r
Geregistreer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.
Jrg. 5. Kaapstncl, \Voenscla.g, 9 Oktober 1946. No. 16.
w&lffiJ ~e~®~
~ @u~~®~(3
Om ,.,y <l:t:ttlw<'rldilw dcc·l by tc !Ira tot tlie wraakuitoefening van die Gc:J!li.-Pnlc \'HI!H·rc tcenoot· Duitslaml, het die regering allc handclsb:wl•c in d!r 'l'nie vcrhicd om geld\Yissels ann nood- leniging:;organb;l .. ie,., in Swibet·land te shmr wat. hulle beywer ,·ir die aankoop \':tn ldf'n· en lewensmiddcle ,·ir die Duitse vollc JJie vl'rbod het a!IPt•: t b!'trelddng op geld wat met die oog op
noodlenigin~<:" gestuur word cu sl>al>el nic gewone hamlelstrans- a!>sics nit nic.
Dit was tot verlclle wcelt moontlil• 0111 \\'isseis ten bednw van £j0, waar\'1\11 nJc meer as
£5 vir <lie aanlwop ,·an vocdsd tJcdocl is, nn. tiWi t scrl:lnd te stuur. l!)nige handelsbnnl< l~ct hierdic transal<sic bchartJg.
Volgens opdrag van clic staat, soos vervat in 'n omsendbnef, is dit voortaan buite orde. .
Soos reeds voorhcen ller1g, bestaan da::~r 'n Jtele aantal hulp-
organisasies in Switsel'lancl w~t spesiaal in die !ewe ger~ep ~s met die doe! om die nood 111 ~~e getcisterde Iande le ,·erhg.
Hullc het 'n beroep gedoen ~p die m.::nsli:dleldsgt•Yocl ·.-an <he Yoll<e wat in stant is om hulp te vcrleen deur ldcrepal<kies en fondse aan hulle te slllur wat hulle dan aanwend om die nood te verlig. Nou is die \'ersending van pakkies sowcl as die stuur van o-eld Yi r \·oedsel be let.
Di; feit dat di.:l verbod op die versending Yan geld net betrel<- kin"' het op noodlcnigin;::-, ver- ske~p die indruk dat dit hier gaan om wraalonaatrec!s teen 'n verslane vollc
VEHKEl'tmD GRST UU H
Gedurendc die nfgelope weke het die Vricndskapsentrum.
Groole Kcrl{gebou, Kaapstad.
'n aantal palddes met ou !<Jere ontvang wat bedoel is Yir nood- leniging in Duitsland. Die aan- dag word daarop gc,·estig dat sodanige klere nie na genoemde sentrum gestuur moet word nie, maar aan die Kaaplandse I<o- mitee vir :-Joodlcniging, p a mev. B. Sleytler, Albertweg 20, Tamboerskloof, Kaapstad.
W ~rrcdl D ro V talll IEcJk Vir CGe1k GehoM ?
Dr, H. J. van Eek, dircl<teur van voeclselvoorrade, hct ver- ledo wee!;: aangekondig d~tl daar nou afgesien is van die indivi- duele rantsoencringstelsel om- dat die voedselposisie in die Unie sou verbeter het. vera!
ten gevolge ,·an gladder dislri- busie in die handel. Daar sal geen J.oepons meet· aan die pu- blici< uitgcreik word Yir skaars artikels nie.
Die ,·erklaring ,·an die Voed- seldirekteur het soos 'n \'CtTas- sing gelwm, Yeral na die eerste aankondigings dat die lioepon-
stelsel ook op ander skaars ar- tikels as voedsel toegepas sou word, waar die botterkwota ln- dcrdaatl tans tot 40 persent venninder is en die suiJ<erte- kort ,·ir die Jwmende jaar gaan toeneem weens ilie droogto in Kalal, lmn dio verklaring ole andet·s opgeneem word nie as dat die regeriog rantsoenering nou Jaat val bet soos 'n warm patat nadat hy 'n paa;- maantlo lank 'n baie bel.:wame ampte- naat· se tyd llaarmee verspeel hct in 'n poging om ilie publlek gl'woon te maali ann 'n toe- stantl van gebrek.
f.Bj~JJr~mrr o~m~ ir?a©fiTfDII @~ w ~ tm
~ ®rullr~ml fb~ ~r~
D ie bloedwraah van die oorwinnaars het verled e Diusd(tg in N eurenberg s:r final e beslag gekry toe ' n hoj bestaande uit die vier vyande van Duits- land , uitsp 1 ·aak" g edoen het oor 22 Duitse leiers, v an · wie een reed s aan d ie end van d ie oorlog die lewe ingeskiet het.
'l'waalf van die lcicrs, oude1:
wie drle van Duitsland se hoog- ste offi!;ierc, is toi die galgdood veroo1·decl, tf'rw;yl die ,vonnis- se" van die auuet· \\'issei vau lewcnslanl;: tot. t.ien ja:u, tcnvyl dric Vl'}'g'CS[)I'C()l;. is.
Binne enkele ure nadat die ,vonnisse" gevel is, het clie Ge- allieerde beheerraad in Bcrlyn dit bel<t'agtig en die datum van die teregstellings vir J6 Okto- ber bepaal. Hierdie liggaam het die mag om die vonnissc te versag.
Die ,uitspraalt'' en vonnisse is om die beurt deur die vier regters ,·oorgelees en dit het
Namens sestien van die ge- vonnisde Duitse leiers is aansoek
gedoen, of deur hulself, of deur hul familiebetrekkinge, om vcr-
~tndering van hul vonnisse.
Adm. Rader, wat tot lewens- lange gevangenisstraf veroor- deel is, het aansoek gedoen om
DIE VONNISSE Besonderhede omtrent tlie vonnisse en !owens van die veroordeeldes versl<yn op bladsye t'wee en <h'ic.
so ge,·ai dat die Russiese reg- die doodvonnis. Hy erken geen- ter die uitspraak oo: Rudolf sins skuld nie maar meen dat Hess waargeneem het, waarin sy persoonlikc leefwyse 'n be-
•>.a. die volgende ,·oorkom: hoorlike dood verdien i.p.v, ,Hess was 'n gewilligc mede- wegkwyning in 'n tronk. Hy is pligtige in Duilse agt·essie teen 70 jaar oud,
Oostenryk, Tsjeggo-Slowal;:ye Die drie leiers wat nic om en Pole." ,. verandering van vonnis aansoek
Die Russiese regter hct hom nie vereenselwig met die vry- lating van clt·ie van die lciers nie en het ook geeis dat Hess
In tragiese mn· van die wereld herdenlt die Afriltanervollc more sy President se verjaardag. lly het gelewe vir 'n Republielc en het in ballingskap ge- storf as slagoffct·
van Brit.se agressie.
opgehang moes wot·d in plaas
lV olg
Hit V001l'•van lewenslange tronkstraf. WAARDIG
Die voa·oonleeldes het 'n merkwn:trdige d~pper·heid aan die <lag gclo \\'at self!. die reg- tors beTndrult het. Volr,-cns l~eu
ter het Norman Hill<ett, die Britse nsRistent-1·egter, na af- loop van die sitting- g~so: ,.Hul geclrag in die hoJ' •xas tLiters indrultwcld;:end en 'n toonbceld van waanligheid."
ouers se u-aad en gebu-uik
BOEGOESAJLJF om u van lastige Verlwues, Hoes, Ru- m,atiek, Winterhamle, ens., te bevry
gedoen het nie is Kaltenbrun- ner, Von Shirach en Albert Speer.
DUITSE VOLI{ SWYG Die Geallieerde pers het aan- vanklik die indruk probeer skep asof die he!e wereld en vera!
die Duitse volk die vonnisse verwellcom. Die aanhalings uit builelandse publikasies het eg- ter selde buite die kring van kommunistiese koerante ge- l<om. Duitse werkers sou selfs in Berlyn gestaak het uit pro- tes teen die n ylating van drie van die manne. Later het eg- tcr gcbl;rk dat die helc prote.'l '•'( mislul;:te poging van die ltommunlsticse lc!ers was wat gccn ondersteuning van die DuHsers ontvang het nic.
Die Berlynse korrespondent ,·an die Londense Times het in die verband as volg berig:
.,Aitesamc het omtrent 20,000 hul werk vir tien mi- llllte gestaal.:, wnt 'n onbe- dui<lentlc porsentasie van die Berlynse werlten<le bevolking is.''
Van die politiel<e partye sou ook swaarder strawwe geeis het, maar Reuter moes tocgee dat die sterkste party, d!e Christelike Demokratiese Par- ty, 'n waardige swye bewaar het.
BEDEKKINGE Intussen dring die kommunis- tiese maghebbers aan op •n ver- dere ,·erhoor nie net Yan die drie losgelate manne nie, maar selfs \·an diegenc \vat lang- termyn tronkstraf opgele is.
uit Washington is be rig dat in jul'itliesc krlnge bedcnltings ge- oppet· is tert~ die gesag en pro- sedure van die Neurenbcrg~
hof, en dat clie AmeriJ;:aanse leorhoofde baie sterk gekant is teen dio veroordeling van die militere Ieiers. Die <loodvonnis- se op llleitel en Jodi en die tronl;:st:raf vir Ri.i<ler en Donltz, wat soldate wns wat eenvou<lig hul bcvcle uitgevoet· het, maak die dootlstraf vir die toekoms oolt van toepassh\g op manne soos Montgomery en Eisenho- wer in ge,·al hulle 'n oot!og sou verloor, aangcsion die reg in elk gc,·al aan die ·wenlmnt is.
