G£>registreor aan die II.P.K. as 'n Nuusblad.
Die polit iek e party wis- sel sy lwer s en ve ran d er van · vriende en verwaier
· d ie volksid e<tle al n a ge- hmg
l'(LILomstandig-
lw d e.
D ie
t'ol!.sbe~t·eghlg:.>/(lan p a l by die · vriende en teen clie v yande van sy w lk en l t ·en slegs die koers na die 1 ·olksbe-
stemmi1lg.
DERDE JAARGANG. WOENSDAG, 19 JANUARIE 1944. No.9.
---· --- --- Rmajubaoag 1944.
Medc-Bramlwagte,
Oric-en-sestig jaar se!eda het Afrikaners <Jiles op dio spel gcsit met •n kocle veragting vir die dood.
Sodccnda het huile Transvaal bevry op Amajuba so kruin. 'n Kort twintig jear later is daardic vry!leid weer gcsmoor' in IJloecl
en
konsentrasiekampc ctcur dieselfdc vyancl, die t{apitalisme van die Empire, wa t sy vangarmes na die goud•Jelde van W i twat~rsranduitecstrel< het.
ens kan nle die Jmperialisme bevcg en die kapita·
lismo laat links
lc
nie. Hul!e is een -en dicseltde ding van twec kantc af gcsien. vandag is die handelwyse tan Milner, die jingo, minder akticf as die van Rhodes, die ge!obaas, maar alb2i bly op dieseltdc doe:gemi!<, naamlik op die verslawing van die Afril(anerdom.
ONS iAAK WORD DUIDELIIC-Die VoortrCkkergcsiag moes te vcldC trek teen die hord-l)s van Oingaan, terwille van AfrikanervryhCid. Die geslag van Kruger en Stcyn mocs !mile lydensweg bewandcl teen die bloedbevlekto frnp-erialisme van r<oningin Victoria, terwille van Afrikancrvryi1Cid.
MAAR DIE GESLAG VAN DiE OSSEWABRANDWAG f>/IOEi DAAR·
D!E VRYHEID AFSTAY, VERAL UIT DIE WURGGREEP VAN DIE KAPITALiSME.
oaarom, ossewabrandwas,.
se
aan die Afri!{anerwerJ(er en ·werkstor en aan dio wcrklosc slagot'fcr van die vyand:vry."
,My brocr, my suster, voor God hOt ek geswoer oat ck my mcdc·
Afrikaner in die stryd nie sal verlaat .nic en hom nie aan die vyand sal uitlewer nio. oaardie ced gaan Cl( t.ou, ook teenoor jou, VERA L i E EN·
OOR JOU."
Ons veg vir vryheid, ,knegte van die Allerhoogs~e teen die !1ele wercld
7een die knegskap van die kapitalisme roep ons:
VRVHEIO I VRYHEIO I
(Get.) J. F. J. VAN RENSBURG, K omtr.andant·generaal, ossewabrandwag.
((!) . 0 {)~ 00; !fer~a~=~~t i~a!~:
L~ r· g((} . · ~~ . ~ , .. : , , ~k~:t~r ~ ~: £ ~:
); ~ /:f -
Meubels Beperk.~ -~
.· ' ' . f) ·5I
Die jongste finan.'(<!
/Y
siele state weer-·>
Q · ·
spieel groot win·ste oor die afgelope boekjaar en 'n diwidend van
8%
word weer verklaar op inbctaalde kapitaal.U sock na 'n suksesvolle saak om u geld in te bde eo hier is u kans I Besoek ons organisasiekantore waar u kan vemeem van die groot omset en uitbreidingsmoontlikhede vao ons sewe takwinkels en twee fabrieke of vra om inligting op die vorm hieronder.*
Organisasiekantore : - Johannecburg: Spoorbondkasgebou, de Villiersstraat. Kaapntad: Kamer 614, Groote Kerkgebou Bloemfontein: St. Andrewstraat 123. Port Eli:zabetb: Kame•
ExcELSiOR" 1V!"E U B E L S BPK.
" Dio Se1u-c:ta.rao, Exc:eleior Meubelo Bpk.,l
A~A
c,~
Poebu~: 6670, JOHANNESBURG. (!/YOU
• ·, /lAIIbf)@!J
to ,'
Stuur asst _,r beaooderbede van u aao<lcla nan:- .c;e=d ·
~M y
~ .~~
~::;;: 1\ !&: g:. !=!Qb;sy;:.~:..':..C:::.:.L~~r:> =""''""""',....,..;,.,~~~~
}/! ••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••••
(O.U., 10 Ja<1. 1941) .•......•..•. • • • • · • • · · ·
NOEM AS B. , Dl!E 0 .8 ."
AS U AN'H J'IOOI?D OP
ADVEt~TENSUESNuu t ste Ontwffkke!itng ore ,NasionaleH Repubfikeinse Stre w e
, Ons Deelgenootskap met die Gemenebes
~1/oet Gehandhaaf Word "
Ons bring ons 12sers hicrdie week die vo;gende verblaffende verhaa!, wat ons in ons inleidingskolomme verder bespreek : -
SIEDAAR OlE Dr. Otto du Plessis, Yoorligting-Sekrctaris ,·an die llerenigde REPUBLIEK! Xasiona!e Pany, P..edal:teur ,·an Die Oosterlig, skryf as volg
in ,Common SeJJse" (verl-aal nit die De~embcr-uitgawe):
,Die belange van Suid-Afrika •in Afrika en in die wereld kan bcs bchart.ig word as hy sy vrye vcrbaud Ulet die (BriLso) Gcmeucbcs va.u Nasies behou. Afrika.anssprekende burgers moet. dus gewillig wees om hierdie toegewing te doen en tot d~c handhawiog van ons dcelgcoootskap aan dio Gemenebes toe te stem."
E:wclssprekendes moet dan weer volgens Dr. Du Pl.:ssis v:w h~tlle kant rlio Goew~rnenr-gencraal prysgce on toestem tot. sy vcrvaogiug dour 'n vcrkoso President. Siedaar die Republiek I
Oos siteer verder uit ,Common Sense" :
, Ons alma! moot gereed wees om 'n vcrcnigde nasio to bou op die gro.ndslag van 'n republikoinso vorm van r0gcring en die behoud van OM
vol'lmnd ntet die Gemenebes van Nasies. Dit is dio Grootsa Kompromis."
Aldu~ Dr. Otto du Plessit:.
POLITI EKE JA·WCOORD: Hofmcyr, dcur
Eiotlik is dit die tentatiowe politieke ja-\Voorcl op dio infonnde, maa-r to« voel-voelcnde hofmakGry van mnr. J. P. Cope, Redak-
teur va~ die , Forum" en die beskermH.ng van Min.
J.
H.wio clio ,Forum" beheer word.
DIE !..OI<AAS: In die Novembor-uitgawe van ,Common Sense" bet by, d.w.s.
mnr. Cope, uitgewei oor die noodsaaklikbcid van 'n oplossing vir d·ic rcpublikeiusc vraagstuk, want, sc hy in mismoedigheid, ,Ons is oog u~t so vcr van die. Botha-idcaa.l ,·an samewerking en konsili!Ulie o.s ooit sinds dte afloop van die Anglo-&erc-oorlog .. , Hy bepleit dan 'n kons!litusiGnclo ,·crande- rin•• in \'CI band met die Goewcrneur-gcneraabkap. O.a. se hy: "Die bctrckking (va'; Gocwerncur-gencraal) hot geen sentimentelo of simbolicso wanrde ,·i~ die gorn1ddcldo Afrikaner nie. Die gemidddde Engelssprckcndo ,South Afrtcan' bcskou dit as ·u uitdug (,makeshift')."
'l'o danig swaar bcskou die beer Cope (vcrmoedclik mot die secnwcnso ,·an boniondo en bc:skermende <•t-.:>othedo van die Vcrenigdo Party agt~n hom) dit dus n·ie om van hierdie lee 'itop afskeid tc nt>em nic. Hy stel dit voor en
~coons dus- die Rcpubliek! Hy nocm dit: , 'n Tiepublick binuo die l3rit.!~o Gcmcnchcs van socwcrc:in onafhanklike nasies. •·
VOORGESTEL, Dit was die mos·ic.
GESEKONOEER: So het voorgestel J. P. Cope, Red<.~ktcur v:~n die ,Forum".
