· Geregistteer aan die H.P.K. as 'n Nuusblad.
In die demohrasie dra die bcsluit
z·a1lhondm·d lafaards gr·oter gewi.g as die besluit
ra1leen dap -
perc.
Ill die gesagsuwt ucm die
Osse u:abrandu:al<
Lriom-f~er
di e moed l'(ln clie d(!pperes oo r die
aug~- i,1
l'lllligheid t:an
di<~laf- . I
-----C-1(-ll-·d __
~ _ .
___________i
TWEEDE
JAARGA~G.\VOENSDAG, 19 )lEI 19- 13. No. 26.
O ssewabrandwag tot Volksbe weging
Volledige Omskep
Uniafe Organisasie met S es Gebiede in
van Provinsiale Stelsel
pia as
'
Oie Ossewabrandwag hot tans sy finale
ontwik~eli ng
as organisasie ·1 bereik deurdat ten vol!e uitvocring gcgec is aan 'r. O>es!uit van dieom -
sierslaer van Ol<tober 1!!41 te 131oemfontein, wat 110m tot die on:vattencle
vo:k~beweging van die Afril~ancvctom ver·:daar hct. Oie uitbouing van die Gr:Jotraad en nuwe indeling is reeds in wertdng,
Deur die Offi~icrslaer wat re Bloem- fontein op 13 Okl. 1941 ~ehou is, is lw.sluit lot die uilbouin~ van die Osse-
wnhrandwa~ to(, 'n volksbeweging.
Ru:-ds toe is ge,·ocl t.lat die ideo waar- ,·oor die Osse11'abraodwag as organisa- ,jo hom beywer, t.oL ve1· buit..ckant sy orga nisatoricso grens st r<.•k, dat die ideologic waarvoor hy str~·, selfs ge.- koester word in kringe wat organisa-
t<>ri<:~ d io Ossewabranilw::~g as orgnni-
•a•ie bekamp en <lenlens dat party-
~kap slcgs kun~nmtig en 'u tydclike,
;,>lt~d wisselende vorskym,el is wat,
hoewel hintlerlik in die volkskoo-rs, die t>rganiel;e eenheid nog in sy boweging nog in sy bestemming kan \'Ornielig.
Deur die omskepping van die Osse- wabrandwag tot. 'n volksbowoging moe:; dan voorsicning gcmaak word dr tlic in!>kakeling 1·an aile Afrikaner- kragtc in die ,·olksbewegiug. Uitvoc- ring hioraan is d<."l.ll' die Grootraad Kt?gee, eersteus dour sy eie uitbouing met die b.Foeging 1·an afdt?lings, elk- een met 'n eie hoof en <laarby met die nodig(,) ,·ert.akkings om sodoende aile teneino van die l'olkslewo to dck.
Cit bring ook organisatoriese ver- anderings tot 'n seker mate mee, nl.
die hcrindcling van die Unie in ses gebiede wat die ou Provinsialc grense uilwis. me gcr.!lraa!S~Ilppe bly CJ;ter onver<Jncte.r·d voorl.bestaan.
DlE GH.OOTRAAD
Die <:rootraad bestaan I'OOrtaan uil tlie Ldcr, komdt.-generaal dr. J. F.
.f. l'an Rensburg; die Ol·f~anisasicloior, :Hljunk-l<omtlt.-gcnoraal ,J. A. Smith;
(.;ebiedslcier, hoofl!:eneraat F. D. du T.
van Zyl (Wes-Kaaplan<l); Gebictls- leier. hoofgenl. J. H. "J[oolman (Oos- Ka.apland); Gcbic<bleier, hoofgcnl. J.
F. ''llll tier :\Ic1·we (Vrystaat eu Gri- kwabml-Wes); Gebied,lcit'J', hoofgeul.
C. A. Pionaa.r (Natal en Grikwaland- Oos); Gebiedslcicr, hoof~enl. Louis Dootha. (Witwatersrand) en Gcbicds- leier, hoofgenl. II. :.\I. 1·an de-r West·
hu~·scn (~oord-Tra.nsvaal); BeloidsLu- diehoof, prof. L. J. du Plessis; Voor- ligtingshoof, dr. P. J. )Jeyer; Finan- :<it?hoof, d1·. P. Bothma; Noodhulphoof,
us.
S. J. Stander; Inspekteurgeneraal.genl. J. D. Jerling; Jougleier, prof.
Dirk l':ln Rooy, en hoofgenls. J.
Schoemau, H. Neethling, C. i\Ioeke, E. Cndlc, J. L. Uys, l\1. P. Wessels
<!n die Sekretaris, prof. A. J. IT. van
<.ler Walt.
In plaas van die vroecrc Provin- siale Vroue-adjuukradc i~ daar nou 'n Uniale Vroue-adjunkraad vmt die Groot.raad, saamgest~ uit die ses Hoofnouc (generales), een van elke Gebictl en andor vrouc wat mot die oog op besondore vrouc-aa.ngoleen~
hede gelcoopteer word.
Die pligto, verantwoordelikhede, ens.
,·an tlie afdclin~shoofde . en vcrLak-
kinc;slciers word in omsendbriewe en bcvl-le kraf{l<"US h!.'sluil v:111 die Groot.- raad bepnnl.
l\llc kommando's en ofii~i<!re is nan hul ondcrskeie Gcbictlshootkwartiero, ll'aarv:m hulle reeds kcnnis gekry het of nog ltennis sal kry, voranbvoorde- likheid i'Oos in die verletlo verskultlif!.
Om die gees val'l die Ossewabrand- was hc-s saam te snoer en die nodige wisselwer!<ing Gil vertruue tussen die I·Ciding en die getedcrc te bestenuig, word jaarliks l.acrtre!<kir.g van om- sicre uit aile gebicde gehou. By hier- die ge!eenthoid doen dio ~tom111andant·
gen.eraai regstreeks nan hu!le vcrsiag.
DR. M 'A.LAN OOR EENHEID
By gci<::E>nthcid 1·an sy vergadc- riug I'OOrverleclc week op \·reden- tlal bet dr. D. F. l\falan 'n aantnl vrae beautwoonl waarvnn . geeu vcrslag in sy pers 1·crsk.'·n bet nie. Omdat sekero d:ta.l'v:m he- trekking het op die nn.nbotl vnn dic Ossewabrandwag in \'crband met die 1·erk.iesing, is dit. van be- lang dat ons sy n.ntwoordo pl:tas.
Op die vrnag wat l1~· sal dOE'!\
om eli~ t.wis in Afrikancrgc!et1e.rc to beeindig. het dr. :.\!alan genm- woord dat. hy op 4 September a;tn p:onl. Hertzog aangebicd hot om onder hom te dicn <·n also eenheid 1e kry. In Bloemfontein het hy 'u grond!>lag necrgclo om die
~uwe Orde-gro<:'p hy hom re hou, maar adv. Pirow het. af14eLroklwl.
Verdcr het hy die ~asiouale ko- mitce-,·oorstel gcdoen, maar c.h·.
Yan Rem,burg hot dit vir slog:<;
lwee dac aangcneem. , NOtl weier cit om enigc verctcre stap te doen," hct hy bel>lis uitgcroep.
AangaalHle clio aunhod n111 dt·.
Van Rensburg hcL hy g~·se daL tli~
l'il' die O•~t:W:tbl':\ll(]wag j~ Olll to·
s e
waar hulle gaan ,rt?lll. , El( sal nie hulle stcmlnc \'le1cr nie, maar·e·k sal dit ook nio vra nie. H ulle kan doen Y..'at 111111e wil !"
INTEI<ENGELD V E H.HOOG OP DIE O.B.
1 ntekenare op Die
o.a.
word hicr- mec in kennis gcst.el dat weens on- vcrmydelike omstandighede inteke·ning op Die O.B. vanaf i Julie 1943, as volg verhoog sal wof'd :-
(1) Kommando·intckenare.:- (D.i.
intckenare wat dcur die Kommando waarondor hulle ressorteer, intckcn:
6/· per jaar ,, 3/• per halfjaar
(2) lntekenarc wat ve¥kies om nie dcur 'n Kommantlo in tc teken nie, maar regstreeks deur Voorslag Edms.
Bpk.,16/· per jaar.
Offisier Kies Pad van Plig en lEer:
GeneraaU M. S. F. Grobler
Kommandant~Generaal oor 0 . B. a.s Brug na Nuwe So siale Bedeling
'n Aanlwndiging dat aan genl. M.
s.
F. Grobier van Pretor1a die eis gcstel 5s dat hy onmidc.:.eai~l •n verl<laritlg moet teken dat IW aile verband met die Ossewabr-andwag sal aibre!lk en al sy bedrywigilede in die rigting s«l st«ak met die dreigement d<Jt hy andet·s omniddellik gei'nterneer sal word, is Saterdagaand,s
Mei,, op 'n gt·oot uergadering van me.a1· as lO,OCO op Louis Trichardtplein, Pretol"ia, deur dr. J. F. J. van Rensburg gectoen.Eerw. Groblcr het kon. 11aarna 'n ,·orldaring oor die Juidsproker afge~
lees waarin hy die cis Yan die inter- neringsowerheid 1·an die hand wys.
Dt·. Van R(!nsburg hot op dieselfdc l'ergnderinr, 'n besluit. van clie Groot- raml aangekondig om met die oog op meC'r intensiewe organisasie 'n nuwc imlcling in te stel waarclcu1· die O.B.
in gcbicdo in plaas van provinsies in- gcd<:'el word.
Die. twco A.K.G.'s van Transvaal
<:'n Kaap:and word uni:1le offisioro;
genl. J . .A. Rrnith, van Kaapland, word .1\fljuuk-Kommandant-g:enoranl on adv.
