Gcrcgistreer an., die Jioofposl.:aJ .lOr as 'n 1\uu.:
Jrg. 6. I<aapstact, Woensdag, 7 Mei 19,17. l'\r. 23.
MI ll llllU ~ fr ~ rr V «ll «JJ n !P e ~
V ({J)e(D~ ~ e~ft ~k (D)r te
Die l'•Urtister vnn Landbou, mnr. J. G. N. St.rauss, het verlede Yrydag in die Senaat aangclwndig dat die Unie hienlie jaar weer groot \·ocdseltelwrte sal ondervind.
a.jgesien word uan die rant!JOC- nel'ilb!JSplc.,·t w,eqns clie ,ve?·be- terdc" voeclscl1Josisi.c.)
®@~ ~~UJL B~~!(Jr
Die uitYinding Yan die radio cleur· die H:tllaanse wetensltap- likc Marconi iil onlangs hertlcnl'
~-{-,..,
~~f:~
~~;.
op die vyftig:;tc vcrja.anlag- van die Marconi-maatskappy. 'n ~' Groot aantal historieso stuld>c t-
uit die gesl<ietlenis van tlie ra- dio-telegntfie !s by die g-l'leent- hcitl ten ioongcstel. L!nks op die foto staan die seun van die uih•inder, :\Inrchese 1\Iarconi, :;aan1. met clio YOorsitter· \'Un die maa.tsl<.nppy by een van (lie ap-
pa~:ate.
Hierdic gebeurtenis r·ocj) 'n l.Jaic interc.!.sante felt in verband met pres. Kruger in hcrinne- J·ing. D!e l.Jcslmldiging wat.
soms teen <lie President ingel.Jring word dat hy dan bekrompe sou gewecs het, kan nou- liks doelireffender wccrle word as die noem van die foit da.t lly die hee! ee•·ste radio-tcle- graiiese toes tel wat ::\larcon.i o p die mark g-ebring hot, vir die vel'(lcdiging vna die Suid- Afril,annse Republic!' Iaat koop het. 'n Gcdeelte van die apparaat is vantla.g nog in die Ool'logsmuseum, Bloemfontein, tc sien, terwyl die under deel glo by 'n priYate persoon ercns aan die Rand moot. wecs. Die toestel het lwrt voor die Tweede Vryheidsoorlog aangekom, maar !>on ongelulddg weens 'n fout met die gloeilampies nie in die oorlog diens doen nie.
'n Groot bedrag is later deur tlie 1\tarconi-maatslcappy aangebied vir die ioruglwop van hier- ilie museumsh1k, dog dit is Yan die hand ge\\'ys.
vVat brood betrcf, het hy gc- se dat d-aar 2,000,000 sal<l<e me21 ingevoer sal moet wo1·d sodat daar geen spral;:e van wit brood kan wees nie, en die publici< s::tl alles in sy vermoc moet •doen om brood te bespaar.
Ool' die vleisposisie vir die groot stade is donker \'Olgens die Minister, wat verklaar· hct dat die loestroming van vera!
skaapvleis na -die mark nog steeds afneem, terwyl die ge- halle becs\'leis 'n groot daling in gehalte openba...<tr. Daar is ook 'n groot tekort aan better en melk, Cl'l die posisic is so slog clatl da.~tr tocvlttg gcnccm
sea
moct -tdord tot 'n baie strcngc Hmtsoene1·ing" va,n bolter ten eillldC clcm· tc h:on~.Die bottervoonade van die land was op 29 Maart 1,600,000 pond minder· -as 'n jaar gclede, toe daar ook 'n groot sl<aarste
Veeg Kom~flitJ(Ulf11llste ~~[)il~
U~t Un~e~e~o~ se lK o @ o
\vas.
(Op 27 Metnrt het mill£. Hot- mcyr aangckondig dnt daar
LONDEN NET 'N DAG VAN
KAAPSTAD
Die afstand tussen Londen en Kaapstad is vir :lie eerste kcer · binne 24 uur afgele toe 'n Mosquito-vliegtuig van die Britse lugmag wat verlede Donderdag die bestaande re- kord van 32 uur 21 mlnute in die skadu gestel het.
Die afstand van 6.713 my!. tussen Londen en Kaapstad is in p1·esie.s 21 uur 31 minute af- gele. Die gemiddelde snelheid van die 1\fosquito was 313 my!
per uur.
Binne enke!e ure nadat hierdie \'liegtuig in Kaapstad geland het, is 'n tweede rekord opgestel vir 'n vier-motorige vliegtuig, toe 'n Aries II, ook van die Britse lugmag, die af- stand tussen Londcn en Suid- Afrika in 26 uur 57 minute af- gcle het.
Die twce vliegtuie het dieselfcle roetes gevolg nie.
nie
K on1:n1u11iste Verslaan
In die algemene verkiesing wat in Japan gehou is, het nie een l:andidaat van die Kommu- niste die meerderheid behaal nie. Genl. MacArthur, Geal- Jieerde opperbevelhebber in Japan, het sy clank hiervoor teenoor die Japanse volk uit- gespreek. J{y het gese dat die Japanese volk bewys gelewer het dat huile nie aan hierdie politieke geloof glo nie.
Dit is verregaande sinism.e on11. te verwag dat ' n regerin g wie se k abin etsled e ere-pOS ISies in kommunistiese vercnigin g h ekl ec, dochreffend teen die konnnu n isme s al kan optree, hct die Ko mman- daut.-generaal, dr. Han s van R ensl)urg, verlede Don derdag i n die Roodep oortse stadsaal verldaar toe hy 'n groot werker svergadedn g to egcspreek en 'n hewige aanva] op d ie huidige hewind eu sy kom- m u nistiese troetelkindjie gcdoen het.
Die K.G. het as volg gepraat:
Na die ontsettende gebeut·te- nisse in Europa, waar die An- gelsakscrs die Russe aan die oppermag oor Oos-en Sentraal- Europa gehe!p het en Wes- Europa so verwoes het dat dit ool<. 'n woestyn geword het, be- gin die skuldiges nou angs te luy. Die gees wat hulie oor Europa ontl<eten het - die Kommunisme - die begin hulle nou skrik op die lyf te jaag.
En die hele wereld gaan nog met daardie losgelate monster
te cloen kry. Die hele wereld - en ook Suid-Afrika.
In die aangesig van hierdie naderende gevaar word dit nou al byna mode om anti-kommu- nisties te wees; dieselfde mense wat jaar in en jaar uit net een vyand gel~en het in Suid-Afri- l<a, naamlik die ,fasciste" (en daarmee het hulle bedoel aile Afrikaners wat nie pro-Empire en pro-Kommunis is nie) daar- die selfde mense begin nou die woord ,Kommunis" as 'n skeld- woord aanvoel. Nie dat hulle verstaan waaroor die hele moord nou gaa..'1 nie; net 'n ge- val van liewer dood a~ uit die mode!
VERLEDE
Maar ons moet a.!tyd onthou dat die verlede nie sommer van Yandag tot more afgeskud kan word nie; daar le 'n baie diepe waarheid in die spreuk ,In die verledc Je die hede, en in van- dag le wat moet I<Om," En as hierdie handlanger-regering wat ses jaar lank Afril~aners in die OssewalJ.randwag in alle poli- siesel!e en l;:onsentrasiekampe gegooi het, sonder aanklag en sonder verhoor. nou skie!ik ver- tel hulle is die ware Jakob om teen die kommunistiese gevaar op te tree, dan sal elke verstan- dige mens eers sc: ,vVag 'n bietjie,· kom ons kyk of hulle gister ook so gepraat het; of doen hul!e nou maar so omdat die wind gedraai het en .... om hullo cie slmlcl en sonde vir die bestaau. ·van die lwmmunl5tiosc geYaar te verberg vir die
Vol!~'?''
GROOTSTE GEVAAR As die O.B. teen die kommu- nisme optree soel< ons by nie- mand verskoning daarvoor nic.
Ons l.Jeslwu tlie lcommun.isme as verreweg die grootstc gcvnar wat ooit blank Suid-.lirll<a lean l.Jcdreig. So hct ons in <lie ver- lC<Ie gcpraat en gehandel; Ro sal ons in die toelcoms optree. Daar-
DL Yan R-eusburg om dat ons met opset die eerste Mei as vergaderclag uitgesoek het. Ons wil hierdie l<ommunis- tiese gespuis wat hulle verbeel dat die Rand op 1 Mei aan hulle behool't, wys dat die Afrikaner- werker van die Rand sal verga- der net waar en net wanneer hy wil, sonder om die Kaffersekr¢- taris van die Kommunistiese Party, Moses Kotane. te gaan permissie vra. Dit is die vierdc l<eer dat ons Mcidag op die Rand vier; voorver·Jecle J;:eer het hul!e gedreig dat hulle ons aan die lamppale in Johannesburg gaan hang. Maar hulle hct maar net van vera£ gedreig!
Verlcde jaar het ons hul:e en hulle handlangers die Spring- bok Legion Ia at weet dat as hulle ons soek, ons in Bral<pan te vincle is .... maar hulle het maar· weer van ver af lawaai opgeskop. Om hulle aan te moedig wil ek hier namens die Afrikanerwerker in die O.B. vir hu!le net s~: Hulle moenic so terughoudend wees na hul groot pratery nie. As hull« aanhou
·.
wegbly dan mag die tyd aan- breel' waar ons hulle saJ gaan opsock. Daardie dag sal jy 'n debal<e! van die eerste water sien .... en dit gaan nie die de- bal<el van die O.B. wees nie!