So is dit gesekondccr (n.s ,EnlighLcnmeut Soct·etary of tho·
Nat.iona!is~ P:nt . .\•', soos die brief ondcrtekcn word) dour: O~!o du Plessis, Uedu.ktcur van die "OostcrHg". ·
Hlyltbaar kan 'n mens a::on"ecm dat hit~rvoor by voorbaaL ook al 'n pnar·
stem me uitgcbring is- mE.esal seker nie in die opcnb::ar nic.
STEM VAN Een hot cgter prontuit geprna.t, nl. <.lie he-cr T. C. WAARHEIDSLEER: Robertson, hoof vun dio Dnie-WaarheidsiC'cr en hoof-
~ecbkteur · n1n ,Libertas", dif' propagandahlatl van die Veldm:t:nskalk. In die uitgawe van September l!J42 van .,f.iberr:Js", het hicrdio alomhckendo , ropublikcin" r~ed<> g;Jsc:
,Ja, ck is ook 'n republikein. Die konstitusic van die party \vaar- too ek beboort e-n wnarvan Genl. Smuts die Icier is, laat. my toe om een to wccs. Ek ,·crkics die stdsel van politieke organis:tsio bo die van 'n monargie. Groot Suid-Afrika. (,Greater Soath Africa'') sal. so hoop ek, 'n president he."
ONS
WONDER. 0
On,; wonder nou maar net: -
·watter soort repnbliltcine tbar nog i~ en wie bulle is.
0 Of Dr. Otto du Plessis se idcaal ,·an 'n Rcpublick in clio stillig- lwid uog altyd die van die H.K .P.
"':'8 ·
G:> As tlit. was, boekom bulle dit nie clestyds vir Gcnl. Hertzog gcse bet too hy biLLer nangovnl is \'ir sy ploidooi vir die handhawing van dio bnnde met die Gcm:Cuobes ~1ie.
0
or
hicrdie nie mcer as die destydse beweordc gcskrifto ua vrymcsse- lnarsbricwo Iyk nie.® Ons wonder regbig of ons hicrcNe nuutsto, ofskoou sydclingse, bof- mn.ltcry tusscn Vercnigdo Party en Rcrenigdc Nasionalo PnrLy as ct·ostig moct bcskon, vera! rnot die· oog op 'n Parlcmcnt;;icting wt\i voodo, vera! ns OJts diu!t nan rlio crkcndc ,·ormoe van politieke partyc om konsckwcnt. inkonsekwent te wccs, vera! ns ons verder daaraan dink dat die voot·tsctting van ons huidigo s.g.
clemokrnt.iesc pnrtystclsol in albei se belang is.
TWEE
(/J r~dt
~ . .. :.9[;1
I'
T ABJEJERDS!
GEBLOMDE KATOEN Pragtige l\'lodeUe en Kleurf
by
~~
~~---PAROW
OlE MODERNE OAMESMOO!SVt;
Advertcerders Handhaaf Uself deur in Die O.B. te Advert<ller.
VIR X:WALITEIT EN TEVREOEN·
H EID DIE GOEDKOOPSTE
.-.rYNE:
!i'oo!tclwyn 5/- 5/-
Lewenawyo 3/6 S/6
Vermouth 2/6 216
Elnuei<.raai-Cocku.H 3/6 3/-
Likeurwyo en Ou Port 2/- 1/8 8/0 ierlplgo Rool eo Wit 1/3 1/2 6/- Soet Muoi<a·l~l en Port 1/2 1/1 l)/0 Wore. Bock eu Pontak 1/1 1/- CS/- Speslr.le Sjcrrlc 1/- lld. i./~
Sjerrle 11<1. lOd. M3
BRA."\"Dl:WTNl>:
Scbocrnaoello 7/5 6/6 3M-
Ek3trn Spe8IOOI 7/- d/3 3~/-
Bm.nc!ewyo. F.C. C/5 6!- 3l'·
t.IKEOlt-Uli.-\NDEW\'N:
Kersle, ADya. Gemmer, Lcmocn, Pcpcrmcot co
van der B\UD . . . . 0/0 5/6 31/·
J ~;;x~vt::u Luo-;uns:
I,cmoen en suurlemoco 7/6 6/6
Jcnever 7/6 6/6
Vocg by 6/· ,·lr ldsslc rn IH>ttels, en lZ/G
'\'lr \'nn.tJio wnt. \'Cr;.:uetl tml word by terug-
8entli.Hf:'. Or1N I ewer drnut.:: In ouu !nbouer&
sola.nk uus ,·oorratle vna hthoucrs hct. eu allccnlllt op \'Oorwn.nrdo .:Sat die l.nlwuers btone se.sU~ dnc nnn on.s teruf:' besorg word. \Vecn~
bottel skoarbte hnn om; a.Ueenllk Jn ems cle boltcls, ldssleti dr-anlt vcrs·Htk. wnnr aolkto d.ranl< 'n rulnlmom prys van fl-IHl beloop (6/·
vir bthoucr·s tng-e.~fult). lndJen goed!<opcr kls·
6les ,·er1nn..: word moN u u etc lohoucrs n3o vns stuur.
Word 'cri<OOf) In 12-bottcl-kissle• of 6-~cl
lin~v:.t~tt-Jfc~ of ~rotcr. U l<lssles van 12 bot ..
tels knn \\'~·n. Drnndcw~-n, Jcnc\'er. l_.tlceur, Vt:rmouth en Hnncl:ranl bevnt. 'l'enne: -- l{.~l.IS. r>luo trcln;tc.ld na 6ylync, R.B.A. r>IUM
tr~lnl<onHill.-1~. v.o.s. outrrsuoonN.
Oostel va.n
J URGENS SCHOElHAN,
POSBUS 142, OUDTSHOORN.
DIE O.ll., WOENSDAG, H> JA:'\. W-11
§y · itii«! je§Rten~ §~
lR~!Pill1bl i ek
, ... En die Party vau die Afril>a- nerdom, ja, die enigste Party \"an die Afriknncrdom, sy enig:s(c krag, sal ,·:mclag nog, sclfs ten spytc ,·an ondl'r- myn-ing deur allerhaudc ucweginkics cu ~llerlei fortuinsockcr~. die Afl"ika- uerdom lei nn sy besteuuniug, 'n c-ie Rcpubliok, geskoei op die le<'l> •;an die RcpubHek van Paul Kruger!''
Wio heL nog nie hierdie of dcrgelikt:
woordo, gopanrd met dramnt.icsc arm- gcswatri, hoor uit-tuimel by dio monde ,·an die partypoHti<:i vau die !:L.N.P.
nio
r
\Vic het .nog nie gohoor hocdnt die borocpspolitici van dil.' fl.N .P.pleit vir 'n repubfiek uie? llullc mocs so pleit. Want hull!.' moes 'u rcpubliek ,·oorhou wat die republiek n111 di<: ont- wn.akte Ahikaner so volksbcwoging, eli(.\ Ossowabrandwag, sou oon.rcf.
Dnarom sou die repubHek ''an die li.N.P. uan clio volkseie voon~ot,t,ing
wecs van dio Krugoo·-Ropublick, terwyl clio ropubliek va.n die
o.n.
in diewoonle \'fin cHe H.N.P.-propagandistc somaar die om·olkse skepping vr.n Duitse Sappe sou wl.'es ....
Ons ken al hierdic.- stories. llclaaldn agcnte en rondreiscndo leiers v:tn die n.N'.P. het. mos die land dcurkruis Olll
die volk te skeur met hierdic praotjies.
,T[l, on die Hooflcier \'an die ILN.P., vir propag;_.,nda-doeloindes oolc soms ,Volksloior" genoem, he~ mos ~omaar bricscnd kw:wd geword en 'n kort mnat• krngtige oorJog tePu die Q.ll.
verklant· omdat clio Komdt.-Genl., dr.
J. F. J. \'1m Ronsburg, die dcstyds algcmeon-annvaarde konsop oor d·ie vorm en inhoud van die Republiok laat publiseer het. Die , Yolkslcicr" hot ewe verontwaardig die land pl:ttgery en voor 'u vcrblufte volk die O.D. mot swawol eu vuur bedrcig omdat dr. Van Ronsburg sy (dr. l\ralan Sl') prcJ·ognt;icf uitgooefen het. Ai, as dit nio so tra- gics was nio, sou mens gents daaroor leon lag!
