'OENSDAG, 17 nlEI 1944.
•A S !BANI}{
V errig Jl olksdiens !
lnings
vir gesalarieerde
persone vcrk:rygbaar.Ter me uiters billik.
.ADPLEEG
SASBAi~KPosbu.s 266.
Posbus 57.
~L:
CESTE R :--
?STAD:- Posbus 2387.
NUUTSTE
I~DAJ1ES-
f£LT-H0ED£
en
WINTE RJASSE
by
~
PAR O W
MODERNE DAMESMODISTE.
crskyn!
rLEIDING T OT DI E EKONOl\IIE
rof. dr. C. G. W. Schumann en dr. D. G. Pranzsen
n die Unlvcr"ltclt van Stellenboacb.
:: 8l dm. x SJ dm, 600 blss., } tabelle, 36 diagramme.
Linne band.
0
19/6. Posceld 1/- ekstrn.
0
s die eerste handboek oor die 1ie wat in Afrikaans verskyn.
et u 'n baanbrekende werk die hele onderwerp, op nse Ices gcskoci, saaklik en :aplik bchandcl word.
Ike Afrikaner, hetsy sakeman, :ur, boer of student is hierdie
·an onskatbarc waarde.
0
• bestclling met tjek of po.s- wisscl aan
J
Ecclesia-Drukkery
28 • - - - - Stellenbosch.
'tlltdl
vit qt!d
Geregiatreer nan die H.P.K. aa 'n HutUibl.cd.
'n leJ!)erl\ie &elal voHedige stelle van , I He 0. B."
1Jie
2de Jaargang, is weer
~erkry&haar;ln barde
om~lag&ebmd
17/ &.. \\1 perstel posvry
kontant met bestdlmg 8estet by
VOOR~LAG(E dms .) Bpk.
Posb,•s 14ll,
~aapstad0
DEIWE JAARGANG .
PYNLIKE FEITE
T>w Kmithoring in sy nng:Hn- \:lll
10 :'llo·i. kondig aau dat s~ <lircksll' tan.<
ht·sLian uit Dr. Karl Bremer (Voorsit- ter), Dr. D. F. :.\lalan t•n :'llnr. F. C.
Emsrnns.
Ook bcclui Die Krnithorin~ in e\'n :1wm ,·ir sy le~ers die ,·olj.!t•ndt• ,.:\ll~c·lf
spr<l)<cndn feit.: ,Die blad voer die be·
reid uit soos van tyd tot tyd neergelo deur die drie direk teurc".
Onthou sal 'lt'Orcl rlat dr. Hro'nwr ty
•lt•us die \'Prkie~in~ ,·erkd~: janr np ~tl'l
h•nho<.ch ht•kendj!emnak lwt dat hy as
oliro·ktt-~rr !.ednnk hf.'t nit pror.•s ln·ll
clit• onwanrclige :wrwallt' ,·un 1>a..• Knlil- horiu~ op clie O~sewahrau<lwn~. Tans is die verkiesing verby, dr. Bremer is weer L. V. - e n Voorsitter van dieserf- de direksie.
Op,·;tllo:nd - en OP'<'t lik? -<Ia t, ill
diP,.;o•lfdt• Hitgawe wat •lit aankondt~
''i!lr kolommc hcf(i~c ann\·allo• nan clio•
Os'I'Wabrandwav; gt'\\'Y wonl, tw••c waarvan opgc,·ul is m1 t rlre ldaarhlyk- likste Kotitedc oorgeml'llt uit . . Du;
.::;t'll)EHSTE:.\1!
In die lig hiervan kan ons van dr.
Bremer se Gptrcde net sc dat as hier·
dre, wat sy persoon bctref ccn van dac OTdcntllkste van die pohtici, so handel onder d1e dwang van partypolitiek:! mo- taewe, 1n hemelsnaam, wat dan van die ander'?
~~.B.-HOEDEHSKAP
Oudc·nvsl 'n onlsit·t'.>n'rgad••nu~ \':lit die m:111rrr- en ''rOu<·-koulltt:ltHio',; \·an Fonri• ~hur~. C():d I'll Ctia7, a:rn diP
g.111(!; 1\a,, ht.:L <laar 'n rlrinl!:l'lllk· n·r·
..;o•·k gt•koru \'all 'n anLier~d·~·nltl'lld•· ~<'
\Ton 'ir gd•krk( ~lt,·un \'it· 'n lwlwd- ti~o !-:t.• r!ogh:r wat ,·rn,ti~ sit'k is aan rlll!J!r:latkoors. Die :unhuLtus i~ \';Ln lkt!ikh<·m outhicd •·11 llit• 1\mtt•, daar- a:w \'t.:rh'Jml.~. is £~1-10-0
Din dame hd allo pol!ing' aan~o·w<'rHl om 'n hY<lr:w te kn· om di" kosi" It'
ckk daa~ dit• !<aak ·haic •·rn.,lig was.
Sy lwt )war btt·r na du• o!fisu·r· in
<liP Vl'i<•mlskapkarnPI' gewPnd I'll hlltliC
'11 p:ta r minut•· is "S da:ll' 11 t•g rnd. di1•
nH>o· l11:d ra;.; v:l!l !::l I i -ti.
Diu 0 B. glrJ daar.tan 0111 ol!e w<><Jrrl hy diu 1bad tl! \'vel-(.
D;o.; hcho··rti~c w;H ook • ··n \'au 1li•
wat ..1''"~' ,]j,. \·varrdc ua~lo i j, om ;r
IJ<{IRII),, •
\\'a .. lr Jn~ 11ou in flOOd wrkc·•'l' k•·1 hul!e hom.ui,•. n1.1ar ,,a] horn ",.,.,. 011
;, jaat· l<cn.
Di~· O.H. k•·n "Y hroer • n -u l• ,. •·ll;c•
dag,.
I•:I•:N YIH AL11AI,, .\I,JI:\1. nR '
1•:1,1\ I•:I<:N.
\VI E ·SE KOl\IfiiUNISME ')
\\'w is dw men--c wat uit• kornmttnis- lH~l\ per>< in Suid-Afrika 111 di,. lcwc
hun~ Is <.lit' stryd "an hi<'nli<' pcrs in
b• lang; \":tll die w~;rkcrs ''aum·• r eli•·
,·olg<·ndc Jll'r,ont• die ~cld Vt"rskaf ~ L:\at dio wt•rkcr horn~ell afna wanuc•er hy ondcr..tnandc namE' lt·l'~ ,·an don.'\·
(l'\trH 1·ir die kommuni:>t It'S" pt'rs soo~
orl<!ln in Tho Guardian:
M. Ilonil,man, H. Sochor, Jl. A. ll<'r- man, D. ltzkin, .\. Shapiro. ,J. Kntl- rnan, M. Strimling, 1'. Lann, S.
Schn•iner, )J. Lazarus, Cnpt. B. Abra- mowitz, F. G. Schwerz1·r. ll. Esako- vltz, ~L Cohen, .J. Ilcrzht·rg:, D. Lcih'>- '"it7., S. Block. ~. Silberman, A. WPiu- bo·rl! nod Co., J. :\. :-:lwr. S. ~c·hncier A. E. Lewis, H. lsaa•·"· I,. !lo-rman,
.r.
Jk•nj:unllt, I. UchrmanOnder die skenkings is daar cen van
£'25, verskeie van £10, en etlikes van
£5, •n sroot aantal van £3·3·0 en £'2-'2·0.
'
I I I I
\VORKSDAG,
21 ~lEI1!)-1
LI Stem bus I '
tn . Goudstad bied geen Hoop
1 O~DERDRUKTES
:\IOET KHAG BY
VOLKSBEWEGIN~;INWEH.P
Voigens c!Jc jong~tc p<•r>-berigte sal die Yercni~<k• l)a d ·'' rocdH \':1 n Oidobcr af <kdneern nan dll' st:•J~raadsverkie
sing~ op diP Rand. Di,• hranclpunt i~
natn11rlik .Johann\'shurg, wnar <Ft> Be-
Ja,tingbet~l .. r~part~·. 'n Jdumpie .super·
Britt<.'. wat altnl di•• fort vir dtt• ".A.
