~ - .. ,.._, ---- - :.~- ~·---~:~· ... ,.=-~ - -~ .-, .. : · ···:~ :' :·=~::~ .···-:·:~--- .. ::-~. ~~~-.-=-:_::':?._~ . . ~----~-~~ .... : ... .' .. - · -·~· . ...;~ ... _· __ . -- ·- ·~----· -~--- . ·--·- --- - . . ' ..; ---.-·:·: -.::. - -~ ... ---~ }
1 - - -
e
\me- 110m
om
•;onl uid-
5 vyf terika ver-
e
,.The
~sot·g
t die lees skryf gawe van .1d:....,.
soos bond, en
· die :\Iaar
:1 die
t die driek n die
I
I i
ij'
~
~
'
~
~ge-
; se
·crk- mlle
! be-
1yne deel pan- wer- e in der-
die and-
•rde- 'gc- en pan-
die on <.I- 1 diL
\.fri- 1isa- van mt."
en
·awe van
~bou
"
l
J I
.
Geregtstreer nan die H.P.K. as 'n Nuusbla.d.
IIDilG: ~@tr®~Ik illcnx~&<::@J®!®
5de Jrg. I<aapstad, Woensdag, 17 April 1046. No. 21.
Kommuniste Pro beer
Die Br itse rege ring het verlede week die Gc- sameutlike Voedsclt·a ad in kcnui::; gestel dat hy BEHElD IS
omb rood in Eug<'land wat 'n IN- VOEHland is, te UANT- SOENEEU MITS Amc1·i- k a , wat 'n produ::;et·ende land
i~,d ieselfde do('n .
ectmaal in H.a3pstad daarop gerocm dat Suid-Afrilm 'n Than!' You Britain-fonds vir eli<' vcrsendlng van voedscl nn En- ge.1ancl gcopen het en dat hy ,.wel<e !ani• briewe van dan!{
ontvang hct vir d.ie eerstc be- sendings". :\1aar aangcsien da-ar nou broodsgebrel{ in · ons land is, doen hy ·n berocp op die volk om goud te stuur in die plek van voedsel. Toe die fonds geopen is AAN DIE BE- GIN Vll..N IHEl{.DlE JAAR hct genl. Smuts gcplcit dat .,grcns- lose danl<baarltcid" bctuig moct word by wysc \·an die stuur •:an
'.'OZDSEL.
Nou vr·a 'n nalopcr \":ll! dl~
r~gcring in dil:' ;-;cnaat waar·
moet die ;\finbt~t· die ltos luy om te rantsocnccr, d.w.s. om toe to sicn dat cJI'e ondcrdaan sy besl,cic dcrl \"an dle besluk- bare voedsel l;ry!
Suid-Aft·il<a is 'n \·oedsclpro- duscl·endc land. Hy het nie \'OI-
doende brood om gclyli:e rant- socnc in tc stl'l rue. Engeland is 'n invocrland. Hy het nog soveel brood llat hy voorwaar- des kan stel attn p:roduscrcndc laude, voonlat hy a.an · l'antsoe- ner.ing din I•!
§ell: Me11: SIPJtatlDl]e
9 Il1l
In die senaat. van die Unie het 'n senator v.::!rledc week gc- plcit clat i)l·ood g<·rnnt-;c'(!ll<'N nuwl \\ ord met die oog op die algcmcnc telwrt !n die land.
Hy is in die rede gc,•al deur 'n ander parlcmentarier met die woordc: ,,Waar moct <li<' ){i-
nistcl· cliP t;os ln-y '?"
&~~~tmttiitiDn~ ~Ik\n~nm&: ~n~
M~~rr ~~~~fi~fri~~
Die Poolsc bcwerings, as sou Spanje bcs!;:crrning verleen aan Duitsc wctenslmplil,es wat met atoombom-navnt·sings hc- sig is, word as dee! \·an 'n intcn1asionale lwrnmnni,.,ticsc
\·eidtog bcstcmpel, in 'n \"Ct·J;Ial'ing wat deur die Spaansc n:- gering uitgl•t·cil; i!'o. bct·ig Sapa-{jnitcd l'ress.
Johannesburg was vir die grootst.c dec! van verlcdc week sonde1· brood, terwyl daa1· teen die end \·an die wecli gcen brood in Kaapstad gclwop kon worJ nie - altans nic oo1· die toonbank nie.
Nadat die Argcntynse bewind vir 'n lang tyd deur die G2- allieerdcs besl,uldig is dat hy ,.fascisties" is en Amerika ty- dens die onlangsc verkiesing selfs amptelik propaganda gc- maak het teen die huidige pre- sident. lw!. Per6n, vir wic hy Pole het nl. ·n versoek gerig
aan die Veiligheiclsraad om die hele Spaansc kwessie te be- spreek op grond daarvan dat Duitse atoom-en vuurpylwetcn- sl,aplikes in Spanje aan die werk is en die wereldn·ede be- dreig wor·d.
Die V.S.A. en Brittanje het blyke van gcwilligheid geopen- baar om die saak te !aat be- spree!' en om teen Spanje op te tree indien die Poolse ldag be·
wys kan word.
Die Spaansc regering nooi nou aile lcdc van dle \'erenigdc Volkc wat vertcenwoordigers in Spanjc hct, nit om tegniesc des- lmndigcs na cnigc Spnansc fa- IJriel< tc stuur om hnlself tc oor- tuig dat geen atoomnavorsing gedoen word nie.
Die bevindings sal openbaar gemaak word.
Alle diplomaticl•c l•ringc meen
RUSSf Wf.Hf.R
SAMEWE.!RK DNG Dooiepunt In
Parys
Die Verenigdc State, Brittan- _je en Franlnyl• gaan miskien apartc vredcsvl:'rch-ac sluit met Duitsland se voormaligc bond- gcnotc, Italic, Hongarye, Bocl- garye en Roemenii.i, berig Sapa- Reuter na aanlciding \·an hard- nekkige berigte oor die mislul•- king van die byeenlwms \·an buitelandsc ministet·s van die vier grootmoondhcde in I>arys.
As gevolg van Rusland se on- vcrsoenlike houding is dit moontw, dat die drie bondge- notc alle samewerking met Rus- land sal staak t.o.v. bogenoem- de aangeleentheid.
VoHop Brood In Engel and
Clinton A.ndl'rson, Amcrikaan-
::;e minister van landbou, het
verledc wccl< bclwncl gemnn.k dat Engcland vorsock is om ty- deW{ afstand tl' doen van be- sendlngs !wring uit l{anada en om toe te laat dat sy huishou- dclil;e lwringvoorrade verder·
verrninder "·orcl, ten einde te voldoen aan dl"ing!'ndc bchocf- tes in Europa. Bt·it tanjc het hom slegs daar·toc bc1·eid ver- ldaar op voorwanrcle dat dit weer aangen1l won! uit .'~J11el·i
ka se oes wat in Junie en .Tulil' ingcsamel word.
d:tt di t vii· Pole l!ilc'l"" mocilik sal wees om te bewys <!at Span- j!' dif' wereld\Tctlc bcd•·eig.
ln tlic:,clfdc wee!' hct gcnl.
Smuts by gelccntheid van ·n
w @@!r'W'~lr}P) W'~IDl &~E.tt~~n.~
.-\mcril'a en Engr:and, \\·at begin hant; word vir Russicsc impcrialismc, maar nou magteloos meegcslcep word detu· die vloed wat hulle gc·hc!p onl'lwtcn hct. il; tcesinnig tlcur die Poolse en FmnsC' Jwmmunistc. gesteun dcur Ru:;land, ingcslcc'p in die bespreldng clcur die Veiliglwids-
•·aad van die Fraru:o-bewincl in Sp:!njc• hienlle \\·eclc fmnC'o het Spanje Yan die kom!11unis- mc llen·y na ·n olocdi;;-t· l~urg(,:-Ool·lul~- Op die foto staan g<'nl. Franco heel 1·egs besig om 'n model te bC'sigtig van die A.lcazar-n•,.,ting \\"at tydf'm, die burgerool'log swaar aangen~l
was dcu• die lwmmunbtiese ma:;tc. Hie i.u.·manning het cglcr uitgehou tQtdat imlp opgedai!g h<'l
Sll~lTil Gerell1l V (Q)(())rlUlift~ig .
~K» S~Sl@l~£)dn(f;HR~
Oud-soldate is. glad nic be- gcl'ig om tot die staatsdiens toe tc tree nie. Hulle l;r_y wei \'Cr- got·cling \·h· bulle milifi:,re cJicns, maar clit ruaal• gct·n mcl'l<bare Ycr·sldl in hulle inliomste nie omda.t dle betaling in die dlens bc•sondcr laag is. 'n Soldaat wat v;yf jaar ver·g-o<'tling- ont-
\'ang \ir sy militerc diPns, be- gin met 'n salaris nw £200 pe:- jaar in die posdicns. As gevolg van die swak betaling het daar net 15 oud-vrywilliger·s aansoek gcdoen om toegclaat te word as pos- en telegraaf-assistente.
