Geregistreer 8<":::1 die H.P.K.. a& 'n Nuusblad.
In eli<>
Parlement tron!
GEPRAAT
~A.\
EERSTE JAAHGA:.JG.
Vie
\VOENSDA G, 13 ::.\IEI 1942.
Agtduisend Protesteer Teen se Beleid
Regering
1 wee 0. B. -Leiers in Pretoria
Kragtigc protes teen di-e bewapening van naturellc, die skending van ons soewcreiniteit deur die moontlike aankoms van Amerittaanse troepc in Suid-Afrika en di-e moontlikheicl dat ons land daardeur die slagveld sal word waar die oorlog tussen Amcrika en Japan bes!is sa-l word, is Saterdagaand deur 'n skaar van nagenoeg agtduiscnd persone op Louis l"richardt- plein, Pretoria, aangeteken op 'n vergaderinG wat deur die Kommandant-generaal, dr. J. F.
J. van Rensburg, en genl. J. A. Smith, Assistent-1\ommancJant-gencraal, toegespreek is, en 'n eis is gest·el dat onmiddellik om vrede gevra word.
Tn ~y !Oe-.praak hc:t genl. Sulith ook all Icier Yan antlt•r organisasic,, politiek of amlcrsins.
uitgc-nooi om -.aam op dic~elfdc verhoog t •en die YOOr~cnome hewapc-ning \":111 nic-hlankes en die ;,knnding \'!lll di,.. soewcrcmitcit van Snid- Afrika <leur die toelnting \":Ill ncemde trocpC' Op OJIS ~l'O!HigPhi<•d SO\\(•] as die inLCl'll<'l'illgs- be!eid \·an diC' Ht'p;Pring, ic protestee1·.
\'ootdat dr. Yan Hensburg nan die woord gc- kom hC'l, is hy b~·n;1 drio minute nanecn loegp- jnig waarna hy \'C'rldnar hoL dat die-groob skaar
ll'C'nwoordig en die- hcersende gcesdrif gC'noeg ant\\·oonl is vir di6 waL die sLOric rond vcrlcl dat die 0.13. allec:n 'n geraamtc is. 1ly hC't. lwec oprocpc voorgckN; -een uit die Pretoriase tronk, waarin verklaar word dat wat ook ar buite aangaan, die Afrikaners in die tronk een is en by die O.B. en sy Ieiding staan.
l~n die ander ·n oprocp tOt. die insamcling ,·an fondse socl:lt op S Augusws 'n groot. l<,ondsdag;
gehou kan wore! waardeur allc ,·crpliglingc ,·an die 0.13. nagckom knn woHl en ook om te ~org '·ir die afhanldikes v:m gclnterncerdcs.
1-ly lwt vcrklaar dat dn die afgelope tyd gc- woonLo gcworcl hel onder Afrikaners om ~kcl
pnrlyo lo hon wanneer hullc op 'n vergadering byC'C'nkom. Dit i~ die work n1r1 domokrnle en .,skinderate", maar nie van die OJ3. nie. Die O.B. wil gccn broode·rt wi · voor nie, maar wil die handc vry he om leon dio Tiegoring en die l~tn
pirc op to lreo.
Die 1-\ommandant-gencraal hct ,·erwys na diC' nU\\'C' metodo van die RC'gering om mensc op hul t'ie plasc ic inlcrncer. Hnlle mag geen ho-
•ot·kers ontYang en 'n draadloos aanhou nie.
Ifu!IC' 110rd toegclaa~ -om !<legs ecnmaol per wcPk inkopi(·>< U.' gaan do<.'n. Die meusc word op lml C'iC' C'nkoste gei'ntcrneer. 11\ het dit ook gelaak cbt min. f:lwyn spcunlers sttwr om die pC'rsoon l'll ldcro van dames te dcursoek. .,Ons hcskc>u dit as uit"rs l:l:1kbaar rLn 'n .Afrikaan~e )d i ni,.,tcr so meL Afrika:msc \TOue laaL lt:mclcl en dit 11·aar hy gon·n is orn die nie i.e cloen nir.
Dan is h~· \·crba~s d:1L daar gewold gcplecg word. I feb hy dan nio 'n mocder, of \TOll en doglers of su~!C'rS nic ?" hei. hy onder Loejuiging uilgcroep, As die :\I inislcr nio wil
ho
dac daar mocilikhcid kom nio, moe~> hy anders oplrce,C:cnl. Smith hcL verldaar daL die 0.
n.
inKaapland net soos in 'l'rnns,·aal nog Lerk is nielecnstaande waL dour kocran~rcdaktours YCr- lcl mag word.
Rprekcr hco 'n pamflcL ,·an die Kommunis-
ti<'~C' P:nt~ in hamlc gekry \\·aarin aangc<lt-ing word da t passe ,·an naturclle weggenecm en 'n g<.-wC'et· aan hullc gegcc moe~; word. ., \'an ons is ons gt'were wcggC'neem en non wil hullC' aan ons pass(• gC'e,'' het hy onder uitrocpc van vcr- ont 11 aanliging verklaar. DiC' O.B. wil niL clio
Hrits-dPmokrasir te!'llg na die WJrm van !lie on l'l'JlllhliPkC' :JnngC'pas hy huidige omslandighcdP.
\\'annu•r v:111dag gepraaL word Yan ::\:tsionaal- sosi:llismc word dil voorgeslcl as 'n gogga ol· spook waan·oor cbar gevlng moe~ word, maar dil is niks antlers as clio boleid Yan en Yir :tlmnl en alma! Yir l'cn wal daar in die t\l'co republiPk<' g< h<·C'rs hct ni0.
'n S:1ak \l:l~ S)Hekcr cliC'p ·kok is die kt•nnis clal ~ui<l-1\ frilm sc soe\\·erciniLci& op die punL staan om venrap te ,,·ord onder die Yoclc \':lll
huiwlanclso solcl:ue wat dreig om van Fiuicl- A rrika die slag,·cld te maak ttl. son Amcrika en Japan.
BASAA H L EWEH £53 OP
Oncl:u1ks die hoc cisc wn reeds aan die Afri- kanNgcmccnskap geslcl word in hiordic !,I'd van rolksnood, he& die 0.13.-kommanclo van l•'raw,t'hhock op Salerdag, 2 .:'liei. by wyso ,·an 'n hasaar clio mooi bodrag Yan £5:3 ingesrtmel.
(\'en·olg van kol. 3)
.. l)ip 'ladium van onLwikkcling van diP hlanke hC'sk:lwing met sy ingcl\·ikkclde ekono- mi<.-sc I'll man lskaplike beslaanslewo. vC'rc!:;
":llldag n hl'!'skepping ,·an die grondsla<' en instcllings vnn s~· staalkundigo Pn maai- skaplikl' hcsta:ms- en bcclryfsiC'wc, op die basis van 'n Christelik·nasiona:e republi·
keinse gesagstaat, gC'Ici c·n gc,·oer oorecnkom- stig die hC'ginseb en hcleid \·au 'n Suid-Afri- t<aans-nasionale sosiale aard, wal hom aanpas h.Y dil' lewnswyse, morele opvattings en gods·
dienstige bcskouings van die AfrikanervoH1 C'n wat strecf nn diC' hoogsLe en mel's algC'm<.-on uil· gobrC'ide !lHllc van volksgeluk en lJOikswelvaart, sowc·l gcestcli!c :1s stofli!c.
,,l)ie stnal moct, 1\'aarlik republittcins vry C'll Christeli!c-nasionaal ,,·ecs, gcgrondves op cliC' ewigc regsbeginscls van Gods Woord, nw~ 'n crkt>nninp: v:m clie duidc-likc ontwikkclingsrig- Ling \'an ons volltsgesldedcnis en die noocl~aak
likheicl om clil by moderne vcreistes van ons tyd a an tc pas."
In die OsseH·a·
b rmulu·ag n·ord CEVE(.,
FIR vrylteid.
~0.
27 .
LYK DlT N A AFGEW\'1( ' ? 1\0EHAl \ T SE F LOUE EJ{SR UUS
YIR VEHBHOKK ELI:KGSBE L EID
Die 13nrgcr van :\lei plcit ,·ir 'n t('rugkocr tot die fond~monL \\'at. deur die linialc Kongrcs op 131ocmfontcin aanvnar is, d.\\'.S. die grand- slag ntn die l~cnheidskomitec, as die enigsl c lliOOntlikhcid Lot. horst,ol \·an ecnheid-·n sLanrl- punt wn L ons nog a 1 tyd verkond ig. II y rckcn Pgter daL dit onmoomlik ts omtl:u: , UiC' 11..'\.P. hou hom golron daaraan; clic 0.13.- leiding en rlie Pirow-grocp, nielcenMaando ook Ill die in mocmfontein daaraan mccgowerk hct) hl'l daarvan afgewyk en le hulle daarop to(• cu11 die volk nm diC' ccnparig gcko~c kocr~ at te l1ry." DiC' Burger vcrklaar uitclmklik: ,.Daar- di<' aall\·a:ndc gl'()ncblag i:; aau alma! lwkC'nd die van 'n Chirstciik·nasionale republiek ooreen- t<Omstig o:1s eie Suid-AfrH«lanse modal en ge·
wysig na die cis van veranderde omstamtig-
!1cde."