Hoe offisiere staan dus non voor die l;:euse om Of by ilie uit- breelt van die oorlog hulle te
!nat doodsltiet as weieraars Of
<ho ge,·aar te loop om aan die eindc yan die oot·Iog opgehang te word.
Pcrsmanne het herig dat hulle geen aanduiJing \'aJI emosie gegec het onden.vyl die uitspraak gelec·s is nie, en dat hulle tydens die pousc selfs vrolik rondge.staan en. toebroodjies eet het.
IBOIEGOIESA L F
Die Oorspronklike P-HAU-SALF
Verkrygbaar by u Apteker of Winkelier
11..~DELSNAVRAE: P-HAU-PRODUKTE (EDJUS.) BPK.
Securlty-Gebou, Benrsplelo, Posbus 3180, KAAPSTAI>
blft O.B., WOENSDAG, 9 OK'l'OBmR 1946.
---~~~--~~---~--~---
HERl\·{AN VV. GoRING. FRANS VON PAPEN.
·-"-·--~l
RUDOLF HESS.
l '
i
Onderstaande is hort lewensketse van die Duitse leiers twt ter dood veroon.leel is. Hierdie leiers tvord op W oensdag, 16 Oktob er, teregge- sud
HERMAN GoRING was en is een van die mees gewilde leiers van die Duitse volk. Hy het;.. sy gewildheid te danke aan sy vriende!ike en gemaklike omgang met sy medemense.
Hy het hom gedurende die Eerste Wereldoorlog as een van die dapperste en mees onver- sluoldce soldate geopenbaar.
As hoof van die beroemde Richthofen-eskadrilje (na die dood van Von Richthofen) het hy die hoogste militere onder- skeiding verwerf en is deur vrlend en vyand bewonder. Go- ring was een van die eerste vol- gelinge van Adolf Hitler en het 'n tiental ampte in die Duitse regering beklee. Hy wa.s o.a.
president van die Ryltsdag, ge- neraal van die Duitse weermag, minister van lugvaart, eerste minister van Pruise, hoof van die Duitse boswese, belas met die jagaangeleenthede ,.an die land, direkteur van televisie, en maarskalk van die Duitse Luft\•,;affe.
WILHELM KEITEL.
JOACHIM VON RIBBEN- TROP wut op 30 April in Hann- over gebore is, het sy sl<Ool- oplelding in Engeland en Swit- serland ontvang. Gedurende die vorige wereldoorlog het hy as offsier in die Duitse Jeer gedien.
Na die oorlog het hy hom met sukses aan die politiek gewy en het 'n daadwerklike decl by- gedro. tot die opbou van die Nazi-party. Sy eerste sultses as diplomaat was die van die onderhoud tussen Hitler en Von Papen waar laasgenoemde in- gewillig het om die buitelandse sake in die hande van Hitler te laat. In 1936 is hy benoem tot Duitse ambassadeur in Londen.
In 1938 word hy minister van buitelandse sake, en neem 'n leidende rol in die Mi.inchen- ooreenlcoms. Hy was verant- woordelik vir die nie-aanvalver- drag tussen Rusland en Duits- land in Augustus 1939.
VV'1LHELM KEITEL is op 22 September 1882 gebore uit 'n geslag van offisiere. In 1910 word hy luitenant. Na die Eerste Wereldoorlog is hy tot kaptein J:>evorder en het hy in-
strukteur in die Reichswe'hr-
skole geword. In 1931 is hy J:>e- vorder tot majoor-generaal en in 1938 word hy hoof van die Duitse weermag. Gedurende 1940 'word hy opperbevelhebber van die Spiltroepe in Noord- Afrika. Hy was die militere raadgewer van Hitler en het hom op aile belangrike togte vergesel.
ALFRED ROSENBERG het as Duitse filosoof die eerste Nazi-program opgestel, en is die skepper van die naam, die verde Duitse Ryk. Hy is in Estland gebore en het hom nO.
die \\·ereldoorlog aan die sy van Hitler geskaar. Hy is verant- woordel1Jc vir die nas. sosialis- tiese rasseleer en was 'n hef- tige teenstander van Bolsje\viS- me.
ALFRED JODL, hoof van die Duitse generale staf, was ge- durende die Eerste \Vereldoor- log lid van die Duitse spoena- siediens en later lid van die oorlogsministerie. In 1935 is hy bcvorder tot kolonel. In die laaste maande van die oorlog was hy Hitler se persoonlike militcre raadgewer, en het die oorgawe gehelp bewerkstellig.
JULIUS STREICHER, gebo- re 12 Februarie 1885, was een van die eerste volgelinge van Adolf H1tler en was op ver- skeie kere in die tronk vanwee sy politieke bedrywighede en hct sedert die beeindiging van die Eerste Wereldoorlog die stryd teen die Jode aangebind.
Hy is saam met Hitler in 1923 in die tronk geslt as gevolg van sy deelname aan die ,,putch".
Hy was die eienaar van die anti-Joodse blad Der Sturmer, waarvoor hy ook een keer in die tronk beland het.
DR. WILHELM FRICK was die eerste nasionaal-sosialistie- se minister m die nuwe Duits- Jand. Hy is gebore op 12 Maart 1877 en word in 1924 lid van die Ryksdag. Hy was 'n vertroue- ling van Hitler en het minister ,.an binnelandse sake onder Hitler geword.
JOACIUl\i VON RIBB&"'TROJP
·.
DR. HANS FRA...l'\K, gebore 23 Mei 1900, het hom reeds In 1919 as student in Miinchen aan die sy van Adolf Hitler ge- sltaar en het later opgetree as regsadviseur van HitlCl'. Hy necm so oolt 'n leidende nan- dee! in die opstel van die party- program, en is een van die grondleggers van die nasionaal- sosialistiese regspral<tyk en Duits'e brugerlike reg. Tydens die oorlog was hy goewerneur van die Duits-besctte gebied van Pole.
DR. ARTHUR SEYS-INQU- ART is gebore op 22 Julie :i.892 en is as soldaat gedurende die Eerste Wereldool"iog ver- skeie kere aan die Russiese.
Italiaanse en Roemeense fronte gewond. Hy is vier maal eer- vol vermeld. Hy het 'n leiden- de rol gespeel in die besetting van Oostenryk in 1938, en word daarna l'anselier van Oosten- ryk. Hy was ook kommissaris vir besette Nederland.
ERICH RaDER
FRITZ SA UKEL was hoof van die Duitse arbeidskrag ge- durende die Hitler-bewind. Hy het die Duitse arbeid gemobili- seer en was verantwoordelik vir produlcsievermoe \'an Duits- land.
lPOLISIEl\'lAG A-4-NGEVUL:
Die getalstel·kte van die Suld- Afrilcaanse polisiemag is blnne een jaar met meer as 4,000 man aangevul. Reltrute meld hulle nog steeds aan. Min. Lawrence het verklaar dat die toestand nou weer onder beheer Is, en het die hoop uitgespreek dat daar volgende jaar magtfglng gegee sal word om die getalle van die polisiemag uit te brei.
VLIEGTUIG SKEP RE- KORD: Die langste ononder- broke vlug sedert die beginsta- dium van die vliegkuns is deur 'n A.menkaanse ..,Locltheed-Nep- tune-vliegtuig behaal toe hy 11,237 myl afgele het sonder .om een keer te land. Die vlug het plaasgevind tussen Austra- lic en Amerika en is afgele in 55 uur, 18 minute.
VIR
Intckening 12/ 6 per jaar by Wapcns iwu,
Bus 28 STELT..MNI30SCH
Nr.
PAS UIT DIE PER S
' n Groot historiese rom an oo r die Strvd van die Georganiseerde i\frikaner clom gedurende die Oorlogsjarc 1939- 1945 . Die Aa ndeel van elke Lid van hiercl ic Bewegin g word daadwerklik uitgebeelcl in
SO~[Q)E~
@~W ~~~
d e u r S . J. DE J OK G H
Verh aie van
Heldemoed , \Vaagclade, Verraacl, Ontbc- rings, Luistervinke, L\angewcry, On tsnap - p ings uit die Fort en Interneringskamp, Voortvlugting, Liefde, E.ameraaclskap .
K>ie Verhaai van
Die gfootse, opoffcrende, selfv crJ ocncnde dade van die B ocrcvrou en <'doccl cr m
hierdie onv ergcet like ja rc.
li>ie Vec-haae
van
Die verset van die Boerevolk teen Im- perialistiese oorheersing, agten·olging en
ondcrdrukking.
Die Verhaal
va n
'11'-'1 VOIU( WAl
WIEIIE~OM
VIE~KNIEGTIE WO!Hli .
Prys 12/ -, posv ry 12/ G . B e s tel onmi ddellih I
Dit is die eerste l\r. i n die opspraa k- wekkend e Doringclraadr ecks. T eken nou
in op die h ele reeks.