REGERING SE VERLEDE Dit wat betref die houding van die Ossewabrand\vag teen- oor die lwmmunisnie, nie net vandat dit mode word om teen hulle te gaan nie, maar van die eerste dag ai aan. Want ont- hou, in die verlede le die hede.
vVat is die houding van die re- gering, hierdie hand:angcr en Mbongoregering van die Em- pire?
Vandag se generaal Smuts in die parlement dat ,.die kommu- nistiese party verkondig 'n duiwelse en ondermynende evangelic. Hul werk onder- gronds" .... maar in die oorlog het hy sy gTocte -en golul{wense gcstuur op die dag Yan die Rooi Leer. En terwyl hy vertel aan sy Yerbaasde aanhangers dat die kommu nistieso lecrstellinge 'n ,duiwclse evangc.lio" is, Jaat hy manne aankla wat in Oos- Europa teen die Rooi Leer hulle lewcns gaan waag het. 'n En- gelssprekende soos Mardon, wat teen die Duitsers gaan veg het, maar toe hy sien wat vir Asiate en Mongole in Oos-Duitsland, waar hy krygsgeyangene was, instroom, toe neem hy die wa- pen op teen die kommunisties'"
,.duiwelsc evangelic" .... en nou laat generaal Smuts se rege- ring hom aanklaag van hoog- venaad teen Suid-Aftika! En dan verlang hy dat ons sy anti- lwmmunistiese optrede in (lie toelwms vir soetkoek moet aan- vaar, terwyl die. laaste ses jaa.r niks anders was .nie as 'n onclcr- steuning van die l<onununism~
en 'n ondenlnrlddng van die anti-lwmmunistlese Ossewa.- branclwag.
OP DIE RUG
Vandag \vii hulle met die aan- swellende anti-kommunistiese golf weer op die Afrikaner se rug na die magsposisie ry. . . maar destyds het hulie met lwmmunlstiese hulp dle Afrika-
net· omlergeploeg in sy eie \a-
derlantl. Hoc moet ons dit \ .;,r.
staan: daar is net een Yel'Jcla- ring: Hewer dood as ui t die mode! Dit is vandag modi) 0111 teen die kommunist~ :.c wei)S.
Maar om dit nou somn•er prontuit te se: Ons glo dit· rP.- gering nic. En ous 11et aile retlc om die regel'ing ni:} lc g·lo nie!
In die jure toe die 0.13. O? Meidag aan die Rand, l:O?s \'an- aand, teen die kommunisliese gevaar gewaarsku en gestry het, het die regering wat nuu kastig so wakl~erskr·i!<, die:
l<ommtmiste vertroetel en aail.- gemoeclig. Deur hulle Kommu- nistiese Party en die ha..ndlan- ger-organisasies van die Kor:1- munistiese Party die soo-e- naamde ,Friends
~f
lheSo,~ct
Union," ens., het hullc hinne- lmnt die kabinet: lml \'Oorspra- ke en helpers gehad.
MINISTER KIES KANT Ek lees vir u (en vir die re- gering) hicr Yoor uit die ,.Guar- dian" - amptelike mondstuk van die Kommunisticse Party in Suid-Afrika, van 21 Janua- rie. 1943. Dit was die dae toe die Kommunistiese Partv in ons land parmantig geword. he:, er, ook die dae toe Afrikaners wat anti-kommunisties was, by die honderde in die konsentrasie- kampe gele het. Die ,Guar- dian" sc bcrig lui: .,'n Deputa- sie van die Ko1mnunistiese Par·- ty, o.a. advol<aat S11itcher, het die 1\'finister van Justisie dr·.
Colin Steyn, gaan spreek en aan hom meegedeel dat die houding- van die po~sie voorgee asof die Kommunistiese l'arty onri('l' vcrdcnldng staan; die deputl\- sie kom om ten sterl;:ste !e~n
hierdie houding te protestee1·.'' Die bind berig vcrdcr dat clio Ministct· \·an ,Jnstisio met clio deputasie saamgestcm het. dn t die aanvalle \'an' die faseislieso en hn.lf-faseistiesc elemen: e vp die l{ommunistiese Party sl::lg-<;
een doe! voor
oe
het, lHlamlil' om die oorlogspoging t() be- lemmer. En dlo oorlogspogiug gaan uatuurJil{ voor alles; Jle-(Vervolg op bladsy 8)
BLADS Y TWEEl DIE O.B., WOENSDAG, 7 MEI 194.7
NUWJE M USSOJLIN I 'fREE NA VORE IN ITAlKE
Magtige V olks beweging In Opkoms Teen Kommumisme
Aan die Italiaausc poli tieke hemel het daar vir die haliaanse volk wat deur die ua-oodogse omstandighede tot koersloosheid e n wau h oop ge- dwiu g is, ' n uuwe ligpnut verskyn wat hulle weer h oo p gee vir die toekoms c o s wat hulle heskou as d ie redd ing uit die g r n )klouc van die kommunisme wat reeds ' n vat op die Italiaanse v olk slewe. gekry het.
Dlt Italiaanse volk in sy rant, is nie die mondstul;: Yan sels van Montesquicu, dat hy staat van wanhoop, sock na cnig-e politielte party \\'at net staan vir· 'n vrrcnigde Italiaan- leiding en na iemand wat hulle tecr op politic!' en niks anders se volk, <lat hy len gunste is uit die moeras waarin hulle be- ,,·cct as politick en \\'a.t besig is van die Knto1icl<c I<crl• en dat land het, kan uithe:p. Hicrvan om hulln self vet tc vocr nie.'' hy voorkcut· gee nan 'n soort het die kommunistc terdee ge- Op die voorblad ,·an sy eerste ''an .,administraticwc staat."
bruik gcmaak en het tot on- koerant het hy 'n spotprent ge- langs gcen teenvoeter gehad tcl<en van die vcrskillende poli- nie. :\Ict <lie \'ersltyning ''an tiel<e partye, elk met hul slag- Gugli('lmo Giannini, 'n lwrt kt·ete. Onder aan het hy in die
brceo~c!.lwuordo Italiane1·, in taal van die gewone burger ver- diC" politiclcc aJ·cnn. hot die lwm- klaar: ,,\Veg met hulle a!mal."
munisto t·ccds uitldOilhouc ont- Onmiddcllik het sy beweging
\'ang wat hullo n~~ tlic grond opgang gemaak. Dit het die Jaat stdc1· hct. Sy nuwc voH,:s- gevoel van die volk vertolk en nr,::-anis!'lsic, Uomn Qualunquc, die eertydse dramaturg Gian- wnt .. \'ulksbl·wcging" bctCI<en, nini was self verbaas oar die hei n:rds getoon dat hy 'n gc- geweldige opgang wat hy ge- weldigr suiglnng hct en mn.alt maak het.
reed~ aanspranlc op sowat vyf miljocn \'Olgclingc. Dit gcniet ool;: die simJ1Utie \'Un 'n groot deel \'an die \Vcstrrso \'Oll<o wnt die teenYOCtcr· vir tlio lcommu- nlste \'Crwcllwrn. 'n Gr·ool nan- tal \'an s:r ,·olgelingo is die cer- tydse YC>Igelingc van .Mussolini.
SOOS VROE£R Dit is opvallend dal die ge- boot·te van hterclic nuwc Itali- aanse volksbewcging gcpaard gaan met diesclfde omstandig- hede as waarin Fascismc onder die Duce in 1922 so,·cc! opgang gemaak het. Die Italiannsc
\'Olk is hopeloos \'Crdcel in 'n groot aantal politieke partye.
Daar word reeds a~u1\'aa.r dal die huidige ses-partyregcring 'n mislul<king \'an sy taal< gcmaal<
het en nie opgewasse .s om die land van sy talle problcmc wat die pas na die afgrond verhaus.
te red nie.
Hierdie Ieier het geen nuwe bcloftcs aan die Italiaanse vo!J<
gcmaal< nie en homself ool< nle voorgcdocn as 'n apostcl van eli(' Jig nie. Hy het slcgs die gc\·ocl van die meerderheid van die volk \'Crtolk.
TEE?>! PARTYPOLITIEK Sv eerste aankondiging in sy destydse Jdein weeldikse koe- rantjie hel gelui: ,Hierdie koe-
U ndlu'ers Kry
Meerr Regtre
Indic is so stad1g aan bestg om die pad van die beskawing le betree. Die Indicse we'..ge- wende \'ergo.dcring h~t bcsluit om die begins~! \'an ,onaan- raakbaarhcid" waardcut· meer as 50,000.000 Indicrs vir die afgelopc eeue aile mcnslil<e regte ontse is, nf l-c slu:U. Hicr- die Indicrs mag nooil in open- bare plekl<e vcrsl<yn hct, of naby 'n Brahman gci<Orn het nie. Die beginsel is afgeslcaf op aandrang van Gho.ndi. Die vraag is of die Indiese volk die beginsel wal deur die wet- gav:ende \'ergadcring Mnge- n'!em is. sal aanva.ar.