J. D . . Jcrling van Transvaal word
ln;,pcktem·-~teneraal.
Dio gewouc Brandwngto, hot hy ver- Jdaar, word nie vee! geraak deur die nuwc indeliug nie. Hul pligte bly dieselfdo hoewel dit. hopelik makliker
word.
Dr. Van R~nsburg, wat gopraat het oor die betckenis van die O.B. in hier- dic oorgangstydpcrk, het p;eso tlat dit di<> Ueweging se taak is om clio kem
Die appcl van die 22 jeugfront- offtsiero wat 'n tyd ga;·e.ae cieur tlie magistraat van B1"emfontein V•!ll'oordeel is tot £25 b:Jete of twee maande tronkstraf elk, is ver!ede
·vrydag dew· die Appillllof verwerp.
Die mannc vJas dc:arvan aangekla dat hu!!e aan driloefeninge declge·
necm hct in 'n t«ll11t1. lmlertyd hGt hullc hu! almai bOI"l!id verklaar om tronkstraf te onde~gaan indicn ht!i llOPr oe~cep nie sfaag nie.
1 an clie Ai'•·ikancnlom ryp tu maak 1·ir die oorganp; van Jmpitali;;tie~<'
Bri 1 ~e dominium n:~ 'u t-.o~ialistic,;tl
rcpubliC"k. Die 0.6. is die brug waar- op ons voll~ moct loop vanaf die ou l<apitalistiese Mdeling na die nuwe sosialistiese bedeling wat onverbidcleiik kom ,, want daardic bn1g moet nasio- n a a! wees of die Afri~anervot:< sal hOm nie be tree nie- nasionaal en nie inter·
nnsionaal nic.
l•;n die O.B. is na.>ionaal, na:;ionaol in hart f.'n niorc. fly is clio rewolusio- ne•·t· nasionnlc suurdceg in hicrdie tyd van wcreldgistiug. Rewolusie betekcn nio st raatgcvegte en barrikades nio.
Dit, is maar die uitedikc resultaie d:1:1n·an. Die wa1·c ren·olusie i:; dio onHnc.,waai in die volk so uitkyk on
~Y mentalitoit. En wie sal botwis da~
a~ ccn beweging 'n ommcswna.i in die mcnt.alite:it ,·an hierdie voll<. of t.en
rniu~te die al<tiwisLiese gedeclto dao.r-
l':tll, bewcd<Sit!llig het.1 dit die O.B. is.
Or. Van Rensburg het <.lr·ie aspeltt~
v:\u hit>rdie rewolnsionore uitkyk gc·
n•)t:m : die ot·ganiese gedagto, die so-
sial~ ge<lagle en die dissiplinore, onde-
mokraticse samestclling.
O!c O.B. !let die liber·a!e partystcl- sel verwerp. H y het geleer clat die partygenoot soecl mag v1ees maar uat die volksgenoot beter is; dat volks·
eenhcid in .die eer.stc plaas in l>loed en bodem g.eiee is en nie in stemtmsse nie.
:.\1aar daar is bv die O.B. nie ll•'L broederliefde nie. "Da:u· is ool< broc- dersorg, ,·olksorg. Dio.• 0.13. so ,Ja, ek is m v brocr se hot'dc r". Die nasio- nnslism~, byna. fan at i('kc nasioHalisme van die O.B. word nic bet.wyfel nic.
Slogs 'n sielsieko I< an dit onti<CJL Maar sv nasionalismo i:> ook sosi:tal gekleur.- Hy
1\e
, nasionaal omtlat on>\breeders i,, ~o,iaal omdat ons hoeder"
is''.
Hy ltet n:rwys ua. mcisies i11 Johan- nesburg wat. leen 'n loon van .£.1 16s.
per maand in fabrieke meet work.
Daarvan moeL die helffo gaan vi1· ka- rige losies. 'n ?~lens kan daardie mci- sies nie kwnlik necm
a,.,
bulle in hul wanhoop selfs na. die komP.tuni~mc a-;redding wil ~ryp uie. As tlie demokra- ticso staat hullo nie teen sulke uitbui- tillg kan bcskerm nie., i-s hy ldaar.
Noodhulp
Daarou1 wil die O.B. nie net lang' (\'Ci'I'Ol.g 0p 1,1~. 2)
TWEE
(Ycn-olg van bls. 1)
nasionale weg nic, maar ook langs
~o::.iale we.g vooruit.. Die O.D. is gecn lei:: woorde nie. Die O.B. bchccr nie die stnat nie - tlit sal nojl: kom- maar hy het in cic gclederc die sosialc problccm wat onL:staan het, l'cral mi.
die rockcloso int.omoring~beleicl van
<lit• Regeriug. Daurdie noucn;; en ldnde1-s van mannc ,!·at in die kampc en tronke sit, hot. die owcrhcid geen kommcr besorg nic. Hnllc hcl 11ie omgcgec wat vau daardie none en kindcrs wonl uic. '.l'oe kom die 0.13.
M' Koodhulpfoud:s.
, 'oos gewoonlik, hot ook die dcmo- kratc groot la.waai gemartk, I'CCI la- waai maar wcini~ wol. Die J3urgcr 1·n sy ondergeskiktc blaaie hot 'n op-
rocp nan sy mensc gerig om 1•ir die al'hauldikcs ,.a11 gci'nternccnlcs to
~org. As ludic dio oproep dtut~·by gc- lnat. het, sou ous hulle gcrcspckleer cu gedank het." hct dL \'an Hcns-
hur~ ge;;e. ,:Haar die O.B. mocs dit ook ontgeld. Die .Burger bet gcskryf da.t. die sorg ntn die afhanldikcs cint-
J ik <lie
o.n.
:;~ tn:tk was, maa I' da~ tlicorganisa;.ie ni<~ mccr in sta.;tt wo.s da::n·-
SchoennSlneHRo- Drranrnk
0 0 0 0 0Vm. KWALITEIT BN TEVRB- DENHEID DIE OOElDKOOPSTE
i~
1::"'~ oUO~ ~ ~UQ
s~I.
8• <1.S ~ o ...
. .0 c ,Q
..:! .. ..:1<1 0
~i
~lOg~
~;~:
s~
sc
~.. ..
o~d,...0~
IQ ... - > 0
=S!g
f ~ ~Q
~f:Dtporel
"'":B ~u~
WYNE:
Fonkelwyn
51 -
5/- Lewenswyn 3/6 3/6 Vermouth 2/6 2/6 Hanekraai-Cocktail 3/6 3/- Likeurwyn 2/- 1/8 8/6
Ou Port 2/- 1/8 8/6
J
cripigo Rooi 1/3 1/2 6/- Jeripigo, Wit 1/3 1/2 6/- Soct Muskadcl 1/2 1/1 5/6Port 1/2 1/1 5/6
Worcester Hock 1/1 1/- 5/-
Pontak 1/1 1/- 5/-
Spcsiale Sjerrie 1/- lld. 4/9 Sjerrie lld. lOd. 4/3 BRANDEWYNE:
Schoemanello 7/6 6/6 36/- Ekstra Spcsiaal
7/-
6/3 34/- Brandewyn, F.C. 6/6 6/- 33/- LlKEURS:Kcrsie-Brandewyo 6/6 5/6 31/- Anys-Brandcwyn 6/6 5/6 31/- Demmer-
Brandewyn 6/6 5/6 31/- Lemocn-
Brandewyn 6/6 5/6 31/- Pepcrment-Likeur 6/6 5/6 31/- Vander Hum 6/6 5/6 31/-
..YENEWER LIQEURS:
Lemoen-Jenever 7/6 6/6 Suurlemoen-
Jenever 7/6 6/6
\'ocg bY 61- vl.:r ltns&le en botteln, en 1$/G vir vr.atile wnt vergoed anl word by terag-
•endlna~:". Ons !ewer drnnk In ons lnhoacrs 3oluuk oos voor.rado van lnbouero bet, en allcenllk op ,·oorwnlll'de dAt clle lohouora blrule ncAIIJ: dno nan ooo tezug bcsorg word. WccllJI bottcl el<!\nrsto knn ooa 1>lleenllk In ODS ete hottcts, kL•Rica drnnli vcrpak, wMr suJke drnnk •n minimum prya vnn fl-5-0 bciOOJl (IS/- vlt lnhoocra lngeslult). In ellen goedkopcr kls- oles •·crlnng word moet u u ele lnhouou ~Won
ons atuur.
Word v0rkoop ln lZ·bottcl-ld!ls!cs o% 3-.s:ci- Un::vn.ntJlcs of groter. U ld!!sle3 ..-an 12 bot- tcts Jtnn Wyn, Drtu:uleW)'D, Jenewer, LUccnr,
V~rmoutb en Uaoelal>lll bevat. 'l'crmo:-
ll:.~t.B. plus trcln~;ch1 Ill\ aytync, K.B.A, plus trelllkommlssle. V.O.S. OUDTSHOOI!u...,.
Beste! valll.
JURGENS SCHOEMAN
:. oabus 142. Oudt&lhoorn.
too nio. Derhalwe trco die Hercnigdo
Part~· ioo grootmocdiglik in."
)let. a! sy propagnudamiddels bet die ParLy sowat £3,000 "ir die dool inges:unol en ml. 'n mnand of twcc ,hct hulle tlio sank I nat van r. Maar die 0.8. wat cfcstyds dan reeds deur vcr·
keerde I·Ciding gebreel< sou gewees het, het voor•tgegaan met sy taak en in die afgelope veertien maande reeds mcer as .£30,0GO aan noodnulp verstr.ek aan die gesinne van manne wat in die Em- pire sc tron11e sit, soldate van die Re-
publiek, 1\l·ygsgevangenes van die
Empire. Selfs betaalde advertensics van Noodhulpfunksies is deur hicrdie pers wat homseli nasionaal noem, se·
\'Ieier, maar sondcr hulp 11et die 0.8.
sy tnal< verrig.
