Die O.B. Jaargang 5, no.9

.: -·--~-- ·, / C .. ~ _ _ .. ~ _.: .. ~---_:_~: .' _·~·-}"'·.·-~ .. ~-~-. ~' , ~ ·=:~-~~ · :=~:- -.---.··~~~·~.~~·-:·-·~-.·~---~=-·~=~"~"\.:·:-:···~~'-:-:---~~;:..~~-~ .. - ,~-'~ ~~~

-Deregistreer a:1.n die H.P.K. 8!> 'n .Kuusblad.

Die· Tw<ececdle V ({])ln{ceboncdl en]

i(omm1illnni§ti't<e§<e Agr<e§§ll<e

Rusland Skend Voortdurend

Iran se Onafhanklikheid D i(•

\'(•t·enigdf> Vol!~('·

H'l'l!ad e 1·ing in Lond(' n

5de Jrg. Kaapstad, Woensdag, 23 Jan. HJ 16. ::--1 (), 9.

Uu slaml .-.e

u·eit·rin[-!

om

·"Y

tro<'JU' uit

Iran

te

unltn•l,· is 'n bt•u·ys

L'rtfl

.sy z·o . .,/J(•rad(•nlu·id om

^'11

be.sli ste pion

nm

iu.tlrin-

gin~.:

d f' ur

ft• ro~·r.

lu •t die l ramtst•

:teHl111

in di(' 1' ..

~.

L l't'l·k/aar.

M~~~~

b0

Het Historiese Betekenis

Se KoGO

Die \'om tdurend<. aanwesig·

h<!i<l vnn \'l'Ct'llltll' t roepc in ons land is gl'cnsins ~crcg\'<!l'dig

nie en hanr gnwt m<ll'ililchede ''i J' iran

fly 111'1 \'<HH'f' \t•rlda:u· dat 'n ,.,,.n-,u,-. ^\'Uil dit· J raau-. .. open·

han· JIH•nin~ lt.'ll "'ua-,(t' i~ daa•·-

\:tll dat di<' Mtal, up dil• \".Y.\·.

(\ Nt'nigtlt- \ ullq• \'t•r-g-adt•r·ing) in l.<>Jult•n J.:'t'<'JIJl!'r \\ nnl.

Dr. J. F . J . \':tn

Re!J...,l.:ll·~. fPic>l'

c·u h.om-

eua•lt~a!lt·~:erl~:·aal ·va11 <lit~

() ...

~

..

~;, ~tb:·a ·Hl\\·a:,: ..

.,f...,·vf : -

Bi!'

L:w;·:J·l'!...ldll::~ ' an

o ff i,.,iet'f'

\':tll

d ie• 0 ,..-

-.('Ha i>r a :H!wag op 7 e n H F4·h n w r ie . lwt

lt~~to­

,.;~

•

..,~

hetek('!!!!'

^{ill,O\ e1·}

d it ' n klinlddan· bt'w ;::--

j.., dat ~cs j:':n·

' a n

oodo~:-inti:nida~ie

c•n iul(' l'llf'·

t·illg~hdeid

' :.m

4!it" t'<'~t'l'iH;_~. asm~de

'·) f jaa r va n

he~wndtin·i"1g

'l.'< m di(• 0 p1 w sjsic , nit· die· 0 .8.

"~·r:!i~!it.:: h~'l Hi{'. !ni~'4':ld<"'d.

tlic hand gee vir tli<' :;lJ·yd wat voor!e in die J" •·e wa l lwm

In Bd.-oet hd oi ... ttus.s!~sc

gc.'-ant die l.Jhanl'S<. t.:crsrc lnllli!:>tcr die \'crs<.'lct.·r·iJ;g- gegce

<!at t-tuslancl s~ ondcrsteuning toes.:: aan tlit' Lthuncsc \T~ •

hl'idstz·yd. Di l lll't rtuslancl gc- docn nielcenstaan<k <lit in di- rcklc botsing i», met die Brits- Iraans'' O<Jr<•t'Jlltnms oor die Le-

\'anL

Hu!-lantl hi,\ '>lt•Pd-< openlil•

ht·..,i~ om "·' gn•t•JI up dit' )Jiddt•·

()n-.tt' tt• ,.,., . ..,,, l'lc, ,onder· diP min-.le inagnt·ruing \'an Bl'ib·

lraan-,-Anwril.aan-.e ge\'O(:lt.·n..,_

~-

t!Jc jarc wat maer jan· Yir die Empire sal Wt't'S, t.'ll v:at d;e hcrrysenis van die .Afrika~t·t··

dom uit sy vet'lll'dering- sal it:·

lui.

Ons J;t•n J.:'t't'n pa•·ty .. nit•:

ons l'en nd tlit• vollc A an daa nlit· ,·nil; h!'l un,.;

trou gt·,.,\H't'l'.

En daanlil' I'Ptl ga~u• on-.

hou - onl< op diC' LaC>rt t'l'l<- ldng tc JSiu(·mfnnlcin.

~apa lu·l'ig

dat I rau d ie

alg('JIH'llf' n•t·~adt•-­

t·iug \'all

dit• \

en·ni~de

\ 'o!kf'

Oq~:.mi~a~ie

i11

kcuni~ ;:<•-,tt•l het dat ,. Wf>f'll'

<fi<•

illllH'U;,!iU~

van Hu ... Iancf. d f•ur mid-

~adat daardie golf al dil' jare Janie oo•· ons heeng-<·g-aan lwl. kom <lit· offi~>ie1·c van tli<' lkwcging non \\'eereens hynw- lcaar om selct•rl.' gcwig-lig-t• bc- .;Juite tc nePm.

Die bclangrikste \'ail allcs is ongetwyfeld die oorsltalccling van die oo•·Iogs- na die vrcdcs-

tyd. .

\\'ant die O.B. hct J.:'l'lwm

I

om ll· blv en om oi(' lot~>bc­

.,Jis-,ing 'an hlerd•e \'ollt ool;:

in die na-<>orlogse jar<• tt•

. be-ll'

invlocd.

Ons het ons doe! in cltt• Jare •

\'an gc\'aa•· nie gewysig- of ver-

I I

berg nie. \Vaarom sal ons dit nou doen nadat ons die jnrc van ge\·aar oorleef het?

\Vel wil ons sekerc strulttu- relc veranderings aan die offi.

sicrskorps \·oorl~. asoolt ver- slag doen \·an die Jnrc agter die rug.

En weersyds wil ons mckaar

~®~ Wnrr

IIDn~ IID11ftttt:t~

Vcldm. Smuts h<'l 'n .. People

or

Britain Fund'' in dil' lew<' gerorp en 'n hl'l'!ll'p op Suid·

:\frilcaners getlo(•n om ruim·

-.Jwot,., tlaarto<' by h· dra.

H.y hct gese dat die fonds 'n hegeerte wat dwnn;deur Suid·

Afrika. merl,baar i~. venvl'scn- hk. Dit is die brgeerte om be·

wondering \'ir d•e voll< vru1 Brittanje op tnsba•·e wysC> uit le druk en om die voll< van Hrittanje te help.

J\let hicrdie fond!> :,al l<o~> vir Rrittanje aan~(·l;rHJp wunl. hu o•n behahn· tlic \'Ot'd!-cl wat reeds deur die ~~·wone hand(·l~­

kanale uitgc,·o{·r '' orcl.

TROUE DIIENS WEK VlERTROUE

^oo•o

IN 1935 HF.T VOLKSKAS IN TWEE VERSKUILDE KAMERTjlr:S I:~ PRETORIA KLEIN EN BESKE!!:.: 'N AAN- VA:-:G GE!-.1AAK W:T SES:GHE!D. SEDERTDIE:~ HET VOLKSKAS UITGEGROEi TOT ·:: HA~~DF.LSBANK !-~ET U!TGEBREIDE TAKSTELSEL E>: :.A::DSWYE SAKEm.!V

A::G .

El! WORD ALLE Gf8RUIKLIKE BAllKDltNSTE FlESKIKBAAR GESTEL HlER!'H.: VORDERJ:JG i:N UITBREIDING KAN ONGETWYF!:.:LD TOE:GESKRYF' VIORD AAtl DIE GROOT PUBLIEKE VERTROUC WAT DIE BANK STEEDS GENIET -

·;~ VERTROUE W AT OP SY BEURT TE DANKE IS AAN DIE

>ROUE :::>:E:\S [;; o;:::~SGE'.'i!LL!GHEID WA.L.RVOOR DIE BANK REEDS LA::K !3t:KE;:D iS.

DIE HOOFKAllTOOR EN ALLE T AKiCE VAN VOLKSKAS 3EANTWOORD GRAAG NAVRA£: OOR DII: BAUK SE D!ENSTE.

V(Q)lL!K\SrA\~~ ~lEPElRB\\

GEMAGTIGDE KAPITAAL INGESKREWE KAPIT AAL GESTORTE KAPIT AAL

£1,000.000

£1.000.000

£

771.355

HOOFKANTOOR:

PRETORIA.

i t'

I

~·

; .

--- b~l . !2:1

- -- · .

d t'l

\a a ,..~ a:u p<e:tal'(' t•:I

~e,\apcnd•·

m u;;ie.

i il (¹.<' hitlW'Iaud~w ~·g~~~ ':.il.

it·an. 'n lar-sland ~,;Jl­

l:-taall lu·t wai 1ot ie~lt'l'­

na~ionalc• '\\ r;;~

;z:c

k:m

lt -i:·

Daat'HIII

!J et

<lif'

I r a-

nit·~(' I'C';,!I'I'illg

die \

t•il~~­

h(•i<fst•<tali

Y<l!l

die V. V .0 .