Van die 130.000 Indiers wat die Britte na Suid-Afr'.'<a g~
bring het, was 40,000 onaan- raakbares!
'N MAG
Die kommunistc bcsef vn.n- dag dat Giannini en sy Voll<s- bcwcging 'n polit.iclco mag ge- wortl het om meo relwning tc hou. Hy het reeds ann die on- langse verkiesing deelgeneem.
Die Ieier het verskeie wedce ge- publiseer \'lo·aatin hy aangetoon het dat die toekoms van die Italiaanse \'Olk 1n die hande ,·an die klein burger en die massa is. Dit is eie aan die aard ,·an die Ital!aner. Die Italianer wat vandag geneig voel om sy leap te laat sak, het weer nuwe bc- sieling geput uit die vertrouc wat hierdie Ieier hulle ingc- boesem het, en is besig om hul rug op die kommuniste te draai.
STALIN -APOSTEL Sy sterkste teenstander is die !communis, Togliatti, 'n ge- troue dissipel van Stalin wat sy ecrste Jesse in Moskou ontvang hct. Hy word beskou as ecn van die satelliete in die buite- land wat Stalin die meeste ver- trou. Hy het reeds gedien as sclnetaris van die Kommunis- tiese Internasionale in Moskou.
In die begin het hierdie lwmmu- nis eers ptobeer om die nuwe Volksbeweging te ignoreer, maar hy het agtet·gelwm dat dit hom nie sal help nie.
As die enigste anti-kommu- nistiese vo!ksbeweging in Italic het dit die aandag van die hele na-oot:!ogse Europa op hom ge- vcstig. Hulle het begin \'ra:
Wie is hierdie man? vYatter beleid staan hy ,·oar?
TEENSTAI'\D
Sy teenstanders het hom al feitlik cnige beleid toegedig.
Hierdie sl<inderveldtog het hoof- saaklilc hul bron in die Jcommu- nisti.ese luinge. Hy sou dan 'n fascis wees, 'n libemlis van die Manchester-skool, 'n demokraat, en oak gerugte dat sy volge- linge binnekort die bekende swarthemde sa: aantrek soos wat die volsrelinge van die Duce gedra het, doen die ronde.
Tet dusver het die polit.ieke beweging geen program opge- stel nie. Sy houding het nog altyd negatief gebly ten opsig- te \·an die bestaande politicke partye. Hy het egtor al mel- ding gemaak \'an die Ameri- kaanse konstJtusie, die begin-
SOOS MtiSSOLIXI Sy eertytlsc ld('in \\ eclcbladjic het Yan<lag 'n sirlwl::u.ie Yan 700,000 en is ern ,·nn die groot- ste in Italic. JJy &tel hom vera!
ten doc! om <lei sirnpatie ,·an die gcwone burger ((' \'Crower. Hy is 'n \'IOeienuc sprrlcer c·n bc- weeg sy gchoro tot langotlnrigc toojuiging. 'n Spesinlo politiolco wag-afdcling bcSICCI'In hom en tree tytlcns sy vcrg-!Hicringos op sodn.t die I<Ommnnisto nio sy vergaderings opbt·rel< nil'. Sy volgelinge sicn in hom 'n tweC'de Mussolini. Dit is Yandag die al- gcmene oortuiging in llalii' dnt 1\Iussolmi se bc!Cid en strrwc tog die r('gte was, maar dat hy nic tot <lie ool'log moes to('getrcc het rue.
FASCISTE V\'ELKOl\1 'n Baie groat decl van Gian- nini se ,·otgelinge is eertydse Fasciste. Hy het hulle by voor- baat well<am geheet. Sy ,·urig- ste ondersteuners is soldate wat gedurcnde die oorlog in kampe en op die slagvc:d was. Hulle staan by baie werkgewers ge- brandmerk as faseiste en is nie in slant om werk te kry nie.
Krygsgevangencs wat terug- kccr, kan nic verstaan waarom hullo nie die fascistiese \'Olks- licd mag sing en speel nie. Te- ruggclccerdc soldate verklaar dat hullc \'Crwag het om Italie in 'n puinhoop tc vind, maar het nlc vorwag om ool< die mo- raal en gccsteslcwc van die voll{
vernietig te vind nic. Hullc het 'n hclwl an,n die poli ticl•e partye en hon hnllo vi1· die ouwels ver- antwoonlclilc en so tlanrom san- der mccr hu! ~:~teun toe aan Gi- annini wat hullc hoop die poli- tielce part .rc ui t die land sal :;myt.
POUS GOEDGESI:'\D Daar is raadgewers in die ge- ledere \'an hierdic ,·ollcsbewe- ging wat mcen dat 'n baie sterk be!etd ge,·olg moet word. AI- leen die toel<amstige ,·crwikke- linge sal die bclcid bcpaal.
Dit is 'n bckcnde feit dat hierdie front die ondcrstcuning en aandag van die Pous geniet wat vera! bclang stel In die ver- jaging van die l<ammuniste.
Die Vollcsfront hel reeds ge- wcldigc veld gowen. In die be- gin was dit net die gewone bur- ger op straat wat hiet·aan be- hoort het. Vandag te! sy !cdc, advokate, dokters.· ondcrwysers professore en ledc van elke moontlike beroep. Die snide is die sterl•ste setcl Yan Giannini.
Hy hct reeds 32 \'Crtecnwoordi- gcrs in die Konstitusioncle Ver- gadering. Kornmunistiese loicrs rnoes toegoc dat baie van tlie werkcrs wat \'Oarhoon hul on- dcrstotuters was, hul stcun ann die mm·o Itallaam;o Voll<sbowe-
~ing gegcc het.
Unie se Hekke Wei Oop Vir Joodse Landloses
Ilct gcnl. Smuts die regering so bclcill \'Crtollc of hct hy net me anti-Joodsc g-eyoelens probccr bcswccl' met 'n ,diplomatiel•e onjuistheitl" toe hy hom 'n pnar wolco g<'lctlo teen Joodse inuni- grasic uitgcspr·eek het '?
Op 'n vraag van 'n Joodse L.V. wat Suitl-Afril<a se by-
dPae gaun wces ten opsigtc van Joodsc ontworteldes hot genl. Smuts gcantwoord dat Suid-Afril'a sy valle kwota Jade het en nie bereid is om meer te neem nie. ,Jy kan die land rtic met J ode oorloo1 nic. A.s O?l.'< 'J£ t•o/k oorlcuu met Jade, da11 kry ?nC\'1$ antt- SC'll!iti.sme," Jw:t gcnl. Smuts
gese.
.Aangesien die Jode tans sterk anti-Brits wor·d weens die Palestynse g~slcil. mag dit wees dat genl. Smuts nou oak teen hulle begin dr-aai, weens sy pro-Britse gevoelens. Maar dit kan ook wees dat genl.
Smuts· as politiel'e vos met niet'die · antwoord die anti- Joodse ge\'oelens van vera! die Engelse probeer gerusstel hct.
Da.t <lit cUe gcPal slcy?~ te wees, blyk nit 'n /x?'i!f tYtn Arthur Ba1·tow ~c potztieke korres- pomlcllt i11 Kaapstad wat ver·
klaar da.t hocwcl gcul. Smuts sc antwoord soos 'r! skok ge- kom hct, hy nogtan.s t'C1Vzeem dat Suid-Af?'ika sc hekkc nie t·ir die Joodse ontwortcldes gc- slui t sal wces 11ie.
.,Ek verneem dat daar een of andet· fout in vet·ban·d hier- mec (genl. Smuts se antwoord) is en dat die Unie in ooreen- stemming met eli~ ander domi- niums en sekerc dele ,·an Ame- ril<a, sy valle aan.cteel sal ncem met di~ rehabilitasie van hierdie ongelukltige mense en dat die hekke van Suid-Afli- ka nie in hul gesigt.e tocg.::!- sla.::tn sal word nie,'' aldus die l<orrespondent.
vauru 1B]2llllke
0J11l~ervoedl
fiyna \'Cct•tig persent \'all die sc blan!ce jcug tussen die oudcr- tlom van ses en sestien jaar lei nan onder\'oeding. {;t die to- taal ,·an 430,000, lewe 15i.OOO onder die broodlyn. Dit i 'n slwnde oat dit die toestand in Suid-Afrilca moet wees, het mnr. R. Ellis nrown op die l<on- ferensie insal•c tcring in Dur- ban verlede wee!;: verklaar. Hy het gc~c dn t die Jlublicl' nr- ont ms \'OC'l oo1· <lie traaghcid van die rcgering om in ernstige gc\'allc en bestryding van tering op to tree. Ily hct versoel< dat
tlic nnnwcsige ::\[inister van Ge- sondhcicl die !cabinet op bulle plogte moct wys.
Afbakening Van K iesafdeling$
Die waarnemcn::le Minister van Binnclandsc Sake het aan- gckondig dat die Afbakenings- kommissic teen IS Junie met sy werl{saamhedc sal begin. Die kommissic sal aanstaande maand aangestel word.
DIE PEJlSBELEGGINGSKORPORASIE BEPERK.
( PERSKOR )
Ann aile Be!angstcllcndcs en Vriende in NATAL E~ GRIERWALA .... ~D-OOS
LET OP:! LET OP:!