En vandag? Eindelik vu.ndag hct
<h·. Malan nou sy cie, en vir hom :tl!ocu voorbehoudo, prerogatief uitge- oofen. Hy het nl. by mondc van sy VoorligLingsekret,aris, eno dr. Otto du Pless·is, die vorm en inhoud n1.n die Republiok wat hy as ,Volksloicr" en sy Party as cn'igste Party van die Afrikanerdom nastreef, la:t\. uiteonsit.
'!'ipics van hiordie u1teensotting is da~
dit die corsto lig gesieu hot in 'n J·~ugelst: blad, d·ic sogl.'ntlamdc: ,Uom- mon Sc.usc".
DIE NUWE REPUSLIEK
l>ic uileensetbing i., heel eNt,·oudig.
Die parlementcre opposisie-groep dour hul,clf Sy .i.\Jajcsteit so Opposisio ge- no~·m, d.i. die lLl\.P.- 'n produk, nolsoos die Reget·ing, van die libcraal-
kapi~nlisticse stclsel - , \\'rl grao.g die status quo bn.nclhaaf, met dicn vor- sLandc, cgtor, dat 'u paar tormi,nolo·
gieso vcranderinkios anngcbr·ing wor·d. In die eorste instansie moot tlie woorcl ,,dominium" ver\":tng word dcur ,. re- public!<" en die woord ,goowct neur- gonCt"ltal" deur ,president". Laasgc·
ttocmd<: moct dan ,gekics" word deur die Suid-Afrikaanso nasie. O"w<'r;gens is Sy :\Tnjesteit se Opposisie heellomal t ('n ede om Sy 1\lajestcit so Rcpuhlick 'ill Suid-Aft·ika uit to roep.
Onuin~lig pateties en dicp verucdo- r~ud is clio feit clat die H.N.P. tan~
boroid ·is om die grootste lcornpromis
11";>1, die J\frikaner kan maak, ann to
DIE O.B . ,
\VOENSDA_~, l~_JAN.1944.
gaao- die kor.lprvtn':- :..: .. w .. t~ ':au hom .. -er!a.ng om ,:· do: :ta,i•jna!" i,kn- titcit af te swecr ten •:inde op te ga:m iu n twyfelagtige ;:;ui,l-Afrik:lansc na:>ie (.,South African mniou"). 'u cil.'naarclige !:-keppiug wat ~intlik waar net in dil' verbcc!Jing 1·au libc-r;lli~
riese denkers kun l.H~>t:1an. Hierdie Suitl-Ahikaause ,.11!\>i;;" mo~t in.;luir opregte Afrikaners !iOII d .h Eu!pir<·-
:~anbidders, na.sionalbro l>.>we! :13 ho- liste-, Bocre so wei a~ J od.: of kaffen, patriotte SO\':el :h 1-le>me-:n~!!>t: - die kiesN"b-k011)5 wat di,. -.og . . ,Pre;id.:m"
mol.'t kies. :Ktm nit ~o ·a he~.:>J'"g<'~'-' konglomH·:~,ie 1",\ll lojJ.Iit,·'k <>n r;t~,e 'n volk innerlik s:1nmgr •ci: ls · n
\·olk 'n llli:Oganie<,• of r•rc•pa~audr5tie,e
of opportnuistiE·<e ~:lnH·fi:lnsing; :\ee.
llonclerdmaal m•c·~ n \'olk i'l '!t J.or:s- gemeenskap- JJooit die produk van
·n kompromis nic!
Daar is nio soieto ~oo, n ,.3uid- Afrikaanse nasio" nit'. Dnar
:.s
net die Afril<anen:olk, tli.: 1-:d~ wauvau reeds tot 'n organie;,..- e.:>nheid s,t:;m- gcs,\'·e!s ·i., en nat ll'Jg stt:ed~ d'?uras,imi!~:erbare elomoute uit die-
· w e .. -
Europose kultuurvolkc aang<:\•ul word, -clio ..:_\frikanen·olk mt:t net ~en ge- meo.nskaplike t.ockoms en trou: Suid- Aft-ika.
SKAAMTELOSE OPPORTUNISM£ 'n l\'Ieer skaamtelose \"vorbeeld <an opportunisme kan die H.N.P. nooit gestel het ::~ie. Ann die: ~:en ka.ut moet die Engelse seksie in on:; land bene- dig word. Goe d - d·ie H.N.P. is be- reid om binne die JJrit~e Stateoond to bly. Aan dio ander kant moet sy eie. volgolinge ook bovredig word.
Sekorlik- dio .H.N.P. stel voor clat ons Il'ie Ianger Dominium heet nie maar Ropubliek Is uit so ver soos partypolit,ieke opportunisme mens kan drywo? Dit herinnor ann di~;~ aspi- rant-kandidaat wat aan sy kic- sers gese hot: ,Dames en hero, dit 1s my staudpunt, manr as n nie daar- ,·an hon .nie is ek maar al te bercid om dit te Yerander".
l\faat· wanrom, sal 'n mens vra, kom die H.N.P. nou weer met hierdie poe- delnauktc opportunisme? Daar is net
c o n
antwoord. Dieselfcle H.N.P. wat vroeer oor '.n Duitso oorwinning gejuig hct, glo .nou dat dio Engelse of die Geallieerdes die oorlog gaan wen, e-n is tans besig om sy laaste duit. op hier- clie gew:umde oorwinn·ing te verwed in 'n skouspelagLigo poging om in die gocie boeke ''an die Smutsiete to kom.Kommunistieso Rusland is so kom- munisties dat ,·olgons bcraming
11%
of 12% (die hccrsct·<>klas) van die be-
\'Ollong 50% ,·an clio totale nasionalo inkomsto ,-ir lmllesclf toeeie-n.
Vergclykend biermec: i.n die V.S.A., die mees kapitalil!ticse land. onh·ang 10% van die u<n·olking 35% van dio nasionale iukomslo.
In cHc V.S.A. kr:v die miljoeners dus baio; maar in Rusl::und kry Stalin en sy satelliele nog mcer in vergelyking met dio volk.
* •
Stalinisme
Prof. Harold J. Laski, 'n ,·oorst.an- der van intemnsionalo sosialismo en pleitbesorgor van Kommunistiese Rus- la.nd, moet crken d:u daar massa- suiwerings, massa-vorbnnniugs en mas- S!'.rOnlhoofdings was, clat lang govan- gooisstrnf en die doodstraf gegee word sonder vcrboor, clat vorkicsings '•n klug is en die stcmbriefies gcdruk word om soos 'n lofsang op St:tJ.in te klinlc, dat die Russiesc Geheimc Polisie se magto ontsaglik en verskriklik is, cht bet.rck-
<:\ou moot die Groot Kotnprotn:s znt:t die Empire oangegaa.n \\"Ord ~odal uie Party. di~ H.X.P .. kan vo:>rtle\·:·, a!
1 i~ dit dar~ t.:n ~:'>>tt.: \":t!l die .\fri!wncr- I"Olk ~l' .,i,·l. \\'aarlik. hiNclie Gr<>:>hl' Kompromi:. i.;; 'n waardige kroon op uie li.X .P. ~.c lang reeks opport;llris-
riew ~ettc.
Dl E VASTE KOERS
:\bar 6~n ding wil on~ ""· J>:•: u~o<"
y;abrandwag lei die <>pruar .. 1·:~11 dit:
Yolk !.HI <>Y e:indbeste-ml!t"ing. Dill O~se'' nbrandw.1g is die .-\frikaacn-olk in ucweging. Hy is l!i-e ·n politilli<:C pany wat p:trasit.ios O!• die ,·olk H'er en bereid i3 om ,·ir cie behoud selfs die 1·olk tC: 1·eruieiig uiC'. 1\L·c·. die O.B. is di.; g<'sta!tc wat die ,·ol!c sf:
strcwc· aangencem hcL. lly kan ni<!
bt'kostig om die volk 5e toL·koms op
t w~·felagt.igt! oorwinnings te YCI'II'Cd
nie, of om kompromi~se met die Britse Ryl' aan te gaan nie. Die koN.; ,-nn die O.D. ,·erancler uie met die oor)og-<-
om~t:tndighcdl' nie. S.v koers i-; ,·oor- nit bepanl, ne:hoos die lolsbestemming-~
, .• w on~ ,·olk \"OOJ·uit bepaal is deur God.
Diu ll.::'i.P. a; rnegani<:se poliriekc l'arly lmu vanclag, a~ cl·ie oorlog lyk of dit i11 Duit.tiland se guns Yl'rloop.
dr Adolf Hitler na: ,W:tt gaan jy na dio oorlog met S.:\. doen ;n J::u more as dir weer opperdakkig lyk o:
dio oorlog in die Gea!lieerdes sc gum;
,·crloop, die '.;root Kompromis nwt eli<' :Bmpirc \'OOt~tel.