\'an hicnliC' gromhlag sou die O.H. non ar- g<'w~·k lwi, aldns die bla<l, en da:nom is l'l n- h<;id nic moontlik nio.
t\s anlwoord op hi01·dic bcsknldiging hoef 011S
niP na :ll die vensC'kcrings \'an die O.H. claL hy op Christelik-nasionale grondslag slaan, tC; \'l'l'- '1 .vs ni(•; ons pia as hicrondcr net 'n korL ~anw
\':ltting van die Orootraad se jongslc hclcids- n'rkl:ning soos in ons blad Yan :,UJ April gcpu- hlisC'C'l'. Die 1·olk kan dan self oorded of ons :l fgc \\'yk hC't \'an die aann1arde gron<hlag:
(\'erYolg in kol. 2)
TWEE
'N VOOHBRAND PHODUK
UN 3
VERPAKI<INGS:
GEIEL
LIGTE MENGSEL
BLOU
MIDDELMATIGE STERKTE
GROEN
DONKERPYP
'l'oets U l:landelaar Vra PATRIOT
;:--- - -- - - - - - - ·-
0 NS is dwarscleur die Unie, sowel as buite sy grense, bekend vir goe ie drukwerk
teen konlmrerende pryse.
ESTE is om ons te raadpleeg in verband met u benodig- hede. P rysnoterings word gratis verskaf . Enige soort drukwerk van visitekaarte t ot geleerde Dissertasies word onderneem.
HOU KOERS NA
l?ro lE~desna ~ IDn11kkerry
9Druklrers, Uitgewers en Bookbinders.
Die
!Laan~f ·-;u:-v~i¥E·;~~
0
A lgemene Han delaars
i e Teekamer en Garage van CAPITOL P AlRK
(Fo<m 2-GGU)
~
Is My Handelsplek
SASBANK
V errig V'Oll{sdiens I Lenings vir gesalar ieer de
persone verkrygbaar.
Tenne uiters billilc.
IR.aadpleeg §A§ BANK
PAARL:-
Posbus WORCESTER:- Posbus
266.
57.
KAAPSTAD :- Posbus 2387.
GEBORf. UIT DIE VOLK - VIR DIIE VOLK.
DIE BESTE BETREKKINGS staan vir u oop indien u die nodige k walifikasies daarvoor besit. Suid- Afrika het behoefte aan leiers op elke g-ebied. N eem
uplek in op die voorpunt.
DYE
JH!Eu:~.MEKAARKOLlLEGJE sal ook u help soos h y 16,000
andere r eeds gehelp het.
OOH DIE 200 KUUSU§§JE Die Beste Les:ings !
Die Billik s te Lesgelde!
Die Maldikste Terme!
N
eem u eer, ste stap op die pad van sul\ses en
PO§ DIE KOEJPON V ANDAG
Die Besturende Direkteur,
Helpmekaar Korrespondensle Kollege, Posbus 3512, Voortrekkergebou,
JOHANNESBURG.
Stuur my assebUef besondcrhede omtrent n korrespondensie Kursusse.
El< stel belang ln ........•..
Nae.m: .................... .
Adres ......... , ....•...... (O.B. 29 April)
Besturende Direkteur: Dr. H. G. Luttlg, M.A.
(S.·A.), D.Lilt. et Phil. (Leiden).
ldede·Direl<leure: J. H. Greijbe (voors.). s. N.
van Vuuren, P. Joubert, P. J. v. z. Hattingh, A. C. v. W. Stroh.
Iii ®!pm~kfBliBlrf
KORRESP ONDENSIE KOLLEGE
Voortrekkergebou 310, Hockstraat 18,
JOHANNESBURG.
Posbus 3512. Foon 22-3512.
l
~~~~~~~--m~accccma~mQDOC9AFRIKAAN§E DAN§JP ARTYE Gereeld elke V rydagaand
O in
ADDERLEYSTRAAT 22
(Regoor Garllcl<s)
Musiek deur
(Vroe~r van HENDRIK SUSAN)
EN SY ORKES.
Toegang: dub bel 5/- , enkel 3/ -.
KaartjiBs verkrygbaar by PIENAAR se ~ HAA.RSNY SALON.- Foon 3-1047.
j
Aanddrag verldesllli maar nte noodwendlg.
~~~
ONDER§TEUN ON§
ADVERTEERDER§
DIE O.B., WOENSDAG, 13 lVIEI 1942.
Be£ alirng geskied mnmidde!iWk,
'i'eeklilill~
maandelika oj
&O@tJveiTlwng.
/t1f!NNAJ.AR & VAN §CJHJOOR.
Telefoon 2-0212.
·--- - - - - -
PORTERVHLLE ROLLER MEULE
Eienaar: J. A. du To it.
Var s en §uiwer Keringmeel AJtyd op JH!ande.
Gemaal van die
BesteKoring in die West-elike P rovinsie.
Pryse : 200 pond vir 32/ 6 100 " " 16/ 9 50 " " 8/ 6
Eerlike Behandeling Gewaarbo~g.
PORTERVILLE.
VOLKSKAS
~S U EIE
BANKi
!Fondse oorskry £1,800,000.
Hoofkantoor:
I Volkskas-gebon, Sentraalstraat,
II PRETORIA
V ([}lkska§ ( Koopera\tlief) lEpkc
<Opgertg kragten• die Ko-operatlewe Wet>
I
~---
!
EGTE BO§§IEVELD DROE FYN KAJllOO-KRAALMI§
1 ton en meer ..
20 ton en meer . . . . . . 40 ton en meer . . . . In klantc se sakke . . . .
29/· 28/· 27/•
18/·
Bostaande pryse algar per ton van twaalf goeie sakke gelewer Unie-stasics aan bona fide boere deur my. Die mis is droog hamermeul-gemaald, spesiaal voorberei vir kunsmistoesLelle. Ek !ewer aileen die b()sLe, afkomstig van egte Karoo-bossie- veld. Geen onkruid. Monsters op aan•
vraag. Onmiddellike aflewering. K.m.b. of k.b.a.
B. J. ROODE
Posbus 15. KLIPPLAAT.
DIE O.B ., WOENSDAG, 13 lVIEI 1942. DR IE
POL~T~ E K ~N D E MOKRA lELAN D
PARTY SOEK K ANDIDATE
(Eic Bcriggewing.)
A lies is in rep en rocr in Dcmokratclaml, wanL die grooL algcmene ,·erkicsing is op hando.
C:: islcr hct die hoofbcsiuur 1·an die Domokra- ticse Party \"Crgadcr om to besltliL oor die kan- didant. vir die kicsafdcling LekkcrLwis. Die
kiescrs dwing a] om vir Sors Eerlikhcid ie nomi- ncor, maar sommigo van die boofbest.uursledo hcL bc~waar dam·lcen gemnak. Onder algemeno byntl betuiging hci Lewies Alm:-tn~vricnd claar- op gewys dat ou , 'ors oudcrling is en daarby
&o ccrlik soos 'n skccrmes. Aangcsicn die parLy
l> -:;,;., kan bekostig om 'n onkolo . tem ie vorloor
11io, en daar minsiens der skolms in die kics- afdeling is waL nie vir Sors sal tern nio, sal die party 'n flater begann om so 'n ecrlike kandi- daa L Le benoem.
D::wnLjie DankroL hoL hom mot die besw:-tar l'nrcensolwig en byge1·oeg dat ou , 'ors nie a llccn ic ccrlik is nie, maar ook to arm. ·1 [y het nio genoeg geld om 'n ,·crkiesings,·cldtog Lc voer nic, on in 'n dcmokrniicse land gaan geld voor :tiles.
,Ja vrinno," hcL Pie!. Vergesig bygc1·oeg. ,in 'n domokraticsc lnncl i eerlikhcicl nie allecn 'n nndocl met die oog op siemmc1·angcry nie, maar diL sluit ook grooL ge1·are in vir ons party. As ou Sors 1·erkies word - mel of . onder bchulp ,-an die 1·ier skclm - ~al hy sitting he in on p:u·tykoukus, 011 • a! hy dan met allcs saam- gaan? Dan kry ons net sk&l ring in ons party l Dan wil ek ook nog wys op 'n antler geyaar.
Ou Sors bet 'n gocie verstand en "n harde kop.