NOG NET 6,000 AANDELE
Yan 5/-ell< is bcslcil•baat· vir belangstellendes in Xatal en Grlcl< wnland-Oos.
lnsk rywings word
Onherro eplik Gcslaak
Oll30 Junie 194· 7
Jongste ontwil<lccllngc ll'll\!ll< hier·clie nanclclc
BESONDER WAARDEV OL
Tree dadelil;: in \'Crbindiug met:
L. STEIN
P .a. E. B. CADLE.
,TwyfelfouteiJ.1~P .K. l\lOOIRIVIER, XATAL.
DIE O.B., WOENSDAG, 7 MEI 1947 BLADSY DRIE
--- --
No1!11 Tyd om Bond gceTn@ire
STROOM VAN EEr-.."HEID Daar is 'n duidelilc-waar-
T~ s ({J)(pjk
Dlt• voortbestaan van die blautw Afril.anervollc, met sy eio l<t•umcrkendc scdes en leef-
" Y»l'. 1\ ord Yantlng bedreig dem·
<lie upl;:omende twmmunistiese '' h!'ldmng. die mag -.;an Josef Stalin in sy Kremlin, en gc-
\\'Onc gcsontle vcrstand vereis dut die voll;: moet saamstaan - indi!'n vir geen antler rede nie, dan tt•r\\'illc van sy selfbehoud, hct genl. W. R. Laubscher, voorligtingsoffisier, verklaar op vcrgaderings in die Noordweste.
Dil s:J.l nil<s minder as ver- rand teen die hoogste belangc ,·nn <he Afril<anen•olk wees nie, indien een of ander party of organisasie hierdie ge,·aarlike sttuasie wil uitbuit vir selfsug- tigc eie gewin, het spr. voort- gcgaan.
Dit is nie nou die tyd om 'n medc-Afrilcnnerorganisasie tc probeer uitroei of om pogings tot uitoorlo ann te wend nlc.
Dit is nou die tyd om vynnd-
~>lmp teen i\.llc mede-Afl'ilmnors tc staal< en om met mclmar saam tc werl< in 'n hegte bond- genootslmp. Dit is nou die tyd om ·n !.terl< regering ann die roet· van snlw te plaas wat nie met dio volk sal baldei nie,
ma~u \\'Ill op l<ragdndigc wyse sal afrelwn met die ,-yandc van die vol11.
PLEK VIR . ELKEEN Die Ossewnbrandwag pleit reeds vir die afg.elope vyf j3.ar en Ianger vir die daarstelling ,·a:1 'n sodanige sterk regering. Aile nas1or.anlvoelende organi- sr.sies moet ophou met hul twisle en mcl<anr as bondgenote aum·aar op die basis v.an ge- meensllaplil<e volkskap. Dan l>om outomaties 'n voll;.sfront tot stnnd, wat die stetul Yan ell;.e :\fril1aner, afgesien van or- ganisnt.oriesc verbnn<l of die tan! \\'!l.t hy prno.t, lmn opeis onulat van so 'n Afrlka.ner ni<'
gC\'1'!1. sal word om hierdie of daardi(' party of organisasie te st<-rlt nic, maar enkel en aileen om 'n sterlt regering verteen-
\\'!Hlnligerul van die he!e vollt aan die bewind to plaa.s.
HOOP
Die totstandlwming van 'n Votksfront het in die verlede rni~luk va.nwec -die onwillig- hcid \'O.n di·e H.N.P.-leiding om met andcr orga.nisasi<-s .as so- danig saam te werk. Hy het gcds dat ledc van an-cter or- ganisasics by hom moet ann- shut. wat stilswyend die ont- l>lnding van die ander organisa- s i e s b e t c I< e n het. Die oorccnlwms wat tussen die U.N.P. en die A.P. bereil< is, is 'n af\\'yldng van hierdie belcid ,·an die Partyteidlilg en dit gee hoop dat die party hom oolt bc- r<'id sal vcrl1laa.r om bontlgc- nootsl;:appc met an<ler or·gnni-
~asics aan tc gaan - wa::~.rvan
die O.B. ongctwyfeltl die bc- langril;.stc ls.
Die Icier ,·-an die O.B., dr.
Hans van Rensburg, het reeds die weg vir sodanige ooreen- koms voorberei deur die verge- lvk tuss;;n die H.N.P. en A.P.
te Yerwell<Om en hom bereid te verl<laar om 'n bondgenoot- sli:ap met die H.N.P. te sluit. lV[et die A.P. het die O.B. reeds 'n ,·et·stanclhouding. Intllen die .H.::\.1'. homsclf bcreid vcl'ldaat· om met die O.B. 'n oorecnlcoms te tref J;an die voll;sfront finale bcstag l<r.r.
Dr. Van Rensburg het -dit duidelil< gestel dat hy sy hoop op 'n ,,e;sta.ndhouding met die H.::-;r.P. ,·estig op d!e bemid- del!ng ,·.an mnr. N. C. Havenga.
Die O.B. bly hoop -dat mnr.
Havenga se pogings sal slaag
-- maar intussen bly eenheid ook uit.
VASBERADE
Die O.B. is egter vasberadc om alles in sy vermoe tc doen om samewcrking te Ycrkry- indicn nie 'Cniaal rtie, dan min- stcns plnaslik l\Iet die oog hierop sal die O.B. mns- jinerie skcp wat moontlik plaaslike samewerking l<nn bc- wcrl<stellig. Indien dit ool< nie slaag nie, sal die O.B. sy stryd sdfstandig voortsit met die hulp van diegene \vat sat en moek is van Afrikanertwis en -stryd.
Genl. Laubscher het verga- darings toegespreek in 1'\ama- kwaland, waar genl. De Graaf GenJs be,·et ,·oer, in Gordonia, waar genl. clr. F. l'vl. Joubert in bevel is en in Prieska-af- deling wnt onder bevel van genl. J. Gouws stnan. Oral i~
dJc vergnderings deur anders- tlenkendcs bygewoon en is wel- willcntlhcitl en beJangstelling ge-
opcnbaar.
neembare slr·oom wat vloc·i in die rigting van samewcrl<ing en eenheid - 'n stroom wa.t wit uitmond in 'n stork rege- ring met die steun van die hele voll< agter hom, het genl.
Laubscher aan Die O.B. gcse.
Dit is 'n stroom wat sy oor- sprong het in ell;c organisasie wn.t opregtc Afrikaners huisYes.
By ons in I<aap:and vloei dit in die ecrste instansie uit die O.B., maar dit word aangcdik met sterl< vloedwaters uit die H.N.P.
en dnnr is aanduidings dal die
· lopies uit die Verenigdc Party ool< begin water aandra. As hicrdie stroom nie deur kwaad- willigheid en wanvoorstellings afgel<cet· word nie, is dit om·cr- mydclik dat hy die Empire-be- wind in sy Yaart gaan mee- sleur.
Dit ly geen twyfel dat Kaapland sat en moeg iS vir pnrtypolitiel<c uitsuiwering en afgcsonderdheid nic. Raaplarul is r·yp vir samewcrlcing, en die O.B. se pleitlooi Yir bondgenoot- sltnp in plaas van vyaodsl;.np ,·inti aanklank in baic harte.
Gen e raa!§ Be§ luit Oor V erlkieslilt1lg
V e r li a ng N asior ~ _ ali e F ro11lt
Otl 28 April hct genl. \V.
n.
Laubscher 'n goedbygO\\'OOndc gcnernalsraad op Carnar\'Oil gchou.Die ,·erriglinge is ,·oorafge- gaan deur 'n openbare verg.:>.- dering. Hoof~nl. Rcenen de Villicrs >vas in die stoel. Genl.
Laubscher het die bestaandc politieke situasie uiteengesit wj\a.rna die offisiere dit bree<l- ,·oer·ig met hom bespreeh: hct.
Ten aansien \'{l.n die eersl<o- mendc verkiesing het die rand l>esluil:
(a) Om gcc.n kandida.at wat 1·ywzdskap h:mdhaaf m.ct mc- dc-Afrikaners te onderstc"n nic.
(b) Om 'n Voll<sfront-l<amt- tce tc bcnoem om met ·die H.N.P. <en ander nasion.:tal- gesinde Afril<aners te onder·
handel ten einde 'n bondgc- nootsl<ap t-e s!uit met die oog op gcsamentlilte optredc by die cersvolgen-de algemene ver- kiesing.
(c) Die komitee sal bestaan uit die generaal en sy kom- mandantc, met reg van l<o- opsic.
(d) Die staande bcstuur is genl. De Villiers en hoof- komdtc Martin Scholtz en Wil- lie van Wyl<.
(d) Die komitee moet nan die Raacl rapporteer oor \'01'-
<lez·ing. waarna die raacl in oorleg met die Gebiedsleiet·, genl. dr. F. du T. \·an Zyl. sy houding ten opsigte ,·an die ,·erkiesing sal bepaal.
GROBLERSHOOP Op Groblershoop hct gent.