Die Ossowabrand w:tg kan ma:. r Ptin ding clocn: k·oers hou en stry, getrOil ann dil.' sy van ens volk ~e n icndc,
teen
ons Yolk sc 1·yande, c1n ua on~volk se eim1bestcmming.
Die volk wil gcen kompromis-rcpu·
bliek he wat 'n samestellcndo dC'C'l 1·an die Britso Ryk is nie. Ons i~ ldaa•·
met die -impcrialisme:
Die >olk wil ook gl.'en status quo- republiek
he
wat die huidige 5tel~.:ibolus-bolus oorneem nil'. Ons het ,·ir goed gobreek met kapital-i:.tie:;o uit·
buiting, pnrlemcntere onmag en parly·
politielce verdeoldhe-id!
Die volk wil gecn republiek bo waL
die hebsugtJigo uitoorle-gccs v:1 n die Ou Dedeling at!eu1 nie!
Die volk wit 'n repnbliek
h e
met 'n verjongde lewensbeskouing, nie praat- siek nie, maar daadkragt·ig. Ons wil·n gesagstaat he, nasionaal en liO..,inal van nard, ons eie, n:·<?, ouafhanldikc Repuulicl,i, onbelemmerd cleur kompro- miHse- en los va.n. die Brit.;:c Empire!
like jong kinders :tangcmoedig word
Offi hu( 0U('1'1i tC \·crJ;:(ik. 1\"lll\ITOOr hull!.' tHe hoog.stl.' lof ont,·:t-!tg, dat di··
verafp.:oding van Stalin · n ~od,rli<'ll"' gcword het en \\"l.'iering: ·.·an dcdnamc daaraan "n misdaad sltafha::u- rwt tlie
ge\·ange-:~b oJ die doOfl.
'11
1'vlk:sman
13ei\"Cl·t· 110rol tlat die cuiustt- kdt:'- van die Engclsc arbeiderkl:1:' nwL wi"
die Engclsc- a ri~<tolt ruat en 1--ita~tlstnt\ll, Lord lla!four, in 'n publicke loophaat>
van baie j!trc in annraki.ng gekom het, sy lyfbedicnde <"11 &.v moto•·tli"YI' ct· ""'~'·
Het Uy Cedinl.- ?
Die A:ut;,biskop van York ~o dat die:
gewetc van die men~heid 'n straf 'cr- ois vir hulle n-at be\·e! gcgce het en mecgewerk her in somrn·ige ,·an die smerigste wreeclhede en gnrwC'l<lat!e wat die b!aaio \':J,Jl die geski..,dcnis
u C·
klad. GercgLigheid ,.C'reis dat dieJ!;Cnc wat vernntwoord(llik is 111o:l. tl·ic niier.;tc gestrongheid behandel 1•:onl.
\Voct die :\nrt.sbiskop wd leP11 1\"Je hy almnl ·n oorcll'cl uir$preek:>
DIE O.B., WOENS'DAG, 19 JAN. 1944.
Lesing Gelewer voor Stellenbosse V rouekommando
,Onbuigbare man met sy .deurdringendc eli, sy sterl~ mood en k-en- ck. sicn hom nog daar soos 'n Jeeu in •,n hinderlaag geval.- Hy wil nie, hy kan nic; maar hy moet die stt•yti opgee," so sltryf dr. Kcstcll van hOm.
De \Vet is vandag vir ous boweging eli~ •rrootsc i;cwys van hoe licfde vir 'n .. ~!k en 'n vadcrland jou sLerk kan maak ·in gevare. Sy vaste stem, sy rnstige kalmto in die vuurstryd het ,·an swak burgers leeus gemaak. Ti- pies van hon1 was sy woordo as hy i(·rnu.nd vir ongehoorsaamheid of oor-
t.rcding getug het: ,Dit is nio ck wa.t
slraf bepaal uie- dis de Wet", want h,v het. gcglo in d-issiplinc, in .die be-
;-cl, in die wet. De Wet het geglo cht orndab strenge dissipline ontbreek hec, het ons verraaiers onder ons boc- regeneraals gehad - en ons glo met hom dat die Afrikaanse volk a!loenlik tot. sy reg sal kom dour dissipline.
Dn<trdie uitdn.gendc oo van hom wat nooit toogelaat het dat d·ie vyand hom betrek het nio, da:~.rdie ferm gcslote Iippe is vir ons die kcntekons van 'n ,·nsto geloof in dissiplino, solfs in diu uiierste gevaar, want juis dan red clio - aisSiDiine clio mens van paniek. In daardic dae het gent. Hertzog gesB \'an die republikeine wat besware opper oor die nutteloosheid van die voort.setting van die stryd: ,Tooreties kon hul oor die hei!staat van 'n Republiek praat, maar hul word vorskrik om kouo en hongcr, brandende somerdae en bitter wiuterna11te te verduur, want by hulle heL onLbreek d·io drvfveer van 'n sui- wer ideaal wat die moee liggaam aan- por on' 'n sterk geloof wat maan teen vcrslapping''.
DE WET SE DAm,; BESIEL O.B.
Vandag is danr weer bost.ing tussen dicgenc wat net wi! praat en dicgene
wa C
aangcvuur word dour die daad- e11 die eerste gt'I()Op gryp na die on w:1pen wat ook destyds teen De \Vot, die sinncbeeld van die Afrikanerdorn in aksie, gebruik is, nl. die boskuldi- gin~ dat De Wet se strydvaardigheid en moed nie dour liefde vir sy volk"n ,·aderlaud aangenmr was nie; dit
• "·:•s krygsroem waarna. hy gehunker hetr; f'.y mood was maa.r not koppig- .Jl_eid! As die wil tot die daad by d~e
~praters ontbreek, verdoem hulle dte daad in audc-r- met sulke tye woru , an E'io men so gepraa.t as rampokkers.
\'andag roem hiordie soort vaderlan- dcrs ook die dapporh~id van 'n Dt~
Wet is verruk oor sy opstandsdaad- 1rant h'! is al in die graf en kan ni~
weer opstaau nie - en as hul eie mensc deur dieselfde vryhcidsideaal a::uwevnur word tot dade teen die
,·olk~vyand, word hul veroordeel, word
hul as onontwikkelde rampokkers be·
stem pel! Dit was ook hicrdie soort ,!::tc" le;·c wat steeds die vryhcids-
\'l:un l.la. honderde jaro in Ierland brnudende gchou het en vir Ierland die vn·heid laat bekom het. 'n Kru-
«er '~1 St.evn. 'n De \Vot, 'n Jopie
!i · ot;rit:,
'n Beyers, 'n De la Rey, alma!wns rampokkers, want in hulle was ook die claad oppcrmagtig; en tog word lntllc \'::tllda<> :~:s helde geeor! w·aarom rnocL <.lie: io~"' Afrikaners vr.rl die 0 . .13.
v:lndag b~lastcr word? Omdat 'n De Wet :;e. tlade, 'n Kruger se ideale hulle hrsicl, hulle dwing oln t.e doen en me net te nraat. oor die republiek wanrua iedcre ~\aaragtigc Afrikaner so int,ens hunker 11ie!
'!'oe die \'1\'l<JO wa~ in kampe gely hel, booloog bet vir dio vrylat.ing van De \Vet. wat al elf maa,ndE> ·iu die tronk
"'Ckwvn het. hot hul in hom gesien die AfriJ.::~ll';~·clom iu opst.and teen die uit- clE'I"er vall on::; .13ocrvolk. De \Vet so opstanu~daaJ ~a! weergalm in ons
P:?-
skicdcni;, as later by clio noem van d'"' name ,.?.n Jie )ong Afrikaners wat a!
m:~ande E>n jare in die ka.[)1pe en tron- kc· sit, 'u juigkrcct> sal opga.an va_n diP hel~; volk vi!' wic hul alles UJt offcrva;-m]ige liefdc gedoen hct. Do
\Ve~ wa~ hul inspirasie, hul voorbeeld, hul held, on!> held, sinnebeeld vao die Afrikant'rdom i11 aksie!