BESTFLVONM
A an : P ublicite, Posb11s 4892 , ]
olwm~esb1trg.Stuur my asb .... - -... eksemplare .. Souder Ccwerc".
teen 12/6 posvry1 waarvoor <'k £ ... -.... -····-·-·-.... in,Init.
N
aan1 ... _ ... -... -... '" ... _ AdresDIE O.B., \VOE:-.zSDAG, 9 OKTOBER 1916. BLADSY DRID
O nder dotum 2 01.-tober skryf die K .G., dr.
Ha~1s l'an ~ell.
·lmrg,
ast•olg oor d ie Neurenbe rgs e , uttspraal.- : -
.,0 j /isil•r(• 1 m t ryf jaar lank ' n 1 cereldoornwg in dil• n • n ·ul!int:
l'anhul so ldateplig gcstaan het , di e m oet o p die uitspraal.· ran ' n Lord justice Lau;- re n ct•
('IIsy Uus . .,it•.'if' t>n A ml'ri.J.wanse tnederegte rs van : ' 'e u re nberg
11011omlt•r die skavot t ree.
,,Ht•mwlln
(;ijri 11g , Keiul, ]odl - die h oofde
va11
die 1J 't•hrmacltt
H'Ofdie laa ste b olu} er k
vanE u ro-
pa
t<'l'll rli(' . f.'iiore ('11die komnuutis m e was, die
moer 1:(/ng. En d i(•
lllt'1Wn~wat h ulle na d i e slwvot stuur is tJ ;,. twrlet•nwnordigers van ' n stoat wat d ie atoombom uw op di<• H'eP rlose moeder s en sui ge-
lit~g<'
r an lliro sjima
<'11 .\'agasal.~ige-we r p het; van ' n s taat H"r:t < l i e S Mau isme in Rusfmzd , Oos- en illiclclc- Europa
in:,::•L·oerit<>t
~ z·an' n Em pire wat m et d ie groolstt• a{:(t't'.' < s ie in di£• u:ereldgesh i edenis ' n ku·art
t'ml
dit• futr'l bo l rooi !feskilde r lt c t - met honger·
blo lda u ll's < 'n hmst•ntrasielwmpe rooi geskilder ltet:
.J) f fRHEE IS DIE .J'A E J' l f. 'I'IS!", ,,JJ"BE DIE T01' ' 1 \.
I)EEL J. L\' DI E
._ H.EC'' I f,'UIIEF.
OU MOOR.DKREET OORWON!\'ENES !", ISTERt \ASIOJ \.ALE
Oo
1.-T sjalw l'n O ingcum het hierdie reiil ge-
pofg .. . .mam· . <;e/fs
'l'sjalwen Dingaan
het,nie ag- t er
'11Lon/
./Its Iic('
lAw'l't'nCeen
sym aters pro beer slmil nie.
. , War dit• Rngelse
tl()llin Ncu r enb e rg doen ,
!tet l:ulle (/1 o ol.- t et·nre in RoHcn geclo en, m et die Franse jo n l.-!'ro11 Jolwmw. En d ie skande van Rma·n is t'rtmlor.:
no~ En~dands'n .
•• D:< '
IIH'Usdom 1calgl'ir l \'eure nberg - EN Il l' Jf ALG .\'I E J " I R DIE AA.\'GEKLAAGDES V AlV . \ El 'UE.YREIU : \ 'IE.
•• DiP .-.o/d(tle ror>m r ·rtn Gi.>ri n g, f<eitel, Joel! e n
lwl lumll't'fl'lf' (Jer·us T1ydie We reldgeshiedenis . . . . niC' l; y
N"lof mult•r LauT<' ncc en die syn e nie.
. .J ·;,. bait•
diu~ei11 lzierdie o o rlog kan o n s p e r- snoulil. (/(l n 1.-!wor
H'f'<'S~ N'ndaarz:an is dat o n s VAN DIE RECI.\' J L\' D IE OORLOG AF ons gedisassio- sit'er !u't nw d ie dcmente wie se skynhe ilig h e id
nou in
.\'('W'l'l'IH·r~gel.·ulm inecr het."
9M~1rn ~ ~®mm 1f ~ rl!ll g W Sl V (f) !fg surng ce lE(f; 1lil ® 9
Genl. J. A. Smilh, A<ljtml<- K.G., slo·yf: -
Die Ncurenbcrgse wr:'l:tkne- ming \·ocr die mcnsdom tcrug tot die heidcn!lc b!ocdwraal< van
vcrgang-~ t•t:ut.:: ~
Die oorlu(: 'an die tudwm!>
waar\'an di~· '' i·•·cltl M\ ang-~·r is, gaan nun nwrlaan gPH·~I<' lot dir <lood tnl' \Hird. Daar gaan gecn oor~:n'' •·. gPo·n '' ap<'n"t il-
!ooland. gro•n 'rNit·-..luiting-. 111<'('1'
\\ <'CS rue. \\:Ill I Iii\• !>ICr!;~lt'~ ~al.
!>OO!< Engl'luntl, Amc1·ilw ('II
J~u<:land non dot'n, follcr-lwf<;it- tings hou nm gaiJ!''Onnis-.c tc
\'('!!
Daar sal nic mt:er eerbicd vir 'n \\'itvlag-. ·n r:ooikruis wecs nie. Heide sal nie mag leef nie.
Hulle ,,·on! galg-loe g;;osluur, lcnsy hulle Yt'g Lot hulle nPer- gevcl word. Dit is die prcscdcnl waL tc Neurcnbl.)rJ:i geskep is.
:Maar daar is 'n anclcr, 'n meer onmiddcllil<e uitwerldng Y<tn daardie 1'\t•ur,•nhcrgse be- sluit. Hicgl'nt· \\!ll uog aan
f!1t~OI'nlildlt>id ('II t'lll'btrlildwid f!'IO. j., ... o ~P..,lwli, I'll hnllc wa I grhn<lp het in IPn minc;tc 'n bctt•r ,·cr-.tanclhontlin~ I'll hetcr
helr~·J,Idng-(' IU'-"~'" En~cland f'll
dir .\ frlkwcrdmn C'n t ns-;cn Suid-.\frilia I'll .\nwril•a, -.ien
En~··land en Amt•rili:t nou ir\ 'n and"J' lig. nl. a<: dit• in-.trumen- tc ,·an barbaar.,hl'id, h(·idcnsc
pral;t~·J;r: wat Engl'lnnd betref, weer in die lig ,·nn dir onvcr-
geetlllco Sebecpers-cplsode wat
<lio ldoof so baie wyd tusscn Brit en Boer in Suid-Airiha ge·
maalc het en '"at Ameril<a be·
t ref as 'n groot gevaar en vy- nnd ,·an <lie menslwid. Van die kant van Rusland, so is ons deur· Churchill jare gelede be- duie, het die christendom niks meer ,·erwag as wat die Afri- kaner van 'n Tsjaka- of Din- gaan-be\\'ind in Suid-Afrika
\·erwag het nie. Van Engeland, desondanks die Scheepersmoord en moordkampe, en van Ame- rika. desondanks sy helse moordwapen in die ,·orm van die atoombom, het ons in Suid- Afrika tot verlede week iets meer christelil<s en genadigs vcrwag.
Die Neurenbergse gebeurte- Jlisse het 'n omtitwisbare teen- sin in en afsku van Ameril<a en Engeland onder die meerderheid van Afrikaners gebring. Die l<loof is wyer en dieper gemaak En wat die slagoffers van hlei·- die na-oorlogse wraakneming hetref, daardie Duitse leiers, hulle is tot helde, martelar·e van die christelike beskawing vcr·hef. God seen hulle.
Saam met my bring duisende hu!de en respek aan 'n Goring en sy kamerade. Hulie is red- ders geword van die naam en faam van die Duitse \'Olk en martelare van 'n bedreigde chl'istendom.
Die f.n
Slagoffer$
Hul Lot
Die ,vonnissc" wat die 22 Duitse Jeicrs opgele is, is o.s volg:
DOODSTfL~F (A .. -\...1\' DIE G:\LG)
HERMAN WILHEL11·1 GoRING (53), hooC van die Duitse Luftwarrc.
JOACHIM VON RIB BEN·
TROP (52), minister van bui- telandsc ~ake en Yoormalige ambassadeur in Londen.
\\'ILHELM KEITEL (63), hoo(
van die Dui lse opperbevel.
ALFRED ROSE:>< BERG (52), Duitse filosoof en minister van die bcsctte gebied in die Ooste.
HA..'\;S FRA:'\"K (45). goewer- neur van bcsette Pole.
WJLIJELM FRICK (69), goe- we1·ncur van Boheme en Mo- I'awie en voorma!ige minister van binnelandse sal<e.
JULIUS STREICHER (60), uitgewer '·an die anti-Joodse blad, Der Stiirmcr .
FRITZ SAUI<EL (48), hoof van die arbeidslnag.
ALFRED JODL (51), hoof ,.an die gcnerale star.
ARTHUR SEYS-INQUART
(53), l<ommissaris vir besettc Nederland en voormalige l<ansclier van Oostenryk.