:i\ra:~r stork sosiulo optrede is ou- moontlik in 'n libernlo demokratiese sLaat. want. die gcldmag k:1n telkcns wee•· met sy middels vcrbrokkcling en ,·crdeling veroorsaak. Dnm·om hot die O.B. nic die klem kom lc op die dcmo- kratiesc gcskree oor gewannde reglc nio, maar licwer gcwys op die pligLo.
Dit is slegs aau die vcrha.rdende nit- working "an dissiplino tc danke dnt die O.B. nii drie jaar van vervolging nog staau.
,Dit is nie hoera-patriotisme wat manne na dric jaar van vervolgins nos die gevansenis taat vc.rkies bo ccd- v·erbreking nie. Dit is pligsgetrouc gcwotc. Dit is die sees wat jong·
manne na drie jaar van stryd bewees om teitlik lewenslanse gevangenisstraf in die Empire se tronke te laat aan- tr&o met 'n lakonieke, , Lank I ewe dio Ossewabrandwag," hot hy gese.
'l'en slotto, het dr. Van Rensburg gesc, is daar vir hom 'u pynlik en tog dnnkbaro plig. Dit, is pynlik om- dat dit 'n ge\·al is waat· n' goeie Afri- kaner vo.n sy nou cu kindortjies wcg- geskcur kan word. 1\fnar dit is 'n dankbaro plig omdat die geval so tip6- rend is van die onvcrbiddelike goes
\·an vcrsct in die O.B., die Beweging wat nan die Regeriog nie dan.kie on ook nie o.sseblief
se
nic.Dr. Van R~nsburg hot vertel boo dat aan genl. cerw. 1\:f. S. F. Groblcr die eis gestol is om die O.B. to bedank of intornoringska.mp-Loc ic gaan. Dr.
Ya.n Rensbure: bet claaraan herinnul' dat eenv. Grobler twco Jllar gelede uit die intornoringskamp oncslaan is. Hy bet hom dadelik en opcnlik weer in die volkstryd ingewerp. ,Wat
4y
gc- doen het, bet hy openlik gedocn. Ann geen onderaardse bedry11•ighede is h.v skuldig nio. En nou moet by weer lm~p-too of sy eed brcek," het hy geso.Dr. Van Rensburg bet gese dat h~·
net van eon ding woet. wat plaasgO'\·ind het wnt moontlik d1c oorsank ko.n weos. As voorsitter van 'n skoolkom- missie het .eorw. G·robler gcbots met •n naturellekommunis. . Die natm'el hct hom setart dat hy, Grobler, maar net 'n Hollandse K-erk agter hom het, maar dat hy, die nature!, miljoenc naturelf.e en in die agtergrond Rooi Rusland agter hom hct. H ierdie voor- val was in die pers en het 'n opskud·
ding veroorsaae{, Omdat -eerw. Groblcr nou in onguns geraa!< het by naturellc·
l<ommuniste, moet hy onskadelik se- maak word. Mnr. Lawrence en die ander here moes kies tussen 'n natu·
relle·kommunis en 'n blanke Afrika- ner. En hulie het g.eJdes soos •n mens van hulle gewoon is, ,oat hulle teen gcneraal Grobler gOkies het is vir hOill 'n kompliment. Of dit vir die nature!
'n kompliment is dat hulle sy kant Galdes het, laat ek aan hom oor," het dr. Van Rensburg sese,
,Cenl. Grobler is 'n bn•t·llle kon~c opgcdwing clcur dio handlangor-regc- ring. Hy het gckies. Hy kies sy plig en sy esd, ,My God, my volk, my land Suid-Afrika." .As dit in die Rcgering se oe strnfbaa.r is. is dii. bulle saak.
nie syuo nie," het dr. Van Rensburg verklaar. Hy het gcnl. Grobler ,·er- seker ,·an die cerbiecl en die respek van clio O.B.
,,Marthinus Groblcr. ann u en ann u ;-ron wat n in hierdic nur weer bv- staan, ons hring hulde," het dr. Vau 'Rensburg uitgeroep en dio sko.ar het. ' driekeer Imide geroep.
,.En vir u vcrvolgers se ons," het hy voortgegaan, ,wees versistig. Die wiel van die geskiedenis is besis om te draai en wat bo was gaan onder, diep onder, S\om."
DIE O.B., WOENSDAG, 19 l\IEI 1943.
Verklaring
Oenl. Grobler het vervolgons die vol- gende vcrkl:u·ing gedoeu:
,Aan my is die cis gcstcl da.t ek d~e Ossewabrandwag moct bcdank en tu1s onder sekcre bcperkings moet gaan sit. Indion ok nie die dokument on- dertekeu wa.t bcpaal dat ok my lid- maatskap van die 0.13. moot verbrcek, sal ek onmiddcllik gelntcrneer word.
Hierdie cis wys ·eJ{ voor u alma! hier vanaand van die hand. El< weier om daaraan te voldoen:
,1. OmtlnL die ondcrtekening nw daardie vrystelling van internering die prysgce betekcn \':11\ die onver- vreombarc bnrgerska.p van my vader- land, wat my aileen dour geweld maar nimmer vrywillig ontncem kan word nie.
,.2. Omdat. ck my nooit te eniger- t:nl in wat.ter verhnnd of hoedanighcid, nog in my pligte on werksnnmhedo as Staatsburgot·, nog die U j tlewing VO.ll my lewensbcskouing en roeping, nog in my hocdanigheid a~ lid of offtsie1·
in die Osscwabrandwag op cnige wyse hoegenaamd skuldig gemunk het aan misdaad; sclfs nie aan cnige bedry- wigbeid wat taus kragtcns die nood- regulasics tot misdaad vcrklnar word uie. Ek daas in hierdie opsig die hele wetlike gesas van die Staat sowe1 as enigo ander gesag vir die toepassins van die noodregulasies uit om enige oortreding teen my in •n openbare en onpartydigc hof te bewys.
.. 3. Ek woier om vrystellin~ van int~rncriug te verkies om reeds ge- melde retles, maar in besonder omdat
C!{ weier om my eed van trou tcenoot' my volksgenote in die O.B. te breek, die verbreldng waarvan meineed en godslastering beteken.
,4. Ek weicr om my gcwote to ver-
!nag en my plig teeuoo1· my volk te Yerso.ak.
,5. Ek weicr omdat m~ eed my tot plig, sclfopoffering en dtens nr my
, Hy Iuspireer en Boesem V ertroue In"
By geteentheid van die groot Re- publikeinsc fees en vergadcring wat op 8 Mei op Louis Trichardt- plein, Pretoria,, gchou is, hct hoofkomdt'. dr.
c .
H. Rautcnbach die volgende verklaar:, !n Maart 1942 was ek S<lalll met twee ander predlkante by wyle genl. Hertzog op sy plaas om oor dio politieke toestand te ge·
sels. In 'Ciie loop van die gesprek het genl. Hertzog aan ons sese dat hy vertroue het in .die toe- koms van die Afrikanerdom, want
,daar is •n jong !eier onder die Afrillaners wat weet wat hy wil he en dit is dt·. Hans van Rens- burg•.
Gent. Hertzog het ver.der gese dat dr, Hans van Rensburg die volk inspiree.r en vertr•oue inb<>il- sem, en hy het die oortuising uit- gespi'Cel< dat niemand die Afrika- nervoll< sal lei wat nie vertroue inboescm nie." - (Tvlse Korr.) God, my Volk en my J,and bind.
,,Onder llierdie b_escf v~ln my groot- ste plig en trou teenoor my volk -1ln teenoor u hicr kies ek die lydensweg my deur gcweld opgcdrins bo die ver- kragtiging van my oortuiging en g.e- wete, bo die malllii<Cr wcg van 'n laf- aard, bo die verraacl van my volksge·
note in die O.B. - 1\0m wat wil.
,As man wil ek nie swakkcr wees as die skoolmeisio Elsa.be Nei nle, as :\.frikt~nor nie mindcr onsolfsutgig as bulle wat hullo goed en blood op die altnar van nyheid golo het nie. Ek Ides die hamfhawing van die cer on die reg van my volk. !..ani< !ewe die Osscwabrandwag.''
Xadat gcnl. Grobler sy \'Orldarin:r ,·oorg;cleos het, het die !>lwrc op dit>
heen g;ckom en die Trnnsw•alse Yolks·
lied ,Kent gy dat Yolk' uit voile borl' anngehef.
Die skarc het op onmiskonbaro wyse uiting gcgec ann sy waarclering on trots vir die mnnmoedige optrede van geul. Oroblor. ,.Ons brill!!; Imide" is tlrie keer luid aangehef.
Die Kommnndant-genoraul het met.
'n ferme handdruk sy waardoring aan ge:1l. Groblcr. ,Ons bring hulde" is sterkte toegowons.
Hierna hot Elsabe Nel, die jong skooldogter wa"t tronkstraf verduur
K.G. D.EUR 10,000 IN
HOOJ 'STAD ONTVANG
ln hul duiscnde bet Protoriane Saterdagaancl, S )[ei, na Louis Tri- chardtpleiu opgctrek om to gaan luister n;t 'n tocspraak nm die Leier van die Otisewabra.ndwag, dt-. J. F.
J'. van n~nsburg wat die hoogtepunt was van die j!;root Republik<'inse fee:;
wat t·eeds die rniddag 'u aan,·nng ge- ncem het.
