oggcnd- en middag- rokkc at m.
Loa en Fremode Kostuu ms
VAN
MEUBEJLS
PRYSE STYG VINNIG
KOOP
~OU Ons hou alleenliJ;: gociP.ltwaliteit l\Ieubels in voorraad
WEROA
Meubelhandelaa rs
(EillND0111S) BEPERl{
Groote u:crlcgcbou - Raapst:ul
PLUll\lVEE
IJie Beste Fl.rma om u PLUI~IVKY.
l'.:lEliS en nnder I'HOIJ\JKl'JO: nnn te stuo.r Is:
CEdrus.) Ur>l<
~!OflF.~I.WR (Posbus 7 l85J :-.'rwton
=
Be sk erm u Oe
Bring u oogarts se voorskr1f na ons. Laat gekwalifiseerde Voor::~krif-Oogkundiges u be- dJen.
Wahl, Lawrence
EN KIE.
BRILl\1AKERS Adderlcystra.at 120a, Kaapstad
Foon 22408
A.V .B.O.B.
L~khc"nr).;ors, OrnrRtcenmn•<ers, nc!Crl\tnl"v.-.rtu!l,c..rnnra
Bloemfontein - Pretoria U.lO Taltlce
DffT KOS MIN DER E N U L U NN !E HOU LA NGER !
SPAAR !1101!-ITE
('11 /o(l[Spes ialiteite u u·asgo('(/ dorn
o WAS o DROOGSKOONMAA T\ o l(LEUR Adres: llugenootstasil', Paarl
( Goeclere h alftari c j)
PAARL STOOMWASSERY
Posbus 35 DIE PAARL Foo n214
(1)
..
,
tiLADSY VIER DIE 0.13., WOENSDAG, 12 FEBRUARIE 19•l7.
---
D1E O.D .. WOE:'\SDAG. 12 FEBRUARIE Hi47.
li{lein JDikta tortjies
As 'n reg gcskcnd word - of di t nou al o~dc~· demol<l atiesc onthcuding of diktatoriale ingryping is - d:1.n 11:: dit 'n onreg en dit bly 'n onrcg tot d!t herstel is. Ten opsigt•.! \'ar. die Handsc mynwerl<ers is aihei die vorms \'an onreg deur die P.uic.!igc bewind gepleeg. By dil' uitbreclc van die nMiog het hierdie •lcmolrratf•
iu hul Y\\Cr om dir dcmoluao:ic dcur middel van 'u clil<t.atuur tc hamJhaaf, sondet· cnigc rcdplilce aauldding oolc in die huislwutlc- Jilce aun~!'lceutlwd(• van dll' Mynwcrltet·sbond ingegryp deur tlir lconstitu:.ie Yan di•• bond vir tlic <luut· van die oorlog op tl! hcf.
'n Klick nan die hoof van die bond, wat cleur 'n latere kommi:>sic van ondcrsoek van wanbcsluur besku~dig is, het op hic1·die wyse vir ses jaar lank volmag gehad om te maal< en te breek soos hulle wou.
Teen hterdic tocstand het die oorgrotc meerderhcid lcde van die mynwcrkcrsbond verlcde jaar tot 'n staldng oorgegaan en \'ir die t\\ ''l'dC maal hct die I'Cgcring ingcgryp dcur die be~ tum· tydc- lil< tl' !>!tors hang-endr ondcrsocl;: <leur 'n lmmmissie. Hierdie .,in- grypmg'' - wat allerwcii gercg.·erdig was, in aanmerl<ing gc- nccm die onthullmgs wat aan d:e lig gebring is deur die ondcr- GOel< het \'oortgcduur tot op 'n tydstip toe die nuwe \·erkiesings getoon het dat die ou ldicl< in die minderheid gep:aas gaan word langs lwnstitusioncle wcg. En toe het. blykens geluienis voor die Jntere hof, die regcring ,·ir die derde maal ingcgryp deur tlie lwmmi-,!>ie in flit· uil\'url"ing ,·an sy taal;: te belemmer sodat die ,·et•Jtil·:.ings tlp \'Crslu:ic' !*agtc ruc voltooi is rue. Met sy half- ,·crkosc bestuut· is daar toe 'n \·crgadering bele waarop die ou betaalde amptcnare, wat kragtens noodregulasie in hul posisie gclwm en gchandhaaf is, die mecrderheiclstem vir die ou Brodl'ick- g'I'OCp sou vaseker. Teen hierdie toestand van sake het die myn- wcrkers nou ,·ir die lwccde maal in staking gei<Om. vVat hulle cis h; die dcmoluaticsc reg van 'n vakbond om sy cie sali.e oor- eenlwmstig die meerderheidswil van sy lcde te bepaal. Hierdie reg ontse die regering hom deur sy dl'ievoudige ingryping - 'n ing-ryping- " nt nog :.!et•<ls plaasvind solanlc die onvoltooidc vcrldc-
Rin;.:'~ vedraag- en diu noodregulasie-amptenare in huJ posisi<· gc- haudhaaf wol'd. ·
En die ironic van die hclc saak is dat die regering weier om daa1·die om·eg te herstcl op grond ,.an die verskoning dat hy uie
ma~ inmeng- in die hui~houdclll<e aangclecnthede \'an die val<bond uie! 'n i\fccr clcurwccltte sl<andc hct nog selde onder die naam
\'an die dcmokrasie plaasgevind - en clit is 'n monclvol gcse!