\ f'I',Ot'!~ Olll

di<•

lOl'Siand

tf' ondt•r,oek en

~epa:'tc

\'Oot·waat·df's vir 'u

:,kik- kinl!

\OHl' tl' :otd.

In di<' '.':tlldclgange \':Ill die Tv.·e··d(. Voll<cbond word twyfd ui tg-espt·t:cl< oor die \·erslandig-- heid om nou al aan die• nuwc ligg-uam so 'n netdigc saal<.

waurby 'n g-rootmoond!wttl bc- trokkt.· is, voor te

!c.

aangcsien di<. 1 :tltc van sy ma!:>j~ncrie nog-

nit~ ,,.,.rldB\ !>cgin bc\\·("l.";; hct nil'.

I nm \\ '' 'n \'Olledig-e \'CI'kla- nng- our die feite wat tol die huidig-c loesland gelei hct, aan die Vt'ilighcidsraad bc,;ltikhaar stcl, lcrwyl die Russe hul l<om- mentnal· tot op 'n geskikte da·

tum wil \'OOrbchou.

WAPENSKOU WORD WEEK- LRKSE NlUUSIYDSKIR!F

'. ^r';,•' t .. -..ot->-! ... ^,, ~ ... ~- • .... ~ ,.:,..,.. "'_.,_ _.; ·•• 'I

l11 die

jo11gste

uitglure

t'(lfl

n

'apl'll.'il-.-ou

tn>rd

am1~4•houdig

rlat . die blod rwwf . I prilmaand. nw-

<l<•f•:;j(l(u-. u·<•el.-lil.-s goon t·<·rsk_nl as di<' eersf<·

A f ri lwaw;e mw.styd.s /; r i f

0111

in

^011s

land

uitt:e~<·e L(• U¹

0rd.

lJit• hla<l sal \'uon,ien in tlit•

hl'lt•H'ftt• ann 'n sl•erpsinniJ.:'t', aanlrelclil;t• <·n insigge\\l'lltll·

oor!.ig oor -.al•e \an die da~ np

:.taa.tl.untli~(·. lmlturele. elwnu- mi('SC', \\ (•t•·n,.,l<aplilce. so,iall' t•n n·n\ant<' tcnl'ine. op na,.iunalt·

:.o\\'el a" intr·rnasionale gdJit:d.

Die nadrul< !.l\1 nie op dE'!>lCIIn- digheid J.:-1'1(· \\ ord nic. hot'\\ d dit uul, tlp.;Jwndiges ,.;al int•··

resset•J',

Om; wil die nuwe wccltblad van harte vcrwelltom. Sy lcoms is tydig-. JlllS in hierdie dae ,-an

\'ertwyfeling wanneer so baie Afrikanl·rs die behoeft~ aan mecr onbe\·ooroordeclde en onl·

lt·dcnclt' beriggewing s!.erk aan-

\'OCL

.\-. die \\ <'l'l<blad beoonlec·l mot•t \\Ord- Pn ''aarom nic·- ttur<'t'nlwm!.tig tlie standaard

\\at die kwartualhlad gehand- huaf het, sal hy al gou 'n l:'el;er(' pit• I; in Mh \'•JIIcslcwe n~rO\\ ('r.

Die Jaast.:! uitgawc ,·an \\'a·

pcnsltou as lnvartaalblad bevnt.

die t·eferate oor die onderwcrp: Na-oorlogse Bedryfsorientasic in Suid-Afrika, wat dcur belcwn- mc A frikaansc deskundigcs gc- lcwer was \'OOr die jaarliksc unialc kongres van die Afl'i- kaans-Xasiona!e Studcntt•b·md op Prctor!a.

Dit is interessante ^l'll pnk-

l<clcndc !el< tuur.

SUII\I:;UTEI\ORT

Dit word \'erwag dal suiker in die lockoms nog skaarscr gaan wot·d as wat dit vandag is.

::\[oontlik sa1 die tekort nog- tot die end nut 1941 dum·.

DIE O.B., WCENSDAC, 23 JANUARIE 194.6.

I Ou Mee$ter Ge$<els

Oor Die Natuur t l

^I

---~

Bes it 'n Bees 'n Herkoutjie ?

Beste Albertus, in \·crbinding is. Xadat hy 'n Oit is \ ir • y uan~cnaam om

te sicn dat JY, ond:u~ks al jou mcmgvuldigc lJ cl:·ywtghedc op die plua :. to;::- n'>~ tyd Yind om nan mv te slo vwc. c•n vera! oor

<lie dii;g-c wat ·jy wnd:)m jou in clic n:t~uur sien. .Ja, my vriend.

a"J m ·n.1 begin n:HI"nk dan '.\·on- der jy som:> wat nllc::: daarag tcr skuil, en \"era! we IHkr jy dan hoc prcsies gobcur allcs.

• \ corwei·p met sy ton.; aang-c-

1 nak hct trek hy dit lcru;.r en stcck dit in die oponinge va:t waar die rcuit daar oorg-edrn word.

H orlosie as J<ompas

Is dit me 'n ontstellende on- dervinding om hcldcr oordag te moet verawaal nic! En vera!

in daardie boswereld lyk al die bome mos naderhand encrs. As dit weer met jou moet gebeur kan jy darem jou horlosie as kompas gebruilc Ek sou jou ewewel ao.nraai om leort-kort vas te stcl in watter rigting ;y loop anders kan dit dall< wees dat jy 'n ''erl<eerde bei:"rip van jou rigting het en 'n leompas saJ dus in el!< ge\·al lateraan nuttcloos wc•'S.

Jy nccm jou horlosic plnt in jou hand sOlbl die lyn w;tt deur die midn<'lpunt van dJe wyser~

en die 12 uur-merk gaan, r~g­

uit na che son toe wy:;. Nou

verd~d JY die hoclt wat die uur- wyser en hl<'rclic lyn ma:tl\ in t~ee g-clylt<' dele, en hierdte deellyn sal dan naas'.cby 1ic rigting n ;ord na ~uid aandui.

Ek meet me~ en sc d:1.t di" ri~­

ling n.lOr l in ere voormiddari altyd Enk:; v:!n chc 12 uu1·-mcrk

r:~.I Jc, en in di<· midclr• 6 rcrr:;

daan·an. Die aa:-drykslamdig-es sal met S<>'n 1 :~t:nt;bepa!ing- nie cir.L1k te\Tede wees nie, omdat c!1t ni.:: n ukcung- genoeg is nie maar glo my, cl!t lean mens goed te pas lcom a> jy \·erdwaal het.

Slang en l<oei

Ek stem vo!kome met jou saam dat die bcwering dat 'n slang 'n ltoci !tan ,.ui tdrinle" nle aileen ongelooflilt klinle nic, maar ook, myns lnsiens, on- moonUil< is. Afgesien van die fcit dat daar 'n natuurlike vrees vir die 31ang is, moet jy ook in aanmerldng nccm dut daar twee nood:;naldii\C vcrcist<'s is om 'n suigbew<'ging tc ma3.1c. Hierdie vercist<'S is g:>cclg-espierde lippe en 'n tong \·:at so gc\·orm is o•:1 l' h·• . .;> net die beweging.

'n S':ul~ bC"~!t :;t·"n<" .. n v~n h1er- die t-1 .,. cl"n[;"C nie. Sy Iippe is in 11 <•rld:lc'H':ll nl't <lir ran:.!c vau "·' 1 .. .'. ·.:.. En . ,. t<.ng- ni'H ja n l . at v:r h m l <' !Is nie tot hulp w • 01"!1 ;y d •r · met warm koc:mf'!!;. tc lc:; n.c. Terloops, daar !• 'n l .. ci.!ng-<!at die s!ang- sy tont~ hoof aaldik a.> reuk- orgaan :~ b;·ui!:. In sy verht)- mclt·· i., daar t\·:cc '•Jcin ope- ningc ^\'/:tt r.:ct :::.y n;:ukcir;;ane

\'crder h dit :,cker L>ynv <'11-

notlig om tc ~c 'd:lt u:e !'hn;: ~c

tancb in die l•r:ci sc spoeu ..,:11 1-tcck a::. hy tHJit sou probct!l" on•

danra:m tc drutlc. Die t;l'n>l~<·

sal natuurlil• nocdbttig wee!..

Die enigste verklaring wat ck kan vind 1:ir die feit dat koeic soms met lee uiers huis-toc kom, is dat hulle Of deur andcr beeste uitgedrinJt word, Of dlt self doen.

Die Herkoutjie

Van beestc geprao.t, jy wcet selter dat die tecnwoordigheid van die sogena~1de ,.herkou- tjie" glad nie so nood.,aaldil< is as wat somr:tige mcnse me(.n nie. Inteendecl, dit b 'n ~c·

vaarlil•c \"corwcr:> \.at dcesd:w glad te veel by vaal bC'C'r.to a:w- gct>e£ word. R-1oc~al \'Croors:!:ll' dlt 'n \'Crstopp!n~: in illc inrrc- wandc van die dicr r.wt ernsti~o;o gcvol~P. Die dier word siel< en ltan ook as g~volg \":1!1 die vcr- stopping \TCk Die rule vit' die vorming van so'n .,hrrlwutjie".

by bcestc :lltans, i<> c!at hullc hulseh c:1 ool< r.1e^1: "'ar ! l•, en die ha:·c ko"k cian !"anm m d.C'

!ngcy;andc. In s:-1, ... :n ... dele \'a!l ons land \Tek s!:an:.: nr, ~0::\' >1:;- van die ~amcltocl< ,·an sel<ere grassoorte wat hul!e ect.