Ons Leier is tlie middug na die fecs- tenein gcbring dcur 'n opt.og bestaan- de uit studenlc van die Voortrekker- Uni\·crsiteit, Pretoria, Ycrtccnwoordi- gers van die verskillendo Pret.orinse lwmmantlo's, clko afdeling met sy banic·r en ,·aandels, en ho& offtsiere tcenwoordig. Op die maat. \'O.n tam- bocre bet die opt.og statig in gelitl deur die st.raat bewoog en onder groot toe juiging va.n die skar~ deur 'n Jeug·
front-erewng, wat voor die vorhoog opgestel was, gogo.an en die J.oier tot op die verhoog gcbring. ~ndnt. dr Yan Rensburg die erewng gcinspek- icer het, het clio Jeugfrout 'n plogtige vlaghysing lnngs die verhoog uitge- voer. Statig hot die groot O.B.-vlag in die koel luggio ontvou torwyl ,Die Stem" uit vollo bors aangehof is. Om die \'orhoog was 'u erewng van dame- studcnte ,·an clio Yoortrekker-Univer- sitcit opgestel. ,
Hicrna. bet dr. P. J. l\Icycr, vool'lig- tingshoof van die Ossewabrandwag, 'n loesprank gelewor. Di.e mc-cste fees- gangers hct dio anndetc op die torroin gonuttig on clio none-kommando's hot dan ook gcsorg dat daar genoeg
lekke·rn~·e was.
Toe die vorgadering van die aand •n aanvang geneem het, he·t •n skare van minstens 10,000 in die koel aandtug hul plek om di.e verhoog ingcneem • l\Iot die nand so vcrrigtingo hot die manne-studcnte van die Voortrokker- Universiteit 'n aaneengesloto orewa~
om die verhoog gevorm. - Dio volgende offisiore was t.ccnwoor- dig: Gebiedshoofgoul. H. l\L van dcr West.huizen, ltoofgC'lll. H. L. Neeth- liug, boofgenl. Henri Slochtkamp, genl. l\1. S. F. Oroblor, genl. Opper- man en genic. mev. Rautcnbach, a.>
ook bcsoekende komdt.. H.oux, van Darkly- Oos. Di(} vorrigLin~e is gelei dour hoofkomdt. dr. C. H. Ruut,oubach wn.t ook met skriflestng en gobed go- open het.--('II'Ise Kor.)
hot omdat sy gewcier het om getuienis teen 'n mede-Afril(aner af te te, met betraande oe gent. Grobler 'n hand- druk g.esee. en hom sterktc toegewens.
Ook die offisicrc teenwoordig en bile persona nit die skare het met 'n bund- druk hul waardcring Yir die mnumoe-
di~o besluit bctuig.
Die verrigtingo is met. 'u dcwkge- becl denr dr. Rautenbnch en die sing Yan ,Die Stem" afgesluit.
El< slen hoe groot rlvlere.
Deur onse hand t:{elel, Verl<wlkklng bring vir dlo.ro, En mensc moeg Restry.
Ek slen hoc l<ortrigvetde Ons dor Karoo verryl< .
A. D. KEET.
Een van dill woonhulse (12 ver- trelckel oo twcc putk aanmckaar- grcnsende Vrystao.tse otase met ete besproellngsskema. wat tn hande van
·n ondernemendc kooer In welnlge jure hulself sal afbetaal. Prys, af- sonderUk, £8.10.0 per mor~t·b gesa- mentltk. £8. VIr volledlge eskry- wlng van hlerdle en 'o groot ver- skeldcnheld ander plase wat ons het
om te vert<oop of vcrrull, of oodrag om u ele plans te verkoop of ver- rull. skryf o.nn die vlnnllle olnan- vcrkopers.-sTEUNMEKAAR. Mal- herbestraat 268. Pretoria.
Verla.mmende Uitwerking
Partypolitiek e S-telse!
va n
Brit oor Spaa nse Voorbeeld
W nnneor c.lie Ossew<!brandwag daarop wys clat die pat·tystelscl magte·
loos is om ons volk te red om<Jat die ellendige toestand \'marin ons vol!:
vandag vcrvai het juis dio gcvolge van <Ee par-typolitieke parlementiire stelsc:
is, word ons deur sekere beroepspolitici verwyt dat ons ,die Afrikanerdom so cnigste party" ondermyn. ·
In sy oul:lngsc vcrldaring by gcle<>ul- hcid ,·an die ticndo herdenkingsdag
\'!Ill die :\:1sionaal-sosialisticse bewind- Ut\nvaanling in Duitsland, het Hitler ook verw) s ua clio magtclose toestand wnarin Dnit .,(and Lydens die pttrl.ybo- wind vcrkeer het. Dit is ook bckcnd hoo )lu~.;oliui nan bcwind gosLap hot ns g.:-volg v::tu partypoli t icko slwa km,tt.
Om aan-t,. loon dat dil in allo laude die gcval i-1 waar dio parlomentore slulsel iug(•voer is, en dat hierdio toe- stand allh•n dcur 'n gesagstnnt her- stcl lmn word, necrn ons oudor~tanu
dc nanhalings uit 'n bock van 'u Engclse skrywet· oor die bur~croorlog in Spanjc 'n pnar jaar geledo:
,1'ot ann die end van die \'Orige cou was die toestand van die boe1·, die worker en van openbare onderwys swak en bedclary was nan die orde van die dag. Die redo was politicke on· mag, gedurige verandCI'ing van rege·
ring -en JlOlitiekc en industrielc naywcr wat nie ::!lieen die land se vcrmoe en welllaart tam geic llet nie, maar ool~
tuaatskapiiko wctgewing en aandag aan die vollt se wolsyn vcrhoed hOt.
(l3y 011s is <lit ook maar ocr;; vnnjaar, en dan wei met die oog op propag:m- da, dat die parlemen& anndag go;;kcuk hcL ann 'n sogenaamde maa t .. ;kaplikc program.- Uctl.) Die vernaa.rnst-e oor- soak van hiordic ij(cgtc m:w.tskaplikc toostnad in Spanje: moot tocgeskryf word nan dio feit. dat Spanjo nan dio bagiu van die negcnticnde ccu opgl~
~ani i~ nwt 'n BritR-Fransc pnrlcmcn- tiiro stc-!sd wat hccltomal ongcskik was vir ~,· aard on bchoeftes en wal.
t1 ie land ·, n ceu vnn die slogs to be- si.uur denr ewig-wisselcnde beroeps- pol i tici r;cgc() hot ..
,DiL was hierdio enwel l.'n hiordia
~~~lsel wat r.enl. Franco vernietig bet, mnat· waL ondersteuncrs van dr.
Negrin so howind (die desty<lso regc- ring) wil bcstendig. Dr. l\"cgrin is dic reasl,rcckso af&tarnrneling \'!Ill die poliricf waL Spanjc \'ir 100 jnar lank wanhestuur het . . ..
,Hoewcl daar 'u mate v:ut vorbel&- rina in die tocstaud die afgclope Yecr- t ig "'janr ing<:trce bet, was. dit be trek.~
lik gering as gevolg van the onvermou van dia parlemcntero stclsei om docl- trcffend to fungeer."
Die skr)>·.cr toon dan mel. syfers nan hoe dio toestand op daadkrngtigo wvso vcrbotor is tydons die scsjarige di.ktr.tnur van Primo de Rivera lot in 1931 toe olio demokrasie weer ingostel is. ,
o
io onm::g op nywer:1eidsge!:lied het toegcneem, bedclaar:; he.t weer nulvcrs~tynins cemank in die strato en die aantal skole hot op g1·oot s11aa1 ::fgcneem. weereens is dlesel~do poli·
tieke on!Jcvoegdheid v<:n die Spaansa parlemcntlirc stelsel vmargenaem wat saam met die afbrcltendc poginss van sosialistc, kommuniste en anargisto aile pogings van hervor·mers gedwars·
boom het. Baie wettc is gemaak, som·
migo waarvan uitstekcnd, maar dit is nie in dio prailtyl< toegepas nie. Dit
was 'n toest<~r.d van ewigdurendo
woordc sondcr dade."
'n )!ens k:m dio woord Spnnjc dour Suid-Afrik:t vcrvang, C!l dit sal feitlik 'n ware bcclcl va11 on~ landsomstandig- hcdo ,·::m va11dag gee. En tog is da:\r
Afrikanc-rl•·iers \I'll\. self;; l'(o)lllblikeins is, maar ,.i1· die b(·hom! ,·an dio party-
~telsel iu die tockornstigo rcpublick pleit, cu ftnder buvcg wat teen dio euwe-ls 1'1111 hionlio Heemdo stcbt•l wanrsku.
VEH IKIESING B.N JULIE
Volg:ms besluit van die Smuts·
b<:wind sal die algemene Voi!1S·
raadvCl·ldcsing op 7 Julie plaas·
vind • . Van verskeic kante sal gc- vra wonf wat die Ossewabrandwag se houding in verband daarmec gaar. w:Jes. Dio vraag is mi~pfaas.
Die Ossewabrandwag het 'n on·
baatsugtigc aanbod gedoen tot die skepping van 'n vorkiesingsfront teen die oorlcg. H ierdie aanbod is dour twee andcr politieke groc·
pe, t.w. die Nuwc Ordc en die A frikancrpa;ty as grondslag aan- vaar·, en albei was i:lcreJ.d om offers te bring vir dio eeni1eid. Dr.
Malan sc antwoord het tot sovcr nog uitgcbly. Die vraag moot dus wecs: Wat gaan dr. Malan se by·
drae woes em tc verhoeo dat ons volk homsclf tot s!~ande maak '?