Dit hct tyd gcword dat die he!e voll< hom verset teen hierdie onreg, en die bestc manier om dit te doen, is om die stakende myn\\"erkcn; alle scdc ike en stoflike steun te verleen wat moont- Jik is. Di<· ... aaJ< 'an tlic mynwcrl;:crs hct 'n Yoll•saak gcword en indi!'n hil·nlic pro""" van ministeriele <lil<tatunr or.der beroeps- pvlitici Yan l<lein furmaat gel<cer moet word, is dH nou die tyd daan·oo1·.
Van Ons Geen
Vir ons \'Ollt is die Brilse lwning die sin1bool \·an ons ondel·- worpenhcitl en claarom 'n herinnering aan die gewelddadige ver- brel<ing \'Un ons nasieskap en voll,sbesit in 1902. In sy naam het 180,000 troepe jag gemaalt op 20,000 Boere wat op 31 Mei van daardic jaar die l<e'l< van hul verncdcring gaan ledig het toe hulle by Ve1·ccniging hicrdie koningskap aanvaar het - noodgcdwongc
CD ondt'l' lll'OtCS.
In nnam van hiet·die l<Oningsl<ap is 27,000 Boerev1·oue en kinders in Bclscnl<ampe \'Crmoor terwille van die goud van hul Yaderlancl.
In naam \'all hierdic l<Oning is 'n uitbuitingsproses aan die gang gcsit waarvolgens Suid-Afl'ilca a! sy opbrengste onverwerl<
aan Bnltanje mocs !ewer om dit weer van hom ten duurste tc koop. 1\Icer as :300,000 afstammelinge ,.an die Boercvolk hct in h.ierdic proses afgcsak lot onder die broodlyn.
Jn naam nrn h:crdic koning is Boereseuns in 1922 aan die Rand platgeskict toe h~le gcprotesteer het teen die verdere onl- ncming van hul brood.
In naam van hicrdic koning is Afrikaners in 1914 doodge- skict en in tronke gcgooi omdat. hulle geprotesteer het teen die klad wat Suid-Afril<a hom op die hals gaan haal om in naam ,·an 'n ,·rccmde l<oning gcbicd van ander te gaan verowcr soos hul eic g-ebied gcrowe is.
ln naam ,·an hicrdic lwning is ons land op 4 September 1939 wcercens in 'n Empirc-oorlog gewcrp en is Afrikanerseuns uit- gepcrs om in die woc:;lynsand hul lewens te gaan voeg by die miljoene wat reeds vi1· .,King and Empire" gesneuwel het. En in sy naam is honderclc Afrikancrgesinne tot hongersnood gedocm toe hul broodwinners soos regloses in kampe en tronke gestop is.
ln naam van hicrdic koning hct ons 'n parlement ontvang om ons \·oll< in 'n tocstancl \'an konstitusionele burgeroorlog te hou en wal die kanalc bied waarlangs 'n vyfde kolonne van 'n vrecmcte moondhcicl mel wetlil<c gesag beklee kan word om 'n 1-lclc vo!k tot vreemdc diensbaarheid tc dwing.
In naam van hicrdie koning word die Empire-bande tans opnuut \·er:;terk.
Vir 'n lid \'an 'n vryheiclsbeweging soos die Ossewabrandwag is dit ondenkbaar dat hy deur sy teenwoordighcid Imide sal b1·ing aan wat vir ons \"Olk 'n simbool is ,·an sy diepste ,·ernedering.
Ons ;aat dit oor nan die l<oning se werktuig, sy parlement.
om ecnparigc huldc en ,nederige wellwm" aan hom te bring.
SKYN BEDRIEG
Doe! van Koning Besoek
Se
Na YCrncem word, word in Oos-Londcn pragtige rotstuine inde.rhaa.s opgct·ig \·ir die !co- ning so bcsoel;:. Daar is nog gcen blomme op nic, maar die aand voot· die lwning opdaag,
J\ocrnnto in 8rittanje hct die propaganda \·an die Engel<.<' pers in Suid-Ahilm wat wil voorgce dat die Britse l<on_ing in Suid-Afl'il<a .,lwm valcansio hou" ll'lil< in die wiclc g-cry deur hulle v<'rl<larings dat die !coning op 'n ,bcsig-c sending-'' uit is wat Yan I.Jcsondcl·c waardo Yir die Britsc Ryl< gaan wccs.