1VIART1N BOR!':MAN, Adolf Hitler se adjunl< na Hess se afwc::;igheid na Brittanje . (Reeds dood en gevonnis in sy afwesigheid.)
I.EWENSLANGE GE\' A..'\GE~ISSTRAF
Rli"DOLF HESS (54), Hiller se plaasven·anger.
WALTER FUKK (55), minis- ter van elwnom!e en presi- dent van die Reichsbank.
ERICH R1iDER (70). ,·oorma- lige hoof Yan die Duitse Yloot.
TWJ:-ITIG J.A.AR GEVANGENISSTRAF BALDUR VON SCHIRACH
(38), Icier van die Duitse Hitler-jeugbrweging.
ALBERT SPEER (39), minis- ter van lJ.ewnpening.
VVl?TIEN JAAR TRONJ\STRAF BARO:>I COKST ANTL'l' VON
NEURATH (72), \'Oormalige minister vnn buitelandse sa- lte.
TIEN JAAR TROXKSTRAF KARL DoXITZ (53), staatshoof
na die dood ,.an Hitler, op- pcrbe,·elhebbcr ,·an die vloot en hoof ,·an die duikboot- vlool.
VRYGESPREEK HJAL\fER SCHAGT (69),
voormalige minister van eko- nomie en hoof van die Reichs- hrulk.
FRANS VON f'APEN (67), ambo.ssadeur in Turkye, ook voormaligc kanselier van Duilsland.
FRE1HERR VON FRITSCHE ( 66), lecrhoof.
OUITSE SLA WE WIL TERUGKEER
Duisende Duit.se luygsge- vangcncs in kampe in Italie het verlede wcel< gestaalc Hulle het geweier om die kamp te ,·erlaat en het in dlc l<ampe rondgcmarsjeer en plakl•ate ge- dra \\·aar·op die woorde: ,Ons
";1 huil>-toe gaan'' anngebring is. .,Die betogings het so 'n omvang aangeneem dat die Amerikaanse kampwagte ver·
sterk moe~ \\'Ord.
Stuur u POSBESTELLL'\GS \'lr
0 KANTOORBE~ODIGDHEDE
en o SKRYFBEHOEFTES
na
SOL lHS VAX l'IIEKERK
Groote Kerkgebou, Parlementstrant, KA.APSTAD - Foon 27017
PLUil'\lVEE
VIe Beste l··lrmn. om u l'f.UDlVi;E
£f.EnS on ander PJtOUURT£ nan I.e stuur L•:
A.V.B.O.B.
LykbcaorgerA, OrBtsteenmnkero, nctrnfols,·ersekcmars
C. M. ELOFF EN KIE.
(Edms.) Br•lc
MORE~L\Rrt (Posbus 118~) Newton
Bloemfont,oin - Pretoria ISO Talc.lte
TOT U DIENS .
ONS NU1VE
Gei&~lnlh1Ul ys
liiDlgell]Rte 1Ul lrSW~rke ].laadjiem en
Jumperpakke
0 DRAAI G PAS
vnn Linne wat n1e kreukel nie, is bale deftlg.
G SWEISW'ERK
Wynnestra.at 13 PAROn
SffeyT!il~
Slen Advertcnsle onder Gcklas·
slflseerde kolomme (Ocmeng)
DIE :\IODE'\VINKEL PAROW
Bring u oogarts se voorslcrl!to na my, on doen u keuse uU my groot Yorslccidcnheld modornc brilrame,
asool( raamlose modellc.
ONTBOU! 5<1e \'erdleplug, Groote JC11r\q~el:>ou, Kaapstad.
.,In hlerdie ou ti·anedal waarin een medemcns besig is om soos gewonde hobbejane die ander se ingewande uit te pluk is daar a! genoeg cllint. Dit is 'n onvergecflike sonde om daar nog meer te wil inprop.''
DIE .,ELLIXT" YAX ,HIERDIE BOER SAL U
L.~.:\.T SKATERLAG.
LAG SAAM!
U m oet h ie rdic boek lees
deur DAJI.'lE STEGl\lAN
8/4 posvry.
'n Humorisliese Roman.
,,Die vreemcle, soms baie kodd.ige sinswen dinge, raak gescgdes en !risse woordeslcat if ,.an kultuur\\'aar·clc. 'n Verdienstelike wer·lc'' - 'n Beoordclaar.
TW'EEDE u~TGA\\'E IX DIE PRO ECCLESIA- BIBLIOTEEK. TS U AL LTD? VRA 0).[
BESO~DERHEDE.
NUWE ROEKE !
Johann van der Post - Die Skender· . . . . Sannie Visser - Die Wi L Vlag . . . . . . . . Theunis Krogh- Die Kuns van Janse Cloete Donald Fouche - El< hou van 'n ).{an ..
8/9 posvry. 8/9
A. J. du Plessis - Die Moord op Rietvlei Ben Conradie - Sy Verlore Kooientjie .. Casper Bosman - Staan en Vlug .. .. . . Sophie Roux - Soos die Pecrbome Bot ..
Topsy Smith - Boltshelde van die W8reld L. Lambinon - Die Romentiek van Ons Go-
slagslewe . . . . . . . . . . . . . . . . . · · · Milcro - Op die Spoor . . . . . . . . . . . . · · Ed .... ar Rice Burroughs: Tarzan Keer Terug Edgar Rice Burroughs - Tarzan die Aap-
man .. .. .. . . ·· ·· ·· ··
Ela Spence - Benyding . . . . . . . . . . . . G. Lampen - 'n Uitoorlo-spel . . . . . . . .
8/3 8/9 9/3 7/9 8/3 6/6 7/9 9/9 8/3 9/6 10/-
6/9 6/3
PRO ECCLESIA- BOEKHANDEL
POSB'{;'S 29 - STELLE~"'BOSCH
. .
BLADSi VIER DIE O.B., WOENSDAG, 9 OKTOBER 1946.
---
DIE O.B., WOENSDAG, 9 OKTOBER 1946.As dit regspleging was dan het die gereg verlcde week met 'n verkanl<erde gelaat gegrynslag toe doodsvonnisse en lewens- lange tronkstraf oor die hoofde van Duitse militere en politiel<e leiers te Neurenberg uitgespreek is. Ons wil nie weer stil staan by die onwettigheid van die ,hof" wat sy samestelling betref nie; ook nie uitwei oor die feit dat die beskuldigdes na hul einde gestuur word ingcvolge 'n internasiona!e ,wet" wat vir die eersto keer oors geformuleer is nadat die ,oortroders" gevange genecm was n!e.
Dit is ook nie nodig nie om na Engeland se 29 agressicwe oorloe in die afgelope 125 jaar te verwys wat hom meester van een-l<wart van clie aardbol gemaal;: het en wat sy oorlogsleiel: Churchill hom nie bereid verldaar het om te likwidcer nie. Die nuwe wet het mos toe nog nie gegeld nie - ook nie die besorgd- heid oor Jdcin stnatjles soos Transvaal en die Vrystaat nio. Hlor- dle bcsorguheid is ma.a.t· 'n laterc ontwild<eling wat op hlerdie stadium in cllc geval nog 1\ie vcrclor as die Cur:wn-Jyu in Pole streli: nie.
Nee, die gereg - as dit dan gcreg genoem MOET word - het gcgrynslag omdat dicgene wat hulself met die uitvoering daar-
"an belas het, die aangcsig van die gereg verkanker het met hul huidige dade.
ROO! REVOI,USIE
Op die regbanl< het gesit 'n Bolsjewis uit Asie, verteenwoor- digendc 'n staat wat onb·ang en gcbore is uit die revolusie-idee, opgegroei het in die ,·ersla\\ing van 170,000,000 van sy eic mense en wat opcnJik en dwepend afstuur op sy lewensideaa.l: om,·cr- werping ,·an cH•e nie-l.ommunistiese staa.t en die Christelil<e bc- slmwin,g. Hicrdie staat is deur sogenaamde Christene toegelaat om sy dec! van die uitspraak en vonnis te lees waarin die ver- wysing na Pole Yoorl<om, onderwyl hy op daardie selfde oomblilc met een-derde Yan Polo sit as buit wa.t hy in September 1939 afgeskeur hct van llie landjio om wie se ontwil Brittanjc en Amerlka in die oot·Iog gegaat( het! En om die ander dcol van Pole word Duitso Jeie1·s na llie galg gestuur!
As dit nie die toppunt van sinisme is nie dan het die wereld nog nie die bodcm van sy verval bereik nie.
Op die regbank hct sitting genecm Engeland. En onclerwyl sy verteenwoordiger in Ncurenberg strawwe oorpeins het vir ,die oplcommandering van burgcrlil<c werkers" is berig dat Duitsc mcislcs en vt·oue verpligte <liens moet <loeu in die huise van Brit.so offislcre sondcr die reg om hul ,<lienslcontrakte'' met l•cnn.is- gewing op tC' sc!
As d!t dan om reg en geregtighcid gaan, maak dit dan saak of die reg gcsl<end word ten opsigte van soveel miljoen vakmanne of sovcel duisend diensmeisies?