Laubscher die genct'\la.lsraact van A 17 ontmoet. Die Raa·cl is gocd bygewoon en sake van organlsatoriese en beleidsaard is bcspreek. Die z·and het ,·er- g.ader onder vooz·sittersltap val) gcnl. Gouws. Met die oog op die aa.nstaande Yerkiesing hct die ra.ad besluit: (a) Dat hy
flf'(f't kandidaat u;at op 'n eks-
klr~,Siewe party{Jrondslag staan, k.(£n sOeun nie; e1t dat lly by voo,·baat sy stemt toesG lU'II't
·n ?J.U$10JWaLgCStn:<t.:; k{t;?UI.JaUUL wat op 'n t>Olk~g,.ondslag staa!H.
(b) Dat die t'aad die gene-
raal versoek om in oorleg met die hoer offisiere. 'n Vollts- front-l<omite2 toe benoem wat p!:l!J.slil< annl<noping sal soek met nnsionaalvoelende persone en groepc (meer bepaalcl die H.N.P.) met die oog op die skepping van 'n Volksfront en
uit~indelike gesamentlil<c op- trede by 'n verkiesingsgeleent- heid.
Die gener-aal moet later vot·- dering ann die raacl rapporlecr.
Ged(JJ~gde
O r g{Enffsasi<e'tfJerk
O p K aros
KilROS. -Na '·1~ IICSoek 1.;•an hfkomclt. E. J. H. Smith, O?·ga.
niscenlcr, i}~ <lie lcommamlo ran Karos waar fly lleelwat gcslaagde orgmzisa.sicwcrlc t•errig het, bc,qtn die kommando ~~01t weer hceltc- m,rtJ he1·lcwe. II fkomdt. Smith sc KTiHgve,·ga.cLIJ'I·ing i.s byge- wocn dcu.r Lcik van alle pcn·- tyc, aan wie hcelwat gelce,l~t
hcid tocgestaa;n is om. vrcte tc stcl, ~·~ die belcid wat hy uit- ccngcsit het, ltct so ingeslacm dM op die l(L(~,Sfc ve1·gacTc,·ing 'n hcle paaT al'l<icrsdcn1cC?z- dcs na vore gckom en gc- t-ra het O?n weer opgC\'zcem tc word a.s lede 'IXLI~ die Bcwe.
gi11g. Een ouerige oom hot aangedring dat daat· en clan alma! aangese moct word om .aan te sluit. Die mense is cgter \'er<:oek om eers tcrug tc gaan en -dan by die offi- siere in te sl<ryf nadat hulle die sank oorpeins het. Ve}·- slwic pC!·solte het clan ool' t·ceds die komma.ndant, mm·.
lT'. P. Liibbc, genader m.ct die rcrsc:ek om a.s Jede ingcskryf lC WOTd.
As gcvolg van die oplewing kon •n nuwe l<ommandantc en ander offisiere aangestel word.
Lyk H ierdie J aa r O p U Beste
Ons hied die Allerjongste oggend- en middag- rokke aan .
Loa en Frem od e Ko st uums - ~ -
A .V.B .O.B.
Lykbe&orge.r·e, OrBf&tcenma~f!.ro, Beg)'
a t"'"
vcr8c lccraars 3loem!ontcln - Pretoria130 Tnkke
Grys-
hare:
A. ntigry s
herstel allc gryshare tot hul na- tuurlike kleur. Dit is vry van kleurstof of si<adelikc bestand- dele, verwyder skilfers, bevor- der kopvelkwale, !ant hare groei, ens., 5/6 per bottel, pos- vry. Kontant met bcstelling.
Ook kan biindederm en ander operasies vermy word en alle siel<tes en kwale met kruie en ander geneesmiddcls behandel word. Skryf, gee besonderhede aan: DIE BOEREVROU, Pos- bus 7559, JOHANNESBURG.
Kennis van die
A
1::1 ...
lP L U!l\iVEE
Dle Beste Flrmn om n I'J,UD!l'Ef':
.&l.EHS en nn~er f'ltOllUKTE !ILID
le otuur 18:
C. M. ELOFF EN IUE.
()':Oms.) Bplt
~lORE~fARJJ: U'osbus 718ft) :o'ewton
G. A. FICHA.RDT, Bpk .
(Lid ~ &nclcl.!rln4Ut1mt
.;IASJINERlE, YSTERW ARE, PRODUKTEBANDELAARS
Foon 700 Opgcrlg 1848
BLOEMFONTEIN
IVJ/ E U JB JElS
PRYSE STYQ VINNIG
KOOP NOU
Ons bou allcenlilc goeie lcwaliteit; l\Icubcls in
voorrnnd
WERDA
Me ub e lbandela a rs
(EIENDOMS) BEPERK Groote 1\:erl<gcbou - l{napstatl
WJERlELD§Ali {JE
Vere is B estu.clering v an STAA.Tl(UNDE.
S lw f die volgende Boeke vir n aan.
DIE :IIODERNE STAAT
deur Prof. L. J. du Plessis UEAR TilE 01UIER SIDE.
The Afrikanct· and German Side THE CHEAT GLOBE ITSELF
By W. C. Bullitt
2/G posny.
2/9 posny.
11/9 posny.
,.The only tota!jtarian imperi<1lism that threatens war to-day is the Sovi~t Union."
T.HE DARl{ SIDE OF THE 1\IOON 16/6 posny.
,.Consists of a selection of personal narratives of Pol~s who ha\'e suffered during the Russian occu- pation."
THE SOYIET DlPACT OX THE WESTER::\ WORLD By Prof. E. H. Carr 7/3 posny.
REPORT ON THE RUSSIANS By W. L. White
1\IY ANSWER, by Oswald Mosley.
H.EPORT ll'ROM GERI\IA.l\TY, By Leonard 0. Mosley
SUID -AFRI[(A
'X TUJSTE \'IR DIE NAGESLAG
13/6 posn y.
5/3 posvry.
Deur Prof. dr. G. Cronje 13/- posny.
'n Blywende oplossing van S.A. se rassenaagstul<ke.
AFIUiv\.. SOr\DER DIE ASIAAT Deur Prof. dr. G. Cronje 'BEHTI\0 THE PRESS L.'l' SOUTH
H. Lindsay Smith
13/- posny.
AFRICA
0/3 pOS\'ry. THERE ARE NO SOUTH AFRICANS
By G. H. Calpln 13/G posny.
Pro Ec c li es ia~
B oekhande l
POSBUS 2 9 STELLENJBOSCH
BLADSY VIER DIE O.B., WOENSDAG, 7 MEI 1947
---
.. DIE
O H,'~
WOENSDAG, 7 ME! 1047n[ffill!Jffill]@~~ 1l~U 1 ~mJ ~@~W~O~Dtm~~ ~
O J~. Kry Erk.enning ~k~Et'JPl H{~fiti~k ©' IF~ll'il~liTffi®illlti:
Die botsing tussen die Westerse beskawing en die Oosterse lwmmunisme Is vlnnig besig om tot sy konsekwensie te verloop.
Teen die I<Ommunisme gaan a:le behoudende clemente in die stryd gewerp word op 'n \'Oet van bondgenootskap, net soos in die afgelope oorlog alles in bondgenootskap was teen die ,fas- cisme." Elh:een sal hom nog goed herinner hoe kapitalistiese en demokraticse mondstukke in daardie oor·Jog opgetree het as apo- logete - indien nie pleitbesorgers nie - vir die bolsjewisme van Stalin. Dit is maar eenmaal menslik om 'n nuutgevonde of her- stelde vriendsl<ap taamlik hoog aan te slaan.
In die komende botsing is die Ossewabrandwag, sover dit Suid-Afril<a betref, die mees konsekwente teenvoeter van die kommunisme. Hierdie Beweging het vervolging verduur omdat hy hom teen 'n oorlog verset het wat uitgeloop het op die daar- stelling van •n Oosterse ,kolos" wie se hoofdoel die vernietiging van alle bestaande menslike en geestelike waardes is. Diegene wat inderlyd die Ossewabranc!wag as 'n vyand bejeen het weens sy teenltanling in die oor:og, moet vandag openlik of stilswygend erken dat hulle verkeerd was en dat die Ossewabrandwag selfs meer as 'n bestaansreg gehad het. Die na.tuurlil<e neiging by hjen1ie rnrnse sal wees om openlil<e of bedel<te bewondel'ing te he vii· 'n organisasie soos die Ossewabl'andn·ag \\'at voet by stul<
gehou het onder die Jm·aaiste vervolging en belastering, en in die tyd ,·an nootl \\'anneer almal vriende soel<, sal hierdie mcnse weer met dieselfde ywcr wil opt:ree as voorspralte vir <Ue standpunt nm die OsS0\\'1\bt·andwag, net soos huUe tydens die afgelope oor- log ,·ir die botsjcwisme in die bresse getree het. Dit is, scos ons reeds gcse het, nou eenmaal menslik
SAL EU1\EN WOlm
Daat· l>an tlus verwag word dat tUe son van erlwm:iug
,·an nou af sal begin deurbreeh: vir die Ossewabrandwag, en
namate die ltlimalts van die stry<l nader, sal die prestige \'1\11 die Osscwabrandwag st.yg. Dat dit so is, word nou reeds be- wys deur stemme in die Engelse pers, soos verlede week in ons blad aangehaal, wat met g1·oot waardering na die Osse- wabrandwag verwys as eerbare soldate wat die inoed gehacl het om ,by hul l<anonne te staan."