::.al allcrlci mooi vctlllantjics in die grond gesteclc word in <!ic hoop dat dit darem sal hou tot die lwniug sy indruld;.e van rlie .. blommc-stad'' blywend ge- maal' hct.
Die Sunday Chronicle ver- klaar: ,.Die koninklike bcsock aan Suic!-Afrika is gecn val<an- sie nic, maar 'n besige sending.
Die wannlc <lnarvan vir <lie Sta- tcbond en die Bri tse Rylc is vee I grotc·t· as wa.t aan enige stof-
lil<~· st :tn<lnnrd gemect ''an word . . . . "
Die Sunday Graphic se o.m.: Op hicnlic oombHI;: slcyn die hoofdo<'l \':ln die bcsoelc tc wees die vcrstcrldug vau tlaardie baudc Yan gchcgtheid en ver-
trouc wat 1111~ ::>tatebl)nd baie
doc It •·cffcndcr ~aambind as eni- ge band \'au staa!."
Die Sunday Chronicle ,·er- klaar ,·oorts dat ,.die tccnspoed hier te Iande nog nic gceindig (het) nic en in die buitewyke ,·an die Rylt duur politieke bot-
W w~TI V timd~~
~KGB.~~~
9(DE R M.E.R.)
Aangaande die l<aninldilcc I.Jesoclc - laat ons waa1· ons in onsekerhcid Yerl<eet· umtrcnt die gedragslyn wnt ell>ecn van ons met betreldting daartoc moct. \'Olg, ons Jcs gaan haal in ons eie
\'Crlede: <lit is wat tlie yen.tandige mens docn.
Ons het ,·oorhccn a! konink- like besoek gehad. Hierdic is nie die eerste nie. En by die laaste bc!<oclc hl'l ons h:<'l' <·n daar dingc gedoen of tocg<'laat waaroo1· ons vandag :.!,aam vocl.
Dt·. J. 1•'. J. Yan RcnsburJ:', Kommanflant-gcnct·aal \'an die Ossowabrantlwag siCI'yf:
Ons \·oel b.\·. skaam dat die studrnte ,·an 'n Afrikaner-uni-
\'CI'Silcit die prins ,·an \\'allis
gcco:.~h·iJtig ingchaal en onthaal hct. Ons \'OCI skaam tlat die prin:; tocgclaat was om 'n krans op die V1·ouemonumcnt by Bloemfontein te lc. Hierdie twec dingc kon sondcr enige onhoflikheid teenoor die besoe- lccr \'OOrl<Om geword het. Xou bly hulle da.ar as vernederende hcrinnerings, en dit is omdat daar in albei onopregtheid ge- slntil het, Of van onsc kant, Of vnn die besockcr se !;:ant.
,Net om nan cll«•Pn Yan die Ossewab•·antlwag wat t1·m• by eli•' bcwcging sc ~tanflpunt gestaan hct met die tussem·c,·ldesing
in llottentots-Holland my warmc dank oor te bring-. 'n Besocl<er na 'n mens sc huis of na sy land moet nie on- hoflik ont\·ang word nie. Na die !;:ennis wat jy omtrent hom het, ontvang jy hom met bc- Ieefdheid, of met agting, as hy agtcnswaardig is. l\laar hart- lil,hcid hun jy \ir die wat jou n:"t aan die bart is, en gees<lrif
\·ir die wcldoencr wat j,y ccr. En dit is alJeen die \·ertroude en beprocfdc \'riend wat na die plcldcr toegclaat word waar jy die hcriuneringe aan jou Yolk se lyding bewaar.
Die Ossowabrand\\'ag hot aan die H.~.P. nic net sy ~temme
nie maat· ool< al,ticwc steun aangcbied met bchoull van illcutitc:t en bcginscls as voorwaardc.
Die stcun is botweg van die hand gewys.
In die vcrldesing hct die II.N.P. stct·k ldeurling- en tanmliiC~·
::.lerlc Engc·lsc stcun nnh·ang. :.11aar van die sowat 400 O"scwa- bmndwag-!<temme ht•t hullc fcillilc niles gekry nic.
Die Osscwabrandwag het us gcslote blok :;y hulp aang<"biccl en loe dit gcweicr is, het hullP as geslotc blolc wcggebly.
Dit is, tc middc ,·an die propaganda en \'ct·ldcsings•·oes, 'n
&tcrlcc tt·oubcwys en el;: wiJ my waardering d:l.an·oo1· ui tspreel,.