En 'n dag \'66r die uitspraal< van die Neurenbergse ,hof" oor die misdaad van ,deportasie van mense as slawewerkers" het Reuter berig da.t nuwe Duitse gevangcncs nog steeds in Brittanjc aanl<om o:n danr slawcarbcid te \'errig - nadat 50,000 ,·an hulle spesiaa\ uit Kanada en elders toegevoeg is by die gctalle wat reeds ln Engclnnd besig was om die Britse arbeidsYraa.gstu\;: op tc !os.
As dlt dan om reg en geregtigheid gaan, watter verskil maak dit of Fransc vcrplig word om vir Duitsers te gaan werk of Duitscrs verplig word om vir Britte te gaan slaaf?
Duitsc leicrs is galg toe gestuur deur 'n Britse regter op grond van ,mlshandeling van burgerlikes in besette gebiede" en .,verpligting van burgerlikes om die eed van getrouheid aan 'n vyandsmoondheicl af te 1~." Solan!< hlcrdle regt.er besig was om na die bcwysvoerings te Juisier hot Britsc besettingsnmptenare 'o Dui1set· vi1· 'n jaat· t:ronl;: toe gestuur omdat hy nle Olj aandag gaau stann hot vir die 110rtret van die Brltse lwning tydens 'n vennaaldilcheld:;bycenlwms nio. Ook dit is berig in die Brltse pers.
As dit om reg en gcrcgtighcid gegaan het, watter versl<il maal< dit of dit 'n Tsjeg is wat ,Heil Hitler" moet slueeu of 'n Dui tser wat ,Heil George" moet roep? ·
,MOORD EN VEWOESTING''
Ook die V.S.A. het sy deel van die regspraak waargeneem oor ,plundering", ,.moord" en ,.roel{elose vernieling en verwocs- ting." Maar ondcrwyl hy in Neurenberg hieroor vir altyd 'n voorbecld van Duitse leiers wou maak, is Jlortrette in ll.meril;:a gencem Yan .,Frau Goring sc juwcle" wat nou nie meer aan ,I•ruu Goring hehoort nje; is in die Amerilmanse pers berig van Duitse kunsslm.tte wat Yoor·taan in !laardie land ,bewaar" sal wot·d - I(et soos die Johannesbm·gse stadsrn.a<l oolt aansoek ge<loen hct om te dec I in d1e lmnsslmt te wat die Unie-regering ,gekonfislteer'' het! En om die ln·oon te :>[>an, is daar tydens <lie ,vcrhoor'' saal<- lil<e rappor·te gepubliseer oor die massa.-moord by geleentheid \'an die eerste twec~ procfnemings met die atoombom. Die slagoffors Yan liirofi,iima nllecn J.s ampt.elilt aangegce as 306,5·15 mans, vt·oue er\ ldntlers!
Amerif(a se president het ook by Potsdam ingestem dat 10,000,000 Duitsers en Pole na and~r gebiede gedeporteer moet word en hicrdio aaldige proses het onafgcbroke voortge<lnur on-
<lerwyl Ameril<a. in Neurenberg be.sig was met sy proses om Duitse lcicrs galg toe te stuur vir ,deporta.sia en ander onmcns- like dade''! En onderwyl Am erika se regter sy uitspraak voor- berci het, hct AmeriJ(a se minister van buitelandse sake in Stutt- gart te l<t.mne gegce dnt Amerilia miskien sal eis dat daardie 10,000,000 men:~e - of so,·ccl as wat oorgebly het - weer Lerug- geskuiwe sal word. En 'n Josef Stalin het op die ,.onmenslik- heid" ''an so 'n voomeme gewys!
Regspraak?
.,Geregtelike moord'' is die benaming wat 'n Engelse blad
\'a.'1 Katal daaraan gcgee het. Mense buite die_Ju.ing van Engels- sprekendes kan egter gcen woord daarvoor vind nie.
V @~k~e~IDJk~ (end §((J)(Q)~ O@m lPcanrnll Dit B~o«»g IHltet
Een ,·an die mces uitstaande kenruerJ(e Yan Paul liruger so
!ewe in dicns nm sv Yollc was
<lat. hy dcur;;:·ums ~He diepere bcginscleonheill won ban<Utaaf
eu
beslter·m; dink maar aan sy grootmoecligc en J(oersvaste Iei- ding in vcrband met die onenig- llcde tussen Pr·etorius en Bos- hoff, en later tusscn Prctorius en Schoeman; deur sy bemoei- inge is 'n oorecnkoms aange- gaan met president F. W. Reitz van die O.V.S. om op die wyse die t.wec Boercrcpubliel<e saam te snocr; met die presidents- verldesing in die Transvaalse republiek het Kruger en Jou- bert nic die volksgeledere gaan omskcp in 'n twiskraal, sodat hulle soos toutrel<spanne moes bly heen en weer skoffel en mekaar magtcloos wurg nie.Die gcr;kicdenis gctuig onteen- seglik ,·an die tcendcel: Hier- dic twt'e !candidate het mel<aar nie terwille van stem\;:ruisie.s gaan \'Cnvens en lleswadder nie, nee, hulle hct mekaar sc rck,·;isisies getel<en, hul!e het saam op die platforms en bok- waens die voll< toegespreel\. oor hulle kandidatum, die cen het ook vir die ander gestem, en hullc hct op aile moontlilte ma- niere vc1·hoed dat twis of ver- dccldh«'id ondet· die volk gesaai sal word, selfs en vera\ na die verldesing, want daar was samesnoering van hulle kragte ten behoewe van die groot volk- saal< \\'at vir hulle albei dier- baar ,·;as.
Ki die \Tedesluiting in 1902 het. die gryse balling dit as sy oortuiging uitgespreek dat met ecnheid Yan sin en eenheid van luagte wee•· opgerig kan word wat Y:!rnietig. ,·ernicl en \·er- plettet was, en hy gaan ,·erdcr om sy \'Ollt te ,·crmaan: Ver- geet tt')Oit die ernstigc waar- sl;:uwing wat gelee is in die woord: verdeel en heers nie, en waak dat hierdie woord op die Afrikaanse volk nooit Yan toe- passin.; sal kan wees nie. In die beoefening van· saamhorige nasiclic·fde en na.siedicns, het hy die uitcindelilte heil van sy swaarlleproefde vollt gesien, en hy einclig met te verklaar: ,Ik heb gc:leercl tc )Jerusten bij de bittet·c gcclachte de oogen te zullen sluiten in den vreemde als ecn balling, bijnn geheel ai- leen, vcr van bloedvenvant en vriend:n, die ik waarschijnlik nooit ;;::~.1 wederzien, ver van den Afril<zanschen grond die ik wcllicltt nooit weer betreden zal, \'c·r van het land waaraan ik mij~ bestc gcwijd heb om het te opC'"1Cn \'OOr de bcschaYing en waar ik ecn eigen natie zag ontv-;l:kelen. Maat· die bitter- heid zal worden ,·erzacht, zoo- lang il: de O\'Crtuiging mag blij- ven k•.esteren dat het eenmaal aangc•;angen work wordt ,·oor- gezct. Want dan houden \liij staande de hoop en de ver- wacht "1g dat het cinde van dat werl< r;ocd zal wczen."
'J'WIS BESTENDIG Nie net Paul Kruger nie, maar ook <lie l3ritsc oorheer- scrs h•3t bcsef dat die lwordi- nering van al\e Aft·iltancrkrag- te noodwendig moes lei tot groot dinge en dat daar uit die stof ,·an vcrncdel'ing 'n mag- tige wcdc1·geboorte s?J kan plaasvind. Do\Yningstraat het hit:J'\'o, .. · rand geweet, en het broC'df',..hds ook ua die tot- standl:omlng van clie Unie be- stcndl:! delir clie parlemcnterc stelscl. wnt ten minstc t:wec twisl<&,1pO ,·ereis, netso on-
omsto~tlil< as wat 'n \ iS vir sy be£~aan water nodig het.
Engc'se selfbestuur, het Paul , Krugc1· reeds in 1879 verl{laar,
...
(DElJR PETRA.) bcteken: Stcek jou kop in die strop dat ek jou k~n ophang;
dan kan jy met jou bene so \TY
rondskop as jy wil. Ons hct mc- kaar met a! die vergaldc party- vetes dan ook in die afgclopc jare voos kolle gcslwp, en vir 'n groot dee! het ons volk noual so tuisgeraak met hicr·dic wan- smakige party-politick, dnt hulle dit as iets onmiskcnbaar, en selfs histories eic aan die Afrikanervolk beslwu. Jn die tyd van President Ht·nget· het.
ons gehacl 'n volk in beweging-, nou sit ons vasgcnet in die par- tywese, die mccs tipiese ,·cr- sl,ynscl van die mo<lcrne lihC'- ' rale domol{rasie; dit hou nouet·
verband met gcorganisecnlc groepsbe!ange as met die ware voll,sbclang; dit rig hom mcC't·
na die stenuning \'an die massa as ua clie nasionalf' bclang.
want <lit offor maar alto grnag die toel<oms op aan die sultscs van die oomblilc
Spengler skrywe in wanhopigc stemming in verband met die Duitse volk na die Ecrstc W~
reldoorlog: ,Ons het nie mcer 'n vaderland nie, dog po.rtye, geen reg nie, dog partyc, gecn doel, geen toekoms meet·, clog belange van partye." (Poli- tische Schriftcn, 194.) So werl<
die hiel van die vet·oweraar.