Koenmi. Muak Ongdnk
'n YorlJd& aauval i!l op ::!!J ~\pril deur Die \' olkshl:ul, orgaan vnn dil' lT.N.P. in die Vrystant, pc1· abuis op sy hooflcic-r, dr. i\[al:!n, gedoon in 'n hoofartiktl waarin d!o bind to kero 1-!:!lttn tecu , \'OlkH!ciertjics en slim-
l;o~e" Wfl.L dan so dorn is om to be- weer daL Engclnlld en Amerik:l onR sal hclet om ui t die oorlog tl' t n.'<'. Die aauval was t'intlik gerig il'.:ll die O:;se- wnhrandwag, maar voordnL dit kou r.rof, het dr. ?.-1:\Jan per ong,•luk op Vrcdendal eu Garic.; voor die- geweer- hok gaan t;tann 011 die ,·ol!e ~>I<OOt· ha£-1 op die lyf geloop. Dit is rnt:<·r as intc- rc;;sant om so 'u paar annhalings tc mMk uit. die veroorclelings wat so roe-- keloos ua 'n rigtiu~ gewcqJ is waar dr. :\lalnn 'n dng to vore nie dcnr sy l'ertrouclingc venrag is nic.
1'\adnt rlic blat! vcrwys hct, tl!t die ,pas ontpopte leierLjics" so nitlaLing~
in vcrbnnd met kol. Heitz so drcige- ment en 'n wee uitgesprc"k het oor ,die volk wo!. ou hcp1·oefdl! Jcit•rs vor- laat om ttl-(tot· hiordie slimko:;u nan to hard loop", vervolg hy :
,,)lou is drrat· wc•et· 'a t \'cede storio wat deur ons vy::tndc \'CI:;prei word en klnkkoloos Jeur hi(q·die selfanngestel<lt•
Jciert.jics nngoprua~ word. Dit lui aH
\'Olg: Dr . • \{alan en die !l.X.P. sou dnu nie die vol~crH!c \'cddcsing wil
Wl·n nio. Hullc wct·t dau l<a~tig; dat, hullc nio hul I.Jcloftcs a:~n dio \·olk sou knn uit\·ocr nic. Suid·Afrilta sal dan nio in st:::at wees om hci:i aan die oo,··
log te onttrek nie, en al sullle onsin meer. Ook hicr ~;peel hil.'r·dio onkun- digc Jciol'tjics in dio h;tudu van gcnl.
Smuts. Dis die i1npcrialistl' wat ccr>J nan ous n·rtel lH:L dnt Suid-A frika ui"
SLUIT NOU A.AN HY o n: V.!\1.K.
Dill AFfl.l.!<.A.NEll SE Elk: l\IO'l'OUVEli,I:;,"'IOLNG.
, .. ll.!L .ruoblJNitenl!l;; SlU.:t die volg~ncle 1:1:
Omt~ ftleepdJen.s. OoedJ;co;u~r mutorver~~herlnr., ;m&
rcg-1!\advlf·:t. v.~\I.J{. naubc\·ole gnrt~o;:;rs. fwt('lle, lostr.&
htll!Jo en k~!ce-& wn.nr ;;n.avcyhc!d c.u bHllke AfrJ.kanei'l)~
dlenJn:: u lnwllg. ~urlle niJowt'rtn::!tllenn. Pa.dverelac Pad- eo r->otf'kaor-to. •n Ullit:ltr ~1tJ!ork~nttl<l'n.
Vlllle B~•c.nderbcue van:-
DH: Hl)t>YlSESTlJt)lll)Y.R, OlE !'~RSHt<;:.TUU!:l)l,~.
nuu %043. Krool'll-I.!U!ld. Cos 1093. J•,ilaa:....:.ehtH~.
DU': 'l'll.Kll!;;STUUltnE~.
l:Ju.a :J83. i!h.trrutoo~Jl.
E!LK.E WEUKE.H BEHOOHT SY LA.t'\D 'i'E BESiGTIG
In diu knpitnlislieso Slant was diu werket· 'n menslikc masjieu w:u arbeid • goiewcr he\. per lllll' waan·oor hy 'n loon onwnng hoL. Dio belangRtoliing in hotn het not !lo \'Cr gciltrcJ;: ns sy atbeid ill die fnbriek of be><igheid. Of lty in 'H krot gclcwc hC't, ot hy diL kou b<-lwsug om 'n huisgesin to ho,
~<:t.> dingo \\·narQOI' nicmand hom bo- kommc>r het. uio, wnnt elkccn hct, ncL
\'ir homsolf geveg. ::lcifs W:\1\1" UiO wer- kurS hullc ,·eronig he~, wus dit nio omdat. hulle die con \·i r die andcr jamm,·r g<H·ool het, uio, maar dit. was ol wapcm waurmoo hulle olkoen 1•ir h<lmsell die besto kon 1·erkry.
lu die nasionalo en :;o,ialo gosug- ,.,taaL vnn die Os:;owabramlwng word in die Wl·rker bolaug gestei nio Ot}ldat hy oor · n hocvcelhc1d werkkrug boskik nze, maar omd&t hy 'n vOI!ISgenoot is en as sodanig ger.egtig is op alles wat aan die volk bs:1oort. Hy moe~ dus ook in slant gcstol word om nio uC't 'u gelukkigo gcsiu~lo\\"O to \'Oe•· uiu, m:lat· om \'Ull allc~ tc genic\. wat ann sy ,·olk behoort. In die ge~>:tgstaat van diu Ossewabruudwag word daar o.a. voorsicniug gomaak da,t ellcu
\'Oll,sgcnool-cu veml die wcrk.:r wat
~ls kia& iu <lie n:rlcdo baie vonvaarloos
\\":~">-gt·lc~ontheid sal ho om sy vader- laud ie d(\ltrrois en te geniot ntn die skoonhcid van ous land.
ls di~ 'n \·orkicsingsbeloftei' Nco, dio Os:scwabrandwag do!'-n geen be- lofte:, uio. lnteondeel, l1y oi!' van clko lid die grooLste opol'foring- sells sy lowe. .IJit. word got.loen om·
dat. diG staac \'an die Q.,,ewahraud- wag Rtaau op die grundslag ,·nn ,,!:!k is 1ny Jn·ocr se wagLor". Clat.rt kyk Hn DuiLslantl wanr hiordie scltdo gees gelcenthcicl gokry hot. utn hom nil die lowe. Sclfs demokmtc erken cla t hi01·die gees daa.r , wouclcrs n~r
rig hot,".
Dio O.>.;ewabmndwng gaan wet hieuli,, gees ook .,wond.-r.-1 \'OI'rir{'.
uit die oodog kon g\)hly hot ni;;; nou
\'Crlcl ltullo ous Wl'Cl" dat 011~ ui<' Ja:tr- uit kau kom nie. Hulle he!. die ref!.
gehnd om ons in <lit: oodog iu ic- slee-p, maar ons het nio die reg om {laaruit to gaan nie! Wattcr onsin! Ons kau dit he~r_yp ual lmperialil;to sulko dingo 1\an \'erkondig tPn c·inde ons mouse to vcrwar·, maar dai, mconso wa!.
voorgeo dat hullo die stryd vir 'n rcpub!iclc hiet· aangcknoop het, mot.
sulkc bangmnnkstories na die \·olk knn kom, i~ 'n bowys daL die 1·olk hom uio op bulle kau verlant nie. Amerika en Engeland sot! dan nie toelaat oat ons ons onttrelt nie! Dit laat ons dinlt a an die storie wat dr.
w.
P. St-een·kamp kort na 4 Septembsr vcrkondiS het . • • Altnal hot. hcerlik gelag, eu nou kom daar gcdoriewaar weer 'n ldompic volkorcddcrs en na dio ,·olk om nic die H.KP. aan die hc\\;ud to bring nie, want as dit sou gcbeur sal Engeland en Amm·ika dit en dat aan ons kom doen . . •
, Dnar bestaan nie soiots nia. A:s di:l ll.X.P. ann di~ bewind kom. sal die Regoring wat hy daarstel, die vol- sto rc~ ho om hom a an d itcJ oorlog to outtrek indicu dio mcerderhcid in dio p::trlemeut daarloo bcsluit . . . Die ff.).i.P. hot 'n· grwi() ~aak. Hy sal die mandaat wat die volk aan hom earm gac,. onvcrst1rolllto uitvoe.r. Ons vra die volk om hom ass:Jblief nie te steur aan hicruie bangmaa!{storics nie. Dit kcm van 'n !dompie wat wil lei, maar t-aeds bc~ig is om clie. hasepad te !des nog voordat die cerste skote al geval 1:-et. Soos Ollti o11s volk k<'n, sal hy hom ~oc1· sekcr nie laat lei clcur bier- die soort van aglurrycn; ni.:."
En Loo staan dr. )falau in die pad van hierdie skoot bokhael deur dio volgeudo cbg op Vrcdondal en Garics te ''erldn:u·: ,As dio H.:\.P. nan dio bcwiud kom, sal hy mins(ons terug- keel· to~ die po~isic w:Lt vcldm. SmuLS too in die ,·oomitsig ge!<lel hot. Of ons vercler sal ((all gaan wect ons nie.
Eng~land en /\mcrilla mag maak soos met Fransc koionies gedoen is en dreig om ons land en ons hawens in basit te neem as ons vrcde wil maak. Of ow;
absolute ueutralitci~ snl kan kry, "c<'t ons dns nio. Dit sol afhnng vnn om- srnndigltcdo."
DRIE
GESONDHEID IS MEER WERD AS RYKD011
Beskerm " Gesondheid en
Lt->wcnskrag
Gebruik
lH FE BUQY ...