Dit is nic ciiH· Idcsafdcling \\'aar die ldeurling<' se hulll ingc- rnep lmn word nil', ••n dit is nic el!;:c ldcsafdeling waat· hullc die nangcbodr steun \·an 'n btOit \'1111 mccr as 400 stcmme van die hau-l
lmn wys nic, tcn,:;y !tulle '' il Ies opsc. Dit is gedrag wat van 'n reg- sl<ape mens verwag word. So stel hy die voorbeeld daar vir U trou en u saamstaan is 'n bcsieling, Brandwagtc ~··
:: 1'3_!3,
m :
o..;.JJ,:..D·.m'"ii:J1U'J!:lr:J(]:IJP.ll~l.l~ilUieJr.r:P:Bi!ll!!!iU:I!D:I:I'I!JII'IIii'I!I'Ji!IJ]'!JIII:lJ:3!1!1113JI!fl['] I
die wat na hom l<om.singe nog voort." Die besoek van die l<oning, aldus die blad, l<a.n dallt hierclic problemc op- los. lly \'erwys na die bt:sock van die Oritsc l<oning aan J{a- mtda. VOIH' die ClOI'Iog en bcldem- toon tlil' vool'flch· wat daantit Yir die Britse Hylc gespnLit het.
1\liELIE-PERMITTE OPGE- HEF: Die miclic-permitstelsel waardeur pcrmitte nodig was
\'it· die aankoop '·an miclie;; en miclicmeel, is opge!lt'f, Yolgens 'n aa.nkondiging in 'di ~ st aats- koerant. Die Unie •l2t lM~ ge- noeg mielies om aan 'n r•!dehlce vcrbruilt te l<an vc..:>rs:cn.
GOUDVO!\'DS JN VRYSTA.AT:
In die nfgclopo week is ceo '.'!lll
dio ryltstc !;'OHllriw":o in die Vrystaat in tlic ontg"t'\\ in1~ van Odcndaalsnl' .. t I'!IUI;gcbuor. Die aanlwndiging , tlll die nuu<; word
<!cut· tlic cffclctcbems :u; <lie be·
la.ngTiltstc bu~lcou se1lm·t djc af- stapping vnn di•! lJnif' van die gou<!standaard. Op <lie dicpt<•
van 4,886 voct is tlie I.Jnsirse ri f raal<gcboor. D!e nwustcr toon 95 omse goucl pc" tvn in ver~c
Jyl<ing met ()I''! t,u->c van die YOI'itt"e <;cr::.nsiewt>i<l:"nd~ ,·onus iu Oclcncln \!:.rust.
W. , .OIGT (Edms.) Bpk.
Fabrikante van
Kelder- en lles proei ing m a sjin erie
Bus 10 - fiUGE1\'00T (K.P.)
•
·.
Maju b a dagvien ng
27 FEBRUAR !E 1947
,SPITSKOP" LAPFONTEIN
Duisende gaan hyh 11a ' n on t vangs van ' n Engelse kon ing in die Unie van Suid-Afrika JJ?ie van
u.kom briug Im ide aau u. e ie hehle ,.m, Am.ajuba-slag'!
PROGRAM:
3 n.m. - Opening en Ven,·cll<oming cleur Hoofkomdt. Breedt.
3.15 n.m. - Toespraak deur I3oercjcugleier - Prof. D. J. van Rooy (Potchcfstroom).
4 n.m. - VERKOPING begin \'an: Braaivleis. Boerewors, Toe- broodjies. Pannel<ocl<, Koue Gercgtc, ens.
KOMPETISIES: Jul<slteigooi, Sl<yfsldet, ,.Vang die V9.rk". 6 n.m. - Toespraak; Oud-genl. D. du Toit.
6.<15 n.m. - POUSE.
7 n.m. - Aansluitings by Amptelike Aandprogram.
GodsdiensYcrrigtinge deur oudcrling Koot Steyn.
AA~DAG!!! 1\Ietlc-AfriJ;ancrs!!!! Mnjubadag, 27 Februal'ie. Yal vanjaat· op Oomlcn1ag. - Opoffcring en stryd was nog ALTl'D die wcg van ons volk.
Doen dus hierdje opoffering om 'n wccl<sclag af te sondcr yir die nagcdagtcnis van U heldc.
0 .,. T H 0 U ! ! ! ,. MA.IUBA ROEP!
LET WEL:
Uit die Klerksdorp- en Hartebecstfontein-paaie na Lap- fontein, word die uitdraaie na die terrein aangedui met tekens. Bring u eie koppic en vc!dstoel saam.
DIE O.B., WOENSDAG, 12 FEBRUARIE 1947.
---~---·---
V roue~ L aertrek
T e Kro onst a d
'n Groot en bclangriJtc vrouclmmp sal gehou word tc f{roon- stad D.V. vanaf 11 tot J 8 l\Innrt 19Ji.
