et
l' be-
ver- leis- van I ge-
==
not.5)
Minis-
~utraal
tct ons ies en Touens waarin kaner- e !cant c kccr vcrbill- , Nooit
>udicer tjesteit tcit se tg cUce
:.G.
na·ys en ypende ngstel- Jio af- cn hul
>rgnni-
•pc.
siens-
"geen ie min-
~ word temme lerhin- laurdic
te ka- lat dit e O.B.
:e oor- esings- er ons or die
~ vinde partye, : ander :tatver- tct hol to vor- l gaan m van ry nie.
da.a.r- crlang ccr en
lwm
·c wat ander- rbrok- t die :cr en at -jie sfront . So'n
<mag nente,
•ole al, iy Cif•
•m.)
~s
,,
eth
groot
iSlE RIE
1 van van 'ERS
~rder
' die
nitte
Geregt.streer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.
0
5de Jrg. Kaapstad. \\'oensdag. 13 :IIaart 1916. ~0. 16.
rn~II'Tr~IE )])~!ElL W &W
DUTilr§)IL&WW
W@JPlliD IE31EJL§EN~AJMllF
Veldm. Mont gomery, Bribe opperhevelhehher in D u itsland, hct die .Brilsf" kahinet m ccgcdeel dat as die nmtsoene in die Brits-heselte deel van Duitsland W't·der gesnoe i wot·d. dit :o;al hetE'kt>n dai die Duitse Yolk daar m iudet· kos per dar! sal kt·y as wat die inwonf' r s vau dif' Belsenkam p outvang het.
Montgomery het gese dat d ie voed selrantsO Nlf' teen Apl'il moontlik so laag as 700 kalories per dag
~alwees, terwyl d ie
rant~oeneva n die Bel-
~enkamp
onder D uitse h e .... ttw•· o p 1.200 per dag begin e n tot 800 afgeneem het.
tUrmne lHice~ O«Dk OCWlrm~
Geroof
J ohaJn llTJ.e sib Tlll7t g Wi l Aandeel H~
Die
Johamwshur~:=>e~tadst·aad
het hf'sl uit
omdie regerinf!' t<· versoek dat die
lluit~een ltali-
amasc
l-nm~wer·kcwat
deu r die
t't'ge1·in~gekon- fiskeer i:-., aan die stads- raad afgestaan word.
Hienlie voot'!.;tcl
i~aan- gencenl mt>t 'n nH'eTder- bcid van tien stemme.
Sommige van die lcde hct ten stcrl,ste beswaar aangctekcn teen hierdie voorstel. .,on, mMI< ons medepligtig aan die gruwclikstc ool'logsmisdruld
\\ nan.·an ons die OuitS<'rs ge- durcnde die oorlog- be!>lmldig hct. Dit is eenlcr ons plig om die rcgering te vcrsocl< om die gc:.tocldo lmnsslmttc aan hull<'
rc~atige cienaars tcrug te be- sorg." het mnr. P. de l{ock ver- klaar.
:.rnr. Immink. oud-burgemees- tcr. het hicrdic sienswyse ge- stcun. Hy het daarop gewys
dat die raad geen reg- hct op die k1:nsskattc \\at nil' aan llir J>uitsc· rcgering behuort het niP maar :u1n privaat individu(•.
Hy hel verklaar dat dil die raad nnoit gclukkig sal maak nic.
Kommuniste In
Berlyn Gevang
Kort na die aankondiging dat Amcril<a se houdins::- tccnoor Rusland verhard het, berig Sa- pa-Unitcd P1·css dat twaalf Duitsc kommuniste. van wic een 'n bekcndc wyl,sletcr is, dcur die Amerikaanse owcrhe1d in Berlyn in hegtenis genecm is.
Hullc het na bewcring nic ge- nocg ccrbied aan die Gcallicer- dcs bctoon nie. Hullc sou verder gep1·obecr hct om die Duitscrs te intimideer in stryd met die bcvclc van die owerhcid.
Hicrdie inhegtenisnan1c is die cerstc \'an sy soort tydcns die besetting van Duilsland.
§OJLlDATlE WAG OOK{ C[J)JP VOILI(§FRONT
§il:el Geen Belang lru IP mrtytwi§ 11:e
Uh· houding van die ll•r·uggcl<ccrde h<lldaa1 lmn as volA saamg<'\ at \\ ord, ljct !>Olda.tc \\:lt so pas uit 11 ali(\ t<·rugge- J,eer hd, aan 'n ver·tc'ell\\nordiger van I>io O.B. meegedcel:
Hllllc is anti-Snruts, anti-Joo<ls, anti-lcommunisties en anti-Brittanj(·, maar !tulle ,icn uic luurs om hul gewig aan die l<ttnt van 'n \·(fl'(frf'ldl· npposi~ie iil 'n \erl<irsing te \\'eq•
nie.
,A, die npposisiegrocpc nif' wil saam werl• nic, het uns voorlupig gccn belangstelling in die pnlitirl< nie," hct ccn van hu!Jc b<•l<lcmtoon.
Hulle vet·ldaar dat die Jwm- mumstc baic bedrywrg was on- der die soldute in Italie, maar dat dit geen vrug afgewe1·p hot nic. 'n Kommun.:S van vrccmde nasionaliteit. maar 'n l·rywilli- ger in die Unie-leer. wat hulle op ecn pick in Italic locgc;;prcek hct, ts in die middcl va.'l sy toe- spraak van die balkon af in die . water gegooi.
TE\'ERGEEFS
Die soldate \'Oel diep telcur- gestel met die hele politicke tocstand, hinne- sowcl as buites- Jands. Hullc besef dat Rusland
Ver§e
sterke1· 111tgekom het en 'n gro- ter· ge\'aar vi1· die wereld is as wat Duitsland ooit kon wccs.
Hulle vnol dat hulle <Ius tevor- gcefs gc·vcg het. .,As daar more oorlog teen Rusland uitbrecl<, sluit ck onmiddcllik weer aan."
het 'n Afrikaner van die Sesde Di\·isic gc~.
Die "oldatr lean egtcr nic lw- gryp •I aarom die oppo!.bi{'·
groepe in ons land nie saam lean Hlaan tc<'n die ~mutsb<'·
wind nic, hct hy gcsi'·. Hirl'(lit•
\·erdeeldhcid verlam !tulle so dat aile bclangstelling ,.i1· die politi<'l• \·erd\\'yn. .,Ons vocl maar nrt n·rbitterd teen alma!."
Die Osscwabrandwag se bcl<'id
\'an 'n voll\!>ft·ont in plaas van 'n party-stt·yd teen die Smuts- bewind, b di(• bcleid wat die soldaat ondN'SI\ryf. As dr.
HHR lndn~
Eng-eland sc posisie in Tndie word by die dag mecr on- houdbuar.
Dw !ndic;;e le11.:r Xehroc hct aan Engl'land die raad g<!- gee om Hewers die vryhcid \'an Indie tc crl<cn, cerder as om oor 'n jaar gcdv.ing te word nm cit te gee. Hy het gccis dall IndiC onmiddellik sy vryheid moct \'erkrv. .'\.s daar nou tot
'n n:rstandhouding gcltom l<an word, sal daar nog vir Engeland
iets uit die puin te red wces, het sy gcsc.
Studentc het in die strate van Bombaai bctogings gehou en die Union Jack van die goewerneur s<' motor geruk. Hullt- het die nylatL'lg gccis \'an 'n l<aptein van die lndiesc Vry~
heidskcr wat tot sewe jaar tronkstraf veroordeel is.
Etnstige opstotc word verwag as g'C\'Oig van die gebrck aan vocdsel en die hongersnood wat d1·eig.
Op die foto is 'n Indicsc leier en '-rou bcsig om matrosc op tl' sweep tydens die onluste in Bombaai voon·erlede weclc
.'\ialan grootmoedig genocg wil wees om so 'n front tc help tot
~tand bring, i<; daar gecn 1''')'- fcl oor die stcun van die (llld-
~oldate nie, is 1 erl<laar.
Het
CfhHurrchi U 8
N ro u /Be r roHUJ ?
In sy toespraak \'erlede week het Churchill SO\'CCl as crkcn dat die afgelopc oorlog teen Duitsland 'n foul was, en daa1 hot onmiskenbaar spyt oor die vcrnietiging van Duitsland uil sy woordc opgcldink. Hy hct gesc:
.,Verlede ltcer hot ek dit alles sien kom en hardop gerocp.
maar niemand hct notisie g.:- nccm nie. Da.a.rdic oorlog kon vcrmy gewccs hot sondct· om 'u enl•cle sl<oot to sltiet, en Duits- lan(l kon vandng stcrl<, voor·
spoedig en gccct· gcwccs bet, maar ni<'mand \\'Ott lulstor n.ic· en een vir ecn is ons nlmal in dio \·ersl•rikl.ilcc draa!lwlk ge- suig."
Die feit dat Churchill homself in hierdie stadium begin voor- hou as iemand wat die oorloA·
teen Duitsland wou voorkom het, dui moontlil• daarop dat hy 'n stygcndc berou oor die
\'Crnietiging van Duitsland in die aangesig van die Russiesc gevaar by die Westersc \'Olke
\'erwag.