Part~· en daarn;t \'ir rli~ \'Prt:nigd•• Par- ry gehou hl't. tans op die \'OOl':tand
\'3!1 nuthinc!ing qaan.
)laar on' !~·" r> moN. toe: nic dink dai nasionalisml" IIClH op dit• punt swan om 'n magtige onndnning iu .Jollan- nt>shnrg te hehaal niP. \'••rat 011'> )csers in .JohannN.hul'f..( sal tlit h!•sef. As 'n mens verJ1ondi& dat jy in Johannesburg deur middel van die stembus nasiona- lisme kan laat secvier dan openbaar jy slegs onkunde of jy mislci doelbewus.
Daarom wil c II< gra:tv; die tor-tancl•
O!tlie('d {'ll •~·lkt" .\fnkaru·r \'ra om nan-
<lagt ig eli .. lot van !>.\' \'olk '" l)(::tra;!.
Dic toc.•tande wat. in .Johnrrnc~burg ht•c ri<. word :wngt•t .r 111 clke grout stad in Sni•l-Afrika. J>tl' rnav; \':J!l di<
B,•lasrinf,.',;hr·t,tl••r,parl\ 111 .Jolwnnes- h·"r~ hd 1 •::: :.I "I l·••rn n;· •!=- S' ry.J lusscn na:-.ionalt~mc t•n imprriali"rn".
Die nasionare clement is oorwegend in 'n paar voorstedo gcJwnsentreer. Foit- l!k al hierdie voorstede val in een wyl<
1 (die stadsbenaming v1r 'n kiesafde·
ling). Elke wyk het drie vcrteenwoor- cligers en dit was dan ook d1e maksi·
mum vcrteenwoordigrns wat dte nasio·
naalgesindes te eniser tyd gehad hct.
:J it geld ook v1r die toekoms.
Dencw .. ns cl1• l•nar nasi,m;Lo~,te wa, nltyd in dio Road v:··~ii. hei. was <laar ook 'n r•a:or "\rJ.r·irl.·r • II t•llk,.Jc Onaf- ltanldikP . .;, 1111 rdl<' lo·rl·· is -''~>res den die gekorn bi!lf•(OI'U(' s I ('fllltltl \'till "'
r
ri- Ikaans- en J<;"l.!''b' 'Pn·lwmiP werkers in
\'OOrst .. ,]" waar nlh, i 'lf'rk \'Crtcco- w.oonlh~ "':ts.
Xct ~nos tliL· Afrik:tlll'rs ltd ook die
.J :Jf1t... f n En:_!t·J•· . .-~ tF•· nr ;~•u: !!• to(l! •n1
in n gro .. p t t:a:~ r woor Gevolglrlt is daar 'n reeks voorstede na a an me- haar seree, waar hoofsaaklik Jode woon, en ander waar daar oorwegend Engerse woon. Weens hicrdie same- stelling wecrspieel lire wyke van die stadsraad meer of nun die volgende clemente: Super·Britte, Nasionaliste, Jode, Engerssprekcndc werkers, ·Cn En- gels- en Afrrkaanssprekcnde workers gekombineerd.
In dre 1io••i1• mr d;t<', HJOr' tlio (oc- t redo \'an
n
uslund tot d i.. oorlo,:::. ell voor daardit' oorlog~krH•t dat ons nou vir 'n bcl<'r f'uici-J\frika n·g, ht•l die Engclssprek<·ndcs cl<•urgaans die lJl'las- tingbctalerspurty gt·stt:un, want toe het. die stryd gewo<'d teen die "\frika- ner wat vernidig ntocs word en nic oor beter b~>hui~iug cn goeie stntl>'be- stuur nic.Die jongste vcrkicsing egter, het
aan die lig gebrins dat die Engelsspre- kende werker sosialisties dink, en die Jode meer van dio ,popular front"- idce hou as van dio Belastingbctalers- party.
Die problcem vnn dio Afrikaner is hoc om ho111self l•• harulhaaf tecnoor die mass::~- vyantl1g~rsind••s 111 die stad.
Dil' ,·oorstPcl<• waann <II<' .\frik:\:l.!lsspre- kcndcs woon, is <li•• nrmstt•. Dit. word bewy,< dcur waarda<i•• ,·an hul persel<'
cu "woning~. llullo• woon dit• nnastn
n:m die l<:t ffcr- I'll klt•u rling-lok:Jsie:;.
Xoll mag gl'argmm ntccr wor~l dai. bier- die nrm mu1sv nllnclt•r lwlasung betaal.
Laal ons t wee voorsted\' ,·crgl'l~·k:
\" rPcit•ciMp, 'n ge~kicdkuncligc naarn by Pike Ha11dsP Afrikaner, en Parkwood,
·n wclgc~tcluc v.oorstad.
Sewehondcrd1 vier·en·sewentig -srwc in Vrcdedorp IS gewaardeer teen £39'2,610 en tlCt vanaf Julie 194'2 tot Jun•e 1943
£4,392 aan befasting gerewer. Sowat
£600 is uitstaande. Agthonderd sewe·
cn·twintig erwe in Parkwood is scwaar·
deer teen £1,121,'205 en het gedurende dioselfde tydperk £9,165 aan belastings gelcwer. Sowat £'200 is uitstaande.
D1o belastings is dus buite verhou·
ding met die waardasie, wanneer hicr·
die twce voorstede vergelyk word.
Hy clit· Osww:1hrandwag rnank dit nit•
snak 1\ie in P;1rkwood woon 11!1. maar Olh Wt·•:r cltt is nit• rYk .\frikaw·rs v.a~
in \'I·N!rdor·p woon n'ie. Daar is and<•t·
r,~ ], - waan•rn •1:.· .\frikauer ~\' lot :,.
hll'rdre stall met V•·rby~tcriug ,;," >ko:t Daar is tallc Afrikaners in diens van die Raad, maar nie een enkele depar·
temcntele hoof is A fril1aanssprekend nie. 'n Geringe aantal amptcnare in faaAbeSOidigde betrekltings in !lie ad·
nunistraslc is Afrikaansspret(end. Die terre in van die A frikaanssprekcndes in die Raad is die ongeskoolde arbeid, sy·
paadjies skoffel, rioolslote grawe, wa·
terl<arre drywe ens.
llaar is ook die kwes,if' \':Ill dt•) .-\firkatH·I· ''~' taal war nie ~"hanrlhaat' 110nl rrie. .·\.. jy in . .\1rikaarr..: ht·•l:,.n 1\il word, n:rl•is ciic baio rnot•ttr- <'•n 'n
\ ' ,11"UlOrSin'-" YaH tyd~ in SOUlrlligl' :.::•~
\·;tlt' ;:~'p; .ar<l met ·n he!Pdi;.: n~.
Oaar IS dus baie redes waarom die Afriltancr 'n verandering van bewind sal verw!lll\Om, maar dit is nie vanself- sprckend dat sy posisie dan sal verbc·
ter nie, want die nuwe bewindhebbers 11an nooit nasionaalgesind woes nic.
Gevolglil< sal hulle nie die lokasies uit die A fr111aner se mid de verwyder nie.
Hulle sal ni:: sy taal handhaaf nie en hulle sal nie 'n doefbewuste arbeids·
beleid volg om beter vcoruits1gte v1r Afrikaners binne en buite die d1ens daar· tc stel nie.
l>1o 1 .. 1 \ Ill <l1t'· . \1 r:kar .• r h <l'lldt··
lik. .h ltv flit· clt•trr l!li(f<lt·l van <lie
;..t<·mhus ~,: I'<'J!:IIl:liigi' nandeel kau \'\'f·
fl\\l'r 11io,, dau 1~ s~ plig :o~s <'nkelilll-( ill 'll wyk wnar· ~.'· stc·m Yan gct•n waarcln is nit•, nut hout t~ vocg by sy ,·oll\s~P
no(\' in 'n magligc• organisasie tPn
t•indo· dtt> .,rrycl up :ti!P tcrr<'inP h-stry.
Vir h1ordie stryd is die Ossewabrand·
wag mgerig.