Die departement hct gemeen dat hulle aan minstcns 90 per- sone werk sa! l<an verslmf.
tot 'n totaal van 131 dac. In cen depat·te;nent is die gemid- delde opgehooptc vcrlof van die amptenat·e nic mindcr· as 61 dae nic, tcrwyl die gemiddeldc op- geloopte \·erlof in 'n andcr de- partement 109 dae per lid is.
Amptenarc in die dicns het tot die g-evolgtrekldng gekom dat hulle verlof 'n guns is en nic 'n reg waarop hulle aan- spraak l<an maak nie. hoewel daar 'n t·egulasie is wat die amptenare die reg op \'Crlof gee.
laat Johan Hefer
u help om Blakende Gesond·
hcid te geniet en 'n Mooi Geboude Liggaam met Reuse•
krag te onrwil<kel.
Le~rllnr; A. s, L<>uw, jnr., van Ollvlershock. Natal. sl<ry!: .. Vandlllt elt u kursu• necm het ek nog geen vcr·
koue ~~hod n!c rn my boofpyne bet verdwyn. My borsmaat het met 6 dm.
ver:neerder. my bo-nrm met 3 dm., my bo-bent met :; dm. eo my kuite met 3 dm. Bole danklo vir u Interessante kursus en raad ...
Rt;RSUSSF. Vllt ~IAI'iS VAN ENIGE ()IJ1Jt-:1tl.l0)1.
Al';UtTl:.: IH'It'>US n; GESONDUEIIJ
\'lit Di\)IF-'>.
SI<ryf vnndn~: om ondcre Besonderhcde.
JOHIAW lH11EFIE~
Bus 3494
KAAPSTAD
in ·n witbock daarvan beslml- dig het dat hy met die Hitlcr- bcwind gcmcnc saal;: gemaali het, is vct·!cdc \'."CCk berig dat 'n Russicse handclsaf\·aardi- ging in Argen tinii.i aangckom het. Hierdie berig \'olg op aan- kondigings uit sowel Washing- ton as Londen dat die Ameri- ltaanse en Britsc regcrings die Per6n-bcwind nou erken, aan- gesien die \'Crkicsing bcwys het ctat Peron 'n kcuse van die volk is.
Modde ... Ooste K an Botsing
Veroorsaak
,Ons moet stcrlt bly ten einde ons leierslmp te behou, ons moet daardic leiersl<ap beoefen met al die micldels tot ons bc- slti.kldng", het. pres. Harry Tru- man verlede wcclc by geleent- hcid va,n dle Amerilntanse lcer- dag \·erldaar·.
Hy het beklcmtoon dat die .:--fabye en Midde-Ooste ernstige vraagstukke inhou. Dit is 'n ge- bicd van besondct·c ekonomic»e en strategiese hclang eu daar·- die nasies is uio sterl• genoeg om afsoncterlik of gesamentlik agrcssie te wccrstaan nic. Dit is maklik om tc vcrstaan, het hy gese, waarom daar vandag geweldige mcdcdinging van magte van buit:) is om 'n greep en houvas op die Midde-Oostc en die Verre Ooste te kry. So- danige wedywering mag bot- sings veroorsaak Die president het dit aangevoer as redc waar- om die V.S.A. se leer op sterkt~
gehou moet word.
JOIL\:S llF.I'"ER
In Engeland \\ ord brood nog nie gerantsoeneer nie. en dlc Britsc rcgcring wcier om dit tc doen, tensy Amerika, wat 'n produserendc land is. dicsclfdc l.loco.
Uit die memorandwn wat hierdic wee!< on die kongres van die Staatsamptenaro in Kaapstad ter spral<c was, blyk dat daa1· groot onrcclmatighede in die dicns voorkom. In drie departemente het die vcrlof van sommige amptcnare opgeloop
Die lot van die staatsamptc- na1·c in Suid-Afrilm is seker nie ht'nyd nswaardjg nrc. Dit word vcrwag dat hullc uitmun- tcndc diens moet !ewer maar dat hulle \"ir ·n honge:-loon moet wcrk, ll'n·:yl die mcnsc wat by magtc is om oor hul lot tc b~
slis £1,000 per jaar ontvang en vee! minder· verrig in die l)clang en vooruitgang van die land.
Stuar my nssebuer, sondcr vcrpUgtlng, ,·oue besoncJerhedc omtrent u !<man•. ::-:aam (M.nr., .\!ev., M.eJ.) . ••.....•..••••••..••••.......••..•........•...••••... Adrcs ................................................................... .
··· ··· ···· ··· ·· ·· ··· ··· ··· ·· ··· ··· ··· ·· ·· ·
BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 17 APRIL 194.6
Middte~m!Blim OC!iy §@ween Vllr O({)m!IDiilk
§e W ceirk A~ IB@er Vir lHicele JJaca1rr
~~liDCIDun W a»IrcDJ~Ir
~tt~illlce1m {h)<n>§~Iln
Die groot nuwe gebou van Pro Ecclesia-Drukkery (Edms.) Bpk. op Stellenbosch, wat on- geveer £30,000 kos, het al ver ge\·order. Die fabrieksdccl van die gebou wat 'n vloerruimtc van 12,600 vk. vc. en die pa- pierafdeling wat 'n oppervlakte van 3, 780 vk. vt. bcslaan, is reeds nieteenstaande al die ver- tl·agings as gevolg van die ge- brek aan materiaal, so ver dat die dak opgesit word. Die
bouers is al besig met die murc van die tweede verdieping van die kantoor-afdeling. Elektrie- se instellasies is reeds in a1 die geboue aangebring.
Die demokratiese be- heel' oor die hemarking van druiwc het gt·oot on- tevred enheid onder die dt·uiweboere van Wes- Kaapland en die publiek wat hierdic druiwe ten duut·ste moet koop, ver- o o t·saak.
Die bocrc voel dat hierdie be- beer oor hul produkte, omdat dit verl<ecrd tocgcpas word, ten lwstc van hulself en ten gunste van die middelman is wat bui- tensporige winstc op die druiwe l<an maak en met die wins wat die boer toekom, heengaan.
Deur die beheer wat die Raad tocpas, is die boere verbied om hulle druiwe op 'n andcr manier te verkoop as deur middel van die kanale wat die Raad gcskep het. Die ltaau bicd die boct·e 1.2d. per pond aan vir druiwc
"·an 'n standaard-gra.ad, en 2d.
per pond \'it· druiwc van Itcur- gehalte. Dit bctolcen dat die l.Joore vir 'n ltas ltcur-druiwc van agtien tot h\intig poml, Ss. 4<1. ontvang. iHiordic drui- we word dan dem· die Ra.ad teen 5s. per Jcissic aan die han- delaar versieaf. Die handelaat·
wat bict·die dr·ulwc teen 3d. per pond !coop, verlwop dit aau die Jlllbliel' teen 511. per J)Oild. Jly ontvang dus 8s. 4<.1. vir die hele Jms druiwc, en maalt binnc enkele oomblild;e Ss. 4d. wins op die druiwc wa.arvoor hy geen sweet verloor hct of in die son gcarbei hot nie.
Die micldelman maal< clus net sovccl profyt op die drui- we wat hy binne 'n paar uur verhandel as die boer wat die hclc jaat· sy oes en sy stokl;;e moos versorg.
Hy is in die unieke posisie om die sweet en arbeid van die boer uit te buit, en dec! presies dieselfde voordeel as die boer wat onder moeilike omstandig- hede die produk moes !ewer.
TE DUUR
'reen die tyd dat die druiwe aan die publiek verl;;oop word, is hulle net mooi 'n trippens
<duurder as wat die boer daar- voor ontvang hot, en die prys .so hoog dat die gemiddelde ver-
bt·uiker nie in staat is om van llicrdie druiwe tc koop nic. Dit
~~t dan In die afgelope seisoen gebcur dat die druiwe op die marl' O})hoop en vrot en Jater op clio ashoop gegooi moes word omdat die prys van clio d1·uiwc te hoog, en clio clistribusie te swalt gereCl w:lS. Duisendc ge- sinne het gesmag na druiwe, maar hullc kon nie 5d. per pond betaal nie.
GEEN BEHEER Dat die behecr 'n mislul<king Is, blyk uit tlic klagtcs van tal- le persone clat clmlwo aan bulle verkoop word wat bestempel worcl as lste graa<l wat nie aan clio vereiste keurgraad voldoen
BEDRYWIGHEDE VAN KOMl\fANDO'S
Die Vrouckommando van Groote Schuur hou op Saterdag, 4 Mei 'n basaar in die Komitee- kame~, Groote Kerkgebou, Kaapstad. Bchalwe allerlei lek- kernye en naaldwcrk wat te koop aangebied word, sal daar ook 'n ete tussen 12 en 2-uur bedicn word. Tot die aand om 6-uur sal daar ook sop te kt·y wees.
Die funl<sie word om 11 vm.
gcopcn deur genie. dr. Erica Theron.
nic. Tog moes hulle die prys van keurdruiwe daar\'OO!' betaal.
Amptenare van die Raad hct aan ens meegedeel dat hullc nie in staat is om tlie wanpraktyke uit te roei nie. In sommige go- valle weier handelaars om tros- se middeldeur te sny en Jaat die klante meer betaal vir die ge- deelte wat oorgewig is, as wat
hulle geregtig is volgens die be- hcerde prysc.