Gee die Empire gchoor aau d·ie par-
I vkreie? Vrcos hy die ::Prietpraat"-
<;pposisie, om De Wet so eie woord te gehmik, re~pektecr hy die opportunls- fi€':,e g,opoli~iekery wat, tcnslotte ver- flou
i;;
koukustwiste. kleinl·ikhede en persooniike jaloesie? · Nee, net so min soos hy in 1914 aggcslaan het op 'u l>;Hlcrn(•ntero minclerhcid en protesver-gadcrings - maar hy vrces wd die on- verbicldelike, om·ersetlike wil tot vry- heid van d·ie O.B. en sy jong mamHl besiel dour die krag va.n die daad.
Dit is te vernedercnd vir hullo om te praat en te protesteor in 'n partypoli- tieke parlement as 'n magtelose min- dorheid. Die vy<wd glo tereg in die lJ.;igologiese feit dat uiting dour mid- del van woorde die onvergenoegdheid en verset wil stil maak
SKIMPE TEEN DE WET EN DIE O.B. DIESELFDE In 1914 is De Wet, Beyers en die Nasionale Party be-skimp as Duitse agcnte en advoknte; Duitso geld hot die opstand bcwerkstellig! Vandag word dit van die O.B. ge-se. Dit is a::;of d·io Afrikaanse pors dio ou arti- kcls van die jingokoerante vertaa.l en hul eie gcmaak het; want dit is saam met die Empiregesindes dat hulle daar- die ou aantyging vandag teen mede- AfrikaDcrs gobruik!
Hoor wat die Eogelse vyand van Do Wet gese hot toe die ander Boeregeno- raals in die stryd begin verslap het, toe 'n Botha a! stillctjies op Middel- burg oor vrcde begin onderhande! het:
,Hy mislei die armo onskuldige Afri- kaners wat niks besit nie, en dis net die armblankes wat uit afguns die stryd voortsit". Hierdie sioDswy,se hot menigu hoofartikol destyds govul;
dit bet volgehou tot vandag. Ons oie groot Afrikaanse koerante hct ook geso dat die volgelinge van die 0.13. net onkundiges is wat dour ODS K.G. mis- lei word. Laat ons, die onontwikkol- des, die uitgewekencs, dan maar die K.G. so voorh~ld volg en die stryd voortsit, want ons doou alles terwillo v<tn ons volk on vaderland, soos 'n De Wet I Dam·die solfde koerante hot vir ons eenmanl geleer dat !IS jou vyand jou prys, jy moet oppas; maar as hy jou uitskel vir dom on ontontwikkeld, dan ·is jy op die regto pad.
In 1914 was daar 'n Helpmokaar om dio rebcllo on hul huisgesinno t{) help, danr was 'n nasionale loier wat sy lot met sy mense ingeworp het. Van- tlag word die Afrikaner wat die be- sieliDg vrtn 'n De Wet crvaar aao clio vyand uitgolewcr.
Daar was 'n nasionale pa1·tyleier in 1914 wat cl·ie vrylating van De Wet>
geeis hot. Vandag is daar 'n nasi<>"
nale partyleier wat maar te grotig is om die vyand se regte in hierdie land van ons te beskerm, en wat saamspan om mede-Afrikanors aa.n die vyand uit te !ewer - want dis nie sy mense nie;
hy erken nio die baude van bloed, taal, tradisie en v rvhcidsdade nie !
Die Engclse -hot destyds van De Wet se opstaudsdand gese:
,,'E{nglund trusts a solomo vow, That's her way. We don't regret.
Quick to spare a traitor? No Do Wet!-
'n Vlnming; skryf cgter:
Nu ben ik om uw daad verrukt, De Wet.
Te dulden wat onduldbaar drukt, Dat is een srnet:
Den rnoord'naar van zijn vaderlund 'l'e reiken gul de vriondenhand
Dat is eerst schaud!
Main clio kleeft nooit op U, De Wet ..
Langs 'u Steyn by die monument tor ore van ons vroue en kinders wat vir 'n groot volksaak gely bet, rus en wag by - die forse, stoerc, onwankclbarc, dapper Afrikaanse soldaat, trou teen- oor sy God, sy volk, sy vadcrland, en by wag op ons joug manne met mo:d on besieling om uit te voor wat hy Ill
1914 nie kon bewerkstellig nie.
Ons c-indig met 'n aanhaling uit Cyriel Versehaeve, die Vlamiug wa!. m ons De Wet die grootsto held van eeuo gesien het:
,Ais 't liefcle gcldt, is halfhoid 61ecbt., Dit was uw wet.
Gcve U 't lot zego of treffe U 't staal, lk was to<'h licvcr duizenclmaal
In 't graf De Wet Dan Botha in de zcg~praal."
UIT DIE KAMP
Die \·olgendc is 'n uittreksel uio; n brief wat ,·n,n 'n op Koffiefontein ge!- intcrneerde Afrikaner onhang i.s :-~
.. E r;RSDAG 1943
Ons
:se
baic. oaie da.nki£= •:ir a! die ht;erlike eetw:ne, 1£-kkers eu ande:lekkernyc.,. l,"crlcd~ Donderdag _he;:
ons b.;-, 35 sKape mgekry, war. tte~;.
maal soveel i:; as wat 0o11s altvd ecr.
Aaugesien die weer so warm
wa::;,
hctons nog dieselfdc aand met die ie:1:l>·
viering begin. Oral het die kerels vuurtjies begin maak, ook van hont wat. ·ingestuur was. Tol: het die vleis- braaiery begin en die etery. Die ke- rels was opgewek en 'n me-ns kon dui- delik die tevredcnheid op hul ge~igt,e lees, want. hierdie ·;leisbraaiery was die ondorwerp van dio dag reeds vir die afgelope paar maande. Die ·•et om r!ie monde soos die beentjie;;; afge- cet. is, was oral s·igbanr. Steun-steun het hier en daar nog 'n ou wat '.u alte groot vleishonger gehnd het, <ir laas nog 'n oorskiet-ribbctjie oor die kole sit en brard. Aangesien alma! good geeeb het, het. d·ie nolikheid ook toe- geneem en bet die konsertinas en ghiiare -opgewekte nmsiek geJewer.
Gistermore het ons selfs vir ontbyt vleis gehad en vir die middagu,aal hoenders . . . .
Die middagmaal \·andag het die kroon ap die fees\•iering geplaas. Ons het koue- skaapboud met hcerlike sagte bcets!aai gehad. Daarby het ODS pam- poen en wortels ook gehad. Pra:~.t nio Ya.n die heerlike doekpocding en S.OUS nie ! ! ! Dit was werklik 0o11s eerste geb:\lanseerde rnaa.! hier en daar was nie eon kerel waL honger van die tafol af opgostaan het. nie. Oua het nog hkkernyo oor, maar nuwejaar le nog \'OO!'_. daarom here ons dit. Ons sal baio bly wees as ons innige dank aan dio vrouo oorgedra word."
VELDSKOEN'AliUNG
In ons uitgawe van 15 De.sembcr het daar 'n drukfout iugesluip t.o.v. dio bedrag wat, deur die Veldskoeukring 'ingcsamel i:~. Die bedrag moet 1003
£71-8-11 en nie £17-8-11 nie. Ons na om vcrskoning, Yeldskoenkring.
DRIE'
W . V 0 I G T (Eiens.) Ppk.
Fabrikante van
Kelder- en B.esproeiings- mas jinerie .
Bus 10, HUGENOOT, K.P.
MEUBElS
PlWSE STYG \TK!\'lQ,
KOtfJP NOV !
ONS HOU ALLE&'lLIK GOEIE KWALITEIT ulEUBELS IN VOORRAAD.
W arr~m1 M~Qflb~Rfrusm~d~(Q)l!~
(!li@ndoms.)
~epertl, Grcoto Kerl1gebou, KAAPSTAO.Postnu :no. Foon 2·6SOG.
Menslike Physiologie (Deel t)
d0tu'
H. E. Brink, D.Sc. (Stell.).
553 blss. 116 teksfigure. Prys 20/ - (Posgeld 9d.)
'n Standaard handboek vir me- tlicse studentc, B.Sc.-studente, stu- dente aan Oplcidingskolleges en onderwysers van Physiologic aan Hoerskole.
Weens papierskaarste is slegs 'n beperkte aantal ekscmplare van hierdie baie waardevolle handboek
verkrygbaar.
Plaas dus dadelik
ubestelling by u plaaslikc boekwinkcl of direk
bydie uitgcwers :
.Pro &clesia-Drukkery Die Laau SieHenhosch
.,Ai my su~sssso s~ryf e!t tos aan dls ooro~a!tlru> !vsln~ l:'.lat 1.'1 !itOI!e~ tl&l'l die vol'sltlllenda Hstpme!taar·studante <trG?JOMi'. Ook Mlp dlo dooonte rnsmJ baia vm·antos op die pad van SUI-tS$!!.''