BYWO~ING:
Alle offisicrc en brandwagte van Gcbicd C moct dit as hulle plig beskou om hicrdic !tamp by te woon. Dit sal 'n voorlig- tings- sowe! as opleidingsl<amp wees. Kommandantcs moet on- middellik hul !cdc in kennis stel en hul:e vollc bcsondet·hede meedccl. Offisicrc, brandwagte, lede van kommandowag, asook jeugoffisicrc is wcli<Om. \'roue
\':tn anllct· gebicdc is ool;: baic
\\'Cil;Q 11 I,
nekdoeke; die O.B. en F.A.K.
sangbundels (alma! moet die woorde van albei versies van die O.B.-lied ken); tentbenodig- hede soos spieel, handdoek ens.; baa.ikostuum indien verities; reenjasse en sambrele; aante- keningboel< en potlood. Indicn iemand 'n treld<lavier ltan be- speel, moet sy dit asb. saam- bring; benodighede vir die maak van 'n pop. Hieroor sal vol- gende week iets meer vcrskyn.
Die program \'Olg later.
0 ra di e r Kr y
G~ern
Pa$po<Orf.
Die Unie-regering hct die aansoek om ·n paspoort vir cit·.
G. M. Naicker, die leiet· van die Indier-wetsoortredcrs, na Indic geweier. Hy sou na Indie afge- reis het om die regering van Indie .,in te lig" oor die toe- stand in Suid-Afl'il<a en om \'Cr·
dere politieke aksic teen blankc Suid-Afrika te bespreek. Hy sou die Pan-AsHHwngrcs op 24 Maart in Indie bygcwoon het.
Die Natalse Indier-lwngres het telcgrammc aan sen. Bas- ner en mnr. A:.ex \:Yanless, L.V ..
gestuur om by die regel'ing protes aan te tckcn teen die weiering.
SLUlTIXG~DATU:\I:
Voor 25 Februarie moet elke kommandante die volgcnde be- sonderhedc stuur nan genle. C.
Meyer, Posbus 60, Chl'istiana.
(a) Die name, range en adressc van \·roue wat die l<amp
Indie rl i wessie SaaR {
Vir Hele Land
sal bywoon. ·
KoG
0op · Potchefstroom
(b) Die tyd \'an aankoms op Kroonstadstasie. Meld ook wie per motor ltom en wanneet·.
L.W.-Hou u asb. by hierdie datum. Hoe eerder u dit kan stuur, hoc meer sal dit die wer·k vergcmaldik.
U.EJSKOSTE:
Die vrouc sal hul eic l'Cis- koste moet dek, tcnsy die kom- mando's anders besluit.
Aanl<Oms: Alma! moct in die kamp wces voor 3-uur nm., op Dinsdag, 11 l\Iaart. Almal moet by die opening teenwoordig wees.
liampfooi: Elke kampccrdcr betaal by haar aanl;:oms 'n kampfooi \'an £1 12s. 6d.
1\.0S\'OORRADE:
Hierdic keer word lwmman- do's nie weer gc\'l·a om vir l<os- voorrade tc sorg nic. Elite vrou bring egter vir hnar· eic gebruik die volgcndc artil<els wat skaars en rnocilik verltrygl>aar is, saam: tee, suilter, han clew as- seep en vuurhouljics.
BENODIGHEDE:
Kampcerders moct vir die volgende benodlghcdc sorg:
Beddegocd en l<ampbeddens of matrassics. (Gcen l<ampbeddens sal in die l<nmp te kry wees nie); eet- en drinkgereedskap: gcwonc l<ampklcre, plathak- slwene, ool< wit rol<l<c en oranje
POTCHEFSTROOM. - Op Saterdag, 25 Januarie, het die offisiere van generaalskap E8 'n vergadering gehou, in die huis van hfgenl. F. Labuschag- ne. Onder die aanwesiges was o.a. komdt-gen!. Hans van Rensburg. gebiedsgeneraal J.
G. S. Opperman, waggenl. H.
Richtet·, hfgenl. F. G. Labu- schagne, en offisiere van Pot- chefstroom, Klerksdorp en om- strcl.:c. Die Boerejeug is ver- teenwoordig deur jeugveldld. G. M. van Rooy van JE8a2, Potchcfstroom.
Die K.G. en sy gevolg is die aand om 7.30 nm. by die vet·- gadering ingewag deur 'n ere- wag wat bestaan het uit ledc
\·an die Boerejeug, onder bevel '"an asst.-veldkt. C. Albertyn (JE8a2).
Nadat genl. Labuschagnc die aanwesiges welkom geheet het.
het genl. Opperman die woord gencem. ,,vVaar ek ookal in gebied E kom, vind ek die of- fisiere en kommando's vol moed en opgeruimd", het die generaal gcse. Hy het bcsluit, deur die offisiere aan te moedig tot gro- ter al<tiwiteit, veral met die oog op die naderende funl<sies.
,Laat jul vure vanjaar op die hoogste koppe brand, en vier vanjaar vryheidsdag, soos julle hom nog nooit vantevore gevier het nie'', het die generaal be- sluit.