P l iK WERK
n J>,·m:>n-t ra'-i•.' van tui,.gPmaaku-'
aniltds is J..:<•hon op Fouril·sbnrv; orrdl"r toesil! Y:trr rlie W>lk-.orgofli~ier. """·
hoof" •m•ltL m.:,·. F. E. C du Tnit Hyrra al d11• k.ommando'~ in diP 1-:'-'llC- ,.ao.lsltap lwt. clecl gl'neem en 12ij in-
"krywlllj!;s j, gernaak. Dit was \'l'rhn-
seucl orn t.1.• .. it•n wat. clio hoervrou nit.
nidi~ht•d<• low maak.
'l'tus·j.!<''Jllll<lf' wol i" ,·crwcrk in prag- tig;P t rnie t•u dio kiuder~p('elgoo;d was ,·;ut lu ~onclt•r hoL; gehaltc.
.-\lit· rn•·d•·•liugcr . .; w:.tt prys\' \'erO\\'('r hPt. ho·t goedgun .. ti(!Fk hulk pry:<<' afgt·~taan nr clit• 'aak en haie Yan di•
artikr•l.; ·i~ ).!\'gee om \'E'rl<nop tl" word t••r ~t~ win!! \':tD <l ,,. Xoodbulpfonds,
l>i<' moui hl•dr:1g ,·an £'2':-. i!' lllJ!<·"a·
rrl!'l \'ir dic• 1\oodlurlpfonds. Allo· l,om-
lllllllh',, ,.,.rrJiPn nil<· eer en dank.
•
O.B. - SK~Yf.BLO!\KE
n1rt 2 pnkk.le.~J b)o'flt_l~sentJ<- J.co.-,·<'rh•.
DIE BESTE GEHALTE VOOR- OORLOGSE PAPIER.
3/6
posvry.KONTANT MET BESTELLING.
Beutel deur:
Gel,icdshoofkwarti< •t·
Kamer 603, Groote Ke•rkgcbou, KAAPSTAD.
No. 27.
O LD-SOLDATE WOHD
\"ER\TAAHLOOS
Dit bh'k tlat ~otdat•· wat urt diL I<'Cil·
nut>la:Ht wonl. ' ' lUis 11J.tand1.• Ll11k 1110c•t
wag \'fl(}rrlat dio peusinl.'n waarop !milo
J.!t'Tegti~ i:-;, aan hull1• uitlwl;•:tl wnrd.
IIJerdiP mann(' w::n ind<·rtyd aHn~<·;;luit ht•l onder llll'(•,·oc-rinJ.! nm •lit• mooi- Jdink\'ndc l)c·lollcs van 111 holnr worcld, voel eli(•!) g('griefcl clat daar s{) min aancl:tJ.! nan htrllc ~··sk<·nl• word non dat. hnlk nic rrtt•er ''"' diro .Jo<Hls• gpld- base \':Ill lllll op tli•_· ~la~n~lcl is nie.
Intu'"'ll is r!it• hnrs•· \\aarin hulle
\'OOrhc•pl) ·n ~-:dnkkig" go·sin-•le"" ;!.C-
uit>t lwt. verhuur :Jan nit );rruh•r-vhl~to
ling•· wat o:• rlic \'•!aigh··id \'1<11 dio l;tnd ko.•i. •
lli•·rdic g<•hrek aan l!<·larrJ~~t<·llirt~ is nog maar •lir, ,·oor~rnaak w;n, ~o)d;no n·a~ na atloop \;lrt
,Ji,..
<•orlng, !.rol'l :d eli" hclofLe!<.HUlSE VH( AHMES '!
Dw Brit~C miuistcr \';crt opertloartJ werk, lwt. \'Pried•· wP~>k l-iY par!Pm<'nt.
in !;<:nni, g~,tt'l dat. E"~'·land 11a dio oorlo~ klaarg~:maakH• ~ta:dhni,;(' 11:1 dio dflrnininms c•n kolnniPs wil uit \'our. Dio hui'•' oal glo teell £.j,j{l Ill• L l'nktlr1 tOll•
b~.•lrnre n:rl;oop word.
l.t·s<·rs >:rl hull·, ht.:ri•:l"'r dat tla.u on Ia ng-; in 'l'ran"·:tal prooftlf'miui'~ p,(' clo .. u is met die hon van Intis" {('(:n 'n kosto ,·an tl.i5. B<·ll'<'or ''' riaL hiordio nnwr boumPtOdt• ltt·PI1.em•rl rl<Jr·ll roffend i-, ru ciao J.ni'-e l.~tnne •:rJkde r!ao v.ol- tooi knn word. Oi daa1· ooit. ,,ror ids
\'clll hierclic meto•I•J j.!;t?hoor ~a! worrl, sal ,·ir 'H ck.-1 d:.tnr\'.1!1 :tfh•lrt::! 111 hoc·.-.•r
<lit. rlie mark hiE'r nr Err~.:dnud ~c ~~aal
hui'P ga:•n hclem111er. .John Bull ~moct.
•ok lee:~. Vir die r•·s ~11 clil . • tfhanf~
of clic !!;(•ldhe-JallJ.::•· 'n ~.,<,cJkoop hui~ ,;~1 go•·dkeur as inlwm,.,tc·hron. ]lulln moo~
ook lct•f. Yir clio Yolk~IJI'w••gin~ is di~ l•;!ti'T bclangrikn clot. <Jj., :1 ru1C'<i sal
ltii\C'.
fA ~tJrt dl
~~ld
~ar! 0
ITWEE
DIE O.D., WOENSDAG, 24 lVffii 1944.
Die , , Dooie Man''
,Da~r is niks wat so in die pad is as 'n dodie soldnat nie," het 'n veld- - heer eenmaal gese. En met hierdie
woorde hot hy die plek en wnarde van die soldnat volgens die kapitaiistiese opvatting kortliks anngedui. Ons lees hierdie woorde oral vandag soos ons dit na die ''Orige oorlog ook gelees hot in die opLre-de van die verskillendc de- mokmtiose regerings teenoor die manna wat vir hulle die oorwinning met hul liggaame gekoop het. Die verminktes · wat daarua op die straat gestaa~ en bedel het vir hul stukkie brood, moes ondervind !lat hulle nou geen waarde meer het in die oe van die geldbase en demokr&.to nie. Niks is so ·in die pad as 'n blinde soldnat nie; bulle is in die pad van diegene wat veilig tuis- gebly en groot winste gemaak het. Die oud-soldaat wat na vier jaar van on- afgebrolce dlens nan die front ,ver wcg van sy gesin, eindelik na die burger- like lewo terugkeer, moes maar te dil;;-
w~ls ondervind dat niks so in die pad is as 'n teruggekeerde soldaat nio. Hy is nou in die pad van diegene wat hom met soveel vriendelike gebaar nanga- hits het om ook sy deeltj'ie by te dra tot ,beveiliging" van die mcnsdom.
Maar nou dat by na reg a.ansprnnk kan maak op vriendelike gebare, is niks so in die pad soos hy nie. Van owerheids- wee moot eintlik wetgewing ingedien word ten einde geldbnse te dwing om teruggekeerde soldate w~r in diens te neem- vir 'n jaar. Wat na daardic jaar gnan gebeur, kan die regering nie se nie, maar die geskieclenis yan 1922 on die workloosheidsyfers 'van die groot demokrasice, kan dit wei se.
WAKK'ERSTROOM
Gcen wonder dan ook dat daar nou reeds tydens die oorlog, onderwyl nog steeds angstig gesoek word na meer rekrute, stemme gehoo'r word van ool- date wat nan die Yerwnarlosing oorge- laat word nie. Tydens die onlangso verkicsing in W akkerstroom het die soldatcrkandi<laat, mnr. Len Hall, ver- wys na die gebroke beloftes ann ool- date. Uit die gehoor is hom namens die regering ~evra: ,.Maar het die He- gering werklik beloftes gedoen'?" Mnr.
-Hall het gcantwoord dat daar ,_gentle·
man's" bsloftes gedoen is. ,Maar was dit KONKRETE beloftes'?" wou die vraesteller van die regerende party ver- der wee!.