Elke politicl<e party vrecs die ongewildheid, en tog is daar geen ware Ieiding moontlik son- dcr. mcestal tydelil<e, ongewild- heid nie. Paul Kruger het be- slis nie die volk na die mond probcer praat nie.
BEL~'i'GESPEL
PartyYersplintering wcrlc agi- tasie en demagogic in die hand of bcspocdig die Yorming van nuwe politieke groepe, wat in die kapitalistiese Iande 'n baie spesiale ekonomicse belang bc- hartig. Die partywcsc sak dan af tot ,.Interessenbetrieb". Die modern-kapitalistiese lewen- styl met sy gemeganiseerdc lml- tuur het op politicl<c pnrtye 'n diepgaande invloed ui tgcocfcn.
In die politiel<e stt·yd om die be- staan was aanccnsluiting op grond van staatlwndige of ~o
siale oortuiging nie genocg nic;
dit moes om welslae te veJ·sc- ker die vorm van 'n hegle or·
ganisasie aannecm. Hoc gro- ter .. magtiger en ryker die par- tyorganisasie was, hoc mcc1· dit 'n tipies-burokraticsc karal\tl'r aangeneem het. Die wi'reldbC'- skouing w~t aan die oorspronl(- like oortuiging 1en gronclsln(!' gelc het, het begin n':\·k Yir 't·
,.progrant" wat op die eisC' \·nn verkiesin~sl;;ampanjcc; . in~cstcl
was. Die partyhurol<rasie hnt gelcidclik kontak YC'rloor mf't uic kiesers. Dit hf'l stcNlc; Sf'lf- stan(liger ~ewor·u. in s~· lcidin!!' steeds oligargicsC'r. Sy org-ani- sasie het in Amerilm die naam gckry van .. pa1·tymasiicn". Die teoretiesc moontlikhcid d~t allc stemgeregtigde burgers van 'n volk by 'n party sal aansluit. i~
nog nerens venvescnlik n.ie. B;.·
elke verl<iesing het die party dus
~1ARE
KUNSWERKE
nie slegs te reken met sy eie
!cdc nic, dog ook met 'n politieke ongeorganiscerde massa. So het ontstaan die jag na stemme, waarin die partymasjien sy ](rag moet toon. Die georgani- seer·lle p:n1ypolitick, met sy
oot·~l;n 1 t i ng van die stembus- oo•·winning, betoon horn maar alto \'CCI hf'r-ci<l om 1ot die ni- VC'I\tl van die massa af to <laal.
Hoc l:.l.bicl is die e\\'ewig va.1t politicl;e stclscis wat vaa die wis!'a·lvalligc stemming van die massa afhanldil;: is!
REGI~SELS VERSAAJ\:
As ons die Yerderflil~:e party- politick so in oenskou necm, en ons dink aan die onberekenbarc skadc wat dit ons volk aange- docn het, vera! in die laaste jare, sodat ons magteloos
Ie
aan die ,·oete \·an ons vyande, tcr- wyl ,·erbitterde politeke dry- wcrs in hul!e opportunisme\'OOrtgaan om die volk lnms- matig \·ersl<eurd te hou, en nou weer bcsin hoe hulle hul ,pro- gram'' !<an inrig met die oog op die' Yang van die meestc stcmmc, al is clit met afwate- ring van grondliggepde begin- sels en idcale van die republi- ltcinse Afril;:at}er voor wic hulle as sy cnigste segsman en voor- vegter wil poseer, dan vra ons ons af of dit dan is wat Presi- dent Kruger bedoel het met die wens: ,.zooiang ik de overtui- ging mag blijvcn l•oesteren dat hct ecnmaa! aangevangen werk wordt voortgczct·•. Kee, ons snl ~y lwclof'Iing yecl suiwcr<ler v('rtoll;;, as ons uit
so
verstaan:.,n.frilmncrYollt, sodra jy bymc- J;:tarl.:om en saamstaan, imn jy jou l'rff'ni!" in bcsit nccm."
HAl\iDLEIDil'\'G YIH OFFI§IERE
Dit word onder die aandag
\'an Jlo('t·ejeug- en O.B.-offi- sierc gcbring dat 'n han<l- leicling- oor ,Die oBerejeug:
:5y noel, Otxanbasie en Ad- minist.rasie" non by Boere- ,jeug-hoofkwartier verhryg- baat· is. Hicnlie bnndcl del<
'n wyc en baie belangril;;c tcnclu en <lit is dus abso- lunt. noodsaaklik dat cike P.Of'l'C' jl'ngoffi!>icl' (self s a%t.-Veldlwrncttc) een bcsit en dit bC'stud«'cr. O.B.-offi- sierc wat graag mcer om- trc>nt die Bocrejeug \\'iJ \\'CCt, word aangpraai om ook 'n
el;;scmplaat· te bcstt-1.
rersonc wat bestellings
Jll:u~" moC't hullc XA.Al\1, ADRES. RA~G EX KODE- XO:\DlF.R \'ER3IELD. asoolt 'n posordcr yit· 6d. (per el;- sf'mptaa•·) insluit om druk- J;ostc «'II po!'geld te del;:.
Die opiaag i« baie bcpcrk.
Ac; u <lns uiC' teleurg-estel \\il worcl n!C', moC't u best eHi!tg datlelil< \Yeg-geshtur ,~·onl.
Bcstcllings \i1· . hierdie hnncl!C'iding sal vanaf 15 01;:- toher uitgevo<'r word.
PRAGTIGE JKER§FEE§I\AARTJIE§
4 VerskiHcud" Ontwerpe nwt O . R-Wapcn
0
PRY§ KO:\!TANT: 4 / 6
pE-'1' do~~·u,met koc'\-·erte.
0
Beste) da delik
bv:BOEREJEUG-HOOFKW ARTIEH
Meyerg eb ou 9, Potchef[O:tr oom.
DIE O.B., \VOENSDAG, 9 OKTOBER 1946.
9 9 @@®~ ~ ~ ~j®e Irs
t'looD $~~~~£lfr~~~~ ~
,Die trd is verby dat ons indi\·iduele fortulne moet opbnu. Suld-Afrif(:l wil gl'cn mi.ljocncrs ho rue, maar tllc l·ylHlommo van die Jand moet in <liens vau die hole voll' wecs," hct mn,r. J. \'\'.
1\Iushet·, l\linistet· van Pos en Telcgrafie en Openbarc \Verke, ver- lede \reck vooa· !lie Kaapstad8e A.frikaanse Sal<cl,amcr gese.
Die 1\[inistcr JH~t ool' 'n sterl< plcidooi Yir prysbeheer gelewer en gcso dat dit die cnigste doeltrcffeode rniddel is om inilasio teen te hou.
Mnr. :i\fushet het verldaar dat hy vyf-en-twintig jaar ge- lede voorspel het dat die Afri- lwner tot die handel sal toetree en sy gewig sal Jaat geld. Hy is toe uitgelag. Vandag het sy
·woorde waarheid geword. ,Elr kan my dus as die vader van hierdie beweging bcslwu," het spr. verk1aar toe hy venvys het na die rol wat die Afrilmner in die handel speel.
Suid-Afrika staan asn <lie be- gin ,·an 'n tydperk Yall gewei- dige ontwikkelnig op handels- en nywcrheidsgebied. Dit is nou die tyd om die sl<akels met die buitewerelcl vaster te knoop. Suid-A frika gaan 'n groot han-
<lelsvolk word. Spr. het verwy,;
na die unieke posisie waarin die Unie verkeer om die nodigc grondstov.rwe en materiaal in han<le te J;xy in ruil vi1· ons goud en gesogte steenkool.
Laasgenoemde is Yandag 'n meer gcsogte ruilmiddel as goud.
GROOT BATE
Suid-A fr.ika besit <lie ryl>st.c stecnl<OOh'clde ter wel·cld. Ons
st~enl,ool Is volgens die jongstt>
ont!C<lingr; bcsonder g-e!'kil<
vir die vervaardiging van olie. Die ontdekking van goud in die Vrystaat blyl<
baie ryl,er te wees as die nan die Ralld. Dit is 'n verdere stukrag \·ir die ont- wikke!ing ,·an •n gesonde eko- nomie, het spr. verklaar.
,,.Die tyd is egter ,·erby dal ons imlividuclc fortuine moct orbou. Suid-Af1·ilm wil geen milJocnct·s ho nie. Die voll<
moet gcsamcnt"lik die land :Je .ryl,domme venlicn. Ons lnnus-
l~·J{tlom rnoet so ,·enleel wees
<lat e!ke man en ,·rou 'n Jewen- Standa.'ird l'an hnn<lhaaf wat
by
.~;"ccn andcr land agter hoef tc :o;tann nie," het. die Thiinister vcr-l,laar.
Met verwysing na imm!gra- sie, wat nodig is, het spr. ges~:
.,Ons moet die elwnomieS(' base van hierdic land bly. Dit is vir ons om toe te sien clat ons die base bly. Dit is die taak van elke jong Afrika- ncr,'' het spr. uitg~rocp.