Die ou sal met :tllerhnnde Jmwe planne kom, en ncinou is hy Icier en wat word cbn 1·an ons? Ons kan nooit ioclaat dat claar 'H sterk man. ''il· ons 'n bedrciging gaan word in ons eic parLy nie. Dit is nie in belang van ons pari;y nie."
(Hoor, hoor !)
Die vergaclering hcL hicrop ccnparig besluit daL on Sors se kandidaiuur nio in bclang van die party sal wees nic.
Die ancler aspiranlkancliclaaL is Loc bcsprcck.
DiL·is Gert BoLterkop. H:v hcL onl:tngs £20,000 gecrf van sy lnntc waL met ou l{apilaal Pennic- wit:o: getroud w:ts, en sy kancliuaLuur kan dus stork aanbnvcel word. 'n Lid hot cgter daarop gowys dat, hocwcl ou Gm·t hondcrd peTscnt bc- anLwoord aan die vereistcs Yan die Demokrn·
i.icso ParLy, hy nio in staat sal woes om 'n toc- spraak to hou nio- hy is net. "n rapsic te dorn vir 'n gocie kandidaat.
,DiL hoe[ gcen sLruikclblok to woes nic," hot die ywerige sekroia.ris uitgeroop. ,Daar is ons gelicfde dr. I-Ieuningkwas en genl. Groot Lawaai wnt die toesprako ln\n hou. Dis mos ons party wo! die slryd voer en nie ou GerL nie. Hy is maar net on· kandidoat en die kicsors stem vir die party, nie vir die kandiCiaaL nie. Ons is Log immers nog 'n dcmokt·asio !" (Groot toejui- ging.)
GNL Dotierkop so kandichtuur "·as feidik klaar goedgekeur Loc icmand danrop wys daL on Gert nie sy naam kan tekon nie en die lycl 1·oor die nominasiodag is nog to kort om hom diL to leer.
Daar het 1·ir die hoofbcsiuur niks andors oor- gebly nio as om 'n kandidaat van buite nf in to ,-ocr. Dit was cgter die moeiliksLe besluiL van alma!, want claar is so\·eel vriendo wat op 'n sotel geregLig is on om nou gconcen aanstoot io goo nie!
Ou Hans Siywcbcmrs het anclerdag £100 op 'n kollcktelys in belang Yan die p:1rty gegee, on hy bchoort clarem in aanmerking io kom; maar o;t Hans so font is ook cla,t hy to vee! vir hom- self dink. So iomand is glad nie 'n goeio part;y- man nie en kan maklik skeuring in die parLy voroorsaak. linlle sal hom ma11r 'n soLei in clio aanstaando skoolraaclsvcrkicsing belowe.
~a heeh•at wik en wceg is oindclik ooreongc- kom clat ou Piet Oorloper die soLei moet lny.
Pict was voorsitter van 'n tak van dio Empire- party in Versio Hock en het onlangs 'n uang brief in die koomnt gepublisoer waarin hy sy bcdanking uit die party aangekondig en be-
klcmtoon hot dat die lcicrs von clam·dic party nio meer op die pad van Dcmokrateland is nic.
Hy t~·ou loo ccrs by die ]~cnheitlspany aanslnit, maar gerugLc wou daL die Dcmokraiicso Pn rLy die oorwinning in die algcmene verkiesing gaan bchaal. Hy hcL gcn·olglik aangckonclig dnL by by die DemokraLiesc ParLy aansluiL en voorLaan rol \·as slaan agLcr die bcproofdc DemokraLiese leier. So 'n brief in die koemnle bchoort groat invloocl uiL to oofcn op die vorkiesing en as die mense dan nog wooL dai clio skrywer 'n kandi- daat is, mank clit, sy invlocd sovcol grotor.
On GerL Oorlopcr van VcrsLc IIock is gevolg- lik deur clio hoofbcsLuur aaugowys as kandidaaL vir clie sclol Lokkertwis. J)aar sal so gon as moontlik 'n 1·orgadering bolo wol'Cl om diu kan- didaat aan sy kicscrs voor lo sLol.
(Word vervolg.)
- NUWE LYSTE VER KH YGBAAU
Kommando's in l<aapstad wat hul kollektc- lyste vir die Noocthulpfonds ingestuur het, kan aansoek doen om nuwc lyste vir vcrdefe insamcling van fondse. Die lydcnsweg van die Afrikanervolk het nog maar net begin, en per- sane wat daartoe in staat is, 11an gereeld tot die fonds bydra.
t:=~~-A---::
B ELIE U GElLD
w aar dit van
3 ~% tot 5%
r ente kan verdien.
Raadpleeg dadelik u
EIE VOLKSBANK
SPOORBONDK A S
BEP lEIR K
P osbus 828 9. Jo hann esburg.
:-.== 'I~,a - k _k_ e ocr die h ele Unie. ~]
Bll iance
DIE AFRIKANER SE TUISTB aile modern e geriewe
Bmilkce T cermce
Eiena res: Mev. P. J. RETIEF, Foon 2-SSSS
On" On~moe~ aile Treine.
K anpst ad .
S c b o emanneUo-Drank
is
DIE SUJW ERSTE EN B ESTE
BESTEL DIT ONMIDDELLIK VAN
JURGENS SCHO EMAN
P OSBUS 142, OUDTSHOORN. '
en
ONDERSTEUN 'N 100·PERSENT AFRIKAANSE FIRMA
WYNE: Fonkelwyl Lewenswyn Vermouth Hanekraai
(Cocktail) Likeurwyn Jeropiko (Rooi)
(Wit) Soet Mu~kadel .. Port
Worctstcr Hock Pontak
Spesiale Sjerrie Sjerrie
BRANDEWYNE: choemannello Brandewyn
Ekstra Spes.
F.C.
JENEWER LIKEURS: Kersie-Brandewyn Anys-Brandewyn Gemmer-
Branclewyn Lemoen-
Brandewyn Peperment-Likeur Van der Hum
u, g~ ~ ~
.
e.DQ.!!
=:~ e:>:Z
"
"
l:l"O""'
r<5/- 3/6 2/6 3/6
2 / -
l/2 1/2
1 / -
1/1
1/ -
11- 10d.9d.
5/9 5/6
5/ -
61-51-
5/ - 5/ - 5/ -
51- 51- J EN EW ER·LIKEURS:,j [4 8 S"' 0 ,..c "Q~d 8C 8~0~g>_s
as~0 :-:~~~ crl 0
~.o~~~;.o
~.s~.?lgs~
5 / -
316 Zl63/ -
1181/- 11- lld.
lld.
lOd.
10d. 9d.
Sd.
5/ -
419 4/3
5/ -
4/3 4/3 4/3 4/3 4/3 413
Lemoen-Jenewer 6/- 5/-
Suurlemoen-Jenewer 6/- 5/-
d ...
"
"' z
,_.H
"'a
..l c ...
;:: 0
1'1 c; ..
" "" "'
I); tb5
fl:
.... c5/6 5/6 5/-
5 / -
4/6 416 3/41-6~
26/6
251- 23/·
23/- 231- 23/- 23/- 231- 23/-
word verkoop In 12-botlel-k!ss!es of :S-gell!ngva.ntj!es of groter. u k!ss!c van 12 bottels kan en!ge geta!
Wyn, Brandewyn, Jenever, Lfkcur1 Vermouth en Bane- kraal bevat. Vocg 4/- by vir k!ss!e en bottcls, en 10/- vir vaatjie (indien n!c anders ooreengekom met bestuur) wat vorgocd sa•l word by tcrugscnding. Terme: K~.B.,
plus treingeld na sylync ot K.B.A., plus trelnkomm!ssle.
V.O.S., OUDTSHOORN.
SCH OEM A NNIELLO = DRAN K
VI R K W ALITEIT EN TEVREDEN- HEID DIE GOEDKOOP STE
I
105 TakkoI
1 40,000 LodeAVBO
Hoofkantoor:B
Resor<~e
fonds
£90,000
I St. Johnstraat 65, BLOEMFONTEIN
BEGRAFNISSE. KISTE. KRANSE. GRAFSTENE
- - -
SLUIT NOU AAN BY DIE V.M.K .
DIE AFUn(ANEU SE l::IE )lO"l"Oll\'EHJ-;:•!lGl::\G.
V.M.K. Klubbedlcnlng Sluit die Volgende in:
Gratis slcCIHlleus.
(;octlh:opc--r motot·vcrl'lel.:cring, ,:_..,·ntis re~sat1vics.
v.~l.R. uaubovolc g:1.r:LgCR, hotcllc, lostcshuiso wn. kafcc~:~ waar gfuvrybeld en hil111te i\ frika.nCI'IJedicniu~ u Jnwag.
sm~llc aflrwcriug-sc'11ens.
J•ad,·crsl:lc, J•ad· en roetck~ln.rtc.
'n Unie.ke motocl;;:enteJ;:en.
Volle Bcsondcrhedo van:-
DJE TAKBES1'Ut;fiOER, J1us 1093, Johannctlburg.