Ole ~lslpmaMar Is ale onlgnte Gulr.:er S~PUC~tu.m.tl!~o Afrlttnao~ {;(Ct~n·
der.sle-t{ollcga in SuhHHrif>la.
Pos dla l<oepon nog uandag 1M ru~tla ~~G:-oosf'lleds ~!< ill!· die ~&:!l~lot 1
, 'N BOODSK.AP A..-'\ .. i\' U".
DIE BESTUREl\TDE DIR..~KTEUR,
Helpmekaar-Korrespondensie-Kol!ega Posbus 3512, Voortrekkergebou,
.JOHANNESBURG.
Stuur my assehlief beeonderbede omilMni rx KorrespondenRi~Kur!lnag;).
Ek etel bvJang i.n Naaru - - --·-- .Adree
(O.B., 19
Jan.
1944)Sesturenda Oirekteur: or. G11. G. Luttig, M.A. (S.·A.), 0. Litt.
et Phil. (l!.eiden).
VOOIRTriUIE&H{!EIRGU!OIUI 3~@, IHlOIEOCS'il'llllAA"i' 1S, JOHAI\lNE§IiHJt~.G
"
8 l l c
I
DIE O.B., WOENSDAG, 19 JAN. 1944.
Geklassi fi.seerdc Advcrtensies
TABJ:EF VIR OEIO,ASSil:"'lSEEBDE ADVEBTENSU:S:
Hlintlelsa<h'erkn.eles: 3d. per woorc:, m!D.I·
mum 6/· per plasln(;.
Persoonllke Adverteru~lea: 2d. per woord on 6d. Vlr clko nteondttllkc vcrerelH - lnlnl·
mum ~/- per plaslog. Advertena!egeldo I.e etreoc voorullbela31baar. Stuur advortco•les
1!.&0 Vooralag Edma. Bpk., PosbW> Hll,
:Z::S.Sp6lad.
l.l\'TE'KENGELD. (Streng '\"OOI'Uitbetaalb(lar).
Veur llomm~n<lo: 8/· per jaar, 3/· per
~I!Jaar.
Nle deur Kommando LGaar dlrek by Voor·
slag Edms. !3pk. : 10/· per jaar, t>/· per belfjaar.
&dresverrtn<ltrlnge: 1/· per ndrcaver8lldertog.
VERLOWING
l'lENAAlt-JORDAAN: Rlcnnco wen$ ons a.an vrlende(lnoc) en !o.mlllc beltend to manit dat Maxie, Jongstc dogtcr van L. Ptenun'·r, Cradock en Beyers, jonsste seun van G.
Jordaan, Doornhoel<, Craaoclc, op ~·;; D~sembcr
verloo! gcraalt het.
SCHUTTF-LENSKE: Ann !am!llc, vr1cnde
I
eo bcla<lgatcllcndes word bckcnd scronnk dnt ons, Ernst Schutte, Uoor van die Orsanlsaslc·
j
a!dellng, Excelsior Meubels, Bpi<., en l:ietue Lenslte, van l{D.ropwes 24, Plnelands. verloor geraak bet.
'I'Al'LOR - V./I.N J)ER W.4.T'J:: Die ver·
lowing word hiermee bekend gemnak van vcldltornet H. W. 'I'a.ylor van cllc BarrlsmiUJ Oos-lcommando, enlgstc scun van mcv. en wylc mnr. G. F. Taylor, en Isabel, lweede dogter vac1 mnr. en mev. Williams van der Watt, Gldconsrust, Marquard.
HUWELII<
ClLLlERS - lUUNK: Ons, Adj. P. Cllllers van d!e U/Kommando Port El!zabctb en Jcuc·
Vcldkornctle F. Brink van Portcrv:JUe, weDs bekcnd le mnak dat one op 30 Desember setroud Is.
BENODIG
1\:J[O'l:ORWElU{TUlGJ{\JNDIGE met soele on·
dervindins. Meld salnrls verlaot; en be- l<waamhcld. VIr vCI'dCr besooderbede slay!
ao.n: 1-triel NO Go.ra.gc, Jtn.wsonvUJc.
BLANI\E mclslc vir nlgemenc hulswcrlc. Moct kcnnls llO van !tool{ cos. Snlarls £3 per ms.and en vry lnwonlng. Slu·yt ao.n: l{dcl
~e Garage, Rawsonvlllc.
·---
DA.liJE as hulshoudstcr en asslstento met plu1mveeboerdery. Vrye 1nwoo1og, as.n- genamc omgewlll{;. Beglnsalarls £5 per maand. Docn oon~oek met setulgslulfle eo portrct aoo ,.J", PosiJus 8G76, Joluutnesbmg.
pLAASVOORMAN. - Moet keno!s b(; van saalery, plaasma$Jinerle co melkery. Moct sctuigskrltte met appllkaslc lnsluJl lndlcn persoonlrue onderhoud nle sercCl lean word nle. Salnrls £9 per maand en alles vry.
Aansoekers mott setToud wees. ~r. M. dn Tolt, D!o l'nnne, ~loorreeabur.,..
TE KOOP
I
L
USERN lo !Loop. - Medc-Boere, koop oou u Iusern regstrccks van die lrn'ckcr. EcrslcI
sraad 4/0, twecdc grand 4/· per 100 lb. v.o.s.
Kirltwood. J. H. Stlcwlc,
nus
46, lllrlrn'ood.D OrLOSE sandhnwcr. Saal 20 pond per
'I
roorg. Besprcek vroestydlt;, voorrade be·
perk. Prys £3 per sak, £l·ll·O per halfsak, 16/6 per kwartsak. Droeland sand. - J. vnn dcr Wnlt, llartbccsrontcln, 1\Uddelburs-, J\.1'.
~<lplee:r Bcnad8 vir dl& t.oop <'O "NkMD
vu hu!n€!, plot to eo pia ae ltJ l3lo~J.n!ontd:J
00. d!~t.rtltt~. CCid b...,l,Jkl.~.&r tC~II 1><<1 ;en to·
l<<:ero. J. 0. lltnl\(t.\. l'lnr.o .. o:<;~clloo, tssocm·
!o;ntel'-'·
§l'EELSJ<EIE van coele hout. Bottclsltc!o teen 3/9; vlerl<antlgc-l<oppc teen 1/6.
:Koos Jlotha, P/S. Scrpcnlhtc, Dh,t. Ocorgc.
DE~L tn dJn Wtnstr. -- Weet u e.Ucs va.n
I
Plegtige Viering van V ryhe idsdag
SATERDAG, 26 FEBRUARIE.
Net soos verlede jaar word Vryh!lidsdag (Amajubadag) dwarsdeu::- die land aeur die ossewabrandwag weer plcgtig gevier. weereens sa! die be·
tekenis van Vryheidsdag plegtig deur aile brandwagte herdenk v:ord en die gelofte hernu word <>m die stryd van die A frikancrdom met yasbe:-o:denheid voort te sit tot verwesenliking van ons vryheidsidCaal.
Weer sal alle brandwagte in gelofte verenig om die vryhcids\·uur en clkeen sy stukkie bout as bcwys va.n sy on- wrikbare wil, vasboradcnheid en onder- lingo trou, een vir alma! en alma! vir oon, op di<:> vuur werp.
PROGRAM
Op Saterdag, 26 Februaric, verg,n.- der alle e~:mhede onder hul offisioro.
Die namiddag se verrigtinge word volgens eje keuse en plaaslikc omstan- dighede gerecl.
S·uur r.m.:
Die plegtigheids\·errigting begin die aand presies om 8-uur, wanneer dio offisier-iu-bevcl die fluit.jie blaas en dio aanwcsiges aantree by die houtstapcl, wat later aan die brand gesteek word.
Die verrigtinge begin m<>t skrif- lesing, lll. Psalm 144, gC\·olg dour dio --ing van Ps. S9 \'{·!'- ; . t>n ltort g<.>bcd.
8.20 tct 3.2'5:
Die Boodskap van die Kommandant- Generaal word voorgelees. (Sion Dio O.B. van 19 Jam:ari(\ 1944).
8.25:
Voordrag 'an tiie .ci.majuba.-l{:'tlltat.o oi ander voorgeskrewe stuk. (~jc.n Die O.B. van 26 Ja.nuarie 1944).