Intu'itief begin tlie noeere vyand besef dat die ty<l van vyand- sl<a.p met die Osse\\'abmnd\\'ag nou verby is in die aangesig van 'n g('mecn~l<aplike bcdt·eiging. Ons ltan dus 'n algcme11e opbloci- ing van die Osscwabrandwag in die nab.re toelwms vcrwag.
Hierdie gees van bevriending hct reeds deurge\\'erk en is besig om nog ,·erder deur te werk ook in Afrikaanse ltringe wat in die afgelope jare eenltant gaan staan het van die Voll<s- beweging ,·an,vee die vyandelike propaganda. Dit het reeds tot openbm ing gekom binne die Afriltanerparty, waar O.B.-offisiere en lede ,·andag oral verwellwm word om in die partybesture te dien, en ool< uit die drang wat daar by lede van die H.N.P. be- staan om met die Beweging saam te werk - 'n drang wat reeds op sommige plekke tot uiting gekom het in plaaslike ooreen-, komste ten spyte van 'n ongelukkige amteplike verbod van die
!'ant van die partyhoofbesluur. Maar ool< hierin is daar gunstiv,c t.ekens \'an versagting· van standpunt op te merl,, sodat: dam· met.
vertrouc gewag lnut word 011 'n uitein<lelike, algehcle herstel van bctreldcinge en vriendslcap.
SOEI\: GEF:N VER?>.!ETIGING
Die Ossewabrandwag het nog altyd sedert sy bestaan 'n beleid gevolg van oortuiging van teenstanders liewer as vernieti- ging ,·an hulle. Sy standpunt is so aanneemlik en geskiedkundig
!ogles dat dit in werldikheid in baie wyer kringe gedra word as die grense ,·"an die Beweging self. Da.a.rom het die Ossewabmnd- wag hom 1101; steeds beywer vir samesnoering van luagte, ool;
van politielcc partye as 'n oorgangstap na. die nun·c bedeling, want ons het geglo dat die nuwe idee Yan voll.seenheid en ,·oJlc- sosialisme as nmself tot 'n nuwe orientering in ons politiel'e !ewe sal lei, en wel tot bevrediging van aile groepe en part;ye. Daarom Icon die Ossewabrandwag selfs v66r die sl,eurin'g met die JJ.N.P. sy volle organisatoricse stcun a.an daardie party by verkiesings verJeen het sontler \Tees dat hy daannee sy bcleid of rigting prysgee.
In die politiel<e stryd wat voor die deur staan, sal dit dus bloot natuut·Jik, en in ooreenstemming met sy vroeere beleid, wees dat die Osscwabrandwag sy gewig sal inwerp by 'n lcom- binasie van nasionalc groepe en partye wat hom vriendskaplik gesind is want cllt is nodig dat die binnelandse bewincl ecrs uit die hande geneem moet word van die huidige politieke bankroe- tiers voordat Suid-Afrika sy aandeel kan neem in 'n botsing tussen werelde.
Ons t\\'yfel nie daa1·aan n1e - want die tel;;ens is al waar- neembaar· - dat in albei hierdie stryuperl<e, die binnelandse en buitelandse, die Ossewnbrandwag se frisse jeugdigheid en doelbe-
\\'ll!ltheid die dryflu-ag gaan wees wat tot die uiteindelil;;e oorwin- ning gaan lei, 'n oor\\'mnlng wat die beltroning sa~ wees van die afgelope jare yan stryd en \'Olharding. Daarom is dit die tan!;;
van ell<e O.B.-lid om nou so Yas te staan soos ooit te,·o:·e.
~~Ulr .OpptiD~i§Jii~~llca!@
t yd tot . tyd b e r eik waar D ie dalcnde peil van die parlement wat Die O .B. van
onder die aan dag van sy lesers gebring h e t, b et no u ' n stad ium o o k Di e Burger in ' n hoofartik el to t uitbarstin g d a a r tecn k o m .
Die bla d ve rldaar dat die afgelo pe oorlog minder heslissend op ideolog icsc gehicd was as op die slagveld. Dit h c t ook ni e d ie geloof in die pade m e nterc onfeiJhaarhei d versterk nic. D.ie oodog h c t l)rohlcme nagelaat wam·tc c n die parlemente van die demokrasiec mag te loos skyn te wees.
,.Want ook in Suid-Afrika het die Parlement met buitengewo- ne tye en moeilild1ecle te cloen, en ook in Suid-Afrika staan die parlemcnt se aansien by die be- volldng as 'n geheel nie op die peil wan1· dit llehoort te wees nie. \'Vat mcer i s -en daan·oo1·
v1·a ons aandag - 'n cleel van die \'elTigtings in die Voli<sraad
I wee
Ontdek. k ing§
Met slaapmiddels en koue skokke probeer die huidige be- wind die volk aanpas by die krisisse wnarin hy die land ge- stort het .met sy dwase oOl·logs- beleid en wat hy onmagtig en onwillig is om op te los. Sodra 'n v1·aagstul( tot uitbarsting wil l<om, wore! die een of ander kommissie aangestel om die uit- barsting te vertraag, en kom die l<ommissie eindelik tot vol- voering van sy taal>, word 'n tweede lwmmissie aangestel om
o !
weer op die saak van vooraf aan in te gaan Of ver- slag uit te bring oot· die ander lwmmissie se aanbevelings. Dit is geen oordrywing nie. Ons hoef slegs te \'erwys na die myn\\'erkersgeskil waal' die tweede lwmmissie van onder- sock nou besig is, en dr. Colin Steyn se I<Ommissie van onder- soCl< na die verslag van die kommissie van ondersoek na misdade, nie baic lank gelede nie·Maar die slwkkendste voor- beeld is <lie regering se voedsel- beleid. 'n Jaar geclde is teen groot l<oste begin met 'n rant- soeneringsl<ema op aanbeveling van 'n Britse deskundige. Vir byna 'n jaar !ank is 'n groot pC'rsoneel aangehou en is gewel- dige l<oste aangegaan met die registrasie va11 mense en uitdeel van rantsoenboeldes. 'n 1\:Iaanll gclede - om presies to \\'Ces, op 25 1\'laart - het <lie Minister van Finansies aangelwndig dat die J·antsocueringsplan laat vaar is en dat die lcocponboclties maat· op dle ashoop gcgooi l<an word. As rede vir hierdie ver- bysterende stap het die 1\Iinis- ter aangevoer dat die voedsel- posisie nou so gunstig geword het dat dit nie meer nodig is om te rantsoeneer nie.
'n :\Iaand latet·, op 2 :\Iei, l•on- tlig die l\Iinist er van Land bon aan dnt die \'Oedselposisie so ernstig is tlat ons vir die voJ- gcndc maamlc \\'ecr groot te- ltortc tegemoet gnan sover dit.
van die belangrilcste lewensmid-
<lcle geld, soos brood, vleis en bot.ter.
In die loop van del't.ig dae dus hot; <fie regcring· twee teenstry- digc onttlelddng·s gedoen: hy het bevind dat Ieos so volop is dut hy rantsocnet·ing l>an afslmf nt 10 maande se <hu·e voorbet·ei- diug en oolc bevind dat daar so 'n lel<ort ann sel<erc lwssoortc gaan wees dat ,ons 'n baie st.rcng<' rantsoenering sttl moet toe pas."
Met hierdie wanhoopsgespar- tel van •n dr·enkeling meen die volk dat hy gelei word na die Kanaan wat die oor·Jog dan moes gebring het.
·•
h..ierdie weelc en insonderhl!id dlt' debatte van Dinsdag·- en \':ln
\Voensda.gaand het beswaarlll;:
iets tot handhawing van die
Parlement so huidige aansicn b:rgedra. Daar· was by tye 'n vreemdo gees in die Voll<sraad los, 'n gees \\'at nic
u.r
onshoogste liggaam tuishoot·t nie."
,.RUMOER"
Die blad veJ'\'Olg dat 'n goeie kwinkslag geniet en gewaardeer lean word, want mens soel< nie die \\'aardigheid van 'n dodelta·
mer in die raad nie. ,l\laar ter- sclfilertyd verwag 'n mens om in ons hoogste raadsnnl stC'eds die waanlighei<l aan te tr·<:'f wnt die parlement altyd eie moet wees. 'n ~fens ,·erwag <laar· nie die nunoer van 'n wo!veiling en ook nic die toespral>e \\'at.
hoe\\'el nie strydig· met die rrcl van die Raad nic, tog beter op die Sout:rivierse marl\pleiu in
,·erl<lesingstyci sou pas uio. Die Voll<sraad hehoort ook sonder gcdurige vermaning van die sloel sy eie reels in verband met orde in die Raad, veral die betreffende die hardop geselse- ry, te eerbiedig. En dit kan tog nie gesond wees nie wanneer 'n lid van die publiek gedurig moet hoor hoe die eEm wetgewer die ander'-van 'n sirkusspelery be- skuldig en later self moet t\vy- fel of die beskuldigers oordryf.
Die Volks1·aad moet nie die lewe weerspiecl nie, maar die beste in ons openbare !ewe."
Die par!ement is erg gesteld op die handhawing van parle- mentere gedrag, sk1·yf die blad, ,,maar moet die ,·olksraadslede nie ewe besorg wees oor woorde en dade wat die Parlement sc aansien na buite by die pul>liel;:
kan skaad nie ?" Die blad vind dit jammer dat hy genoodsaak is om hierdie vraag te moet stel.