DlE '1'<\tmESTUUmHm,
nus 383, ll1oc:rnfontein.
.VIER
DIE O.B., WOENSDAG, 13 i\JEI 1942.
N~e vh~ d~e Sr~t5e
Ryk ~
,Ek is bcrcid om alios op die spel to sit en om a! die magLc van Suid-Afrika in Le span met tlie doc·! om daardie bedreiging af i.e weer,"
hct. veldm. Smuts voorverledo week by geleont- heicl \·an 'n oorl9gskermis in ProLoria gcso met vcrwysing na. die gevaar wat die Britse Ryk 11it die Ooste beclrcig.
Hicrdic woorde met hul onheilspellcnde Yol- heid \\'orcl gcbesig dour 'n man waL namcns 'n party, b<Jstaandc \·ir die oorgrote mcerderheicl nit mcnsc wat vir alle praktiese doolcindes as uitlanders bcstcmpel kan word, oor die loLge- vallo van Suid-Afrika on sy inhoucl beskik.
Sedert die stigting van dic Unie is die mili- tere stryd tussen die Boorevolk en Engoland wa. in 1902 afgeslnit is, op politiekc gcbiod voort- gosit. Sedertdion was daar 'n worsteling a an dic gang tussen politie!le partye om die beheer oor Suid-Afrika. Die Bocrcvolk het gcmeen om sy docl to bereik met lJehnlp \·an 'n party wat clan namens die Boercvolk sou rcgecr. Soiots was egter onmoontlik omdat dit op die brosse grondslag van gelykc regtc berns het. Hierdic grondslag het diC' liboralisticse sLandpunt aan- vaar dat ons volk nie 'n eenhcid volgcns taal, afkoms en knltuur is nic, maar 'n vcclheid waa.rvan die Bocre\·olk maar 'n ,sei\Sie van clio bcvolking" is. Die herstel van enigo gcskonclc reg van die Boerevolk denr 'n party is cladclik as ongrondwetlik bcstempel, as 'n bevoorregLing van 'n seksie van die bovolking. Die beskuldi- ging dat 'n part.y ,seksionelc belangc" behar- iig, was clan daarop gemik om so 'n party by die mengclmocs-volk in onguns tc bring en dit as wapen te gebruik om da:trdic partyrcgering tot 'n val te bring. Daarom kon geen nasionale r.egering die vraagstukke van ons volk van uit 'n Boere-standpunt tot oplossing bring nie, want die blote feit dat hy 'n Boere-standpunt inneem, was genoeg om hom by die bevolking -van wie se stemme hy afhan!dik is -as ,sek- sioneel" in onguns te laat verval. Op hi01·die manicr hct 'n nitlanclsc pers en 'n uilland ·c be\'olkingsgrocp die hef in handc gchon en belqh dat die Bqcrovolk in sy eic Yadcrland tot y reg koUJ.
VYFDE KOLONNE
Die stcmrcg was vir alma! en elke uiLlanuer het die reg gchacl om vir hom 'n politickc party tc kom stig waarmee hy die bewind oor die Janel kon vcJ·ower on in naam van sy party 1'ogecr.
Op hierdie wvse het Engeland 'n ltanstitusionete vyfde !~olonne in die vorm van 'n politielle party in Suid-Afrit\a opgebou. Om clio party vir die mecrdcrhcid vun die mcngelmocs\·olk aunncemlik to maak, is Afrikaanse loiers ge•
bruik wat onder beskcrming van hul Afrikaansc naam 'n uitlanclsc groep tot oonvinning gcloi het.. Volgens die beginscls van die parLysLelscl was hierclie Yor·owering van Suid-Afrika deur 'n uitlandse groop hcclLcmal in orde on sommige Afrikaansc politici glo clan ook sclfs tbt, hoc"'cl ons as \'Olk loon die oorlog gokaut is, ons land i.og nou \\'e-tLiglik oorlog voer en derhah,·c nie in sy oorlogspogiug bclemmcr mod word nie! DiL is egLer niks anclers as skynreg nic en gc- ,·olglik 'n sLuk politieke oiivcrblindcry.
Dit is met sy ,·ocLc op hierdic skyn van reg en met die bcslisle wetc cla t die volk van Suid-
Afrika- dit is die nasaLc van daardio manne en \'!'Otle wat Suid-Afrika bcwoonbaar gcmaak en vir sy bohoud teen die BriLse B.yk govog het - hart on sicl teen die o01·log gekant is, dat hierdic Dritse Yeldmaarskalk dreig om , ulles op clio spel to sit" ten eindo die ondergang van daardic Ryk- 'n harLcwcns Yan miljoenc sug-
lcndcs- tc voorkom.
Ons wcet nic of die Veldmaarskalk met hier- die '"oorclc bcdoel om ons land en \·olksbcsLaan- wat naLuurlik saam met ,alios" op die spel gesit sal word- te lattt o.ndergaan soos 'n vus- gekcerde skeepskaptcin sy cic skip na die kelder
DIE O.B., WOENSDAG, 13 MEI 1942 .
?
rn Darukdag vir 0.8."
Voors itster van V.A.R. Steun Oproep van K .G.
stuur nie, maar as dit sy plan is, moet hy ge·
waarsku wees dat die Boerevolk Suid-Airika nis as 'n dryfvlot van die !Empire beskou nie, maar as sy enigste vader!and-'n vade'riand wat hY in die verled·e nog steeds teen el~te aanstag met sy tewe verder:lig het.
As veldn!. Smuts met 'n nitlunderparty in die naam Yan Suid-Afrika wil oorlogvoer omdat die de.mokratioso partystclsol soiets wcttig, is dit ul Yor gcnoeg dat ons lnnd sy ekonomicso be- lange daarvoor moot inboet en reeds vcels te ver dat ons volk sy scuns moct offer; as hy Suid-Afrika cu sy volk op die spel wil sit, sal die bekcr gevul woes.
D i·e Boerevolk is gcwoon 0111 al!es op die spel te sit vir homsclf en sy vaderlancl,, en as Suid- Afri!t<J met sy volk moet ondergaan, sai dit bcslis nie in die gesl1iedenis aangeteken staan dat 11UIIe ten behoewe van tl!e Britse Ryk onder· gcgaan het nie.
_ ___
..,.,_~----Van
Af reken~ng Praat .. .
Tn 'n tocspraak Ycrlecle Dinsdag in KaapsLacl het lt.-kol. K P. ll:nLshorn hom biLsig uiLge- laat teen die sogcnaamde slculclmanne wat agLcr hul betreldcings of in clcclLydso ecnhcde skuil. Jly hcL so vcr gcgaan om wraakncrning to bclowc ann die cindc van die oorlog wannecr die solclatc Yan die front torugkcer. Hy het na,tuurlik namens die vrywilligc n-ywilligers gc- pruat wat uit oorLuiging ·teen die Duii:sers en Italiano in die Noordc Yeg. Mcrcndccl van die troepc daar vcg cgler nic uit oort.uiging nie, maar omdat hullc deur ,sleutclmannol' by wysc van broodontncming ,vrygestcl" is Yir oorlogs- cliens.
Wat in daardic manne se harLc omgaan, 1Jc- lJOort manne soos lt.-kol. Hartshorn te besef wannecr hy, as vrywillige vrywilliger, Yerbit- terd vocl tccnoor cliegene wat hy vool hom in die sleek laat. Vir clio Afrilm.ncr is clit nie 'n kwcssie van ,in die stock laai'' nie -wat 'n blolc pligsvcrsuim veronclerstol- maar dit is 'n ge\\'elcldaad wat skrceu teen die hoogsLe opvat-
Ling van gcregLighcitl. 'n Mens lmn jou kwaJik ieis onmonslikor \'OOrstcl as dat 'n volk dcur kapitalisiiese foltering gedwing word om teen sy aangebore oortuigiug te gaan veg vir die be- houd ,·an sy veroweraar, terwyl dam·dic ver- owcraar se geesgonote op die voilige vaderlands- b~clcm van daardic ,-olk sit en die agLorblywen- de volksgenote teister met hoon en vcrvolging.
As diegene wat hu!le maar net in die steek gelaat voel, praat van wraak na die orlog, sal die oorlogshitsers en uitskoppers wat Afril1aners teen hul sielsoortuiging in di·2 Britse oorlog.
stoot,, beset dat 'n tydige. waarskuwing del<r 'n Afrikaar.se organisasie soos die Ossewabrandwag teen hierdie misdaact wei nie 'n ydete woordge- ldap is ni·e'? En sal dit hulle nie tot nadenke stem voordat hulle 'n slagoffer ,vrystel" om in H U L plek te gaan veg vir iets \/Jat hy nie aileen geen liefde voo·r het nie, maar inteendeei die grondigsto rede het om met vyandskap te be·
jciin'l
AAN :B:NTJEK1ENARIE
Dit blyk uit die groot aantal ldagtes uit aile dele ontvang dat in baie gevalle intekenar~ wie so name en adresse behoorlik aangete!{en is deur ons arlministrasie, tog nie hul uitgawes van ,Di·e O.B." ge;·eeld 1\rlf nie. Ons versoek sodanige inte!<enare dringend om ons hande te sterk in vertoe wat ons a an die H oofpos!1antoor rig, deur gereelc.l hul klagtes by ons in te <iien totdat bevredigend·e diens gelewer w~rd.