Die regering skep dus 'n drui- wehonger deur middcl van sy hoc en onbetaalbare pryse. Die prys is hocr as wat die verbrui- ltct· !tan betaal en so word uit- gesoekte tafeldntiwe omdat daar geen afsct voor was nie in die parsl<clders gegooi.
Die kontrakteurs sowel as die eienaars is besonder tcvrede met die vordering wat daar tot dusver in die moeilike tyd ge- maak is. Daar word gehoop dat die gebou voor die einde van die jaar voltooi sal wees.
@®~<IDTiilm~~rr®~ JJ>®Jll~ ®]])
Wiloo~ wrur EIDooiltt~® !L~fi~rr~
Dele van die masjineric het reeds aangekom, maar die res word nog verwag. Die staltings in die V.S.A. mag die aflewe- ring daarvan moontlik ver- traag.
Honderdvoudig
D ie Neurenhergse wraakverhoor van die Duitse leiers het so ' n hoe- merang vir d ie Gea11ieerdes geword dat daar h aas geen puhlisiteit m eer aan die verhoor in die Eng else pers gegee kan
wo1~dnie. W aar die oog- merk aanvank!ik was om die leiet·s so swart te laat skilder dat die ge- skiedenis bulle nie weer sal k an herken nie, het die h eldhaftige verdedi- ging van die beskuldigdes ten gevo]ge gehad d at hulle deur die D u itse volk as helde begroet word. Net die teenoorgestelde is hereik as wat deu r die aanklaers h eoog was.
Die O.B. het r eeds oor en oor bewys dat hy van- dag d ie beste adYerten- sie-hlad is. Van aile k an - te o ntvang hy spontane getuigskrifte van adver- teerder:; wat waarderiug uit!:ipreek vir die goeie gevolge wat h u.lle gehad het. So skryf m nr. An- d ries Maree van Lichten·
burg, 'n meuhelhande- lc ma·, as volg:
V erskeic Ameriltaanse en Eogelse Jwerante het reeds hul ve1·slaggewers teruggcroep ter- wyl een Engelso blad sy !cor- respondent gelas hot om nic meer as twaalf reels per dag oor die verloop van die verhoor tc stuur nie. Engelse lcoerante staan slegs 'n paal' duim, - indien enige ruimte af aan die verhoor.
Die afname in belangstelling van die Amerikaanse en Engel- se koerante moet daaraan gc- wyt word dat die Geallieerdes teleurgestel is met die verhoor.
Hu!le het verwag dat die Jeiers wanneer hulle verhoor word, klein en nietig voor die wereld sou staan. Hulle is bitter te- leurgestel. Die ,verhoor" ,·an die beskuldigdes het onsterflilce helde in die gesltiedenis van die Duitse volk gemaak Die ma- nier waarop Goring, Von Rib- bentrop, Keitel en Hess hulle gedra het, het 'n golf van na- sionale besieling oor die verslae Duitse volk laat gaan.
HOPELOOS
Die verloop van die verhoor
!ten vooraf so voorspel geword hct. Die oomblil< toe die Russc sitting gaan neem hot op die regbank het bulle 'n baie swalc saal' heeltcmal hopeloos ge-
Geen Brood : Darem Koek
Berigte vanuit die hcle land dui claarop dat die Unie swaar getref is dour die tekort aan
!coring. In die groot stcdc is die tocstand besig om hande uit te rule Daar beers 'n chaos in die distribusic van brood. Duisende naturelle en hondercle blanlte gcsinne hot die afgclopc weelc sonder brood op tlie Rand gcsit.
Baltltcrs in hicrclie gebicde het hulle broodlewering met 25 per- sent · ingelcort.
In die Sltiereiland is daar baldters wie se meellnvota met meer as die helftc ingckort is.
In Paarl, Stellenbosch en liaap- stad het talle persone soncler brood gcsit. Oor tlie nawcclc veral was claar geen enkcle brood in Kaapstad oor die toon- bank te lwop nic. Baie mensc het kook gekoop in plelt van brood. Kock was nog ta.amlil<
volop. In Paarl was die baklccrs in staat om slogs die helfte van hul Jdanclisie van broocl te voor- sien.
Vir tlie arm deel van die be-
\'ollting betel,en dit naakte ltongersnood.
maak Die Duitse leiers word aangekla van oorlogsmisdade en agressie. Die Russe het clie- selfdc dlnge in bale grater om- vang gepleeg en pleeg dit nou nog. Daarby hot die Duitsers in die vOl'drag van Vct·sailles so 'n rcgvcr<liging vir hul optredc dat Rolfs die Eerste 1\'linister van die Unie se woorde van 'n kwart ceu gelecle aangehaal ltan
\VOrd om to bewys clat 'n oorlog Iogies moes volg uit daarclie verdrag.
Die aanldaers het dan ook hulle hande vol om te voorkom
dat die verhoor 'n verlccerde wending neem. Ten cindc te verhoed dat die Gealliccrdes in 'n slegte Jig gestel word, is die dolmmente in verband met die verdrag van Versailles wat dcur Von Ribbentrop en Goring in- gedien is, geweier. Oolc die be- Iangril;c dolrumento oor clio Jo- de wat dem· Alfrecl Rosenberg vir sy vcrclediging ingedien is, is deur die Ameril<aanse aan- ldaer van die haml gewys. Hy het gese dat die hof nie gebruik kan word om propaganda vir die Nazisme te maak nic!
, Veelsgeluk met die hlad. Die resultatc regverd ig die plasing van die advertensie daat·van honderdvou- d ig ."
·.
lKoJPlersbondl Beperk
(Geregistreer onder die Maatskappywet 1926)
Die
Hierdie is nie n prospektus nia maar n aanf(on - diging dat o ns nominale k apitaal nou verhoog is na
1.
2.
3.
~ ]. 9 (Q)(Q)((J) 9 (Q)(Q)CQ)
*
KOPERSBOND hied aan:
V eiligheid vir u belegging.
V erspreiding van u bel egging.
Goeie diwidende.
M et die verhoging van Kapitaal word 50,000 ,B" aandele van £5 elk aangebied.
DR. F. J. KRITZINGER DR. J. H. PIENAAR DR. F. F. BORCHARDT J. N. B. SCHABORT G. T. ROBERTSON
DIREKSIE * :
DR. C. J. S. STRYDOM J. J. ACKERMANN DR. H. J. LU1'TIG DR. F. D. DU TOIT-VAN
Skryf dadelil{ om prospektus aan:
DIE. SE.KRETARIS
ZYL
Die Koper§bond Beperk
POSBUS 8363 JOHANNESBURG
or
raad staa van waa1
I
'Hoof
c.
p.nocn Schn E. y
gcst<
rcndt Gebil A. p sen.
J. ,,,
I
~
' .
'
'ti
gcnl.
J. L.
lid v hied
Die gcbicc
"';"J•I·~:,.t'"'' "( ' ~, ... ~ '- ,• '-/'~
. . .
:[,-.;~!_,~V·
.....;..};_;~.;,\._
\.. . , .. .. ..... - I • ,~
• --- • -__ _ . _ _ - . _ _ ·_._ . ·---~----~--
- - - •'~
-"'«. .·- ':__•c-' :::. • ....~
.• :::::•.·:;'.<;'1 -..". -- • . .. ···.:. ·---· ·-,~
.. •' . ;- ' ... •.~
murc
go van
ktrlc- aldie
·cl as )vrcclc ar tot
•d ge- choop
einde
WCC3.
e hct ie res .kings ncwc-
ver-
•g .
IOOr
vun- t·tcn- kan·
lane I vet·- nng : oeie
~had
An-
tten-nde-
l
die ltatf' sing nsie
VOU·
4
....
l ' I
I
1
.'I
DIE O.B., \'\'OE:\'SDAG, 17 APRIL 1946
~~®Ir~cattmli§aL§ie
oorrde
linn liDii ~
GEBJED C
Op die onlangse Gebieds- raads,·ergad"'ring van die Vry- staat (Gebied CJ is geni. J. F.
van der ~rerwe benoem tot waarncmcndc Gebiedsleicr. Tot
Go:nl. .}. F. \. d. ::\It•n\ t•
Hoofvrou is hcrbenoem g'nle.
C. A. :\teycr. Behalw(• boge- noemde offisierc is gent. A. F Schmidt en hoofkomdte. A. S.
E. Yssel van Reddcrsbut·g- ann-
Genie. ::\le\. :\leyl•r gestel as lcde van die Uitvoe- rende Komitee. Tot lede van Gebiedsraad is gekoopt..:er prof.
A. P. l\Ialan van Bloemfontein, sen. Naas Raubenheimer, en
Senator Raubcnheimer geni. A. F. Schmidt. Hoofgeni.
J. L. Uys is benoem tot derde lid van die Grootraad vir Gc- bied C.
,_
j
;
L ~-- . -
Vrcdc. M. P. Wessels (Excel- sior) en H. A. J. du Toit (Fou- rlcsbu,·g). As stafhoof tree op gcnl. P. J. Grobbclaar.