G ES ONDHEID~
SEEP
DTT IS J:v lEER AS 'N GOEIE SE EP- DIT IS 'N GOEIE
GEWOONTE
'n
LE VER
Produk= ===--,==
Vir 'n Suksesvollrs
Studie met behulp van die be- procfde losings van die Hclpmc- l<aar Konespondensie Ko!lege is die beste en goeclkoopste manicr om u snkscs in die lcwc te ver- seker.
fi.JEER AS 200 KURSUSSE
Die J:'!:elprnckuar is die enigste suiwel' opvoedkundige A.frikaansc Korrcspondcnsic Kollege in Snid- Afrika.
Reeds meer as 16,000 Studente hct met behulp van ons ~lesings sul~ses bchaal. Ook U knn
clit
doen.Pos die Koepon nog- vandag
vir gTatis besonderhede
Ole Bcaturcnde Dlrcktcur,
Bclpmcknnr Korrcspondensle Ko!lege, Posbus 3512, Voortrekkergebou,
JORA..t'<NESilURO.
Stuur my nsseblleC besonJerbcde omtrent u Korrespontlensle Kursll'll!e.
Ek ~tel beln.ng In ............•........
No.nm ......•.............•.•.........•.
1\dre.:s ...••..••••...•••.•••. ~ ••..••.
I
(O.B. 19 Mel19~3)
........... · .. ..i _ _ __ ... ____ ... _
Besturende Dlrekteur: Dr. U. G. Lutllg, M.A.
I
(S.-A.), D. Lilt. et Phil. (Lcldeo).l
Mede-Dirckleure: J. II. Greljbe (voors.), 8.N. vo.o Vuuren, P. Joubc.1·t, P. J. v. Z.
. Hnltltlgh, A. C. v. W. Stroh.
! H~lpmekaar
I
KORRESPONDENSIE I(OLLEGE• voortrel(kergcbou 310, · Hoekstraat 16,
JOHANNESBURG
Posbus 35 12 Foon 22-35 12
VIER
DIE O.B., WOEl'\SDAO, 19 :\[1<:£ l9-L:3.
'N VOLKSBEWEGING
By die aankondiging in hic·rdic uit- g:\wc van die nuwe grondslng waarop (hO O.,~cwabrandwag gcorganisccr is, hot on~ die finale stadium 1·an die Osscwabrandwag as organisasic bereik, en die ciudstadium van die Ahikauer- volk so stryd teen die l"ordol•wdc mag- tE- van clio Britse Imporialismc.
Die os~owabrandwag he<L UOll ten vollo ontplooi tot die on\\'attende volksbew<':;;ing van die Afrikanerdom. Hy is nou ·u eenheidsorganisa~ie in die volstc sin 1·an die woord. Daar sal nio r~eer provinsiale grouse woos wa&
eenhc1d 1·an optrede in die wicle ry en 'n ougesoode wedywering Lu:sscn volksgcnoto towccgbl'ing nio. Aile lede van die bcweging staau uou onder f!io lci~ling van con sentmlo gesag, met d1c gevolg dat; dio I'C't'moe en kragtc 1·an die bcwcging sovccl stcr- ker toegcspits kan word op ecn doel- pnnt. i\laat· nic net in 'n "<'Ografiese sin is die Osscwabrandwng nou 'n eeuhoidsorganisasie nie, dog ook in nasionnlc sin. By die Grootraad is nou ingeskakel die belangri11sto ver- tak!dnge van ons volkslewe.. Die Be- leidstudie-ufdeling ouder Jeitl ing van p1·of. L. J. <ht Plessis skakcl 'n ge- wcldige l>rcinkrag uit aile dele van ons
\'Oik by die beweging in- rnanne wat l'~eds groot bydrae tot ous volkso.ot- wikkeliug gelewer hot, on taus in sta:<t is 0111 deur middcl van die Osse- wabnutdwag hul kragte reeds to wy ann die Rcpul>liek van 8nid-Afrika ..
Dan i~ d;lar die voorligtiugsafdeling, wat 1110 net die
o.n.
se propaganda-dopar[('tnCIIl is nie, maar 'n vee! wycr om1·ang het. D1., betekenis van bier- die afdcling sal ccrs ro~ waardccr kan
\\'Ord wauneer ons land in die nabve toeko111~ sal moot oorslmkol Jl!t ·,n pcrs-, radio- on filmwc~o wat die Afrilm:111sc gees sal adem en in diem: van die AfrikanerdOIII sal Stann. Bv dio Grootraad is ve1·dcr iugcsluit clio jeug van ons volk, terwyl daar oak
\'OOrsiening gemaak is vir 'n afdelin"' 1·ir volli~<Org, wat voorlopig lllCCr Rpcs~
fiek die sosialc strewe 1':111 die l>ewe- ging sal b<'liggaam. Dan is daar ook nog di() finansicle afdt,linp; wic so aandag ook wycr toegespit.s sal wees as net die goldc-like sake vnn die Osse- wrtbrantlwag ns organisasio.
In kart, die Osscwnbrandwag het non di.o. volledige volksl>cweging van tlte Aft·tkanerdom geword waarbinnc aile nasiouale kragte saam«esnoer word in dicn~> 1·nn volk en l':l<~rlaud.
Dit betoken ook die bcgiu van die eindc v:w diu Afrikanonlom so stryd teen die vordelonde mall;to van die Empire. Dour die libcralisuw en im- perialismc is ons volkslewo uie net iu iallose p:ntyc en groc>pies op politieko gcbied I'Crsnippet· nic, maa1· ous volk se innerlike krag is ,·erdcel deur die skcpping 1·an kunsmatige torrciuc 1·ir die politick. die kultuur, dio ckonomie en dio godsdions- tenoino wat 1\'<l-
tcrdig vau mekaar geskei is sodat on»
volk nooit al sy kragtc in een :same- trekking kon inspan nie. Aun hienlic lmn.sma~igo vordelirig het nou 'n eindc gekom tlcurdat die Ossewabrundwa"' hicrdic sogenaamdo gebiedc alma) i;
homself saamgetrek het tot 'u cenhcid. Op geograficso gobied is ons land in llic stt·yd Lccu Britse Imtl<"ri:tli'lnc iu ,·erskillcndc staatjics venice!. :\laar reeds \'001' clio begin van hierdie CC\l was diL 'n Afrikanerideaal om 'n vc:·- enigdc Snid-Afrika. onder cic \'lag te ho. .Oi t \\'as die iclcaal van die Afri- kanerbontl 1·oordat hy tot; 'n poliLicke party v<'n·al hot, en 'diL was ool' die strewc 1·au Paul Kruget·. Yanda« is hierdie ideaal in beginsel binne "'die Ossownbmncl\\'ag \"Orwoseulik. Ons volk staan vcrcnigcl van die Knap tot; die Limpopo. Die stigting van die Unio in 1910 wa~ nog onder vreemde vhtg en op ouafrtkaanse gt·ondsl:tg en daar- by inuerlik verdeeld dour die provin- sialc on die partypolitieko stelsel.
•rans is dit nog net die uilwendige mag van die Britse Empire wat t;taan tusscn clio eeu-oue itleaal van die Afri- kancrdom en die verwescnlildrw daar- ,·an. Dio fondamcnte \':u1 o:~ nuwo veronigde Suid-Afrika op nnsionaio en :;osialc grontlslag is dour die Ossew<L- hrandwag gelo en die ra:tmwerk v;Hl die Gcsngstaat ,·an more i~ l'('Cds be- lig~nam in ous Volkshi'Wt'f.!ing.
M in. of
Retaal nie v' ir Em p ire
Icrland so bcgroting is vcrlo:do week by die Ierse parlemcnt ingodieu. Dit maak goon voorsieni·ug vit· hoar in- lwmstchclasting of gcwonc bel:lsting nie. Die Ierse 1·olk bctnnl nie vit· die instandbouding van die Bu1piro nie; hullc slaau bu,itc ~lie <~orlog.
J, stisie W e e r in A k sie
.In tlic afgclopo weko hot; d:tar weer·
'n vloetl van inheglcnisncmings aau tlio Unnd plaasgevintl. Ycrskeie Afri- kaners word anngehou op grood van aiiHh:\nde aanklagto teen hullc, ter- wyl ~ou1mige geinterucor is
. . .
.J(ommunistiese S l ui p moo r d
ln l3ulgarye is meer a:; uuisend tncuso in hcgtenis gencem n.i die on- bngsc sluipmoordc op politieko pcr- sonc. Ondct· bulle is 400 kommuniste. Hadio Sofia hot I"Crklant· dat 'n bende buitclnnd:;e agontc wa~ reeds etliko mauntlc in die hoofstad opgcLree en Bulgnarso bcampte:; doodgeskict hct, u i lj:!;C>roci moot
.
word.JTI elvo eglikheid
HOt:n et ' n M u.sez unstuk?
Henry Irving ':\largolies in !;y hoc:- danigh0id as reclaktenr van ,Blimey"
is vcrlcdc week in lilocmfontcin on- skuldig bcvind op vier aanklagtos dut hy onwelvocglilm of oubetaitmlike pu- blikaaies Le koop aangebicd, vcrkoop of in die openbaar verroon hot.
Die magi);traat hot. o.a. 1·erklaar dat die ,pcil en Sm<lHk van die moderne
~edaptc nie geoordecl moot. word vol- gem; clio wat in 1902 bustann het toe llie rt'gt1la~ics ingcvolgc waan·an ':\lar- gol ie;; anngC>lda word, saamp;est<'l i>~
ltil\ 11. .
Vud-: ;oldate W 'erlcloos
ln 'u toespraak voor die Rotariers in Johannesburg heL mnr. II. Welsh.
hoof - vordedigingsk:tkelbcampt.e 1·er- lede week ges& dat soldnlc Hie kntg- tens wet tlaarop aan~praak lmn maak dat 'n l>etrekking vir !tulle gevind rnot't word nic. Dr11n is 'n rl'rrnlasie wat die soldaat so vorigu werkgewer vorpli~ om hom \'ir Sl·S maando terug to necm. maar baie mannc wat tans in dio leer is, het g:co:n betrekkings gchad nic, tcrwyl andcr in dicns is
\'til l firma':s wat nou nit:- moor sake
docn nio. Sommige van .die onts!aande mann.e loop vandag werltloos op straat rond, Ander· hct daarin gcslaag om werk to ltry, maar het weens liggaam- like onbeltwaamheid dit weer verloor en is nou werkloos.