Die volgendo boodskap in verband met die vicring van ·Fondsdag op 8 .Augustus ingcvolge die oprocp van die Kommandant-gencraal, word aan die O.B.-vroue gerig deur mev. J. H. Conradie, voorsiLsier >"an die Vroue-Acljunk·
raad:
TJaat 8 Augustus vir elko O.B.-lid 'n dankclag woes vir clio besioling vun die ossewatrek wat op claardie dag die reis begin hot, on sy spore so tliep in die hart van clio Afrikaner geg!'aYeer hot.
:LaaL 8 Auguslus ook 'n Offorclag wees; 'n dag waarop die O.B.-lid sy offer sal bring en opnuuL sy gcloof sal toon in die beweging wat claarna strcef om die vryheidsvlarn uan clio brand te hou in die siel vm1 die Afrikaner.
]ilk wil 'n dringendc borocp doen op elke lid vun Vroue-kommanclo's dwarscleur ons land om op 8 Augustus met die eland ic toon wat die 0.13. vir haar botekcn, die bewcging waar 'n goes van Kameraadslmp geskep word, en wuar- binne claa1· \'ir ollcc vrou die gcleentheid is om haar vadcrland te clicn.
GELOOFSDAAD VA N Q.B.-VROU
Mev. Ferguson-Louw, be!Hmde Afrikaanse skilderes en 'n kommandante van die Osse·
wabrandwag op B·sllvillc, het ingevotge die oproep deur die Kommandant-gene·raat tot die hou van 'n Fonclsdag op 8 Augustus, elf van haar pragtige sldlderye aan genl.
mev. J. S. du Toit, wat in opdrag van die
:<.G.
aan die hoof staan van die landswye onderneming, geskenk vir opveiling ten ilate van die O.B.-fonds. Sy het voorgestel dat mev. Du Toit een sldldery aan elite hoofgene1·aalskap in Kaapstad skenk en 0011aan elke Provinsie.
Ten einde die a·rmer fede van die O. B.
ook 'n geleentheid t.n gee moet dit sjielings- gewys opgeveil word. 'n Gelukkige bieder- kan dan 'n pragtige A f'rH{aanse !wnsstuk vir 'n sjieling bskom.
Mev. Ferguson het reeds ses skilderye ten behoewe va':l die 0. B. vei'koop wat 25 ghienies ingebring het.
Ons hoop dat hierdie mooi voorbeerd van 'n Afrikanervrou oo11 navolging onder die manli!1e geslag sal we!<.
DAGBREEK
\fir dieAFRIKANERS
§'fABILlf§
Die Nuwe Suiwer Afrikaanse M:aatskappy bied sy dienste aau in verband met
~ Koop en verk.oop van al u eiendomme () Geldbe/egging - Besigheidsadvies 0 Advertensies en Drukwerk I'
~ Versekering (Lew ens, Brand,
1'il otor, Ongevalle, ens.)
§TAllULJr§~AGENTSKAPPlE
lEN JRELEGGliNG§-MAAT§KAPPY
Ons is Agente uir:
HELPMEKAAR KOLLEGE
JOHANNESBURG.
Ook vir Bou-maatskappye en die·
veJ·naamste Assuransiemaa.tskappye I Ons ondorueem P..fslaerswerk van Vasto Eiendomme en alle Losse
Goedere, s6os Huisraad, ens. I IFoon 3076ll---Kamer 801/2-Groote Kerrt•
senou, t..ddar!eystraat, ~AAPS!/HJ.
DIIE GOJERIE HOOP
(K05P.) HANDELSHUIS, BPK.
Voortre~. !<erweg, Belhlilla.
Foon 97814.
v
I Rtloo1t':~eg,
o
u rtmmt ill e.Foon 60.
KRUIDENIERSWARE- LAAGS'l'E PRYSE.
- MANS- EN DA111ESKLERASIE.
DIE BESTE - Dill GOEDKQOPSTE.
I
--- - ---·---
DIE O.B., WOENSDAG, 13 MEI 1942.
Wie Kan Hluisvesting V e rska f Uit g es kopte Afrikan ers ?
A an
Os sewabra nd wa g W il !Be sl<erming Ve rle en Ver o nreg t e Bro o dwin ners
A an
1\adat.. die Rcgering nou feit.lik daarioe oor- gegaan hct. om besigbeiJsbase aan tc slel ns
rekrntHingsbeampLes ingevolgc s_,. jongst.c de- krccL waL ,·an alle \l"erkge\\"er~ 'n opga11·c insake hul pcr~oncel se gesindhciJ jecns die o01·log opvorder, heL diL 1·ir die Os~cwabrand11·ag nodig geword om slagoffers 1·an hierdie afpersings- pro ·cs in sy beskerming ie necm. Die Osscwa-
, r~ brandwag her. reeds ge11·aarsku da( hy 1":111 hicr-
""' die meiodc om n y11·illiger$ vir die J3ritsc oorlog tc kr.r, det>glik kenni. necm, en dat meL die
kapitali~me Lor gelegenerLyd nfgereken sal word.
Ons docn tans 'n beroep op aile boere en wel- gestelde Afrikaners om behulpsaam te wees in 'n poging om te verhoed dat Afril\arHws onder die skyn van vrywilligheid na die Britse slag- verde gestuur word. I ndien aile persone wa t huisvesting op hur prase aan ontslane brood- winners kan verskaf, hul name na die O.B.- hoofkwa·rtier stuur, kan ons sull\e uitgesl\opte Afrikaners vir ons volk behoue laat bly. Ons kan hierdie slagoffers van die Empire dan tyde- lik versorg tot tyd en wyl die uur van redding -en vryheid aangebreel\ het.
Plaaslike ge,·alle in kommando's kau dour die bctrokke effisiere self behandcl 11·ord waar hulp nangcbied word; so nie moet die nnme na. die boofkwartier gestuur "·ord.
Terselfdertyd nooi ons sulke uiLgcskop!e Afri- kaners uit om hul name en adrcsse, sowel as die van die werkgewers v>at hulle Yir oorlogsdiens vrygestel het, aan ons te stnur. Indien hullc ge"·illig sal "·ees om tydelik op 'n phns behulp- saam Le wees en vir hul kos :ubeicl te vcrrig, kan ons hulle by "·el11·illendc Afrikaners 'n ondcrdak ,·ir die duUl· Yan die o01·Iog Yerskaf.
Werkgewers wat Afrikaners teen hul oortui- ging in die Britse oorlog stoot, moet gewaarsku wees dat so 'n optrede 'n brutale Sl\ending van die beginsels van geregtigheicl is en 'n daad van geweld teenoor die Boerevolk. As sodanig sal dit beskou en behandel word wanneer die A frillaner die _seggenskap in Sll vader land her- ower het.
NOU EEH § ' N WOLFAIUUEK
Partyre~erin~s
nie in Staa t llr i tse U ith uiting te Be let
Die is met, Ln1giese blydskap do~ die volk ,·an Suid-.Afrika tans kennis ncem Yan die bcwcging om 'n wolfabriek vir die Unic op lc rig. Ons se tragies, want niks geiuig so stork teen die slawediens 1·an Suid-Afrika aan die Bmpirc as die fcit dat 'n wolproduscrende land soos ons na a! die jarc nog nie cens 'n fabriek he(, "·a~
sy cic grondsiowwo kan ,·crwcrk nie. .AusLralio wat met skanpbocrdery eers ni'L ons begin het, heL nmdag reeds 35 eie wol fabrieke.
Suid-Afrika het clan ook nog gccn selfsiandigc roeping ooit kon ,·ervul in die ,-olkcrcwercid nie, want lty was ten ,-olle bcsig om 'n divideud uit tc "·erk op die ,·ero\\"oringskapitaal Yan Groot-Brihanje. !\[eer as 200 tniljoen pond is deu r gngeland bestce om net clio 'l'rans,·aal en VrysLaat in die drie jaar ,·an 1 99 loL 1902 1•ir sy ,-oordecl in te palm. Ilicrdio reuso-bcclrag tesamo moL al die miljoenc waL oor 'n Lydperk van 'n eeu in die J3ri lse \'01'0\\'Cri ngsonder- 11eming bclo is, kon nic ,·ir J<:ngcland dooic kapi- caal wecs nio. Dit mocs gedck \\"Ord en nog boon-op groot renle oplcwcr. Gevolgllk is ons grondstowwe aan Engeland aangebied teen pryse wat laer is as die produl\sielwstc van die boer.