Hierdie soldaat, wat lank geen torug- gokeerde is nie en nog in volle diens staan, moos daar ondervind dat die egt;- heid van die bcloftes ann hom nou reeds in twyfel getrek word waar sy pcrsoon in die p.ad gekoril h0t van twis- tonde politiekc partye. Vir hi-Srdie de- mokrate was niks so in die pad as dio protestercr)do soldaat n~e. oaarom het die een party die antler verwyt dat hy vorantwoor.delik is vir die kandidatuur van llie soldaat met die oog op ver- deling van stemme. Vir hullo is dio protes van 'n soldaat maar net 'n set om stemme te verdeel. In: hulle oii is dit die wnardevolste rol wat hy nog kan vul-te dien as middel om 'n op- ponerendo pnrLy mee te uitoorle.
HELP EN BESKERM
Vandag beset die soldaat dat wat hy nodig het nio is •n demokrasie waar- binne hy die vryheid het om werkloos te wees ni<e, maar •n sosiale gesagstaat
·waar .die lede van die volk onderling
.saamgebind is tot •n lotsgemeonskap
soos
vervat in die eed van die ossewa- brandwag: Ek sal my mede-Afrikaner help en beskerm. •n Staat waarin die leuse geld: Een vir almal ·en alma!vir elk.
Watter waarde die uitslng van 'n parlementere tussenverkies!ng ook. al vir die demokrate mag mhou, hter- die · vrao nan die kandidaat hot gehelp om die soldaat tot die besef t~
bring dat daar vir hom net een '~eg
oop is en dit is na die Volksbewegmg waar hy gereken word ~s 'n waardigo VOLKSGENOOT en nie as iemand wat in die pad staad nie. Vir die Volks- beweging is die lewe van 'n Y'O)ksg~
noot so kosbaar dat hy veg Vlr dte lowenslig van 'n ongebore ·kind. Te meer veg hy vir die voortbestaa~ va_n die lewende lid, en ttaarom ook vtr dte teruggekeerde soldaat, want hy het 'n waarde as MENS, en nie net as werk- tuig nie.
DIE O.B., WOENSDAG, 24 ME 'I 1944.
VELDM. SMUTS HET GEPRAA T. BENODIG
Susters en Stafverpleegsters
(DEUR PROF. J. A. WilD.) denr die
Die Suid-Afriknanse Premic1· het weereens in egte diplomate-Loa! van 'n hele boel minseggende vaaghcde en ge- meenplase kwytgeraak. Op hierdie go- hied is hy 'n erkende meester. Dit is dan ook geensins die bedocling ,·au hierdie artikel om oor vcldm. ~muts
sc jongste Birmiughamse toespraak as geheel kommentaar te !ewer nie. AI- leen oor t.wee sake in sy rcdevoering anngeroer, sal hier uitgowei word.
Volgons veldm. Smuts ,sal die slag van Europa miskien nie beslis word dour die aanstaande krygsverrigtings in die weste of deur aa.nvalle op die gebied van die Middellnndse See on aan die Russiese fronte nie, maar wei deur al drie gesamentlik. Dit sal 'n ernstige font weos om a! ons anndag en ons hoop op oorwinning toe te spits op qje opening van 'n wesfront en te vergeet dat nl drie fronte in werklik- hcid een is en as 'n geheel beskou moet wo1·d", het hy gese.
Hierdio woorde van veldm. Smuts klink 'n bietjie oienaardig met die oog op d_ie Geallieerdes se propaganda wat ons reeds lang verseker hot dat elkeen van hierdie fronte 'n bc-slisscnde ka.rak- ter dra.. Is ons da-n nic· herhaaldelik verseker dat die posisic van die Duitse strydmagte op die see, in die lug, in Rusland, Afrika en Italie vertwyfeld en hopeloos is nia-.? W narom het bier- die drie-fronte-teorie nie werklikheid geword in die jare wat verby is toe die Russiese bondgenoot feitlik aileen die spit moes .afbyt? Of meen veldm.
Smuts miskien dat die Duitse militere
mag nio &O verswak is soos die terug-
togte in Afrika, Italic en Rusland skyn a an to dui nie? ·
DIE I'l'ALIAANSE FRON'l' Op die oomblik heers daar net nan eon van veldm. Smuts se drie fronte groot boorywigheid. Aan die Russiese f rout is dit so stil en rustig soos dit vir 'n baie lang tyd nfe was nie. Dit wil nntuurlik nie so dat dit a!Lyd so sal bly nie. Die Wesfront het nog nie werklikheid geword nic on word nog steeds in die vooruitsig gcstel. Aan die Italiaa.nse front egter word danr worklik geveg. Hier is 'n ware volke- slag nan die gang. Al die werelddele is hier verteenwoordig. Ons verneem van Nu-Seelanders, Kanadcse, Indiers, Pole, Franse (swart en wit uit Afrika), Amerikaners en Dritte. Eersda.ags sal glo ook die Suid-Afrikoanse divisie hier in a.ksie wecs. Die Geallieerdes het reeds suksessc behnal en vordering ge- maak in die rigting van Rome.
Die merkwaardige in die lt(l.liaanse veldtog· is egter nie sovcel die Gealli- cerdes se suksesse nie, maar wel die feit dn.t die Duitsers, tenspyto van al die Italinanse verwarring wat op die kapitulasie van Dadoglio gcvolg het, in staat was om so lang in Suid-Italiii stand te hou. Die natuurlikc on der- halwe aangew.ese verdedigingslinie van die Duitsers·lo nie ten suide nie, maar heelwat ten noordc van ltome by die noordelike Apennyne. Rome self kan wei heelwat prestige-wnarde maar min militercrstrategieso betekenis bc\it. 'n Invnl in Duitsland of Frankryk vnnuit Ctnlie kan net so 'n mislukking wees us die twee Britse pogings in 1881 en 1899 om Pretoria vnnuit Natal oor die Drakensberge to beset. Die Italiaanse veldtog kan nooit andc-rs .as van sekon- dere militero betekeuis woes nie. Dit sal aan die Russiese front en ann die
\:Vesfront, wat nog opgcrig mo<l't word, wees waar die beslisscnde veldslae ge- .
!ewer sal moot word. Die Italinanse v.eldtog bet tot dusver reeds genoeg- sanm bewys hoe ligsinnig die propa- ganda was wat die besetting van ~.on~e
en die Brenner'reeds lang gelede m d1e onmiddellike vooruitsig gestel het.
VELDM. SMUTS EN DIE BOLSJEWISl\:lE
In die redevoering vn.n die Suid-Afri- Jmanse Premier word ook na, Rusland verwys. Volge'ns Smuts ,hoef die feno- menale opkoms van Rusland nie die wereld met Vl"eCS te 'vervul nic. Rus- land het sy rol om in die nuwc gemeen- sl;:ap van volke te speel". En dan vol_g die merkwaardige woorde: ,Lnat dte stem van Tolstei tot Rusland en tot ons spr~k Jiewer as die stem van Karl Marx wat buitendien nooit 'n JJ,us was en ook nooit van Rusland was nie".
Hierdie laaste sin van die toespraak
van veldm. Smuts, wat trouens in oor- eenstemming is met die strekking van sy ,ontplofbare" redevoering in Len- den ~an verlede Nov~mber, toe hy na die Russiese ,Kolos" verwys het, is so ontplofbaar dat selfs regeringskoe- rant-e hier te Iande dit nit- gepubliseer het nie. Moskou bet dit bepaald nog nooit ondorvind dat 'n verantwoordcr like stantsman on bondgenoot wyn van hierdie sterkte nan hom bied nie.
Smuts se raad aan Stalin: ,Laat die stem van Tolstoi tot Rusland en tot ons spreek liewcr as die stem van Karl l\'Iarx,. mit buitendien nooit 'n Rus was en ook nooit van Rusland was nie", is so ongehoord en verbysterond dat die vraag gestel mag word of ons hier met 'n ou man te doen het wat nie meer vir sy woordc verantwoordelik gehou kan word nie. Hy het tog aan die Russe die ongevraagde raad geg~ om hul reeds ingowortelde kommunistiese wereld- en lewensbeskouing oor boord te werp en om terug te keor na die ou paaie. Dit is egter wanrskynliker dat die Suid-Afriknanse Premier hierd1e ongevraagdo advies aan Stalin nie in ' voortvarendheid aangebied ·het nie,
.maar dat hy die betokenis van hierdie
oorlog en die gevaar van die Dolsjewis-· _ tiese Kolos vir Europa, die Britse Em-
pire en vir die worold eindeiik deeglik insien. Dit staa.n vas dat Smuts bang vir sy Bolsjewisticse bondgenoot geword het en dat hy die mood het om hierdie vrees, al is dit ook in versuikerde vorm,.
uit te spreok.