8.55:
Vlamme (intnssen in gereedheid go- bring) wat die vryheidsvuur moet nan- steolr, word deur lede van die Boerc- jeug met fakkels aangebring <:>n eon ann die offis·ier-in-hevel oorhandig on- d<.>.r die ·sing va.n Ps. lrJ6 vers .3.
9·uU'r (presies):
Die- offisier-in-bevel gee die tekon dour 'n fluitjie te blaas, steek die vuur ann en die ander fakkcldr::tors volg sv voorbee!d.
· Die aanwesiges sing die Lied v~m Jong Suid-.Afrika, Yerse 1 on 4, wa.t h:ier afgedruk worrl vir die geriof vnu brandwagte:
En h{)or jy die magtige dreumng?
Oor die veld kom dit wyd geswcef.
Die li€d van 'n volk se ontwakiug, W:n; harte Jaat sidder on beef.
Van Kaa.pland t-ot bo in die Noordc.
Rys dawere.nd luid die akkoorde:
Dit is die Lied van .Jong Suid-.\frilt ••.
(Jaaste reel dric keer herhaal) Die golwende veld is ons woning, En ons dak is die hemclblou;
Die Vryheid allecn is ons koning, Sy wngwoord is: .. H:Jnclhnaf on Bou·•
TOT U JJIENS!!
Reeds vir 2 jaa.r i<> ons besig om ons naam in Kaap;;tnd bekend te manlr. Nou is dit ons aangeuaam om ens aan plattelandso lesor~;~ en onbekende vriende bekenu to stol.
ONS BIED U MEUBELS
~anaf u kombuis tot by u slaapkamer.
Die st1·yd wa.t ons vaders begin het, Sal wood tot ons sterf of gewi.n het.
Dit is dio Eed van .Jong Suid-Afrika.
(drie kecr herhaal) 9.10:
Die Vryhoidsvuur brand nou deur die l.engto on breedto \'an ons Janel.
Die -offisior-in-bevel blaas die fluitjio en roop nlmal tot a.a.ndag en op saluut.
llullo bly st.aan op s(\luut vir drio mi.nute ·in stillo bepeinsing in die vuur to tuur.
9.13:
Dio fluitjic blaas om clio saluut t~
booindig en die offisier-in-bevel lees op plegtige wyse d·ie Vryheidsverklaring en Gelofte 1;oos deur die Groot Raad opgestel. (Sien Die O.B. van 2 Febru- ariP 194·1).
9.18:
Dio offisier-in-bevel blaas die fluitjie
"D d·ie offisicr (hoogste in rang) tree
un. ~·ore. ordelik gevolg deur die aan- weslgos, oen agter dio ander, en elkeen worp sy stultkie bout op die vuur as token van die aanvaarding van d!e ver- klaring ·en gelot'te.
Sodra dit klaaT -is marsjeer alma!
con aglo1· die ander agter die offisier aan verby die kissie wat onder die sorg van twc~ Qnder-offisiere i.u gereedhoid gcplaas 1s .on plaas hul offers (bydraes) vii· die Noodhulpfonds daarin.
Die aauwcsigos tree weer aau on si.ng clio lnaste vors '"an Die Stem:- Op U almag vas vertrouend hot ons
\'<Were gehou.
Skenk ook ons die krag, o Here, om to haudhaaf on to bon -
Dat die erwe van -ons vaad're vir ons ldndcrs crwe bly :
Kncgto van die .A.llerhoogste, teen die hole wercld vry.
Soos oDs vauere vortrou het, leer ook ODS vcrtrou, o Heer;
J.\Ict ons land on met ons nasie sal dit wei woes, God regeer.
fficrdie dee! va.n die verr:igtinge sal nou gcsluit. word met gebcd.
l.ET WE L :-Offisicro on brandwagto moot a! h-ierdie stukke in verband met Vryhoidsdag wat agtervolgens gepu- bliscer word in Die O.B. van 19 on 26 Januario en 2 Fobruarie, bewaar vii dio plcgtighcid op 26 Februarie.
(\,~Ail KA G Ef~TS KAp
VI!®~~ Wif@r~ "'Mark
KAAP§'"fAD
0
iiHol'#i.LHilG GEBK!EC ONMIOElifl·
LiK, WEEI<UKS, MAANDELI~3 Ot' SGOS VIERtANG.
Hfgenl. Pienaar in Vrystaat
Gcbicdshoofgencraal Pieuaa.r \'an , Natal hct Vredefort gedunmdo Desem·
her bcsoek. Die opkoms was weem ploeg- on planttyd taamlik skraal, maar J3randwagto het mot uuwo moed en bcsieling die vorgadering Yerlaat. Ook het hy Hielbron, J<opjes, Parys, Vil- joenskroon, Dotha.ville en Kroonstad bcsoek, en alma! gotuig van die g<.>- weldigo indruk wat hy gema.ak hot.
Sy lewenscrvaring, sy intieme kenni~
van dio pnrtystelsel, t.y gehcgheid aan ons idc::t.le en sy wyso van optreo was van so 'n aard dat die Vrystaat hom i.u clio tookoms altoos baio wellwm sal heotl
VERJAAHDAGKETTING
6 Jan.: Petru:> Rcmcke, Upington: J. Smith, l\'fn.lmc~bury; Willem Wil- kenson, 'l'iervlei; Naomi Olivier. Port Elizabeth; ,Jan A. Vontor, B~huim··
drift; Emm>\ ;\1. C'. 1SI<'yn, Potgietcrs- rust.
7 Jar..: Jacoba }~Ia(>, G<.>orge; Jnpi~
A. de Vries, Bcnnfort.-Wes; Daniel B.
van Grennan, Kirkwood; Freddie ,J.
Fr<>eman, Eppingtnindorp.
8 Jar..: Picter Yt>rmcmlcu Suthe:- lan<.l; .Jac·ob Clootc•, SuthcJ·Jand, Berti"
Grobbolnar. Wellington; Ilest.er :\1.
lo Raux, .l!'rasorburgwcg; .Johanna J ,Jacobs, Hanlde, l'ababcep; IIelena P.
Jansa van Rensburg, Clocolan.
9 Jan.: .i.\Iarin. 1•'. Byle\'eldt, Augh- rahies; Nico vnn dcr \Vostlutizen, t:it~
lenhosch; Anchcn Lutz, Paarl; Daphne van de 1\Tescht, Port, Elizabeth; Cor- llelia. S. lo Roux, ;\l<.>nveville; Jacobu•
Smit, Mnlmcsbury; 1\f;trtha vnn dc:>r :'IIm·we, Bollvillo; A null.
J.
Haasbrock.Vryhm·g; He lotte Gertruida Kotze.
Moorrecsburg; Karina Ba~ud. l\'Toor-
reesburg; ·
Jlo~taa.nrle \'Orjanruuglys is per ab11i<
w<'<ggelnat in 11ic vorige u:itga.we.
'20 Jan.: Herminn. Snrit, AughrnbiE'R;
}Tagdal<>.na 13riedenlmnn, Bosltuil.
21 Jan.: Marjorie '£heron, Bollovilll?;
•r,onie Nortje, Vredon<.lal ; Anna .J. C.
V <>ntol·, Potgictersntst.
22 Jan.: Jnhann:1 .Joubert, Obs('r- vatory.
23 Jan.: Gert Ellis, George; Dawid du Plesis, Stellcnhosch; Cecilo Naudt>, Stellenbosch; ;\Ia11:da. van Wyk, Paar!;
Willem A. \':t.ll Rensbmg. Eppingtuir.- dorp; l!'raneis Stij!lingh, Pictcrsburg.
24 Jan.: Willem lo Roux, Ti~rdCi;
;natthys C. van Devouter, PotgJCters- mst.
25 Jan.: Ticlman J. Roos. Stcllen- bosch ; Nicolnns du Plcssi~. Ruther- land; Luluts G. Potgietcr, I<irlmood;
Ka.thurina. vnu Dcvcntor. Middleton;
'Vilma Scholtz, Johannesburg.
26 Jan.: R:u·ah Tiaru:~rd, George-;
.Jacobus C. Ncl, Kirkwood; Petnts R.
Kloynhnus, Kirkwood; Karel lliihr- bccl<, Pietershul'p.;; Vc•ronica Thiem.
Worcester;
Munisipaliteit van RO"bertson.