Hierna het die K.G. die woord gevat. Hy het jeugveldkt. Van Rooy gelukgewens met die op-
SOOS ONS LE.SIE.RS DI T SIE.N
- -- --- - - -- - ---
KI~DEHS E~ KO~ING Ouer, Kaapstad, skryf: Gaan ons wat nie glo in 'n Em- paaier nie, maar in 'n repu- blic!<, toelaat dat ons kinders hulle neltkc gaan rek om 'n ko·
ning en sy gcsin wat van ocr- see Jtom, tc sien? Ek verstaan dat staanplel< vir allc sl<ole ult- gcdeel is. \i\'ord skoolkinders gcdwing om aan die nclueldte·
ry en ltyl<ery dee! tc neern, of word die keuse gelaat om by die slwol tc bly of te gaan, soos kinders verkies? My ldnd is in een \'an ons Afril<aansmc- dium-skolc, en die sal seer se- kerlik nie gaan nekrek nic. Die kind het self reeds 'n bcslistc besluit gcneem sondcr dat el;:
as ouer daan·an gcwect hct.
(:'\a ons ''erneem is die meer- derheid \·an die Afrikaanse skole ,·an ,·oornemc om wcg te bly. - Red.)
DIKTATUUR NA WILLEKEUR
Die regering het by monde
\'an min. S. F. Waterson aange- kondig dat hy twee jaar na die eindc \'an 'n oorlog om behoud van die demokrasie nou in die rigting ,·an demokrasie begin dinl<, maar dat dit nog geruime tyd sal neem voordat Suid- Aft·il<a weer heeltemal 'n demo- ltrasie sal wees, indien hy dit ooit weer sal word.
Die Minister het naamlil< tc l<enne gegee dat die wet op oor- logsmaatreels, wat die regering met dll<tatoriale magte bcl<!ce het. nou herroep sal word in- sover geen nuwe noodmaatreels daarkragtens uitgevaardig mag word nie. Die bestaande nood- maatreel sal egter vir twnnlf maande gehandhaaf bly, en in- wen nodig, nog Ianger.
tredc van die Boerejeugwag wat hom bulle ingewag het.
Die I<.G. het die samcwet·king tussen die versl<illende nasio- naal-gcsinde groepe behandel en gcwys op die ooreenlwms tussen die A.P. en die O.B. se sienswysc, en die verskil wat dit loon met die sienswyse en optredc van die H.N.P. Spr.
het voorts die Indier-vraagstuk kortlil<s behandel en wenke aan die hand gcdoen hoe die koelies sul<scsvol geboikot kan word.
.,In hicnlic geval l;:an ons geen vcrsl<il sicn tussen aUe blanl'e inwoncrs van Suid-Airil;:a nie.
lJit is 'n vraagstuk wat ons al- ma! t ref, en alma! sal moet suam optrcc," hct die ICG. bc- sluit.
Vcldkt. Schulze van Potchef- stroom het daarna 'n woord van dank uitgesprcek aan die sprekers.
,, Dep ort eer AI ffe
!Bffankes" Se
U ndier
.,Die blankes in Suid-Afrika moet na Europa gedeporteer word". Him·die aanbeveling en verregaande bl'lltaliteit Jwm voor in 'n Natalsc Indier-blad, Indian Views.
Die blad venvys na dt·. D. F. Malan se opmcrking in die volksraad dat die Indiet·s gere- patrieer moet word, en \'erklaar dat dit nie die problecm sal op- los nie, omdat daar geen Indier- vraagstuk in Suid-Afrika is nie.
Die probleem is ·n klcurprO- bleem, een van blank teen rue- blank en omdat die nie-blankes mcer is, moct die blankes na Europa vcrwydcr word.
)ode Word/
O ngewiUd/
Die gcvoel teen die Jode en die opvlamming van Fascisme in Brittanje is tans weer soos in die voot·-oorlogse dae. In die afgclope dae moes polisie- verstcrkings na sekere dele in Londen. waar daat· baie Jodc woon, gcstuur word, omdat ge- wcldpleging teenoor Jode ge- vrees is. Die veldtog teen die Jodc vind plaas onder Ieiding van die Britsc Fascisticse Bond.
Dicsclfdc tel<ens is \'andag ook in die Ba!kan-lande en Pole mcrkbaar waar die Jode hoe Ianger hoe meer ongewild raal<.
·.
0 0 0
Produ kto
wntdeegllk gemank I s, I s nltyd •n v oordollge
belegglng •••V olg die voorbeeld van
dulsondebelcggers-
ttoop Kommnndo-"'§If (fp .All!IJ IE 'J1' 1f IE
EINDELm: WEER
VERRR.YGBAAR!
Ek
Rebelleer
<leur
7/9 posvry.
Hierdie werlc was vir jnre ult dru.k. Lees hoe Gcnl. Smith as skoolseun gedurende die Anglo-Boereoorlog . gerobellecr
bet.
0
OOK PAS WEER VERSI{YN!
H\K«»m @Im§
~mxm~§lknlk
Suid-A.fril;:aanse Blomme 12/6 posvry.