S m uts W'erk S aam m e t sy C rootste T lJen s!aud er
ln 'll hoof<~rtikel wat handel oor dio- verkicsingsooreenkoms tusseu die Ver- eni:;:dc Party en dio tweo mindt'rhoids- pnt·tyCI van die Arbei<lers en Dominio-
ni~tc verdnidelik Dio Suiderstem,'
l\:aaplnnd~e Sapbhd, da.t die oorcen- koms niks mcer inhou :\S dio gemeen- slmplike 1·oortsctting 1•au die oorlog nie. ,DiL niles bctelccu nic in cnige opsig da~ clio Vcronigdc l'arty den1· clio OI11'Ccnkoms nood\\'Cindig !lie binn<'-
<.>1\ buitelandsc partypoliUck vnn die
Arbcitlon;- of die Domiuiou-par~y on- dorskryf nic. Trouens, met sy kroon- koloniale uitkyk en temperament is die Dominion-party misltien die laaste party waarmee die vcrenigdo Party dit in di·e gewone politick ooit sal ee.ns word." Aldu~ die bhHI. Die doel is in d!c ccrste plaas om dio o01·Jog voort tc stt·. en ,twcedcns om clio gcvaar nit te skakol clat deur 'n vonloling van hul stemme, hullo setels as 'n gcskenk aanbicd aan clio anti-oorlogspartve wa.t daa1·op uit is om die oorlogspoging tc sabolecr."
. Dio bl:ld noem die Dominion-party d1o laaste party wa,u·m~u lutlle in vredostyd sal saamwc1·k, r11aar tcrwillo van die oodog geo genl. Smuts hicr- dic pn.l'ly agt ou se.tels en ocn nuwe, m<·t dtfl gevolg dat clio oorlorrspartve
\'<'renigd sL:lan. 0 · •
Dt·. :\!alan rlaarenteen wcie..- 'n \·er- kiC'sing:<nanbod van n·p11hlikeinso gmc-
DIE O.B., WOENSDAG, 19 MEI 1943.
Be!ang rik
ll0 wa:nin va.n hom vorwag word om die Afrikanerparty sy agt setels to Jaat behou wat hy vandag verteen- woordig. Kan dr. Malan
se
dat die Afrikanerparty die laastc pat·ty iswaarnu~2 hy dit ooit sal oens word?
HiQrdio party wil um minstc ook Huid- Afrilcn uit die oorlog he, en die is tog inuucrs die Rt.ry,h·raag wna roor dio verkicl"ing sal gaan.
D ie S yfe r 300,000
Jn dio nfgelope week hel- veldm.
Smuts in 'n radioprnntjic syfers Yer- strek in 1·crband met die Unic sc bv- dnlo tot die OO!'Iog. uit ous dunr;c bc,·olking van 2,250,000 blankc-s is do.:tr 300,000 iu die weormag in allet·- lci hocdauigheid. In voiLydse militOre dion~ allcon is dnar 166,000 manne en vrouc, waarby ook nog gevoeg kan word ougevcer 30,000 wat om allerlei rcdos soos b. v. medieso ongcskiktheid uit die leet· ontslaan is. ,Sommi<>'e"
~·an . hicrdie n ygesteldcs loop vandag m <he strate wcrkloos, ua die Verdedi-
ginsgskak~loffisier verlctle week moc- geclcel het. Hoe. die land ,daar sal uit- sien wanneer hierdi·tl tiencluisendc na die oorlog uit die leer ontslaan word, l<an ons maat· aan die stcrkste ve.rbeel-
<.lingskragte oorlaat.
,Ons kan di"e eisc wat nan ons mannokrag <'n ons hulpbroune gestcl word om die ontsagliko vet·meerderdc spoorwegverkeer le banlccr of om tc voorsion in die behoofLo van vcnneer- dc:lrdo voctlselprotlukte, sowel vir ons eic magtc as vir die groot kouvooie wa.t ous hawens bcsock, en ook in die van die groot aantallc krygsge1·:tnge·
nes, vlugtelinge en andcr, nie in syfcrs wcot·gee uie," het genl. Smuts et·kcn.
Elke ltuisvrou wat worst.cl teen 'n vorhoogdo lcwenskosto en elke belas- tingbelalor kan hicrdio syfet· wei ver- strek on sal dit vir ticnLnllo jarc na.
die oorlog ook nog lmn vorstrck wa.n- ll(ICt' 'n miljoene-slculdelas gedelg sal moot word.
Wn:u sou ons \'Oik nio gestaan hct ni<' as hierdie onbcrekcnbnrc ,eise"
nan die redding van die 300,000 arm- blankcs in ons land bestco was in pla::ts van 300,000 ged won go handlan- gen; va.tt die Empire? En hoovecl 1·an hienlic nuwe 300,000 gnan u(L die. oodog to~ die gctnllo nw die ou 300,000 l>ygevocg word?
78-JARIGE SE GEESDRIF
A:m ,·oorut>C>lde van gccsdrif by die jcug vir die Osscwabrandwng sc vry- heidstryd ontbrcclc dit nio, maar ook die oues vnn dae so hurto klop nog warm vir die toelcoms wat vcrwerf m.oct; word. So het 78-jnrigc Brandwag Philip :.'llollcr by geleentheid van Vry- heidsdag op \Volseley twce myl t.ocn die berg ::~f gc·ldim en clio nag in die douker dit weer allcen bestyg omdat clio pad tc sleg is om in dio donker met kur on donkies to rv. Dit is die tweedc- mnal dat hy dit doen. Toe hom 'n lanteru dcur dio offisior :1."\ngcbicd is vir sy terugrcis, hot hy dit v~n die band gcwys.
NO ORD-AFRIKA
Die veldtog in Noord-Afriko. hct sy cindo bc:lreik. Met die vemiet.iging V<tn
die Spil so strydma~te in 'fnnisie het die Amerikaans-Brits-Fr:tnse boudgc- uotc in die huidige oorlog ]utile groot- ste oorwinuing op land beh:utl. Of die oorwiuniug in die nnn en industrieel- onont wikkelde Afrika kau opweeg teen die I'Cl'pl~?tlerendo nedcrlao wat gedu- rcndo die huidige oorlog reeds in dio kernlnnd Europa en in die ryke Oos- AsiU gcly is, is 'n sank waaroor bier nio hoer uitgowei te word nie. \Verk- likheid is dat die Gcalliccrdcs vandag baas is in Afrika, dat die Italiannsc koloniale ryk 1·ernietig is, dat die gc- l':l!tr 1·ir Egipte- as 'n go1·aar uit die wocstynnglige Italiaanso kolonialc ryk moL al sy natuurlikc nadelc moontlik was-vcrwydcr is, dat tlio Gcallicerde skeOJWnart deur die ::l'fiddollandse See
II'<'Cl' moontlik geword !teL 011 dat die
Amorikaoe en Britto vandag in Noonl-
;\ frikn. oor steunpuntc beskik vanwaa.r :t:Hll'alle op Suid-Europa. en vera! op ltalie gcmaak kan word. Dit is alma!
1\'Crklikhedc hierdie waarmco die oor- Jogvoercndes rekeuing moet hou.
'N NABE'rllAO'l'ING
Tn die oonvinningsroos is daar altyd l);lW:la.t' om die nuglcrc wcrldikheidsin kwyt.. to raak. Nicmnnd minder as Hcrl.Jcrl; Morrison, Britse minister van binnclnndso sake, het dit dan ook 'n pan.r dae golede nodig geag om sy mensc le waarsku teen ,drome oot· 'n vinnigc en maklike oorwinning." Vol- gcns Morrison is die vcldtog in l'\oord- Afrika ,);legs 'n voorspel lo~ antler en miskien omvattender· optredc in Euro- P<t" ou hy meen dnt di~ , verst.anclig sal woes as ons ons hn•·t en gees voor- herei op ernstiger bcproowiugs in som- migo opsigte as w:tt ons nog vcrduur heL on die vooruitsigtc 1·oor ons in die mnande wat kom, sobet· en stnndnls- tig bcstry".
By die behandeli!~g 1·nn die cen of nnclor veldtog of aspelc vnn die huidigo l'C•uso-worstelstrvd is diL noodsaaklik dat, die oorlog as gehccl nooit uit die oog vcrloor W01'd nie. Elkc voldto« is 'n dccltjie, soms moor bclaugrik, s~ms mindcr bclnngrik, 1·nn con groot go- heel. ln l'crband met Koord-Afrika is dit good om tc onthou dat die Bol- sjcwistiese kommissaris vi1· buitelaoclso sake, l\lolotof, in J unie 1942 'u bcsock nan Londen gebring hot. By hicrdie geleont.hcid is 'n Drits-Russicse ver- drag ge.~lnit waarin 'n , twccde front"
in Wcs-Europa in 1942 :1an ::lloskou bcloof is. Die jaar het sy einde gcna- der maar die ,tweede fronL" hct nog nltyd uitgebly. 'l'oo oindclik iu die eerstc week van November 1942, op·
vnllond gelyktydig meL die Russicse offonsief by Staliugrad en die Britso aanval in Egipte op Rommel, het die ,, venn~seude" Brits-Amorikaanso lan- ding in Frans-Noord-Afrika plaasge- vind. Die beloofde ,tweedc front"
in Wes-Europa bet nou in Frans- Noord-Afrikn opgeduik. Die besetting van slcutclstede in 'l'unisie binne enkele ciao is in die vooruitsig gE.'stel. Soos
~ekend lte~ daa-r egtcr 'n vert.raging mgeLrec omdat nio clio Geallieerdes nie, maar die Spilmagtc die belang-
(V crvolg op bls. 5)
an ~ ~ ~ - . ~
B OERENDE BOERE EN
VERBRUIKERS SLUIT MEKAAR AAJ.'T -
STEDELIKE NADER BY
stuur u prodnktc en vee nan u eie bemarkingsorgani- sasic. Ons !ewer reeds maandelank nitsl;nandc dienste
in hierdie nmre gee:; . . . As u ons dicnste ecnmaal gctoets hot, sal ous u stcun blywend vorwerf.