Aile sakemanne gee toe dat daar icts steelt in prysbeheer, manr sodra dit hulle hesigheid raal<, dal1 is hulle ten gunste van die afskaffing daarYan.
)fin. ~fushet het met groot
!of mcl<llng gcmaak van die reusc-tani< wat dr. H. J. van Eck vcrvul, en die wyse waarop hy dit bchartig. Spa·. is <lie mening toegedaan .(.lat ~een
ekonoom in Suid-.-\fril'a. of <lie buitcland lmn J'ers ,·a!;hou \ir dr. Van .Eck nie. Dit is sy taak om toe te sien clat voeclselbc- lange in Suid-Afrika nie in die hande ,·an 'n grocp mense oor- gaan soos dit in V.S.A. gebcur het n!c.
::u:et ,·crwysing na. die ~\';art
mark hcL spr. ges<; dat ,<Ill, ntc ons menso is wat. daarvooa· vcr- antwoor<lclik i~ nie" m~;r
vreemdclingc. l}ie AJril<aansc sal>eman !.:: tC' wetsgehoorsaarn om hom hicraan slmldig fe ma.ak.
DANK VIR STEUN A.Al 'J N OODHULPFONDS
Gcnl. Barry Grobler, stafhoof van die Johanncsburgse hoor- l,wartier, sluyf:.-
Dic O.B.-Koodhulpfonds <Vii graag die boere In d!e omge- wing van Coligny bale hartlik teclanl{ vir die bydraes van kos- ware aan die tiDHmldiltes van ons lmmerade in die Sentrale Gevangenis. Dit was baie wel- kom en is reeds aan hullc bl:!- sorg.
Ons waardeer ook in beson- der die werk wat mnr. L. H.
~teenl,amp in hierdie verbano gcdocn het.
([_;t~EN
SAKKE UIT
V.S.A . Vffi UNIE
Omdat Ameril'a. bang is vir Indie se misnoee het Ameri- l<aanse amptenare stappe ge- doen om die herverskeping van sald<e vanuit In<lie deur Ame- rika na die Unie, te becindig.
Amerika vret!S dat indien hy toelaat dat die sal<ke op die man!er die Unie bereik, hy ool<
in onguns by Indie sal raalc Die Amerikaanse departe- ment van handel hct onlallgs toestemming verleen tot die herversl<eping van sal<ke uit In- die na Suid-Afrika. Die besluit is nou in hersiening geneent omdat die V.S.A. handelsboikot van Indic vrees. Onder die bc- f;endings wat na Suid-Afrika ge- stuur sou wot·d, \Vas o.a. 'n be·
sending van 300 ton sakke.
LENTE-AAND OP BELLVILLE GEHOU
Die Bellvillesc r.ommundo, onder Ieiding van adjte. Millie van der Berg, het 'n geslaagde
!unksie in die plaaslike Bibllo- leeksaal georgal1iseer, by welke geleentheid die bedrag van £8 mgcsamel is.
Die fm)ksie het die vorm van 'n gesel1ige byeenhoms aange- neern, waarby •n verske!den- heid van nommers aangebied is.
Uitstaande ,,·as 'n voll<spele- ,·ertoning. Verversings is gra- tis bedien. Die saal was keu- rig versier met lcnlcbloeisels en blomme. Tot laat die nand is jolige volkspele gcspecl on- cler Ieiding van mev. Boon- zaaier.
GEE:-1 HUlSE, DOG DlJ\1!-
GH!:).~TE: Ondenvyl daar in Kaapstad 5,9J5 huisgcsinne op akkommodasie wag, volgens die lwntroleur van mannelnag, is die regering besig om finale voorbercic!ings te trcf vir groot- skaalse immigrante uit die bui- telancl. Gcdurencle die afgelopc maand is nic minder as 578 nuwe aansoeke om huise ont- vang nie, terwy1 in dieselfde periode slegs 200 personc aan 'n ondcrdal' gehelp kon word.
l\rEEH BOUPERl\DTJ'E: 'n Kwota-vermcerdering \·an £2 'r.:
miljoen vir die tydperk Ol,to- ber-Descmber is deur mnr. J.
vV. Mushet, Minister van Open- bare Werl<e, aangekondig. Die
NOG 'N AFRllKANER WEEKS , VERRAAD''
AANGEKLA
'n Vierde Afrikaner, Johan- nes .Jacobus Snoek, het veded<l week in die magistt'aatshor, Pretoria, versl<yn op aanklag van bewcerde verraad. Die kroon bewcer dat hy gedurende die ooriog propaganda na Sutd- Aftika oor die Duitse radio uit·
gesaai het en dat hy 'n eed vun getrouheid teenoor Adolf Hitler afgele het.
Snoel< is in 1917 in Bloemron· tein gebore, en het in 1938 na Duitsland vertrek waar hy In die dwkkersbeda·yf gcstudea het. Hy hct in 1945 na clio Unie tcruggekecr en was 1n Kaa.pstad werksaam.
Volgens die getuienis was die beskuldigde vertaler en nuus- omroeper.
Die verhoor is veraaag tot 21 Oktober.
Z EERUST
Op 14 SeptemlJcr 1::; ·n ge- s!aagde ftmksie vir O.B.-dag aan lmis van genl. M. S. F. Gl·obler te Zeerust gehou. Die mooi bedrag van £28 is ing;:- samel. Danksy <lie ywer van die '-roue was al die tafels vol leld<ernye. Die dag is aange- naam deurgcbring met sl<yf- skiet, jul,SI<ei gooi, voll<spele en ancler speletjies. Teen sononder is die funl,sie met vlagstryking en gebed beeindig. Daar het 'n aangename gees onder di"' hrandwagte geheers. - (Korr.)
NUWE KOMMANDO OP BRONKl HORSTSPRUXT
'n Twecdaagse nesoelc nan ct- lil'e lede van die Delmas-l{Om- mando deur lwmdt. Hansre Venter en genl. Barry Grobleh van die Hoofkwarticr van gc- bied E, het aan clie Jig gebrlng dat die Beweging in, hierdie ar~
de!ing gedra word deur pullt Afrikaners wat geen voorne·
mens het om die stryd van ato O.B. te versaak nie. Onge!utc- ldg was die tydie tot besldk·
l<ing van c!ie ofCisiere so lwrt dat al die lede nie besoek kon word nie.
Ten einde dle area vir d1e of·
fisiere makliker bewcrkbaar te maal<, is besluit om op !J Oldo- tet· 'n vergadering te hou by die huis van veldkt. Hans Bar- nard te Bronkhorstspruit om 'n nuwe kommando !n die lewe te rocp.
Komdt. Venter was die ccrste offisiet· wa.t sy l>yclrae tot dl<!
org-anisasie-fonds van die Ge- biccl gestort het. 'n Beroep um geldelike steun wat hy· op ·n paar Jede gedoen het, het reeds die bedrag \·an £25 vir die fonds gclewer. Die werl' gaan voort.
hele kwota vir die volgende kwartaal sal meer as £12 mil·- joen wccs tenvyl die £2 Y, mii- JOCn toegestaan is vir woon- stelle. Dit l<an gedocn word as gevolg Yan die groter voorrade boumatcriaal.
KAJ\!ERADE-FON.OS Die aandag van ons Jcsers word opnuut gcvestig op die stigting van 'n Kamerade-fonds dcur die K.G. na •n ontvangs van •n eerste bydrae daarvoor nit die Pretoria-Scntrale Gcvangenis.
Dr. P. J. Meyer, voorligtings- hoof, het £5 gegee as sy bydnte.
Verdere )Jyclrae kan gestuur word aan die Gebiedskantoor in Pretoria, Pos)ms 1230, Pretoria.
BLADSY VYF
Gce ru ffrep~ff g(f; /Rre;<QJ U({I£0®[$ Ofp A@U118<(([))01J@ffgnrug Om ~@~ ~
~ cep UJJ b 9 ff ce u((
Die nankondiging van clr. )[alan op die <mlangsc kougres van
die H.::\.P. op Somerset-Vies dat, die Rcpnhlicl' geen strydpunt
meer by 'n komcntle ,·erldesing sal woes nie, hot heelwat real,sio in lningc van die regerende pnrly uitgclok
Die polit.ieke korrespondcnt.
Vall die Cape Argus \·envys na die .,Republikcinse Grondwet"
wat in opdrag van dr. :Malan in 19+2 gepubliscer is met die by- voeging deur sy pers dat dr.
Malan die tyd nou ryp ag vir die publikasie van die stu!<. Hy haal dan uit die konsepgrond- wet aan om te toon hoe sterk die gesag daan·oJgens in die President sou sct.el, en dat Afri- l,aans die amplclike taal sou wees. Hy kom tot die gevolg- trckking <lat dr. Malan se aan- l<ondiging nou 'n aanduiding is dat ,die Herenig<le N asionale Party 'n opportunistiese beleid vir die algemene verkiesing gaan volg wat binne twee jaar moet plaasvind.'' Hy verklaat·
dat die H.N.P.-Ieicrs reeds die ootwinning vir J 9,18 afgeskryf het en nou l<onsentrccr op die verkiesing ,.an 1953.