Spuoeuuusoe OoU(
In V.S.Ao
Ondersock hct aan die Jig g-e- bring dat daar ool• 'n buit.-- lantbe spioena,.,ic-t·ing in Ar.w- rilca bcstaan I\ at pong om ln- ligting tr \'C•rl<ry oor di~
atoombnm. ,.Ons het ver ge- noeg gevon1cr met ons onder- sock o:n tc l<an bcwys <lat <laar clemente in hierdic land is wat bcslis inligting soclc \·;aan·an ons militerc owerhcid nie die inligting gcmagtig het nie," hel die voorsitter· van die komitce van ondersocl< na spioenasic- bedrywighedc in Arnct'ika ver- klaar. Hy het die mening uit- gespreek dat daar Amerikaners by die spiocnasie bctrokl<e kan wces, maar dat die inligting daarop dui dat che spioenasie dcur vreemde voll<c gedoen word.
Hughes, voormnlige Austra~
Iiese eerste minister, het ver- klanr dat Rusland vandag in die veiligstc posisie verkeer.
maa1· desondanl<s is sy agente :n aile Iande bedry\\ig. As Rus- land nie gehoor wil gee nic.
moet ons hom plattrek,'' het Hughes gese.
IIDIE~llz~JE~~II~ ({V1E WIEIRS.§ILIE«D
JTU~§IEN IIDIRS.liiE ~llt@JTIE§
l<ommllJln.istiese Partyce
T oeneunende GevaaT
Die hetrckkinge tussen d ie Dr ie
Grott~shet in die afgelopc we('k nog verdet· ver!:ilcg weens die Hussie:)e will ekeu rige op·
trede in l\Iantsjoerye en Persie.
Engeland hct die voorbeeld
>an Amerika gevolg om amp- tclik prates aan tc tcken teen die vcrwydering van nywer- hcidstocrusting in .1\fantsjoeryc.
Die traagheid van die Russiese regering om tc antwoord op die Britse nota wat verduidelik.ing gevra het van sy \'erbreking van die Teheranse vcrdrag ten
opsigtc van Persie (Ira!< l deur t(• kenne te gee dat hy nie voor- n('mcns i<; om al sy troepc uit di<' land terug te trek nie, hct gclri tot 'n t\veedc nota waar- ir. die Britse regcring anndring op ant\voord. Inmiddcls word nog hcwig gespekuleer oor die
wrnslil<h~id \·an 'n miht(:rc \·er- bond tussen Amerika en Enge- land as 'n maatrei:H om .,Rus- siesc agressie" die hoof tc bied, soos voorgestel deur Churchill.
ln ).1oskou was die rcaksie oor die algemeen 'n gcroep om vcrstcrl<ing van die Sowjet se militcrc magte, terwyl in Kana- da besorgdheid uitgespreek word oor die veiligheid van Ka- nada in geval van oorlog, aan-
~csicn da.<u· uraan-bestam!clcel
\·an clil' atoombom g,•vind word. ,,Die waarheid is dut len·
sy irts s::-cdocn word orn Rus- siese agressic stop tc sit, is om;
in die voor!>tc linir," hct l\Ol.
Drew. premirr van Ontano ge- se. Die anrt;;biskop \'an West- minster het die wereldtocst~nc!
besl;ryf as ,gcvaar!iker as voor :\1iinehcn."
Die t'OC(isclposisic in <lie Uni.c is .~o bcuard dat gcnl. Smut.~
t·crlcdc u·rck '11 pcrsooulik(
tclC!Jl'am aan prc8. Tn£man (JC- stuur ltct om krag te ~:crlccn
aan die Unie se versocJ.; om 2S2,000 ton koring.
S~ C!hurtchill
,Dit is sclt<'rlilc nie die he·
vryde EIII'OJll~ wat ons ge\'f'g het om op t<' bou nic". het \Vin-
!.ton C'hur<'hill in 'n toespraal•
aan die \\'l''>hninstcr-lwll<'ge, :\lissouri vcrlclaar. berig Sapa nit .-\ nwrll•a.
,Die Komntnnistiese partye of vyfde kolonnes maal• 'n toc- nemende uitdaging en gevanr vir di<' Chrblclikc bcskawing uit". h<'t hy g-cse.
Churchill het daaraan toe- gevoeg dat die Russe nie oor- Jog begeer· nie, maar dat hulle daarop uit is om soveel oor- logsbuit as moontlik in tc sa-
mel en hul lccrstcllings uit te brei.
.. ·n Skadu het geval oor die toncle wat oniangs deur die Ge- allieerde oorwinnings verlig is.
)licmand weet wat Rusland en sy kommunistiesc organisasies in die nabye tocl<oms van plan is om te doen nic."
Die oorlog lco.n allccn voor- kom word as die Engelsspreken- de vollce 'n blok vorm en broc- dcrlik saamwcrlc. hct hy gcse.
,Ek \'erafsku die gcdngte dat 'n nuwe oorlog onvermydelik is, laat staan nog die gedagte dat dit voor die deur staan."
BLADSY TWEE DIE O.B., WOENSDAG, 13 MAART 1916.
---~------
I
:: : : : : : : : : : : : :=:=:: :: :: : :=:=:=: : : : : : : : : : :
=
= :Geregistrcer ingevolge Wet No. 46 van 1926, soos gewysl&")
Prospektus Nou Beskikb a a
UNliEWINJK1EL§
IS 'N GEVESTIGDE BESIGHEID W AT (I) FINANSIEEL KERNGESOND
IS;
(2 ) BUITENGEWONE GROEI- KRAG BESIT;
(3 ) OOR 'N GROOT RN" GOED VOORBEllliiDE ONTWIKKE- LINGSVELD BESKIK; Ei'i (4·) ORGANISATORIES EN ADMI-
NISTRATffiF TOEGERUS IS OM SY ONTW][KKELINGS- MOONTLIKHEDE TEN VOLLE TE ONTGIN.
UNIEWINKELS BEPERK IS GESTIG OM DIE HELE BEST AANDE BESIG- HEID VAN UNIEWINKELS (KOOP. ) BPK. OOR TE NEEM EN VERDER IDT TE BOU.
LAASGENOEMDE BESIGHEID HET ONLANGS VIR DIE DERDE AGTER- EENVOLGENDE JAAR 'N DIVIDEND VAN 7% PERSENT OP GESTOHTE KAPITAAL UITBETAAL.
Gercgistreerde Aandelekapitaal
£3509000
WAT BESTAA.l'> \JIT
2 30,000 Gewon e Aandele van £1 EJk 12 0,000 Kum ulatiewe Aflosbar e Voor- k eur-Aau dele van £1 Elk, teen 5 P erseut GEWONE AANDELE 2 30 ,000
Aantal opgcnecm deur die ondertekenaars
van die Alcte van Oprigting . . . . . . . . 801 Aantal opgeneem deur lede van Uniewinkels
(Koop.) Bplc. wat versoek hct dat hul aandele in die Kooperasie omgesit moet
word in nandele van die Maatskappy 70,907 Aantal vcrdere gewone aandele wat nou in
die Prospelctus teen pari (20/-pr aan- deel) aan Jede van Uniewinkels (Koop.)
Beperlt anngebied word . . . . . . . . 98,292 Aantal gewone n.a.ndele wat nou in die
Prospel<tus nan nie-lede van Unie- winkels (Koop.) Beperk teen 'n premie van 2/6 (d.w.s. teen 22/6 per aandecl) aangebied word ..
TOTAAAL ..
60,000 230,000
KUMULATIEWE AFLOSBARE VOOR- KEUR-AANDELE TEEN 5 PERSENT
12 0,000
Aantal wat nou in die Prospektus aan die publielc (sowcl Jede as nie-lede van Unicwinkcls (Koop.) Beperk teen pari
(20/· per aandecl) aangebied word . . 60,000 Aantal wat in reserwc gehou word . . . . 60,000 TOTAAL . . .. . . .. 120,000
DIREKSIE:
\1\lnr. D. C. J\IAJ,AN (Voorsitter), Boer en Direkteur van Maatskappye.
Dr. A. J. STALS (Onden:oorsitter), L.V. en Direkteur van Maatskappye.
Dr. N. DIEDERICHS.
Hoofleier van die RDB. en Direkteur van Mnatslmppye.
Mnr. J. DU PISA.'I.TIE.
Algcmene Agent en Direkteur \'an ?-~aatskappye.
Mnr. E. J. GROBBELAAR.
Rustende Sakeman.
Mnr. M. HUTTEN.
Saleem an.
Mnr. I. M. LOMBARD.
Hoofsekretaris van die F.A.K. en Direkteur van Maatskappye.
HOOFBESTUURDER:
Mnr. W. A. PAUW.
SEKJtET ARIS: Mnr. L. S. LOMBARD.
GEREGISTREERDE KA::-;TQOR: Kerkstraat 275 (Posbus 909). PRETORIA.
SENTRALE INKOOPS- EN VOORRAAD- DISTRIDUSIE-1\.ANTOOR:
Hendon-gebou, Pritchardstraat, JO~'>::-l'ESBL'RG.
KOPERS:
Mnr. PAUL JOUBERT (Ma.ns). Mnr. G. H. RAUTENBACH (Dames).
BANRIERS: VOLKSKAS BEPERK.
Sentraalstrant, PRETORIA.
OUDITEURE: ALTMANN EN BRUGMAN, Volksbanlcgebou, Kerkplein, PRETORIA.