GEBIED E
In Gebied E (Witwatersrand en Suid-Transvaai) is genl. J.
G. S. Opperman van Delmas benocm tot Gebiedsleier. Saam met hom dicn genic. I<. Malan as Gcbiedshoofvrou. Om die Ge- biedsleicr en Hoofvrou by te staan is hoofgcnl. G. Puren en hooflcomdte. A. Roscher benocm tot !cdc van die Uit\·oerende Komi tee.
r
--~,Grnl. Opperman Gclwoptecr tot !cdc van bier- die Uitvoerende Komitee is dr.
Vera Buhrman, ds. J. J. Fick, pro!<. J. P. Gouws en mnr. J. van \Vyl< de Vries van Johan- nesburg.
~.Y·f ;x~~t
. .. f:{
jl.
Genl. F. J. Labusehagne Gcnl. prof. F. J. Labuscagne van Potchcfstroom sal voortaan
::~itting he op die Grootraad as de1·de lid vir hierdie Gebied.
Tot hoofgcneraals van Ge- bied E is benoem, gents. G.
Puren, B. J. Vorstcr. A. J. Lou- rcns en gcnl. F. J. Labuscagne.
Die stafoffisicre van hicrdie ge- bied is genl. Barry Groblcr.
GEBIED F
In Gebicd F ()l'oord-Trans- vaal) is prof. H. M. van der Westhuyscn en genie. C. ·w.
Rautcnbach tot Gebiedsleier en Gcbicdshoo!vrou onderskeidclik benocm. Hulle is albei van Pretoria. Hoofkomdt. prof. C.
H. Rautenbach, mev. J. C. J. de Villiers, oud-hoofgenls. H. L.
Nccthling, N. J. R. Rocts, oud- gcnl. J. P. S. Rossouw, en T. J.
BUning is gelwopteer tot die
Gcbied::~rnad.
Behalwe die Gebiedsleier en die Hoofnou bestaan die Uit- voe,·cnde Kornitce uit hoofgenl.
prof. G. Cronje en hoofgenl.
Louis Bootha.
As hoofgeneraals in hierdie gcbied tree voortaan op genl. G.
E. Gibson, P. de V. Wiid. prof.
C. Cronje en Louis Bootha.
WAARDE
Genl. II. :.\1. v. d. \\'c:.thui'l.('n
SOOS ONS LESERS DIT SIEN
:\Inr. B. J. Standc>r, Gcclhout- l<loof, pos Soutvlei. Tv!., sl<ryf:
Ek sien in ons O.D.-blad \'an 20 Maart 1.1. dat prof. L. J. du Plessis se: ons het nou saam met Engcland gel<ics. Dit is heeltcmal reg: Kommunisme is 'n gevaar vir die ChriStendom.
Maar gaan prof. Du Plessis nic nou op dicselfde spoor us genl.
Smuts nie, deur met Afrikaner·
bloed Engeland se mag- oor die wereld verder en stcrlcer uit tc bou me? Ek me en dat Duits- land reeds die mag van Rus- land gebreck het. En dat hy (Rusland) absoluut n1c bcstand sal wees teen Engelnnd en die V.S.A. nie. As Engcland ons onafhanl<likheid w1l gee. dan goed, maar nie onder omstan- dighcde terwyl ons mensc nog
steeds vervolg word nie. Enge·
land is oorsaak van aldie moei- likhcid. Gee Engeland eers 'n lca.ns. Laat hy maar eers van die tonccl verdwyn, dan sal ons help.
(U basecr u argument op die vcronderstelling dat Rusland se mag reeds deur Duitsland ge·
breclc is. Maar se nou so 'n vcrondcrstelling is vcrkeerd . moct ons dan eers wag tot Wes- Europa platgeslaan is voor ons die stryd met die .,Kolossus"
aanbind, net omdat Engcland toevallig ook aan die l<ant van die \Vestc staan? Sou dit nie bctcr wces om eers saam te veg teen 'n gemeenskaplil<e gevaar en daarna weer die ou stryd aan te bind as dit dan nog nodig sal wees nie? - Red.)
T u.rk ye V <ertw<O>u
V rede Nie
.,Ons sal vcg. al Ides Ul·ittn.n- jc en ilie vc,·rnigde ::)tate ool<
tlie kant van dit• ugn•ssorland", hct die Turl<M· ~·rr~>tC minbtcr verkde wrcl< gc•sc toP hy dil:
houding van Ttn·lcy{' ten opsig- tc van Jtusland so rise en aan- spraalc op dil' noo,·dclil<{' pro- viusies l{ar:., Ardahan en Atr-
\'in, wat aan die Iranicso pro-
Russe Laat Net Stasie Oorbly
Van Groot Stad
Yandat die Russc :\Iantsjot·- rye bc!\ct hct, het hullc tus~cn
70 en 80 pt'rscnt van die masji- nerie van tlic land gc,·oof, ver- klaar die blad Time. Hicrdic masjinerie wat bestaan Ult gc- reedsl<ap, rollende matcriaal, meule, gcmicse uitrusting en apparatc. trokke, lokomoticwe ens., is na die bescttc Korea ge·
stuur vanwaar dit na Rusland verskecp is. Amptenare hct verl<laai· dat na scs rnaandc sc besetting deur die Russc, die industrice van l\fantsjocryc ge- rulneer is. 'n Korrespondcnt wat 'n besoek aan die verwoes- te gebied gebring het, vcrklaar dat Rusland besig is om sy cic nywer·hede op te bou met die masjincrie wat hy in Mantsjoc- rye geroof het.
Die vroeerc groot ny\\ erheid- statl )fulcden, is ,-andag 'n blotc stasie op die Ru'isie<; behc<·rdc spoorwcg na Daircn. Toe die hurr.-rmeester van tlic :<tad by die Russiese bcvclvocrdcr gclda hct da.t ilie land beroof word, en dat hy 'n cinde daar= mot't
vinsie Azerbaijan grens, behan- del het.
Litter is bcrig dat die Turl<!l<' owerheid bcsig is om voor tc bcrei vir gebcurlilillede. Die re- gcl'ing het luagtcns 'n '' ct op die ,besl.:crming van die land t.een die vyand", wat onlangs afgclwndig Is, daat·toe oorgc- gaan om mans tussen die ouderdommo va.n 16 tot 20 en 40 tot 60 jaar en vrouens tus- sen 20 en 40 ja.ar op tc roc·p \ir medieso ondcrsoek Dit is gc- doen met die oog op militcre voorbcrciding om moontlil.:c agrcssie to weerstaan.
JHEER ENGELSE STEL BELANG
Die toenemende belangstel·
ling in die Ossewabrandwag van Engelse kant blyk uit 'n uitnodiging wat genl. J. de Vos oniangs ontvang het om Engels·
sprckendcs oor die Bcweging toe te spreck in 'n voorstcde- lil<e huis van die Sltie1·eiland.
Na die byeenkoms het die aan- wcsigcs te kenne gegee dat hulle graag binl1ekort \'erdere samcsprel<ings sal wil hou op anclcr plel<ke in die stad.
Die O.B.-kantoor het ook in die afgelope tyd 'n paar besoe·
l<e gckry ,.a11 'n cerste offisier in die Brtise \'loot wat met groot bclangstelling na\Taag gcdocn het na die beleid van die Beweging. Hy het verklaar dat hy teleurgestel is met die
BLADSY DRIE
VIR GEL D
Ons
Gee Nog Steeds Leiding!S.A. GRAFSTEEN- EN
MONUMENTWERKE
(EIENS.) BPK.
Voortreld<erweg, l\lAJTLAND.
~ien nt.hC"rlenNic onder lloolll.u~rl~:tc.
PLUIMVEE
Die Elca~ 'li1rDxl om 11 PL U'lliV'Jm, ElllliUI flll ADC!CR l'BODVfiTE M>D
"" 8tuiU lo:
C. M. ELOFF' F...N Kl!JZ.
(Lll'iu::4.) I}Qol'l<
HOWUitADR (i'ootxu ?185) I"~
IFlAtl\d Monumental€ ..
Werke
(EIEN.) BPK.
Posbus 220 - Brcdastraat PAARL (K.P.)
()
SKRYWE DffiEK 0!\1 ONS NUUTSTE KATALOGUS
G Direkteure:
L. A. B. Bohlman - M. Bohlman Gevestlg 1898
SCHOEMANELLO DRANK
Vlr Kwnlltelt on Tevredeo- heid dJe Gocdkoopste
KOOP £~
.. s.;!~
~BOIREK TEEN ;~ h
GROOT· ;~ .!!~
-~
. ..
HANDELS. ~ ~"'
.!3PRYSE ~~ ~~
1\li'"E:
Fookelwyn . • . • . . . . 7/·
LeweDSW)'D . • • • • , • • 3/0 Vermouth . . . . . . . . . . 3/· Baoekraal - Cocktail . . I;J.