,NOG XOOlT"
In 'n hoofartikel laat Die Suiderstcm hom as volg uit oor die beleidsveranclcring:
,Nog nooit hct die Gesuiwcr- de Party sedert sy bestaan - en hy moet nie Ye:,,·ar word
Vir
Voetmoeil ikhede raadpleeg 'n deskundi ge
Handge maakte
Voetstu~jiesVol gens Afme tings:
' n Spesiali tei
tJP hy§ical Foot
Ctn~ture
O ranjestrraat 82 KAAIP§ lrAD
On.s Gee nog Steells LEIDING
S .A. G]{ AFSTEEN- EN 1\JIONUM ENTWERKE
(EIESS.) BPK.
Voort:reld,erweg - l\LUTLA.t."'\D
met clie ou Xasionale Party Vall genl. Hertzog nie - 'n beleid neergele en hom daarby be- paal nie. 'n Uitstaande voor- beeld het ons daarvan gedu- rende die oorlog gehad toe hullc as eerste vereiste gestel het. die YCrbreking van die Britse kon- ncksie en die stigting van 'n rcpublikeinse gesagstaat wat op niks minder as 'n militere dUe- tatum· neeq;clwm hct nie. Hulle hcle houding tcenoor die En- gclsspn!kendcs. ondcrsteuners van die oorlog en die soldate, was presies die tcenoorgestelde van wat dit vandag is. Hul het so sterk aan die demokratiese regeringstelsel getwyfel dat dr.
l\{alan die vraag gestel het of die tyd nie aangcbreck het dat dit in hersiening geneem word nie. Vandag gee hulle ,·oor om super-clemokrate te wees."
Ook op die kongres van die Verenigde Party vnn Transvaal hct dr. Malal1 se aankondiging geniepsigc kommentaar uitge- lolc Vera! min. Conrov was bitsig in sy uitlatings ,;·aarin hy verl<laar het dat die H.N.P.
nou ,.republikanisme begra.we het".
W . VOIGT ( Edms. ) lBpk.
Fabrikante van
Kelder- e n Besproeiingsma sjinerie
Bus 10 - HUGENOO'l' (KP.)
fVJIAJIU\A GJENJSK.AIP'
•• !1.
VROEE MORE~IIJllARK
KAAJP'§'fA])
0
IBetallng goslded onmlddelllli wcekliks, maandeliks of
!JOOfl vcrlang
lBetJte heerflende pryee 0
JHJU'INAAR
Eten.aar: GUSTAV RETIEF
EN VAN §Cl8!00R
S)S)
FE~CCJEIL~ll@IID,
99Ulc OHftm w:lt u ,,·narb•Yrz \ir snlwcrhrld c:n kw:Jltfeit lt.t. Olc·U u ,;·yne. Brnndc·
wyn(J en l..ih:eur<" nnn wa: met die ~n·ot..,tf" ~ .. re en moeite '('rmeu~ en verou<:('r is ,·ir u s:rnot.
Allc-enlil< die 131:!->TC: lS ~:ocd gcn~er 'lr 11 - EXC£Ll;IQR J'ROOUl\TE IS
WY~:
Speslanl Soet . . . . . . 2/6
Hoot eo Wit Jerlplko . . 1/9 Roof en Wit ~almscv . 1/9 KoOI eo Wit Mu.lt:idcl 1/8 Soet Port . . . . . . . . 1/8 Fort, Ponlalt. Worcester Hocl< en Speslnlc SJcrrlc 1/7 Gouo SJerrle (Oroog) . . l/6 Ou Bnt!n SJcrrte . . . . 2/3
.. Coc!Wtll.. 4/-
vcrmoutb <Droog eo Soel) 2/U UHOE \\"YNT.:
BoergonJe (P.ool) l/9 Rleollog en Oro~ Wit . . l/6
om m:sTr·:.
11/- 8/6 8/6 S/- 8/- 7/6 7/-
PRYSLYS
Y'V:-'l{ELW'f:"£:
t;rand Spumaole 10/-
Crande Splendore 7/6
lilt A r-.·IIEI\Tl\ E:
Eureka . . 8!6
A.l . . . . 8/-
UOC{:Oe • • • • 7/6
I.Jl(t~l)H.t::
Pcverment . . . . . . . . 71- Kerafe, Van der Hum.
Gemmer en Anyo 6/6 JEN£\Vf:lt.'>:
Oro~. Lemocn eo Suur- Jernoeo 7/6 YOORWAA Hl)E,;:
Vocg bY 20/- per v::t:tljto en 5/- per kissio mot I>Ollols. Hicrdie deposito's word onmldct ... llll< vcrgoec! op onlvnngs vnn lc\i lnlloucrs,. spoorvra$_)' betaald.
E XCJELS][OU WYNl'HAKEH Y
(E<lms.) Rpk
VLAH. TEPLAATS-STASIE (E.A.-\.PLA-.1\JD)
V!R VEITJNGfi EN E!ENDOThl-VERKWPllNGS
W ~xm L~ n~ N»tt~~Ik lr 1r tll!§ tt lli'll 1FJ yo illS }P) Iko
SEOUEM'.i1'1l-GElBOU - liAAPSTAD 'fi1J&-.;;aJtore: lBellvU!e; §t-_-an~ en Wynberg.
GEKLA§SliFISEJERDJE AD VERTJEN§IE§
va:rwtn 0 net nn cUe SJ\At\ t.;L tu!'>~en mens en nap GESOEK;
l>H: 1).11. uct ille :SKAKEJ, lusscu :tdv~rtccrdcr co publici< (lEVl>'iJ>!
0 l..llE o.K vind sy weg ln dulsendc huisgesinne oor die bele laod, waar dit met toewyding gelces word.
Ult Klctn ak~'crs s~ruH. ~root bome . .
Ult b!enHc klein IJeleggi;JgH svruJt groot diwidentle.
0
TA . .IUY.I~ VHt <.JEKL.M;S!FJSEF.ItnE ADVENTENSlliS: uutshou(1cl!kc Kewtls~cwln~s:
(Vcrtowing lluwelik, geboortc, sterfgeval, in memoriam, gelukwen- siog, ens.)' 2d. per woord; rofn!mum 4./· per pla•siog. Vooruitbetartl·
baar. Vir llerllalfn:;s 25 pst. afslag.
Jl.llrH!et!'::u1veJ tcnsles:
Enln~1e p1asmgs (vooruitbcto.albaar): 3d. per ·woord, ::ninimum 6/· per pJasing. Vir 2 tot 26 :q;tereenvolgcndc plasings: 2'hd. per woord, mi·
niwum 5/· p~r plastng. VIr 27 tot 52 agterc~nvo!gendc plasings: 2d.
per v:oord, minimum 4/- per pl~ing. .
Jntel;en;:(·!d op ,JJlc 0.1~." (vcrsli.yn .,,·cel<lfHs): 10/- per jaar o! 5/-vtr 6 maaode.
vooruitbetaalbaa.r. - stuur a.dvcnensiel.lestcHfngs en intekcngcld oa: Ul.I:; o.n ..
t•ostJus 28, St.cllcnJJosch.
GEBOOR'.r£
'PJBK. - Ann Aletta. en Joh:mne~
'n frJs Boetic vir 1.-ouis en Christo op 1 Ol<tobcr in die Lccuwendal-J<rn:~m
inrigting, Ka.apstad. Kaa~ die Gocic Gewer ons iunlgo dank aan Dolcter.
Vir partytjics, resepsic$! dinees,F p:o·
beer die Knupstadse ..-'\ fr1h:nner Ko!hc- huis (KT.I<.). Uit Wandelga·n~;. Groote J'-erJt-g-ebou. Lug: hecrlilc vcrwarm en geselli!: op l<oudstc dag. Qeriefllkc, hoilikc en <loeltrerren<lo <liens.
DOODBERJG
EIE:\TJ)Ol\11\IE
:ElENDOM,,m,- G. en B. PROPER·
'l'IES (PTY.) LTD. (voorhecn P. G.
Groencv~·ald), Stusicwcrg· 51 PARO\V, A fslaers, Huis- en Eicndomsa~;ente.
Teleloon 9·8619.
.t:IENDO:IL\IE. As u eiendomme wJI koop of ve.rkoop, randpleeg VAN RIE·
BEEK 'l'RUST, Posbus 48, Arcad!a-
!:Cbou, Voortrckkerwer;, BELLVILLE.
Telefoon 9-7222. 5607/52.
GE!'IENG
DHA.'ll·, l'AS· en 8\VF.!S\\'ElUl en die oprlb'tlng en lustandhoudlng van rs.brJeks· en ander mnsjloerle word on- deroeem deur GELDENHUYS SJ!: IN·
GENIEURSWERRE. Wyonestraat 13, f>Rrow. D:ens gegrond op 30 jnrur pralt·
tleoe ondervtn<llor;. - Elenaar: D. J.
Geldechuys. Foon 989139.
CERNECKE. - ?aula. eggenote van F.crw. C. Gcrnccl{C van Lndismith, J<aap oorlede nan, die wontng van lla•ar dogte~1 :Mev. Hctlasch, I<.uHsrivi~r. D!c bcgrafnis