PLUIMVEE
Die Beste Flnnl\ om n PLUDIVEE, EIERS en an.dc.r PRODUKTE
wm
tostnor Ill:
C. M. ELOFF EN KIE.
(Edms.> B~crk
liiOREUARK (PoHbos 1181S) NEWTON
ons
ve~vaardig
lll«ml,@lf
om by en
VOLKSHOSPITAAL
ORANJEZICHT, KAAPSTAD.
Doen aansoc.k met volledige besoncierbede van kwnllflkas.les, oadervlndlng, ouderdom, getalg-
skrtft.e ea datum waarop pllgte aanvaar Iran word, by DIE SEKRETARIS.
Dlo Vol.llabospltanl b •n lnrlgtlng met Atrl-· kaanJI as offlslete taal, vir betalende BLANKE PASttNTE alleea. Salarlsskaal ,·otgcns dle KAAPSE PRO"I.'INSIALE ORDONNANSIE.
Aanvan&'SSRiarls, wluJtende toelae•: Snsters
£19-1-8 per omand, .Stafverpleegsters £14-10-o per mannd met vrye Jostes eo lnwoaln&'. -
NYLSTROO/Jf
VOLKSFEES V rydag en Saterdag
2 en 3 ]unie 1944
Kom luister na. ons
Kommandant-generaal
(Dr. J. F •. J. van Rensburg) en verskeie ander belangrike
sprekers
'N B 0 . E R E F E E S
in
'N B 0 ERE G E E S
P. A. WILKEN
UAKEIAA.B, VENDUAFSL&EII.
BOEDELBEREDDEBAAB Roofkantoor: Spoorbondkaegebou,
•
DE VILLIERSSTRAAT 16, JOIIANNESBUBO.
(Telefoon: 33-1706 en 33-0138) Taklmntoro:
•
BANDFONTEIN, Boofatrant 19. Foen 61UI!O.
POTOIIEFS~ROOJil, Kerkstraat 111. Foen 181.
- II
te pas u smaak
omstandighede
• SKRYF OM ONS AANDELEBROSJURE EN WORD 'N AANDEELHOUER VAN
EXCELSIOR MEUBELS BPK.
HOOFKAN'!OOR:
• De Villierutr. IS, JOHANNESBURG. Posbus 6670-Foon 33-2171/2
EIENAARS VAN:
J. S. UNTERHAL TER BPK., h/v. St. Andries- en Pretoriusat'rate,
·PRETORIA
GOODWOOD MEUBELS BPK., Paul Krugerstr. 340, PRETORIA L. D. PHILLIPS BPK., Pleinstraat 47- 49, KAAPST AD
TAKKE:
JOHANNESBURG, GERMISTON, KROONSTAD, BLOEMFONTEIN.
SEKURITEIT VIR U BELEGG,NG
DIE O.B., WOENSDAG, 24 MEl 1944. ,
Kommando-nuus.
STELLENBOSCH. LEWE
Die Vroue-kommando A3b6 van Stel- lenbosch berig as volg insake hul be-
drywighede: ·
Ons kom maandeliks as 'n werkge- selskap byeen in ons Vtiendskapska- mer. Ons is besig met 'n groot bed- sprei vir 8 Augustus. Ook word ons 8 Aug.-hussies nie vergeet nie.
Elke tweo woke het ons gesa.ment- Hko sang, na afloop daarvan e(m of ander lasing, b.v. Hoe om te spin, en Kunswaardering. Ons volgendo gaan 'vees Herinneringe on vertellinge om- trent die Anglo-Boereoorlog.
In ons Vriendskapskamer word vier maal per week tee met koekies bedien.
Die geld gaan vir die Noodhulpfonds.
Ons Generaal het ons £15 besorg vir die huur van ons kamer, wat £4 per maand beloop - met die gevolg dat ons vir die afgelope twee maande ongeveer
£13 kon opstuur.
Die asst.-veldkornettes v.an die dorp
· is beurtelings vir een. maand verant- woordelik vir die teebediening- ons plaaslede lewer weer diens deur koekies
~-bak.
i:en van ons Boereseuns bet die nuwe wapen vir ons geteken en geraamd pre- sent gegee.
---
ROUXVI LLE BEDRYWIG
Die.., vrouekommando van Rouxville is druk besig met volkswerk. Eenkeer per maand word deur- een van ons veld- kornette klasse gegee in spin, die maak van speelgoed - lappoppe as ook stel- letjies speelgoed wat uit blikkies ver-. vaardig kan word, - en die :regmaak van ou hoede, te Goedemoed wat ook in die kommando val. Op hierdie ma- nie~t word geld vir die kommandokas ingesamel, aa.ngesien persona wat_ die klasse bywoon en nie lede wan die O.B.
is nie, · 'n fooi betaal soos deur die offisiere op' 'n offisiersvergadering vas- gestel. Persona wat wel lede van die Beweging is, mag genoemde klasse gra- tis bywoon. By geleentheid van hier- die byeenkomste word soms ook ver- versinge verska.f, die opbrings waarvan dan ook in d'ie k•omrnandokas gestort
~... 'WO'!'..d.
~n van die offisiere, asst.-veldk.
.mev. Otto, gee weekliks lesings aan die plaaslike tak van die Suid-Afri- kaanse Noodhulplig~tak in verband met M.oederkunde en Kinderversorging, onder beskerming van die Ossewabmnd- wag. In hierdie opsig word a.ndermaal 'n baie nuttige diens aan ons volk be- wys.
lntussen hou die lede bulle besig met die vervaardiging van roromelartikels wat dan op Ossewabra.ndwagdag, 8
.~ugustus, van die hand gesit. sal word.
-(Ingestuur.)
NUWE LEDE DOEN MEE 'n
Uiters goedgeslaagde en aange- name funksie ten bate van die Nood- hulpfonds is ·in die begin van Maart deur jeugveldkte. Du Preez, asst.veldkt. Coetzer .en veldkt. Va.n Wyk op die plaas van. mnr. Sarel Streicher in d.ie dist. ;witbank gehou. ,
Die opkoms was besonder goed, en heelwat nuwe Brandwagte is opgcmerk.
Fondse is ingesamel deur die ver- koop van allerhande soorte lekkernye en pryse bespaande ui~ koek en hoen- ders is met jukskei uitgegooi.
Die funksie is afgerond met volk-
• spele, w~r oud en jonk aan deelge- neem het. Die mooi bedraggie van £35 kon irrgeltandig word.- (Ingestuur.)
~AUL
ROUX SING
'n Goedg~slaagde sangaand is op Paul Roux deur die Manne- en· Vroue- kommandos gehou. Genl. en hoof- komdte. J. F. van der Merwe was ook teenwoordig en die Generaal het 'n toespraak gehou. Kommandente Griesel wa.t op veri-of was, is met dieselfde ge- leentheid tel'Ug verwelkom. Aan ha.ar is 'n adres en 'n versierde kcek oor- han.dig. Kommt~-ndante Van der Mer- we het die lede nuwe. liedere uit die O.B.-sangbundel-gcleer wat baie byval gevind het. Met pouse is tee verkoop terwyl die orkes vrolike musiek ver- skaf het. 'n Mooi bedraggie is inge- samel.- (Ingestuur.) ·
KOMDT.-GENL. IN NOORD- EN
OOS~TRANSVAAL
Die Kommandant-Generaal, dr. J. F.
.J. van Rensburg, het pas 'n reeks uit- st-ekende vergaderings in Noord- en Oos-Transvaal gehou van 9 tot 13 Mei.
Pietersburg, Lydenburg; Roos-Sene- kal, Carolina, tel onder die plekke wat die voorr.eg gehad het om te luister en wat hul waardering betoon hot deur geesdriftige gehore te besorg. Die ver- gadcring op Carolina verdien spesiale melding as 'n besonder geslaagde on- der die reeks suksesvolle byeenkomste.