Die lck-gewocnte by bccste skyn sy ontstaa:t te h<'! a-; ge- ,·olg van gebrek aan sekere on·

r.1isbare bestanduele in d1e dier se kos.

Die ,.herl<eutjie" waaraan die vee saans in die kraal so hecr- lik le en h:ou, is natUurlik die kos wat hy gedurende die dag ingesluk het, en wat hy weer terugbring in sy mond om daar verder fyngel<eu te word voor- dat dit na sy grootmaag gaan vir vertering.

Beste groete, soos altycl, OU MEESTER

(Dygcdra)

0 Cnd. o"s l>ld U. t;ee ons l:u ;:, die moed o:n a:1n t~ hGu <!.P m:l~

o:--.s""cl! te !'l"l.n"!!:"l:t~ 1:1 <!f+:- ·:-;, :.

!!et":-. s:.cr~ ;:~ CJ!'~ C . .: wL, <!le vn·s t• r..:cJ t.o:. o!!c:-(!:t"'·.l ~e wt:'r~

, .. r vr}·lle!d en >dfst·•ndlglllld.

Sk•·nl1: onJ tot; wy held, llfCI'er, en trou mt•k:l.nr te help ·n volk te bou, d('U:' U vercrut:d en r-eset:~.

C~e lh::!de, Ho-:r. d:'lt ons rnel-;~Br

ns hocc!crs. torO"der• s-.1 annva:tr

tot hct;thc!d J;J.."lm;;cbim.l, vcrcen.

Hu\de Aan Die Nagedag tenis Varn Oom Rooi Hans Naudle

Jeugleomdtc. C. J. H. Roos skryf:

Ver~nn my rm tangs hi<'rdie wcg 'n luan'lie te lc op ille graf van Oom .. ltoo!" Hans ::'IOnude van Cl::tr<'n'l.

\"ir on« \"."!\'> h~· die V('rpcr-

I'OOnlildn~ van daardie stoC't'e Voortreldtertlpc· 1•·a+ hn! J\et·lt l'n vollt voorop ~estel hct.

C!arens ,·etloor dan ook in hom 'n steunp'laa~ \·an die X.C.

T.-crk wic se pick moeililt ge\'Ul lean word.

Wat ons a'l nocrejcug in hom

110 bcwonder hct, is dan sy dlepe

Godsvrug. sy g-ctrouheid a'l Afrikaner. Soos cis. Van dcr Spuy (Moderator O.V.S. :-\.G.

Kerk) dit uitgedrulc het: .. Daar wa'3 op sy hoof geen enlcele on- troue haar nie."

Hy het die drie1arig-e oorlog oorlog dcurgesien tot die bitter einde toe, en later weer in die tronk gcsit \;r sv aandeel in die rebellie van 1914.

Ons bring hulde nan eli<' nn~e­

d:t~t.onis van 0"'m Rool Hans Naude! l\Iag sy lcwc ""ir ons

•n bcsicling we.es.

OGlES

IN DIE

NUU S

GEBOOUTE- nePEIU\1, \"G

In nnttanjc bestaan daar groot hC'sorgcU1eid oor die da- lendc g-cboortesyfcr, tot so 'n

n.~ttc, d:tL onden;o~k dwarsdeur d1e h •le land ingcslcl word om die oorsnnlc va3 te ste!. Ecn uit elkc ticn getroudc vrouens ::al oor sckci·c aspcl<lc van die vraagstuk onderv ra word.

Cedurende 1870 het Britse gesinnc Ult gemiddeld \"Yf kin- ders bestaan, terwyl dit in 1930 slegs ongeveer twee was.

BRiri'E SOEK AL1'Y D Sl<OOR

.,Om mocilileheid te maalc is vir die Dntte kos", het die J oodsc \\"etl•nsleaplilte pl"Oi. Al- bert Einstein verldaat· in sy ge- tuienis 1•oor die Brits-Ameri- l<aanse Komm•s.~te van onder- soc!< insakc Palest.na.

E.nstein h 'l ,·oorts verlclaar dat hy n~g nooit ten gunstc

\an 'n Jood.,c staat was nie, en clat hy homsclf dnarvan oor- tuig- hou dat dnar nooit vrcde tu ;.;en Jade en Arabicrc sal

\\"l'l'S so!ank a<; oic Blitte oor Palc,;tina regct•r nie.

H w ·r·:De s w u;

V1li:

t~~JSL,~

... /D

Nictecn:;taande die eees en L.lC'r van die volltl'I'eg en die hrpalmg v;m d1c hurg~1·likc reg vnn fl.vccle wa:ll volgens nie- mancl aon 'n !:taat tntgelewer

ma~ word \ .. aar hy om politielte red •:; \"cn·olg-i<an word nie. he~

Swell' aan die Ru~stcse eise 1·ol·

d Jcn en burgerlil<cs wat vlug- tchnge is uit Duitsland, aan die SowJct-rcgcring u•tgelewer.

WYS 1\.0ERA : \"T. liA.\".\.E DIE DEUR

Britse en Amerileaanse arn- basso.des is amptelil< dcur Rus- land fn !tennis gestel dat die aanwcsighcid van persmanne in AzerbaiJan .,nie wenslik is nie".

Rusland gaan nou weer lmoei soos hy wil.

,BOUSiOT }OODSE MEDICI"

Die Arabiese mediesc \'ereni- ging h"t 'n versoelt gerig aan d:c Arnhierc in Palcst"na om nie Joodsc dol<ters te ondcr- steun en mcdis:;nc clcur hulle voorg"csluywc te gcbruil< nie.

In ~eun·nbet·g het 'n bewe- g-ing c·n~··tna:t ,; at ten d cl het om die Xa·:ismc aa:1 die lewe tc hou, her·" S:1pa-Reu::cr.

D!c bnwcgutg- sta:m bcl:end r.'l d'c , '8" Die nommer word g •sl:ryf o•1 die verwoc:.;tc murc Y:tn N elll cnl>t'rg- en daar is ge- hoor dnt Dnit"crs me!taar met die nommer op :;t!"ant r roet.

Die n0mmcr 38 dui die letters , HH" e.<tn llle agtstc letter nut die a'fo.b ·t. , HH" is die vcrlwrting van .,Jlcil Hitler•·.

V .S.A .- SOLI)ATE MOET IN EUROPA BLY

.. Ele hoop nie dat a! d:e Ame- rilmanse soldate huis-toe sal g-n::m nic, aangcsien ons getalle nil' g-root genoeg is om Europa

~c na-oorlog-se \-raa~stukke tc hantecr nie."" het Churchill by r-y aanlcoms in die V.S.A. aan Reuter se leoiTespondent gesc.

,.1\fagtc moet in stand geh"'lu word sodat al ons werl< om die oorwinning tc bchaal nie ,·er- hrP '"11.1 wees nie," het Churchill verldaar.

@l!il ~iilkik~fiftn~ V ~n Tl!l'Ullll bou Hrm §o Ao

Langs die \\Cntelpad na dil' {"nie~l·hnu ltruip tu!'sen dle IHICr aan tlie vcct van :\Jcintjit•,J.np houfgt·boue uit wat rustig droom in d:l' rotstuinsoom. IIH·rtlie bcsl,ric gcbouc - tl:o ceo b nog in :mnh:m - vorm diP haofl,antunr \·an ilie ufdC'Iing 'J'uinb::m; 'n afd:!ling wat stad•J.:' bp-.ig i~ om uit s~· eertydse cmbekendheill tc nnt1\ i!d<cl tot '11 in-.tihmt vam\ aar op land- bnugebied vee I lcidjng \ en1 a:;:- lmn \\ ord.

Die strewe 'an lticrdie afde- ling is h::>ofsnal.lil< daarop ~~·­

mil< om die amHiag-van IJela n~­

l>tollcnd~s tc ,·csti~~ op die voor- uitsigto wat die g-t·oC'nt<'- en saadprcdul•siP aan 'n entoesia<;- tiese ondernemer hied.

H:crdic grocp1c navorscrs slaag gcleidclil< dam·in om die vooroordeel teen die Suid-Afri- kaU\W,C groenteprodul<sie tc ver-

\·ang deur 'n !ewendige geesdrif om op hierdie geb1ed aan ·n groeiendc bcvolking die waarde

\·an groente as noodsaalelilte voedingsmiddel I'OOr te lt~.

Ons naturelle wat verslaaf is aan miclicpao en vleis word nou t~ap..;g.::wyse-geleer om groente as 'n vocdsel aan te nccm, waar- deur hu! wcrkvcrmoc nie alleen

\"Crhoog sal word nie, mna1· die vraag na grocnte ook sul styg.

Daar i'> baic groente..,oorte wat \\Cens onbeiH•ndhc"d nog-

gc~n p!clc in ons vncd .eboortc ,·croll cr het nic en \\at 'n gro- tcr vccd•,{•ltl:fl:'crensiasic· !t'\l't•eg lmn bt·ing-.

Baie min boere drn leennis Yan die onlangs o.ang-t'lcgdc grcentepcrsclc naby On<lC'n;lc- poO!-t, sow at scwc my I hni lc Pretoria waar uiters wnarde- ,·olle wenke oor grocnl<' en S:ladpro<lukr.ie ingewin lean word. En 11aar 'n groc•pic· Jnng /\ frii•ane1·<; entoco;ia!>tie., llrul"l'- nemings maal< en d:c lu•nnis.

wat hullc in ci:C' loc:p van hul stu :lie aan clit' l.'nh·ersitrite 1 tm ons l:lnd \·erwcrf het, tecpa.., en deur persoonlii<C' erYarin{:" vl'r- ryl• onder eli<' voortreflil<e lc•l- ding \'an illo Jlnuf.