~~fffi~~~11Dtt 9 ihl ~~w~~IT
VXihr @~ll®§;~iuro~ WaJ.£$
~ficg;UJitrrwrr~~~§li:DJJ~
,As jy die parlement <leur middel van 'n petisie kon smeel;:
om dit onwettig te maal\ dat die ldeurvraagstulc in die parlement bespreel;: won!, as jy dit van die politiel;;c ,·erhoog kan ,·erban, sou jy die oplossing ma!dil<et· maal< as wat clit is," het mm·. J, \V.
l\Iushet, Minister vaa Openbare \Verl<e, ,·erledc wee!;: op 'u eetmaal verklaar.
Hy het -daaraan toege,·ocg dat di·e kleur\'raagstul< \'er- skriklik dringencl is en dat dit die moeilikste v1·aagstul< is wat Suid-Afl'ika ooit die hoof moes bied. Eliese beg·insels en nie politiel< nie. sal die vr.aagstuk oplos, het hy be- toog.
Sonder twyfel het die Minis- ter hierdie woorde uitg.espr.eek onder die diepe besef tot wat- t-er !dug die bespreldng van die ldeurvr·aagstul< in di·e·
volksr~ad, waar die parlye die saak vir hul e'ie voordeel uit- buit, aanleiding gee.
Dit is moeilik om dit cluide- liker te slel as \\'at mnr. Tom
Naude, H.N.P.-sweep, dit on- tangs in die volksraad gestel het: Hy het <lie feit dat die
iflcur'l:ra~gstnk bloot a.s pm·ty- SJICLli bcl1andel 1oonl betTcm·, C1 ~ bek7.emt·oon dctt clic volk c.nc1·s dink oo1· die oploss~ng
vwn die vrcwgst?tlc ma.a.?· <lat in clic volk.s?·aa<£l '~tltyd d.aa:rom·
VC?'SI~il 1VOHI. Hy hct clic 11CCle lricTvo01· gewyt· cum die stelsct wcwJ·oncleT o'lts gcbuk ga.aln. l llt
·is jamm.cr . . . . dctt die vol!<s.
?'O.(t<l so scta-mgestel 'is dat fC!t- ttk n1le S(tke hie1· t.:ts pa.rtysa.ke bcllcwclcl moct woTd. Ek bl.a.
?I~CCI' nic die ccn of mule?' ?~ie.
Dil is 1iou congelttkldg so/' hct hy gcsf:.
<IDIPIEWlm&LRlJE
\o/Efi<i ~ &IIDIEIR1RN@
sal gehon word in die
HOFMEYRSAAL, K AAPSTAD
op DOND.IEHDAG, 22 M.IEJf, 1 94.7, om 8 n .m .
Sprelwrs: Adjunk-K.G. J. A. SMITH en DR. HANS VAN RENS:SURG.
(By hierdie geleentheid sal tlie offisiere en braml\\'agte Yan die Westclil<e Provinsic afslteid neem vnn die A.Ii.G. met die oog
011 sy vei'IIUlsing na George).
A ile Offisiere en Brcmdtwgte word dringend
verso ek om teemvoordig te uees.
DIE O.B., WOENSDAG, 7 MEI 1947 BLADSY VYF
--- ---
Reg errirrng Sdfs Uit B rriUmrrn]e Aangepor
O m Saak te Stel
Die publisiteitsdicns van die Unic in die builcland is so gc- brelddg dat dosente aan die Unh"crsiteit van Londen ltulle gc- noodsaalc voel 0111 hiordie feit onder die anndag van die voll' van
!"uid-Afril'a te bring deur 'n slu·ywo aan ilio pers \\"aal"in verldn::u·
word tlat hullc in Engeland hans gecn inligting oor die stand- punt van die Unie ton opsigte van <lie Jndicrs kan bckom nie behalwe inligting ~rat. die lniliers self \"Crsprei en n-aarin Suid- Afrll'a in die vcrkecrde lig voorgcstol word.
...
In sy skrywe verklaar mnr.
G. V. Doxey dat selfs sy kolle- gas van die departement van internasionale verhoudings aan die universiteit me op
die
hoogtc is met die werkl ike toedrag van ~ake nie. Hy be- treur die feit dat daar nie ge- noegsame inligting verstrek word nie, en skryf:
VYANDIG
diens in die buiteland moet verbeter en uitbrei, want daar- sonder sal Suid-Afrika nooit sy standpunt tot reg kan laat kom nie.
Die hopeloosheid van die Unie se publisiteitsdiens is reeds tevore deur die O.B. aan die kaak gestel, en waar in- ternasionale liggame soos die V.V.O. nou begin inmeng in Suid-A f rikaanse aangeleen the-
de, is 'n deeglike propaganda- diens vir die Unie-standpunt dubbel noodsaakl.ik.
'~2 rgis ~r ~~e v ~~~u~l~
kommissie hct sy vorige be- sluit waarin bepaal is dat die naam van V\ljnston Churchill op 'n gedenkplaat aangebring moet word waar hy in Natal tydens die Engclse oorlog • gevangc geneem is, herroep.
Du n'il:$® Sw(QJ~r$
Vffr
Daar is sterk sprake dat die Britsc kroonprinses, Elizabeth, binnckort aan Prins Ph'ilip van Griekeland verloof g.aan raak. Ln-asgenocmdc prins is 'n klelnneef van die huidige Brilse h:oning, en hoawel hy 'n ,,Grieksc prins" is, is hy nie by magte om Griel's te praat nie. Jnd.erdaad is hy va.n Du.it- sc atlcoms, net soos d·ie konj.l'lg self. Sy rogto vw1~ is Von BatlC?!berg ern toe hy 011W.ngs B1·i,tsc lym·ge-~·,slcap .cw.•w<utr hot, het hy die np<:tm M:onnt- batten aan.genccm, in ~w,vol
ging va1n ,Lo1·d iJ.fountbatte:n.",
<tic hwi.t/igo oclc?·lcmlling vron Jln.
die en eertydse bevcJvoc1·der van die Britse troepe in Indie tycle,ns cl-ic .oo1·log, wat ook '·n Duitse1· -is. ll1 onntbctlton i,s ':n seun Yan die Duitsc prins Lo1ti,s VOl~ BattCitbeTg.
In-dien dia huwelik tussen prius Philip en prinses Eliza- beth deurga.an, sal die toekom- stige Britse koningin dric Duitse swacrs he met wie sy die -a.fgclope oo•·Iog soms sal kan bespreek. Hulle is Godefrol von Hohenlohe-Langenburg, Berthold Fredcrich en Chris- topher von Hesse. Laasge- noemde was op die staf van Himm!.cr en was ool< aan 'C!ie Duitse lugmag verbonde.
,Buiteh:ant die Unie is dit uiters moeilik om .enigc inlig- ting oor die Indier-probleem in die hande te kry, behalwe dit wat deur die propaganda- masjien van die Unie se vyande vcrsprci wot·d. Gedurende die laaste paar maande het elc be- sprekings en vergaderings in baic dele van die land byge- woon en was vcrbaas om te sien hoe oningelig selfs -die bcs ingeligte persone is oor die Unie se standpunt ten op- sir,te van· die Indier-vraagstuk.
Baie v.:1n hi-udie mense het on- gelooflike opvattings van die Unie se Indier- en naturelle- beleid."
Hy vcrklaar voorts dat Brit-
~ nuusblaaie nie in staat is om publisiteit aan hierdie saak te gee nie as gevolg van die papierskaarste. ,Die to·e,r van die koning h·et die saak nie verbeter nie.''
!R(fgering Gewy$ O!Pl
fi~ne~iever~H{e~~
NOODSAAKLIK Die Indiers wat van hierdie
!cit bewus is, so skryf mnr. Doxey, maak daar deeglik ge- bruik ,·an met die gevolg dat die publiek die saak net van die kant van die Indiers sien.
Duisende word op hierdie ma- nicr mislei. Die petisie van die Britse sludcnte aa.n die koning, is getuienis hiervan.
Hy dring ten slotte daarop aan dat ·die Unic se publisite:ts-
C=Uoe1ruier $ Word
Ve r~r ong
Navorsingslaboratoriums van die DeJX!rtemcnt van Landbou in Kaapstad het daarin geslaag om kunsmatige wit van 'n eier te produse()r wat hulle uit sc- k<?re soorte vis \·erYa.ardig. Dit slaan bekcnd a~ Vih:ing Albu- men.
Hierdie wit van 'n cicr kom voor as 'n wit poeier en kan vir enigc doc! w.:tan·oor g.e- wone eier gcbruilt word, aan- gewcnd word. Die produh: ruik glad nie na vis nic.
SloJnris en ander soorte vis wat nie ryl' aan \·ette is nie, word vir hierdie doe! gcbruik.
Dit is moontlik dat dit vir algcmene gebruik vervaardig sal word en -dat die prys daar- Yan laer s.:tl wccs as die van eicrs selfs wanneer d!t volop in die s.eisoen is.
Hicrdic sukses van di.e n-a-
\"Orsingsdicns van die Depar- tement van Landbou is hoof- san l'lik gcbaseer op ·die resul- tat-e van Duitse wetcnsl<aplikes wat eerste daarin gesl:1ag het om eier in so 'n vorm te pro- duseer. Reeds in die eerste jare van die o01·log het Duitli- kmd op groot skaal van hier- die kll!1Smatige cier geprodu- scer.