Die verlies vir die boer is deur ons slaafse Rege- ring aangevul by wyse van subsidie wat hy uit die sakke van die boere self getrek het in die vorm van belastings. Sy eie wol het die boer later in die vo·rm van kiere teruggekoop van Engeland nadat dosyne mense hul profyte uit die hantering gemaak het. Hicrclie ·Brilsc mid-
clclmannc het al hoc rykcr gcwonl en ons cic bocrc al hoc armor. Op die w_,·sc hct claar in die afgclopc Lyd jaarliks 'n derLig miljocn pond aan ongunsLigc handelsbalans uiL ons land nn Engel and gcgnan, wat on. op sy beu rt die ,cer"
aangccloen heL om ons sy be~Lc klan(, in die wcrcld le noem.
H ierdie wantoestand wat deur die 1\apitalis- tiese lmperialisme in ons land geskep is, kon deur geen partyregering in ons land wegg-eruim word nie ondani\S die feit dat die nasionale cleel van die volk etlike kere hul kcle hees gejuig het oor sogenaamde eleksie-oorwinnings by die stembus. Die redo dnanoor is dat Engcland ons die demokraiiesc pn rl.Yslclscl opgcdring bet
\nll." aan clkc man, n·ou on naLurel vollc seg-
gcn~kap in die regering gee- die hooggeprese slcmrcg.
Op die wyse kan uitlanders op die rug van 'n party die regering van ons land verower of met hul stemme beheer. Op dieselfde wyse is Suid-Afrika deur 'n politieke party vor uitlan- ders in die Britse oo·rlog gesleep.
Gee ons 'n republick gegrond op eenheid in plnas 1·an parLypoliiick, en diL sal nie nodig wecs om in die derdc oeu ntn 'n ''olk se bestaan nog LC juig oot· die cerste fabriek wat opgcrig sL:trtn Lc word nie.
Jn ons Boerc-l'cpublick sal ons land se op- brengs in clio eerste plaas vir die Boere,·olk gcproduseer en Yerwcrk word. \VaL oorbly kan uilge,·oer word.
VYANDELIKE UOK NADER A§ JEIE HEMP?
V andat Die Burger be.taalde adverten- sies van mede-Afril\aners weier, is hy blylt·
baar genoodsaal~ om adv-vrtensies in belang van die oorlog te plaas. Daar versl\yn tans in hierdie Afrihaanse blau (b.v. 8 Mei) groot dubbel!wlom-advertensies met die cp- skrif , Moenie oor Skepe Praat nie". Dit word geplaas deur die Regering se I nlig·
tingsburo in samewerldng met die Vloot- owerhede.
'n Advertensie van die ossewabrandwag ten behoewe van geinterneerdes hon die blad nie plaas nie omdat die O.B. 'n vyan- dige organisasie sou wees. En die Rege- ring se I nligtingsburo'? En die Britse
v
lootowerhede'? Staan hulle nacler aan die H.N.P. as die republikeinse ossewabrand- wag'?(\ren·olgc yan ,·olgende kolom ) eg1 er ioLw:1 L vcrskillcnd. DesLyds was daar gecn moonclhcid om die mag van BriLtanje in die (nclicsc OseMtn en in Asio tc bciwis nic. Mau- ritius was dus, voor die BriLsc vorowcJ"ing dam·- van, slegs 'n onLbrckcndc skakcl in 'n keLLing van sLcunpunte wat die mocdorland met die Ycl'l'C Oo. lc verbind hcL. Yandag, ogLer, bc- sLann char 'n moontlikhcid daL :.\Iad<1gaskar niks mccr a. 'n 'los skakcl mag word sondcr om ingc- skakcl te wces in 'n kcLLing van stcnnpnnte. 'n HriLsc besetting van l\ladagaskar sal bv.
weinig banL tcnsy BriUa,njo in Asio self sterk gonocg is om aan die Japanncrs dam· die hoof ic bicd. As die Japansc oorwinnings van eli<'>
afgclopc vier maandc son voorLduur, sal ook
~lacbgaskar maar slegs bcpcrkte stra.Legicse waanlc bcsit-. Hierdio l!'ranse ciland is ovcri- gcns to onontwikkeld en ook Lc vor afgclco om ns BriL~c afspringplck tc dien 1·ir 'n aanval OP..
die .Japanso mag in Asio. As Britsc voorpos ,·ir die be. kcrrning van suiclcliko Afrika teen
·n moonLiikc Japansc inval, mag 1\fadagaskar wcl waardc bcsit, maar dit is rnoonLlik dat ook hicrdie wanrdc oorsk:~t knn word.
J.A.W.
5 l\iei 19'12.
VYF
DIE OORLOG.
Birma.
Getlurcnde die afgclopc veerLicn clac is dit
I
wccrccns in die Vcrre Oosle en vera! aan clio Birmaansc fronL \\'aar die grooLsLC bewccglikhcid. I
plansgevincl hct. .Aan hicrdie front hct dieI
oorlog vir die Brit..Lc en hut Chinese bondgcnoLe - dit is opmerldik claL 'n men. nooir ,·an Bir- mnansc soldatc hoor ni e - 'n uiters kriLickc sLadi11111 bereik. Op vcrra sendc wysc hot die Japanners dam·in gcslaag om 'n flnnkbeweging uit- to YOer, die l3irma.-pad noord-oosLelik ,·an )landalay af tc sny en die bclnngrikc spoorwcg,·lcrminus Lasjio, n1nwaar die J3irma-pad nrt China begin, tc besot. ]nLusscn het ook ).lan- clahty, die straLcgies-bclangrikc sLad wat n:i die vorlics van Hangoen die scLel van die rcgcring geword hcL, in Japanse hande geyaJ. Japan e t.roepe hot Teeds langs die Birma-pad die Chi- nese grens oorskry.
llim·dic vcrrassend-snclle on groot Jap:ntse sukscssc in Bi rmrt kan vcrrcikcnde govolgc ho. Nie aHeen staan die Britsc en Chinese troepc vandag voor die groot ge1•aar om omsingcl en vernicLig to word nic, maar die allerbela.ngrikstc Birma-pad is reeds rtfgesny. Hoowel hicrdie pad Yir 'l'sjoe-nking-China, reeds ,·eel van sy
\\':tarde vcrloor het met die Jaranse besetting van Hangoen, kon 1'sjoenking-soldate nog altyd langs him·die 11·eg na Birm~t inge1·oer word om le help in die stryd teen die Japanners.
Chinese mense-maLeriaal ll'as juis wat die BriLte nodig gehad het.
Die jongste .Japansc suksesse het dus 'n wig ingedryf tussen Birma en 'l'~jocnking-China en laasgcnoemcle, ll'at nic Ianger noodsaaklikc BriLse en Amerikannso oorlogstuig oor die Birma-pad kon lny nic, staan op die oomblik fcit.lik gclsoleerd ,·an clio buitewereld. Die rnoonLlikc immobilisasie van miljocne Chinese . oldatc w;tt op 'n dcrgclikc isolcring mag volg, sal sonder t"·yfel 1·ir die Brits-Ame-rikaaosc bondgcnoLe in die o01·log Leon Japan 'n baic gc,·ooligc vcrlics wees.
Die groot Japansc sukscs e in Birma sal waar- sl;ynlik nic sondcr uiLwcrking op Indio wces nie.
Britse nedcrlae hot nic nllccn die Japanncrs LoL aan die-lndiese grcns gobring nic maar BriL c militere nansicn is bcpaald ook nio in Indio vcrhoog nic. ln plans dat die J apanse sukscs- ,·olle I'OOrLmars die lncliors vrccsbevange maak en oncl~r die vlcrke von BriLLanje injaag, ver-
necm ons clat die r\ l-Indieso Kong res nie alleen p;cct~ bcrou hot claL Cripps onvcrrigt-cr sake huis-roc gcstuur is nie, maa1· jnis op hierdic lcri- licke t.ydstip algehcle af. keiding -vrtn die Em- paaiet· propagccr.
.:\iks is so sukscsvol as snkses nic en dit, geld Yeral vir die vrugbarc vcrbcclclingskrag van die OosLcrling.
M adagaskar.
'l'0rwyl die oorlog in die Ven e OosLe hom al mecr en mecr Lot die Inclie c Oseaan uiLbrci, het BriLsc strydmagtc nou skiclik in 'n ander dec! ''an hicrdic oscaan op die Franse eiland 1\ladagaskar geland. IIocwol clit nog nie duide-
lik is hoc die Fmnse rcgcring op him·die BriLsc inval sal reageer nie, is dit onwaarskynlik dat l1icrclic Franse kolonic onder huicligo omsLan- dighedc sukscsvollc wccrsLand sal kan biecl. Die oorlog. potcn iaal van J\Iadagasknr, met 'n bc- ,·olking van 3!; miljoen waan·an slegs 20,000 guropeanc, is claan·oor ,·eels tc gering.