SOET WY!Ii'E:
Llkeurwyn en Ou Port . . 2/G 11/ - Ou Wlt Port en Sauterno 2/6 Fort. Rool Socl Muskadcl,
Wit SO<'t Muskndol . • . • 1/8 8/- Jerlplt;o, Rool en Wit . . 1/9 o;e:
Woeeater Hock en Pontak 1/7 7/fj SIEIUUES:
Amontellndo (Dl'Ol!), KlmborleJ Klub (DrOll) Ou Bruin (Soe- tulg). Ou Olorooo (Soet) 2/9 aoue <Soot) . . . . . . . . 2/0 10/- Spealalo (Soeterl~;) . . 1/0 7/3 SJerrlc (Soetrlg) . . . . 1/0 6/11 D RO £ \\'\'11tE :
Burgundy . . . . . • . . . . 1/0 CIOO'et en Wit Droll • . 1/8 llRANDJ<:W\'NE:
Super de Luxe . . 11/0 De Luxe .. .. .. .. 7/0 39/- Eketru SposiBAI . . . . 7/· 3T/- F.C. . . . . . . . . • . tl/0 SG/- Bucbu . . . . . . . . . . 7/0
.rENI!:\\'F:Jt . . . • • . • . 7/0 UJ(EURS:
Cr.lme do Co.co.o . . . . • . 110 Gouo Mo.n<lerln, Curncno, Kuromt•l. Ploenn~;, Pcrel<o, Appclkooo . . . . . . 7/- l'Mltjle . • . . . . • . . . G/0 Kerole. Anys, Gemmer, Lemoen. Van der Hum.
Pepenoent . . . . . . . 6/0 ~/-
J l':!'>.E\\'ER-I.mF.t;R~:
Lcmoen en Suurlemoon 7/8
~% of 1/-per e nf,.Jn::- wnnn~ Kon·
toot mot Be.>~llln~: lft<!tnur wor<l.
Voeg by G/- ,.,, kl••l~ m bnttdo, ftll Ill/- ,-lr ,·aatJI& wilt ··~ra~d .ru woro by tcruuendlna. Word ""'""'P In J!.
bottel-kltalt11 ot G-;~lllnc-VIl4tJies or
c..Oter. U kbolen \'lUI I: bottd Ju.n
w,..,, Brandt"wyn, Jenrwer, UJ<.ell7, Vf'nnonth t'n Unntokn'U\I bevat. - Tcrmo: K.~t.n. pluo trolnaeld "" op-
8LADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 17 APRIL 1M6
DIE O.B., WOENSDAG, 17 APRIL 1916.
Vrryheidl Net Vi1r
li( <[]) IDJ11l11111llffii§ ite?
Een van die swakhede van die demokrasie is dat hy nie eens sy eie ,beginsels" kan handhaaf nie. Onderwyl daar oorlog gestook is teen Duitsland omdat hy dan ,fascisties" was en sy volk ,regimenteer" - Duitsland wat VOOT die oorlog gccn we?·k- loo8hcid of agtc?·bunrtes geken het wie - was daar miljoene mcnse i1~ 'die demolcratiese lancle .sonde1· wcrk en het nog mecr mi.ljoene 'n so.siale cloocl in die agtcrbnurtes vcm die groot demokrasi.ee gc- ste?·f. Maar die l'oerante van hierdie miljoene het aan hulle be- duie dal hulle .,vry" is en toe die o01·1og uitbreek het hierd1e miljoene gaan aansluit om die ,Duitse slawe" te gaan verlos uit hul verdrul<l<ing - te verlos van .,fascisme·•.
Die oorlog teen .,fascisme" is nou gewen en die grootste dee!
van Europa is ingesluk deur die bolsjewisme of Russiese imperia·
lisme. Maar dit hinder nie. Rusland wil hom mos maar net be\·eiJig teen toekomstige agressie. Dat Pole clie Duitse stat!
Danzig moes afslaan aan DUitsland, was so 'n groot skending
\'an Pole se demokratiese ,\'ryheid" dat dit 'n wereldoorlog ge- regverdig het. Dat Pole die hclftc van sy gebied aan Ru.s/ancl
cl.utrna 1noes atstaan om laasgenocmde te "beveiUg" toas in belany van we?·elclvrede.
En wanneer dit oor die kommunistiese ideologic gaan, weet die Britse eerste minister aan sy volk te vertel, soos lwrt gelede, dal die ideologiee hulle mettertyd by mekaar sal aanpas, maar vir Spanje is daar geen dergelike aanpassing nie! As daar egter vraagstukke ontstaan in die Midde·Ooste, wat 'n gebiccl
?s - in di<: woonle vcm pres. 'l'n~man ·ve1·le<le week - "r;an g1·oot ckonomicse en stnttcgiese belang" dan word die dcmok?·at-icsc leers gcwam-.~lw om op stc?·lctc tc bly.
HUL EEN BEGINSEL
'n Mens kan clus tot geen ancle1· slotsom kom nie as dat die ctr;molc1·aticse magl1cbbers indenlaa<l geen ander beginscl hct as
die van ckonomiese belcm!J nic. En met dit voo1· oe kan 'n mens dan ook vc1·stcwn tvaarom daa.r miljoene we1·kloses voor <lie oor- lov 1cCLS in lmulc wat die lendene omgord het om te gaan vag vir nvrylreid t·an fJCbrek en vryheicl vatt kommer" en waaront dtti-
u·ncle ook in ons land tydens clie oorlog .self.s we1·kloos .Qcstel is
tr.n cindc h ullc m die leiir te druk.
Hicrdie speletjie met die demokratiese volksmassas kan egter r.el so lank aanhou as wat daardie massas vatbaar is vir die propaganda van die Joods-kapitalistiese per·s. Maar in ons land wil dit voorlwm of hterdie pret nou na sy einde begin loop. Daar was onlangs 'n baie crnstige, spontane stalting aan die Rand van mynwerkers. Ten spyte van die geskreeu in die kapitalistiese pers dat dit ,fascistiese" clemente is wat agter die beweging sit, het tweederdcs van die mynwerl~:ers hul eise deurgevoer. Dit wa..s vc1·al ondsolclatc wat aan clie staking cleelgeneem het. Die Nulsol!latc, wat non wee1· gewone we?·ke?·s of warkloses geword het, is clem· · die .skaamtelose lmigelm·y vcm die clemok1·atiese woonlvoenle?·s ontm~gte·r.
JOODSE .,SPRINGBOKKE"
Dit verbaas 'n mens dus dat in die aangesig \'an hierdie feit daar nog Joodse leicrs soos die van die Springbok-Legioen is wat oudsoldate - of werlters en werkloses,. soos hulle vandag in die demokratiese praklyk is - uitnooi om deel te neem aan die uit- delging van ,fascisme", bedoelende daarmee die Ossewabrand- wag. Dit kan alleen daa1·aan toegeslcryf word dat hierdie nSpring- bokleiers" nooit we1·klik aan die front teen nfascisme" geveg het tn claw·om nie !lie ontnugtering van die gewmw soldaat deel nie.
HiCl·die organisasie met sy Joodse Ieiding, wat beskbu word as cl.ie militcre arm van die lwmmunistiese beweging in Suid-Afrika, l:ct hom blykbaar ten doel gestel om .,fascisme" en ,oorlogsmis- dade" met geweld uit te roei solank as wat die demokrate in die parlement nog besig is om te beraadslaag of hulle hul veldtog sal begin met 'n gekose komitee of wel 'n ge~·egtelike kommissie.
WERKERSVERGADERING
Op 30 April hou die Osscwabrandwag sy jaarlikse werlters- vergadering in die Johannesburgse stadsaal. Die Joodse leiers van die Springboi,·Legioen is besig om die kommunistiese gepeu- rcl op te rui om daardie vergadering te verongeluk. Die Ossewa- brandwag het nog nie probeer om icmand anders se vergadering met geweld te onderdruk nie. Maar as die de!J10kratiese bewind o0k te swak is om sy beginsel van vrye spraak toe te pas en 'n stop te sit aan die onverantwoordelil'e oprUiing tot geweld deur hierdie Joodse .,Springbolilie" wat verlede jaar gelei hct tot die opbreking van die H.N.P.-kongres, dan wil ons hulle die verseke- ring gee dat die Ossewabrandwag in elk geval nie bereid is om hom van 'n kommunisliese gepeupel te laat hokslaan nie. Op 30 April hou hy sy werkersvergadering.
DIEGENE W AT IN U BLAD ADVERTEER IS U VRIENDE
DEUR PROF. DR.
J.
A. WilD.\'ir die rncnshcid as geheel het die Twe<'de \Vfn·eldoorlog,
~oos ,..elf« 'n d\\aas \'Oon1it Jwn g-esien hct, min ou \'r:lab'stu!<l<<' opgt·los en baie nuwcs gcskep. Selfs die aanpal<ldng, gC'swyg- di(· oplnssing-. ,·an ou \'Oor-oo!'!ogse probleme is vamlag- mo<'i- lii;C'r as uoil. ln \'C.:rgelylcing met die aaldigc \\'C'rldiJ;heid \':ln lfip ll:l.·UOJ'It,g:,e Wcn•hl, sJ;yn die paradysagtigc tot'l;oms \\'at die ool'logsp•·opagancla nog enl<ele jare gelcde so ln\istig uitg-t·- Jo·aatn het, as SO\'C'Cl sottern~)· Vir diegcnc \\'at groot \\':l:\1'<1<•
aan die bcloft<'s \'an die oo•·logspt·opaganda. gehcg het, lcwct·
die huilligc w{·t·dtl mcnig<· ontnugtcring. Tot dit' ontnugtcrd<·~
lwhonrt sondet· twyfcl ool< die Jode. wat in <lie vel'lliet'igin:;
va11 ,fiitlcr sc Duitsland Jood:<e voorspocd c11 gi\lnlt gcsien hct.