G
P ro !Eccffesko-
!BoekhandeD
POSBUS 2!J,
S TEL L ENBO SCH
Se ASB. DAT U DIE ADVERTENSIE IN
DIE O.B. GESIEN HET
Ons Gee nog Steeds LEIDING
S.A. GRAFSTEEN- El 'I MONUMENTWERKE
(EIENS.) BPK.
Voortrelclcorwcg - MAITLAND
MAJRK AGJENISKAP
.. A
V ROEE MOREaMARK
KAAPSTAD
0
Betallng geskled onmlddelll.II woeldlks, maandellks of
ooos verlang 0
Beste beersende pryee
e>
MJNNAAR EN VAN §CJHfOOJR
Elona.ar: GUSTAV RETIEJII'
G. A. FJ[CHARDT , Bpk.
(LJ<I MrlkAanae BLuldolnlnDUtuut
MASJL."\'ERIE, YSTERWARE, PRODUKT~~ELAARS Foon 700 Opgerig 1848
BLOEIVIFONTEIN
Spesiale Annbod in DAMESHAl~DSAKKE Egte leer, met leer uitgevoer, teen presies die prys wat u.
wil l?_etaal.
0
KOl\I SEKER NA
DIE 1\iODEWINKEL PAROW
TOT U DIENS . .
Geldellllhuys hn gelnlieurswerk(f!
~ DRAAI 0 PAS
0 SWEISWERK
Wynnestraat 13 PAROW Slen Ad\'ertensle onder Geklas-
sifiseerde Advertensies.
BLADSY SES DIE O.B., WOENSDAG, 1'2 FEBRUARIE 1947.
--- ---
GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES
TAHIEF Ylft GEllLA:SSU'ISEEllDE ADVEllTENSlES:
.Uulshoutlclll'o Jtcnnlsgcwln~:s:
(Verlowlng. huweltk, geboorte, sterfgeval, in memoriam, gelukwen~
sing, ens.) 1\.i d. per woord; minimum 3/- per plasing. Voorultbctaal- baar. VIr bcrhallngs 25 pst. aCslag.
unnaclsa<h·crtensles:
Enkcl plnslnss (vooruitbetaalbaar) 2d. per woord. ~Iinlmum 4/- per plasln~;. 2 tot 26 plasln~;s (vooruitbetaaolbaar) 1 'f. d. per woortl, mini-
~ :num 3/- per plasmg. 52 agtcrecn,•ol.,;ende plasings: 1d. per woord, minimum 2/G per plasln~;. Plasings tot knnsellasie, 1 Y..d. i>Cr woord, minimum 3/- per plaslng.
Intekenl(cld op ,.Ole O.JJ." (verskyn wcekHks): 10/- per jaar or 5/- vir 6 maaode.
vooru!tbetaalbanr. - Sluur nclvertensiebestelllngs en lntekeogelc na: 1JIE O.JJ.,
l'osbu~ 2ij, Stclleuboscll.
GEBOOR'l'E
<.;O.'IKAl)lE. - AMl H.Cnll)l\ Cll Jl'lag- /<le (t;ebore Cu•·stens) op l l Januarte
111 wclgcsl<anc scum.jlc, •n os-hocttc vJr .H.etha. Naas Cod ons danJt en ':~ aar ..
aerlng aan gcnee~hecr. IU2/1l3
LA~IB'RF.CIITS. Ann Amos Cll Wicsic, Kllpbank, HopeCJclll, •n wel~;e
sltape dogtertjlc op 30 Janunric - om die gcletlere van die 8ocre-Bnbas te versterk! Naa·3 Uic Hcct·, dank aan clol<tcr en veq>lccgolco·. l:."/2/ Hl
HUWELfi{
\'ir Pnra~·tJh·l'-, r~sep31es, dinccs, pro·
beer die KaaJ>Sladoe A!rlkaner-Ko!Cle- nu'" \K.'r.K.J. Un Wandcl~:rong. Croote Kerk·gcbou. Lut; h~erllk verwu.rm en ge•elhs 01> kouaste Cia~. Gerietllke, hotl!ke en doeltrcr!entl• dlens.
L.'-' MEl\IORIAl\1
DU TOIT.-'n Jaar ,·an stllle trnnc en ecnsa:nc \'Crlance ts verb)', toe ous, eers op 13 Januarle. en 'n maand dar.·rna. 11 F'ebru~rtc, moe~ n!skeid ncem van oo.s mocdcr <'ll ouma. Martha PhUIIJ>J)ina. en e~~cnoot en pappa. Ste- fanus Francois du ToJt.
Die Blomme op u e:rnrte mag verwclk en vergaan, ,\Jaar die liefdc en vcrlansc In ons harte sa•l voo•·tbcstnan.
Die wat wcet kan vertcl, Die pyn van skcldlng sondcr
vanrwcl.