PROI\.UREURS: TIM DU TOIT en RORICH, R.S.E.-gebou, Burolaan. PRETORIA.
TAKJBESIGHEDE
0 0PRETORIA
J{ERKSTRAAT 275 en 280 DAl\IES-, MAXS-. KTh"DER-
E~ HUISJIOUDELmE UIT·
RUSTING; KRUID~'Il:ERS-.
YSTER- E..V BREEI{W ARE Bestuurder:
KAAPSTAD
ADDERLEYSTRAAT 37
MA.~S- E.'< SEUNS..
UITRUSTJNG
Bestuurder:
JOHANNESBURG
KERKS'l'RAAT 45
!\fANS· EK SEUNS-
UITRUSTING
Bestmu·der:
Mnr. G. PRINSLOO 1\lnr. BERTIE DE VILLI.l.'.:RS J\fnr. PAUL MINNAAR
o HIERDIE IS NIE 'N PROSPEKTUS OF PUBLYEK OM VIR DIE AA..N"DELE VAN SKHYF NIE.
'N Ul'fNODIGING AAN DIE MAATSKAPPY IN
BENONI
PRINSLAAN 79B
DAl\fES-, 1\lA."'lS-. KINDER- EN HUISHOUDELIKE
UJTRUSTI!'<G
Bestuurder:
Mnr. J. P. DE IU,ERK
VEREENIGING
VOORTREKKERSTR~~T30
DAl\lES-, MANS-, KI:\"DER- EN HUISHOUDELIKE
UITRUSTING
Bestuurder:
Mnr. G. J. STRYDOM
DIE TE
DIE SEI<.RETARIS/BESTUURDE~, UNIEWJNI{ELS BEPERK,
o AANSOEKE OM AANDELE KAN Sl.EGS OP DIE GRONDSLAG VAN DIE VOLLEDIGE PROSPEKTUS ONTV ANG EN BEHANDEl.. WORD.
Waarde Heer, - Stuur my asb. per l<erende pos en sonder cnige verpligting hoegenaamd aan my l<ant, 'n afsl<ri( van die Prospel<tus van Uniewinl<cls Bpk.
o PROSPEKTL'SSE EN AANSOEKVORi\IS IS VERKRYGBAAR van die HOOFKANTOOR
OF ENIGE TAK van die MAATSKAPPY. L>.e••w !~
N.AA:r-1: . . . .. . (Blokletters)
ADRES ...•...
·~====== =2=:=:=========2=2=2::: ::::::::::::::::::;:;::::::::::::::::::::::::::::::::::::;:;:;:::::;::::::: :: =:::
=:
;:;::::::=:::::;:;=========::::::::=::::::::::s:;:::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::::;;:::::::: :::
I 0
Die
~ die ski kornct nnby ~
die ph van
Ba
bie op gclwm vier . . I
!11P \'C'I hyt'C'Illl grootsl 1li<· nf~
Ongcv1 woorch as da word d van di1 is. Di is ingc hoi.'•· gt buit;•np noeg I<
\\Ortl h
ruime Dogter gepas · tafels 1
Genl.
Lydenb woon c liks to In di komdt.
Barberi taal ve:
voormn
aanger~
dC' Viii verrigti diensoet dcur ko Schaget O.B.-wa wagma:
Kaapmt staan h Genl.
hoofkan besiclcn wnarin beleid k
'n De toe die heidS\'Ul
Onc.lct
opgc~l<i•
bC'wegin ,mel sy heids·icl•
gloei cr laal sty Die I<
lleSC' \'\1
gedo{lf • dieptc o die vuu aanwcsi bt·and o.
hittcgla:
die hcle - die Vt Laevcld.
I
Ten parstyd soonlil<e
\'ereis w viering . gewoon • lendes.
Hoofl<·
wat as het lwrt Ossewab o.n daat·
dert Uni de Brits nog net wyl nog problem, armblanl van 200,•
Spr. 111 lik dat di Afrikaan kl'ndes rr Bcwegin!
d.w.s. di(
lS '"n \\•t
opsigte . bc<>I<OU e bclang-e hedc ecr.
(
m
Lr 11
1ppyc.
·ur·
A.
,D- BURG.
~G lT 30
DER- {E
~(
~OS en II\
It ant,
; Bpi<.
m
..:..-.::.-..-. ';/,
J
1.I
.j
J
J i I.
j
~.
J
J
~
\' 1
v
1
'
'J r
J
. ;, I'
. J
DIE O.B., WOENSDAG, 13 MAART 1946. BLADBY DRIE
wm 'ITIHIJEITW§WlUliJIRS. rnrns.&~J])
lL&IEWlEILIID
HW
IID~rrii~{t~ wmrm w ti~lfllllll~~
Die O.B.-saal op Mooiuitsig, die skilderagtige plaas van veld- kornet (oom) Louis de Villier·s naby Nelspruit, was andermaal die plek waar die lmmmando"s van Barberton, Nclspruit en Sa- bie op Saterdag, 23 Feb. byccn- gckom het om Vryheidsdag tc vier. Die opl•orns hot <lie stout- ste verwagtings oortref en die byeenlwms ltan bcslis as die grootste besl•on word wat in die afge\ope jare hier gehou is.
Ongcveer 500 mense was teen- woordig. Dit is merkwaardig as daarmee rckcning gchou word dat hierdie omgewing cen van die ,rooi' kolle in ons land is. Die mooi bcdrag ,·an £Hl is ingesamel en sou aansicnlil;:
hocr gewees bet as daar ,-ir die buitengewone groot opkoms ge- noeg te !wop aangebicd lwn go- word het. Die Bocrcjcug het 'n ruime aandeel genecm. Die Dogters het o.a. die babas op- gepas van moeders wat by die tafels moes werlt.
Genl. Hendrik Neethling van Lydcnburg hct die fees byge- woon en die vergadering kort- lil's toegespreek.
In die afwesigheid van hoof- komdt. Pieter Kritzinger van Barberton (wat pas die hospi- taal verlaat het nadat hy en sy voorman deur naturelle ernstig aangerand is) het lmmdt. Barry de Villiers van Barberton die verrigtinge gelei. Die gods- diensoefening is waargeneem deur komdt. Seef Combrinlt van Schagen (Nelspruit) tcrwyl die O.B.-wag onder aanvoering van wagmajoor De Wet Wiid van Kaapmuiden (Barberton) ge- staan het.
Genl. M. M. Smith van die hoofkantoor in Pretoria het 'n besielendc toespraak gehou waarin hy die O.B. se toekoms- beleid kortliks geskets het.
'n Doodse stilte het geheers toe die faJ;:kels die groot Vry- heidsvuur aangesteek het.
Onderwyl die vlamme aJ hoer opgeskiet hct, het die skarc in beweging gekom. Elkeen het met sy stukkic hout die vry-
heids-ideaal nog vuriger laat
gtoei en sy vlamme nog hoer laat styg.
Die !;:ole van daardie simbo- liese vuur het laat die nag uit- gedo9f en die as het in die nag- diepte onsigbaar geword. M~ar die vuur wat daardeur in elke aanwesige hart aangesteek is, brand onuitblusbaar voort. Die hitteglans daarvan word deur die hele omgewing voortgedra -die Vryheidsvuur brand in die Lae,·eld.
Robertson
Ten spyte daarvan dat dit parstyd is en die Boere se per- soonlike aandag op hul plase vereis word, is die Vryheidsdag- vi.ering op Robertson goed by~
gewoon deur !cdc en belangstel- lendes.
Hoofkomdt. W. R. Laubscher wat as sprelter opgetree het, het kortliks die beleid van die Ossewabrandwag uitecngcsit en o.a daarop' gewys dat daar se- dert Unie, onder hierdie vreem- de Britse Parlemcntere stclsel nog net probleme gcskcp is tcr- wyl nog geen ccn van hierdie probleme opgelos is nie. Die armblankes het b.v. aangcgroci van 200,000 tot 600,000.
Spr. het YOOI-ts oolt verduidc- lik dat die O.B. 'n tuiste bied aan Afrikaans-sowel as Engelsspre- kendes mits diegene ,,·at tot die Beweging toetree Afrikaners is.
d.\\·.s. diegene wat republikeins is en wat Suid-Afrika in aile opsigte as hul enigstc tuiste beskou en wat Suid-Afrika se belange onder aJle omstandig- hede eerste ste! .
Die Berocpsvcrteenwoordi- ging waarvoor die O.B. veg, en wat sal verhoed dat b.v.
'n advokaat 1v1inistcr van Landbou word, maar wat sal sorg dat die vcrskeie berocpe deur 'n persoon uit hu1 eie gclcdere sal behartig word, is heldcr en omvattend deur spr. vcrduideli I<.
Na. a.noop van die toospraak is geleenthcid gegoe vir vrac oor belcidskwessies, en nadat hoof- lwmdt. Laubscher twcc vrac
\·an mnr. A. L. de Jong, wat gcgaan hoi oor die nywerhcids- en ,-cl·Idesingsbeleid van die O.B., tot sy bovrediging beant- woord hct, het mnr. De Jong ycrldaar dat die bcleid van die
o .n .
dio enigsto is wathy
){an n:wolg en versoel< dat hy toe- gelaat word om by die O.B. aan te stuit, aangesien hy nog nie lid van die Boweging is nie.By wyse van verkopings en donasies is 'n bedrag van £20 ingcsamel.