\:Vas die anti-semit.isme van hierdie Duitsla.nd dan nie 'n \'e•··
name rc<lc \\'llat·om hy vt'rnicti:; moes word nie en was die in- tcntasionalc ,Jod<'dom dan nie die gl·vaarlil<stC' vyande va11 Hille•· nic '? En vandag na die oorwinning '?
DIE JODEDOM IN DIE BEVRYDE EUROPA Die J ode-naagstult, al gee die Jode aan hom 'n andcr naam, is een van die baie
\Taagstul<lte wat die Tweede
\\'ereldoorlog seer seker nie op·
gelos het nie. Die t'enrictiging ra11 llitler se Duitsland en die ... ben·ydin!J'' t'alt Euro71ct llcur Russc en An!lel-Sakse,·s /tel nic anlisemitisme uilgeddg of liefde r'i7· clic Jocle yekweek 11ic.
Die wereld is nog altyd met 'n vraagstuk belas wal skynbaar ewigdurend is. Hieroor laat oor- sese berigte geen twyfel nie.
Volgens die Ameril<aanse nuuslydskrif 'l'imc het slegs een-derde van die .Jode in Eu- ropa die oorlog oorleef. Europa hct nietemin nog altycl 'n Jode- vr·aagstuk en antil;emitisme sou nog vandag daar sterkcr wees as voor die oorlog. Dit is wel waar dat die regerings van Europese Jande hul anti- Joodse wetgewing teruggetrek hct. Lande soos Hongarye, Bulgarye en Roemenie is deur die wapenstilstand-voorwaar- des ged\ving om dit te doen.
Ook die nuwe Oostenrykse re- gering het \'Oile burgerlike rcgte aan Jode beloof. Dog orals in die .,bevryde" Europa wo1·d Jode wat na hul ou woonpleltke terugkeer. as on·
welkome vreemdelinge behandel.
Daar sou vir hulle geen her- beJ·g, geen kleding. geen voecl- sel en weinig simpatie wees.
ln Roemenic sou helfte van die J ode vo.n liefdadigheid afhanlt·
lik wees. In Hongarye sou slcgs elf present van die J'ode 'r. eie lewensverdienste he en in Weenen waar daar voor· diA oorlog, d.w.s. onder Hitler, 180,000 Jode gewoon het, sou daar vandag slegs 500 wees wat vaste werk het. Selfs in Parys sou grond- en huisbe·
sitters hulle in verenigings or·
ganiseer om die Jode te beveg wat hul ou besittings of woon- pleld<e terugverlang. Aldu5 die Amerikaanse nuustydskrif.
JODE-VRAAGSTUK LEEF VOORT
Dit is nie die bedoeling \·an hierdie artikel om die Jyding ,.an die Jode in Europa te be- ldemtoon oC te verkleineer nie.
Daar· is lt·ouens baie mecr nie-Jode as Jode wat in Euro·
pa gedurende die OOl'log en ook
\ andag nog net so \'eel of meer gely het en nog ly. Dit is ook bekend dat die Jodc cleur hul internasionale lwnnel,sies in staat is om hul eie lyding har- der ann die wereld te verl,on·
dig as nie-Jode. Dit is seil3 moontlik dat aan Joodse lyding el<stra publisiteii verleen word mel die doel om 'n .Joodse tui:s·
te in Palestina sterker te pro- pageer. Wat hic1· wcl ondeT~
slreop wo1·cl, is die feit dctt (tlltisemitismc 11ic met die oor·
10inning 1·an <lie Jode-t·riendc en bcskc1'11tcrs c11 <lie t'enr ie- ti{li11[J van die Jocle-Jwters en
-t·ymulc tlit clie wcrelcl is nie.
Die Jocle en ook <lie toereld 1vect vcwdag clat mrti~emitisme uic '11 plcmtjio i.~ tv<tt net in die ontam·cle .Qcmoccl r·cm '11 Janc•- tickc 1-litlc?· CIJ sy /(lick gegroci
·.
lret nic, soos in die vE>rlcde be- weer is. Die militere oorwin·
ning het nie die Jode-vraag- stuk verwydcr nie. Vandnar dan ook dat Jode net soos vroeer gretig is om van hul Joodse name en vanne ontslae te raal<. Die Franse dagblad J ounr<£l 0 f Jiciel be,·at l<olom- me \'an J'ennisgewings waarin die Le\·ys, Cohens ens. hul vanne in Dumont. Beautemps ens. verander, en hierdie blad is seker nie 'n uitsondering nie.
P ALESTIK A 'N OPLOSSING?
Aangesien die Jode-vraag- stuk in Europa nie opgehou het om te bestaan nie en Jodc nie meer gewild geworcl het as in Hitler se tyd nic, is dit ver- staanbaar dat Palestina g1·oter aantrel<idngskrag vir baie ~u
ropese Jode geltry het. 'n Joodse tuiste in Palestina 1:s
egter nog geen tJitgemaakle saak nie. Brittanje wat Pa- lestina as mandaatgebied re- geer, ry nog altyd op die he- rings van 'n uiter·s onaange- name dilemma. Dit is bekcnd dat die Britte gedurende die Eerste \Vereldoorlog aan die Jode beloftes gemaak hct wat in stryd is met beloCtes wat hulle terselfdertyd aan die Ara- biere gedoen het. Hierdie teen- strydige beloftes het nie aileen
\'ir Jode en Arabiere nie maar ook vir die Britte 'n lang en ongelulddge nasleep. Teenoor die Arabics - Mohammedaanse wereld sowel as teenoor· die internasionale Jodedom met sy Sionistiese organisasies moct die Britte versigtig optree. Op die oomblik is dit die Jode wat met die Britse beleid in Pales- tina ontevrede is. Nasionalis- tiese J oodse organisasies het reeds herhaaldelik hul tocvlug tot dade van geweld geneem.
Op die oomb1ik is dit ·n gewa- pende vrede wat in Palestina heers. Die nabye toekoms sal bewys moet !ewer of die Britte aan die Joodse eis gaan toegee.
d.w.s. om die kwota Joo<.lse im- migrante na Palestina t.e ver- hoog of nie. Vir L-onden be- sorg die Paleslynse vraagstuk sonder twyfel baie Jwpseer.
Th'TERN'ASIO)JALE BETE- KEKIS VAK JODE-
VRAAGSTUK Die hele Joodse en Palestyn- se vraagstukke is egter· nre sal<e wat aileen B1·itte, Jode en Arabiere raak nie. Soos in die verlede, en vandag misl<ien nog meer as in die verlede, het ons hier met 'n ~angelcentheicl van internasionale betekenis te doen. Vee! sal afhang van die houding van vVashington en Moskou. Sal die sterk Ameri- kaanse Jodedom sy volle ge- wig len gunste van sy Palcs- tynse rasgenote in die stryd
\\'erp of sal die oliebelange van die Nu-Yorkse en Londense geldsakke in die Arabiese wt':- reld die deurslag· gee? Wat gaan die houding van die Rus- siese Sfinks wees? Op die na- burige Iran het Moslwu ten spyte van Washington. Londen en die V.V.O. sy hoU\·as ver- stewig. Gaan die Iranicse bot- sing hom in Palestina en ander naburige Iande herhaal? As lid van die V.V.O., onder wie
Palestina en ander mandaat- gebiedc sorteer. sal Rusland geleentheid \'ind om hom te
!< .. at geld.
Intussen het die Jode·vraag- stuk nie opgehou om te bestaan nie al necm hy ool< hierdie of daardie ideologiese vorm aan.
\t ir baie Jode sal die wc.orde v?.n Jackson, die Am<:;rikaansc hoofaanklaer in die Ncu:-en- belgse hof 'n openbaring w<..cs: ,.C>ns beskuldig nie dte marme in die beslmldigde-b:m;, van i\!Miogiee nie." so het hy ges~.
Was antisemitisme dan nie een
\'an die ideologiese hoekstcne van Hitler se Duitsland ni~ en hE>t Duitse antisemitism.~ dan r.:e bygedra om 'n vrf:~S!Iite w,~reldbrand tc veroorsaak uie.,
Hf.Xomdt. De Wet Oorlede
Met innige leedwese moet ons berig van die dood van hoof- komdt. H. N. de Wet, (Oom Hendrik) alom bemind, wat op 1 April oorlede. is op sy plaas Vlaktefontein, Lady Grey. By is begrawe op 2 April deur ds.
Van der Merwe. Die Ids was op 'n waentjie, belaai met krau- se, wat getrek is deur twee ossc. Sy wit ryperd was aan die spits van die stoet.
Die manne- en vrouekom- mando's 'en offisiere van om- liggende dorpe het 'n erewag gevorm. Byna 300 persone het die !aaste eer aan hom bewys.