VAKATURE--
Bhmke Distriksverpleegster . KENNISGEWING
No. l/1944.
diG opsp::ankw•ltlteode, verowcriDg van die meubclmarlt deur 'n aulwer A!rlknan•e-onder- nemlog? Excelelor Mcubci.o A~ pragbrosJnre
I
too:~ hcc ses groot U><kwlnkcis en twco fa·
brleke In dtc:>s ''an die volk prc~tecr. U kao dee! In die wlnstc - din bros~ure verduldeilk boe. Skr)"t dadcllk om ~;rat!:! broe)ure ann: 1 Exeelslnr Mcobcl1 .Bepcrl:, Poobns 6670,
1
.Johlmn~•b~. .,
Enige spesiale antwerp word iiJ ons fabriek onder persoonlike
toesig gema:1k.
1JHNNAAR & J1 AN SCHOOR
Applikasics, as sulks gemet·k, sal ontvang word tot om 12-uur n.rr..
op Vrydag, 4 Februarie 1944 vir die betrckking van Distriksverpleegster vir hierdie Munisipaliteit.
WANGitNELLA R&...,om. - Opreg;;eteehl<:
Wangenelln Rammc vcrkrygbMr vaoOtt 1
• -.prU 19H. teen bllllkc pryse. Groot kark~U~Se
1
en hoi! kwnl!lelt '<i'OI die kenmerke. Beste! 1
,7oegtydl~ ten elndc teleurstell!ns te voorkom.
1
F. S. OUv:ter, r.s. Otulo Land, Dlst. Gr:l:>ft·
B~lnet.
BESTE kwalltelt Reunlnglcc: 03 pond 18/6
I
t>O pone! 10/·: 211 'PO!HI li16. Ble~le·Be8ems
met •teele 2/·. Bc•~ms vir hul.ehoudellke gP.brull< 1/6 met atecle. Gelewcr Bu•halte.
S;>eelman•kraa!, Gcorr;o. K.M.B. J, P. Wl\j!'&- ne•. Klli> Rl.,ier. l'.K. Spe~rmnMlrra"!· !lcnr..:o.
Jinn~mocslrrnnl-Snll(lnnrtuppci-JCwel<ersvere
nlslng bled ann:- .,Arran Cblcf"·mocre met A-•ertlflkaat, 25/· per snit V.O.S. Oeorge; Kontant met bcstcll!nc. Docn o.onsocl<: n. D. lllctclcrl<nmp, Oroothocl<, Bus 47, George.
(Jitl!'egee t:eur Vooroi~>JI' (lldmB.) B~perl;.
J:tamr• ?03 Groote Kcrl.:~;ebon. A<ldcrle:r·
a'tl"aat. I!A.Rrus~ncl, an ~teclruli llo.o.r Pro- l?!-t".rlr-
!1.&-Drol<!Iu:r. '01., l.a.::n, Stelleubozcb.
StinkhOut~neubels
'n epesialiteit en aangebied teen fabriekspryse
fi.ffiYER en FERHEffiA
Laer Hoofweg 287
OBSERVA TORY
HERHOI..DT SE BOOMI{WEKERVE
Posbus 660 JOHANNEBUr-G
:Kolossale voorraad van ons bcroemde v ru;:·
tebnme, aile soo·rte, vroes tot !ant. I!.<IAO In bekoorlllro Verwmellngs. Bonnorde be.etcl·
llnr;s reeds gcreservcer, bespreck nou u benodlr;hede v:lr Wintcrplantsclsocn 1941, u voorltom daoarmce teleurstell:nr,. u kry u gc·
koosdc soorte, ouper-gehalle bome, bctroubnro dlen$ en tevredenhe!d.
Slcrstrulke, Ultlandse boroo, Blockom, Denoe- boomples, HeiDiogplante en Palm~ vir Somer·
planting.
GeiUustreerde Katalogus en Plantg1dB &T&tlo
can planters. (2)
Ele=: GUST6.V BETlEY . Te!etoo.: %-021!:.
DE KOCK se GARAGES
Foon 110 V oortreklteret.raat, MIDDEL.BURG,
'lransvau.1.
Fooo 16 ae.retordstmat, GROBLERSDAL,
Tranna!\1, Eienaar: D. D. DE KOCK
~~;cnto vir PonUno en Q.?i!. \'ragmotou
TOT V DlENS !
V.M.K. AANBEVEEL.
Advcrtecrders Handhaaf Uself deur in Oie O.B. te Advcrt•ec:r.
Applikante moet ten volle tweetalig wees en moet gcregistreer wees beide as Algemene- en Kraamverpleegster . Die salaris sal wees £200 per jaar plus £48 per jaar motortoelae. 'n Motor word deur die Raad verskaf.
Applikantc moet hul ouderdom en ondervinding meld asook die datum waarop diens aanvaar kan word.
Drie afskrifte van getuigskrifte as- ook 'n Mcdiese sertifikaat moct voorgelc word.
Die sukscsvollc applikant sal verplig wccs om by die Raad se Pensiocnskema aan te sluit.
Op las,
G. W. VAN ROOYEN, Stadsklerk.
Munisipale Kantore, Robertson.
4/1/1944.
Guegist.rt>er a au dio H. P.l\.
keurigt ·
b~lcggi::~,ji'! geldbas<' !1
it
l.'ll!l
,.
({!(>
in home.
DERDE JAARGANG.
Verenigde Pa
,Social Securit
In die Ja,nuariC·uitgn,
!.lo Party se maanciCiiksC ,lu b.SIIat,, word die vraas be:
Dis •n baie interessante \ slotsom waartoe gernak wore van Suid·Afrika. Die
verc.n
ver'ki'Y is langs din weg vn Die dringendsto vraagstuk die mensdom vaudag to stan het. is die Yerkryging, al dnn bestaans\·cilighcid Yir elkecn.
de. wcrkloosheid, kommer 001
\·a·n more, onsel<erheid 001' c vir die ondag, slegto bchn stande, slums on agtorbunrtc o.ntoereikeude fone, alma) h vraagstukke wat ous wereld l randjie van die afgrond geb Dis vraagstukke hi01·dio wat gelos word as die volke \'an eli en o.a. ook die volk van Sn
\l"il ,·oortleef on voorl;bestnan standige en voorspoodigo gon
Vdelc beloftcs
En dit ·is problomo hiordio die kapitalisme geslrcp is. D me wat eie is aan die kopit:
wat, mot die reolmaat. van 'n keer op kecr terugkcor onder talisticse stclsel, om die-lydot menigtes poriodiek te Jrasty.
bleme hierdio wat dio !capita kens beloof om op to los - egter, wat die kapitalismc tel breek. A.l wat kcer op kce meL 'n wrede oontonighoid, i kapital1stc ryker word, on dalt elke keer weer 'n bietjic me<
ervaar.
,Sosiale VeiHgneid"
Die nadraai \"an hiordic ve o01·log wat tans woed, \'Ornd der \'an 'n gcsi.n, trouonb clJ.
'n bange \Tees Yi1· die toekom
\Tees dal die drnalc-nn-<>o•
pressie en ellendo - sy kop steek net so g01r soos dio 1 moor beclaar hoL. Alma! cis toekomstige bcstaansvoilighoi•
opportunisties, en manr all nm steeds sv manlel na <lie hang ,beL clio kapif.al'ismc • van s·osialc voilighoid . .,:;osinl lJegiJI aanlwf. Rolclalc i:; na logsfronl tcrwyl pragt,igo hC'I luid in hul ore wccrklink ht tnisfront hot clronHJ gedroo•
::;igto gc~ien van 'n nuw<> hem die oorlog u·it tlie aanl:-n l' vcrrys.
Slaan rom aan
Die ekstase hei ocnskyJtlil!
genoeg gegaau. Dio Verenit begin nou rem aandraa.i.
SecuritY" het sv doc! bcreil moot ;.social ;,ecurity" so nekom gcdraai word. Daat Kews-Letter: ,What we guard against is the feeling
.taxing the other man' he gorge sufficieJti to e<.>cu re 'ot ib; for the non-taxable." )J
moet tog uie Yerwug dal die to vee! het 'u bietjic \':!11 ~~
moet afstaan \'ir die mun w ly nie. 0, nee, die gentar ., will preven~ accumulation in primte hands for fmt.her cxpa.nsion". En h·icr le jnis vir ,social securit.y' '.
Die Leemt·e
,Social Security" bascor sing va.n die kapitalismo so op 'n vera.ndering van dio van die. volksinkomc. ,Social verlang clQeltreffender distril