Worcester
Op 27 Februarie het die Wor- cester- en Goudini-lwmmando's gesamentlik Vryheidsdag gc- vier. By die geleentheid het hfltomdt. W. R. Laubscher en hfkomdt. S. P. Botha opgetree.
Die vergadering wat deur so- wat 300 mcnse byge~voon is, is gelci deur hfkomdt. Rennie de Wet. By hicrdie geleentheid is mnr. L. van Niekcrk formeel ingestel as kommandant van die Worccster-lwmmando.
N'a die plegtigheid is daar 'n vrugtcfees gehou.
T zitzikamma
Op 27 Februarie het die kom- mando van Tzitzikamma Vry- hcidsdag hcrdcnk.
Die verrigtinge is geopcn met 'n gebed deur· komdt. 0. J. Ter- blanchc.
Na 'n kor·t welkomswoord deur die kommandant is geurige Jwffie en allerhande lekkernye bedien.
Komdt. Terblanche het ver- slag gelcwcr van die Lacrtrck tc Bloemfontein.
Hfkomdt. Rossouw en veldkt.
Pictc1· Radcmeyer van die Kar- rccdouw-kommanda was ook tenwoordig.
Vcldkornette Susie Rademeyer van die Bocrcjcug het verslag gcgce van die Boerejeuglaertrek tc Bocsmansrivier en gewys op die dissipline in die ka.mp.
Die aand om 9-uur is die Vry- hcidsvuur aangestcck en die laaste dee! van ons program a!- gchandcl.
·n Bedrag van £21-10-6 is in- gesamel, waarvan £3-13-0 deur die Boerejeug onder die bekwa- mc Ieiding van J eugveldlwn1ette Susie Radcmeyer ingesamel is.
Britse Skepe Brand Uit
As gevolg van 'n sabotasie- strooptog in Brittanje, wat blyl,baar daarop gcmik is om Brltse skepe te vernietig en die vervoer in die dol<ke te verlam, hct in die afgelope week brande op 15 Engelse sltepe uitgebreek. Daar is vasgestel dat die sabo- tasie sy o01·sprong het in 'n wydvcrtal<te organisasie dwars- oor Engeland. Die organisasie dck a! die belangrikste Britse hawens in Engeland en Brits- behccrdc hawens in Duitsland.
Vcrmocd word dat die sabo- tasie gcplccg word deur Duit- sers wat die Duitsc skcpe wat in Engclsc hande ge,·al het, wil Yemictig.
Die vliegtuigdraer Victorious en die Queen Elizabeth van 85,000 ton het ook aan brand gcraak, maar dit is geblus.
JVIerweville
Nieteenstaa.nde die wurgende droogte het Mcrwevillc weer vanjaar Amajubadag op 27 Feb.
op plcgtige wyse gevier.
Hoofkomdt. J. Ras hct vcr- slag gegee van die Uniale Laer- trck te Bloemfontein.
Die mooi bedrag van £21 is ingesamel.
Bothaville-Distrik
Die Kommando's van Botha- ville-distrilt het vanjaar Ama- juba-dag op die plaas Excelsior van komdt. en mev. J. van Rensburg herdenlc
Hoofkomdt. H. Claassens het gedurende die middag verslag gedoen van die Laertrekl<ing op Bloemfontein.
Daar is vcrdcr die middag vervcrsinge verkoop.
Gedurende die aand het die aanwesiges Vryheidsdag her- denk soos in die program uit- eengesit.
Joub ertina
Die vcrrigtinge hct om 8.30 n.m. begin op die plaas Louter- water, en is geopen met Skrif- lesing en gebed. Vroccr in die aand is vlcis gcbraai en lcoffic bcdicn.
Om presies 9 n.m. is die vry- heidsvlam aangestcclt.
Die vcrrigtingc is met ·n ge- bed afgesluit.
Ver o Party Wen ..
Un Caledon
!Baie Stem Nie
Die tussenvcrkicsing in Calc- don op 6 :Maart is dcur die Ver- enigde Party gewen met 'n meerderheid van 1<16 stcmmc.
Die uitslag was as volg: G. S. P. Delport (V.P.) L. H. Fick (H.N.P.)
V.P.-meerderheid
4,326 3,880 446 Daar was 37 bedorvve briefies, waarvan 26 nog heeltemaJ blanlt was, en dus daarop dui dat die kiesers weens intimidasie na die stembus gegaan het, dog geen kans gesien het om vir ecn van die twec kandidatc tc stem nic.
Net 87.1 persent van die ldc- sers het gestem, in "t"ergclyldng met 88 perscnt wat in dio alge- mcne vcrltiesing van 19•:1:3 go- stem het. In 1913 was die uit- slag as volg:
H. C. de Wet (V.P.) 4,4.01 J. H. 0. du Plessis
(H.N.P.) 3,289 V.P.-mccrdcrhcid . . 1,112 Daar was hierdic kccr 9,418 kicscrs op die lys tccnoor 8,590 in 19·13 - 'n toename dus van 858. Die aantal stemme uitgc- bring is egter net 51 G mecr as in die algemene verkiesing.
lndcrdaad hot daar 1,242 ldc- sers hie1·dio ltccr buitc stem- ming gcbly, tcrwyl met dio al- gemene \'erkiesing slcgs 900 kicscrs nic hul stem uitgcbt·ing het nic.
Ongeveer 800 kiesers was sol- date binnc die Unic, tcrwyl 30 nog buite die Unie was on dus nic kon stem nic.
V~IR GElD
M~fLAfNI=KCOPPD GHJ IE.D D
IBESO~G · o(Q)IR.WINNDNIG
AAN SMUTS
Die realcsie in Caledon na die nederlaag wat die H.N.P.
daar gely het, is dat die nasionaalgesindes in daard.io ldcs- afdoling die wrange vrugte geplul;: het van dr. l\lalnn sc beloid om te volhard in sy houding om partypolitlelte Yerkiesings te veg en die aangebode hulp van mede-Afrilcaners soos O.B.- Iede teen tlie Smutsregering te wcicr.
In 'n vorige uitgawc van Die O.B. is verldaar dat die H.N.P.-belci<l bots met die verkicsingspralctyk. Die uitslag bevestig hienlie waarheid.
Die beleid wat die H.N.P.-, Ieiding in Caledon konsekwent gehandhaar het, was om O.B.- lede te ignorcer en te konsen- treer op Engelse stemme. Van O.B.-lcant is daarop gewys dat dit ongesond is om mensc wat deur en deur nasionaal is, to laat linl;:s Hl en <lie tocvallige griewe van imperialistiesgesiu- des te troetel. Die gevolg was dan ook dat die H.N.P.-kandi- daat nic aileen die stemme van 'n groot aantal O.B.-lede ver- beur het nie, maar dat hy die daadwerldike hulp en morele ondersterming van aile O.B.-lede ontbecr hct.
Die vans~lfsprekende gevolg van hierdie beleid was dan ook 'n nederlaag vir die H.N.P.- kandidaat.
DIE WARE GEVOEL Allerwco word gevoel dat die uitslag va~ die verldcsing tlic die ware gcvool van die ldesers van Ca!edon vcrtollc nic. Calc- don is boslis ontcvrede met die Smutsrcgcdng, maar Caledon is beslis ewe ontevredc oor die vcr- brold;:c.lingsbeleid van <lie H.N.P.-lciding. Daar is net een manier om die anti-Smutsgevoel in Caledon to registreer, en dit is om 'n berocp te <loen nie op pat·ty-lojalitcite nie, maar op die gcvoel van ,-olkstrou deur ondorstcuning te vra nie vir 'n partyl;:andidaat nic, maar vir 'n volltsl;:andidaat. Dit ly geen twyfel nio .dat as mnr. L. H. Fiel;:, 'n bekende plaaslil;:e boe- rolcier, 'n beroep op sy volks- genote gedoen het instede van sy partygenote, hy die paal sou
gebaal bet.
'n Egte Suid-A f rilcaanse
Produk
• 0
Kry ilit by n Handela.ar of Apteker
Die hoop word in die kies- afdeling uitgespreek dat die uit- slag van hierdic tussenverlde- sing 'n lcs sal wccs vir die alge- mene verkiesing in 1918, nl. dat volkskandidate eerder as party- kandidatc opgcstcl moct word.
Onderdruktes Word Gelowig
In 'n vorige uitgawc van Die O.B. het 'n berig vcrskyn oor die verslag van 'n Katolieke geestelike in The Southern Cross, wat die mcning uitsprcek dat twee-derdes van die Rus- siese volk ,nie in God glo nie".
Dit moet lees ,nou in God glo".
Hy verldaar dat die oorlog Ruslan(l se amptelilce belcid om die godsdiens uit te delg, heel- temal in die war gost11ur hot.
Ondani(S die ,vasberade po- ging" van die staat om die hele godsdienstigc gevoel van die volk uit te roei, het die oorlogs- ervarings 'n merkwaardigc tc- rugkeer tot die godsdicns be- werkstellig. Die 'meerderheid van die Russc het weer gelowig geword, wat ook tot 'n deel toe- geskryf moct word aan die in- vlocd wat ouers in die gehelm op hul kinders uitgeocfcn het.
Die posisic is vandag so dat die strafbepalings wat voorheen toegepas is vir geloof in God, nou grotendeels l<ragteloos is.