Die verlansen<le Famllle. mcv. Annie du Toll en kinders: Ren6 en ~·anus.
l~/2/ I B
AGENTSRAPPE
VAN Jtlt;JJEEtt THlJS'l'M;\A'l":SICAI'- py JJ!':l•J.:au<, Voortrel<l<crwcr;, Bell·
ville, bled sy bel<wame dlenstc aan wannecr u elendomme wli koop or vcr- l<oop, met gcldbclcgglngs, verbnode ens. Doen aansock by POSBUS 48.
Foon U-7222. 27/11/Tk
BENODIG
.Jo~o !"EO:-- om opselel te word In die adresso~:raar:ltdelin~. Goele voor- uitsigte. Doen perooonllk or In elc llandskrir nansoek by: PRO ECCLESIA- DRUKKER\- (Edm•.) Bpi<., Blrdstra<U.
Posbus 28. Stcllcnbosch.
BJ::LA,'-'(;Rm YTR D.\~It:S I'ETHO~J::LLA. Kam~r ·114. Crootc Kcrkgebou, l<nnpstad. Foon 2-2171!. - A .. androld<e, Somr.:rkostuums en Rokke.
Ccor!>ette Aanct- en Dagblocse. Prasttr;e
!;Cstrccpte Bloesc. 29/1/TK
BO::\IE, PLANTE EN SAAD
GEl\lENG
.t)J:C.AAJ.8, t'Ab-- co oH'h1!3\ .. t .t..tih.
01" vvrlgtlng en lnstanellloudlng van
taurJeK.s· en under maeJJnerte word on·
J<rneem deur GELDENRUYB SE lN- .l!:NlEURSWERKl!:. Wynncotrnat 13, l:'Arow. OltDS ge~:rond OP oO )Mir prlll<·
Ue15e OOdcr-vtndtng:. - EteUB.Ur: D. J. Oeldcclluye. Fovn 9!!91;)9.
EJ.l-:IlTllESO (Edms.) Bl>l< . . clektrl- siteits· en \•oerktuigltundfge ingenieurs.
Hoorweg 30, Bellville. Vir herstclwerk aan a!le clclnriese huisbenodighedc;
ankerwikkclfng:; elel<triesc her~telwerl ...
nan motors, dra.nt- pas-. sweis- c:1 hcr- stelwerl< aan aile ptaas- en andcr gc- rcedsl<ap. Telefoneer 9·7223. 27/11/TI<
~hUt:NtU·a~:, .• U.:\.SlES. Ooderstt!Uta u mede·-Afrikancr eo ~·~es \"Crsekl!r van die bcste dlenste by VOORTREKKEH BKOENHOSPI'i'AAL, Laogstraat 2Ul.
KAAPSTAD. Foon 30!61. 4879/26 '/I) .. N'S COXCRETE PHHOUC.I.'S. - Tnazzo Kombuls· . , Hanclwas\Ja!<k•
Baddena. Septleae Tenke, Pllare. Vloer
te~ls. Voertroe. Enlglell! In beton. - D>rel<teure: P. W. en P. G. VAN li.EEROEN. Potg!eterstraat 2::.8. PRE·
ro.P.JA
A::I)1A·L1(EKS. - Herwlo VOJI<om<
gesondlleld. Dullse, l<l!erstowwe m><al>
vertraaf;:de kllere werksanoo eo verwy der oorsook en sielue. - Besooderhedc. A!-'RIKAANSE AGENTE. Carnegie.
Plek 4. DURBAN 7::07/4/B
.ULl' .IU:~Jh..-010, :SJJ..;. .... -'\.1"'\. V.o"-JJL.I.\
01c ouutstt w¢reldwooder teeo h"l'Yl\
ocld waarborg nerstcl va.o gryshare VII go eo tot outuurllke Kltur. ~I- per out tel posvry. Geld met oeelellios.
Sl<ry!: 130EREGENEF.S~IDDELS. Pno
"'"' .C.272, JOB-'NNESBURG.
ILJ.\ARKAPPERS
llELLVIT.T.E PHYL llAAitliAI'STJ::H Kronlngslaa'l 14. Teleroon 9-726'>. Aile l<artelmetodcs word toegepas. Ons spe- siallseer in ,.b!aaskarteling•• en bly-
wende karteliug. 22/1/4
Vir 'n eersteklas naarkap besoek ELs·s HAARKAPPER SALON, Kemp·
stonweg 223, Be"ry's Hoek, Port Eliza- betn; so,-.·et as vir al u wecldc-artlkels, eetgerccdskap, juwelierswarc ens.
27/11/268
HORLOSIE.M:Al{ERS
DESliUNDIGE 11£R.<;'H:L\n:mi aan Borlosies. A11e werk word gewaarborg en spoedige aflewc"ing. - P. PRI::TO- RTUS. KceromsLraal 18, Kae·;>stad.
(Voorheen Kerkstraat 69). Foon 2·54!H VIR IIORLOSIERET'ARA,:Sil-<