HiCJ·die amptcnare sal belang- stell:ng venvelleom en getroos baie moeite om vo!lcdige inlig- ting oor die afdeling se werlt- saamhede te versl<af en pam- flette ter voorligting te voor- sien op die gebied van gt·oentc- en saadprodul<sie. Selfs 'n be- soclc aan die persele word hart- Iii< verwelkom.

Onderstcpoort is hul trots, die produl< van hul planmatigc optrcde; d:e pennelcltkcr-bo<'l"

slnan vcrbaas oor wal op daar- dic paar morg.J geprcduscer word.

Die oogmerlec van chc n:n-or- sing 1:; kortl.ks:

(a.) Croentena\'ur!"ing; (b) S:tadpr:>dule:;i~c ll:l\"01"-

s:ng;

(c) Ont,;il>kclin~ van nuv:c k\·.afit·'it.

Dit onwat die uit\·ocring van bcmcsting:sproewc en d.c vas- s:clhng \an die in\ Iced daarvan op d:e groci Yan die ~rocnlc.

VcrdCi· word metodcs n:t;.r<'vors om sl•adclikc insektc lc• bestry a:;oole die ondcrsocl< van die oortakc van groente:;tcktcs. 'n Uiters hclangril<e aspel< is die L"'ltensicwe vmicteitstudic, d.w.s.

daar word nagegnan waller

\":J.rieteitc die bcste aanpas in verskillcndc stre!<C. In hicrdie navorsingswerl< word oclc aan- dag gesleenle aan verbouings- metcd:::s. soos b.\". p!antwydtes, p!antdiktcs, [;"rondhcwcrleing, tyd Yan saai en metodcf; \·nn op- lei wat gevolg moet word om die gunstigstc t·esultate tc vcr- lery.

SA.'\.OPP.ODuiiSIE Die afdcl:ng bcoog die pro-

dul,sic van gclykstaande kwali- tc•l en prys a> die van oornee.

llicrdie strcwc word beliggaam in die uittoet::ing van saadmon- sters '';at plaaslik sowel U!J cor- see vcrkry i:'l met die doc! om gcslukte v:u·icteite te vind wat d:c aanpassingsvcnnoc bcsit om hy ons plaaslikc klimaatsom- standighcdc aan te pas; verdcr word gepoog om ,·arieteite to vind van 'n beter kwaliteit as die reeds besltil<bare en wat tcgelykertyd 'n ryl<er oes sal oplewer.

Die uittoeL<;ing van saad a!- l<omstig van plaaslik gesertifi- seerde saadkwel<ers beoog vcr- dcr om vas te stel in watter opslg daar nog \·erbetering aan- gcbring kan wo•·d in die kwall- telt van die betrokke kwekers se grocn tes.

DIE OXTWUiliELING

\",\1\' 1\'{;\\"E KW:\L!TEITE

'T'Pn slotte word waardevollc wcrle venig op die gebied van die ontwikkeling van nuwc gromte-kv:alitcitsoorte deur

midd~l van krnisin:~s en selel<- siC'. D.c afdeling prcdusccr dan ook ·n geringe hoeveelheid moe- t!:m;aall; dit is keur::;aad wat in ellt<' ops1g aan die cise voldocn van nbsoluut volrnaak te wees.

Rt•!•ahn· OmlerstepooE"t word nor di<• hcle l"nie navorsing- sta..,i<·-. \·an die aftlcling tuinoou ::;.angc•trt•f wat we bocrc binno hul hf'snndere streel• met ad\·ies en yoorligting bcdien, nl.:

Die Subtropiese 'i'uinboulmn- dige navorsingstasic, Nclspruit.

Die V aalhartz-Pt·oefstasic.

Die 'l'uinboukundige Proef- stasie, Upington.

D1e Tu. nboulwndige Pt.ct!£- stasie, Oudtshoorn.

Die Tuinboulcundige Landbou- kollege, Potchefstroom.

Die Tuinboukundige Proef- stasie, Joubertina.

Die Pynappcl-Proefstasie, Bathurst.

Die Tuinboulmndigc Proef- stasie, Port Elizabeth.

- (Bygcdra).

'n Roepste~n Om Beskerming

.. Van tr:crdie gr~f gann 'n rot•p:.;!:e::n um b(•sl•cr:ning uit",

I\ a-. d;c pa..,[l,c en treffcndo

\I uor<i' \·:.:n ds . • J. ri. O:} Lango (1\u"hrhie;-), t ^t' hy die stetlifco tm1·;..!.:1t \ :!11 r:1nr. Stephanus It Hl";sc nw tt•r ~~r;Jc bestel hct.

t)ie oo•ledenc is op wrcde wy:;e aangcra:~o op 'n l\Iilner- tnnsc p!aas dour natureile wat ll"glc en hulle in die bossc skuillwu. Hy is na. die hospita.al

\'t'l vocr en hct na 'n nootl-

op:!r·a.;ic besv:yk.

D:;. De Lan~c hct o.m. reg- str·ccl<s op die staat 'n crnstige bcrocp gedoen, om sy verplig- ting-!1 tecnoor die Jandsburgct·s na tc kom, en toe te sien dat naturelle nie onbelemmerd in die Sl\iereiland instroom, leegle, b'1osdoen en treurspele veroor- saal• nic.

Die tragic!' \":tn <lio Rous- svuw-gcval word vcrinoJg deur die wetc dat

rut

maar een van 'n lang reclts gevaUe is.

O)fDERSTEt;l\

O~S

,\1)\'l·iRTEERDlmS

;_.~~:.--·~,~-~L::;I:·:r: '· · -· · ._ _ .- ., .~., ~ · :. ~ .: .-. ... .-;~~~ _. · -}~'c:··~:--~~---~-~~ .,:~-~~~=-· : ... · ·::.·- ··~: ~_--- ---~-~~---·~·== ... ..,~::--·~-·--~:;:~:=.., . . ·;~.,~-~~ ~~ · -~,

DIE O.B., WOENSDAG. 23 JANUARIE 19·16.

r Ontlu n!li n g van Sir Graham

[ j

I

J

I I

<

'

t

Bow e r @Or d ie Jfameso~mostroop tog

Die

vcJ·,.;~(:!dr

dok n mr n t

W'!l

S!• · G r·<:h am Bowe r a an d ie ht•gi u nm die eeu aa :l

d~e

O p e u ha ti' R:h l io trek

^{\aU I(aa_i)St<).d} gcs!o:e~,~~

r:e: ,

m-.·~

die Yoo a·waardc dat dit J! l{' v oor

^{~0 ja~n·}

n a die Jameso n -;:! \ a i oopg4·-

1!1~d~ 5<11

word n ie, i:;; ta

^lti \·ar

die puMie!' hes!dkhaa r g e:;t< ·L

Met gt·oot spanning il:i

daat· vom·uitg{~sicn

u a die

op~nbQm·nHa~d'dlg

\au

d~e

do ku m ent

wa~,

n a di

~ n~rkhu·!ng

y an die o n! em· die voHc waa r h e id o or die James on -in val b

~vat.

Daa.:: is gevocl dat Bower wd lig lian wcrp oor die gcbeurtc- nissc wat afgcspcol is i rt daar- die lotsbcslisscnde dac van die Boere-repuolicl<c. Immers Sit·

Graham Bo\\'cr was die scl(l'c- tarls van die Britse .Hce I\om- missaris in Suid-Afrilta, Sit·

Hercules Robinson wat hy bc- sl.:ryf as ,'n man wat met sy rug teen die~ wuur moes \'Cg teen die scwc duiwcls \':ln Jm- perialisme en militarbmc, nl.

<lie Empire :League; Joseph

Cbamberl::lin; e.a.

Ai'lAJUBA

In dte dokument, wat nie minder as 122 getikte \'elle be- slaan n:c, gee hy 'n oorsig van die vcrloop van sake sedcrt die cerste vryheidsoorlog. Hy ver- tel dat die Britte die neerlaag

DDITSE OOHLOGS- MI§OADIGER ( '?)

' ':i~'@i~W6!iCUE1fc!fe116!t~lfcl.iC!ICJJ~~m 'n i\Ieuewcrl;:e;·s van Die O.B. wat die Bower-dolm- mentc nagelees het. vertel in meegaande artil;:el een en ander oar die trcffcnde bclecntenisse wat daarin voorlwrn.

~.rc::~F..It!!.~~~~c!rr;~~~t£rr£~

[.;;<t!H't·~ '~n

da:udie

l

yd.

\ o or·b , -cr kl aar· hy dat En:.tehmd

cH~e

tr·aktaat- dir S:wd l'ivkr -, Bloem- fo:J tein- e n d ie Lo tK!cnse

t\.o n vr n!-ii.=>:s-wat h y met

d ie Boerc pl cgtig ge!:il nit

~wt, ge~:5keud )wt

en gecn

lw!t»ft e gdwu

_,,

het nie.

1\U:DEPLIGTIGHEID

Op 'n heldere wyse beskryf hy die oproer van die Reformers te Johannesburg, die al;:tiwi- tl'ite \'an Rhodes, die sameswe- ring met Jame:;on en die aan~

cl::el wat clie Imperialiste en mi- itar:ste in Engeland aan die

·tror-ptog rrehad hct.

Die wa:!rde ,-an die dclmmcnt lc d:m ode hic1·in dat dit die

·~l'tuicni~ - \\:lt tot him·toe ntb;·et•l;: hct - lc\ver dat die

skoon te hou"; dat hy, Sir G1·aham Bower, opdrag gel<l'y het ,om aan die aflosstasies van die Imperiale Poslcantoor bcvele uit te rei!< om voer vir Jameson te troe9e besl<il<baar te stel ten einde sy opmars te bespoedig."