A.A.."''JDEELHOUERS, ADVERTEER U Fffil\IAS
Bnndcl&uavme: INTERN4BIONALEI ROPERS (ED~Il!.) Rl'K • Posbus l31SO - - - - -- - li.AAI'STAD
I
BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 13 MAART 1946.
DIE OB. WOENSDAG., MAART ,. . ..
1 Sp'rt K((})m flee L({)umft!
IHI«»eve~e! Cm~tedkm~ Nog o o, ... p,.,.
D<. J. A . ...w.
digings teen Sowjet-Rusland maak nie, maar dat hy in die toenemende Bolsjewisering van Europa 'n ,.uitdaging en gevaar vir die Christelike beskawing"
sien. Dat hierdic gcvaar aaldig aktueel is, sal niemand wat nie 'n kommunis is, ontken nie. 'n Bz·its.e Konserwatiewe tydskrif soos die Review ot Wo1·ld Af- fcti1·s van 31 Januarie l.l. loop dan ook oor daarvan. Nog Churchill. nog hierdie tydskrif egter is oorspronklik in hul ,.vrees vir die Christelikc be- skawing'' nie. Reeds la.i"lk ge- lede het vera! twee manne on- ophoudelik teen die Bolsjewis- tiese gevaar gewaarsku. Veel het hierdie twee manne ook op- geoffcr om hierdie gevaar te l<eer. Gehelp deur Churchill en Roosevelt het die Bolsjewistiese Rusland daarin geslaag om nie aileen hierdie twec stryders en bolwerkc teen die Kommunisme nie maar ook hul Iande en nog vee! meer te vernietig. Die na- me van hierdie twee manne is Adolf Hitler en Benito Musso- lini.
As die uitslag van die tussenverkiesing in Caledon nog nie genoegsaam bewys dat die partypolitiek geen oorwinning vir die Afl'ikancrvolk waarborg nie, sal woorde dit nog minder kan doen.
In oorccnstemming met sy beleid van l)arty-isolasie en negcring van nasionaalgesindes wat nie binne sy party wil inl•ruip nie, het dr. Malan en sy ganle beroepspolitici die stryd in Caledon O[l cic l<ragte aangcdud. In gunstiger omstandighede kan hy nie hoop om 'n verkiesing te vcg nie. Die Smutsbewind het uitgeskud gestaan voor die volk met niks om sy wankelende lendes op tc bcur nie as 'n oorlog wat hy tevergeefs gevcg het en waarin hy 'n Josef Stalin in die pick van 'n Adolf Hitler help stel het. Selfs sy eie soldate het teen hom gedraai.
Alma! is ontevrcde met die regering. Die grootste aantal ontevr·cdenes was egter nie binne die geledere van die H.N.P. nic.
Dit is mense wat aan geen party behoort nie of wat <leur die H.N.P.-Jeiding op 15 Junic ,·erlede jaar uitgesi<Op is.
SUITE STEl\DUNG
Hierdie mense sou met geesdrif gestem en gcwerk het indien daar 'n volksfront gevorm was wat 'n volksaanslag op die Smuts- party kon ma.alc in plaas van 'n skamele party-aanval. Maar omdat dr. :vralan die volksopposisie in verdeeldheid hou deur sy koppige eis dat alma! ccrs ,·oor die H.:'I!.P.-priester moet kom bicg dat hulle ver·keerd was - terwyl bulle nog steeds glo hulle is reg - neem honuerde goeic Afrikaners 'n afs;ydige houding in ten opsigte ,·an 'n blote par·tykragmeting. Dit geld daardie groot groep Afrikaners wat aan geen organisasie behoort nie as gevolg van die getwis in die anti-Smutsgeledere, sowel as die O.B.-lede en teruggckcerdc soldate, soos ook blyk uit 'n bcrig elders in hierdie uitgawe. Die soldaat kan vandag nie begryp waa1·om da::tr nie samewet·Jdng tussen tlie opposisiegroepe is nie, en omda.t huile gecn heil in die verbrokl•cling sien nie, bly hulle eenvoudig buite stemming.
Dit vcrl<laar dan ook waarom daar in hierdie tussenverkiesing 1,242 ldesers buite stemming gebly het teenoor slcgs 900 in die algemene verl<icsing - ondanks die feit dat 'n tussenverkiesing 'weens die groot Iwnsentrasie van l<ragte altyd 'o. baie hoer pel'- sentasie stemme trek as 'n algemene verkiesing. Die Burger hct dan ook gckonstateer dat ,.die tussenvcrkiesing in Caledon was die allcrdrukste in die afgelope jare, so nie heeltemal die drukste nie". Die Suiderstem het dit beaam.
l\laar ondanl<s hierdie drul<te het 1,242 Jdesers buitc stem- ming gebly, wat 'n gt·oter pcrscnta.sie is as wat in 1943 ni<' gestcm het nie.
DIE REGTE \VAPE:-J
As daar nog mense so blind was om te glo dat 'n gei'soleerde party - en boweal nog 'n party wat die vurigste nasionalistc uitskop en ,·erdryf net omdat hulle nie wil ophou om ook lid van 'n ander nasionalc organisasie te wees nie - die beste wapen is om die Smutsbewind om,·er te gooi. behoort die uitslag in Calc- don hul oe nou oop te maak.
Daar bcstaan gccn twyfel nie dat 'n volksfront waarin all<' Ollposisie-gt·ocpe en Jlie-par~·Iedc lion saamwed• vir gemeensl•ap- lil•e voll•slmndidatc, genocg stemme kan trel• om die Smuts- bewind omvet· to '''el'(l. Die morele uitwerking van so 'n vcrcni- ging van l;:ragte aUeen is al voldoende om die deurslag te gee.
Calcdon hot bewys <lat (lie bcste wapen vir <lie Afrikancrstryd nle 'n politiclte )>al'ty op Britse model is nie, maar 'n voll,sfront soos Bloemfontein se Afrilmners bewys hot in hul str·yd om 'n Afrilman~o sl:adsraall waaraan aile Afril;:aners deelneem en nie net part.y-uitvcrlwrenes nie, en daarom ook jaar na jaar die oor- winning behaal.
Hoevecl Caledons moet daar nog plaasvind voordat dr. Malan die O.B. se aanbod tot sam ewer king aanvaar?
Kiip
Na bcrig word sal daar op 'n Italiaanse slagveld 'n reuse- Christus-bccld aangebring word as gedenl;:teken ter gedagtenis aan die Geallicerde soldate wat daar gesneuwP.! het. Die beeld sal glo 500 voet hoog wees. Die monwnent moet natuurlil• die hoe motiewe waarmce die oorlog gevoer sou \\'CCS, simboliseer.
Die oorlog is gevoer om behoud van die menslike vryhcid, so is ges(i. Jn die pt·aktylt het dit die vryheid aan Russi<'SC soldat<' versl,af om, volgcns 'n Bclgiese koerant, 75 persent van die Duit!><"
vrouc in Oos-Duitsland te ontcer. Dit is ook gevoer om die mens ,vry te maak van gebrek". In die praktyk het dit mecgebring dat die hele Europa in die Idoue van 'n ongekende hongcrsnood is en clat geen ldnd in Duitsland onder twee jaar die Em·opCf';C winter sal oorlewe nie omdat daar 'n doelbewuste beleid gevolg en aangelwn<lit~ is om die Duitscrs slegs soveel voedsel to gee
as wat vir die Geallieenle vei!igheid noodsaaldik is.
Daar is ook geveg om die wereld ,vry te maak van agrcssic en onderdrulddng". Die uitslag was dat die hele Sentraal-Europa onder 'n l<ommunistiese diktatuur staan en dat die Britse minis1ct·
van buitclandse sal<c 'n weelc of wat gelcde dit no<lig g<'ar; he!
om die ,wens" uit te sprcek dat Turl;:ye sy selfstandigheid sal bchou! En die oud-p1·emier van Engeland, 'Winston Churchill, tnO(':.
verledc wecl;: 'n beroep op 'n Brits-Ameril;;aanse bondgenoutslmp docn om !lie Christendom teen kommunistiese ag,-essie te besl•et·m!
Die praktyl< weer·Imats dus niks van die vrome Christcn- moliewe waarvoor die Geallieerde soldate gesneuwel het nie, want die liefde wal Christus gepreek het, ontbreek geheel en al. )lot:
sal daar maar 'n Christus van lwue klip omhoog gewentel word om die verstccndc ideale tc simboliseer van manne wat 'n vrugtc- lose dood gesterf het - en om die liroon te span op al die gods- Jasterlikhede wat die oorlogspropaganda te voorsliyn geroep het.
~
. ' .