Lydenburg dee! ook mee in 'n spesiale berig aan Die O.B. dat bulle reeds die voordeel trek nit die besieling wat uit- gegaan het van die besoek. Hulle het by die geleentheid 'n h~le dag gcsellig deurgebring met verv.ersings wat ten behoewe van die Noodhulpfonds van die hand gesit is.
,o.s.Beleid Uiteengesit • Die K.G. hot die beleid van die Osse- wabrandwag uiteengesit, met besondere v.erwysing na die sosiale vcrpligtings ooos deur die O.B. in sy Noodhulpfonds pra.kties nagekom. H.ierdie saak is breedvoerig behandel en onder blyke van groot geesdrif aangohoor. Dr. Van Rensburg het verder verwys na die kors van stilswye en verdraaiing wat vir drie jaar die Ossewabrandwag probeer demp het, maar nou vinnig besig is om totaal te br.eek. Die in- vloedsfeer van die O.B. brei vinnig uit, ook na die kringe van Engelsspre- kende Afrikaners, terugkerende sol- . date en 'werkers.
O.B. Mag Toetrede seperk
Namat-s die O.B. uitbrei, het die Kommandant-Generaal voortgegaan, sal oorweeg moet word of toetrede tot die kommando-organisasie van die O.B.
nie beperk moet word. tot toetrede al- 1&2nlik langs die weg van die o.s.·· Boerejeug nie. Direkte toegang tot die 0.8. sal dan net onder buitenge- wone omstandighede toeg;elaat word.
UIT DIE O.V.S.
Genl. Barry Grobler, die 1·eisende verteenwoordiger van Voorslag (Edms.) Bpk., bet 'n reeks offisiersvergaderings in Gebied C gehou waar. hy offisiere op 5, 6, 8, 9 en 11 Mei te Odendaals- rust, ·wesselsbron, Hoopstad, Hertzog- ville en Petrusburg ontmoet en toege- spreek het. 'n Besondere goeie gees en kameraadskap en geesdrif het. die byeenkomste gekenmerk en genl. Grob- ler het dan ook beleidsake oor die alge- rneen sowel as sake betreffende die O:B.-blad behandcl.
Ter aanvulling van die Ossewabrand- wag se aanbod van steun aan die wer- kers van Suid-Afrika het spreker daar- op gewys dat die groot. massa laagbe- soldigde werkers en werksters in die ' stede, die seuris en dogters is van die Afrikanerdom. In tallose gevalle is dit ki~ders uit die platteland. Hierdie verslmiwing van die 'platteland na die stede, sal steeds toeneem, en dit is dus duidelik dat die toekoms van ons volk in die groot steele van Suid-Afrika beslis sal word.
Met die oog op _die mislukte Stads- raad en Volksraadsverkiesings vn.u die verlede, is dit volkome korrek dat· die O.B. sy volksgenote in die steele/ moet steun as werkers en nie as lede van 'n' besondere Party nie. .
Dit baat die Afrikanerdom niks dat daar oor 'n 100 jaar 8 miljoen Afrika- ners sal wees met Afrikaans as voer- taal, as daardie Afrikaners die huur- linge moot wees van 2 miljoen· vreem-
clelinge, nie. , ·
Hierdie aanbod van die O.B. aan die workers is die belangrikste ·stap wat die belangrikste organisasie in Suid-Afrika nog geneem het. Dit is Volkspolitiek want die hole Volk staan daa-rmee in verba.nd.
Die venyn waarmee die O.B. in die verlede bev.eg is, hot feitlik verdwyn, en die veglustigea bet m~esal in moe- deloosheid teruggedeins voor die stand•
vastigheid van die Brandwagte, Van- dag is dit slogs die Ossewabrandwag wat homself handhaaf as Beweging deur die lengte en breedte van Suid-
Afrika. ·
Die O.B. het haar boroep op die·eer- likheid, eerbaarheid en manmoedigheid van die Afrikanerdom, en tienduisende het geantwoord. Met hierdie manne
W APENSKOU SE APRILNOMMER '
Die jongste nommei: van '\Vapenskou, die amptelike orgaan van die Afrikaan- se Nasionale Student.ebond, bevat hcel- wat stof wat O.B.-offisiere en Brand- wagte se belangstelling sal prikkcl.
Die volksbewegingsbegrip word vcrder uitgebou deur die betekenis van· die musiekwese en bcukuns m die \"()Jks- verband na te gaan. lVInr. Ernst Schutte, seker die bekendste en een van die mees gewilde radio-omroepers in die tyd waarin hy _aan e>die radio- diens van ons land verbonde was (hy het om ,onv.erklaarbare" redes sy ont- slag in 1942 gekry) · is vir die artikol oor ,Musiek fn die Volksverband" ver- antwoordelik.. Mnr. Schutte waarsku veral teen die W es-Afrikaansr> neger- invloede wat dreig om die musiek heel- temal van die volksbodem te ontruk.
Mnr. 'Wynand_ H. Louw, die bekende Afrikaanse argitek, dra sy deel by ,met 'n artikel 0\)r die ,Ontwikkeling van 'n Eie Suid-Afrikaanse Boukuns". Dis genoeg as beweer word dat 'n vakdes- kundige ·in hierdie artikel aim die woord is.·
Prof. dr. J. Chr. Coetzee, die P.U.K.- opvoedkundige, bespreek die saak van nasionale onderwys in die tweede van sy reeks artikels oor hierdie aktuele onderwerp. P.rof. L. J. du Plessis, beleidshoof van die O.B., werp bai.e Jig op die rigting waal'in ons volkspolitiek besig is om te ontwikkel in sy artikel : , Volkspolitiek en Volksbeweging." Die- selfde geld vir adv.
J.
de Vos se insig- gewende studie oor ,Ons en die Revo-. lusie". Ander artikels gaan oor ,Die Mag van die Staatspresident", deur mej. R. Hugo, ,Die Werk van die Bibliotekaris", deur mn~. P. C. Coet- zee, , Die Mens se Plek in die Uitset- tende Heelal", deur dr. J. M. le Roux, c•an die Ing.enieursdept., U.S., e.d.m.Oud-regterpresident .C. L. · Botlta lower voorts 'n waa1·devolle bydrae oor genl. Hertwg se lewe. Regter Botha was 'n klasmaat van genl. Hertzog, bcide op Stellenbosch .en in Holland, . en hy verskaf interessa.nte inligting wat nie in C. M. v. d. Heover se lewens- beskrywing voorkom nie.
Brandwagte word stork aangeraai orn in te teken, op Wapenskou (Bus 28, Stollen bosch). Die intekengeld is
51-
p.a., en daar verskyn' vier nommers p.a.
Deur in te teken op die blaa, stel u die A.N.S. in staat om sy beleidstudie en -voorligting op 'n meer doeltref- fende manier voort te sit.
en vroue sal ons Suid-Afrika red.
Genl. Grobler maak m.et diepe waar- dering melding yan die offervaardig- heid en gasvryheid van al die offisie1·e met wie hy in aanraking ge~wm het.
DRIE
SUPERKRAG
11 Kan
u
aileen verkry deurmy
Kursus te volg.
Dit is die beste en goedkoopste Kursus in die lan·d.
EK BOU KA.MPIOENE
Sk~yf om besonderhede aan :
J OHAN HEF E R
Posbus 8809 JOHANNESBURG
MARKAGENTSKAP - VROEE MORE-MARK
KAAPSTAD
• '
BETALING ·GESKIED ONMIDDEL·
LIK, WEE.KLIKS,· MA_AJ\l.DELIKS
.OF SOOS V~RLANG.
•
BESTE. JJEEB-SENDE PBYSE.
MINNA.A.R & • Jl AN SCHOOR
Eienaar: GUSTAV RETIEF.
TOI8foon 2•0212.
DIE NUUTSTE IN .DAMES-
F ELT - HOE DE
en
WINT ERJASSE _
by
P AROW
DIE MODERNE DAMESMODISTE.
DE KOCK SE GARAGES
Foon 110 Voorlr!lkkerstroat, MIDDELBURG,
Transvn~l.
Foon 10 Hererordstraat, GR03LERSDAL,
Trnnnanl.
Eienaar: D. D. DE KOCK Agente vlr Pontiac en O.lll. Vragmotors
T OT U DIENS !
V.M.K. AANBEVEEL. 1
Onde1·steun O ns Adve1·tee1·ders I
V ER G· ADERI NGS!