RHODES l\IOET H0:\1 HAAS Ook \'cr·tel Sir Graham Bower dat Grey en :'\!acquire op 22 Des., d.w.s. vlak voor die strooptog. aan Rhodes getele- g.·afcer het dat hullc .. gou moet maak \'anwee die naclering van moeilikheicl met Venezuela"; en dat mej. Shaw, van cl:c reclalc- sie van die London Times, Rhodes laat wect het dat .,al die leicrs" in Engeland by hom staan. Rhodes het daaronder verstaan die lede van die Ka- binet.

,,JULU<.: WEET NH{S"

Voor die inval,

sc

Bower, het Sir Hercules Robinson aan hom gese:

,lice mind:.!r jy en Cl< met dio vcrbrar.<le sam('S\\'Cenlcns nhcdes Cll Chamberlain tc docn

het, Icc he~cr."

Tog ,,·as Jameson en Phillips in November by Rob'nson, en het lg. aan Bower meegedeel dat Phillips sc dat hulle baie wapens insmol;:kel. Toe die strooptog mislult, was daar 'n groot ontsteltcnis. Rhodes he'.

aan Bower en R:>binson gese:

,Julie weet rd•s". Robinson weer het aan Bowct· gesc:

.,Chamberlain sal llilcs <Jntleen."

I

In die Jig van gcbeurtcnisse in die afgelopc oorlog lean een

W A A R D, E

die Britse parlementere lwm~

missie ,-an ondersoek na die strooptog doen Bower interes- sante onthullinge.

DIE \'ERHOOR \'AN DIE . OORLOGSi\USDADIGER

Volgens hom het Rhodes hulle vcrseker dat niemand hulle sal verldap nie as hulle maar net se dat hulle niks weet n:e. Ro- binson h~t gese: ,.Chamberlain sal al!es ontken." Fairfield het aan Bower verklaar dat Cham- borlain gcse het dat hy al uit 'n ,.grotcr gemors" as die Ja·

meson-insiclent gel<om het; ter- wyl Meade h:>m verseleet· hct dat Sir W. Haircourt, die voor- sitter van die kommissie en Chaml)crlain ,,goeie vriende is en mcl<aar verstaan".

Oolc ve:-mcld Bower (l:lt Chamberlain sou \Y(':cr o msy syfer-lcorresp:>ndensie aan die lwmmissie van ondcrsocJ;: \'OOr te I(· en dat Jameson ,.gewaar- borg het" dat die llauksley~lcar

bcls n:e met die Yerhoor vcr·

strek sou word nie; en dat Ge:>•·gc \\~yr.d:1a:n na Suid-Afri- lca \'Crtrek hct om sel<er tc maak d1!t die lmbels agtcrwec gclt:Jlt sou word-

DIE Ii:Ci.\IDIISSIE Van die kommissie self se hy dat sommige gewedy\v-er het om daarop te d'en en dat een selfs sy lojaliteit aan Chamberlain

• tror.ptr.g ,-an Jan:esen nic die c:c d:t:!d van 'n dnase avontu-

·ier ,.,a .. nic. rr.aar 'n lwmplot t('Cn die onafh::mlclilcheid van Tr·ansvaal, gcsa~cc <leur Rhodes met mc:le·.no,tl' en onder inspi- rasic \'art Chambcrla:n. Ka- tuurlil< het Chamberlain dit al~

tycl bcslis ontl<cn dat hy daar cnig-e kennis \'an gcdra het, en bcsliste deur·slaande bew·yse om sterl;:e vermocdens le bevestig, het nog altyd ontbreelc l\Iaa.r Bow(• a· btapd get uienis op ge- tuit•nb \\at so oortuigcnd is dat as die "aal;: in ons tyd verhoor JliOC:> wol'(l dit Chamberlain as

oorlogsmil:idadiger na tEe galg'

..,mt G'<'!>huu· hct.

Oorlo gs n1 is d a d igers (?) van Vy f tig J aar Gelede

Vcldm. Hermann Goering, lug- m:1ghoof van die Denle Dnitsr Ryl;:, hou sy (!:>g-tcrtjic in sy

a:rms.

te Arnajuba nie kon \'Crkrop nie; en haal die woorde van Lord Cairns aan wat gese hct dat die Engelse a! baic keer op die tande moes byt. maar nog nooit te\·ore so met skaamte daarvan afgekom hct nie. Ool;:

wys hy daarop dat Sir Bartle Frere se poEti('l;: om Afril;:aner teen Afrikaner in die harnas te jaag, om sodoende hullo doel tc bereil<, m!sluk het.

VERDRAGSRENDING In sy behandeling van voor- wendscls waarvan die oorlog- kramers destyds gebruilc gc- maak het, slaan· hy die laster- praatjie dat die Boere met 'n sameswering teen Engeland be- sig was, die kop in met hierdie treffende woorde:

,Daar \\·as geen Afril>anet·- sameswcring nne tcnsy die alge- mene bcgel'rtc om tocgclaat te word om i:t vt·edc te !ewe 'n sameswcring genocm lean word.''

Met 'n pragtige getuicnis van die gocic verhouding tusscn die Boerc en d:e naturelle weerle hy ook die ou valse aanldag dat die ge!deurde rasse dcur die Boere onderdruk word.

Hv heskrvf

Kru~er

a!:.

'n ,;gcntlcn~an" e;1 die grootste onder die Afr i-

~

CHA.\UH-;RLATN SE Dl;BDELSPEL

Hy toon aan hoe Chamberlain oorlog teen Tt·ansvaal gesoek het; hie hy die Duitse ower- hcid bedrieg hct met 'n verse- kering dat hy die ,.status en quo" van Transvaa! net soos Duitsland wou handhaaf: hoc hy aan Beit voorgestel het om nie met die ,.\'UUrwerk" te be~

gin voor 14 dae na die oor·drag van die Kroonkolonie nie; hoe hy beloof het om die Reformers hulle eie Goewerneur te gee; hoe hy aan Rhodes se korres- pondent in Londen gese het dat die toekomstige lwnstitusie van Transvaal uit sy kantoor ge- dilcteer sal word; dat hy selfs aan die Hoe Kommissaris in Olctober pet· brief gevTa het wat die moontlikhede van opstand in Johannesburg is.

Bower verlclaar dat Rhodes hom meegedeel het dat Cham- berla'n en 'n liberale Ieier alles weet \·an die Jameson-inval; dat Chamberlain net \·oor die Jameson-im-al opdrag gegee het om, met verbreking van die Londcnsc Konvensie. die ,,\\'cod- bush atr·ocitics" te gebruik om die Trans\'aal uit te tart: dat Chamberlain Rhodes ,.klaar·

blyl<lil< aangepor het" en dat die Bl'itte ,besig was om hulle handc te besoedel op 'n tyd toe dit juis nodig was om !mile

[."''--

,.

Cecil John Rho<ICl! ( t·egs) en Leandor Starr Jameson (linlcs) na. wie in mccgaandc artil.:el

vcnvys word.

mededeling van S!r Grahan1 Bowet• nic sonder 'n glimlag ge- lees word nie. Uy vcrtel nl. hoedat daat· voor die inval ge- ml<ldeld 1,200 uitla,ndei'S per·

wccl< na Johannrsbut·g gcgaan bet om die gcta.llc vn.n die Re- formet·s te stcl'lc. Vundag 1wcm ons Reformers Vyfdc J{olon- ncrs!

Met smart lees 'n mens ooli.

hoedat leiers van die ,.Dutch Party" in die Koloni(' die Re- formers per brief sul<ses toe- gewens het en clat Chamber- lain bekcnd was met die na·

me \'an daardie vcrraa'crs.

Hy prys die Rcfonners cn Chamberlain d:urin tlat !tulle nooit d:unlie rnanne \'Crldap het nle.

In vcrband met die verhoor van Jameson in Eng-eland en

aangehaal het as lcwalifikasie om op die lwmmissie te dicn.

So is die \'ernaamste getuienis

voor die verhoor cers ,·erwyder en lwt sommigo van die oorlogs- misdadigers self as regters op- gctrce.

Sir Graham Bower se dat 'n belecndmalcing van die ware toedrag van sake ,aile Afrilm- nCI'S in clio 1\olonie asool< clic Oa·anje Vr:·staat sou geslwk hct; Hruge1· sou ~e Londonse Iiow:cn!'.iC gcrepudieer hct O!>

grond d::l::tt'\'an dat Engeland tlit \'Crbreel< he~."

En dan voeg hy daaraan toe:

dit sou oorlog .. met die Afrilca- ners in die Kolonie, die Vry- staat en Duitsland" sou beteken het, want Engeland sou nog die opsegging ,-an die Londonse Konvensie nog inmenging van Duitsland ven:!.ra het.

BLADSY DRIE

VIR GELD

Ons Gee Nog Steeds Leidingl

S.A. GR AFSTEEN- EN

l\IONUl\lENTWEHKE

(EIEXR.) RPTC Voortreld<er\\'eg, ;\tAITL.-\ND.

A .V .R .O .R

Lykbc~orj:'er<~. GrafstP<'nmakeMJ Begrafnis,·rrscl<eraars

6loemfont~>in - Pretoria 130 Taldeo

Vir

nt•fti{!C'

T (/ l> lH'rds T

IN't'-.~t,

1.· R

o

1 .- 1.-('

lm

Snmerhoed e

l{om !'<'leer eers na

~

DIE DA:\tEg- \VINREL PAROW

S CHOEMANELL O DRANK

\ lr K\\alilt:tt t:n 'l'cneden- hcid diu Got:tllwop;.te

s ..

K OOP ....