By die graf het mnr. P. de Wet almal bedank namens die familie en genl. C. Rome hulde betuig namens die Ossewa- brandwag. Hy was 'n getroue O.B.-offisier en 'n man wat sy Kerk en Voll' lief gehad en ge- trou gedien het. Almal kon op hoi!' staatmaak in tyd van nood. - (Ingestuur.)
Dr. Hans van /Rensburg
sal 'n
Openbare
V ergadering
van
BLAN l(E W ERKERS
toespreel' in die
STADSAAL
johannesburg
op
DINSDAG, 30 APRIL
om 7.30 n.m.
Onder beskerm.ing van die Ossewabrandwag.
OU D-GEiNTER- NEERDES
• Alma! wat ween:; politieke redes in die gevangenis of in- terneringskampe was tussen 1939 en 194G, word uitgenooi na 'n konferensie wat op Paas- maandag (22 April) in Pre- toria gehou word. Diegene wat nog geen omsendbrief ontvang het nie, geliewe onmiddellik daarvoor te sluyf aan:
Bond van O rtd-G e'i.nterneerdes
en P olitieke Gev angenes
Tmlorgebou 38, PRETORM..
I "'
r
[
Ui1
HON JOENE wat de daar bi se van nie got Ongeve reeds c miljoen den des nan, eli
DAN TANJll in die Europa konCcn woon, aan Er die gel Poeple dra CCI
spronk miljoer verlede roep a nog mE
kan , l
Jwm.
1\riL BOl\ll\1 jaarlik:
£100,00 ging v:
beterin worcl • die bl atooml·
I\ fiLl teensta maand dig is, uitgaw maand toelaes op die kc rna asook!
is daar as 20,0 in die van Fi debat : Unie so pensioe normal log ber
GAr\
VOER:
Kaapla hct ve:
die ad om on<
land ir:
wat da aan te tures i nog gc
mm
DERSI Madcle derspa1 dreig o sy bed kus aE
word i deur d
DUJ~
eerstc aan di>
het ver kaanse gevind.
van 'n reedsk:
king \\
oorgeg:
doen a1 ing va1
ROO 'n Blar in Pol
\'an £1 die ba:
van 'n week ~
rei wa koms l uit ha
\'at. H 'n mot•
VRO MOOR!
Vera T in Ka:
neem.
: ... :~: ... !'
.•.
·!~J
:*- ~
~
~
.: ...
;...:..
;,daat- sland
Tl te raag- slaan
ic of a an.
~ord-:!
lanse n:·en- .v<.cs:
tarm~
van gcsE!.
~ ccn lil.:!ne
i2 en
tlan
·shi{e
·saalc
Vet
tons 100f-
Oom .t op )laas
Hy r ds.
was a· an- twcc
aan COn1-
om- :wag : het wys.
•. de
; die mlde ewa- I'OUe t sy ge- n op
van
rg
ng
·s
rL
iekc in-
;scn nooi
l<l.S-
?re- wat ang
~llik
".
j
l
"':<
~ ,\
'I
"I
{· ~
~
DIE O.B., WOENSDAG, 17 APRIL 1946 BLAD~SY VYF'
Uut Die Week se N (J)Jl!J$
HONGERDOOD
vm
l'tliL- JOEJ.'\'E: Volgens 'n ondersoek wat deur Unrra ingestcl is. sal daar binnekort ·1,000,000 Chine- se van honger omkom as daar nie gou hulp verleen word nic.Ongeveer 30 miljoen mense leef reeds op 'n hongerpei!. Sewe miljoen van hicrdie hongerly- dendes is uit die provinsie Hoe- nan, die rysslnmr vru1 China.
DANKOFFER AAN BRIT- TANJE: Wanneer genl. Smuts in die loop van die maand na Europa vertrek om die vred(\s- Jconferensie in Parys by te woon, sal hy •n goudgcskcnk aan Engeland oorhandig. Hicl·- die geld is ingesamel deur die Poeple of Britain-fonds en be- dra een miljoen pond. Die oor- spronldike oogmerk was twec miljoen pond. Genl. Smuts hct verlede week 'n dringende be- roep op die volk gedocn om nog meer te gee, sodat sy sakke lean ,.uitbol" as hy daar aan- kom.
l\IILJOEL'E Vffi AT00:\1-
BOl\ll~IE: Die V.S.A. bestee jaarliks 400 miljoen dollar ( ± .£100,000,000) aan die vervaar- ging van atoombomme en ver- betering vru1 die produk. Daar word ook aandag bestee aan die burgerlike gebruik van atoomkrag.
1\ULI'I'ERE Ul'l'GAWE: Nie- teenstaande die oorlog op 'n maand na 'n jaar gelcde bcein- dig is, is die Unie se militere uitgawe nog £7,000,000 pc1·
maand. Dit sluit in militere toelaes en betalings. Daar is op die oomblik nog 12,850 blan- ke mans in die militere diens asook 5,700 blaJ1ke vroue. Dru1 is daar nog 'n totaal van meer as 20,000 kleurlinge en naturelle in die leer. Soos die l\finister van Finansies in sy begrotings- debat aangelwndig het, sal die Unie se uitgawe as gevolg van pensioene ens. nooit weer die normale syfer van voor die oor- log bereik nie.
GAAN OI\'DERWYSERS 1:-.1- VOER: Die Administrateur van Kaapland, mnr. P. A. Myburgh, het verlede week verklaar dat die administrasie van plan is om onderwysers uit die buite- land in te voer om die tekort wat daar in Kaapland bestaan, aan te vul. Daar is 150 vaka- tures in die Kaapprovinsie wat nog gevuJ moet word.
KRISIS IN DIE ARBEI- DERSPi-\.RTY: Mnr. Walter Madeley, Ieier van die Arbei- dersparty het verlede week ge- dreig om te bedanli en het reeds sy bedanlting by sy pa,·tykou- kus aangebied. Na verneem word is die krisis veroorsaak deur die Indier-wetgewing.
DUITSERS STAAK: Die cerste georganiseerde onluste aan die kant van die Duitsers het verlede week in die Ameri- kaanse besettingsgebied plaas- gevind. Negehonderd arbeidcrs van 'n fabriek vir landbouge- reedskap het tot 'n hongersta- king wat vyf uur geduur het.
oorgegaan. Hulle het dit ge- doen as protes teen die bcsnoei- ing van hulle rantsoene.
ROOF £1,000 01' STRAAT:
'n Blanke vrou is verlede weel<
in Pollystraat. Johannesburg, van £1,000 beroof. Sy het van die bank gekom met loongeld van 'n firma wat sy vir die week gaan trek het. 'n Natu- rel wat vermoedelik op haar koms gewag het, het die geld uit haar hand geruk en Jaat ,·at. Hy het 'n entjie verder in 'n motor gespring en verdwyn.
VROU AA.KGEKLA VA:'II MOORD: Die verhoor van mev.
Vera Thomson het verlede week in Kaapstad 'n aanvang ge- neem. Sy word aangckla van
moord op haar man. Hy is op 6 Januarie l.l. in Houtbaai naby 'n windpomp aangetref met sy hoof ve1·brysel. Die saal< dien voor regter Fagan en 'n jurie.
RUS AAJ\GEH.LA \'A ... ~
SI>IOENASIE: Die Amerikaan- se hof hel vasgestcl dat daar vyf aanldagte van spioenasie teen 'n Russiese vlootoffisier in- gebring lmn word wat 'n paar wekc gelede gevang is net toe hy aan boord van 'n Russiese sldp wou gaan. Die Russiese ambassadeur in die V.S.A. het vcrsock dat hy vrygelaat moet word. Dit is geweier.
J\11:1\DER J(ORING: Die Brit- se skip Empire Stalward het tussen 200 en 300 ton koring minder in Durban aan wal ge- sit as wat dit oorspronklik sou wees. Dit is as gevolg van die bevriesing van die ,,·ater in die tenk van die sltip. Die beman- ning van die skip kon die ys as gevolg van die koue weer nie verwyder nie en moes dus die vrag lwring saam met die ys laai.
POSD!ENS :1\A DUITSLAIXD IIERSTEL: Die Posmeester- generaal het aangelwndig dat die posdiens na Duitsland wat bcpcrk i::; tot briewe van min- clcr as een ons. en skoon pos- kaarte in verband met huis- houdelilte sake, weer ingestel is. Die lweverte moet sonclcr lyne or ontwerpe wees, en die adres moet die volgende beson- derhede bevat: die naam van die persoon, die dorp, die straat, die huisnommer. die provinsie, die nonm1cr van die posgebied, die besettingsgebied en di<' woord Duitslru1d. - (Sapa.)
V.P. BEIIOU SETELS: In die so pas afgclope provinsiale tussenvel'ldesings wat in Bar- berton en Wes-Rand plaasge- vind hct, het die Verenigde Par- ty albei setels bchou met meer- derhede van 673 en 775 onder- skeidclik.
ELLIOT HOU LAf.R. TR f. K
Nielcenstaande die baie reen en ongunstige weersomstandig- hcde het die mannekommando van Elliot 'n goed geslaagde laertrel< gehou op die plaas Waterkloof van Oom Piet van Zyl, gelee in die sl<aduwecs van die Dral<cnsberge, vanaf 1 tot 5 April.