GEJ\"ERAJ,E ]I[EV. DU TOlT EN llOOFGENL. JURGENS SCHOEl.\L-1N SAL DIE VOLGENDE O.B.-VERGA.I)ERINGS OP DIE VOLGENDE PLEKKE TOESPREEK:
DATUM TYD ' PLEK
10 Junlc 2.30 n.m. DICJ>kloof
-
In clle O.J.V.-Saal.10 Junle 7.30 n.ro. Gcor~:e.
11/Iromat.
12 J12 Junle unto· 2.30 n.m. 11 v.m. llllddetrug Rus-cn-Vrede.
-
by Gerber.l
12 Junle 7.30 n.m. Knysna.
.
13 Junle 2.30 n.m. Brand wag.
. 13 Junle 7.30 n.m . Groot-Bmkrlvler
-
by Wagmaj. Plo...
14 Jllllle 2.3<1 n.m. Voelvlcl
-
by Komdt. Zletsman.14 Jllllle 7.30 n.m. Mosselbaal.
-
O.B.-OFFISIERE EN BRANDWAGTE, AANDAG I
WAPENSKOU , ,
bled sy cllenste nan u as voorUgttngsorgaan m.b.t. dJenslaer- en studJelaeroodenverl)e,.
sowel llll m.b.t. aoder volksvrangstukkc. Die K.G. oil ''011 \Vai)CDJikon: .,Wapeoskoo, dJe amptellke orgnn.u van dle Afrikanosc Naslonnle Studentebond, slam Ult den.kende Jalnge vn.n jong Afrikaners wat trag om belderbeld te vlnd en te '·ersprel. As
sod:lnlg verdJen cllt dJe uon.keurlge nn.udag van cllo strydendo geledcrc."
WAPENSKOU
ver<llen •n plek In el.ke Afrlkanerhuls. TekC? onmlddelllk In by: Die Ultgewers,
\Va.pcnskoo, Bus 28, Stellenboseb. Die lnteke.ogeld ls IS/- vir 4 Ult~wes per Jnar.
. -1
Geklassi fia eerde A dverteFUJies
TA..WXP VD OF.IlLASSll"'8EEJlDI!:
ADVEMTENSIES:
BandeW!.d"<erk.nalea: 11<1. per weord, mtnl·
mum II/· per pl&alni
l'en~oonll.l<e Adver~neleo: 2d. per woord om G<1. vtr el.ke ncaooderllko vererel!l - mini- mum 4./· per plaatng. Advertenale~:ol<le ..
otnn~: voorultbotaalbaar. Btuur lldvertenale.
11A11 Voorol&g Ecl.ma. Bplt., Poaba.s lUI.
Ko.ILPitAd.
INTl;H.E!IIOELD. (Btrens vooruJtbotaalbaar).
De11r KommADdo: II/· per Jaar, 3/· par llalfJnar.
N!o Clear ltommDn<lo mllllr Olrek b7 Voor- ala« J:<lml. Bpk.: 10/· per Jaar, G/· por aal!Ja&.r.
Adroavemod~rtnge: 1/· per o.dreaverandcrtn~t.
GEBOORTE
DE OOF.IH;. .Hun op die 11dc ons hnrtllke dank Observatory.
An·n Jan en r.rynl~ •n fris
~lrl 1911. Nnns die Hcer ann sustcr. Stasicwc~: 51,
NIJr,UWOtlll'l'. - · Ann Vcldkt. en .Asst.
Veldl<te. Polllc l'ieuwoudt. Cerlerberr,, tweellnl:
seun en dor;ter, op G Mel. Ons dank d!c Gocl~ Gewer en verplcc;;ster.
RARNARD.- Aa.n Vcldl<t. en Kommandnnte D. A. Bllrnnrd. Groot-BrakrlvlCT. ·n frls O.B.·dor:ter op 10 Mei. :-ian.q ons llt•we Heer tlnnk nan RU8ter. nnnr's •n nn.sie tc bou; Komaan!!
VERLOWING
<:O:t:TZEt. - YJ·:nsTEit. - Hlermce mank );te-klr- J Jns.: te do~·tf\r van mar. ~n mcv. P. 11. c.,..:zee. Bnlnsvlel, Bloemfontein, en Hnnoes (B· kkle). oudste oeun van mn". en m~\·. S. F. Vcrster, Chlnpplnl's-KIIp, Bur-
;;erPdorp b<kend dnt hul verlt>or !A.
POTGJF.l ER - I·:R.1:''fl'"· - Ons twee.
JI,••tertJle. Jon,;stc tlo(:ter vo·n mev. en wyle mnr. HanJ I«' Er!lsmu~. \'nn Rustcnbur~: en Al!lo (van RandCnntelo), srun \'lln mnr. en
m( ,.. Piet Potgieter van :-lcxo:q;e<lncht, Oudt!l·
h<><Jrn, ro:u1k no.n fnmllle. vrleode(lnne), be·
lan~:;tellentl~• eu telcursesteldes brl<cnd dat
<ons onlao~;o verloor 19.
GELUI<WENSING
Yt•ldkornl'! en \"'t./\'•ldl<le. 1'nllll' Nleu- wondf. lh\nNrhltr, Ccdcrher~:. het die O.R.
Vl'rRlCt'k mrt •n l\\'i~rllns. Nnmcns Gundis"~<'l!l·
vl~l J(ommn.ndo, hnrtllk gclul<.
DOODBERIG
TREilOtJX. - Mt•l loNiwcse mrutl< ons hr- Ynd rl. t ons plh~~s:etrou,. hrnnrlwn.~. JnJl:t:' Trfrl•JUX, V:l.n ell(: Y~ld(lrl rt Kommnndo, on~
ontneem l• op 10 Mel. On• lnnlf:t• mee,:;evoel r.a•w utt ua. die rnmllleht•trekklnf:e.
.lORD.\\:-.-. - 0 ,•Ie<!·• np Satertlnr: 13 Mel ons gelr< uc of!Wkr, Korpor."\!•\ A. M. Jort!:t..'lu.
J [a..o.r IH~+'IH.:uan word th·ur haar mcdc·offiniC'rt ..
~ ;t t • t: £'Ur. O,e 'M tnn•'· en VroUC·l<um·
l:n'l:<do' Pn3..tl. bttu ~· lHr-::-mee hullc Jnnt~e me.~ot:•. d met tilt.! e.;e;~n »t en t!rlc seuntjle ..
a."!ook cia· ramlllc-.
IN MEMORIAM
s('JII:Ii'\'. - Dr!~ Jaar van Utllf' vcrlnn~·e ... · ~ •i'· ~o,.; 181 vir ( ns onvrr,::eettlk tUe
·~·trr· .... ~:10re ,.:'1.:~ :!5 ~t! t~·U, toe ons kl,.tn l .. t:ur.t, :; ja::u- oud. va.n C.!lB ·"' plot! ,.Jins;
moes vrrtri'k, na y C\\ .;;f! rus by litwc J<'~u.~.
In llr!d•• H.· on~ ·n kr:tn~le va·n herlnncrlnt;
op t'/ g:aH.r. \'11.:1 l'.,pplc, }lh.mm!c. vier 3 lor rt;.t,;.
DANKBETUIGING
J{F:\Ir'F'\, ~fnr • n mf'\' J Kcmp<'n Kcrlu~tm.nt 4:,, \\'vorl~toC'I(, wen~ hi~rmt.•(' fa· mille tn vrlt·nd•'(lnM). onk tile PtltH·ntlorp Vroue·K"mm~ntl~ h3rtl I; te l"•clnnk vlr nile kran:.u• t n ool{ vir dJt• t'r1.;.;t! •1 hulp l•"toon an·n hullc in lmllf" bltt•'r~ bt'droctdbr1d met dle vcrlleR vun hullc oi•Jt:l~r Jru•obs. (l{o~le).
GROETE
J•n;-rn; \',\ '! l·:EUCN cllt ,;nnn met ons nlmat nog ;;ned. Hoop mrl jou uok. Vtrtrou op dlt• H~t!r, \\ et:i stt•rk en ~tnnn vaq, n.lle!:f sal r•·1:kom. M~t llrr.t~. ::l!nmmle.