_~"'

- =a

DIREK TEEN " "

^e.~

"

^{~ 0}

~

GHOOT-

-.:; !:d

.,

11 /\ ND ELS-

_Ql:: ^{0 -'~} ~.,

l'H YSE .. .. "

""' .. ..

c..~ P,>

\\'YNE:

!"onkclwyn

... ..

^11-

Lt'wf"n~wyn .• .• •. .• 3/9 Vermouth , . .. .. . . .. 31·

Hanekrabl - Cocktall .. 41-

~o•~-r \\'\':-.'t::

t.•keurwyn <n Ou Port . . 2/6 11/- 0u \\'II Port •'n S~uterne 2/6 Port. Ro<JI Svel Mu•kadel. ·

Wit So<l Mu•kad<l . . . . 1/8 8/~

Jerlpl~o. R<>ol en Wit . . 1'/9 8/6 Woce•ter Hock en Pontnk 1/i 7/6

"'JERntf:S:

Amontelll\dl> (Orol!). Kimberley Klub !Oro«) Ou Bruin (Soe- t~raj;). Ou Oloroso !Soet) 2/11 c->ue (Soet) . . . . . . . . 2/6 10/- Speslale (Snetcrlg) . . 1/6 i/3 SJerrle (Soetrlg) . . 1!5 G/9

nno~~ \\'\'!'>£:

Bur~un<Jy ..

..

^1/11

Ct&.-t en Wit Droll 1/G BRA!'> OF:\\'\'~F.;

Super de LUl<C 816

De Luxe .. 7/6 39/-

F.k•trn Speolanl .. 7/· 37/-

F,C.

.. ..

^{Rl6 36/-}

Buchu ..

..

¹¹⁶

JEN E\\'f;R ..

..

1/6 UREURS:

Cremo de CIICILO .. . . 7/6 Goue ~1andcrln, Gnrncno,

Kummel. Plesan~;, Pcreke,

Appelkoos

..

_"

..

^7/-

Nl\eltJie ..

..

6/6

Kcr~IC, Anys, Cemmer, Lem<>rn. van drr Bum,

Peprrmrnt

..

^6/6 341-

11-:N~;wt:n-Lnn:vns:

Lcmocn en Suurl~moeo 7/6 llf ot IJ .. li~r £ :\f~IBs; n:uuu~r l<on ..

taut met Ut-·,..h·lllu~r .:l·stuur word.

Voe;: by Gl· ,·Jr kh•t~ rn bnttrl•. en lti/· \lr \1\Htjl{'l \\'!i.t \' ttl:HNI ._31 \'\"Ord by h·rnt:I'\C"odln::. \\'urd ' rrlwftll In 12· bUIU'I-l.:.l!e"ih'"' (•( ~-c:t'lllnc:-\aatJit~ Of ,:rftter. ll ld .. ,J .... -. ,·nn 12 bf1ttrl kao

\\'yn. nrandt'\\')"fl, .Jt•nC"\\'('r, l.lkt-nr,

\"(J'rmnuth f'n Unnrkr:utl bp,•ut. - Tt'rme: 1\,\t.U. r•hl.!' trelns;:-t-ld nn !iY·

l)nr. 1\..U.A. plu.. trdnkommJa:sl{'.

\'.O.S. Ol'PTSJI(I()H=-.

R1'stel van

roR CENS SCJ-I{)EI\IAN,

POSBUS 1~. OUDTSllOORN

BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 23 JANUARIE 1946.

V {))ILKS IEIEWHJElliQ)

Die dring ende

behoefte

aan

'n sterk politieke

mag- wat in staat sal wees om die

Smuts-bewind wat die lands-

bestuur in

chaos

op chaos dompel,

omver

te g-ooi, word

in

aile kring e van

die

samelewing- met

stygende

oortuiging

aangevoel.

·

Dit' all<•s-OOI"hN'l"

SPnde begeede van

d

iC'

,-ol

k is na

I•}I~Nili•;!J) sodal

kra

g-tig· en lwtycl~ in

di

e gemcen~kaplik<'

hclang;e opg-ctn:c

kan wo

rd.

Oie va~hC'radC'

C'enh

l•iclsclrang Yatl

d

ie

voll\

is

vinnig- bcs-i

g 0111

al

i(• j>Hty-politieke

oo

rwe

ging:-; t c oo

rskadn.

IJnnr

is <

lwwrr·

t

wec voorstelle voor d

ie

volk gcle.

0111 :.;odanigl' s

te rk p

olitiekc

mag daar te std .

'N

PARTY-FRONT:

Die

een is

a

fkomstig

van die H.N.P. Dit

verwag· kort

en

kaa

l

d

at

aile nie.Iede van die

Party

bulle

uitgesproke beginsels

en vertroude organisasie koelbloedig moet los,

om

by die H.N.P. aan

te

sluit teneinde die

Party

(nie die

Volk

nie)

'n mag

sfaktor te maak.

Oic

II. I\.

J>.

daar·tenteen

sal trots en om·eJ·biddelik

op sy t •·oon

'

'an l'ie-ge

regtig;h

eicl hly sit.

Dicgenc ,,·nt di

e pal"ty

nit

gcskop of uitg·csldnder l1et of

,, .at

^ancle1·sins

ntn h

om vt•rskil.

soos

d

ie 0.1>..-lcdc

. . \[rikane

t·party-lede. l\uw

r

"Orcic-aanhangc

•·s. mc nsc wa

t

aan

g

<'cn politie

ke

par-ty of

org;

l

nisasie bcho

or·t nic. onten cde ledc n1tl

die

\

'

cr-t'n

igdc-,

J\ rhei<let·s- t'n a

nd<•r- pa rty<'.

-

alma

l hicH

l

ic

mcnst' moci

ccnvoudi§.(

st

ilsw.vc

ncl

c

r· k

en

dat hnl

le

non

imdcn dat luli

lc altyd

ve

rkl't.> r-\1 \\'as, e n dat die

TT.K.P.

ally cl

reg was.

Nadat

h

ull

c

· hch

oorlik gebicg hct,

bcloof die IJ.N.P.

h

n

lk \'O lk

ome

afl ating Yan h

nlle

p

olitie:;ke sondes. sodra hull<•

druipsl

t••·t onclc•· d

ie ]

,ombt'J"S

Yan die p

a

rty inkruip.

So 'n voorstel is uitera ard verwaand.

Dit

verdien nie

(en geniet ook nie) enig·e konsiderasie nie.

'N VOLKSFRONT:

Di

e nnclt'J· ,-oorsll'l is afkomstig

,- all

die OssewabraHd-

wag.

Dit beoog d

ie totstandkom ing Yan 'n Y

olksfront.

W at

is dit?

.. Di

t

is die politieke

tn sosiale bondgenootsknp

Yn.n

sclfstandig-c .\f

rika nergroepe.

elk met beltond e

n

e•·kcn-

ltit_

lg van sy cic idcnliteit.

Yir die ber

eiking ,-,ul '

n

gemee

n-

skap

li

kt• volk~dot.>l. ,.

lui cl

ie a

nh\·oord Y an d

t . . f. 1·' . .

J. ''an Hc

nsbm-g,

nnme ns <lie C:rootraad '

'an die Ossewabranc

h

;ag.

Hierdie voorstel

behels openhartige en op-enbare same- werking

tussen nasicnale

en sosiale organisasies van die volk -

sonder da.t die een

probeer om die ander uit te delg en

in te sluk. Die Volksfr

·

ont-voorste1 is 'n ernstige

poging tot

eenheid en elke

eerbare man en vrou kan toetree.

D.ic lcid1ng-

\'an

di

e

Volksfroni sa

l nie

seksio11ee

l

wet's nie,

nw:lJ· sal monel

nii die samcst

ellende liggame Yan

die Front. Op

hie

rd ie wysc

sal

'n brec volksleidin

g

·

,.CI"sek<'r

w

ord.

Hierclie voorstel is

uiteraard prakties

en verdien sorg·- vuldige oorweging.

Da

ar is reeds aanduidings

dat hierdie

vo

orstel in kring

·e

buite die Ossewabrandwag·

gunstig·e aau-

dag g

eniet.

KANSE OF SUKSES:

lnd

icn

'n Volksiro

nt tot

stand kom is d

ie kans<' om bi nne ko r·t \'ttn die Smnt s-be wind ontslac tc raak

e

n 'n

vo

lksr

<'ge•·ing· cl

a

nr tc

stel, hon dcrd persent.

Indien die 1

£.1\.P. op sy eent

jie gaan pro bee

r om eli<:

S

mnts-

r-cg<'

r.in

g te

ont.setel,

is

die kansc

IJOndct·d persent.

dat veldm.

~mnLs

nog baic

lank

sal

regeer.

Kerkc V ra Hulp Vir Duitslandl

Die Afrilcaanse Ue1·1m bet 'n verklaring oor nooilleniging in Duitsland en stamvenntnte Iande uitgcreik waarin dit lui dat die Rerlce geroepc vocl om die besontlere nood \·an die vroue, kinders en ander hongerlydendcs onder die a.antlag te bring.

Die 1\erlce tloen 'n beroep op sy lidmate om getlurende die

\'Olgcndc paar maande in al we gemeentes 'n insameling vnn geld te tloen wat aangewend kan word om die nood in Duits- Jantl te Ienig.

Die verlclaring vra ,tlat niemand tog iets anders in h.iordie oproep soelc nie, of sy oor Icen vi1· enige antler ,·erldaring bier- van nie, tlan 'n daad van barmhartighcid tecnoor medcsterwc-- linge wat in ellcmle verlceer.''