Gedur·ende die afgelope weel' is die gapcnde ldoo£ tussen die bondgenute van gister met ,-er·snelde tempo diepct· en breer gc- gruwc. Bcrigtc uit aile wer·elddele is voorwaar baie somber. Hif't'- volgens hct l\Ioslmu besluit om sy troepe in Noord-lt'an aan tc hou ool•. n:i die datum waartoe tussen die Drie Gt·otcs oorccngclwm is; in Oos-Duitsland is l\Ioskou besig om 'n 1\ommunisticse dil•- tat-uut· te vestig; teenoor Trii:ist wot·d Suid-Slawicse t •·ocp<' wat tleur l\'losl<ou bchcer wot·d, saamgctrel<; op Turl<ye ocfen l\'losl•ou groot drul< uit waarby o.m. die Dardanelle g·enoem word; uit die Vei'I'C Oostc word Amcrilm.ans-Russiese militet·o insidentc sowcl as die beslmldiging van Russiese plundering in Mantsjoe~·ye openbaar gcmaal•; oor Russieso spioena.sie in Angel-Sal,siesc lando word allerlci ,;cnsasionclo berigte die wereld ingcstuur. Hiet·dic l:iOtni>OI'C
bccld van wantroue en agterdog tussen die ,wapenbroeders" van gister wor·d aaliliger gemaak deur heftige ::\oloslmuse aanvalle op Brittanje, 'n nuwe Amerikaansc beleid ,.plus 'n bictjie cl<stra lu·ag en opcnhar·tighcid" teenoor l\Ioskou en eindelil{ 'n Jlaar opsien- barenuc toesparl<e van Churchill in die V.S.A.
Daar is nog mense wat in die gcwese Britse premier 'n soort van ,.alwyse staatsman" sien wat sy land deur die grootsle krisis in sy geskiedenis geloods het. Vir andere is Churchill nog die opportunis van \'eertig jaar gelede toe hy om partypolitieke redes die Chinese arbeid op die Witwatersrand uitgebuit het en meteens minder kapitalisties en meer humaniter as die gees- verwante Konserwaticwe vrien- de geposeer het. Hulle is ge- rced om Churchill se oorlogs- vCl'dicnstclikheid te erken, maar hulle kwalifiseer dit met die bcwcring dat die Britse premier in die donker jaar 1910 reeds in die geheim Yersel<er was dat die V.S.A. en waarskynlik ook Rusland sy bondgenote in die volgende jaar· sou wees.
CHURCHILL EN DIE RUSLAND VAN' DIE
O'ORLOGSJ ARE Tcenoor die Rusland \'an die oorlogsjarc het pr·emier Chur- chill 'n gans ander taal gepraat as tccnoor die Rusiand \'an v66r en nfl die laaste Wereldoorlog.
Dit sal nog onthou word hoe hy meermale besoel< aan Moskou afgele hct, hoe hy saam met Stalin clikwels glasies geklink hct en altyd van dankbaarheid,
\'leitaal en hoflikheidsbetui- gings teenoor die Russiese bondgcnoot oorgeloop het. Nog vez·Iede jaar het hy na afloop van die Krim-Jmnfcrensie hom in die Britse Laez·huis as volg oor die Russe uitgelaat: ,Die indt·uk wat ek van die Krim en van al my ander kontakte te- ruggebring het, is dat maar- sltalk Stalin en die Sowjetleiers in eerbare vriendskap en gelyk- heid met die Westerse demo- l<rasiee wil lewe. Ek voel ook dat hulle mannc van hul woord is. El' wect \'an gcen regering wal sy \'Crpligtings, selfs tot sy eie skade, mecr solied nakom as die Sowjet-rcgering nie. Ek wcicr \'Olstrcl< om 'n bespre- king van die Russiese goeie trou tc begin. Dit is hee!temal duidclil' dal hierdic sake die hele toekoms van die wereld raak." Aldus premier Chur- chill oor sy Russiese hondge- nool toe die Duits-Japanse vy- ande nog nie finaal verslaan was nie en tenspyte van alles wat hy voor· die oorlog oor die Bolsjewistiese Rusland gesln·yf en gcse l1et.
RUSLAND VAN VANDAG Hocwcl Churchill vandag in die politiclw wocstyn verkee1·, cira hy as Icier van Sy Majes- tcitse Opposisic en vera! as ge- wcse premier tog 'n sekere mate \'an gewig in die huidige ir.ternasionalc politick. Die ge- wcldigc puhlisiteil wat sy jong- ste toespral'e in die Angel-Sak- sicse propaganda geniet. is dan ook op\'allend.
Teenoor :.\'Ioslwu praat die ge\\'ese Britsc premier vandag 'n gans ander· taal as gcdurcnde die oorlog. Met verwysing na
die Russiese druk op Turkye en die lwmmunisering van die Russicsc bescttingsgcbicd in Duitsland het hy gcsc: ,.Tot watter gevolgtrekking 'n mens ook kan geraal< op grond van hierdie feitc - en dit is feite - is dit sekerlik nie die bevry- de Europa wat ons gcveg hct om op te bou nie. Behalwe in die Britse Statebond en die Ver- enigde State, waar die kommu- nisme nog in sy kindersl<oenc is, maak Kommnnistiesc Pa1·tyc of vyjdc kolonncs 'n toencmen- de 1~itdag·ing en gevaar 1)i?' clir:
Christelikc beskawing nit." Op 'n ander plek se hy: .,Ek glo nie clat Rusland oorlog begeer nie. vVat hy begeer, is om·logs- buit en onbepaalde uitbrciding
van sy mag en leerstellings.'J Volgens hierdie paar grepies uit die jongste redevocring van Churchill is dit duidelik dat hy nie aileen baie ernstigc beskul-
As Churchill vandag soos 'n Pilatus van ouds sy hande in onsl<uld wil was, dan openbaar hy 'n geweldige minagting vir die menslike geheue en vir nug- ter-denkende mense. As Chur- chill vandag die Poolse rege- ring daarvan beskuldig dat hy ,.geweldige en onregverdige in- brcul' op Duitsland" pleeg, dan
\-\'eet ell<e mens wat nog nie sy geheue verloor het nie, dat dit juis die destydse Britse premier was wat groot Duitse gebiede aan Pole ,.toegestaan" het as vergoeding vir Oos-Pole wat deur die Russe ingepalm is. As Churchill verder vaag-weg be- weer dat hy dit alles sien Jwm en hardop geroep, maar nie- mand daarva.n notisie geneem
(Vervolg op bls. 5. l<Ol. 3)
Ons Konunandant- Generaal DR. }. F. }. VA. N RENSBURG
Spreeh Openbar~ Vergaderings toe op die volgende plekke:
CALEDON
16 Maa rt, om 8 n.m., Blommcskuur
(Blaasorl<es tree op)
STELLENBOSCH
23 Maart, om 8 u.m., Stadsaal
(Blaasorkes tree op)
Dit word venvag dat Offisiere en Brandwagte genoemde vergadering sal b)'"woon.
VRIENDE EN BELANGSTELLENDES HARTLIK WELKOl\L
&mmjp)rt<ennlk:~
@\liDo~rn:~ITlllTilfl~~~~nrm~
In opdrag van dio GebieiJsleier ua samesprcldng met Hoof- generaal H. L. Neeth.ling en Gouemal J. P. S. I~ossouw, luy aile offisiere tot by lwl'JlOl'alc(s) va.n Iloofkommandantslmp F2a hiermee opdrag om op Saterdag, 23 l\faart, om 3.30 n.m. to l'.TYJLSTROOI\I te rappol't<'et·, asool' sodanige brandwagte wat op een of antler manicr gewillig is om te help met die organisasie.
U sal daar hoo.- waar JH·esies die vergadering is.
U teenwoordighei.d is dringend noodsaal<lil•. aangesien belang- rike sake besprccl< sal word.
Daar gaan ool;: dlrel,te opdrag uit van GE"neraal Rossouw self aan all~ offisiere.
Ell;:e offisier en onderoffisicr wat hierdie l<ennisgewing kry, word \'ersoek om dit verde1· bel<end te stcl binne in die Gebied van FZa, ou Rooflwmma.ndantsl•ap F2a (llooflwmmandant H. W. S. Loubser).
l ll li 1
\'
lt 0
p h od v
r
11
g s k v
s
\\ 'r
....
d
t:
h b
=
19 be
he:
'
die
VI'•
nit
t ..
i"'!r?P"ir "' .--
~E£1!91~M· -= -,.. ... - - - · :-- ...
jet-Rusland hy in dtc senng ,·an
·en gevam
>eslcawing·•
tnat· aaldig nd wnt nic ten nie. 'n
•c tydsl<rif Wm·ld Af-
·ie 1.1. loop Yan. Nog le tydsltrif
k In hul
stelike be·
s lank ge- mannc on- Bolsjevv'is-
·sl<u. Veel ne ook op-
gcvaar te hurchill en sjcWisticse . ag om nie trydcrs en mmunisme tde en nog g. Die na-
manne is ito Musso-
1g soos 'n hande in
1 openbaar agting ''ir
·n Vir nug- As Chur- olsc rcge- lig dat hy
•erdige in- plccg, dan nog nic sy ic, dat dit se prcmiet·
>c gebicd<' n" hct as Pole wat 11m is. As g-wcg be-
sien l<om naar nic- e gcnecm
kol. 3)
G
~
lELKOJ.\L
·~
ll't lluuf- lu·y aJI<' leap Ji"2u n.m. t('
I' wat op
;anha.'>i!'.
u b(")ang-
'uuw !>elf
1ing luy,
t•hit•tl V!UI
II. W. :-;.
'
~
J
I
•
j
l
•
~
I
~~
t
DIE O.B., \\"OE:-.ISDAG, 13 :MAART 1946. BLADSY v:n?
---~·---·
Uit Die Week se Nuus
TE :m~ KORIXG. Die _<\merikaanse minister van land- bou. Clinton Anderson, het Yer- klaar dat die V.S.A. gcdurende 1946 op sy meeste nie mecr as 12,000,000 ton koring kan uit- voer nie. Dit is 8,000,000 ton
.koring mintier as wat nodig is
om die hanger massas in Euro- pa en andcr Iunde tc voed. Dit .hct tans onmoonUik gew01·d om
<lie hongersnood te kec•·, hct hy verklaar.