Die Britse landing op hicrclic ciland, wat dig aan ons eie kus le, staa.n in regstrcckse vorband meL die Japanse voortmars 111 die Indieso Oscaan. Die landing hot goskiccl, so word ous v'crsekcr, om 'n .Japansc bcscti,ing to voorkom. Floo diL ook a! sy, die geograficse Jigging van him·dic ciland maak l\fadagaskar straLcgics- bclangrik. Dit kan onder omsLanclighedc die seovcrke:;r om die Kaap na Indio en andcr ge- bicde wat deur die lndiesc Oscaan be pool word, bchcer. Die nabygcleo ciland l\[auritius het as Fransc hcsitting gedmcnclc die .:\apoleonLieso.
oorloo bcwys gelewer hoe gcvaarlik dit 1·ir die BriLse soevcrkeer in .die lnclicse Oseaan. kan wccs. Dit is clan ook om hicrdic gevaar uiL tc skakel clat Brittrtnje desLycls )lauritius op die }'ransc vcrowcr hct Vandng is die posisie
(Veri'Oig in voorgaandc kolom)
SES DIE O.B. , WOEKSD AG . 13 )lEI 1942.
A a n die P e nkop pe G eh lassi fi see rde A d verten sie s
Plwm e om C eld te Ma(lk IN MEMORIAM
J.lt>l rliC' oog op cliC' groot Ji'oncbdag "·at on~
T\ommand:tn(-o-C'ncraal uilgcroC'p hct '·ir R Augustus, di; dag wnarop die
Os~(·waC'ntjiC's
Eaapstad tydC'ns die Yoortrckkt rcC'ufees in 193S ,·crlaat hd, ga:ul ons Yir julie hil'l"clic kecr weer
\"Crlel hoe nnder rcn],oppc in Kanpst:Hl gdd
ingc~amt•l hct dt•\lt' mC't pennies tc wol'kcr.
die vcrlede hcL hullc gcwys dat lmlle niC' clio voll<~p:~d ken nic. hoe kon hull<' dan die ,·olk"- lcicrs II'Ord ~ \'era! as eli~· taokom;; so donker lvk, wil Xehcmia ~ckct· wecs dat hy kan st:l:"ll~
t~1nak op ~y Ieier-.. 1 {ulle moet dit• weg: na die Yolk sc ointlbestcmming ken en hC'\\':tnclcl, en, 1rat. net ~o nooclsaaklik i~. hullc mOCL wC'rklik aan die ,-olk hehoort. Anders ~wC'er hnlle not-
1l0ll trou nan L\\'Ct' lando 1egclyk. Dan waai
claar netnou l 11·ec vlae nan ecn stok oor Pale-
~tin:t en prohecr hullc om tii'CO volkslicd<•ro tc sing in een ascnt, < n t11·cc lamht:1lc ewp good tc praat. llieruit. word to(! manr net 'n soort t wccsJagtighcitl a a ng:ekwcck en d1c "~c~ oopgc- ma<lk vir \"Ndcr yerbasLcring, ,.c,-rhrokkcling en veJYal. )laar daarin word oolc die 1\"CL yan Gocl ~eskcncl. \\'ant tlic Here hct 1·ir ell,c nasio sy cio weg hepaal, sy cic roeping dna.rgcRt<>l, on alllcn langs ~y pic wcg kan hy ook nan die mcnshcid s~· hoogste dicns bowys.
L
ORE);ZQN. - .Mocdcrlicf laas op u vcrjaa"dag-, 7 Met, kon ons ~;elukki~ en blr saam wccs en nou ..net 'n luG.nsic op u graf en •n vcrlangcndc hart, want re£ds i~ u 3t. maande --~1 van ons ar na u bemcl.~e
Vader. 0! nfemand sf en die tranc wat on~ \vccn, "·lr ons mocder wat ons nooit genae~-: waardccr hct nte.
Nou dat u wcg is kan ons eer~ bes\!t wat u vir ons v.-n~. ,..,·aot : -
Genl. me,•. Dn 'l'oit lwt ann die pcnkoppo Yan h aap~t:Hl elkct•n · n pt•tmic en a an sommii!O 3 pennies gcgec met die hevel dat ln:llc tlaanncv moet gaan \\'Ocker told;1t. hulle lll('('J" geld h('(.
w:tt dan in die O.B. se kas gcstort moet wo··d.
Willie 1\arsten \':1n Bt•llville skryf in sy hriefio dat hy mel sy pennic druiwo ga:H1 koop en dit 11·ecr ,·crkoop hct. f'o hct hy an ngchou totd:lt hv 2 sjielinas kon Lernghring.
.. Johm1r1 ::l:cyn. ook Yan 13clh·illc. hct. nic min- der ni<' as 1] sjieling~ tcruggcbring 1·ir sy pen- nic! Jly hct 'n bossic blommo claarmeo ga:tn koop en dit vir Gel. vcrkoop. Daarna hct h~·
van sy mammio ko~k Yir die 6d. gckoop en so aangehou tot hy die 11 . bymckaar gehad hot.
Alotha van dcr By!, van Laugstraat, Kaap- stad, het dric pennies ontl·ang "·aarmec sy n swkkio maLcTiaal in die winkol gaan !wop bet waarvan y sakdockics gemaak her. Elke kcer hot sy maar weer matoriaal gaan koop cu so a:tngchou wtdai sy altosamo .'Js. 4d. vir haar sakdockies gokry bet. Sy is nog maar iwaalf ja:n oud.
Andries van dcr By!, 'n jongcr broerl.jie van die \"Origc penkoppio, hcc mot sy pcnnio 'n bot- tel pynappelbicr Yan sy mammic gckoop. Ek dink sy mammio trol> hom voor; hy is sekcr die jong:~LO. In elk gcval. hy hct die bier too in glase Yerkoop teen Zd. pet~ glas en met die geld nog mcer bier laaL ma,1lc bO hct hy <1-<l!l-
gchou en 5s. I d. wruggcbring.
'n Penkoppio w:<L h:1ar naam teken as ·llilcla.
en in Yilla Marco, )faitln.nd, woon, hot meL ha:~r dric pennies drio poppies gekoop en dit tc('n 'n trippens elk vorkoop. Sy koop toe ·n grolcr pop wat ~~· ,·ir Is. 6d. ,·crkoop. 8y skryf dat s_,. cgter nie verniet. kookkuns in haar skool gcleer hcL nic. ~n \\":tt sy toe docn. is om clmiwo en suikcr Lo ]mop waarv:tn sy 'n bottel heorlikc konfyt. kook. Dit. is darem eerlik ,·an haar tlat
~Y clit nio self opgect hct nic! Yir dio- bolwl konfyL hot sy -ls. ontv:tng.
Hoe l.vk dit l'enkoppe, ga:-tn julio nio olkecn Yir P:t of )Ja 'n pcnnio na en gaan wockor om op 8 Augustus 'n groot klomp geld in die bussio io gooi 11ie
__
? __,...,.,.,_.,._ _ _
NEJHEI V HA BE G I N MET 'N VOLK§UEGIST EH
(Dcur .Ds. '1'. S. Hanekom.)
::\<'h. 7- . tn hicrdie twee hoofstukko word vir ons bcskrywo die vcrdoro wcrksaamhcdc Yan ::'\chcmi:t as volksvormcr en tli!. is baic i.reffend om tc sien cla!. hy bcg;in met 'n ,·otksrcgistor, 'u sLamlys dus! J-ly wou n:ttuurlik sien hoc slcrk hy is of hoo- swak. )Jaar die vernaamsto doe! van hierdic stamlys was tog daarin gclee om sy ,·olk suiwer to hou van die begin af.