Daar word internasionale handel gedrywe

omdat dit

vir die

deelnemers voordelig

is. Enersyds

bevorder dit

spesialisasie,

d.w.s. die

ver- skillende

lande le bulle toe op

die

produksie van beson- dere artikels en dienste wat deur bulle teen laer k!oste voortg·ebring-

kan

word as

vro.t ander

lande dit kan doen.

Dit

bevorder

'u

hoer nasionale inkome

en

lewen-

standaard as

wat

anders moontlik sou

wees.

Ander- syds mag-

·n land

so 'n ge- spesialiseerde

ekonomiese

struktuur mettertyd

opge- bou

het, soos

Eng-eland

by- voorbeeld,

dat internasiona- le

handel

noodsaaklik is om

te voorkom dat die inwoners

hong-er

ly.

Daar word oolt :som~ in die buiteland geld belc of dcponeer mel die oog op toekomstige winste, dividendo of rente.

Die geldelike probleme in in- ternasionale transalcsies is daarin gelee dat daar nie 'n internasionale geldeenheid be- staan nie. Elite land het sy eie geldeenheid wat aileen binnc sy grense bruikbaar is. Goud kan natuurlilt as internasionale be-

"taalmiddel gebruilc word, en

word weliswaar ook gebruik, maar aileen om netto balanse te hkwideer. d.w.s .. die bedrae wat enige land meer aan die buiteland skuld as laasgenoem- de aan hom. Dit sou baie ver- kwistend wees om elke trans- aksie, d.w.s. goudversending, af te handel.

WISSELKOERSE As daar nou betaling tussen Jande geskied, vind daar 'n cui- ling of koop en verlwop van versl<illende geldeenhede plaas.

Hierult ontstaan die sogenaam- dc wlsseBcoerse wat niks anders is ^ng die prys van een geld- eenheid in termo van 'n ander nle. As die sterling-dollar wis- sellwers £1, gelyk aan 4 dollar is, dan betoken dit dat die En- gclsman £1 moet betaal om 4 dollar te Jcry, en andersom.

Die belangrikstc doeleindes wnnrvoor vreemde geld gekoop of verlcoop word, kan in die volgende kategoriec geplaas word. Hierdie afdelings ver- teenwoordig ook die items wat in die internasionale betalings- balans ,-an 'n land voorkom, waar bctalingsbalans gebruik word om die totale betalings aan en van die buiteland aan te dui.

(1) Handel in goedere, d.w.s.

die verlcoop en koop van grond- stowwe, fabrieksprodukte, voed- sel, ens. As die uitgevoerde handelsware meer is in waarde as die ingevoerde goedere, praat ons van 'n gunstige handels- balans; 'n ongunstige handels- balans as die invoere meer is as die tiitvoere. Hierdie inter- nasionale hanCJel word ool< die .,sigbare" handel genoem.

(2) Invoer en uitvoer van dicnstc, van rente op buiteland- sc bcltlggings, toeriste-uitgawes ens. Hierdie items word die ,.onsigbare items" in die beta- lingsbalans gcnocm. Engeland b.v. !ewer skeepsdienste aan ander Jande en word daarvoor betaal, en as sy ander Iande se skepc gebl"Uilc om goedere van hom of na hom te venroer, moet hy aan die buitelandse slceepseienaars vergoeding be- taal. In die eersLe geval moet ander Iande hul geldeenhede aanbied om £'e te koop sodat

0

hulle die Engelse skccpseie- naars Jmn betaal. Hierdie item is dus •n Io·cdiet in die Engclse Inkomste uit finansicle diens- te soos bankdienste, seeverselce- ring is ook 'n krediet.

As iemand uit Suid-Afrikn in die V.S.A. gaan r·eis dan het hy dollars noc!ig vir sy uitga- wes ·in Amerika en hy bled Suid-Afrikaanse £'e aan om dit te koop. Of as ons geld-prc- sente aan mense in Nederland wil stuur, plaas ons daarmce 'n debiet op die Suid-Afrikaan- se betalingsbalans, aangesicn Nederlandse guldens vir £"e ge- koop moet word.

RE~TE E~ DJVIDE~DE

'n Belangrike onsigbare item is rente of dividende op buite- landse beleggings en lenings.

Voor die afgelope oorlog, tn vera! voor 1936. moes Suid- Afrika jaarliks ·n groot gedeel- te van die rente op ons staat- skuld aan Engelse besitters van Suid-Afrikaanse staatsobliga- sies bctaal, aangesien bale van die staatslenings voor daardie

·jaar in Engeland geplaas is.

Ook is jaarlil<s gcmiddeld 55 tot 60 pst. van die diviclcnde dcur Suid-Afril<aanse mync uitbe- taal, na die buiteland gestuur.

Hierdie bogenoemde items i2 eintlik ,onsigbare invoere'', want hulle beteken dat vreem- de geld deur Suid-Afrilcaanse firmas gekoop moet word om die betalings te lean doen. Hullc is dus debiete in die Unic se betalingsbalans. Vir die ont- vanger van die dividendo en rente was hulle krediete.

(3) Kapitaaltransaksies.

Vreemde geld mag ook aange-

Amerikoanse Skeepslading

!Pef.rol Vir S.A.

l'ctrol vit· Suid-Aft·ilut met Amerilmanse skcpe. die ccrstc sedert jaa·e, is tans op pacl mt Suid-Afrilca ..

Die verlu·yging van pet t·oJ, vir Suid-A.frilmansc gebmilc, buito die sterling gebiede word egte•·

nog steeds sterlc tcen~es1aan

deur Engeland.

Die versending sal die harte van motoreienaars verbly, maar die opheffing van die rantsoe- nering kan nog nie in vooruit- sig gestel word nie. Die toe- stand is egter meer belowend as 'n maand gelede".

Gedurende Feb. sal petrol ,-erkaf word Yir 'n afstand van 300 myl, en vanaf 1 1\Iaart word die basiese rantsocn van 200 na 300 myl pe1· maand vermeerder.

Dit word verwag dat die rant.- soen geleidelik verhoog sal word totdat beper·kings uiteindelik geheel-en-al verwydet· kan word.

MOTORBA;\lDE bande in tc voet· nie vanw~e

'n Amerikaanse .firma het aangebled om motorbande na Suid-Afrika te verscnd, berig 'n korrespondent van die Cape Argus, maar Suid-Afril{aanse handelaars is nic geneig om bancle in te voer nie vanwee die beheer oor die verspreiding daarvan dcur die Kontroleur van Rubber. Handelaars lean permitte luy \'ir invoer maar·

hulle kan die bande nie n yelik in Suid-Afrika verl<oop nie.

Hierdie skynbare onsinnige re- gulasie verhindcr dus dat bande

•crskaf lean word aan motoi·eie- naat·s wat gretig daarvoor wag.

na word om beleggings in die·

buiteland te maak. Of J'apitaal kan ingevoer word deurdat an- buitclandse skeepseicnaars te betaal. en merdie is 'n debiet-•

item.

betalingsbalans. In die twcede geval word \Teemde geldeen- hede met £" e gckoop om die der Iande in Suid-.turika wil ,.bele'". Kapitaalinvoere en -uitvoere (ook ,onsigbare"

items) vorm die betalingsba- lans op kapitaalrckening, ter- wyl die eerste twee afdelings hierbo genoem tesame die ba- lans op Inlwmste- (of lopende) relcening genoem word. Onder die kapitaalbalans kan ook mel- ding gemaak word van geld wat op kort-termyn van een land na 'n ander gestuur word vir spekulasiedoeleindes, d.w.s.

om wins te maak uit die ap- presiasie of depresiasie van geldecnhede. Dit word .,warm"

geld of ,.hot money" genoem.

J:r-;TERN ASIOKA.LE

BETALIKGSBA.LA...~S

Na aanleiding van wat hier- bo gese is, kan ons 'n kort op- somming gee van die debiete en krediete op 'n internasionale betalingsbalans, soos b.v. van Suid-Afrika:

Debietc (lnvoer): 1. Sigbarc invoere.

2. Vrag- en versekeringskoste bet?-al.

3. Betalings aan buitelandse vervoerders.

4. Uitgawes deur toeriste In die buiteland.

5. Renfebetalings op buitelan<l- se kapitaal en lenings.

6. Nasionale effekte terugge- koop.

7. Beleggings in buiteland.

Kredietc (Uih·oer) 1. Sigbare uit\·oere.

2. Hawe-ontvangste.

3. Buitelandse toeriste.

4. Ven·oerfooie.

5. Rente-ontvangste uit buite- land.

6. Lenings van buiteland.

7. Buitelandse kapitaal in Unie·

bel

c.

Hoewel daar nog baie ander items op die betalingsbalans kan verskyn, is bostaande die belangrikste.

1\IOET RLOP

As a! die debiete en lcrediete teen mekaar verreken word.

dan moet die betalingsbalans klop want as aan die einde van

·n tydperl< die invoere groter is as die uitvoere, dan beteken dit dat die verskil deur die bui- teland aan die betrokke land gc- leen is (op korttermyn) en dus ook dee! van die betalingsbalans vorm. Andersom, as die uit- voere groter is as die invoere.

Die vcrskillc kan ook vereffen word deur die invoer en uit- voer van_ goud.

Hoewel die betalingsba.lans In hiordie sin dus a.Jty<l moot ldop, praat ons van 'n gunstige en ongunst.ige of al,tiewe en passiewe betalingsbalans wan- neer die debictc en krediete·

verslcil voonlat die lwrrigeren- de goudv.loel of lwrttcrmyn- lenings in aanmerl{ing geneem word.

Die betalingsbalans is van.

besondere belang met betrek- king tot die ruilverhoudings van geldeenhede. d.w.s. wisselkoer-·

se, aangesien dit sal bepaal hoe- vee! Yan 'n land se gcldeenheid aange\·ra sal word en hoeveel aangebied sal word. Die krediet- items ,·erteenwoordig die vraag- en die debiet-items die aanbod.