Hoc\\·ol die rcgering al die jare bewus was dat <laar jaal"lil's 'n aansienlilte dec! Yan die mielics-ocs Yerlorc gaau nadat: dit in die slmro en bergplckko Yan die lw-operasies te Iande gckom het, het <.lit nog maar altyd net. by h.ierdic !'ennis gebly en is daa•·
nog nooit daadwcrklil' opgetrec of a.andag bestce ann om hicrdie vcrmorsing van nasionale vollcsinlwmc en voedscl to \·erhocd nie.
Hierdie verklaring dra nog mcer krag as daar gelet word op die feit dat 'n ondersoek wat so pas voltooi is, en n-at blylc- baar op die inisiatief van amp- tcnn•·e gesltied hot, toon dat jaarliks rueer as £100,000 van ons nasionalc vollcsinJwme vcr- lorc gaan nadat die mlelie-oes reeus onder dale gebring is.
Hierdie bereke:iing het geen be- trel<ldng op clio dee! van die oes wat verlore gaan met die ocs, dors en vervoer daarvan nie. Dit laat die syfcr nog ct- like kenve in die hoogte skiet.
ONDERSOEK
Die verlies in die opbergings- plekkc kom hoofsaak!il< voor in gewig en kwaliteit. Vir (lie ccr- ste J,ecr in die gesl<iedeuis van die Suid-Afril<aanse landboube-
dt·~.-f is <laar nou 'n deeglike on-
<lersock ingestcl na die moont- like mctodes en voorsorgma.at- .
rccls wn.t get.ref l'an word om ltierilic verlics te verhoed. Na gesaghebbend verncem \\"Ord, is hienlie ingrypende aanbevelings wat op 'n suiwer wetcnskaplikc grondslag bents, reeds in <lie hande Yan die l\linister van Lnnclbou.
Verskillende komitees wat onder die Departement van Landbou ressorteer is onlangs aangestel om verskil!ende as- pekte van die insarneling van die ocs dop te hou en aanbeve- lings in hierdie verband te doen.
BESORGDHEID Daar heers besorgdheicl oor die insamcling van die aan-
staande mielie-oes. Die Depar- tement hot reeds 'n verklaring in hierdie vorband uitgcrcik, waarin aangckondig is dat daar net 4 miljoen sal<ke beskikbaar is om die geskatlc oes van 23 miljoe11 sal<ke in te same!.
In amptelikc l<ringe is die mening onomwonde teenoor Die O.B. uitgesprcek dat hocwel alles in werking geste! word om die insameling Yan die oes moontlik te maal<, daar gevrees word dat 'n groot deel van die oes op die Jande \"erlore sal gaan omdat daar geen houers
is om dit in af te oes nie.
GevoeJ word dat <lie rcgcring hienlie gcvaar reeds vroeet· mocs besef, en voorsicning ge- ma.ak hct vir <lie ocs. Die afge- lope koring-oes het 'n baie groot gat gevreet in die Unie so sal<- voorrade.
IR YJJ s ff rQJ rr] dJ fD r@
Dffce Sff{[J]Ud/
Die mislukking van dle Moskouse konfer·ensic is te wyte aan die \·oiharding van Rusland met 'n voorstel wat die ekonomiresc ondergang van Duitsland sou betoken het, het Marshall, Amerikaansc minis- ter van buitclan·dso sal<e, n::t sy terugkeer in Washington
verklaar.
Geen ooreenlwms kon bercik word nie en die vraagstuk van Duitsland word van dag na dag erg·er.
By
die Bioskoopn koel sagte
a ret- Ronde Kommando maak al
meer vriende
land rand."
Bring u oogarts se voorskrif vir br1lle na ons.
GOEIE WERK TEEN BILLI.KE PRYSE.
G E HOORA.PPARA A'JI'
ID9il~ 'W ®©rrttrr6e]}{Lk~rr~ & [p) B:~~lk K er klaan, KAAPSTAD.
.Maitlandstr aat, BLOEl \'IFONTE!N .
Besock ons of skryf om Bcsonderhede.
Beskerm u Oe
Bring u oogarts se voorskrif na ons. Lant gekwalifiseerde Voorsluif-Ooglmndiges u be- ellen.
W ahi
9l a wrreill\<ee
EN KiE.
lSRILl\1t~KERS
Adderleystra.at 120n, Kaapstad Foon 22-108
U Koo p Altoos Die }ongste Modelle
0
HOEDE o TABJBERDS o J AST E, ENS.
by -
s fi ([!] Jl JJ/1 ~
D ie Modewinkel P AR O' V
EXCELSKOR WYNE, JBRANDEWYNE lEN IJKEURE
UIO n..lombe~tcnae arnukJes. JJJe skoonsto ,-an IUeur, dlo rsnste vnn g'CUr wtlt u oolt gcproo hct. vrnn1ues wnt nlo nllccn J>ryso wen op tentoonstelllnss nlc;
munr Wflt «.leur nue fynprocwers nnngeprys word.
l' R YS L\" S
\\T:'\E:
Ou Port . . . . . . . . . . 2/9 lnwalide Port . . . . . . . . 3/3 SpeslaaJ Soct . . . . . . . . 2/9 12/6
\VIt en Root Jerlplko .. 2/· 10/· Wit en Rooi llialmoey .. 21- 10/- WI• en Hool Musl<Mel .. l/11 9/0 Soct Port . . . . . . . . l/11 9/6 Port, Pont!lk,
Worcester Hoek . . . . l/10 9/ · S()Csiole S)crric (Soeterlg) l/10 9/· Gou<lkleurl[;c Sjcrrle . . . . 1/9 8/6 Ou Bruin Sjerrie . . . . . . 2/6 ,.Cocktail" .. .. .. . . .. 1/3 Vermouth (Oroos of Soet) 3/- Swnrtberg SJcrrio .. 2/0
OHO.£ 1\T;'\'E:
uocrgonjo (Rooi) .. .. .. 2/- Hiesllng (Dro~ Wit) . . . . 1/9
PR 'l:SLY
VONI<I!:I-1\TNE: Grand Spumaoto
(Soeterlg) . . . . . . . . 10/3 Grande Splendore (Droog) 7/9 Vonkcl Boergonjc .. S/9 B H.·\.S l) E \\"}" N ;
Aurora V.S.Q.
(Dio nllerbcste) 10/- Eurckn . . . . . . S/6 A.l. . . . . 8/-
Roynl .. 8/6
Bocgoe . . 7/6
Lun:un:
Pcporment, Pcrslte, Ap- pctkoos, P!esa-ng 7 I- Rerstc, Anyu, Gemmer,
Nnnltlie . . . . . . . . 6/6
vno der Hum . . . . . . 6/6 JEI\'EII"ER <Gllil:
Drot!. Lemoco, Suurte- moeo . . . . . . . . . . 7/6 V.t:.KKUUPSVOOHWAAJU)ES: (1) Bestelllll(;S moet bcstaan u!t 12 bolte 3 O! 5 gelling vontJ!c, o! veclvoud aaarvnm. (2) Voeg by 20/- deposito per va. tjle or 5/· per k!ss!e met bottcls. H!cr<llc deposlto'o word dnc!c!lk ann u terugbetaaJ op on:vanss van die le~ soed, naggeld beta.ald nn Vlnlctcplaats-stnele. (~) St•:ur Kontant plus deposito's met bestcll!ng or anaer !ewer ona k.b.a. u naaste sta""·
EXCELSIOR WYNMAKERY ( EDNIS.) JBPK.
POSBUS 1, VLAKTEPLAATS, K.P.
BLADSY SES
GEKLASSIFISEERDE ADVERTENSIES
l'&lUJ·;F \".B GEKLASSLFISEEttDt; .&V\'EliTENSlES: UuJsuoudellkc n:cnnJsgowlngs:
(VerlowJng, buwcllk, !;Cboorte. aterr~;eval. In memoriam, gelukwen·
sing, en5.) 1'Ad. per woord: minimum 3/- per pla.sln~;. Voorultbetaal- baa.r. Vir berbo.llogs 25 pst. nrslag.
Uatl(lclsad verrons)ea:
Eokel plaslo~;a (voorultbetnnlbnar) 2d. per woord. Minimum 4/· per pla.log. 2 tot 26 plaelngs (voorullbcta&lbaar) 1 'hd. per woord, mini- mum 3/- per plnsln~;. 1)2 nstereenvolgeodo plnnlo~s: 1d. per woord, minimum 2/G per pU•alog. Plaslogs tot kaoscllo.sle, Hid. per woord.
miDimum 3/· per plnslng.
tntclu~n~eld OJ'I ,Die 0.11." (vornkyn wecklll<s): 10/- per Jaar or 6/- vir 6 mn.node.
voorultbelnalbaar. - Stuur a<lvcrtcnslcbcstclllo&s en lntckcogeld on: Vl.E 0.11 ..
l'o•Ous 28, StcUenboseb.
HlJWELll{
Vtr PartytJies, rcsepslcs. dlnccs. pro~
beer lllo Knnpstadse Airikaner-Koctlc- ttuln (1\..T.K.). Ult Waodelga.ns.