Aileen clio wat suiwer bloetl in hullo are h<'t, was op daardio lys gcplaas. Dit was 'n ore-rol ,-i··· clio wat die ccr wor6. wa~ om as gronr1lcg- gers Yit· clio Lookoms in aanmerking to kom. AI mal mot bastorblocd, , w·at nio l.IUl familio en hul afkoms kon aanwys, of ludic uit lsracl :tfkomstig was nio" (v. 61) is afgesondcr a" 'n :tparto groep. Die sonde van bulle v:tdcrs hct vir lntllo sum· to staan gokom! ln die con,Lo- plck hot hullo goon burgerrcg in U.aarclic land gchad nio. liullo is geskrap op die stomlys. )faar ook is !ll!llc uiigcsluit by clio aanstclling van ampten:trc vir die si.:tat <'n clio kork. \Vat
"n grool. tragcdio Yir him·dic monse lc nie opgo- slote in die korLo aanlckouing n1n Nchcmia nio:
,Hullc hct onder die wac in die register opge- neem is, hullc slamboom gcsook maar dit was 11ie ic vindo nie; daarom is huile onbevoeg ver- ldaar vir die pri-2sterskap" (1·. 64). IIullo was nie tocgclaac om die volk te dien nic on ook J1io om clio ,-olk i.e lei nic. .En dit is goed! In
\Vannccr ons hicrdio godagtcs l os, bescf ons clat. hullc op geon anclcr volk hctcr Yan locpas- sin(! is, as op die .\frikancrYolk. lliordio gc- dagtcs is die "·cgwysers 1•ir ons, ook in hiorclio t.yd. Ons hct dicsclfdo mocilikhcdo on clicselfdc go,·;uc. Da:trom na die hele \"Olk vanclag na,
cl iescl fdo soort Ieier, na 'n Kehcm ia, wa(, meL 'n prof eeL ~c oog die problomo ,·an ons tyd sai raaksien, en die weg sal nnnwys om hullo op lO los! l!:cn ding sLaau vas, hy sal moot opLree as bewakc•· ,·an dio- blocd-cer ,·an ons Doere- nastC. ll_y moot ons ,·olkspoorto sluic Yir die ,-olksYreemdc inclt·ingor. Ons~ hot baie groot be- hoc ftc aan "n volk~regi~lcr, 'n stnmlys, 'n erc- rol Yir YOlksdiens en ,·olkslcior~k:1p !- (uit, Die )laLic.)
V ERWY'f O.B. N OU DAT H Y NI E AAN PARTYPOLITIEK DEE LNEEIVI
.,:'\io allN•n het b.v. die 0.13., op con Lyd die Mcrkste :\ ft·ik:tller-orga nisasie in ons gcskiedc- nis. tot ,·andag 1 OP geon ~u1p hocgcna:1md ter bcsl ryding \'an die 8111\!l sbeleid godOC'Il nie, tn<l'lr so wei die 0. B. :t die Pirowielo Loon deur hul optre<le daL hullc nio cen · in die &tt·~·d wat Y:l!Hlag ic·en die· ~nntts-bell"ind g<;,·ocr mo<'l 110nl, gci"nirrcssecrd is Jlie."
11 icrdic Yer"·y[, word die Osscwabrandll"ug deur Die J$urg;c;· ,·nn 21 April toegc,·oeg. maar die hlad \"('!"gcet dn ~, dio ,sterkste Afrikaner·
organisasie" dan juis gesl~eur moes word omdat hy be::;in belang stel het in die stryd teen die Smuts·bewind deur die verkondiging van 'n
rep1blie:l~ as alternatief vir d!c Empire-bewind!
'l'uc is hom cli0 ullimatum clcur die Partyleiding ge:.lel: ,\" erw:-·der jou onmidclellik \":tit die poli- tiekc tcrrcin of jy stcrf!'" Son ,·orwyt. Die Unrger ons omd::tt ons nio in die party-politick gelntores~<'c>rd is nic!
Moet ons aanneem dat in hierdie verwyt 'n erkenning opgesfuit le ctat die Ossewabranctwag deur die Party·leier onskuldig ter dood verool- deel was?
.
~===================::::::; ::::: : :: : ::
===:==~fl VIR ENIG lETS SMAAKVOL EN DEFTIG IN
I
DAMES- IROK ~E besoek
PAROW SE
NUWE MODERNE SAAK.
~
=== = : : = : : :
:: : : : : : : : : :Voortrekkeratrellt, 1'<1IDDELBUilG, Tv!.
Horefordstraat, GROBLERSDAL, Tv!.
Eionaar: D. D. DE KOCK
Agente vir Pontiac en G.MI. Vragmotows Moet nie dat u motor vir u moeddooo
maak nie - Laat ons dit v1r u nplinternuut rnaak.
V.M.K. AANBIEVEEL.
J UK§K.EIE
§PEELJUKSKElE: Bottelvorm 3/- paar. paar. Kontan·t met bestclling. Paul fantshoek, P. K. Hoekw!t, Geoq;e.
Platte 4/·
Bot11a, 011-
Gccn nag- was te drmlter gecn ofier tc vecl, Vil'tLI in onH leed hct. u grdc~l,
".\tocder u is \VCf!' nou en veilh.;. gclu1{l<.lf!' en bly, v·an ko:nm<:r I::din:; '-::1 sm~:::-le bcvry, Dog- hler in. ons han. is die "':ondc no"" so rot.~
Om· ous mol.·der sc hccng:a.an, ons moedcr so trou U \'Crlaugende ktnacrs,
FriJ<kic en Babs ,~.:andrnb e ..
l{lcindogtcr r·~nentjit.•.
HUWELIK
f{OSSOvW - VA." 1\JT.:KERK Ons, >!avis van ,.;,e-$)..1 kerk van Uniondale en Hclgard Rossouw van Rlct- fontein, 1-Iumansdorp, maak hiermee aan Brandwagte bekcnd da~ ons ('I:'·. V.) gaan trou in die X. G. Kc:-k.
te Uniondale, op Diusdat;. 19 ~lcl 19·12. Gecn kaartjfes.
Geen rescpsic.
BEDANK~NG
L.-\-N'CS bierdic \\'Cg wil ons graas al ons O.B. en ander vriende bcdanl< vir hulle vricndelil<c belangstclling;
en slmpatie mel die fnternering van on~ eggcnoot en vader. Dle \Vorcester sc polisie vir huHe teg:emoet- komende houding in die vervulllng van hulle pllg. As vrou en l<indcr~ sal ons dit altyd onthou.
Bessie, Robert en Coenraad Mohr.
B.ENODIG
B LA!'\ !{ CJ meisie vir gewonc huiswerk. Goeie .salarfs. Doen aansock by Mev. Dr. Coertse, Uoivcrsitcits- Oord. Stcl!cnbosch.
BLANKE meisie om tc kook 1n 'n Afrikaansc huis te Rondebosch, omstrccks 1 Junic. Twee dicnsmei- sics in diens. Begin sa!aris !·i. Gctuigskrifte oor gedrag- en bcJ\\vaamhcld noodsaaJ\lik. ~fcld oudcrdom. Docn aansocl< by .,Die 0. B .. " Posbus 11J 1, Kaa.pslad.
BO_EKHOUER en Assistcnt Bcstuurder vir •n \'inni&- grociende motonverke en algemene handclsaak op die platt.cland. Cocie vooruitsigtc .. ·ir dfc regtc man.
Skryf hesondcrhcdc van ondcrvinding, salaris verlang, ens., aan ,.Gara~e." p/a. ,.Die O.B.," Groote Kerk~
gebou 9 t6, Adderleystraa-t, Kaapstad.
BETREKK.D:NG GEVHA J
O:":'C. 0. B. oUisier .... ·.;ms betrckking- tc vra "an cni;;enard. Gcwtlllt; eni~c icts tc docn vir 'n tewc.
Beroep:-Loodglctc!'. Sl<ryf aun:- G. Slrydom. Brnnd- slr:tal 25, Kroonslad. O.V.S.
PLAAS VOOUl\IAN
}i'LU KSE en bctroubarc man vir wingcrdplaas. Ongc- troud of gctroud met klein huisg-esin. Docn aansoek by: A. Botha, .,De Eike," Rawsonvillc.
VJERBAND GEVR A
o·
B. -ltd YTa dringend eerste \'('rband \'~n £1.300 op 'n plaas, gelel! in \\*orccstcr distrik. Vcrband is op-gcs~. Doen aansoek by: "\'J·~HBAXt>. namcr 91.5, Grooto lierlcgebnn, Atlc.Jcrle:•stra.at. Kaapstnc.!.
GEVRA
WORD 'o Jtd van die Sonop J(orresponden~icklub en
· ontmoet. nU\YC vriendc. Stuur 'n gcfrankecrde koe- vert aan Posbus 1612, Kaapstad vir besondcrhcdc .
TE K OOP
E
El\ ,\Jiis Cl\ll.mbers lland Trr-l<l<er mel 3·skaal" ~rollnrTr<·ld.::cr· l'loch; albcl In goclc werkcnde ordc. Pr:rso biHik. Skrywc aan 1\emr•. Bas 16, li.lHI\:\\'000.
T"''EE opreggeteelde Jersey bullct)les - goed~=:r-keur
deur inspektcur en hoog- dcur hom aanbevcel. Groot-
vatll'r: Lou«· Crrt~ Silvrrldn~. 11,000 pd. melk en 570
pd. bottervct In 300 d:t·c - dcur myself gebruil<. en
verskeie eerste pr:;sc en kampfoen pq.·s. Yader:-
Uitk3mp 1\Ietador, oor G~ bottervct. Sy vader groot
kampioen op noscbank 1937. Getecl van ultstckende
meers - oudcrdomme 14. maandc. Prys .(12-10-0
J(. )