Die Laertrek het gestaan on- 1 der bevel van die Stafhoof, genl.
\V. P. van der Merwe, terwyl Jeuglwmdt. H. Heunis van Alexandria opgetree het as in- strukteur.
Komdt. M. P. Bezuidenhout, die plaaslike Kommandant, ver- dien aile lof vir die organisasie van die laertrek wat gereel was op die inisiatief van die plaas- like offisiere, die eerste in die gcsldedenis van Oos-Kaapland.
Die ledc van die kommando het self voorsien in die behoef- tes ,·an die laer, tenvyl die vroue ook wec1· hul dec! byge- dra het dem· die versltaffing van heerlike brood en beslmit aan die laet·gangers. Daardeur is minderbcvooiTcgte lede van die l'ommando ook in staat ge- stel om die laertrek by te woon.
Oom Piet van Zyl en sy vrou, die eienaars van die plaas, het weer die tipiese Brandwag- en Boerc-gees openbaar deur hulle vriendelike medewerldng.
vVocnsdag, 3 April. is die treurige nuus in die laer ver- neem van die afstenve vru1 hfl<omdt. H. de \Vet van Lady G1·ey, ,·an dieselfde generaal- SI<ap. Die aand met die vlag- stryking hct die laergangers 'n paar oomblil<ke stil met geboe hoofde gestaan om so hulde te bring aan die nagedagtenis ,·an 'n heengegane medestryder en offisiet·, en as simpatie-betui- ging met die familie.
OGUfS
BN DIE
NUUS
0
'VERSIENDIIEID ?
Die Indiet·-Kong1·es in Suid- Afrika het, volgens So.pa, die verteenwoordigers van Rus!ru1d en China mecgedccl dat die ln- dier-maatrei:H voor die Unie-par- lement inhou dat Josef Stalin, synde 'n gcborc Asiaat, ool< on- der die ban-bepalings van c..lie wet sal val.
·n Versiende wanhoops- of voorsorgmaatrcel van genl.
Smuts?
0
SLAW E-ARBEI D
Die Administrateur ,·an Kaapland het verledc week in 'n toespraalc bekend gemaal<
dat daar besluit is om Engelse ondenvysers in te voer met die oog op die tekort aan Jeerkrag- te in die Provinsie.
Aangcsien swak bcsoldiging aan die wortel van die telwrt le, kan binnekort 'n vcrl<lo.ring
0 Verlang u na sosiale gcrcgtigheid ·?
0 Strecf u na •n nasio- nale eenheidstcllicl?
@ Bou PERSI\OIC. nit.
om u te help v<'g daar- voor!
Sluyf aan die Seltrehuis, l'osbus 1·111, I\aapstad.
van die Ministers van Binne- Jandsc Sake en Poswcse vcrwag word dat besluit is om staats- runptenare uit Engeland in le voer.
:Met die voorbeeld wat reeds deur Franl<ryk en Engeland ge- stcl is om goedkoop arbeids- kragte van buite af in te voer, skyn dit of die stelscl van in- gevoerde arbeid - of ,.slawe- arbeid" soos dit gecnoem word wanneer dit op Duitsc bodcm plaasvind - gekom hct om tc bly, ook in die Unie.
0
BEDREIC ! NG
Die Cape Argus berig dat daar 'n moontlil<hcid bcstaru1 dat die Uitsaail<ot·porasie die parlementere debatte in die toelwms op 'n afsondcrlike golf- Jengte sal uitsaai. Daar word nie verwag dat so •n stap alge- mecn in pal'lemente1·e kringe verwelkom sal word nic - ten- sy die versekering vooraf ge- gee word dat dit nie opgevolg sal word met televisie nie. ,.Ag- bare lede mag voel dat so 'n inbreuk op hul tydverdryf - na al die strenge voorsorgmaat- reels om die publielt uit tc liluit van die parlementsgebou - nie vergoed kan word deur sclfs 'n
£300-verhoging nie.
0
OOR€RPLIK
By die begrafnis van die ou Volkebond vcrlede wcelc het die Franse afgcvaardigde die orga- nisasie se dood toegeskryf aan die feit dat hy .,dcur die moonct- hedc in die steel< gclaat is". Die Hollandse afgevaardigde hct dit gewyt aan le veel gelyl<:heid tussen die groot en klein moondhede, uitsluiting van som- mige Iande, en geb,·ei< aan eens- gesindheid by die !cdc.
Gelet op die handelwyse van die Russiese veneenwoo1·diger tydens die behandeling ,.an die Persiese \Taagswk en die uit- sluiting van verslaande moond- hcde en sogenarunde ,.fascis- tiese" Iande uit die nuwe Volke- bond skyn clit of Vollce- bonde geneig is om ann cloclc- lilte erfl<\vale te ly.
VIR VEILINGS EN EIEND0:\1-VERI\OPINGS
W'ca!Inl J&.Ji~B»~~~}k 1ffl."WJ§f£ Rhlpyo Jm}lDJko
SECUR1TY-GEBOU - KAA.PSTAD 'I'akkantore: Bc:llville, Strand en Wynberg.
Nou is u ka ns! !
om die Jongste
Afl'il<aanse Klanltrolprent
!Pink ie se E.rf enis
\VSU oral besonder groot byval vind, te sien!!
'n Ultmunlcnd~ voor_program
word oolt aan~chicrl. Nccm u kans waar en besprcc1c u plck dac:lclilc! Die lanrl word t..1·ns met drie toer-eenhede bercis.
TOF.RPLA:--1: SATERDAG. 20 APRJL:
EPPDJ'GTUINDORP
~lAo'U'iDAC. 22 APRJL:
KA.A.PSTAD, HOFl\IEYRSAAL (Bespreclt by Pienaar se Haar- sny-Salon, Groote lierl,gebou)
DI:"'SDAG. ::'3 A.?PJL:
DARLING en BARRYD:\.LE
WOE:-SDAG, 2·1 APP..IL
:\IOORREESBURG en
SWELLE:'-10-~·u DO:-DERDAG. 2:; APRIL:
HOPEFIELD en i\IOL'TAGU
VRYOAG. 26 APR.!L:
LA:'IlGBBA.~ en ASHTON
SATERbAC, 27 APRIL:
ROBERTSOX
Jlir Def t i.ge T abber.do Twee-stuk Rokke
en Sornerhoede
Korn seker eero 1m
~p
DIE DAMES-WINHEJL PAROW
MEUBEL§
PRYSE STYG VINNIG
KOOP NOU!
Ons hou alleenlil< goeie kwaliteit Meubels in
voorraad
Werda
Meubelhandelaars,
(EIENDOMS) llEPERK Groote Kerlcgebou - KaapstOO
DIE MOTORHANDEL
BlED
ONTSAGL IKE MOO NTLIKHEDE
:Pres ident Motors Bpko
BlED AAN TEEN PARI:
(l) Vir veilige belegging met gewaarborgde diwidend:
5%
AKKU1\IULATIE\VE PREFERE~TE AA:-.1- DELE VAL'\' £1-0-0 ELI\.(2) Vir moontlike kapitaal-appresiasie:
GE\l\'O~"E :\.AJ.'\'DELE VA...'\" 5/- ELK
Sodra £100,000 volgeskryf is, sal die direlcsie applikasie maak vir kwotasie van beicle soorte aanclele op die bcurs.
O:'llDERSiillYF DEUR NASIONALE UNITS BPK., JOHAN:-.lESBURG, VJR 40,000
GEWONE AANDELE
Talcbesighede te Bloemhof en Schwcizcr-Rcnclw, Tv!.
Dircksie: Phil. J. Botma, Ben J. Pienaar en D. F. du Toit. Ouditeure: Ryk Nagel van Meyer Ncl en Kie.
Slcryf nou aan:
DIE SEKRETARIS, Posbus 7638, Johannesburg.
ONS SAAK SREP VERTROUE
IL >Y[:IEtUM JK©ILJLIEGJE
Die Korrespondensie-Kollege waarop U a/
lanka/
gewag
het: Die Kollege wat inderdaad diens/ewer, teen
die allerbillikste fooi.Deeglilce dog beknopte eksrunenkursusse teen die LAAGSTE LESGELDE. Die dosente wat vir die kur- susse verantwoordelik is, is onderwysers en gegradueer- des met jarelange ondervinding.
Laat die Lyceum Kollege - die Huisuniversiteit - u voorbcrei vir u lewenstaak met behulp van sy kursusse wat u sukscs verseker, o.m. Stds. VI, VII, VIII (N.J.S.) en X (N.S.S.), Matrikulasie, Nasionale Handelsdiploma, Diploma in Landbou, Laer Diploma in die Bantoe'istick, Bantoetale, Joernalistiek in die Skrywe van Kortverhale, vVetseksamens, Naturellewet- en -Adminislrasie, Boek- hou, Selcretarislmrsusse, .,Ken u Motorlcar" (Motorwerk- tuigkunde vir die leek), Engels vir Beginners, Besigheids- metodes en Handel, Snel- en Tikskrif, Taalbond.