1 .

I

L

O!E O.B., WOEI\:SDAG, 23 JANUARIE 1946. BLADSY VYF

Uifl die K({))l({J)mmce . 11)(11ll11

die EITilgel~re !Prert/3!

ongclul<, en hierdie keer· ts hul- ' le l<anse op sukses selfs bcter.

want hullc pt·opaganda is dceg- lik en bchendig geloods."

@Imtnl®&liig~ ~~~ll<ID~Ir IW~tt lHilUlH§roOC~~®finElll!HID@.laJ§ll~

.. Agtcr die publiek se gcroep om \'leis simi! die sluwe wins- jagler. Hy sweep op en agi- teet· \'ir· die afskaffing \'an be- heer sodat terugge\·ai kan word op die ou stclscl van op-

\'eiling en ,-erlwop ann d1e bieder.

,Die ontocrl•il<cnde aantal 1\mptenare in <lw kantoor van die Kontrolcur \'tlll .:-.rannekrag en in die al<kotnmodasie-afde- ling- ,.an Demouili:;a:;:e, is die oon;aa'k <!at daar hapcr aan die gladde werlting- \'llll die re- gulasies vir dit• \ erlu·yging van aklwmmodasic". skryf ,.Burn- side's Weekly''.

.,Die gevocl onder oud-ny\\"il- lig-ers is besig om hoog te loop teen die gesloer 'an die rege- ring omdat hulle wt'et dat daar akl<ommodasic bC'sl<il<l>aar is en hullc dit nie kan l>C'kom nie", lui dit \'Oorts.

DIE GI.ADDE \'ERKLARIXG .. Op gcen andcr gl·bied was daar ShVC'CI \'C'rl,nol'idheid en onb('\'ocgdheid a,., np die gebied 'an bdmising nit·." sl<ryf 11- ln'it ra.tccl Bulletin. ..Uit· swal<- heid waarmc(' oiC' \'urigl' minis- ter, mnr. H. G. L:l.\\ renee, !tier- die port('fculjc hantN·r hct, is :-.onder '' t•erga.; maar ons is nie gerccd om al die \'erantwoorde- likheid op sy skoucrs te plaas me. Die lastc van die dric be- langril<ste portefeu!Jes wat hy moes dra hct 'n ramp tntgelok .:\laar hy het min gedoen om dit te ,-erhoed. Sy gladde ,·erl<la- rings oor die aantal huise wat hy in 'n jaar gaan bou, en sy vcrsckering- clat ,die rug van die bchuising,;probleem binnc 12 maande ;::-cbr~·ek sal word' is om·erg-ecfl!k. .:'\uw<> en ernstige proble:ne n ..:ersterangsc lui- sis - hct ontstaan ten opsigte

\'an die uitvocring ,·an die be- huisingsprogmm dour pJaaslil<c Jiggamc, meer bcpaald ten aan- sicn \'an die lac inkomste-groc- pe. Die ondwnomiese rentc- koers \·an 1 oer:<ent \'ir ekono- miese behuising \'Crbied dtc middestand om !mise te beko.n 1nct behulp V<Ul die nasionalc b('huisingsl<.cmas. Die par·k- ment sal meedocnloos moet wccs in sy hantering \'an beh:li- :;ing.''

XAI\\'lTEl'.f OF W:\T?

.,Die verna:\msl!• (trouens dit is !;'t'Cn oonlrywing om te st•, tlie CJtigste) oog-mc•rl< van Sow- jtli-Rusland f;c buitclandse be- leid is gemik <>p di<' bl'skernting ,·an die Russi('!>t• \'oil< teen aan- ,·all<'," sl<ryf di<' Forum. ..Ons

Politiel<e

Slagoffers van Partybewind

$~

t t'·-:· > '·'

(t~'

:<{

~\

-l

I

~n

G. WOHT'\l.\X. T"nlaas. XataL Gelntt•nH·Pr t•n later op 'rye

\'OCt gc:o.!t•l.

,,El< !'nl my ttlf'tle-Afrilmuct·

n it• in di<· st t•t•lc Ia at nio en h0111 nie aan die v~·aud uitlewer nic•.''

in,.,i<•us is die Sn\\jl't-l'nie ,.,c uit .. indelike doe! nit• tC'rritorialc inpalming nit>, of n•wolu!>ie vol-

J.:l'lh die :no~l<nu..,<· patroon ni(-.

maar blywende \ n·<h•."

:\l~t 'REX BERG

.. Die aanldacr;;, d.1. die oor·

winnaarsmoondhede. baseer hulle aanklag teen die ::-..razi- l<"iC'rS op die stelling dat om oorlog te beplan, nil' alleen 'n misdaad teen die nwnsdom is nil', maar ook 'n misdaad is in die wettiese sin \'an dtc woord".

slo·yf die Forum.

.. Hiewit \'Olg dit vanselfspre- ltctHI dat die Jeiers van die Ver- enigde Volke ewc;;eer op proef is as die Nazi-bcn<lc wat die w~reld in oorlog gedompel !lt>t.

A:-. daar 'n wer i~ mllr.t tlit op alrunl van toepa!...,ing \\ee~ en ten".\ Rusland. Brittanjt• en AJtwrilm bercio is om tlit toe te gc(', b dit beter dat hullc on- milidcllil< die verhoor boclnclig.

A ndcrs is hulle npfl·<'d<' c·n plei- dOt)it• in Ncurenbf'r·;..:- ,.,lc•gs 'n bespulting van <lie gc•rt•J.:' t·n ''an gcn·gtigheid."

DIE \'LEISSEI\.E:\IA

.. Die rampokkers ,·an \Tye onderneming is alweet· agter die \'Oil< se vleis aan," sltryf Illustrated Bulletin. .. Ve1·Iede keer het hulle byna daat·in ge-

,.Instede van cwcredigc dis- lribusie en t·egvcrdigc rantsoe- nct·ing. wil hierclie voot·standers van ,\'rye kompetisie op die ope mark' graag toestande skep wat dit \'ir die groot operateurs en die ryk kopers moontlik sal maak om alles op te ltoop.

Sodra hulle die mcerderheid van hulle medeclingers uitge- sl;akel het sal die trusts en die monopolies bobaas wecs en sal hulle pryse kan ,-asstel volgens willekcur.

,.Ell~t·en" .

..,e

dit· hlatl. moet

!.try \'ir die bchoutl nm die Vl<'bb('hCcrsl<cma. 'l'('n .,;p~·t e

\'1\ll ul ~y foutc on tlir swak a<l- minlstr·al>ie daarvan is tlit 'n be- sl«•rming vir die ge\\ um• man."

JAARGAXG 1\' I="Gt>

BIXD

Hie ing·ebinde tlt•t•l (in hanll• lJand) \':til die Vit'l'- dt• jnnrgang van

nn;

O.B.

!.nl t·t•r..,daags bl•..,Jdlcbaar

\\'('('"· Aange,.,ien daar·

,lt•g... 'n llcpcrl<tt- :UintaJ i.... muPt bestellinJ.:' ... , ' t•r·- gcM·I 'an 18/G, 1 t'Ol'gty- diJ.:' ge,.,tum· won! ann die

IH:S'l'UURDEH. \'OOTJ- SLAG (Edms.) Bplc, l'o:o.- bu.., l·11 J, liaapstatl.

slaag om die \'lcisskema te ver- '--"--' - - - -

Teen Dubbel ...

Stryd

Medi1111m G (Q1 azll11 V rD«J r t

,.Tt'n ~pyh· \an a lie problemc

\\at uaar 'an .\fril;aan . .;e l<ant teen die dnllbelmcdium-\\ eli!'C-

\\'ing in di<' 'fmnwaal ingt>bt·ing i-., hct die nl\'t'l'hcitl tug sy ;::-ocd- IH•ul'ing daanlan ,t::"l'lu·g-, e>n wan- nt·Pl' die Tran,.,vaal:-.t• !>l<olc her- open, sal die Ordonuansie in

\\ crking trcl•", lui ·n \'Crklaring

\\l\t deur die Instituut \ir Chris- tdii;:-Xasionak OndC'rll'ys \'an diC' F.A.K. uitger(•ilt i'l.

,.Die hele gcorganiseerde Afrikanerdom s~aan saam in htcrdie l'tryd en ons mag nie vct·slap voordat die gewraakte wetgewing herroep i~ nie.

.. In hierdie stryd sock ons

ook die samewerking van die Engelse wat die moed hct om gctrou te \\'ees aan hul lwltu- rclc crfcms en die moedc,·taal- rccl te handhaaf. Ons gun dte Engelse l<ind die behoucl \'an sy cic kultuur en die gcbl'Uik van sy eie taal as voertaal by die onderrig.

,.Die F.A.K. sal deur middel van Sy lnstiluut vir C.X.O. bly p1·otesteer en oortuigingswerk by ons mense doen totdat 'n politieke rigting aan bewind ge- bring is wat bereid sal wees om vir goed 'n end nan die dub- belmcdium-gedoende tc maal< •

IDJfi<e lUlmfite ~~ We1r~~tte

crD~~ ii1111 t1~rrnn~~rr@l~§

Hoe\\'el die onl'log teen Duitsland reeds sewe maande ge- IC'de bei!indig is, is da:H nog g<·cn tl'l<cns om uan It• dui w:uu1ccr· die (;nie-DuitM•rs. wat al j:u·c in interncring:o.l<ampe in on:; land \':1!-.I!'I'IU'rlwr sit, \'l'~·gdaat !.al word ni<•. Die n•gNing het oen:;l<~-nlil•