'n Beamptc van die Voedsel- raad in Ameril<a hct die me- ning uitgespreek dat weens die geweldige tckort aan Yoedsel en skaarste aan koring, Suid-Afri- ka moontlik nie sy gcvraagde
·,·oorraad sal kan kry nie .
ltAMPOKKERS IX 1\AAP-
;::\TAD. - In die afgelope week was Kaapstad die mikpunt ,-an 'n gewapende bcndc naturclle wat opgetree het soortgclyk aan die gcvallc wat in die afgelope tyd aan die Rand voorgclwm het. Die rampokkcrs hct gcpt·o- bcer om die poskantoor by
Polit.ieke
SHagoffers van J>n
IPcalff~ybewind
J.P. fl. VA~ HEERDE~.
Geintt•rnccr OJ> 21 November 1942 en ontslaan op 11 Dost'm- ber 1948.
,.El< sal my m<'dc-Afril<ancr help en bcsl<erm, hom nooit in die stryd vcrlaat of aan die vreemtlcling of '':\'and uitlcwer nie".
Crawford en 'n aantul winl<cls te beroof. Toe twec naturelle- konstabels op h111le aflwm, het die inbrekers op hulle gesldet.
Hulle het ook die nagwag on- det· die lood gesteek. Toe 'n her- stelmotor van die munisipaliteit op hulle afkom, het di~ rowers blyl<baar gedink dat <lit die po- lisic is, en het die hasepad gc- l<ies.
SEWE BENDES GEVANG.
- Sewc bcndes, bestaande uit vyf blanl<cs, dric Indicrs, der- tien natut·clle en ecn ltleurling.
is deur die polisic van Joha!mes- burg opgcspoor en gcarresteer. Hierdic bendes het die Randse ::;tede gcdurendc die afgelope wckc op horings gehad met hul inbrake en roof. Die blankes sou die gesteelde goed in ont- vangs geneem het.
BEXDE OOR S~~~XSE
(iREl'ls.- ·n Groep gewapende manne wat beskryf word as Kommuniste. het die Spaanse g-rcns oorgesteel< vanuit Frank- rylc Die manne was voorsien van masjicngewct·c. pistole, bommc, radiostelle en gcnocg
\'itamincpille vir sewe dae.
BRIT VERKLAP GEHEIM.
Die Britse geleerde, dr. May, wat gedurende die oorlog bcsig was met navorsingswerk oor die atoombom, is gearresteer en voor die hof gcdaag omdat, na bcwecr word, hy die geheimc aan vyandsonderdane verklap het. Hy was gedurende die oar- log werksaam in Kanada. Geen getuienis is afgent'cm nic en die saal< is uitgestel.
DOGTER 200 UUH BEWU:S- TELOOS: l\Iarion Butler, die 1:l-jarige dogter wat op Sondag.
::!l Februarie, in 'n ernstige toe- stand in 'n motor in Kamps- baal aangctref is na 'n moord- aanslag waartn 'n Yrou gedood is. het haar bcwussyn hcrwin nadat sy meer as 200 uur· be- wusteloos was. Die lyk ,-an maj. Butler, wa.t verdenk word van die moord, is intussen ge- vind waar hy van 'n krans af- gespring het. Hy was in die o01·1og opgclei om wagte van die vyand tc vermoor.
Sl\lUTS NA T.ONDEN: Daar word verwag dat vcldm. Smuts teen die einde van April in Lon- dcn sal aankom vir samesprc-
::::::::;se:s;t·,... J;; . - ,..
~ ~ Q&
9 .~
Ci ;:,
~~ ~.§
L ~ IZh A
~ ~
cf~ ~~
~ ~
~&
~ ~
--- ---
kings met die ccrstc mimsters van die dominium::;. Die datum van die vcrtt·ek uit Pretoria is nog nie bepaal nic aangc:;•cn dit nou saamhang met dtc \'re- deskonferensie in Pary::~ wat op 1 Mci begin.
Brandwagte let oo . wie u Vriende -hulle adverteer in u blad !
W. Voigt (Edms.) Bpk. A.V.B.O.B
is~
\'.S.A. BE::>OHG OOR HON- GERSNOOD: Vit· die ccrstc l<eer het die Amcrtkaansc dcpa.rtc- ment van bUJtclandsc sal<c cr- kcn dat hy groot politicke be- lang heg aan die voorsiening van !wring in die hongcrlydende Europa. Die crkcnning is ge- doen deur die Ameril<aanse mi- nister van landbou. .,Kos en politick !.s nou nun mcltaal' ver- bondc", hct hy gcsc.
Fabrik.ante van
Kelder- en Besproeiingsmasjinerie
Bus 10 - HUGENOOT, K.P.
Lyltbesorgen, Gmfsteenmakero BegrafDlBversekeraara
ORJ.ANOO-U ITUI\RSTIN GS: As gevolg van naturt'llc-onlus- te in die Ol'ltuHlo-lolmsic in Jo- hanne!>bua·g V(ll'l('(lt• W!'Cic, is cen nahu·ellrlwnslabcl r;conotl en ticn andN b!'sccr. St•stig natu- rell{'-lwnslnbcls mocs slmiling
!>OCI< teen tlit• nam·allt' van dui- sendc naturellc. i\lccr as 200
lwn ... tabeb mot'., hulle tc hulp
snel. Dit• oprocr \\ a.o; ru, gevolg van die \Crbod dat die naturellc nic !ol<crms in hicrdie omgewing mag oprig nit'.
LE!\'1!\'G AAN EXGEL.-u'\D: Kanada hct 'n lening van £281 miljoen aan Engcland toegese om die Br·itse rcgcring in staat te stel om homself te herstel van die verlicsc wat hy weens die oorlog gely het. Dil is tc- rugbctaalbaar oor 'n tydperl<
van 50 jaar.
Sl'l'T KOl\1 TE LAA1' (Vervolg van bls . .J, kol. :1) hct nie en dat .. do.'lrdie oorlog ,·oorkom lwn gewce::; het so:!- der om enkelc skoot tc skiet, en Duit~land kon van<lag sterk, voorspoedig en g·~ii~r g.~wc~a
hct, maar nicmand \\'Oll luistct·
nie en ccn vir ec:1 is ons ahnal in die ,·erskril<lll<stc draual<oll< 1 ingesuig," dan wonder 'n 111ens · of hy ooit van Britsc wnarborgr aan Pole, \'an Htllcr se \'rcdcs- aanbiedingc m lH:Hl en 19•10 en van Rudolf Hl'SS se sendmg na Engelanc! gchoor ht:'t.
Spyt en jammer is goeie dinge maar ongclukkig lwm hulle dikwcls tc luat. Dit wns glo ook die ondcrnnding van Pilatus. Maar Churchill sien nog in 'n he~te Amcrikaans- Britse bondgcnootsl<ap hoop vir die toclwms. 'n Volgende kcer mccr oor so 'n ongelyke bondgenootskap en sy implika- sies.
Bloemfontein - Pretoria 180 Takke
§KOJENE VHIR BJRANDWAGTJE ~
\'ROUENS
Bruin veter. Chroom-so!e . . . . Bruin Loopskoenc. ,·ctcr, ,-anaf :\B.NS
2~:;r.
2ii
Bwin Stewe! vir Kamaste . . . . . . . . . . t.>
Bruin Skoene, van . . . . . . 29 6, 33 - tot 16 SI\OENE Ol' SIG PER POS TEEX
1/- PER BESTELLDrG. Slayf aun:
DE BRUYl\1 SE POSRESTELLii\JGS
(ED:\IS.) EEPEHI(
A..'\ORIESSTRAAT 190 (Langs Wesleyaanse Kcrk)
PRETORIA
PRES~DENT MOTORS
BEPEHK
vra:
~ii~s W alnuallrog ! !
of
l\1oentlike Kapitaal-Approslaslo dew· Oewono Aantleleof
Gowaarborgde 5 pst. Dlwldcnd dcur Prefcrente Aandck 0300.000 Gewone Aande!e, 5/- elk . . . . . . 25.000 Akkumulatiewc Prefcrcnte, L1 elk Huidige Geoutoriscerde Kapitaal ..
Reeds Uitgegee 46,000 Gcwonc . . . . . . . .
({il~etn
KONTitOLE ! ! !SPE:SL<\LE STE:\ffiEGTE! ! !
£75,000 25,000 100,000 11.500
Agente vir <fflncral Motors - CHEVROLET, BUICK.
ens., te Bloemhof on Schwcizer-Reneke. Ander dorpe volg binnekort. - Oespcsiatiscorde Tweedehand!>e Handel in Johannesburg.
Direksio: Dr. Pbil J. Botma, Best. Dil·.; Ben. J, Pienaar.
Voors.; Rylc Nagel on Adv. D. F. du '£oit.
Doen aansoek by:
DIE SEI\RETARIS - Bos 7688 - JOHANNESBURG.