J\IT:T~;r.F.Illt.\\11'. - Alles lij DOC In die haalc. D1t ~ann goed met my Hou koers!
Gro<t••. Leon.
BENODIG
o~ci-:TROt;OE •>.·erkcndc vo-•rmlltl op bees·
en •aalplnns. Bcr:In •alnrls £3 per mnand met vrr lnw·•nln~:. Gt'lcle voorult.slgtc vir rc~e »fC!'SOo ·n. Dot•n 33!lSOt'k b)': U. L. '\'e.Nl<'r. P .K. Pt:u~~dale oor \'ryburJ:.
t\.FRIKANCR-DAME om vlr twee klnders
• ondorwys tc t:ee op plo.u. l~cn Std I en
""n brpnner. s,.;arls £10 pPr kwartrull mtt vry lnwoolnr,. ~o~t O.B.-gcolnd wee•. Vu verMre bcson<lerhed~ doen nnnaoek by J. ,J.
Coet<ce. Waterkloof. J'.K. llr~uUord, Somcr- set-Qo•. Ii.l'.
HERI-IOLDT SE BOOMKWEKERYE, Posbus 660, Johannesburg.
Pluk u ele vru~te vo•rH ult u tuln van l!crholdt se beroemdc Vrustchomc. Aile soortc vroe~;
,tot ln.nt. Perskrs. Apprl•t, Prulmc. Perc.
l>Ioorbcl. V)'e, KocJnwcls. rns. Annvran~
gr()Ot, br~trl sonMr vcrsutm. Pnlmft, Slrr- t>om~. Strutkt•. nelnln~:bomc nltyd l.n vo<Jrrnntl.
Sluy! vir Pryslys. (n)
PERSOONLIK
VAKA~:::iff:PLA,\!'. - Kom vir u voH;<'Illl~
va-k.t\nsie na dit' ruslf~c plnaA Vt•rJ..:tnt)f'\J.;c!
Rivcr::<!::tl. ~tt· rn \""rirn•telik<' Lch~n(1r1 n~o:
Terme b:lliri:. Docn no.n~oek ~~~'. \, Undenhor"t.
A
:'<C\"ETTE-.-\Tf:Ln:E IF-dm•.) llrk. roto- g:-n!!ese -werk van cois;:e 3ar•t. U:tmun·tende dirns teen blllikstc pr:;sc Stcun hlertl!e Afrikaners: ~p.oorbontll.;.llM•(icbou. nr Vllllrr"i-
<traat 15, Johnnnesbur~:. Foon 33·3~~.
DIE EERSTE EGTE AFRIKAANBE AF· SLAEP.SBESIGHEID.- Veoduales word ontse tyd op en1ge pltlt gerel!l In ons veodu..le lokn·
1e word art!kela ook ent~;e ty<l Wt die band verkoop. Ono to ook Elendomsnr,eote en re!l verbando. A.trU<.Ban&e Nas1oDAie A1all>ora eza Agentaknp Maat..knpp;v <Ed.mll.) Bpk., Snn- IAJn..{fflbou, Pretoria. Foon 2,1360. - Poa-
~>uo GlO.
0:-IDERSTEtr.'l ·n Afrlkaner-rtrmn. reeds 40 jaar tot u dleos. Stuur u produJr.te, plulm- vee en tewende hn.we nttn: n. llnt4son, ~lurk·
nt:entHI<np, Urecstrrutt 100, Newton.
TE KOOP
300
Aanteel Persieooic met ongeveel' 7:;Iammers ln;;eslult. Bale ,:;oele ltondlslc.
Besig om te lam en loop by rammc. Redc vir verkoop - Gann In vir becsboertler)'.
Prys £2 elk. I. .r. H11nrhorr, lJitltomst, Granrr-Rcinet.
OPRECTE Chnntenny co !"nntes Wortelso.ad, 81· per pond.
BESTE Austrnllese Bruin Utesnad, 0/· per pond. sesertl!lseer. Beperkte bocveelheld;
100'0 sulwer. Alles K.~.B. pos'T)'. J .. J.
Spies. P.R. Sehoem:m•boek, Oudtshoom.
BESTE ltWa.lltelt ReWliDgtee. 93 pone 11:1/G 60 pond 10/·: 2:1 pond 0/G. Bleale-Beae.m..e met otee!e 2/-. Beaems VIr bul~houdetl.lte gobru.llt 1/e met 1tee1e. ~!ewer BWibalte,
Opeol:c~la'aal. George. K.U.B. J. P. \Vaso- nM. I'UJp Hlvter. P.a. 8ped.mrulakn>Al, ~rn.
DAO·OOD kulkeos. Leghorns, Auatrnlorpo, ook kr.zl!l van Lc~:horn hun c en A ustrnlorp ben. Gewao.rborg eer~tekl::u rll$. Almal af·
komAtlg v:>n He!Inann eo Dundnraeh bloedlvn Verkrygbaar ,·:mar Juole teen £6 11cr ioo K.B.A. Beste! dodcllk: H. R. )lnlnn. 1'.1{.
lierl'tronteln, raarJ. Telefonrer 0203.
DIE volgende eerntek.l~ ul~aad: Vroc~
K11np pint ~;eel 7/6 per pond; Au"tralleecl bruin 6/6 per pond: Bpnan•e brule 0/8 per pond: Kaapse ~;eel (etrool ltl~ur) 0/6 per pond. Koop regstrcck" van <lie kwo- I:Pr NJ onrlereteun Julie mcc1r-Afrlknnf'\r. 0f'rt
me BQoyPn, Btu 41, Unlnndnlc>.
I( OOP DIRF.K VAN nn; nOF.R. - KnnpRe gee! or stronl ul~.nnrl te~n 5/6 per ponrl rn Aut;trn1feqr bruin tN•n G/· per pnncl.
G-~J<'rlgekeur vo1~en~ G-ne-,,·rrnements Serllfl·
knnt N"o. 0670 en f:eaertl!l~eer nl' ~e1'onc1,
vry. ~oed C'n skoon. Ook tmu ... rn9:ltn1L se~nnrl
en mool teen !7-7-6 pPr 203 ""ntl. Ulr- bolle. AU1HratiesP hrufn rn KR.apc:r grt'l trc-n 14/6 per mud. Kont,.nt mN b•~tellln~: n. \1,
~·. d. \\'nlt. P.lL OP no~t. nl ... t. OnchdH\tlrn.
KAROO)O~. - C";Pma31 mPt hnmf'\rmf"11l, loA n tr '!(ke: 10 tnn tPP!'I 2~/- r-rr tnn: 100 ton en mer-!' 20/fi per tnn. X1e mlnti<':- rl~n
10 tQn bt'~lf'\llinJ:s, in ltt)prr ~P rm.kk•" 2~ ...
,.Pr to"1· ~0 ton en mf'\rr 26/· prr ton, K~!.B. \'.OS. - G . • J. C . '· tl. \')wr.
:-;,.l,kr.u\1, P.K. ~hPidon.
OPRF.OGF:TEELDE FrlrAinnd bultetJirs. Vn- dc!" F.!'n~ ~! . . ~er ='('I. 1:\fl02/12. 2 ... ~~
pryswenner 1943, l~U t~PO Knmil~CP:l-hul:
ufl Bakcn,;kraal Ntco i\r~"nd !'n. 1115~/f:C.
Knm;>lo~n. by Hu;!rnoot Wltnter No. 1!\G22/ll, K11m;>loen, melk 1'1,000 pond In 300 cl""'· hy lfl.te Pn.·~'"·en!le:- 8 ~ell!r:J! koe!<", R ·hPrt,.r.n trntoon,;tclUng. A ~. 7A't>man. Ooudm}·n, R<•bertRon.
1\{JSSTOWWF.. - Ons hied sn.n ~:~mr1nMe Knroomis teen 42/tl prr ton. t:~leu·er Vnie·
Ata<le•. 50-50 menJ"ael torn M/ per tnn,
~~lewcr 'Un1e .. staFIIe~. Go.nna lor,J:OR vir tH•Ul·
Irk. Die beste soutlek trrn ~:e)l<l<'lt en hnnr- wurm teen 20/· per snk, V.O.S oos lnrtl·
Aln.sies. Kootant met b(\uteiJiog nnn NnH1