VOLKSKOPER MARK :BPK.
Moremark
Foon 34·144'2 JOHANNESBURG
=
Newto\·m Wolhuterst. 6'2
S DAG, 19 MEl 1943.1 OlE O.B., WOENSDAG, 19 MEl 1943.
)RD- AFRIKA
~ in Noord-Afrikn. bot s~
I
i\IcL die vornictiging vnr, Lrydmngtc in Tunisia hot
nns-Drits-l~rnnsc bondgo-) ,uidigc oorlog bulle grool·
g op land behaal. Of dit'
1 die nrm en industriee!-1
! Afrikn knn opweeg te<:j :e1~dc ncderlne wnt _gedt!·
Hhgo oorlog reeds m d1e ·
·opa en in die ryke Oos- is 'n sank waaroor hiN;
~wei tc word nie. Work·
die Gcnllieerdes vnndot frika, dnt die Italinnn!c ,·ernictig is, dat die g~
to-ns 'n ge,·anr uit dil
o Itnlinnnse kolonialo ryk . tuurlikc nadele moontlik
er is, dat die Geallicerd~
mr die :\Iidde1Jandso s~
c goword het en dat die) Britto ,-nndag in NoordJ-'
~unpunw beskik vanwaa 3uid-Europa en vornl o \
kan word. Dit is nlmal licrdio waarmcc die oor-j rckoning moot bou.
I.
'ADETRAGTING
l
inuingsroes is dnnr alty<i~
o nugtore wcrldikheidsit c. Nicmand minder ns ison, Dritsc minister van
\kc, bet dit dan ook 'n cdo nodig geng om sy rsku teen ,dromo oor 'n ddike oorwinning." Vol-
is die vcldtog in Noord- 'n \'Oorspcl tot nuder en tender optrede in Euro- ccn dat dit , verstandig s ons hart en gees voor- :ger beprocwings in som-
lS wat ons nog verduur ruitsigtc voor ons in die com, sober en standvas-
I
mdeliv.g ,·an die een of~
of aspek van die huidigo ryd is dit noodsaaklik
as gehcel nooit uit di2
•nl nie. Elko veldtog is os meor bolangrik, soms rik, van con groot ge-
>nnd met Noord-Afrikn to onthou dat die Bol- Jmissnris vir buit-elandso in Junie 1942 'n besoek 3bring hot. By hierdie
'n Bri ts-llussiese vcr- tarin 'n ,twccde front"
. in 1942 nan :Moskou jaar hot sy einde gena·
,tweedc front" bet nog ~ Toe cindelik in die m NTovcmbcr 1942, op·
;dig met die Russicsc aliugrad on die Britse te op Rommel, hot die Brits-Amorikaanse lnn- -Xoord-. .:Hrika plaas6o- .oofde ,tweede front"
. hot nou in Frnns-l lgcduilc Die besotting
in Tunisia binne onkole
·ooruitsig gestel. Soos , n nie die Geallieerdes cgter 'n vertraging -1
1
Spilmagte die belang- Jg op bls. 5)
~~~~
, .
' \ ··.'
W at Gebeur as die Wi eU /Draai
Tronkb e amptes in Hul eie Selle Gewerp - Oostenrykse Voorbeeld
•n Jaar gcledo het die Kommandant·gonoraal vcrwys na die onmens- lilte behandcling wat Afrlkaanse politiolte gevansoncs in die Suid·Afriltaan·
so tronke moot verduur. Hy het o.a. vcrklaar dat as die wiel draal, daar ondel"soolt ingestel sal word na die misbruik van mag in die tronke en teen dicgcnc wat hul pligte te buitc gegaan het, opgctree sal wort.!. Ver·
Ieee weelt hct ny hierdie belofte in Pretoria 11erhaal.
In hierdie vorbnnd is dit int-eressant o:n die tocstnnd net \'OOr en kort n:"~
d!c nnnsluiiing van Oostcnl')·k b~·
Duitsland to ,·ergclyk met wat tans hior plnasvind en, volgons beloftc van die K.O., nog sal plnasvind nadnt die
\\'iel gcdrnai hot.
Die Dritse jocrnalis G. Wnrd Price wat dio omwenteling in Oost-enryk per-
<oonlilc aanskou hot, skryf so con on antler oor hiordic nspck in sy bock .,Yl'nr of Reckoning". lly skryf dnt min mouso in die buiil'lnnd bcscf hot.
h~ swnar clio hand van die Schuseh- nigg-bowind op die nnsionan.l-sosia- listo godrulc hot. Duisondo mnnno is in govnngeskap gohou in tocstnndo wat min vorandor hot scdcrt die lllid- dclccuo. In somrnigeo solle is tion por- .;ouo sanmgoprop in 'n ruimte van tion by twnnlf \'OOt. Dnn.r was solfs fol- tersclle waar gov(l.ngoncs vnsgomunk en gcslnnn is. ,Geen gcnadc is nan
!Jicrdic gevangcncs bctoon nio," nldus dio skrywer. ,IIullo is gcdwing om
~anm met misdndir,ors van die lnngste tipo in ccn sci to gann. Jong mcisies
\\'llt aangcsluit hot by dio gohoime llo:'ld van Duitso 1\Icisios is snnm mot :.!raatvroue opgesluit, en souns wat 11 ckaar die 1'\nzi-saluut gegco hot is iu die somber scllo van die Rathaus- uonk vir vier on vyf manndo opge- sluit . . . In !iOmmigo gcvallc is doel- lj(•wus op die govangeones gesldct . . . Daar was 'n go\'nl waar 'u 7tl-jn.rige moeder govang is met die doe! om haar -cun tot skuldbl'kcntcnis to dwing.
Sy is in die tronk oorlede on hnar scun hot solfmoord gcplccg."
Die man wnt niL die omwonteling bolas was mot die t.ank om die land 1'!111 anti-nnzi-olomonto to sniwol', was 8clf in die tronk mishnudcl, on sy ''oordc ann die skrywcr was:
,u
sal besef dat ons streng sal optree teen diegene wat ons so kort gelede nos vcrvols hot."Die skrywo•· meld do.t diogono van rlil' Nasionnal-sosio.listo wo.t geintor- necr was, Ill\ dio omwont.oling ruim- 'koots \'crgocd is vir die ongoriof wnt hulle te verduur gehad hot.
,oaar twn scldc so 'n eicnaardige tronlwerlossing in ,die geskiedenis ge- wees het," vervolg hy. ,Die magis·
trate. hoofkonstabels on ander wat r~azi's opgesluit hct, is in hul plek in die sell-a gewerp. Die nuwe polisio- hoof van weenen, dr. Josef Fitzthum, het my na die twee vernaamste tronke geneem, die sellc waarvan gevul was van mnptenare van die vorige bewind. Hysclf hCt 'n lang termyn in -sen van
VOLKS KAS
GEE: 3~% Ronto op Vasts Depo·
&ito's vir twea jao.r.
3% Rente op Vnste Depo- sito's vir 12 ma-nnde.
hulle gedien.
Dieselfde bowaarders wat 'n \'Jcek gelede die seldeu11e aster hom toegc- sluit het, hOt hom nou kruiperig gcsa- lueer, soms met merkbave ongemak, want dit was sy eerste besoek aan sy voormallge tronk. Hy het 'n paar oeskuldig dat hulle hul mag mis·
bruilt hot, en op 'n toon wat hulle laat v~rbleek het, gesc: ,Ek sal in·
gaan daarop." Een bownardor hot hy vriendelik op die skouor goslann on uitgcroep: ,Gnwe kercl hiordio! Op my verjnardng bet hy om middern:tr-;
na my gelcom waar ck consanm opgu- sluit was on my vnn lolckornyo voor- sien."
,Hy hot dio hoof van dio tronk ont·
bied. Seide het ek •n uitdrukking van groter wan hoop op 'n man se se·
sis gelees as wat hy gonad het toe hy sy verskyning maak. Hy hot ldaar- blykli!< vcrwag om onmiddCIIik in eon van sy eie selic gewcrp te word. Sy trele liggaam het gebewc en die trano ttet in sy oe geskict toe sy nuwe Nazi·
hoof sy ham! vat en vir hom
se :
,Ek het jou laat kom om jou to bedank vir die eerbare en gocio manicr waarop jy jou plig as tronkhoof gedoen het solank ek hicr was.',.Die hoofkontrnktour vir die tronk wns :Jgtcr die tralics. IIr, soos m<>oa- re stnatsleweransiors wm; 'n Jood, en was beslwldig dat hy slegte vlels en boontjies sonder vet ;;olcwer het.''
I'JOORD·AFRII<A (Ven·olg van bls. '1)
rilcsto plekko in Tunisic beset hot.
Ecrs vandag, na die Russioso offonsiof reeds lang tot stilstand gekom hot, kan dio Geallieordos in Noord-Afrika aanspraa.k maalc op 'n cindoorwinning.
Die veldtog in Noord-Afril