Die aeleentheid waaroo u Gewaa hct
ONDERSTEUN ONS ADVERTEERDERS
@IRS:© m rnJEITJIE IJ<S:
BELEGGINGSMAATSKAPPY BETROKKE BY DIE VLEIS- EN PRODUKTE-HANDEL EN DIE VEE-NYWERHEID
D!re1,tezlre: Prof. L. J. du Plessis, M.A., M.Econ., LL.B., C. C. Kriel, A. Bickel, A. C. Lombard, Gerard Bek.ker, L.V., Gordon Tomlinson, Sy edele N. C. Havenga, S. P. Bekker, P. J. du Plessis, Jnr., J. J. Ackermann, C. 1\files Warren, L.V.
Hoofbestuurder: P. J. Kruger.
KAPITAAL:
4,000 Gewone £25-aandele 150,000 Gewone £1-aandele
£100,000
£150,000
£250,000
Dle 4,000 gewone aandele van £25 elk is reeds ten voile deur die produsentc- en verbruikers- publiek opgeneem.
1:50,000 GE\VONE AANDELE VAN £1 ELK WORD NOU AANGEBIED . 1943
1944
1944 Diwidend 4%
1945 Diwidend 6%
(Omset van flliale Vir die afgelope jaar oortref £1,000,000)
DIE MAATBKAPPY BE AANDELE WORD NIE OP DIE BEURB GEKWOTEBB NIB.
ASOKOR bied veilige beleggingsmoontlikhede aan, omdat die maatskappy hom slegs met die handel in lcwcns-noodsaaklikhede bemoei, en wei op 'n non-spekulatiewe basis.
Verk:ry die prospoktua en ander 'nligting t:>y:
DIE SEKHETAIUS, Asokor Beperk, Posbus 402, Bloemfontein
Savrae kan ook gcrlt; word nan die Van Riebeeclc Trust Mpy. llepcrl<, Security-Gebou, IIanpstad
BLADSY SES
'I'AJUE!r VDit OEKL..~SSIFISEEB.DE.
ADVXBTE..~SlES
Bu.l4boodellke ltenn14gen-!Dp: (VerloW1ng. buwellk. geboorte, atert- geval, Ln memoriam, gelultwenalng.
ens.) :M. per woord; mlntmum 4/·
per plaatng. Voorultbet.nalboor. Vtr berballnga 26~ a..taleg.
&6ndel.osdvertenalee:
Enkele plaatoga (voorultbetoalbnar):
Bd. per woord, mlntmum 6/· per pla,tog. Vir 2 tot 28 agtereeovol- seode plaatoga: 2 ~d. per woo rd.
mtolmum ~/- per plnalnc. Vtr 27 tot ~2 actcrcenvolgcude plnslngo: 2<1.
per woord, minimum 1/· per plaalog.
elng.
lntekongold OJ> .,Die O.U." (verakyr, weeklll<o): 10/- per Jv.ar ot 6/· Vl•
eea mno.nde. Voorultbetunlbo.&<'.
Broor MVE>rlCMiobo&t.clllJll;& en lnk>- kentnse Mn:
VOOR-'l.LAO (EDMS.) IU'K ..
roob!U 1411, llnnpatnd.
--- -- ----
GEBOORTE
GROBUELAAR. .\an Hoof~;ene·
raal ~n m"'' P. J. GrtJhbel:ur van Q.B.
lloofkw{lrth.\r Ci'hi~d C 'n fris O.B.· :iCUn CJP ~1 FchrunrJ(' Na1L.'i die Gcwer.
dnnk no-n duktcr l'l\ vrrplre~steors.
HUWELIKE
V,\N HIJSWIJK WJU:.L - Ons, Letth\ o~uhctc do~o:tt.'r vnn mor. en mev.
1-~. \Vhnn, t•n \\'1l1cm. oud~~~te seun vao mnr. "" rnt•\'. J. 11. van Rijswijk. a·lbti vnn Stcllf'nht> ·eh. trou in die D~ Bloem T<crk, Blncmrtmlcln. op Saterda.! :'3 Mn.nrt, om 2.30 n.m. Ceeo k.a";a.rl.ilt'$.
'I'•J•~rnmmc \\'nverlcyweg 40. Geluk-
"-<n•ln~c: Flchnrdl •e T<ekamer.
Kommn.nf!nntc SchrcUdc: en famiJJe wll h!t'rmt·~ on~ dank uit.spr~ek tecnoor nl on• 0 l.l. en o.oder vrtende vir <II~
llcfdf'\'Oltl~ \Ticndskap wnt ons sa.a.m genfet hct ln Blo~m!ontelo. met ons vf'rbJy! t!nnr. Ott. ,,,.as onmoonU1k om nlmal te JtTOtte. so sc ons dan: Tot ,,.('crslcnA, en on thou: nfe ,·n.arwcl.
P. K. Mnlelnne. oor Nelsprult, Tv!.
IN 1\rE::\IORIAl\1 BOSHOFF. - ~let weemoed en ver-
llttnr~c dink ons tcrur; ann dll! mOre van 7 Mnllrt JU 1~. toe vcrhuls Is nn sy lH.•mclsc 'vonln~. onR rtlcrhnrt.' f'ggcnoot .,, pnpplc. Jou llgganm nnn cllu ~rar
V<'rtrou, Oo:; wou Jou tog so g-rnng lant-;cr hou. Et!nmua.l :-oal on~ cJn.arbo v(lrstaon, \Vnnrom jy f;O vroe1; mo~a
1:nnn. - Verlan!'Cndo e~~cnote on kln- dcr~t, J4F:;ttrsronttln.
GRAFSTEEN-WERKE
Ora.tatece, Mocurocnte en Raodmuro opgertg ectse plek to dto Unte.
Ra:adpleeg <;ca v1r •n buondcr bUltka kwotruole.
S-A. OBAFSTEEN- EN ~101\-m.t:ENT-
WEB.li:E CEIENS.) BErER&
(Ja.ccte C!We, Beeturende Dtrelrteur).
VOORTREKJCER'I\(EQ - MAITLA.''D Foons ~-4420 en Cl-2823 - PoebWI 2.
PERSOO:l'<"Lm
GI!.TSRARR tot nOrtuuriUco klcur ber- IJtel ot Geld terug. 6/6 per boltel.
poavry. Oeld mot bcotolllnt;. Krule- bebandollngn vir nllo oloktos vcrkryg- bo.n.r. - .,Dllll BOEREVROU," Bus 71150, Jobanncoburg.
MAJUtAOENTSKA.P. - Dosl<undlgo t.nUgllng srntts ann plutmveobocre.
Stuur ane pro<lulcto o.o.n: COET<IEE, JORDJ\.AN Cln BOJm (EOMS.) BPK., Wolbuten~trnnt 02, Nowtown JobMlnos- burg. Foon: 33·8207. Tolcgramme:
BoJemark.
Kom nn OOSTf:LIJtE WL'I/ltt::LS vtr aJ u Benodlgdl.ledc. V snt luis voel by ons. Telctoon SG-Gl-1. OOSTELih.""E WINKELS (KO·OP.) 9PJ< .. AddHley- otraat :13-:15, Posbus 3104, PORT E.LIZABJ::Tl!.
Nou<ltlt clio droo~:totoestand felt- IUc oor dlt'l hclo ln.JJtl Vt'rU; l.s, kan dlo \\'f\nvln~r \'Dn J'~rskor-a.aodele
\Y«"r h<•rvn t wurd.
(iotlr \'OOnJitt4ls:te en vergoedlns:
u·ord suua~;~blr<l vir flukse en be- ' ' "'lutlfl Wf'n\'Cfti.
DC)()n nnn•ooJc by: Dit; ~EKRE
T.~It!S, 1'EIISI\Oit. Groote Kcrk-
~;ebou 703, l'o•bu.• lUI. KAAt'-
!>TAD.
BENODIG
nt:)'.OOI(;. - ·n Dctmc tussen :s en i!J-JIInr, \'lr nh:emcnc hulshoudtn~ vlr
•n w~wenanr. Goetc lluJ.s; bedleodes In
<lien•: I:~~IC \'OOrUIISih'te. JOD1:3lC kind In huls \2 jaar. Klekte op nnnvrnn~.
Slcryr 11111n A. 1-'. ELS, ~lelsles Halt.
OOS-LONDEN.
1\(1~1.1(. - 100 sellln~; .:>Jelk dnnr;llk•
a;~lewer nuldelll<c voorsted,•. Skryt nan:
C. 0., Ponbus 1111, KAAPSTAD.
OIUJ\'GI:I\n RENOUIG. - On•J,•rwy•
~~rCR, 2 Klnctcrs :SVt. - <C:orwrr'IY'IC"ntN·
slllabu•> op J)lan•. Vry lnwonln~;.
Dlenslc moet tweede l<wartnul 1\116 1\anvnar word. ~eld kwnltflku~f<'~ ('n ,.~lnrls. 00("D a:>n•Mk: Jl. ~~ Vll.·
JOF.I\, ?osbw. 2 I, Uethl~hcmspnort, BETHL!::HEll.
GF.\'K.--\.. - ~n Jon~ J;Nr:>ude o! on- getroudc voo:man op r,Jn.'l~ In Kar-t)'), Bot:o<!e:y bests:~.n hoofs.'l!ikllk ult ~kaap
boer(!<'ry. 1\.~nnh• \"tln wtnd~mpe of iemnnd ll.~le ~:crct•d tM nm hf"nn s rn~t hulle te maak, en ook s ·mtonr-,,,·f"rke-.
